44
Ç Ç İ İ MENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL Ö Ö ZELL ZELL İ İ KLER KLER İ İ ve DENEYLER ve DENEYLER İ İ

ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

  • Upload
    ngodat

  • View
    225

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ ve DENEYLERve DENEYLERİİ

Page 2: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN İNCELİĞİ

ÇÇimentolarda tane boyutlarimentolarda tane boyutlarıı

genel olarak 6.5 genel olarak 6.5 --

90 mikron 90 mikron arasarasıında bulunur. nda bulunur. ÇÇooğğunluunluğğu 30 mikron civaru 30 mikron civarıındadndadıır. r.

Hidratasyon olayHidratasyon olayıınnıın gelin gelişşebilmesi ve baebilmesi ve bağğlaylayııccııllıık k öözellizelliğğinin inin artmasartmasıı

iiççin in ççimentolarda boyutlarimentolarda boyutlarıı

74 mikrondan b74 mikrondan büüyyüük k

tanelerin orantanelerin oranıınnıın % l4'n % l4'üü

gegeççmemesi istenir. memesi istenir.

ÇÇimento tanelerinin aktifliimento tanelerinin aktifliğği ve hidratasyon sonucu daha i ve hidratasyon sonucu daha yyüüksek dayanksek dayanıımlar verebilmesi ince mlar verebilmesi ince ööğğüüttüülmelerine balmelerine bağğllııddıır.r.

Page 3: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN İNCELİĞİ

ORTALAMA ÇAPD = 30

HİDRATE OLMAMIŞÇİMENTO TANECİĞİ

HİDRATASYON DERİNLİĞİ HİDRATE ÇİMENTO

HİDRATE OLMAMIŞ(YUMUŞAK BÖLGE)

5.2

HHİİDRATASYON DERDRATASYON DERİİNLNLİĞİİĞİÜÇÜÇ

AYDA AYDA

5.2 5.2

Page 4: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN İNCELİĞİ

DENEYLERİ

ÇÇimentolarimentolarıın bu n bu öözellizelliğği dei değğiişşik yik yööntemlerle saptanntemlerle saptanıır. r.

Bunlardan biri Bunlardan biri ççimentoyu TS EN 196imentoyu TS EN 196--6 6 standardstandardıında belirtilen 90 nda belirtilen 90 mmμμ

ggööz z

aaççııklklııklklıı

elekten eleyerek, bu elekten eleyerek, bu ççaptan aptan bbüüyyüük tanelerin miktark tanelerin miktarıınnıı

saptamaktsaptamaktıır. r.

Page 5: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN İNCELİĞİ

DENEYLERİ

DiDiğğer yer yööntem ntem “ö“özgzgüül yl yüüzey alanzey alanıı”” yyööntemidir. (ntemidir. (TS EN 196TS EN 196--6 ve ASTM C 6 ve ASTM C

204204))

ÖÖzgzgüül alan 1 g l alan 1 g ççimentoda bulunan imentoda bulunan taneciklerin ytaneciklerin yüüzey alanlarzey alanlarıınnıın n kapsadkapsadığıığı

toplam ytoplam yüüzey alanzey alanııddıır, r,

cmcm22/g olarak g/g olarak göösterilir. sterilir.

Deney, standart koDeney, standart koşşullarda sullarda sııkkışışttıırrıılan lan ççimento tabakasimento tabakasıından, havanndan, havanıın gen geççme me zamanzamanıınnıı

ööllççme esasme esasıına dayanna dayanıır. r.

Page 6: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN İNCELİĞİ

DENEYLERİ

Bu yBu yööntem TS EN 196ntem TS EN 196--6 ve ASTM C 204 6 ve ASTM C 204 gibi standartlarda agibi standartlarda aççııklanmaktadklanmaktadıır. r.

BlaineBlaine

saysayııssıınnıın 3000 cmn 3000 cm22/g civar/g civarıında nda olmasolmasıı

istenir. Tistenir. Tüürkiyerkiye’’de de üüretilen retilen

ççimentolarimentolarıın incelin inceliğği 2800i 2800--4000 cm4000 cm22/g /g civarcivarıındadndadıır. r.

