20
1 فصل5 زبان شناسی شناخت ی٢ذ دوتشذحس پ فض٣بخت ؿ فـىذ پظ٣أت ف٥ 1 مقذمه صث٥ استجبط ث جبحث ت اص خبخ ؿ ب صثب٣بػ ؿ ش٤ د ؿبخ٢ب ٣بخت ؿ ف دس٢تقذد ت اػت. ػؤا٥ صبخت ؿ صثب٥ استجبط ثغشح ا ػت . اص خ٤ ا٢ب ثشا٤ آ و٢ش٥بد٤ ٣بخت اص سؿذ ؿ٣ ػغح خبك ث صثبب٤بص اػت؟ آ٥ صش ح٤ ثب د صثبب ب٤ استجبط داسد٣بخت ؿ٢ اص٣ ر٢اش ل٤ اص دؼتم اػت٣غم اػتذ ؽ خب صثب٤ ؟ آزاسد ٣ ش٥ تأثبخت ؿ٢ س ؟ب٤ آ صثب٥ تؼخت 2 ب٤ قتب 3 اص وبس٣بخت ؿ٢ب وشد، ذب ،خ ت ، حبفؾ٢ش٥بد٤ د ؿ٣ اػتذ ؟ه،٤د( 4102 ) . دادـب تقذد ٢بـ پظذ ا٣ صثب وبخت ؿ٢ذ سا ت٣ ادساو٢بت٥ فقب ، حبفؾزاسد.ش ث٥ تأث،ثب ٢ ثشاشچ ب ٢ س و٣قبتغب شفت دب ا حبفؾ ب س٢زاس ٣ ـب اػت د ذ وؼت٤ صا ف٣بخت ؿ مؾ سا ٤ تشب داسف س٥ ع٥ دس تمؼبذ، ا ١ حبفؾ٢ض س٥ صثب سط ثشث ش٥ب تأث ٣ زاسد ،٣بس( 4102 ) . ٣تؼى٤ ( 0744 ) ٣ ٣بت٥ سؿذ فىش ح٢ سا ثشا صثبؾش ا ذ. ث دا، دس٣ ه ودوب و ث صثب٢ ػبصذ تب افىبس ود خ سات خذ وذ. چ اص صثبدوب و سفتبس٥ؾ ت٣ حت ذ٤ خذ٥فب ػبخت٢ ثشا٢ اثضاسد خ٣ اػتفبدبق ؾش ذ. اص و٣بػ ؿ٢ش٥بد٤ ض٥ ٣باط اط ٣٤ب چ« فىشوشد» ، « ؼت دا» « افتمبد داؿت» دس سؿذ٣ بس٥مؾ ثؼ ؼتشؽ فش،ت ٣ؼت٤وش( ب داسدس ثب4104 .) و٣قبتغب دس21 ش دسثبس٥ اخ ػب٠ شفت ست ك صثب٢ش٥بد٤ ذ سؿذ٤ فشا اػت٣ ـب ذ د پشداصؽ صثب و وبس اػت٣بخت ؿ٢ وشد دسن ثدوب و٣ت صثب٥ ؽشف دسن٣ ه ودوب و٢ش٥بد٤ ٣بخت ؿ٢بذ٤ فشاذ وه،٤د( 4102 ) . ٣ ـب بـ پظ٤ح ا٤تب ذ دش٥ تأثبختذ ؿ٤ فشا٢ س٣ىشد صثب ف د اس د. ،ثب ٢ ثشاىبسا بف ( 0764 اص) صثب د٣٥ چ٢ب - ذ اثتذااػت خ٣ؼ٥ ا٣ت سا اص٣ش ٠ دسثبسا افشاد ثخ٠ ػپغ دسثبس ذب آح٥ض تذ. دح٤تب بك آ٥ تحمـب داد وف٥ك ت٠ح ؾ٥ب ثب پ٥د آص٢ب ا4 آ٣ت٥ ؿخلصثبب تغبثك داسد. د صثب ث و٣٤ب ٣ فىش٣٥ چذ، وشدؾ٥ افشاد اص پف٥ك ت٢ ثشا ا ٣٥ چ٢ب صثب د٣ فىش٣ؼ٥ ا صثب ث و٣٤ب ذ، وشدؾ٥ اص پ- ا٣ؼ٥ ا٢ب وش اػتفبدِالـ، صثبذ. دس دسد اػتفبد ؾ٥ ثش وبسثشد پجبعب، اػت ا ب ض ثش٥ ا٢سبدآ٤ ٢ب ،٣ت٥ ؿخلش٥ تأث د اسد. ٣تؼى٤دسس ث ثب ث( 4100 ) ، چ آ« تفىش» ٣ خ ا،٥ ذ٥چ٥ پ١فد اص٢ ا٤ش٥بد٤ ٥ ث اػت و٣ت تقب ب ٥٤ب ثبصذ٤ فشا ب ٣ ست ك٣شصثب٥ غ ٣ صثب٢ بش٥ د. چ٤د٤ ب٤س ٥چ ( 0750 ) دادـب ا سؿذ٥ ثذ و 1 ػظ ت فل٤ ا٢شاػتبس٤ ٢بة آلب خ اػت.شفت دب ا٣بخت ؿ فـىذ پظ ٣جخـا ت ٣ؼت٤ض ث فبـس اػتبد دا پ٣٥ دوتش سضب اص.ضاسبس ػپبػ٥ ثؼـب٤ اذؾشات ػبص ٢بة آلب خ دوتش تـىش ساب وـب٤ ا٢ىبس ذ. اصد اسائ٢ اذحبت اسص اك بداتـ٥ پ٢ خشاصب و. داس2 facilitation 3 inhibition 4 stereotype پ س ح ذ. . ( ۱۳۹۵ ) . ص ث ب ؿ ب ػ٣ ؿ ب خ ت٣ . د س ن. خ ش ا ص٢ ( ٤ ش ا٤ ـ ش) . ف ف ب س٤ ب٢ ؿ ب خ ت٣ و ب س ث ش د ب٢ آ . ك ق. ۱۹۳ - ۲۳۸

cog.linguistics. Purmohammad.1395

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: cog.linguistics. Purmohammad.1395

1

5فصل

یشناخت شناسیزبان

٥1أت ف٣ پظـىذ ف ؿبخت٣ فض پسحذ دوتش ذ٢

مقذمه

ص٥ اػت. ػؤاالت تقذد٢ دس ف ؿبخت٣ ب٢ؿبخ د٤ش ؿبػ٣صثب ب ؿبخت اص خ جبحث استجبط ث٥ صث

٥بص اػت؟ آ٤ب صثب ث ػغح خبك٣ اص سؿذ ؿبخت٣ ٤بد٥ش٢و آ٤ب ثشا٢ ا٤. اص خ ػتا غشحاستجبط ث٥ صثب ؿبخت

؟ آ٤ب صثب خ ؽ اػتذال غم٣ اػتؼتم اص د٤ش لا٢ ر٣ اص ٢ ؿبخت٣ استجبط داسد ٤ببصثب ثب د٤ش حص

٤بد٥ش٢، حبفؾ تخ، بذ ،وشدب٢ ؿبخت٣وبساص 3بقت٤ب 2خت تؼ٥ صثبآ٤ب ؟ س٢ ؿبخت تأث٥ش ٣ زاسد

.(4102 )د٤ه، ؟اػتذال ٣ ؿد

ثشا٢ ثب، تأث٥ش ثزاسد. ، حبفؾ فقب٥تب٢ ادساو٣تاذ س٢ ؿبختو صثب ٣ اذپظـب٢ تقذد ـب داد

تش٤ مؾ سا ؿبخت٣فا ص٤ؼتذ و داػت ـب ٣ زاس٢ سب حبفؾ ادب شفتغبقبت٣ و س٢ بشچ

( 0744) ٤تؼى٣. (4102 )بس٣، زاسد٣ ب تأث٥ششثط ث س صثب ٥ض س٢ حبفؾ١ذ، اب دس تمؼ٥ ع٥ف سب داس

ذ. و ذختسا خدوذ تب افىبسػبص٢ صثب ث ودوب وه ٣دس ،داذ. ث ؾش اصثب سا ثشا٢ سؿذ فىش ح٥بت٣ ٣

ؿبػ٣ وذ. اص ؾش قباػتفبد ٣خد اثضاس٢ ثشا٢ ػبخت فب٥ خذ٤ذ حت٣ تؾ٥ سفتبس ودوب اص صثب چ

ف ؼتشؽ مؾ ثؼ٥بس ٣ دس سؿذ «داؿت افتمبد» « داؼت»، «فىشوشد»چ ب٣٤ اط اطب٣ ٥ض ٤بد٥ش٢

(. 4104ثبسب داسد )وش٤ؼت٣ تش،

و پشداصؽ صثب دذـب ٣اػت فشا٤ذ سؿذ ٤بد٥ش٢ صثب كست شفت ٠ػب اخ٥ش دسثبس 21 دسغبقبت٣ و

)د٤ه، وذفشا٤ذب٢ ؿبخت٣ ٤بد٥ش٢ ودوب وه ٣ دسن ؽشف٥ت صثب٣ ودوب ث دسن وشد٢ ؿبخت٣ اػتوبس

بف ىبسا ثشا٢ ثب، . داسد فىشد صثب٣ س٢ فشا٤ذ ؿبخت تأث٥ش دذتب٤ح ا٤ پظـب ـب ٣ .(4102

دذ. تض٥ح آب ذ ػپغ دسثبس٠افشاد ثخا دسثبس٠ ش٣ اصسا ت٣ ا٥ؼ٣ خاػتذ اثتذا -ب٢ چ٣٥دصثب( اص 0764)

ب٣٤ و ث صثب ب تغبثك داسد. دصثبؿخل٥ت٣ آ4اب٢آصد٥ب ثب پ٥ؾ ح٠ تك٥ف داد وـب تحم٥ك آبتب٤ح

-اص پ٥ؾ وشدذ،ب٣٤ و ث صثب ا٥ؼ٣ فىش ٣دصثب ب٢ چ٣٥ اثشا٢ تك٥ف افشاد اص پ٥ؾ وشدذ،چ٣٥ فىش ٣

ب٢ ٤بدآس٢ ا٥ض ثش ب اب، اػتجبعثش وبسثشد پ٥ؾسد اػتفبد دذ. دسالـ، صثباػتفبد وشب٢ ا٥ؼ٣ ا

. اسددتأث٥ش ؿخل٥ت٣،

ب تقبالت٣ اػت و ث٥ ٤بد٥ش٤ا٢ اص دف١ پ٥چ٥ذ ٥،اخ٣ «تفىش»آچ ،(4100) ث ثبس ثسد٤تؼى٣

ذ و ث٥ سؿذ اـب داد (0750) چ٥ س٤ب ٤د٤چ. د٥شب٢ صثب٣ غ٥شصثب٣ كست ٣ب فشا٤ذثبصب٥٤

اص دوتش سضب ٣٥ پس اػتبد داـب ف ثض٤ؼت٣ تاجخـ٣ پظـىذ ف ؿبخت٣ ادب شفت اػت. خبة آلب٤٢شاػتبس٢ ا٤ فل تػظ 1

وب خشاص٢ پ٥ـبدات اكالحبت اسصذ ا٢ اسائ دذ. اص ىبس٢ ا٤ـب وب تـىش سا دوتش خبة آلب٢ ؾشات ػبصذ ا٤ـب ثؼ٥بس ػپبػضاس.

داس. 2 facilitation

3 inhibition

4 stereotype

۲۳۸-۱۹۳ .قك .آ ٢بدشثسبو ٣تخبؿ ٢ب٤سبف ف .(شـ٤اش٤ )٢صاشخ .ن سد .٣تخبؿ ٣ػبؿ بثص .(۱۳۹۵ ) ..ذحسپ

Page 2: cog.linguistics. Purmohammad.1395

2

تاذ سؿذ صثب٣ ٣پظؾ ـخق وشد و داسد. تب٤ح ا٤ خد ؼتم٥ ا٢ش فشا٤ذب٢ ر٣ ساثغب٢ صثب٣ د٤تاب٥٤

ا٤ دػت اص ودوب ب٢ فقب٥ت ،بذ٥ب٢ ر٣ ودوب وه وذ. دسالـ، پغ اص سؿذ صثب٣تبحذ٢ دس خجشا فمت

ؿد.٣ تشصب ٤بفتتش ػبذفذتش، ػد٥ذ

تا ث تأث٥ش اص خ١ آب ٣ذ. بت ث٥ صثب ؿبخت اػت فشاااستجبط ت ذ٢ اص ا٤ دػت و ـب دذ٠ؿا

٤ ؿاذ شثط ث تأث٥ش صثب ثشتش(. 0754 ب٤ذس،، 0740، ٥ؼ)ه. د سب اؿبس وشافذاد صثب ثش تـخ٥ق

. اػت دس آبص كست شفت٤1ـسا پ٥شاب و دسثبس٠آ٤ذ ث دػت ٣اص تحم٥مبت٣ افذاد تجظ ثبشوشدب٢ ؿبخت٣ وبس

ادب (4112) ( سد4100) و است بدسا ب٣٤افذاد ذاسذ. پظـ اػب٣ دل٥م٣ ثشا٢دس صثبـب پ٥شاب ٤ـسا

. ـىالت ص٤بد٢ داسذ ؿد٣اص ػ اػتفبد تشافذاد ثضس و دس آب اص ب٣٤ب دس ادب فقب٥تو پ٥شا اػتدادذ ـب داد

ث عس دل٥ك افذاد سا ثـبس٤، ث اكغالحبت صثب٣ بػج٣ و ش ٤ه اص افذاد ودذ ثشا٢ ا٤ـب ٣ بپظـتب٤ح ا٤

(.4102 ب٤بذ ٥بصذ٤ )بس٣،٣سا اص ثبص

شناسی شناختیشناسی نظری و زبانزبان

ؿبػ٣ صثب3شاؿبػ٣ مؾ، صثب2شاؿبػ٣ كستػ شؽ فذ صثب پب١٤ ثش اشصؿبػ٣ ؾش٢ غبقبت صثب

ش٢ ؿبخت ٥ؿى ػبصوبسب٢ؿبػ٣ ؿبخت٣ تخ فذ ث صثب غبقبت (. دس0161 )دث٥شمذ، اػتاس اػت4ؿبخت٣

-اص خ صثب ،ؿبػ٣ب٢ صثبث ا٤ قب ٥ؼت و د٤ش س٥بفت ب٣٤ثذ٤اػت. اب چ٥ تمؼ٥ ساثغ١ آ ثب صثب قغف

