Embed Size (px)
DESCRIPTION
απόσπασμα
Citation preview
¶¶∂∂ƒƒππ∂∂ÃÃ√√ªª∂∂¡¡∞∞
ÿÚÙ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
¶›Ó·Î˜ Î·È ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
¶ÚfiÏÔÁÔ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1. ∆· ‰È‰¿ÁÌ·Ù· ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2. ∆· ıÂ̤ÏÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
3. ∆Ô 99% Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
4. ∏ ÚÒÙË ÌÂÁ¿ÏË ·ÏÏ·Á‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
5. ∫·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ Î·È ÂÈ‚›ˆÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
6. AÙ¤ÚÌÔÓË Ì¿¯Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
7. ∆ÚfiÔÈ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
8. √ ‚È·ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
9. ∆· ıÂ̤ÏÈ· Ù˘ ·ÓÈÛfiÙËÙ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
10. ∞Ûı¤ÓÂȘ Î·È ı¿Ó·ÙÔÈ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
11. ∏ ‚·Ú‡ÙËÙ· ÙˆÓ ·ÚÈıÌÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
12. ∏ ‰Â‡ÙÂÚË ÌÂÁ¿ÏË ·ÏÏ·Á‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
13. √È ÚÒÙ˜ fiÏÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
14. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Ù˘ ·ÊıÔÓ›·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
15. ƒ˘·›ÓÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
16. ∏ ·ÂÈÏ‹ ÁÈ· Ù· ·ÁÎfiÛÌÈ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
17. H ÛÎÈ¿ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
™˘ÌÏËڈ̷ÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 609
E˘ÚÂÙ‹ÚÈÔ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
77
XXAAPPTTEE™™
1. O ÂÔÈÎÈÛÌfi˜ Ù˘ °Ë˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
2. NÔÙÈÔ‰˘ÙÈ΋ AÛ›· – ™ËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÂÌÊ·Ó›ÛÙËÎÂ
ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ë ÁˆÚÁ›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
3. M¤ÛË AÌÂÚÈ΋ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
4. MÂÛÔÔÙ·Ì›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
88
¶¶IINNAAKKEE™™ KKAAII ¢¢IIAA°°PPAAMMMMAATTAA
1. ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ÏËı˘ÛÌfi˜, 10000 .K.E. - .K.E/K.E. . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
2. ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ÏËı˘ÛÌfi˜, 200 K.E.-1700 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
3. ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ K›Ó·˜, 200 K.E.-1700 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
4. ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ E˘ÚÒ˘, 200 K.E.-1700 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
5. H ·ÁÎfiÛÌÈ· ÂͿψÛË Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ Î·È ˙ÒˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
6. ¶ÔÛfiÙËÙ˜ ·ÏÈÂ˘Ì¿ÙˆÓ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜, 1800-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
7. ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ÏËı˘ÛÌfi˜, 1750-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
8. ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ E˘ÚÒ˘, 1750-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
9. ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ AÛ›·˜, 1750-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
10. ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ AÊÚÈ΋˜, 1750-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
11. ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ BfiÚÂÈ·˜ AÌÂÚÈ΋˜, 1750-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
12. ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ NfiÙÈ·˜ AÌÂÚÈ΋˜, 1750-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
13. OÈÎfiÛÈÙ· ˙Ò· ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜, 1890-1990 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
14. XÚ‹ÛË ·ÓfiÚÁ·ÓˆÓ ÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜, 1900-2000 . . . . . . . . . . . . 348
15. Aډ¢fiÌÂÓ˜ ÂÎÙ¿ÛÂȘ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜, 1800-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
16. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ηٷӿψÛË ÓÂÚÔ‡, 1700-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
17. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹ ¿Óıڷη, 1800-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
18. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÙÚÂÏ·›Ô˘, 1890-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
19. ¶ÔÛÔÛÙÈ·›· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ·ÁÎfiÛÌÈ· ηٷӿψÛË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜,
1900 Î·È 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
20. ¶ÔÛÔÛÙ¿ ·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ˙Ô˘Ó Û fiÏÂȘ, 1800-2000 . . . . . . . . . . . . . . 428
21. AÚÈıÌfi˜ ·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ˙Ô˘Ó Û fiÏÂȘ, 1800-2000 . . . . . . . . . . . . . . . 428
22. AÚÈıÌfi˜ fiÏÂˆÓ Ì ¿Óˆ ·fi 1.000.000 ηÙÔ›ÎÔ˘˜ . . . . . . . . . . . . . . . 451
99
23. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹ Ûȉ‹ÚÔ˘ Î·È ¯¿Ï˘‚·, 1700-2000 . . . . . . . . . . . . 468
24. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹ ¯·ÏÎÔ‡, 1880-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
25. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹ ·ÏÔ˘ÌÈÓ›Ô˘, 1928-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
26. I‰ÈÔÎÙËÛ›· ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜, 1930-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
27. XÚ¤Ô˜ ÙˆÓ 60 ÊÙˆ¯fiÙÂÚˆÓ ¯ˆÚÒÓ, 1970-2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
28. EÎÔ̤˜ ‰ÈÔÍÂȉ›Ô˘ ÙÔ˘ ı›Ԣ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜, 1850-2000 . . . . . . . . . . . . 520
29. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹ ÔÚÁ·ÓÈÎÒÓ ¯ËÌÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ, 1930-2000 . . . . . . . 528
30. ¶·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÈΛӉ˘ÓˆÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ÛÙȘ Hӈ̤Ó˜ ¶ÔÏÈÙ›˜,
1970-2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
31. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹ CFC, 1940-1990 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
32. ™˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ ‰ÈÔÍÂȉ›Ô˘ ÙÔ˘ ¿Óıڷη ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·, 1750-2005 . 556
33. ¶ÔÛÔÛÙÈ·›· ·Ó·ÏÔÁ›· ÙˆÓ ÂÎÔÌÒÓ ‰ÈÔÍÂȉ›Ô˘ ÙÔ˘ ¿Óıڷη, 2003 . . 578
34. K·Ù¿ ÎÂÊ·Ï‹Ó ÂÎÔ̤˜ ‰ÈÔÍÂȉ›Ô˘ ÙÔ˘ ¿Óıڷη, 2003 . . . . . . . . . . . . 579
35. O ÎfiÛÌÔ˜ ηٿ ÙÔÓ 20fi ·ÈÒÓ· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
1100
¶¶ƒƒ√√§§√√°°√√™™
∆Ô ‚È‚Ï›Ô ·˘Ùfi ÂΉfiıËΠÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙÔ 1991 Î·È ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ›
Û 13 ÁÏÒÛÛ˜. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ 16 ÂÙÒÓ ÔÏÏ¿ Ú¿ÁÌ·-
Ù· ¿ÏÏ·Í·Ó ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔØ Ë ™Ô‚ÈÂÙÈ΋ ŒÓˆÛË Î·Ù¤ÚÚ¢ÛÂ Î·È Ô æ˘¯Úfi˜
fiÏÂÌÔ˜ ¤‰ˆÛ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÛÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó Ë ·ÁÎfi-
ÛÌÈ· ΢ÚÈ·Ú¯›· ÙˆÓ ∏ÓˆÌ¤ÓˆÓ ¶ÔÏÈÙÂÈÒÓ Î·È Ë ·ÂÈÏ‹ Ù˘ ÙÚÔÌÔÎÚ·Ù›·˜.
¶ÔÏÏ¿ ¿ÏÏ·Í·Ó Î·È ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ∫¿ÔȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ¤ÁÈÓ·Ó ÚÔ˜ ÙÔ Î·-
χÙÂÚÔ, fiˆ˜ Ë Û˘Ìʈӛ· ÁÈ· ÙË ‰È·ÎÔ‹ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ·Ú¯Èο ÙˆÓ
¯ÏˆÚÔÊıÔÚ·ÓıÚ¿ÎˆÓ (CFC) Î·È ÙÂÏÈο ÙˆÓ ˘‰ÚԯψÚÔÊıÔÚ·ÓıڿΈÓ
(HCFC), Ì ÛÎÔfi Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ Ë Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ÛÙÚÒÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘
fi˙ÔÓÙÔ˜ ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË. √ÚÈṲ̂Ó˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ¤ÁÈÓ·Ó, ÓÔÌ›-
˙ˆ, ÚÔ˜ ÙÔ ¯ÂÈÚfiÙÂÚÔ. ∞fi ÙËÓ ÚÒÙË ¤Î‰ÔÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘, ¿ÏÏÔ
¤Ó· ‰ÈÛÂηÙÔÌ̇ÚÈÔ ¿ÓıÚˆÔÈ ÚÔÛÙ¤ıËΠÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi Ù˘ °Ë˜, ‰È-
ÛÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ÙfiÓÔÈ ‰ÈÔÍÂȉ›Ô˘ ÙÔ˘ ¿Óıڷη ÂÎχıËÎ·Ó ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·È-
Ú· Î·È Ë ·ÂÈÏ‹ ˘ÂÚı¤ÚÌ·ÓÛ˘ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË Â›Ó·È Ï¤ÔÓ ÔÏÔÊ¿ÓÂÚË. ∏
ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ ÙÚÔÈÎÒÓ ‰·ÛÒÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Û˘Ó¯›ÛÙË-
Π̠·˘Í·ÓfiÌÂÓÔ Ú˘ıÌfi.
ŒÙÛÈ, ¤ÓȈ۷ ÌÂÁ¿ÏË ÈηÓÔÔ›ËÛË fiÙ·Ó Ô √˘›Ï ™¿ÏÎÈÓ ıÂÒÚËÛ fiÙÈ Â›-
¯Â ÊÙ¿ÛÂÈ Ô Î·ÈÚfi˜ ÁÈ· ÙËÓ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘. ªÔ˘ ‰fiıËÎÂ Ë Â˘-
ηÈÚ›· Ó· ·Ó·ıˆڋۈ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ. ∫¿ı ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ ÚÒÙÔ,
ÂÌÏÔ˘Ù›ÛÙËÎÂ, ‰ÈÔÚıÒıËÎÂ, ·Ó·ıˆڋıËÎÂ Î·È ·Ó·Ù‡¯ıËΠÂÚÈÛÛfiÙÂ-
ÚÔ. ∞Ê·›ÚÂÛ· ¤Ó· ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ Î·È ÚfiÛıÂÛ· ¤Ó· Ó¤Ô. ∂›Û˘, ·‡ÍËÛ· ÛË-
Ì·ÓÙÈο ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÈÓ¿ÎˆÓ Î·È ÙˆÓ ‰È·ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ. ™ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹
1111
Ù˘ ·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ Â›Ó·È ·‰fiÎÈÌË Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ fiÚˆÓ .Ã./Ì.Ã. AÓÙ›
ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ· ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ .∫.∂. (ÚÔ ∫ÔÈÓ‹˜ ∂Ô¯‹˜) ηÈ
∫.∂. (∫ÔÈÓ‹ ∂Ô¯‹). ŸÔ˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ı¤Ì· ·Ú·ÓfiËÛ˘, Ô fiÚÔ˜ ∫.∂.
