Program innowacji pedagogicznej

,,Flażolet- prosty sposób na muzykowanie” realizowany

w Szkole Podstawowej im. Jana Brzechwy

w Cyganach

Cygany 27, 82-520 Gardeja; tel.55 275-19-82

Innowacja programowo-organizacyjno-metodyczna

Cygany 07.05.2015 r.

1

Adresaci: uczniowie klas I-VI Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy

w Cyganach- uczęszczający na zajęcia wychowania muzycznego, zajęcia

zespołu flażoletowego i zajęcia świetlicy środowiskowej w Cyganach.

Realizujący: Anna Kowalczyk- nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej,

wychowania muzycznego, zajęć komputerowych, wychowawca kl.I,

kierownik zespołu flażoletowego i Karol Kędra- nauczyciel religii, historii,

wychowania do życia w rodzinie, wychowawca kl.VI , opiekun Samorządu

Uczniowskiego i prowadzący świetlicę środowiskową w Cyganach

Autorzy opracowania: Anna Kowalczyk i Karol Kędra

Program opracowany w celu

wprowadzenia innowacyjnych

sposobów rozbudzenia

zainteresowań uczniów muzyką

Zatwierdzony dnia 07.05.2015

uchwałą rady pedagogicznej

nr 11/2015

Wpisaną do księgi uchwał

nr 11/2015

2

Spis treści

I Wstęp………………………………………….………………...…..4

II Flażolet- instrument dęty………………………….………...……..6

III Wykorzystanie muzyki w procesie edukacji…………….………..7

IV Cele ogólne……………………………………………..…….….12

V Cele szczegółowe………………………………………..….…….13

VI Rozmiar przestrzenny…………………………………………....14

VII Rozmiar czasowy…………………………….……………..…..14

VIII Sposób realizacji………………………………..………..…….14

IX Przewidywane efekty uczniów…………………………………..15

X Zakres treści, harmonogram działań- oczekiwane efekty (tabela)..16

XI Środki finansowe…………………………………….………....20

XII Sprzymierzeńcy………………………………………………...20

XIII Sposoby oceny ………………………………………….……..21

XIV Ewaluacja programu…………………………………….……..22

XV Bibliografia ……………………………………………….…….23

XVII Karta zgłoszenia innowacji…………………………………..26

XVIII Załączniki……………………………………………….

3

I WSTĘP

Inspiracja do opracowania programu innowacyjnego ,,Flażolet- prosty

sposób na muzykowanie” zrodził się podczas udziału autorów programu w VI

Międzynarodowym Kongresie Pedagogów Pracujących na Rzecz

Integracji ,,Kreatywni w Szkole - Kreatywni w Życiu” zorganizowanym w

Szkole Podstawowej nr 6 im. dra Władysława Gębika w Kwidzynie w maju

2014 roku. Jednym z zaproszonych prelegentów był p. Wojciech Wietrzyński-

wiceprezes Stowarzyszenia na Rzecz Efektywnych Metod Umuzykalniania. W

ramach działalności Ośrodka Kultury w Swarzędzu prowadzi on Orkiestrę

Flażoletową oraz realizuje liczne kursy flażoletowe dla nauczycieli i

animatorów na terenie całej Polski.

Uczestnicy VI Międzynarodowego Kongresu Pedagogów Pracujących na

Rzecz Integracji otrzymali wskazówki do tego, jak znaleźć klucz do

doskonalenia edukacji. Kluczem tym jest rozwój osobisty. Każdy z nas –

pedagogów – powinien pamiętać, że nauczyciel, doskonaląc własne

kompetencje, rozwija kreatywność swoich uczniów, efektywnie rozwiązuje

z nimi zadania i problemy. Twórczy nauczyciel daje uczniowi pomysł na życie,

a rodzica zbliża do szkoły. Kreatywni uczniowie są gotowi do tworzenia

oryginalnych pomysłów i nieszablonowego myślenia, zdolni do twórczej

dyskusji. Stanowią dla nas, pedagogów, źródło natchnienia i większego rozwoju

twórczego: Kreatywni w szkole – kreatywni w życiu.

Dążeniem współczesnej szkoły jest przygotowanie dzieci i młodzieży do

życia w dzisiejszej rzeczywistości i korzystania z jej dorobku kulturowego oraz

osiągnięć technicznych, a więc ukształtowanie osobowości wszechstronnej,

aktywnej, otwartej. W procesie kształtowania osobowości dziecka nie może

zabraknąć kontaktu ze sztuką, która może być bodźcem wywołującym określone

przeżycia i nastroje. Celem każdego wychowawcy - pedagoga jest

wyposażenie dzieci w taki wachlarz umiejętności, kształtowanie

w wychowankach takich cech charakteru i emocji, by w przyszłym,

4

samodzielnym życiu doskonale radziły sobie w otaczającej ich rzeczywistości.

Jednak dbałość o wszechstronny rozwój fizyczny i umysłowy nie wystarczy.