.ب٢ ؿبخت٣ صثب تخ٣ ذاؿت اػتث خج ،آ سا ث٥ب بد اػت 5شا و ا چبؼى٣ؿبػ٣ كست

خش ، اص ػ٢ د٤ش ػ ب٥ت صثب سا فغش٢، ٣ اص ٤ه سداصثب ؿبخت تخ د ساثغ١دػتس صا٤ـ٣ ٥ض ث

-٣ ؼجت ر٣ ب٥ت٣ صثب ث وذ٣ اسائ صثب اص ؿبخت٣ . دسالـ، دػتس صا٤ـ٣ ٥ض ف٣ذدا٣ اك٣ صثب سا ح

ؿبػ٣ ؾش٢ ث٥ب بد. امالة ؿبخت٣ سا دس صثب (0735)6ب٢ ح٢ػبخت(. چبؼى٣ ثب وتبة 4114 ،ضش٤شااست) دذ

كست شفت اػت. دس امالة ؿبخت٣ ا، ؿبخت ر ثبصثب د امالة ؿبخت٣ دس حص٠ ساثغ١دس دسا قبكش

، ٣ ث ؿبػ٣ ف ؿبخت٣ ثدپ٥ـتبص تح دس غبقبت صثب ،ب٢ ح٢ب٢ كس٢ اص ػبختثب تى٥ ثش تح٥چبؼى٣

چبؼى٣ ثد، ثب تى٥ ثش ؿ٠٥ قبداسؿبشدا و ٤ى٣ اص 7خسج ٥ىبف٥ش٢ قب تخ ص٤بد٢ ذاؿت. اب چ٣ ؿى

(. 0172ؿذ )٣٥ پس، ؿبخت٣ امالة د ؿبخت٣ ؿبػ٣ صثبتبصا ٤ى٣ اص پ٥ؾ ،ب مؾ آ دس ؿبختؿذ صث

اص خ شد،اسد و8ؿبػ٣ سفتبسشا٣٤خذ٢ ثش سا شا مذب٢ؿبػ٣ كستچبؼى٣ دس اثتذا دس چبسچة صثب

٥ؼت )وب٢، 9 ا ب٢ صثب٣ اص پ٥ؾ ٤بدشفت ؿذ اثؼتتىشاسوشد ث سفتبسشا٤ب ا٤ى فشا٤ذ ٤بد٥ش٢ صثب ثشخالف ؾش

٤ذ و لجال آب سا فشاشفت ثبؿذ. دس فشا٤ذ ٤بد٥ش٢ ودن، اذ٤ تب (. ٤ق٣ ودن تب چ٥ضب٣٤ سا 4116٣ )وب٢،

وذ و شض آب سا لجال تاذ خالت٣ سا ت٥ذ ٣اب ودن ثخؾ وچى٣ اص اعالفبت صثب٣ سا ث ا فشض وذ.تاذ ٣

ـ٥ذ اػت.

ث شؽ سفتبسشا٣٤ ا٤ ثد و اص آ پغ ثؼ٥بس٢ اص حممب اص ؾش١٤ ٤ى٣ اص دػتبسدب٢ مذب٢ چبؼى٣

ؿبػ٣ ؿبػ٣ ؾش٢ ث سا٥ش٢ ث٥ـتش صثب٥ اش خت ػت پبػخ دس ٤بد٥ش٢ صثب دػت وـ٥ذذ -حشن

(. دسالـ، حص٠ 012ۺ 4104 ؿد )ثبس، ؿبػ٣، ث ا٤ تغ٥٥ش، امالة چبؼى٥ب٣٤ فت ٣غبقبت صثببخت٣ ؿذ. دس ؿ

1 Piraha 2 formal linguistics 3 functional linguistics 4 cognitive linguistics 5 Noam Chomsky 6 Syntactic Structures

7 George Lakoff

8 behaviourism

9 historically unbound

Page 3: cog.linguistics. Purmohammad.1395

3

سا ث خث٣ ا٤فب وذ و اص ؿبػ٣ تب صب٣ تاؼت دس امالة ؿبخت٣ و دس آ دسا خش٤ب داؿت، مؾ خد سا

(.4111 س٤ىشد سفتبسشا٣٤ سب٣٤ ٤بفت )٥ش،

خت ؿىفب٣٤ ف ،ؿبػ٣ پشداختؿبػ٣ صثبؿبػ٣، شدسا ث ثبصتقش٤ف 0731دس د١ ف ؿبخت٣ و

ف ؿبخت٣ ثب ح١ ت ف ؿبخت٣، اص ا٤دس (. 4111 )٥ش، شد٤ذؿبػ٣ ا٢ فلتد٤ش٢ چ ف سا٤ب

-شا ثب تػق١ صثب 0751فا ف ؿبخت٣ ؼ ا ٤بد ؿذ اػت. دس حب٣ و س٤ىشد خذ٤ذ ف ؿبخت٣ و اص د١

،0777ؿبػ٣ ث ف ؿبخت٣ ؼ د تقك داسد ) ٥ىبف خبؼ، اص ؾش سؽ ،ؿبػ٣ ؿبخت٣ ؿى شفت اػت

ث ب٢ ف ؿبخت٣ ؼ د اػت و ٤ى٣ اص حص سا ؿبػ٣ ؿبخت٣س٤ىشد صثب اكثقذ دس ثخؾ (. ٣٥0172 پس،

و٥.٣ثشسػ٣ اختلبس

شناسی شناختیزبان

استجبط آب ثب ب٢ ف ؿبخت٣ ؼ د اػت و ث ب٥ت صثب ر تش٤ حصؿبػ٣ ؿبخت٣ ٤ى٣ اص صثب

ث٣ تخ٣ ث قبب٢ كس٢ بسضب٤ت٣ اص س٤ىشد دس پ٣ 0751 د١ ا٤ سؿت اصشا٤ؾ ث پشداصد. ٣اؼب 1ثذذ تدبسة

ئبسد 2ؿبػ٣ اص خ خسج ٥ىبف، سبذ البوشثب تالؽ چذت اص حممب صثب ،ؿبػ٣صثبف٣ ب٢دس ثشسػ٥ قب

تج٥٥ ػبختبسب٢ ف٣ ػبخت قب ٣ ؿبخت،دػتبب٢ ف ث ثشسػ٣ ؿبػ٣ ؿبخت٣سك شفت. صثب3تب٣

فشا٤ذب٢ ر٣ شتجظ ثب داؾ صثب٣ ٣ پشداصد.

ب، س٤ذادب، حشوبت ثذ٤ب٢ ف٣، اص خ صب ىب، كحثذ٤ب عجمػبختبس ؿبػ٣ ؿبخت٣ ثبصثب

حشوت٣ دس لبت ػبختبسب٢ -حؼ٣ اص عش٤ك تدبسة ف٣ صثبب٢ (. ػبختبس444 ۺ 4100 )تب٣، لق٥تب ػشوبس داسد

ؿبخت٣ اػت )فو٥،(. دػتس صثب ٥ض ب٤تب ٤ه دػتب ف٣ فلت5590777ذ )٥ىبف خبؼ، آ٤فلج٣ پذ٤ذ ٣

ؿ٤، بخدآب فىشد صثب٣ خد سا ثش دس٥ش ٤ه فقب٥ت صثب٣ ٣ب ؿبػ٣ ؿبخت٣ لت٣ صثب اكثشاػبع .)4111

، صثب غبقبت٣ ا٤ حص٠(. دس 4111د٥ )فو٥،ؿبخت٣ فش٣ خد ؿى ٣ حشوت٣-فؾ٥ حؼ٣تدشث ب٢ پب١٤

ۺ ؿبػ٣ ؿبخت٣دس صثبثبثشا٤، . دؿ٣ پشداصؽ اتمب اعالفبت حؼة ػبصبذ٣، ث ثبث اثضاس

؛(0771، ٥ىبف، ٣اك تق٥ب٢ و٣ ؿبخت اػت )ثشذاد ـخلصثب اف(

)ؾش١٤ ف٥ض٤ى٣ اػت-آ ثب خب اختبف٣ چ٣ تقب اؼب ذف٣ ثشذاد ب٥ت ثذ ة( ثبصب٣٤

؛ثذذ( ؿبخت

(0765 البوش،ف٣ اػت ) ،صثب ب٥ت دػتس ج(

(. 4115 ا٤اض،) ثبفت لشاس داسد داؾ ف٣ اػت تحت ػ٥غش٠ػبختبس ػبص٢ ٤ذ فقبقب ثشا د(

ؿبػ٣ وبسثشدؿبػ٣ تب٤ض اك٣ قبث٥ ؿبػ٣ ؿبخت٣ دس صثبث٥ب چبؼى٥ب٣٤ -حؿبػ٣ صثب ثشخالف ؾش١٤

٢ اختبف٣ ب٤ب ق ؿبخت٣ب٢ وبسثشدقاك٣ ؿبػ٣ ؿبخت٣ ث٥ قب٢، صثب(4115) خد ذاسد. ث ؾش ا٤اض

ؿبػ٣ ثخـب٢ ٣ اص داؾ قب ،ب داؼت چ٣ وبسثشد آب٢ اطبؿد. داؼت قلبئ ٣فش٣ تب٤ض اك٣

.ذفشد٢ آخت ٣ ؿ خ قب دس خش٤ب تدبسة . ا٤ د٤ذآ٣ ث ؿبس

و ؿبػ٣ ـتبس٢ چبؼى٣ و س٢ ح صثب تشوض داؿت، قتمذ اػت ؿبػ٣ ؿبخت٣ ثشخالف ؾش١٤ صثبصثب

٥ش٢ لا٢ ؿبخت٣ اؼب ثبؿذ. ث ثبس چبؼى٣، خش ٥ش٢ قب ثب تخ ث ؿىقبت صثب٣ ثب٤ذ ثشاػبع ؿ٥ ؿىغب

؟«ؿ خدات٣ ؼت٥ ب چ»ث ا٤ پشػؾ فؼف٣ و ٣چبؼى ٥ اػبع، پبػخ٣ و ثش. ا١٥ صثب اؼب ح اػت

و پبػخ ٥ىبف خبؼ ا٤ اػت و ب خدات س٣ اؼب خد٢ ح٢ اػت. دس حب٣و دذ ا٤ اػت ٣

1 embodied experience

2 Ronald Langacker

3 Leonard Talmy

Page 4: cog.linguistics. Purmohammad.1395

4

ح٥غ٣ اػت )٣٥ ب٢ وؾ غض، خؼ تدشثت٥د١ ثش ٣ب اص خ ٤بد٥ش٢ صثب ٢ثبسب ١ ٤بد٥ش٤ب ؼت٥

(4104چبؼى٣، ،0172پس،

شناسی شناختیشناسی در زبانروش

تش٢ داسد. ث فجبست ؼتشد ؿبخت٣ تفبت ؾش٢ سؽ ؿبػ٣ ـتبس٢، لشؿبػ٣ ؿبخت٣ دس مب٤ؼ ثب صثبصثب

ثذ تخ ث ؿاذ تدشث٣ ثبؿذ ثبؿذ )ا٤اض، كشفب ثشجب٣٤ ؾش٢ ا٢ ٥ؼت و ؿبػ٣ ؿبخت٣ حصد٤ش، صثب

و استجبط ث٥ ػبختبسب٢ ف٣، ثبصب٥٤ب٢ ر٣ ص٤شثبب٢ ا٢ اػت سؿتا٢ ٥بؿبػ٣ ؿبخت٣ حص(. صثب4104

وذ. ؿبخت٣ ٤بد٥ش٤ب٢ صثب٣ سا ثشسػ٣ ٣فلت

٣ ب٢ خد اص ؿاذ تدشثؾش٤ بخت٣، ا٤ سؿت اغت ثشا٢ آصب٤ؾؿبػ٣ ؿا٢ صثبسؿتث د٥ ب٥ت ٥ب

ؿبػ٣ ؿبخت٣ اك٣ و ثشا٢ تج٥٥ ػبخت صثب ث وبس ٣ سد ثب٤ذ ثب وذ. ث فجبست٣، چ دس صثباػتفبد 1٣شا

ب٢ ب٢ تدشث٣ ف افلبة ؿبخت٣ د٤ش حصوبسوشدب٢ غض ر ػبصبس٢ داؿت ثبؿذ، ا٤ سؿت ث تب٤ح ٤بفت

-ؿبػ٣ پ٥ىشصثب ؿدغبق ٣٣ ؿبخت٣ ؿبػدس صثبضفبت٣ و اص خ . (4104 ؿبخت٣ تخ ثؼ٥بس داسد )ا٤اض،

ثجت ػ٥ب غض٢، ،سفتبس٢ صب٤ـب٣ آ ٥ض آصب٢ب٢ آتح٥ فتب اػت. سؿ 3، صثب اؿبس2صثب حشوت٣ ا٢،

(. 4104 )ا٤اض، اػت ٣تبػبص٢ حبػجتل٤شثشداس٢ غض٢ ٥ض ذ

«زؿت»آ٤ذ و ثش٣. اص اب٢ صثب٣ چ٥ ذاب٢ ف٣ شتجظ ثب صباب٢ صثب٣ ث٥بش چ٥،

س٢ ب. ؿاذ٢ و اص غبقبت شثط ث صثب اؿبس ثچ٥ض٢ اػت دس سث «آ٤ذ»٤ اچ٥ض٢ اػت و آ سا پـت ػشبد

٤ـسا ثؼ٥بس٢ اص ٤ـسا ا٥ؼ٣ صثب ) ٣ دالت داسد. دػت٥ض ثش خد چ٥ ا٢ فاػت دػت آذ

ؿاذ . وذحشوت ٣ آ٤ذ ث ػت خ ب كحجت دسثبس٠ زؿت ث ػت فمت ب كحجت دسثبس٠ ٢ د٤ش(بصثب

ش٤، ا٤اض ) آبػت ـتشن ث٥ ف٣ خد ا٢ )صثب حشوبت ثذ( ـب دذ٠ استجبع٣ سؽد شا٢

(.051ۺ 4114

شناسی شناختیبنیادی در زبان دو اصل

5تقذ تق٣٥ ث ب ث٥بد4٢ؿبػ٣ ثشپب١٤ د اك ٤ب تقذؿبػ٣ ؿبخت٣ اص ؾش سؽصثب (2190771ث ؾش ٥ىبف )

وذ. ثشا٢ ثـش سا ـخق ٣ب٢ ؿبخت٣ صثب خج اك و٣ حبو ثش ١ ثبؿذ اػت. تقذ تق٣٥، ،6تقذ ؿبخت٣