¤¯ÂÈ ·Ú·ÏËÊı›.
™ÙÔÓ Â›ÏÔÁÔ Ù˘ ÚÒÙ˘ ¤Î‰ÔÛ˘ ›¯· ÚÔÛ·ı‹ÛÂÈ Ó· ÈÛÔÚÚÔ‹Ûˆ
ÌÂٷ͇ ··ÈÛÈÔ‰ÔÍ›·˜ Î·È ·ÈÛÈÔ‰ÔÍ›·˜, ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜: «√È ·ÓıÚÒÈÓ˜ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ÎÏËÚÔ‰fiÙËÛ·Ó ÛÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÎÔÈӈӛ˜
Ï‹ıÔ˜ ·Í¤ڷÛÙˆÓ Û¯Â‰fiÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, Ù· ÔÔ›· ¤Ú ӷ Ï˘-
ıÔ‡Ó». ∆· ÙÂÏÂ˘Ù·›· 16 ¯ÚfiÓÈ· Ë ˙˘Á·ÚÈ¿ ¤ÁÂÈÚ ۷ÊÒ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿
Ù˘ ··ÈÛÈÔ‰ÔÍ›·˜. Y‹ÚÍ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ¯·Ì¤ÓˆÓ ¢ηÈÚÈÒÓ ÁÈ· Ù· ÂÚÈ‚·Ï-
ÏÔÓÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·. √ ª·ÎÈ·‚¤ÏÈ ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙÔÓ ∏ÁÂÌfiÓ·:
TÔ ›‰ÈÔ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì ÙȘ ÎÚ·ÙÈΤ˜ ˘Ôı¤ÛÂÈ˜Ø ÁÈ·Ù›, Ì ÙÔ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì-
‚¿ÓÂÙ·È Î·Ó›˜ ·fi ÚÈÓ ÂΛÓÔ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ‰ÂÈ ·Ú¿ ÌfiÓÔ ¤Ó·˜
Û˘ÓÂÙfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜, Ù· ηο Ô˘ ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È ıÂڷ‡ÔÓÙ·È ·Ì¤Ûˆ˜Ø
fiÙ·Ó fï˜, ÌË ¤¯ÔÓÙ¿˜ Ù· ‰È·ÁÓÒÛÂÈ, Ù· ·Ê‹ÓÂÈ Ó· ·˘Í¿ÓÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙÚfiÔ
Ô˘ Ó· Â›Ó·È Ê·ÓÂÚ¿ ÛÙÔÓ Î·ı¤Ó·, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ È· Ê¿ÚÌ·ÎÔ.1
¶fiÛÔ ÛˆÛÙ¿ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ·Ó Ù· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ›
ËÁ¤Ù˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ηٿ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰ÂηÂÓÙ·ÂÙ›·; ∏ ·ÁÎfiÛÌÈ· ‚ÈÔ-
Ì˯·ÓÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È Ù· ›‰· Ù˘ ηٷӿψÛ˘ Û˘Ó¤¯ÈÛ·Ó Ó· ·˘Í¿-
ÓÔÓÙ·È Ì ڈÙÔÊ·Ó›˜ Ú˘ıÌÔ‡˜. √È Û˘Ó¤ÂȘ ·fi ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË Ê˘-
ÛÈÎÒÓ fiÚˆÓ Î·È ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜, Î·È Ë Û˘Ó·ÎfiÏÔ˘ıË Ú‡·ÓÛË ¤ÁÈÓ·Ó fiÏÔ Î·È
ÈÔ ÂÌÊ·Ó›˜. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ì›· ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· fiÙÈ Ë ˘ÂÚı¤ÚÌ·ÓÛË ÙÔ˘
Ï·Ó‹ÙË Â›Ó·È Ë ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·ÂÈÏ‹ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Û‹ÌÂÚ· Ë ·ÓıÚˆ-
fiÙËÙ·. ∆· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ·ÓËÛ˘¯Ô‡Ó fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛ-
ÛfiÙÂÚÔ ÁÈ· ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜ ÚÔÌËÓ‡ÔÓÙ·˜ ‰Ú·Ì·ÙÈ-
Τ˜, Ú·Á‰·›Â˜ Î·È ÌË ·Ó·ÛÙÚ¤„È̘ ·ÏÏ·Á¤˜, Ô˘ ı· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÌÂÁ¿-
ÏË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó·ÛٿوÛË. ∂Ï¿¯ÈÛÙ· ̤ÙÚ· ¤¯Ô˘Ó ·Úı›
ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·ÂÈÏ‹˜. √È ∏ӈ̤Ó˜ ¶ÔÏÈÙ›˜ ·ÚÓÔ‡-
ÓÙ·È Ó· ¿ÚÔ˘Ó Ì¤ÙÚ·. ∆Ô ¶ÚˆÙfiÎÔÏÏÔ ÙÔ˘ ∫ÈfiÙÔ ÚԂϤÂÈ Ôχ ÌÈ-
ÎÚ¤˜ ÌÂÈÒÛÂȘ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ‰ÈÔÍÂȉ›Ô˘ ÙÔ˘ ¿ÓıÚ·Î·Ø ·ÊÔÚÔ‡Ó ÌfiÓÔ
1122
1. NÈÎÔÏfi M·ÎÈ·‚¤ÏÏÈ, O ËÁÂÌfiÓ·˜, ÌÙÊÚ. H. AÓ‰Ú¿‰Ë, K¿ÎÙÔ˜, Aı‹Ó· 2006.
ÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙÔ ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ Ù˘ ·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜, ÔÈ
Ôԛ˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ·Úfiı˘Ì˜ Ó· ÂÙ‡¯Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ô˘ ı¤ÙÂÈ ÙÔ
ÚˆÙfiÎÔÏÏÔ. ª¤¯ÚÈ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÔÏÔÊ¿ÓÂÚ· Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ˘ÂÚ-
ı¤ÚÌ·ÓÛ˘ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË – ÎÈ ·˘Ùfi ›Ûˆ˜ Û˘Ì‚Â› Ôχ Û‡ÓÙÔÌ· – ı· ›ӷÈ
ϤÔÓ Ôχ ·ÚÁ¿ ÒÛÙ ӷ ÏËÊıÔ‡Ó Ì¤ÙÚ· ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹ Ù˘ ηٷ-
ÛÙÚÔÊ‹˜. ∏ ·ÓıÚˆfiÙËÙ· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ› ÌfiÏȘ ÙÒÚ· ÙË Û˘Ó¿ÊÂÈ· ÙˆÓ
Ù¿ÛÂˆÓ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›ÛÙËÎ·Ó ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ ‰‡Ô ·ÈÒÓ˜, ÔÈ Ôԛ˜ ı·
ÚÔηϤÛÔ˘Ó, Èı·Ófiٷٷ, ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù· Âfi-
ÌÂÓ· ¯ÚfiÓÈ·. ∆Ô ·ÚfiÓ ‚È‚Ï›Ô ÂȯÂÈÚ› Ó· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙȘ ‚·ıȤ˜ Ú›˙˜ ·˘-
ÙÒÓ ÙˆÓ Ù¿ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ.
£· ‹ıÂÏ· Ó· ¢¯·ÚÈÛÙ‹Ûˆ ÙÔÓ ∫Ú›ÛÙÔÊÂÚ ™›ÓÎÏÂÚ-™Ù›‚ÂÓÛÔÓ ÁÈ· ÙËÓ
·Ó¿ıÂÛË Ù˘ ÚÒÙ˘ ¤Î‰ÔÛ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Î·È ÙÔÓ √˘›Ï ™¿ÏÎÈÓ ÁÈ·
ÙÔÓ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ Â·Ó¤Î‰ÔÛ‹ ÙÔ˘. E›Û˘, ‚·ıÈ¿ ¢-
ÁÓˆÌÔÛ‡ÓË ¯ÚˆÛÙÒ ÛÙË Û‡˙˘Áfi ÌÔ˘ ÙË §¿Ô˘Ú·, Ë ÔÔ›· ۯ‰›·ÛÂ
fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙ˜, ÙÔ˘˜ ›Ó·Î˜ Î·È Ù· ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ù˘ ·ӤΉÔÛ˘,
Î·È ÌÔ˘ ÚfiÛÊÂÚ ·Ïfi¯ÂÚ· ÙË ‚Ô‹ıÂÈ¿ Ù˘ ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜.
Clive Ponting
∂ÏÏ¿‰·, 2007
1133
11
∆∆∞∞ ¢¢ππ¢¢∞∞°°ªª∞∞∆∆∞∞ ∆∆√√ÀÀ ¡¡∏∏™™ππ√√ÀÀ ∆∆√√ÀÀ ¶¶∞∞™™ÃÃ∞∞
∆Ô ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯· Â›Ó·È ·fi ÙȘ ÈÔ ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂Ó˜ ηÙÔÈÎË̤Ó˜ Â-
ÚÈÔ¯¤˜ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË. Œ¯ÂÈ ¤ÎÙ·ÛË ÌfiÏȘ 400 ÙÂÙÚ·ÁˆÓÈο ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ·, ‚Ú›-
ÛÎÂÙ·È ÛÙÔÓ ∂ÈÚËÓÈÎfi øηÓfi, 3.200 ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ· Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙȘ ‰˘ÙÈΤ˜
·ÎÙ¤˜ Ù˘ ¡fiÙÈ·˜ ∞ÌÂÚÈ΋˜ Î·È 2.000 ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ· ·fi ÙËÓ ÏËÛȤÛÙÂÚË Î·-
ÙÔÈÎË̤ÓË ÂÚÈÔ¯‹, ÙÔ ¡ËÛ› ¶›ÙÎÂÚÓ. ™ÙËÓ ·ÎÌ‹ ÙÔ˘, Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ÙÔ˘
‰ÂÓ ÍÂÂÚÓÔ‡Û ÙÔ˘˜ 7.000 ηÙÔ›ÎÔ˘˜. ∫È fï˜, ·Ú¿ ÙË Ê·ÈÓÔÌÂÓÈ΋
·ÛËÌ·ÓÙfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, ÙÔ ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ·ÔÙÂÏ› ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÚÔ˜ ·Ô-
Ê˘Á‹ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·.
