Cilj: izgradnja funkcionalne države po mjeri i standardima države članice EU

1

Cilj: izgradnja funkcionalne države po mjeri i standardima države članice EU •Reforma, modernizacija i razvoj državne infrastrukture

•Učvršćivanje makroekonomske stabilnosti i ekonomskog razvoja

•Institucionalizacija našeg evropskog i evro-atlanskog puta

2

• Izgradnja funkcionalne demokratije, bazirane na stabilnim i profesionalnim institucijama i vladavini prava.

• Moderna, decentralizovana, profesionalna i efikasna državna uprava je uporište ukupnih reformi i razvoja.

• Nepristrasan, profesionalan i efikasan pravosudni sistem.

• Reforma državne administracije i pravosuđa, razvoj njihovog kapaciteta na osnovama demokratije i vladavine prava, esencijalni su za ostvarivanje našeg strateškog i nacionalnog cilja – pune integracije u Evropsku uniju i evro-atlantske strukture.

Što su ključni zadaci definisani Strategijom upravne reforme Agendom ekonomskih reformi:

3

• Crna Gora danas vrši cjelokupnu izvršnu, upravnu i pravosudnu vlast, uključujući bezbjednosnu, monetarnu, carinsku, spoljnotrgovinsku, poresku.

• U ukupnom bilansu, Vlada je od početka mandata do danas utvrdila 152 predloga zakona i 12 nacrta zakona ili 164 zakona.

• Na putu približavanja EU, unaprijeđen je nivo funkcionalnosti postojećih i formirane su nove institucije.

4

Kakvo je stanje i koji su dometi u oblasti obrazovanja, zdravstva, kulture, medija, sporta, u procesu izgradnje države po mjeri države članice EU ?

5

• U oblasti obrazovanja, na institucionalnom planu, osnovano je 7 stručnih institucija i savjetodavnih tijela, koji rade na implementaciji reformskih rješenja.

• Unaprijeđena je školska infrastruktura.

• Razvoj univerzitetskih jedinica i studijskih programa je izrazito dinamičan i praćen je sve većim prisustvom privatne inicijative.

• Primjena principa Bolonjske deklaracije u sistemu visokog školstva.

