2

COLOFONExploitatie: Stichting Media CommunicatieHoofdredacteur: Hans KnotLay Out: Jan van HeerenDruk: EPC

Vaste Medewerkers:Michel van Hooff (Nederland); Rene Burcksen, JanHendrik Kruidenier (VS); Jelle Knot (Internationaal);Martin van der Ven (internetnieuws); Ingo Pater-noster (Duitsland); Gijs van der Heuvel (CaribischGebied); Radio Magazine (Engeland)

Verantwoordelijke UitgeverStichting Media Communicatie, Postbus 53121,1007 RC Amsterdame-mail: olt@xs4all.nlweb: www.mediacommunicatie.nl

Correspondentieadres:Hans Knot, Postbus 102, 9700 AC Groningene-mail: hknot@home.nlweb: www.soundscapes.info

Lidmaatschap:Nederland: Euro 23,-Europa: Euro 28,-Rest v/d wereld: Euro 34,50

Einde abonnement?Op de adresband staat de datum waarop het abon-nement afloopt. Vernieuw dit tijdig! Graag uw eigenadres vermelden onder mededelingen van uwoverschrijving (zowel via een overschrijvingskaartals elektronisch). U kunt eventueel uw adres-gegevens doormailen/ opsturen met verwijzing naarde overschrijving.

Transacties:Postgiro 4065700t.n.v. Stichting Media Communicatie, Amsterdam(met vermelding eigen adresgegevens)

Verzending:Eventuele klachten inzake verzending, onregelma-tige ontvangst en adreswijziging ten alle tijden rich-ten aan: Stichting Media Communicatie, Postbus53121, 1007 RC Amsterdam

Advertentietarieven:eenmalig tweemalig

1/1 pagina: Euro 23,- Euro 34,501/2 pagina: Euro 14,- Euro 23,-1/4 pagina: Euro 10,- Euro 16,-Kleinere advertenties zijn niet mogelijk.

ISSN NR. 1381-8562

Elke auteur en adverteerder is verantwoordelijk voor zijn/haar eigen publicatie. Zonder toestemming van de redactieis gehele of gedeeltelijke overname, in welke vorm danook, uit deze Freewave niet toegestaan.

Heden en verleden 3Perikelen 11Nieuws uit België 15Ziet u door de bomen het bos nog? 16Nieuws uit Amerika 16Muziek-, media- & andere herinneringen 1962 17Bob Noakes over Radio Luxembourg 24Radio Tatras International (RTI) 26Recensies 27Tommy Vance overleden 28Terugdenkend aan Pistolen Paul 30Internet surftips 31

Grote foto: Dick Duster. Foto rechtsboven: Tommy Vancebij de opening van Virgin Radio in 1993 © Hans Knot. Fotorechtsonder: Stuart Henry.

FOTO'SIndien niet anders vermeld zijn alle foto's uit hetFreewave archief.

Beste lezers,

Medy heeft het Hilversumse bolwerk eens onder deloep genomen en het resultaat zal niemand ontgaanzijn: de Publieke Omroep moet een andere koersgaan varen. Amusement is uit den boze en moet minof meer verbannen worden naar een plekje tussen dereclameblokken van de commerciëlen. De criteriaom vast te kunnen stellen of een programma wel ofniet mag, zijn op zijn minst een beetje vaag. HetJournaal met Philip Freriks lijkt me nog wel duidelijk.Dat is natuurlijk puur amusement. Werd daaromPhilip’s contract bij het Journaal alvast niet meerverlengd? Nee, dan een programma als Sterrenslag.Hier gaat het overduidelijk om zowel een poging depolitiek dichter bij de burger te brengen als omsportpromotie. Men zal er toch niet aan denken ditbijna amusementloze programma te verbieden, magik hopen. En dan TLTZEIDL, ofwel Te land, ter zeeen in de lucht. Dit programma zal ook wel blijven nudoor BNN’s Wout een heuse “Te land en ter zee moetin de lucht blijven”-aktie is uitgeroepen. (Waar doetdeze leus me toch aan denken?

In Freewave mag amusement nog steeds. Daaromweer gewoon de vaste rubrieken, plus de visie vanRob Olthof op het digitale radiogebeuren, eennostalgische terugblik op 1962 en de interessanteherinneringen van Bob Noakes aan RadioLuxembourg. Helaas zijn er ons weer een tweetalbekenden uit de zeezenderwereld ontvallen: TommyVance en Paul Wilking. Over beiden schreef HansKnot zijn herinneringen.

Tot de volgende Freewave,Jan van Heeren

Nieuwe aanvullingenWO 2 FEB: Bij de tunes-afdeling binnen dediscografielijst staat al het nummer ‘Gassin’ van ThePeddlers. Daarbij kan nog worden aangevoerd dater nog een derde Big L deejay was die het gebruikte,namelijk Lorne King tijdens zijn laatste periode opde Galaxy. Freddie King en het nummer ‘Hideaway’werd gebruikt ten bate van Robbie Dale’s Diary opRadio Caroline South. Dan kwam ik nog een notitietegen dat in The Perfumed Garden op Radio Londonin de uitzending van 7 augustus 1967 een demowerd gedraaid van Geoffrey Prowes getiteld ‘ThePerfumed Garden Blues’. Onder de categorie ‘denaam van de deejays komt voor in een titel’ kan ditworden weggeschreven. George Martin & HisOrchestra – ‘The Night Before’ werd gebruikt doorAlan Clark in The Five by Four Show op Radio City.Uit de lijst kan worden gehaald het nummer ‘EleanorRigby’ in de uitvoering van Herb Alpert, die dus werdaangegeven als zijnde de tune van het programma.

Heel evenR a d i oNoordzeeZA 5 FEB:In het pro-gramma TV Toppers was er vandaag aandacht voorde Dik Voormekaarshow. Er werden beelden van Andrévan Duin en Ferry de Groot uit 1981 getoond. Tij-dens de aankondiging werd niet vergeten te meldendat het programma bij Radio Noordzee ontstaanwas. Lang geleden maar bij velen nog goed in deherinnering, zelfs zo goed dat sommige fans de oudeprogramma’s letterlijk kunnen spellen.

BijnaamZO 6 FEB: In de lijst van nicknames ontbreekt HarryKnipschilt nog. Vanwege zijn voorliefde voor Rhythm& Blues werd hij door Joost den Draayer al snel‘Hopman’ genoemd. Maar er kan ook aan wordentoegevoegd dat Andy Archer in 1972 Jeremy Benderde bijnaam ‘the man of leisure’ gaf. Op Radio Londonwas er altijd in Coffeebreak aandacht voor het re-cept van de dag. Eén van de koks kreeg in het pro-gramma van Tony Windsor een bijnaam: Ossie‘Scouse’ Jones.

Van het eerste uurWO 9 FEB: De jazz hammond organist Jimmy Smithis op 79-jarige leeftijd in Amerika overleden. Smithwerd bekend van een aantal nummers dat op dezeezenders werd gebruikt, waaronder ‘The OrganGrinder’s Swing’ dat in de ochtenden werd gebruiktals stationsopener op Radio Veronica. Maar hij wastevens de man die live vanaf het dek van de MV MiAmigo in 1964 een concert gaf omdat zijn orgel nietdoor de gang naar de studio doorkwam. Ondermeerspeelde hij toen het nummer ‘Hip Ship Blues’.

Big L T-shirtsDO 10 FEB: Vele commercials voor de Big L T-shirtskwamen voorbij, vaak ingezongen door de deejaysaan boord van de Galaxy waarbij oude songs werdengebruikt. Diverse voorbeel-den zijn al opgenomen inde Discografielijst maar devolgende, in de categorie‘uitvoerenden onbekend’noemden we nog niet:‘Toot toot tootsie’,‘Swannee’, ‘Yes sir that’smy baby no sir’ en ‘Rollout the Barel’. Ze wer-den geproduceerd voorhun tweede doel doorChuck Blair, TonyWindsor, Tony Brandonen Ed Stewart.

Poging tot moordDO 10 FEB: Een avondje lekker eten eindige voor exRNI-medewerkers Bob Noakes en Graham Gill in eennachtmerrie. Wandelend van het restaurant naar detram werd Bob plotseling van achteren op de stoepvan de Rozengracht in Amsterdam geschept door eenauto en meegenomen. Graham kon nog net wegsprin-gen. Op de kap van de auto werd Noakes meege-sleept. Na enige meters stopte de auto en sprongende twee inzittenden weg en vluchtten de donkere nachtin. Inmiddels waren diverse andere auto’s op de plekgearriveerd. Wat bleek, de twee inzittenden haddende auto – een taxi – even eerder gestolen bij hetCentraal Station in de hoofdstad. De politie was na demelding binnen dertig seconden aanwezig en nietveel later werden beide inzittenden aangehouden.Op advies van de politie hebben zowel Bob als Grahamdezelfde nacht nog een aanklacht ingediend wegenspoging tot moord, zodat de beide dieven konden wor-den vastgehouden. Immers is het stelen van een autoniet meer genoeg om iemand vast te houden. Geluk-kig is Bob er met slechts lichte verwondingen vanafgekomen.

AanvullingenVR 11 FEB: Twee aanvullingen kunnen er gemeldworden vandaag. Allereerst de Koninklijke NederlandseMarinierskapel met het nummer ‘Trafalger’. Het werd

3

4

gebruikt voor ‘Willem Keukenhof presenteert’op Radio Veronica. De RNI-jingle ‘té geeeekkk’heeft een heel kort instrumentaal begin datwerd geleend van het nummer ‘Mexican HatDance’ van het orkest Percy Faith.

Voor één dagVR 11 FEB: De Carolineorganisatie zal de RossRevenge voor één dag beschikbaar gaan stel-len aan de BBC en wel op paaszaterdag wan-neer Steve Scruton live zijn programma van-uit de Carolinestudio zal presenteren. De lei-ding van Caroline en die van BBC Essex wil-den het liefst voor een langere periode hetschip gebruiken om het succes van Pirate Ra-dio Essex een vervolg te geven, maar de di-rectie van de BBC ging niet akkoord met ditvoorstel. Dus zal er slechts een lokaal BBCprogramma op 26 maart aanstaande te be-luisteren zijn. De Ross Revenge zal op 26 en27 februari en op 25 t/m 28 maart voor bezoe-kers open zijn en er zal geen entree wordengevraagd.

Communicator verkochtZA 12 FEB: Dave Miller eigenaar van deCommunicator, vertelt me vandaag dat hijgeen eigenaar meer is. Hij heeft het voorma-lige zendschip van Laser 558 en Laser Hot Hitsen daarna van ondermeer Holland FM enVeronica, verkocht. Omdat het contractueel isvastgelegd dat de naam van de nieuwe eige-naar niet mag worden vrijgegeven kan hij geenverdere informatie hierover verstrekken. Wel

meldt Dave dat hij een heel goed gevoel heeft bij de nieuweeigenaren en dat deze zich zullen inzetten het zendschipverder in goede glorie te herstellen en in de toekomst weerzullen inzetten als zendschip.

WindsorZO 13 FEB: In 1966 maakten Ed Stewart, Paul Kaye enMike Lennox een speciale song op Radio London die‘Pausing with Windsor’ heette. Daarvoor werden ‘WalzingMathilda’ van Frank Ifield en ‘On the first day of Christmas’in de categorie ‘Uitvoerende Onbekend’ gebruikt.

BijnamenMA 14 FEB: Het lijkt erop dat aan deze al twee jaar durendeopsomming geen eind komt. We hebben weer een paar bijte voegen, die allemaal betrekking hebben op Radio London:Norman ‘St Jack’ St John, een bijnaam die hij kreeg vanSkues. Willy ‘Uncle Willy’ Walker en Chuck ‘Chuckles’ Blairen ook Chuck ‘Baby’ Blair. Dan hoorde ik nog Steve Englandzijn collega Andy Anderson ‘Big Sexy Sandy’ Anderson noe-men. Zelf had Steve England ‘Big Steve’ als bijnaam.

John DennyMA 14 FEB: In een volgend nummer van Freewave staathet verhaal van Ian Biggar inzake deejays die slechts kortop RNI hebben gewerkt, een verhaal dat in het Engels al inmijn Knot Report heeft gestaan. We kregen een reactie vaneen lezer, Mark Keable. Mark heeft een paar jaar geledenin de ziekenomroep Yre met John Denny samengewerkt.“Ondanks dat iedereen binnen de ziekenomroep wist dat hijbij RNI betrokken was geweest heb ik altijd de mening ge-had dat hij er nooit lang heeft kunnen werken. Wanneer jeer met hem over begon had hij ook altijd weinig directeherinneringen. Tot voor kort was hij eigenaar van een auto-rijschool in Beccles, Suffolk. De laatste tijd heb ik hem nietmeer gezien en hij is ook niet meer bij de ziekenomroepwerkzaam, dus ik denk dat hij naar elders is vertrokken. Ookis hij nog actief geweest bij een RSL Crown FM, destijds inNorwich en noemde hij zich radio consultant.”

Op de televisieMA 14 FEB: Een van de grootste verzamelaars van muziek,speciaal op vinyl, was vandaag te zien in een reportage opBBC TV One. Sinds 1958 verzamelt de betreffende per-soon platen en de eerste die hij kocht werd aangeschaftvanwege de mooie hoes. Velen zouden volgen maar vanafhet moment dat hij zijn intrede binnen de radio deed groeidede verzameling met grote stappen. Het gaat om Keith Skuesdie toegaf dat het verzamelen een obsessie is geworden eneen passie voor het leven is. Inde collectie vinyl, die de100.000 exemplaren al lang isgepasseerd staat ook eenouderwetse studio opgesteldwaarin Skues het vinyl nog metgrote regelmaat draait omdatdie vorm van geluidsdrager dewarmste sound geeft. Hij pro-beert dan ook elke plaat, dieeen hit was sinds 1952, tot zijncollectie vinyl te krijgen, het

Keith Skues © Christian Bergmann

Eén van de masten op de Ross Revenge © Christian Bergmann

5

geen hem al aardig is gelukt. Tot zijn eigen muzikaleontdekkingen, dan wel mensen die hij heeft grootgemaakt, rekent Keith zondermeer The Byrds. Degrootste blunder vindt hij het afwijzen in de beginzeventiger jaren van een zeer jong talent dat jarenlater wel gigantisch scoorde. Hij wilde haar niet inzijn programma laten optreden omdat hij in haargeen kans voor de toekomst zag. Het ging om BonnyTyler.

BoekDI 15 FEB: De volgende ochtend lag er een e-mailop de mat van dezelfde Keith Skues waarin hij meldtdat er eind mei een nieuw boek van zijn hand zaluitkomen onder de titel ‘That’s Entertainment’. Hetheeft niets met radio te maken maar richt zich volle-dig op de show business en het goede doel. Eén vanzijn grote fans is Barbara Apostolides en zij heeft hetlevensverhaal van Skues geschreven. Keith zal nogdoor de teksten heen gaan en verwacht dat dit boekeind dit jaar zal gaan uitkomen.

BijnaamWO 16 FEB: Luisterend naar een aflevering vanCaroline’s Cash Casino op Caroline South hoorde ikvandaag Bill Hearne afscheid nemen met ‘Your oldmoney man Bill Hearne’. Ook nog een aanvulling temelden voor de Discografielijst. Een ‘Luister je rijkactie’ ten bate van de Nierstichting op Radio Veronicabracht Heintje om de hoek met het nummer ‘Mamma’.Ook kan worden gemeld dat ‘Hawaï Five O’ van TheVentures niet alleen werd gebruikt door Rob Hudsonop Caroline in het programma Gangboord in 1979maar een jaar eerder ook al in Bakboord op Mi Amigo.Een heel mooie aanvulling komt van Les and LarryElgart en het nummer ‘Beat Junction’. Het werd ge-bruikt op Radio Nord als promospot in de begin jarenzestig.

Kenny and CashVR 18 FEB: In augustus 1965 waren het Kenny andCash die op Radio London het Filharmonisch Orkestvan het station een speciale uitvoering lieten spelenvan ‘Wilhelm Tell Ouverture’ en men liet collega’smeespelen die tegelijk een bijnaam erbij kregen.‘Madame Paula’ Kaye, Pete ‘Fingers’ Brady, Tony‘Swingle’ Windsor en Ed’Strings’ Stewart. Luisterendnaar een oude Rosko show uit augustus 1966 hoordeik hem ook Dave Lee Travis ‘The fly killer’ noemen.

Commercials op Radio LondonVR 18 FEB: Maanden zijn er voorbij gegaan sinds ikde eerste aantekening maakte inzake de commercials

die op Radio London ooit zijn uitgezonden tussen 17december 1964 en 14 augustus 1967. Niet dat ervanaf de eerste dag al commercials werden uitge-zonden, dat zou pas in februari 1965 zijn voor eenbedrijf in Gravesend. Maar geld is er genoeg ver-diend door de directie van Radio London, onder lei-ding van Philip Birch. Deze Birch had een handigteam van zendtijdverkopers ingezet met als resulaathonderden adverteerders en bovendien tienduizen-den ponden aan inkomsten (de pond stond toen rondde 10 gulden) per maand. Niet alleen adverteerderswerden aangetrokken maar ook religieuze organisa-ties uit Amerika. Daarnaast was er tevens ruimte voorgesponsorde shows. In een lijst zijn tevens de reclame-spots opgenomen voor charitatieve doeleinden, diedoor de Radio London Organisatie in de loop vanhaar bestaan zijn gesteund. Meer dan 450 zijn erinmiddels en je kunt ze terug vinden op www.offshore-radio.de . Klik bovenaan op de hoofdpagina op HansKnot en je komt in mijn deel, alwaar je deze lijst nuook kunt vinden. Voor een ieder die denkt nog eenaanvulling te hebben is een berichtje naarHKnot@home.nl voldoende.