TËÓ ∫˘Úȷ΋ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ÙÔ˘ 1722 Ô √ÏÏ·Ó‰fi˜ Ó·‡·Ú¯Ô˜ °È¿ÎÔÌ
ƒfiÁ΂ÂÓ, Ì ÙÔ ÏÔ›Ô ∞Ú¤Ó·, ‹Ù·Ó Ô ÚÒÙÔ˜ ∂˘Úˆ·›Ô˜ Ô˘ ÂÈÛΤÊÙË-
ΠÙÔ ÓËÛ›. ∞Ó·Î¿Ï˘„ ÌÈ· ÚˆÙfiÁÔÓË ÎÔÈÓˆÓ›· Ô˘ ·ÚÈıÌÔ‡Û ÂÚ›Ô˘
3.000 ·ÓıÚÒÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ˙Ô‡Û·Ó Û ¿ıÏȘ ηϷ̤ÓȘ ηχ‚˜ ‹ ÛÂ
ÛËÏȤ˜, ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Û¯Â‰fiÓ ‰È·ÚÎÒ˜ Û fiÏÂÌÔ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È Î·Ù¤-
Ê¢Á·Ó ÛÙÔÓ Î·ÓÈ‚·ÏÈÛÌfi ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ ·ÂÁÓˆṲ̂ӷ Ó· ηχ„Ô˘Ó ÙËÓ
¤ÏÏÂÈ„Ë ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Ô˘ ¤ÏËÙÙ ÛÙÔ ÓËÛ›. TÔ 1770, ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘
‰Â‡ÙÂÚ˘ ›Û΄˘ ∂˘Úˆ·›ˆÓ, ÔÈ πÛ·ÓÔ› ÚÔÛ¿ÚÙËÛ·Ó Ù˘Èο ÙÔ ÓËÛ›,
fï˜ ‹Ù·Ó ÙfiÛÔ ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ÓÔ, ·Ú·ÈÔηÙÔÈÎË̤ÓÔ Î·È ‰ÂÓ Â›¯Â ۯ‰fiÓ
ηıfiÏÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜ ÒÛÙ ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ‰ÂÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹-
ıËΠÔÙ¤ ›ÛËÌ· Ë ·ÔÈÎÈÔÎÚ·ÙÈ΋ ηÙÔ¯‹ ÙÔ˘. ™Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 18Ô˘ ·ÈÒ-
Ó· ¤ÁÈÓ·Ó Î¿ÔȘ ·ÎfiÌË Û‡ÓÙÔ̘ ÂÈÛΤ„ÂȘ, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Î·È ·˘-
Ù‹ ÙÔ˘ ∫¿ÙÂÓ ∫ԢΠÙÔ 1774. ŒÓ· ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi ÏÔ›Ô ·Ú¤ÌÂÈÓ ÂΛ ·Ú-
ÎÂÙfi ‰È¿ÛÙËÌ·. K·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹, 22 ÓÙfiÈÔÈ ·È¯Ì·ÏˆÙ›ÛÙËÎ·Ó Î·È
1155
¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ˆ˜ ÛÎÏ¿‚ÔÈ ÁÈ· ÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ ÊÒÎÈ·˜ ÛÙÔ ÓËÛ› ª·Û·ÊÔ˘-
¤Ú· ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ÃÈÏ‹˜. √ ÏËı˘ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Û˘Ó¤¯ÈÛ ӷ
ÌÂÈÒÓÂÙ·È Î·È ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ ‰È·‚›ˆÛ‹˜ ÙÔ˘ ¯ÂÈÚÔÙ¤Ú„·Ó. ∆Ô 1877 ÂÌÊ·Ó›-
ÛÙËÎ·Ó ¶ÂÚÔ˘‚È·ÓÔ›, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‹Ú·Ó ÛÎÏ¿‚Ô˘˜ ۯ‰fiÓ 110 ËÏÈÎȈ̤-
ÓÔ˘˜ Î·È ·È‰È¿. ∆ÂÏÈο, ÙÔ ÓËÛ› ¤Ú·Û ÛÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ÃÈÏ‹˜ Î·È ÌÂÙ·-
ÙÚ¿ËΠ۠ÙÂÚ¿ÛÙÈ· Ê¿ÚÌ· ÁÈ· 40.000 Úfi‚·Ù· ‚ÚÂÙ·ÓÈ΋˜ ÂÙ·ÈÚ›·˜,
ÂÓÒ ÔÈ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÈ ÂÓ·ÔÌ›ӷÓÙ˜ ÓÙfiÈÔÈ ÂÚÈÔÚ›ÛÙËÎ·Ó Û ¤Ó· ÌÈÎÚfi
¯ˆÚÈfi.
∞˘Ùfi ÙÔ ÔÔ›Ô ÂͤÏËÍÂ Î·È ÚÔοÏÂÛ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ
∂˘Úˆ·›ˆÓ ÂÈÛÎÂÙÒÓ, ̤۷ ÛÙË ÁÂÓÈ΋ ·ıÏÈfiÙËÙ· Î·È ‚·Ú‚·ÚfiÙËÙ· Ô˘
ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ÛÙÔ ÓËÛ›, ‹Ù·Ó Ù· ·ÔÌÂÈÓ¿ÚÈ· ÌÈ·˜ ·ÎÌ¿˙Ô˘Û·˜ Î·È ·Ó·-
Ù˘Á̤Ó˘ ηٿ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ™ÙÔ ÓËÛ› ˘‹Ú¯·Ó ‰È·ÛÎÔÚÈ-
Ṳ̂ӷ ¿Óˆ ·fi 600 ÔÁÎÒ‰Ë Ï›ıÈÓ· ·Á¿ÏÌ·Ù·, Ì ̤ÛÔ ‡„Ô˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂ-
ÚÔ ÙˆÓ 6 ̤ÙÚˆÓ. ŸÙ·Ó ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ· ÔÈ ·ÓıÚˆÔÏfiÁÔÈ ¿Ú-
¯ÈÛ·Ó Ó· ÌÂÏÂÙÔ‡Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯·,
η٤ÏËÍ·Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ ÔÈ ÚˆÙfiÁÔÓÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› ÙÔ˘
˙Ô‡Û·Ó ÛÙ· fiÚÈ· Ù˘ ·Ó¤¯ÂÈ·˜ Î·È Ù˘ ˘·Ó¿Ù˘Í˘ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Î·Ù¿ ÙËÓ
ÔÔ›· ÔÈ ∂˘Úˆ·›ÔÈ ÚˆÙÔÂÈÛΤÊÙËÎ·Ó ÙÔ ÓËÛ›, Î·È ‹Ù·Ó ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· ›-
¯·Ó Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ÎÔÈÓˆÓÈο ·Ó·Ù˘Á̤ÓÔ Î·È Ù¯ÓÔÏÔÁÈο
ÂÚ›ÏÔÎÔ ¤ÚÁÔ, fiˆ˜ ‹Ù·Ó Ë Ï¿Í¢ÛË, Ë ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ Î·È ÙÔ ÛÙ‹ÛÈÌÔ ÙˆÓ
·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ. ŒÙÛÈ, ÙÔ ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ·ÔÙ¤ÏÂÛ «Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔ» Î·È ·Ó·Ù‡-
¯ıËÎ·Ó ÔÈΛϘ ıˆڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘. ªÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ
ϤÔÓ Â˘Ê¿ÓÙ·ÛÙ˜ ·fi„ÂȘ οÓÔ˘Ó ÏfiÁÔ ÁÈ· ÂÈÛΤ„ÂȘ Â͈Á‹ÈÓˆÓ ‹ ¯·-
̤ÓÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ‚˘ı›ÛÙËÎ·Ó ÛÙÔÓ ∂ÈÚËÓÈÎfi øηÓfi, ·ÔÌÂÈÓ¿ÚÈ
ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‹Ù·Ó ÙÔ ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯·. √ ¡ÔÚ‚ËÁfi˜ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˜ £ÔÚ
ÿÈÂÚÓÙ·Ï, ÛÙÔ ÁÓˆÛÙfi ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Aku-Aku, Ô˘ ÁÚ¿ÊÙËΠÙË ‰ÂηÂÙ›·
ÙÔ˘ 1950, ‰›ÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË ÛÙȘ ¿ÁÓˆÛÙ˜ Ï¢ڤ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ηÈ
ÛÙ· Ì˘ÛÙ‹ÚÈ· Ô˘ ÎÚ‡‚ÂÈ Ë ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘. ÀÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ÙÔ ÓËÛ› ÂÔ›ÎÈ-
Û·Ó ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÏËı˘ÛÌÔ› Ù˘ ¡fiÙÈ·˜ ∞ÌÂÚÈ΋˜, ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜
¤Ì·ı·Ó ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› ÙÔ˘ ÙËÓ ·Ú·‰ÔÛȷ΋ Ù¯ÓÈ΋ ηٷÛ΢‹˜ ÙˆÓ ÂÈ-
‚ÏËÙÈÎÒÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ù˘ ¤ÙÚ·˜ (ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·Ú·¤-
ÌÔ˘Ó ÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· ÙˆÓ ÿÓη˜). °È· Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Ú·ÎÌ‹,
˘ÈÔı¤ÙËÛ ÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ Û οÔÈÔ ÂfiÌÂÓÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ¤ÊÙ·Û·Ó ¿ÏÏÔÈ ¤ÔÈ-
ÎÔÈ ·fi ÙË ¢‡ÛË Î·È Í¤Û·Û·Ó ÔÏÂÌÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜
1166
ÂÔÓÔÌ·˙fiÌÂÓÔ˘˜ «ÌÂÁ¿Ï· ·˘ÙÈ¿» Î·È ÙÔ˘˜ «ÌÈÎÚ¿ ·˘ÙÈ¿», ÔÈ Ôԛ˜ η-
Ù¤ÛÙÚ„·Ó ÙËÓ ÔχÏÔÎË ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ªÔÏÔÓfiÙÈ Ë ıˆڛ· ·˘Ù‹
Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ Â͈ÊÚÂÓÈ΋ ·fi οÔȘ ÂfiÌÂÓ˜, ÔÙ¤ ‰ÂÓ ¤ÁÈÓ ηıÔÏÈ-
ο ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˘˜.
