Just

Classic

1

“The Coke

Side of

Life”

2

Contents

ประวตความเปนมาของดนตร

คลาสสก - 6

ดนตรคลาสสกยคโบราก - 8

ดนตรคลาสสกยคคลาสสก - 10

ดนตรคลาสสกยคโรแมนตก - 12

วาทยากร - 16

เครองดนตรคลาสสคประเภท

เครองสาย - 18

เครองดนตรคลาสสคประเภท

เครองเปาลมไม- - 20

เครองดนตรคลาสสคประเภท

เครองเปาทองเหลอง - 22

เครองดนตรคลาสสคประเภท

เครองกระทบ - 24

Classical Music

ศลปการดนตรมววฒนาการควบคกบมนษยมาเปน

เวลาชานานเชนเดยวกบงานสถาปตยกรรม การดน

ตรมความเจรญรงเรองและเสอมโทรมไปตามยคตา

งๆตงแตดกดำบรรพ ในยคกรกและโรมน การดนต

รสอดแทรกอยในงานเฉลมฉลองตางๆและกจการท

างศาสนาโดยเ รมมการใชตวหนงสอแทนโนตดนต

ร ในศตวรรษท 5 เมออาณาจกรเอมไพรลมสลายลง

ทำใหเปนชวงเวลาแหงยคมด (Dark Age) ศลปะแขนงตาง

ๆ รวมทงดนตรกเสอมลง จนกระทงถงยคกลาง (Middle

Age) อนเปนชวงตอระหวางยคมดและยคเรอเนสซองส

(Renaissance) การดนตรไดเรมฟนตวขนอก

ในศตวรรษท 6 ผคนเรมเบอหนายดนตรทมความซำ

ซาก ขาดความกลมกลน อกทงไมมเมโลดทชดเจน ทำใหเ

กดการเคลอนไหวในวงการดนตรขน เรมจากการขบรองท

มตวโนตพรอมกน ซงตอมาไดพฒนาเปนการรองเพลงประ

สานเสยง

ดนตรคลาสสกตะวนตกแบงออกเปนยคสมยตามไสต

ลและปรชญาความคดทางดนตรทแตกตางกนอยางชดเจ

น ทงนแบงออกเปนยคสมยตาง ๆ ดงน: ยคกลาง (Middle

Age ค.ศ. 500-1400) ยคฟนฟศลปวทยาการ (Renaissance

ค.ศ. 1400-1600) ยคบาโรค (Baroque ค.ศ. 1600-1750)

ยคโรแมนตก (Romantic ค.ศ. 1825-1910) และยคศตวรรษท

20 (Twentieth Century ค.ศ. 1910- ปจจบน)

อปรากร หรอ (Opera) ไดถอกำเนดขนในปลายศตวรรษท

16 ณ เมองฟลอเรนซ (Florence หรอ Firence)

ประเทศอตาล และไดพฒนามาอยางตอเนองจนถงจดสงส

ดทกรงเวยนนา (Vienna)ประเทศออสเตรยโดยคตกวกลค

(Gluck) และโมสารท (Wolfgang Amadeus MoZart)

ในปลายศตวรรษท 18 และชวงปลายศตวรรษท 19 อปรา

กรไดรบการพฒนาตอมาอกอยางรงเรองโดยคตกวทมชอ

เสยงไดแก เบลลน (Belini) โดนเซตต (donizetti) รอสซน

(Rossini)แวรด (Verdi) ปชชน (Puccini) เปนตน

3

Classical Music

เ นองมาจนถงตนศตวรรษท18

โดยมศลปนอตาเลยนเปนผนำ ทาน

เหลานไดสงเสรมและสนบสนนกา

รดนตรใหเขาสชวตจตใจชาวยโรป

อยางแพรหลาย ซงมเมองทเปนแหล

งกำเนดของงานดนตรนไดแก โรม

เนเปล ฟลอเรนซ อทธพลงานศลป

ะการดนตรของอตาลไดแผขยายไป

อยางกวางขวางสยโรปตะวนตก สว

นทางซกตะวนออกนนกรงเวยนนาเ

ปนศนยรวมทสำคญทางดนตร โดย

มนกดนตรชาวอตาเลยนทสำคญได

แก ซมาโรซา เพสซชลโล กลลปป

ซงเดนทางเขาไปทำงานทนครเวยน

นา เวยนนาจงเปนศนยกลางของดน

ตรคลาสสกและมความรงเรองตดต

อกนมาถง 200 ป ดนตรคลาสสกจด

ไดวาเปนศลปะการดนตรแหงยคท

ดนตรไดรบการพฒนามาถงจดสงส

ดทงการประพนธและเครองดนตร

อาท ออรแกน เปยโน

การรอฟนศลปการดนตร ไดเร

ม ข น อ ย า ง จ ร ง จง ใ น ยค ก ล า ง น เ อ

ง แตเครองดนตรตาง ๆ กยงพฒน

าไปไมถงข นเปนดนตรออรเคสตร

า เนองจากเครองดนตรสมยนนยง

ลาสมยอยมากเชนทรมเปตไมมลน

เครองเปายงมเสยงไมครบ เครองสวโอ

ลยงมจดออนในเรองโทนเสยง เปนตน

ซงไดใชเวลาในการพฒนามาจนถงศต

วรรษท 17 เครองดนตรในยคนนไดแก

ลท (Lute) ฮารพ (Harp) ไพพ (Pipe)