Page 7: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN İNCELİĞİ

DENEYLERİ

İİncelinceliğğin betona olumlu ve olumsuz etkileri:in betona olumlu ve olumsuz etkileri:

a)a)

İİncelik betonun dayanncelik betonun dayanıımmıınnıı

arttarttıırrıır.r.b)b)

ÇÇimentoyu imentoyu ııslatmak islatmak iççin gerekli su miktarin gerekli su miktarıı

artar.artar.c)c)

FizikoFiziko--kimyasal bir olay olan ilk kimyasal bir olay olan ilk ııslanmada, slanmada, taneler inceldiktaneler inceldikççe daha be daha büüyyüük k ııssıı

ortaya ortaya

ççııkar.kar.d)d)

Daha fazla bDaha fazla büüzzüülmeye neden olur ve lmeye neden olur ve ççatlamaya eatlamaya eğğilimi fazladilimi fazladıırr

e)e)

İİnce nce ççimentolu karimentolu karışıışımlarmlarıın terlemesi, iri n terlemesi, iri taneli taneli ççimento karimento karışıışımlarmlarıından daha azdndan daha azdıır.r.

Page 8: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

Çimentoda incelik-zaman-dayanım ilişkisi

150 200 250 300

50

40

30

20

1 yıl

90 gün 28 gün

7 gün

Basın

ç D

ayanımı-M

Pa

Blaine

inceliği m2/kg

Page 9: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN PRİZ SÜRESİ

ÇÇimentonun su ile birleimentonun su ile birleşştirilditirildiğği an ile i an ile ççimento imento hamurunun kathamurunun katıılalaşşarak plastik arak plastik öözellizelliğğini kaybettiini kaybettiğği an i an arasarasıındaki sndaki süüreye reye ““priz alma spriz alma süüresiresi””

denilmektedir. denilmektedir.

Bu olayBu olayıın ban başşlanglangııçç

ve bitive bitişş

saatleri, saatleri, ççalalışışma saatleri ma saatleri aaççııssıından ndan ççok ok öönemlidir. nemlidir.

Normal Portland Normal Portland ççimentolarimentolarıında prizin, 1 saatten nda prizin, 1 saatten öönce nce babaşşlamamaslamamasıı

ve 10 saatten ve 10 saatten öönce tamamlanmasnce tamamlanmasıı

istenir. istenir.

Page 10: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN PRİZ SÜRESİ

Priz Priz öözellizelliğğine baine bağğllıı

olarak olarak ççimentolarimentolarıın kullann kullanıım yerleri farklm yerleri farklııddıır. r.

ÖÖrnerneğğin, su kain, su kaççaklaraklarıınnıı

öönlemek amacnlemek amacııyla hyla hıızlzlıı

priz priz yapan (8 yapan (8 --

l5 dakika arasl5 dakika arasıı) ) ççimentolar kullanimentolar kullanııllıır. r.

İİççine aline alççıı

tataşışı

konulmadan konulmadan üüretilen bazretilen bazıı

ççimentolar imentolar ççok ok kkıısa ssa süürede (8rede (8--15 dakika) priz yaparlar. 15 dakika) priz yaparlar.

Page 11: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇimentonun bekletilme simentonun bekletilme süüresi: resi: Uzun sUzun süüre bekletilmire bekletilmişş

ççimentolarda dimentolarda dışış

ortamdan alortamdan alıınan nem nedeniyle nan nem nedeniyle

priz gepriz geçç

babaşşlar. lar.

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN PRİZ SÜRESİ

ÇÇimentolarimentolarıın priz sn priz süüreleri releri şşu faktu faktöörlerin etkisindedir:rlerin etkisindedir:

SSııcaklcaklıık: k: SSııcak ortamlarda priz scak ortamlarda priz süüresi, hidratasyon olayresi, hidratasyon olayıı

hhıızlandzlandığıığı

iiççin kin kıısalsalıır. r.

SSııcaklcaklığıığın dn düüşşmesi ise priz smesi ise priz süüresini uzatresini uzatıır. r.