∏ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Û¯¤ÛË Ì ¯·Ì¤ÓÔ˘˜ ÔÏÈÙÈ-
ÛÌÔ‡˜ Î·È ·fiÎÚ˘ÊË ÁÓÒÛË. AÔÙÂÏ›, Ì¿ÏÏÔÓ, ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿-
‰ÂÈÁÌ· Ù˘ ÂÍ¿ÚÙËÛ˘ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ ·fi ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
ÙÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ Ù˘ ·Ó·ÓfiÚıˆÙ˘ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Â-
ÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ∂›Ó·È Ë ÈÛÙÔÚ›· ·ÓıÚÒˆÓ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ, ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ Ì ÂÏ¿¯È-
ÛÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó Ì›· ·fi ÙȘ ϤÔÓ ÂÍÂÏÈÁ̤Ó˜
ÎÔÈӈӛ˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· Ô˘ ›¯·Ó ÛÙË ‰È¿ıÂ-
Û‹ ÙÔ˘˜. øÛÙfiÛÔ, ÔÈ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÙÔ˘
ÓËÛÈÔ‡ ‹Ù·Ó ÙÂÚ¿ÛÙȘ. ŸÙ·Ó ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ϤÔÓ Ó·
·ÓÙ¤ÍÂÈ ÙËÓ ›ÂÛË, Ë ÎÔÈÓˆÓ›· Ô˘ ÙfiÛÔ ÂÒ‰˘Ó· ›¯Â ÔÈÎÔ‰ÔÌËı› Ù·
ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ· 100 ¯ÚfiÓÈ· η٤ÚÚ¢Û ̷˙› ÙÔ˘.
√ ÂÔÈÎÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠηٿ ÙËÓ ÙÂ-
ÏÂ˘Ù·›· Ê¿ÛË Ù˘ ·Ú·ÙÂٷ̤Ó˘ ÌÂٷΛÓËÛ˘ ÏËı˘ÛÌÒÓ ÛÙÔÓ Ï·Ó‹ÙË
Ì·˜. √È ÚÒÙÔÈ ¤ÔÈÎÔÈ ¤ÊÙ·Û·Ó Â‰Ò Î¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ ÙÔÓ 5Ô ·ÈÒÓ·, ÂÚ›Ô-
‰Ô ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ÛÙË ¢˘ÙÈ΋ ∂˘ÚÒË Ë ƒˆÌ·˚΋ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· η٤Ú-
ÚÂÂ, ÛÙËÓ ∫›Ó· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ӷ ÂÈÎÚ·Ù› ¯¿Ô˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÙÒÛË Ù˘
∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÙˆÓ Ã·Ó (200 .Ã.-220 Ì.Ã.) 200 ¯ÚfiÓÈ· ÚÈÓ, ÛÙËÓ πÓ‰›·
Ë ‚Ú·¯‡‚È· ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙˆÓ °ÎÔ‡Ù· (320-550 Ì.Ã.) ¿Ú¯ÈÛ ӷ ·-
Ú·ÎÌ¿˙ÂÈ Î·È ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ª¤Û˘ ∞ÌÂÚÈ΋˜2
΢ÚÈ·Ú¯Ô‡ÛÂ
Ë ¤Ó‰ÔÍË fiÏË ∆ÂÔÙÈ¯Ô˘·Î¿Ó. ◊Ù·Ó ¶ÔÏ˘Ó‹ÛÈÔÈ Î·È ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ıËÎ·Ó ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ÂÍÂÚ‡ÓËÛ˘ Î·È ÂÔÈÎÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ
ÙÔ˘ ·¤Ú·ÓÙÔ˘ ∂ÈÚËÓÈÎÔ‡ øηÓÔ‡. √È ÚÒÙÔÈ ¶ÔÏ˘Ó‹ÛÈÔÈ ‹Úı·Ó ·fi
ÙË ¡ÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ∞Û›· ÎÈ ¤ÊÙ·Û·Ó ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ∆fiÓÁη Î·È ™·Ìfi· ÂÚ›-
Ô˘ ÙÔ 1000 .∫.∂. ∞fi ÂΛ ÎÈÓ‹ıËÎ·Ó ÈÔ ·Ó·ÙÔÏÈο, ÚÔ˜ Ù· ¡ËÛÈ¿
ª·ÚΤ۷˜, ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 300 ∫.∂. Î·È ÌÂÙ¿ ÚÔ˜ ‰‡Ô ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ, ÓÔÙÈÔ·-
Ó·ÙÔÏÈο ÚÔ˜ ÙÔ ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯· Î·È ‚fiÚÂÈ· ÚÔ˜ ÙË Ã·‚¿Ë ηٿ ÙÔÓ
1177
2. ∆ÔÓ fiÚÔ ·˘Ùfi ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÚÒÙÔ˜ Ô ·ÓıÚˆÔÏfiÁÔ˜ ¶ÔÏ ∫›ÚÎÔÊ ÙÔ 1943, ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ˜
ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ fiÔ˘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ÙˆÓ √Ï̤ΈÓ, ÙˆÓ ª¿ÁÈ· Î·È ÙˆÓ ∞˙٤ΈÓ. ™‹ÌÂÚ·
Ë ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÂÎÙ›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ ªÂÍÈÎfi, ÙÔ ªÂÏ›ÛÂ Î·È ÙË °Ô˘·ÙÂÌ¿Ï· ̤¯ÚÈ ÙÔ ∂Ï ™·Ï‚·‰fiÚ Î·È
ÙÔ ‰˘ÙÈÎfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ √Ó‰Ô‡Ú·˜. (™.Ù.ª.)
5Ô ·ÈÒÓ·. ∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÌÂٷΛÓËÛË Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÚÔ˜ Ù· ¡ËÛÈ¿
∫ÔÈÓˆÓ›·˜ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 600 ∫.∂. ÎÈ ·fi ÂΛ ÚÔ˜ ÙË ¡¤· ∑ËÏ·Ó‰›· ÂÚ›-
Ô˘ ÙÔ 800 ∫.∂. ŸÙ·Ó Ô ÂÔÈÎÈÛÌfi˜ ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎÂ, ÔÈ ¶ÔÏ˘Ó‹ÛÈÔÈ ·Ô-
ÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙÔÓ ÌÔÓ·‰ÈÎfi Ï·fi ÛÙËÓ ˘Ê‹ÏÈÔ Ô ÔÔ›Ô˜ ›¯Â Âͷψı› ÙfiÛÔ
Ôχ, ÂÓÙfi˜ ÂÓfi˜ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ˘ ÙÚÈÁÒÓÔ˘ Ô˘ ÔÚÈÔıÂÙÔ‡ÓÙ·Ó ‚fiÚÂÈ· ·fi ÙË
÷‚¿Ë, ÓÔÙÈÔ‰˘ÙÈο ·fi ÙË ¡¤· ∑ËÏ·Ó‰›· Î·È ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈο ·fi ÙÔ
¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯·, ÂÚÈÔ¯‹ ‰ÈÏ¿ÛÈ· ·fi ÙȘ ÛËÌÂÚÈÓ¤˜ ËÂÈÚˆÙÈΤ˜ ∏Óˆ-
̤Ó˜ ¶ÔÏÈÙ›˜. ∞˘Ù¿ Ù· ÌÂÁ¿Ï· ı·Ï¿ÛÛÈ· Ù·Í›‰È· Ù· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡Û·Ó
Ì ‰ÈÏ¿ ηÓfi, ¿Óˆ ÛÙË Ê·Ú‰È¿ Ï·ÙÊfiÚÌ· ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÌÂÙ¤ÊÂÚ·Ó Ê˘-
Ù¿, ˙Ò·, ÙÚfiÊÈÌ·, ·ÏÏ¿ Î·È ·ÓıÚÒÔ˘˜. ◊Ù·Ó ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈṲ̂Ó˜ ·Ô-
ÛÙÔϤ˜ ÂÔÈÎÈÛÌÔ‡ Î·È ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙ·ÙÔ˘˜ ¿ıÏÔ˘˜ Ù˘ Ó·˘ÛÈ-
ÏÔ˝·˜ Î·È Ù˘ Ó·˘ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘, ηıÒ˜ Ù· ·Ó›Û¯˘Ú· ı·Ï¿ÛÛÈ· Ú‡̷ٷ
Î·È ÔÈ ¿ÓÂÌÔÈ ÙÔ˘ ∂ÈÚËÓÈÎÔ‡ øηÓÔ‡ ÂÌfi‰È˙·Ó Ù· Ù·Í›‰È· ·fi ÙË ¢‡ÛË
ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹.
ŸÙ·Ó ÔÈ ÚÒÙÔÈ ¤ÔÈÎÔÈ ¤ÊÙ·Û·Ó ÛÙÔ ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯·, ·Ó·Î¿Ï˘„·Ó
¤Ó·Ó ÙfiÔ Ì ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜. ∆Ô ÓËÛ› ‹Ù·Ó ËÊ·ÈÛÙÂÈÔÁÂÓ¤˜,
fï˜ Ù· ÙÚ›· ËÊ·›ÛÙÂÈ¿ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ·ÓÂÓÂÚÁ¿ 400 ¯ÚfiÓÈ· ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ¿ÊÈ-
ÍË ÙˆÓ ¶ÔÏ˘Ó‹ÛÈˆÓ ÂԛΈÓ. ∆· ›‰· ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜ Î·È ˘ÁÚ·Û›·˜
‹Ù·Ó ˘„ËÏ¿ ηÈ, ·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ‹Ù·Ó ηٿÏÏËÏÔ, Ë ·ÔÚÚÔ‹
ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ôχ ¯·ÌËÏ‹ Î·È ÛÙÔ ÓËÛ› ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ÔÙ¿ÌÈ·
‰È·ÚÎÔ‡˜ ÚÔ‹˜Ø ÌfiÓÔ ÛÙȘ Ï›ÌÓ˜ ̤۷ ÛÙÔ˘˜ ÎÚ·Ù‹Ú˜ ÙˆÓ ·ÓÂÓÂÚÁÒÓ
ËÊ·ÈÛÙ›ˆÓ ˘‹Ú¯Â fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi, ηٿÏÏËÏÔ Ó· ÙÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó.
