Ciesz się latem –Bezpieczne wakacje!

Realizacja działań w ramach akcji „ LATO W MIEŚCIE”

Warszawa 2009

Opracowano: oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia

PSSE w m. st. WARSZAWIE

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny

w m. st. Warszawie 01-864 Warszawa, ul. Kochanowskiego 21

Adresaci programu:BEZPOŚREDNI:

- Dzieci i młodzież biorąca udział w ogólno-miejskim programie

„Lato w mieście’’ („L w M”)POŚREDNI:

opiekunowie, wychowawcy, koordynatorzy akcji, rodzice. REALIZATORZY PROGRAMU:

- Pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej(PSSE)

- Koordynatorzy dzielnicowi- Opiekunowie, wychowawcy, pedagodzy i rodzice.

DO REALIZACJI PROGRAMU PSSE OFERUJE:- Szkolenie realizatorów programu ( prezentacja multimedialna)

- Skrypt do prezentacji „ Bezpieczne Wakacje”- Ulotki

Cele programu:

1. Przyswojenie wiedzy na temat zagrożeń ze środowiska naturalnego i wykorzystanie jej, w razie potrzeby, podczas letniego wypoczynku:Ze strony:¤ Wody i słońca

¤ Lasu¤ Powietrza

¤ od Zwierząt ¤ od Drobnoustrojów

oraz ........nieprzewidzianych okoliczności (....... Pech)2. A B C… pierwszej pomocy przy zdarzeniu..

I. Zagrożenia związane z wodą i słońcem: - utonięcia- oparzenia słoneczne- skutki skoków do wody w miejscach niedozwolonych- skutki kąpieli w zanieczyszczonych kąpieliskach (chemiczne, biologiczne - sinice)

- skutki interakcji nagrzania ciała promieniami słonecznych z wodą, niektórymi lekami i innymi substancjami

UWAGA- WODA!!!- NIE SKACZ do nieznanej wody- NIE WCHODŹ do wody bezpośrednio po posiłkach- ZWRACAJ UWAGĘ na znaki i flagi umieszczone

przy kąpieliskach- NIE KĄP się w pobliżu tam, śluz, urządzeń

portowych i innych urządzeń na rzekach i torach wodnych

- ZAKŁADAJ KAPOK pływając na łodziach, łódkach, motorówkach, itp.

- NIE WCHODŹ do wody „gwałtownie”, bezpośrednio po długiej kąpieli słonecznej, kiedy Twoje ciało jest bardzo nagrzane- SZOK TERMICZNY GWARANTOWANY!!

UWAGA- UPAŁY !!!– Unikaj dużego wysiłku fizycznego– Nie przebywaj długo na słońcu– Noś nakrycia głowy, oraz luźne, jasne, bawełniane

ubrania– Pij co najmniej 3 litry płynów ( woda mineralna z

miętą , soki owocowe i warzywne )– Bierz chłodną kąpiel lub prysznic– Jedz potrawy lekkostrawne, dużo warzyw i owoców– Na spacerze miej przy sobie butelkę wody– Zasłaniaj okna eksponowane na słońce

UWAGA- WODA- UWAGA GRZYBICA!!!- W kąpieliskach typu basenowego – zawsze noś

klapki pod prysznic

- Używaj wyłącznie własnych ręczników

- Dbaj o dobre wysuszenie ręczników

(grzyby lubią wilgotne środowisko)

- Używaj łagodnie działających preparatów w pudrze, kremie, aerozolu, które zapobiegają występowaniu zakażeń grzybiczych

UWAGA-SŁOŃCE!!!- Ostrożnie zażywaj kąpieli słonecznej - unikaj

opalania się w godz. 11.00-15.00

- Opalaj się w R U CH U

- Stosuj kremy z filtrem, ODPOWIEDNIE dla TWOJEJ KARNACJI SKÓRY, zastosuj je ok. 30-60 min przed planowanym opalaniem – skuteczniej wówczas działają

- Chroń oczy - NOŚ OKULARY SŁONECZNE

Co zrobić w razie oparzenia? - Weź CHŁODNY prysznic (nie zimny)

