સ�દાય ખાત અિતગભીર �પોિષત બાળકોનીસારવાર

Community Based Management of Acute Malnutrition (CMAM)

Components of SAM management in Gujarat

Community mobilization

Child screening for SAM assessment

Community based Management of SAM children without medical complications and good appetite:

Inpatient care for SAM children with medical complications and appetite test fail: till stabilization and then transfer to CMAM

Supplementary feeding programme for children following discharge from CMAM, linking with ICDS scheme.

Improving child feeding practices

Components of SAM management in Gujarat

Community mobilization

Child screening for SAM assessment

Community based Management of SAM children without medical complications and good appetite:

Inpatient care for SAM children with medical complications and appetite test fail: till stabilization and then transfer to CMAM

Supplementary feeding programme for children following discharge from CMAM, linking with ICDS scheme.

Improving child feeding practices

CMAMના પ�રપકા કોમિનનટ ો�બલાઇઝશન એનલ કોઈ પણ પકારની તબીબી સસયા ના હોય પર� અિત-ગભીર �પોિષત બાળક હોય તવા પ�રવારોન ગામયકકાએ ઉપલલબ સવાના ઉપયોગ ાન� લાવવા.

કોમિનનટ ો�બલાઇઝશન

• કોમિનનટ ો�બલાઇઝશન દરિયાન સ�દાયન અિતગભીર �પોષણના ગભીર પ�રણાોની સજ ક�ળવાય તો, આઉનરટચ વકરર �બ જ સરળતાથી બાળકોની ઓળખ કરટ શક�, ગરહાજર રહ�તા બાળકોન ઓળખી શક� અન તન ફોલો-અપ સભાળ આપી શક�.

• �પોષણ અનકાવવા અન CMAM કાયર �ગ સ�દાયન સક કરવાા કોમિનનટ ો�બલાઇઝશન દદ�પ બનશ.

કોમિનનટ ો�બલાઇઝશન

CMAM કાયર ાન�ની સજ અન પોતીકાપણા ાન� પોરસા�હત કરવા.

CMAM કાયર �તગરત સ�દાય �બી પહ�ચ વબારવી. CMAM કાયરા ક�સની ઓળખ, ર�ફરલ અન ફોલો-અપ

જ�ત કરવા.લ�કત �થ ધવારા સવાઓ ના ળવવા ાન�ના કારણો અન

ગરહાજર રહ�વા ાન�ના તથા િનયીત નહ� આવવા ાન�ના કારણોની ઓળખ કરવી, �થી ત� િનરાકરણ લાવી તા લાભાથ�ન િનયીત લાભ આપી શકાય.

સા�દાિયક સતર� �પોષણ અનકાયત અન સારવાર� જોડાણ કર�, �થી, �યાર� બાળકોન અસરકાર રટત સારવાર આપવાા આવતી હોય રયાર� તના ાન� જવાબદાર કારણો પણ હલ કરવાા આવ.

કોમિનનટ ો�બલાઇઝશનના હ��

અિતગભીર �પોિષત SAM બાળકો� સટન�ગ

1) એકનટવ સટન�ગ (Active Case Finding)2) પસીવ સટન�ગ (Passive Case Finding)3) પોતાની �ત રટફર કર� (Self Referral)4) હો�સપનલ ખાત

�ગણવાડટ ક�ન ખાત �ફલ હ�લથ વકરર દારા –પિત ાસ

•દર�ક ઓછા વજનવાળા તથા 12.5 સી કરતાઓ� MUAC બરાવતા બાળકોની �ચાઈ, લબાઈ, વજન, MUAC, ડટકલ ક�પલીક�શન તથા �ખ પરટકણની તપાસ કરો

• બન પગા સો� બરાવતા SAM બાળકોન સીબા NRC ખાત રટફર કરવા

• ડટકલ ક�પલીક�શન વાળા SAM બાળકોન સીબા CMTC/NRC ખાત રટફર કરવા

• ડટકલ ક�પલીક�શન વગરના અન સારટ �ખ બરાવતા SAM બાળકોન CMAM કાયરા દાખલ કરો

પસીવ સટન�ગ એકનટવ સટન�ગ

આશા દારા ઘર� ઘર� ફરટન સટન�ગ –દરાસ

• બાળકોના MUAC અન બન પગા સો�ની તપાસ કરવી • � બાળકો� MUAC 12.5 સી કરતા ઓ� હોય ત બાળકોન �ફલ હ�લથ વકરર દારા વ� સટન�ગ ાન� �ગણવાડટ ખાત ોકલવા

અિતગભીર �પોિષત (SAM) બાળકોની ઓળખ

પસીવ સટન�ગ નીચ જણાવલ તા �દવસોએ ફટલડ ક રચારટઓ (ANM, AWW &ASHA) દારા પસીવ સટન�ગ �ગણવાડટ ક� અથવા પનાક� ખાત થઈ શક�. 1. તા �દવસ (VHND);2. રસીકરણ �દવસ (અ�ક રા�યો ાન� �યા આ �દવસ અન તા�દવસ

