CLINICAL RESEARCH

• BY T. JUKCHAI AND K. SURIYA

คำ��ถ�มก�รวิจั�ย ( RESEARCH QUESTION )

• คำ��ถ�มวิจั�ยหลั�ก ( PRIMARY RESEARCH QUESTION )– ก�รเย�บแผลัเย�บแผลั EPISIOTOMY ใน

CASE STUDY แลัะ CASE SERVICE ม�อั�ตร�ก�รเกด WOUND DEHISCENCE ต��งก�นหร�อัไม�

ABSTRACTThis research attempted to analyzed the relationship between episiotomy wound

dehiscence and the birth attendants ( teaching case and service cases ) . A matched – pair , case control study was designed 38 cases of wound dehoscence were included and 2 control were matched to a case by gravid and month of dehiscence . Data were collected from the labour room record of The Obstetrics department and the medical record .All cases and controls were the normal transvaginal delivery during 1 Januaary 2002 – 31 October 2002. The findings were as follows

1.the prevalence of wound dehiscence of the Buddhachinaraj Hospital were 3.35 per 1,193 normal transvaginal delivery

2.The range of the age was 16 – 38 years , and the mean of the age was 25.23 years

3.The risk (Odds ratio) of the teaching case was 0.49 , less than the service case , and the 95% confidence interval was 2.2183 – 4.5814 , which represented “ there was no difference between the teaching case and the service case.

บทคำ�ดย�อั การวิ�จั�ยนี้�� ต้�องการวิ�เคราะห์�ผลของการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บ เพื่#$อทราบถึ'งควิามสั�มพื่�นี้ธ์�ของการเก�ดแผลฝี!เย�บแยกก�บวิ�ธ์�การท*าในี้ Teaching case ห์ร#อ Service case โดยศึ'กษาข�อม/ลในี้สัต้ร�ท�$คลอดปกต้�ทางช่�องคลอด ซ่'$งได�ร�บการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บ ของโรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ พื่�ษณุ3โลก ต้��งแต้�วิ�นี้ท�$ 1 มกราคม พื่.ศึ . 2545 ถึ'งวิ�นี้ท�$ 31 ต้3ลาคม พื่.ศึ . 2545 ม�จั*านี้วินี้ 1 , 193 คนี้ ใช่�การศึ'กษาแบบ matched – pair , retrospective case – control study ม�ขนี้าดของกล3�มต้�วิอย�าง 114 คนี้ ใช่�วิ�ธ์�การสั3�มต้�วิอย�างแบบจั�บค/�ระห์วิ�างการเคยห์ร#อไม�เคยคลอดบ3ต้รและเด#อนี้ท�$เก�ดแผลแยก ม�อ�ต้ราสั�วินี้ระห์วิ�างกล3�มศึ'กษาต้�อกล3�มควิบค3มเป5นี้ 1 : 2 การวิ�เคราะห์�ได�ข�อสัร3ปด�งนี้��1.อ3บ�ต้�การณุ�การเก�ดแผลฝี!เย�บแยกของโรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ พื่�ษณุ3โลก เป5นี้ 335. ต้�อสัต้ร�ท�$คลอดปกต้�และได�ร�บการเย�บซ่�อมฝี!เย�บ จั*านี้วินี้ 1 , 193 คนี้ 2.ช่�วิงอาย3ของกล3�มสัต้ร�ท�$เก�ดแผลแยก ม�พื่�สั�ย 1638 ป! ม�ค�าเฉล�$ย 2523. ป! 3การเย�บซ่�อมฝี!เย�บในี้ teaching case ม�ควิามเสั�$ยงในี้การท*าให์� เก�ดแผลแยกห์ล�งเย�บซ่�อมนี้�อยกวิ�าในี้ service case 0 .4 9 เท�า ม�ค�า 95% confidence interval ของ Odds ratioเท�าก�บ 0.2183 – 4.5814 แสัดงวิ�าการเก�ดแผลฝี!เย�บแยกในี้ teaching case ไม�แต้กต้�างก�บในี้ service case