KarKarışışttıırma suyu miktarrma suyu miktarıı: : Fazla miktarda su kullanmak baFazla miktarda su kullanmak bağğlaylayııccıı

maddenin priz smaddenin priz süüresinin resinin

uzamasuzamasıına yol ana yol aççar.ar.

Page 12: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN PRİZ SÜRESİ

ÇÇimentolarimentolarıın priz sn priz süüreleri releri ""VicatVicat

iiğğnesi"nesi"

adadıı

verilen alet ile saptanverilen alet ile saptanıır. r.

öözel hazzel hazıırlanmrlanmışış normal knormal kııvamdaki vamdaki

standart standart ççimento imento hamuru, standart bir hamuru, standart bir kap ikap iççine (ine (VicatVicat

halkashalkasıı) d) düüzgzgüün bir n bir şşekilde yerleekilde yerleşştirilir.tirilir.

Page 13: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN PRİZ SÜRESİ

Daha sonra Daha sonra VicatVicat

iiğğnesi denilen standart nesi denilen standart

bir ibir iğğne kendi ane kendi ağığırlrlığıığı

ile belirli ile belirli yyüükseklikten kseklikten üüzerine dzerine düüşşüürrüüllüür. Batma r. Batma miktarlarmiktarlarıı

ööllçüçüllüür. r.

Bu iBu işşlem belirli zaman arallem belirli zaman aralııklarklarıında nda tekrarlantekrarlanıır. r. ÖÖnceleri nceleri ççok batan iok batan iğğne, ne, sonralarsonralarıı

ççok az batar ve belirli sok az batar ve belirli süüre re

sonra hisonra hiçç

batmaz. batmaz.

Page 14: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN PRİZ SÜRESİ

İğİğne ucunun kalne ucunun kalııbbıın tabann tabanıından ndan 33--5 mm5 mm uzakluzaklııkta olmaskta olmasıı

halinde, halinde, priz bapriz başşlamlamışış

demektir. demektir.

İğİğne ne 0.5 mm0.5 mm

battbattığıığı

zaman ise zaman ise priz sona priz sona ermiermişştir. tir.

Priz sPriz süürelerinin belirlenmesi irelerinin belirlenmesi iççin in kullankullanıılacak ylacak yööntemler TS EN 196ntemler TS EN 196--33’’de de ve ASTM C 191ve ASTM C 191’’de belirtilmide belirtilmişştir.tir.

Page 15: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN PRİZ SÜRESİ

VicatVicat

iiğğnesi aletinin denesi aletinin değğiişşik ve otomatik olanlarik ve otomatik olanlarıı

da bulunmaktadda bulunmaktadıır.r.

Page 16: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN HİDRATASYON ISISI

ÇÇimentoyu oluimentoyu oluşşturan ana bileturan ana bileşşenlerin su ile yaptenlerin su ile yaptııklarklarıı kimyasal reaksiyon nedeniyle bir miktar kimyasal reaksiyon nedeniyle bir miktar ııssıı

aaççığığa a ççııkarkarıırlar. rlar.

Hidratasyon Hidratasyon ııssııssıınnıın an aççığığa a ççııkma hkma hıızzıı, , ççimento bileimento bileşşenleri ile enleri ile su arassu arasıında yer alan kimyasal reaksiyonlarnda yer alan kimyasal reaksiyonlarıın hn hıızzıına bana bağğllııddıır r ve hidratasyonu etkileyen en ve hidratasyonu etkileyen en öönemli faktnemli faktöör zamandr zamandıır. r.

ÇÇııkan kan ııssıı

nedeniyle betonun snedeniyle betonun sııcaklcaklıık derecesi artar. k derecesi artar. Hidratasyonun bu ekzotermik davranHidratasyonun bu ekzotermik davranışıışı, hidratasyon , hidratasyon ııssııssıınnıın n aaççığığa a ççııkma hkma hıızzıı

ve miktarve miktarıı

bakbakıımmıından bir ndan bir ççok sakok sakııncalncalıı

durum oludurum oluşşturabilir.turabilir.