ب٢ قب٣٤، ػبختبس داؾ قب٣٤، ثب، تقذ تق٣٥ دس حص٠ قبؿبػ٣ ؿبخت٣ ؿب تق٥ دس اػتجبط، حص

(.0771استجبعبت ب قب٣٤ چذقب٣٤ اػت )٥ىبف،

ب٢ ختف داؾ صثب٣ خجوذ چ ؿبػ٣ ؿبخت٣ ثشسػ٣ ٣تقذ٢ اػت و ثشاػبع آ صثب ،٣اك تق٥

ب ث ؿبػ٣ ؿبخت٣ ا٤ حصاص خ كشف ح ٣ تاذ ث اػغ١ تاب٣٤ و٣ ؿبخت٣ ثـش تى٤ ٤بثذ. ثشاػبع صثب

ب مؾ ؿبخت٣ آب دس ب٢ ـتشن ا٤ حصس٢ خجثش ، ؿذ، ثىب٢ وبال دضا دس ر پشداصؽ ٣كست حص

.(4115ؿد )ا٤اض ىبسا، ٤بد٥ش٢ ؿبخت تأو٥ذ ٣سذ

ب٢ د٤ش ؿبخت٣ اص خ ف افلبة ؿبخت٣ تقذ٢ اػت و صثب ثـش سا ثب آچ ب اص عش٤ك حص ،اك ؿبخت٣

-ؿبخت٣ سا ض ٣ؿبػ٣ صثبدذ. اك تقذ ؿبخت٣ حممب حص دا٥ اغجبق ٣ؿبػ٣ دسثبس٠ ر غض ٣ سا

1 converging evidence 2 gesture 3 sign language 4 commitment

5 generalization commitment 6 cognitive commitment

Page 5: cog.linguistics. Purmohammad.1395

5

پظؾ دس تب٤ح تا ثاص خ ٣ (.2190771ؿبس پظـب٢ تدشث٣ پبػخ ثبؿذ )٥ىبف،دسثشاثش تب٤ح ث٣ ػبصد تب

ثذ٢ دس دذ٠ خد مو ـبؿبػ٣ ؿبػ٣ سؿذ شدؿبػ٣ ؿبخت٣، ساسا دسفب٥ 1ثذ٢م ١ص٥

ف٥ض٤ط٢ ب٢ثذ٢ دس حصدسن سب عجمب٥ت اػت، تب٤ح غبقبت٣ و دسثبس2٠بػش ػغح پب٤ ٥ض تأث٥ش

ب٢ حبػجبت٣ غض ػبصوبس 4ؿبػ٣ ؿبخت٣فلت تب٤ح تحم٥مبت٣ و دس ص١٥ ػت ذ اث دػت آ ؿبػ٣ شد3افلبة

ؿبػ٣ ؿبخت٣ سا ث حص٠ ؿبخت٣ اػت و صثب تقذب٢ ٥ ٤ظ٥(. 0771)٥ىبف، ، اؿبس وشدػتا ادب شفت

اػت. ا٢ ف ؿبخت٣ ؼ د شتجظ ػبختسؿتغبقبت٣ ٥ب

شناسی شناختیزبانمطالعاتی در های اصلی حوزه

-ؿبػ٣ ؿبخت٣ ث ؿبس ٣دس صثبصثب٣ اك٣ غبقبت٣ حص٠ د6ث دػتسؼجت ؿبخت٣ س٤ىشد5ؿبػ٣ ؿبخت٣قب

قبؿبػ٣ اك ث قشف٣ ٥ ػپغ و٣سا ثشسػ٣ صثب دػتس ث ؼجت س٤ىشد ؿبخت٣تذا ث عس ختلش ثاآ٤ذ. ٣

٤.پشداص٣ؿبخت٣

به دستور نسبت رویکرد شناختی

ؿبخت٣ ث ر٣( تشوض داسذ. س٤ىشد )دػتسػبص٢ ؾب صثب٣ ٤ىشد ؿبخت٣ ث دػتس ثش ذسجت٣ ثش پظـب٢

(. 0765 البوش،)پشداصد ثب٣ داؾ ب ؼجت ث ا٤ ػبب ٣ص اػبػب ث غبق١ ؾب صثب تك٥ف ػبب١دػتس صثب

ب . ثبثشا٤، قؿبخت٣ اػت صثبذ مغ١ آغبص پظـب٢ دػتس آ٤ؿبػ٣ ؿبخت٣ ث دػت ٣و اص غبقبت قبتب٤د٣

.(4115)ا٤اض ىبسا، ؿدحؼة ٣صثب دػتس صثب ث ؼجت ؿبخت٣ؿبػ٣ صثب ؼت١ شوض٢ س٤ىشد

ث دػتس صثب ػبختبسب٢ دػتس٢، ؾب صثب ٤ب ػغح ثبصب٣٤ صثب ؼتم اص قب ؼجت ؿبخت٣دس س٤ىشد

ب دخبت خػبختبسب٢ دػتس٢ راتب ف٣ ؼتذ وبسوشد آب دس ػبختبسثذ٢ حتا٢ ف٣ ٥١ؼتذ، ثى

ؿبػ٣ ؿبخت٣ ثشخالف ثبثشا٤، دس صثبدػتس٢ ؼتم اص ؿبخت قب خد ذاسد. دس ا٤ س٤ىشد، ٥چ م١داسذ.

-ب ٤ب كستب٢ ث٣لشاسداد٢ ثشا٢ وبس لشاسداد ـب ب٢شا٢ چبؼى٥ب٣٤، ػبختب٢ ح٢ ؿ٥دػتس صثب كست

(.0172اؼب ؼتذ )٣٥ پس، شاسداد٢ ثشا٢ ث٥ب فب٥ تدبسةقب ٥ؼتذ، ثى اثضاسب٢ ؿبخت٣ ل

اطب٣ تب مالت دػتس٢ ٥ؼتذ، ثى ا٤ مالت ل٥ذ ب٢ اطب٣ اص خ اػ، كفتدسا٤ س٤ىشد، م

ف٣ ب٢ بد٤ طب، ح كشف پ٥ػتبس٢ اص ثخـؿبػ٣ ؿبخت٣ ادس صثب(. 0765)البوش، ذاف٣ ٣اثضاسب٤

٥ش٤. ٣ ؾش دضا دس اخضا٢ داد٢،دذ و ب آب سا ث كست لشاس٣ صثب سا تـى٥

خبك٣ سا ثش اسصؽ قب٣٤ فبكش صثب٣ تح٥ ٥7شخب٢ش ٤ه اص ػبختب٢ دػتس٢ ؿبخت٣، ؿبػ٣ صثبثشاػبع

ت احذ ٥ؼتذ، ثى ث٥بش ػبختب٢ دػتس٢ ٤ب ػبخد خ ص٤ش سػبختب٢ دػتس٢ ٤ه طسف ،ذ. ثبثشا٤وتح٥ ٣

.ذاػبص٤ب٢ تفبت٣تل٤ش

(. حؼ ث ف٣ وتبة سا داد.1

(. حؼ وتبة سا ث ف٣ داد.4

1 categorization

2 prototypes 3 neurophysiology 4 cognitive neuroscience 5 cognitive semantics

6 cognitive approaches to grammar 7 profiles

Page 6: cog.linguistics. Purmohammad.1395

6

ثبال اص د٤ش٢ وذا اص د خ١ب ٥ؼت ثبثشا٤ ٥چثشا٢ خػبخت اتضاف٣ لبئ ث خد طسفؿبػ٣ ؿبخت٣ صثب

ـتبس٢ ٥ؼت. ثى د خ١ ثبال حبدث١ ف٣ حبك وبسثشد ٤ه لبفذ٠ ،خ ـتك ـذ اػت. ٤ق٣، استجبط ث٥ ا٤ د

دذ. اسائ ٣ سا اص سخذاد احذ لـ، ا٤ د خ دسوب٢ تفبت٣دسا .وذث٥ب ٣ تفبت ١ دػتس٢ احذ٢ سا ث د

« ث ف٣»دس خ١ ا ف .(0764 )البوش، ػبص٢ فبكش صثب٣ اػتتفبت ث٥ ا٤ د خ بؿ٣ اص تغ٥٥ش دس ثشخؼت

اػت. ا٤ تب٤ض ٤ى٣ اص خ تش ثشخؼت ف٣ وتبةتش ؿذ اػت، دس حب٣ و دس خ١ د ساثغ١ بى٥ت ث٥ ثشخؼت

ؿد. احذب٢ بد٤ خاذ 1٣ـتشن د٤ذبب٢ ؿبخت٣ ؼجت ث دػتسصثب اػت و پز٤شؽ احذب٢ بد٤

)ث اط، ش ٤ب خ( ثبؿذ. تشذ ػبد )ث تىاط( ٤ب پ٥چ٥ذتاحبك استجبط ث٥ كست قب ؼتذ ٣

معناشناسی شناختی

-٣ ،ؿذقبؿبػ٣ ؿبخت٣ ث استجبط ث٥ تدشث١ اؼب، ؾب ف٣ ػبختبس قب٣٤ و دس لبت صثب سضشدا٣ ٣

ثبصب٣٤ اعالفبت ف٣ )ػبختبس ف٣( ػبختبس قب٣٤ ؿ٠٥ ؿبخت٣ ثش ؿبػ٣صثبپشداصد. ث تقج٥ش٢، حممب

٥شد و اص عش٤ك ا٢ دسؾش ٣(. قبؿبػ٣ ؿبخت٣ صثب سا چ آ4114٤ش٤، ػبص٢( تشوض داسذ )ا٤اض )ف

ؿبػ٣ صثب٣ شثط ثبؿذ، ث تب آدب و ث قب قبؿبػ٣ ؿبخت٣ب٢ ؿبخت٣ سا ثشسػ٣ وشد. دست٥د، تا پذ٤ذآ ٣

ا٤اض اػتاس اػت )چبس اك ؿبخت٣ خت٣ ثش ذ اػت. قبؿبػ٣ ؿبف٣ فالل تدبسة ػبص٢ ر اصب٢ ذؿ٥

ۺث تض٥ح ختلش آب خا٥ پشداختو (035ۺ 4114ش٤،

تش٤ ضفبت سد غبق دس قبؿبػ٣ ؿبخت٣ ٤ى٣ اص اػبػ٣اصل اول: ساختار مفهومی بذنمنذ است.

ادسان اؼب اص خب خبسج اػت ثشاػبع ؿ٠٥س٤ض٢ ؾش١٤ ػبختبس ف٣ ثشسػ٣ چ٣ تقب اؼب ثب د٥ب٢ خبسج پب٤

ؿبػ٣ ؿبخت٣ ثشا٢ تك٥ف ػبصبذ٣ ف٣ ٤ى٣ اص تج٥٥ب٣٤ و دس صثبدس ا٤ ص٥، (. 035ۺ 4114)ا٤اض ش٤،

اػت. 2ثشاػبع تقب ثذ ثب د٥ب٢ خبسج غشح ؿذ اػت فشض١٥ ؿبخت ثذذ

ؿبخت٣ ثذذ٢ ؿبخت ا٤ اػت و تدبسة ب اص خب خبسج ث اػغ١ ثذ دس ػبختبس فلتؾس اص

و 4«الق٥ت»ب اص 3ث٥شو ب ث آب دػتشػ٣ داس٤ تقب، فب٣٥ د٤ش . ث فجبستؿدف٥ض٤ط٤ى٣ ب ػبختبسثذ٢ ٣

تا٥ دسثبس٠ چ٥ضب٣٤ كحجت و٥ و ث ثذذ٢ بػت. ب تب ٣ ، تأثش اص تدبسةو٥كحجت ٣ دسثبس٠ آب فىش ٤ب

(.4114ؿد )ا٤اض ش٤، ث ا٤ اك ؿبخت٣، اك ؿبخت ثذذ فت ٣ .ف٣ اىب دس٤بفت ادسان آب سا داس٤

ثذذ٢ ثبب٢. ٤ى٣ اص داسدثذذ٢ ب لشاس تدشث١أث٥ش تحت ت افىبس تدبسة ب بسػبخت ،خبسجث خب شؽ ب

٣ ،س داسد دس٤بفت وبب ػ٥ؼت ث٥ب٣٤ اؼب ػ .(4114)ا٤اض ش٤، خ وشدخؼت ادسان سب دستا ٣سا

وبب ث٥ب٣٤، ٣د ب. ثشا٢ ثب، ػدبثب خشؿ(0770 ،ىبسا )اشا دس خدات د٤ش تفبت اػت وببب تقذاد

خدات اص س٤بفت س س٢ تدشث١د س داسذ. تقذاد تفبت وبب وجتشب چبس وبب دس٤بفت خدات٣ ث ب٣ لشض

ب، ثقض٣ ػبصذ. ثشا٢ ثػتشػ٣ دس ٤ه ع٥ف س٣ سا ـخق ٣ب٢ لبث دص٤شا تقذاد وببب ؼتش٠ س ،دزاس٣ شاث بس

ثبثشا٤ ب٥ت ب سا ثج٥ذ. تاذ ا٤ ؼتش اص سلشض سا دس٤بفت وذ، ٣ اؼب ٣ سب٢ بد تاذخدات ٣

ب تأث٥ش ؼتم٥ داسد )ا٤اض دبسة ث٥ب٣٤ ب ثشا٢ دسن ع٥ف سثش ت ،ػبب١ ث٥ب٣٤ ب و ٤ى٣ اص اثقبد ثذذ٢ بػت

.(594115ىبسا،

. ا٤ذلشاسشفت ا٢دسثؼتذ. تلس و٥ذ دس اتبق ص٣ ص٤ش سا ؼئ١ ثذذ٢ ثب ثشا٢( 035ۺ 4114ا٤اض ش٤ )

ثخؾ ث٥ش٣ داسد. سد٤ا٤ه ثخؾ دس٣، اػت، ۺ چبس عشف آ حلس خد سا داسدخبف اتبق زوس ختلبت حد٣

1 symbolic units

2 the thesis of embodied cognition

3 construals

4 reality

Page 7: cog.linguistics. Purmohammad.1395

7

تاذ اتبق سا تشن ٣دۺ اؼب ؿاضبف ٣ب٢ اتبق ـخلث 1«حد» ث ب٥ض وبسوشد٢ د٤ش٢ ـخل١ ،ثشآ فال

ص اص تاذ ث بب ٣اتبق تبحذ٢ بؿ٣ اص ـخلبت ثذ اؼب اػت. اؼب ؿذ٣حلس ٤ذثشاتبحذ٢ ٥تحد وذ.