คำวิ�มเป็"นม�แลัะคำวิ�มสำ��คำ�ญขอังป็ระเด�นป็&ญห�ก�รวิจั�ย

• ป็&ญห�ก�รเกดแผลัฝี(เย�บแยกภ�ยหลั�งก�รต�ดฝี(เย�บแลัะเย�บซ่�อัม เป็"นอั�กหน+,งป็&ญห�ท�,อั�จัเกดข+-นได. ซ่+,งม�ผลักระทบต�อัสำ/ขภ�พขอังม�รด�หลั�ยอัย��ง อั�ทเช่�น ป็&ญห�กระบ�งลัมหย�อัน ป็&ญห�กลั�-นป็&สำสำ�วิะลั��บ�ก ป็&ญห�ก�รตดเช่�-อัในระบบท�งเดนป็&สำสำ�วิะหร�อัระบบสำ�บพ�นธุ์/3 รวิมถ+งผลักระทบต�อัสำ�งคำมในวิงกวิ.�ง เช่�น ก�รม�อั�ตร�ก�รท��ง�นเต�มเวิลั�ขอังแรงง�นลัดลัง ก�รเสำ�ยคำ��ใช่.จั��ยในก�รด4แลัร�กษ� ซ่+,งป็&ญห�ด�งกลั��วิน�-ม�ป็&จัจั�ยหลั�ยด.�นเก�,ยวิข.อัง ซ่+,งบ�งอัย��งสำ�ม�รถคำวิบคำ/มได.

• ป็ระเด�นก�รวิจั�ยด�งกลั��วิน�-นเป็"นป็ระเด�นท�,น��สำนใจัในก�รศึ+กษ�เพ�,อัห�แนวิท�งในก�รลัดอั/บ�ตก�รณ์3ก�รเกดแผลัฝี(เย�บแยก ซ่+,งในก�รวิจั�ยน�-ได.คำ�ดเลั�อักกลั/�มวิจั�ยเป็8�หม�ยในก�รวิจั�ยม�จั�กผ4.ป็9วิยท�,คำลัอัดป็กตขอังโรงพย�บ�ลัพ/ทธุ์ช่นร�ช่ ซ่+,งได.ร�บก�รต�ดแลัะเย�บซ่�อัมฝี(เย�บหลั�งคำลัอัด โดยแพทย3 นสำตแพทย3 หร�อั พย�บ�ลั ม�ต�วิแป็รอัสำระขอังก�รท��วิจั�ย คำ�อั ก�รต�ดแลัะเย�บซ่�อัมฝี(เย�บ แลัะม�ต�วิแป็รต�มคำ�อั ก�รเกดหร�อัไม�เกดแผลัฝี(เย�บแยกภ�ยหลั�งก�รต�ดแลัะเย�บซ่�อัมฝี(เย�บ จั�กน�-นน��ข.อัม4ลัม�วิเคำร�ะห3เพ�,อัห�คำวิ�มสำ�มพ�นธุ์3ระหวิ��งต�วิแป็รต�อัไป็

REVIEW OF RELATED LITERATURE • คำ.ศึ . 1973 SWEET AND LEDGER รายงานี้ผ/�ป7วิย 21 ราย ม�แผลต้�ดเช่#�อท�$

perineum จัาก episiotomy กล3�มศึ'กษา 6 , 000 คนี้ ค�ดเป5นี้อ3บ�ต้�การณุ�การ035% ( University of Michigan & Wayne County Hospital)

• ป็( 1990 Owen แลัะ Hauth รายงานี้ไวิ�เช่�นี้ก�นี้วิ�าม�ผ/�ป7วิยแผล episiotomy ต้�ดเช่#�อ 10 ราย ในี้ 20, 000 ราย ซ่'$งเป5นี้สัต้ร�ท�$คลอดบ3ต้รทางช่�องคลอดเช่�นี้เด�ยวิก�นี้

• คำ.ศึ 1993 GOLDABER แลัะคำณ์ะ ศึ'กษาเก�$ยวิก�บ clinical morbidity และ mortality ในี้ case normal delivery ห์ล�งคลอด ในี้ 390 ราย ม� morbidity rate ประมาณุ 54% เป5นี้ wound dehiscence 1.8% เฉพื่าะ infection 0.8% และแผลแยกร�วิมก�บ infection 28% สัอดคล�องก�บ Ramin แลัะ คำณ์ะ ศึ+กษ�เม�,อัป็( 1992 วิ�าอ3บ�ต้�การณุ�การเก�ด wound dehiscence 0.5% และสัาเห์ต้3สั�วินี้ให์ญ่� 80% มาจัาก infection