અલગ અલગ ઉજવાય છ.)3. િનયિત ��દ ોનીનર�ગ અન પોશનની પ�િતઓ4. પનાક� ખાત �બાર બાળકોની તપાસ સય 5. આરોગય સવાસ� બાળકો� �ગણવાડટ ક� ખાત �ર પાણ� વજન તાકાડરા ન�બવાા આવશ. � ૬ થી ૫૯ ાસના બાળકોનો ��દ ગાફ પીળા ક� નારગી રગના ચાનરા આવતો હોય ત બાળકૉ ાન� MUAC અન બ� પગના સો�ની તપાસ કરવાા આવશ.

બાળકો� વાલી દારા ર�ફરલ

• સ�દાયા �પોષણ ાન�ની ��િત ફ�લાવવી જોઈએ �થી �પોિષત બાળકોના શારટ�રક દ�ખાવના આબાર� વાલી દારા સી� ર�ફરલ થઈ શક�.

સ�દાયા ��િત�બશના સાાનય પાસાઓ:• ાતાઓના સ�દાય/ સલફ હ�લપ �પ, ગાસસવની સિિતની બઠક

તથા િનયિત રસીકરણ �દવસ અન તા�દવસ સ�દાયની બઠક� આયોજન કરટ ગાના ��ખયા તથા અનય સભયોન પણ �પોષણ �ગ ��ત કરવા

• ગાા તાન ન�ટ કર�લ પ�િતઓ (એકનટવ સટન�ગ) ની �ણ કરવી

• બાળઆરોગય ાન� ન�ટ થયલ IEC/BCC રણનીતીના ભાગ�પ �પોષણાન� સથાિનક યોગય �બશની વયવસથા કરવી.

હો�સપનલ ખાત

• સટન�ગ ાન� તા રસસ �શન િનનના સનાફની તાલી કરવી

• તા ઓપીડટ અન પરાડટકલ સનાફની MUAC ાન� તાલી કરવી

• ઓપીડટની જગયાએ MUAC ન�પ અન લબાઈ ાપવાના સાબનની

વયવસથા કરવી

• ૬ થી ૫૯ ાસના તા બાળકો ક� �� MUAC ૧૧.૫ સી કરતા

ઓ� હોય ત� સટન�ગ કર�

• �યાર� વ� બાળકો� સટન�ગ કરવા� હોય રયાર� સો� વાળા અન

ડટકલ કોમપલીક�શનવાળા બાળકોન પાથિકતા આપવી

�પોષણ – અિતગભીર �પોષણ અન ધય ગભીર �પોષણ

• અિતગભીર �પોષણ (SAM):– �ચાઈ પાણ વજનનો SD score < -3SD અન/અથવા – બાવડાના ધય ભાગના ઘરાવા� ાપ (MUAC) < 11.5

સી અન /અથવા– બ� પગા સો� હોવા

• ધય ગભીર �પોષણ (MAM)– �ચાઈ પાણ વજનનો SD score -3SD અન -2SDની

વચચ હોય અન/અથવા– બાવડાના ધય ભાગના ઘરાવા� ાપ (MUAC) 11.5

સીથી 12.5 સીની વચચ હોય અન

– બ� પગા સો� ન હોવા

અિતગભીર �પોિષત (SAM) બાળકોન સ�દાય ખાતના CMAM કાયરા દાખલ કરવાના તથા સારવાર ાન�ના પગલાઓ

પગલા િવષયપગ� 1 ાનવિિત ( �સિનરગ )પગ� 2 તબીબી પરટકણ પગ� 3 એપનાઈન ન�સન (�ખ પરટકણ) પગ� 4 રટફર: CMAM કાયરાથી CMTC/NRC ખાત અન CMTC/NRC

ાથી CMAM કાયર ખાત પગ� 5 પોષણ સારવાર પગ� 6 દવાઓ પગ� 7 આરોગય િશકણ પગ� 8 CMAM કાયરા ફોલોઅપ �લાકાત પગ� 9 CMAM કાયરના ડટસચાાના ાપદડ પગ� 10 CMAM કાયરાથી ડટસચાા થયા બાદની ફોલોઅપ �લાકાત

પગ� ૧: ાનવિિત� પરટકણ

• આશા દારા એકનટવ સટન�ગ દરિયાન શોબાયલ અિતગભીર �પોિષત (SAM) બાળકો� �ફલ હ�લથ વકરર અન RBSK ડટકલ ઓફટસર દારા નીચ જણાવલ ાપદડો દારા ફરટથી પરટકણ થ� જોઈએ:– MUAC– બ� પગા સો�– વજન /લબાઈ