โอโบ (Oboe) ซงเราจะพบวาเปนเค

รองดนตรของพวกมนเสตรล (Min-

strel) และทรอบาดอร (Trobadour)

ทใชประกอบการขบรอง และเดนทาง

ทองเทยวไปยงปราสาทตาง ๆ ววฒนา

การของดนตรพวกมนสเตรลไดพฒนา

การไปจนสนสดยคกลาง และบางเพลง

กยงมปราฎอยจนกระทงถงทกวนน

ศตวรรษท 15 การดนตรไดเรมเ

บงบานขนดวยการทำงานอยางหนก

ของนกดนตร 3 ทานคอ พาเลสตรนา

(Giovanni Palestrina 1525-

1594) ผซงไดรบการยกยองวาเปน

บดาแหงดนตรสมยใหม (The Father

of Modern Music) ลาสซส (Orland

Lassus) และไบรด (William Byrd)

ทานทง 3 นเปนผเปดประตของศลปก

ารดนตรจากยคกลางไปสยคเรอเนสซ

องส อนเปนยคแหงการฟนฟศลปวทย

าการทกแขนง ในยคนงานดนตรเรมม

กฎเกณฑในงานประพนธบทเพลงมาก

ขนรวมทงเพลงรองในโบสถจำนวนน

บรอยและมอตเตตอกจำนวน 600 เพล

งซงทำใหทานไดรบการขนานนามวา

บดาแหงดนตรสมยใหม

ดนตรคลาสสก (Classical Music)

ไดเ รม ขนในศตวรรษท17และตอ

และเครองดนตรของตระกลไวโอลน

เปนตน อนเปนผลมาจากการการฟ

นฟศลปะการดนตรจากยคเรอเนส

ซองส

การแสดงดนตรคลาสสกจะใชเครอ

งดนตร 4 กลม กลมแรก คอ เครองสาย

(String) แบงออกเปน ไวโอลน วโอลา

เชลโล และ ดบเบลเบสกลมทสอง

คอ เครองเปาลมไม (Woo wind)

เชน ฟลต คลารเนต โอโบ

บาสซน ปคโคโล กลมทสาม คอ

เค รองเปาลมทองเหลอง(Brass)

เชนทรมเปต ทรอมโบน ทบา

เฟรนชฮอรน กลมทส คอ

เครองกระทบ (Percussion) เชน

กลองทมปาน ฉาบ กลองใหญ (Bass

Drum) ไทรแองเกล(Triangle) เม

อเลนรวมกนเปนวงเรยกวาวงดร

ยางคหรอ ออรเคสตรา (Orches-

tra) ซงมผอำนวยเพลง (conductor)

เปนผควบคมวง

4

5

Baroque MusicIrregularly shaped pearl

คำวา “Baroque” มาจากคำวา “Bar-

roco” ในภาษาโปรตเกสซงหมายถง

“ไขมกทมสณฐานเบยว” (Irregularly

shaped pearl) Jacob Burckhardt เปน

คนแรกทใชคำนเรยกสไตลของงานส

ถาปตยกรรมและจตรกรรมในครสต

ศตวรรษท 17 ทเตมไปดวยการตกแต

งประดบประดาและใหความรสกออ

นไหว (ไขแสง ศขวฒนะ,2535:96)

ในดานดนตร ไดมผนำคำนมาใชเร

ยกสมยของดนตรทเกดขนในยโรป

เรมตงแตตนครสตศตวรรษท 17 และ

มาสนสดลงราวกลางครสตศตวรรษท

18 ซงเปนเวลารวม 150 ป เนองจากส

มยบาโรกเปนสมยทยาวนานรปแบบ

ของเพลงจงมการเปลยนแปลงไปตาม

เวลา อยางไรกตามรปแบบของเพลง

ทสามารถกลาวไดวาเปนลกษณะเดน

ทสดของดนตร

บาโรกไดปรากฏในบทประพนธของ

เจ.เอส.บาคและยอรช ฟรเดรค เฮนเดล

ซงคตกวทงสองนไดแตงขนในชวงเวล

าครงแรกของศตวรรษท 18

ในตอนตนสมยบาโรกคตกวสวนมาก

ไดเลกนยมสไตลโพลโฟน (Polypho-

ny) ในสมยฟนฟศลปวทยา ซงแนวขบ

รองแตละแนวในบทเพลงตางมความส

ำคญทดเทยมกนและหนมาสนใจสไตล

โมโนด (Monody) ซงในบทเพลงจะมแ

นวขบรองเพยงแนวเดยวดำเนนทำนอง

และมแนวสำคญทเรยกในภาษาอตาเลย

นวา “เบสโซคอนตนวโอ (Basso Con-

tinuo)” ทำหนาทเสยงคลอเคลอนทตล

อดเวลาประกอบ ทำใหเกดคอรดขนมา

อยางไรกตามคตกวรนตอมากมไดเลก

สไตลโฟลโฟนเสยเลยทเดยวหากยงใ

หไปปรากฏในดนตรคยบอรดในแบบ

แผนของฟวก (Fugue) ออรแกนโคราล

(Organchorale) ตลอดจนทอคคาตา

( T o c c a t a ) ซ ง แ ต ง โ ด ย ใ ช เ ท ค น ค

เ ค า น เ ต อ ร พ อ ย ท ( C o u n t e r p o i n t )