Eens een piraat altijd een piraatZO 20 FEB: Een monsterachtig groot schip bevoor-raadde de MV Ross Revenge in de tweede helft vande jaren tachtig van de vorige eeuw. Vandaag wordtbekend dat het schip vorig jaar in beslag is genomen.Leen Vingerling doet verslag: ‘Het voormaligebevoorradingschip de ‘Bellatrix’ vaart sinds 15 okto-ber 2004 niet meer. Het schip, al lang geleden om-gedoopt in ‘M.V. Polar’, ging een mijl voor de kustvan Taliarte op Gran Canaria voor anker met aanboord 176 illegale immigranten afkomstig uit deSaharalanden van West-Afrika. Die betaalden 2000euro per persoon voor de overtocht. De bemanningvluchtte aan land door middel van een opblaasbaarvaartuig. De passagiers bleven achter. De kapitein entwee andere matrozen, allen met de Ghanese natio-naliteit, werden twee dagen later gearresteerd.

Tijdelijk rijkZe hadden een grote hoeveelheid geld bij zich. Datdit nu pas bekend wordt, komt doordat voormalig ei-genaar Danny Vissers geheel onverwacht vanmid-

MV Bellatrix

6

dag even langs wipte. Op doorreis in Zuid-Frankrijk maakte hij een stop op het strandvan Juan-les-Pins. Danny woont op hetKaapverdische eiland San Vincente. Hijvertelde me dat de ‘Bellatrix’ voor 70.000euro was verkocht aan een Ghanees. De-zelfde dag dat Danny zijn centjes ont-ving, vertrok het schip zonder eigendom-spapieren. Een officiële overdracht had namelijk nog niet plaatsgevonden. Dathoeft ook niet meer, want het schip is inbeslag genomen en zal waarschijnlijk ge-sloopt worden. De ‘Bellatrix’ was een 47meter lange loodsboot die door FredBolland en Ronan O’Rahilly in 1987 werdgekocht bij Bakker in Den Oever. Dit ge-beurde op basis van ‘bare charter’. Eensoort huurkoopbasis.

In handen van DannyToen de heren niet aan hun verplichtin-gen konden voldoen kocht Danny de bootvoor het nog uitstaande bedrag. Vele toch-ten maakte het grote schip naar de RossRevenge, maar dat stopte door geldge-brek . De ‘Bellatrix’ kwam in 1990 weer inhet nieuws door een mislukte drugsmokkelvoor de kust van Blankenberge. Ze ver-trok daarop naar de Kaap Verdische ei-landen en hield zich ‘braaf ‘ bezig metduikexpedities. Door het zware werk gin-gen de motoren achteruit en had Dannygeen zin meer in een kostbare opknap-beurt. Daarom verkocht hij het schip. Vande eens zo roemruchte bevoorradings-vloot voor de Ross Revenge is niets meerover. De Bellatrix (Gran Canaria) en dePoolster (Miami) zijn in beslag genomenen de Zeemeeuw (San Vincente) kan nietmeer varen en zal binnenkort wordenafgezonken. ‘Als een vlinder die toch vlie-gen kan tot in de blauwe lucht, als eenvlinder altijd vrij en voor het leven op devlucht, wil ik sterven op hetwater...(Lennaert Nijgh)’

Andere tenderDe Zeemeeuw krijgt haar zeemansgrafvoor de kust van Min-delo van het Kaap

Verdische eiland San Vincente. De motor van de Zeemeeuw isniet meer te repareren. Een nieuwe motor kost teveel. Hetscheepje heeft zijn geld dubbel en dwars opgebracht. (Dit ondermeer met de bevoorrading van de MV Ross Revenge, sigaretten-smokkel, garnalenvangst, goederentransport, Kaapverdië enCanarische eilanden) De voormalige kotter uit Zoutkamp zalworden afgezonken, omdat de eigenaar niet wil dat er doorslopers nog aan verdiend wordt. Een principekwestie dus. Ik denkheel wat bezoekers van de Ross Revenge met enige weemoedaan het blauwe bootje uit Nieuwpoort zullen terugdenken. Dannywas destijds de enige die ik kon overhalen om te bevoorradenvoor Radio Caroline. Dat was december 1983.

Kleine aanvullingDaarnaast wil ik even iets aanvullen op de posting van Peter deWit in de Nieuwsgroep Zeezenders betreffende de Poolster. Devoormalige URK 35 was drie jaar geleden verkocht aan eengroep Senegalezen. Die hadden een tripje met ‘wit poeder’ rich-ting Miami gepland. Maar ze sloegen de adviezen over de diesel-capaciteit in de wind en zo kon het gebeuren dat de Poolster deoversteek van de Kaap Verdische eilanden naar Miami niethaalde. Op 100 mijl voor de kust vielen de motoren stil en kwamde US kustwacht niet veel later aan boord. Danny kocht de Pool-ster via Koos van Laar uit IJmuiden. Koos was ooit de bevoorradervan de Mi Amigo. Koos (62) heeft tegenwoordig een bedrijf inkettingen en ankers en een vloot van zeven schepen, die boorei-landen bevoorraden http://www.vanlaarmaritime.com/

Week van de jaren zestigMA 21 FEB: Deze week nemen in iedere uitzending van hetAVRO Radio 2-programma Schiffers.fm legendarische deejaysuit de jaren zestig de presentatie van Hans Schiffers een half uurlang over. Radio 2 staat andermaal de hele week tijdens dewerkdagen in het teken van de jaren zestig. Op maandag komtWillem van Kooten langs. Hij werd bekend als Joost den Draaijerop Radio Veronica en later ook te horen op RNI en Radio Monique.Hij zal te horen zijn met zijn programma ‘Joost mag het weten’.Dinsdag 22 februari is Meta de Vries aan de beurt. Zij begon bijde AVRO als omroepster, maar ging midden van de jaren zestigook programma’s presenteren. Ik dacht zelfs dat ze ook nog ietsdeed met ‘Het programma voor de warme Bakker’ op RNI. Woens-dag is het Herman Stok die Hans Schiffers een half uur vervangt.Hij maakte voor de VARA programma’s als ‘Tijd voor Teenagers’op Hilversum 2 en later diverse andere programma’s via Hilversum3 en werd ook bekend door het televisieprogramma ‘Top of Flop’.Jan van Veen sluit donderdag de rij. Jan begon zijn carrière bijRadio Veronica met ‘De Jan van Veen Show’ en was tevenspresentator van onder meer ‘Alle Remmen Los’. Iedere middagna het nieuws van drie uur zijn de heren te beluisteren via Radio2.

AanvullingMA 21 FEB: Andermaaleen aanvulling en welde gebruikte countrysongs in de commercialvoor RCA Teleflight insamenwerking met Ra-dio Veronica: ‘YaketyYak’ van Chet Atkins, ‘Ilove you because’ vanJim Reeves, ‘I wannago home’ van Bobby

7

Bare, Skeeter Davis met ‘The end of theworld’ en ‘Please help me I’m fallin’ vanHank Locklin.

Einde van de weekVR 25 FEB: Andermaal een aantal aan-vullingen. Allereerst kan bij ‘Peace’ vanPeter worden toegevoegd dat in detweede helft van de jaren tachtig aanboord van het Vredesschip het nummeriedere ochtend om zes uur als een soortvan ‘dagopener’ werd gedraaid. In het pro-gramma 65- van Hans Molenaar op Ra-dio Noordzee in 1973 was er reclame voor‘Voetbalnieuws op Radio Noordzee’. In depromospot werd gebruik gemaakt van hetnummer ‘Zwaaien en Zwieren’ van deTwee Pinten. Dan heeft Jan Hendrik Krui-denier nog twee aanvullingen ingeleverd.Philly Groove Orchestra met het nummer‘Love Freeze’ werd gebruikt op Radio MiAmigo in 1974/1975 als filler. De forma-tie Rusty Rock en het nummer ‘Ruby Rubybaby’ werd gebruikt als doorloper voor depromospots van de Radio Mi Amigo drivein shows. Chris Moore gebruikte als tuneop Radio Caroline in 1964 het nummer‘I’ve got a woman’, in de uitvoering vanJimmy McGriff.

Don Stevens (r) en Keith York (l)

Don StevensZA 26 FEB: Een lange e-mail van DonStevens, die zowel op de Voice of Peaceals Radio Caroline heeft gewerkt. Hijschreef ondermeer dat hij aan boord vande MV Mi Amigo in 1974 de bijnaam ‘TheLumberjack’ Stevens kreeg omdat hij al-tijd rondliep (stampte) in van die zwareAmerikaanse militaire laarzen. Uiteraardbracht dit altijd veel lawaai met zich mee.Nu was het zo dat Don vaak de uren tus-sen drie en zes uur in de nacht presen-

teerde en op weg naar de studio veel van zijn collega’s enbemanningsleden met het gestamp wakker maakte. Ook na hetprogramma ging hij zo te keer dat hij veelvuldig werd gepest.Aan de andere kant had het weer een voordeel dat de kapiteinniet kon slapen. Heerlijke ontbijten werden hem de studioingedragen. Ook schreef Don dat hij het laatste internationaleuur van Radio Mi Amigo presenteerde in half Engels en halfVlaams. Iedereen in Europa vond het prachtig en de Engelsenklaagden, die konden de humor er niet van in zien. Binnenkortis de opening van een nieuwe site te verwachten waarop Don envele andere voormalige medewerkers van de Voice of Peacehun verhalen en foto’s kwijt kunnen.

Nog één originelegenerator is aan boord

van de Norderney tevinden © Peter de Wit

TeleurgesteldDI 1 MAART: JosLeijgraaff, jareneindredacteur ge-weest vanFreewave, wilgraag even ietskwijt: ‘ Gisterenwas ik even in Ant-werpen. Het waswaanzinnig koud.De lucht lag als een grauwe sluier over de stad. Kortom, goedweer om depressief van te worden. Als je bij Antwerpen de eersteafslag naar het centrum neemt en ongeveer 2 kilometer door-rijdt kom je langs een stukje haven. Daar ligt verscholen deNorderney. Het is dat er twee masten op staan waartussen mende gore durf heeft gehad een soort kermisverlichting op te han-gen met de woorden Radio Veronica. Een schip met een derge-lijke historie hoort niet weg te rotten in een stukje afgelegenhaven van een industriestad in België. Ik kreeg bijna tranen inmijn ogen, en niet omdat het koud was. Is er dan helemaalniemand in Nederland met een beetje radioachtergrond en watcenten die deze schuit naar Nederland kan halen en er eenmuseum van kan maken? Gasten die door die schuit groot zijngeworden en inmiddels net als het schip zelf, zijn binnengelo-pen, hebben blijkbaar totaal geen interesse. Onbegrijpelijk. Hetis bijna je eigen nest bevuilen. Van Kooten, Van den Hengst,Mulder, De Mol, (samen goed voor miljoenen) sla de handenineen en denk eens verder dan het uitbreiden van het eigenkapitaal. Geruststellende gedachte mag zijn dat er nog altijdveel mensen zijn die met hun bewaarde spullen een heel aar-dig overzicht van de geschiedenis van de buitengaatse radiokunnen maken en die daar dan ook graag aan zullen meewer-ken.‘

Ray ConnifDO 3 MAART: De man die zoveel geweldige muziek heeft ge-maakt met zijn koor en orkest en waarvan vaak bij de recyclewinkels LP’s zeer goedkoop te krijgen zijn. Recentelijk had ik aleen stukje muziek opzij gelegd op een cassettebandje, dat werdgebruikt door Don Allen op Caroline International in 1968. VeelLP’s heb ik doorgeprikt en eindelijk kwam het nummer tevoor-schijn. Het gaat om ‘The Continental’.

Osmonds en Hugo MontenegroVR 4 MAART: Andermaal twee aanvullingen: een spot deels

8

ingesproken door Tony Allan en deels doorJoop Verhoof op Radio Mi Amigo voor deOsmond prijsvraag. Winnaars mochten eenavondje stappen met het deejayteam. Hetbegin van ‘Crazy Horses’ van The Osmondswerd als rondloper onder de promo gebruikt.Peter van Dam gebruikte als filler in 1975/76 ‘Classical Gas’ van Hugo Montenegro inzijn programma.

Uitstel mogelijkVR 4 MAART: Enkele maanden geledenmaakten we gewag van de plannen om tekomen tot een RSL station met de naamRadio Sutch en werden in het internationalreport mensen opgeroepen die als vrijwilli-ger mee wensen te werken om dit jaar eenstation, ter nagedachtenis aan ‘ScreamingLord Sutch’ in de ether te brengen. Organi-sator Gerald Gray meldt ons dat er eenenorme response is geweest. Niet dat RadioSutch, dat in 1964 in de ether kwam, eenenorm succes was maar het was wel eenvan de pioniers op zeezendergebied, daar-bij gebruik makend van de Shivering SandForts. Maanden verder is de organisatie incontact gekomen met de organisatie Pro-ject Redsand, die sinds kort eigenaar is vanRed Sands, dat voorheen basis was vanRadio 390. Men is tot een vergelijk geko-men en de restauratie van het fort wordt inmei aangevangen. Tijd is te kort om nog ditjaar met de restauratie klaar te komen, maartegelijkertijd vinden beide organisaties hetwel een goed idee om de RSL eventueelv a n a fR e dSands

te laten uitzenden. Om onnodige risico’s met het nog te ge-vaarlijk benaderen van de torens te voorkomen, denkt men ersterk over om de uitzendingen van de RSL te verplaatsten naar2006. Wel is er een aantal belangrijke sites die aandacht be-steden aan de ontwikkelingen:www.sutchonair.co.uk,www.backtobasicsradio.co.uk,www.offshorememories.co.uk

Plan gaat niet doorVR 4 MAART: Ook werden enkele maanden geleden de plan-nen bekend gemaakt van een inwoner van Ipswich om eenRSL te gaan runnen met als basis Felixstowe. De persoon inkwestie wenste daarvoor eventueel de Communicator in tezetten. Dit voormalige zendschip is inmiddels in andere han-den terecht gekomen. Maar de RSL, die vier mijlen uit de kustvan Felixstowe was gepland, gaat op die manier sowieso nietdoor daar de Ofcom, verantwoordelijk voor het beschikbaarstellen van de licenties, heeft beslist dat de RSL alleen vaneen schip mag worden uitgezonden mits dit schip in een ha-ven ligt. De licentie is ook voor een laagvermogen FM zenderen het signaal zou, indien 4 mijl vanuit zee zou worden uitge-zonden, het land niet eens hebben bereikt.

Frank van der MastZA 5 MAART: Het afluisteren van oude shows van Frank van derMast leveren drie aanvullingen op: ‘Kwek Kwek’ van Ronaldand Donald werd ook gebruikt op Radio Mi Amigo door Frankvan der Mast voor een spot om adverteren op het station tepromoten. Dezelfde Frank van der Mast gebruikte in zijn begin-periode op Radio Mi Amigo als hij Baken 16 moest presente-ren het nummer ‘Because they’re young’ van Duanne Eddy alstune. Tenslotte maakte hij nog een spot op Mi Amigo ‘Vaar metons mee op de muzikale golven van Radio Mi Amigo 212.’ Hetnummer ‘Peace’ van Peter Goshling werd hiervoor ingezet.

Martin KayneZO 6 MAART: Een e-mail komt bin-nen van Andy Cadier, ons beter be-kend van Radio 355, Radio Carolineen RNI als Martin Kayne (foto): ‘Ik lasrecentelijk je lijst met nicknames enzag dat je me er had staan als ‘theman with the smiles and all thatjazz’. Volgens mij heb ik me zoslechts één keer genoemd in eenprogramma op Radio 355. Als je vanme dan een echt een bijnaam wilopnemen noem dan ‘Cuddles’, eennaam die ik van Dave Rodgers ofvan Tony Allan kreeg toen ik in 1971op RNI werkte. Dit vanwege de velelove songs die ik draaide als de meeste van de luisteraars al inbed lagen na te genieten. Het was een programma dat ‘Europeinto Monday’ (Tuesday etc) heette. Ik vond het altijd leuk ommuziek te draaien voor mensen die al in bed lagen, ach wehebben allemaal zo onze problemen.’ Dezelfde avond luis-terde ik naar een programma voor Muziek Parade op RadioNoordzee met Ted Bouwens ‘Trouwens’ en zie daar ander-maal een bijnaam voor de zeer lange lijst.

Liefst 34 jaar geledenZO 6 MAART: Ik hoor net op een oud bandje Waldo de Los Rios

9

en dat doet me meteen terugdenken aan hetallereerste programma van Radio Noordzee, deNederlandstalige afdeling van RNI op 6 maart1971 toen Jan van Veen en Joost de Draayer hethadden over Waldo de los Rios samen naar debios. Drie deejays hadden ze in het begin in destudio in Hilversum niet te ver verwijderd van deOude Amersfoortseweg en het Omroepmuseumwaar ik tot voor drie jaar graag mocht verblijvenen dan altijd weer een luchtje ging scheppen omeven door die straat te lopen waar de eerste pro-gramma’s van Noordzee, via technische onder-steuning van Iemke Roos werden opgenomen.Eén keer ben ik er slechts binnen geweest. Hetstonk er muf en vooral naar sigarenrook van schoor-steen Van Kooten. Maar de gezelligheid drooper al vanaf. Een derde deejay was al present inde persoon van Ferry Maat, die al een kleinemuziekcarrière had doorgebracht als pianist bijde Rotterdamse soulformatie The Free. Een aan-tal weken later werd besloten het aantal urenNederlandse service uit te breiden naar meer endus kwam Peter Holland het team verblijden.Datzelfde jaar kwam er nog meer uitbreiding metondermeer Hans ten Hoge en Leo van der Goot.Luisteren naar de radio werd voor het eerst sindshet heengaan van Caroline in maart 1968 weervolop luisteren met plezier. Ongelofelijk dat dital weer 34 jaar geleden is.