ساثظ اص حلسؿذ٣ اص تجقبت ؿ خبك٣ ذ. ث فجبست٣، حد٥ت ٤بدس ثزس ب اص ص٤شذ ث سچدسصب خبسج ؿث٥

(. 036ۺ 4114و٥ )ا٤اض ش٤، دس تقب ثب د٥ب٢ خبسج تدشث ٣اػت و ب ثذذف٥ض٤ى٣

تدبسةؿد. فت ٣ «حد2تل٤ش٢ عشحاس٠»ؿبػ٣ ؿبخت٣ ث آ ف شتجظ ثب حد چ٥ض٢ اػت و دس صثب

ب ؼتم٥ ثذذ٢ ذ. ف حد حبك تدشث١ادب٥ش٢ فب٥ قبذ ٣ثذ٣ ب اص عش٤ك عشحاس٠ تل٤ش٢ ث ؿى

٥ش٢ فب٥تاذ خت ؿىتل٤ش٢ ٣ عشحاس٠اػت. ػبختبس ف٣ ؿذ ٤ب داسا٢ حدق٥تب٢ حلسؼجت ث ل

وذ ا٤ خلف غشح ٣ دس (14ۺ 0761) و ٥ىبف خبؼعشحاس تل٤ش٢ دسثبس٠ ص٤ش ب٢تش ؿد. ث ثباف٣اتض

ۺ ٥ذتخ و

ب ث٥ش آذ.. ا اص و0

ث٥ش آذ٤. ت. ب اص ـىال4

ؿذ اػت.تش٢ ثخؾ. ا اسد ؿشا٤ظ سضب٤ت1

،4لق٥ت ف٣ اتضاف٣ س٢ حص٠ ،عشحاس٠ تل٤ش٢ حد 3اػتقبس٢ افىؾ ب اص عش٤كخ ا٤ (0765) ث ؾش ٥ىبف

اص تدشث١ بؿ٣ اػت و ػبختبس قبذاػتقبس٢ ا٤ . ؾس اص افىؾاذذؿػبخت ث٥ش آذ اص ـى ث٥بس٤٢ق٣

-٥ش٢ حصت ؿىخد خ ؿد ا٤ فشا٤ذ ث ث١تل٤ش٢ حد ٣ ٠خت خك فب٥ ف٣٥ چ عشحاس ،ثذ٣

.ثش ا٤ اػبع، ػبختبس ف٣ ثذذ اػت(. 036ۺ 4114ش٤، ا٤اض ) شدد٣ چ لق٥تتش ٣ اتضاف٣فب٢

ا٢ اص فب٥ خد دس ثشاػبع اك د، صثب دف. اصل دوم : ساختار معنایی، ساختاری مفهومی است

لشاسداد٢ قب٣قب٣٤ ) بس. ث فجبست٣، ػبختدشد٣ ثش خبسج ب٥تب اؿ٥ب٢ خد دسث اػت ؼتم٥ب ر ٤ـس

. شچذ ا٤ ادفب ث ا٤ قب ٥ؼت ف٣ )فب٥( داؼت بستا قبد ػبخت( سا ٣ب٢ صثبب د٤ش ثخـاط ثب شتجظ

بخت٣، قب٣ اتمب٣ تػظ فبكش ؿبػب ؿذ. دس فم، ث ؾش قب ثشاثش و ػبختبس قب٣٤ ػبختبس ف٣ دل٥مب ثب

(. 6ۺ 4115 ا٤اض ىبسا،) ذاا٢ اص فب٥ ثبمتب ص٤شدف ،ب(اط صثب٣ )بذ

و البوش عس تا٥ آب سا دس لبت صثب سضشدا٣ و٥. بب احؼبػبت ص٤بد٢ داس٤ و ٣ب افىبس، ا٤ذ

ثبال٢ دب و ىب س٤ؾ ػج٥ ت ث٣٥ ث فبك١ ٥بو وذ، ف٣ دس ر ب خد داسد( ثذا اؿبس 0765٣)

اػت، ثب٤ذ ف٣ اص ا٤ «ػج٥»وذ و دس ا٤ بح٥ اص كست سؿذ ٣ ٣٤ب ثف٥ ا٤ىشدد. ثشا٢ ٣ اػت ثش

قب٣٤ و ث عس لشاسداد٢ ٤ب فب٥ 5دذ و فب٥ اطب٥٣ ـب ٣ر داؿت ثبؿ٥. سا لؼت اص ثذ دس

دس ر ٤ـسا خد ص فب٥ ا ٣وب ب اص ث٥ دف١تب ٤ى٣ اص ص٤شدف ،ذاث اط شتجظ ٤ه ثخؾ صثب ثب

.(4115ا٤اض ىبسا، ) ذثبؿ٣

ب٢ وبال ثؼت، فب٥ اطب٣ ػثشاػبع اك . المعارفی داردةاصل سوم: ساختار معنایی ماهیتی دائر

ب٢ داـ٣ اػت و شثط وذ. ثى فب٥ اطب٣ تب مغ١ آغبص٤ دػتشػ٣ ث رخ٥شـخق قب٣٤ سا ثبصب٣٤ ٣

د تفبتذاسذ. ٣ لشاسداد٢ ب قب٤ذ. اجت عشح ا٤ ادفب ث ا٤ قب ٥ؼت و اطثبؿث ف ٤ب حص٠ ف٣ خبف ٣

(.4112 ثبؿذ )ا٤اض،٣ «با٥ذ» «خؿحب» كفبت قب٣ ؼتش٠ اص بؿ٣ ،قب٣٤ حبػ اص ص٤ش خ١

شا خؿحب اػت. .0

1 container

2 image schema 3 metaphorical projection

4 state

5 lexical concepts

Page 8: cog.linguistics. Purmohammad.1395

8

شا با٥ذ اػت. . 4

تخبة تفؼ٥ش٢ تبػت ثب ا ب ف٣ پشداصؽ ػبخت قب٣٤ سا وت٤ه اط، ؿبػب ؿبخت٣ قب٢ لشاسداد٢ قب ؾش اص

تحت تأث٥ش ،و٣٥ و ب ثشا٢ ا٤ اط اتخبة ٣داسد. قب٤ چذ٤ قب «ػب». ثشا٢ ثب، اط «ذاا٥ضثش٣»ثبفت اػت

ذ.وا٤ ىت سا سؿ ٣ ب٢ ص٤شثب(. 43ۺ 4114، تشش فو٥) س سفت اػتاط دس آ ث وبثبفت٣ اػت و

ػب اػت.ص غزا٢ سص زؿت . 0

ػب ث خب ثشـت.. ا اص ث٥بسػتب 4

. ا اص اخالل٣ ػب ثشخسداس اػت.1

ثى ث قب٢ آ ،و ا وال ث٥بس ٥ؼتا٤ ٥ؼت د اب تفؼ٥ش خ١ .اػت فبػذ ـذغزا ا٤ اػت و ا تفؼ٥ش ثب

دذ ثبب ـب ٣. ا٤ و اخالق ا خة اػتػت ػ ث ا٤ قب ، خ١شتفـ ؿذ اػت. ث ٥ ؿى خغشاػت و

٥ض داؾ «اخالق» ،«ث٥بس٢»، «غزا» اقبسف٣ خد دسثبس٠ةث داؾ دائشاثتذا ب ٤ذ، ثشا٢ ف آچ ٤ه ٤ـس ٣و

ػبص٣٤ ساخ ٢ بق ثبفت، اص ب٢ بػتاتخبة ق ثب و٥. پغ اص آ،٣ سخؿ« ػب »اط٠ قب٣ ختف خد دسثبس٠

(.4112 ا٤اض،)

-. ثش اػبع ا٤ اك صثب قب سا سضشدا٣ ٣سازی استشیوۀ مفهوماصل چهارم: ساخت معنایی زبان به

ؿد. ػبخت قب قبد ا٤ اػبع، قب دسػغح ف٣ ػبخت ٣ . ثشؼتذػبخت قب فمظ حشنب اط ىوذ، ث

٣ آسا٤ؾ ف٥بت ف ب ثشا٢اص خ اط اػت و ث اػغ١ آ ثخـب٢ صثب ػبص٢ فشا٤ذ٢ ف اػت1ػبص٢ف

٤ه كست و ثتا آ سا ث ى م١ دضا٣٤، آداسذ. قب ٤ه فشا٤ذ اػت مؾ تحش٤ى٣ ،ص٥ث وبس٥ش٢ داؾ پ٥ؾ

(.4115 ىبسا، ا٤اض ) اػتجبط ٥ض دس ػبخت قب دخبت داسد . چ٥ ساجشدداوتؼبة وش ٢ اعالفبت٣ثؼت١ دضا

شناسی شناختی و استعارهزبان

س٤ىشد. اػت شفت لشاس خذ٢ تخ سد ؿبخت٣ ؿبػ٣صثب دس و اػت ٣ف ٣ث٥ب اػبػ٣ ب٢ؿ٥ اص ٤ى٣ اػتقبس

آب ثب و ب٣٤اػتقبس آب ثؼ٥بس وتبة دس خبؼ ٥ىبف تػظ 0761 ػب دس ثبس ا٥ اػتقبس، ثؼجت خذ٤ذ-٣ اػتفبد آ ثالغ٣ اثش شا٢تب ث اػتقبس اص ػت٣ د٤ذب ثشخالف ؿبخت٣، ؿبػ٣صثب دس .ؿذ غشح2و٣٥ صذ٣

دس اك٣ ثحث اص» ٤ب «سا٣ ا تبص ت» چ ب٣٤اػتقبس .اػت صثب دس ٢ػبصف خذابپز٤ش خضء اػتقبس ثى ؿد،

،«بذ لشضب ص٤ش» ،«اػت عال لت». ٥ؼت ؿبفشا اد٤جب ختق ؿد٣ اػتفبد فبد٢ شد ، دس صثب سصش٠«ـ

-اػتقبس اص ب٢ د٤ش٢ ،«زاؿت ػش پـت خث٣ ث سا شح ا٤» «اػت پشتب ت اصذ٣» «ثبالسفت ل٥تب»

صثب دس تض٣٥٤ اضبف٣ ٤ه ػبخت اػتقبس ،س٤ىشد ا٤ ثشاػبع دسالـ،. ؿذ٣ اػتفبد فبسػ٣ صثب دس و اػت ب٣٤

اػتقبس٢ ب٥ت٣ داسا٢ ٥ض تفىش فجبست٣، ث. ؿد٣ حؼة اتضاف٣ ٢ػبصف تفىش بپز٤شاختبة فشا٤ذ ثى ٥ؼت،

.اػت

ض ٤٥ه چ٥ض ثشاػبع چ دسن تدشث١ ثى اػتقبس ،دؿػبخت ٣ تب ثشپب١٤ ؿجبت اػتقبسدس س٤ىشد ؿبخت٣،

اذ٤ـ١ ؿ٠٥ ثى ،صثب ٥ؼتػبخت شثط ث اػتقبس تب ث ؾش ا٤ حممب، (.٥0761ىبف خبؼ، ) اػت د٤ش

اش ا٤ ثشداؿت و ؾب ف٣ ب ث تقج٥ش٢، ب٥ت ؾب ف٣ ب جت٣ ثش اػتقبس اػت. ٥شددسثش ٣اؼب سا ٥ض

د٥ ٥ض ش سص ادب ٣ و٥ آچؿ٠٥ تفىش ب، آچ تدشث ٣ثذا قبػت و ث ؿذت اػتقبس٢ اػت دسػت ثبؿذ،

اذ٤ـ٥ذ دسثبس٠ ؿ٠٥ثى سا٣ ثشا٢ ،ب ٥ؼتث٥ب اذ٤ـ اثضاس صثب٣ ثشا٢ كشفب اػتقبس٢ ؼتذ. ث تقج٥ش٢، اػتقبس

.(0761 )٥ىبف خبؼ، چ٥ضبػت

1 conceptualization

2 Metaphors We Live By

Page 9: cog.linguistics. Purmohammad.1395

9

ؿى ،ذؿ٣ بؿ٣ ب ٥بتتدشث اص ؼتم٥ب و تدشث٣ فب٥ اص وچى٣ پب١٤ دف١ ثش ر اؼب تلس٢ ؾب

خ، پب٥٤، ثبال، ىب٣ )ث ساثظ اص ا٢ث دفتا ٣ تدشث٣ اص خ فب٥ (.٥0761ىبف خبؼ، ) اػت شفت

حشوت بذ اػبػ٣ فقب٥تب٢ ٤ب سةباص تد ا٢دف ؽشف( خد )ث ف٥ض٤ى٣ ٣ؿبػؼت٣ فب٥ دف١ فمت(،

اؿبس د. ،وشد

٤ب بؿت ف٣ اغجبق٣ اػت و دس آب ف ٤ه صثب اػت حب٢ ضاسا اػتقبس٠ ف٣ و ؿبد٠ؾب

٤ذ ٤ه صثب فذتب اص ب٢ خذاػتقبس .٥شدكست ٣ ث حص٠ ف٣ د٤ش )ملذ( (ءف٣ )جذااص ٤ه حص 1لشاسداد٢

و ب تدبسة ؿبػ٣ ؿبخت٣، ػب٤شس٤ىشد صثب دس .(4114 ٥ىبف،) ذآ٤ثؼظ ٥ ؾب ثضسي لشاسداد٢ ث دػت ٣

٤ب اػتقبس٢ تلسات ا٤ ،ث ؾش ٥ىبف .٥شذث خد ٣ اػتقبس٢ ب٥ت٣ عج٥قتب ،ب ٥ؼتذ ف٥ض٤ى٣ ؼتم٥ب حبك تدشث١

دس .ؿذ٣ دسن ،شفت ب ؿى ر اػبػ٣ تدشث٣ فب٥ اص وچى٣ دف١ اػتقبس٢ اص اثشداس٢ عش٤ك اص اتضاف٣

.تشذع اتضاف٣ دسن حص٠ ٤ب كحجت و ثشا٢ؿد ٣ اػتفبدفجبسات٣ صثب اص ب،اوثشاػتقبس

شناسی شناختی در زبانمفهومی نظریۀ استعارۀ

ف٣ اػت. ا٤ذ٠ اك٣ دس ؾش١٤ اػتقبس٠ بؿبػ٣ ؿبخت٣ق دس حص٠ ٢ بؾش١٤ اػتقبس٠ ف٣ ٤ى٣ اص ا٥ ؾش٤

اؼب٣ ٥ض اػتقبس٢ اػت ٥ؼت، ثى ب٥ت فىش اذ٤ـ١ ؿبػ٣ػجه ؤف١ا٤ اػت و اػتقبس تب ٤ه اثضاس صثب٣