ค ต ก ว ก น ย ม แ ต ง ก น ไ ว ม า ก

โดยเฉพาะอยางยง “แมสใน บ ไมเนอร”

ของ เจ.เอส. บาค และออราทอรโอ

เรอง “The Messiah” ของเฮนเดล จด

ไดวาเปนดนตรศาสนาทเดนทสดขอ

งสมยน ลกษณะสำคญอกอยางหนง

ของดนตรสมยบาโรกคอการทำใหเ

กด “ความตดกน”(Contrasting) เชน

ในดาน ความเรว – ความชา ความดง –

ความคอย การบรรเลงเดยว – การ

บรรเลงรวมกนวธเหลานพบในงา

นประเภท ตรโอโซนาตา (Trio So-

nata) คอนแชรโตกรอซโซ(Concerto

Grosso) ซมโฟเนย (Simphonia)

และคนตาตา (Cantata) ตลอดสมยนค

ตกวมไดเขยนบทบรรเลงสวนใหญข

องเขาขนอยางครบบรบรณ ทงนเพรา

ะเขาตองการใหผบรรเลงมโอกาสแส

ดงความสามารถการเลนโดยอาศยคต

ปฏภาณหรอการดนสดและการประด

ษฐเมดพราย (ในแนวของตนเอง

6

Classic MusicAge of Reason

ตงแตปลายครสตศตวรรษท 18 มาจน

ถงชวงตนของครสตศตวรรษท 19 น

บไดวาเปนชวงเวลาทประชาชนสวน

ใหญในยโรปมความตนตวในเรองป

ระชาธปไตยเหตการณทไดกระตนเร

องนเปนอยางมากกคอการปฏวตคร

งใหญในฝรงเศสซงเรมขนในป ค.ศ.

1879 การรบครงสำคญในสมยนคอ

สงครามเจดป (ค.ศ.1756-1763) สงค

รามฝรงเศสและอนเดย

ในอเมรกาเกดสงครามระหวางอง

กฤษและอาณานคมอเมรกน ซงน

ำไปสการประกาศอสรภาพของอเ

มรกนในป1776และสงครามนโป

เลยนในยโรป ซงเปนผลใหเกดค

องเกรสแหงเวยนนาขนในปค.ศ.1

814สมยนในทางปรชญาเรยนกว

า “ยคแหงเหตผล” Age of Reason

(ไขแสง ศขวฒนะ,2535:102)

หลงการตายของ เจ.เอส.บาค (J. S.

Bach) ในป 1750 กไมมผประสบควา

มสำเรจในรปแบบของดนตรแบบบา

โรก (Baroque style) อก มการเรมของ

The (high) Classical era ในป 1780 เ

ราเรยกชวงเวลาหลงจากการตายข

อง เจ.เอส.บาค (J. S. Bach1730-

1780) วา The early classical period

ดนตรในสมยบาโรกนนมรปพรรณ

(Texture)ทยงยากซบซอนสวนดน

ตรในสมยคลาสสกมลกษณะเฉพาะ

คอม โครงสราง(Structure) ทชดเจ

นขนการคนหาความอสระในดาน

วชาการ เปนหลกสำคญททำใหเกด

สมยใหมน

ลกษณะของดนตรในสมยคลาสสก

ทเปลยนไปจากสมยบาโรกทเหนได

ชด คอ การไมนยม

การสอดประสานของทำนองทเร

ยกวาเคานเตอรพอยท (Counter-

point) หนมานยมการเนนทำนอง ห

ลกเพยงทำนองเดยวโดยมแนวเสย

งอนประสานใหทำนองไพเราะขน

คอการใสเสยงประสาน ลกษณะขอ

งบาสโซคอนตนโอเลกใชไปพรอม

ๆ กบการสรางสรรคแบบอมโพรไวเ

ซชน (Improvisation) ผประพนธนย

มเขยนโนตทกแนวไว ไมมการปลอ

ยวางใหผบรรเลงแตงเตมเอง ลกษ

ณะของบทเพลงกเปลยนไปเชนกน

\ศนยกลางของสมยคลาสสกตอนต

นคอเมองแมนฮมและกรงเวยนนา

โรงเรยนแมนฮมจดตงขนโดย Jo-

hann Stamitz ซงเปนนกไวโอลน

และเปนผควบคม Concert ของ

The Mannheim orchestra เขาเป

ผพฒนาสไตลใหมของการประพ

นธดนตร (Composition) และกา

รเรยบเรยงสำหรบวงออรเคสตร

า (Orchestration) และยงพฒนา

The sonata principle in 1st move-

ment of symphonies, second

theme of Stamitz ตรงกนขามกบ

1st theme ซง Dramatic, striking

หรอ Incisive (เชอดเฉอน) เขามก

7

Classic Music เพมการแสดงออกทเปนทวงทำนอ

งพลงนำไปสบทเพลงใน ซมโฟน

การเปลยนความดง - คอย (Dy-

namic) อยางฉบพลนในชวงสน ๆ

ไดรบการแสดงครงแรกโดย Man-

heim orchestra เขายงขยาย Move-

ment scheme of symphony จากเรว-

ชา-เรว เปน เรว – ชา – minuet

– เรว (minuet คอดนตรบรรเลงเพอ

การเตนรำคในจงหวะชา 3 จงหวะ )

