De CODstantini Cephalae anthologia.,

Epigrammatllm graeoorum anthologia nulla certe maIonsest prom quam Palatina, vetustatem spelltas sive magnitu­dinem sive genuinitatem; maxime igitur litterarum detrimentofaotum est ut pa~eis annis post quam a Salmasio in luoem pro­traeta erat etet patriae nostrae eriperetur Romaeque perdue saeeula delitesceret non in bibliotheca sed quasi eonditoriolibrorum. Longo ex somno tandem expergefecit eam FriderillusJaeobB, vir tot nominibus de anthologia meritus, ut iuxe SUllmin usum verterit Dioscoridia veraus 0\ l)E /-l€TllrrAucrcrouO'l VE01

TabE' /-lupio~ ahbv rroAM rrpocr"up~'crtl xlheplX' T&./-lU b' E/-lU I.

Ante hune qui anthologiam attigerunt recte iudicare vix potuerunt,non enim !icuit illis uti eodieis Palatini apographis adeuratioribus,et eum Buas quisque schedas pro integris habe,ret in varios etmiros errores incideruntll.Quos merito missos faciemus, ne quodtemporum culpa erratum est viris imputemus.

Anthologiam haue Palatinam a Constantino, Cephala compo­sitam esse Salmasills ex seholiis aliqnot intellexit s, eiusque no·mine inde ab illo tempore circumferebatur Canthologia inedita'; sedquale fuerit UHus opus neque tune eognitum erat, neque ab eisquipostea rem traetaverunt recte milli investigatum essevidetur, quamquam ot .Jacobs et alii interdum rectum iudioiumfeoerunt, sad paenenesoientes, celte sibi non constantes.

1 Anthol. graeoae ad fidem cod. PaL a. 1813 editae vol. I p,XXIV. Ep. Dioscoridis legitur Anth. Pa!. VII 410; Td~a JYIeinekiiest omendatio.

2 Quorum nonnullos qui COgnosoere vult adeat Fridericum JaoobsProleg. (edit. mai. voL VI) p. LXXXI.

S Composui haeo et quae aliunde de viro illo nota sunt in libelloDe epigrammatum graecorum anthologiis (Bonnae 1882) p. 9 sqq.

Rhein. Mus. f. Philol. :N. F. XXXVIII. 7

98 Wolters

Jaoobs primum (Proleg. p. LXX sq. I_XXIII.) Anth. PaLcapita I-III, XIII-XV a Cephala aliena esse contendit, quam­quam 'non negaverim' inquit 'illud Tllfi".l<x, quod carmina. variismetris oonscripta cOlltinet, veteris illiu.s anthologiae partem esse'.Cum vero a. 1813 codicis Palatini apographo Spallettiano ususallthologiam ederet, non dubitavit ea omnia ut partes operis Ce­phalaui recipere omisais tantummodo Pauli Silentiarii et IohannisGazaei desoriptionibus, Gregorii theologi poematis, Anacreonteis 1:quae omnia num ideo praetermiserlt quod ah alUs iam edita es­sent, an quod Cephalae non deberentur nusqUam aperte indicavit.R,,;pricssis autem verhis Encyolopaediae Halensis voL IV p. 260dixit epigrammata 'christiana' et 'variis metris consoripta' Ce­phalae operis esse partem, quae opinio quam non sit recta infraevinoere oonabor.

Quae Jacobs professus quamquam satis ambigua etfiuxa, omnibus aooepta fuisse videntur, immo eo processerunt viridocti, ut nOll codicem Palatinum, sed antholo,giam qualem Jacohsremotis haud paucis confecerat pro vera Cephalae oolleetione ha­berent velut Passow (Annalis philoL 1827 nI, 2 p. 59 = Verm.Schriften p. 195) qui idem oum de vestigiis ooronarum Meleagriet Philippi disputaret (Opusculorum p. 179) libros I--IV, VIII,XII-XV non respici dehere 'unumqnemqne intelleoturum' esseadfirmavit, qui <in veram horum librorum rationem et compoai­tionem panlo aocuratiua inquisiverit'. Qnod satia obsoure dictumest: certe de genuinitate librorum non agit. Cuius vestigia IegensWeigand (Mus. Rhen. 1845 II! p.161) oum eandem quaestioneminstitueret eosdem libros merito seelusit, esse enim a Cephalaalienos, praeter XII quem ab hOG additnm esse veti simile vi­deri. Duobull autem annis post corollarium quaestionis scripsit(Mus. Rhen. 1847 V p. 276) quo totam fere antholpgiam PaIa­tinam Cephalae adsignare videtur. Neque aliter iudicavit autAlphonsu8 Hecker aiquidem Commentationill eriticae de anth.graeea 1 p. 1 epigrammata libri m a Gregorio Campllioizonte de­Ilcripta et Cephalae tradita esse censet, quam coniecturam repetitCommentat. orit. 2 p. ltl7 ubi libros I et XV quoque Cephalaetribuit 2, ant qui nuper de codicis oondieione librum utilillsimumedidit Georgiull Finsler. Hie enim ep. 1122 utitur quasi aCe­phala in eolleetionem reeepto (Krü. Untersuchungen zur Geschichte

1 Ed. min. vol. I p. LII notlj. 52.2 Cf. ibid. p. 200.

De CODstantini Cephalae antholog'ia. 99

der (Jr. Anthologie p. 34) eum milli neque primus libel' veterisanthologiae pars esse videatul', neque decimus quintus, ubi illudpost ep. XVII redit. Idem Finsler p.96 librum XIV pro Ce­phalano habet, p, 101 de libro XV dubitat, p. 10 totam Pala­tinam ll;nthologiam ut Cephalanam nominat. Haee suffieiant; ne­que enim ut obtreetarem viris doetis baee congessi, sed ut pa­teret quid his de rebus vulgo putetur. Qua de causa eos tantumadtuli, qui dedita opera de anthologia scripseruntj nam ceterorumeosdem invenies errores.

Unus omnium accuratius hane quaestionem pertraetavitR. I. F. Henricbsen Danus qui dissertationem de' antbologiae Pa!.origine et aetate et eum Planudea cognatione publiei iuris feeitinter seripta soeietatis litterariae Havniensis 1. Quam multis igno­tam esse, neque ab omnibus lectam qui eam exstare fando audi­verunt mirum non est: pe1'paueis enim nostrum ea eum linguadaniea est oonsuetudo, ut sine summa molestia libros danieoslegere pos.simus.. Hoc eo magis dolendum est, quodvir ille haudpauea bene administravit; (Jene omnes deterruisset quominusanthologiam PaL 8i~e e;"eeptione pro opere Cephalae haberellt.Bed idem' eum recte contraheret fines veteris eorporis ultI'a mo­dum progressus praeter libroB V, VI, VII, IX nH omnino Con­stantino reliquit.

Profeetus est a soholio quod p. 81 eodiois legitur ad initiumlibri IV Anth. PaI. oi'iTo<;; 0 JlEAEaTPo<;; qlOiV1E ~v TWV urro m:x­AaU1Tlvl1<;; rr6':l. trrohlO'Ev bE. TOV 6aUJlaO'lOv TOUTovi TWV TWV

T

~mTpaJlJ,laTWV O'TEq>avov '* O'uvETaEEv b€ au. KaTa O'TOtXElOVT T W

dUa KWVO'TaV 0 trrovOJ,latOJlEvo<;; KEq>aM<;; O'UVEXEEV au uq>o-plall<;; Et<;; KEq>aAllla bl<Xq>opa. ~TOUV tPWTlKU tblwC;;: Kai uva9€­JlllTlKa Kai tmTOJlßu:x: Kai tmbElKTU<U: W<;; vuv urroTETaKTal tvTW rrapovTl rrTuKT1WI Il• Ad quod Jalloba Proleg. p. LXIX ree­tissime adnotavit soholiastae verba non sio premenda eBse ut in­vito illi extorqueamufl Cephalam Meleagri tantum coronam non

t Dm den palatimke Anthologies Dprindels/!, Alder og Forhold tilMaximos Planudes's Anthologie: Det Kongeligll Danske Videnskabernes8elskabs Skrifter. Femte Bl1Jk1ce. Hiatorisk ogPhilosophisk Afdeling.IV p. 137 sqq.

2 Haeo ipse descripsi ex codioe ut reliqua quaeeunque adfero.Nil mutavi praeter aooentus et spiritus apices; siglas incertas aut in­usitatiores tantum retinui.

100 Woltere

item Philippi et Agathiae adhibuisse. Bed altera. statim 'oriturquaestio, eum scholiasta quattuor tantum nominet eapita, numideo reliqua Cephalae abiudioanda sint. Jacobsio aliter visum est,C lleholiastes enim) inquit C quattuor priora oapita nominasse oon­tentus reliqua non apposuit, sed in verbis UJ~ vDv U1TOTETlXKTCUEV T4' 1TlXp6vTl 1TTUK'rllV inteUegi voluit'. Quam interpretatio­nemnemo laudabit; sententiam omnibus plaeuisse initio (p. 98)dixi. Unus Henrichsen adversa fronte contra Jaeobsium pugnat,vetat nos (p. 148) ultra seholiastae verba progredi et plurlt Ce­phalae vindicare quam quattuor illa oapita (V, VI, VII, IX),quibus IV eum probabilitate adnumerari posse ooneedit (p. 147).Sed liber IV sille uUa dubitatione Cephalae dehetur quoniamipsum mud soholion unde profeoti sumus eius initio appiotum EVT4' n:apovTt 1TTUKTllV Cephalanum opus legi dieit.