• બાળકા અિતગભીર �પોષણ (SAM) ન�ટ કરવાના ાપદડ

• MUAC < 11.5 સી અન/અથવા– બ� પગા સો� હોવા અન/અથવા – W/L SD સકોર <-3 SD(MUAC ફકત ૬ થી ૫૯ ાસના બાળકો ાન� જ છ, ૬ ાસથી નીચના

બાળકો ાન� નહટ)

1

CMAM કાયરા બાળકની ન�બણી ાન�ના ાપદડો 1

શણી ાપદડ

૬ થી ૫૯ ાસના બાળકો

MUAC < 11.5 સી અન/અથવા �ચાઈ પાણ વજનનો SD સકોર <-3SD

અન

બાળકા સારટ �ખ અન

કોઈ ડટકલ કોમપલીક�શન ન હોવા અન

બ� પગા સો� ન હોવા

પગ� ૨ તબીબી પરટકણ

• ાતાન બાળકન થયલ �શક�લીઓ �વી ક� ખાસી, તાવ, ઝાડા, ઉદાસીનતા, ખ�ચ આવવી, ચાડટના રોગો અન ચપ, �ખા લાગલ ચપ વગર� ાન� �છો

• બાળકા જોવા ળલ ગભીર અન તારકા�લક સારવાર કરવી પડ� તવા �શક�લીઓ/લકણો અન ડટકલ કોમપલીક�શનની તપાસ કરો

• જો બાળકા કોઈ ગભીર અન તારકા�લક સારવાર કરવી પડ� તવા �શક�લીઓ/લકણો જણાય તો તન તારકા�લક NRC ખાત રટફર કરો

2

ગભીર અન તારકા�લક સારવાર કરવી પડ� તવા �ચનહો

• તા અિત�પોિષત SAM બાળકોની ગભીર અન તારકા�લક સારવાર કરવી પડ� તવા �ચનહોની તપાસ કરટ તારકા�લક પાથિક સારવાર આપી તન NRC ખાત રટફર કરો..

બાળકોા જોવા ળતા કનૉકનટના �ચનહો:• ઝડપી �ાશો�ાસ • અિતગભીર �ાસોચાસની તકલીફ » છાતી �દર બસી જવી• બાળકની ખોરાક લઈ શકવાની અકતા• ઉદાસીનતા• કોા• ખ�ચ આવવી• ઝાડા• ઉલનટ• આઘાત

2

ડટકલ કોમપલીક�શનની તપાસ ાન� તન ABCD તરટક� યાદ રાખ� •A = Air borne infection (હવા દારા લાગલ ચપ) •B = Breathing problems (�ાશોચછવાસની તકલીફ)•C = Circulation and coma (લોહટ� પરટભણ અન કોા)•D = Dehydration (િનાલીકરણ)

ડટકલ કોમપલીક�શનની તપાસ

પગ� 3 એપનાઈન ન�સન

• ઓછટ �ખના કારણો – ચયાપચયની પ�યાા ફ�રફાર – ચપ – લીવરના રોગો

• અ�કવાર ઓછટ �ખ લાગવી એ ગભીર ચયાપચયા થયલ ફ�રફારો અન શારટ�રક િવઘનન� પરટણા છ.

• સારટ �ખ લાગવી એ દશારવ છ ક� પરટ�સથિત બ� ગભીર નથી

�ખ અવલોકન �યા

સારટ બાળક સજાસાથી RUTF લઈ લ છ

બાળકન CMAM કાયરા દાખલ કર�

નબળટ બાળકન પોરસાહન આપયા બાદ RUTF લ છ

બાળકન CMAM કાયરા દાખલ કર� અન ધયાન રાખ� ક� બાળક� વજન ઓ� થ� નથી અન તન કોઈ કોમપલીક�શન લાગતા નથી

બાળક RUTF લ� નથી

ઘણા પયરન બાદ પણ બાળક RUTF લ� નથી

બાળકન NRC ખાત રટફર કર�

જો બાળક RUTF લ� ન હોય તો ાતા/વાલીએ શાત િવસતારા જઈ બાળકન RUTF ખાવા ાન� પોરસા�હત કરો �યા ફટલડ વકરર ત� અવલોકન કરટ શક�. આ પ�યા એક કલાક �નલો સય લાગી શક� છ. બાળકન CMAM કાયરા દાખલ કરવા ાન� ત આશર� બ ચચી �ન� RUTF ખાય ત જ�રટ છ. બાળકન ખાવા ાન� દબાણ ન કરવાા આવ ત� ધયાન રાખ�.