ؿد. ب٢ ف٣ ػبصبذ٣ ٣حص ٤ب بؿت اغجبق ا٤ شؽ، ػبختبس ف٣ ثشپب١٤ دس(. 464ۺ 4114 )ا٤اض ش٤،

ۺ ػتاك٣ دس قبؿبػ٣ ؿبخت٣ شتجظ ا شؽثب د اك ا٤ ؾش٤

.داسد ب ثذذ ػبختبس ف٣ س٤ـ دس تدبسة ؿبخت ثذذ، ٤ق٣ -0

اػت. ثبصتبث٣ اص ػبختبس ف ،صثبػبختبس قب٣٤ -4

فب٥ ثؼ٥بس ـى اػت. ثشا٢ ثب، ػق٣ و٥ذ اص ثقض٣ وشد دسثبس٠غ٥شاػتقبس٢ ثشا٢ كحجتا٢ وشد ؿ٥ ب٣ پ٥ذا

ۺ ث٥ش٤ذ سا دسؾش ب٢ ص٤شثبدسثبس٠ صب حشف ثض٥ذ. ٤3ب حشوت2ث فضبثذ اسخبؿ

سػذ.٣اص سا ف٥ذ داسد .0

ؿ٤.داس٤ ث ف٥ذ ضد٤ه ٣و و .4

سا دسؾش ث٥ش٤ذ. فب٣٥ «خـ»ف ،و٥. ثشا٢ ثبثؼ٥بس٢ اص فب٥ سصش٠ خد سا دس لبت اػتقبس دسن ٣ب

ثؼ٥بس اػتقبس٢ خـ ػبص٢ؿ٠٥ ف ،ثب ا٤ خد . اب(4114)ا٤اض ش٤، خض ا٥ تدبسة اؼب٣ اػت خـچ

. سا ثج٥٥ذ ص٤شب٢ . ثباػت

خ ث خؽ آذ. .0

افلبث ث س٤خت. .4

و.داس لبع٣ ٣ .1

د٤ داك وشد. .2

مفهومی های نظریۀ استعارۀمشخصه

1 conventional mapping

2 space

3 motion

Page 10: cog.linguistics. Purmohammad.1395

10

1ػ٣٤ه٤ ؿبػ٣ ؿبخت٣ غشح شد٤ذ اػتپشداصا صثباػتقبس٠ ف٣ و تػظ ؾش٤ ب٢ اػبػ٤٣ى٣ اص خج

-٣ ثب حص٠ ملذ غجكذ، حشوت٣ داس-جذا و جب٢ حؼ٣ ب ػبختبسب٣٤ سا اص حص٠اػت. اػتقبسب٢ ف٣ اػتقبس

ػبص٢ و٥. ف «فـك»٣ تا٥ ػفش سا ثب و٥، ابػبص٢ ٣ف «ػفش»سا ثب «فـك»وذ ثشفىغ. ثشا٢ ثب،

«لت ؿىؼت»سا ث فا «تلبدف ساذ٣» «قـق» «فبؿك»لشاسداد٢ ث فا تا ث كستسا ٣ «ؼبفشا»

ب اؼب بؿ٥» « اؼبب بؿ٥ ؼتذ»د اػتقبس٠ ،شب٢ ص٤دس ثب (.475ۺ 4114)ا٤اض ش٤، ػبص٢ وشدف

ذ. اغجبل٣ ٤ب بؿت٣ شثط ث خد سا داس ؿ٠٥ ذ٤شذ، اب ش ٤ه اص آبآ١٤ ٤ى «ؼتذ

.بؿ٥ ؼتذ بذ باؼب .0

شفت. ا بؿ٥ حؼبة اػت. اف٣ ثتش٤ ش س

.اؼب ؼتذ بذ ببؿ٥ .4

وذ. ب٢ شا حزف ٣داد آ٤ذ. ٥ـخؿؾ ٣ اص اسا٤ب

ؼجت اص خ ػشفت ػبختبس و٣ آ ث اؼب سا٤بب٢ وبسوشد٢ ىب٥ى٣ ، خلت«ب بؿ٥ ؼتذاؼب» دس اػتقبس٠

ؿدسا٤ب غجك ٣ثب باؼب "اؿتجب وشد" "آذ خؽ"، «ب اؼب ؼتذبؿ٥»اب دس اػتقبس٠ ، اػتذؿ داد

. (475ۺ 4114 )ا٤اض ش٤،

ف٣ ا٣٤ ثشا٢ تق٥٥ حص٠ آ٤با٤ اػت و داسد. ػؤا ا دػ٣٤ اغجبق اػتقبس٢ خه٤ دسثبس٠ اػؤ د

ا د ا٤ اػت و چ فا٣ دس تق٥٥ ا٤ ا مؾ داسذ؟ ػؤخد داسد؟ ،دملذ ث وبس٣ س مؾ جذأ ٤بدس و فذتب

ب٢ شتجظ ثب حص ،ب بؿت اػتقبس٢ثشا٢ اغجبق ٤ ٢ جذأبتش٤ حصو سا٤ح( دس ثشسػ٣ خد تخ ؿذ 4114) ؾؿو

آؿ٣ ) (، غزااػت فش ٠٥ا اػت(، ٥بب ) ثب٣ ىبس(، ح٥ابت )ا سس دس ثغ شفتبس٤ب غعثذ اؼب )

.اػت ( ٥ش )ث ا فـبس ٥بس٤ذ(اثشا٢ ت پخت

ب٢ ف٣ چ عجم ،٢ب بؿت اػتقبسب٢ ملذ ثشا٢ اغجبق ٤تش٤ حصسا٤ح(، 4114) ؾؿث ثبس و

، ساثظ )تخ ؾست ؼت( ، افىبسب مبت وشد()ا دسثشاثش ػػ، اخالل٥بت دسآسد( ش)اص خؿحب٣ پاحؼبػبت

د و اك٣ ا٤ ث ا٤ذ٠ 0771تب ااػظ د١ .ثبؿذ٣ زسد()صب ٣ صب (اسدػت٣ ؼتحى٣ د )ثب ا ساثغ١ اؼب٣

ب ثشپب١٤ خدؿب آ وشد دسثبس٠ آب دسنزا كحجت ف٥ض٤ى٣ وتش٢ داسذ تشذ ـخلبتفب٥ ملذ فذتب اتضاف٣

صب ا٤ س، اصاػت. تشتشذ ف آب آػبب٢ جذأ ف٣٥حص ،(. دسفم0777اػت )٥ىبف خبؼ، تشـى

ص٤ش تخ و٥ذ ۺ ب٢. ث ثبذؿػبص٢ ٣ف ؼت فضبحشوت ثشح

ا٤ ساثغ ذت ص٤بد٢ ع وـ٥ذ. .0

.٤ؿػب ضد٤ه ٣ لـ ث ثتش٤ ٤داس .4

٥ش٢ فشاسػ٥ذ اػت.صب تل٥ .1

آ٤ذ.ب حش داسد ٣ .2

آب٣ ب ؼجت ث بسةص٤شا ف ب اص صب اص تد ،ؿدػبختذ ٣ حشوت صب دس ثؼتش (0777) ث ثبس ٥ىبف خبؼ

اػبػ٣ ب ث س٤ذادب٢ حشوت٣ س٤ـ دس تدبسة ،ب اص صب ؿد. تدشث١تغ٥٥ش و اص اثقبد ثشخؼت١ حشوت اػت بؿ٣ ٣

. دسدا

ى اػت حب٢ خضئ٥بت ص٤بد ثبؿذ و ب٣ سا د٤ش٢ ب٢ ف٣ فال ثش ا٤دبد اغجبق ٤ب بؿت، داؾاػتقبس

ص٤ش شثط ث ب٢ثب ؼتذ.3غ٣ ٣اػتجبعب٤ ٤ب2ب٢ اػتقبس٢ حب٢ اػتضابتاغجبل ث تقج٥ش٢، دذ.فشاس٢ ب لشاس ٣

1 unidirectionality

2 enrichments 3 rich inferences

Page 11: cog.linguistics. Purmohammad.1395

11

تا و دس حص٠ جذأ خد داسد ٣سا دذ ػبختبس٢ ثبؿذ. ا٤ ثبب ـب ٣٣ «ػفش اػت٤ه ،ثحث»ف٣ اػتقبس٠

ص٤ش تخ و٥ذ ۺ ب٢. ث ثبملذ ٥ض اػتجبط وشد دس حص٠

س٤.ب لذ ث لذ خ ٣ .0

ا٤.ثخـب٢ ص٤بد٢ سا پؿؾ دادب .4

ا٢ ثشػ٥.تاؼت٥ ث ت٥د .1

ا تاؼت ثحث سا دجب وذ. .2

. دس حص٠ جذأ داسد اغجبق پ٥ـشفت دس ثحث ثب ؼ٥شثحث ثب ػفش ؼبفشا، س ثحث ثبدوذب دس ا٤ ثبب، ـبسوت

خت ا٤ تض ملذ ملذ شػذ غ٥ش. تذاف٣ ث٥ جذأى اػت ث ،ؿذ ؼبفشا ى اػت )ػفش(

(. 4114)ا٤اض ش٤، ذاتفبق ث٥فت ٥ض )ثحث( ملذ ذ دس حص٠تاؿد و ٥ س٤ذادب ٣)اػتجبط غ٣( ٣

های تصویری طرحواره

ؾب اػت و پ٥چ٥ذ٣ اذ ا٤دغشح وشؾب ف٣ دسثبس٠( 0761) و ٥ىبف خبؼ٢ ٣ بپشػـ ٤ى٣ اص

بست٣، ث٥ـتش . ث فجذب ػبختبس٢ اػتقبس٢ داسا٢ اص ؾب ف٣ ث ؾش آب ثخؾ فذؿد. ف٣ اؼب اص ودب بؿ٣ ٣

ذ و ث عس ؼتم٥ ثذ اػتقبس د داسخ٣ ب٥ؿذ. اب آ٤ب ففب٥ د٤ش دسن ٣ ا٢ دس لبتاذاص فب٥ ب تب

سا دسن وشد؟ بثتا آ

ااؿ فب٣٥ ب٢ خؼ٣ ب حبك استجبط ٥ب ـخل ،و٥فب٣٥ و ب آب سا ث عس ؼتم٥ دسن ٣

ختبس . ثشا٢ ثب، ػب(. ٤ق٣ ػبخت ا٤ فب٥ ثش پب١٤ تدشث١ ثذذ بػت0171)ساػخ ذ، ثؼبص٤ آب سا اػت و لبدس٤

-تش، ت٥د١ تقب ب ثب ح٥ظ ف٥ض٤ى٣ اػت. ا٤ دػت اص فب٥ اػبػ٣فب٥ ىب٣ حبك تدبسة ىب٣ ب ث تقج٥ش دل٥ك

دذ و ب ثشا٢ دسن ـب ٣ ب٢ ص٤ش(. ثب0761ؼ، ٥ )٥ىبف خبو٣ ؼتذ و ب ثب آب صذ٣ ٣تش٤ فب٥

ۺ و٥ب٣ اػتفبد ٣ ث٥ب فب٥ اتضاف٣ اص فب٥ ف٣٥ ثذذ ٤ب خؼ

اؼب دسآذ وبسذا ثبال سفت اػت. .0

ل٥ت ؼى ػمط وشد اػت. .4

ا ت٢ دسدػش ثضس٣ افتبد اػت. .1

( پ٥چ٥ذ٣ و دس ؾب ف٣ ب خد داسد حبك ب٥ت 0761) ٥ىبف خبؼعس و فت ؿذ، ث ؾش ب

داسد. اص تش٤ ضفبت٣ و دس ثش س٢ ػبختبس فب٥ ٣ؼتم٥ ثذذ٢ تأث٥ش ،٣ اؼب اػت. ث تقج٥ش٢بخؼ

ب٢ تل٤ش٢ ثبصب٥٤ ب٢عشحاس. اػت1تل٤ش٢ ف٣ غشح اػت عشحاس٠ خلف ثذذ٢ استجبط آ ثب ػبخت

ذ. ث فجبست٣، ثبؿ٣ ـبذاتب ثب د٥ب٢ اعشافب ف٣ ؼجتب اتضاف٣ ؼتذ و ؼتم٥ب حبك تقب سصش

٣ ػبصبذ٣ ف اػبع ٥شذ. ؾش١٤ ثذذ٢تل٤ش٢ فب٣٥ ؼتذ و اص تدشث١ ثذذب ـئت ٣ب٢ عشحاس

آ٤ذ.بس ٣ػبختبس قب٣٤ ث ؿ

٠عشحاس» 4«ب٣ثذذ ٤ب خؼ عشحاس٠»، 3«عشحاس»اكغالحبت ،2ثذ دس روتبة دس (0765خبؼ)

دذ و ب ثب ب٣ عشحاس٠ تل٤ش٢ ـب ٣ثذذ ٤ب خؼ حبت عشحاس٠اكغال ثشد.٣ ث وبس سا ث خب٢ «تل٤ش٢

1 image schema 2 The body in the mind

3 schema 4 embodied schema

Page 12: cog.linguistics. Purmohammad.1395

12

فضب تغ٥٥شات ف٥ض٤ى٣ اؿ٥ب دس عس ذا دس ؾب ادساو٣ ب، حشوبت ثذ٣ بوبس داس٤ و ث ا٢ ػشػبختبسب٢ عشحاس

ث٥ب -ضاسػبختبسب٢ ٤ق٣ ،1ا٢ب٢ تل٤ش٢ ػبختب٢ ضاسدذ و عشحاسداسذ. ثبثشا٤ ثذذ٢ ـب ٣وبسوشد

تل٤ش٢ ث كست ؼتش ب٢عشحاس٥ؼتذ. ،«اػت پبدس٢شث س٢ »بذ ،وذو ؿشا٤ظ كذق سا ـخق ٣ اتضاف٣

ا٢ تك٥ف و٥، د٤ش ب٢ تل٤ش٢ سا ث كست ضاسوذ. اش ػبختبس عشحاساص س٤ذادب وه ٣دسن ب ل٥بػ٣ ث

0765)خبؼ، ٥تج٥٥ وسا د٤ش اص ٤ه عشحاس ث عشحاس٠ آب2فىشد آب لبث٥ت تجذ٤ تا٥ ب٥ت عج٥ق٣٣

(. 41ۺ

-٣ب ب٢ تل٤ش٢ دس ؾب ف٣ ٥ش٢ عشحاستدشث١ ثذذ ب ثبفث ؿى ( قتمذ اػت0765) خبؼ

اص آدب و ػش ب ثبال٢ ثذ ب پب٢ ب دس لؼت پب٥٤ فت ؿ لذ صد اؼب ث ؿى لبئ،ؿذ. ثشا٢ ثب، ثب دسؾش ش

