confidential 1

CarbonFootprint

Projectvoor bedrijven

“Meer doen met minder”Less CO2

confidential 2

De belangrijkste onderdelen

van het klimaat en energie

beleidskader voor 2030 van de Europese Commissie

1. Een bindend streefcijfer voor de terugdringing van de uitstoot van broeikasgassen: een spil van het energie- en klimaatbeleid van

de EU voor 2030 — een vermindering van de uitstoot van 40 % ten opzichte van het niveau van 1990

2. Een bindende streefcijfer voor hernieuwbare energie voor de EU als geheel: EU-breed bindend streefcijfer voor hernieuwbare

energie van ten minste 27 % in 2030

confidential 3

3 redenen om de carbon

footprint te verminderen

1. Sociale verantwoordelijkheid: Het KlimaatplanHet is zeer waarschijnlijk (meer dan 95 procent kans) dat de opwarming van de aarde in de laatste vijftig jaar is toe te schrijven aan door de mens uitgestoten broeikasgassen zoals kooldioxide (CO2).

2. Bedrijfsfinanciën: KostenreductieDoor bijvoorbeeld zuiniger te rijden, beter te isoleren, zelf energie op te wekken en mensen bewust te maken van hun energiegedrag kunnen duizenden euro’s aan energiekosten per jaar bespaard worden.

3. Bedrijfsimago: Marketing & communicatieDuurzaam ondernemen leidt tot commercieel succes.

MOTIVEREND – LAAGDREMPELIG - COMMUNICATIEF

confidential 4

Hoe werkt het?

• Via Interdisciplinaire studenten teams onder begeleiding van docenten en experts uit de industrie

• We werken op 5 vlakken Energie, Mobiliteit, Afval, Groene aankoop en Logistiek.

• We voeren eerst een CO2 audit en nulmeting voor de CO2 voetafdruk uit.

• We stellen een plan van aanpak voor om de CO2 voetafdruk te verlagen, beoordeeld door een commissie van experts en door de bedrijven.

• We voeren de acties uit in samenwerking met het bedrijf, de studenten en experts.

• Tijdens het jaar zijn er ook info sessies rond thema’s die belangrijk zijn om de CO2 voetafdruk te verminderen.

• Na 1 jaar gaan we weer een CO2 voetafdrukmeting doen om te zien hoeveel verbetering gerealiseerd is. Hiervoor gebruiken we een volgend team van studenten.

• De cyclus start opnieuw.

• Als men na 4 jaar 20% CO2 reductie bereikt heeft dan krijgt het bedrijf een CO2 award.

confidential 5

Concept

Awareness creatieInfosessie : Kick-off

Ondertekening intentieverklaring

CO2 AuditBep. grenzen & ref.jaarNulmeting CO2 emissie

Bepaling doelstellingen

Plan van aanpak

Info sessions

5x

Uitvoering van acties

Structureel en mobilisatie volgens de 5 axis (energie, mobiliteit, afval,

aankoop en logistic)

Opvolging - Om de 6 maanden: rapportage & opvolging + advies door comité- Om de 12 maanden: tussenmeting CO2 + Uitreiking jaar certificaat + communicatie

Eind meting CO2

Closing ceremony + uitreiking Award +

visibiliteit

Voka/Electrabel

Bedrijf

KUL@TM

confidential 6

Waarom interdiscipli-naire teams?

• De ingenieursstudenten gaan de technische mogelijkheden bestuderen en de economie studenten gaan de financiële haalbaarheid van de voorstellen bestuderen, ze gaan kijken naar contracten voor groene aankoop enz.

• De studenten van verschillende disciplines leren zo ook samenwerken in team

• Per bedrijf wordt er 1 ingenieursstudent en 1 economist voorzien. De ingenieur student start met een stage in augustus - september

confidential

• De lerende netwerken geven aan bedrijven een inzicht van wat er allemaal mogelijk is en men kan de bedrijven voor de aangereikte concepten enthousiast maken. Dit is nochtans onvoldoende om bepaalde innovatieve ideeën ingevoerd te krijgen binnen de eigen firma. Hiervoor is heel wat meer moeite en kennis nodig.

• Daarom wordt de methode van innovatieve Kennis Kringen gebruikt om bepaalde thema’s uit te diepen met de hulp van studenten. Hier zeggen we niet wat er mogelijk is maar gaan we met enkele bedrijven de thema’s ook implementeren bij die bedrijven! Door met kleine groepjes te werken +-3 - 5 bedrijven en 10 studenten (2 per bedrijf) kan men zeer interactief werken.

Waarom Kennis-kringen

confidential 8

MOTIVEREND – LAAGDREMPELIG - COMMUNICATIEF

Web base audit

Kenniskringen voor Less

CO2

Infosessies voor noden en

knelpunten met experts en

studenten

Communicatie Tools• Website – kennisdatabase• Web based nieuwsbrief- link naar een virtuele community• Artikels en links die verband houden met CO2 kennis

CO2 Voetprint

rductie

Studenten KUL@TM

Geintegreerde methodologie

confidential

Web Based Quick scan

De web based enquête werd in samenwerking met de KUL@Thomas More ontwikkeld en behandelt de volgende onderwerpen:

1. Module algemene info2. Mogelijke thema’s voor verbeteringen3. Vragen in verband met energie efficiëntie

1. Energieverbruik2. Verwarming3. Koeling4. Sanitair warm water5. Ventilatie6. Elektriciteit7. Productieproces8. Heeft er al een energie audit plaats gevonden?