એપનાઈન ન�સન

એપનાઈન ન�સનની પદિત • એપનાઈન ન�સન ફકત RUTF દારા જ કરવી.• આ ન�સન શાત િવસતારા કરવી• ાતા/વાલીન એપનાઈન ન�સન કરવા ાન�નો હ�� અન તની

પદિત સ�વવી. • ાતા/વાલીન તના હાથ બોવા ાન� કહો• જો બાળક RUTF ખાવા ાન� આનાકાની કર� હોય તો

ાતા/વાલીએ શાત િવસતારા બાળકન લઈ જ� અન તન RUTF ખાવા ાન� આપ� �યા આરોગય કાયરકર ત� ધયાન રાખી શક�.

• જો બાળક અિનચછા દશારવ� હોય તો ાતા/વાલીએ શાિતથી બાળકન પોરસા�હત કર�

પગ� ૪ CMAM કાયરા ર�ફરલ અન CMTC/NRC

• તબીબી પરટકણ અન એપનાઈન ન�સનના આબાર�– ન�ટ કરો ક� બાળકની સારવાર CMAM કાયર ખાત

થશ ક� બાળકન CMTC/NRC ખાત ર�ફરલની જ�ર છ.

ર�ફરલ CMAM કાયર ખાત બાળકના પરટકણ બાદ જો બાળકન

સસથાકટય સારવાર ાન� CMTC/NRC ખાત રટફર કરવાા આવ તો ાતા/વાલીન ર�ફરલ સલીપ આપવાા આવ છ.

પરટકણ પર આબારટત લવાતા પગલાપરટકણ અવલોકન લવાનાર પગલા

ગભીર લકણો •બાળક ખોરાક લઈ શક� નથી•ઉદાસીનતા અન ભાન ન રહ�� •ગભીર રટત છાતી �દર બસી જવી•સતત ઉલનટ શ� રહ�વી•હાલની �બારટ દરિયાન બાળકન ખ�ચ આવવી

તારકા�લક સારવાર ઉપલલબ હોય તવા NRC/CMTC ક� આરોગય સસથા ખાત �રત ર�ફરલ

�ાસોચછવાસનો દર •2 ાસ �બીના બાળક ાન� પિતીનીન ≥ 60 �ાસ•2 થી 12 ાસના બાળક ાન� પિતીનીન ≥ 50 �ાસ•1 થી 5 વષરના બાળકો ાન� પિતીનીન ≥ 40 �ાસ

NRC/CMTC ખાત ર�ફરલ

ઝાડા •14 ક� તથી વ� �દવસ ાન� ઝાડા•પવાહટ ચીકણા ઝાડા•સાાનય ક� ગભીર િનજ �લીકરણ•િનાલીકરણ ન હો�

NRC/CMTC ખાત ર�ફરલ

CMAM કાયરા દાખલ

તાપાન (બગલ� ) •> 39 સ•< 35 સ•તાવ (સાાનય થી ધય < 39 સ)•તાપાન - 36.5 સ થી ઓ� અન 35 સથી વબાર�

NRC ખાત ર�ફરલ

CMAM કાયરા દાખલ

પરટકણ પર આબારટત લવાતા પગલાપરટકણ અવલોકન લવાનાર પગલા

કફ- ખાસી •બ અઠવાડટયાથી વબાર� NRC/CMTC ખાત ર�ફરલ

ફટકાશ •ગભીર ફટકાશ•સાાનય ફટકાશ ક� ફટકાશ� ન હો�

NRC ખાત ર�ફરલ CMAM કાયરા દાખલ

સો� •બ� પગા સો� NRC/CMTC ખાત ર�ફરલ

ચાડટ •ચાડટા પડ�લ વ� પડતા ચીરા, ચાડટ ફાનટ જવી NRC/CMTC ખાત ર�ફરલ

અનય •ાતા/વાલીન પોતાના પર િવ�ાસ ન હોવો •બાળકની �ર છ ાસથી ઓછટ હોય•તણ સતત અઠવાડટયા દરિયાન બાળક� એકસર� વજન અથવા સતત બ અઠવાડટયા �બી વજન ન વબલ હોય

NRC/CMTC ખાત ર�ફરલ

ન�બ : જો NRC ખાત બાળકની તારકા�લક સારવાર ાન�ની �િવબા ઉપલલબ ન હોય તો તન નસકની તારકા�લક સારવાર કરતી આરોગય સસથા ખાત રટફર કર�

અિતગભીર �પોિષત SAM બાળકોન CMAM કાયરા દાખલ કરવા ાન�ના અનય કારણૉ

NRC ખાતથી ાસફર NRC ખાત સા� થવા બાદ બાળકન કાયર ખાત રટફર કર�

અનય CMAM કાયર ખાતથી ાસફર

જો બાળક� પરટવાર એક જગયાએથી બી� જગયાએ સથળાતર કર� રયાર� અનયCMAM કાયર ખાત ાસફર કર�

કાયર છોડટ ગયા બાદ પરત આવ� *

જો બાળક કાયર છોડટ ગયા બાદ પરત આવ હોય અન દાખલ થવા ાન�ના ાપદડો બરાવ� હોય તો તન CMAM કાયરા ફરટથી દાખલ કર�

*Default – બ સતત બ ફોલોઅપ �લાકાતા ગરહાજર હોય.