Page 17: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN HİDRATASYON ISISI

ÖÖzellikle barajlar gibi bzellikle barajlar gibi büüyyüük kk küütle tle betonlarbetonlarıınnıın n üüretiminde iretiminde işş

geregereğği i hizlhizlıı

beton beton üüretimlerinde sorun retimlerinde sorun öönemlidir. nemlidir.

BBüüyyüük kk küütle betonlartle betonlarıında inda içç

ssııcaklcaklıık k yyüükselir, hava ile temasta bulunan dkselir, hava ile temasta bulunan dışış

kkııssıım som soğğur ve bur ve büüzzüüllüür. r.

BBüüyyüük kk küütle ise dtle ise dışış

kkıısmsmıın bn büüzzüülmesini lmesini öönlemeye nlemeye ççalalışışacaacağığından, sndan, sııcaklcaklıık k farklarfarklarıınnıın yol an yol aççttığıığı

gerilmeler gerilmeler

sonucunda beton sonucunda beton ççatlar. atlar.

Page 18: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN HİDRATASYON ISISI

ÇÇimentonun inceliimentonun inceliğği hidratasyon i hidratasyon ııssııssıınnıı

arttarttııran bir faktran bir faktöördrdüür. r. Ancak Ancak ççimentonun karma imentonun karma bilebileşşenlerinindeenlerininde

hidratasyon hidratasyon ııssııssıı

üüzerine etkisi zerine etkisi öönemlidir. nemlidir.

Karma bileşen

İlk 48 saatte çıkan ısı

(cal/g)

Toplam Isı (cal/g)

C3

A 150 207C3

S 100 120C2

S 10 62C4

AF 40 100

Page 19: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN HİDRATASYON ISISI

ÇÇimentolarimentolarıın hidratasyon n hidratasyon ııssıılarlarıı ise kalorimetre cihazise kalorimetre cihazıı

ile ile

ööllçüçülebilmektedir.lebilmektedir.

Page 20: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN HİDRATASYON ISILARINA GÖRE SIRALAMASI

AluminliAluminli

ççimento (dimento (düüşşüük sk sııcaklcaklııktan en az zarar ktan en az zarar ggöören)ren)

YYüüksek mukavemetli Portland ksek mukavemetli Portland ççimentolarimentolarıı

Normal Portland Normal Portland ÇÇimentosuimentosu

CurufCuruf

ççimentosu ve diimentosu ve diğğer er puzolanlpuzolanlıı

ççimentolar imentolar (so(soğğuktan en fazla zarar guktan en fazla zarar göören) ren)

Page 21: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN ÖZGÜL AĞIRLIĞI

ÇÇimentolarimentolarıın n öözgzgüül al ağığırlrlığıığı

tiplerine gtiplerine gööre dere değğiişşir. ir.

Normal portland Normal portland ççimentosunun imentosunun öözgzgüül al ağığırlrlığıığı

3.103.10--3.15 civar3.15 civarıında, nda,

katkkatkııllıı

(trasl(traslıı

ve ve curuflucuruflu) ) ççimentolarda imentolarda ise ise 2.90 civar2.90 civarıındadndadıır. r.

Page 22: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN ÖZGÜL AĞIRLIĞI

ÇÇimentolarimentolarıın n öözgzgüül al ağığırlrlığıığı

tiplerine gtiplerine gööre dere değğiişşir. ir.

ÇÇimentonun imentonun öözgzgüül al ağığırlrlığıığı

LeLe ChatelierChatelier

balonu adbalonu adıı

verilen verilen öözel zel

bir cam kap ibir cam kap iççinde gazyainde gazyağığı kullankullanıılarak belirlenir.larak belirlenir.

Page 23: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN MEKANİK DAYANIMI

Hidratasyon olayHidratasyon olayıınnıın seyrini n seyrini dedeğğiişştiren btiren büüttüün faktn faktöörler rler ççimentonun dayanimentonun dayanıımmıı

üüzerine de zerine de

etkilidir.etkilidir.