- Rób - REGULARNE- okłady z zimnego mleka, kefiru, jogurtu - ochładzają one skórę i przywracają właściwe nawilżenie

- Smaruj- REGULARNIE- skórę mleczkiem z witaminą, E, alantoiną lub pantenolem

- Ewentualnie weź leki przeciwbólowe

Skontaktuj się z lekarzem, jeśli objawy poparzenia nie ustępują po zastosowaniu w/w metod

II. Zagrożenia związane z lasem :

- ukąszenie owadów

- ukąszenie żmii

- zatrucia grzybami

- wścieklizna

KOGO MOŻNA SPOTKAĆ W LESIE??

- ŻMIJĘ ZYGZAKOWATĄ

- WŚCIEKŁE LISY

- OWADY MAŁE I DUŻE

Ukąszenia przez żmije

PAMIĘTAJ!!

Żmija atakuje człowieka tylko wtedy, gdy czuje się zagrożona odcięciem drogi ucieczki, nagłym zbliżeniem, dotykaniem kijem lub nogą.

Bezpośrednio po ukąszeniu należy poszukać na ciele dwu czerwonych punkcików ( ranek kłutych) w odległości 1 cm od siebie. Uwaga:Jeśli w przeciągu 10 min. miejsce ugryzienia nie zaczerwieni się i nie pojawi się obrzęk, można podejrzewać, że jad nie został wpuszczony.

Ukąszenia przez żmije

JAK USTRZEC SIĘ PRZED UKĄSZENIEM ?

– Do lasu, na skałki ubieraj wysokie buty, najlepiej skórzane– Patrz pod nogi, nie dotykaj żmii, pozwól jej uciec– Zawsze obejrzyj miejsce, w którym siadasz, gdzie oprzesz

rękę

JAK ROZPOZNAĆ, ŻE TO UKĄSZENIE ŻMIJI ?

– Rana kłuta w postaci DWÓCH CZERWONYCH punkcików– Silny ból i obrzęk– Zaczerwienienie, zasinienie, rzadko krwawienie z ranki– Wymioty, biegunka, bóle brzucha– Obrzęk języka i warg– Ogólne osłabienie, senność, poty, dreszcze– Tętno słabe, niemiarowe, niewyczuwalne (spadek ciśnienia,

wstrząs)

Ukąszenia przez żmije

Pomoc w razie podejrzenia ukąszenia

– Obmyć ukąszone miejsce wodą w celu zmycia jadu ze skóry

– Unieruchomić kończynę, założyć opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia (co 10-12 min. zwalniać opaskę na 1-2 min.)

– Zdezynfekować ranę wodą utlenioną– Podawać duże ilości płynów– Przetransportować chorego do lekarza celem

podania surowicy

Zatrucia grzybami – jak ich uniknąć?

Grzyby zbieraj rozważnie i wyłącznie znane Ci gatunki, jeżeli słabo znasz

!!!UNIKAJ GRZYBÓW BLASZKOWYCH !!!• Zbieraj grzyby wyłącznie do łubianek przewiewnych koszyków – w innych ulegają zaparzeniu i zepsuciu• Nie zbieraj grzybów młodych, starych i przejrzałych – łatwo o pomyłkę w rozpoznaniu gatunku• Jedz grzyby bezpośrednio po przyrządzeniu – staraj się nie przechowywać – grzyby PSUJĄ SIĘ ŁATWO I SZYBKO!

Zatrucia grzybami c.d.

UWAGA!!!

• W przypadku wystąpienia jakichkolwiek dolegliwości po spożyciu grzybów natychmiast zgłosić się do lekarza

• Resztki grzybów, wymiociny, kał zawierające zjedzone grzyby zabezpieczyć do badania diagnostycznego w celu określenia gatunku grzyba, który spowodował zatrucie

Wścieklizna

UWAŻAJ, BO :

•Nawet polizanie przeciętej lub zadrapanej skóry, przez chore zwierzę może wprowadzić do krwioobiegu drobnoustroje

Chorobę cechuje długi okres utajnienia od 1 do 3 miesięcy- skrajnie od 10 dni do ponad roku

Wścieklizna c.d.Objawy w początkowym stadium:

• Bóle głowy• Złe samopoczucie• Gorączka• Brak apetytu, nudności• Ból gardła• Uczucie mrowienia w zranionym miejscu• W późniejszym stadium chorzy stają się niespokojni, pobudzeni z nasilającymi się

skurczami mięśni. Pojawienie się późnych objawów choroby może prowadzić do śmierci.