NRC ખાતથી CMAM કાયરા દાખલ કરવા ાન�ના ાપદડો

• � બાળકોની NRC ખાત સારવાર ચાલી રહટ હોય તન CMAM કાયરા દાખલ કરવા �યાર� – બાળકની �ખ ઉઘડ� – કોઈ �તના ડટકલ કોમપલીક�શન ન રહ� – બ� પગા સો� ન હોય – સતત તણ �દવસ �બી વજના સતોષકારક વબારો (5

ગા/�કગા/�દવસ)

બાળકોન કાયરા રયાર �બી રાખવા �યા �બી ડટસચાા ાન�ના ાપદડ ા ના આવ

પગ� ૫ – પોષણ સારવાર• SAM બાળકોની સારવાર ાન�ના જનટલ ઘનકો • અિતગભીર �પોિષત (SAM) બાળકોા સાાનય બાળકની

સરખાણીા શરટરની ાસપશીઓના બબારણ ાન� વ� ઉ�ર અન પોનટનની જ�ર રહ� છ.

• RUTF એ જ�રટ તા િવનાિન અન પોષકતરરવો બરાવતોખાસ આહાર છ � CMAM કાયર �તગરત ખાસ અિતગભીર �પોિષત બાળકોની સારવાર ાન� જ બનાવવાા આવલ છ.

• આ RUTF નો આહાર બાળકોન બર� �ફલ હ�લથ વકરર/આશા/�ગણવાડટ કાયરકર ની �ચના �જબ આપી શકાય છ.

RUTFના ઉપયોગ ાન� હરરવના સદ�શા • RUTF એ અિતગભીર �પોિષત SAM બાળકો ાન�નો ઔષિબય

આહાર (Therapeutic Food) છ � અનય બાળકોન આપવાનો નથી

• ાતા/વાલી દારા બાળકન ખવડાવતા પહ�લા પોતાના અન બાળકના હાથ સા� વડ� બોવા.

• બાળકન �દવસા ૬ થી ૮ વાર RUTF થોડટ થોડટ ાતાા ખાવા ાન� આપો.

• ત બાળકન સતનપાન બાદ અન અનય આહાર આપતા પહ�લા આપો.

• બાળકન RUTFની સાથ પીવા ાન� �ષકળ પાણી આપો. • �બાર બાળકોન ોન�ભાગ ખા� ગ� નથી. બાળકન RUTF થોડટ

ાતાા આપી ખાવા ાન� પોરસા�હત કરો (�દવસા ૮ વાર ખવડાવો)

• જો બાળક સતનપાન પર હોય તો બાળકન RUTF આપતા પહ�લા બવડાવો અન ત બ વષર અન રયારબાદ પણ ચા� રાખો

• જો બાળકન ભલાણ કર�લ RUTF ની આપલ ાતા �રટ કરટ દ� અન છતાય �ખ હોય તો તન ખાવ ાન� ઘરા બનાવલ અનય ખોરાક ક� સપલી �નરટ �ડ આપો.

• RUTF ના ઉપયોગ દરિયાન બાળકન હશા પીવા ાન� �ષકળ પાણી આપો

• ખોરાકન સાફ અન ઢાક�લ રાખો• �યાર� બાળકન ઝાડા હોય રયાર� આહાર બબ કરવો નહટ. RUTF અન

સતનપાન આપવા� ચા� રાખો • જો બાળક પોતાની �ત ખા� હોય તો તન ત ખાવા ાન� પોરસા�હત કરો

RUTFના ઉપયોગ ાન� હરરવના સદ�શા

RUTFની ક�નલી ાતા આપવી

• બાળકન � આહાર આપીએ ત �દવસની બાળકની ક�લોરટની જ�રટયાત (200 �કલોક�લોરટ/�કગા/�દવસ) ન �રટ પાડ� ત પાણ હો� જોઈએ.

• બાળકના વજન પાણ RUTF ના પક�નની ગણતી કરવી જ�રટ છ.