Henriebsen igitur ut sententiam suam adminieulet statimlibrum X adgreditur (p. 148) et veteri antbologiae abiudieat; essemum quidem praeoedentibus initio similem, sed in fin.e dissimil­limum, eonstare ex longioribus eiusdem poetae oarminum ordini­bus, deesse oarmina novicia post Iustinianum imp. facta, deesseitem Meleagri et Philippi et omnino vetustiorum praeter postremaXX ep. Horum autem lemmatibus lidem habendam non esseqllia aplld Planlldem omnia fere sub aUis Iegantur nominibus.Quae omnia ex seriptoribus desumpta videri ad locupletandumhune librum. Quod quomodo ex nomiuibus flnxis consequens essepossit equidem non video. Bed perlustremus postrema ma epi­grammata. Ep. 104 re vera est pars maioris carminis (IlllianiOrat. VI p. 199A) et fortasse primitus e soriptore petitum, sedquam pervulgatum fllerit vides ex eo quod et in foUis illis eodiciPal. praemissis Iegitnr et in anthologia a .8ehneidewillO edita(Progymnasmata in authologiam graeoam p. 23) respioiturque aelemente Alexandlillo Paedag. IU 6, 35 p. 274 Pott. Vetusantem eBSe quis negabit? "Ep. Simonidis (105) in Planlldea äbll­AOV est, sed causam non video Out non genuinum habendum sit(cf. Bergk PLG4 ur p. 471) quamquam in Simonideis oautiusest interim eohibere iudieium. Legitur autem hoc loeo ut pro­verbium; nam talia hio eongesta esse nemo non inteUegit. Undefactum est ut non soll1m aliorllm poetarum versus 1 hie legantur,sed etiam 1TapOlj.l.im alijg quoque Iocis obviae, quibus neseio anetiam Cratetis versus (104) adnumerandi sinto Sie etiam ep.

I Ut 107 Euripidis 110 Al'istophanis 113 Theognidis 120 Nonni.

De Constantini Cephalae anthologia. 101

106 1 saepissime adhibitum est; 1000s enumerant Heindorf a(1 P1ato­nis Phaedonem p. 69° (IV.p. 61 ed. Bero!. 1809) et anthologiae edi­tores Parisini. Ep; 108 iterum exstat in Aloibiade aUero qui interP1atoniea fertur p. U3A, ep. 111 Zaoynthi in epistylio (Kaibe11116,CIG 1935). Ep. 117 et 123 Phooylidis et Aesopi nomina falsoprae se ferunt; cf. BergkPLG4 II p. 68. 62 j ita ut re vera interpostrema haee epigrammata praeter Simonidis (105) et Cratetis(104) vetusta non exstent 2, nominibus poetarum non utique falsisinsignia tria tantum 112, 121, 124 3 • Bed apparet ut iam dixiesse hane aliquam paroemiarum eolleetionemj hasautem et sinenomine auctoris et sub falso saepissime ferri, simulque modo abhoc modo ab illo usurpari quis est quin soiat? Unde omnes dif­ficultates solvuntur. Sed fac recte Henrichsenum contendisse haecex libris corrasa esse colleotionis amplificandae causa, hoc quidad Cephalam? Nonne etiam alibi novieia et <lOt')A!X adtulit?Nonne etiam alibi nomina fluctuantur? Bene nobiseum actumesset, si hoc tantum 1000 sibi non eonstarent.

Quod vero unius poetae earmina plura deinoeps perseriptaHenriohsen a Cephala abhorre1'e putat, eausam aliquam audi1'eaveo. Leguntur in hoo libro Luoiani nomine 26-29, Palladae44-63, 77-99. Longiores vero ordines etiam in libris vereCephalanis inveniuntur velut V 171-180 Meleagri, VI 134-145Anaoreontis, 146-150 Callimachi, 212-217 Simonidis, 314-320Nioodemi, 321-329 Leonidae minoris, 336-340 Theoeriti, VII104-116 Laertii Diogenis, 507-516 Simonidis, 517-525 Calli­maohi, 681-688 Palladae, IX 165-177 eiusdem, 344-356Leonidae Alexandrini 4, 454-480 si non eiusdem versifioatorisat eiusdem stili, 793-799 Iuliani Aegyptii. Iam vides illalleausam nullam omnino esse. Quod autem Meleagri et Philippinon inveniuntur oarmina,' quis non oasu faotum esse oensebit,oum eoronae Philippi insit ,pars haud eontemnenda 17-25 (cf.

1 Olympiodoro (sehoHa in Platonis Phaedonem ed. Finckh p. 46,20) sicredis versus est Orphei.

2 Euripidis Aristophanis Theognidis Nonni nomina hie afferriDon debere videsj ea omnia ex seriptoribus ipsis R.ddi potuerunt.

3 Lemma 121 'PAPO)'" vulgo COl'mptum dicuntj cf. Gualteri EngelDe quibusdam anthologiae· gl'. ep. eommentatiol1em p. 5 sqq. Dilthey(Finsler p. 125) uutem tuetur et cognomen Ramm esse eontendit; rectesiquid video.

• Inter ep. 353 et 354 iterum legitur ep. IX 123 quod hac deeausa Leonidae putandum est, non Antiphili nedum d~lllAov.

102 Wolters

Pa,ssow Opusculorum p. 192, Weigand Mus. Rhen. 1845 LI! p. 542),nam 100-103 non magni pelldam. Quod vero poetae novellinon invcniuntur in hoc libro, ,quis tandem causam putabit curOephalae hUllC abiudicemus? Bat leves igitur sunt causae contrabune librum prolat~e.

Tum Henriehsen p. 148. 149 eo se eonvertit, ut etiamlibrum XI plane diversum esse a oeTtis illis et indabitatis an­thologiae Oephalanae partibas demonstret. Meleagri earmina de­siderari, maltos ol'dilles epigrammatum uniuspoetae inveniri,quod dispositionis genus libro X inoohatum libris genuinisanxie evitatum esse dieit, quamquam interdum id admissum essenon nesoit. Praeterea materiae ratione habita minora bie con­stituta esse capita lemmatibus distinota, id quod iam JaeobsProleg. p. LXXIII animadvertit. Nonnullos poetas bie adhibitosesse in libris vere Oephalanis aut nusquam aut raro obvios,plerosque Agathia vetustiores, ut Ammianum, Lueillium, Lueia­num, Nicarohum, Antiochum, Apollinarium, Pbilonem, Polliauum,primi fere et alterius p. Oh. n. saeouli poetas. Hoo notatum iamesse a Passovio (Annalis philol. 1827 LU, 2 p. 61 = Vermischte8cl&riften p. 196).

Quibus rebus omnibus quid tandem effieiatur equidem nonvideo; immo nil est quod illis moveamur. Pritnum quod desuntMeleagri earmina quid aliud signifieat quam ab irrisoriis illumabstinuisse I? Neque illud mirum inprimis adhibitos esse poetasI et U p. Oh. n. saeouli: tuno enim florebat hOll irrisorium poe­seos genus ut Passow recte dixit. De ordinibus epigrammatumab uno poeta llonfeotorum iam antea dixi; huie autem libro in­sunt longiores ordines hi: Lueillii 75-81, eiusdem 87...1....95,eiusdem 103~109, Nioarehi 110-116, Luoillii 131-143, eius­dem 174-179, Ammiani 226-231, Palladae 283-293, eius­dem 299-307, Lueillii 308-315, eiusdem 388:"""393, Lueiani 2

1 Nam quod XI 223 Meleagri nomen prae se fert urguere noH:val Favorini nomen idque prosodie. haud usitata adhibitum monet, avetere iHo poeta hoc epigramma esse aliellum. Fortasse in notumillum FavorinumArelatensem salse dictum erat; cf. Philostrati Vitassophistarum 1'( p. 9 ed. we; 1tapalloEa €1t€XPl'jaJ..lIVbEl Tqt €aUTOOßiqJ Tpia TaOTa' raMT!,]l;; llIv U1t!']VI1:€lV, €UVOOXOl;; llIv /-I.OIxEiac.; lCpiveaeal,ßaalA€'l bU:upEpw9al Kai 1:iiv. .

2 Gualterus Engel haae ut muIta LuciHio potius danda esseputat: hoc, eum nil ad nostram quaestionem faoiat nune non euro.