• Elicia Kennedy แห์�ง University of Arkansas for Medical science (2001) พื่บวิ�า case postpartum infection ประมาณุการเก�ด -18% ของการคลอดท��งห์มด และ infection สั�วินี้ให์ญ่�เป5นี้เช่#�อ staphylococcus และ streptococcus และการต้�ดเช่#�อห์ล�งคลอดพื่บเป5นี้สัาเห์ต้3การต้ายของมารดาห์ล�งคลอด -48% ห์ร#อประมาณุ 06 ราย ต้�อ 100,000 live birth

STATEMENT OF HYPOTHESIS

• สำ��หร�บคำ��ถ�มหลั�ก–H0 : การเก�ดแผลฝี!เย�บแยกในี้สัต้ร�คลอดปกต้�

ท�$ได�ร�บการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บในี้ TEACHING CASETEACHING CASE ไม�แตกต��งก�บการเย�บในี้ SERVICE CASESERVICE CASE

–H1 : การเก�ดแผลฝี!เย�บแยกในี้สัต้ร�คลอดปกต้�ท�$ได�ร�บการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บในี้ TEACHING CASETEACHING CASE แตกต��ง ก�บการเย�บในี้ SERVICESERVICE CASECASE

ขอับเขตขอังก�รวิจั�ย Maternal and newborn factorอาย3มารดาล*าด�บการคลอด

LABOURFACTORSUTURE MATERIALTYPE OF WOUND

( EPISIOTOMY)

SUTURE BY***MONTH

การเก�ดแผลแยกภายห์ล�งการเย�บซ่�อมแผลฝี!เย�บ

BASIC ASSUMPTION •การต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บ ก�บการเก�ดแผลฝี!เย�บแยกในี้

สัต้ร�คลอดปกต้�ทางช่�องคลอออดม�ควิามสั�มพื่�นี้ธ์�ก�นี้เป5นี้เสั�นี้ต้รง

•ผ/�ท*าการต้�ด และเย�บซ่�อมฝี!เย�บแต้�ละคนี้ ใช่�อ3ปกรณุ�ทางการแพื่ทย�ช่นี้�ดเด�ยวิก�นี้ ม�มาต้รฐานี้เด�ยวิก�นี้

•การเก�บรวิบรวิมข�อม/ลได�จัาก Labour room reccord และ Medical record

•ในี้การเก�บข�อม/ลต้��งแต้�ช่�วิง 1 มกราคม พื่.ศึ - . 2545 31 ต้3ลาคม พื่ . ศึ .2545 ไม�ม�เห์ต้3การณุ�ท�$กระทบต้�อ

ต้�วิแปร สัภาพื่เป5นี้ไปต้ามปกต้� เคยเป5นี้มาอย�างไรก�คงเป5นี้ไปอย�างนี้��นี้

คำ��นย�มศึ�พท3ท�,ใช่.ในก�รวิจั�ย

• Key word– การคลอดปกต้�ทางช่�องคลอด – แผลฝี!เย�บ – ผลแยกห์ล�งเย�บซ่�อมแผลฝี!เย�บ – Teaching case – Service case

EXPECTED OUTCOME

• ทราบถึ'งควิามสั�มพื่�นี้ธ์�ของการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บระห์วิ�าง TEACHING CASE ก�บ

SERVICE CASE ต้�อการเก�ดแผลฝี!เย�บแยก• เป5นี้ข�อม/ลในี้การห์าแนี้วิทางป<องก�นี้ห์ร#อลด

อ3บ�ต้�การณุ�การเก�ดแผลฝี!เย�บแยกภายห์ล�งการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บ

• เป5นี้ข�อม/ลเบ#�องต้�นี้ เพื่#$อเป5นี้ต้�วิอย�างและเป5นี้แนี้วิทางในี้การศึ'กษาค�นี้ควิ�าวิ�จั�ยต้�อไป

METHODOLOGY

•ร4ป็แบบก�รวิจั�ย ( STUDY DESIGN )

–ANALYTICAL RETROSPECTIVE ,MATCHED - PAIR , CASE - CONTROL STUDY

•ป็ระช่�กรเป็8�หม�ย (TARGET POPULATION)