RUTF ની શરટરના વજન પાણની ાતા (92 ગાના પક�ના 500 �કલોક�લોરટ)

બાળક� વજન (�કગા)

પિત અઠવાડટય આપવાના થતા પક�ન

પિત�દવસ આપવાના થતા પક�ન

પિત આહારની ાતા (6 ખોરાક/�દવસ) (ગા)

3.5 – 3.9 11 1.5 23.0 (આશર� 1/5 પક�ન )

4.0 – 5.4 14 2 30.6 (આશર� 1/3 પક�ન )

5.5 – 6.9 18 2.5 38.3 (આશર�2/5 પક�ન)

7.0 – 8.4 21 3 46.0 (આશર�1/2 પક�ન)

8.5 – 9.4 25 3.5 53.6 (આશર�3/5 પક�ન)

9.5 – 10.4 28 4 61.3 (આશર�2/3 પક�ન)

10.5 – 11.9 32 4.5 69.0 (આશર�3/4 પક�ન)

≥ 12 35 5 76.6 (આશર�4/5 પક�ન)

• RUTF ની સારવાર દરિયાન જો બાળક વ� �ખ હોય અન ખોરાકની ાગ કર� તો તન ઘર� બનાવલ ખોરાક આપવો

• બાળકન દરરોજ તના વજન પાણ ૧૨ અઠવાડટયા �બી RUTFઆપવાા આવશ અન ત �� કયાર બાદ જો બાળક �ખ હોય તો તન ઘર� બનાવલ ખોરાક �વો ક� ખીચડટ, રવાની ખીર, દાળ-ભાત, રોનલી, દાળ, શાકભાસ અન સળલા ફળ આપી શકાય

• RUTF ન પાથિકતા આપવી અન પછટ અનય ખોરાક આપી શકાય. બાળકન પીવા ાન� �ષકળ પાણી આપો.

• બાળકન ઘર� બનાવલ ખોરાક તની �ર પાણ યોગય ાતાા, સાફ અન �સગત આપવો

RUTFની સારવાર દરિયાન ઘરનો આહાર

પગ� ૬ – દવાઓ િવનાિન એ• CMAM કાયરા આપવાા આવનાર RUTF ા િવનાિન એ રહ�લ છ છતા પોનૉકોલ �જબ આપણ

ઉપરથી િવનાિન એ આપ� ર�.

• જો બાળકન છલલા ચાર ાસા િવનાિન એ આપલ હોય અતો તન પરત આપ� નહટ. • સો�વાળા બાળકોન િવનાિન એ આપ� નહટ. જો િવનાિન એ આપયા બાદ બાળક 15 ીનીના ઉલનટ કરટ

દ� તો તન ફરટથી આપ� નહટ.

આલબ�ડ�ઝોલ• �નટબાયોનટક આપયા બાદ પાચનતત દારા આલબ�ડ�ઝોલ� અવશષણ સારટ રટત થાય છ. • આલબ�ડ�ઝોલ� અવશોષણ �તરડા દારા સારટ રટત થાય છ �યાર� પાચનતતા કોઈ ચપ ન લાગયો હોય.

�થી આ દવા બી� અઠવાડટય અપાય છ. (7 ા �દવસ)

��નબાયોનટક (Amoxicillin)

• અિતગભીર �પોિષત (SAM) બાળકોા રોગ પિતકારક શ�કત સારટ હોતી નથી.

• ચપના સાાનય લકણો �વા ક� તાવ વગર� જોવા ળતા નથી છતા બાળકા ચપ હોય છ.

• CMAM કાયરનો �ળ િસરદાત અિતગભીર �પોિષત SAM બાળકોન ઓરલ એોકીસીલીન આપવાનો છ.

• એોકસીસીલીન એ પાચનતતા રહ�લ બકન�રટયાની ��દન અનકાવ છ � અિત�પોષણા સાાનત: જોવા ળ છ.

ન�બ: � બાળકો NRC ખાતથી રટફર થઈ આવલ છ તન આ દવાઓ આપવાની હોતી નથી � તન સસથાકટય સારવાર દરિયાન અપાયલ હોય છ.

6

• તબીબી પરટકણ અન એપનાઈન ન�સનના આબાર� ન�ટ કરો ક� બાળકની સારવાર CMAM કાયર ખાત થશ ક� બાળકન CMTC/NRC ખાત ર�ફરલની જ�ર છ.

• અિતગભીર �પોિષત બાળક ક� � એપનાઈન ન�સના પાસ છ અન �ન કોઈ ડટકલ કોમપલીક�શન નથી તન CMAM કાયરા દાખલ કરવાા આવશ. CMAM કાયર દરિયાન – જો બાળકા કોઈ ડટકલ કોમપલીક�શન જોવા ળ– જો સતત બ અઠવાડટયા �બી વજન ન વબ અથવા વજના ઘનાડો થાય– જો બ� પગા સો� જોવા ળ

તો ત બાળકન CMTC/NRC ખાત રટફર કર� • જો બાળક CMTC/NRCા હોય અન

– તની �ખ ઉઘડ� – કોઈ કોમપલીક�શન ન રહ� તો

તો ત બાળકન CMAM કાયરા રટફર કર�

હરરવના �દાઓ

• ાતા અન વાલીન નીચની બાબતો િવશ ા�હતગાર કરવા– બાળકના પોષણસતરા �બાર – �પોષણની પરટ�સથિતા ફરટથી સપડાતા અનકાવ�– બાળકની પરટ�સથિત �જબ આહારની પદિતઓ– બાળકન ઘર� દવા આપવી– સવચછતા �ળવવી– ફોલોઅપ �લાકાત કરાવવી– બાળકની પગિતની ન�બ લવી