Da Constantini Cephal1l.6 anthologia. lOB

400-405, eiusdem 427-436. Vides plures quidem esse quam inreliquislibris, sed non diversos neque inauditos, et qui optimamhabeant explioationem; PaUadae enim et Lueillii ep. eolleetionesintegrae adhibitae esse videntur, fortasse etiam reliquorum. Bedutut est, etiam si haee libri oondioio insolita et nova nobis vi­deretur, omnes scrupuli removerentur vestigiis illis coronae Phi­lippi quae fie huic quidem lihro desunt: 24-46, 65-67, 318­327 (exc. 323), 346-348; cf. Weigand Mus. Rhen. 1845 III p. Mt.542. Praeterea libri seoundum materiam dispositionem inol'epatHenrichsen. Bed nullum epigrammatum genus tali dispositionitam obnorium est, quam ipsum hoc irrisorium, unde faotum uthuic soli libro lemmata ista adderentur d~ MTOPet~ KTA. cf. JacobsProleg. p. LXXIII. In omnibus autem fere libris praeter quin­tum, quem vel Planudes K€q)(X'AUll.uO'EWlj; iste ipso Caphala multostudiosior in oapita disoribere non est aU8US, inveniuntur huiusdispositionis vestigia luoulenta; cf. Weigand Mus. Rhen. 1845 IIIp. 162. Qnod denique ad poetas adtinet alibi aut nusquam autraro adhibitos, nihH iude effioi pote8t. Alium enim oampnm aHudsibi ingenium eligit, unde oonsentanenm .. est sipoetas seoundumgenera poe8eos in olasses disoedere iubeas, multos in una tantumlocum inventuroll esse, alios in pluribuB vel praeter una.m omni­bus, paueos ubique. Bed tam suspioiosus est Henriohsen ut sivemveniuntUf poetae aliquot sive non inveniuntur, sive novella suntearmina sive vetustiora, sive bona est ep. dispositio sive mala,omnia arripiat ad damnandos hOB libros.

Brevissimus est de libro XII, Btl·atonis Musa puerili, quamomuino a Cephala abhorrere dieit, et re vera de hoc lihro dubi­tare licet; postea igitur de hoc atque etiam de reliquis dicam,nam quae contraho8 disseruit Henrichsen, eorum qnae recte miMdicta videntur adponam ubi de illis agam, nune suspieiones Hen­riehseni huousque relatas falsas fuisse demoustrasse satis habeo.

Sed manetsoholiastae illud testimonium posuisse Cephalamej>wTIK<X IMw.; Kett aVU911IletTlK<X Kat €1TlTUIlßIU Kat €1Tlb€IKTIK<X,quod Henriohsen habet pro fundamento, nos non infregimus.Neque .facHe est diotu seholiasta utrum quattuor illa capita

oausa apposuerit, reliqua omiserit - quae sententiafOfsitan firmetur verbo lnuq>opa, nam si quattuor tantum eranteur non Tlo-o-apa dixit? - an totius operis ambitum indicaverit,quae est Henriohseni opinio: Bed quodlibet tu iudioinm feeeris,sine dubio apparet ex hoc soholio in discribendis epigrammatisCephaiam nihil resperisse praeter argumentum. Quae cognitio

104 W~Iters

nobis postea. usui erit. Interim aHa Bunt quaerenda. subsidia qui­bus totam qnaestionem proftigemus.

Atque Jaeobs Pro1eg. p. LXX optime provoeavit a.d alindtestimoniorum in ipso aodiae servatorum genus, prooemia., illaquae aliquot 1ibris praemissa sunt. Liber V pro praefationehabet ep. (p. 87)

veOl'; avurrTwv Kapbia.; <Joql1;V U<J1V&PXtlv ~pw'ra TWV Mrwv rrOl~<JOl1at,

1TUp<JOV rap o15TO<; eEaVUrrT€l TOl<; Ao"(olc; 1,quod sive a Cepha1a sive a vetustiore compositum huie uni 1000

aptum est, nt quasi oonsilium eius qui. syllogen coucinnavit com­Iijendet. Initio 1ibri VI (p. 141) haeo nuno leguntur: in marginesuperiore a manu eorreotoris soriptum est * &Px~ TWV avaS€­l1aTlKWV E1TlrpaI1I1O:Twv, tune erasus est versus ultimus ep. V309 (quem eundem in pag. antecedente addidit corrector cum

n:nota. 'I. AEl"""") tune versu neuo intermisso a. manu prima sariptumest ap. VI 1* €Tc; MSo<; 2 iterumque post ,spatium unius versus amanu prima )l( ** &pXJ1 I1€V ~j.l'iv w<; q>11<J1v ~ ,wv €PW,IKWVlrrlTpaj.lI1U,wv ifKfIE<Jl<; TETEVllT(ll. <JKorrov Exou<Ja 'J1V <JJ1V Etal.J.lUlbtUvOlUV. Ei ,OlVUV "(ETEVllTUt ,0 rrpoTESEV. Erri. TllV ,wv <lvaSE­l1aTlKWv &vurVWO'tV I1WlßI1S1' ElI1 bE Ka1 Err' alJTf]C; ~1l\V &vu­0'9fjvo.t TO O'rroubal:Oj.lEVoV;"""" <Non dubito' ait, Jaaobs •quinis qui his verbis loquens inducitur ipse sit Constantinus Cephalas,qui se initium ab amatoriis feoisse ait, ut leotoris animum in­cenderet, ad reliqua legenda sciliaet. .Hine. apparat aa quaa incodioe amatoria aarmina praeoeduut a Constantini anthologia alienafuisse'. Ut hoc statim absolvam, nemo dubitabit, quin rectissimeJa.cobs I-lU anth. Pa!. libros a Cephala alienos esse dioat. Hocsi non scholion at certe liber IV docetj quis enim unquam homoBanus prooemium feeit qnartum librum operis totius? Nam hunalibrum quasi totius collectionis prooemii vice fungi, omnes puto

1 Antc hoc cp, lcgitur' in codice <P€UT€1'€' V€OI n:uibu KtJ9f1Pl1l;;1'oEo~6AOV €pWTU E'It1'fpdIJ.IJ.U1'll EpW1'lKU bta<p6pwv n:OIl11'WV, quod eumeo nullo modo eohaerere potcst.

~ Ex tota huius Iod oondiciope a.ppa.ret hoa ep.. n(ln sextoquinto libro IOdnumerlOndum esse; fortasse hue pertinet AEi1tEt mud, adV S09. Alienum mud esse ab libro VI etiam eo effieitur quod ad cp.VI 16 p. 143 legitur 1:T ni ö/-lola TOU;WV Eil;; 1'0 pn:' 'Vl1<plv 111'l€Tpa.<pl1. El~lv OE 1'OV dPlEl/-lOV e': quae IOd cp. 179 nos delegant in codioeoenteusimum ootogcsimum,nam ep. 49 pro duobus eilt.

DeConstantini Cephalae anthologia. 105

ooncedere, noqne ipse Jacobs hnne libmmCephalae detraherevoluisse videtur, lieet non aperte dixerit quid sentiret 1. Liberalter nnde peti potuerit in promptu est, eontinet elim nihil prae­ter Christodori eophrasinj etiam liber Irr uua eollectio Cyzieenailla complectens; ueque primus !iber ideo mihi eompositus essevidetur, ut huio syllogae adiungeretur, sed aliunde petitus. Ep.I 122 Michaelis chartophylacis non magis a Cephala reeipi po­tuit quam Ignatii I 109 de quo infra agam.

Sed ad praafatiullculam illaIil redeo. Respicit sine dubioquinti libri ep. primum modo exhibitum, de operis totius cousilioloquitur ~ quis tandem baao dieere potuit nisi Cephalas? Namlibrario haee non posse adtribui praeter sententiamdemollstrantvarba 11JC; <Pll<l'1 t. Ad eundem referendum est .quod in fine libriVIlegitur (p. 207))!( Kui 0 TWV avUe€/JUTlKWV ~/Jlv E:ltllPu/J/JaTUJvxapaKT~p 1tE1tMpWTUl lKUVWC; €XWV 11JC; €/JUUTOV 1tEieW' Porroad initium libri VII transitur his verbis /JETlTEOV ouv €<P' ETEpOVOUKUXPll<l'TOV oub' &VUJ<pEAfj AaAi\<l'lxi S TE KUI 1tpOC; mXf.loc; &lU­l€1V TO'Ue; €VTUlxavovme; bUVaJlEVOV' €<l'Tl OE 01lTOe;. 0 TWV €1tt­TUJlßiwv &PX~v €XWV TOluvbE. Haeo ut priora ad Cephalamredire nullo modo negari potest. Quod autem libro VIII ante­cedit lemma )( €K TWV ~1tliJv ToD Uliou lPlllOpiou ToD 9EOM­TOU: Jlepoe; Tl. TWV €1ttTUJlßiwv ~1ttlpaJ.lJlaTi.uv in hoc prooemio­rum numero habendum non esse unusquisque videt, cum prae­sertim a eorreetore demum additum sit inmargine superiore.Dolendum omnino quod Jacobs haee Gregol'ii epigrammata contracodicis fidem singularem librum effieere voluit, nam sunt parstantum sepuloralium, quod is quoque intellexit,qui p. 691libro XVubi magna horum carmiuum pars iterum exarataest adscripsit7tpOElpa<pl'Jl1Uv ämxvTa el.c; Ta AOma ~1tllpaJlJlUTU .Eie; 1'0 .1'EÄOC;TWV €1ttTuJlßiwv (of. De ep. graec. anth. p. 19). Neque officit quodin fine libri VIII p. 857 legitur T€AOC; TWv~.1ttlpaJlJ..uhwv 1'00llEoAOlou, nam respondet lemmati in initio libri VlII soripto eta correotore tantum additum est ita, ut postremi duo versus Gre­gorii delerentur in initio p. 358, itemm adderentur in fine p. 857.Initio libri IX quod legitnr &pxiJ TWV E1tlbEtKTtKWV. €1tllpaJlJla-

I Cf. supra p. 100.2 Conferri possunt quae ad librum VII Planudes addidit, ubi

eodem modo 1p11<1t inseruit librarius.S Vocis AaA$l<lCll primum A a correctore in rasura seriptum ast;

earet igitur haee leetio et Benau et auotoritate. Sed quid anteil; fueritdictu difficile.