Dopełnieniem winno stać się rozbudzanie i kształtowanie wrażliwości

artystycznej dziecka. Dopiero wówczas proces wychowawczy będzie pełny,

bowiem, jak pisze W. Okoń : „ ... przeżycia estetyczne, podobnie jak wszelkie

inne przeżycia, są czynnikiem wpływającym na powstanie zmian w osobowości

człowieka. ( ... Zawierają one wielki potencjał twórczy, zamknięty w formie

dzieła literackiego, plastycznego czy muzycznego, mający niczym nie dającą się

zastąpić własność wychowawczą: wywołanie przeżyć i doznań, dzięki którym

przed odbiorcą otwiera się jakby nowy świat, świat prawdziwie ludzki”. Tą

stroną doskonalenia i wychowania dziecka zajmuje się wychowanie artystyczne,

nazywane też – szczególnie w dawniejszej nomenklaturze – wychowaniem

estetycznym. Jest to bardzo ważny element procesu dydaktycznego, gdyż

pozwala wychować człowieka wrażliwego, umiejącego właściwie odebrać

i zinterpretować wartości przekazywane w dziele sztuki, rozwija wyobraźnię,

wzbogaca wnętrze . Dzięki obcowaniu ze sztuką, dziecko, a później dorosły

może pełniej wyrazić, uzewnętrznić własne emocje, wewnętrzne napięcia

i konflikty, a – co za tym idzie – pozbyć się ich, uspokoić, wyciszyć.

Ekspresja wyrazu pozwala także łatwiej i szybciej nawiązać kontakt ze

środowiskiem. Wreszcie wychowanie artystyczne wyzwala – szczególnie

u dzieci- własną aktywność twórczą, umożliwia ich samorealizację, a bywa

również środkiem terapeutycznym z powodzeniem stosowanym nawet wśród

pacjentów z dużymi dysfunkcjami czy deficytami rozwojowymi. Nic więc

dziwnego, że sprawą wychowania artystycznego zajmowali się (i zajmują nadal)

najwybitniejsi przedstawiciele filozofii, historii, sztuki, pedagogiki czy

psychologii.

Mając na uwadze powyższe stwierdzenia, opracowaliśmy twórczy

program innowacji muzycznej. Chcemy poszerzyć wiedzę i umiejętności

uczniów w sferze muzycznej, podnieść ich kompetencje artystyczne, wesprzeć

ich rozwój, a także atrakcyjnie, właściwie zagospodarować wolny czas.

5

II FLAŻOLET- INSTRUMENT DĘTY

Nazywany też „flecikiem polskim” to prosty instrument dęty, sześciootworowa piszczałka. Składa się z mosiężnej rurki i plastikowego ustnika. Melodie zapisuje się w postaci tabulatury, graficznego przedstawienia wymaganej do zagrania dźwięku ilości otworów. W grze używa się palców: wskazującego, środkowego i serdecznego lewej i prawej dłoni, każdy palec przykrywa tylko jeden, przypisany sobie otwór. Wykorzystanie go w działaniach planowanych zgodnie z systemem EDUKACJA PRZEZ RUCH jest naturalnym uzupełnieniem aktywności dzieci o zagadnienia edukacji muzycznej. Dzieciom sprawia on wiele radości, pozwalając doświadczyć muzykowania na prawdziwym instrumencie.

Muzyczne elementy zajęć spełniają wiele zadań. Piosenka lub pląs bywają narzędziem integrującym treści, służą porządkowaniu sytuacji o różnym natężeniu emocji, wyciszeniu i koncentracji. Sprzyjają – poprzez integrację dźwięku i rytmu – rozwijaniu sprawności artykulacji, intonacji, umiejętności czytania. Motywują do samodzielnej eksploracji, nabywania doświadczeń i podejmowania prób samodzielnej gry na instrumencie.

Ekspresja ta stwarza równocześnie sprzyjające warunki dla rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka, doskonalenia jego procesów poznawczych oraz ćwiczenia zmysłów i motoryki. Wzbogaca osobowość dziecka, jest okazją do samopoznania i samokształcenia. Daje niepowtarzalną okazję do doświadczania radości z tworzenia oraz z efektów swojej pracy. Ta muzyczna przygoda jest niezwykła z uwagi na dwa aspekty.

- Pierwszy to łatwość w opanowaniu gry na flażolecie i możliwość szybkiej prezentacji swych umiejętności w dużym zespole.

- Drugi to niezwykle trafny i zarazem prosty system melodyczny nauki gry, który zgodny jest z naturalnym rozwojem dziecka. Najpierw dzieci poznają melodię, słyszą piosenkę, śpiewają, później naśladują poznane dźwięki na flażolecie.

Tekst- Wojciech Wietrzyński

pedagog i wychowawca młodzieży, niezależny animator amatorskiego ruchu umuzykalniającego.

Współautor i współzałożyciel Stowarzyszenia na Rzecz Efektywnych Metod Umuzykalniania.

Założyciel i dyrygent Swarzędzkiej Orkiestry Flażoletowej.

6

III WYKORZYSTANIE MUZYKI W PROCESIE EDUKACJI

Muzyka odgrywa bardzo istotną rolę w kształtowaniu i wychowaniu.

Poprzez muzykę człowiek zdobywa wszechstronny rozwój. Przygotowanie

dobrego programu nauczania z wykorzystaniem muzyki powinno być oparte na

znajomości psychiki młodego człowieka i jej rozwoju.