6

EK

ON

OM

SK

I FA

KU

LTE

T

PR

AV

NI

FA

KU

LTE

T

ELE

KT

RO

TE

HN

IČK

I F

AK

ULT

ET

MAŠ

INSK

I FAK

ULT

ET

METALURŠKO-

TEHNOLOŠKI FAKULTET

GRADJEVINSKI FAKULTET

ARHITEKTURA

GEODEZIJAPRIRODNO-MATEMATIČKI

FAKULTET

MED

ICIN

SKI FAKULTET

FILO

ZO

FS

KI F

AK

ULT

ET

FA

KU

LTE

T Z

A T

UR

IZA

M I

HO

TE

LIJER

ST

VO

FA

KU

LTET

ZA

PO

MO

RS

TVO

FAKULTET LIKO

VNIH

UM

JETNO

STI

FAKULTET DRAMSKIH

UMJETNOSTI

MUZIČKA AKADEMIJA

FAKULTET PRIMIJENJENE FIZIOTERAPIJE

INSTITUT ZA STRANE

JEZIKE

BIOTE

HNIČ

KI IN

STITU

T -

POLJ

OPR

IVR

EDA

EK

ON

OM

SK

I FA

KU

LTE

T

PR

AV

NI F

AK

ULT

ET

ELE

KT

RO

TE

HN

IČK

I F

AK

ULT

ET

MA

ŠIN

SK

I FA

KU

LTE

T

METALURŠKO-

TEHNOLOŠKI FAKULTET

GRADJEVINSKI

FAKULTET

PRIRODNO-MATEMATIČKI

FAKULTET

FILO

ZOFS

KI F

AK

ULT

ET

FA

KU

LTE

T Z

A T

UR

IZA

M I

HO

TE

LIJE

RS

TV

O

FA

KU

LTE

T Z

A

PO

MO

RS

TV

OFA

KU

LTE

T LI

KO

VN

IH

UM

JETN

OS

TI

MUZIČKA AKADEMIJA

VIŠKA

FIZIOTERAPEUTSKA

ŠKOLA

INSTITUT ZA STRANE JEZIKE

1991/9213

2005/0619

UPOREDNI PREGLED FAKULTETA I INSTITUTA

7

Ekonomija javne uprave

Informacioni sistemi

Finansije

Preduzetništvo i biznis

Menandžment

Kvantitativne metode u ekonomiji

Marketing

Medjunarodni biznis

UPOREDNI PREGLED STUDIJSKIH PROGRAMA NA FAKULTETIMA I INSTITUTIMA DANAS I 1991.

2005/06 1991/92EKONOMSKI FAKULTET

Podgorica

Bijelo Polje Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Primijenjene studije menandžmenta

Studije ekonomije

8

Političke nauke

2005/06 1991/92PRAVNI FAKULTET

Podgorica

Bijelo Polje

Budva


Politikološko-administrativni

Novinarstvo

Socijalni rad

Diplomatija

Studijski programi

Legenda

Smjerovi

PravoStudije prava

9

Elektronika

Telekomunikacije

Računari

Elektroenergetski sistemi

Industrijska elektronika i automatika

2005/06 1991/92ELEKTROTEHNIČKI

FAKULTET


Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Elektronika, Telekomunikacije

i računari

Energetika i automatika

Primijenjeno računarstvo

Elektronika

Energetika

10

2005/06 1991/92MAŠINSKI FAKULTET

Drumski saobraćaj

Energetika

MehanizacijaProizvodno mašinstvo

Primijenjena mehanikai konstruisanje

2005/06 1991/92METALURŠKO-TEHNOLOŠKI

FAKULTET

Primijenjene studije zaštite životne sredine

Hemijska tehnologija

Metalurgija


Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Studije mašinstva

Hemijska tehnologija

Metalurgija

11

2005/06 1991/92GRADJEVINSKI

FAKULTET

Menadžment i tehnologija gradjenja

Saobraćajni

Inžinjersko-komunalni

Hidrogradjevinski

Konstruktivni


Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Gradjevinarstvo

Arhitektura

Geodezija

Studije gradjevine

12

Matematika i računarske nauke

Primijenjena matematika i računarske nauke

Računarske nauke

Teorijska matematika

2005/06 1991/92PRIRODNO-MATEMATIČKI

FAKULTET

Matematika

Nastavno teorijski

Računari


Fizika

Biologija

Fizika

Biologija

Visoka škola za računarstvo i informacione tehnologije

Studijski programi

Legenda

SmjeroviViša škola

13

2005/06 1991/92MEDICINSKI FAKULTET

Visoka medicinska škola Berane


Ne postoji

Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Viša škola

14

2005/06 1991/92FILOZOFSKI FAKULTET

Ruski jezik i književnost

Engleski jezik i književnost

Italijanski jezik i književnost

Filozofija

Pedagogija

Istorija i geografija

Sociologija

Francuski jezik i književnost

Njemački jezik i književnost

Srpski jezik i književnost

Učiteljski studij

Fizička kultura

Obrazovanje sportskih trenera

Predškolsko vaspitanje

Ruski jezik

Engleski jezik

Srpskohrvatski jezik

Fizičko vaspitanje

Istorija i geografija

Filozofija

Razredna nastava

Predškolsko vaspitanje


Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Obrazovanje učitelja Na albanskom jeziku