∂Í·ÈÙ›·˜ Ù˘ ·ÔÌfiÓˆÛ‹˜ ÙÔ˘, ÛÙÔ ÓËÛ› ˘‹Ú¯·Ó ÌfiÓÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ›‰Ë Ê˘-
ÙÒÓ Î·È ˙ÒˆÓ, 30 ÂÓ‰ËÌÈο Ê˘Ù¿, Ï›Á· ¤ÓÙÔÌ· Î·È 2 ›‰Ë ÌÈ·˜ ÌÈÎÚ‹˜ Û·‡-
Ú·˜, ÂÓÒ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ηıfiÏÔ˘ ıËÏ·ÛÙÈο. ∆· ÓÂÚ¿ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ÓËÛ› ›-
¯·Ó Ôχ Ï›Á· „¿ÚÈ·. ∏ ¿ÊÈÍË ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ÂÔ›ÎˆÓ ‰Â ‚ÂÏÙ›ˆÛ ÛËÌ·ÓÙÈ-
ο ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË. ™ÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘˜ ÔÈ ¶ÔÏ˘Ó‹ÛÈÔÈ ‚¿ÛÈ˙·Ó ÙË Û˘ÓÙ‹ÚË-
Û‹ ÙÔ˘˜ Û ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ ·ÚÈıÌfi Ê˘ÙÒÓ Î·È ˙ÒˆÓØ Â›¯·Ó ÂÍËÌÂÚÒÛÂÈ
ÌfiÓÔ ÙÔ ÎÔÙfiÔ˘ÏÔ, ÙÔ ÁÔ˘ÚÔ‡ÓÈ, ÙÔ Û·ÏÔ Î·È ÙÔÓ ÔÏ˘ÓËÛÈ·Îfi ·ÚÔ˘-
Ú·›Ô, Î·È Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡Û·Ó ÌfiÓÔ ÁÈ·Ì, ÙÚÔÈο ÊÚÔ‡Ù· Ù¿ÚÔ, ·ÚÙfi‰ÂÓ‰Ú·,
Ì·Ó·ÓȤ˜, ÎÔÎÎÔÊÔ›ÓÈΘ Î·È ÁÏ˘ÎԷٿ٘. √È ¤ÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘
¶¿Û¯· ¤ÊÂÚ·Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÌfiÓÔ ÎÔÙfiÔ˘Ï· Î·È ·ÚÔ˘Ú·›Ô˘˜. ¶Ôχ Û‡ÓÙÔ-
Ì· ·Ó·Î¿Ï˘„·Ó fiÙÈ ÙÔ Îϛ̷ ‹Ù·Ó ‰ÚÈ̇ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ËÌÈÙÚÔÈ-
ÎÒÓ Ê˘ÙÒÓ, ÙÔ˘ ·ÚÙfi‰ÂÓ‰ÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÎÔÎÎÔÊÔ›ÓÈη, Î·È ÙÔ˘˜ ··ÁfiÚ¢Â
1188
Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÙË Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË ‰È·ÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘˜, Ô˘ ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó ٿ-
ÚÔ Î·È ÁÈ·Ì. °È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi, ÂÚÈÔÚ›ÛÙËÎ·Ó Û ¤Ó· ‰È·ÈÙÔÏfiÁÈÔ ‚·ÛÈ-
Ṳ̂ÓÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÁÏ˘ÎԷٿٷ˜ Î·È ÎÔÙfiÔ˘ÏÔ˘. ∆Ô ÌfiÓÔ
ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÌÔÓfiÙÔÓ˘, ·Ó Î·È ıÚÂÙÈο ·ÚÎÔ‡˜, ‰›·ÈÙ·˜
‹Ù·Ó fiÙÈ Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ ÁÏ˘ÎԷٿٷ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ··ÈÙËÙÈ΋
Î·È ÙÔ˘˜ ¿ÊËÓ Ôχ ¯ÚfiÓÔ ÂχıÂÚÔ ÁÈ· Ó· ·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó Ì ¿ÏϘ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.
¢ÂÓ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÛÔÈ ¤ÔÈÎÔÈ ¤ÊÙ·Û·Ó Â‰Ò ÙÔÓ 5Ô ·ÈÒÓ·, fï˜ È-
ı·Ófiٷٷ ‰ÂÓ ÍÂÂÚÓÔ‡Û·Ó ÙÔ˘˜ 20, ÙÔ Ôχ 30. ∫·ıÒ˜ Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ·˘-
Í·ÓfiÙ·Ó ÛÙ·‰È·Î¿, ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÌÔÚʤ˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Ô˘
‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙ¤˜ ÛÙËÓ ˘fiÏÔÈË ¶ÔÏ˘ÓËÛ›·. µ·ÛÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÔÚÁ¿-
ÓˆÛ˘ ‹Ù·Ó ÔÈ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤Ó˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ ηÙ›¯·Ó ÙË ÁË Î·È ÙËÓ
ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Û·Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡. √È ÛÙÂÓ¿ ‰Â̤Ó˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ
Û¯ËÌ¿ÙÈ˙·Ó ÛfiÁÈ· Î·È ·ÙÚȤ˜, ÔÈ Ôԛ˜ ›¯·Ó ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ΤÓÙÚÔ ÁÈ· Ó·
Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ Î·È ÙȘ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfi-
ÙËÙ˜. ∫¿ı ·ÙÚÈ¿ ›¯Â ¤Ó·Ó ·Ú¯ËÁfi ÈηÓfi Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ Î·È Ó· ‰È¢ı‡-
ÓÂÈ ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û ˆ˜ Û˘ÓÙÔÓÈÛÙ‹˜ fiÛÔÓ
·ÊÔÚ¿ ÙÔ ÌÔ›Ú·ÛÌ· Ù˘ ÙÚÔÊ‹˜ Î·È Ù· ¿ÏÏ· ÛËÌ·ÓÙÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ÙÚÈ¿˜. H Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÌÔÚÊ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Î·È Ô ·ÓÙ·ÁˆÓÈ-
ÛÌfi˜ (ηÈ, Èı·Ófiٷٷ, Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË) ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ·ÙÚȤ˜ Ô‰‹ÁËÛ·Ó
ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÛÔ˘‰·›ˆÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ô˘ ›¯Â
·Ó·Ù˘¯ı› ÛÙÔ ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯·, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙËÓ ÙÂÏÈ΋ ηٿÚÚÂ˘Û‹ Ù˘.
√È ¤ÔÈÎÔÈ ‰È·ÛÎÔÚ›ÛÙËÎ·Ó Û fiÏÔ ÙÔ ÓËÛ› Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ÌÈÎÚ¤˜
ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ ˙Ô‡Û·Ó Û ¯ˆÚÈ¿ÙÈΘ ηχ‚˜ Î·È Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡Û·Ó ÛÙ· ·ÓÔÈ-
¯Ù¿ ÏÈ‚¿‰È·. √È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó Á‡Úˆ ·fi ÍÂ-
¯ˆÚÈÛÙ¿ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈο ΤÓÙÚ·, Ù· ÔÔ›· ȉڇÔÓÙ·Ó ÁÈ· ÔÚÈṲ̂ÓÔ ¯ÚÔÓÈÎfi
‰È¿ÛÙËÌ·. ∆· ÚÒÙ· ÌÓËÌ›· ‹Ù·Ó ÌÂÁ¿Ï˜ Ï›ıÈÓ˜ Ï·ÙÊfiÚ̘. ŒÌÔÈ·˙·Ó
Ì ٷ ·¯Ô‡, Ù· ÌÓËÌ›· Û ¿ÏÏ· ̤ÚË Ù˘ ¶ÔÏ˘ÓËÛ›·˜ Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÔÓÙ·Ó
ÁÈ· ÓÂÎÚÔÙ·Ê›·, fiˆ˜ ›Û˘ ÁÈ· ÙË Ï·ÙÚ›· ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ Î·È ÙËÓ ·fi-
‰ÔÛË ÙÈÌÒÓ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙˆÓ ·Ï·ÈÒÓ ·Ú¯ËÁÒÓ Ù˘ ·ÙÚÈ¿˜. ∞˘Ùfi Ô˘ ‰È·-
ÊÔÚÔÔÈÔ‡Û ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ÛÙÔ ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ‹Ù·Ó ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ
Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ·Á·ıÒÓ ··ÈÙÔ‡Û ϛÁÔ ÎfiÔ Î·È, ÂÔ̤ӈ˜, ˘‹Ú¯Â Ôχ˜
ÂχıÂÚÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ ·Ú¯ËÁÔ› ÙˆÓ ·ÙÚÈÒÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó·
·ÊÈÂÚÒÓÔ˘Ó ÛÙȘ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›Â˜. ∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ‹Ù·Ó Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ ÎÔÈ-
1199
ÓˆÓ›·˜ ÈÔ ·Ó·Ù˘Á̤Ó˘ ·fi fiϘ ÙȘ ÔÏ˘ÓËÛȷΤ˜ ÎÔÈӈӛ˜, Î·È ·fi
ÙȘ ϤÔÓ Û‡ÓıÂÙ˜, ·Ú¿ ÙÔ˘˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ˘˜ ‰È·ı¤ÛÈÌÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fi-
ÚÔ˘˜. √È Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·Ó Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·-
ÙÔÔ›ËÛË ÔχÏÔÎˆÓ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÌÓËÌ›ˆÓ. OÚÈ-
Ṳ̂Ó˜ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó·Ó ··ÁÁÂϛ˜ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·fi ÙË ÌfiÓË
ÁÓˆÛÙ‹ ÔÏ˘ÓËÛȷ΋ ÌÔÚÊ‹ ÁÚ·Ê‹˜, ÙË ÚÔÓÁÎÔÚfiÓÁÎÔ, Ë ÔÔ›· ·ÔÙÂ-
Ï› ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ·›ÓÈÁÌ·, ηıÒ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ÁÚ·Ê‹ ·ÏÏ¿ Ï‹-
ıÔ˜ ·fi Ù¯ÓÈΤ˜ ·ÔÌÓËÌfiÓ¢Û˘. √ÚÈṲ̂Ó˜ ÔχÏÔΘ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›Â˜
‚·Û›˙ÔÓÙ·Ó ÛÙË Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘-Ô˘ÏÈÔ‡ ÛÙÔÓ Ï·ÙÚ¢ÙÈÎfi ÙfiÔ
ÙÔ˘ √ÚfiÓÁÎÔ, fiÔ˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÔÌÂÈÓ¿ÚÈ· 47 ͯˆÚÈÛÙÒÓ ÔÈÎÈÒÓ ÌÂ
ÔÏ˘¿ÚÈı̘ Ï·ÙÊfiÚ̘ Î·È Ï‹ıÔ˜ Ï›ıÈÓˆÓ ·Ó·ÁχʈÓ. ∆· ·ÚÈ· Τ-
ÓÙÚ· ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ‹Ù·Ó Ù· ¿¯Ô˘. ¶¿Óˆ ·fi 300 Ù¤ÙÔÈ-
˜ Ï·ÙÊfiÚ̘ ›¯·Ó ηٷÛ΢·ÛÙ› ÛÙÔ ÓËÛ›, ΢ڛˆ˜ ÎÔÓÙ¿ ÛÙȘ ·ÎÙ¤˜.