Wychowanie muzyczne nie powinno stawiać sobie za cel tylko

przekazania uczniom głównych wiadomości z zakresu muzyki, ale również na

kształtowaniu prawidłowych postaw, kultury osobistej, osobowości oraz

rozwijaniu uzdolnień muzycznych wychowanków. Uczeń powinien być

wykształcony wszechstronnie i aktywnie, aby miał możliwość poznać kulturę

muzyczną. Doceniając kulturę muzyczną możemy pomóc w kształtowaniu

właściwych postaw człowieka, umożliwiając mu uczestnictwo w poznawaniu,

przeżywaniu i tworzeniu trwałych wartości humanistycznych. Taki cel może być

osiągnięty poprzez zastosowanie różnych metod poruszających wyobraźnię

i zainteresowania ucznia. Muzyka w wychowaniu pozytywnie wpływa na

utrzymanie harmonii w psychice człowieka. Ucznia można zainteresować

muzyką poprzez kontakt ze śpiewem, instrumentami muzycznymi, ruch

z muzyką i słuchanie muzyki. W całym procesie wychowawczym nie może

zabraknąć wychowania muzycznego. W pedagogice, podczas zajęć z dziećmi,

często stosuje się melodie relaksacyjne, np. przed ważną klasówką lub na

korytarzu podczas przerwy. Pedagodzy twierdzą, że stosowanie muzyki podczas

lekcji uspokaja, odpręża, pomaga skupić myśli i odrywa od problemów życia

codziennego. Staje się ona lekarstwem dla duszy. Przyczyną tego jest

różnorodna reakcja i różne upodobania osób słuchających. Podręczna apteczka

muzyczna mogłaby zawierać utwory na ożywienie nastroju, na uspokojenie, na

rozładowanie napięcia, na kłopoty z pamięcią i koncentracją, na zawód miłosny

i na poprawę humoru.

Zabawy i dydaktyczne gry muzyczne nie powinny być realizowane

w oderwaniu od całości, ale należy je łączyć z innymi treściami kształcenia.

7

Stanowią one atrakcyjną formę zwiększenia pracy i aktywności ucznia

w procesie kształcenia. Muzyka w procesie wychowawczo – dydaktycznym

w szkole podstawowej pozwala w sposób bardzo sugestywny zachęcić ucznia do

uzewnętrzniania cech swojej osobowości, potrzeb, pragnień, oczekiwań, odczuć,

wyobrażeń, myśli, nastawień, skojarzeń, i samopoczucia. Potencjał

wychowawczo – dydaktyczny jest zatem ogromny i tylko właściwie

wykorzystywany przez nauczyciela może przynieść uczniom wiele korzyści.

Do lat 20 – tych XX w. każdy kto chciał słuchać muzyki zmuszony

był albo ją tworzyć, albo udać się na koncert. Rozwój techniki doprowadził do

tego, że odbiorcami muzyki może być każdy, niezależnie od wieku i miejsca

pobytu. Technika zrewolucjonizowała życie muzyczne poprzez radio, płyty,

filmy, odtwarzacze mp3 i mp4, itp. W naszych czasach muzyka stała się

wszechobecna. Czasami trudno znaleźć czas i miejsce, gdzie nie byłaby ona

obecna, a w następstwie obecnej wszędzie muzyki zmienia się nasza zdolność

percepcji .Muzykę XXI w., w całym jej bogactwie kierunków, tendencji,

technik, systemów, stylów i pseudo – stylów, cechują skrajności, stany

ekstremalne, zderzenia się przeciwieństw, oscylowanie między biegunami.

Z jednaj strony zamyka się ona, nieraz przesadnie, we własnej czysto muzycznej

autonomii. Z drugiej - z równą może przesadą - otwiera się na nowe związki

z innymi dziedzinami sztuki, kultury, cywilizacji, życia, świata . Współczesna

muzyka różni się od muzyki średniowiecznej, kiedy to muzyczne nowinki

europejskie przenikały również do średniowiecznej Polski, po przyjęciu przez

nią chrztu. Ośrodkami kulturalnymi były klasztory, później również Akademia

Krakowska. Na dworze królowej Jadwigi i Jagiełły istniała kapela, w Krakowie

działał wybitny Mikołaj z Radomia .

Współczesna pedagogika w nowej koncepcji stawia na naturalność

i autentyzm w działaniu ucznia, przy udziale cierpliwego nauczyciela, który

metodyczną konsekwencją prowadzi młodzież do poznania, poprzez

zrozumienie, aż do przeżycia muzyki. Metody tak wybitnych pedagogów jak

Carl Orff, Zoltan Kodaly, Emil Jagues Dalcrose wpłynęły na polską koncepcję

8

wykorzystania muzyki w procesie wychowania. Metoda Orffa wykorzystuje

zapał uczniów i ich naturalną motoryczność – uczniowie sami tworzą muzykę,

rozwijają swoja pomysłowość i fantazję przy improwizowaniu komponują

własne ilustracje do słuchanej melodii lub rytmu. Metoda Dalcrose’a polega na

stosowaniu w procesie dydaktycznym ćwiczeń muzyczno – ruchowych. Metoda

Kodaly’a dotyczy przede wszystkim ćwiczeń słuchowo – głosowych, których

celem jest wykształcenie i zapisywanie usłyszanej melodii. Warunkiem

umożliwiającym realizację procesu dydaktycznego w tych metodach jest

przekazywanie wiadomości dotyczących:

metrum i rytmu muzycznego;

agogiki i dynamiki;

odległości interwałów;

artykulacji i frazowania;

elementów dzieła muzycznego;

form muzycznych;

wielogłosowości;

szaty dźwięków utworu ;

W procesie kształcenia wykorzystywane są różnorodne środki

dydaktyczne, które sprzyjają rozwojowi człowieka. W tym celu korzysta się

z muzyki jako jednego z najlepszych środków wpływających pozytywnie na

ucznia. Wśród wielu najbardziej znaczące i wypróbowane są:

ćwiczenia rytmiczne;

improwizacja muzyczno – ruchowa;

zabawa muzyczno – ruchowa;

śpiewanie piosenek;

gra na instrumentach;

słuchanie muzyki;

niekonwencjonalne źródła dźwięku;

Każdy z tych środków ma określone zastosowanie. Ćwiczenia rytmiczne

polegają na uwrażliwieniu ucznia na rytm poprzez określone ćwiczenia,

9

opierające się na gestach i taktowaniu. Uczeń stara się jak najwierniej odtworzyć

usłyszany rytm. Dzięki tego typu zajęciom następuje wzrost relacji

interpersonalnych, kształtuje się osobowość psychiczna, integracja.