POSTĘPOWANIE W RAZIE PODEJRZENIA UGRYZIENIA PRZEZ ZAKAŻONE ZWIERZĘ:

- natychmiast po zranieniu należy wypłukać ranę dużą ilością wody z mydłem oraz przyjąć surowicę i serię szczepionek podawanych w mięsień naramienny lub podskórnie.

UWAGA !!! BEZPIECZNE ZACHOWANIE W LESIE

- chodź znanymi, oznaczonymi, utartymi szlakami, unikaj dzikich miejsc, w razie czego weź ze sobą mapę

- zakładaj odpowiednie obuwie oraz strój- NIE PODCHODŹ do łaszących się zwierząt, nie

prowokuj zwierząt, które spotkasz na swojej drodze, mogą one być nosicielami WŚCIEKLIZNY

- Zbieraj tylko znane gatunki grzybów, unikaj zbierania GRZYBÓW BLASZKOWATYCH, GDYŻ MOGĄ BYĆ TRUJĄCE

- po każdym powrocie z lasu oglądaj dokładnie ciało i skórę głowy, czy „nie przyniosłeś” z lasu jakiegoś owada/robaczka (np. KLESZCZA), wykąp się

III. Zagrożenia związane z powietrzem

- Kleszcze- Pszczoły

- Osy - Komary

UWAGA! KLESZCZE ! Jak ustrzec się przed ukąszeniem?

PAMIĘTAJ O ODPOWIEDNIM UBIORZE:

• Załóż czapkę, długie spodnie, bluzę z długimi rękawami przylegające do ciała lub zakończone ściągaczami oraz zakryte buty

• Unikaj spania w starych budynkach, w których przebywają udomowione zwierzęta

• Obozując na wolnym powietrzu, upewnij się, że roślinność wokół namiotu jest krótko przycięta

• Zwróć uwagę na kolor ubrania - na jasnej odzieży łatwo zauważyć wędrujące kleszcze. Jaskrawy kolor natomiast przykuwa uwagę kleszczy

• Stosuj repelenty- produkty odstraszające kleszcze, nanoszone bezpośrednio na skórę lub odzież

UWAGA! KLESZCZE ! Jak ustrzec się przed ukąszeniem?

!!!!!!NIE ZAPOMNIJ!!!!!!!Po powrocie z każdego spaceru w miejscach, gdzie mogą być kleszcze (lasy, parki, łąki) OBEJRZYJ STARANNIE CAŁE CIAŁO (szczególnie: pod kolanami, w pachwinach, na brzuchu) oraz głowę

Co zrobić, gdy wczepi się nam kleszcz?

Najważniejsze jest usunięcie owada ze skóry. Najlepiej przy pomocy pęsety, ująć kleszcza przy samej skórze i delikatnie, ale zdecydowanym ruchem wyciągnąć lub wykręcić ze skóry

ruchem obrotowym. W aptekach są dostępne specjalne zestawy do usuwania kleszczy.

Po usunięciu pasożyta, ranę należy przemyć środkiem dezynfekującym, a ręce umyć wodą z mydłem. Miejsce ukłucia należy obserwować przez kilka tygodni, – gdy pojawi się zaczerwienienie lub powiększający się rumień, trzeba niezwłocznie zgłosić się do lekarza !!! Należy uważać, aby podczas wyjmowania nie zostawić główki kleszcza w skórze. Jeśli pozostanie usuń ją za pomocą jałowej igły.

Czego nie robić gdy wczepi się nam kleszcz?Przypalanie, nakładanie środków chemicznych lub smarowanie tłuszczem wywoła u niego wymioty, a rozgniecenie spowoduje, że drobnoustroje chorobotwórcze dostana się do naszego organizmu.

CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ KLESZCZE

1. BORELIOZA!!! UWAGA !!!

Przechorowanie boreliozy NIE CHRONI przed ponownym zachorowaniem.

Dla ludzi nie ma szczepionki przeciwko boreliozie.Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem i

wykonać badanie diagnostyczne.

2. KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU!!!UWAGA!!!

Przechorowanie kleszczowego zapalenia mózgu DAJE trwałą odporność organizmu na ponowne zakażenie wirusami KZM.

UŻĄDLENIA PRZEZ PSZCZOŁY I OSY

OBJAWY:• Nagły ostry ból• Odczyn zapalny• Swędzenie• Pozostawienie żądła( pszczoła pozostawia maleńką czarną zadrę, osa nie

pozostawia żądła )

POSTĘPOWANIE:• Przemyć ranę wodą z mydłem• Zastosować zimny okład• W przypadku użądlenia w usta ssij kostki lodu w drodze do szpitala• W razie wstrząsu wezwij pogotowie• Usuń paznokciem żądło pszczoły,• Zastosuj kwaśny roztwór (ocet, sok z cytryny) do zobojętnienia jadu

osy

POWIKŁANIA PO UŻĄDLENIU PRZEZ PSZCZOŁY I OSY:

• Infekcja bakteryjna• Trudności w połykaniu i oddychaniu (jeśli użądlenie było w

obrębie jamy ustnej)• Wstrząs anafilaktyczny (ciężka reakcja alergiczna powodująca

pobudzenie, trudności w oddychaniu i świszczący oddech, szybsze bicie serca, pokrzywkę, zawroty głowy, nudności, zapaść, drgawki)

JEŚLI CHORY WE WSTRZĄSIE NIE OTRZYMA NATYCHMIASTOWEJ POMOCY MOŻE ZAKOŃCZYĆ SIĘ TO

ZGONEM

IV. ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z DROBNOUSTROJAMI: Choroby brudnych rąk: - salmonelloza- zakażenia gronkowcem- WZW typu- A- czerwonka bakteryjna

Choroby pasożytnicze: - owsica, - wszawica - lamblioza - glistnica

Choroby pochodzenia odzwierzęcego: - choroba kociego pazura- Toxocaroza

Choroby ,,brudnych rąk’’JAK USTRZEC SIĘ PRZED NIMI ?

PODSTAWOWA ZASADA:

CZĘSTO MYJ RĘCE I DBAJ O HIGIENĘ OSOBISTĄ!!oraz

• Kupuj żywność przechowywaną w ladach chłodniczych (jajka, ryby, nabiał, mięso)

• W domu przechowuj żywność w lodówce• Myj mięso przed obróbką pod bieżącą wodą• Owoce i warzywa myj pod bieżącą wodą• Jajka przechowuj w miejscu do tego przeznaczonym• Skorupkę jajka wyparz (15’) przed rozbiciem• W czasie upałów nie wkładaj do jednej torby (mięsa, warzyw, nabiału)• Poddawaj żywność działaniu wysokiej temperatury (gotowanie,

pieczenie, duszenie), które jest najłatwiejszym sposobem niszczenia bakterii

• Nie kupuj lodów i ciastek od nieznanych producentów i przygodnych sprzedawców.

CHOROBY PASOŻYTNICZE

• Owsica• Wszawica • Lamblioza• Glistnica

OGÓLNE OBJAWY ZAKAŻENIA U DZIECI:• Dziecko traci apetyt• Źle śpi• Uskarża się na bóle brzucha• Jest blade i ma podkrążone oczy• Występują stany podgorączkowe• Czasem występuje wysypka

CHOROBY PASOŻYTNICZE ODZWIERZĘCE

(np. Toxoplazmoza, Choroba kociego pazura, Toxocaroza, Tasiemczyca)