Vanuit het verre AustraliëDI 8 MAART: Een onverwachte mail komt van-daag binnen uit Zuid Australië en wel van JackCurtis, eens actief voor de organisatie achter on-der meer Swinging Radio England, Britain Ra-dio en Radio Dolfijn. Hij was recentelijk in con-tact met wat voormalige medewerkers en werdgeattendeerd op een simpele opmerking in mijnreport dat ik recentelijk Boom Boom Brannigannog op tape had beluisterd. Curtis: ‘Heel opmer-kelijk is dat, zonder we het van elkaar wisten,Boom Boom en ik na de SRE/Britain Radio pe-riode vertrokken naar een radiostation in Roanoke.Na een tijdje wisselde hij van station en kwam bijWPXI terecht. Helaas overleed Boom Boom nietveel later veel te vroeg. Als je zo op het internetkijkt dan vind je altijd dezelfde foto en dus Hans

wil ik graag met jou en de lezers een foto delen (zie

hierboven). Op de foto van links naar rechts Marty Shayne ,de Pixie Girls (Valeria Cook & Michele Lowe) en BoomBoom Brannigan. Veel geluk en blijf door gaan met jegeweldig werk en vergeet niet de groeten te doen aanmijn oude buddy Graham Gill.’ Leuk die herinneringendie overal vandaan worden gestuurd. En Graham rea-geerde met: Curtis was zondermeer één van de aardigstecollega’s die ik ooit mee heb gemaakt op de LaissezFaire, dan wel de Olga Patrica. Een zeer geschooldepersoon die heel wat meer te brengen had dan mensenals Boom Boom Brannigan en andere schreeuwers dieook daar van uit Amerika waren overgekomen.

Minder Skues op de radioWO 9 MAART: Vanaf volgende maand zal dedoordeweekse uitzending van Keith Skues via het EasternCounties Network van de BBC alleen nog maar plaats-vinden op de maandagavond, wanneer hij zijn PirateRadio Skues programma zal gaan doen. Er valt een to-tale herindeling van de programmering plaats en deinmiddels 66-jarige Skues greep de veranderingen aanom aan te kondigen minder te willen gaan presenteren.Sinds 1994 presenteerde Skues het late avond pro-gramma. Wel krijgt hij op de zondagen een nieuw pro-gramma dat zal lopen van 9 in de ochtend tot 1 uur in demiddag.

Peter Van Dam en de plugplatenMA 14 MAART: Gisteren was heteerste deel van de Historie van Ra-dio Luxemburg te beluisteren opde VPRO, een productie vanGerard Leenders. Vele reacties kwa-men bij me binnen naar aanlei-ding van het programma, dat werdgemaakt met als rode draad eentweetal lange artikelen dat ikschreef in 2002. Ik wil één reactiemet je delen die veelzeggend isover de beïnvloeding van platen-

Ferry Maat

10

maatschappijen gericht op de deejays in de jaren 70en 80 van de vorige eeuw. Hij is ingestuurd door JilleB. Westerhof

Vanuit SneekIk heb het programma overde historie van Radio Luxem-burg via de VPRO gehoord(en opgenomen). Ook heb ikhet uitgebreide artikel gele-zen op Soundscapes en ikmoet zeggen heel interes-sant. Zelf luisterde ik pas inde jaren 70 naar RadioLuxembourg, ‘s avonds tij-dens mijn huiswerk. Vanaf19.00 uur eerst naar Mike Verdrengh, dan het vrese-lijke Italiaanse programma, en vanaf 20.00 uur hetbetere werk van de Engelse service. Ik woon vlakbijSneek in Friesland, maar - af en toe fading - was hethier prima te ontvangen. Op zondag was er ook Fransvan der Drift met de hitparade, Peter van Dam heeftdie hitparade ook nog een poosje gedaan en hij namdat programma op in een studio in Brussel. In 1982werkte en woonde ik Antwerpen als nieuwslezer/djvoor Radio Expres. Peter van Dam maakte daar ookelke dag twee uur aan programma’s. (Behalve opwoensdag want dan zat hij bij de KRO op Hilversum3).

De pluggersIn Hilversum kreeg hij stapels singeltjes van depluggers en ik kwam weleens bij hem thuis. In zijnstudiootje lagen veel plasticzakken met het RTL-logo,gevuld met nieuwe singeltjes. “Wat doe je er mee”vroeg ik en het antwoord “Op een paar na niks, inHilversum kreeg ik bijna dezelfde als in Brussel. Als erwat voor je bij zit, neem het maar mee! “Mijn platen-collectie is dat jaar zeker 2 meter groter geworden.Met dank aan 208! Er zaten soms zeer goede platentussen, die had Peter van Franse, Engelse en Duitsepluggers gekregen, platen die op dat moment nogniet in België en Nederland waren uitgebracht. Dieplaten draaide ik in mijn radioprogramma, en kreegdan na het draaien van zo’n plaatje een telefoontjevan een platenmaatschappij: “Hoe kan het dat wedeze plaat horen want het nummer is nog niet eensuit!” Zo had ik dankzij Radio Luxemburg en Peter vanDam veel primeurs.

Meer herinneringenBegin jaren tachtigwerkte ik voor Radio Ex-pres in Antwerpen. Petervan Dam maakte er pro-gramma’s en ook Lukvan Kapellen(programmaleider, sa-men met Peter ex-radioAtlantis). Ik was op hethuwelijksfeest van Luk

en zijn vrouw Cathy, (de ex van Francis Le Maire,eigenaar van Radio Contact Brussel waar ik ook ge-

werkt heb). Op dat feest ontmoette ik een van degrote bazen van Radio Expres, Louis de Vries, tegen-woordig voetbalmakelaar. Hij kon smakelijkvertellen over vroeger en hij was in de jaren 60 im-presario, en regelde optredens en dergelijke in Bel-gië voor ondermeer Jimmy Hendrix en Rolling Stones.

UitvinderHij vertelde ook dat hij de uitvinder was van de ‘klap-hoes’ voor elpees! De Rolling Stones maakten het inBelgië na optredens bijzonder bont op hun hotel-kamers - de Vries boekte altijd hetzelfde hotel. Deeigenaar wilde geen popartiesten meer binnen, ofze moesten het rustig houden, Een paar weken laterkwamen de Moody Blues na een concert in datzelfdehotel en De Vries zei dat ze zich moesten gedragen.De volgende ochtend liep hij naar hun kamers, niksaan de hand, ze hadden zelfs hun bedden opge-maakt !

BijnaamDI 15 MAART: In de keuken en tijdens de afwas washet vandaag luisteren naar een oud programma vanLaser Hot Hits van bijna twintig jaar geleden. De tijdgaat snel. Op kant 2 van de cassette een Elvis Showop Laser Hot Hits met DL Bogart. We hadden in onzelijst met bijnamen al twee voor hem. In dit pro-gramma kwam er nog een derde bij doordat hij zich-zelf ‘DL Bogart, the Rock and Roll Man himself’noemde.

Herinneringen van BossinkDO 17 MAART: Een verhuizing staat voor de boeg inHuize Bossink en dus ko-men er heel wat herin-neringen los tijdens hetinpakken van enormehoeveelheden boeken,knipsels tijdschriften ende duizenden platen.Bert e-mailt: ‘Heel toevallig draaide ik ook onlangsde hele LP van Waldo de los Rios en de single heb ikook. Ik heb hier nog een paar bandjes van Joost denDraayer met de Noordzee top 50 met vooral schitte-rende nummers zoals ‘Faithfull’ van Marvin Welchand Farrer, ‘Susan’s Tuba’ van Freddie and theDreamers en vele andere mooie platen uit die tijd.Alle hitlijsten van Noordzee heb ik ook nog in eeningebonden boekwerkje staan!

Het eerste jaarVooral de periode 1970 toen RNI nog Engelstaligeuitzendingen maakte was schitterend. Ze draaidendaar bijvoorbeeld iedere dag 4 weken lang ‘The won-der of you’ van Elvis Presley. En invloed hadden zewant het nummer stond toen wel even 4 weken langnummer 1 in Engeland. Maar ook overdag hoorde jeallemaal LP tracks zoals bijv. ‘Sound of the Shadows’van The Shadows met bijvoorbeeld het nummer ‘Thelost ciyt’, The Animals met ‘It’s my life’. The PrettyThings met ‘Don’t bring me down’, Marianne Faithfullmet ‘Sister Morphine‘en het onvergetelijke ‘GoodbyeSam, Hello Samantha’ van Cliff Richard, allemaal

Peter van Dam

11

typische RNI-platen.

StopzettingVooral toen Radio Luxemburg op was gehouden metde Nederlandstalige uitzendingen en Veronica welaardige dingen deed maar niet wereldschokkend luis-terde ik een paar uur per dag op mijn werk destijds enook privé naar RNI een het was enorme verademing.Er zat toen ook zo’n Golden Oldies Show op RNI. In1971 kreeg je allemaal nummers zoals ‘Honey don’t’van The Beatles en verder muziek van The Beatles,Buddy Holly, Searchers, Jim Reeves en Jet Harrisand Tony Meehan.

Deel 1 LuxemburgAfgelopen zondag deel 1 van ‘Onvoltooid verledentijd’ beluisterd met zeer leuke oude reclames uit dejaren dertig. Alleen was het progamma zo vlug voor-bij, slechts 35 minuten en ik vind dat men wel tweeuur per uitzending aan Radio Luxemburg had mo-gen besteden. Terwijl ik de 70ste verhuisdoos aanhet inpakken ben heb ik jouw oude Radio NoordzeeLP uit 1973 nog eens opgezet en ook een EP uit1970 van de Engelse uitzendingen van RNI metondermeer Bruno Brandenburg en anderen.Ik stoper weer mee want het is hier zo druk maar muziektijdens de verhuizing geeft wel een kick en ook ouderadiofragmenten!’ Bert, sterkte met de verhuizing.

Het laatste het mooisteDO 17 MEI: Hierbij kan ik exclusief bekend makendat de MV Communicator in goede handen is te-recht gekomen en momenteel op een niet nader tenoemen plaats in het graafschap Lancashire wordtopgeknapt om ingezet te worden ter promotie vanhet toekomstige radioproject van Music Mann, hetlange golf project dat al enkele jaren geleden werdaangekondigd. Het schip zal eerst naar het eilandMann worden gesleept waar het tijdens de eersteuitzendingen van het nieuwe station, dat deze zo-mer waarschijnlijk van start zal gaan, zal worden in-gezet. Daarna zal het schip als promotiedoel wordeningezet. Het schip zal niet alleen een technischeoutfit krijgen maar ook de cabines zullen weer wor-den heringericht. De bedoeling is dat tijdens de eer-ste periode van uitzendingen het schip verankerd zalworden op zee en dat voor het eerst echt sprake zalzijn van een legaal internationaal zeezenderproject.Voorlopig zullen we, volgens afspraak, details verdervoor ons houden uitgezonderd dat een kleine sluierwordt opgelicht door twee na-men van het deejayteam tenoemen: Emperor Rosko enMike Ahearn hebben inmid-dels toegezegd van de par-tij te zijn. Let wel 38 jaarnadat de anti-zeezenderwetvoor Groot-Brittannië vankracht werd zijn beide he-ren weer vanaf een

Voorzitter van het Music Mann

project Robert F. Riding

schip in de omgeving van Britse wateren te beluiste-ren. De organisatie achter Music Mann, de werknaamvoor het station, heeft niet alleen toestemming ge-kregen op een platform voor de kust de nodige tech-nische voorzieningen te treffen maar ook aan boordvan de Communicator een zender met een vermo-gen van 100 kW te gaan plaatsen. De organisatieheeft zelf ook een internetsite waar men de toekom-stige luisteraar op de hoogte wenst te houden:www.iomib.com. Er is ook een mogelijkheid om alsparticulier te investeren en aandelen te komen. Schrijfvoor meer info naar: chairman@longwaveradio.com.

Dank aan ondermeer: Martin van der Ven, Bart vanPeer, Hans Hendriks, Jelle Boonstra, LeenVingerling, Dave Miller, Harm Koenders

Samenstelling: HANS KNOT

ZA 5 FEB: Klaas Samplonius wordt per 1 mei aan-staande hoofd van de ledenorganisatie van de TROS.De benoeming moet volgens de omroep worden ge-zien in het licht van de zwaardere rol die de vereni-ging TROS zal gaan spelen. Klaas Samplonius is albijna twintig jaar werkzaam voor de TROS in tal vanmanagementfuncties, zowel bij radio als televisie.Op dit moment is hij nog hoofdredacteur van deactualiteitenrubriek TweeVandaag. TROS-voorzitterKarel van Doodewaerd maakte bekend: ‘Wij zien devereniging als de meest geschikte uitvalsbasis voornieuwe ontwikkelingen, die door de TROS wordengeïnitieerd. Essentieel daarbij is in dit verband ookde worteling van onze omroep in de maatschappij.TROS wil de Nederlandse burgers en hun voorkeurcentraal stellen en met hun invloed tegenwicht ge-ven aan de centralistische en aanbodgerichte ten-densen binnen de Publieke Omroep’.

MA 7 FEB: De AVRO overweegt naar de rechter testappen om een goede plek in het zendschema tekrijgen voor de serie ER. De omroep is erg ontevre-den met de huidige plek van half negen in de avondop Nederland 3 en wil de serie op de late avond opNederland 1 of 2 uitgezonden hebben. Het zou voorhet eerst zijn dat een omroep via een kort geding eenbeslissing van een netcoördinator ongedaan wil ma-ken. AVRO-directeur Eggink vraagt zich af: Is de om-streden verplaatsing van ER naar Nederland 3 nietslechts bedoeld om het kijkcijfer kunstmatig laag tehouden? De omroep had protest aangetekend bij deRaad van Bestuur van de Publieke Omroep, met nameook om na te gaan of de netcoördinatoren echt zulkevergaande bevoegdheden hebben. Maar de klacht isinmiddels door de raad afgewezen.

DI 8 FEB: De VPRO heeft Connie Palmen uitgeno-digd de 18de editie van Zomergasten te presenteren.Zij heeft deze uitnodiging geaccepteerd. ConniePalmen: “Als je vijftig wordt kun je twee dingen doen:

12

gaan bungy jumpen of Zomergasten presenteren. Ikkoos voor het laatste. Voor één keer.” Connie Palmenzal in de periode van 24 juli tot en met 28 augustuszes Zomergasten ontvangen. Na afloop van iedereaflevering wordt, net als in 2004, een keuzefilm vande gast vertoond. De namen van de Zomergasten2005 worden in het voorjaar bekend gemaakt.

DO 10 FEB: JoopDaalmeijer (foto) is be-noemd tot hoofdre-dacteur van deWereldomroep. Sa-men met de onlangsbenoemde alge-meen directeur JanHoek vormt hij daar-mee de leiding vande internationale

omroep van Nederland. Als hoofdredacteur krijgtDaalmeijer de verantwoordelijkheid voor het program-matisch/journalistieke deel van de organisatie. Hij stelt:‘Mijn hart ligt bij de journalistiek. Het is voor mij danook een uitdaging om het journalistieke proces bin-nen een innovatief en internationaal opererend be-drijf als de Wereldomroep te leiden. De Wereldomroepbereikt via onder andere radio, tv en internet eenmiljoenenpubliek, door slagvaardig en innovatief inte spelen op de technologische ontwikkelingen enveranderende behoeften. Een wereldwijd publiek inacht talen via verschillende mediaplatforms bedie-nen, geeft voor mij een nieuwe dimensie aan hetjournalistieke metier.’ Algemeen directeur Jan Hoek iszeer verheugd over de benoeming: “Ik ben blij dat wijeen man met zowel een enorme journalistieke erva-ring als met kennis van en visie op de crossmedialetoekomst aan de Wereldomroep hebben kunnen bin-den. Wij spelen al jaren in op de in het recente WRR-rapport gemaakte analyse dat inhoud en doelgroe-pen belangrijker zijn dan mediumtype.” JoopDaalmeijer stapte in 1972, na eerst zijn loopbaan alsschrijvend journalist te zijn begonnen, in de televisie-wereld. Hij werkte dertien jaar bij de VARA. In 1985stapte hij over naar Veronica, waar hij in 1990 direc-teur werd. Daarna werkte hij bij HMG, Filmnet enCanal+. Sinds 1998 is hij als netcoördinator voor Ne-derland 1 bij de Publieke Omroep aan de slag ge-gaan, alvorens in 2000 in dezelfde functie van net tewisselen naar Nederland 2.

VR 11 FEB: Het Commissariaat voor de Media geefthet Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) ende Nederlandse Moslimraad (NMR) tot 21 februari degelegenheid een gezamenlijke zendtijdaanvraag inte dienen in het kader van de zendtijd voor kerkge-nootschappen en genootschappen op geestelijkegrondslag (artikel 39f Mediawet). Deze aanvraag dientafkomstig te zijn van een nieuw op te richten stichtingmet een paritair samengesteld bestuur van leden uitde kring van het CMO en van de NMR, onder leidingvan een onafhankelijke bestuursvoorzitter. De zend-tijd die de stichting krijgt toegewezen wordt in eenfiftyfifty verhouding geoormerkt voor de twee oprich-

ters. In programmatisch opzicht zijn die daarmeegeheel vrij, maar op facilitair gebied dient te wordensamengewerkt, onder meer in de vorm van een ge-zamenlijke financiële administratie en gezamenlijkehuisvesting. De hoeveelheid voor de Islam beschik-bare zendtijd was eind december 2004 al vastge-steld, tegelijk met de zendtijdtoewijzing aan de ove-rige zes 39f-instellingen. Op 1 maart neemt het Com-missariaat een beslissing over de zendtijdtoewijzingten behoeve van de Islam. De beslissing over deaanvraag van een derde Islamitische organisatie, deSamenwerkende Islamitische Koepel (SIK), is tegende achtergrond van de gewenste oprichting van eennieuwe stichting aangehouden.

ZA 12 FEB: Het reclameblok STER+Cultuur, hetreclameblok voor de cultuur op de publieke omroepin de STER blokken, heet vanaf vandaag Cultuur.tv.De nieuwe naam geeft meteen de verandering weer,want cultuur.tv verbindt cultuur met zowel televisieals internet. Via de website cultuur.tv kan de kijkerdoor middel van spots, links, films, banners meerinformatie over culturele evenementen en de cultu-rele afzender vinden. De nieuwe naam weerspiegelttevens tal van inhoudelijke veranderingen. Qua vorm-geving heeft het blok een facelift gekregen. En despots kunnen nu, naast de traditionele 7 seconden,tevens in 10 of 12 seconden worden uitgezonden.Extra aandacht wordt besteed aan de Cultuurspots.Door middel van filmmateriaal, animaties, voice-overen muziekfragmenten is iedere Cultuurspot aantrek-kelijk en opvallend. Tenslotte wordt een nieuwe, zo-wel voordelige als prak-tische prijsstelling ge-hanteerd, waarbij inéén oogopslag duide-lijk is wat een televisie/internet campagne in Cultuur.tvkost. Cultuur.tv wordt dertien maal per week uitge-zonden op Nederland 1 en 3 en bereiken daarmeeeen landelijk miljoenenpubliek met een hoge inte-resse in kunst en cultuur.