15

2005/06 1991/92FAKULTET ZA TURIZAM I HOTELIJERSTVO

Turizam

Hotelijerstvo


Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Ne postoji

16

2005/06 1991/92FAKULTET ZA POMORSTVO


Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Nautički

Brodomašinstvo

Radiotelegrafski

Lučko-transportni

Turistički

Organiz.eksploat

Brodomašinstvo

Nautika

Pomorske nauke

Menadžment u pomorstvu

KotorBudva

17

Grafika

Grafičko-dizajnerski

2005/06 1991/92FAKULTET LIKOVNIH

UMJETNOSTI


Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Slikarstvo

Vajarstvo

Grafički – dizajn

Slikarstvo

Vajarstvo

Grafički

Grafičko-dizajnerski

18

Pozorišna režija

Filmska i TV režija

2005/06FAKULTET DRAMSKIH

UMJETNOSTI

2005/06 1991/92MUZIČKA AKADEMIJA

Opšta muzička pedagogija

Kompozicija, dirigovanje i muzikologija

Vokalno-instrumantalni


Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Režija

Gluma

1991/92

Ne postoji

19

2005/06 1991/92FAKULTET PRIMIJENJENE FIZIOTERAPIJE

2005/06 1991/92INSTITUT ZA STRANE JEZIKE

2005/06 BIOTEHNIČKI INSTITUTPOLJOPRIVREDA

Biljna proizvodnja

Stočarstvo


Viša fizioterapeutska škola

Studijski programi

Legenda

Smjerovi

Viša škola

Fakultet primijenjene fizioterapije

20

• Unaprijeđena je mreža javnih zdravstvenih ustanova: KC; 7 opštih i 3 specijalne bolnice; 18 domova zdravlja i 3 zdravstvene stanice; Institut za javno zdravlje; 256 privatnih zdravstvenih ustanova (uključujući i apoteke).

• Osnovan je savremeni Kardio centar u Kliničkom centru.

• Tokom posljednjih 12 godina, broj ljekara u javnim ustanovama u Crnoj Gori se povećao za 24%.

• Ulaganja u opremu i građevinske objekte iznosila su oko 40 miliona eura u periodu 1991-2004. godine.

21

• Usvajanjem seta medijskih zakona 2002.godine, stvoreni su uslovi da mediji funkcionišu nezavisno i po tržišnim principima.

• Formirana je Agencija za radio-difuziju, kao nezavisno regulatorno tijelo.• Osnovana je i uspješno radi nezavisna agencija MINA.• Pored republičkih javnih radio-difuznih servisa ''Radio Crne Gore'' i ''TV Crne

Gore'', djeluje još 14 lokalnih javnih radio-difuznih servisa, 39 komercijalnih radio stanica i 16 komercijalih TV stanica.

• Danas, javni radio-difuzni servis Radio i TV Crne Gore ima dva televizijska programa, satelitski program, dva radijska programa, programe na albanskom jeziku, kao i obrazovne, kulturno-umjetničke, dokumentarne, zabavne programe i sl. Obezbijeđena je gotovo 100% pokrivenost cjelokupne teritorije Crne Gore.

• Registrovano je blizu 250 štampanih medija, od dnevnih, nedjeljnih preko periodičnih, revijalnih do specijalizovanih.

22

Pregled razvoja elektronskih medija

23

POKRIVENOST TERITORIJE REPUBLIKE CRNE GORE SIGNALOM RADIJA I TELEVIZIJE CRNE GORE

1991 60%40%

Pokriveno Nije pokriveno

200598%

2%

Pokriveno Nije pokriveno

24

BROJ EMISIONIH OBJEKATA

80

140

0

20

40

60

80

100

120

140

Broj emisionih objekata

1991

2005

(rezultat ulaganja od više miliona DEM čak i u najtežim godinama ovog perioda )

25

SISTEM PRENOSA RADIO-DIFUZNIH SIGNALA

Sistem analognog prenosa televizije sa upotrebom tehnološki zaostalih predajnika i uglavnom crnobijelih TV uređaja

• Savremena prijemna tehnologija u skoro svakom domaćinstvu

• Kompletna mreža za međuopštinsku povezanost optičkim vlaknima za prenos signala kako radio-difuzije, tako i drugih telekomunikacionih servisa

• Prati se dinamika i trend digitalizacije u Evropi

• Stvaraju se uslovi za razvoj kablovskih distribucionih sistema za prenos do svakog domaćinstva; desetine domaćih i stranih programa i drugih telekomunikacionih servisa (Internet, telefonija...)