• INCLUSION CRITERIA :– สัต้ร�ท�$ร�บการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บภายห์ล�งการคลอดปกต้�

ทางช่�องคลอด ท�$กล3�มงานี้สั/ต้�-นี้ร�เวิช่กรรม โรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ พื่�ษณุ3โลก

– สัต้ร�กล3�มด�งกล�าวิ ม�การคลอดบ3ต้รครรภ�ละ 1 คนี้ (ไม�นี้�บรวิมครรภ�แฝีด)

– สัต้ร�ท�$ท*าการคลอดปกต้�ทางช่�องคลอดท�$โรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ ซ่'$งร�บการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บ แล�วิไม�ได�มาร�บการร�กษาต้�อท�$โรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ ถึ#อวิ�าไม�เก�ดแผลฝี!เย�บแยก

ป็ระช่�กรเป็8�หม�ย (TARGET POPULATION)

ป็ระช่�กรเป็8�หม�ย (TARGET POPULATION)

• EXCLUSION CRITERIA : – สัต้ร�ท�$ร �บการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บภายห์ล�ง

การคลอดปกต้�ทางช่�องคลอด ซ่'$งไม�ได�ร�บการบ�นี้ท'ก ข�อม/ลของผ/�ท*าการไวิ�

SAMPLE SIZE

• ใช่�วิ�ธ์�การปร�บอ�ต้ราสั�วินี้ ระห์วิ�างกล3�มศึ'กษาต้�อกล3�มควิบค3มเป5นี้

1 : 2 ซ่'$งจัากการใช่�สั/ต้รค*านี้วิณุ – กล3�มศึ'กษาจั*านี้วินี้ 38 คนี้– กล3�มควิบค3มประมาณุ 76 คนี้– เม#$อจั�บค/�ระห์วิ�าง case และ control ได�

38 ค/�

ผลัก�รวิจั�ย ( RESULT )• ข�อม/ลพื่#�นี้ฐานี้ของต้�วิอย�างท�$นี้*ามาศึ'กษา• normal delivery 1193

• Morbidity 40• select 38

• Prevalence 3352891869

• พื่�สั�ยของอาย3 = 16 – 38 ป! • อาย3เฉล�$ย = 2523. ป!

กล3�มควิบค3ม รวิมกล3�มศึ'กษา T T T S , S T S S

T 4 6 4 14S 8 3 13 24

รวิม 12 9 17 38

• Odds ratio = 049.– teaching case ม�ควิามเสั�$ยงในี้การท*าให์�เก�ดแผลแยกห์ล�ง

เย�บซ่�อมนี้�อยกวิ�าในี้ service case 049. เท�า • Chi – square = 3.58 ; P value =

0.179– การเก�ดแผลฝี!เย�บแยกในี้สัต้ร�คลอดปกต้�ท�$ได�ร�บการต้�ดและเย�บ

ซ่�อมฝี!เย�บในี้ Teaching caseไม�แตกต��งก�บในี้ Service case

• 95 % Confidence interval = 02183 45814

– ไม�ม�ควิามสั�มพื่�นี้ธ์�ก�นี้ระห์วิ�างการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บท��งในี้ teaching case และ service case

ข.อัสำร/ป็ (CONCLUSION)

•การเย�บซ่�อมฝี!เย�บในี้ teaching case ม�คำวิ�มเสำ�,ยงในี้การท*าให์�เก�ดแผลแยกห์ล�งเย�บซ่�อมน.อัยกวิ��ในี้ service case 049.เท�า

•การเก�ดแผลฝี!เย�บแยกในี้สัต้ร�คลอดปกต้�ท�$ได�ร�บการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บในี้ Teaching case ไม�แตกต��ง ก�บในี้ Service case

วิจั�รณ์3 (DISCUSSION)

• อ3บ�ต้�การณุ�การเก�ดแผลฝี!เย�บแยกภายห์ล�งการต้�ดและเย�บซ่�อมฝี!เย�บของสัต้ร�ท�$คลอดปกต้�ของโรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ ม�อ3บ�ต้�การณุ�การเก�ดประมาณุ 318. ซ่'$งม�ค�าค�อนี้ข�างสั/งเล�กนี้�อยเม#$อเท�ยบก�บการศึ'กษาอ#$นี้ท�$ผ�านี้มาจัากการทบทวินี้วิรรณุกรรม อาจัเป5นี้ไปได�วิ�า case ท�$นี้*ามาศึ'กษานี้��ห์มายรวิมถึ'งท�$เป5นี้ wound dehiscence และ wound infection ท�$ม�dehiscence ร�วิมด�วิย สั�วินี้การศึ'กษาผลงานี้ของท�านี้อ#$นี้ๆท�$อ3บ�ต้�การณุ�ต้*$ากวิ�านี้��นี้เพื่ราะค�ดแยกเฉพื่าะwound dehiscence อย�างเด�ยวิ