106 Wolters

TWV :-- OYLie TOl<; Tl"UAlXlOl<; nJ.!€hfJTat TO lTl"lbEIKTtKOV dbo<;aXX' el1n KlXt €V TOle;; ETI"lTpaJ.!p.lXl1tV EUP€lV Kat Epp.fJVEtac;; eTl"t~

b€ltlV Kai Tl"paTj.ulTWV T€VOP.€VWV OVTWC;; 11 w<; TEVOJ.!€VWV aql1i~

TfJl1lV 1, quamquam Cephalas ipse loquens non induoitur, attamenverba eiusdem stili sunt 2, et quoniam hio liber eitra omnem dubi­tationem illi tribuendus est, etiam haee recte ad eum referemu8.Neque ab aHo profeot.a esse videntur quae libro X p. 489 praemissasunt oOb€' oiho<; EEVOC;; oIb' on Tillv PfJelll10llEVWV €TI"lTPllllllaTwvo TPOTl"O<;' TOUTO Kai Tillv Tl"aAmillv €TI"ll1rllllltVoll€VWV Tl"OhMK1<;'1fpOTpETI"nKa. bf TOU 1fPllKTEOV TOl<; EVTVTXaVOVl1tV OVTll ouTEP\VIV P.OVllV aXXa. Kat O<P€AO<; ou J.!lKPOV EX€t Kct1POV TE Kai.TOTl"OV Kai 1fPUtIV U<PllToup.€Va s. Bine dubio autem initio libriXI p. 507 habes. Cephalam loquentem TO I1tJll1TOTtKOV eIbo<; €KI1Kwp.p.aTwv l1uTK€ITal Kat I1tJP.ßOVA~<; Tillv 1faAalillv ud 1fapa T(.lV1TOTOV aXX~AotJ<; aUTol1x€btal:ovTwv' Yv' ouv p.TJb€ T01JTWV ap.ot­p~e;; Kat et aUTWV U1TETaEa Ta. ep.m:110VTa 4.

Rio parumper subsistam priusquam ad l'eliqua accedam.Vides 1ib1'is adhue reoellilitis (V-XI) et naturam indolemqueeandem esse (cf. supra p. 100 sqq.) et omnibus eiusdem stili, immoeiusdem hominis praefatiuneulas praemissas esse, quibus Utilitallepig1'ammatum exponitu1'. Nonnullas harum certo Cephalae ad­tribuere possumus: noune recte ideo Jaeobs omnes, hos librosCephalae dedit? Nam Henrichsen p. 146 temere iactat demon­strari non posse p1'ooemia illa Cephalana esse: defioit ab omniprobabilitate qui aliter animum induoit. Neque minus falsop. 147* et 149 Jacobsium inorepat quasi ille prooemium aliquodsoluta oratione soriptum pro testimonio sincerissimo habeat ori­ginis Cephalapae. Prosaioa llnusquisque adlillere potuit: Cephalambae admonitiones produnt, qllibus usus uniusouiusque epigram­matum generis b1'eviter exponitur. Et immensum quantum in­terest inter haeo prooemia etquae Henrichsen profert Hbri I TUTillv XPII1T1lXVWV 1TpOT€TlXXeW eÖI1Eß~ TE Kat eEtlX E1flTpa llllaTa

1 Voces priores quattuor corrector adÜ~oit in margine superiore,reliqua a librario ipso in contextu exarata sunt.

~ Interpretabatur publice epigrammata Cephalas, cf. scholion adVII 429 p. 273, De ep. graec. anth. p. 10: idem studium profiteturquisquis iHa scripsit.

3 Quod in margine superiore adiecit manns saeouli XVI dpX"TÜlV 1TPOTP€1TTHC:ÜlV omittendum esse, duxi.

4 Iterum in margine superiore a. manu recenti adiectulD est'ApXJ1 i.:KO'ltT1KÜlV.

De Constantini Cephalae anthologia. 101

Kav 0\ "'EAAl1V€<;; &rrap€(n<WVTat : - 1 et libri XIV ruJ.lvaO'iae;;XaPlV Kal TaOTa Toie;; qHAorrov01<;; rrpoTi911J.ll Iva TVlfle; Ti J.lEVrraAalwv rraibee; Ti bE VEWV. Ut igitnr breviter oomprehendam:lihroll Anth. Pal. V, VI, VII (md oontribuendus tanquam parseilt VIII) IX, X, XI uni oolleoton deberi demonIltrat et naturasimilis ct praefatiunoulae Ilimiles; oolleotoremhuno esse Cephalamaperte demol1strat soholiasta libri IV in hac una re indiligens,quod quattuor tantnm genera epigrammatum nominavit exemplioausa, non omnia. Libros I--'-III a Cephala alienos esse, quodiam Jaoobs optime vidit, apertissime testatur soholiasta libri V jlibrum IV re vera fuisse oolleotioni Cephalae praemissum demon­strant soholiastae verba EV Tlfl rrapovTl rrTuKTiu,J.

Iam videamus de reliquis lihris quid sit statnendum. Acde XII qmdem libro oum multis res dubia visa est, turn mihijnam oum alias Cephalas epigrammatlt in singulos lihros wSCl'ipseritargumenti ratione habitit, hoc uno libro oomprehendit, qllae iamaute in libro V poni potuere. Bod sunt quae me moveant ut hunequoque Ubrum a Cephala ipso additum 6sse putem. Primum enimde genere epigrammatnm, aliquid interesse inter huno et V librumoonoedendum est. Turn lege quae initio libri XII p. 569 soriptaSllDt 2 KaI. Tie; av dl1V Ei rr6.vTwv O'm TWV dPl1I-1EVWV TnV TVWO'1VEKeEJ.lEVOe;; TWV 8 O"Tpthwvoe;; 1'00 O"apblUVoO mubu<nv fJ.00O"avErrEKpUllJ6.J.ll1V nv mJTOe; rral2:wvrrpoe; TOUe; rrAl1O"iov ErrEbE1KvuToTepllJ1V olJ<Eiav TnV arraTTEAiav TWV ETrLlpafJ.fJ.6.TWV 00 TOV voOvlT010VJ.l€VOe;;· EXOU Toivuv TWV ~ti1c;. EV XOpetat<;; lap nlE O'wtppwvKUTa TOV TpallKOY Oll blatp9apTJO"ETal. Quae manifesto Cephalaemihi esse videntur, non quod librarii oaptum excederet versustragiei (Eunpidis est Bacoharum v.317) sed quod qui ita loquiturfatetnr se etiam anteoedentia oomposuisse, huno vero librum ad­dere postremum (af. rr6.vTwv TWV EiPTJI1EVWV). Aooedit tertiumet, si qllid video, haud· parvi momenti.' Priorum anthologiae,Meleagri et Philippi, oum KaTa (JTOlX€iov aompositae essentdisoriptionem KaTa dbTJ non reoipiebantj hano aetate Byzantinainvaluisse ven simile est. Primum exemplum Agathias praebet.Rio quemadmodum Cyclum suum novioiorum' poetarum disoripseritipse sat multis verbis narrat prooemii sui v. 113-133. Beptet;n

1 Pro oi scriptum est 6,.2 Iterum in margine superiore manuS novioia adlevit LTp<iTWVO~

TaO Gapblll,VOO.3 TWV delendum esse monet Bücheler.

108 Wolters

oollstabat !ibris quorum' I continebat dedicatoria, n descriptionesregionum et operum artis, III sepulcralia, IV ep. in vados hu·manaa vitaa casus, V satirica, VI amatoria, VII convivalia. Pla­nudes Qum ooto fere saeculis postant.hologiam suam componerethaec cOlll!ltituit capita: I demonstrativa; II satirica, IU sepuleralia,IV ep. de,; 8ewv &:rahl!<XT<X Kat avhpwv <rT~Aac;; Kai Z:~wv Jlop­cpae,;Kai ETl ele,; TOrcOUl,;, .V Christodori eephrasin et versus instatuas aurigarum faotos, VI dedioatoria, VII amatoria. Videsnera non eadem ab utroque oonstituta esse, nam respondet tantum

Agathiae !ibro I Planudis \TI

" "II "IV" "UI "lU""V "II" "VI "VII.