∆Ô ˘„ËÏfi Â›Â‰Ô ÙˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘Ï¿¯È-
ÛÙÔÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ÌÔÚ› Ó· ÂÎÙÈÌË-
ı› ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ·ÚÎÂÙ¿ ·fi Ù· ¿¯Ô˘ ·ÚÔ˘Û›·˙·Ó ÔχÏÔΘ
·ÛÙÚÔÓÔÌÈΤ˜ ¢ı˘ÁÚ·ÌÌ›ÛÂȘ, Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì οÔÈÔ ËÏÈÔÛÙ¿ÛÈÔ ‹ Ì ο-
ÔÈ· ÈÛËÌÂÚ›·. ™Â οı ÂÚÈÔ¯‹ ¤ÛÙËÓ·Ó ·fi 1 ˆ˜ 15 ÁÈÁ·ÓÙÈ·›· Ï›ıÈÓ·
·Á¿ÏÌ·Ù·, Ù· ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Û‹ÌÂÚ· ÌÔÓ·‰Èο ÌÓËÌ›· Ù˘ ÂÍ·Ê·ÓÈ-
Ṳ̂Ó˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯·. °È· Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ·˘Ù¿ Ù· ·Á¿Ï-
Ì·Ù·, ÔÈ ¯ˆÚÈÎÔ› ¤Ú ӷ ÎÔÈ¿ÛÔ˘Ó Ôχ. T· ÛοÏÈ˙·Ó ÌfiÓÔ Ì ÙË
¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ·fi ԄȉȷÓfi ÛÙÔ Ï·ÙÔÌÂ›Ô ÙÔ˘ ƒ¿ÓÔ ƒ·Ú¿ÎÔ˘. T· η-
Ù·Û··˙·Ó ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ·Ó··ÚÈÛÙÔ‡Ó Ì ¤ÓÙÔÓ· ÛÙÈÏÈ˙·ÚÈṲ̂ÓÔ ÙÚfiÔ
ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Î·È ÙÔÓ ÎÔÚÌfi ÂÓfi˜ ¿ÓÙÚ·. ™ÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ÙÔ˘ ÎÂÊ·ÏÈÔ‡ ˘‹Ú¯Â
¤Ó· «Î·¤ÏÔ» ·fi ÎfiÎÎÈÓË ¤ÙÚ· 10 ÂÚ›Ô˘ ÙfiÓˆÓ, ÂÏÂÎË̤ÓË Û ¿ÏÏÔ
Ï·ÙÔÌ›Ô. ∆Ô ÛοÏÈÛÌ· ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ‹Ù·Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û·Ù¿ÏË ¯Úfi-
ÓÔ˘ ·Ú¿ ÔχÏÔÎË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·. ∆· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÓÙÈ-
ÌÂÙÒÈ˙·Ó ÔÈ ¯ˆÚÈÎÔ› ‹Ù·Ó Ë ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ·fi ÙË ÌÈ· ¿ÎÚË
ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙËÓ ¿ÏÏË Î·È ÌÂÙ¿ ÙÔ ÛÙ‹ÛÈÌfi ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ÙˆÓ ·¯Ô‡,
ηıÒ˜ ÙÔ Î·ı¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ ˙‡ÁÈ˙ ·ÚÎÂÙ¤˜ ‰Âο‰Â˜ ÙfiÓÔ˘˜.
H χÛË Ô˘ ¤‰ˆÛ·Ó ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ÛÙÔ Úfi‚ÏË-
Ì· Ù˘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ÂÍËÁ› ÙËÓ Î·ÙÔÈÓ‹ ÌÔ›Ú· ÔÏfiÎÏËÚ˘
Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙÔ˘˜. ∂Í·ÈÙ›·˜ Ù˘ ¤ÏÏÂȄ˘ ˘Ô˙˘Á›ˆÓ, ‹Ù·Ó ˘Ô¯Úˆ̤ÓÔÈ
Ó· ‚·ÛÈÛÙÔ‡Ó ÛÙË ‰‡Ó·ÌË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÁÈ· Ó· Û‡ÚÔ˘Ó Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù·
2200
·fi ÙË ÌÈ· ¿ÎÚË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙËÓ ¿ÏÏË Î˘ÏÒÓÙ·˜ Ù· ¿Óˆ Û ÎÔÚÌÔ‡˜
‰¤ÓÙÚˆÓ. √ ÏËı˘ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ·˘Í·ÓfiÙ·Ó ÛÙ·ıÂÚ¿. Afi ÙËÓ ÚÒÙË
ÔÏÈÁ¿ÚÈıÌË ÔÌ¿‰· ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÙÔ ÓËÛ› ¤ÊÙ·Û ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘
·ÎÌ‹˜ ÙÔ˘, ÙÔ 1550, Ó· ·ÚÈıÌ› ÂÚ›Ô˘ 7.000 ηÙÔ›ÎÔ˘˜. ∂ÈϤÔÓ, ı·
Ú¤ÂÈ Ó· ·˘Í‹ıËÎÂ Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ Î¿ı ·ÙÚÈ¿˜ ηÈ, Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·,
Ô ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜. ø˜ ÙÔÓ 16Ô ·ÈÒÓ· ›¯·Ó ηٷÛ΢·ÛÙ› Âη-
ÙÔÓÙ¿‰Â˜ ·¯Ô‡ Î·È Ì·˙› ÙÔ˘˜ ¿Óˆ ·fi 600 ÁÈÁ·ÓÙÈ·›· Ï›ıÈÓ· ·Á¿ÏÌ·Ù·.
∆fiÙÂ, Î·È ÂÓÒ Ë ÎÔÈÓˆÓ›· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙËÓ ·ÎÌ‹ Ù˘, Í·ÊÓÈο η٤ÚÚ¢ÛÂ
·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ۯ‰fiÓ Ù· ÌÈÛ¿ ·Á¿ÏÌ·Ù· ÌÈÛÔÙÂÏÂȈ̤ӷ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ Ï·ÙÔ-
ÌÂ›Ô ÙÔ˘ ƒ¿ÓÔ ƒ·Ú¿ÎÔ˘. ∞ÈÙ›· Ù˘ ηٿÚÚ¢Û˘ Î·È ÎÏÂȉ› ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·-
ÓfiËÛË ÙˆÓ «Ì˘ÛÙËÚ›ˆÓ» ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ‹Ù·Ó Ë ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ˘Ô-
‚¿ıÌÈÛË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ·Ô„›ÏˆÛ˘ ÙˆÓ ‰·ÛÒÓ ÔÏfiÎÏË-
ÚÔ˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡.
ŸÙ·Ó ηٿ ÙÔÓ 18Ô ·ÈÒÓ· ÂÈÛΤÊÙËÎ·Ó ÙÔ ÓËÛ› ÔÈ ÚÒÙÔÈ ∂˘Úˆ·›ÔÈ,
ÙÔ ‚Ú‹Î·Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ Á˘ÌÓfi ·fi ‰¤ÓÙÚ·. EÏ¿¯ÈÛÙ· ‰Â›ÁÌ·Ù· ˘‹Ú¯·Ó ÌfiÓÔ
ÛÙÔÓ ÎÚ·Ù‹Ú· ÙÔ˘ ·ÓÂÓÂÚÁÔ‡ ËÊ·ÈÛÙ›Ԣ ÙÔ˘ ƒ¿ÓÔ ∫¿Ô. øÛÙfiÛÔ, Úfi-
ÛÊ·ÙË ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÌÂϤÙË ÁÈ· Ù· ›‰Ë Ù˘ Á‡Ú˘ ÙˆÓ ÏÔ˘ÏÔ˘‰ÈÒÓ Ì·ÚÙ˘-
Ú¿ fiÙÈ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ÂÔÈÎÈÛÌÔ‡ ÙÔ ¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ÂÌ-
Ê¿ÓÈ˙ ˘ÎÓ‹ ‚Ï¿ÛÙËÛË Î·È ÂÎÙÂٷ̤ӷ ‰¿ÛË. ∫·ıÒ˜ Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ·˘Í·-
ÓfiÙ·Ó ÛÙ·‰È·Î¿, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¤ÎÔ‚·Ó Ù· ‰¤ÓÙÚ·
ÒÛÙ ӷ ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÎÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ ·ÁÚÔÙÈΤ˜ ηÏÏȤÚÁÂȘ,
η‡ÛÈÌË ‡ÏË ÁÈ· ı¤ÚÌ·ÓÛË Î·È Ì·Á›ÚÂÌ·, Î·È ˘ÏÈο ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹
·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÔÈÎȷ΋˜ ¯Ú‹Û˘, ·ÛۿψÓ, ηϷ̤ÓÈˆÓ ÛÎÂÒÓ Î·È Î·Ófi
ÁÈ· „¿ÚÂÌ·. A˘Ùfi fï˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ··Û¯ÔÏÔ‡Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‹Ù·Ó Ë ÌÂ-
ٷΛÓËÛË ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ Î·È ‚·Ú‡Ù·ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ÛÙÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜ ÙˆÓ ÙÂÏÂ-
ÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ÓËÛ›. √ ÌfiÓÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ‹Ù·Ó Ó· Ù· ÌÂÙ·ÎÈÓÔ‡Ó Î˘-
ÏÒÓÙ·˜ Ù· ¿Óˆ Û ÌÈ· ‡ηÌÙË Ú¿Á· ηٷÛ΢·Ṳ̂ÓË ·fi ÎÔÚÌÔ‡˜
‰¤ÓÙÚˆÓ Ô˘ ›¯·Ó ÛÙÚÒÛÂÈ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ Ï·ÙÔÌÂ›Ô Î·È ÙÔ
·¯Ô‡. °È’ ·˘Ù‹ ÙË ‰È·‰Èηۛ· ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·Ó ÙÂÚ¿ÛÙȘ ÔÛfiÙËÙ˜ ͢Ï›·˜, ÔÈ
Ôԛ˜ ‰È·ÚÎÒ˜ ·˘Í¿ÓÔÓÙ·Ó, ηıÒ˜ ·˘Í·ÓfiÙ·Ó Î·È Ô ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ ·Ó¿-
ÌÂÛ· ÛÙȘ ·ÙÚȤ˜ ÁÈ· ÙÔ ÛÙ‹ÛÈÌÔ ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ. ∞˘Ùfi ›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂ-
ÛÌ· ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 1600 ÙÔ ÓËÛ› Ó· ·Ô„Èψı› ۯ‰fiÓ ·fi ‰¤ÓÙÚ· Î·È ÙÔ
ÛÙ‹ÛÈÌÔ ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ. ¶ÔÏÏ¿ ·fi ·˘Ù¿ ÂÁηٷÏ›ÊıË-
Î·Ó ÛÙÔ Ï·ÙÔÌ›Ô.