Improwizacja muzyczno – ruchowa polega na gestykulacji całym ciałem.

Ćwiczenia mają atmosferze zabawy i swobody. Wykorzystanie odpowiedniego

utworu rozluźnia i aktywizuje.

Zabawa muzyczno – ruchowa ma zdecydowany wpływ na rozwój

fizyczny ucznia. Wyznacza się cel, a następnie czas do jego osiągnięcia. Można

wykorzystać tutaj szereg elementów z codziennego życia człowieka. Zabawa ta

ma również pozytywny wpływ na pobuczenie wyobraźni.

Śpiewanie piosenek ma pozytywny wpływ na rozwój wyobraźni,

wzbudza zainteresowanie i zmusza do refleksji. Śpiewanie powinno

charakteryzować się prostotą, rytmiką i melodyjnością.

Gra na instrumentach zwiększa skupienie uwagi na wybranych treściach.

Instrumenty stanowią doskonały akompaniament tańców.

Słuchanie muzyki z dodatkiem gestów, zabaw ruchowych sprzyja

rozwojowi zdolności manualnych uczniów. Najlepiej jest dobrać takie utwory,

które wpływają na wyobraźnię uczniów. Niekonwencjonalnymi źródłami

dźwięku są m. in. zmodulowany głos lub dźwiękonaśladownictwo. Słuchanie

muzyki zajmuje dość wysokie miejsce wśród różnym sposobów spędzania

wolnego czasu przez młodzież. Mianem muzyki młodzieżowej określa się dziś

muzykę, którą spotkać można niemal na każdym kroku, której słucha prawie

Każdy przeciętny młody człowiek, a której produkty, tak zwane hity, czy też jej

reprezentantów i twórców jest w stanie wymienić każdy obywatel naszego

kraju. Kronika Muzyki Popularnej XX wieku definiuje ją jako muzykę

preferowaną przez najszersze kręgi odbiorców w świecie rocka, bluesa, rytm &

blues, country, soulu, popu, techno, nowej fali, New Age, punka, rapu i jazzu.

Początkowo podciągano pod tę kategorię tylko formy imitujące anglosaską

muzykę rockandrollową. Później, polską muzykę młodzieżową określać poczęto

jako „big – beat” lub bardziej swojsko „muzykę mocnego uderzenia”. Lata te to

10

swoista kakofonia stylów, nurtów muzycznych, miód i fascynacji, dla których

właśnie klasyfikator „muzyka młodzieżowa” stał się bardzo adekwatny . Wśród

niektórych muzyków, estetyków i pedagogów muzycznych budzi krytycyzm.

Muzyka taka jest na całym świecie niemal jednakowa, chciałoby się powiedzieć

jednakowo nijaka, nie wymaga wysiłku poznawczego, jest w dużej mierze

wytworem płytkiej kultury masowej . Przyjęto współcześnie twierdzenie, że

muzyka młodzieżowa jest buntem młodego pokolenia przeciwko wartościom

świata dorosłych, a krzyk i hałas zagłusza rozterki i stresy młodych ludzi.

Współczesną muzykę młodzieżową cechuje duża różnorodność. Pokolenie

dzisiejszej młodzieży jest swoiście zagubione refleksje, skupione wokół

problemów własnej egzystencji i podstaw egzystencji świata .

Arystoteles mówił, że muzyka wpływa na uszlachetnienie obyczajów.

Pitagoras powiadał, że muzyka budzi w sercu pragnienie dobrych czynów.

Platon zaś głosił – inne żywe stworzenia nie spostrzegają, czy nie mają w sobie

tego ładu, który nazwany jest rytmem harmonią. Nam zaś (…) bogowie dali

zdolność spostrzegania rytmu i harmonii i cieszcie się nimi.

Wykorzystanie odpowiednich narzędzi w procesie kształcenia prowadzi

do oczekiwanych rezultatów i sukcesów w dziedzinie nauczania. Muzykę jako

narzędzie warto wykorzystywać już w okresie dziecięcym. Specjalnie

w dziedzinie nauczania muzyki dzieje się tak, że wkłada się dzieciom narzędzie

do ręki, zanim jeszcze dowiedzą się jakie będzie jego zastosowanie (...). Uczy

się dziecko, zanim się je umuzykalni; to znaczy zanim zjawi się słuch

wewnętrzny, zanim cały organizm dziecka będzie w stanie podporządkować się

artystycznym wzruszeniom .