ใชครงแรกโดย GM Monn แบบแผ

นนกลายเปนมาตรฐานในซมโฟนแ

ละ สตรงควอเตท (String quartet )

สมยคลาสสกนจดไดวาเปนสมยท

มการสรางกฎเกณฑรปแบบในทก

ๆ อยางเกยวกบการประพนธเพลง

ซงในสมยตอ ๆ มาไดนำรปแบบใ

นสมยนมาใชและพฒนาใหลกซงห

รอแปรเปลยนไป เพลงในสมยนเป

นดนตรบรสทธสวนใหญ กลาวคอ

เพลงทประพนธขนมาเปนเพลงซ

งแสดงออกถงลกษณะของดนตร

แท ๆ มไดมลกษณะเปนเพลงเพอ

บรรยายถงเหตการณหรอเรองราว

ใด ๆ ซงเปนลกษณะทมกฎเกณฑ

ไมมการใสหรอแสดงอารมณของ

ผประพนธลงในบทเพลงมากนก

ลกษณะของเสยงทดง - คอย คอย ๆ

ดง และคอย ๆ เบาลง

ดนตรสไตลเบาๆและสงางามของโ

รโคโค (Rococo Period ) ซงตรงขา

มกบสไตลทเครงเครยดในสมยบาโ

รก โดยปกตมนเปน Lightly accom-

panied pleasing music ดวย Phras-

ing ทสมดลยกน (JC Bach, Sam-

martini, Hasse, Pergolesi ) Galant

เหมอนกบ โรโคโค (Rococo Period

) ในแนวคดของ Heavy ornamenta-

tion แตตางกนตรงทลกษณะดนตร

มโครงสรางและประโยคเพลงทม

แบบแผนและรปแบบทมความออ

นไหวงาย พยายามแสดงออกถงคว

ามรสกทแทจรงและเปนธรรมชาต

แทรกความโรแมนตกของศตวรรษท

19 เขาไป จดหมายเพอแ ดงความเปน

ตวของตวเองโดยเฉพาะอยางยงดนต

รของ CPE Bach และ WF Bach ดวย

ความหมายของคำว า “คลาสสก

ซสซม” (Classicism)

พวกคลาสสกนยม (Classicism)

กมในดนตรในชวงตอนปลาย ๆ ของ

สมยบาโรกซงเปนดนตรสไตลของบ

าค (J.S. Bach) และของฮลเดล (Han-

del) เชนกน ในชวงของความเปนคลา

สสกนยมนนม 2 ชวง คอ ในตอนตนแ

ละใชชวงตอนปลายของศตวรรษท 18

และในชวงตอนปลายของศตวรรษท

18 มกจะเรยกกนโดยทว ๆ ไปวา

เปนสมยเวยนนสคลาสสก (Viennese

Classical Period) เพอใหงายตอการระ

บความแตกตางระหวางคลาสสกตอน

ตนและตอนปลายนนเอง และทเรยกว

าเปนสมยเวยนนสคลาสสก กเพราะเห

ตวาชวงเวลานนกรงเวยนนาของออสเ

ตรยถกถอวาเปนเมองศนยกลางหลกข

องการดนตรในสมยนน

ลกษณะทวๆไปของการดนตรในสมย

คลาสสก

โดยทวไปแลวดนตรคลาสสกสา

มารถตความหมายออกมาได คอ

มองออกจากตว(Objective) แสดงถงกา

รเหนยวรงจตใจทางอารมณ สละสลวย

การขดเกลาใหงดงามไพเราะ และส

มผสทไมตองการความลกลำนก นอ

กจากความหมายดงกลาวแลวคลาสส

กยงมความหมาย ทอาจกลาวไปในเร

องของประมวลผลงานกได กลาวคอ

ผลงานทางดนตร บทบรรเลงทเหนได

ชดวามมากขนกวาผลงานทางการประ

พนธโอเปราและฟอรมอน ๆ

8

9

Romantic MusicSonata

ดนตรยคโรแมนตกมลกษณะของแนว

ทำนองทเตมไปดวยการบรรยายความ

รสก มแนวทำนองเดนชด ลกษณะการ

แบงวรรคตอนเพลงไมตายตว การประ

สานเสยงไดพฒนาตอจากยคคลาสสก

ทำใหเกดการคดคอรดใหมๆ เพมขน เ

พอใชแสดงออกถงอารมณและความร

สก มการนำคอรดทเสยงไมกลมกลน

มาใชมากขน มการใชโนตนอกคอรด

บนไดเสยงทมโนตครงเสยง (Chro-

matic Scale) การเปลยนบนไดเสยงห

นงไปอกบนไดเสยงหนงอยางคาดไม

ถง การประสานเสยงแบบโฮโมโฟน

(Homophony) ยงคงเปนลกษณ

ะ เ ด น ส บ เ น อ ง ม า จ า ก ย ค ค ล า ส ส

ก การใชเสยงดง-เบา มตงแต ppp

ไปจนถง fff คตลกษณของเพลง (form)