2211
∏ ·Ô„›ÏˆÛË ÙˆÓ ‰·ÛÒÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ‰ÂÓ ¤‰ˆÛ ÌfiÓÔ ÙË ¯·ÚÈÛÙÈ΋
‚ÔÏ‹ ÛÙËÓ ÔχÏÔÎË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈ΋ ˙ˆ‹, ·ÏÏ¿ ¤‰Ú·ÛÂ
ÔÈÎÈÏÔÙÚfiˆ˜ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡.
∞fi ÙÔ 1500 Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ‰¤ÓÙÚˆÓ ·Ó¿ÁηÛ ÌÂÁ¿ÏÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡
Ó· ÂÁηٷÏ›„ÂÈ ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ͇ÏÈÓˆÓ ÛÈÙÈÒÓ Î·È Ó· ηٷʇÁÂÈ Û ÛË-
ÏȤ˜. ∆ÂÏÈο, fiÙ·Ó ÂÚ›Ô˘ ¤Ó·Ó ·ÈÒÓ· ·ÚÁfiÙÂÚ· Ù· ‰¿ÛË ÂÍ·Ê·Ó›ÛÙËηÓ
ÂÓÙÂÏÒ˜, fiÏÔÈ ˘Ô¯ÚÂÒıËÎ·Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó fiÛ· ˘ÏÈο ›¯·Ó ·Ô-
Ì›ÓÂÈ. ∫·Ù¤Ê˘Á·Ó Û ¤ÙÚÈÓ· ηٷχ̷ٷ ÛηÌ̤ӷ ÛÙȘ Ï·ÁȤ˜ ÙˆÓ Ïfi-
ÊˆÓ ‹ Û Úfi¯ÂÈÚ˜ ηϷ̤ÓȘ ηχ‚˜, ÙȘ Ôԛ˜ ¤ÊÙÈ·¯Ó·Ó Îfi‚ÔÓÙ·˜
ÙË ‚Ï¿ÛÙËÛË Á‡Úˆ ·fi ÙȘ Ï›ÌÓ˜ Ô˘ ›¯·Ó Û¯ËÌ·ÙÈÛÙ› ÛÙÔ˘˜ ÎÚ·Ù‹Ú˜.
¢ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó È· Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó Î·Ófi, ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔ Î·Ï·Ì¤ÓȘ
‚¿ÚΘ, ÔÈ Ôԛ˜ ‹Ù·Ó ·Î·Ù¿ÏÏËϘ ÁÈ· Ì·ÎÚÈÓ¿ Ù·Í›‰È·. ∆Ô „¿ÚÂÌ· ¤ÁÈ-
Ó ·ÎfiÌË ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏÔ, ÁÈ·Ù› Ù· ‰›¯Ù˘· ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙȘ
›Ó˜ ÙÔ˘ ÊÏÔÈÔ‡ ÂÓfi˜ ›‰Ô˘˜ ¿ÁÚÈ·˜ ÌÔ˘ÚÈ¿˜ (·fi ÙȘ Ôԛ˜ ηٷÛ΢¿-
˙ÔÓÙ·Ó Î·È Ù· ÚÔ‡¯·), Ô˘ ϤÔÓ Â›¯Â ÂÍ·Ê·ÓÈÛÙ›. ∏ ·Ô„›ÏˆÛË ÙˆÓ ‰·-
ÛÒÓ Â¤‰Ú·Û ·ÚÓËÙÈο Î·È ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ÙÔ ÔÔ›Ô, ÂÍ·ÈÙ›·˜
Ù˘ ¤ÏÏÂȄ˘ ηٿÏÏËÏÔ˘ ÏÈ¿ÛÌ·ÙÔ˜ ˙ˆÈ΋˜ ÚÔ¤Ï¢Û˘, ·‰˘Ó·ÙÔ‡Û ӷ
·Ó·ÏËÚÒÛÂÈ Ù· ıÚÂÙÈο Û˘ÛÙ·ÙÈο Ô˘ ÙÔ˘ ·Ê·ÈÚÔ‡Û·Ó ÔÈ Î·ÏÏȤÚÁÂȘ.
∏ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ·ÔÁ‡ÌÓˆÛË ÚÔοÏÂÛ ‰È¿‚ÚˆÛË ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ Î·È ÂÍ·-
Ê¿ÓÈÛË ÙˆÓ ··Ú·›ÙËÙˆÓ ıÚÂÙÈÎÒÓ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ ÙÔ˘. ŒÙÛÈ, Ë ·Ô‰ÔÙÈÎfi-
ÙËÙ· ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÌÂÈÒıËÎÂ. ∏ ÌfiÓË ÙÚÔÊ‹ ÛÙÔ ÓËÛ› Ô˘ ‰ÂÓ ÂËÚÂ-
¿ÛÙËΠ·fi ·˘Ù¿ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ‹Ù·Ó Ù· ÎÔÙfiÔ˘Ï·. ∫·ıÒ˜ ‹Ù·Ó ˙ˆÙÈ-
΋˜ ÛËÌ·Û›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ, ¤Ú ӷ ÚÔÛٷ٢ÙÔ‡Ó
·fi ÙȘ ÎÏÔ¤˜. ∏ ηٷÛ΢‹ ¤ÙÚÈÓˆÓ ÎÔÙÂÙÛÈÒÓ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÂ›Ù·È Û’ ·˘Ù‹
ÙË Ê¿ÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ∫·ıÒ˜ ÔÈ Ê˘ÛÈÎÔ› fiÚÔÈ ÌÂÈÒÓÔÓÙ·Ó
‰È·ÚÎÒ˜, ‹Ù·Ó È· ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· Û˘ÓÙËÚËıÔ‡Ó 7.000 ¿ÓıÚˆÔÈ. ŒÙÛÈ, Ô
·ÚÈıÌfi˜ ÙÔ˘˜ ¿Ú¯ÈÛ ӷ ÌÂÈÒÓÂÙ·È Ì ٷ¯‡Ù·ÙÔ˘˜ Ú˘ıÌÔ‡˜.
ªÂÙ¿ ÙÔ 1600 Ë ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ¿Ú¯ÈÛ ӷ ·Ú·ÎÌ¿-
˙ÂÈ Î·È ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› ÙÔ˘ ¤ÛÙÚ„·Ó Û ڈÙfiÁÔÓÔ ÙÚfiÔ ‰È·‚›ˆÛ˘. È-
Ú›˜ ‰¤ÓÙÚ· ηÈ, ηٿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ¯ˆÚ›˜ ηÓfi, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ·ÁÈ-
‰Â‡ÙËÎ·Ó Î·È ·ÔÌÔÓÒıËÎ·Ó ÛÙ· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜, ·Ó›Î·ÓÔÈ Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó ÙȘ
Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Ô˘ ÔÈ ›‰ÈÔÈ Â›¯·Ó ÚÔη-
ϤÛÂÈ. ∂Í›ÛÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ‹Ù·Ó Ô ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi˜ ·ÓÙ›ÎÙ˘Ô˜
·fi ÙËÓ ·Ô„›ÏˆÛË ÙˆÓ ‰·ÛÒÓ. ∏ ·‰˘Ó·Ì›· ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ó· ÌÂٷʤ-
2222
ÚÔ˘Ó Î·È Ó· ÛÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂËÚ¤·Û ÛËÌ·ÓÙÈο ÙÔ
Û‡ÛÙËÌ· ‰ÔÍ·ÛÈÒÓ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘, Î·È ¤ıÂÛ ˘fi ·ÌÊÈÛ‚‹ÙË-
ÛË Ù· ıÂ̤ÏÈ· ¿Óˆ ÛÙ· ÔÔ›· ›¯Â ÔÈÎÔ‰ÔÌËı› Ë ÔχÏÔÎË ·˘Ù‹ ÎÔÈ-
ÓˆÓ›·. ∞˘Í‹ıËÎ·Ó ÔÈ ·„ÈÌ·¯›Â˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜, Ô˘ ‰È·ÚÎÒ˜
ÌÂÈÒÓÔÓÙ·Ó, Î·È ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ·‰È¿ÎÔ˜ ÔÏÂÌÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ. ∏ ‰Ô˘-
Ï›· ·ÔÙ¤ÏÂÛ ۇÓËı˜ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Î·È Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ÛÙÚ¿ÊËΠÚÔ˜ ÙÔÓ
ηÓÈ‚·ÏÈÛÌfi, ηıÒ˜ Ë ÔÛfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰È·ı¤ÛÈÌˆÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ ÌÂȈÓfiÙ·Ó.