PROFILAKTYKA• Organizuj zabawy dziecka w czystych piaskownicach• Dokładnie MYJ RĘCE po powrocie ze spaceru• Spożywaj owoce i warzywa dokładnie umyte• Unikaj kontaktu z nieznanymi zwierzętami (psy i koty)• Regularnie czyść pojemnik z odchodami swojego

zwierzaka• Kontroluj zdrowie swoich zwierząt• Nie spożywaj surowego i półsurowego mięsa w tym ryb• Nie dawaj dziecku jedzenia w trakcie zabawy w

piaskownicy• Deski do krojenia, noże, blat kuchenny powinny być

dokładnie umyte po przygotowanym posiłku

INWAZYJNA CHOROBA MENINGOKOKOWA jest wywołana przez bakterie zwane meningokokami, które mogą

doprowadzić do zapalenia opon mózgowo - rdzeniowych). Mogą wywołać również sepsę, której konsekwencją jest ogólne zakażenie organizmu.

U ok.20-40% zdrowych ludzi meningokoki występują w jamie nosowo- gardłowej, nie powodując żadnych dolegliwości ani objawów.

KTO CHORUJE:• Dzieci od 0-4 r. ż• Młodzież

Jednak pamiętać należy, że - KAŻDY - bez względu na wiek może zachorować, szczególnie osoby narażone na bliski kontakt z chorymi lub nosicielami bakterii.

JAK SIĘ USTRZEC PRZED CHOROBĄ MENINGOKOKOWĄ:

• OGRANICZ przebywanie w pomieszczeniach dużych skupisk ludzi o dużym natężeniu hałasu, takich jak dyskoteki, koncerty.

• UNIKAJ przygodnych pocałunków• WYELIMINUJ picie z wspólnych butelek z innymi osobami i

dawanie tzw. kęsów• NIE UŻYWAJ wspólnych sztućców• NIE PAL jednego papierosa wspólnie z innymi osobami

OBJAWY:• Grypopodobne• Ogólne złe samopoczucie• Bóle głowy, nudności, wymioty, sztywność karku i drgawki-

które świadczą o zapaleniu opon mózgowo- rdzeniowych• Wysypka wybroczynowa

ZAPOBIEGANIE :

• Stosowanie szczepień ochronnych (od 2 m-ca życia)

• Unikanie RYZYKOWNYCH zachowań

INFEKCJE Infekcje towarzyszą nam przez cały rok. Mogą być wynikiem

niedoborów składników odżywczych w organizmie i zachwiania równowagi układu immunologicznego. Powinniśmy w tym okresie zwrócić uwagę na prawidłowe odżywianie, uwzględniając w diecie naturalne produkty podnoszące odporność, które zmniejszają rozwój infekcji oraz łagodzą jej przebieg.

UWAGA:- JEDZ DUŻO OWOCÓW I WARZYW (bogatych w witaminę C, E,

beta- karoten i selen – szczególnie zielone i pomarańczowe)- PIJ DUŻO SOKÓW (z aronii, maliny i cytrusów)

GRYPA PRZEZIĘBIENIE

Początek Nagły, gwałtowny Rozwija się powoli

Temperatura Często wysoka gorączka powyżej 39oC

Rzadko występuje gorączka, często jest tylko stan podgorączkowy

Samopoczucie Bardzo złe, uniemożliwiające funkcjonowanie

Umiarkowanie złe, nie przeszkadza w normalnym funkcjowaniu

Przebieg Ciężki Lekki

Bóle mięśni i stawów Występują bardzo często Towarzyszą chorobie bardzo rzadko

Katar, Kaszel, Ból Gardła Raczej nie pojawia się w ogóle, ale nie wykluczone jest, iż może pojawić w późniejszym okresie choroby

Zawsze towarzyszy katar, ból gardła- początkowo delikatny później silny

Ryzyko Powikłań Duże, grypa bardzo osłabia organizm i niewyleczona do końca pozostawia poważne powikłania

Rzadkie, choć niekiedy mogą wystąpić

WIRUS AH1N1ŚWIŃSKA GRYPA- Ostra choroba zakaźna, wywołana przez wirus h1n1- typu a, który

przede wszystkim atakuje świnie. Lecz w wyniku mutacji atakuje również organizm ludzki (zawiera geny świńskiej, ludzkiej i ptasiej grypy). Zwykle wirus przenosi na ludzi, którzy mieli kontakt z chorą świnią. Jednakże występują również przypadki gdy chorzy nie mieli styczności z zakażonym zwierzęciem , a mimo to zachorowali, co świadczy że wirus przenosi się z człowieka na człowieka.