ยงคงเปนแบบ Sonata Form แบบยคคล

าสสกแตมความยดหยนของโครงสราง

ในยคนดนตรบรรเลง

และบทเพลงสำหรบเปยโนเปนทน

ยมประพนธกนมากขน ลกษณะขอ

งวงออรเคสตราจะมขนาดใหญขนต

ามแตผประพนธเพลงจะกำหนด เพ

ลงคฤหสถหรอเพลงสำหรบชาวบา

นเปนทนยมประพนธกน แตเพลงโ

บสถกยงคงมการประพนธอยเ ชนก

น ในลกษณะของเพลงแมส ทใชเพอ

ประกอบศาสนพธและเพลงเรควเอม

ทใชในพธศพ สำหรบบทเพลงโอเปรา

และเพลงรองกมพฒนาการควบคไป เ

นอรองมตงแตการลอการเมองความร

กกระจมกระจมไปจนถงเรองโศกนาฏ

กรรม ยคโรแมนตก ไดเรมขนเมอแน

วทางดนตรเรมละทงแบบแผนของคล

าสสก นบจากบทประพนธอนยงใหญ

เชน “Spring Sonata “ ของโมสารท

ด น ต ร แ ห ง ยค โ ร แ ม น ต ก ไ ดหน ห

แ น ว ข อ ง ด น ต ร ม า ส แ น ว ท า ง แ ห

งดนตรชาตนยม (Nationalism)

โดยใชเสยงดนตรแบบพนเมอง นอก

จากนแลวอทธพลทางการเมองมสวน

ทำใหการดนตรหนเหไปนบแตการป

ฏวตในฝรงเศส การปฏวตในอเมรกา

สงครามนโปเลยน เปนตน บทเพลง “

The Polonaise “ ของโชแปงกเปนตวอ

ยางอนหนงในแบบอยางของดนตรแน

ว Nationalism นอกจากนแลวในยคโร

แมนตกกยงเปนชวงเวลากอกำเนดคตก

วและนกดนตรอกหลายทาน อาทเชน

ปากานน (Nicolo Paganini) วากเนอร

(Richard Wagner) แวรด (Giusseppe

Verdi) นอกจากนประเทศรสเซย

กย งมคตกว เอกอกหลายทานเชน

ไชคอฟสก (Tchaikovsky) ซงไดร

บการยกยองวาเปนราชาแหงบลเลต

รวมถงผลงานอน ๆ ทมชอเสยง ไดแก

อปรากร 10 เรอง ซมโฟน 6 บท บลเลต

3 เรอง ทรจกกนด ไดแก Nutcracker,

Swan Lake, Sleeping Beauty และบท

เพลงทมชอเสยงมากอกบทคอ 1812

Overture ตอมาในปลายศตวรรษท 19

กมอจฉรยะทางดนตรอก 3 ทานคอ

บราหมส มาหเลอร และบรคเนอร

ซงลวนอยในแนวทางแหง National-

ism ทงสน

10

11

12

วาทยากรConductor

วาทยกร (องกฤษ: conductor) หรอผอำนวยเพลง คอ

คนท ตความหมายของบทเพลงโดยเ หนภาพรวมท งหม

ดของวงดนตร มหนาทดงความสมพนธของเครองดนต

รแ ตละ ชนออกมา เพ อสอดผสานรวมเ ปนหนง เ ดยวกน

อาจกลาวอกนยไดวา วาทยกรเปนผทสอสารกบนกดนตรดวย

ภาษามอ เปนเหมอนภาษาใบทใชกบดนตร พรอมกนนวาทยก

รตองมความเปนผนำทสามารถใหความเชอมนแกนกดนตรดว

ย เสมอนผกำกบวาทยกรควบคมวงดนตรโดยการใชรหสหรอส

ญญาณมอ มกถอไมบาตอง (Baton) ทมอขวาสำหรบใหจงหวะ

สวนมอซายจะควบคมในดานอน เชนใหนกดนตรเลนเสยง

ดงหรอคอย หรอเปนการแสดออกดานอารมณอน ๆ ทวาทย

กรตองการสอสารกบนกดนตรในวง วาทยากรจะพบในการ

แสดงดนตรทใชนกดนตรจำนวนมาก เชนในวง ออรเคสตรา

วงประสานเสยง สวนการบรรเลงดนตรในวงดรยางคของกองท

พ อาจเรยกวา หวหนาวงดรยางค วาทยกรผเปนสมาชกของวงอ

อรเคสตราจะเปนคนทกำหนดทศทางของวง ซงบางครงเรยกวา

ผกำกบดนตร หรอเรยกวา คาเปลไมสเตอร (Kapellmeister)

