NR 2821

Redaktor serii Historia Literatury PolskiejMarek Piechota

RecenzentGrażyna Borkowska

Publikacja będzie dostępna – po wyczerpaniu nakładu – także w wersji internetowej:

Śląska Biblioteka Cyfrowawww.sbc.org.pl

Spis treści

Objaśnienia skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Jasienkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91. Projekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92. Rozchwianie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233. Tylko artysta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384. Dopowiadanie Sienkiewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Miejsca po ojcach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581. Puste znaczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582. We władzy performatywów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693. Syn, który się waha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 814. „i”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Płeć idei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1091. Alegoria straty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1092. Czy Sarmatki mają ciała? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1223. „Trzeba świat zaludniać!” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1324. We mgle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1545. Płeć idei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162

Eros w żałobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168

6 Spis treści

Śmiech Zagłoby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2081. „Nieznajomy człowiek z bezczelną twarzą warchoła

i opoja” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2082. Stary Don Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2183. „– Nikt się nie śmieje! Nikt się nie śmieje!” . . . . . . . . 2284. „I klnąc, odmawia pacierz lub dwa w trwodze” . . . . . 2405. Kontrnarrator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

Popisy przemocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2581. Tekst w afekcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2582. Pismo przemocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2733. Czytanie rany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2874. Praca zabijania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3035. Folga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3156. „Budowniczy lustra” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327

Krzepa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3401. Wrogowie życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3402. Choroba na Francję . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3523. Muskuły myślenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3724. O potrzebie Trylogii dla życia nowoczesnego . . . . . . . 3805. Niewczesny suplement (heraklitejski) . . . . . . . . . . . . . 3946. Słabnąca ręka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402

Indeks osobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416

Indeks osobowy

Abercombie Nicolas 14About Edmund 368Abrams H. Meyer 73Achmatowicz Aleksander 52Almodóvar Pedro 338Althusser Luis 20Andrzejkowicz Magdalena 264Antochewicz Bernard 124Apanowicz Anna 262Apuchtin Aleksander 33Arystoteles 42, 43, 237, 248, 413Asnyk Adam 19, 106Auerbach Erich 208Austin Langshaw John 72, 73Axer Jerzy 15, 335, 401

Babska Maria 155, 158Bachórz Józef 43, 340, 356Balibar Étienne 20Baliński Ignacy 258Balthus (Balthasar Kłossowski de Ro-

la) 202, 203Balzak Honoriusz 11, 253, 260, 372,

402Baranowicz Łazarz 232Barańczak Stanisław 44, 140, 143,

290, 399Barbaruk Magdalena 338Barrès Maurice 365Barthes Roland 57Bartoszewicz Antonina 340Bataille Georges 332Baudelaire Charles 11, 12, 233, 256,

349Beauvoir Simon de 121Beauvois Daniel 385Benjamin Walter 345Benka Urszula 286Benni Karol 45Berent Wacław 145, 364

Bergson Henri 232–234, 240, 302, 347

Berman Marshall 12, 13, 359, 363, 364

Bernard Claudie 392Bernhardt Sara 24, 368Beylin Karolina 157, 230Białobocki Jan 304Bielik-Robson Agata 358Bielska-Łach Monika 262Bieńkowska Wiera 369Bijvoet C. Maya 177Błońska Wanda 57Błoński Jan 18, 19Bobrzyński Michał 85, 88Bocheński Józef 121Bokszczanin Maria 7, 17, 30, 133,

154, 155, 335, 409Borges Jorge Luis 413Bork Piotr 304, 343Borkowska Grażyna 56, 59, 343Bourget Paul 144, 353, 365Brandt Józef 44, 262, 263Brodzka Alina 261Bronfen Elizabeth 168, 200Brykalska Maria 39Brzozowski Stanisław 17, 18, 34, 36,

41, 48, 210, 244, 268, 347, 370, 379, 380, 382, 390, 292

Buckle Henry 82, 83Bujnicki Tadeusz 7, 15, 26, 33, 36–

38, 40, 47, 59, 63, 134, 135, 182, 199, 208, 211, 230, 231, 304, 347, 354, 374, 396