Page 24: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN MEKANİK DAYANIMI

ççimentonun dayanimentonun dayanıımmıınnıı

etkileyen faktetkileyen faktöörleri rleri aaşşaağığıdaki gibi sdaki gibi sııralayabiliriz:ralayabiliriz:

a)a)

Zamana ait faktZamana ait faktöörlerrlerb)b)

ÇÇimento imento öözelliklerinin dayanzelliklerinin dayanıım m üüzerine etkilerizerine etkileri

c)c)

Ortam koOrtam koşşullarullarıı

ile ilgili faktile ilgili faktöörlerrler

Page 25: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

ÇİMENTOLARIN MEKANİK DAYANIMI

Zaman (Gün)

Basın

ç D

iyag

ramı

tbaf lnBağıntı

500 güne kadar anlamlı

Zaman Faktörü

Page 26: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

DAYANIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

ÇİMENTO TİPİ

ÇİMENTO İNCELİĞİ

MİNERAL KATKILAR

KİMYASAL KATKILAR

Çimento özelliklerinin dayanım üzerine etkileri

Page 27: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

DAYANIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

SICAKLIK

BAĞIL NEMKür koşulları

Ortam koşullarının dayanıma etkisi

Page 28: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

DAYANIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Ortam koşullarının dayanıma etkisi

Nem ve rüzgar:

Ortamın nemi düşük ve aşırı rüzgarlı

ise hızlı

buharlaşmaya neden olur.

Sonuç

:

Hidratasyon için gerekli yeterli su olmazsa, hidratasyon yavaşlar veya duraklar. Bu duruma paralel olarak beton dayanımındaki artış

ya azalır veya tamamen

durur.

Page 29: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

SICAKLIK ETKSICAKLIK ETKİİSSİİEN UYGUN SICAKLIK EN UYGUN SICAKLIK

NORMAL BETONDA NORMAL BETONDA 10 10 --

1515°°CC

BARAJ vb KBARAJ vb KÜÜTLE BETONLARINDA TLE BETONLARINDA 5 5 --

1010°°CC

SICAKLIK > 32SICAKLIK > 32°°C C veyaveya SICAKLIK < 5SICAKLIK < 5°°CC ise ise ÖÖNLEM ALINMALIDIR.NLEM ALINMALIDIR.

Page 30: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

SICAKLIK ETKSICAKLIK ETKİİSSİİ

Kür Sıcaklığı

(C)

Bas

ı

Dayanı

(MPa)

100

50

40

30

20

10

20 30 40 50

Beton Yaşı

:

28 gün

1 gün

Döküm ve sertleşme sırasında yüksek sıcaklıklar erken

dayanımları artırmakla birlikte

ileriki yaşlardaki dayanımları

düşürmektedir.Nedeni:

Hızla erken

gelişen hidratasyonun daha

zayıf bir yapı oluşturmasıdır.

Page 31: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

NEM ETKNEM ETKİİSSİİ

Nem Oranı

Çimento tarafı

ndan bağ

lanan su (g/g)

0.20

0.04

Toplam su

Buharlaşmayan su0.08

0.12

0.16

0.20

0.24

0.28

0.32

0.36

0.40

0.4 0.6 0.8 1.0

Bağıl nemin %80 altına düştüğü

durumlarda hidratasyon oldukça

yavaşlamakta, %30’un altında ise

pratik olarak durmaktadır.

Çimentonun hidratasyonun

sürekli olabilmesi için ortamda suyun

bulunması gerekmektedir.

Page 32: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

SICAKLIK ETKSICAKLIK ETKİİSSİİKarışımdan sonraki ilk iki saatteki sıcaklığın

betonun dayanım gelişimine etkisi

1809028147315

50

45

40

35

30

25

20

Süre (gün)

Bası

D

a

yanı

(M

pa)

13C 21C38C

29C

46C

4C

Page 33: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

NEM ETKNEM ETKİİSSİİ

180902814735

45

40

35

30

25

20

15

10

Süre (gün)

Bas

ı

Dayanı

(Mpa)

Sürekli nemli

Sürekli havada

Sudan çıkarılma zamanı:

3 gün

7 gün

14 gün

28 gün

Page 34: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

ÇÇİİMENTOLARIN GENEL MENTOLARIN GENEL ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

ve DENEYLERve DENEYLERİİ

PRİZ HIZLANDIRMA YÖNTEMLERİ

Prizi Prizi ççabuklaabuklaşşttııran katkran katkıı

maddeleri kullanmakmaddeleri kullanmak

Suyun buharlaSuyun buharlaşşmasmasıına yol ana yol aççmayacak mayacak şşekilde ekilde (70(70--8080C) doygun buhar banyosu yaptC) doygun buhar banyosu yaptıırmak. rmak.