Rola muzyka w kształceniu jest nieoceniona. Wielu pedagogów nie

uwzględnia jej w swojej pracy, a niektórzy może nie znają jej wartości, bądź nie

chcą poznać. Ewidentnie można zauważyć kojącą moc muzyki podczas terapii

dzieci. Celem wprowadzanej innowacji jest wypowiadanie się dzieci ruchem,

mimiką, gestem, grą (muzykowaniem). Dziecko tworzy z własnej inicjatywy

i potrzeby. Stawianie dziecku konkretnych zadań dotyczących różnych form

11

działalności muzycznej umożliwia wspieranie rozwoju i dziecięcej twórczości.

Muzyka daje radość, szczęście, ale najważniejsze, że daje nadzieję na

wyleczenie, na lepsze życie. Dzieci nabierają siły do dalszej walki

z przeciwnościami losu. Dotyczy to również młodzieży i ludzi dorosłych,

odrobina radości z pięknej melodii nigdy jeszcze nie zaszkodziła. Dobrym

rozwiązaniem na zainteresowanie pedagogów muzyką i jej funkcjami jest

zorganizowanie kursów bądź warsztatów, które ukazywałyby rolę, jaką może

ona spełnić w ich pracy.

IV CELE OGÓLNE

- rozwijanie kreatywności, pomysłowości i wyobraźni dzieci poprzez obcowanie

z muzyką,

- rozwijanie zainteresowań, zamiłowań i uzdolnień muzycznych,

- nauka gry na flażolecie,

- propagowanie i promocja prostego sposobu na muzykowanie,

- upowszechnianie wiedzy o fleciku polskim jako instrumencie zakorzenionym

w tradycji polskiej muzyki,

- budowanie u ucznia poczucia własnej wartości

- wyrabianie postaw patriotycznych

12

V CELE SZCZEGÓŁOWE

- poznanie najważniejszych faktów związanych z historią flecika polskiego,

- poznanie repertuaru flażoletowego okresu średniowiecza i renesansu,

- motywowanie do pracy w zespole, rozwijanie wyobraźni i inwencji twórczej,

- udział w życiu kulturalnym szkoły, parafii, gminy i środowiska lokalnego,

przygotowanie części artystycznej na uroczystości szkolne i lokalne,

- przygotowanie uczniów do uczestnictwa w życiu kulturalnym,

- kształtowanie wrażliwości estetycznej, prawidłowego odbioru, zrozumienia

i przeżywania utworów muzycznych,

- poznanie terminów muzycznych,

- nauka i ćwiczenie zasad zapisów nutowych,

- umiejętność kulturalnego odbioru muzyki,

- poprawa koncentracji i uwagi,

- współpraca z rodzicami,

- dbanie o wizerunek sceniczny,

- oswajanie z występami przed publicznością ,

- tworzenie ruchów/gestów/tańca do wybranego utworu,

- wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wspólnie wykonane zadanie,

- budowanie poczucia dumy narodowej

13

VI ROZMIAR PRZESTRZENNY

Miejscem realizacji będzie Szkoła Podstawowa im. Jana Brzechwy w Cyganach

VII ROZMIAR CZASOWY

Termin realizacji:

- lata szkolne 2015/2016 ; 2016/2017; 2017/2018 .

Godziny zajęć wychowania muzycznego, 1 godzina tygodniowo kółka

muzycznego, zajęcia świetlicy szkolnej i środowiskowej oraz godziny

popołudniowe .

VIII SPOSÓB REALIZACJI

Metody:

1. Wykład- przekazanie wiadomości w sposób zrozumiały, krótki i bezpośredni.

2. Burza mózgów- metoda wyzwalająca potencjał twórczy, metoda tworzenia.

3. Wystawa- prezentacja osiągnięć uczniów.

4. Praca w grupie- doświadczanie współzależności, współodpowiedzialności,

współpracy.

5. Ćwiczenia koordynacji ciała i właściwej postawy.

Formy:

- indywidualna,

- zespołowa,

14

IX PRZEWIDYWANE EFEKTY UCZNIÓW

Po zrealizowaniu programu uczeń:

- chętnie prezentuje własne pomysły muzyczne,

- potrafi zagrać pieśni i piosenki z repertuaru na flażolecie z zapisu nutowego

i z pamięci,

- zna podstawowe pojęcia i terminy z zakresu warsztatu muzycznego,

- wyróżnia się muzykalnością i wrażliwością,

- zapozna się z życiorysami wybranych kompozytorów,

- rozwinie kreatywność i twórcze myślenie,

- zredukuje stres,

- poprawi koncentrację i uwagę,

- zdobędzie umiejętność kulturalnego odbioru muzyki,

- zapozna się z budową i brzmieniem flażoletu,

- jest pracowity, aktywny i wytrwały,

- potrafi wybrać ciekawe i wartościowe formy spędzania wolnego czasu,

- jest świadomym odbiorcą i wykonawcą muzyki,

- zna różne rodzaje muzyki,

- działa w zespole (śpiewa, tańczy i gra),

- potrafi grać stacjonarnie jak również w ruchu,

- zna pieśni historyczne i patriotyczne.

Osiągnięcia grupy:

- stworzenie zgranego zespołu flażolecistów,

- poprawienie relacji z rówieśnikami i nauczycielami

- oprawa muzyczna uroczystości szkolnych, parafialnych i lokalnych,

- udział w przeglądach muzycznych,

- prezentacja osiągnięć na forum szkoły i w środowisku lokalnym,

- przygotowanie materiałów reklamujących występy: projektowanie afiszy

i zaproszeń.