∫‡ÚÈÔ˜ ÛÎÔfi˜ ÙˆÓ ÔÏÂÌÈÎÒÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ ‹Ù·Ó Ë Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ
·¯Ô‡ ÙˆÓ ·ÓÙ›·ÏˆÓ ·ÙÚÈÒÓ. ™ÒıËÎ·Ó Ï›Á·, fiÛ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó ˆ˜
ÓÂÎÚÔÙ·Ê›·, ·ÏÏ¿ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂÁηٷÏ›ÊıËηÓ. ∆· ÌÂÁ·ÏÔÚ‹
Ï›ıÈÓ· ·Á¿ÏÌ·Ù·, Ô˘ ‹Ù·Ó Ôχ ÔÁÎÒ‰Ë ÁÈ· Ó· ηٷÛÙÚ·ÊÔ‡Ó, ÁÎÚÂÌ›-
ÛÙËηÓ. √È ÚÒÙÔÈ ∂˘Úˆ·›ÔÈ ‚Ú‹Î·Ó Ôχ Ï›Á· Ó· ÛÙ¤ÎÔÓÙ·È ·ÎfiÌ· fiÚ-
ıÈ·, fiÙ·Ó ¤ÊÙ·Û·Ó ÛÙÔ ÓËÛ› ηٿ ÙÔÓ 18Ô ·ÈÒÓ·, ÂÓÒ ÙÔ 1830 ›¯·Ó fiÏ·
ηٷÚÚ‡ÛÂÈ. ŸÙ·Ó ÔÈ ÂÈÛΤÙ˜ ÚÒÙËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ÚˆÙfiÁÔÓÔ˘˜ ÓËÛÈÒÙ˜
ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Â›¯·Ó ÌÂٷʤÚÂÈ Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ·fi ÙÔ Ï·ÙÔ-
Ì›Ô, ÂΛÓÔÈ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ï¤ÔÓ Ó· ı˘ÌËıÔ‡Ó Ò˜ ›¯·Ó ηٷʤÚÂÈ
οÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ ÔÈ ÚfiÁÔÓÔ› ÙÔ˘˜ Î·È ·¿ÓÙËÛ·Ó ·ÏÒ˜ fiÙÈ ÔÈ ÂÏÒÚȘ ÌÔÚ-
ʤ˜ ›¯·Ó «ÂÚ·Ù‹ÛÂÈ» ÌfiÓ˜ ÙÔ˘˜ ·fi ÙË ÌÈ· ¿ÎÚË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙËÓ ¿Ï-
ÏË. √È ∂˘Úˆ·›ÔÈ, ‚ϤÔÓÙ·˜ ¤Ó· ÙÔ›Ô Á˘ÌÓfi ·fi ‰¤ÓÙÚ· Î·È ÌËÓ ÌÔ-
ÚÒÓÙ·˜ Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ÏÔÁÈ΋ ÂÍ‹ÁËÛË, ¤ÓÈˆÛ·Ó Î·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÂÍ›ÛÔ˘ ·Ì‹¯·Ó·.
¶·Ú¿ Ù· ÔÏÏ¿ ÂÙÂÚfiÎÏËÙ· ÛÙÔȯ›·, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ›¯·Ó
ÂÈÌÂÏÒ˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÂÈ ÛÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Ì›· ·fi ÙȘ ÈÔ ÂÍÂÏÈÁ̤Ó˜ ÎÔÈӈӛ˜
·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ. °È· ¯›ÏÈ· ¯ÚfiÓÈ· ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ¤Ó·Ó ÙÚfiÔ
˙ˆ‹˜ ‚·ÛÈṲ̂ÓÔ Û ϋıÔ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Î·È ıÚËÛ΢ÙÈÎÒÓ Âı›ÌˆÓ, Ô˘
ÙÔ˘˜ ¤ÙÚ„·Ó fi¯È ÌfiÓÔ Ó· ÂÈ‚ÈÒÛÔ˘Ó ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ·ÎÌ¿ÛÔ˘Ó. ∞ÔÙÂ-
ÏÔ‡ÛÂ, ·fi ÔÏϤ˜ ·fi„ÂȘ, ıÚ›·Ì‚Ô Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÂÊ¢ÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜
Î·È ÍÂοı·ÚË Ó›ÎË ÛÙË Ì¿¯Ë Ì ¤Ó· ‰‡ÛÎÔÏÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. øÛÙfiÛÔ, ÛÙÔ
Ù¤ÏÔ˜, Ë ·‡ÍËÛË ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Î·È ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÒÓ ÊÈÏÔ‰Ô-
ÍÈÒÓ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ‰˘Û·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂÁ¿ÏË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜, ‰È·ı¤ÛÈ-
ÌÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜. ŸÙ·Ó ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·Ù·ÛÙÚ¿ÊËÎÂ, ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘
›ÂÛ˘ Ô˘ ÙÔ˘ ·Û΋ıËÎÂ, Ë ÎÔÈÓˆÓ›· η٤ÚÚ¢Û ٷ¯‡Ù·Ù· Ì·˙› ÙÔ˘,
Ô‰ËÁÒÓÙ·˜ Û ηٿÛÙ·ÛË Û¯Â‰fiÓ ‚·Ú‚·ÚfiÙËÙ·˜.
√È Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯·, ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ fiÙÈ ‹Ù·Ó ۯ‰fiÓ
·ÔÌÔӈ̤ÓÔÈ ·fi ÙÔÓ ˘fiÏÔÈÔ ÎfiÛÌÔ, ı· Ú¤ÂÈ ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ó· ›¯·Ó
2233
Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÂÍ¿ÚÙËÛË Ù˘ ‡·ÚÍ‹˜ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈṲ̂-
ÓÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜ ÂÓfi˜ ÌÈÎÚÔ‡ ÙfiÔ˘. ™Â ÙÂÏÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË, ̤۷ ÛÂ
Ì›· ̤ڷ Î·È Î¿ÙÈ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Á˘Ú›ÛÔ˘Ó fiÏÔ ÙÔ ÓËÛ› Î·È Ó· ‰Ô˘Ó Ì ٷ
›‰È· ÙÔ˘˜ Ù· Ì¿ÙÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ‰·ÛÒÓ. øÛÙfiÛÔ, ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ·‰‡Ó·-
ÙÔ Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· Ô˘ ı· ÙÔ˘˜ ‚ÔËıÔ‡Û ӷ ˙‹ÛÔ˘Ó ·ÚÌÔ-
ÓÈο Ì ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ∞ÓÙ› ÁÈ’ ·˘Ùfi, Û˘Ó¤¯ÈÛ·Ó Ó· Û·Ù·ÏÔ‡Ó ÛÙ·ıÂÚ¿
ÙÔ˘˜ ˙ˆÙÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜, ̤¯ÚÈ Ô˘ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÂÍ·ÓÙÏ‹-
ıËÎ·Ó fiÏÔÈ. ŸÙ·Ó ÔÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› Ô˘ ¤ıÂÙ ÙÔ ÓËÛ› ¤ÁÈÓ·Ó ÔÏÔÊ¿ÓÂÚÔÈ,
Ô ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ·ÙÚȤ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ı¤ÛÈÌË Í˘Ï›· ı· Ú¤ÂÈ
Ó· ÂÓÙ¿ıËÎÂ, ηıÒ˜ fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·Á¿ÏÌ·Ù· Ûηϛ˙ÔÓÙ·Ó Î·È ÌÂ-
Ù·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·Ó ·fi ÙË ÌÈ· ¿ÎÚË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙËÓ ¿ÏÏË, ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ·
ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó Î‡ÚÔ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ı¤ÛË. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜
fiÙÈ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÙfiÛÔ ÔÏÏ¿ ÌÈÛÔÙÂÏÂȈ̤ӷ ‹ ·Ú·ÙË̤ӷ ·Á¿ÏÌ·Ù· ÎÔÓÙ¿
ÛÙÔ Ï·ÙÔÌÂ›Ô Ì·ÚÙ˘Ú¿ ˆ˜ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ˘ÔÏÔÁ›ÛÂÈ Ù· Ï›Á· ‰¤-
ÓÙÚ· Ô˘ ›¯·Ó ·ÔÌ›ÓÂÈ ÛÙÔ ÓËÛ›.
∏ ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ¤¯ÂÈ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÛËÌ·Û›·. Ÿˆ˜ ÙÔ
¡ËÛ› ÙÔ˘ ¶¿Û¯·, ¤ÙÛÈ Î·È Ë °Ë ‰È·ı¤ÙÂÈ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ÁÈ· Ó·
Û˘ÓÙËÚ‹ÛÂÈ ÙȘ ÎÔÈӈӛ˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Î·È Ó· ηχ„ÂÈ fiϘ ÙÔ˘˜ ÙȘ
·Ó¿ÁΘ. Ÿˆ˜ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ¤ÙÛÈ Î·È ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Ù˘ °Ë˜ ‰ÂÓ
¤¯Ô˘Ó Ú·ÎÙÈο ÙÚfiÔ˘˜ ‰È·Ê˘Á‹˜. ¶Ò˜ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÛÙÔÓ Ï·Ó‹ÙË
‰È·ÌfiÚʈÛ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜ Î·È Ò˜ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ‰È·-
ÌfiÚÊˆÛ·Ó Î·È ¿ÏÏ·Í·Ó ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ˙Ô˘Ó; ŒÂÛ·Ó ÎÈ ¿ÏϘ ·Ó-
ıÚÒÈÓ˜ ÎÔÈӈӛ˜ ÛÙËÓ ›‰È· ·Á›‰· fiˆ˜ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡; ∆· ÙÂ-
ÏÂ˘Ù·›· ‰‡Ô ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ¯ÚfiÓÈ· ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Î·Ù¿ÊÂÚ·Ó Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›-
ÛÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ÙÚÔÊ‹ Î·È Ó· ÂÎÌÂÙ·ÏÏ¢ÙÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜,
ÁÈ· Ó· ÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ÙÔÓ ‰È·ÚÎÒ˜ ·˘Í·ÓfiÌÂÓÔ ÏËı˘ÛÌfi ÙÔ˘˜ Î·È ÙȘ fiÏÔ Î·È
ÈÔ Û‡ÓıÂÙ˜ Î·È Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ·Ó·Ù˘Á̤Ó˜ ÎÔÈӈӛ˜ ÙÔ˘˜. ™ËÌ›ˆÛ·Ó
fï˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÈÙ˘¯›· ·fi ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙËÓ Â͇ÚÂ-
ÛË ÙÚfiÔ˘ ˙ˆ‹˜ Ô˘ Ó· ÌËÓ Ô‰ËÁ› ÛÙË ÌÔÈÚ·›· ÂÍ¿ÓÙÏËÛË ÙˆÓ ‰È·ı¤ÛÈ-
ÌˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ fiÚˆÓ, ÚÔηÏÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ·Ó·ÓfiÚıˆÙË ‚Ï¿‚Ë ÛÙÔ Û‡-
ÛÙËÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô ÙÔ˘˜ Û˘ÓÙËÚ›.
2244