ZA 12 FEB: Rudi Koot hoorde vanmiddag rond halfvier een test op 1602 kHz waarbij muziek enNederlandstalige presentatie werd gehoord. Hij dachtmeteen aan de frequentietoewijzing aan Sietse Brou-wer en de zijnen en dus gingen we op onderzoek uithetgeen het volgende antwoord van Sietse gene-reerde: ‘Wij gaan in principe pas weer testen als wede definitieve opstelplaats gereed hebben. De aan-vraag bouwvergunning bevindt zich in de laatste fase.Het begint een beetje op het verhaal van Paul Ruslingte lijken. De licentie en het station is een ding, maareen plek waar je de handel neer mag zetten is watanders. We hoeven helemaal geen milieuvergunning,maar toch maken mensen bezwaar tegen aspectenvan storing en gezondheid. Bij een aanvraag bouw-vergunning uiteraard volkomen irrelevant, maar elkbezwaar moet wel behandeld worden en formeelafgewezen. Dat kost sloten tijd [en geld].’

WO 16 FEB: De redactie van het tijdschrift Must zaleen kort geding aanspannen tegen de STER. Men

13

eist dat het reclamebedrijf twee spotjes voor het derde num-mer van het Tijdschrift uitzendt. De STER heeft de reclames-pot geweigerd omdat beschuldigingen aan het adres vanwijlen prins Bernhard te ver zouden gaan. Seksueel gedragvan de eens 56-jarige Prins met een 19-jarige vrouw zouworden vergeleken met moreel aan pedofilie grenzend ge-drag. Zelden wordt er door de STER een spot geweigerd.Men claimt schade als gevolg van het niet uitzenden van despot door de STER.

DO 17 FEB: De landelijke commerciële en publieke omroe-pen overtraden in 2004 verschillende regels op het gebiedvan reclamezendtijd op televisie. Het wettelijke maximumvan 12 minuten reclame per uur werd overschreden. De zo-genaamde telewinkelblokken duurden te lang, er zat minderdan de voorgeschreven 20 minuten tussen de programma-onderbrekende reclameblokken. En films werden onjuist on-derbroken of reclameblokken waren niet voldoende herken-baar. Dat heeft het Commissariaat vastgesteld op basis van inseptember, oktober en november 2004 uitgevoerde controlesin het kader van het reguliere toezicht op naleving van deMediawet. In totaal is een bedrag van 243.000 euro aanboetes aangekondigd. De totale boete die de Publieke Om-roep voor de netten 1, 2 en 3 boven het hoofd hangt be-draagt 108.000 euro. De commerciële stations SBS6, Net5,Veronica, TMF en Yorin mogen in totaal een boete van135.000 euro tegemoet zien. Tijdens hoorzittingen in demaand maart kunnen de verschillende organisaties zich nogverweren voordat de boete definitief wordt opgelegd. RTL 4en 5 vallen buiten de mand omdat ze onder de regels vanLuxemburg vallen.

MA 21 FEB: AB en TF1 hebben inMonte Carlo een akkoord bereikt metde groep Pathé rond de verkoop vanTélé Monte Carlo (TMC). TF1 en ABzijn voortaan elk voor 40% eigenaarvan TMC. De resterende 20% blijft in

handen van het prinsdom Monaco, zo stelt AB in een com-muniqué. Met hun kennis op het vlak van gratis televisiewillen beide groepen van TMC een topstation maken. TMCis een familiestation dat vooral fictie, film en informatieveprogramma’s aanbiedt. Het signaal wordt via kabel en satel-liet verdeeld en bereikt zo’n 13 miljoen mensen

DO 24 FEB: Het programma ‘40 jaar Top 40’ zal op zondag-avond 6 maart als gast Willem van Kooten hebben, eenprogramma dat reeds is opgenomen. In deze vier uur du-rende show praat presentator René van Kerk met Joost denDraaier over zijn loopbaan binnen de radio-industrie. Uitge-breid zal worden ingegaan op de zeezendertijd bij RadioVeronica en Radio Noordzee en tevens worden natuurlijk zijnactiviteiten bij de publieke omroep belicht, evenals zijn be-trokkenheid bij de introductie van de meest geliefde hitlijstvan Nederland, nu meer dan veertig jaar geleden. De uitzen-ding vindt plaats tussen zes en tien uur in de avond.

VR 25 FEB: Op 1 maart aanstaande zal de opening van hetnieuwe radiostation RadioNL plaats vinden, hetgeen zal ge-beuren met het nummer ‘Waanzin’ van de nieuwe Nederlands-talige CD van de Volendamse formatie BZN. Leden van degroep zullen in de studio aanwezig zijn. De slogan van Ra-dio NL zal ‘Ik luister Hollands’ worden. Karel van Cooten zalalle jingles voor het station inspreken. Men gaat van start via

een ether-frequentie inF r i e s l a n d ,waarna diversek a b e l -frequenties invooral NoordNederland aanhet luisterbereikzal worden toe-gevoegd.

MA 28 FEB: Linda de Mol zal meteen vanafde start in augustus te zien op het nieuwetelevisiestation van John de Mol. Met de over-stap komt een einde aan een arbeidsrelatievan 20 jaar tussen Linda en de publiekeomroep TROS. Linda de Mol wordt een be-langrijk gezicht bij het station van John deMol. Op het ogenblik wordt hard gewerkt aande verschillende programmaformules, diedeels door Linda gepresenteerd zullen wor-den. Ze maakt de overstap naar Talpa Mediaomdat ‘het avontuur van iets nieuws’ haartrekt. Bovendien beschouwt ze het als eenuitdaging die ze samen met haar broer aan-gaat. De komende maanden dient Linda deMol haar contract met de TROS gewoon uit.

Linda en John de Mol in de jaren ‘80

WO 2 MAART: Opgeblazen sneeuw op bin-nenwegen van Noord Nederland maakt dewegen totaal onbegaanbaar. Snelwegen zijnmondjesmaat te bereiken en daarnaast valter binnen een paar uren meer sneeuw danooit eerder in de afgelopen vijftig jaren.Jeroen van Inkel is één van de tienduizen-

14

den die onderweg naar het werk forse achterstandoploopt in zijn verbindingstijd naar zijn werkplek. Op-lossing is het live vanuit zijn auto presenteren vanhet programma. Maar oh je, hij vergeet de regels enpresenteert niet hands free zijn programma. De poli-tie, als altijd op de loer, geeft hem een bekeuringvoor deze overtreding. Een bekeuring is volledig te-recht, alleen had het veel hoger moeten zijn daarzijn salaris gigantisch is en hij zeker als presentatoreen voorbeeldfunctie heeft.

WO 2 MAART: Maar het kan allemaal nog veel erger.Mijn morgen begint altijd met het geluid van Radio2, waarnaar we vanaf kwart voor zeven luisteren. Lek-kere muziekjes, maar een steeds meer storende pre-sentator die niet weet hoe hij soms de werkelijkheidvan de fictie moet onderscheiden; zijn lesje niet goedheeft geleerd en bovendien er zeer regelmatig naastzit met de gedraaide muziek. Je vraagt je af hoe deredactie van het programma van VARA’s Ontbijtshowis samengesteld. Deze ochtend is de sneeuw in Ne-derland natuurlijk het belangrijkste onderwerp, dattelkens in het programma terugkeert. Een vaste ver-slaggever is altijd onderweg en men meldt dat deverkeerssituatie in Noord Nederland bijzonder slechtis als men overschakelt naar de vaste presentatorvoor een verslag. Dan denk je aan Heerenveen, StJacoba Parochie, Stedum, Bedum, Appingedam, St.Annen of de Rijksweg naar Zuidwolde in de provin-cie Groningen. Nee, de VARA laat zelfs Lelystad,zo’n 25 kilometer van Hilversum, vandaag in het noor-den liggen. Beschamend!

DO 3 MAART: Feest, want de fans van ER kunnenopgelucht ademhalen. De ziekenhuisserie wordtvanaf zondag 13 maart aanstaande om 20.55 uur bijde AVRO op Nederland 2 gecontinueerd. Op vrijdag28 januari jl. werd deze populaire Amerikaanse se-rie, die in Nederland al tien jaar door de AVRO op debuis wordt gebracht, onderbroken in verband met eentijdelijke programmawisseling op Nederland 3. Dezeonderbreking van zes weken leverde vele duizendenboze telefoontjes, brieven en e-mails van de veletrouwe ER kijkers op, die het geschipper met deuitzendtijdstippen en- dagen meer dat zat waren énzijn.

DO 3 MAART: De PubliekeOmroep (PO) wil met eenverscherpte profilering vanNederland 1, 2 en 3 énnieuwe programma’s zo-veel mogelijk kijkers vast-houden. In plaats van de

gebruikelijke jaarlijkse vernieuwing van zo’n 25 pro-cent van de programma’s , moet binnen anderhalfjaar ongeveer de helft van het uitzendschema zijnvernieuwd, zegt Ruud Bierman van de raad van be-stuur van PO. Welke programma’s sneuvelen en welkedaarvoor in de plaats komen, kan Bierman niet zeg-gen. Zeker is wel dat Nederland 2 vanaf dit najaaringrijpend zal veranderen door het verdwijnen vande eredivisie naar het nieuwe station van John de

Mol. Voorts vindt de raad van bestuur dat de publiekeomroep meer mogelijkheden moet krijgen om geldbinnen te halen door uitbreiding van de reclame-zendtijd, extra sponsoring en nieuwe vormen vanpubliekprivate samenwerking, bijvoorbeeld metkrantenuitgevers.

DO 3 MAART: Veel is er al van mening verschild overde toekomst van de digitale radio en televisie. Detegenstanders van de invoering krijgen weer eenbeetje hoop nu bekend is geworden dat de Finsepublieke omroep YLE zal stoppen met hun digitalediensten, omdat er te weinig vraag naar is. DigitalAudio Broadcasting kwam in 1997 naar Finland metals doel programma’s aan te bieden op een traditio-neel radiotoestel via slechts één antenne.

VR 4 MAART: Twee moslimorganisaties gaan samen-werken in een nieuwe stichting die de zendtijd voormoslimprogramma’s gaat verdelen. Dat hebben detwee organisaties, de Nederlandse Moslim Raad(NMR) en het Contactorgaan Moslims en Overheid(CMO), bekendgemaakt. De moslimzendtijd is nu nogin handen van de NMR, die daarvoor de NederlandseMoslim Omroep (NMO) in het leven riep. Onlangsbeoordeelde het Commissariaat voor de Media op-nieuw de zendtijd voor godsdienstige en levensbe-schouwelijke stromingen, maar kon tussen de tweemoslimorganisaties geen keuze maken wie de zend-tijd zou moeten krijgen. De mediawaakhond vroegdaarop aan de NMR en CMO om te gaan samenwer-ken in een nieuwe stichting die technische facilitei-ten moet gaan delen. Wel kunnen beide organisa-ties gescheiden omroepen in het leven roepen ofbehouden.

DO 10 MAART:Nederlandse kinderen drinken veel te veel alcohol.Zij zien ook veel alcoholreclame. In 2004 werd ruimde helft van de reclameboodschappen voor alcohol-houdende drank (55%) uitgezonden voor 21.00 uur ’savonds, wanneer veel kinderen tv kijken. Om te voor-komen dat kinderen te veel alcoholreclame zien wilSTAP dat de Nederlandse radio, tv en bioscopen tottenminste negen uur in de avond vrij zijn van alcohol-reclame.

ZA 12 MAART: De bonden en de werkgevers hebbeneen principeakkoord bereikt voor een nieuwe CAObinnen de publieke omroepen. De leden moeten hetakkoord nog goedkeuren. In het akkoord wordt onder-meer gesproken over een structurele loonsverhogingvan 0,5% per 1 april 2005 over het 1e halfjaar van2005, en een eenmalige uitkering van 1/4% van hetjaarsalaris. Ook krijgt 90% van de contractanten vanstructurele programma’s na een jaar een vast con-tract en krijgt 60% van de medewerkers aan tijdelijkeprogramma’s een vast contract na 1 jaar. Ook komt ereen vertrekvergoeding voor tijdelijke contractanten.

MA 14 MAART: Hans Laroes, hoofdredacteur van hetNOS Journaal, is met ingang van vandaag benoemdtot hoofdredacteur van alle nieuwsredacties van deNOS. De nieuw te vormen multimediale nieuws-

15

afdeling bestaat uit de huidige nieuws-afdelingen van het Journaal, NOS Actueel,het Radio 1 Journaal, het NOS Radionieuws,Met het Oog op Morgen en de nieuws-redacties van NOS Internet en Teletekst. Doorzijn benoeming wordt Laroes journalistiekeindverantwoordelijk voor de gehele nieuws-voorziening van de NOS. De bundeling vande nieuwsredacties past in het beleid van deNOS om zijn nieuwsaanbod via zoveel mo-gelijk informatiedragers (multimediaal) aaneen zo groot en breed mogelijk publiek aante bieden. Verder meldt het ANP dat de ko-mende maanden de multimediale nieuws-afdeling van de NOS verder wordt ingevuldmet de benoeming van adjunct-hoofdredac-teuren, chefs, eindredacteuren en redacteu-ren. Naar verwachting verhuizen in oktober

alle NOS nieuws-programma’s naarde derde verdie-ping in het Video-centrum op hetMediapark, die opdit moment wordtomgebouwd totzogenoemde NOSnieuwsvloer. HansLaroes (49) is sinds3 juli 2002 hoofd-

redacteur van het NOS Journaal. Vanaf 1988werkte Laroes (foto) in diverse functies bij hetNOS Journaal. Eerst als verslaggever/presen-tator bij de Haagse redactie van het Jour-naal, later in Hilversum waar hij in juli 1997adjunct-hoofdredacteur werd.

MA 14 MAART: Rik Siere (43) is per 1 april2005 benoemd als hoofd Communicatie enlid van het Managementteam van de AVRO.Hij volgt Ad Everaars (54) op, die de functieop interim-basis vervulde sinds januari 2004.Rik Siere werkte als account director bij Ben-nis Porter Novelli, een adviesbureau op hetgebied van in- en externe communicatie inAmstelveen. Hij adviseerde daar diverse op-drachtgevers en gaf daarnaast leiding aande afdeling Corporate Communicatie. Sierevolgde een postdoctorale opleiding Commu-nicatie en Voorlichting aan de Rijksuniversi-teit Utrecht en studeerde Cultuur, Organisatieen Management aan de Vrije UniversiteitAmsterdam.

WO 16 MAART: Per flitsende ansichtkaartmeldt abonnee Henny Meijner uit Warnsveldons dat de 702 en de 855 kHz in Duitslandsinds kort worden gebruikt voor ‘Truck Radio’.Gebruikte zenders staan in respectievelijkJülich en waarschijnlijk Berlin-Britz. En dannu flitsend langs de Duitse wegen.

MICHEL VAN HOOFF EN HANS KNOT

Moet de publieke omroep VRT zich zorgen beginnen temaken over haar financiering? Het is een vraag die

zich langzaam manifesteert nu de Europese Commissie nietminder dan drie Europese landen tegelijk heeft gevraagdhun wijze van financiering van hun respectievelijke open-bare omroepen over een andere boeg te gooien. ‘Slachtof-fers’ van dienst zijn Nederland, Duitsland en Ierland. DeEuropese Commissie besluit zoiets niet zomaar, daarvoorwaren diverse klachten nodig die tot onderzoek leidden.Daaruit zou zijn gebleken dat de manier van budgetteringvan de publieke omroepen in die landen niet langer over-een zou stemmen met de geldende regels in Europa. Datde VRT buiten schot bleef is vooral te danken aan het feitdat de Vlaamse klager van dienst, de VMMa, pas later haardossier heeft overgemaakt aan de Europese Commissie. Datde VRT niet buiten schot blijft is een evidentie, wel konCommissiewoordvoerder Jonathan Todd nog niet aange-ven wanneer dit dossier klaar zou zijn.

OvereenkomstenWel kon hij aangeven dat er veel overeenkomsten warenmet de drie landen die nu op de vingers getikt werden. Hetkomt er voor het geviseerde trio momenteel vooral op aanom een meer duidelijke boekhouding voor te leggen waar-door het verschil tussen openbare opdracht en neven-activiteiten duidelijker wordt. Ook mogen openbare dienst-activiteiten niet langer buitensporig gecompenseerd wor-den. Opvallend is dat de internetactiviteiten van openbareomroepen deel uitmaakten van het onderzoek en van aan-bevelingen. De Nederlandse en de Duitse nationale omroep-instellingen mogen er websites en online activiteiten op nahouden, maar niet zij zelf mogen bepalen wat die behel-zen. Dat moet duidelijk in de verbintenissen met hun over-heden afgelijnd worden.

Eerder andere landenDe opmerkingen de van Europese Commissie hebben voorde drie betrokken landen geen onmiddellijke gevolgen.Nederland, Frankrijk en Duitsland hebben nog even de tijdom zich te verdedigen en meer bijkomende uitleg te geven.Intussen zal de Europese Commissie voorstellen overmakenom de financiering in het vervolg beter in overeenstemmingte brengen met de Europese regels. Houden de landen zichdaaraan, dan worden de dossiers gesloten zonder verderegevolgen. Het huidige trio ‘berispen’ is een vervolg op eer-dere bemoeienissen van de Europese Commissie aangaandepublieke omroepen. Eerder werden zowel Italië, Spanje,Frankrijk als Portugal gevraagd om hun manier van finan-cieren in overeenstemming te brengen met de beginselenvan het Europese verdrag. Minister van media Geert Bour-geois kondigde onlangs in het Vlaams Parlement aan dat ertussen de federale regering, gemeenschappen en gewesteneen consensus is bereikt over de efficiëntie van het BIPT,het bekende controleorgaan van de Belgische ether.