15

X ZAKRES TREŚCI- HARMONOGRAM DZIAŁAŃ

- OCZEKIWANE EFEKTY

Cele programu ,,Flażolet - prosty sposób na muzykowanie” realizowane będą

poprzez następujące inicjatywy:

L.p. Zadania do realizacji Czas realizacji

Oczekiwane efekty

1. Przeprowadzenie ankiety i zapoznanie z wynikami

IV-V 2015- poznanie opinii rodziców na temat potrzeby na funkcjonowanie zespołu

2. Spotkanie organizacyjne z rodzicami i uczniami dotyczące funkcjonowania zespołu

IX 2015

- uczeń zapozna się z regulaminem zespołu,- zna regulamin i go przestrzega- rodzic pozna zasady funkcjonowania zespołu

3. Opracowanie i zapoznanie z harmonogramem pracy zespołu

IX 2015IX 2016IX 2017

- wspólne działania i pozytywna praca

4. Zapoznanie z planem pracy kółka muzycznego na rok szkolny

IX 2015IX 2016IX 2017

- wspólne działania i pozytywna praca

5. Poszerzanie wiedzy i umiejętności uczniów w zakresie:- techniki gry na instrumentach dętych, - czytania notacji muzycznych, - ćwiczenia właściwego oddechu,- nauka gry na flażolecie,

lata szkolne2015-2018

Przeprowadzona w kwietniu 2015 ankieta wśród rodziców potwierdzi celowość powziętych zadań.Oczekiwanymi efektami będą:- rozwijanie kreatywności, pomysłowości i wyobraźni dzieci poprzez obcowanie z muzyką,- rozwijanie zainteresowań, zamiłowań i uzdolnień muzycznych,- nauka gry na flażolecie, - propagowanie i promocja prostego sposobu na muzykowanie,- upowszechnianie wiedzy o fleciku polskim jako instrumencie zakorzenionym w tradycji polskiej muzyki,

16

- budowanie poczucia własnej wartości5. Organizacja i udział

w spotkaniach szkoleniowych i warsztatach doskonalących umiejętności organizacyjnych i muzycznych

lata szkolne2015-2018

Opiekunowie i wychowawcy potrafią mądrze i efektywnie kierować zespołem. Znają metody i techniki, które pomogą podnieść kwalifikacje i umiejętności.

7. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i instytucjami działającymi na rzecz kultury (Gminny Ośrodek Kultury w Gardei, Zespół Interdyscyplinarny w Gardei, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gardei, Szkoła Podstawowa nr 6 im. Władysława Gębika w Kwidzynie, Ochotnicza Straż Pożarna w Cyganach, Proboszcz parafii p.w. Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Cyganach, Sołectwo wsi Cygany,).

lata szkolne2015-2018

- motywowanie do pracy w zespole, rozwijanie wyobraźni i inwencji twórczej,- udział w życiu kulturalnym szkoły, parafii, gminy i środowiska lokalnego, przygotowanie części artystycznej na uroczystości szkolne i lokalne,- przygotowanie uczniów do uczestnictwa w życiu kulturalnym, - poprawa koncentracji i uwagi,- współpraca z rodzicami,- dbanie o wizerunek sceniczny, - oswajanie z występami przed publicznością ,- wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wspólnie wykonane zadanie,

8. Zorganizowanie i przeprowadzenie I Powiatowego Konkursu Flażoletowego

V 2016

- upowszechnienie wiedzy o fleciku polskim, jako instrumencie zakorzenionym w tradycji polskiej muzyki,- poznanie najważniejszych faktów związanych z historią flecika polskiego,- poznawanie terminów muzycznych,- budowanie wizerunku scenicznego,

10. Zorganizowanie szkolnego konkursu kolędowego ,,Jaka to kolęda?”

I 2016

- uczniowie wykażą się znajomością kolęd i pastorałek,- zaprezentują poznane kolędy przed społecznością szkolną, - uczniowie otrzymają nagrody za wykazane umiejętności .

11. Redagowanie informacji i umieszczanie ich na stronie internetowej szkoły

lata szkolne2015-2018

- aktualne informacje na temat działań zespołu zmotywują uczniów do dalszej

17

pracy w celu osiągania sukcesów, a rodziców do wspierania ich w podjętych działaniach- odbiorcom pokaże wartości wypływające z wspólnego muzykowania

12. Przygotowanie jasełek dla wszystkich uczniów, rodziców i przedstawicieli organizacji wspierających i współpracujących.

XII 2015XII 2016XII 2017

- zaangażowanie przy przedstawieniu, wykonywanie dekoracji, wspólne próby i występy zagospodarowują wolny czas pozalekcyjny,- dowartościują uczniów słabszych w nauce i wszystkich zaangażowanych w działania na rzecz zespołu.

13. Wyjazdy i udział w gościnnych występach

lata szkolne2015-2018

- integracja uczniów,- lekcje kształcące kulturalne zachowanie w miejscach publicznych,- uzmysławianie odpowiedzialności za indywidualną pracę, która wpływa na pracę zespołową

15. Wspólne przygotowanie, na zajęciach świetlicy środowiskowej, gazetek tematycznych.

lata szkolne2015-2018

Wspólne działanie, zaangażowanie w przedsięwzięcie pozostanie długo w pamięci każdego ucznia i utrwalić zdobytą wiedzę

16. Rajd rowerowy po okolicy- wspólne ognisko.

V 2017 Dużo wrażeń, miły czas w gronie przyjaciół.