Page 35: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

RRÖÖTRETRE

RRÖÖTRETRE’’ninnin

(B(BÜÜZZÜÜLME) ZARARLARILME) ZARARLARI

2. DONATIDA PARAZ2. DONATIDA PARAZİİT GERT GERİİLMELER OLULMELER OLUŞŞMASIMASI1. 1. ÇÇATLAKLAR OLUATLAKLAR OLUŞŞMASIMASI

ÇÇATLAKLARATLAKLAR•• ÇÇEKME DAYANIMINI DEKME DAYANIMINI DÜÜŞŞÜÜRRÜÜRR•• İİÇÇERERİİYE GYE GİİREN SU REN SU İİLE BLE BİİRLRLİİKTEKTE

•• DONA DAYANIKLILIKDONA DAYANIKLILIK•• KKİİMYASAL ETKMYASAL ETKİİLERE DAYANIKLILIKLERE DAYANIKLILIK

AZALIR!AZALIR!

RRÖÖTRE (BTRE (BÜÜZZÜÜLME) ENGELLENLME) ENGELLENİİRSE RSE ÇÇATLAK OLUATLAK OLUŞŞUR.UR.

Page 36: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

PLASTPLASTİİK K RRÖÖTRETRE ÇÇATLAATLAĞĞII

Page 37: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

PLASTPLASTİİK K RRÖÖTRETRE ÇÇATLAATLAĞĞII

Page 38: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

PLASTPLASTİİK K RRÖÖTRETRE ÇÇATLAATLAĞĞII

Page 39: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

RRÖÖTRETRE••HHİİDROLDROLİİK RK RÖÖTRETRE

••TERMTERMİİK RK RÖÖTRETREBOBOŞŞLUKLARDAKLUKLARDAKİİ

SUYUN KAYBI SUYUN KAYBI

KKÜÜTLE BETONLARINDA TLE BETONLARINDA İİÇÇ--DIDIŞŞ

SICAKLIK FARKI SICAKLIK FARKI

••BBÜÜNYESEL RNYESEL RÖÖTRETREÇÇİİMENTO HMENTO HİİDRATASYON DRATASYON ÜÜRRÜÜNLERNLERİİNNİİN N DAHA AZ HACDAHA AZ HACİİM KAPLAMASI M KAPLAMASI

••ERKEN PLASTERKEN PLASTİİK RK RÖÖTRETRETERLEMENTERLEMENİİN BUHARLAN BUHARLAŞŞMAYI KARMAYI KARŞŞILAYAMAMASI ILAYAMAMASI

••KARBONATLAKARBONATLAŞŞMA RMA RÖÖTRESTRESİİKARBONATLAKARBONATLAŞŞMA SONRASINDA ORTAYA MA SONRASINDA ORTAYA ÇÇIKAN IKAN SUYUN BUHARLASUYUN BUHARLAŞŞMASI MASI 3Ca(OH)2

+CO2 CaCO3

+H2

O

Page 40: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

RRÖÖTRETREÇİMENTO ÖZELLİKLERİNİN RÖTREYE ETKİSİ

RRöötretre

oluoluşşumunda umunda ççimento ile ilgili faktimento ile ilgili faktöörlerin en rlerin en öönemlilerinden biri inceliktir. nemlilerinden biri inceliktir.

İİncelinceliğğin artmasin artmasııyla daha fazla yla daha fazla ççimento tanesi aynimento tanesi aynıı

zamanda zamanda hidratasyona kathidratasyona katıılarak larak öönemli miktarda nemli miktarda rröötretre

meydana meydana

getirirler.getirirler.

İİncelik ile artan su miktarncelik ile artan su miktarıı

da da rröötrenintrenin

artmasartmasıında rol oynar.nda rol oynar.