• สั�วินี้ควิามเสั�$ยงต้�อการเก�ด wound dehiscence ในี้ teaching case นี้�อยกวิ�า ในี้ service case อาจัเป5นี้ได�วิ�า ห์�ต้ถึการท�$ท*าในี้ teaching case นี้��นี้ ท*าภายใต้�การควิบค3มด/แลของแพื่ทย�ประจั*าบ�านี้ และอาจัารย�แพื่ทย�จั'งเสั�$ยงท�$จัะเก�ดควิามผ�ดพื่ลาดในี้ข��นี้ต้อนี้จันี้เก�ด complication ต้ามมานี้�อย

• ประโยช่นี้�ท�$ได�จัากการศึ'กษาวิ�จั�ยนี้��สัร3ปได�วิ�า การเร�ยนี้การสัอนี้ในี้โรงเร�ยนี้แพื่ทย�ซ่'$งต้�องม�การฝี>กปฏิ�บ�ต้�ในี้ผ/�ป7วิยจัร�ง ท*าให์�ถึ/กมองวิ�าอาจัเป5นี้ป@จัจั�ยในี้การเพื่�$มภาวิะแทรกซ่�อนี้ในี้ผ/�ป7วิยได� เนี้#$องจัากม�ประสับการณุ�และควิามร/ �นี้�อย ควิามผ�ดพื่ลาดจัากการฝี>กปฏิ�บ�ต้�จัร�งในี้ผ/�ป7วิยอาจัสั�งผลเสั�ยต้�อผ/�ป7วิย ห์ร#อแม�แต้� ต้�อ นี้�กศึ'กษาผ/�ปฏิ�บ�ต้�เองได� แต้�ในี้ควิามเป5นี้จัร�ง การเร�ยนี้การสัอนี้ในี้ล�กษณุะด�งกล�าวิได�ท*าภายใต้�การควิบค3มด/แลของอาจัารย�แพื่ทย�และแพื่ทย�ประจั*าบ�านี้ เพื่#$อลดป@ญ่ห์าด�งกล�าวิ

• ท��งกล3�ม teaching case และกล3�ม service case ต้�างไม�สั�มพื่�นี้ธ์�ก�บการเก�ดแผลฝี!เย�บแยก เนี้#$องจัากท��งสัองกล3�มม�มาต้รฐานี้ในี้การปฏิ�บ�ต้�ท�$ใกล�เค�ยงก�นี้ ด�งนี้��นี้การท�$จัะลดอ3บ�ต้�การณุ�ลงในี้อนี้าคต้ ควิรพื่�จัารณุาองค�ประกอบในี้ด�านี้ต้�างๆของท��งสัองกล3�ม

• ป@ญ่ห์าในี้การวิ�จั�ยนี้�� ค#อ การม�กล3�มศึ'กษาจั*านี้วินี้นี้�อยเม#$อเท�ยบก�บกล3�มควิบค3มจั*านี้วินี้มาก และม�ข�อจั*าก�ดในี้ด�านี้เวิลา จั'งเล#อกใช่�การศึ'กษาแบบ Matched-pair , Case-control และในี้การศึ'กษาวิ�จั�ย ไม�สัามารถึซ่�กประวิ�ต้�ซ่�กประวิ�ต้�อ#$นี้

• การบ�นี้ท'กข�อม/ลท�$ไม�สัมบ/รณุ�ของเวิช่ระเบ�ยนี้ กล3�มผ/�ป7วิยท�$เก�ดแผลฝี!เย�บแยกแต้�ไม�ได�มาต้�ดจัามผลท�$โรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ ซ่'$งการแก�ไขป@ญ่ห์าด�งกล�าวิอาจัท*าได�โดยการเพื่�$มช่�วิงระยะเวิลาของการศึ'กษา และจั�บค/�กล3�มศึ'กษาและกล3�มควิบค3มให์�ม�ล�กษณุะท�$ใกล�เค�ยงก�นี้มากข'�นี้