Agathiae Iibrum IV non expressit Planudes neque VII, novum'pro his inducens genus demonstrativum (I) et unum librum contrasanum iudicium implens Christodoro, qui omnino procuI habenduserat, et epigrammatis illisquae reotius quarto libro ponerentur.Servavit autemnumerum septem Iibrorum. Quem eundem Cephalaeqnondam placuisse puto. Continebat igitur primitus eius florilegiumseptem libros: I amatoria, II dedioatoria, IU sepulcralia, IVdemonstrativa, V exhortatoria, VI convivalia et irrisoria, VUStratoms musam puerilem. Libros igitur Agathiae V et VU unoexpressit sexte, reliquoil imitatns est, ita nt

AgathiM libro I reilpondeat Cephalae U

" "U " "III" "IV" "V" "VI " "I.

Unum librum Agathiae secundum non respexit, sed eius loco in-duxit genns demonstrativum (IV) omnia ista quae Agathiae liberII continebat et plura' amplexnm, nniveraae discribendi ratiommelins oonveniens. Septenarium autem numerum nt impleret Stra·tonis colleotionem 1 minus apte adsoivit. Nam ne quis forte pntet

1 Stratonis oollectionem dieo quamquam aHter da eil. statuandnmesse puto atque prioribus visum est. Bi enim (Jaeobs Proleg. p.XLVI,Weigand Mus. Rhen. 1846 III p. 162. 557) librum XII pro vera Stra­touls Musa puerili habent, vel saltem pro eiuB ut ita dicam matena.Sed neque omnia quae illi infuerunt olim earmina nune insunt (ntÄnth. Pal. XI 21. 22. 225) et sat multa quae antiquitus non infuerunt.Nam non colligendis aliorum poetarum lusibus operam dedit Straton,Bed SUOB tantum uno libro oomprehendit. Cui posteIl. similis argumenti

De Constantini Cephll.le.8 anthologie.. 109

Cephalam librum qui .Anth. Pal.est quartus pro primo nume­rasse, suffieit eommonefaeere seholii ilIius, quod demontltrat eumamatoriaapxilv fecisse; cf. supra p. 104. Possitetiam a.liquisobicere intercidisse librum unum epigrammlJta in artis opel'a com­prendentem, similem Agathiae libro !ilteri Planudis quarto, utiam Friderieo Jaeobs aliis de oRusis visum est (Proleg. p. LXXXV)et Georgio Finsler (p. 118). Bed quae bie ex codiois condicioneconcludere Be posse ratus est, ea miM De epigr. graee. anth. p. 16redarguisse videor; de Jaeobsi rationibus breviter nune l·eferam.Planudem eum ex uno Cephalae :ß.orilegio Bua delibasse putaret,unde quae apud hune non leguntnr aroessiverit explicare nequibatnisi oodicis Palatini librarium eil. omisisse, Planudem integriol'eexemplo ueum esse statueret. PlanudiB vero liber quartus feretotus eum apud hune unum' inveniatur, non dubitavit vel totumlibrum a librario omis8um putare. Bed· hoc est eonieeturamconiectura stabilire. Atque demonBtrari potest Planudem praeterCephalae florilegium adhibuiese aHud, unde omnia illa 8umptaesse quae Cephalae desunt probabiliter conicias; cf. Degraee. antb. p. 31 8qq. Rae igitur causae nullae sunt. Omninoautem ven non est simile exstitisse olim apud Cepbalam librumsingnlarem de artis operihus et locis, eum talia lihro IV (Anth.Pal. IX) inserere debuerit. Qllid, quod haud ita pauca epigram­mata quae deperdito illi libro adrogantur et re vera in Planudislihro IV leguntur, exstant adbuc in Hbro Antb. Pal. IX? QuaeJacobs Proleg. p. LXXXV et Finsler p. 118 bene composuerllnt.Raec omnia Cephalam contra suum ipsius consilium in !ibroAntIl. Pal. IX posuisse eum infene deberet deperdito illi quistandem credat? Ut nostras conieetnras servemus <illine obieie­mus neglegentiam vel in monaeho Byzantino inauditam? Namlieet in disponendis .epigrammatis saepe erraverit, non tot Ioeisrationis oblitus est ut hoc ei imputare par sit. Quod si COl1eedisetiam mud cOllcedelldum est, septem quondam libri8· constitisseflorilegium Cephalanum qui nune Bunt Anth..Pa!' V -XII.

Bed de postremis Palatini eodiois libris nondum egi, Ce-

carmina inmixta sunt. An putas elegantis iudicii hominem sie dispo­siturum ftdsse earmina: 1-11 Stratonis; 12-174 aliorum poetarumquibus interposita sunt Stratonis 13, 15, 16, 21; 175-229 Stratonis;230 Callimaohij 231Stratonis; :132 Seythinij 233 l<'rontonis; 234-255Stratonis; 256, 257 Meleagri; 258 Stratonis? Temere potius mixtavides. Unde factum ut etiatn aHus argumenti oarmina in bane ooUec­tionem irreperellt ut43, 45, 46, 47, 60, 173.

110 Wolters

phalae eos non deben 8umpsi, non demonstravi. Quamquam unumiam adtuli p. 107: ex prooemio libri XII oonoludi posse hunetotius eolleotionis quondam fuisse postremum. Subterfugere p08­sem demonstrandi offioium, et ad Henriohsenum te delegare quip. 149 de his egit. At.tamen satius est repetere hio oansas nein posterum apud illum delitesoant sermonis insoliti tenebrisobrutae neVe hio aliquid deesse iure queraris. ]j'ortasse etiamaliquid .addere possum.

Anth. Pal. liber XIII eontinet epigrammata bU:ll:POPWV IlETPWVprooemium solitum abest. Reete Henriohsen Cephalam dioit haeooarmina si nosset inserturum fnisse reliqnis libris. Nam metrumillum alias non respieere, neo solum distioha, hexametros, iambosadmittere sed etiam rariora nt VII 728. Cuius rei mnlto plur!l.exempla adponi possunt VI 193. VII 98. 101. 102. 111. 113.116. 118. 345. 390. 663. 664. 706. 744. IX 110. 436. 485. 598.599. 600. XI 47. 48. Vel hao de eaus!l. librum Cephalae abiu·dieabimus. Aooedunt dia. Poetas quorum oarmina huie libroinserta sunt si perlustramus optimae aetatis invenimus omnes;praeter Philippum, si Thessalonieensis est ep. 1, Meleagro omnesantiquiores, saeeulo LII non reeentiores, quorum quidem de aetatealiquantulo eertiores sumus. De uno Parmenonte (ep. 18) sivein eum sive !l.b eo faetum est earmen res prorsus dubia. Ep. 11falso Simonidi adseribi demonstravit Bergk PLG4 Irr p. 514ep. 187 et ante eum Brunck Analectorum UI leetion. p. 23; aedhoo ad nostram quaestionem nihil fadt: oerto saeculi V eat epi­gramma. EI). 13 quod quam egregie Meineke emendarit ipsummarmor nune Athenis inventum demonstrat 1 Cresil!l.e nominequinta a. Oh; n. saeeulo adsignatur 2, neque multo post factum est6p. 16 in Cynisoae Agesilai sororis viotoriam s. Ep. 15 oQl1ato

1 Cf. Kirehhotf CIA I 403 p. 187, Kaibel 751, Meineke Deleclusp.255.

2 Vide Brunn Gesch. der GTiech. Künstle?' I p. 260, Overbeek8chriftquillen 870-876.

3 Hoc quoque ep. multa post sa,eeula in lucem rediit Olympiaeeffossum, cf. Furtwängler Archäol. Ztg. 1879 XXXVII p. 151. Lapisomnino coneardat cum oodice praeter EI:TAI:E v. 3 ubi codex l1aTllO'€habet, quod Valekenaer Theocl'iti sui p. 199 male in l1aTtja(1 mutavit.­De aetate videndi Brunck Anal. III lect. p. 21 ll.d ep. 66, Jaoobs val.:VI p. 243. Data ocoasione moneo locum Paus. VII, 6 .non rectevideri constitutum. Editur TETpaTCTat bt Kat tTC1Tpa/J/JaTa tc; Tl')vKUVlm<:llV lXOV'rll eum ex Paus. UI 8, 2 sciamus unum tantum fuisse ep.et constructio sit eont.orta. Legendum est tTC1TPllIlJJ(1 Ta lt; TI')V K. I1xov.