• Omogućava se tehnološka konvergencija i dalji razvoj konkurencije i u oblasti mobilne telefonije

1991

2005

26

1991

2005

DRŽAVNI RADIO I TV CRNE GORE

JAVNI RADIO-DIFUZNI SERVISI RADIO I TV CRNE GORE

• Informativni satelit RT Srbije • Skoro bez sopstvene produkcije • Pod snažnim političkim uticajem • Preko 80% finansirana iz državnog budžeta

• Politički nezavisni mediji, samostalno uređuju svoj program, i odgovaraju javnosti

• Dva televizijska programa, satelitski program, dva radijska programa, programi na albanskom jeziku

• "Radio Crne Gore" i "Televizija Crne Gore" su javni radio-difuzni servisi koji produkcijski obezbjeđuju audiovizuelne radove u interesu najšire javnosti (informativni, obrazovni, kulturno-umjetnički, dokumentarni, zabavni program i sl.)

• Nacionalna pokrivenost- 98% područja Republike, čime su programi javnih radio-difuznih servisa "Radio Crne Gore" i "Televizija Crne Gore" dostupni skoro svakom stanovniku Republike

• Finansijska održivost sve snažnija• Manje od 20% finansira se iz državnog budžeta, i to

isključivo za Zakonom definisane programske sadržaje koje su, kao javni radio-difuzni servisi, dužni da proizvode

27

AGENCIJSKO IZVJEŠTAVANJE

1991 2005

Osnovana i uspješno radi nezavisna agencija MINA

Nema crnogorskih agencija

28

STEPEN I VRSTA REGULACIJE U OBLASTI ELEKTRONSKIH MEDIJA

• Snažan upliv i kontrola politčkih partija• Frekventni plan rađen od strane Savezne

uprave za radio veze (SFRJ, SRJ).

• Nezavisna regulacija • Otvoren, javan i transparentan tenderski

postupak za dodjelu frenkvencija, u skladu sa definsanim kriterijumima i procedurama

• Analogni frekventni plan – javni dokument urađen i usvojen u Crnoj Gori uvažavajući stanje, potrebe i dalji razvoj radio-difuzije u Crnoj Gori

• Crna Gora samostalno i u skladu sa međunarodnim standardima reguliše, upravlja i koorodinira aktivnosti u radio-difuznom spektru.

• Usvojena je Strategija razvoja radio-difuzije za period 2004-2007. godine

1991 2005

29

MEĐUNARODNA KOORDINACIJA I REGIONALNA SARADNJA

Posredstvom Beograda i JRT

• Otvorena i samostalna saradnja• Agencija za radio-difuziju je član Evropske asocijacije

radio-difuznih regulatora• Direktna i vrlo uspješna saradnja sa Savjetom Evrope,

EU, OEBS-om, koji medijske reforme ocjenjuju kao pozitivan primjer u regionu i šire.

• Urađen digitalni plan Republike Crne Gore,koji je skoro 100% usklađen sa planovima zemalja u regionu

1991

2005

30

• Značaj kulture i promocije posebnog kulturnog identiteta u procesu približavanja evropskim standardima.

• Afirmiše se kultura manjinskih naroda.• Ostvarena je i dinamičnija međunarodna saradnja u oblasti

kulturno-umjetničkog stvaralaštva.

31

• Usvojen novi Zakon o sportu i Nacionalni program sporta u Crnoj Gori. • Registrovano je preko 1. 000 sportskih organizacija iz 37 sportskih grana sa preko

35. 000 sportista.• U posljednjoj dekadi izgrađeno je 7 novih kapitalnih sportskih objekata, površine

oko 35. 000 m2.• U toku su radovi na izgradnji 4 nova kapitalna sportska objekta, površine oko 13.

000 m2.