Burek Tomasz 370Burzyńska Anna 43Buttler Danuta 238

Camus Albert 76Carroll Lewis 101

Indeks osobowy418

Cervantes Miguel 209Chadwick Helen 266Chądzyńska Zofia 413Chełmoński Józef 223, 363Chłędowski Kazimierz 23, 25Chłopicki Władysław 237Chmielewski Adam 198Chmielowski Piotr 11, 19, 22, 26,

40, 374Chojnacki Antoni 21Chrzanowski Ignacy 54Chrzanowski Tadeusz 122Chwedeńczuk Bohdan 72Cichowicz Stanisław 232Clément Catherine 168Comte August 342, 357Conrad Korzeniowski Józef 167Constantini Constanz 202Critchley Simon 237Czachórski Władysław 44Czaplejewicz Eugeniusz 302Czapliński Przemysław 385Czerniawski Adam 394

Danek Wincenty 360Darwin Karol 129, 130, 144, 326,

327, 370, 394Daudet Alfons 212–214, 368–370Dawid Jan Władysław 18Debray Régis 199Delgado Ruiz Michel 331Dembowska Maria 134Deotyma (Łuszczewska Jadwiga) 29Derrida Jacques 168, 266Deryng Maria 24Dujardin Édouard 353Dewey John 342Dickens Charles 155–157, 165, 209,

212, 230, 239Diderot Denis 209Dilthey Wilhelm 347Dłuski Witold 20Dobrowolska Wanda 168, 169Dobrowolski Witold 335Dobrski Konrad 10, 28Drogoszewski Aureli 18, 341

Dumas Aleksander (syn) 23, 24, 353, 367, 368

Dybciak Krzysztof 21, 49Dzieduszycki Wojciech 225, 255

Eagelstone Robert 255Engels Fryderyk 359

Falski Maciej 108, 266Feldman Wilhelm 255Fish Stanley 248, 249Fita Stanisław 11, 20, 83, 341Flaubert Gustaw 36, 127, 344, 355,

372Fleishman Avrom 392Fliess Wilhelm 265Franas Aneta 331France Anatol 353Freud Zygmunt 56, 87, 91, 98, 108,

166, 185, 186, 200, 222, 223, 229, 230, 237–239, 265

Gagliano Marco 413Garczyński Stefan 247Gautier Teofil 12Giertych Roman 34Gilewski Wojciech 332Glass Grzegorz 18Głowacki Aleksander (Prus Bolesław)

11, 17–19, 34, 58, 83, 84, 86, 169, 213, 232, 247, 264, 266, 271, 302, 329, 341, 346, 356, 358–360, 364

Głowiński Michał 210, 236Główczewski Aleksander 237Goethe Johann Wolfgang 124Gołaszewska Maria 237Gombrowicz Witold 18, 49, 52, 125,

338Goncourtowie Edmont i Jules 353Gonzales Alfons 9Gorski Jan 215, 366Gorzelak Małgorzata 94Goszczyński Seweryn 263Goya Francisco 52Górka Olgierd 34Górski Karol 303, 362Górski Konstanty 21, 35, 40

Indeks osobowy 419

Górski Ludwik 45Grabski Feliks Andrzej 83Gray Asa 326Gray John 342, 343Greenblatt Stephen 217Grześkowiak-Krwawicz Anna 66,

92, 93, 317Grzymała-Siedlecki Adam 26Gutorow Jacek 43Guze Joanna 76, 233

Handke Ryszard 53Hartmann Edward 341Hebbel Friedrich 166Hendzel Władysław 182, 407Henkiel Dionizy 26, 27Heraklit z Efezu 394, 398Herbert Zbigniew 187, 256, 291Heredia José María de 265Hertz Benedykt 18Hobbes Thomas 92Hölderlin Friedrich 394Homer 49, 138, 139, 208, 212, 259,

270, 279Horain Julian 12, 29, 223Horodyński Piotr 262Hryniewiecki Bolesław 59Hugo Wiktor 353Hume David 259, 276Hurko Josif 33Husserl Edmund 51Huysmans Joris-Karl 144, 353, 365