17. Wycieczki klasowe- na których uczniowie zapoznają się z innymi dziedzinami sztuki renesansu (architektura, malarstwo, rzeźba)

lata szkolne2015-2018

Radość i zadowolenie uczestników z możliwości zwiedzania ciekawych miejsc w Polsce.

18. Przeprowadzenie ankiety w klasach, rozmowy z wychowawcami, spotkanie z rodzicami

V-VI 2018

Sprawdzenie stopnia realizacji programu ,,Flażolet- prosty sposób na muzykowanie” i uzyskanych efektów

19. Spotkanie ewaluacyjne nauczycieli i autorów programu innowacyjnego ,,Flażolet- prosty sposób na

VI 2018 Podsumowanie działań. Ustalenie dalszej strategii postępowania.

18

muzykowanie”

KALENDARZ IMPREZ KULTURALNYCH NA LATA 2015-2018

L.p. Wydarzenie Czas realizacji Uwagi

1. Obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej

IX

2. Dzień Papieski IX

3. Dzień Edukacji Narodowej X

4. Narodowe Święto Niepodległości XI

5. Jasełka Bożonarodzeniowe XII

6. Święto Objawienia Pańskiego I

7. Dzień Babci i Dziadka I

8. Narodowy Dzień Pamięci ,,Żołnierzy Wyklętych”

III

9. Wielkanoc IV

10. Święto Narodowe Trzeciego Maja V

11. Dzień Matki V

12. Boże Ciało VI

13. Święto ,,Przyjaciel Szkoły” VI

19

XI ŚRODKI FINANSOWE

1) Zajęcia świetlicy środowiskowej są finansowane z Urzędu Gminy w Gardei.

2) Instrumenty zakupione zostały przez Gminną Komisję Rozwiązywania

Problemów Alkoholowych.

3) Rodzice dostarczają dzieci w wyznaczone miejsca na występy.

XII SPRZYMIERZEŃCY

W każdym procesie wychowania przez sztukę jest niezbędna obecność

samego dzieła i jego oddziaływanie na wychowanków. Bez obecności dzieł

sztuki wszelkie pouczenia i wyjaśnienia wychowawców na ich temat byłyby

tylko suchą i jałową abstrakcją pozbawioną właściwego, konkretnego

przedmiotu. Uważamy, że jednym z zasadniczych celów artystycznego

wychowania młodzieży jest właśnie przygotowanie jej do umiejętności

samodzielnego szukania i znajdowania dróg i sposobów wykrywania

i ujawniania wartości tkwiących potencjalnie w każdym dziele sztuki.

Bezpośrednie obcowanie z muzyką kontaktuje nas z rzeczywistością

sztuki i może nas poddać jej oddziaływaniu .

W ramach programu ,,Flażolet- prosty sposób na muzykowanie’’ rozwinie

się współpraca z następującymi instytucjami:

Urząd Gminy w Gardei

Gminny Ośrodek Kultury w Gardei

Zespół Interdyscyplinarny w Gardei

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gardei

Szkoła Podstawowa nr 6 im. dra Władysława Gębika w Kwidzynie

20

Niepubliczne Przedszkole ,,Owocowe Zacisze” w Bądkach

Ochotnicza Straż Pożarna w Cyganach

Proboszcz parafii p.w. Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Cyganach

Sołectwo wsi Cygany

Koło Gospodyń Wiejskich w Cyganach

nauczyciele

rodzice

Uczniowie będą brali udział w koncertach, pokazach, recitalach według

kalendarza imprez kulturalnych.

XIII SPOSOBY OCENY

Osiągnięcia uczniów będą oceniane poprzez:

- obserwacje nauczycieli podczas uroczystości szkolnych, parafialnych i lokalnych,

- analizę ocen z zajęć muzycznych,

- analiza zeszytów prowadzonych na dodatkowych zajęciach zespołu flażoletowego,

- sukcesy uczniów na konkursach i przeglądach,

- opinie społeczności szkolnej, lokalnej i rodziców.

21

XIV EWALUACJA PROGRAMU

W czasie realizacji programu innowacji ,,Flażolet - prosty sposób na

muzykowanie’’ zakładamy systematyczną ewaluację, która posłuży nie tylko do

określenia osiągnięć uczniów, ale także do refleksji własnej pracy

i doskonalenia programu. Będzie ona polegała na monitorowaniu udziału

uczniów w uroczystościach, koncertach szkolnych i lokalnych.

Najważniejszy element ewaluacji pojawi się w dorosłym życiu dziecka,

kiedy powinno stać się ono wrażliwym odbiorcą muzyki, a także człowiekiem

asertywnym, wolnym od nałogów, umiejącym przeciwstawiać się zgubnym

wpływom środowiska i liczącym się z uczuciami drugiego człowieka.

Do ukazania stopnia realizacji programu ,,Flażolet – prosty sposób na

muzykowanie’’ zostanie wykorzystana ewaluacja podsumowująca.

Jej zamierzeniem jest ocena wyznaczonych w programie celów, czy stosowane

metody i sposoby działania były skuteczne.

Wyniki ankiety, analiza informacji o osiągnięciach, konkursach,

występach dzieci będą cenną wskazówką dla dalszej pracy, a także pozwolą

podnieść jakość i atrakcyjność zajęć. Ciekawą formą ewaluacji jest również

koncert zespołu flażoletowego dla społeczności szkolnej, lokalnej, zaproszonych

gości i sprzymierzeńców projektu. Uznanie widowni, to też najlepsza ocena

wysiłku za trud włożony w przygotowanie i poprowadzenie zespołu

flażoletowego.