32

Učvršćena je makroekonomska stabilnost kao okvir za održivi ekonomski razvoj

Izvor: Agenda ekonomskih reformi, Ekonomska politika-Vlada Republike Crne Gore Centralna banka Crne Gore, Monstat *Projekcija Svjetskog savjeta za turizam i putovanja

Makroekonomski indikatori 2003 20042005 plan. Agenda/

Ek.Politika

BDP (u milionima. €) 1.433 1.535 1.644

BDP po glavi stanovnika (BDP per capita €) 2.317 2.473 2.638

Realni rast GDP-a (u %) 2,3 3,7 4,1

Stopa nezaposlenosti 25,8 22,6 21,6

Inflacija – rast cijena na malo, na god. nivou u % 6,7 4,3 3,5 (3)

Učešće budžetskog deficita u BDP (%) 3,29 2,18 2,17

Učešće spoljnjeg duga u BDP (%) 32,96 32,73 30.91 (na dan 30.11.2005.)

Prihodi od turizma (mil € ) 151,2 179,7 235*

Strane direktne investicije (mil €) 90 120,0 150,0

Tabela: Ključni makroekonomski indikatori 2002-2005. godina

33

1.433

1.535

1.644

1.300

1.350

1.400

1.450

1.500

1.550

1.600

1.650

2003 2004 2005 plan. Agenda/Ek.Politika

BDP (u mil. €)

34

2,3

3,7 4,1

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5


Realni rast BDP-a (u %)

35

2.317

2.473

2.638

2.150

2.200

2.250

2.300

2.350

2.400

2.450

2.500

2.550

2.600

2.650


BDP po glavi stanovnika

36

Trend rasta BDP je praćen pozitivnim promjenama u njegovoj strukturi.

INDEX 2005/2004 2005/2002 2005/1999 2005/1993 2005/1989

BDP – ukupno 104,1 110,4 126,0 174,8 66,4

Industrija 100,9 117,6 121,8 149,7 50,2

Poljoprivreda 103,5 107,7 122,9 156,0 123,6

Šumarstvo 105,8 111,7 104,7 90,3 52,2

Gradjevinarstvo 116,2 100,5 99,5 63,9 28,7

Saobraćaj 87,3 82,6 96,3 249,4 69,1

Turizam 114,7 141,8 257,0 161,5 52,5

Trgovina 112,0 139,2 204,9 497,2 26,9

Izvor: Republički sekretarijat za razvoj

37

0

20

40

60

80

100

120

1989 1993 1999 2002 2004 2005

BDP – ukupno

Industrija

38

0

20

40

60

80

100

120

140

1989 1993 1999 2002 2004 2005

Poljoprivreda

Gradjevinarstvo

Šumarstvo

39

-100

-80

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

120

1989 1993 1999 2002 2004 2005

Saobraćaj

Industrija

Trgovina

Turizam

40

Pozitivne trendove u turizmu karakteriše veća stopa rasta prihoda u odnosu na rast fizičkog obim prometa.

Prikaz glavnih trendova u turizmu:

1989. 1999. 2002. 2004. 2005.*

Turisti 1.192.100 297.905 541.699 703.484 820.000

- domaći 861.400 270.019 405.539 515.424 540.000

- strani 330.700 21.886 136.160 188.060 280.000

Noćenja 9.945.200 2.034.634 3.689.504 4.561.094 5.300.000

- domaći 6.915.500 1.879.202 2.777.595 3.337.247 3.650.000

- strani 3.029.700 155.432 911.909 1.223.847 1.650.000

* Prognoze Ministarstva turizma za ukupnu 2005. godinu

41

Pozitivne trendove u turizmu karakteriše veća stopa rasta prihoda u odnosu na rast fizičkog obim prometa.