وـذ، حس فد٢ ثذ اؼب ث حبػ وبسوشد٢ خبرث و اخؼب سا ث عشف خد ٥٣ش٢ تخ ث ٥ض ثب لشاسداسد ثذ ب

ذ. پب٥٤ ثذب تفبت ب٢ ثباللش٣٤ ثبال ث پب٥٤ داسد ثخـاػت. ٤ق٣ حس فد٢ ب بلش٤

اػت و ؿ٠٥ استجبعب ثب ح٥ظ سا ا٤ ؾش حس فد٢ ثذ اص بلش٣٤ ،ث ؾش قبؿبػب ؿبخت٣

بلش٣٤ حس فد٢ افتذ. ثبتخ ث ثش ص٥ ٣ ث د٥ خبرث، اؿ٥ب ث خب٣٤ ك جبؿذاش وذ. ثشا٢ ثب، تق٥٥ ٣

ث پب٥٤ ب بثشا٢ ثشداؿت آ خ ؿ٤ ،ذدجس٤ ثشا٢ ثشداؿت اؿ٥ب٣٤ و س٢ ص٥ لشاس داس ،ب داس٤و ب اؼب

. ث ؾش وذ٣ تق٥٥استجبعب ثب ح٥ظ سا ٥. ث فجبست٣، ف٥ض٤ط٢ ب ؿ٠٥ث ثبال ب و بو٥ ثشا٢ ثذ وشد آ

ؿد. 3٣پب٥٤-تل٤ش٢ ثبال ا٤ خج اص تدبسة ب ثبفث ا٤دبد عشحاس٠ ،(0765) خبؼ

ب٢ دسالـ، عشحاس .(4112 )ذش، اػتودو٣ دسا اص ب ثب د٥ب تدشث١ تقب ا٤ تدبسة بؿ٣ اص ثذ، فال

تدبسةاص ػبختبسب٢ ف٣ بؿ٣ ثى، (4112)ذش، رات٣ ٥ؼتذ ٣٣، ػبختبسب٢ داـؼتذ، ٤ق4خبػتتل٤ش٢

ث٥ب٣٤ بػت، اب ا٤ اكغالح دس اكغالح تل٤ش دس صثب سصش حذد ث ادساوبت ذ. الص ث روش اػت وثبؿثذذ ب ٣

ؿد.ادساو٣ اؼب سا ؿب ٣-تش٢ داسد تب٣ ااؿ تدبسة حؼ٣ؿبػ٣ ؿبخت٣ وبسثشد ػ٥ـؿبػ٣ صثبسا

-ب٢ تل٤ش٢ دس دسفم٥ذ داسد و عشحاس (4112) ؼتذ. ذش5ف٣ب٢ تل٤ش٢ پ٥ؾاكال عشحاس

-ا٤ ثذا قبػت و عشحاس .ذاآذ تدبسة حؼ٣ ث خد اص عش٤ك ،٥ش٢ فب٥ پ٥ؾ اص ؿىب٢ ا١٥ تىب اؼب

ب٢ چشا و عشحاس ،ذاؾب ف٣ ث٥ب ب٢ تل٤ش٢عشحاس ،. دسالـؼتذ فب٣٥ اص ؿ خبف ب٢ تل٤ش٢،

ذ. داسا٢ عشحاسؿى ذ، ؼت ب شتجظ٥شذ چ ثب تدبسة ٣ ؼتذ و دس ر اؼب ؿى ٣تل٤ش٢ ا٥ فب٥

ؼتذ. دس الـ، عشحاس٠ حد د شتجظح ٠ؿذ ثب عشحاساطب٣ ٣ «ت» « دس»ث فب٣٥ و ثب حشف اضبف

دس «ت» حشف اضبف١ بذ وبسثشد. داسد ا٤ فب٥ اطب٣ ؿذ خبف سا دسثش تل٤ش٢ اػت و ١-ا٢عشحاس ٣ف

ب٢ ص٤ش.خ

افتبد ت دسدػش. .0

.اافتبد٥ش ثذ٢ ت٢ خل١ .4

-ب٢ تل٤ش٢ حبك تدبسة ثذذ ب ؼتذ، اص عش٤ك تقب ب ثب خب ث دػت ٣عس و د٤ذ٤، چ عشحاسب

وـ٣ ب س٢ ب٥ت٣ د٤ش ٤ب تل٤ش٢ اص تدشث١ عشحاس٠ش٤ذ. ا٤ سا دسؾش ث٥ «٥ش»تل٤ش٢ ذ. ثشا٢ ثب، عشحاس٤٠آ

آ٤ذ. ٤بثذ ث دػت ٣آ اشط٢ حشوت٣ اتمب ٣ ت٥د١ وؾ ٤ه ب٥ت س٢ ب و دس

ذۺ ٥ش ٥ـ اص عش٤ك وح ٤٣شـتتل٤ش٢ سا ث كست ص٤ش ( ـخل١ تقب٣ عشحاس21٠ۺ 0765)خبؼ

زاسد، ٥ـ ؼجت ث آ ش ٣دس حص٠ ادساو٣ ب لشاسداسذ اث٥ش س٢ ب اؿ٥ب٣٤ و دب وؿد. اص آتقب تدشث ٣

1 propositional 2 transformation 3 up-down schema 4 emergent 5 pre-conceptual

Page 13: cog.linguistics. Purmohammad.1395

13

لت٣ و٥ذ.ـخل١ تقب٣ ٥ش سا تدشث ٣ و٥ذ، ؿبؿ٤ذ ث ٥ض٢ ثشخسد ٣داس٤. لت٣ اسد اتبق تبس٤ى٣ ٣آب٣

ا٢ ثشا٢ ٥ش خد ذاسد و ذ. ٥چ عشحاسخث٥ش ٣ؿب ؿذ ثب فـبس اص قذ خس٤ذ، غزا٢ ضث٥ؾ اص اذاص غزا ٣

دسآ تقب خد ذاؿت ثبؿذ.

ؼتذ. تدبسة 1ب راتب قبذآ٤ذ، ا٤ عشحاسدساثش تقب ثب خب ث خد ٣ ب٢ تل٤ش٢اص آدب و عشحاس

تلس و٥ذ. اش فدب خد دس دػتتبسا ث٣٥ داسذ. ٤ه فدب ل لبث پ٥ؾ ٣جقبتؾش قبذ ؼتذ و تاص ا٤ ثذذ

ص٤شا ،داس٤ذ و ل دس فدب ٥ض شا ثب آ حشوت وذ ٥ ٤ب چپ ساػت حشوت د٥ذ، اتؾبسسا ث آسا٣ ث ثبال پب٤

س٢ ل د٤ب٥ه-فدب ف٣ وتش ٥ش ،ث فجبست٣اػت. 2حذد٤ت وشا٣ ٤ه دسالـداؿت ا٤ ٤ى٣ اص تجقبت حد

(. 0765)خبؼ، داسد

ث «ل٥بػ٣»اكغالح آ٤ذ. دس ا٤ ص٥ذ و اص تدبسة ب ث دػت ٣اب٢ تل٤ش٢ ثبصب٥٤ب٢ ل٥بػ٣عشحاس

ذ. ث ثبؿ3ب٤بش تدشث١ حؼ٥٣شذ و ٣ث خد سا ؿى٣ دس ؾب ف٣ ب ب٢ تل٤ش٢ا٤ قبػت و عشحاس

ب دس ر ث سا تك٥ف و٥، اب ا٤ عشحاس ب٢ تل٤ش٢ب تلب٤ش عشحاستا٥ ثب اػتفبد اص اط٣ب فجبست٣، شچ

آى ،ثبصب٣٤ ٣ ؿذ4شااس تل٤ش٢ دس ر ثشحؼت تدبسة حؼ٣ وؿذ. فب٥ عشحست بد٤ ثبصب٣٤ ٣ك

تا تب ثب وه شفت ۺ ساذ٣ سا ٣ ص٤ش ل٥بع تا اصثتش ٣ف٥ض٤ى٣ ثبؿذ. ثشا٢ ف چ حبفؾ١ ٤ه تدشث١

اص عش٤ك تدشث، دسالـ، بچبس٤ ساذ٣ سا ٤بدشفت. ٢ آبذ٣ ٤ب ؽ داد ث دػتساقآصؽ سا خاذ دفتشچ١

ثبثشا٤، ٤بد٥ش٢ ب٢ ب داسا٢ ب٥ت٣ تدشثذ ؼتذ. .(4114 )ا٤اض ش٤،ث٥ش٤ ٤بد

بنذیجمع

٤ى٣ اص ث ٥ش٢ ؿبخت ب٢ اخ٥ش ثشسػ٣ مؾ صثب دس ؿىدس د داسد. ٣ د٤ش٤صثب ؿبخت تبس٤خ ثشسػ٣ ساثغ١

پظـشا ثشا٤ تب خب٣٤ و حت٣ ثشخ٣ اص ذ اػت ؿبخت٣ ف ؿبخت٣ تجذ٤ ؿضفبت دس غبقبت فلت

.(0171صثب بى اػت )٣٥ پس،مؾ تح ؿبخت دس اؼب ثذ دسؾششفت ػ٥ش ثبسذ و غبق١

ث ؿبػ٣ ؿبخت٣صثب ذ.وسا ثشسػ٣ ٣صثب ؿبخت ساثغ١ ب٣٤ اػت و٤ى٣ اص حصؿبػ٣ ؿبخت٣ صثب

دػتبب٢ ف٣، ؿبخت ػبخت قب ٥ض ث تج٥٥ ػبختبسب٢ ف٣ فشا٤ذب٢ ر٣ شتجظ ثب داؾ ثشسػ٣

.٣ؿبخت تقذ ٣ۺ تقذ تق٥ ؿذ اػت ث٥بد٢ ثب پب١٤ د اك ٤ب تقذ غبقبت٣ ثش ا٤ حص٠صثب٣ ٣ پشداصد.

ف٣ ب٢قبؿبػ٣ ؿبخت٣ ا٤ اػت و ػبختبساص تش٤ جبحث غشح ؿذ دس عس و فت ؿذ،ب

ثذذ٢ بػت. ، تأثش اص تدبسة. ثشا٤ اػبع، فب٣٥ و ب ث آب دػتشػ٣ داس٤ذثذذ ب

٤ىشد خذ٤ذ سد تخ ثؼ٥بس لشاسشفت اػت. س ؿبػ٣ ؿبخت٣ صثباػت و دس صثب٣ ٢اػتقبس اص ػبختبسب

سا ث چبؾ وـ٥ذ اػت. ا٤ س٤ىشد خذ٤ذ ا٥ اػتقبس ػت٣ ؾش١٤ تجس ٤بفت اػت، ؿبػ٣ ؿبخت٣ صثباػتقبس و دس

ا٤ س٤ىش خذ٤ذۺ ( غشح ؿذ. دس0761ثبس تػظ ٥ىبف خبؼ )

ب.٤ظ٣ فب٥ اػت اط ،اػتقبس -0

دشث١ ٤ه چ٥ض ثشاػبع چ٥ض د٤ش اػت.دسن ت ب ٥ؼت. ثى اػتقبسؿجبت اػبػب جت٣ ثش ،اػتقبس -4

ثى ب٥ت ؾب ف٣ ب جت٣ ثش اػتقبس اػت. شثط ث ػبخت صثب ٥ؼت، تب ،اػتقبس -1

اػت. بپز٤ش دس تفىش اؼباختبة ٢صثب٣ ذاسد، ثى فشا٤ذ تب خج تض٣٥٤ اضبف٣ دس وبسثشدب٢ ،اػتقبس -2

تػظ شد فبد٢ دس فتبس سصش وبسثشد ثؼ٥بس داسد ختق افشاد خبف چ اد٤جب ؿبفشا ٥ؼت. ،اػتقبس -3

1 meaningful

2 boundary

3 sensory experience

4 holistic

Page 14: cog.linguistics. Purmohammad.1395

14

ل٥ذ تب مالت دػتس٢ ٥ؼتذ، ثى ا٤ مالت ب٢ اطب٣ اص خ اػ، كفتدس س٤ىشد صثبـبػ٣ ؿبخت٣، م

چ٥ اطب، ح كشف پ٥ػتبس٢ اص ثخـب٢ بد٤ ف٣ صثب سا (. 0765اذ )البوش،اطب٣ اثضاسب٣٤ ف٣

٥ش٤. دذ و ب آب سا ث كست لشاسداد٢، اخضا٢ دضا دس ؾش ٣تـى٥ ٣

دس س٤ىشد ؿبخت٣ ؼجت ث دػتس صثب ػبختبسب٢ دػتس٢، ؾب صثب ٤ب ػغح ثبصب٣٤ صثب ؼتم اص

ب ، ثى ١ ػبختبسب٢ دػتس٢ راتب ف٣ ؼتذ وبسوشد آب دس ػبختبسثذ٢ حتا٢ ف٣ خقب ٥ؼتذ

ؿبػ٣ ؿبخت٣ ثش دخبت داسذ. دس ا٤ س٤ىشد، ٥چ م١ دػتس٢ ؼتم اص ؿبخت قب خد ذاسد. ثبثشا٤، دس صثب

ب ٤ب كستب٢ ب٢ لشاسداد٢ ثشا٢ وبس لشاسداد ـبح٢ ؿ٥شا٢ چبؼى٥ب٣٤، ػبختب٢ خالف دػتس صثب كست

قب ٥ؼتذ، ثى اثضاسب٢ ؿبخت٣ لشاسداد٢ ثشا٢ ث٥ب فب٥ تدبسة اؼب ؼتذ.ث٣

-اص عس و فت ؿذ،. بب٢ آ اختلبف داؿتب٢ تل٤ش٢ ـخلفل ث عشحاسآخش٤ ثخؾ ا٤

ب٢ تل٤ش٢ اػت. عشحاس ف٣ غشح اػت عشحاس٠ ضفبت٣ و دس خلف ثذذ٢ استجبط آ ثب ػبختتش٤

-ثب د٥ب٢ اعشافب ـبذاتب ٣ ذ و ؼتم٥ب حبك تقب سصش٠ بتل٤ش٢ ثبصب٥٤ب٢ ف٣ ؼجتب اتضاف٣ ؼت

دس ثخـب٢ ثقذ ثشخ٣ اص ٥شذ.ؼتذ و اص تدشث١ ثذذب ـئت ٣ب٢ تل٤ش٢ فب٣٥ ثبؿذ. ث فجبست٣، عشحاس