De Constantini Cepha\aß anthologia. 111

Diodoro XV 14 olympiadi 99 a. 384 a. Oh. n. adtribuemus.Ep. 17 iterum Simonideae estaetatis; Iphion pictor quo temporevixerit aliunde non constat 1, ecripsisse autem in hune ep. IX757 fermr Simonides ll•

Tam veterum poematum eoulectionem tempore demum By­zantiuo lactam esse, nonne permlrum esset? Atque etlam mira­bilius Oephalam qui rei metrieae tam neglegens erat ut Herodoti10eum pro versibus eoneoqueret (Anth. Pal. IX 703) hic nume­rorum tam euriosum evadere aestimatorem, ut horum uuorum rationehabita epigrammata disponeret. At qua ratione. Non quam eIe­gantiB epigrammatum libri eolleetor adhibituruB sit, Bed quamgrammatieus severus strophae naturam explieans. Hune enimordinem valere unusquisque videt. Primo inlustrantur verausKaTa crTixov adhibiti, inter quos quod veraus heroieus quemprimo loeo poni par erat desideratur, non nrlrum: aliquot Homel'iversus adpositi fuerant quoa postell. omiserunt. Nune igitur primo10eo legitur Philippi 1l'€VTUJ,lETpOV J,lOVOV si seholiastae eredis,quamquam versum qualis est quintns 1l'llYTJ'j Tap 1l'llOW cr~Y

bt]AO'i:«;; 'TtJ1'ilY pentametrum vix recte dixeris. Hoc potiua egisaevidetnr poeta (ut m:e quondam monnit Bücheler) ut quaeeunquevalerent formae penthemimeris 6aS omnes deinceps exprimeret, adaetylis ad spondeos sensim deseendena. Perseribuntnr deincepstrimeter iambicua, iambus clodus, tetrameter trochaicus, trimeteriambicus catalectieus, pha1.aeeius seu hendecasyllabus, dimeteriambicils catalecticus, asynartetus eonstans ex tetrametro dactylicoet ithyphallico, pentameter trochaicus oatalecticull, ohoriambicusversus (ep. 2-10). Hi sunt veraus KaTa crTixov adhibiti. lndetransitur ad systematica et primo loco (ep. 11). ponitur strophaex tribus asynartetis variis conatans, de qua vide Bergk PLG 4

III p. 514i Hephaestlo inter JJ.ETptKa aTllKTa positurns esset:cf. eius enchiridion cap. 17 et fr. 1l'€pl 1l'OlllJJ.aTo,;; cap. 4, Quae

I Cf. Brunn Gescn.. der G~'iechischen Künstler II p. 57, OverbeokBchriftque11en 1971, 1972.

, Tribuebatur saltem hoc ep. Simonidi. In ood..Pal. lemma estomissum, tautum legitnr; sed Planudes IV Ei<; Z:wTpaqJOuc; qui bioCephalaa vestigia legit oum ep. 756, 757 coniuncta exhibeat, Ll11lU­vlbou inscribit. Ruius re vera esse putat Bergk PLG4 III p. 50S. Alitorvisum est BenndOl-no Da anthol. graecae ep. quae ad artes spectantp. 27. Ep. XIII 17 quod Brunok Ana.l. I p.142 sine causa Simoni­deis inseruit post mortem piotoris scriptum esse videtur (Bergk PLG4m p. 517) sed non multo post.

112 Walters

secuntur €E o~OtWV constant: ex versu heroieo eum trimetroiam­bieo, ex elegeo et trimetro, ex elegeo duobus trimetris iambioishexametro 1, ex duobus versibus heroiois et pentametro, ex tribushexametris etpentametro, ex versu heroieo et dimetro iambico,ex versu heroieo et phalaecio, ex versu heroico et logaoedico, exversu heroico et trimetro iambico eataleetioo 2 (12-20). Haeserie ut vides a versu heroieo incipitur, et quotquot eum illoeompositi sunt versus enumerantur. lam seeuntur quae Si tri­metro iambieo ineipiunt (21. 22) quorum prius ithyphallieumaddit, alterum logaoedieum. Tune habes tetrametrum iambieumeum trimetro eataleetico (23) et dimetrum iambicum catalecticumeum phalaeeio (24) iamque ad asynartetos pervenitur. Ep. 25ex duobus dimetris iambieis eataleetieis eonstat et asynarteto(tetrapodia dactyliea eum ithyphallieo), ep.26 ex eodem asyn­arteto et trimetro iambieo eataleetieo, ep. 27 ex eodem.asynartetotrimetro iambieo hexametro daetylico trimetro iambieo, ep. 28 excodem illo ct alio asynartcto (tripodia iambiea eataleetiea et te­trametro logaoedieo) 8. Quod sequitur cp. 29 postea additum

1 Hec,ker Comm. crit. 2 p. 91 putat intercidisse in fine penta­metrum, ita ut olim ex duobus elegeis intermissis duobus trimetrisconstiterit ep. comparatque Crinagorae ep. IX 239. Dubitoj nam plenaest et absoluta sententia. Neque Crinagorae ep. adferri debet; cf. quaepost Reiskium de eo dixit Geist Kt'inagorasvon MyUlene p. 26. De­nique ep. quale constituit Hecker vix inter poemata €E 0l4o!wv 10eulUinventurum erat, sed aut inter I4E"TpIKii U"TaK"Ta aut I4IK"Tii OU(1"Tl'JI4<X'I'llCii;cf. Hephaestionem 1. e.

2 Ep. 20 v. 2 quomodo et interpretandus et legendus sit dubi­tatur; s.ed certuin videtur metrum. Bergk PLG' III p. 499 in ad­notatione quam constituit formam nullo modo fel'l'i potest: voluit eniinv. 1 et 3 esse asynartetos cum certissimum sit totam hane seriem epi­grammatum incipere ab hexametris, quae ab asynartetis incipiunt ep.postea demum sequi.

s In eodiee huius ep. lemmati praeit aHud K<XAAll4axOU €1t1 "TWa

<XO'l'4J 'l'E'I'pal4€"Tp4J EvbElCMUAA (lege EvbEKaouAAa~oc;) euius ep. periit;exstare adhue coniecit Hecker Comm. erit.2 p. 127 Anth. Pa1. VII 728

. summa eum probabilitate. Habet enim hoc lemma .:. KaAAll4axOU 11 €Ic;itpElaV'l'IVii bJiI4l'J'I'po~ 11 TpaOv <xto!wc; TEAwri)o<Xoavli €1t1 "TWI <xO'l'WlTE'I'P(WE'I'pWI EvbEKaouAAa~oc;. Altera tantum seetioa mann prima seript-aest, prima et tertia ab eaquae lemmata addere solet, quarta ab eadernin rasura.Boissonade haee non debuit mutare in €Tri "T4J apXIAoxe{4J'l'E'I'p. quamquam ut illie legitur sensu earet. - Animadverterat neseioquis hoc ep. bis ferri (unde fortasse VII 728 l:";'l'E1 illud remansit nisi

De Constantini Cephalae anthologia. 113

esse videtur, nam hexametro daotyf:ico oum trimetro iambico eon-iunctoiam ep. 12 ita ut 11e turbato quidemordine hua censcndum sit. Tuno autem apparet et,iamep. 30 et 31 nullo modo pristino corpori adnumerlj.ri posse; quodeo optatius nobis evenit quoc] illa sie ut nUlle leguntnr vix autetempus byzautinum eSBe POSSUllt, adversatura igitur eSStmtvetllstati colleetionis. Hexameter lltriusque beue sehabet, Bed tetrametri mali aut pessimi sunt. Soio SohneidewinllmartificioBam horum versuum explioationem exoogitasse t: SimonidemTimocreontemqlle invicem Se hisisse versibus detorquendis, quamBergk PLG4 III p. 506 et 541 maxima ex parte probavit. Sedmilli non poetarum veruni metricorum 11lSUS esse .videtur, quitransponendis verbis novos veraus efficiebant. Idem artificium 2

invenies apmICaesium Bassum GL ed. Keil VI p. 263, Diony­"ium Da oomp. verb. 4.

Quae huousque de hoo lil)ro dissemi' si teoum reputas, llumdubita8 quill haec omnia aut eo consilio conge8tasint ut soliptionem aliquam 1tEpl1totTU,HXTOl;; illuBtrarent, aut quod

. miM veri similius videtur, ex tali libro excerpta? Nam exoerptaea de oausa puto quod nonllulla mutila sunt (ep. 4. 9. 10) quodin oolleotione integra exousationem non haberet, in libro metrieohabet. Egisse autem videtur metncus illa quisquis fuit de stropha

ut ita dieam, et ne Lesbioam quidem respexisse,pal·tem tantumnos exemplorum tenere credere mavis. Quasquaestiones unde solvam lIonhabeo, neque similem apud veteresmetricos di8positionem offendi. Sed si verum ast quod .antea di:dnullum ep. tertio a. Oh. n. saeoulo esse reoentiu8 3 , oonsequens.ast etiam metrieum il~umoptimo vixisse tempore i pel'multulUigitur interesset seire quisnam fuerit.

mavis olim fuisse Zf]TEt TO J.lETPOV ut IX 110) altero 1000 delelldum in·dieavit, quod postea factum est, simulque priori l"mma ad­iunxit. Nam verba €I.; tepEtuV .. 'TEAEuTJicracrav in libro XlII nun­quam leota fnisse apparet, nnde simul efficitur utroque loeo primituslectum fnisse ep. non ex posteriore priori inlatum.

1 Simonidis reliquiarum p, 219. At Deleotus sui p.426 rem nonsatis .apertam esse ipse fatetur.

Z Similitet· versus 'reoiprocos' investigaverunt (vide Marium Vic-torinum GL VI p. 113) et adeo isopsephos oblrudore nonerubuerunt (Boissollade Aneod. graeca n p. 461).