Ihnatowicz Ewa 57

Jakóbczyk Jan 36Jakubowski Zygmunt Jan 41James Henry 101, 255Jan z Koszyczek 154Janczewski Edward 154Jankowski Teodor 36Janowska Katarzyna 370Jarzębski Adam 412–414Jay Martin 302Jedlicki Jerzy 342, 360, 382, 383Jeż Teodor Tomasz (Miłkowski Zyg-

munt) 19, 267, 345

Jodełka Tomasz 11, 197Jonca Magdalena 59Joyce James 101

Kaczkowski Zygmunt 19, 48, 109Kafka Franz 43, 101Kania Ireneusz 332, 338, 381, 382Kant Immanuel 237Karłowicz Jan Aleksander 9Keats John 117Keller Maria 354Kerényi Karl 338Kersten Adam 86Kierkegaard Søren 237Kiernicki Edward 32Kijowski Andrzej 12Kitliński Tomasz 293Klaczko Julian 117Kleiner Juliusz 211Kłoczowski Jan Maria 202, 233Kłosińska Krystyna 266Kłosiński Krzysztof 101Kochanowski Jan 154, 222, 243, 244Kock Paul 366Kolendo Jerzy 335Kołoniecki Roman 213Komendant Tadeusz 293, 332Konopnicka Maria 28, 33, 84, 197,

260, 261, 343, 348Konwicki Tadeusz 385Kopeć-Umiastowska Barbara 217Korczak Janusz 18Korniłowiczowa Maria 112, 133, 134,

155, 402Korotyński Władysław 17Kosętka Halina 34Koskowski Bolesław 35Kosman Marceli 211Kosmanowa Bogumiła 211Kosowska Ewa 70, 116, 131, 141, 210Kościelska Maria 409Kościelski Józef 409Kowalski Sergiusz 342Kozakiewicz Bronisław 16, 37, 371,

408, 409Koziołek Ryszard 53Koźmian Stanisław 31

Indeks osobowy420

Kramsztyk Stefan 132Krasiński Zygmunt 341Krasnodębski Zdzisław 382Kraszewski Józef Ignacy 10, 19, 48,

207, 211, 360, 387Krechowiecki Adam 348, 409Kristeva Julia 108, 199, 202, 266, 293Krońska Irena 382Kroński Tadeusz 382Król Marcin 343Krudowski Franciszek 44Krzywicki Ludwik 26, 27Krzyżanowski Jerzy R. 24, 30Krzyżanowski Julian 7, 19, 26, 32, 44,

105, 136, 172, 173, 184, 209, 211, 215, 223, 231, 335

Kubala Ludwik 88, 290Kubiak Zygmunt 138Kuczyński M. Stefan 34Kulczycka-Saloni Janina 11, 13, 178,

264, 267Kunz Tomasz 73Kwietniewska Małgorzata 287Kwintylian 237

Lacan Jacques 84, 201Lanham Richard 249Lanson Gustaw 369Las Casas Bartoloméo de la 275Lash Scott 14Leiris Michel 331, 332, 336, 339Lenartowicz Teofil 197Leo Anna 76Leo Edward 31, 411Leociak Jacek 268Leszkiewicz Paweł 293Leszkowicz Paweł 266Lilla Mark 32Linde Bogusław Samuel 192, 265,

315, 391Lis Renata 199Longhurst Brian 14Loti Pierre 353Lowenthal David 384Lubowski Edward 14, 16, 17, 30, 361Ludorowska Halina 44, 211

Ludorowski Lech 21, 30, 44, 161, 182, 196, 207, 211, 271, 279, 303

Lukian 391

Łukasiewicz Małgorzata 268, 270, 386

Maciejewska Irena 52Maciejewski Janusz 59Maciejowski Ignacy ps. Sewer 107,

108, 165Mackiewicz Stanisław 105, 109, 131,

337Maeterlinck Maurycy 365Magnone Lena 260Malarmè Stefan 365Malczewski Jacek 348Margański Janusz 32Markiewicz Henryk 57, 91, 210, 245,