٥شد.ؿبػ٣ ؿبخت٣ دس ف سد ثشسػ٣ لشاس ٣وبسثشدب٢ صثب

شناسی شناختی در آموزش زبان کاربرد زبان

ؿبػ٣ ب٢ صثباذ اص ؾش٤ؿبػ٣ ؿبخت٣ پظـشا حص ب٢ ختف تالؽ وشددس ػبب٢ اخ٥ش ثب پ٥ـشفت صثب

، اػتقبس ٤1بفت اػت، چ تقج٥شاتؿبػ٣ ؿبخت٣ تػق ( اص فب٣٥ و دس صثب0771ؿبخت٣ ثش ٥شذ )ت٥س،

صثب اػتفبد وذ.2ث٥بد-ا٢، ثذذ٢ ب٥ت وبسثشدف٣، ػبخت م

س٤ض٢ دسػ٣، تذ٤ اد دسػ٣ ح٠ آصؽ ؿبػ٣ ؿبخت٣ دس ثشب اػتفبد اص فب٥ صثب اسد اص خ

ؿبػ٣ ؿبخت٣ و دس آصؽ صثب سد اػتفبد لشاسشفت (. تش٤ ؾش٤ ب٢ صثب4103، -صثب د اػت )٢

ثبؿذ. ثشاػبع اػت ؾش٤ اػتقبس ف٣، س٤ىشد ؿبخت٣ ث دػتس صثب، ؾش٤ ػش ب عشحاس ب٢ تل٤ش٢ ٣

ث٥بد داسد ا٥ت ص٤بد٢ ث وبسثشد الق٣ ؾب صثب٣ داؾ ٤ـس دسثبس٠ -ؿبػ٣ ؿبخت٣، صثب ب٥ت٣ وبسثشدصثب

ث٥بد س٤ىشد٢ تم٥ ٤بفت ث ػبخت ب٢ دػتس٢ و س٢ -(، ص٤شا س٤ىشد وبسثشد07659272دذ )البوش، وبسثشد صثب ٣

د ٥ؼت. سصب٢ وبال تلق٣ تبو٥ذ ٣ؿجى

ؿبػ٣ ؿبخت٣ ا٤ اػت و صثب ثبصتبث٣ اص ؿبخت اؼب تدشث٥بت ثذذ ٤ى٣ د٤ش اص خج ب٢ اػبػ٣ صثب

ؿد، آصؽ صثب اص عش٤ك ح٥ظ صثب٣ غ٣ 3٣عس و صثب ا ث تذس٤ح دس اثش تقب لق٥ت٣ا اص خب اػت. ب

ؿبخت٣ تدبسة ثذذ ٤بد٥شذ دس اثش تقبالت ح٥غ٣ تم٤ت ؿد )ت٥ش، د ٥ض ثب٤ذ تى٣ ثش ب فشا٤ذب٢

-(. ٤ى٣ اص تدبسة اسصؿذ صثب٣ اػتفبد اص اػتقبس اػت. دس ؿ٥ ب٢ ػت٣ آصؽ صثب د، اػتقبس ثخؾ حبؿ4104٥

ؾ اػبػ٣ تفىش آد٣، اػتذال ف اػت. ؿد تب وبسوشد٢ ادث٣ داسد، دس حب٣ و اػتقبس ثخا٢ وبسثشد صثب تم٣ ٣

ثشا٢ ـب داد افضا٤ؾ ل٥ت )بذ ل٥ت بص « ثبال»ثشا٢ ثب، دس شؽ ػت٣، ح٠ اػتفبد اص حشف اضبف١

دسكست٣ (.4104ؿد )ت٥ش، ؿد ٤ب ٤ه وبسوشد لشاسداد٢ صثب تم٣ ٣ب٢ آصؿ٣ دبذ ٣ثبالسفت اػت( دس ثشب

بػت )لت٣ ت٥د١ تدبسة لق٥ت٣ ب اص پذ٤ذ« ل٥ت بص ثبال سفت اػت»ؿبػ٣ ؿبخت٣ ت٥ذ خالت٣ ؾ٥ش دس صثبو

٤بثذ(. اص آدب و د پذ٤ذ٠ ف٥ض٤ى٣ )افضا٤ؾ آة دس ٥ا دس ٥ا آة ٣ س٤ض٤، ٥ضا آة دس حس فد٢ آ افضا٤ؾ ٣

-اػتفبد ٣« ثبال»ذ، ثشا٢ فت دسثبس٠ افضا٤ؾ ٥ضا ل٥ت چ٥ض٢ ٥ض اص حشف اضبف افضا٤ؾ ل٥ت بص( ث ؿجبت داس

و٥.

1 construals 2 usage-based 3 situated interaction

Page 15: cog.linguistics. Purmohammad.1395

15

ثذ٤ تشت٥ت، دس آصؽ صثب ثب٤ذ ثش تدبسة لق٥ت٣ افشاد اػتفبد وشد آصؽ دػتس صثب ث كست اتضاف٣.

آصذ صثب د سا ثب٤ذ ثش ثؼتش ذ خ٤ؾ ٣ب٢ الق٣ تدبسة ثذودوب صثب دػتس آ سا فال دس كح

٥ فشا٤ذب آخت فب٣٥ چ اػتقبس، وب٤، تقج٥ش غ٥ش سا دس ثشخسدب٢ ف٣ لق٥ت٣ دسن وشد. فبس٤ب٢

د سا دس آ لق٥ت ب لق٥تب سا ث ح٢ ثشا٢ ٤بد٥شذب صثب د ا٤دبد وذ و فشد خخذ٤ذ آصؿ٣ لبدسذ كح

ب٢ تل٤ش٢ ؿبخت٣ بػت وه وذ. ٤بث٣ ث عشحاساحؼبع ث خب٢ كشفب حفؼ وشد لافذ صثب، ث ا دس دػت

الق٥ت افضد (.1ؿى ) /http://www.augment.com/blog/virtual-reality-vs-augmented-reality: )التجبع اصف٥ه

الق٥ت افضد ثشا٢ آصؽ صثب د )التجبع اصۺ4ؿى ) (youtube.com ( اػتفبد اص فبس٢

Page 16: cog.linguistics. Purmohammad.1395

16

آب تا ثشا٢ ٤بدد٣ ٤بد٥ش٢ اص اػت و 2٣ الق٥ت افضد1اص خ فبس٤ب٢ خذ٤ذ فبس٢ الق٥ت دبص٢

دذ، ث الق٣ لشاس ٣ث خث٣ اػتفبد وشد. آصؽ صثب د ثب اػتفبد اص ا٤ فبس٤ب و ٤بد٥شذ سا دس لق٥تب٢ ؿج

٤بث٣ ب٢ الق٥ت دبص٢ الق٥ت افضد٠ ص٤بد٢ لبث دػتاص عش٤ك ا٤تشت ثشب وذ.٤بد٥ش٢ عج٥ق٣ صثب د وه ٣

-http://www.scoop.it/t/augmented-realityآدسع ب٢ آصؿ٣ دسوذ٠ ا٤ ؿ ثشبب٢ فشضا٢ اص ػب٤تدفاػت.

and-language-learning .قشف٣ ؿذ اػت

شناسی شناختی در ترجمهکاربرد زبان

ؿبػ٣ ؿبخت٣ ث ؿبػ٣ ؿبخت٣ س٢ د٤ش حص ب٢ غبقبت٣ اص خ تشخ ٥ض تبث٥شزاسثد اػت. صثبس٤ىشد صثب

خبعش مـ٣ و دس تف٥ك خج ب٢ صثب٣ ثب د٤ش خج ب٢ شتجظ ثب ؿبخت دس فشا٤ذ تشخ داسد خت ؿذ اػت فشا٤ذ

ؿبػ٣ ؿبخت٣ دس خلف صثب تشخ چ ٤ه فشا٤ذ ؿبخت٣ حؼة شدد. ث فجبست٣، فشض٥ اك٣ و دس صثب

بخت ٣ داذ فشا٤ذ تشخ سا تب تجذ٤ وشد ػبختب٢ ٤ه صثب ث صثب د٤ش لذاد خد داسد صثب سا ثخـ٣ اص ؿ

-ث٥ د د٥ب٢ ف٣ تفبت 3٣وذ. ثى، لبئ ث ب٥ت ؿبخت٣ تشخ اػت فشا٤ذ تشخ سا ٤ه فشا٤ذ ٥بد٣٣

داذ.

٤ظ٥ب٢ قب٣٤ دػتس داسد ث خبعش ؿبػ٣ ؿبخت٣ ثب تبو٥ذ٢ و س٢( صثب0771ث ؾش تبثبوػىب )

ػضا٣٤ دس استمب٢ و٥ف٥ت تشخ داؿت اػتفبد اص اك وبسثشدؿبػ٣ ث خب٢ لافذ اس٤ت٣ دس فشا٤ذ تشخ، تأث٥ش ث

ؿى اذ و ثش پب١٤ تدبسة ثذذ اؼب اص خبب٢ ؿبخت٣ؿبػ٣ ؿبخت٣، الال اطب٣ ثبصب٢ ماػت. دس صثب

(. اص ا٤ ؾش، فشا٤ذ 4116ػبص٢ اػت )البوش، ٥شذ. قب ٥ض حبك تقب اؼب ثب د٥ب٢ خبسج اػت قبد ف٣

٥ب 4ب٢ ؿبخت٣ دس اثقبد ٥ب صثب٣تشخ سا ثب٤ذ ٤ه پذ٤ذ٠ وبسثشدؿبػ٣ ؿبخت٣ تم٣ وشد و ؼتض اتمب م

شا تذ٤ ؿذ ؿبػ٣ ػبختب٢ ػت٣ تشخ و ثش پب١٤ صثببع ا٤ س٤ىشد، ثش خالف ؾش٤اػت. ثبثشا٤ ثشاػ5فش٣

پ٥ب صثب جذأ ث كست پ٥ب صثب 7ػبص٢ دذداص ٤ه صثب ث صثب د٤ش ٥ؼت، ثى ف6اػت، تشخ تب سضشدا٣

(. 4101تبػض٤ه، -ذف اػت )اذػىب

لبفذ٣ پ٥چ٥ذ٥ب٢ ب٢ بؿ٣٥ و ث ث٣ح ٤ى٣ اص ـىالت اػبػ٣ دس تشخ( ثشا٢ 0771ث٥ت )ذ

ؿبػ٣ ؿبخت٣ اػتفبد وشد. ث ؾش ا، ثتش٤ سا ح اضبف وشد داؾ وبسثشد شدد، اص س٤ىشد صثبب٢ تشخ ثش٣داد

ب دس ب دس ف قب لبئ اػت. عشحاسؿبػ٣ ؿبخت٣ ا٥ت خبك٣ ثشا٢ مؾ عشحاسصثب ث ؾب تشخ اػت. صثب

وذ ؿذ. ث ؾش ذ ث٥ت، صثب اعالفبت و٣ سا تم ٥٣شذ، اب ثخـ٣ اص خد صثب حؼة ٣ثؼتش صثب ؿى ٣

ب٢ اسب٢ ت صثب جذأ ثشا٢ ف دل٥ك پ٥ب ت٥ذ ت صثب ملذ وبف٣ ٥ؼت زا فشا٤ذ تشخ ثب٤ذ عشح داد

ب٢ صثب٣ ث٥فضا٤ذ. دذ ث دادؿبخت٣ سا و ثبصب٣٤ ثتش٢ سا اص قب٢ صثب جذأ اسائ ٣

( ثبب٢ ص٤ش سا و ااؿ قب٣ پ٥ـشب٢ اػ٣ 0771ثشا٢ سؿ ؿذ ضؿ ثب التجبع اص تحم٥ك البوش )

آس٤ۺوذ، ٣سا تم ٣ 8ى٣

1 virtual reality 2 augmented reality

3 mediating process 4 interlingual 5 intercultural 6 code-switching 7 re-conceptualization

8 possessive determiners

Page 17: cog.linguistics. Purmohammad.1395

17

فدب اف(

ػبساة( اداس٠

ج( اتثع

-تاذ ١ خج٣« ى٥ت»ؿد؟ ث ؾش البوش تب تشوض س٢ ـخل١ ب٢ ى٥ت تم ٣چ قب٣٤ اص ا٤ ٤

دذ. ثشا٢ ثب، ث٥ب ا٤ و ٤ه ب٢ ى٥ت ضشستب بى٥ت سا ـب ٣ب سا تج٥٥ وذ. ثقض٣ اص ٤ب٢ تغ٥ش ا٤ داد

« »اػت، ث قب٢ بى٥ت آ فدب ٥ؼت، ثى ث٥بش ف٣ تذاف٣ ث٥ « فدب »دس ٤ه سػتسا فدب خبف

٤ى٣ اص وبسوشدب٢ فدب اػت. ث ؾش « خسد»خس. فقب٥ت تقب٣ اػت، ٤ق٣ داس ثب ا٤ فدب ل ٣« فدب»

ث چ٥ض د٤ش ث وبس ٣ سد 1دس آب ٤ه چ٥ض ث فا مغ١ اسخبؿب٢ ى٥ت ا٤ اػت و البوش، خ ؿجبت تب٣ ٤

بذ. ٠2٣ مغ١ اسخبؿو البوش آ سا عشحاس

ػبصد ا٤ اػت و دس ثشخ٣ اص صثبب )بذ ( آچ ا٤ ؼأ سا ثب تشخ١ بؿ٣٥ شتجظ 0771٣ث٥ت )ب ث ؾش ذا

ؿد، اب صثبب٢ د٤ش ى اػت ثشا٢ ث٥ب ثب اػتفبد اص ١٤ ى٥ت ث٥ب ٣فبسػ٣ ا٥ؼ٣( عشحاس٠ مغ١ اسخبؿ

عشحاس٠ مغ١ اسخبؿ اص ػبختب٢ دػتس٢ د٤ش اػتفبد وذ ثال دس سد ثب اتثع ث٤ذ اتثػ٣ و شا ث ملذ

3 ث عس دل٥ك آچ تػظ چبسچة ؿبخت٣ؿد وفؾ٣ اػتفبد ٣سػبذ سفت. ثشا٢ ث٥ب ا٤ ؾس اص ػبخت تحت ا٣

ثشا٥خت ٣ ؿد سا ثبصب٣٤ ٣ وذ.