પગ� ૭ – પોષણ આરોગય િવષયક િશકણ 7

ાતા/વાલીઓ સાથ નીચ જણાવલ બાબતો પર સપરાશર કર� • યોગય આહારની પદિતઓ

– સતનપાન (Breastfeeding) – ઉપરટ આહાર (Complementary feeding) –

• ઉપરટ આહારની શ�આત, • આહારની સા તા (ઘનતા), • ાતા, • �ર પાણ યોગય આહાર અન સવચછતા –

• સથાિનક રટત ઉપલલબ આહારની �ણવણા અન પોષકતરરવોનો વબારો કરવો

• �બારટ સય દરિયાન આહાર • સાાનય �બારટઓ �વી ક� ઝાડા વગર�ની સારવાર• ગભીર લકણોની ઓળખ

ફોલોઅપ �લાકાત દરિયાન આરોગય િશકણ7

• બાળક� વજન અન MUAC, ન�બો, જો વજન ઘન� હોય તો એપનાઈન ન�સન કરો

જો ડટકલ કોમપલીક�

શન હોય તો

CMAM કાયરાથી CMTC/NRC ખાત રટફર • એપનાઈત ન�સના

નાપાસ • ડટકલ કોમપલીક�શન • બ� પગા સો� • સતત તણ ફોલોઅપ

�લાકાતા એકસર� વજન

• સતત બ અઠવાડટયા �બી વજના ઘનાડૉ

• CMAM ા તણ ાસની સારવાર બાદ પણ ડટસચાા ાપદડ �બી ન પહ�ચ�

બાળકન NRC/CMT

C ખાત રટફર કરો

જો વજન વબલ હોય તો

જો વજન ઘન�લ

હોય તો

RUTFની અસર, ગભીર લકણો અન

ડટકલ કોમપલીક�શનની તપાસ

કરો

સારટ સારસભાળ ાન� ાતાની પશસા કરો

પગ� ૮ –CMAM કાયરા ફોલોઅપ

• દર અઠવાડટએ વજન ાપ�, દર પદર �દવસ બાવળાના ધય ભાગના ઘરાવા� ાપ આશા દારા ફોલોઅપ �લાકાત દરિયાન ન�બવા� ર�હશ

• એફ.એચ.ડબલ દારા ાિસક વજન, ઉચાઇ, અન બાવળાના ધય ભાગના ઘરાવા� ાપ ફોલોઅપ લવા� ર�હશ.

• ફોલોઅપ �લાકાત દરિયાન �હ�લાકાતની જ�રટયાત નથી. પર� અ�ક પરટ�સથિતઓા આશા દારા ફોલોઅપ �હ�લાકાત જ�રટ છ

– જો ાતા/વાલી કોઈ ફોલોઅપ �લાકાત �કટ ગયા હોય– જો બાળક� �બ ઓ� વજન વધ હોય અથવા વજન ન વધ હોય– સો�વાળા અન MUAC<11 સી વાળા બાળકો પર વ� ધયાન ક��ત કરવાની

જ�ર છ. – અ��ચત પારટવારટક અન સાા�જક કારણો જોવા ળ– ડટકલ પરટ�સથિતઓા સાાનય ફ�રફાર જોવા ળ– �યાર� વાલી NRC ખાત રટફર ાન� તયાર ન હોય

• કાયરાથી ડટસચાા થયા બાદથી �ગણવાડટ ખાતના કાયરા જોડાવા �બીના સયગાળા ાન� આશા દારા િનયિત �હ�લાકાત

પગ� ૮ –CMAM કાયરા ફોલોઅપ 8

• � ાપદડના આબાર� બાળકન કાયરા દાખલ કર�લ હોય ત જ ાપદડન આબાર� બાળકન ડટસચાા કર�

• CMAM કાયર ાન�ના ડટસચાાના ાપદડ – WHZ >-2 SD (જો WHZ સકોર દારા દાખલ કર હોય)– MUAC > 12.5 સી (જો MUAC દારા દાખલ કર�લ હોય)– કોઈ �તના ડટકલ કોમપલીક�શન નહટ – છલલા બ અઠવાડટયા દરિયાન બાળકના બ� પગા સો� જોવા ળલ ન હોય

• જો બાળકન WHZ સકોર અન MUAC એ બ� ાપદડો દારા કાયરા દાખલ કર�લ હોય તો તન ફકત MUAC ના અબાર� જ ડટસચાા કર�

પગ� ૯– CMAM કાયરાથી ડટસચાા ાન�ના ાપદડ 9

CMAM કાયરાથી ડટસચાા ાન�ના ાપદડ 9

પરટણા પરટ�સથિત

Cured (સા� થઈ જ�) જો MUAC > 12.5 સી તજ z સકોર >-2 SD અન કોઈ ડટકલ

કોમપલીક�શન ના હોયNot recovered (સા� ન થ�)

� બાળકો ૧૨ અઠવાડટયાની સારવાર બાદ પણ ડટસચાાના ાપદડૉ ના ળવી શક�.