3 Philippum illum gui ep .. primum eondidit non putarim esseThessalonicensem.

Rhein. Mus. f. Pbllol. N. F. XXXVIII. 8

114 Wolters#

De libro XIV HEmrich~en p. 149 haec dieit: non carerequidem praefatiunenla illa prosaies. quam Jacobs pro optimo testi­monio originis vere Cephalanae habuerit 1, sed tamen oertiesimisargumentis demonstrari posse postea demum eum esse additum.Esse hune librum molem indigestam Tl"POßAllI-HlTWV &p18flllT1KWV,allnigmatum poetae nomine fere destitutorum, oraeulorum aliundeet Dotorum et sumlltorum ab Herodoto euius etiampedestrem orationem duo referrellt ep. 80. 85 = Her. I 91. VII169. Prae ceteris aenigmata byzantinae originis seferre: metri et prosodiae negleotum taUa. Tria a .Miehael,eminore eondita esse 5. 35. 58, a Boissonadio edita interaenigmata Aneed. gr. III p. 429. Quae eum aute saeeulum XIscripta esse nequeant, a Cephala recepta esse non posse 11.

Quarum rationum postremalll nulla veralll hahetvim. Nam si ete. addere voluisset Cephalas "ix aliiierdisponere potuit librumj quod Byzantii pleraque nata sunt: etiamepigralllmatum pars magna novella est; quod ex Herodoto exeerpta:etiam Cephalas usus est soriptoribus j quod prosaiea sunt80 et 95: ost etiam IX 703. Ae .postrelllae causae aliquis obiciatfOI'tasse a Paello antiquiora esse reeepta. Et re veraPselli aenigma deeimum in aHo oodice Parisino interBasilii lVlegalomytis, . undeeimum in colleetione Aulicalami inve­Ditur (Boissanade Aneod. gr. III p. 432). Sed illi seael1iglllata ipso aperie titulo fatentur, Psellus condidisse senee video cur ei :liclem abrogemus. Valet igittlf haee causa,neque minus quae antea de lihro XII eolleetionis olim postremodixi et de numero librorulll Constantini Cephalae(p. 107).

De lihro XV euius titulum (Ju/-t/.llKT<l :fecit. Jaeobs eum inoodiee mulus legeretur, breviar est Henriohsen. Praeter alexan­drinae aetatis technopaegnia oetera omnia recentissima esse, nonconoinere praeterea hune librum eUlll vere CeiJhalanis. Quae eteiadversarium vix vietura eBsent, tamen reetissime abiudicavit

1 Qua de re antea (p. 106) dixij iniustius hic Henriohsen eumJacobsio agit.

~ Putavit Benriehsen etiam plura huius libri aenigmata Psellodeberi, quod si eius colleetionibus uteremur facHe esseteonfirmare. Nam Boissonadii codex cum XVIII tantum haberet ear­mina Allatius utebatur libro XLr coutinentej cf. eius libTum De PselIisFabrieii BibI. graee. V app. p. 47 X p. 77 Barles.

De Constllutinj Cepha.la.e anthologia.. 116

librum Cephalae. De ordine huius !ibri turbato dixi pristinumquerestitui De ep. graee. anth. p. 19 sqq. Bed vel sie omnia easueonfiata esse Post librum enim XIV legitur in eodieeIohannis Gazaei quam Cephalanae anthologiaeesse nemo putabitj eius in margiue et post :Iinem bis ep.in idem 1100 earmen, quod ep. .Jacohsio est XV 1. Quod eUlU a1)Iohanue Gazaeo divelli nequeat, ipsum autem agmen lihri XVducat, Iohannes autem Cephalallae anthologiae pars non fuerit,consequells est totum libruUl XV non pertinel'e ad illam. Quodsi quis non probat primum tantum ep. uua oum ecphrasi eximeu­dum esse opinatus, ex hoc quaeremus quod tandem epigr'am-matum etboc;; hoc Cephalall complexull ait. .At ne unusquidem liber eat. illitio eodicis affixuf:l 1 quattuor partesenumerat: 10hannis eephrasin, technopaegnia, .Anaereontea, epi­grammat.a et alioruill; re vera antem quinque cumstatim post Gazaeum epigrammata legantur. Neque hocleve est quod reeentiallima sunt omnia immo magnam partemCephala non antiquiora 2.

Nam praeter teehnopaegniorum et .Anacreonteorum poetaset Gregorium Iohannemque Gazaeum duorum tantnm virorumearmina huie libro insunt Agathia antiqtliorum, Palladae et Cyri.

. Tum babemus Leonem philosophum da quo admodum difficilis .est eUill plures eiusdem nominis extiterint homines. Ple­rique putant imp. eum esse Leonem VI (886-991) qu, illo eogno·mine gaudebat; sed unum tantum est earmen 5 qnod eerto Leo imp.feeisse fertur Matrangae Anecd. graee. p. 683 AeoVTor;. qnAocroq>oUKai ßacrlAEwc;; (forlasse legendum ToD ß.) notae. Prae­terea .Anth. Pal. IX 581 si re vera Leonis alicuius esset impe­ratoris non esse VIx 'posset, ut iam Jaeobs vidit (vol. XIII p. 907),!led a Planude tantum illi tribuitur. Bunt autem carmina Leonisphi101mphi Cf,uae imperatorisesse nullo modo possunt velut quodin Matrangae .Anecd. graee. p. 557; quis enim .credatimperatorem docnisse Constantinum quendam et postea ab hoctam acerbis contumeliis lacessitum 4 tam comiter sc defcndisse?

1 Da quo cf. Da ep. graee. anth. p. 21 sqq.2 Idem Henricbsell p. 1')0 sad rationes vix addidit et

de singulis poetis minus aocurate8 De oraculis illis, quae nuper edidit Aemilius Legl'and Les

Ql'acles de Leon le sage cf. Fabricius Bihl. graec. VII p. 696~ :M'atrangae Aneed. gr. p. 566 sq.

116 WoIters

Neque igitur ep. Matrangae p. 559 et 560 imperatoriB Bunt, quaeeiusdem poetae esse diountnr I. In codice Barbarino olimexstititpraeterea "EOVTO~ rrOtflTlKOÜ KaI. qnlo<io<pou avaKpEOVTlOV El~

Ta ßPOU/-HlAtcL TOÜ Ka{<iapo~ Bapba II quod nihilo minus impera­toris esse nequit. Barda enim Michaelis III avunculus Caesamsdignitate fruebatnr annis 856-866. Fuit ergo poeta Leo philo­sophus ab imperatore diversus, iam Bar(lae tempore vivens, 8tu­diis philosophicis et poeticis deditus ideoque tanquam paganussuspectull, aetate proveotiore PhotÜ amicitia fruens, versuum pan­gendorum admodum peritus. qnem ego oelebrem illum mathema­ticum esse puto s. Nam Constantinus invectivi oarminis alterinsv. 12 (Matrangae p. 556) eum apud inferos inventnrum esse dicitXpU<ilrrrrou~ I:wKpaTEa~ TTp6KAQU~ T' l1b€ TTAaTwva~ 'AP1<iTOT€­AEl~ 'ETl'lKOUpOUe; EUKAEiba~ TE <plAQUe; Kat TTToAqU,l<iTPOVO/JOue;,unde elucet eum Euelide 6t Ptolemaeo eum artissimo vinolo oon­iunctum fuisse. Ante Cephalae tempussua carmina emisit, namquae in anthologia sub Leonis nomine legUlltur .huic vindicare nondubito, praesertim eum haud pauca ad matbematioam et astrologiampertineant (IX 200. 201. 202.578). Eiusdem esse puto ep. de aquaefrigidae usu (Sehneidewin Progymnasmatum p. 7, Piocolos Sttpple­ment a [" anthologie g,-ecque p. 209, Boissonade Anecd. p.<469)•

• Tertius vero est Leo magister cllillS carmina non optimae notae'habes apud Matrangam p. 561, Bergk PLG4 III p. 355. CanitLeonis imp. nuptias, qllasnam inoel·tum, et Helenam ConstantiniVII spousam (a. 919<; ef. Mllralt Essai rle clwonograpl~ie byzantinede 895 Ci 1057 p. 495): fortasse idem est quem Cave Rist. litt.II Diss. p_ 12 nominat. Matl'anga autem p. 25 fuse etcoufase demonstrare studet non solum Leonem philosophum eun­dem esse atque imperatorem, sed etiam Constantinum Siculumeius eSse diseipulum, sille uIlo argumento. Quis fuerit Constan­tinus ille Leonis discipulus, qui postea magistrum acel'bissimeincrepavit (Matranga p. 555 sq.) nescimus. Constantini Siculipraeter ep. Anth. <Pa!. XV 13 versus AUMreonteos habemus(Matranga p. 689, PLGt III p. 3(8); sed eum nuIlumtemporis indieium illsit earminibus aetas viri ineerta manet. Quod<idenl eadit in Theophanem, qui contra Siculum versus feeit

1 Matrangae Anecd. gr. p. 559 dicitse <Pll,.nov apxu:pila lEpOVTO­OtMl1KUAOV invenisse: at imperatorem iuvenem instituerat Photius.

2 Bergk PLG4 m p. 340.B Cf. Allatius De Psellis Fabricii Bibl. gr. Y app. p. 2 = X p. 41

Harles. Bed Harles quae de Leone dicta. erant falso de Psello aooepit.