Po zakończeniu wszelkich działań zostanie opracowany pisemny raport,

z którym zostaną zapoznani: dyrektor, nauczyciele i Samorząd Uczniowski

Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Cyganach, rodzice oraz organ

nadzorujący pracę Świetlicy Środowiskowej w Cyganach- Urząd Gminy

Gardeja.

22

XV BIBLIOGRAFIA

T. Wójcik, Muzyczny świat, MAC, 2011

Gloton- Clero, Twórcza aktywność dziecka , WSiP 1988

D. Lewis, Jak wychowywać dziecko zdolne, Instytut Wydawniczy Pax 2003

S. Szuman, O sztuce i wychowywaniu estetycznym, WSiP, Warszawa 1990

W.A, Sacher, Pedagogika muzyki. Teoretyczne podstawy powszechnego kształcenia muzycznego, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2012

A. Tomatis, Ucho i śpiew, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995

K. Kędra, Praca magisterska Wykorzystanie sztuki w procesie edukacji religijnej młodzieży gimnazjalnej, Olsztyn 2011

M. Nowak, Poezja i Muzyka. Kantata do poezji Karola Wojtyły, ,,ETHOS” 2006 nr 73-74, s.332

L. Marzewski, Edukacja muzyczna dzieci i młodzieży z uwzględnieniem specyfiki regionu, Olsztyn 1998, s.7

F. W. Niehl, A. Thommes, 212 metod do zastosowania na lekcjach religii, Kielce 2004, s. 43

B. Pociej, Co się stało z muzyką w naszym stuleciu?, ,,ETHOS” 1997, nr 40

A. Kreiner- Bogdańska, Muzyka w Gimnazjum, Warszawa 2000, s. 85

Z. Kowalczyk, Kroniki Muzyki Popularnej XX wieku, Wrocław 1995, s.5

A. Wieczorek, Innowacja pedagogiczna, Bytom 2010, s.13

autorzy opracowania:

Anna Kowalczyk ………………........

Karol Kędra………………………….

23

KARTA ZGŁOSZENIA INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.)

Rozp. MENiS z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. z 2002r. Nr 56, poz. 506 ze zm.)

Nazwa i adres szkoły

TelefonAdres emailGmina

Szkoła Podstawowa im. Jana Brzechwy w Cyganach, Cygany 27, 82-520 Gardeja55 275- 19- 82szkola.cygany@op.plGardeja

Nazwisko i imię dyrektora szkoły Kamińska MałgorzataNazwa innowacji Innowacyjny program Innowacja zakłada nowatorskie rozwiązania( § 1 ust.1 ww. rozp.)

programowe, metodyczne i organizacyjne

Autorzy innowacji Anna Kowalczyk i Karol Kędraanamir27@wp.pl;karolk1986@gmail.com ;

Pisemna zgoda autorów na prowadzenie innowacji w szkole (§ 4 ust. 2 pkt 3 ww. rozp.)

Tak

Czy nauczyciele, którzy będą uczestniczyć w innowacji wyrazili zgodę na udział. Tak

Odbiorcy innowacji ( § 2 ust. 1 ww. rozp.)

uczniowie klas I-VI Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Cyganach- uczęszczający na zajęcia wychowania muzycznego, zajęcia zespołu flażoletowego i zajęcia świetlicy środowiskowej w Cyganach

Przewidywany termin realizacji innowacji. Data rozpoczęcia innowacji - 01.09.2015r.Data zakończenia innowacji - 29.06.2018r.

Czy organ prowadzący szkołę wyraził zgodę?(§ 2 ust. 3 ww. rozp.)

Tak

Innowacja spełnia wymogi określone w §1 ust. 1 i 3, §2 oraz §3 rozporządzenia.

Tak

Opiniodawcy innowacji(§ 4 ust. 2 pkt 2 ww. rozp.)

Tak

Uchwała rady pedagogicznej(§ 4 ust. 1 ww. rozp.)

Tak

Opis zasad innowacji Tak

24

(§ 4 ust. 3 ww. rozp.)

W załączeniu przesyłam opis zasad innowacji oraz oryginały oświadczeń organizacji współpracujących:

a) uchwała Rady Pedagogicznej z dnia 07.05.2015r. w sprawie

wprowadzenia innowacji pedagogicznej,

b) zgody autorów na wdrożenie innowacji w szkole,

c) zgody organu prowadzącego na wspomaganie szkoły w celu realizacji

innowacji,

e) zgody nauczycieli na przystąpienie do innowacji

f) Oświadczenie Gminnego Ośrodka Kultury w Gardei

g) Oświadczenie Zespołu Interdyscyplinarnego w Gardei

h) Oświadczenie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów

Alkoholowych w Gardei

i) Oświadczenie Szkoły Podstawowej nr 6 im. dra Władysława Gębika

w Kwidzynie

j) Oświadczenie Niepublicznego Przedszkola ,,Owocowe Zacisze”

w Bądkach

k) Oświadczenie Ochotniczej Straży Pożarnej w Cyganach

l) Oświadczenie Proboszcza parafii p.w. Wniebowstąpienia Pana Jezusa

w Cyganach

m) Oświadczenie Sołectwa wsi Cygany

n) Oświadczenie Koła Gospodyń Wiejskich w Cyganach

o) Opinia na temat programu

……………………………..(podpis i pieczęć dyrektora szkoły)

25

26