ข.อัเสำนอัแนะ ( RECOMMEDATIONS )

กตตกรรมป็ระก�ศึ• ขอัขอับพระคำ/ณ์ อั�จั�รย3น�ยแพทย3ศึ/ภสำทธุ์; พรรณ์�ร/โณ์ท�ย

อั�จั�รย3ท�,ป็ร+กษ� คำณ์ะผ4.วิจั�ย ซ่+,งได.ให.คำ��ป็ร+กษ�ช่�-แนะข.อับกพร�อังท�,ต.อังแก.ไขป็ร�บป็ร/ง ตลัอัดช่�วิงท�,ท��ง�นวิจั�ยต�-งแต�วิ�นแรกจันง�นสำ��เร�จั

• อั�จั�รย3น�ยแพทย3นภดลั สำ/ช่�ต เก�,ยวิก�บก�รใช่.ง�น computer โป็รแกรมท�งสำถต ท��ให.ก�รป็ระมวิลัผลัสำะดวิกรวิดเร�วิข+-น

• อั�จั�รย3แพทย3หญงสำ/ช่ลั� ศึร�ทพยวิรรณ์ กลั/�มง�นสำ4ต นร�เวิช่กรรม ท�,ให.คำ��ป็ร+กษ�ช่�-แนะในเบ�-อังต.นเก�,ยวิก�บห�วิข.อัศึ+กษ�

• เจั.�หน.�ท�,ท/กฝี9�ยขอังโรงพย�บ�ลัพ/ทธุ์ช่นร�ช่ พษณ์/โลักท�,เอั�-อัเฝี<- อั แลัะอั��นวิยคำวิ�มสำะดวิกในก�รเก�บข.อัม4ลั จันในท�,สำ/ดง�นวิจั�ยได.สำ-นสำ/ดลัง

FINISH

• บ3ญ่ธ์รรม ก�จัปร�ดาบร�สั3ทธ์�A . ค/�ม#อการวิ�จั�ย การเข�ยนี้รายงานี้ การวิ�จั�ยและวิ�ทยานี้�พื่นี้ธ์� .กร3งเทพื่ฯ 2540

• ศึ3ภสั�ทธ์�A พื่รรณุาร3โณุท�ย และคณุะ . ภาพื่บางด�านี้ 4,โรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ พื่�ษณุ3โลก .พื่�ษณุ3โลก : 2531

• วิ�โรจันี้� วิรรณุภ�ระ, สั3ช่�ลา ศึร�ท�พื่ยวิรรณุ . เอกสัารประกอบการเร�ยนี้การสัอนี้ ,การผ�าต้�ด ฝี!เย�บช่�องคลอด“.กล3�มงานี้สั/ต้�-นี้ร�เวิช่กรรม , โรงพื่ยาบาลพื่3ทธ์ช่�นี้ราช่ พื่�ษณุ3โลก :2545

• ธ์�ระพื่ร วิ3ฒยวินี้�ช่ , นี้�ม�ต้ร มรกต้, ก�ต้ต้�กา กาญ่จันี้ร�ต้นี้ากร. วิ�จั�ยทางการแพื่ทย� . บร�ษ�ทกลางเวิ�ยงการพื่�มพื่� จั*าก�ด . พื่�มพื่�คร��งท�$ 1 . เช่�ยงให์ม� : 2542

• ธ์�ระ ทองสัง , ช่เนี้นี้ทร� วินี้าภ�ร�ต้นี้� . สั/ต้�ศึาสัต้ร� . ฉบ�บเร�ยบเร�ยงคร��งท�$ 4 . พื่� . บ� . ฟอเรนี้บ3Eคสั� เซ่นี้เต้อร� . กร3งเทพื่ ฯ : 2541

• F. GARY CUNNINGHAM ,NORMAN F. GANT ,KENNETH J. LEVENO , LARRY C. GILSTRAP III , JOHN C. HAUTH , KATHARINE D. WENSTROM . WILLIAMS OBSTETRICS , 21STEDITION . McGRAW – HILL : 2001

เอักสำ�รอั.�งอัง ( REFFERENCE )