ในภาษาเยอรมนซงหมายความถง หวหนาวาทยากรในวงออร

เคสตราเยอรมน สำหรบวาทยกรของวงประสานเสยง จะเรยก

ผควบคมวงประสานเสยง สวนวาทยากรอาวโสจะเรยกวา

มาเอสโตร (maestro - นาย) ในภาษาอตาเลยน

แตความสำคญของวาทยกรนน ไมไดอยแคทการกำกบ

วงออกแสดงเทานน กลบอยทการฝกซอมนกดนตรใหเลนคตนพ

นธตาง ๆ ตามการตความของวาทยกรแตละคน การนำวงดรยางค

ออกแสดงเปนแตเพยงชวงเวลาสน ๆ ของการเลนและการตความ

คตนพนธนน ๆ เพราะการฝกซอมตองใชเวลาทยาวนานกวาการ

ออกแสดงแตละครง ทงนวาทยกรยงตองเปนผทสามารถแนะนำ

หรอแกไขเทคนคตาง ๆ ใหแกนกดนตรได วาทยกรทดจงมกจะเ

ปนนกดนตรทดมากอนดวย จงจะสามารถเขาใจปญหาของวงได

เปนอยางด และรความสามารถและขดจำกดของเครองดนตรแต

ละชนด

13

14

ไวโอลน คอเครองดนตรประเภทเครองสายในตร

ะกลไวโอลน (Violin Family) ซงมทงหมด 4 ชนด

คอ ไวโอลน วโอลา เชลโล และดบเบลเบส ไวโ

อลนเปนเครองดนตรทขนาดเลกทสด เครองดนต

รในตระกลไวโอลนเปนเครองดนตรหลกทใชใน

วงออรเคสตรา ปกตจะเลนโดยใชคนชกสทสาย

แตบางครงกจะใชนวดดทสาย เพอใหเกดเสยงสนยา

วตามตองการ ในวงดนตรประเภทออรเคสตราไวโ

อลนจะเปนกลมเครองดนตรทมจำนวนมาก ไวโอล

นสามารถนำไปใชบรรเลงในวงดนตรประเภทอนๆไ

ดเชนกน เชน ดนตรแจส ดนตรบลส ดนตรปอปปลา

หรอดนตรรอก เปนตน

วโอลา เปนเครองดนตรในตระกลไวโอลนเชนกน

ขนาดใหญกวาไวโอลนเลกนอย ตำแหนงของวโอลาจะอย

ลกษณะเดยวกบไวโอลน ตองวางไวบนไหลซายของผเลน

แ ลว ใ ชค า ง ห น บ เ ค ร อ ง ด น ต ร ไ วไ ม ใ ห เ ค ล อ น ท

คนชกจบดวยมอขวา คณภาพเสยงของวโอลาจะไมสดใสเ

หมอนเสยงของไวโอลน มลกษณะเหมอนเสยงนาสก

เครองสาย

15

เชลโล หรอ “วโอลอนเชลโล” (Violoncello)เปนเครองด

นตรทอยในตระกลไวโอลนแตมขนาดยาวและใหญกวา

ไวโอลน ระดบเสยงตำกวาไวโอลน คณภาพเสยงทมลก

กวาเสยงของไวโอลน สามารถเลนดวยวธส และวธดด

เชนเดยวกบไวโอลน ในขณะทเลนตองนงใชเขาหนบ

ใหเชลโลอย

ดบเบลเบส เปนเครองดนตรในตระกลไวโอลนทม

ขนาดใหญทสด มชอเรยกหลายชอเชน สตรงเบส (String

Bass) คอนทราเบส (Contra Bass) เบสวโอล (Bass Viol)

เวลาเลนตองตรงเครองไวบนพนโดยมหมดยดไว เพราะ

วาดบเบลเบสมขนาดใหญมาก คณภาพเสยงของดบเบลเ

บสจะหนกแนน และใหความรสกอยอาย เยนเยอเหมอน

กบการเคลอนทของสงของใหญโต ทมนำหนกมาก ดบเ

บลเบสสามารถเลนไดทงวธใชมอดดและใชคนชกส

16

ฟลต เปนเครองดนตรอยในกลมเครองลมไม

มทอกลวง เกดเสยงโดยการเปาลมผานสวนปากเปา ผเ

ลนตองถอฟลตใหขนานกบพนฟลตในระยะแรกทำดวย

ไม ปจจบนฟลตทำดวยโลหะ เสยงของฟลตในระดบส

งมความแจมใส เสยงในระดบตำมความนมนวล

ระบบกลไกการปดเปด และระบบการวางนวของฟ

ลตสมยใหมไดรบการออกแบบโดย ทโอบลด โบเอม

( Theobald Boehm) ชาวเยอรมน ซงระบบกลไกของ

ทโอบลด โบเอม ทคดคนขนมาเปนทยอมรบในวงการด

นตรทวโลก ทกคนเรยกระบบนวา Boehm System

โอโบ คอเครองดนตรประเภทเครองลมไม

โอโบและเครองดนตรอนๆ ในตระกลโอโบ เชนบาสซน

และองลซฮอรนเปนเครองดนตรประเภทลนค ลำต

วโอโบเปนรปทรงกรวยทำดวยไม แบงเปน 3 ทอน

เวลาจะใชตองตอเขาดวยกน มรสำหรบใชนวปดเปด 6

ร และมคยโลหะบนวมตอเปนระบบกลไกเชอมโยงสำห

รบปดเปดรอกดวย คณภาพเสยงของโอโบมความแหลม

เสยดแทงและมลกษณะเปนเสยงนาสก

คำวาโอโบทใชในปจจบนนมมาตงแตศตวรรษท

17 ใชในการแสดง โอเปรา ฝรงเศส เรยกวา “hautbois”