4. Vragen in verband met logistiek5. Vragen in verband met transport6. Vragen in verband met groene aankoop7. Vragen in verband met afval8. Verwachtingen van het project

Het doel is de kennis van de bedrijven te peilen

Eenvoudig & verstaanbaar voor de bedrijven

9

confidential

Uniek project

• Geïntegreerd concept• Bottom-up benadering vanuit de noden en knelpunten• Studenten worden klaargestoomd voor de bedrijfswereld• Het is geen vrijblijvende oefening. Voor de

ingenieursstudenten telt de oefening voor 20 studiepunten (600 uur op jaar basis) en voor de economisten telt de oefening voor 9 studiepunten (wekelijkse tijdsbesteding van +- 10u per student tijdens de lesperiode). De bedrijven adviseren bij het toekennen van de punten obv bepaalde criteria

• Kennis Kringen maken een zeer gerichte en zeer interactieve aanpak mogelijk.

• De ingenieursstudenten beginnen met het project reeds in de verlofperiode (augustus – september)

• De opgedane kennis wordt verzameld in een kennisdatabank www.transknowledge.be met een daaraan gekoppelde nieuwsbrief die maandelijks de nieuwigheden weergeeft in de kennisdatabank.

10

confidential 11

Samenwerking

KUL@Thomas More

• Bedrijven hebben dikwijls te weinig methodische knowhow om de ecologische voetafdruk te verminderen. Master studenten kunnen daarbij helpen.

• Studenten (KUL@TM) beschikken over de theoretische kennis rond de ecologische voetafdruk maar hebben meestal weinig mogelijkheden om deze onmiddellijk in te praktijk te kunnen toepassen

• Door de oefening– Worden de bedrijven geholpen bij de uitvoering van de analyse en

het op punt stellen van processen– Worden de bedrijven gemotiveerd om er iets aan te doen– Leren de studenten hoe bedrijven werken en ze krijgen toegang

tot praktisch gerichte cases. – Leren de studenten ook van de expert die de kenniskring

begeleidt. • Door studenten te betrekken bij de Kenniskringen gaat men dus

ook aan talent vorming doen en wordt de samenwerking industrie – onderwijs bevorderd.

confidential 12

Carbon FootprintDomeinen (grenzen)

Scope 2: emissies van aangekochte

energie

Scope 1: emissies van directe on – site

bronnen

Scope 3: indirecte emissies van supply chain of

diensten

confidential 13

Scope domeine

n

• Scope 1 omvat de directe broeikasgasemissies die onder het eigen beheer van de onderneming vallen en die door vaste of mobiele emissiepunten komen waarvan het bedrijf eigenaar is. Voorbeelden hiervan zijn de verbranding van brandstoffen in het productieproces en eigen vrachtvervoer.

• Scope 2 omvat de indirecte broeikasgasemissies door opwekking van gekochte elektriciteit, stoom of warmte.

• Scope 3 omvat de andere indirecte broeikasgasemissies van bronnen als woon-werkverkeer, de productie van ingekochte materialen en uitbestede werkzaamheden zoals goederenvervoer, …

confidential 14

Scope domeinen

vertaald naar het bedrijf

• Ieder bedrijf heeft een eigen CO2-footprint. Deze laat zien wat de 'voetafdruk' van de organisatie is met betrekking tot de uitstoot van CO2. Om deze op te stellen is er inzicht nodig in de belangrijkste verbruiken binnen de organisatie die (direct of indirect) CO2-uitstoot veroorzaken.

• De belangrijkste verbruiken zijn: – Scope 1 & 2

• Energie• Mobiliteit (Uitstoot voertuigen eigendom van het bedrijf)

– Scope 3• Mobiliteit (personeel)• Afval • Aankoop CO2 goederen en diensten• Logistics :

– toelevering van goederen– Aflevering & distributie van goederen– Transport tussen sites– Behandeling van verkochte goederen

confidential 15

CO2

inventarisatie volgens

GHG (Greenhouse

Gas) protocol

Ontwer

p C02 inventarisatie

• Definieer organisatie grenzen• Bepaal emissie activiteiten• Deel emissies in directe -indirecte en in scope 1,2,3

Verzamel data

• Bepaal referentie jaar• Datamanagement: wie, waar in de organisatie heeft gegevens• Kwaliteitscheck van de data (meter, inschattingen

Bereken

emissies

• Gebruik de juiste methodieken, kengetallen en emissiefactoren

Doelstellingen bepalen

• Bepaal doelstellingsjaar• Bepaal potentieel• Selecteer de meest kansrijke projecten (kosten, CO2)

Reductie projecte

n

• Implementeer projecten• Monitor het resultaat

Rapporteer

resultate

n

• Jaarlijkse rapportage• Verzeker volledigheid in CO2 emissies en transparantie

Verb

eter

inge

n &

teru

gkop

pelin

g

AWARD na 4 jaar

confidential 16

Implementatie

To do

• Uitvoeren zonder nadenken

Quick

wins

• t.v.t.< 1 jaar

Studie & klein

e aanpassinge

n

• t.v.t. 1-3 jaar

Studie & grot

e aanpassinge

n

• t.v.t. 3-5 jaar

End of life

• t.v.t. > 5 jaar

confidential 17

Planning

1 juli 2014: Bedrijven verklaring hun intentie om deel te nemen aan het project augustus – september: Stage van ingenieursstudenten 1 september 2014: Bepaling methode van berekening CO2 – voetafdruk en bepaling van rapportering15 oktober 2014: Nulmeting van de CO2 –voetafdruk en situatieschets van het bedrijf15 december 2014: Plan van aanpakTijdens het Jaar info sessies voor studenten en bedrijfsleiders 1 februari 2015: Eventuele correcties aan het plan van aanpak31 mei 2015: Definitieve tekst voor master proef30 juni 2015: Verdediging master proef1juli 2015: Nieuwe cyclus

confidential 18

www.transknowledge.be