OBJAWY:PRZYPOMINAJĄ TRADYCYJNA GRYPĘ. SĄ NIMI:Nudności i apatia, wymioty, biegunka, ból gardła,

brak apetytu, wysypka, ból w okolicy ucha, suchy kaszel, ból głowy, bóle kostno – stawowe, bole mięśniSzybka niewolność oddechowa -

wymagająca czasami intubacjiTemperatura do 40oc

ZAPOBIEGANIE: MYJ RĘCE POD BIEŻĄCĄ WODĄ Z MYDŁEM ORAZ DEZYNFEKUJ RĘCE NIE DOTYKAJ POWIERZCHNI, KTÓRE MIAŁY KONTAKT Z WYDZIELINĄ

CHOREGO UNIKAJ KONTAKTU Z CHORYMI ORAZ DOTYKANIA OCZU, NOSA, UST- TĄ

DROGĄ WIRUS SZYBKO PRZENIKA KICHAJĄĆ I KASZLĄC ZAKRYWAJ NOS I USTA, CHUSTECZKI WYRZUCAJ

WIRUS AH5N1 PTASIA GRYPA- Choroba zakaźna wywołana przez wirusa H5N1-

typ A. Atakuje ptactwo domowe, które jest nosicielem wirusa. Źródłem zakażenia jest pośredni (woda do picia) lub bezpośredni kontakt z ptactwem, może rozprzestrzeniać się w powietrzu, przez nawozy, nieodkażoną odzież roboczą, sprzęt i nieodkażone środki transportu.

OBJAWY:

• GORĄCZKA• KASZEL, BÓL GARDŁA• BÓLE MIĘŚNI I STAWÓW• ZAPALENIE SPOJÓWEK• W CIĘŻKICH PRZYPADKACH WYWOŁUJE PROBLEMY Z ODDYCHANIEM ORAZ

ZAPALENIE PŁUC

ZAPOBIEGANIE :

• UNIKAJ KONTAKTU Z WSZELKIM PTACTWEM • UNIKAJ DUŻYCH SKUPISK PTAKÓW- FERM, KURNIKÓW, • UNIKAJ STAD GOŁĘBICH NA PLACACH.

PAMIĘTAJ!

WIRUS PTASIEJ GRYPY GINIE W OBRÓBCE TERMICZNEJ POWYŻEJ 50 0 C

2. ABC…. Pierwszej pomocy

NUMERY ALARMOWE:112 – telefon alarmowy z

telefonów komórkowych

999 – pogotowie ratunkowe

998 – straż pożarna

997 – policja

Zachłyśnięcie - zatkanie dróg oddechowych, uniemożliwiające przedostanie się powietrza do płuc, stanowi

poważne zagrożenie dla życia

Postępowanie:• Poszkodowanego przytomnego sprowokować do kaszlu• Pochyl jego głowę do przodu, aby głowa znajdowała się poniżej poziomu

płuc• Uderz mocno ręką kilka razy w przestrzeń międzyłopatkową i sprawdź czy

wypadło ciało obce

Jeśli objawy nie ustępują należy :• Chwycić poszkodowanego od tyłu pod ramionami• Kciukiem mocno uciskać w przestrzeń poniżej żeber (powtórzyć 4 razy)

W przypadku niepowodzenia uderz w plecy 5 razy i wykonaj 5 uciśnięć nadbrzusza

RANA – przerwanie ciągłości tkanki skóry, najczęściej w wyniku urazu mechanicznego

POSTĘPOWANIE:• Przemyj ranę wodą oraz usuń (jeśli są) z rany drobne zanieczyszczenia • Skórę wokół rany zdezynfekuj środkiem antyseptycznym• Załóż jałowy opatrunek na ranę (nie stosować waty, ligniny, itp..)

JEŚLI JEST TO MOŻLIWE I MASZ DOSTĘP – KORZYSTAJ Z RĘKAWICZEK JEDNORAZOWEGO

UŻYTKU

Krwotok z nosa - może być spowodowany

przyczynami ogólnymi i miejscowymi

• Poszkodowanego posadzić w pozycji wyprostowanej, oddychać przez otwarte usta,

• Powinno się rozluźnić ubranie • Na nos i okolice nosa nałożyć zimny opatrunek

(najlepiej z lodu)• Skrzydełka nosa uciskać przez ok. 5 minut

USUWANIE CIAŁ OBCYCH – postępowanie w przypadku ciała obcego w oku

Drobne ciała obce można próbować usuwać bez konieczności wzywania pomocy medycznej.

W CELU USUNIĘCIA CIAŁA OBCEGO Z OKA NALEŻY: Wywinąć powiekę do góry delikatnie pocierać rogiem

chusteczki po powiece , przesuwać w kierunku worka spojówkowego

Pod żadnym pozorem nie można podejmować prób usunięcia ciała obcego wbitego do oka. Należy okryć opatrunkiem zranione oko i zabandażować oba i jak najszybciej udać się do lekarza okulisty

Oparzenia- są wynikiem działania wysokiej temperatury na skórę. Im poważniejsze oparzenie, tym większe zagrożenie dla życia.

POSTĘPOWANIE :• Schładzaj miejsce oparzenia bieżącą, zimną wodą • Zdejmij wszystkie ciasne ubrania i przedmioty (typu biżuteria,

itp..) z osoby poparzonej - zanim pojawi się obrzęk• Nie używaj strzępiących i klejących się opatrunków• Nie przekłuwaj pęcherzy i nie usuwaj luźno wiszących strzępów

skóry• Nie smaruj miejsca poparzonego tłuszczem, maścią, białkiem

jajka• W przypadku poparzenia II i III-go stopnia - podawaj

poparzonemu dużo płynów do picia

Skręcenia - powstają na skutek przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu w danym stawie.

POSTĘPOWANIE:

• Unieruchomić kończynę• Nałożyć zimny okład• Skonsultować się z lekarzem

Zwichnięcie - jest to uszkodzenie stawu, w którym tworzące go kości przestają się ze sobą stykać. Staw jest niestabilny a dodatkowo może dojść do ucisku na tętnice i nerwy.

Towarzyszące zwichnięciu objawy to:- Silny ból w okolicy miejsca zwichnięcia- Obrzęk- Mogą wystąpić podskórne wylewy krwi- Może wystąpić zniekształcenie obrysów stawu i ograniczenie ruchów czynnych.

POSTĘPOWANIE : Szybkim i zdecydowanym ruchem postarać się nastawić staw

JEŚLI CZYNNOŚĆ NIE PRZYNIOSŁA SKUTKU SAMODZIELNIE DALEJ NIE PROBOWAĆ NASTAWIAĆ STAWU - ZGŁOSIĆ SIĘ DO AMBULATORIUM !!!

Gdy zaobserwujemy, że kończyna jest chłodna, bladosina z zaburzeniami czucia - NALEŻY KOŃCZYNĘ UNIERUCHOMIĆ, wezwać pomoc lub przetransportować poszkodowanego do najbliższego punktu medycznego

Pierwsza pomoc w przypadku urazów zębów stałych:

a. Złamanie korony zęba(należy odnaleźć złamany fragment korony zęba, umieścić w naczyniu z solą

fizjologiczna lub wodą i natychmiast zgłosić się do stomatologa w celu zabezpieczenia powierzchni złamania)

b. Zwichnięcie całkowite zęba (całkowita utrata zęba)(należy ząb ostrożnie podnieść nie dotykając korzeni zęba. Gdy jest

zanieczyszczony przemyć strumieniem bieżącej wody. Podjąć próbę włożenia do zębodołu. Gdy jest to niemożliwe, umieścić go soli fizjologicznej, w mleku lub w jamie ustnej pomiędzy zębami a

policzkiem.)

W ciągu 30 min.! u stomatologa- uratujesz ząb.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!!