Da Constantini Cephalae anthologia. 117

(XV 14. 35) quique vix. fnit ohrdnographus ut videbatur WeigandoMus. Rhen. 1847 V p. 285. Hem Änastasins balbus (XV 28)qno tempore vixerit plane ignoramlls. .

Ignatii.carmina habemns septem Änth. Pa!. I 109, XV 29.30. 31. 39, Boissonade Änecd. gr. (I p.161) IV p.436. UnumAnth. Pa!. I 109 habet temporis notam oum laueletmerita Ba­silii Constantini Leonis imperatorum, faotum igitur est post a. 911neque panois almis oum Constantinus VII admodum puer adregnum pervenerit. Sed lllIm omnia earmina huio Ignatio al1tri­buendasint dubium teste enim Suida fnit lrvaT1o~ t)laKOVO~

(de quo cf. Oudin Script. eoales. II p. 105) Kat O'K€UO<pUAaE TfI~

~€.Ta).n~ ~KK).nO'ia~ KTToA€W~ Kat TerOVW\; I1nTporro)'hn~ NIKaia\;ypa~l1aTlK6\;. EypaljJ€ ßlou~ TapMlou Kat N1Kn<P0pou TWV ayiwvKat lluKapiwv rraTpw.PXWv, E1t1TUIlß10U~ EMyou~, ~1t1O'TOAaC;;,

\aIlßou~ El~ eWlluv TOV 'AVT1XpTnV lim:p OVOl1aLouO'l T<X KaTueWIlUV Kat aAAa rrOAAa. Mortuus eBt TaraBius a. 806 Nicephorus829 (cf. Muralt Essai p. 391. 412) quorum aequalis vulgo pu­tatur Ignatius. Tune autem nullo modo ep. I 109 condere ]Jotuit;duo igitur essent poetae. Seel nullam video oausam curnon unum fnisse statuamns tempore Constantini VII qui et car­mina et· vitas patriarcharum scripserit.

Arethas diaconus, postea archicpiscopus, Caesareensis oircaa. 920 floruit; cf. Oudin Script. cooles. II· p. 426.

Cometas JaoobBio videbatllr Bllb tempora Cephalae vixisB8propter versus Bcopticos ilHus carmini XV 40 adscriptos: sednihil inde effiei'tur. Tradebantur hi 11na eum carmine. Nihiligitnr obBtat quominm; eum eSBe putemuB, qui Michaele IIIregnante inde ab anno 863 grammaticam profes8uB est CPoU;vide VilloiBonis Proleg. ad Homerum p.LIX, Muralt Essaip.43R

Cephalae porro vix aequaliB fuit Michael chartophylax. quiibl0XEipW~ anthologiam illiuB deBcripBit (Finsler p. 32).

ConstantiI!um deniql1e odium (ep. 15-17) ReiBke(Anthologiae gr. Ubri tres p. 225) eundem esse atque Cephalamsuspioat.us est Jacobsiumque habet adBtipulantem (vol. XIII p.874et Proleg. p. LXXV). Duo nomina quomodo explioari pOBsentneuter dixit. Suspicetur aliquis Constantino prius ae verum fuiBseRhodio,postea inditum Cephalaei ut Reokero visum est (Comm.

p. 165) qui KE<PUA(X1lUO'EW~ cognomen ei datum eBBepntat. Qnam Bententiam ampleoti non debuerunt Sohneidewin(ProgymnaBmatum p. 9)' et 152). Nam '\(Eq>l1.AUlWO'1.<;i

118 Wolters

illa non tanti erat ut nomen inde derivarent. CephaIas vero nihilaIiud aonat 'quam Capito, h01110 magno capite Hane~eram vonis KEq>aAlic;; vim esse et etymo apertum est, et ha­beo si adhuc diffidis testimonium luonlentum. Logotheta I Ge­orgii 1110;1aohi oontinuator (E' ß' p. 727 Muralt 1). 820 Bonn.)narrat haeo: 9Eacra/lEVOC;; ouv (Theophilitzes) lllJTOV (Basilium.J\'faoedonem) lmaToupov Kat fJETaAT]V KEq>aATtV €XOVTa ETI€6T]KEVm'nov KE<paAl'iv. Istiusmodi igitur oommenta nihili sunt. Adde'luod Iogotheta a CepllaIa distinguit Rhodium. Loonm quo Ce­Ilhalas memoratur persC1'ipsi Da ep.. graee. auth; p. nuneaddam illos ubi Rhodiua nominatur, qui nOlldum adhibiti simuIvitam hominis inlustrant.

Georgius monaehml E' cf p. 793 Mllralt p.869 B01l11. opwvOE I:af.l.wvlic;; lluEavo/l€v!1V TiJV aTUTI!1v TOU ßacrth€We;; (adversusConst.a:ntinllm quendam) ETI' m'nov ßOUhEUETal fJETft fJETicrTOuKOlTWViTOU Kat MIXan"- Tz:!1piSwvo~ Kat TIOloDcrt xapTnVTIOAU­Aoibopov KUTft ToD ßa<11AEWC;; TPaljJaVTOe;; KUt cruvTo:EavTO":; mhovTOU 'Pobiou VOTapiou OVTO":; TOU I:afJwvd. Theophanes vel'O quidicihu continuatus p. 376 Bonn. nomen integrum servavit opwvOE I:af.l.wvd.,:; TfJV TOU ßacrtA€w,,:; aTaTI!1V TIpö<; KWVcrTaVTlVOVUlJEavOf.l.EV!1V mTTaKlOV cruvtiSllcrl fJETll f.l.ETicrTOu KOlTwvhou KatMl)(aTtA Tz:lp~6wvo.,:; (sio) hOloopia<; KilT<! ßa<1lhEWC;; €XOV dTIEipouc;;bUl TOU 'Pobiou KwvcrmVTivou 2 TOU UlJTOU UTIOTpa<p€w.,:; TOUTOcrUVTlXtaVTEC;;. Q110d oirca medium annum 911 factum ost; cf.MuraIt Essai p. 487. Alter 10C118 est Georgü monachi E' t'

p. 831 Muralt p. 904 Bonn. llbi narratur rege Symeon mortuoet fame et hostiblls pressos Calooyrin monaohum mi­

llaeilleeretnr, 9.11em () ßacrtAEUC;; (Romanus Lacapenlls)dTIob€E6.f.l.EVO<; dcrfJEvEcrmm TIapEu8u dTI€crTEIAE fJ€Tabpo/JwvoC;;EV MEcrnfJßpiq TOV /Jovaxov 8EObOcrlOV TOV >AßOUKl'jV Kat Kwv­crmvTivov ßacrtAlKOV KAllP1KOV TOV 'POblOV s. Quod factum est

1 Cf. Ferdinandi Hirsch Studien p. 54 vel etiamDe cp. grace. anth. p. 11.

. ~ Ccdrcnus 11 p. 271 Bonn. item duo haee nomina praebet, hausitemm ex Theophane; ef.F. Hirsch Byzantinische Studien p. 371.

3 Muralt e cod. Mosquensi edidit 'AßoUKl1V Kai BaO(A€IOV 1'OV'P6lnov. Ego quod dedi in editionc Bonnensi habetur e cod. Paris: necnon apud Theophanem cont. p. 418 Oedrenum II p. 309 Bonn; Quodmihirectum visum est cumalterum iIlud iude oorruptela nasei potueritet origo vitii etiam nune appareat in leotione cod. Vaticani et Leonisgramm. p. 316 Kai ß(l(HAIKOV KAllPIKOV1'OV 'P6blOV.

Da Constantini Cephalae anthologili..

a. p. Ch. n. 927, inennte; cf. Mm'aIt Essai p. 504. lam videshuno Rhodium nullo paeto ellndem esse posse ~c Cephalam item­que illius carmina ab hoc vix potuisse in eolleetiollem reeipi.Nam cum Cephalas a. 917 fuerit rrpwTorrarriit;; TOU rraAaTlou,quam dignitatem iuvenem 0 btinuisse non est oredibile, circa an­num 870 natum eum, esse putarim, et saeculo nono exeullte an­thologiam suam composuissej Rhodius autem a. 911 nil erat nisinotarius Samonae, postell, demum clerieus palatinus evenit. Cumigitur Cephalas eompilaret syllogen fmam etiam si voluisset vixpotuit reeipere Rhodii carmina: nam ep. XV 15. 16 regllllntibusLeone et Alexandro (906-911) seripta sunt; quod Matrangaedidit carmen in Leonem Choerosphaetam (Aneod. gr. p. 624)vix ante eius easum (a. 913; cf. Muralt Essai p. 491) conditumest; A.nth. XV 17 Matranga p. 625-63~ tempore ineerto.

Leguntnr igitur in hoc libro XV carmina aequalium aut!tdeo iuniorum CephaIa: Arethae, Ignatii, Constantini Rhodii, Mi­chaelis charlophylaois quae a Cephala recipi non potuere. Eooertius est hUlle librum illi non deberi.

Longam permensi et spinosam viam tandem ad flnem per­vanimus. Demonstrasse miM videor Cepbalae collectionem praeterseptem libros Anth. Pa!. IV-XII nil continuisse, sed his oon­stitisse re vera.

Bonnae. .Paulus Wolters.