1 reference point

2 reference-point schema 3 cognitive frame

ت ملذ

ذ

ػبخت دػتس٢

صثب ملذ

اغجبق ش

وبسوشد صثب٣

عشح اس ب٢

صثب ملذ

اغجبق ش

ث٥بصثب٣

اطب صثب -دػتس

ملذ

ؾ وبسثشد صثب دا

ملذ

ؾ ؼجت ث خبدا

ؾب اػتذال٣

خب٥ب٣٤

ثبصب٣٤

ث٥بصثب٣

اطب صثب -دػتس

جذا

ؾ وبسثشد صثب دا

جذا

ت جذا

تح٥ ش

ػبخت دػتس٢

صثب جذا

تفؼ٥ش ش

وبسوشد صثب٣

عشح اس ب٢

صثب جذا

تفؼ٥ش ش

ث٥بصثب٣

Page 18: cog.linguistics. Purmohammad.1395

18

(.0771ث٥ت، ؿبػ٣ ؿبخت٣ )التجبع اص ذ( داس تشخ١ صثب ا ث صثب د ثشاػبع صثب1ؿى )

آ٤ذ. چشا و ػبختبسب٣٤ و دس د صثب ثشا٢ لبفذ٣ ث ؿبس ٣ثب ثبال دس ؾب تشخ١ بؿ٣٥ ف٣ ث٣

ؿبػ٣ ؿبخت٣ ث د٥ ا٥ت٣ و ث عشحاس ثبصب٣٤ ٤ه ف ث وبس ٣ سذ، تفبت اػت. ث ؾش ذ ث٥ت، صثب

لبفذ سا حب٢ بػج٣ سا اسائ ب٤ذ. اضبف ب٢ ث٣تاذ ثشا٢ ح ؼأ داددذ ٣ب٢ ؿبخت٣ دس فشا٤ذب٢ صثب٣ ٣

تاذ سا ثشا٥ضد، ١1٣ بؿ٣٥ و ثتاذ پ٥ؾ اص ت٥ذ صثب ملذ عشحاس٠ ٤ظ٠ صثب٣وشد ٤ه پدب ث ػبب١ تشخ

تش ػبصد.فشا٤ذ تشخ سا دل٥ك

شناسی شناختیبرخی از کاربردهای دیگر زبان

دس الـ ؿبػ٣ ؿبخت٣ تح٥ فتب اتمبد٢ مؾ پشس٣ دس زاوشات داسدتدض٤ تح٥ وال ثش جب٢ اك صثب

-٤ى٣ اص ف زاوش ؿبخت٣ ث حؼبة ٣ افضا٤ذ بعج٥ ثش تأث٥ش وال ٣اػتفبد اص ػبختبسب٢ صثب٣ خبف تبػت ثب خ

آ٤ذ. قبد ٤ه اط دس صثب د٤ش ثبس فبعف٣ ٥دب٣ آ ثشؿذ تل٥ ا تب دس زاوشات، ثى دس ثبصاس٤بث٣

پغ اص پب٤ب خ تح٣٥، آ٤ذ. ثالثؼت پ٥ؾ ٣ه و ثداسد. دس زاوشات ػ٥بػ٣ ثقضب ثش ػش ٤ تج٥غبت ٥ض ا٥ت

لغقب تػظ ا٤شا «پز٤شؽ» تذ٤ وشد اكشاس داؿت خ١ آ سا اخشا٣٤ ١ثشب 376ػبصب ثشا٢ اخشا٢ لغقب١

ثب اػتفبد اص اط٠ . ػشادبجد ا٢ دس ثشب١ اخشا٣٤افك دسج چ٥ خا٤شا ، ٣ذدس ت ثشب١ اخشا٣٤ ث٥ب٤

«tantamount» ثذ٤ تشت٥ت ثبث پز٤شؽ لغقب اػت ث ، ا٤ خ دس ت آذ و پز٤شؽ ثشب١ اخشا٣٤«ثبثث»٤ق٣

چ٣٥ ثش س٢ آثب٢ F-8آش٤ىب ثب خذ٠ EP-3Eذ. سد د٤ش ثشخسد اپ٥ب٢ خبػػ٣ شد٤ ثش ػش ت ب٣٤ تافك

ذ، ٣ دت ؿفزسخا٣ آش٤ىب خاػتبس ثد و دش ث شي خجب چ٣٥ ؿذ چ٥ 4110سد ادفب٢ چ٥ دس ػب

و دس صثب چ٣٥ « very sorry»اط٠ ج ثب اػتفبد اص اػتفبد وذ. ػش ادب « apologize»آش٤ىب حبضش جد اص اط٠

(.4104ذ )٤ى٥پذ٤ب، فزسخا٣ داؿت ـى ح ؿبد٣ ؿج٥ ق

تاذ ث ف ت لذ٣٤ اص خ زج٣ ٥ض وه ؿب٤ب تخ٣ ادب دذ. تفؼ٥ش لشآ ؿبػ٣ ؿبخت٣ ٣صثب

ب٢ خذ٤ذ٢ سا ثش س٢ خاذ ثشا٢ ف وال خذاذ ثبصؿبػ٣ ؿبخت٣ دس٤چب اثضاسب٢ صثبوش٤ ثب تخ ث آص

-ا٢ ٥ض اتـبس ٤بفت اػت )لبئ٣وذ. دس ا٤ ص٥ غبقبت خبج٣ دس حص٠ ف١٥ ل ادب شفت مبالت سؿشا٣

ؿبػ٣ ( ٥ض ١ اسصؿذ٢ اص وبسثشد صثب٥0171ب )تأ٥ف ف٥شضب لبئ٣ قبؿبػ٣ ؿبخت٣ لشآ(. وتبة ٥0165ب،

ثبؿذ.لشآ وش٤ ٣ؿبخت٣ دس ف ت زج٣ اص خ

بت ثبصاس٤بث٣غ، تج٥ػبص٢ف٥ ب٢ اختبف٣،ب٢ ش٣، ؿجىؿبػ٣ ؿبخت٣ دس سػبب٢ صثبآص وبسثؼت

تاذ ٥ضا تأث٥ش آب سا ثش خبعجب افضا٤ؾ دذ. اػتفبد اص اػتقبس دس سػب، ف٥ ش ث غب٢ حتا٢ حل ٥ض ٣

ب٢ صثب٣، فش٣ اختبف٣ داسد ش وغ ى اػت ثشداؿت ص٥وذ. ف اػتقبس ثؼت٣ ث پ٥ؾ٣تأث٥ش آ وه

وذ ػبخت١ ر خبف خد سا اص آ داؿت ثبؿذ ا٤ ٤ى٣ اص ٤ظ٥ب٢ ش اػت. آچ فشد اص ت اػتقبس٢ دسن ٣

1 language-specific schemas

Page 19: cog.linguistics. Purmohammad.1395

19

خالل٥ت ش ،اثش بذبس٢ ث٥ـتش٢ ثشخسداس اػت. ضؿ سػبوذ زا اص اػت خد سا ػبصذ به آ تم٣ ٣

.سد ثشسػ٣ لشاس خاذ شفت 01دس فل

:منابع

.، تشاػتاتـبسات د، ػتا٤ش. ٤ـ٣صا سػتد تى٤ ٤ؾاپ٥ذۺ ٢ؾش ـبػ٣ثبص(. 3131) . ،ث٥شمذد .، تشااتـبسات ػت، ٤شاػت د، ب فب٥ ۺ ؾش٤ ؿبخت٣ؿبػ٣ دسآذ٢ ثش صثب(. 3131ساػخ ذ، . )

ل. ،11، ؿبس ـش١٤ رؿبػ٣ ؿبخت٣ غبقبت لشآ٣، صثب (0165) ٥ب، ؿ.لبئ٣

.ػبصب اتـبسات پظـب فش اذ٤ـ اػال٣، تشا، قبؿبػ٣ ؿبخت٣ لشآ(. ٥0171ب، ؿ. )لبئ٣

.، تشا، اتـبسات شغؿبػ٣ صثب )٤شاػت د(ؿبػ٣ آػ٥ت(. صثب3131) ٣٥ پس، س.

(، 31-93ف.) ب٢ ف٣صثب اػتقبس٢ اػتقبسؿبػ٣ ؿبخت٣. دس ؿبػ٣ اػتقبس٠ ف٣ اص د٤ذب صثبقشفت(. ٣٥3131 پس، س. )

.، تشااتـبسات شغ

Barnman, B. (2012). The linguistic philosophy of Noam Chomsky. Philosophy and progress: Vols. LI-LII, DOI:

Retrieved on 1st. of April 2016 from: http://dx.doi.org/10.3329/pp.v51i1-2.17681.

Boroditsky, L. (2011). How Language Shapes Thought. Scientific American, 304.2, 62-65.

Chomsky, N. (1957). Syntactic structures. Mouton.

Chomsky, N. (2016). What kind of creatures are we? New York: Columbia University Press.

Christie, S., & Gentner, D. (2012). Language and cognition in development. In M. M. Spivey, K. McRae, & M.

Joanisse (Eds.) The Cambridge handbook of psycholinguistics (pp. 653-673). The Cambridge University Press.

Cowie, F. (2008). Innateness and language. In E. N. Zalta (Ed.), The Stanford encyclopaedia of philosophy

[electronic version], retrieved on 1st. April, 2016 from: http://plato.stanford.edu/archives/win2008/

entries/innateness-language/

Deák, G. O. (2014). Interrelations of language and cognitive development. In P. Brooks & V. Kampe (Eds.).

Encyclopaedia of language development (pp. 284-291). SAGE

Evans, V. (2004). The structure of time, language, meaning and temporal cognition. Amsterdam: John

Benjamins.

Evans, V. (2012). Cognitive linguistics. WIREs Cognitive Science. doi: 10.1002/wcs.1163

Evans, V. & Green, M. (2006). Cognitive linguistics: An introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Evans, V., Bergen, B., & Zinken, J. (2007). The Cognitive linguistics enterprise: An overview. In V. Evans, B. Bergen, & J. Zinken (Eds.). The cognitive linguistics reader (pp. 2-36). London: Equinox.

Everett, C., & Madora, K. (2011). Quantity recognition among speakers of an anumeric language. Cognitive Science, 36, 130–141.

Fauconnier, G., & Turner, M. (2002). The way we think: Conceptual blending and the mind’s hidden

complexities. New York: Basic Books.

Fauconnier, G. (2003). Cognitive linguistics. In L. Nadel (ed.). Encyclopedia of cognitive science. London

Macmillan.

Geeraerts, D. (2006). Introduction: A rough guide to cognitive linguistics. In D. Geeraerts (Ed.). Cognitive

linguistics: Basic readings (pp. 1–28). Mouton De Gruyter.

Gleason, H. A. (1961). An introduction to descriptive linguistics. New York: Holt, Rinehart & Winston.

Gordon, P. (2004). Numerical cognition without words: Evidence from Amazonia. Science, 306, 496–499.

Harley, T.A. (2014). The psychology of language: From data to theory (4th ed.). New York, NY: Psychology Press.

Heider, E. R. (1972). Universals in colour naming and memory. Journal of Experimental Psychology, 93,10–20.

Hoffman, C., Lau, I., & Johnson, D. R. (1986). The linguistic relativity of person cognition. Journal of

Personality and Social Psychology, 51, 1097–1105.

Johnson, M. (1987). The body in the mind: The bodily basis of meaning, imagination and reason. Chicago:

Chicago University Press.

Kövecses, Z. (2002). Metaphor: A practical introduction. Oxford: Oxford University Press.

Lakoff, G. (2006). Conceptual metaphor-The contemporary theory of metaphor. In D. Geeraerts, (ed.) Cognitive

linguistics: Basic readings (pp. 185-238). Berlin: Mouton de Gruyter.

Lakoff, G. (1990). The invariance hypothesis: Is abstract reason based on image schemas? Cognitive

Linguistics, 1(1), 39–74.

Page 20: cog.linguistics. Purmohammad.1395

20

Lakoff, G. & Johnson. M. (1999). Philosophy in the flesh: The embodied mind and its challenge to Western

thought. New York: Basic Books.

Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: The University of Chicago Press.

Lakoff, G. (1987). Women, fire and dangerous things: What categories reveal about the mind. Chicago:

University of Chicago Press.

Langacker, R.W. (1986). An introduction to cognitive grammar. Cognitive Science, 10.1-40 Langacker RW. (1987). Foundations of cognitive grammar, vol 1. Stanford: Stanford University Press.

Langacker, R. (1993). Reference point constructions. Cognitive Linguistics. 4.1-38.

Langacker, R.W. (2008). Cognitive Grammar: A basic introduction. Oxford: Oxford University Press.

Lewandowska-Tomaszczyk, B. (2010). Re-conceptualization and the emergence of discourse-meaning as a

theory of translation. In B., Lewandowska-Tomaszczyk & M. Thelen (eds.), Meaning in translation

(pp.105-148). Frankfurt am Main: Peter Lang.

Luria, A. R., & Yudovich, F. (1971). Speech and the development of mental processes in the child.

Harmondsworth: Penguin.

Mandelblit, N. (1993). Machine translation: A cognitive linguistics approach. In Proceedings of the 5th

International. Conference on Theoretical and Methodological Issues in Machine Translation, (pp. 117-

130). Kyoto, Japan, July 1993.

Mandler, J. M. (2004). The foundations of mind: Origins of conceptual thought. New York: Oxford University Press.

Miller, G.A. (2003). The Cognitive revolution: A historical perspective. Trends in Cognitive Sciences. 7(3). 141-

144.

Tabakowska, E. (1993). Cognitive linguistics and poetics of translation. Tübingen: Gunter Narr Verlag.

Talmy, L. (2011). Cognitive semantics: An overview. In M. Claudia, K. v. Heusinger & P. Portner (eds.),

Semantics: An international handbook of natural language meaning. (p. 622-642), Vol. 1.. Berlin/New

York: Mouton de Gruyter.

Taylor, J. (1993). Some pedagogical implications of cognitive linguistics. In R. Geiger, & Rudzka-Ostyn, B.

(Eds.), Conceptualizations and mental processings in language (pp. 201-223). New York: Cambridge

University Press.

Tyler, A. (2012). Cognitive linguistics and second language learning: Theoretical basics and experimental

evidence. New York: Routledge.

Varela, F.J., Thompson, E. & Rosch, E. (1991). The embodied mind: Cognitive science and human experience,

Cambridge, MA: The MIT Press.

Vygotsky, L. S. (1962). Thought and language. Cambridge, MA: MIT Press.

Wei-Lun Lu, L. (2015). A cognitive linguistic approach to teaching Chinese spatial particles: From contrastive

constructional analysis to material design. In K. Masuda, C. Arnett, A. Labarca (Eds.). Cognitive

linguistics and sociocultural Theory. De Gruyter Mouton.

Wikipedia (2016). Hainan Island incident, Retrieved on July 7th. 2016 from: https://en.wikipedia.org/

wiki/Hainan_Island_incident