İİncelinceliğğin artmasin artmasııyla hidratasyon hyla hidratasyon hıızlandzlandığıığından kndan kıılcalllcallıık k suyunun bsuyunun büüyyüük bir kk bir kıısmsmıı

tutulmututulmuşş

olur. Bolur. Bööylece suyun bylece suyun büüyyüük k

bir kbir kıısmsmıı

tutuldututulduğğundan buharlaundan buharlaşşma az miktarda germa az miktarda gerççekleekleşşir. ir.

Page 41: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

RRÖÖTRETREÇİMENTO ÖZELLİKLERİNİN RÖTREYE ETKİSİ

ÇÇimentoda birleimentoda birleşşmemimemişş

kirekireçç

(CaO), (CaO), MgOMgO

ve SOve SO33

gibi hacim gibi hacim genlegenleşşmesi yapan maddelerin standartlarda belirtilen miktarlarmesi yapan maddelerin standartlarda belirtilen miktarlarıın n biraz daha biraz daha üüzerinde bulunmaszerinde bulunmasıı

rröötreyitreyi

öönemli derecede azaltabilir. nemli derecede azaltabilir.

Bu hacim genleBu hacim genleşşmesi yapan maddelerin miktarlarmesi yapan maddelerin miktarlarıınnıı

uygun seuygun seççmek mek

suretiyle suretiyle rröötresiztresiz

(genle(genleşşen) en) ççimento yapimento yapıılabilmektedir. labilmektedir.

Page 42: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

RRÖÖTRETREÇİMENTO ÖZELLİKLERİNİN RÖTREYE ETKİSİ

ÇÇimento imento üüretiminde priz sretiminde priz süüresini dengelemek amacresini dengelemek amacııyla yla kullankullanıılan allan alççıı

tataşışınnıın da, n da, rröötretre

üüzerine etkisi bulunmaktadzerine etkisi bulunmaktadıır. r.

Az miktarda alAz miktarda alççıı

tataşışı

kullankullanıılmaslmasıı

ççimentonun imentonun hidratehidrate elemanlarelemanlarıınnıın in içç

yapyapııssıınnıı

etkileyerek etkileyerek rröötrenintrenin

artmasartmasıına neden na neden

olmaktadolmaktadıır. r.

EEğğer er ççimentonun daha az imentonun daha az rröötretre

yapmasyapmasıı

isteniyorsa, isteniyorsa, normalden biraz daha fazla alnormalden biraz daha fazla alççıı

tataşışı

kullankullanıılmallmalııddıır. r.

Page 43: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

RRÖÖTRETREÇİMENTO RÖTRESİ

ÖLÇÜMÜ

ÇÇimentolarimentolarıın n rröötresitresi

saf saf ççimento hamurundan prizmalar imento hamurundan prizmalar üüzerinde zerinde rröötreyitreyi

ööllççmekle elde edilir. mekle elde edilir.

Genellikle bu amaGenellikle bu amaççla 40 x 40 x 160 la 40 x 40 x 160 mmmm’’liklik

kalkalııplar plar kullankullanıılmaktadlmaktadıır. Hazr. Hazıırlanan rlanan ççimento hamuru bu kalimento hamuru bu kalııplara plara yerleyerleşştirildikten 24 saat sonra kaltirildikten 24 saat sonra kalııptan ptan ççııkarkarıılarak prizmanlarak prizmanıın n LLoo

uzunluuzunluğğu hassas bir u hassas bir şşekilde ekilde ööllçüçüllüür.r.Daha sonra atmosferde t gDaha sonra atmosferde t güün tutulan prizmann tutulan prizmanıın n rröötresitresi: :

o

tot L

LLε

Page 44: ÇİMENTOLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ve DENEYLERİkisi.deu.edu.tr/burak.felekoglu/ymII-3a.pdf · Ç. İ. MENTOLARIN GENEL ÖZELL. İ. KLER. İ. ve DENEYLER. İ. Ç. İ. MENTOLARIN

BETON TEKNOLOJBETON TEKNOLOJİİSSİİBaBağğlaylayııccıı maddeler; maddeler;

ççimentoimento

YAPI MALZEMESYAPI MALZEMESİİ II DERSII DERSİİDokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü