Cloud Seeding

Qƒ`≤`°ü```````dGΩ2009 ƒ«dƒj `g1430 ÖLQ 62 Oó©dG ASSUQOOR

٤٢

ájô

μ°ù

©dGh

ájƒ

÷G Ω

ƒ∏©

dGmilitary avation science

äÓjó©J hCG ájƒ÷G äÓjó©àdG É«LƒdƒæμJ ó©J

(Weather Modifications) ¢ù≤£dG

,åjó◊G ájƒ÷G OÉ°UQC’G º∏Y ´hôa ºgCG øe

áãjó◊G äÉ«æ≤àdG á£°SGƒH ≥∏îoJ å«M

™e πeÉ©à∏d ;á«YÉæ°U ±hôX á«YÉæ°üdGh

hCG ™ªàéŸG áeóÿ ÉgÒî°ùJh á©«Ñ£dG

äÓjó©àdG ´ôa á∏ãeCG ºgCG øeh ,áYÉæ°üdG

øe ,¿óŸG ñÉæÃ ºμëàdG äÉ«∏ªY ájƒ÷G

IOÉjRh AGƒ¡dG IQGôM áLQO ∞«£∏J å«M

á£°SGƒH ∂dPh ;¿óŸG √ò¡d áHƒWôdG áÑ°ùf

øe IOÉØà°S’G ±ó¡H ;á«YGQõdG á©bôdG ÒÑμJ

¥ÉØfC’G ≥°Th íàædG äÉ«∏ª©H »JÉÑædG AÉ£¨dG

∞«£∏J ≈∏Y óYÉ°ùj QÉîH AGƒLCG ≥∏ÿ á«FÉŸG

kÉ«HôY .IQÉ◊G ≥WÉæŸG ‘ IQGô◊G äÉLQO

∫hódG øe IóëàŸG á«Hô©dG äGQÉeE’G ádhO ó©J

kGójó–h äÉ«æ≤àdG √òg øe äOÉØà°SG »àdG

á«FÉŸG ¥ÉØfC’G â∏¨à°SoG å«M ;»HO áæjóÃ

ádhÉëŸ AGô°†ÿG á«YGQõdG á©bôdG ÒÑμJh

¢TÉ©fEGh AGƒ¡dG IQGôM äÉLQóH ºμëàdG

ΩGóîà°SG áãjó◊G á∏ãeC’G øeh .áMÉ«°ùdG

AÉ°ûfEG ‘ áãjóM á«°Sóæg á«YÉæ°U äÉ«æ≤J

áeÉY Iô¶f ájƒ÷G äÓjó©àdGاستخدام التقنيات الحديثة في مشروعات استمطار السحب

øe π«∏≤àdGh ∞«μàdG ≈∏Y óYÉ°ùàd ;ÊÉÑŸG

≈∏Y ∫Éãeh ,IQGô``◊G äÉ`̀LQO ´ÉØJQG ÒKCÉJ

QÉ£e ≈æÑe ò«ØæJ ‘ Ióªà©ŸG á°Sóæ¡dG ∂dP

;‹hódG õjõ©dG óÑY ∂∏ŸG QÉ£Ã êÉé◊G

á«JGP ä’É°üdGh ΩÉ«ÿG á°Sóæg íª°ùJ å«M

á≤jô£H ä’É°üdG ÈY ójÈàdG ™jRƒàH ájƒ¡àdG

äÉeÉÿGh ,º«ª°üàdGh áMGôdÉH êÉ◊G ô©°ûJ

áLQO ´ÉØJQG äGÒKCÉJ øe π∏≤J áeóîà°ùŸG

.(1 πμ°ûdG) ábÉ£dG ÒaƒJh ¢ù≤£dG IQGôM

,»YÉæ°üdG ô£ŸG) QÉ£ªà°S’G Èà©j kÉãjóM

ºgCG øe (Öë°ùdG ¢VÉ¡LEG hCG ÜÉë°ùdG QòH

¿É°ùfEÓd íª°ùJ »àdG ,¢ù≤£dG äÓjó©J ´hôa

IOófi ´Gƒ`̀ fCG π`̀NGO á«YÉæ°U ±hô`̀X ≥∏îH

ÉgGƒàfi øe IOÉØà°S’G ±ó¡H ,Öë°ùdG øe

πjóH Qó°üe ÒaƒJ ƒg ,»°SÉ°SCG ±ó¡H »FÉŸG

IOÉjR ¤EG ÜÉë°ùdG QÉ£ªà°SG ±ó¡jh .√É«ª∏d

,OÓÑdG ≈∏Y §≤°ùJ »àdG QÉ`̀£`̀eC’G äÉ«ªc

ób IOÉjõdG √òg ¿CG ¤EG èFÉàædG Ò°ûJ å«M

% 40 ¤EG 30 ÚH ìhGÎ``J áÑ°ùf ¤EG π°üJ

≥WÉæe ≈∏Y â`̀jô`̀LCG »àdG ÜQÉéà∏d kÉ≤ÑW

áHôŒ É¡ªgCG øeh ,⁄É©dG AÉëfCG ‘ IójóY

kÉ≤ah - kÉ«dÉM ó¡°ûJ »àdG ,É«≤jôaCG ÜƒæL

√òg ∞«dÉμJ ÚH ¿RGƒJ -AÉª∏©dG øe áYƒªéŸ

äÉ«ªc ‘ IOÉjR øe èàæj Ée ÚHh äÉ«∏ª©dG

.»NÉæŸG ‹ÉªLE’G øY ô£ŸG

AÉŸG QÉîH πjƒ– AÉjõ«a Iôμa ¿CG ôcòj

,Ω1900 ΩÉY ¤EG Oƒ©J ∞«ãμàdG hCG AÉe ¤EG

»àdG Üƒ©°ûdG ∫hCG Ú°üdGh É«°ShQ âfÉc å«M

Ω1934 áæ°S ¿ÉŸC’G ºK á«æ≤àdG √ò¡H äCGóH

AÉjõ«ØdG √òg GQƒW øjòdG ,¿ÉμjôeC’G ºK

QÉ£ªà°S’G ¥ôW ¤hCG âfÉch ,Ω1946 ΩÉY

∞ãμJ äÉjhƒf OÉéjEG á«fÉμeEG Iôμa ≈∏Y Ωƒ≤J

ádÉM Ò¨àd ;ÜÉë°ùdG hCG ÜÉÑ°†dG ΩÉ¶f πNGO

ºéM Ò¨J ºK ,á«FÉe äGô£b ¤EG AÉŸG QÉîH

∞«¶ædG AÉŸG ∫ƒ– ºK ,á«FÉŸG äGô£≤dG

ÒZ) ºé◊G IÒ¨°U äGô£≤dG GP OQÉÑdG

Super Cooled ¬FÉ≤f ÖÑ°ùH óªéàŸG

õé©j IÒÑc ô£e äÉÑM hCG OôH ¤EG (Water.ô£e πμ°T ≈∏Y π£¡àa ,É¡∏ªM øY AGƒ¡dG

QÉ£ªà°SG ¥ô£H ΩÉ`̀ª`̀à`̀g’G CGó``H ∂`̀ dP ó©H

á≤jôW ø`̀ e Ì```̀cCG â`̀Kó`̀ë`̀à`̀°`̀SÉ`̀a ,Ö`̀ë`̀°`̀ù`̀dG

:É¡æe ,QÉ£ªà°SÓd

¿ÉMô°S π«ªL øH óªfi øH ô°UÉf /O

óYÉ°ùŸG ájƒ÷G OÉ°UQC’G PÉà°SCGáÄ«ÑdGh ájƒ÷G OÉ°UQC’G Ωƒ∏Y ‘ åMÉÑdGh

[email protected]

Qƒ`≤`°ü```````dGΩ2009 ƒ«dƒj `g1430 ÖLQ 62 Oó©dG

ASSUQOOR٤٣

IóYÉ≤d ìÓeCÓd á∏eÉM ïjQGƒ°U ¥Ó`̀WEG-1

¿Éª°†d ;óYÉ°üdG AGƒ¡dG á≤£æe ‘ ÜÉë°ùdG

πNGO ∞«ãμàdG äÉ`̀jhƒ`̀f hCG äGõØëŸG ô°ûf

.á«eÉcôdG áHÉë°ùdG

;OôHh QÉ£eCG øe ∫ƒ£¡dG äÉ«ªc IOÉ`̀jR -2

áãjóM äÉ«æ≤J ΩGóîà°SG ≥jôW øY ∂`̀dPh

ÜÉë°ùdG ø`̀≤`̀◊ äGô``FÉ``£``dG ΩGó`̀î`̀à`̀°`̀SÉ`̀c

‘ ÒÑμdG »FÉŸG iƒàëŸG …P ÊõŸG »eÉcôdG

ájóYôdG Öë°ùdG ∂dòch ,É¡d §£fl ≥WÉæe

.óYÉ°üdG AGƒ¡dG ≥WÉæeh §∏ÿG á∏Môe ‘

QÉ£ªà°S’G äÉ«∏ª©d áaó¡à°ùŸG ≥`̀WÉ`̀æ`̀ŸG

™HÉàe »ª∏Y ≥jôa á£°SGƒH Oó– »YÉæ°üdG

±ó¡dG ¿ƒμj å«ëH ,ÉgGƒàfih áª¶fC’G √ò¡d

áª¶fC’G ôªY á`̀dÉ`̀WEG ≈∏Y πª©dG ô°TÉÑŸG

á«ë∏e OGƒ`̀Ã Égõ«Ø– á£°SGƒH á«HÉë°ùdG

∫ƒ£g äÉ«ªc êÉ`̀à`̀fE’ IQÉ`̀°`̀V Ò`̀Zh á°UÉN

»eÉcôdG ÜÉë°ùdG ‘ .É¡æe ™bƒàŸG øe ÈcCG

OQÉÑdG ∞«¶ædG AÉŸG ¿ qƒμJ ≥WÉæe ™e πeÉ©à oj

ºé◊G IÒ¨°U äGô£≤dG …P óªéàŸG ÒZ

á∏Môe ‘ ∫hC’G á«eÉcôdG áHÉë°ùdG »ã∏K ‘

Super Cooled) ™aôdG ≥WÉæeh §∏ÿG

.(Water QÉ£ªà°S’G äÉ«∏ªY ìÉ‚E’h ±ó¡dG ≥«≤ëàd

:É¡ªgCG øe ,áeó≤àe äÉ«æ≤J Ωóîà°ùJ

QÉªbC’G) ó©H ø`̀Y QÉ©°ûà°S’G äÉ«æ≤J .1

.(¢ù≤£dG QGOGQ h á«YÉæ°üdG

.ájOó©dG äGDƒÑæàdG á«æ≤J .2

≥WÉæe ‘ É¡°TQh á«ë∏ŸG OGƒŸG ø≤M á«æ≤J .3

,á«HÉë°ùdG áª¶fC’G πNGOh óYÉ°üdG AGƒ¡dG

,»ª∏©dG ≥jôØdG ≥jôW øY Oó– ≥WÉæe ‘

ÖcôJ IQƒ£e Iõ`̀¡`̀LCG ΩGóîà°SG á£°SGƒHh

.äGôFÉW ≈∏Y

øY á«NÉæe äÉ``̀°``̀SGQOh äÉeƒ∏©e ô`̀aƒ`̀J.4

á©«ÑW øYh QÉ£eC’G äÉ«ªch Öë°ùdG ™jRƒJ

áª¶fC’G á`̀cô`̀Mh ¬FÉjõ«ah ÜÉë°ùdG ¿ƒμJ

.á«HÉë°ùdG

.øjQÉ«£dGh ÚMÓŸG øe ±Îfi ≥jôa .5

äGôFÉ£dG ΩGóîà°SÉH ÜÉë°ùdG ø≤M á«æ≤J

:áeóîà°ùŸG OGƒŸGh áãjó◊G

∫ÉéŸG Gò`̀¡`̀H äÉ«æ≤àdG ø`̀e ójó©dG ∑É`̀æ`̀g

∫hO øe ÒãμdG ‘ á°SGQódG â`̀–h á≤Ñ£e

óªà©J á«ª∏©dG ¥ôØdG ¢†©H ¿EG πH ,⁄É`̀©`̀dG

¢†©H ™`̀e óbÉ©àJh áYÉæ°üc áæ«©e kÉ`̀bô`̀W

á°UÉN ,É¡JÉ«æ≤J ò«Øæàd äÉÄ«¡dGh äÉeƒμ◊G

QOÉ°üŸÉH í°Th ±ÉØ÷G øe ÊÉ©J »àdG ∫hó∏d

‘h ¿É«MC’G ¢†©H ‘ ¿CÉH ôcòf Éægh .á«FÉŸG

á«HÉë°S áª¶fCG È©J ó`̀b á`̀aÉ`̀÷G ≥WÉæŸG

πH ±’B’G äÉÄe ¤EG ÒÑc »FÉe iƒàfi äGP

OÉØà°ùj ’ øμdh ,kÉfÉ«MCG áÑ©μŸG QÉàeC’G øjÓe

IQGô◊G äÉ`̀LQO π©ØH »FÉŸG ÉgGƒàfi øe

äÉ«∏ª©d AÉª∏©dG CÉé∏j ∂dò∏a ,Úî°ùàdGh

iƒàëŸG Gòg øe IOÉØà°SÓd ;ÜÉë°ùdG õ«Ø–

‘ Èà©Jh ,AÉª∏d kÓ`̀jó`̀H kGQó`̀°`̀ü`̀e ¬àØ°üH

øe ºYóJ á«eƒb äÉYhô°ûe ∫hódG øe Òãc

.±ó¡dG ≥«≤ëàd äÉeƒμ◊G

√ò¡H É`̀«`̀°`̀ShQh Ú°üdG AÉª∏Y ô¡à°TG ó`̀ bh

»Øa ,É¡aGógCG ‘ ±ÓàN’G ™e áYÉæ°üdG

â«à°ûàd QÉ£ªà°S’G á«æ≤J Ωóîà°ùJ É«°ShQ

¢ùª°ûdG á©°TC’ ìÉª°ùdG ±ó¡H ;ÜÉë°ùdG

äÉMÉ°ùe ÊÉ©J å«M ,¢VQC’G í£°ùd ∫ƒ°UƒdG

á©°TC’ ¢Vô©àdG ΩóY øe É«°ShQ øe á©°SÉ°T

Ωóîà°ùJ Ú°üdG ‘ ∂dòch ,Iô°TÉÑŸG ¢ùª°ûdG

á«HÉë°ùdG á`̀ª`̀¶`̀fC’G ≥jôØàd á«æ≤àdG √ò`̀ g

QÉ£ªà°S’G á«æ≤J á£°SGƒH ÉgGƒàfi ≠jôØJh

‘ QÉ`̀£`̀eC’G ÒKCÉJ Ωó`̀Y ±ó¡H ;»YÉæ°üdG

.á«eƒ≤dG äÉÑ°SÉæŸG ¢†©Hh áYÉæ°üdG

¬«LƒàH - ájOƒ©°ùdG á«Hô©dG áμ∏ªŸG ‘ …ôŒh

∫ÉªYCG - ÚØjô°ûdG Ú`̀eô`̀◊G ΩOÉ``̀N ø`̀e

ióe øe ≥≤ëà∏d ;çÉëHCGh ájƒL äÉMƒ°ùe

ÒaƒJ ‘ QÉ£ªà°S’G äÉ«æ≤J øe IOÉØà°S’G

kGQó°üe ¬àØ°üH ôëÑdG √É«e á«∏– øY πjóH

É¡MÉ‚h ÜQÉ`̀é`̀à`̀dG √ò`̀g º««≤àdh .√É«ª∏d

∫ÉNOEGh ,º°SGƒe Ió©d ÉgQGôªà°SG ≈∏Y óªà©j

,É¡∏«∏–h É¡à°SGQód ájOóY êPÉ‰ ‘ É¡éFÉàf

¤EG êÉà– á«ª∏©dG äÉYhô°ûŸG √ò`̀g πãªa

πch ,á∏jƒW äGÎa ≈∏Y óªà©j z»NÉæe{ âbh

™°†îJ ájƒ÷G OÉ°UQC’G AGÈN É¡H Ωƒ≤j Iƒ£N

äÉ«©°VƒdÉH É¡àfQÉ≤eh π«∏ëàdGh á°SGQó∏d

ájÉªMh OÉ°UQCÓd áeÉ©dG á°SÉFôdG .á«NÉæŸG

QÉ£ªà°SG ÜQÉŒ Ω2006 òæe ≥Ñ£J áÄ«ÑdG

º«°ü≤dGh ¢VÉjôdG øe mπc AGƒLCG ¥ƒa »YÉæ°U

;á«Hô¨dG á«Hƒæ÷G á≤£æª∏d áaÉ°VEG πFÉMh

äÉ¡÷G ô¡°TCG ™e óbÉ©àdG ≥jôW øY ∂dPh

QÉ£ªà°S’G ÜQÉŒ ò«Øæàd ¥ƒ°ùJ »àdG á«ª∏©dG

ácô°T ™e ≥«°ùæàdÉHh ,(NCAR õcôe)

äGôFÉ£dG õ«¡Œ ‘ Ió`̀FGô`̀ dG (WMI)

äÉ«∏ªYh ÜÉë°ùdG AÉjõ«a á°SGQO ¢VGôZC’

≥jôa ΩGó≤à°S’ áaÉ°VEG ,ÉgÒZh QÉ£ªà°S’G

;OÉ°UQCÓd »æWƒdG »æ«°üdG õcôŸG øe »æ«°U

AÉª∏Y iód áeóîà°ùŸG á«æ≤àdG øe IOÉØà°SÓd

.∫ÉéŸG Gòg ‘ Ú°üdG

NCAR The National Center for)

(Atmospheric Research WMI(Weather Modification, INC)

äÉ«æ≤àdG Ì`̀cCG øe á«μjôeC’G äÉ«æ≤àdG Èà©J

¢TQ ≈∏Y óªà©Jh ,áYÉæ°U É¡àØ°üH kÉeó≤J

â–h ÜÉ`̀ë`̀°`̀ù`̀dG ΩÉ`̀¶`̀f π```̀NGO äGõ`̀Ø`̀ë`̀ŸG

إستمطار السحب


٤٤

OGƒŸG »eQ á≤jôW ∑Éægh ,»HÉë°ùdG ΩÉ¶ædG

,ájóYôdG á«eÉcôdG áHÉë°ùdG ¥ƒa øe IõØëŸG

øY »°VQC’G ¬«LƒàdG ≈∏Y ∂dP ‘ ¿hóª©àjh

QGOGQ ∂dòch ,äÉ«∏ª©dG ≥WÉæŸ ´ÉjòŸG ≥jôW

áaó¡à°ùŸG ≥WÉæŸG ¿ƒμJ å«ëH ,IôFÉ£dG

;IóYÉ°üdG äGQÉ«àdGh á£HÉ¡dG äGQÉ«àdG ≥WÉæe

É¡æe ±ó¡dG ≥«≤ëàd äGõØëŸG ô°ûf ±ó¡H

á«μjôeC’G á«æ≤àdG ¢üî∏Jh ,(3 ,2 πμ°ûdG)

¢TQ á«æ≤J-1 :‹ÉàdÉH ÜÉë°ùdG í«≤∏J áYÉæ°üH

Hygroscopic) á«ë∏ŸG ∞ãμàdG äÉjƒf

,äGô£b ¤EG AÉ`̀ŸG QÉîH πjƒëàd ;(Salts ºéM ÒÑμJ ≈∏Y kÉ°†jCG äÉjƒædG √òg óYÉ°ùJh

â– äÉ`̀jƒ`̀æ`̀dG √ò`̀ g ¢`̀Tô`̀Jh ,AÉ``̀ ŸG äGô`̀£`̀b

É¡∏Ñbh §∏ÿG á«∏ªY ‘ »eÉcôdG ÜÉë°ùdG

.áØ°UÉY ¤EG ÜÉë°ùdG ∫ƒ– πÑbh

Silver)IOÉ```````````````````̀e ΩGó````̀î````̀à````̀°````̀SG -2

AÉŸG äGô`̀£`̀b πjƒëàd ;á°†ØdG (Iodide

ájô

μ°ù

©dGh

ájƒ

÷G Ω

ƒ∏©


ÜÉë°ùdG πNGO äGõØëŸG ¢TQ ≥WÉæe ÚÑj 2 πμ°ûdG

äGQÉ«àdG ™e É¡∏YÉØJh ÜÉë°ùdG πNGO äGõØëŸG ¢TQ ≥WÉæe ÚÑj 3 πμ°ûdG

»eÉcôdG ÜÉë°ùdG ΩÉ¶f πNGO á£HÉ¡dGh IóYÉ°üdG

äÉLQO r -10 h r -5ÚH É¡H IQGô◊G áLQO

.ájƒÄe

¿ƒHôμdG ó«°ùcCG ÊÉK IOÉe ΩGóîà°SG -3

;(Dry Ice, CO2) ±É÷G è∏ãdG hCG ±É÷G

è∏K äÉÄjõ÷ É¡∏jƒ–h AÉŸG äGô£b ójÈàd

ÜÉë°ùdG â– ±É÷G è∏ãdG ¢Tôjh .IÒÑc

É¡∏Ñbh §∏ÿG á«∏ªY ‘ ¬∏NGOh »eÉcôdG

.áØ°UÉY ¤EG ÜÉë°ùdG ∫ƒ– πÑbh

äGõØëŸG ¢TQ ≈∏Y á«æ«°üdG ÜQÉéàdG óªà©Jh

øe πeÉc »JÉeƒ∏©e ºYóH ÜÉë°ùdG πNGO

¬«Lƒà∏d ;´ÉjòŸG ≥jôW øY »°VQC’G ≥jôØdG

,IôFÉ£dG QGOGQ ∂dòch äÉ«∏ª©dG ≥WÉæŸ

∫hC’G å∏ãdG ‘ §∏ÿG á≤£æe ±ó¡à°ùJh

äÉ«∏ªYh óYÉ°üdG AGƒ¡dG å«M ÜÉë°ùdG øe

¢üî∏Jh ,á«FÉe äGô£b ¤EG AÉŸG QÉîH ∞ãμJ

:‹ÉàdÉc á«æ«°üdG á«æ≤àdG

πNGO πFÉ°ùdG ÚLhÎ«ædG ∫ƒ∏fi ¢`̀TQ -1

ÚH ´ÉØJQEG ≈∏Y á≤Ñ£dG ‘ »eÉcôdG ÜÉë°ùdG

.ájƒÄe äÉLQO r -5 h r ôØ°U

IOÉÃ r -10 h r -5 ÚH á≤Ñ£dG ‘ ÜÉë°ùdG ø≤M -2

.±É÷G ¿ƒHôμdG ó«°ùcCG ÊÉK

äGõØëŸÉH ÜÉë°ùdG ø≤M äÉ«∏ªY óªà©J

,IôFÉ£dG ≈∏Y áàÑãe Iõ¡LCG ≈∏Y ìÓeC’G hCG

´ƒf Ö°ùM äGõØëŸG ¢TQ äÉ«∏ªY ôªà°ùJh

øY Égó©Hh äÉ«∏ª©dG ≥WÉæe ´ÉØJQGh ÜÉë°ùdG

´ƒf ∂dòch (QGOGôdG á«£¨J) á«°VQC’G á£ëŸG

∂dP ¿ƒμjh ,á«∏ª©dG ò«Øæàd IOóëŸG IôFÉ£dG

»ª∏©dG ≥jôØdG øe »°VQC’G ¬«LƒàdG ≈∏Y kAÉæH

≈∏Y óYÉ°ùJ IOÉŸG √ògh ,OôHh è∏K äÉÄjõ÷

IÒ¨°üdG äGô£≤dG …P ∞«¶ædG AÉŸG πjƒ–

√òg ¢TôJ ,OôH äÉÑM ¤EG óªéàJ ’ »àdG ,kGóL

‘ áãjó◊G äGôFÉ£dG á£°SGƒH ≈eôJ hCG IOÉŸG

¿ƒμJ ,äÉjƒà°ùe ≈∏Y á«eÉcôdG Öë°ùdG AGõLCG

IOÉe ¢TQ Ö«HÉfCG É¡«∏Y âÑãe (ôjCG èæ«c) ´ƒf øe IôFÉW :4 πμ°ûdG

.±É÷G ¿ƒHôμdG ó«°ùcCG ÊÉK hCG ±É÷G è∏ãdG


ASSUQOOR٤٥

äÉ«∏ª©d IòØæŸG äÓMôdG øe OÉØà°ùj .(6 ,5 ,4 πμ°ûdG) QÉ«£dG IÈNh

∫ÓN øeh ¬LQÉNh ÜÉë°ùdG πNGO äÉæ«Y òNCG kÉ°†jCG ÜÉë°ùdG QÉ£ªà°SG

≥dGƒ©dGh ÜÉë°ù∏d áfƒμŸG AÉŸG äGô£b ºéM á°SGQód ¿GÒ£dG äÉ«∏ªY

á°UÉN Iõ¡LCG ∫ÓN øe ∂dòc ,≥dGƒ©dG √òg äÉÄjõL ºéMh ájƒ÷G

¥ÓWEG á«∏ªY ÚÑj 8 πμ°ûdG .(7 πμ°ûdG) IôFÉ£dG º°ùL ≈∏Y á≤ë∏e

çÉëHC’ äÉeƒ∏©ŸG √òg Ωóîà°ùJ .ÜÉë°ùdG â– áHôŒ ‘ äGõØëŸG

.ÜÉë°ùdG ¿ qƒμJ AÉjõ«a

:QÉ£ªà°S’G äÉ«∏ª©d Ö°SÉæŸG »HÉë°ùdG ΩÉ¶ædG ó°UQ á«dBG

áãjó◊G äÉ«æ≤àdG øe OóY ôaƒJ Öéj QÉ£ªà°S’G äÉ«∏ªY ìÉ‚E’

≈∏Y óªà©Jh ,OÉ°UQC’G ÖJÉμe ‘ IôaƒàŸG á«æ«JhôdG ∂∏J ¤EG áaÉ°VEG

¢üî∏àJh ,ò«ØæàdÉH äÉª«∏©àdG Qó°üjh ,á«∏ª©∏d ó©j πeÉμàe »ª∏Y ≥jôa

:‹ÉàdÉH äÉ«æ≤àdG √òg

:ájOó©dG äGDƒÑæàdG á«æ≤J -1

≈∏Y óªà©Jh ,óFÉ°ùdG ¢ù≤£dG ádÉëH äÉ©bƒà∏d ájOó©dG êPÉªædG Ωóîà°ùJ

äÉeƒ∏©eh á«NÉæŸG ¢ù≤£dG äÉeƒ∏©Ÿ äÓNóe äGP ájOóY êPÉ‰ π«¨°ûJ

øe mπc äÉeƒ∏©Ÿ áaÉ°VEG OÉ°UQC’G ô°UÉæY äÉeƒ∏©e øe IóFÉ°ùdG ¢ù≤£dG

§FGôN èàæàd ; kÉ«FÉjõ«ah kÉ«HÉ°ùM èdÉ©Jh ,á«YÉæ°üdG QÉªbC’Gh QGOGôdG

∫É› ‘ ¿ƒ∏eÉ©dG øμªàj É¡dÓN øe ,äÉeƒ∏©eh OÉ©HC’G á«KÓK äÉ©bƒJ

ájƒ÷G ôgGƒ¶dGh É¡fƒμJh Öë°ùdG ácôMh ¢ù≤£dG º««≤J øe äGDƒÑæàdG

.(9 πμ°ûdG) …Oó©dG êPƒªædG ábO Ö°ùMh kÉ≤Ñ°ùe

øY QÉ©°ûà°S’G) á«YÉæ°üdG QÉªbC’G øe äÉeƒ∏©ŸG ∫ÉÑ≤à°SG á«æ≤J -2

:(ó©H

Qƒ°U πÑ≤à°ù oJh ,áãjó◊G äÉ«æ≤àdG øe ó©H øY QÉ©°ûà°S’G á«æ≤J Èà©J

…òdG ôª≤dG äÉ°ù› ´ƒf Ö°ùM á«M …ƒ÷G ±Ó¨∏dh Öë°ùdG ácô◊

áàHÉãdG á«YÉæ°üdG QÉªbCÓd á°ù«FQ äÉ«æ≤J çÓK ∑Éæ¡a ,¬©e πeÉ©àj

:»gh ,ájƒ÷G OÉ°UQC’G áeóÿ

ájƒ÷G ≥dGƒ©dG á°SGQO ¢Vô¨d IôFÉ£dG ≈∏Y áàÑãe Iõ¡LCG :7 πμ°ûdG

ÜÉë°ùdG äÉfƒμeh

ÜÉë°ùdG í«≤∏J äÉ«∏ªY ‘ Ωóîà°ùJ (â«L Òd) ´ƒf øe IôFÉW :6 πμ°ûdG

É«∏Y äÉYÉØJQG ≈∏Y

º°ùL ≈∏Y áàÑãŸG ±É÷G ¿ƒHôμdG ó«°ùcCG ÊÉK hCG ±É÷G è∏ãdG äÉfGƒ£°SCG :5 πμ°ûdG

IôFÉ£dG πNGO øe πª©J á≤«bO á«dBG ≥jôW øY É¡JÉjƒàfi ¥ÓWEÉH ºμëàoj ,IôFÉ£dG

»ª∏©dG ≥jôØdG øe ¬«LƒàHh √óYÉ°ùeh QÉ«£dG á£°SGƒH


.óYÉ°üdG AGƒ¡dG á≤£æe ‘ ÜÉë°ùdG â– äGõØëŸG ¥ÓWEG á«dBG :8 πμ°ûdG ™aôdG äÉ«∏ª©H ™bƒàdG í°VƒJ á£jôN ájOó©dG êPÉªædG èFÉàf øe :9 πμ°ûdG

.äÉ≤Ñ£dG ∂ª°Sh


٤٦

í°VƒJ ,á«FôŸG IÉæ≤dG øe Ω2006/12/17 Ωƒj á£≤à∏e IQƒ°U :10 πμ°ûdG

.ájOƒ©°ùdG á«Hô©dG áμ∏ªŸG AÉëfCG º¶©e ≈∏Y ô£«°ùj kÉª«¶Y kÉ«HÉë°S kÉeGõM

AGôª◊G â– á©°TC’G IÉæb øe Ω2007/1/5 Ωƒj á£≤à∏e IQƒ°U :11 πμ°ûdG

øe …ƒL ¢†Øîæe ‘ á«FGƒg á¡ÑL ácô◊ kÉ≤aGôe kÉ«HÉë°S kÉeGõM í°VƒJ

.É¡bô°T ∫Éª°Th áμ∏ªŸG ∫Éª°T ‘ ôKDƒj ,§°SƒàŸG ôëÑdG ¢VƒM

™ªŒ ≥WÉæÃ êQóàdG í°VƒJ AÉŸG QÉîH IÉæ≤d á£≤à∏e IQƒ°U :12 πμ°ûdG

Úà≤£æŸG ≈∏Yh á«Hô¨dG á«Hƒæ÷G äÉ©ØJôŸG ≈∏Y ÜÉë°ùdG ¿ƒμJh AÉŸG QÉîH

.Ω2009/4/9 ïjQÉàH á«bô°ûdG h ≈£°SƒdG

øe á£≤à∏ŸG äÉeƒ∏©ŸGh Qƒ°üdG ¢VôY ¥ôW øY k’Éãe ÚÑj :13 πμ°ûdG

.É¡∏«∏–h á«YÉæ°üdG QÉªbC’G

á«FôŸG IÉæ≤dG á«æ≤J äGP á«YÉæ°üdG QÉªbC’G ÈY ∫ÉÑ≤à°S’G á«æ≤J :CG

:(Visible)

äÉLƒŸG øe ∫ƒWCG ¢ùØæHh IOôéŸG Ú©dG πª©c kÉeÉ“ Qƒ°üdG ¢ùμY ≈∏Y πª©J

ácôMh ∞°UGƒ©dGh ,Öë°ùdG ¿ƒμJ ≥WÉæe ójó– øμÁ É¡dÓN øeh ,á«FôŸG

.(10 πμ°ûdG) ¿ÉμŸGh »©«Ñ£dG ºé◊ÉH ÉgÒZh AGƒ¡dG ™e ≥dGƒ©dGh ∫ÉeôdG â– á©°TC’G IÉæb á£°SGƒH á«YÉæ°üdG QÉªbC’G ÈY ∫ÉÑ≤à°S’G á«æ≤J -Ü

:(IR- INFRARED) AGôª◊G

ºK ,ájƒ÷G É¡aÓZh ¢VQC’G øe ¢ùμ©æŸG ´É©°TE’G ôjó≤àH IÉæ≤dG √òg õ«ªàJ

¿ƒμàd áë°VGh IQƒ°U »£©Jh ,∂dP ÒZh ÜÉë°ùdG πãe áfƒμàŸG ΩÉ°ùLC’G øe

øY ,IQGô◊G äÉLQód ≥«bO èjQóJ ≥jôW øY É¡ªéMh É¡àcôMh ∞°UGƒ©dG

ójó– øe áeó≤àe ¢VôY äGhOCG á£°SGƒH …ƒ÷G ÅÑæàŸG ™«£à°ùj É¡≤jôW

ójÈàdG ≥WÉæeh É¡ªªbh É¡JóYÉb ´ÉØJQGh ÜÉë°ùdG ácôMh ájƒ÷G ôgGƒ¶dG

.(11 πμ°ûdG) ∂dP ÒZh Úî°ùàdGh AÉŸG QÉîH IÉæb á£°SGƒH á«YÉæ°üdG QÉªbC’G ÈY ∫ÉÑ≤à°S’G á«æ≤J -ê

:(WATER VAPOR)

OÉØà°ùjh ,á«FÉŸG í£°SC’G øe §≤a ¢ùμ©æŸG ´É©°TE’G ∫ÉÑ≤à°SG ≈∏Y πª©J

§¨°†dGh ¢†ØîæŸG §¨°†dG ≥WÉæeh áHƒWôdGh Öë°ùdG ´ƒf ójóëàH É¡æe

.(12 πμ°ûdG) á«FGƒ¡dG äÉ¡Ñ÷G ÚH á∏°UÉØdG Ohó◊G ójó–h ™ØJôŸG

á«YÉæ°üdG QÉªbC’G äGƒæb øe á£≤à∏ŸG Qƒ°üdGh äÉeƒ∏©ŸG √òg Ωóîà°ùJh

êQóJ á«æ≤Jh á°UÉN ¢VôY äGhOCGh áãjóM èeGôH ≈∏Y ácôëàŸG ∂∏Jh áàHÉãdG

…ƒ÷G ÅÑæàŸG ∫É©a πμ°ûH óYÉ°ùJ äÓ«∏– É¡«∏Y ±É°†jh ,èFÉàæ∏d ¿GƒdC’ÉH

∑Éæg ¿ƒμj ájOó©dG êPÉªædG èFÉàf ™eh ,¢ù≤£∏d IóFÉ°ùdG ádÉ◊G º««≤àH

äÉeƒ∏©Ÿ iôNCG IójóY äÉeGóîà°SG ∑Éæg .Ió«L äÉ©bƒJh í°VGh Qƒ°üJ

É¡ªgCG øe ¿ƒμJ ób ,IójóY ¢VGôZC’h áàHÉãdGh ácôëàŸG á«YÉæ°üdG QÉªbC’G

á«FGƒ¡dG πàμdG äÉ©jRƒJh AÉŸG QÉîH äGôjó≤Jh …ƒ÷G ±Ó¨dG äÉfƒμe á©HÉàe

kÉ©ÑWh ,ÉgÒZh ájƒ÷G ≥dGƒ©dG ácôMh

,áàHÉãdG á«YÉæ°üdG QÉªbC’G øe ábódG å«M øe á£≤à∏ŸG äÉeƒ∏©ŸG ∞∏àîJ

QÉªbC’G øe á£≤à∏ŸG ∂∏J øY áàHÉK äGQÉ°ùe ≈∏Y ¢VQC’G ¿GQhO ™e QhóJ »àdG

»£¨J ’ É¡æμdh ,¥OCGh ¢VQC’G í£°ùd ÜôbCG Èà©J »àdG ,ácôëàŸG á«YÉæ°üdG

πμ°ûdG) É¡JGQÉ°ùe Ò¨J ÖÑ°ùH ;¬°ùØf âbƒdG ‘ øcÉeC’Gh äÉbhC’G ™«ªL

.(13

:(Weather RADAR) ¢ù≤£dG QGOGQ á«æ≤J -3

QÉ£ªà°S’G äÉYhô°ûe óªà©Jh ,ábO ÉgÌcCGh ó©H øY QÉ©°ûà°S’G äÉ«æ≤J øe

É¡JÉ≤ë∏eh ¢ù≤£dG QGOGQ Iõ¡LCG ºgCG øeh ,∫É©a πμ°ûH á«æ≤àdG √òg ≈∏Y

:(14 πμ°ûdG) ¿Éà«àdG

TITAN Thunderstorm Identification Tracking Analysisand Nowcasting

ájô

μ°ù

©dGh

ájƒ

÷G Ω

ƒ∏©



ASSUQOOR٤٧

ÜÉë°ù∏d »FÉŸG iƒàëŸG ójó– ‘ ábódG :¢ù≤£dG QGOGQ äGõ«‡ ºgCG øe

IóYÉb ´ÉØJQG ,(Cloud Top) áHÉë°ùdG áªb ´ÉØJQG ,(dbz)

Cloud) »HÉë°ùdG ΩÉ¶ædG ácôM ,(Cloud Base) ÜÉë°ùdG

ÌcCG π«∏– á«fÉμeEGh ,(Storm Size) áØ°UÉ©dG ºéM ,(Track äÉ°TÉ°T á£°SGƒH - »ª∏©dG ≥jôØdG ™«£à°ùj å«M ;É¡ª«bôJh áØ°UÉY øe