ในศตวรรษท 18 โอโบใชเปนเครองดนตรหลกในวงอ

อรเคสตรา เปนเครองดนตรเสยงสงในกลมเครองลมไม

ซงในขณะนนมรปดเปด เพยง 2 – 3 รเทานน

17

คลารเนต เปนเครองดนตรประเภทเครองลมไม ใชลน

เดยวคลารเนตมใชอยหลายชนด เชน บแฟลตคลารเนต

เบสคลารเนต อแฟลตคลารเนต เปนตน ลำตวปคลารเนต

มทงททำดวยไม หรอเรซน ลำตวปจะกลวง เปลยนระดบเสย

งโดยใชนวและคยโลหะบนวมปดเปดร ปคลารเนตจะมรปร

างคลายกบโอโบ แตกตางกนทปากเปา (กำพวด)คณภาพเส

ยงของปคลารเนตจะมชวงเสยงกวางและทมลก มนวพเศษท

ทำเสยงไดสงมากเปนพเศษ

บาสซน คอเครองดนตรในกลมเครองลมไมอย

ในตระกลโอโบมลนค สามารถบรรเลงไดตงแตร

ะดบเสยงบารโทนจนถงระดบเสยงเบส โดยปกต

จะนำไปใชบรรเลงโนตในระดบเสยงตำ บาสซน

เปนเครองดนตรสำคญอกเครองหนงในวงควอเต

ท สำหรบเครองลมไม ซงประกอบขนดวย ฟลต

คลารเนต โอโบ และบาสซน คณภาพเสยงของบาส

ซนในชวงเสยงสงจะแหลม เสยงในชวงกลางจะทบ

กลวง ไมหนกแนน สวนมากแลวมกจะใชเสยงของ

บาสซนแสดงถงความตลกขบขน

พคโคโล เปนเครองดนตรในกลมเครองลมไมจดอย

ในตระกลฟลตลำตว มท งทำดวยไมโลหะและเร ซน

ระดบเสยงสงกวาฟลตอย 1 ชวงคแปดขนาดเลกกวาฟลตครง

หนง จงทำใหมคณภาพเสยงทสดใสและแหลมมาก เสยงในร

ะดบตำของพคโคโลจะดงไมชดเจน พคโคโลจงเหมาะทจะใ

ชในการเลนในระดบเสยงกลางและเสยงสงมากกวาในระดบ

เสยงตำ เครองดนตรทมเสยงแหลมเหมอนพคโคโล ซงอยใน

ตระกลฟลตมอกหลายชนด เชน panpines, recorder เปนตน

เครองเปาลมไม18

เครองเปาทองเหลอง

ทรอมโบน เปนเครองดนตรจดอยในประเภทเครองลม

ทองเหลอง มคนชกโคงเปนรปตวย สำหรบเปลยนควา

มสนยาวของทอลม ตำแหนงของการเลอนคนชกจะมอ

ยท งหมด 7 ตำแหนง ใหระดบเสยงดนตรตางกนออกไป

ทอลมกลวงทรงกระบอก ปลายทอบานออกเปนลำโพง

เปาโดยใชกำพวดเปนรปถวย

ทรอมโบนพฒนามาจากแตรทรอมบา (Tromba)

ซงเปนทรมเปตขนาดใหญ ตงแตปลายศตวรรษท

14 กลค (Gluck) คอผนำทรอมโบนมาใชในวงอ

อรเคสตราเปนคนแรก ตามดวย โมสารท (Mozart)

และบโธเฟน(Beethoven)