Prikaz glavnih trendova u turizmu:

861.400

330.700

270.019

21.886

405.539

136.160

515.424

188.060

540.000

280.000

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

1.200.000

1989. 1999. 2002. 2004. 2005.*

TURISTI

- domaći - strani

* Prognoze Ministarstva turizma za ukupnu 2005. godinu

6.915.500

3.029.700

1.879.202

155.432

2.777.595

911.909

3.337.247

1.223.847

3.650.000

1.650.000

0

1.000.000

2.000.000

3.000.000

4.000.000

5.000.000

6.000.000

7.000.000

8.000.000

9.000.000

10.000.000

1989. 1999. 2002. 2004. 2005.*

NOĆENJA

- domaći - strani

42

151,2

179,7

235*

0

50

100

150

200

250


Prihodi od turizma (mil € )

43

• Ostvaren je dinamičan rast stranih direktnih investicija, koje su za 9 mjeseci ove godine iznosile 253,2 mil.€ ili 5 puta više u odnosu na prošlu godinu.U ovaj iznos nijesu ušli prihodi od privatizacije Podgoričke banke, KAP-a i Boksita.

• Učešće stranih investicija u BDP je povećano sa 3,65% u prošloj godini na 22,30% u prvih 9 mjeseci ove godine.

90

120

150

0

20

40

60

80

100

120

140

160


Strane direktne investicije (mil €)

44

• Jačaju privatne preduzetničke inicijative kroz razvoj malih i srednjih preduzeća.

Godina Broj MSP % u BDP

1989 36 7,1

1999 5.466 31,02

2002 6.864 46,25

2004 26.114 (procjena) 61

1. 10. 2005 27.970 (procjena) 62

45

36

5.4666.864

26.11427.970

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

1989 1999 2002 2004 1.10.2005

BROJ MALIH I SREDNJIH PREDUZEĆA

Broj MSP

46

7,1

31,02

46,25

61 62

0

10

20

30

40

50

60

70

1989 1999 2002 2004 1.10.2005

UČEŠĆE MSP U BDP

%u BDP

47

• Smanjuje se nezaposlenost. Na evidenciji Zavoda zapošljavanje, na dan 19. decembar, bilo je 49.264 nezaposlena lica ili 16,7% manje u odnosu na isti dan prethodne godine.

• Stopa nezaposlenosti opala je sa 32,7% (jul 2000) na 22,6% u prošloj godini, odnosno na 18,7% u decembru tekuće godine.

• U posljednje 3 godine imamo preko 30.000 oglašenih slobodnih radnih mjesta na godišnjem nivou, odnosno 1,5 lice po 1 oglasu.

• U proteklom periodu ove godine angažovano je 29.409 nerezidentnih lica.

48

25,8

22,6

21,6

19

20

21

22

23

24

25

26


Stopa nezaposlenosti

49

• Osnovni parametri fiskalne politike usklađeni su sa okvirima i ciljvima dogovorenim sa MMF-om i Svjetskom bankom i harmonizovani su sa direktivima Evropske unije.

• Primici Budžeta Republike za prvih jedanaest mjeseci ove godine veći su za

37,62% u odnosu na isti period prethodne godine. Veće ostvarenje u odnosu na isti period prethodne godine evidentirano je kod skoro svih vrsta prihoda.

• Deficit javne potrošnje će i u ovoj godini biti u okvirima dogovorenim sa MMF-om - 2,62% BDP. Deficit centralnog budžeta biće na nivou projektovanog od 2,17% BDP, što je u granicama dozvoljenog budžetskog deficita koji važi za euro zonu.

50

3,29

2,18 2,17

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5


Učešće budžetskog deficita u BDP (%)

51

Pregled neizmirenih obaveza Budžeta u mil. €

31. 12. 2002. 100,62 31. 12. 2003. 83,15 31. 12. 2004. 61,79 30. 11. 2005. 40,8

40,8

61,79

83,15

100,62

0

20

40

60

80

100

120

31. 12. 2002. 31. 12. 2003. 31. 12. 2004. 30. 11. 2005.