Defaulted (કાયર છોડટ જવો)

� બાળકો ડટસચાા ાપદડો ળવયા પહ�લા જ કાયર છોડટ દ�/ અન � બાળકો સતત બ અઠવાડટયા �બી ગરહાજર હોય

Died (�ર) બાળક કાયર દરિયાન �ર પા

Transferred to NRC (ખાત નાનસફર)

બાળકની પરટ�સથિત ખરાબ થાય અન તન સસથાકટય સારવારની જ�ર હોય

Moved to otherCMAM centre

વબારાની સારવાર ાન� બાળકન બી� CMAM ક� ખાત ાસફર કરવાા આવ

• CMAM કાયરાથી ડટસચાા થયા બાદ બાળકની �ગણવાડટ ખાતના ICDS ના SNP

(Supplementary Nutrition Program) કાયરા ન�બણી કરો

• ાિસક િનયિત ��દ ોનીનર�ગ

• ડટસચાા સય ( 12 અઠવાડટયા બાદ)

- � બાળકો ડટસચાાના ાપદડો ળવી શકતા નથી તન NRC ખાત રટફર કરો

• આશા ની દદથી �ફલ હ�લથ વકરર અન RBSK ડટકલ ઓફટસર દારા કાયરાથી ડટસચાા

થયા બાદ ૨ વષર �બી ાિસક ફોલોઅપ �લાકાત લવાની ર�હશ

• તા�દવસ ફોલોઅપ �લાકાત

• બાળકના વજન, �ચાઈ, MUAC અન બ� પગા સો�ની તપાસ

• કાયરા ફરટથી દાખલ ાન� ફોલોઅપ કાડરન અ�સરો

• જો બાળક� વજન એકસર� રહ�� હોય ક� ઘન� હોય તો તની ાતા સાથ સપરાશર કરો

• જો બાળક 12 અઠવાડટયા બાદ ફરટથી અિતગભીર �પોિષત થઈ �ય તો તન નવો દાખલો ગણી

કાયરા દાખલ કરો

પગ� ૧૦–CMAM કાયરાથી ડટસચાા થયા બાદની ફોલોઅપ �લાકાત 10

• ૧૦૦ % બાળકો� �સ કિનરગ કર�. – સ બાળકોન સી પોગાા દાખલ કરવા

• એ�કનવ �સ કિનરગ • સા�દાિયક સહભાગીતા • સપો�ન�વ �પરિવઝન અન ર�ગલર �રવ

િ�નરગ

ધયાન આપવા �વી બાબતો

Focus needed on

• Adequacy of stock of RUTF at District/Block/PHC and at Village level (with ASHA)

• Ensuring that stediometers, Infantometers, MUAC tapes, RUTF packets, Amoxicillin, Albendazole, follow up cards etc. are with FHW during screening, follow ups and especially on VHNDs.

• Management of SAM children to begin immediately on identification.

• Ensuring all SAM children without Medical complication are managed and treated with RUTF up to 12 weeks.

• RUTF packets close to expiry should be used at the earliest.

• Reassess the SAM children who are not gaining weight or have stagnant weight during CMAM program or follow ups.

• SAM children with medical complications should be immediately referred to nearest CMTC/NRC.

• SAM children discharged from CMAM program should be followed up for at least 2 years so that relapse cases can be avoided.

• Number of children screened versus number of children registered in ICDS (survey)

• List of SAM children for referral is available with FHWs

• Total number of children with SAM identified versus the total children screened

• Referral to and Enrollment of identified eligible SAM children in CMTCs and NRCs is >90%

• Number of SAM children identified versus children referred to the nearest CMAM/NRC/CMTC with appropriate counseling

• Number of staff trained in the management of children with SAM versus appointed

• Number of children with SAM enrolled versus number of children with SAM discharged from CMAM, NRCs and CMTCs – Cured, Defaulter, Medical Transfer, Death, Non respondent

• Number of children with SAM discharged from NRCs and CMTCs versus Number of children with SAM followed up, I,II and III

• Total bed occupancy of the CMTCs and NRCs versus actual

• Number of NRCs and CMTCs conducting counseling sessions versus functional CMTCs and NRCs

• Number of NRCs and CMTCs where all admitted children stay during the nights and are being fed as per guidelines versus number of functional CMTCs and NRCs

• Screening for SAM children is being done at VHNDs held versus number of reports received from VHNDs for screening in last month

Performance Indicators to be Reviewed