ทบาคอ เครองดนตรประเภทเครองลมทองเห

ลองทมระดบเสยงตำสด เครองเปาทองเหลองทมร

ะดบเสยงตำเชนเดยวกบทบามอกจำนวนหนง เชน

บารโทน , ยโฟเนยม และซซาโฟน ทบามพฒนา

การมาจากการเปาเขาสตวและการเปาสงข ทอลมข

องทบามลกษณะบานออกมาตรงปลายเปนลำโพง

กำพวดเปนโลหะรปถวยมลกสบ 3 หรอ 4 สบ ทบาทนำ

มาใชมากจะอยในระดบเสยงอแฟลตและบแฟลต

19

ทรมเปต คอ เครองดนตรทจดอยในประเภทเครอ

งลมทองเหลอง กำพวด(mouthpiece)สำหรบเปามล

กษณะเปนทอโลหะยาว บานตรงปลายคลายรปถวย

ทอลมทรมเปตกลวงยาวเทากนปลายจะบานออกเป

นลำโพง ทรมเปตมลกสบ 3 สบสำหรบเปลยนคว

ามส นยาวของทอลมเพอเปลยนระดบเสยงดนตรท

เกดขนบางครงกดเพยง 1 นว บางครง 2นว หรอ 3

นวพรอมกนเปาโดยเมมรมฝปาก แลวทำใหรมฝปากสน

สะเทอนในกำพวด เสยงของทรมเปตจะเปนเสยงทมพล

งและดงเจดจา

ทรมเปตมการพฒนาการมานานมรปทรงตางๆกน

ออกไป เครองดนตรทมความสมพนธกบการพฒนาก

ารของทรมเปตคอ Serpent และ Kent Bugle ในยคก

ลางทรมเปตจะถกนำมาใชในกจการของทหารเทานน

เปาเพอสงสญญาณตางๆ ในยคตอมาทรมเปตไดนำมาใ

ชในวงออรเคสตราโดยเฉพาะในบรรยากาศของการแส

ดงเสยงอกทกเสยงดง หรอการประโคม

บคคลทถอวาเปนผออกแบบทรมเปตทสำคญ คอ

Johann Wilhelm Haas (1649-1723) เปนชาวเยอรมน

ทรมเปตในปจจบนทถกนำมาใชมากจะอยในระด

บเสยงบแฟลต เครองดนตรทอยในกลมเดยวกบ

ทรมเปตมหลายชนด เชนทรอมโบน ฮอรน คอรเนต ทบา

ยโฟเนยม,ซซาโฟน,ฟลเกลฮอรน

20

เครองกระทบ

กลองทมปาน

เปนกลองทมลกษณะเหมอนกระทะหรอกา

ตมนำ จงมชอเรยกอกชอหนงวา Kettle Drum

ตวกลองทำดวยโลหะทองแดง ตงอยบนขาหยง ก

ลองทมปานมระดบเสยงแนนอนเทยบเทากบเสยง

เบสมเทาเหยยบเพอเปลยนระดบเสยงตามตองการ

ในการบรรเลงตองใชอยางนอย 2 ใบเสยงของกลอ

งจะแสดงอำนาจทำใหความยงใหญ ตนเตนเราใจ

กลองทมปานจะใชบรรเลงในวงออรเคสตรา ใน

การบรรเลงตองใชกลองทมปานอยางนอย 2 ใบ

จงมรปพหพจนอยเสมอคอ “Timpani” ถาเปนเอก

พจนหรอกลองลกเดยวเรยกวา “Timpano” กลองท

มปานเปนกลองทมระดบเสยงทนยมม 4 ขนาด คอ

20 นว, 23 นว, 26 นวและ29นว กลองแตละใบจะ

มชวงหางของเสยงอยราวค 5 เพอรเฟค (Perfect) แ

ละถาตองการจะใหมเสยงทดควรจดใหเสยงอยชว

งกลาง

กลองใหญ

คอ เครองตกระทบ ม 2 หนา ขงดวยหนงกลอง

กลองใหญทใชในวงออรเคสตราจะมขนาด

ใหญทสดกวา 32 นว ถาใชในวงโยธวาทต

จะมขนาดตงแต 24 – 32 นว ตดวยไมต ปลายไ

มขางหนงทำเปนปมไวสำหรบใชตกระทบกบ

หนงกลอง ปมนนอาจหมดวยสกหลาด ไมกอก

ผานวมหรอฟองนำ เสยงกลองตเนนยำจงหวะ

เพอใหเกดวามหนกแนนหรออาจจะใชรวเพอใ

หเกดความตนเตน รวเพอสรางจดสนใจในบท

เพลงเพมขนกได

บทเพลงสำหรบวงครองเปา (Wind Band) ใ

นปจจบนจะมการกำหนดใหกลองใหญตในลล

าจงหวะทสลบซบซอนมากขน กลองแตละขน

าดจะมแนวบรรเลงโดยเฉพาะ เมอบรรเลงพรอ

มกนจะทำใหเกดสสนของลลาจงหวะขน

21

ฉาบ

คอเครองดนตรประเภทตกระทบทำดวยโลหะทองเห

ลองมหลายแบบทงฉาบแบบฝาเดยว และแบบสองฝา

แตละแบบยงมหลายขนาดอกดวย ฉาบแตละแบบมลกษ

ณะการตแตกตางกนออกไปเสยงของฉาบทำใหเกดความ

ตนเตนเราใจ ความสนกสนาน และความอกทกครกโครม

ฉาบเปนเครองดนตรทใชในดนตรหลายชนดเชนวงอ

อรเคสตราสมยใหม วงมารช วงคอนเสรต ดนตรทหาร

รวมถงเขามาเปนสวนหนงของกลองชดในปจจบนด

วย ในวงโยธวาทต สามารถแบงฉาบทใชออกไดเปน

สองชนด คอ ฉาบค และฉาบแขวนหรอฉาบรวฉาบค

เปนฉาบสองใบ แตละใบจะมสายเปนวงสำหรบถอ ก

ารเลนใชมอแตละขางถอฉาบแลวนำเขามากระทบ

กน สวนฉาบแขวน เปนฉาบใบเดยวแขวนกบขาตง

นยมตดวยไมแบบหวมลเลตหม ในกลองชดกใชฉาบแบ

บนเชนเดยวกน

ไทรแองเกล

(องกฤษ: Triangle) ภาษาไทยมอกชอเรยกวา “ก

ง”เปนเครองดนตรททำจากแทงโลหะดดใหเปน

รปสามเหลยม แทงโลหะมขนาดเสนผาศนยกลา

งประมาณ 1 ซ.ม. เพอใหเสยงดงกงวาน ตองแขว

นกงไวกบเชอกแลวตกระทบดวยแทงโลหะกงม

ลกษณะเสยงแจมใสมชวตชวา คลายเสยงกระดง

มระดบเสยงทไมแนนอน

กง เปนเครองดนตรจดอยในประเภทเครองตก

ระทบ ทำดวยแทงโลหะ ดดใหเปนรปสามเหลยม

แทงโลหะมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 1 ซ.ม.

เพอใหเกดเสยงดงกงวาน ตองแขวนกงไวกบเชอ

กแลวตกระทบดวยแทงโลหะ กงมเสยงแจมใส

มชวตชวา

เปนเครองตกระทบททำดวยแทงโลหะดดใหเปน

รปสามเหลยม เพอใหเกดเสยงดงกงวานตองแขว

นกงไวกบเชอกแลวตกระทบดวยแทงโลหะ กงจะ

มเสยงทแจมใสฟงแลวมชวตชวา

22

23

24