52

Struktura javne potrošnje

MAKROEKONOMSKI OKVIR %-učešća

OPIS 2003 2004 2005 2006

Bruto domaći proizvod 100,00 100,00 100,00 100,00

Državni budžet Crne Gore 23,82 23,82 24,06 24,05

Fond penzijskog i invalidskog osiguranja 9,68 9,88 9,31 9,39

Fond za zdravstvo 6,59 6,15 6,64 6,37

Zavod za zapošljavanje 1,07 0,73 1,16 0,92

Lokalna samouprava 5,39 4,93 4,02 3,91

JAVNA POTROŠNJA 46,55 45,51 45,18 44,64

Deficit 2,52 2,82 3,15 2,20

Deficit umanjen za isplate za staru deviznu štednju 2,52 2,54 2,62 1,71

Izvor: Ministarstvo finansija

53

• U strukturi domaćeg duga dominira stara devizna štednja u iznosu od

118,0 mil.€ ili 78,66%.

Stanje ino duga u periodu 2002.-30. 11. 2005. u mil.€

Ino dug Iznos Ino-dug/BDP

2002. 893,6 68,65%

2003. 472,4 32,96%

2004. 502,4 32,73%

30.11.2005. 508,08 30,91%

54

893,6

472,4 502,4 508,08

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

Iznos

2002. 2003. 2004. 30.11.2005.

68,65%

32,96% 32,73% 30,91%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

Ino-dug/BDP

2002. 2003. 2004. 30.11.2005.

Stanje ino duga u periodu 2002.-30. 11. 2005. u mil.€

55

Struktura ino duga milioni €

Međunarodna banka za obnovu i razvoj (IBRD) 268,6

Pariski klub kreditora 145,6

Evropska investiciona banka 41,2

Međunarodna organizacija za razvoj (IDA) 25,28

Međunarona finansijska organizacija (IFC) 10,8

Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD) 1,3

Evropska Zajednica 5,5

Kreditna banka za obnovu-Njemačka (KfW) 4,3

Razvojna banka Savjeta Evroppe (CEB) 4,0

AngloYugoslav banka 1,2

Bank Handlowy – Poljska 0,3

56

10,8 25,28

41,2

145,6

1,35,54,341,2

0,3

268,6

(IBRD) Pariski klub kreditora Evropska investiciona banka

(IDA) (IFC) (EBRD)

EZ (KfW) (CEB)

AngloYugoslav banka Bank Handlowy – Poljska

57

• Smanjuje se učešće ino duga u BDP, sa 68,65% u 2002. na 30,91% početkom decembra tekuće godine, što je po metodologiji Svjetske banke (Debt Reporting System) na granici između nisko i umjereno zaduženih zemalja.

• Najveći dio ino duga – 414,2 mil.€ ili 82% odnosi se na naslijeđene dugoročne obaveze bivše SFRJ i SRJ prema IBRD-u i Pariskom klubu kreditora. Preostali ino dug, u iznosu od 93,88 mil.€, odnosi se na nova zaduženja Crne Gore, većinom za infrastrukturne projekte, nastale u periodu od 2000. do III kvartala 2005. godine

58

32,9632,73

30,91

29,5

30

30,5

31

31,5

32

32,5

33

2003 2004 na dan 30. 11. 2005. g

Učešće spoljnjeg duga u BDP (%)

59

0

1

2

3

4

5

6

7


Inflacija – rast cijena na malo, na god. nivou u %

60

• Dosadašnje kretanje inflacije upućuje da će na kraju godine biti niža od projektovane Agendom ekonomskih reformi – 3,5% i Ekonomskom politikom za 2005. - 3%.

KRETANJE INFLACIJE

2002 2003 2004 2005-ostv. Za 11 mjeseci

2005-plan

Inflacija 9,0 6,4 4,8 1,7 3,0

Inflacija

0123456789

10

2002 2003 2004 2005-ostv.Za 11

mjeseci

2005-plan

61

GODINA BDP Uvoz roba Mil €

Stopa rasta uvoza

% uvoza u BDP

Izvoz roba Mil €

Stopa rasta izvoza

% učešća izvoza u BDP

Stepen otvorenosti

Stepen pokrivenosti uvoza roba izvozom

1998 256.3 98.61 - 38.47 1999 273.7 94.04 -4.63 34.35 2000 270.6 123.3 31.1 45.56 2001 1.245 722.4 58.02 235.2 90.8 8.89 76.92 32.56 2002 1.250 742.8 2.8 59.42 309.6 31.6 24.77 84.19 41.68 2003 1431.6 629.9 -15.2 45.81 270,6 -12.6 19.68 65.49 42.96 2004 1540.45 869.61 38.1 56.41 452.14 67.1 29.35 85.8 51.9