265, 340, 348, 361, 395Markowski Michał Paweł 43Marks Karol 359Martin Brian 260Matejko Jan 41, 375Matuszewski Ignacy 264Maupassant Guy 347, 353Max Gabriel 193Mazan Bogdan 201Mazur Aneta 28, 38, 182Mencwel Andrzej 15, 17, 18, 34Miaskowski Kacper 27Michalski Krzysztof 129, 153, 386Mill John Stuart 342Miłaszewski Stanisław 30Miłosz Czesław 32, 273, 370Mocarska-Tycowa Zofia 176, 262Modrzejewska Helena 23, 24, 40,

154, 367Mokranowska Zdzisława 30, 303Moltke von Helmut 258Montaigne Michel 247Morawska Konstancja 345Morawski Kazimierz 256Moszczeńska Iza 18Moszczeńska Maria 223Mucharski Piotr 370Muller Marcel 206

Indeks osobowy 421

Munch Edward 191Mycielska Gabriela 121Myszkowska Justyna 337

Najder Zdzisław 167Nałkowski Wacław 17, 18, 36Nancy Jean-Luc 287Napoleon I Bonaparte 258, 360Nerczuk Zbigniew 245Neveux Jean 353, 354Nietzsche Friedrich 145, 146, 233,

268, 291, 345, 347, 350, 386, 388, 391, 392, 402, 416

Niklaus Manuel 191Niklewiczówna Krystyna 275Nowaczyński Adolf 18Nowak Zbigniew Jerzy 54Nycz Ryszard 14, 73, 302

Ochab Maryna 199, 332Offenbach Jacques 366, 367Okoń Waldemar 262Okoński Władysław 19Olszański Grzegorz 53Orel Harold 392Orłowski Hubert 349Ortega y Gasset Jose 336, 337Ortwin Ostap 332Orzeszkowa Eliza 18, 19, 28, 58, 59,

83, 84, 101, 216, 267, 341–343, 345, 356–358, 369, 375, 387

Osada Stanisław 389Ostrowska Bronisława 14Osuchowski Antoni 18, 31, 87Ouriliac Edward 12Owidzki Jan Felicjan 46

Paczkowska-Łagowska Edyta 347Paczoska Ewa 83Papée Stefan 211, 230, 232Parandowski Jan 140Parnicki Teodor 393Pascal Blaise 163Paszek Jerzy 52Pawelec Dariusz 53Peri Jacopo 413

Piasecki Zdzisław 21, 44, 172, 182, 407

Pichois Claude 233Pieniążek Paweł 347Pigoń Stanisław 211Pilch Jerzy 18Piltz Erazm 35, 43Piłsudski Józef 389Piorunowa Aniela 11Platon 42, 204, 237, 251, 268Plessner Helmuth 245, 247, 382Płachecki Marian 57Podbielski Henryk 43Poe Edgar Allan 168Polhemus Robert 107Poliklet 140Popiel Romana 101Potkański Karol 258, 373, 374, 375,

392, 408, 409Potocki Antoni 223, 224Praz Mario 168Proust Marcel 101, 206Przeźmiński Jarosław 302Przybyła Zbigniew 182

Rabikowska Marta 182Radziejewska Maria 175, 350Rafael Santi 157, 158Reich Edward 132, 137, 138Rejchman Bronisław 362Rejman Euzebiusz 118Rimbaud Artur 365Robert Reszke 56, 84, 87, 91, 98, 185,

238Rod Eduard 365 Rogalski Dariusz 56Rolland Romain 353Rosiek Stanisław 199Roudinesco Elizabeth 84Rougemont Denis de 111Rozpłochowska Agnieszka 190Russel Bertrand 342Rutkowski Krzysztof 302Rzewuski Henryk 48

Sadkowski Wacław 37Sandler Samuel 19, 208, 395

422 Indeks osobowy

Sartre Jean Paul 37Schopenhauer Artur 129, 144, 237,

341, 342Schumann Robert 193Scott Walter 49, 384, 392Scurry Elaine 292Sęp-Szarzyński Mikołaj 27Shakespeare William 33, 44, 49, 58,

87, 119, 120, 139, 140, 143, 154, 170, 212, 216, 217, 236, 248, 289, 290, 319, 343, 380, 393, 399