REDACTIE RADIOVISIE

16

In het boek van Thomas Riegler worden de zege-ningen beschreven van DAB ontvangst. Immers, de

Europese Unie wil voor het jaar 2010 af van analogeradio-uitzendingen op AM en FM. Volgens de DABfanatici is de geluidskwaliteit van DAB aanzienlijkbeter dan dat van FM (minders storingsgevoelig, geengeruis en geknetter). Bovendien heeft een DAB zen-der 90% minder vermogen nodig dan een FM zen-der. Je kunt meer zenders op de middengolfbandDAB kwijt dan op de FM band. Bovendien kan je inDAB de kwaliteit van het uitgezonden signaal bepa-len: hoogste kwaliteit voor klassiek, iets minder voorpopmuziek, nieuws in mono en zo zijn er nog meervoorbeelden opsombaar.

Dat is de theorie. Maar dan gaan wenaar de praktijk zoals door mij on-langs ervaren. Ik was op zoek naareen nieuwe cd speler. Ook al eenhele toer tegenwoordig om die tevinden in de vakzaken. Ik slaagdeechter, na lang zoeken, bij firma

Zwolsman in Amsterdam. In de etalage van dezeondernemer stond ook een DAB ontvanger en en-thousiast vroeg ik aan de verkoper om een demon-stratie. Zijn antwoord was meer dan verrassend tenoemen: “Meneer, dit is volkomen onmogelijk. U hoortniets uit het apparaat. Dat komt omdat de DAB zen-der in Amsterdam stoort op de frequentie van RTL 5.De zendsterkte van DAB in Amsterdam is nu zo laag,dat we hier in de Clercqstraat helemaal geen DABsignalen kunnen ontvangen”. Zo wordt je als nieuws-gierig consument dus direct afgestraft als je eindelijkergens een DAB ontvanger in de verkoop ziet.

Het ligt in de bedoeling van het kabinet om uiterlijkin 2010 DAB volledig te introduceren in Nederland.Tezamen met de andere omliggende landen stap-pen we dan langzaam maar zeker af van AM en FM.Het nadeel van AM kennen we allemaal, het nadeelvan FM kennen we, onbewust, ook: grondruis enslechte kanaalscheiding. Bij DAB behoren ruis engeknetter tot het verleden (wat er niet bij verteld wordtis dat de geluidskwaliteit niet altijd optimaal is om-dat het station kan kiezen voor een bepaalde kwali-teit). Classic FM zal kiezen voor 192 kilobyte per sec,een popstation voor 160 kb per seconde en een sta-tion dat in mono uitzendt voor 96kb per seconde. Hetvoordeel van DAB is dat je het station eenmaal pro-grammeert en het dan geregistreerd blijft in het toe-stel.

Als je een Brits station hebt opstaan, wordt er om hetkwartier ‘halleluja’ geroepen over DAB. DAB is zomooi, zo fijn, geen mens kan er buiten. De werkelijk-heid is dat diverse stations wel in DAB uitzenden,maar de consument klaagt steen en been over de

geluidskwaliteit. Wel is men aanzienlijk verder metde invoering van DAB dan in Nederland, waar nuslechts de publieke omroepen en sinds kort ook eennieuwsstation in DAB uitzenden. Slechts 5-10% vande Engelse consumenten is overgegaan tot de aan-schaf van een DAB toe-stel. Ik ben bang dat inNederland nog geen pro-mille een DAB toestelheeft. Laatst zag ik er ookeen paar staan in De Bijenkorf in Amsterdam. Deverkoper had zelfs niet eens van DAB gehoord! InEngeland maakt men zich toch zorgen omdat deconcurrentie van Ipod (zo’n miniatuur mp3 apparaatjemet lullig luidsprekertje) een grote concurrent is vande DAB ontvanger omdat de jeugd niet meer naarradio luistert maar uitsluitend zijn of haar muziekdownloadt. DAB wordt vooral omarmt door zoge-naamde ‘niche stations’. De Ipod bezitter luistert ech-ter alleen naar radio als een voor hem of haar zeerpopulaire presentator on air is. Men heeft in Enge-land berekend dat in 2008 ongeveer 13 miljoen DABtoestellen verkocht zullen zijn en dat getal komt over-een met een penetratiegraad van 30% van alle huis-houdens. Er is dus ook in het vooruitstrevende Enge-land nog een verre weg te gaan! In Duitsland heeftmen al een autoradio ontwikkeld waar je, behalvenaar de AM/FM en DRM ook naar de Ipod kan luiste-ren. In Canada zendt men inmiddels ook via DAB uit,echter de grote publieke belangstelling blijft ook daaruit.

DRM, hetgeen staat voor Digital Radio Mondiale iseigenlijk digitale AM. De geluidskwaliteit komt over-een met FM. Voordeel is geen fading. Nadeel is datDRM een iets mindere geluidskwaliteit zal hebbendan DAB. In Nederland heeft Radio 10 getest metDRM. Radio Luxemburg op 1440 kHz zendt tegen-woordig in DRM uit. In een Brits blad las ik dat er nueen gecombineerde DRM/DAB ontvanger op de marktgaat komen en zo rond Kerst 2005 in de winkels zalliggen.

R0B OLTHOF

Het record dat geen record werdDave Plotkin had er zich zoveel van voorgesteld nazijn vermeende wereldrecord platendraaien. Hij zouplaats nemen in het prestigieuze Guiness Book ofWorld Records. Dave is een 25 jarige deejay verbon-den aan het universiteitsstation WPRK in Florida.Liefst 110 uur en drie minuten draaide hij onafgebro-ken de muziek en dacht daarmee het bestaande re-cord te hebben gebroken. Feest werd er gevierd ende officiële papieren ingediend bij de organisatie.Weken later kreeg hij het bericht dat het record nietzou worden gehonoreerd omdat in 2003 in Sri Lanka

17

door Arulanantham Suresh Joachim in Sri Lanka hetrecord op 130 uur was gezet. Dit was echter nog nietopgenomen in de database en dus had Dave vooraf deverkeerde informatie gekregen. Door zijn ‘record’ hadPlankin wel 17.000 dollar voor een goed doel bijeengebracht en als nieuw doel heeft hij zich gesteld hetvolgende jaar een nieuwe poging te doen waar hij danzal gaan voor een verbetering naar 144 uur.

Aantal stations AmerikaEen recente telling van de in Amerika actieve radiosta-tions geeft aan dat er 2533 educatieve dan wel publicradio stations actief zijn in de VS. Het aantal AM sta-tions staat op 4774 terwijl de commerciële FM stationseen totaal van 6218 haalt. Bij elkaar opgeteld heefthet land momenteel 13.525 radiostations.

RENE BURCKSEN EN JAN HENDRIK KRUIDENIER

Welkom in een nieuwe aflevering vol met herinne-ringen aan het jaar 1962, waarin ondermeer door

de toenmalige Koningin Juliana tezamen met haargemaal Prins Bernhard het zilveren huwelijksfeest werdgevierd. Charles Aznavour verteldezijn fans over een tot op dat mo-ment geheime zoon en HaroldMacMillan, een groot staatsman,begon in Engeland zijn macht teverliezen. In Nederland was er eenzeer populair programma op de ra-dio, dat gepresenteerd werd doorDick Duster. Hans Knot neemt u inzijn ‘Muziek, media- en andere her-inneringen’ mee terug naar 1962.

In Amerika was er allereerst eenopmerkelijk nieuwsitem toenGherman Titov, de Russischekosmonaut, een bezoek bracht endaarbij werd vergezeld door zijn

jonge echtgenote Tamara. John Glenn, de eersteAmerikaanse ruimtevaarder, begeleidde hen en liethet duo ondermeer de Freedom 7 zien, een toestelvan waaruit astronaut Shepperd de eerste sprongin het heelal dan wel een ruimtewandeling maakte.Veel publiciteit trok het bezoek en men wilde deRus zoveel mogelijk laten zien, waaronder een film-voorstelling van The West Side Story, een film waar-mee dat jaar een Oscar werd gewonnen. GhermanTitov was al eerder vanuit Amerika uitgenodigd omvooral Cape Canaveral te bezoeken, waarop hijniet was ingegaan. Na aankomst hebben zijn gast-heren vele malen het verzoek herhaald maar hijzou de Amerikaanse ruimtevaartbasis niet bezoe-ken. Dit zeer tegen de zin van de Amerikaanseautoriteiten in, die wereldwijd hadden willenstunten met verslaggeving van het bezoek.

Soms denk je wel eens terug aan al het lekkere datin die jaren werd geboden. Zo herinner ik me op-eens de speciale koekjes met krentjes erin die wa-ren te krijgen van het merk ‘Verkade’. Verpakt warenze in een doosje met tien vakjes en voorzien vanknisperend papier in de kleur rood. Daarnaast onder-meer ‘Café Noir” en ‘Lange Vingers’. Terecht dathet advertentiebureau achter de onderneming deproducten van Verkade aanprees als ‘daadwerkelijkonweerstaanbaar’ en dat alles afkomstig uitZaandam. Op de Duitse televisie, wij hadden het

Dave Plotkin

John Glenn (l.) en Gherman Titov

18

een relatie had met een jonge danseres, hetgeen de nodigegevolgen zou hebben. De danseres raakte in verwachting enCharles Aznavour jr. werd geboren in 1950. De danseres wildede jongen alleen opvoeden en sloeg elk aanbod van dezanger af om de opvoeding mee te verzorgen en te financie-ren. Ze leefde in betrekkelijke armoede en kon op een be-paald moment de opvoeding niet meer aan waarna Aznavoursr. zijn zoon in zijn gezin opnam en verder verzorgde.

In Groot-Brittannië was sinds het verlopen van de TweedeWereldoorlog geen enkele premier zo lang aan de machtgeweest als Harald MacMillan. In 1962 had hij er al vijf jarenop zitten, terwijl zijn politieke partij, The Torries (Conserva-tieven), al zelfs 10 jaar ononderbroken aan de politieke machtwas. 1962 gaf een leeftijd van 68 jaar voor MacMillan. Vitaalen gezond en tijdens zijn ambt als premier was hij geen dagziek geweest. Hij was de man van de legendarische uitspraakuit 1959: ‘Wij hebben het nog nooit zo goed gehad’. Enge-land beleefde een grote periode van voorspoed en op grondhiervan behaalde de Conservatieve Partij dat jaar een klin-kende overwinning op de Arbeiderspartij Labour en een kleinegroepering Liberalen. De drie jaren erna veranderde er ech-ter veel en bleef men economisch gezien behoorlijk achterop andere landen. Zo ging de productie in West-Duitsland in1961 omhoog met 7,6%, terwijl in Frankrijk een percentagevan 4.3% werd gehaald. Nederland zat ook redelijk goed meteen verhoging van 5%. Engeland haalde echter niet meerdan 3% hetgeen een absoluut dieptepunt was in de loop-baan van Harold MacMillan. Het leverde het land eenbegrotingstekort op van 250 miljoen gulden, hetgeen eenenorm bedrag was voor die tijd.

Tussentijdse lokale verkiezingen wezen uit dat de populari-teit van de Torries tanende was. Lokaal ging het aantal stem-men op de partij in Blackpool van 15.857 naar 973. In eenander district, Derby North, ging men van 22.112 naar 7502,hetgeen deed lijken dat bij de daarop volgende landelijke

geluk een signaal te kunnen ontvangen viade steunzender ‘Aurich’ even over de Duitsegrens, keek je ook naar de reclame en watme direct te binnenschiet zijn de klinkendereclames voor ‘4711’ eau de Cologne en vooreen drankje dat werd aangeprezen door eenpersoon met een bijzondere warme en te-vens donkere stem. ‘Asbach Uralt’, een productdat ook in de Nederlandse dagbladen werdaangeprezen als een ultieme belevenis.

Ook wat mededelingen uit het land der Neder-buren in 1962. Allereerst werd bekend ge-maakt dat het wel goed zat met de Rijks-wacht. Per dag werden er gemiddeld 30 au-to’s in België gestolen, waarvan liefst 29 doorde Rijkswacht werden terugbezorgd bij derechtmatige eigenaren. En men hield vanstatistieken want er werd ook bekend gemaaktdat het land liefst 300.000 beoefenaars hadvan ‘caravanning’, ofwel regelmatig een cam-ping bezochten. Op de 37ste aflevering van‘Foor van Handel en Industrie’ die te Rijsselwerd georganiseerd, hield men van extremeuitersten. Men stelde de kleinste en tevensde grootste motorfiets van dat moment tentoon.

De Franse zanger Aznavour maakte in Eu-ropa al enige jaren succesvolle optredens enhad zijn privé-leven altijd zoveel mogelijkgescheiden van zijn artistiek bestaan gehou-den. Wel was in de loop der jaren uitgelektdat hij twee huwelijken achter de rug had endat hij opnieuw op één van de vrouwen,Evelyne, verliefd was geworden en zich methaar had verloofd. Van Patricia had hij eendochter van 18 jaar. In 1962 werd echter be-kend dat hij tijdens zijn huwelijk met Evelyne

single uit 1962

19

verkiezingen zeker een einde zou komen aan de Conservatieveleiding van het land. MacMillan zelf probeerde de glorie erin tehouden en bij aankomst op het vliegveld van Heathrow, na eenbezoek aan Amerika, wilde hij het volk via de BBC toespreken.Helaas, de microfoonverbinding was niet goed aangesloten. Eeninzicht op de toekomst? De toekomst was bitter te noemen mededoor het Christine Keeler/Profumo schandaal, een opname inhet ziekenhuis en het aftreden van MacMillan. Maar dat was eenjaar later in oktober 1963.

Rechts: De Uilenspiegel; rechtsonder: Georges de Caluwé

Bij onze benedenburen was er ook in het belichte jaaral lang de taalstrijd tussen Wallonië en Vlaanderenofwel het Frans en Vlaams. Wereldwijd werd er welover gepubliceerd en kreeg men volop aandacht, maardat er zelfs een televisieploeg vanuit Canada zouoverkomen om beide partijen aan het woord te laten,had men binnen de twee strijdende partijen nooitverwacht. Maar België stond niet alleen als het gingom taalstrijd. In Moldavië, onderdeel van het toen-malige USSR, werd geluid van de programma’s vande televisie via twee verschillende geluidskanalen uit-gestraald. Eén bracht het signaal in het Russisch, deander in de Moldavische taal. De Russen volgdendaarmee een systeem dat al jaren in Algerije in ge-bruik was. Ook daar maakte men gebruik van tweekanalen. Één voor doorgifte van de Arabische en éénvoor de Franse taal.

In de maand mei kwam ook in de publiciteit dat ervoortgang was in de plannen tot het brengen van eenzeezender voor de Vlaamse kust. Op 14 mei was in‘De Post’ het volgende bericht te lezen: ‘De Maat-schappij die de publiciteit zal uitbaten van de drij-vende zender Radio Uilenspiegel, geleid door de oldtimer van 4Edm Georges de Caluwé, heeft bekend

gemaakt dat 20 mei zal gestart worden.Het schip, dat thans in het Willemsdok ingereedheid wordt gebracht, zal voor dekust bij Blankenberge ankeren. De Maat-schappij heeft ook haar tarieven bekendgemaakt. Zo zal een publicitaire spot van10 seconden 500 Franken kosten. Eenconcert van 15 minuten 4500 Franken.Voor de zondagen worden de tarievenmet 25% verhoogd. Alle opdrachten die-nen vooraf te worden betaald. In de over-eenkomsten staat verder dat, in geval vangedwongen stopzetting van de zender,om welke reden dan ook, het recht voor-behouden wordt, de niet gedane uitzen-dingen op een later te bepalen datum tedoen plaatsvinden.’ Het zou echter tot inoktober 1962 duren alvorens de uitzen-dingen echt van start gingen.

In de maand mei 1962 was er in de kran-ten te lezen dat het voortbestaan vanRadio Veronica werd bedreigd: ‘De Raadvan Europa in Straatsburg en enigeoverheidsinstanties zullen maatregelengaan treffen, waardoor illegale commer-ciële radiostations tot ondergang ge-doemd zijn. De regering van de Scan-dinavische landen heeft per 1 augustusreeds een zendverbod opgelegd aan dedrie drijvende radiostations Merkur, Norden Sud (moest Syd zijn). België heeftinmiddels aangekondigd streng te zul-len optreden tegen de medewerkers vanillegale zenders. Ook in Nederland is een

MacMillan voor de microfoon

20

wet op komst waardoor medewerkers van Radio Veronica strafbaarzullen zijn. Een commissie, waarin vertegenwoordigers van hetdepartement van Justitie en Verkeer en Waterstaat zitting hebben,werkt momenteel aan dit wetsontwerp, dat Veronica het uitzendenonmogelijk maakt’. Let wel mei 1962 en het zou nog 12 jaar en 3maanden duren alvorens er echt een eind aan Radio Veronica alszeezender zou komen.

Paul Vandenbussche, directeur-generaal van de BRTin ‘62

Nu we het toch over de maand meihebben even een blik op een aantaltelevisieprogramma’s dat er bij deBRT was te zien. ‘Herfst in New York’was een van origine Amerikaans to-neelstuk in een Nederlandse bewer-king van KRO-vertaalster Nel Bakker.De originele titel luidde ook andersnamelijk ‘Catch a falling star’ en wasgeschreven door Sidney Caroll. Hettoneelstuk draaide om een oude ac-trice die leeft in een wereld vol herin-neringen. ‘Als haar plotseling weereen rol wordt aangeboden gelooft

Julie in een comeback’. Het heimwee naar de planken en hetpubliek werd weer levendig en ze stemde toe in haar nieuwe rol.Beter was het voor haar geweest als ze zich verschanst had gehou-den in haar imaginaire leven vol met mooie souvenirs. ‘Tweemaaldrie in de zes’ was de titel van een zangprogramma met Chris Ellis,Will Tura en Francis Bay terwijl in de gids ook het volgende wasterug te vinden: ‘Jeromh Verhaeghe brengt in zijn wetenschappe-lijke programma ‘Brood voor drie miljard mensen’ zeer geleerdeen beroemde professoren, die vertellen hoe de mensheid het aan-leggen wil om zichzelf te voeden en om het nodige voedsel tevinden voor de 3 miljard mensenkinderen die over twintig jaar dewereld zullen bevolken’. Ook ‘Tienerklanken’ voor de toenmaligejeugd kwam voorbij, terwijl de wereldberoemde zanger Mario delMonaco op de zaterdagavond een live concert gaf. Lang nog nietzo slecht dus, het buisje kijken destijds in Vlaanderen.

De week van 12 mei had trouwens ook leuke programma’s op deNederlandse televisie, waar natuurlijk alleen Nederland (het la-tere Nederland 1) was te ontvangen. ‘Sport in Beeld’ duurde toennog maar een half uur en was vanaf 20 uur op de zondag te zien.Daarna was het die avond tijd voor de NCRV met ondermeer eenreis door Israël en bezoeken aan Heilige plaatsen. Verder een

portret vaneen be-zoek aanhet Legerdes Heilsen verdereen éénak-ter. MisterS i m p s o nwas de titel

met ondermeer Guus Verstraete, NellKoppen en Teddy Schaank. Op demaandag een serie programma’s waar-van we de actualiteitenrubriek ‘Woordin Beeld’ noemen en ‘Dit is Afrika’. Eenprogramma dat werd aangeleverd doorde WDR en telkens in een afleveringéén land uit het grote Afrika onder deloep nam. Dinsdags was het tijd na hetJournaal voor de Politieke Zendtijd. Enin ‘Verkeer verkeerd’ lieten Dick de Vreeen Piet Kaart ons educatief mee-genieten van wat er zoal verkeerd kongaan in het verkeer. Ook de woensdagtal van programma’s waarvan allereerstdient gemeld te worden dat de pro-grammering niet, zoals gebruikelijk, omacht uur in de avond begon maar alom vijf uur in de middag.

Opener in het kinderprogramma was‘Op zoek naar de schatkist van OpaBastiaan’, een spannend verhaal vanMaarten Toonder. En dan begrijpt uhet al dat het ging om Olivier B Bom-mel en zijn Tom Poes. Dit werd ge-volgd door ‘De Verrekijker’, een afleve-ring van het NTS Jeugdjournaal. Korteeducatieve en informatieve filmpjesover datgene er in de wereld gebeurde.Tenslotte was er om kwart voor zes nogeen Bijbelse vertelling verzorgd doorde samenwerkende kerken van Neder-land. Sluiting om 18 uur. Maar om 20uur werden de knoppen weer ingedruktvoor het Journaal, gevolgd door VA-RA’s ‘Achter het Nieuws’ in de presenta-tie van Arie Kleywegt en JanLeyendekker. ‘Onbekend Talent’ waseen programmaonderdeel dat werd ge-

op deze paginaadvertenties uiteen VARA-gidsvan mei 1962,met dank aan

Vincent Schriel(www.schriel.nl)

21

presenteerd door Jaap van Praag en inder-daad niet eerder vertoond talent ons op hetbeeldscherm vertoonde. Ook interessant was‘Spot of Sport’ met andermaal JanLeyendekker en Rien Bal. Voetbal interland-wedstrijden, in dit geval Noorwegen-Neder-land, werden niet live gebracht maar via eentien minuten durend filmverslag, vier dagenna de gespeelde wedstrijd in Oslo.

Dan de donder-dag en een paarprogramma’s vandie avond. ‘Kijkenop Kunst’ met JanWillem Hofstrawas vaste prik omte zien, immersook kunstzinnigeprogramma’s dien-den te worden be-keken voor hetvoeden van degeest. Wim van deHeuvel, Jan Blaa-

ser (foto) en Magda Janssen waren een paarvan de spelers in het blijspel ‘Fanfarélla’ dieavond. De vrijdag was er ondermeer ruimtevoor een balletvoorstelling en een Tour deChant van de Franse zanger Philippe Clay.Ook was er het programma ‘Flits’ waarvan ikme herinner dat Paul van Vliet en ik dachtook Fred Oster presentator waren en eigen-lijk het kijkerspubliek in het ‘ootje’ werd ge-nomen met een verborgen camera. De za-terdagen in 1962 begonnen vaak om 3 uurin de middag met een Amerikaanse speel-film gevolgd door programma’s voor de jeugdtot zes uur. Om half acht in de avond werdhet programma heropend en op de 19e meiwaren er programma’s als ‘Vader weet hetbeter’, ‘Morgen is het Zondag’, ‘Muziek voor

U’ (met orkest Pi Scheffer enAnne Shelton) en ‘Ontmoe-ting met’ uitgezonden, terwijlde avond werd afgeslotenmet een ‘Geestelijk Woord’gericht op de zondag.

De situatie in vele staten vande VS was nog dermate af-schrikwekkend door de rassen-discriminatie dat meer eenmeer werd geprotesteerd, ookdoor de negers zelf. In juli1962 moest de vorig jaar over-leden Ray Charles verschij-nen voor een rechtbank in destaat Atlanta en werd bestraftmet een boete van 2500 gul-

den. Reden was dat hij contractbreuk had gepleegd. Charleswas ingehuurd door de eigenaar van een nachtclub in Augusta(Georgia). Toen hij hoorde dat het aan negers niet toege-staan was om op de dansvloer te komen en deze alleen alstoeschouwer aanwezig mochten zijn, weigerde hij op te tre-den en verliet hij de zaal via de dansvloer. Na de rechtszittingstelde Ray Charles, die tegelijkertijd in diverse hitlijsten overde gehele wereld stond met ‘I can’t stop lovin you’, dat hijtotaal geen spijt had van deze dure beslissing.

Liefst zes weken toerde Bennie Goodman met zijn Jazz banddoor de Sovjet-Unie en op het einde van de toer mocht hij opaudiëntie komen bij premier Nikita Chroesjtsjow. Deze werddoor Goodman vol lof geprezen vanwege het gegeven dathij de Jazzmuziek nu ook toestond in zijn land. De premierwas echter totaal ontevreden over de muziek, waar hij maarniets aan vond. Toen Goodman hem vertelde dat hij de tijder voor moest nemen om het te leren waarderen gebruikteNikita zijn veelgehoorde uitdrukking ‘Njet Njet Njet’.

‘Top of Flop’ was maandelijks op de televisie in presentatievan Herman Stok en de VARA scoorde dus dubbel want ookhet programma ‘Tijd voor Teenagers’ was het meest popu-laire programma op de radio, waarmee Arbeidsvitaminen wasgepasseerd. Het programma was in handen van Dick Duster,wiens echte naam Dick van ’t Sant is. Dick was van origine indienst bij de NRU en later bij de VARA als medewerker bij de

Geluidstechnicus met “schakelbord” inde nieuwe VARA-studio, 1962 (archiefVincent Schriel)

Ray Charles

22

hoorspelkern. Op een bepaald moment, eind jaren vijftig, werd hijgevraagd een stemtest te doen en voordat hij het wist was een nieuwprogramma, ‘Tijd voor Teenagers’, geboren met hem als presenta-tor. Op 11 september 1959 werd door de VARA de allereerste afleve-ring van ‘Tijd Voor Teenagers’ uitgezonden. De eerste plaat die werdgedraaid was de versie van ‘Kansas City’ van Pim Maas. In oktober1963 verliet Dick van ’t Sant de VARA om in dienst bij de NCRV tetreden als televisieregisseur. Herman Stok nam vervolgens de pre-sentatie over. Co de Kloet sr. was de bekende producer van ‘Tijd VoorTeenagers’.

Maar terug naar Dick Duster. Hij creëerde op de radio zijn eigen stijlwaarbij vooral informatie over de gedraaide artiesten belangrijk wasen als gevolg van het directe succes ook andere omroepen beslotenjonge medewerkers uit hun hoorspelkringen weg te halen om pro-gramma’s te gaan presenteren. 27 juli 1932 werd Dick in Bloemend-aal geboren. Zijn vader werkte bij de Nederlandse Spoorwegen enwerd ettelijke malen overgeplaatst, waardoor verhuizingen vaak voorkwamen. In het midden van de jaren vijftig kwam hij terecht inBilthoven, onder de rook van het Hilversumse. En plots was daar dusde stemtest. Was Nederland verbaasd van het nieuwe programma?Binnen de VARA zelf toch wel een beetje want bijna iedereen keekverstoord op toen jeugdchef Joop Söhne het idee in de programma-vergadering lanceerde voor het nieuwe programma. De producer Code Kloet jaren later over zijn troetelkindje ‘Tijd voor Teenagers’: “Ikben daar overigens niet bij geweest want de programmavergaderingwas een bijeenkomst van afdelingschefs en hogere bazen. Zij beslis-ten gezamenlijk over het halfjaarlijkse radioschema. De leiders vande muziekafdeling spuugden vuur en wil-den niets van het voorstel — te ordinairvoor woorden — weten. Anderen vielendeze liefhebbers van operette en orgels-pel bij en het idee leek kansloos. Ary vanNierop, Hoofd van de Afdeling Gespro-ken Woord van de VARA kwam uiteinde-lijk met de pakkende titel van het pro-gramma. Doel was niet het klakkeloosdraaien van platen maar ook kritisch zijnen regelmatig wijzen op bedenkelijkemuzikale peilen en wangedrocht moestworden geweerd. Daarnaast was een edu-catief element zondermeer gewenst.’

Herman Stok in ‘Top of flop’

Dick Duster herinnerde zich enige ja-ren geleden: ‘Het programma werdeerst uitgezonden op vrijdagmiddagen zou een half uur gaan duren. Voorde eerste uitzending was niet meerdan een paar uur voorbereiding be-schikbaar. Na lang zoeken en luiste-ren koos ik voor de tune het begin vanhet nummer ‘Secret Love’ in de uit-voering van Catarina Valente. Voor-dat ze inzette werd er afgeteld metzo’n metalen raketstem. Five... four...three... two ... We monteerden er dekreet ‘Tijd voor Teenagers’ er achter-aan.

De dertig minuten werden al ras uit-gebreid tot vijftig en in de lente enzomer werd het op de zaterdagmiddaggebracht, terwijl het in de andere sei-zoenen – om onbegrijpelijke redenen– op de vrijdagmiddag werd gebracht.Hoewel dit weer te maken zal heb-ben gehad met de zendtijdtoewijzingaan de diverse omroepen. Terugkij-kend op de programma’s van voor detijd van ‘Tijd voor Teenagers’ kan jesnel bedenken dat echte muziek voorde teenagers er niet was. We werdenzoet gehouden met ‘kwijlmuziek’, ge-sproken woord, klassieke deuntjes enjazzplaten. Hoofdzakelijk werd verne-derend gesproken over de muziek diede babyboomers het liefste hoordenen over grote Amerikaanse sterren alsElvis Presley en Bill Haley werd doorvele ouders minachtend gesproken.De uitweg was voor velen af te stem-men, het liefst onder de dekens, ophet geluid van Radio Luxembourg.Daar werden de platen van en voorde leeftijdsgenoten wel gedraaid. Al-leen, en dat beseften we ons toenniet echt, waren ze te kort om er echtvolop van te kunnen genieten.

Dick Duster en Anneke Grönloh

23

Platenmaatschappijen kochten hun eigen kwartiertje of halfuur zendtijd en daarin moest zoveel mogelijk nieuw mate-riaal voorbij komen, het liefst avond aan avond in de her-haling.

En wat was de herinnering van Dick aan het eerste pro-gramma? ‘Na de eerste uitzending, een directe, haddenwe allemaal hoofdpijn en dienstdoende technicus HagenNiehaus slaakte een zucht van verlichting toen het pro-gramma voorbij was. En ik was natuurlijk gloeiend benieuwdof er reacties zouden komen. Wel ze kwamen, bij stromen.Brieven, briefkaarten en telefoontjes. Uit alle delen van hetland, uit dorpen en steden. En na de eerste uitzendingwisten we het wel dat ‘Tijd voor Teenagers’ het enthou-siasme van de mensen, waarvoor het programma bestemdwas, had opgewekt en gelukkig is dat enthousiasme geble-ven gedurende de drie jaren dat ik het zelf presenteerde enin de jaren van Herman Stok na die tijd. Ook de eerderetegenstanders van de tienermuziek zijn door het nieuws-gierig en vooral stiekem luisteren fan geworden van onsprogramma. Ze zijn, hoewel langzaam, duidelijk tot an-dere gedachten gekomen. We draaiden voornamelijknieuwe platen om de teenagers vooral de nieuwe muziekuit bijvoorbeeld Amerika te laten horen.’

Geheel expliciet was hij in een ander interview waarin hijstelde dat men zou kunnen stellen dat de teenagermuziek

door het programma vooral volwassen wasgeworden. Bovendien had het invloed gewon-nen want naast de teenagers luisterden voor-zichtig ook de ouders mee, die de stroom vanteenagermuziek eerder als het ware haatten.‘De ontwikkeling is snel gegaan. Vele elemen-ten uit het eerste begin zijn verdwenen en an-dere hebben zich op het gehele terrein van delichte muziek ingevoegd. Het ‘wilde’ is er af.De ongeschoolde stemmen van de eind jarenvijftig zijn in de vergetelheid verdwenen. Dejongens en meisjes van 16,17 jaar, die éénkeer een hit konden maken, lukte dat nooitweer. Maar er waren ook de componisten entekstdichters die de teenagermuziek op eenhoger niveau hebben getild.’

Dieper ingaand op de kleine successen en deeerste directe acceptatie van zo maar weereen tienerster wilde Duster wel wat zeggen:‘Eerst was alles mooi! Neem nu de zangerFabian, die jongen die niet zingen kan maarer wel erg mooi uitzag. In de USA werd hij eengrote ster. In Nederland maakten allerlei du-bieuze rock and roll bandjes snel furore maarde lol was er betrekkelijk snel af. De toenma-lige teenagers wilden teenager muziek horenen niet iets wat er een beetje op leek. ElvisPresley gaf het goede voorbeeld door na zijndiensttijd van de ruige rock and roll over testappen op de betere muziek. Hij had het goedbekeken en spoedig zou het goede talent hemvolgen en tegelijk de beperkingen van de toen-malige rock and roll komen te vervallen.’

links: Cover VARA rtv-gids 5 mei 1962 (archief V. Schriel)

24

En natuurlijk doordat de artiestenmeer en meer in tiener-programma’s op de diverse radio-stations waren te beluisteren kreegmen ook meer kans om te wordengevraagd via het redelijke nieuwemedium van televisie hun songste vertolken. Niet iedereen brachthet er echter goed van af wantkritiek, zo wist Duster, moest erzeker ook zijn: ‘Ik heb in de pe-riode dat ik ‘Tijd voor Teenagers’presenteerde songs finaalafgekraakt en dit leverde altijdweer tegenreactie van het publiek.Luisteraars konden heel erg boosworden en brieven sturen met tek-sten als ‘bemoei je er niet mee’ of‘we maken zelf wel uit wat wemooi vinden’. Gelukkig waren daartegenoverstaand altijd weer de po-sitieve reacties van teenagers diehet roerend met me eens waren.Zo heb ik ooit eens een uitge-breide kritiek geuit op een Neder-landse groep die de klassieke the-ma’s verrockte, hetgeen een ge-brek was aan eigen idee en crea-tiviteit. Ik kreeg veel bijval en ge-lukkig is die plaat nooit een hitgeworden. In de begin jaren zes-tig was er ook een grote hoos aanDuitstalige zangers en zangeres-sen die bij veelvoud de Neder-landse hitlijsten beklommen. Enals er dan weer een nieuwe sin-gle uitkwam en een song die eropstond mij niet beviel, zei ik datgewoon. Ik heb bijvoorbeeld eensin een programma gemeld datFreddy Quinn me zo mierzoetoverkwam en vervolgens eenwoordvoerder van de anti FreddyFanclub uitgenodigd. Tientallenboze brieven maar ook de oprich-ting van de anti Rex Gildo Fan-club had die uitzending tot ge-volg.’

Zo maar een korte terugblik opeen programma en de loopbaanvan één van de eerste ‘deejays’van Nederland. Ongetwijfeld ko-men we in 2005 nog een keerweer terug in het jaar 1962.

Bronnen: ‘Ton van Draanen’s weblog’ 2005 /Kloet, Co, de: Teenager Parade: Top of Flop,Helmond, Uitgeverij Helmond, 1963 / Kloet, Co,de: Tijd voor teenagers. Het eerste programmamet rock ‘n’ roll op de Nederlandse radio / Aether,1994 (8).

HANS KNOT

Velen hebben jeugdherinneringen dan wel muzikale herinneringenaan het station dat ons in de avonduren aan de radio kluisterde. Op

208 meter in de middengolf was het geluid van Radio Luxembourg.Maar ook andere herinneringen zijn mogelijk, lees hier maar eens hetverhaal van Bob Noakes, die voorheen onder meer actief was bij deBBC, Radio Seagull, Caroline, RNI en de Voice of Peace.

In 1975, na een rampzalig verblijf in het Midden Oosten, keerde ik terugnaar Nederland en kwam in een toen voor mij tamelijk onbekend Am-sterdam terecht. Mede door de inspanningen van stadsgenoot GrahamGill duurde het niet al te lang eer ik een baan kon vinden bij eenplaatselijke platenhandelaar. Maar ik miste wel mijn oude collega’s vanbij de radio en besloot daarom maar eens een reisje te maken naarLuxemburg stad. Daar, bij Radio Luxembourg, werkte Stuart Henry, deruige Schotse deejay die ik kende van mijn tijd toen ik bij de BBC werkte.Ook was Tony Prince er, die ik in Ierland had leren kennen tijdens en naeen nogal uit de hand gelopen optreden van ondermeer The Tremeloesin Dublin. En sinds kort zat ook Chris Cary, voorheen station manager vanRadio Caroline en later mijn werkgever, bij de Engelstalige ploeg daar.

Op een nazomerse zaterdagavond kwam ik in Luxemburg aan en steldemij in uiterst gebrekkig Duits voor aan de bedrijfsleider van de plaatse-lijke kroeg ‘The Black Bess’ aan de Avenue de Liberté. Er werd hartelijkgelachen toen deze een rasechte Amsterdammer bleek te zijn en dat iknet zo goed in het Nederlands had kunnen spreken. Hij bracht me toteen tafel waar Chris Cary een beetje de superstar zat uit te hangen;samen met Tony Prince – die uitbundig aan het lachen was en eenrelatief sobere Bob Stewart. Na de nodige versnaperingen kwam ookStuart Henry tevoorschijn en het feest was daarmee compleet.

Luttele uren daarna werd ik wakker in Chris zijn logeerkamer. Ik lag opeen tweepersoons bed en zijn dochter Louise – toen misschien zes jaaroud – zat op mijn buik. Ze riep herhaaldelijk mijn voor en achternaamen bleef net zo lang op mijn borst slaan, trommelen en zelfs staan tot ikuit pure ellende uit bed kroop. Ik trok een broek aan en tamelijk mak ennog steeds beduusd van de whisky van de voorafgaande avond werd iknaar de keuken gedreven. Het bleek twintig over zeven te zijn en ‘me-vrouw’ had eenzijdig besloten dat er thee zou worden gezet en boter-

Stuart Henry, 1977© Dick Offringa

25

komen. Een prettige bijkomstigheid was dat de deejays allemaal denieuwste platen ontvingen, die nog niet in de winkel te koop waren inNederland. Deze werden door mij voor een luttel bedrag gekocht omdaags daarna weer in Amsterdam te worden verkocht als een soort vanNederlandse primeur maar wel voor de volle prijs. De winst die ikdaarmee opstreek was ruim voldoende om mijn reiskosten te betalen.

Stuart Henry verdient wel enige nadere uitleg. Ik had hem als Radio 1drive time jock gekend in een periode dat hij razend populair was.Toch werd zijn contract door de BBC een keer om ogenschijnlijk onver-klaarbare redenen niet verlengd waardoor hij genoodzaakt werd naarRadio Luxembourg te vertrekken. Maar achter de schermen verdachtde BBC leiding Stuart van drugsgebruik en men besloot hem daaromte laten gaan, bevreesd voor een mogelijk schandaal. Stuart, echter,verklaarde heel verontwaardigd dat hij soms last ondervond van be-vende handen wegens zijn ziektebeeld. Hij leed immers aan de spier-ziekte Multiple Sclerose, waaraan hij tenslotte zelfs is overleden. Maar,zoals vaker, de waarheid lag ergens in het midden. Daarom verbaasdehet me niet toen Stuart mij een handjevol Belgische bankbriefjes in dehand deed met het verzoek wat lekkere hasj voor hem mee te nemenuit Amsterdam.

Natuurlijk voldeed ik aan zijn verzoek. Er waren toen ook al nauwelijksmeer grenscontroles binnen de Beneluxlanden en ik zag er niet be-paald uit als een gebruiker. Maandenlang maakte ik reisjes naar Luxem-burg. Het was leuk om (ofschoon onbezoldigd) voor het station te wer-ken, altijd gezellig in de weekenden en dan vooral in de zomermaan-den. Dan zaten we meestal met zijn allen bij Chris in de tuin tebarbecuen. De kok was een gitzwarte Amerikaanse MP, Pete genaamd.Hij maakte echt onbeschrijfelijk lekkere Amerikaanse hamburgers, vaakzo groot als je voet. Naast de nodige drankjes lustte hij ook wel eenseen prettig rookje uit Amsterdam, en gaf toe nogal eens een stickie teroken tijdens zijn diensturen. Maar dat vond niemand erg, meldde hij.Zijn taak was slechts met een automatisch wapen de Amerikaanseambassade te bewaken en dat kon zijn zusje van zes ook.

Er werd altijd gepauzeerd om half vier. Chris had een enorme‘Hirschmann’ antenne op zijn dak geplaatst, en omdat hij hoog in deheuvels boven de stad woonde, kon hij een redelijk beeld ontvangen

hammetjes gesmeerd. En wel teverstaan door mij!

In de loop van de middag redenChris en ik naar de studio. Bij hetverlaten van zijn garage zette hijzijn Mercedes in zijn achteruit,draaide snel de contactsleutel om,en zodra de motor aansloeg gaf hijplankgas en liet abrupt zijn koppe-ling opkomen. Met gierende ban-den vlogen we de weg op. Omge-keerd reed hij noodvaart de garagein (gelukkig stond de deur altijdopen), om op het laatste momentkeihard te remmen en tegelijk demotor uit te zetten. Vervolgenssprong hij uit de wagen en rendehij de trap op naar de woning. Chrisbezat nog steeds de impulsiviteiten haast die ik zo typerend had ge-vonden in onze Caroline dagen.

En de witte betonnen vloer van zijngarage was allengs zo verfraaid metremsporen dat die aardig op eenzebrapad was gaan lijken.

Eenmaal aangekomen bij de stu-dio’s moesten wat promo’s gemaaktworden maar het bleek al gauw dater niemand daar echt kaas van ge-geten had. Chris had zelf gewoon-weg geen geduld genoeg om eenperfect geproduceerd spotje temaken. Tony nog wel, maar konslecht het geluid balanceren. Stuarthad soms teveel last van bevendehanden, die het op ouderwetsewijze plakken van geluidsbandenvrijwel onmogelijk maakte.

Ik sprong dus in de bres en zodrade sec teksten waren opgenomenwerd ik alleen in de studio achter-gelaten om op mijn gemak depromo’s te produceren. Iedereenwas enthousiast toen ze later mijnwerk beluisterden en Tony Princevroeg of ik wat vaker naar Luxem-burg wilde komen om te helpen. Ikbeloofde twee weken later terug te

foto links: Barry Alldis (l) en Stuart Henry, 1977 © Dick Offringafoto boven: Chris Cary (l) en Tony Prince, 1977 © Dick Offringa

26

Drie weken gingen vervolgens voorbij enik hoorde niets meer van Stuart. Plotselingging op een dag de telefoon weer en werdik vriendelijk begroet door Stuart. De avonddaarvoor had hij onverwachts telefoon uitEngeland gekregen van oud collega MrX.: ‘Je zult het niet geloven maar vorigemaand ontving ik een kolossaal stuk vande meest fantastische hasj vanuit Amster-dam!’

Blijkbaar had de secretaresse inLuxembourg op een ochtend, terwijl Stuartnog op één oor lag, het pakje plichtsge-trouw van een adreswijziging voorzien enalweer op de bus gedaan. Het weekeindedaarna ging ik zelf weer naar Luxemburg.

Groet ook al je lezers van me,BOB NOAKES

“RTI brengt vandaag de radio van de toe-komst” was de kop van het persbericht datRadio Tatras International verspreidde. Hetstation zal op 9 april van start gaan. Menwerkt met internettechnologie. Vanuit hethoofdcontrolecentrum in Londen wordende programma’s naar diverse zendlocatiesgestuurd. Programmamakers kunnen van-uit hun thuisstudio m.b.v. de nieuwste tech-nologie inloggen op het RTI-controle-centrum, van waaruit het programma wordtdoorgezonden.

Het RTI-netwerk bestaat op dit moment uit:

van één van de Amerikaanse legerstations in Duitsland. Chrishad nooit de tijd genomen om maar één vreemde taal te lerenen af en toe had hij zelfs moeite met zijn eigen Engels. Dankzijde antenne kon hij samen met zijn vrouw Kate toch kijken naareen lopende band Amerikaanse soap, kook- en gezondheids-programma’s en met om half vier altijd het nieuws dat immerwerd voorgelezen door een Amerikaanse sergeant of kolonel inmilitair ornaat, tot platte pet met lintrandje aan toe. Een week-endje Luxemburg had voor mij dus iets weg van een vakantie.Stuart was iedere keer blij als hij mij weer zag aankomen en dereisjes kostten mij toch niets!

Maar toen brak er een periode aan van een paar weken waarinik niet naar Luxemburg kon reizen wegens verplichtingen inNederland. Eerst is Stuart bij mij in Amsterdam een weekendkomen logeren, een andere keer stuurde hij me 300 DuitseMarken per post met het verzoek ‘weer inkopen voor hem tedoen’. Maar ik vroeg hem toen hoe ik het op een onopvallendewijze kon verzenden aan hem. ‘Simpel!’, riep hij, ‘stop het ineen muziekcassettedoos naar het station. Maar let op, adresseerhet aan Mr X, die inmiddels bij het station was vertokken en inEngeland werkt. Want zodra ik een cassettedoosje met die naambij de post zie op het kantoor, weet ik dat het voor mij is.’

Voor het door hem gestuurde geld kon ik een behoorlijk stukkwaliteitshasj kopen die ik verwikkelde in aluminiumfolie, envervolgens in met Bison Kit aangesmeerde landbouw plastic-folie. Zodoende hoopte ik zelfs een doorgewinterde douane-hond de tuin om te leiden. Het geheel deed ik in een cassette-doosje, compleet met een informatiefolder van TDK. Hieromheen deed ik een papieren adreswikkel en zelfs een groenedouanesticker. Daarop meldde ik dat het ging om een audiocassette met een waarde van DM 12,- en tevens dat het om eencadeau ging. Even langs Tante Post, onderweg naar mijn werk,en klaar was Kees. Tenminste, dat dacht ik.

Maar een paar dagen later kreeg ik Stuart aan de telefoon wanthij had nog niets ontvangen. Ik probeerde hem gerust te stellenen zei dat het pakje hoogstwaarschijnlijk voor het weekeinde bijhem zou zijn. Maar een week later belde hij me nogmaals open klonk enigszins geïrriteerd. Nog een week daarna belde hijvoor de derde keer en die keer was hij ronduit boos op me.

v.l.n.r.: Mark Wesley, Chris Cary en Tony Prince © Dick Offringa

Bob Noakes, 1985 © Ton van Draanen

- Radio Tatry FM (in Poprad, Slowakije).De RTI netwerkuitzendingen worden opgezette tijden afgewisseld met lokale pro-gramma’s.- Riga (Letland). Vanuit Riga wordt op AMuitgezonden op 1350 kHz en door eenlokale zender op 945 kHz. De 1350 kHzzal tot in midden Europa te ontvangenzijn. ’s Avonds is het bereik groter en zalhet signaal ook in de Benelux te ontvan-gen zijn. RTI geeft dan het geluid vanRadio Caroline door. Ook wordt op de kortegolf uitgezonden. Komende herfst zal ditgedigitaliseerd worden in de DRM-vorm.-Tenslotte zal het signaal ook via deEurobird satelliet en internet te beluiste-ren zijn.Meer informatie op de website van RTI:www.rti.fm

ANTENNEN-RATGEBERdoor Gerd Klawitter

Bij VTH-Fachbuch is de volledig bijge-werkte uitgave van dit boekwerkje versche-nen, dat allerhande informatie geeft overontvangstantennes voor bijna alle golf-bereiken. Buiten-, binnen-, nood- en ac-tieve antennes komen erin aan bod. Eenaantal onderwerpen: dipolen, meervou-dige dipolen, multiband-dipolen, inverted-V-antennes, dipolen van coax, langdraad-antennes, groundplanes, bouwsetjes voor

antennes, noodantennesmet soms uitstekende mo-gelijkheden, logperio-dische antennes metbouwbeschrijving etc. etc.Ook wordt aandacht be-steed aan antenne-tuners,voedingsleidingen, voor-schriften, bliksembevei-liging, de richtwerking vanantennes, ja zelfs eenazimutale wereldkaart isopgenomen. Bij het door-nemen van dit boekwerkjestuit je steeds weer op leer-zame dingen. Het is duseen boekje dat niet alleenvoor de zendamateur,maar vooral voor de luis-teraar een goede aanvul-ling is voor de boekenkast, een boekje waarop hij vaak en graagzal teruggrijpen. Te bestellen is het bij VTH Fachbuchservice,in D 76526 Baden Baden Duitsland. In Duitsland is de prijs13,90 euro.

AMATEURFUNL-LEHRGANG, ISBN 3-88180-389-0

Onder deze titel verscheen het leerboek Techniek van de handvan Eckart K.W. Moltrecht, DJ4UF, bij VTH in Baden-Baden.Een paar maanden geleden meldden wij over het complemen-taire deeltje Bedieningstechniek en Rechtskunde. Deze cursusis gebaseerd op de examenvraagcatalogus die in Duitslandwordt gehanteerd. Alle daarin voorkomende onderwerpen uitwiskunde, elektrotechniek, elektronica, zenders en ontvangers,uitzendtechniek, antenne- en meettechniek worden hierin uit-voerig belicht. Vereiste is dat het boekje wordt gebruikt doorleerlingen die reeds de novicestatus hebben bereikt. Om erprettig mee te kunnen werken is het noodzakelijk de vragen-catalogus die in Duitsland wordt gehanteerd aan te schaffen.Zelfs is nog aandacht besteed aan Morse. Het boekje is zoopgebouwd dat er een onderwijstechnisch zinvolle cursus meekan worden gegeven en er concreet kan worden ingegaan op de

vraagstelling uit de cata-logus. De moeilijke opga-ven worden uitvoerig voor-gerekend en de vragenbeantwoord. Het is zowelgeschikt voor begeleidstuderen als voor zelfstu-die. Wat wil je daar numee, een Duits boekje be-schrijven? Welnu, het kanvoor cursusleiders (bege-leiders) een handzaamwerkje zijn om de techniekeens op een andere ma-nier aan te pakken in decursus. Belangstellendenkunnen het boekje bestel-len bij VTHFachbuchservice, RobertBoschstrasse 4, D 76532

27

in Baden-Baden. De Duitse prijs die op deomslag staat vermeld is 17,70 euro.

SPEZIAL-FREQUENZLISTE 2005/06,ISBN nr. 3-88180-641-5

Michael Marten geeft in dit boekwerk eenopsomming van al datgene wat u kunt ont-vangen en wààr u het ontvangt. Voorbeel-den hiervan zijn : scheep- en luchtvaart-verkeer, weerstations, diplomatieke dien-sten, tijdsignaalzenders, militaire communi-catie en andere ‘speciale diensten’. Ontdekmet deze Spezial-Frequenzliste alle verkeerdat plaatsvindt tussen 9 kHz en 30 MHz. Hetbelangrijkste deel van het boek is de actuelefrequentielijst met meer dan 20.000 zendersdie worden benoemd. De uitvoerige, gede-tailleerde roepletterlijst helpt bij de identifi-catie van onbekende stations. Het is demeest uitgebreide lijst tot nu toe. Nieuw ishet volgende: steeds meer digitale data-overdracht vindt plaats op de Kortegolf. Eenextra hoofdstuk geeft uitgebreid informatieover alle ALE-stations alsook de belangrijk-ste netwerken en hun frequenties. ALE overi-gens staat voor Automatic Link Establishment.Ook is een nieuw hoofdstuk opgenomen overHF-ACARS (High Frequency Data Link-HFDL)voor overbrenging van data in de luchtvaart.Kortelings werd voor deze techniek een we-reldwijd kortegolfradionet opgebouwd. Nieuwis ook de lijst van alle Europese bakenzendersop de Lange- en Middengolf. Kortom, zowelvoor de luisteramateur als de zendamateureen boekje waaruit bijna alle gegevens kun-nen worden gehaald. Het boek is te bestel-len bij VTH, Leserservice, RobertBoschstrasse 4, 76532 Baden-Baden. Bestel-len per e mail is ook mogelijk viaservice@vth.de en neem ook eens eenkijkje op www.vth.de

JELLE KNOT

Zondag 5 maart werd bekend dat Tommy Vance is komente overlijden. Rond vier uur in de morgen overleed hij

aan de gevolgen van een hartaanval in een ziekenhuis inKent, waar hij drie dagen daarvoor was opgenomen. Offici-eel heette hij Richard Anthony Crispian Francis Prew HopeWeston en werd geboren op 11 juli 1943. Zijn schooltijd door-liep hij in London totdat hij wegens herhaald spijbelen werdweggestuurd. Zijn eerste baan was opleiding assistent mana-ger in het Hyde Park Hotel in London maar al vrij snel zag hijdat als ‘cabin boy’ op een cruiseschip beter uit was, een schipdat hem naar New York bracht, waar ook de basis van dewerkgever was – een bedrijf waar hij het twee jaar lang uit-hield. Vervolgens ging Tony aan de slag bij een jukeboxbedrijf, alwaar hij vooral heen was gegaan om de hele daggratis naar muziek te kunnen luisteren.

Daarna werd het tijd voor een baan als toneelmeester bij hetUlster Bridge Repertory Company. Wispelturig bleek hij an-dermaal na terugkomst in Groot-Brittannië want al vrij spoe-dig wist hij dat dit werk ook niet zijn toekomst en het grotegeld zou brengen en hij besloot andermaal de AtlantischeOceaan over te steken om te zien of er misschien binnen deradio industrie een job te verkrijgen zou zijn. Het werd Ca-nada, waar hij al een vriendin had. In Vancouver raakte hijvoor het eerst radiobesmet. Niet dat hij er geld verdiendemaar meer als eerste ervaring. Een soort van manusje vanalles was hij voor Jim Thom, die het nachtprogramma pre-senteerde tussen middernacht en zes uur in de ochtend.

De volgende stap was toch in Amerika de radiozucht echt tebeleven, hetgeen gebeurde bij KEPR en vervolgens KARY,beide stations in Washington. De weekenden ging hij op enneer naar Canada om zijn vriendin te bezoeken en onderwegleverde hij bij diverse stations auditietapes af om in de toe-komst dichter bij zijn liefde te kunnen zijn. Een tijdelijke jobvolgde onder de naam Rick West in Seatlle. Andere delenvan de VS werden ook bezocht en bewoond want ook KOL

28

Tommy Vance op een reünie in 2002 © Martin van der Ven

Los Angeles en KHJ maakten van zijndiensten gebruik. Bij het laatste stationveranderde hij van Rick West in TommyVance. Dit gebeurde op verzoek van destationmanager daar een andere deejaymet die naam niet kwam opdagen en dejingles voor deze deejay al wareningezongen. Tommy Vance was ‘echt ge-boren’.