Izvor :Godišnji izvještaj Glavnog Ekonomiste , CBCG

Trgovinski bilans i učešce u BDP-u mil.Eur

62

• Spoljno-trgovinski deficit je i dalje visok, ali sa evidentnim trendom povećanja izvoza. Istovremeno, nastavlja se pozitivan trend u sektoru usluga- tabela

Robna razmjena sa inostranstvom za 9 mjeseci

2004/2005

Index

I-IX 2004. I-IX 2005. 2005/2004

Izvoz 231.5 313.9 135.57%

Uvoz 498.1 669.2 134,35%

Trgovinski bilans (266.60) (355,3) 129.07%

Pokrivenost uvoza izvozom (%) 46.5 46,9 100,88Izvor: Centralna banka Crne Gore

63

Reforma u oblasti tržišta kapitala je jedno od najvećih reformskih dostignuća u Crnoj Gori, a po obimu i efektu sprovedene reforme je lider u regionu.O tome govore:

- Veličina kapitalizacije u odnosu na BDP (najveći u regionu)- Ostvareni promet na tržištu kapitala u odnosu na BDP (drugi najveći u regionu)- Broj banaka u odnosu na stanovništvo (najveći u regionu)

Tržište kapitala

Država Kapitalizacija/BDP 1 Island 138.69 % 2 Crna Gora 86.02 % 3 Irska 66.40 % 4 Hrvatska 42.48 % 5 Srbija 39.42 % 6 Bosna 29.66 % 7 Malta 28.92 % 8 Slovenija 27.25 % 9 Kipar 22.84 % 10 Rumunija 14.97 % 11 Makedonija 11.71 % 12 Bugarska n/a

Država Promet/BDP 1 Island 325.67 % 2 Irska 28.68 % 3 Hrvatska 12.37 % 4 Crna Gora 8.66 % 5 Slovenija 4.52 % 6 Makedonija 3.14 % 7 Srbija 3.01 % 8 Bugarska 2.61 % 9 Bosna 2.25 % 10 Kipar 1.42 % 11 Malta 1.04 % 12 Rumunija 1.02 %

64

Mreža za EU integracije u Crnoj Gori Vlada Republike Crne

GoreSavjet za evropske

integracije

Komisija Vlade RCG za koordinaciju pristupanja EU

Ministarstvo za ekonomske odnose sa inostranstvom i

evropske integracije

Odbor za Evropske integracije Skupštine

RCG

Ministarstvo pravde

Civilno društvo

NVOMediji

Univerzitet

Međunarodni partneri

Socialni partneri

Kontakt osobe iz svih ministarstava i

agencija

CBCG

MONSTAT

Ministarstvo finansija

Ministarstvo ekonomije

Ministarstvo poljoprivrede

Privredna komora

Ministarstvo životne sredine

65

Pripeme za pregovore SSP

• Oformljen pregovarački tim• Oformljeno 6 ekspertskih radnih grupa

– Preambula, opštpštaa načela, načela, – PPoljoprivredoljoprivredaa i ribarstvo, i ribarstvo, – SSlobodno kretanje roba, lobodno kretanje roba, – SSlobodno kretanje ljudi, usluga, kapitala,lobodno kretanje ljudi, usluga, kapitala,– FFinansijskinansijskaa saradnj saradnjaa i ostale politike saradnje, i ostale politike saradnje,– UsUskladjivanje zakonodavstva kladjivanje zakonodavstva

• Pripremljene pregovaračke pozicije CG

Documents

Cilj: izgradnja funkcionalne države po mjeri i standardima države članice EU