ÜÉë°ùdG ´ƒfh »FÉŸG iƒàëŸG á«ªc ≈∏Y ±ô©àdG - áãjóM èeGôHh ¢VôY

á«æ≤àdG √òg ΩGóîà°SG á«ªgCG ™eh ,äÉ«∏ª©dG å«M øe ¬JQƒ£Nh ¬àcôMh

§«£îàdGh ≥«°ùæàdGh IQGOE’G ‘ ∂dòc Ωóîà°ùJ äGDƒÑæàdG ∫É› ‘

.QÉ£ªà°S’G äÉ«∏ª©d

øY äÉ«∏ª©dG ∫ÓN IôFÉ£dG ácôM ó°UQ á«fÉμeEG áãjó◊G èeGÈdG ôaƒJ

áaôZ ‘ âÑãj á©HÉàe RÉ¡L ΩGóîà°SG á£°SGƒH ¢Vô©dG äÉ°TÉ°T ≥jôW

,(Tracking system) º°SG ¬«∏Y ≥∏£jh ,IôFÉ£dG πNGO áMÓŸG

ÖWÉîàdG øμÁ - ´ÉjòŸG á«æ≤J ΩGóîà°SG ™e - á©HÉàŸG √òg ∫ÓN øeh

ƒëfh Üƒ∏£ŸG QÉ°ùª∏d QÉ«£dG ¬«LƒJh IôFÉ£dG πNGO »ª∏©dG ≥jôØdG ™e

óªà©j kÉ©ÑW Gògh ,IõØëŸG OGƒŸÉH É¡æ≤Mh É¡aGó¡à°SG OGôŸG á≤£æŸG

.±ó¡à°ùŸG ΩÉ¶ædG ºéMh IôFÉ£dG ´ƒfh QÉ«£dG IÈN ≈∏Y

:»HÉë°S ΩÉ¶f í«≤∏J á«∏ªY ¢üî∏e

å«M øe ¬eDhÓJ ióe á°SGQOh ,»HÉë°ùdG ΩÉ¶ædG ó°UôH á«∏ª©dG CGóÑJ -1

øY ∂dPh ;»YÉæ°üdG QÉ£ªà°S’G äÉ«∏ª©d ÜÉë°ùdG ´ƒfh »FÉŸG iƒàëŸG

øeh ,áMÉàŸG äÉ«æ≤àdG ™«ªL á£°SGƒHh ,»°VQC’G »ª∏©dG ≥jôØdG ≥jôW

.ó©H øY QÉ©°ûà°S’G á«æ≤J É¡ªgCG

§£îJh ,IôFÉ£dG ´ƒfh Ωóîà°ùà°S »àdG OGƒŸG á«Yƒfh ±ó¡dG Oóëj -2

.äÉ«∏ª©dG ≥jôa á£°SGƒH á∏MôdG

óYƒÃ »ª∏©dG ≥jôØdG øe º¡≤aGôj øeh √óYÉ°ùeh QÉ«£dG ¬Lƒj -3

ΩÉ¶ædG á≤MÓŸ ;Oó`̀ë`̀ŸG óYƒŸÉH ¥Ó`̀£`̀f’G ¿ƒμjh ,kÉ≤Ñ°ùe á∏MôdG

.±ó¡à°ùŸG »HÉë°ùdG

™e ÖWÉîàoj ´É`̀jò`̀ŸG RÉ¡Lh IôFÉ£dG á≤MÓe RÉ¡L ∫Ó`̀N øe -4

äÉ«∏ªY CGóÑj …òdG ,äÉ«∏ª©dG õcôŸ ¿ƒ¡Lƒjh »ª∏©dG ≥jôØdGh ÚMÓŸG

.√óæY ø≤◊G

øμÁ ÜQÉéàdG ájQGôªà°SGh á«NÉæŸG äÉeƒ∏©ŸG ÈYh ,á«∏ª©dG πé°ùJ -5

.èFÉàædG ™aQh ÜQÉéàdG º««≤J

»YÉæ°üdG QÉ£ªà°S’G hCG »YÉæ°üdG í«≤∏àdG äÉ«∏ªY ìÉ‚ ¿Éª°†d -6

ôcP Ée Ö°ùM äÉ«∏ª©∏d áeRÓdG äÉ«æ≤àdG ™«ªL ôaƒJ Öéj ÜÉë°ù∏d

.(16πμ°ûdG) √ÓYCG

:™LGôŸG 1-NCAR (The National Center for Atmospheric

Research):www.ncar.ucar.edu

2-WMI (Weather Modification, INC.)www.

weatharmod.com

3-UCAR (The University Corporation forAtmospheric Research)wwww.ucar.edu/news/releases/2006/seeding.shtml


¢ù≤£dG QGOQ : 14 πμ°ûdG

ΩÉ¶f á£°SGƒH ¢ù≤£dG QGOGQ äÉeƒ∏©e ¢VôY á≤jôW ÚÑj :15 πμ°ûdG

AÉæKCG »HÉë°ùdG ΩÉ¶ædG πNGO IôFÉ£dG QÉ°ùe á©HÉàe kÉ°†jCG ÚÑjh ,¿Éà«àdG

.(äÉ«∏ª©dG á©HÉàe á«dBG) QÉ£ªà°S’G á«∏ªY

•hô°Th á«°VQC’G á£ëŸÉH »ª∏©dG ≥jôØdG á©HÉàe :17 πμ°ûdG

äÉ«fÉμeE’G ôaƒJ

äÓjó©àdGh QÉ£ªà°S’G äÉ«∏ª©d á«LPƒ‰ á∏eÉμàe á£fi :16 πμ°ûdG

á£ëŸGh ¢ù≤£dG á©HÉàe äGhOCG ÚH §HGÎdG πμ°ûdG í°Vƒj å«ëH ;ájƒ÷G

.áMÓŸG ΩÉ¶fh á«°VQC’G

Documents

Cloud Seeding