Maar de angst om als militair naar Viet-nam te worden gestuurd deed Tommybesluiten niet te lang te blijven hangenin de VS en dus sloeg hij het aanbod tothet leger toe te treden vriendelijk af enkeerde hij terug met veel ervaring in zijnrugzak naar zijn geboorteland Groot-Brittannië. Rond de Kerstdagen van 1965kwam hij in Engeland aan en ging hijbijna rechtstreeks naar hetCarolinekantoor aan ChesterfieldGardens in de luxueuze wijk Mayfair inLonden. Bill Hearne was op dat momentde programmaleider en was overtuigdvan het succes van Tommy voor het sta-tion. Hij kreeg dan ook een baan opCaroline South alwaar hij op 3 januari1966 voor het eerst aan boord van deMV Mi Amigo klom. Daar ontstond ookzijn bijnaam ‘TV on Radio.’

Onrustig en druk sinds zijn jeugd met to-taal geen tijd om te relaxen, zoals hij ineen recent interview vertelde, besloot hijbinnen drie maanden weer bij RadioCaroline weg te gaan. Luxemburg wasde volgende radiohalte waar hij eenkleine negen maanden bij ‘208’ zijn kun-nen hoorbaar maakte. Hij was bij Carolineeigenlijk vertrokken omdat zijn vrouw het

niet langer zag zitten dat hij iedere keer twee weken weg was opzee. Maar ook Radio Luxembourg zou niet lang van zijn dienstengebruik maken. De reden was dat Tommy Vance de manier vanleven in Luxemburg totaal niet het zijn vond.

Daarna werd het andermaal Radio Caroline, waar hij op 6 de-cember 1966 weer was te horen. Zes maanden later verruilde hijde MV Mi Amigo voor de MV Galaxy, het zendschip van RadioLondon. Hij was van mening dat er een grote toekomst voor hemopen zou liggen daar hij had gehoord dat na de intrede van eeneventuele wet de organisatie achter Radio London van plan wasaan land een groot commercieel radiostation op te zetten metondermeer lange golf uitzendingen. Een wet kwam er vrij snel,een nieuw station voor de Radio London organisatie niet. Tommywas de presentator van de allerlaatste Fabulous Forty op RadioLondon, een hitlijst die hij slechts éénmaal presenteerde.

Na de invoering van de Marine Offences Act was het niet te langstil want samen met de eerder dit jaar overleden John Peel pre-senteerde hij bij BBC Radio One het programma Top Gear. Toende leiding van het station vond dat het programma in lengtediende te worden teruggebracht werd besloten ook een van depresentatoren te laten vallen, hetgeen voor Tommy Vance hetvertrek betekende. In 1968 was hij via het programma ‘New Faces’voor Granada TV actief. Samen met Kenny Everett en Dave Cashwas hij vervolgens voor een korte periode te beluisteren via RadioMonte Carlo.

Vanaf begin jaren zeventig heeft hij tal van banen binnen deradio- en televisieindustrie kort, middelkort en langdurig gehad.Zo was hij ondermeer te horen via Capital Radio in Londen, BBCRadio One waar hij liefst 14 jaar een rockshow presenteerde, BBCTV (ondermeer Top of the Pops), BBC 2, Greater London Radio,Sky TV, BFBS, de BBC World Service. Hij was de eersteprogrammadirecteur van Virgin Radio, een station dat op 1 april1993 officieel van start ging. Na zijn vertrek bij Virgin in de midjaren negentig ging hij onder meer werken bij VH1, waar hij alsvideo jock werkzaam was. Ook richtte hij begin jaren negentig dedigitale audio productieondernemingen Silk Sound en The Bridgeop, dat in de wijk Soho in Londen liefst zeven studio’s bezit en totde grootste in de wereld, qua omzet, behoort. Ook was hij betrok-

29

TV voor de microfoon van Radio Caroline

ken bij de oprichting van Total Rock, eenzeer populair internet radiostation. Tij-dens een van de vele RSL’s die de naamRadio London droegen, was TommyVance als gastpresentator aanwezig(1997). Recentelijk was hij iedere vrijdag-avond ook te beluisteren via Virgin ClassicRock, een DAB en internetstation.

Ikzelf heb Tommy twee keer mogen ont-moeten, in werkelijkheid een stille verle-gen persoon die zich op de bijeenkom-sten redelijk op de achtergrond hield. Deeerste keer was op eerder genoemde 1april 1993 toen Virgin Radio ten doopwerd gehouden in het centrum van Lon-den. Nadat opmerkelijk genoeg door deBBC een grote tros ballonnen – na degehouden persconferentie – was aange-boden aan Tommy als programmaleidervan Virgin – stond hij me in een parkvlakbij de studio’s ter woord over hetnieuwe project en tevens over zijn langeloopbaan. Hij stelde toen heel duidelijkhelemaal niet te houden van dergelijkepresentaties waar vrolijk en opgetogende pers diende te worden voorgesteld enhij blij was dat hij even met één persoonin het park de drukte kon ontlopen. Na-dien was het borreltijd en ook daar ver-bleef Tommy maar zeer kort om vooralde luwte weer in te trekken. Een tweedekeer dat ik hem ontmoette was op de doorChris en Mary Payne georganiseerde reü-nie van oud Radio London medewerkersen mensen die decennia betrokken zijnin het zeezendergebeuren. Ook daar wasTommy wel aanwezig maar bleek vooralandermaal het liefste op de achtergrondte willen staan – let wel zoals zo vaak -met zonnebril op.

Naast presentatie op radio en televisiewas hij ook op een andere manier actief.Zo nam hij twee platen op gedurendezijn loopbaan, zoals zo vaak gebeurdedestijds door deejays. ‘You must be theone’ en ‘Off the Hook’ waren de titels. Inhet jaar 1975 was Tommy Vance te zienals deejay in de film ‘In Flame’ waarinverder ondermeer de formatie Slademeespeelde en een deel van de opna-men een radiostation lieten zien, dat haarprogramma’s verzorgde vanaf één van deforten in de Theems monding.

De laatste jaren van zijn leven bracht hijdeels door in Spanje, genietend van deoude dag, die helaas niet te lang mochtduren. Tommy werd 61 jaar en laat zijnex vrouw en twee kinderen na.

HANS KNOT

Terugkerend van een reis naar Luxemburg, waar ik op nostal-gische wijze nog eens de geschiedenis heb verteld van de

beginjaren van dit legendarische radiostation voor de VPRO mi-crofoon, kwam het op maandag 7 februari tijdens de tocht doorBelgië plotseling op het onderwerp ‘horloges’. Mijn reisgenoot,Rob Olthof, constateerde dat ik een ander ‘klokje’ om had dannormaal. Niet geheel juist, maar dat terzijde. Heel gek komtvanuit dit onderwerp een ander onderwerp naar voren en wel‘Paul Wilking’. Het moet rond half 12 in de ochtend zijn geweestdat we het over Pistolen Paul hadden. Aangekomen in Gronin-gen, rond acht uur in de avond, werd laat in de avond de mailgeopend en zat daar, vanuit Ierland via mijn zoon Pim die hetdaar op internet had gevonden, het trieste nieuws dat Paul Wilkingwas overleden op 80-jarige leeftijd in zijn woning in AmsterdamZuid. Paul was de achterbuurman van Rob Olthof en vooral tij-dens onze zomerse bezoeken aan Amsterdam zaten we nogaleens te mijmeren op het balkon over onze speciale ontmoetin-gen met Wilking in zijn woning in de Van der Breestraat. En dieontmoetingen waren er niet omdat hij toevallig de vriendelijkeachterbuurman van Rob Olthof was of omdat hij veelvuldig in demedia werd genoemd als oplichter, vervalser, wapenhandelaaren bovenal dierenvriend nummer één van Nederland.

P a u lW i l k i n ghad ookiets met dez e e z e n -ders. Toenop 18 april1973 dehoorzittingwerd ge-houden in-zake RadioVe r o n i c aen de tot

op dat moment grootste demonstratie uit de Nederlandse ge-schiedenis werd gehouden, was Paul Wilking, beter bekend alsPistolen Paul, één van de boegbeelden van ons volk om despeciale commissie te vertellen over hoe hij dacht inzake heteventuele voortbestaan van het zo immens populaire radiosta-tion. Maar ook bij een ander project zou hij zijdelings betrokkenzijn. Het kleine ministaatje Sealand, eigendom van Roy Bateseens de man achter Radio Essex en BBMS, had in de eind jarenzeventig een zogenaamde ‘putsch’ beleefd waarbij een zekereAchenbach de macht had overgenomen en aanwezige mensenop het eiland, waaronder de zoon van Bates, Michael, werdengegijzeld. Ook een Nederlander, de zwager van Willem vanKooten, behoorde tot de gegijzelden. Het hele verhaal is terug telezen in ‘De Droom van Sealand’, een boek door mij geschrevenin 1988. Om heel kort te zijn, kwam er na de coup een tegencoupen werd de Oostenrijker verdreven. En daarna kwam Paul Wilkingom de hoek. Achenbach was namelijk nog niet tevreden en zochtcontact met een groep Amsterdammers om andermaal mensenbereid te vinden een bestorming op Sealand te doen. Eén van

30

hen was Paul Wilking. Zoals al gemeld stond Paulbekend als wapenhandelaar, maar ook had hij faamgemaakt als huurling. Zo was hij ondermeer betrok-ken bij het Front Nationale de Ben Bella tijdens deAlgerijnse Oorlog, was nauw betrokken bij destudentenopstand in Griekenland en zat tijdens deTweede Wereld Oorlog al in het verzet. Vol trots ver-telde hij me tijdens één van onze ontmoetingen overhoe hij de toenmalige Papandreou uit Griekenlandliet smokkelen en vervolgens liet onderduiken in zijnhuis in Amsterdam-Zuid. Direct tijdens het eerste ge-sprek met Achenbach in 1978 werd Paul al benoemdtot kolonel van het leger en kreeg hij een paspoortvan Sealand plus de opdracht het eiland terug tewinnen tegen betaling van een bedrag van 300.000gulden. Paul destijds in het interview met mij: ‘Erviel natuurlijk wel het nodige te verdienen, maar hetleek me allemaal erg vaag. Ik heb twee ontmoetin-gen met ze gehad in het Hilton Hotel en tijdens dezegesprekken rolden de miljoenen over tafel. Afgespro-ken werd dat ik een huurlegertje zou samenstellenen een tweede poging zou wagen het eiland Sealandte bezetten. Ik heb allereerst een klein vliegtuigjegehuurd om met een aantal sterke jongens, onderwie Wim Ruska, de situatie rond het platform, dat inde Tweede Wereldoorlog werd gebouwd en gebruiktals afweergeschut, te bekijken. Toen we boven heteiland vlogen werden we direct onder vuur genomenen de hagel vloog als het ware om onze hoofden. Ikheb toen besloten terug te vliegen naar het vlieg-veld van Southend on Sea. We hebben toen contactgezocht met onze opdrachtgever Achenbach en nadrie uren kregen we andermaal contact waarbij werdgezegd dat we ons dienden terug te trekken. Hetbleek dat de landsadvocaat Ooms aan Achenbachhad aangeraden maar geen stappen meer te onder-nemen omdat de Nederlandse overheid ook wenstein te grijpen vanwege de nogal negatieve publiciteitrond Sealand.

Niet alleen de gijzelneming en de putsch warenaandachtrekkers maar ook de plannen van Willemvan Kooten en compagnons om op het eiland eenradiostation te beginnen hadden volop publiciteitgetrokken. Paul zijn betrokkenheid bij de problemenrond Sealand waren dus van zeer korte, maar felle,duur. In een later gesprek met Prince Roy Bates ver-telde deze mij dat hij ook geprobeerd had de kleine,maar beroemde Nederlander, in te huren voor hetrunnen van een hulpleger om het eiland te kunnenverdedigen. Dit laatste heeft Wilking altijd ontkendomdat hij de Prins nooit heeft ontmoet en er dus ookgeen sprake kan zijn van een toenmalige dubbelrol.Terugkomend op het ‘andere klokje’, het onderwerpvan gesprek tijdens de treinreis op de morgen datWilking kwam te overlijden, gingen onze herinnerin-gen terug naar één van de ontmoetingen met Paul.Het was de week dat mijn boek ‘De Droom vanSealand’ uitkwam en nadat ik hem maanden eerderhad geïnterviewd, vroeg hij mij een persoonlijk gete-kend exemplaar langs te brengen als ik weer in Am-sterdam zou komen. De betreffende dag zat ik al om

12 uur in de ochtend met hem aan de whisky temijmeren over de vele spannende dingen uit zijnleven. Hij was vol trots dat ook de belevenissen metSealand in schrift waren vastgelegd, hetgeen vol dankwerd bekroond. Hij wenste nog eens vier exemplarenvan het boek. Kosten per exemplaar destijds f 25,00.Paul rekende meteen af en stelde dat wanneer deboeken langs werden gebracht er nog eens hetzelfdebedrag zou volgen. ‘En, loop even mee naar de ach-terkamer’. Daar werd mij een gouden horloge over-handigd, iets – zoals ik later hoorde – een ritueel wasals Wilking gasten ontving in zijn huis. Een amu-sante en tevens plezierige man, die naar mijn me-ning af en toe te foute publiciteit heeft gehad. Hijruste in vrede.

HANS KNOT

We gooien er allereerst maar eens een site tegenaandie interessant kan zijn voor de jingleliefhebbers on-der ons: www.jingleark.co.uk

Roger Day heeft bij diverse stations zijn brood ver-diend ondermeer bij Pirate FM, een volmaakt legaalstation trouwens, hoewel de naam anders doet ver-moeden.www.jinglenetwork.info/video/piratefm.rm

Op deze site wordt door Johnny Walker het een enander verteld over zijn tijd bij Radio Caroline:www.jinglenetwork.info/video/caroline.rm

Meindert Dikboom wijst ons op een site waar eenfilmpje is te zien over AFN in Irak:http://hn.afnews.af.mil/WMF/afn%20iraq.wmv

Kijk eens op deze site van Steve Pregnall waaropMike Stevens, actief op Caroline in de eind jarenzeventig, zijn foto’s heeft laten plaatsen.http://www.geocities.com/steveprag/album.html

Dan ex-Mi Amigo deejay en radiomens in vlees enbloed Ton Schipper. Zijn site werd gevonden doorTheo van Halsema: www.schipper.be

In 1982 was het Tom de Munck die als eerste ont-dekte waar Caroline haar zenders vandaan haalde.Bij Besco International, een onderneming die nueen eigen site heeft met ondermeer aandacht voorCaroline. www.besco-int.com/pictures.htm

Zoals al maanden geleden gemeld komt er in 2006een RSL met de naam Radio Sutch:www.sutchonair.co.uk

De jinglemaatschappij TM uit Dallas heeft sinds be-gin dit jaar ook een officiële vertegenwoordiging inEuropa, die in Nederland is gevestigd:www.tmeurope.nl/dbase.php

MARTIN VAN DER VEN EN HANS KNOT

31

RADIO CAROLINE BOEK,THE WET AND WILD HISTORY euro 25,— van Hans Knot.U heeft onlangs nog gelezen op internet over de rellen die uitgebroken zijn naaraanleiding van dit boek? Lezen!!!

28 jaar geleden werden op Mi Amigo de laatste afleveringen uitgezonden van “Degeschiedenis van de Zeezenders”. 34 afleveringen van 25 minuten staan nuallemaal op 1 mp3 cd en die is nu verkrijgbaar voor euro 17,—

Nieuw bij smc: Radio Caroline North boek van Robert Preedy euro15,— Prachtig verhaal, mooie foto’s. Net zo’n klasse boek als zijn

Radio 270 boek ( ook nog leverbaar! Voor euro 15,— )

“50 jaar pophistorie, blunders, jatwerk & frustratie” een boek over hetpopwezen geschreven door Erik Bevaart”. Ik las het in een adem uit. Geweldig.Slechts 650 exemplaren werden gedrukt.Vol met anekdotes. Een must voor elkepopliefhebber. euro 14,95

IK HEB ZO NOOIT MEER TERUGGEZIEN, BOEK VAN RON BIJTELAAR, GITARIST BIJ DIVERSE 60-ERJAREN BANDS W.O ZZ EN DE MASKERS. EEN PRACHTBOEK VOOR euro 17,—

Wij zijn tegenwoordig aangesloten bij de cd en dvd groothandel en kunnen u leveren voorprijzen onder de winkelprijs! Kijk voor verdere updates op: www.mediacommunicatie.nl

Nieuw: RNI boek: Herinneringen aan Radio Noordzee van Hans Knot.Inmiddels reeds de 3e druk. Alleen bij SMC verkrijgbaar euro 15,—

OPNIEUW UITGEKOMEN EN WEL IN GEDIGITALISEERDE VERSIE: LOVINGAWARENESS BAND MET EEN SPEELDUUR VAN 1 UUR EN 9 MINUTEN. METBONUSTRACKS, RONAN O’RAHILLY SPREEKT EN L.A. JINGLES VOORSLECHTS euro 5,—

DUBBEL CD: VERONICA, THE NEVER ENDING STORY. DESTIJDSVERSCHENEN ONDER ANDERE NAAM OP DUBBEL LP, DAARNA OP DUBBEL

CD EN OPNIEUW UIT MET AANVULLINGEN! euro 17,— Een schitterendeherinnering aan die nostalgische Veronica dagen op de 828 kHz.

BAANTJER: CD MET DE MUZIEK UIT DE SERIE euro 15,—

CLASS 73/74, een 31 uur durende mp3 met de dj’s van Caroline uit die tijd.Fantastische import uit Duitsland euro 12,50 Radio Seagull, een uren durendeMP 3 met alle dj’s uit die tijd. Import uit Duitsland euro 12,50

DVD: Sixties Pirates, met honderden foto’s uit de jaren zestig euro 12,50

CD: THE OUTSIDERS, Best of: euro 15,—

32