Sidorek Janusz 51Siemieński Lucjan 138Siemiradzki Henryk 44, 261, 264Sikorski Józef 349Simmel Georg 347Sławek Tadeusz 228Słomczyński Maciej 33, 58, 120, 152,

248Słonimski Antoni 286Słowacki Juliusz 99, 130, 202, 212, 263,

348, 384, 401Słowiński Michał 236Smolka Stanisław 19, 31, 177Soból-Jurczykowski Andrzej 413Spasowicz Włodzimierz 170, 374, 375Spencer Herbert 86, 237Sroka Mieczysław 370Starnawski Jan 54Stawar Andrzej 26, 34, 37, 83, 111, 210,

313Stein Edyta 51Stendhal Henri 372Stępnik Krzysztof 47Stoff Andrzej 67, 207, 211, 253Stomma Ludwik 339Straszewicz Ludwik 211Studencki Władysław 211Swolkień Henryk 193Szahaj Andrzej 248Szetkiewiczówna Maria 38–40, 64,

108, 160, 172, 175Sztachelska Jolanta 27, 29, 37, 38, 41,

44, 47, 48, 83, 87, 129, 143, 155, 321, 351

Szuster Marcin 13

Szymanowski Wacław 10Szymutko Stefan 210, 227Szypowska Maria 197

Świerczyńska Dobrosława 10Świętochowski Aleksander 11, 15, 19,

34, 39, 48, 84, 169, 341, 383Świętosławska Teresa 335

Taine Hipolit 216, 217, 353, 364Targosz-Kretowa Karolina 413Tarnowski Jan 19, 48, 293, 294, 313,

314Tazbir Janusz 217, 299Tetmajer Kazimierz 149Tokarzówna Krystyna 11Tomkiewicz Władysław 413 Tretiak Józef 356Tuffrau Paul 369Turgieniew Iwan 36

Ulanowska Wanda 102

Vattimo Gianni 88Verlaine Paul 365

Waczków Józef 37Wasylewski Stanisław 409Watts Georg Frederick 176Weininger Otto 332Weintraub Wiktor 265Welsh Alexander 392Wesseling Elizabeth 392Wierzbicki Andrzej 381Witkiewicz Stanisław 21, 28, 32, 39–

42, 44, 45, 49, 64, 108, 136, 154–156, 160, 172, 223, 345, 346, 353, 356, 363, 374, 376, 383

Witwicki Władysław 42, 204, 251, 268Włodkowiczówna Maria 149, 150, 160Wodziński Antoni 371Wojciechowski Konstanty 211Wujek Jakub 83, 99, 163, 171, 295Wyka Kazimierz 15, 25, 47, 49, 54,

208, 352, 353Wyrzykowski Stanisław 345

Indeks osobowy 423

Wyspiański Stanisław 381, 385, 388

Zagórska Aniela 167Zakrzewski Bogdan 262Zaleski Józef Bohdan 263Zalewski Kazimierz 46Zawadzki Andrzej 88Zieliński Tadeusz 335Žižek Slavoj 198, 201Zola Emil 344, 345, 347, 351–353,

365, 366, 368, 369, 371, 372

Zwolińska Agata 245

Żaboklicki Krzysztof 168Żabski Tadeusz 7, 23, 32, 55, 139,

346, 364, 366Żeleński (Boy) Tadeusz 245, 247Żeromski Stefan 51–53, 283, 379,

381, 385Żygulski Kazimierz 236, 237

RedaktorWacław Walasek

Projektant okładki oraz fotografiaMagdalena Nazarkiewicz

Redaktor technicznyIreneusz Olsza

Copyright © 2010 byWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Wszelkie prawa zastrzeżone

ISSN 0208-6336ISBN 978-83-226-1843-1

WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowicewww.wydawnictwo.us.edu.ple-mail: wydawus@us.edu.pl

Wydanie II. Ark. druk. 26,5. Ark. wyd. 25,5. Papier offset. kl. III, 90 g Cena 40 zł

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasekul. Mieszka I 15, 40-877 Katowice

Druk i oprawa PPHU TOTEM s.c., M. Rejnowski, J. Zamiara

ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław