48
C ontent m an ag em en t— de ruggengraat van de Interactieve entertainer Plet Hein Zijtveld & Eelco Horstman SCRIPTIE E/T 2001 ZIJT

Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Dit rapport beschrijft de selectie van het beste content management systeem voor Endemol. Als onderdeel van Endemol Entertainment richt Endemol.COM zich op bet succesvol exploiteren van het internet. De doelstelling van Endemol Entertainment is: wereldleider worden in het ontwerpen en produceren van creatief marktgericht entertainment op het gebied van televisie en interactieve netwerken. Het internet is voor ENDEMOL Entertainment redelijk onbekend terrein. Er worden op dit moment twee activiteiten ontplooid. De productie van interactieve projecten en de exploitatie van projecten (themagebieden op het internet). Standaardisatie, hergebruik en een gestructureerde uitrol is hierbij belangrijk om snel en doeltreffend in 19 landen uit te kunnen rollen. Een substantieel onderdeel van deze opzet is de implementatie van een content management systeem (CMS).

Citation preview

Page 1: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

— C o n t e n t m a n a g e m e n t —de ruggengraat van de Interactieve entertainer

Plet Hein Zijtveld & Eelco HorstmanS C R IP T IE E/T 2001 Z IJ T

Page 2: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Het bestuur van de Stichting Hogeschool van Utrecht aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade voortvloeiende uit het gebruik van enig gegeven, hulpmiddel o f procédé in dit verslag beschreven.

Vermenigvuldiging zonder toestemming van zowel de opleiding E/T van de Hogeschool van Utrecht, de opdrachtgever als de auteurs is niet toegestaan.

Mediatheek HOGESCHOOL VAN UTRECHT Faculteit NATUUR EN TECHNIEK

BEZOEKADRES: Nijenoord 1 Postadres: Postbus 182 3500 AD Utrecht Tel: 030 - 230 81 88

3500 AD UTRECHT

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Page 3: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Afstudeerrapport21 mei 2001

Studenten OpleidingEelco Horstman Hogeschool van UtrechtStudentnr,: 1039084 Afdeling Electrotechniek-Telematica

Piet Hein Zijtveld Oudenoord 340Studentnr.: 1038938 3513 EX Utrecht

Examinator OrganisatieMw. M. Verbeek ENDEMOL.COM B.V.

Bedrijfsbegeleider Bonairelaan 4Mw. M. de Miranda 1213 VH Hilversum

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Page 4: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

ENDEMOL

InhoudsopgaveSamenvatting .... ....... ......... .....................................................................6Inleiding.......................................................... ........... .......... ........... .............. —.... .............................7

Introductie................................. ..... ........ ....... ........ .......... .... .......................7Endemol Entertainment............ ....................... ....... ........... ................. ............. ..... ............ ...........7

Endemol en televisie ....... ............. ...................................................................................7Endemol en interactieve netwerken...................................................................... .....................7

Opdracht....... ....... ....... ....... ........ ............................................... ................ ..... ...... ........ 9Opbouw van het rapport...................................... ............... ........ ...... ...... .................... ........ 10

1 Leverancier, implementatie en support................................. ................... ......................................111.1 Leverancier...................... ........ ............ ........... .......................................... . 111.2 Implementatie en support........ ........... ................... ...................... ................................... . I i

1.2.1 Implementatie.......................... .. .............. .................... .............. ................. .................111.2.2 Support.............................................................................................................................121.2.3 Zelf o f partner.................. .................... ......................... ......................... ..................... 12

1.3 Conclusie............................................................. ...... .......... -..............................................122 Het CMS in de organisatie......................................................... .................................................... 14

2.1 Het model....................................................................... ........ ........ .............. . ............ . 142.1.1 @Fun................................................................................ ................................................ 142.1.2 Endemol Interactive Productions................................................ ..................................... 16

2.2 De definitie...............................................................................................................................173 CMS en de techniek........................................................................................................................19

3.1 Content beschrijven en weergeven...........................................................................................193.1.1 H T M L............................................................................................................................ 193.1.2 X M L .................................................................................................................................203.1.3 Verschillende soorten content........................................................................................... 2 i

3.2 De ophouw en koppeling van applicaties.................................................................................223.2.1 Java.................................................................................................................................. 22

3.3 Dataopslag............................................................................................................................... 233.3.1 File-system........................................................................................................................243.3.2 Database............................................... ...................................... .....................................24

3.4 Conclusie......................... ................................. ......................................................................254 Functionaliteiten.................................................................................................................. ........ 26

4.! Uiteenzetting van de eisen...................................................................................................... 264.1.1 L o o k & Feel...................................................................................................................... 264.1.2 Publishing- en editingtools...............................................................................................274.1.3 Versiebeheer ..................................................................................................................... 274.1.4 Brandmanagement............................................................................................................284.1.5 Workflowtool............................................. ......................................................................284.1.6 Documentatie.................... .............. .......... ....... ................... ........................ ....... ..... ,284.1.7 Personalisatie ................... ....................... ...... ................... ......................................... ...294.1.8 Statistieken................................................................................. ........................... ...... 304.1.9 Loyalty membership ......... ......... ................................ ................................... .............. 30

4.2 Functionaliteiten en de eisen........... .................. ..................... ................... 315 Selectieprocedure ....... .......... ..... .........................................................................................32

5.1 Eerdere projecten ........... .............. ...................................... ........................... ............ ..........325.1.1 Starmaker...,..................... .............. ............... ................... .............. ......................... .....325.1.2 @Fub............... ................. ................................ ....................................................... ..... 33

5.2 Toekomstig systeem................ ........ ............. ..... ............... ............ ........................ ........ ...335.2.1 Eisen die voortvloeien uit: Leverancier, implementatie en support............... ................. 335.2.2 Eisen die voortvloeien uit: het CMS in de organisatie.................... ..................... .................345.2.3 Eisen die voortvloeien uit: CMS en de techniek.............................. ............ ............... ...345.2.4 Eisen die voortvloeien uit: functionaliteiten...... ....... .................................... ...... ..........36

Afstudeerrapport 2 1 mei 2001

Page 5: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

6 Kosten...,..... ............... ........... ....... ......................................................... ............... .....................386.1 Software-licentie .......... ..................... .............. ............. ............ .................... ...................38

6.1.1 CPU-based....... .... .... .......... ................. .............. ............... .... ..... -.... ........ ............. 386.1.2 User-based ... ..... ......... ....................... ... .......... ........ ........................ ...................... .396.1.3 Afweging........................ .................... ......................... ..... ....................... .....................39

6.2 Implementatie.......... .......... ......................... .........................................................................396.3 Kennisopbouw....................................................................................................................39

7 Conclusies en aanbevelingen.......................................... .................................. •7.1 Conclusies .......................................................................................... ... . ... -07.2 Aanbevelingen ............................................................ .......................

Bibliografie.................................... .......................................................................................... iAfkortingen................................................ ........................................i iVerklarende woordenlijst..........................................................................................................i i iHandtekeningen.......... ............ .......... ................................. ............... ...... .... ........... ....vDefinitieve afstudeeropdracht...... ................. ................................................... ...... ......... ............ . vi

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Piet Heia ZijtveldEelco Horstman

Page 6: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

VoorwoordAan het eind van een bijzonder leerzame en uitdagende afstudeerstage bij EndemoI.COM willen wij onze dank uitspreken voor de goede zorgen en de actieve begeleiding. Wij danken @Fun voor een kijkje in de keuken en Endemol Interactive voor de vele input en het beschikbaar stellen van de nodige middelen. Tot slot willen wij in het bijzonder nog Marili Bolle bedanken voor haar sprankelende feedback, bedrijfsbegeleidster Mercedes de Miranda voor haar opbouwende kritiek en examinator Maria Verbeek voor haar luisterend oor en haar goede adviezen.

Eelco Horstman en Piet Hein Zijtveld

21 mei 2001

Afstudeerrapport - 5 - 21 mei 2001

Page 7: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZîjtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

SamenvattingDit rapport beschrijft de selectie van het beste content management systeem voor Endemol

Als onderdeel van Endemol Entertainment richt Endemol.COM zich op bet succesvol exploiteren van het internet. De doelstelling van Endemol Entertainment is: wereldleider worden in het ontwerpen en produceren van creatief marktgericht entertainment op het gebied van televisie en interactieve netwerken. Het internet is voor ENDEMOL Entertainment redelijk onbekend terrein. Het bedrijf is eind 1999 met interactieve activiteiten gestart. Nederland is een van de eerste landen waar de internet- strategie ten uitvoer wordt gebracht. BigBrother is het eerste grote internationale project. Op dit moment probeert ENDEMOL Entertainment de penetratie van de internetmarkt zo gestructureerd mogelijk te laten verlopen. Er worden op dit moment twee activiteiten ontplooid. De productie van interactieve projecten en de exploitatie van projecten (themagebieden op het internet). Standaardisatie, hergebruik en een gestructureerde uitrol is hierbij belangrijk om snel en doeltreffend in 19 landen uit te kunnen rollen.

Een substantieel onderdeel van deze opzet is de implementatie van een content management systeem (CMS). Een CMS dient voor het ontsluiten van reeds geproduceerde content (tekst, afbeeldingen, video, audio e.d.) voor de doelgroepen en het managen van de content-stromen die dit teweegbrengt. De leveranciers van dit CMS moeten, gezien het wereldwijde karakter van Endemol, groot en wereldwijd vertegenwoordigd zijn. Dit geldt ook. voor de bedrijven die het systeem gaan implementeren; de zogenaamde impIementatiepartners.

De verschillende organisaties binnen en buiten Endemol waar het CMS geïmplementeerd gaat worden hebben allemaal te maken met een productielaag waar de content geproduceerd wordt en een presentatielaag waar de content gepresenteerd wordt. Het CMS wordt geplaatst in de presentatielaag. De definitie van een CMS wordt: een CMS dient voor het ontsluiten van reeds geproduceerde content voor de doelgroepen en het managen van de content-stromen die dit teweegbrengt,

De eisen die aan het CMS gesteld worden zowel op technisch als op functioneel gebied zijn direct gerelateerd aan deze plaatsing. Technisch gezien moet het systeem gebaseerd zijn op Java en J2EE wat het compatible maakt met de omringende applicaties. Door gebruik te maken van deze open standaarden wordt het makkelijker koppelingen met nog onbekende systemen te realiseren.Een andere standaard is XML, een opmaaktaal die opmaak en inboud van elkaar scheidt. Met X M L is het mogelijk heel flexibel content te leveren, aan de apparaten van nu (PC en GSM) en van de toekomst.

Naast de interactie met omringende applicaties/apparaten, moet er bij de keuze voor het juiste CMS ook rekening gehouden worden met de eisen die aan het CMS zelf gesteld worden. Het betreft hier eisen met betrekking tot de functionaliteiten:

• Look and feel • Workflowtools« Publishing- en editingtools• Documentatie• Versiebeheer • Personalisatie• Brandmanagement • Loyalty membership

De kosten van dergelijke systemen worden niet alleen bepaald door de softwarelicentie, die gebaseerd is op het aantal processors o f gebruikers, maar ook door de implementatie en training.

Na de selectie blijven er twee systemen over. Dit zijn de systemen van Gauss Interprise (V IP 5*) en Open Market (Content Server 3.1) . Dit onderzoek belicht de technische en technisch-commerciele kant van een CMS. De eindselectie zal dan ook op grond van andere, bijvoorbeeld bedrijfseconomische, afwegingen plaats moeten vinden.

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Page 8: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveidEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

inleiding

IntroductieEndemol wil wereldleider worden in het ontwerpen en produceren van creatief marktgericht entertainment op het gebied van televisie en interactieve netwerken. Op dit moment is Endemol als producent en distributeur van televisieprogramma's al in 19 landen actief. Om een dergelijk succes ook in de interactieve netwerken te behalen heeft Endemol een eigen, zelfstandige interactieve media­tak opgezet.

Endemol Interactive Media, houdt men zich bezig met dit wereldleiderschap. De strategie heeft twee delen. Enerzijds wil men entertainment leveren bijvoorbeeld aan bedrijven voor gebruik op hun website o f voor gebruik op draadloze apparaten e.d.; productie voor interactieve media. Anderzijds wil Endemol Interactive Media multi-platform content exploiteren gericht op een specifieke doelgroep o f een specifiek onderwerp behandelen; de zogenaamde projects.

Endemol is op zoek naar een systeem dat wereldwijd gebruikt kan worden om alle content beter te kunnen beheren en exploiteren. Een dergelijk systeem is een content management systeem, een software-applicatie die content, in welke vorm dan ook, beheert vanaf het moment van productie totdat het gepresenteerd is en verder.

Dit rapport beschrijft een onderzoek naar het beste content management systeem voor Endemol.Vanuit de beschikbare kennis werd aanvankelijk een technische en commerciële insteek gekozen. Gedurende het onderzoek werden steeds meer invalshoeken zichtbaar. Om na vernauwing van de scoop weer te komen tot het technisch-commerciële.

Endemol Entertainment

Endemol en televisieEndemol Entertainment B.V ontstond in 1994 uit een fusie van John de Mol Produkties en Joop van den Ende Producties. A l sinds het eind van de jaren zeventig zijn beide bedrijven actief in Nederland met het produceren van televisieprogramma’s. In de tachtiger jaren werden de eerste licentierechten op programmaformats aan televisiezenders in het buitenland verleend.

De fusie had als belangrijke doelstellen Endemol internationaal op de kaart te zetten. Om deze expansie te financieren ging Endemol november 1996 naar de beurs.

Medio 2000 werd Endemol overgenomen door de Spaanse telecom-grootmacht Telefónica. Een vernieuwde strategie vormde de basis voor de verdere wereldwijde expansie: Endemol wil wereldleider worden in het ontwerpen en produceren van creatief en marktgericht entertainment op het gebied van televisie en interactieve netwerken.

Endemol is actief in Argentinië, Australië, België, Denemarken, Duitsland, Finland, Groot-Brittannië, Italië, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Polen, Portugal, Spanje, Verenigde-Staten, Zuid-Afrika, Zweden, Zwitserland en natuurlijk Nederland. In deze landen waar Endemol televisieprogramma' s produceert, wil Endemol zich ook on-line ontplooien. Dit wordt benadrukt door de zelfstandige tak Endemol Interactive Media.

Endemol en interactieve netwerkenEndemol heeft eind 1999 haar intrede op de interactieve media-markt aangekondigd. Het grootste succes werd geboekt met www.bigbrother.nl, waar duidelijk werd wat de mogelijkheden zijn van het

Afstudeerrapport 21 mei 200!

Page 9: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

internet naast een televisieprogramma. Hier werd duidelijk dat het internet niet in de plaats komt van televisie, maar dat internet en televisie elkaar juist aan kunnen vullen.

De komende jaren zullen er naast televisie en internet een aantal technieken bijkomen, die het de consument mogetijk maken meer en vaker content te consumeren. i-TV, een voorbeeld van deze techniek, biedt een combinatie van televisie en internet. Maar ook UMTS maakt het mogelijk om op hoge snelheid draadloos te internetten en is geschikt voor het aanbieden van allerlei vormen van entertainment. Het resultaat van dit alles is, dat dezelfde consument steeds meer entertainment zal consumeren en daarbij van diverse distributiekanalen en apparaten gebruik zal maken. Endemol wil hiervan profiteren en heeft zich nadrukkelijk gefocust om ook op interactieve netwerken een belangrijke speler te worden. Endenaol.COM ontwikkelt de strategie hiervoor en draagt zorg voor de uitvoer van deze strategie in de verschillende landen. Op landelijk nivo staan interactieve media en TV onder één directie en vallen onder Endemol.COM zowel de productie- als de exploitatie-activiteiten.

In een nieuwe organisatiestructuur komt de relatie tussen on-line en televisie binnen Endemol naar voren (zie Figuur 1 Organogram).

Piet Hein Zijtveld CONTENT MANAGEMENT

Eelco Horstman de ruggengraat van de interactieve entertainer

Figuur 1 Organogram

Als onderdeel van de holding is Endemol.COM (de nieuwe naam is Endemol Interactive International) verantwoordelijk voor de wereldwijde interactieve activiteiten. Endemol.COM wil wereldwijd organisaties opbouwen die ongeveer gelijk zijn aan het Nederlandse Endemol Interactive Media.

Endemol.COM ziet erop toe dat de kennis en ervaring die opgedaan wordt bij het opzetten van Endemol Interactive Media in Nederland zoveel mogelijk wordt gedocumenteerd. Dit heeft tot doel een blauwdruk te realiseren die het mogelijk maakt Endemol Interactive Mediaorganisaties in het buitenland gestructureerd op te zetten.

De kennis en ervaring die opgedaan wordt bij het implementeren van een content management systeem binnen Interactive vormt een onderdeel van die blauwdruk. Tegen deze achtergrond werd het onderzoek gedaan dat in dit rapport besproken wordt; een onderzoek naar een content management systeem dat gebruikt kan worden als onderdeel van de blauwdruk. Een content management systeem dat vanuit die blauwdruk wereldwijd bij Endemol Interactive Media-organisaties ingezet kan worden.

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Page 10: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Opdracht

Probleemstelling:Binnen Endemol.COM is er behoefte aan een content management systeem dat wereldwijd gebruikt kan worden om de stromen van content te beheren. Op dit moment worden projecten opgezet rond allerlei verschillende CMS’ en. Het gevolg is dat voor ieder project opnieuw een CMS geselecteerd en geïmplementeerd moet worden. De kennis en ervaring uit eerdere projecten wordt hierbij niet benut. Het op deze manier opzetten van nieuwe projecten kost onnodig veel tijd én geld, dit belemmert snelle internationale groei.

Doelstelling:De doelstelling van de Endemol .COM-organisatie voor dit onderzoek is het selecteren van een CMS dat, in de blauwdruk vastgelegd, gebruikt moet gaan worden door de verschillende Interactive Media- organisaties,

Opdrachtomschrijving:Op basis van bestaande kennis en ervaring ziet Endemol.COM de oplossing van haar probleem in een content management systeem. Een CMS voor een organisatie die wereldwijd actief is, zodat wereldwijd gebruik gemaakt kan worden van de expertise die opgedaan wordt door de implementatie in Nederland. De opdracht is:

Vind het beste content management systeem voor Endemol.

Randvoorwaarden:Aan een onderzoek worden altijd een aantal eisen opgelegd. Deze eisen kunnen over het algemeen niet aangepast worden en vormen mogelijk een belemmering in de uitvoering.

Deze zijn:o Tijd, er is namelijk maar een beperkte tijd beschikbaar voor de uitvoering van deze opdracht o Anticiperen op technieken van de toekomst

Uitgangspunten:De volgende uitgangspunten werden door Endemol.COM geformuleerd vóór aanvang van het project. Het zijn aspecten die bepalen o f het project al dan niet succesvol zal zijn:

o Inzicht verkrijgen in de* relevante selectiecriteria van een CMS,* functie van een CMS in een organisatie.“ technische achtergrond van een CMS.

Eindproduct:Duidelijke, goed gefundeerde keuze voor een CMS, o f indien geen bestaand CMS voldoet aan de gestelde eisen een mogelijk alternatief. Dit vervolgens helder geformuleerd opleveren in de vorm van een rapport.

Afstudeerrapport 2 1 mei 2001

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

Page 11: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEeico Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Opbouw van het rapportDit rapport is opgebouwd rond de relevante selectiecriteria van belang bij de keuze van een CMS. Deze selectie wordt beschreven in hoofdstuk 6. Daaraan voorafgaand worden in verschillende hoofdstu kken de criteria besproken. In hoofdstuk 1 “Leverancier, implementatie en support” wordt besproken aan welke eisen een leverancier van een CMS zal moeten voldoen. Hoofdstak 2 beschrijft de functie van een CMS in een organisatie. Hier wordt uiteengezet op welke manier de verschillende onderdelen van Interactive Media het CMS zullen gebruiken. Hoofdstuk 3 gaat over de technische aspecten die relevant zijn wanneer gekeken wordt naar een CMS. In het volgende hoofdstak worden de functionele eisen besproken. Het vijfde hoofdstuk beschrijft de procedure die doorlopen wordt om een CMS te selecteren, In hoofdstuk 6 staan de kosten van een CMS centraal. In het laatste deel van dit rapport worden conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan.

In dit rapport wordt veelvuldig gebruik gemaakt van afkortingen en engelse terminologie. Daarom is aan het einde een afkortingenlijst en een verklarende woordenlijst opgenomen.

Afstudeerrapport - 10- 21 mei 2001

Page 12: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENT de ruggengraat van de interactieve entertainer

Uit de inleiding blijkt dat Endemol het geselecteerde CMS wereldwijd wil gaan gebruiken. De selectie en aanschaf van een goed systeem is echter lang niet alles. Als een systeem slecht wordt geïmplementeerd zal zelfs het beste systeem niet functioneren. Dit geldt ook voor de support. Als het systeem niet correct en regelmatig onderhouden wordt zal het steeds minder goed gaan functioneren.

Bij het wereldwijd gebruiken van een systeem hoort das automatisch het verzorgen van een wereldwijde implementatie en bel bieden van wereldwijde support.

1.1 LeverancierIn de selectie van een content management systeem, speelt de leverancier van dit systeem een belangrijke rol. Veel CMS’en zijn werkenderwijs ontstaan door de steeds verdere innovatie van een systeem om de eigen site te beheren. Technici van de eigen organisatie hebben in de loop der tijd een systeem in elkaar gesleuteld dat voldoet voor het specifieke doel. Voor het gebruik in een andere omgeving is het echter van belang dat het systeem eenvoudig aangepast kan worden aan de wensen van de organisatie en ook met functionaliteiten kunnen worden uitgebreid.

Een voorbeeld hiervan is het systeem van Sensys; dit systeem werd ontwikkeld om de content van de websites van World Online te beheren. Het sysieein is vanaf fase nul toegepast op hei gebruik door World Online en er werd nooit rekening gehouden met het feit dan men later wel wat anders zou kunnen wensen. Wanneer een dergelijk systeem binnen Endemol gebruikt zou gaan worden, is het aanpassen net zoveel werk als het opnieuw programmeren. Deze taak is voor de kleine groep technici van Sensys niet te realiseren.

Kortom: Endemol is op zoek naar een serieus CMS voor gebruik in 19 “Endemol” landen en niet naar een ‘zolderkamer’ -project van een kleine lokale leverancier.

W anneer Endemol zich bindt aan een leverancier door zijn systeem wereldwijd te gebruiken, dan wil Endemol zich als marktleider niet associëren met een kleine leverancier. Door te kiezen voor een marktleider op het gebied van content management, een gezonde organisatie van gedegen grootte, is de kans dat zowel het product als de leverancier vroegtijdig hoeven te worden afgeschreven kleiner.Dit geeft echter geen garanties over de gezondheid van de organisatie. Hiervoor is een verdere research noodzakelijk, dit valt echter buiten de technisch-commerciële invalshoek van dit onderzoek.

Bovendien biedt een grote leverancier ook mogelijkheden op strategisch vlak. De mogelijkheden voor het wederzijds aandragen van klanten is bij een marktleider groter (deze heeft namelijk meer klanten) en is een punt van overweging bij de selectie van een leverancier.

1.2 Implementatie en support

1.2.1 ImplementatieImplementatie van een CMS omvat alles wat er gedaan moet worden alvorens het CMS in gebruik kan worden genomen.

Als het beste CMS voor Endemol eenmaal geselecteerd is moet het geïmplementeerd worden. Dit houdt in dat het systeem net als een gewoon software-pakket geïnstalleerd en geconfigureerd moet worden. Implementatie wil echter meer zeggen.

Het CMS zal geïnstalleerd worden op een aparte machine. Die machine moet worden geconfigureerd. Vervolgens zullen de werknemers tijdens hun werkzaamheden via de computers op de werkplek contact moeten kunnen maken met de machine waar het CMS op geïnstalleerd is. Ook deze computers

Afstudeerrapport 21 mei 200!

Page 13: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

zullen correct moeten worden geconfigureerd. Deze communicatie kan alleen plaatsvinden als er een datacommunicatienetwerk aanwezig is. Is dit er niet, dm zal dit aangelegd moeten worden. Is dit er wel, dat zal het zodanig moeten worden aangepast dat het de communicatie tussen de gebruikers van het CMS en het CMS zelf toestaat.

Als het technisch mogelijk gemaakt is het CMS te gebruiken, wil dit nog niet zeggen dat dit ook automatisch op de juiste manier gebeurt. Een CMS moet aangepast worden aan de wensen van de organisatie. De stroom van de content door de organisatie wordt geanalyseerd en in het systeem gebracht. De soorten content worden gedefinieerd en tot slot worden de mensen die met het CMS moeten werken getraind in het gebruik ervan; Dit vindt plaats In het implementatietraject van het CMS, wat 6 tot 20 weken in beslag kan nemen, afhankelijk van de omvang van het project.

1.2.2 SupportSupport leveren houdt in: alles wat er gedaan moet worden nadat het CMS in gebruik genomen is.

Onder support valt alles wat er aan het systeem gedaan moet worden nadat het geïmplementeerd is.Als de implementatie succesvol verlopen is, kan het systeem in gebruik genomen worden. In de loop der tijd zal de techniek zich verder ontwikkelen. Software up-dates zullen volgen die eventuele fouten uit het systeem halen, o f nieuwe functionaliteiten toevoegen. Het eventueel uitbreiden van de hardware als gevolg van groei van de organisatie o f het aantal consumenten hoort ook bij support. Dan is er nog de mogelijkheid dat er, als het systeem in bedrijf is, iets fout gaat. Het systeem start bijvoorbeeld niet meer op na een stroom-uitval o f na bliksem-inslag. In zo’n geval zal alles in het werk gesteld worden om het systeem zo gauw mogelijk weer werkende te krijgen. Als iets dergelijks gebeurt in een van de ‘Endemol’ landen, mag het niet zo zijn dat er iemand twee dagen onderweg is om het probleem op te lossen. De projecten die Endemol realiseert, zoals BigDiet o f Starmaker, mogen niet stil komen te liggen. Als de content niet vernieuwd wordt, verliest deze zijn waarde. De support moet 24 uur per dag, zeven dagen in de week (24 x 7), op locatie geleverd kunnen worden.

1.2.3 Zelf of partnerNu omschreven is wat support en implementatie van een CMS inhoudt, wordt pas echt duidelijk wat het betekent voor de organisatie die dit wereldwijd gaat realiseren. De implementatie van het CMS wordt veelal verzorgt door de leverancier zelf, aangezien een implementatie specifieke productkennis vereist. Als het om omvangrijke implementaties gaat, zoals deze, wordt vaak samengewerkt met een implementatiepartner.

De implementatiepartner zal zorg dragen voor de implementatie en support. Dit moet een grote partij zijn, aangezien het om “24 x 7" support op locatie gaat. De implementatiepartner van een CMS leverancier zal dus wereldwijd vertegenwoordigd moeten zijn. Voor het leveren van de support en het verzorgen van de implementatie van het CMS wordt gekeken naar een grote organisatie als Cap Gemini Ernst & Young o f IBM Global Services in verband met Endemol’ s internationale karakter.

1.3 ConclusieEndemol kiest voor een marktleider als leverancier van een CMS. Hiervoor zijn een viertal redenen: het product van de leverancier is meer volwassen, Endemol associeert zich liever met een marktleider, de organisatie is waarschijnlijk gezonder en de strategische mogelijkheden zijn groter.

Bedrijven die de implementatie van content management systemen verzorgen, zullen eigen personeel moeten trainen vanwege de vereiste specifieke product kennis. De grote implementatie bedrijven zullen dit niet doen voor de kleinere leveranciers. Op het moment dal een wereldwijde implementatie verzorgd moet worden en er wereldwijd “24x7’ support geleverd moet worden, brengt dit met zich mee dat het bedrijf dat deze implementatie en support gaat leveren een grote organisatie moet zijn.

Afstudeerrapport - 12- 21 mei 2001

Page 14: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Eisen met betrekking tot de leverancier, implementatie en support:1. Leverancier is marktleider op bet gebied van content management systemen.2. Grote wereldwijd vertegenwoordigde implementatiepartner.3. Support 24 uur per dag, 7 dagen in de week (24x7).

Afstudeerrapport - 13- 21 mei 2001

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

Page 15: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

2 Het CMS in de organisatieOm advies uit te kunnen brengen over een CMS, is het noodzakelijk te weten wat een CMS precies is.Het lijkt alsof niemand zich in de turbulente e-business op het gebied van content management duidelijk wil positioneren. De definitie van content management kan daarom niet aan de markt worden onttrokken, maar wordt afgeleid uit de organisatie waarin het CMS geïmplementeerd gaat worden, In dit hoofdstak zal het CMS geplaatst worden in een model teneinde een definitie van een CMS te kunnen geven.

2.1 Hel modelHet model dat gebruikt (zie Figuur 2 Het model) wordt om het CMS te plaatsen gaat uit van een “ laag” waarin de content geproduceerd wordt en een “ laag” waarin de content gepresenteerd wordt. Het produceren en presenteren van content gebeurt niet altijd op dezelfde plaats en door hetzelfde bedrijf.

Bovendien is er een laag waarin de content uiteindelijk geconsumeerd wordt door de doelgroepen. Dit kan zijn op een PC, GSM e.d. De laag resources vormt een verzameling van alle bronnen zoals creativiteit en ideeën.

Figuur 2 Het model

Zoals het organogram (zie Figuur 1 Organogram) laat zien vallen onder Interactive Media twee soorten organisaties:• Interactive Productions• Projects

Interactive Productions is het productiehuis van Endemol dat produceert voor de interactieve netwerken. Onder projects vallen samenwerkingsverbanden met andere bedrijven om de consument direct te bereiken via multimedia producties. In Nederland wordt Interactive Productions op dit moment opgezet. Een voorbeeld van een project is @Fun. Organisaties als deze zullen uiteindelijk ook in het buitenland worden opgezet. Interactive Productions en @Fun dienen hierom als voorbeeld bij het selecteren van een CMS dat op genomen gaat worden in de blauwdruk van de internationale uitrol.

2.1.1 @Fun@Fun is een joint-venture tussen Endemol entertainment en de moedermaatschappij van o.a. SBS6 en Net5, SBS Broadcasting. Het product dat @Fun exploiteert, SBSset.nl, is een portal gericht op hel leveren van entertainment aan de consument als aanvulling op de televisieprogramma’s die SBS Broadcasting exploiteert.

Afstudeerrapport -1 4 - 21 mei 2001

Page 16: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Portals zijn internetsites die informatie betreffende oneindig veel onderwerpen beschikbaar stellen, zoals www.startpagina.nl en www.yahoo.com. Vortals zijn internetsites die informatie beschikbaar maken over één branch of industrie, bijvoorbeeld www.zibb.nl.

Dit samenwerkingsverband is een initiatief om het internet te exploiteren zonder daarbij de zenders te passeren. Dit laatste is voor Endemol van levensbelang aangezien Endemol voor het overgrote deel van de omzet afhankelijk is van diezelfde zenders. In de loop der tijd zullen meer “projects” als @Fun worden gerealiseerd.

De website SBSnet.nl biedt enerzijds ondersteunende informatie betreffende grote televisie productiesals “Big-Diet” en “De Bus” en interessegebieden als “Liefde” en “Uitgaan” . Anderzijds stelt SBSnet.nl informatie beschikbaar over het maken en de makers van de programma’s.

@Fun richt zich op het publiceren van de content op SBSnet.nl. Die content wordt hoofdzakelijk aangeleverd door externe partijen. De makers van Big-Diet leveren bijvoorbeeld een complete website aan, waar SBSnet vervolgens naar verwijst. Dit gaat echter niet op voor alle content die op de portal van @Fun gepubliceerd is. Een deel van de content die niet gerelateerd is aan televisieprogramma’ s wordt door de mensen van @Fun zelf gemaakt.

De inkomsten die @Fun genereert komen op dit moment van adverteerders. De verwachting is echter dat deze inkomstenstroom via banners en buttons zal opdrogen. Adverteerders zullen meer de vorm van sponsors aannemen waarbij “advertentie” in content wordt verwerkt. Daarnaast zal in de toekomst een betaalrelatie met de bezoekers van SBSnet een bron van inkomsten worden.

Doordat @Fun zich richt op de presentatie van eigen content en/of content van derden op de eigen portal, kent @Fun twee verschillende content-stromen.• Content geproduceerd door @Fan en gepresenteerd op SBSnet (zie Figuur S).• Content geproduceerd door derden (ook Interactive) en gepresenteerd op SBSnet (zie Figuur 4).

Figuurr 4 Content geproduceerd door derden (ook Interactive) en gepresenteerd op SBSnet

Met de snelle ontwikkeling van de technologie op het gebied van online-netwerken, is het denkbaar dat portals als SBSnet in de toekomst niet alleen maar via de PC benaderd kunnen worden. Apparaten

Afstudeerrapport -15 - 21 mei 2001

Page 17: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

als de PDA en de mobiele telefoon komen snel op als het gaat om ‘surfen over het web’ . Het is nu nog niet bekend welke kant deze ontwikkeling op zal gaan o f wat de apparaten van de toekomst zullen zijn. Iets wat voor @Fun, doordat het zich voornamelijk in de presentatielaag bevindt, zeer relevant is.

2, 1. 2 Endemol Interactive ProductionsEndemol Interactive Productions (kortweg Interactive) houdt zich bezig met het produceren enonderhouden van interactieve media content. Dit betekent dat Interactive zich concentreert op de productie van content voor intemet-achtige netwerken en toepassingen.

In tegenstelling tot @Fun richt Interactive zich hoofdzakelijk op het produceren. Dit kan echter niet helemaal los gezien worden van t e presenteren ervan omdat enerzijds de derde moet presenteren of de presentatie uitbesteed wordt en derhalve door Endemol Interactive Productions verzorgt. Daar komt bij dat aan de presentaties die Interactive zelf verzorgt content van derden toegevoegd wordt.

Interactive kent dientengevolge drie verschillende content-stromeno De productie van een website van/door Endemol met alleen content van Endemol (zie

Figuur 5 ).o De productie van een website van/door Endemol met o. a content van derden (zie Figuur 6 ). o De productie van een website door Endemol voor derden roet content van Endemol en van

derden (zie Figuur 7). @Fun is als het ware een “ interne" derde

Figuur 6 De productie van een website van/door Interactive met o. a content van derden waarbij Interactive de presentatie verzorgt

Afstudeerrapport - 16- 21 mei 2001

Page 18: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

presentatie verzorgt

De content die Interactive produceert, zal niet alleen door Interactive zelf gepresenteerd worden, maar vooral verkocht worden aai? derden. De meerwaarde van de content van Interactive voor de klant ligt niet alleen in het feit dat het entertainment betreft» maar ook in de hoge vernieuwingsfrequentie.Steeds nieuwe leuke content op bijvoorbeeld een website trekt mensen en houdt deze mensen vast. Dit is wat de klant van Interactive hoopt te bereiken met de content van Interactive. Zonder CMS kan de klant deze content-stroom niet verwerken en is de content van Interactive waardeloos geworden. Aangezien content management nog niet algemeen bekend is, is de kans aanwezig dat deze Wanten het belang van content management nog niet hebben ingezien. Als door inmenging van Interactive dit besef ontstaan is, zullen de klanten van Interactive een CMS aan willen schaffen. Een CMS dat Interactive ze kan leveren als extra functionaliteit bij de geleverde content. Het CMS dat geïmplementeerd is bij Interactive zal dus uiteindelijk in veel gevallen ook geïmplementeerd worden bij de klanten van Interactive. Iets wat bij de keuze van een CMS zeer belangrijk is.

2. 2 De definitieHet managen van content heeft pas zin als alle content aanwezig is. Dit is niet in de productielaag, maar in de presentatielaag omdat de content die gepresenteerd wordt in sommige gevallen uit een productielaag van een ander bedrijf komt. Pas in de presentatielaag is alle content die gepresenteerd moet worden ook daadwerkelijk aanwezig. Het CMS wordt ook hier geplaatst in de presentatielaag. Daar heeft het CMS te maken met allerlei soorten content. Afbeeldingen, tekst, video en audio zijn hier voorbeelden van. Waar die content geproduceerd is, doet er voor het CMS niet toe. Verder heeft het CMS niet alleen te maken met geproduceerde content, maar ook met content die van de consumenten komt. Om de consument op maat te kunnen bedienen, is het noodzakelijk dat ook deze content systematisch beheerd wordt.

Met dit in gedachten gaat het model waarin het CMS geplaatst is er als volgt uitzien. Er wordt een productielaag en een presentatielaag gedefinieerd met in de presentatielaag het CMS (zie Figuur 8 Het model met CMS ).

Figuur 8 Het model met CMS

Afstudeerrapport - 17- 21 mei 2001

Page 19: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

De definitie van een CMS zoals die in het verdere rapport gehanteerd wordt luidt:

- Een CMS dient voor het ontsluiten van reeds geproduceerde content voor de doelgroepen en het managen van de contentstromen die dit teweegbrengt. -

Het laatste deel van deze definitie.. het managen van de content-stromen die dit teweegbrengt” is opgenomen omdat de reactie die de consumenten geven van grote waarde is voor de afnemer van de content. Dit wordt verder beschreven in hoofdstuk 4, Het analyseren van de reacties op de content stelt de afnemer van die content (Endemol zelf o f een derde partij) in staat de marketing-strategie beter af te stemmen op de doelgroep,

In het model beslaat het CMS maar een klein deel van de presentatielaag. D il is opzettelijk gedaan om dat er veel meer systemen in de presentatielaag aanwezig zijn. Het gaat hier bijvoorbeeld om CRM- en e-commerce systemen.

De definitie uit dit hoofdstak wordt gebruikt om systemen van verschillende leveranciers in het model te plaatsen en daaruit de positionering van de systemen te achterhalen.

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Page 20: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

3 CMS en de techniekW anneer een CMS in een organisatie geïmplementeerd moet worden, Is hel belangrijk inzicht Ie krijgen in de opbouw van het CMS en de communicatie ervan met zijn omgeving (zie Figuur 9 CMS en de omgeving), beide op het technische vlak. Het CMS wordt ingezet voor het presenteren van content. Dit komt als eerste aan de orde in het hoofdstuk “Het CMS in de organisatie” , vervolgens wordt vanuit het eerder besproken model, de communicatie met andere applicaties verder uitgewerkt. Dit deel beschrijft tevens de technische opbouw van het systeem.

3, 1 Content beschrijven en weergevenHet CMS heeft als belangrijkste taak het presenteren van content. Door deze content als een product te beschouwen wordt het mogelijk de content te consumeren. Content wordt via een communicatiekanaal getransporteerd, alvorens te worden weergegeven op een apparaat (device). Er zijn een groot aantal verschillende devices: Een PC, PDA, GSM-telefoon, televisie etc.

De ontwikkeling van nieuwe devices gaat erg snel, de PD A ’s worden steeds uitgebreider en met de komst van UMTS worden deze kleine apparaten volwaardige draadloze internet devices. De content die gepresenteerd wordt op dit device, is andere content dan die gepresenteerd wordt via de browser op de PC. Kan in veel gevallen de informatie inhoudelijk gelijk blijven, de weergave van die informatie moet anders zijn.

Ondanks dat de innovatie in de communicatietechnologie niet stil staat, geldt voor alle devices een soortgelijke techniek die het best uitgelegd kan worden aan de hand van een voorbeeld.

Een consument brengt een bezoek aan www. star-maker. nl, de computer maakt verbinding met de server waar de website van Starmaker actief is, bij het eerste contact wordt er een bestand verstuurd naar de bezoeker. De browser opent het bestand en op het scherm verschijnt de inhoud. Het enige dat een bezoeker nodig heeft is: een verbinding met bet internet en een webbrowser. De communicatie met het internet is onafhankelijk van het besturingssysteem van de computer die gebruikt wordt (Windows, MacOS of Unix). De bestanden die in de browser geopend worden zijn voornamelijk opgemaakt in HTML.

3. 1. 1 HTMLVoor websites is Hyper Text Markup Languages (H TM L) de opmaaktaal. Tekst wordt met behulp van tags voorzien van opmaak en vervolgens wordt de tekst inclusief de opmaak opgeslagen en on-line geplaatst (zie Tabel I HTML vs. XML).

Afstudeerrapport - 19- 21 mei 2001

Page 21: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Plet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Deze techniek is bijzonder eenvoudig» maar de opmaak en de inhoud worden niet gescheiden. Nu bekend is dat deze twee componenten vaak door verschillende personen (tekstschrijvers en grafische vormgevers) en/of verschillende afdelingen worden uitgevoerd, zou een scheiding van opmaak en inhoud juist een voordeel kannen zijn. Door gebruik te maken van technieken als server-side-scripting kan deze scheiding toch gemaakt worden. In sjablonen wordt de opmaak van de pagina vastgelegd, vervolgens wordt de tekst vanuit een database in het sjabloon geplaatst en naar het web gepubliceerd. Met een database en server-side-scripting worden content management systemen gebouwd. De mogelijkheid wordt geboden om op een eenvoudige wijze tekst aan de database toe te voegen en om simpel de sjablonen te kunnen wijzigen.Helaas heeft deze methode niets meer weg van het oorspronkelijke HTML, bovendien heeft ieder device een apart sjabloon nodig, waardoor het onderhond bijzonder arbeidsintensief wordt. In de ontwikkeling van XML, de opvolger van HTM L is hier uitgebreid bij stilgestaan.

3. 1. 2 XMLExtensible Markup Language (X M L) is een gestructureerde opmaaktaal. Waar bij HTM L de opmaak tussen de informatie is geplaatst, wordt bij XM L de opmaak gescheiden van de informatie. Onder opmaak wordt in deze context zowel lettertype, lettergrootte en letterkleur als de breedte van de pagina’ s en resoluties van gebruikte afbeeldingen verstaan ( zie Tabel l HTML vs. XML),

Afstudeerrapport - 20- 21 mei 200 i

Page 22: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Deze opmaak wordt in een apart bestand opgeslagen en wordt ingezet voor het device dat de content benadert, De manier waarop de informatie gestructureerd wordt, ligt niet vast. In X M L heeft men geen vaste tags (dat zijn de woorden tussen de haakjes < en >) om de informatie te beschrijven. Iedere implementatie van XM L is anders, het is vergelijkbaar met het alfabet. De afspraak het alfabet te gebruiken zegt niets over de taal die door de combinatie van letters geschreven zal gaan worden. Binnen XM L zijn er ook een groot aantal ‘talen’ , er is een XM L implementatie voor de chemische industrie (CML), voor Wap-teiefoons (W M L) en voor wiskundige formule (MathML). X M L is dus een open standaard die het mogelijk maakt een groot aantal verschillende devices aan te spreken.

Voor iedere soort content kunnen tags gedefinieerd worden, zodat applicaties onderling content uitkannen wisselen. De tags liggen vast in een Document Type Definition (DTD), het vocabulaire.

3. 1. 3 Verschillende soorten contentContent management systemen die ingezet worden voor de presentatie van content, krijgen met een aantal vormen van content te maken. Eerder werden tekst en afbeeldingen besproken, maar er is meer. Audio en video bijvoorbeeld zoals op de websites van Big Brother, Starmaker en Big Diet waar videostreams kunnen worden bekeken. Andere voorbeelden zijn projecten waar Flash wordt gebruikt om het uiterl i jk van de website te verbeteren.

Streaming audio/videoHet gedigitaliseerde video- o f geluidsfragment staat als bestand op de server. Als via de browser verbinding wordt gemaakt met die server dan wordt dit bestand gedownload. Het bestand wordt echter niet eerst volledig gedownload, maar begint direct te spelen en stroomt als het ware naar binnen. Deze techniek werkt zowel voor live-video als voor live-geluid, maar kan ook gebruikt worden om achteraf eer fragment te bekijken c. q. te beluisteren.

Voor het beheren van dergelijke audio- en videobestanden is het noodzakelijk deze van meta- gegevens te voorzien. Meta-gegevens zijn trefwoorden die gebruikt kunnen worden om content te identificeren, te beschrijven. Deze trefwoorden kunnen later gebruikt worden om de informatie te categoriseren en te doorzoeken.

De trefwoorden die aan een fragment worden gekoppeld, kunnen afkomstig zijn van de redactie van een programma. Deze redactie heeft in de voorbereiding van het programma al zoveel op papier gezet, dat hier goed meta-gegevens uit op te maken zijn. Live video-streams van een reality-soap (waar van tevoren niet bekend is wat er staat te gebeuren) zullen achteraf voorzien moeten worden van die trefwoorden.

In de context van content management zal het beheer van de streaming-video content moeten gebeuren door het beheren van meta-gegevens en de bijbehorende verwijzing naar het fragment op de streaming-videoserver.

Afstudeerrapport -21 - 21 mei 2001

Page 23: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

FlashFlash is bekend van de vaak druk bewegende websites. Vele rechthoeken o f cirkels schuiven in hoog tempo door hel beeld en moeten het dynamische karakter van de onderneming achter de website benadrukken. Flash wordt vaak gebruikt als intro of als navigatie-menu van een website. In tegenstelling tot afbeeldingen waar van iedere stip op het scherm (pixel) informatie wordt opgeslagen (in een bestandsformaat als JPG o f GIF), is Flash gebaseerd op vectoren. Deze vectoren, een combinatie van lijnen en cirkels, maken film-bestanden die bijzonder klein zijn. Het is bovendien mogelijk bestaande afbeeldingen te importeren in een Flash-film.

Wanneer Flash wordt gebruikt om een dynamisch menu in een website te plaatsen, dan is de tekst en de structuur van het navigatie-menu onderdeel van de Flash-film. In deze vorm van content zijn inhoud en opmaak niet gescheiden en zal bij een inhoudelijke wijziging de hele Flash-film aangepast moeten worden. Een CMS is alleen in staat naar de flash-film te verwijzen maar is niet in staat de inhoud ervan aan te passen,

3, 2 De opbouw en koppeling van applicatiesOp het moment dat er een koppeling tussen het CMS en andere bedrijfskritische systemen is, speelt beveiliging een belangrijke rol. Maar naast beveiliging zijn er andere belangrijke criteria waar deze koppeling aan moet voldoen: beschikbaarheid, betrouwbaarheid, schaalbaarheid en flexibiliteit.Helaas zijn beveiliging en flexibiliteit vaak strijdig. Een volledig geïntegreerde koppeling tussen een CMS en bijvoorbeeld een ERP-systeem maakt het systeem ongevoelig voor kwaadwillenden. maar zal bij de kleinste wijziging van één van de applicaties ook aangepast moeten worden. Een gestandaardiseerde koppeling maakt daarentegen beveiliging erg moeilijk, maar komt wel tegemoet aan de andere criteria. De eerste mogelijkheid verdient de voorkeur voor het geval de applicaties rondom het CMS bekend zijn. Voor de toepassing die in dit rapport wordt beschreven, zijn deze applicaties nog niet bekend. Standaardisatie is dientengevolge onontbeerlijk. Een standaardisatie kan gevonden worden in J2EE, waarvan de basis gevormd wordt door lava.

3. 2. 1 Java

De programmeertaal Java dankt zijn succes mede aan het gebruik ervan in de kleine programma’s die vanaf het internet te downloaden zijn; de Java-applets. Een applet is geen volwaardig programma. Het is in feite een Java-‘class’ die geladen en uitgevoerd wordt door een Java-applicatie zoals een webbrowser of een applet-viewer. Het gebruik van deze Java-applicatie is niet beperkt tot een cliënt maar kan ook op een server gedraaid worden, Sun Microsystems schreef de specificaties voor Java Servlets; applets speciaal voor een serveromgeving. Net als applets zijn servlets platformonafhankelijk en worden ze bestuurd door een container. Deze container verzorgt de interactie tussen de servlet en de cliënt.

De servlets vormen een tussenlaag tussen de webclients en de ‘enterprise resources’ . De nieuwe architectuur die hierdoor ontstaat is opgebouwd uit een drietal lagen, in tegenstelling tot het conventionele twee lagen-model. Waren in het twee lagen-model veel verbindingen nodig tossen de cliënt en de server, in het drie lagen-model gereduceerd tot één verbinding tussen cliënt en tussenlaag. Een ideale oplossing omdat in de intemet-omgeving de cliënt zich op een andere locatie bevindt dan de tussenlaag.

JavaBeansOm het hergebruik van de classes die ten grondslag liggen aan de servlets mogelijk te maken, moeten deze omgezet worden naar JavaBeans, Deze JavaBeans zijn classes omgezet in herbruikbare componenten. Componenten kunnen in een grafische programmeeromgeving worden samengesmolten tot een Java-applicatie.

Afstudeerrapport -2 2 - 2! mei 200!

Page 24: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

J2EEHet Sun Microsystems' Java™ 2 platform, Enterprise Edition (J2EE) werd in 1997 opgezet om de Java-technologie verder te integreren in grootschalig server-omgevingen, welke het hart vormen van bedrijfskritische systemen in grote ondernemingen. Deze uitbreiding op lava kwam in de vorm van Enterprise Java A PI's (application-programming interfaces). Deze interface voor het programmeren van applicaties biedt een omgeving voor het implementeren van applicaties in de eerder genoemde tussenlaag die onafhankelijk is van de leverancier. De belangrijkste Enterprise Java API is de Enterprise JavaBeans A PI die de basis vormt voor lava applicatie servers.

J2EE omvat meer op lava gebaseerde technologieën dan de Enterprise JavaBeans, Ook JDBC is onderdeel van J2EE. JDBC is een A P I voor database-koppelingen, hetgeen nog onder ‘datastores’ aan bod zal komen.

Enterprise JavaBeansReeds eerder werd de container genoemd vanwege de interactie die deze verzorgt tussen dient en servlet. Worden EJB’ s ingezet dan dient de container hetzelfde doel. De container verzorgt een aantal servertaken, zodat de componenten volledig op hun kerntaken kunnen worden gericht. Dit is te vergelijken met een tekstverwerker die taken als het opslaan en het openen van bestanden uitbesteedt. In dit geval zouden deze servertaken overgelaten worden aan de container, De EJB server voert de applicatie uiteindelijk uit en kan gezien worden als een uitbreiding op de Webserver.

Aan de ontwikkeling van Enterprise JavaBeans (EJB’s) liggen een aantal doelen ten grondslag, waarvan de volgende in de context van een CMS bijzonder interessant zijn omdat deze doelen een directe relatie hebben met de flexibiliteit van het systeem. Deze doelen zijn:

o De architectuur van EJB’s is ontwikkeld om gedistribueerde object-georiënteerde applicaties in Java te ontwikkelen met ontwerpgereedschappen van verschillende leveranciers,

o Een applicatie opgebouwd met EJB’s kan eenmaal ontworpen op verschillende besturingsplatformen worden ingezet zonder enige wijziging,

o De architectuur van EJB’s houdt rekening met de hoge eisen die gesteld worden op het vlak van ontwikkeling, implementatie en gebruik van bedrijfskritische applicaties,

o De architectuur van EJB’s ondersteunt de samenwerking tussen componenten van verschillende leveranciers,

o De architectuur van EJB’ s ondersteunt de samenwerking tussen niet-Java API 's.

De voordelen van EJB’ s zijn talrijk:o Door het gebruik van EJB’ s is het eenvoudiger applicaties te ontwerpen, o EJB’ s passen in bedrijfskritische omgevingen waar o. a. transacties, databases en beveiliging

een belangrijke rol spelen. o Vele leveranciers van IT-producten ondersteunen EJB’ s inclusief de eerdergenoemde

■samenwerking met componenten van andere leveranciers, o De schaalbaarheid van een applicatie wordt ondersteund omdat in het EJB-model de

componenten strikt gescheiden zijn. o Bestaande systemen kunnen aangepast worden op het gebruik van EJB-technologie, zodat

grote investeringen niet vroegtijdig afgeschreven hoeven te worden, o Door het gebruik van applicatie-servers zijn de EJB’ s zelf platform-onafhankelijk.

3. 3 D ataopslagDe productie en presentatie van de content vinden vaak niet gelijktijdig plaats, in de tussenliggende periode zal deze content worden opgeslagen.

De manier van opslag verschilt per soort content. Content kan als een bestand worden opgeslagen op een file-system en content kan opgeslagen worden in een relationele database. Deze laatste oplossing

Afstudeerrapport -2 3 - 21 mei 2001

Page 25: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

werd in liet verleden alleen toegepast voor tekst, maar is door de steeds groter en sneller wordende opslagmedia ook bijzonder geschikt voor andere soorten content,

3, 3. 1 File-systemEr zijn twee verschillende manieren waarop een CMS pagina’ s kan publiceren. In het ene geval genereert het CMS op verzoek van de bezoeker de content uit de database (zie Figuur 10 Statische content) , in het andere geval staat de content reeds klaar als bestand in een file-system (zie Figuur 11 Dynamische content). Dat content niet dynamisch wordt gegenereerd betekent niet dat er geen content management systeem ingezet kan worden, alleen wordt de content gegenereerd op het moment dat deze gemaakt o f gewijzigd wordt. Tussen de verschillende servers van een file-system vindt geen intelligente communicatie plaats, het CMS genereert de content en kopieert deze naar zoveel servers als nodig is.

Figuur 11 Dynamische <

Een nadeel van statische content is dat de content niet meer op maat gemaakt kan worden voor een specifieke bezoeker. Een groot voordeel van deze laatste optie is het ontbreken van de databases aan de ‘vóórkant’ . Een database-systeem en een CMS aan de voorkant is vele malen duurder dan een file- system aan de voorkant. Het kostenplaatje ziet er voor drukbezochte sites aanzienlijk anders uit ais er gekozen wordt voor statische content. In de toekomst zal de bezoeker geen genoegen nemen met statische content maar de content aangepast willen zien aan zijn wensen. Tegenwoordig wordt er om performance-redenen vaak voor gekozen te werken met een file-system waardoor geen licenties voor CMS en database betaald hoeven worden. Hierdoor blijven bepaalde functionaliteiten, zoals personalisatie, in het CMS onbenut. Daarom blijft de samenwerking met databases een aandachtspunt bij de selectie van een CMS.

3. 3. 2 DatabaseEen relationele database is opgebouwd uit tabellen die aan elkaar gerelateerd zijn. Hierdoor wordt de informatie niet meerdere malen, maar slecht eenmaal opgeslagen in de database. Een wijziging van de content hoeft vervolgens maar op één plek te worden doorgevoerd om overal effect te hebben.

Afstudeerrapport -2 4 - 21 mei 2001

Page 26: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman de ruggengraat van de interactieve,

CONTENT MANAGEMENT

Een database kan snel doorzocht te worden en is bovendien ingericht om vee! gebruikers tegelijk te bedienen. Wordt een database gebruikt om content in op te slaan voor het gebruik op een website, dan kan het aantal gebruikers dat tegelijk met de database communiceert (concurrent users) oplopen tot tienduizenden. Een database zal in een dergelijk geval over verschillende servers verdeeld worden. Dit mag niet tot gevolg hebben dat door wijziging van de inhoud, de databases toch verschillend worden. Leveranciers van ‘database administralion systems’ lossen dit op door de inhoud van de databases op de verschillende servers permanent te spiegele® (mirroring). Bij een verschil geldt de nieuwste waarde en die wordt op de andere database doorgevoerd. Dit principe maakt een database-systeem bijzonder

Binnen organisaties worden verschillende databases gebruikt. Klantgegevens, productvoorraden en productprijzen zijn veel vertrouwelijker dan persberichten en catalogi. Deze gegevens worden vaak in fysiek gescheiden databases opgeslagen. De vertrouwelijk database is niet bereikbaar vanaf het internet door een zogenaamde firewall. Dit is een systeem dat alleen communicatie toestaat als aanbepaalde voorwaarden voldaan wordt. Een voorwaarde kan zijn dat het verzoek van het lokale (niet internet) netwerk afkomstig moet zijn.

De ‘openbare’ database is wel bereikbaar vanaf het internet en dus minder beveiligd. Doordat er minder beveiliging nodig is kan deze database ingericht worden met de performance als uitgangspunt. Dit is voordelig omdat juist deze database de zwaarste prestaties moet leveren. De locaties van de vertrouwelijke en de openbare database worden ook wel aanduidt met achterkant en voorkant.Een alternatief voor een database aan de intemet-kant van de organisatie is het eerder genoemde file­system.

Waarneer een applicatie informatie uit een database nodig heeft, zet deze applicatie een verbinding op. JDBC is de Java DataBase Connection, een koppeling tussen een Java applicatie en een database, die de Structured Query Language (SQL) ondersteunt. Door deze JDBC krijgen applicaties toegang tot de database en kunnen queries uitvoeren (zoeken, verwijderen, toevoegen enz. ). De JDBC techniek wordt ondersteund door alle grote leveranciers van databases.

3. 4 ConclusieEr zijn twee technieken die naar voren komen bij het bespreken van een CMS.* X M L

• J2EE

Opmaak en content worden gescheiden door gebruik van XM L. Dit heeft als voordeel dat de content kan worden geproduceerd zonder rekening te houden met welke apparaat gebruikt wordt om de content te bekijken. Zo wordt ingespeeld op de ontwikkeling van nieuwe apparaten in de toekomst.

Uit de plaatsing van het CMS blijkt dat het te maken heeft met verschillende systemen in de presentatie- en productielaag. Doordat van tevoren niet bekend is welke systemen gebruikt zullen worden om de content te produceren (geldt voor @Fun) en niet bekend is met welke systemen het CMS moet kunnen communiceren (geldt voor Interactive), is het noodzakelijk een eventuele koppeling gemakkelijk te kunnen realiseren. Toepassing van J2EE voorziet hierin.

Door het CMS te baseren op J2EE vormen zaken als platform- en database-onafhankelijkheid geen obstakel meer. Op deze grond worden besturingssystemen (platforms) en hardware niet verder besproken in dit rapport.

schaalbaar.

JDBC

Afstudeerrapport -25 - 21 mei 2001

Page 27: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

4 FunctionaliteitenNaast de interactie mei omringende applicaties/devices, moet er bij de keuze voor het juiste CMS ook rekening gehouden worden mei de eisen die aan het CMS zelf gesteld worden. Het betreft hier eisen met betrekking tot de functionaliteiten:® Look and feel * Publishing- en editingtoois• Versiebeheer® Brandmanagement• Workflowtools• Documentatie• Personalisatie• Loyalty membership

In welke mate bovenstaande functionaliteiten relevant zijn voor Endemol, hangt af van het onderdeel van de organisatie Endemol waar het CMS geïmplementeerd gaat worden. Ondanks dat @Fun en Interactive verschillende organisaties zijn, komt in dit hoofdstuk naar voren dat zij nagenoeg dezelfde eisen stellen aan een CMS.

Er zijn echter wel verschillen. Wat functionaliteiten betreft zullen beide organisaties hetzelfde willen. Beide zijn aanwezig in zowel de productie- als de presentatielaag, waarbij 'Interactive een veel intemationaler karakter heeft dan @Fun. @Fun bouwt SBSnet dat gericht is op de Nederlandse televisie. Het betreft hier dus een lokaal opererende portal wat met zich meebrengt dat de support niet internationaal geleverd hoeft te worden. Het gaat ook om een CMS dat alleen bij @Fun zal worden gebruikt. De omgeving is dus grotendeels bekend en daar kan rekening mee gehouden worden bij de implementatie. Het gevolg is dat het systeem niet heel flexibel meer hoeft te zijn. Dit in tegenstelling tot het CMS dat bij Interactive geïmplementeerd gaat worden. Doordat Interactive te maken gaat krijgen met klanten die gebruik willen maken van hetzelfde CMS als dat van Interactive zal het een zeer open systeem moeten zijn. Het moet namelijk in te passen zijn in de presentatielaag van die klanten. Wat zich in die presentatielaag bevindt, is onbekend aangezien de klanten zelf nog onbekend zijn. Een van de klanten zou in meerdere landen vestigingen kunnen hebben, waar het systeem geïmplementeerd zou moeten worden. Eenmaal geïmplementeerd zal er support geleverd moeten worden op het CMS. Hierbij kan gedacht worden aan het leveren van upgrades o f hulp als het systeem vastloopt Het wereldwijd kunnen implementeren van een systeem en daar dan de support op geven is iets wat bij @Fun niet aan de orde is.

4. 1 Uiteenzetting van de eisenEr worden in dit hoofdstuk een aantal functionaliteiten gedefinieerd waaraan het CMS moet voldoen. Deze functionaliteiten zijn onderdelen van de gehele applicatie en zijn direct gerelateerd aan de content-stromen

4. 1. 1 Look & fee!Goede content kan alleen maar goede content zijn in relatie tot de beoogde doelgroep. Goede content voor een tiener is nog geen goede content voor een dertiger. Hel is dus zaak de “look and feel” van de content aan te passen aan de juiste doelgroep. De “ look and feel” van content heeft betrekking op hoe de content wordt ervaren. Door de “ look and feel” beter af te stemmen op de doelgroep, wordt de ervaring van de consument bij het consumeren van de content verbeterd.

Zowel @Fun ais Interactive krijgen te maken met verschillen projecten en dus met verschillende vormen van look & feel. @Fun omdat SBSnet achtergrondinformatie moet geven over verschillende programma’s gericht op verschillende doelgroepen met ieder hun eigen look & feel. Interactive omdat de klanten van Interactive hun eigen look & feel hebben. Een website voor een grote verzekeraar zal

Afstudeerrapport - 26- 2 1 mei 2001

Page 28: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

een heel andere look & feel moeten hebben dan de website voor een programma als Starmaker. Het gaat dus om veel verschillende projecten. Daarom is het van groot belang dat de “ look and fee! ” van de content per project aangepast kan worden. Het CMS moet de mogelijkheid bieden de “ look and feel” binnen een project te controleren en te garanderen» maar moet tegelijkertijd flexibel genoeg zijn om in het project van morgen een totaal andere “ look and feel” toe te passen. Voor beide organisaties geldt dus dat:

o De look & feel te controleren is per programma/project, o De look & feel eenvoudig is aan te passen is aan een programma/project (zonder

programmeerkennis).

4. 1. 2 Publishing- en editingtoolsStaat de “ look and feel” vast en is de content gevalideerd, dan is de content klaar voor publicatie. De content moet echter, nadat het gecreëerd is, onderhouden worden. Dat wil zeggen dat de content gepubliceerd wordt (bijv. meteen o f na het weekend), eventueel aangepast, weer gepubliceerd en tenslotte gearchiveerd.

De mensen die bij @Fun en Interactive bij dit proces betrokken zijn hebben zich gespecialiseerd in het schrijven van tekst o f het maken van afbeeldingen. Het betreft hier dus geen mensen met een technische achtergrond. Publiceren en editen van de content mag dus geen programmeerkennis vergen. Als de content bijvoorbeeld vrijdag aangepast wordt, maar pas maandag gepubliceerd mag worden, moet deze content alvast klaar gezet worden en dan zonder menselijke tussenkomst maandag gepubliceerd worden. Het moet mogelijk zijn de content volgens een bepaald schema te publiceren (scheduled publishing). Verder is het belangrijk dat de gebruikers van het CMS bij het maken van de aanpassingen zo min mogelijk het gevoel hebben dat ze belemmerd worden in hun creativiteit. De interface zal dus zeer flexibel moeten zijn. Kortom:

o Geen programmeerkennis vereist o Scheduled publishing o Flexibele interface/programmatuur

4. 1. 3 VersiebeheerHet publiceren, aanpassen en weer publiceren van content heeft tot gevolg dat er verschillende versies ontstaan. Bij een van de controles die de content moet doorstaan voordat het gepubliceerd kan worden, kan de voorkeur gegeven worden aan een eerdere versie. Deze versie moet dan gearchiveerd zijn met gegevens als: auteur, versienummer en datum van creatie. Het is denkbaar dat in een latere fase van het project teru ggegrepen wordt op content uit een eerdere fase. Een goed voorbeeld hiervan zou zich voor kunnen doen bij Starmaker; een BigBrother-achtig concept.

Rachel, een van de bewoners van het huis, zal op de eerste dag van het programma op de foto worden gezet. Deze foto komt dan op de website van het programma te staan. Rachel ziet er echter een beetje pips uit, waarop de redactie besluit de foto bij te werken. Drie weken later wordt Rachel weggestemd uit het huis. Men heeft nu een foto nodig waarop Rachel een beetje pips kijkt om te publiceren op de website. Op dit moment zal teruggegrepen worden naar de eerste versie van de foto van Rachel.

Een vorm van versiebeheer is hier dus een vereiste.

Versiebeheer is bij Interactive meer aan de orde dan bij @Fun, omdat de content bij Interactive zelf geproduceerd wordt. @Fun krijgt de meeste content aangeleverd en hoeft dus niets aan de content te veranderen. Net als bij een televisiezender als Yorin waar ook niets aan de programma’ s veranderd wordt. Er wordt bij @Fun echter ook content geproduceerd en bijgewerkt waardoor net als bij Interactive verschillende versies van de content ontstaan. Hieruit volgt dat beide organisaties te maken hebben met een vorm van versiebeheer. @Fun echter minder dan Interactive.

Afstudeerrapport -2 7 - 21 roei 200 i

Page 29: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

4. 1. 4 BrandmanagementHet logo van het bedrijf, merk of het project is niet zozeer aan verandering onderhevig als de content. Doorgaans wordt een logo, dat de blikvanger van het bedrijf, merk o f project is, een keer bedacht en daarna maar heel zelden aangepast. Logo’ s worden echter we! vele malen gepubliceerd. Omdat het logo zo belangrijk is voor de positionering van het bedrijf o f merk in de maatschappij, is het zaak het logo er in iedere publicatie precies hetzelfde uit te laten zien. Het gaat hierbij om een bepaalde kleurenset, lettertype etc, etc. Het CMS moet ervoor zorgen dat het logo op iedere site hetzelfde is en dat dit ook te controleren valt. Als er toch een aanpassing aan het logo gemaakt wordt, dan moet het CMS in staat zijn het logo overal bij te werken. Dit ook weer zonder dat er programmeerkennis aanwezig hoeft te zijn bij de mensen die de aanpassing maken. Brandmanagement in een CMS is een aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien.

SBSnet bestaat uit een groot aantal sites. Op al deze sites moet, onafhankelijk van de look & feel van de site, hetzelfde logo staan. Brandmanagement is dus met een dergelijk aantal verschillende pagina’ s iets wat het CMS van @Fun moet ondersteunen. Interactive daarentegen heeft te maken met verschillende projecten. In tegenstelling tot brandmanagement bij @Fun waar op alle pagina’ s gewoon het logo van SBSnet op dezelfde manier moet worden weergegeven, moet in het geval van Interactive dit zelfde mogelijk zijn met meerdere logo’ s. Het CMS moet dus per project het logo van het project op alle plaatsen waar dit gepubliceerd is identiek weergeven.

4. 1. 5 WorkflowtoolAls het logo dan toch een keer veranderd wordt, zal het net als de andere content langs een redactie moeten die bepaalt o f de content klaar is voor publicatie. Is het gepubliceerd, dan is er weer een redactie die besluit dat de content aangepast moet worden o f zelfs gearchiveerd. Wie verantwoordelijk is voor iedere stap ligt vast in de workflow. De workflow bepaalt langs welke mensen/afdelingen de content moet in de content life cycle. Hieraan moet een soort notificatie gekoppeld worden die de werknemers op de hoogte stelt dat er content is die wacht op een actie van hun kant. Het aanpassen van de workflow wordt gedaan vanuit het management waar mensen met verschillende achtergronden zitten. Het gebruik van de workflowtool, onderdeel van het CMS en gebruikt voor het aanpassen van die workflow, mag dan ook geen enkele technische kennis op programmeergebied van de gebruikers vragen.

Binnen @Fun hoeft de workflow nog niet volledig geautomatiseerd te zijn omdat de redactie nog niet groot is. Als de verwachtingen voor de toekomst uitkomen, zal deze workflow in het CMS geïntegreerd worden. Bij Interactive is dit nu al noodzaak gezien de grootte van de redacties en de verwachtte snelle groei. De workflow zal;

o Zichzelf moeten kunnen bij werken, o Automatisch documentatie moeten kunnen genereren.o Een gebruikersvriendelijk interface moeten hebben zodat opnieuw geen programmeerkennis

vereist is bij de gebruikers.

4. 1. 6 DocumentatieHet CMS moet documentatie genereren vanuit de workflow. Iedere gebruiker moet kunnen zien watzijn/haar taak is en wat er tol nu toe door welke personen aan de content gedaan is. Deze docu m entatie moet gerelateerd zijn aan de workflow zodat, als er een schakel verdwijnt en de taken dus “automatisch” worden herverdeeld, de documentatie daarover automatisch wordt aangepast en gedistribueerd.

Voor zowel @Fun als Interactive houdt het automatisch bijwerken van de workflow in dat ook de documentatie hierover automatisch gegenereerd moet worden.

Afstudeerrapport -2 8 - 21 mei 2001

Page 30: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piel Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

4. 1, 7 PersonalisatieDoor content op maat aan te bieden» wordt de kwaliteit van de interactie die de doelgroep met de content heeft verhoogd. De consument waardeert de content en zal terugkomen om hetzelfde te ervaren met andere content. Dit voordeel kan de producent van de content direct o f indirect benutten. Content op maat kan alleen maar geleverd worden sis bekend is wie de content opvraagt. In deze paragraaf zal dieper worden ingegaan op personalisatie.

Personalisatie kent twee verschillende verschijningsvormen: o Expliciete personalisatie o Impliciete personalisatie

Expliciete personalisatie is voor de eindgebruiker de meest zichtbare. Bij deze vorm van personalisatie wordt namelijk om actie van de kant van de eindgebruiker gevraagd. Het mechanisme lijkt veel op het inloggen in windows o f op een netwerk waarna de computer de door de gebruiker gewenste achtergrond en snelkoppelingen laadt. Heeft de consument zijn persoonlijke voorkeuren ingevoerd, dan worden deze opgeslagen in voor deze gebruiker opgesteld “ client profile” . De gebruikersnaam en het wachtwoord moeten evenals de persoonlijke voorkeuren van de eindgebruiker wel eenmalig keer ingevoerd worden. Uit de praktijk blijkt dat maar weinig mensen hiertoe bereid zijn als de directe voordelen niet duidelijk zijn.

Bij impliciete personalisatie wordt niet om actie van de eindgebruiker gevraagd. Terwijl de gebruiker de content bekijkt wordt zijn gedrag geanalyseerd. Vervolgens kunnen hier conclusies uit getrokken worden met betrekking tot de aangeboden content. Dit aan de hand van business mies waar het CMS mee overweg moet kunnen. Een van de duidelijkste toepassingen van business rules is een functie die bepaalde content aanbeveelt. Daarbij moet bepaald worden wanneer een eindgebruiker daadwerkelijk geïnteresseerd is. Als een eindgebruiker vier maal bepaalde content opvraagt, is hij dan geïnteresseerd? En als een eindgebruiker v ijf maal bepaalde content opvraagt, is hij dan geïnteresseerder in deze content dan in de content waar hij vier maal om vroeg? Toepassing van de business rules op deze situatie leidt tot een antwoord op deze vragen. Als vastgesteld is wat de interesses van een eindgebruiker zijn, dan kan content aangeboden worden die hierop aansluit.

Een ander voorbeeld van het aanbieden van content direct gericht op de consument is lokalisatie. Content als het weerbericht en de verkeersinformatie is zeer plaats gebonden. Het CMS moet content kunnen laden die afhankelijk is van de plaats vanwaar deze content opgevraagd wordt. De content die vanuit Noorwegen opgevraagd wordt moet een heel andere look & feel hebben dan dezelfde content die vanuit de Sahara wordt opgeroepen. Daar komt nog eens bij dat dit volledig geautomatiseerd moet gebeuren. Een ander aspect van lokalisatie richt zich op het onderhouden van de content. Een lokale redactie moet de mogelijkheid hebben lokale content aan te passen zonder dat die redactie de rechten heeft andere content aan te passen.

Door het gedrag van de eindgebruikers vast te leggen en te analyseren kan bepaald worden welk publiek op welke content afkomt. Als blijkt dat bepaalde content vooral ’ s middags bezocht wordt, dan kan die content gedurende die tijd beter toegankelijk gemaakt worden. Bijvoorbeeld door intelligent caching toe te passen wat inhoudt dat content sneller beschikbaar is gedurende de tijd dat het vaak opgevraagd wordt, zodat een tijdrovende database-querie vermeden wordt.

Het analyseren van het gedrag van de eindgebruikers van de content geeft echter maar een beperkt beeld. Een eindgebruiker kan maar gedurende een enkele sessie gevolg worden. Door de identificatie op een andere manier te laten geschieden, kan een eindgebruiker gedurende meerdere sessies gevolgd worden. Door een zogenaamd cookie (bestand met een uniek kenmerk) achter te laten op de computer van de eindgebruiker kan bepaald worden o f er tien bezoekers honderd keer naar de content kijken, of dat er duizend bezoekers een keer naar de content kijken. In het eerste geval moet bijvoorbeeld een nieuwsartikel veel vaker bij gehouden worden omdat de bezoekers terugkomen, terwijl in het laatste geval met één nieuwsbericht volstaan kan worden.

Afstudeerrapport -2 9 - 21 mei 2001

Page 31: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piel Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Voor een portal/vortal als SBSnet is personalisatie een zeer belangrijk aspect, Een van de manieren om de consumenten op de portal te houden is personalisatie; het op maat aanbieden van de content Behalve lokalisatie is ieder aspect van personalisatie van belang, Lokalisatie is in het geval van @Fun niet nodig aangezien het om ondersteuning van Nederlandse televisieprogramma’ s gaat en de bezoekers van SBSnet gezocht moeten worden onder televisie kijkend Nederland, Interactive echter heeft te maken met de toekomstige Manten. Projecten die mogelijk grensoverschrijdend zijn. Interactive zal dus wei degelijk gebaat zijn bij een vorm van lokalisatie.Het CMS moet kunnen omgaan met:

o Intelligent caching o Cookies o Client Profiles o Business rules o Lokalisatieo Eventuele verdere ontwikkelingen op dit gebied

4. 1. 8 StatistiekenPersonalisatie staat o f valt met de kwaliteit van de gegevens over de consumenten van de content. Om gepersonaliseerde content aan te bieden is het noodzakelijk precies te weten bij wie die content terecht komt. Bij het nauwkeurig in kaart te brengen van deze gegevens zijn statistieken onontbeerlijk. Gegevens over het aantal bezochte pagina’ s en het tijdstip van het bezoek, de hoeveelheid muisklikken en de hoeveelheid unieke bezoekers moeten kunnen worden weergegeven.

De statistieken die het CMS moet samenstellen o. a. om personalisatie mogelijk te maken, moeten inzicht geven in het gedrag van de bezoekers van SBSnet. De afgeleverde statistieken zullen bij Interactive niet alleen faciliteren in de personalisatie van de content, statistieken liggen tegenwoordig ook ten grondslag aan de facturering. Op internet pagina’ s staan vaak advertenties. Hoe meer bezoekers zo’n pagina trekt, vaker zullen de advertenties gekeken worden. Als de advertenties vaker bekeken worden, zijn ze meer waard. Dus des te meer bezoekers, des te meer geld wordt er verdiend aan de advertenties. De verwachting is dat dit in de toekomst steeds minder het geval zal zijn. Het meten van de waarde van de content blijft hoogstwaarschijnlijk wel op basis van statistieken geschieden.

4. 1. 9 Loyalty membershipIn deze paragraaf wordt aandacht besteed aan deze, vooral voor portals en vortals, belangrijke functionaliteit.

Portals en vortals ontlenen hun waarde aan de hoeveelheid mensen die gebruik maken van de aangeboden diensten. Het is dus niet alleen zaak nieuwe bezoekers aan te trekken, maar ook bestaande bezoekers te behouden. Dit laatste kan bijvoorbeeld door de kwaliteit van de content te verbeteren, o f door de kwaliteit van de aangeboden diensten (zoekfunctie, discussieforum, chat, etc. ) te garanderen. De bezoeker kan echter op een dwingender manier behouden worden. Het betreft hier een systeem dat veel weg heeft van de Airmiles. Zolang de bezoeker bij deze portal de informatie opzoekt en niet naar de portal van de concurrent gaat, spaart de bezoeker webmiles, waarmee allerhande goederen en diensten verkregen kunnen worden. Deze webmiles moeten per bezoeker geregistreerd worden net als de aanbiedingen die geiden voor een gegeven periode. Het CMS moet deze functie ondersteunen. Behalve webmiles e. d. zullen in de toekomst meer vormen van Loyalty membership ontstaan. Deze functionaliteit kan in de toekomst belangrijk zijn voor @Fun

Consumenten aantrekken is stap één. Consumenten ook behouden is stap twee. Met deze consumenten ook daadwerkelijk tot een transactie komen is stap drie. Tot nu toe is loyalty membership alleen besproken in het licht van de portals/vortals. Dit wekt de indruk dat loyalty membership alleen in deze producten toepassing vindt. Loyalty membership is echter in meer projecten toepasbaar. Een actueel

Afstudeerrapport - 3 0 - 21 mei 2001

Page 32: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piel Heia ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

voorbeeld is het bankwezen. Op dit moment is hst internet sparen ia opkomst. Om deze nieuwe vorm van sparen tol een succes te maken (lees: rendabel voor de banken) is meer nodig dan goede advertenties. Hoe komt een potentiële Haat van een bank nu tot het daadwerkelijk afsluiten van een online spaarrekening? Stel dat er vijftig mensen de site van een bank bezoeken waar de mogelijkheid tot het slatten van een intemetspaarrekening geboden wordt. Zelden zal een dergelijke rekening direct na het eerste bezoek afgesloten worden. Daar zijn een aantal bezoeken voor nodig. Van de vijftig bezoekers zullen er misschien van vijfendertig regelmatig terugkeren waarvan er misschien vijftien de content van de intemetspaarrekening zullen bekijken. Als er daarvan tien ook daadwerkelijk een rekening openen dan is de bank in kwestie een heel eind op de goede weg. In dit voorbeeld sluit twintig procent van de bezoekers van de site daadwerkelijk een rekening af. Iets wat natuurlijk geen reëel getal is. Het is zaak te voorkomen dat veel potentiële klanten afvallen. Voor iedere klant die afvalt moet een nieuwe Mant worden binnen gehaald. Dit kost meer moeite dan het behouden van klanten/bezoekers. Het behouden van klanten/bezoekers kan o. a. door het toepassen van loyalty membership. De bank in kwestie zou een klant kunnen zijn van Interactive, vandaar dat loyalty membership ook voor Interactive van belang is.

4, 2 Functionaliteiten en de eisenDe functionaliteiten nog een keer op een rij.

• Look & Feelo Te controleren per projecto Aanpasbaar per project o Programmeerkennis vereist, o Gebruikersvriendelijke interface

• Publishing/Editing toolso Scheduled publishing o Flexibele interface/programmatuur o Programmeerkennis vereist o Gebruikersvriendelijke interface

• Versiebeheer• Brandmanagement

o Brand managen per project• Workflow

o Zichzelf moeten kunnen bijwerken, o Automatisch documentatie genereren, o Programmeerkennis vereist o Gebruikersvriendelijke interface

• Personalisatieo Intelligent caching o Cookies o Client Profiles o Business mies o Lokalisatieo Eventuele verdere ontwikkelingen op dit gebied ondersteunen

• Statistieken• Loyalty membership

Afstudeerrapport -31 - 21 mei 2001

Page 33: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

5 Selectieprocedure■ Bij de diverse multimediaprojecten in het verleden zijn content management systemen. gebruikt.Steeds opnieuw werd er een selectie gemaakt op grond van de voor dat project specifieke eisen. Steeds werd gebruik gemaakt van een ander CMS. Zelfbouw o f aanschaf van een bestaand systeem wisselden elkaar af. De projecten vormen de basis voor de kennis en ervaring die Endemol op het gebied van content management heeft opgedaan. Het is verstandig dit mee te nemen, om niet in dezelfde valkuilen te vallen.

In dit hoofdstak wordt een beschrijving gegeven van een tweetal eerdere systemen en de eisen die eraan gesteld werden. Vervolgens wordt er aan de hand van de eisen uit de eerdere hoofdstakken een CMS geselecteerd voor Endemol.

5. 1 Eerdere projecten

5. 1. 1 StarmakerHet online-netwerk voor Starmaker is het eerste project van Endemol Interactive Productions. De nadruk in het netwerk ligt bij de website, maar er wordt ook content geleverd in de vorm van sms-jes. De website is bijzonder interactief (een doe-site): reageren, contact leggen, zelf bijdragen leveren door een fansite te bouwen, oproepen plaatsen, chatten, muziek en beeld monteren, stemmen etc. Daardoor onderhouden de bezoekers de site als het ware zelf. Ondanks dat is er een redactie die nieuwsberichten plaatst van ' s ochtends vroeg tot ’ s avonds Iaat. Voor het beheer van de gehele site inclusief redactie wordt gebruik gemaakt van een geautomatiseerd systeem.

Dit systeem is meer dan een content management systeem voor het ontsluiten van reeds geproduceerde content naar de website. Dit systeem omvat ook het beheer van de productie van content. Voor Starmaker is het minder van belang om de productie en presentatie van content te scheiden omdat 95% van de geproduceerde content op www. star-maker. nl gepresenteerd wordt.

Dit ‘CMS’ werd niet gekocht maar in eigen beheer gemaakt. De redenen hiervoor waren:1. Slechte ervaring met het voor Big Brother gekochte ‘CMS’2. Onvoldoende ervaring om een ‘CMS’ te kopen.3. Onvoldoende inzicht in de toekomst van Interactive waardoor een kortetermijn investering

verantwoorder was dan een langetermijn investering.

Een belangrijk punt voor de website is de performance, de ervaring leert dat de site altijd bereikbaar moet zijn, iets wat van de Big Brother-site niet altijd gezegd kon worden. Helaas heeft Starmaker hier in de eerste fase ook last van gehad. Deze problemen werden gedeeltelijk veroorzaakt door het ‘CMS’ .

Terugkijkend op dit project zou Endemol niet opnieuw kiezen voor de eigen productie van een CMS, hoewel het CMS (afgezien van wal opstart-problemen) naar behoren gefunctioneerd heeft. Het systeem is niet opnieuw bruikbaar voor een ander project omdat het ontwerp te veel toegespitst is op de functionaliteiten voor Starmaker. Bovendien is het systeem ontworpen door ingehuurde programmeurs in PHP (een server-side scriptingtaal) en gebouwd rond een PostGress-database. Deze techniek is beperkt schaalbaar en functionaliteiten zijn niet object-georiënteerd geprogrammeerd en daardoor niet herbruikbaar.

De kosten van het CMS in de totale website van Starmaker zijn moeilijk te specificeren. In het totale kostenplaatje is het CMS niet afzonderlijk gespecificeerd. De geschatte prijs loopt van f 100.000, - tot f 150. 000, -

Afstudeerrapport - 32- 21 mei 2001

Page 34: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

5. 1. 2 @ Fun

Een ander reeds bestaand CMS binnen Endemol is Vignette bij @Fun. Voor de portal SBSnet is een CMS geïmplementeerd dat voldoet aan de eerder gestelde definitie, De keuze voor het CMS is tof stand gekomen op grond van een aantal niet-technische redenen,

o Ten eerste wordt de site SBSsiet. nl gehost bij Planet Internet, Planet gebruikt voor haarwebsites het CMS van Vignette: Story server. @Fun hoeft geen licentiekosten te betalen voor hel gebruik van dit CMS aangezien @Fun gebruik kan maken van het CMS van de hosting provider; Planet Internet,

o Ten tweede geldt voor Vignette dat het tot de marktleiders op het gebied van contentmanagement systemen hoort. Daardoor was dit ook voor de lange termijn een verantwoorde keu ie.

Een van de eisen die @Fun aan een CMS stelde, was een hoge mate van gebruikersvriendelijkheid. Om dit te realiseren werd gekozen voor het bouwen van een schil rond Vignette die het mogelijk maakte middels een zeer grafische interface een nieuw onderdeel o f pagina aan de portal toe te voegen. Net Effects programmeerde deze schil in een aantal weken. Het ontwerp en de realisatie duurden in totaal zes maanden.

De kosten bedroegen ongeveer f 900.000, - waarvan f 400.000, - pure programmeerkosten. Het resultaat was een systeem met de volgende kenmerken:

o Flexibele look & feel. o Content is makkelijk te synchroniseren o Geen programmeerkennis nodig om te bouwen0 Uitbreidbaar met functionaliteiten naar de toekomst (bijv. personalisatie)

Het huidige systeem van Vignette bij @Fun is niet gebaseerd op lava en J2EE, dit is een groot nadeel van dit systeem. Dit nadeel kwam al naar voren in de hoge kosten van het programmeren van de schil. Het aanbod van programmeurs met kennis van de gebruikte (verouderde) programmeertaal is zeer beperkt en daardoor ligt het tarief hoog.

5. 2 Toekomstig systeemVanuit de eerder gestelde eisen kan, door te analyseren welke systemen in meer of mindere mate aan deze eisen voldoen, een aantal CMS’en worden geselecteerd. Alvorens dit te doen is het goed te zien hoeveel CMS’en er in de markt aanwezig zijn: ruim 100. Ondanks dat deze lijst een aantal serieuze content management systemen bevat, moet eerst getoetst worden o f ze aan de eisen voldoen.

Eisen die voortvloeien uit:1 Leverancier, implementatie en support2 Het CMS in de organisatie3 CMS en de techniek4 Functionaliteiten

5, 2. 1 Eisen die voortvloeien uit* Leverancier, implementatie en support Voor de uiteindelijk selectie van de marktleiders is uitgegaan het rapport ‘Content Management Hypergrowth’ (januari 2001) van Forrester waar 12 serieuze leveranciers en systemen besproken worden. De selectie van marktleider is gebaseerd op een groot aantal aspecten die buiten het bestek van dit onderzoek vallen.

Omdat deze lijst nog steeds bedrijven bevat die geen wereldwijde implementatie voor Endemol kunnen verzorgen, wordt opnieuw een schifting gemaakt. Bedrijven als Eprise (weinig klanten) en eBT (vestigingen in maar 2 landen) vallen af en worden weggestreept uit de lijst.

Afstudeerrapport 3 3 - 2! mei 200!

Page 35: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Leverancier SysteemOpen Market Content Server 3.1Documenturn 4i 4 .2Vignette V/5 Suite 5.5Broadvision One-to-one Publishing 5,5FileNet Paragon WS 3.1, CS 5.1, WP4.1Interwoven TeamSite 4.5Intranet Solutions 4 0Eprise

LabsGauss Interprise V IP 5eWorldweb.netEB T Engenda 4.4

5,2.2 Eisen die voortvloeien uit: het CMS Sn de organisatieEen content management systeem zal worden ingezet om reeds geproduceerde content te ontsluiten naar de devices. Een CMS kan hier alleen aan voldoen wanneer deze geplaatst is in de presentatielaag. Wanneer een CMS volledig in de productielaag gepositioneerd is* valt het af. Leveranciers die hun product positioneren in de productielaag en pretenderen de presentatielaag ‘erbij’ te kunnen doen, onderschatten de waarde van functionaliteiten als personalisatie, look & feel en loyalty membership. Deze visie sluit geenszins aan bij de visie van Endemol, daarom vallen ook deze leveranciers af. Documentum, Fiienet en ïnterwoven zijn voorbeelden van leveranciers die zich positioneren in de productielaag.

Leverancier SysteemOpen Market Content Server 3.1Documentum 4*4£Vignette V/5 Suite 5.5Broadvision One-to-one Publishing 5.5FileNet Paragon WS 3.1 CS 5.1, W P 4.1

TeamSite 4.5Gauss Interprise V IP 5e

5.2.3 Eisen die voortvloeien uit: CMS en de techniekEerder werd besproken dat J2EE en XM L in zichzelf de technische eisen vervullen. Flexibiliteit, schaalbaarheid, performance e.d. worden in één klap ingevuld met deze technieken. Dit geldt voor het heden, maar ook voor de toekomst. Door in deze fase te kiezen voor J2EE en X M L kan Endemol veel langer gebruik maken van een systeem. Dit heeft wel tot gevolg dat een aantal systemen van bedrijven met grote namen afvallen.

Een grote speler op het gebied van content management is Broadvision. Dit concern heeft haar CMS geprogrammeerd in een niet-Java omgeving. Mei 2001 maakte men echter bekend bezig Ie zijn met het herprogrammeren van het CMS.

Ook Vignette kan niet aan deze eis voldoen. Vignette is wel degelijk in staat te communiceren met andere op lava gebaseerde applicaties, maar is zelf niet gebouwd met Java. Een koppeling met andere applicaties is mogelijk, maar voor het uitbreiden van de applicatie is specifieke kennis nodig.

Afstudeerrapport -3 4 - 21 mei 2001

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

Page 36: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein Zijtveld Eelco Horstman

CONTENT MANAGEMENT de ruggengraat van de interactieve entertainer »,

Alleen systemen die up-to-date zijn qua techniek blijven over:

Leverancier SysteemO p en Market.................. ContentServer 3.1

Vignette V/5 Suite 5.5Bro advision One to one Publishing 5.5Ganss Interpose V IP 5e

De overgebleven twee systemen zullen nader bekeken worden in een matrix waarin de functionele eisen zijn opgenomen.

Afstudeerrapport -3 5 - 21 mei 2001

Page 37: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

5.2,4 Essen die voortvloeien uit; functionaliteitenDe laatste twee systemen zullen moeten voldoen aan de eisen op het functionele vlak. Het is niet goed wanneer deze eisen individueel een te hoge waaide krijgen. Als het systeem gebaseerd is op J2EE dan kan een enkele functionaliteit relatief eenvoudig worden toegevoegd. Een eerdere eis als J2EE heeft een veel grotere waarde als een individuele functionaliteit. Gezamenlijk echter, geven deze eisen wei een indruk o f het CMS is wat Endemol ervan verwacht.

Matrix:G a u s s O p e n M a rk e t

Look & FeelTe controleren per project Ja Jaaanpasbaar per project Ja JaProgrammeerkennis vereist Enkel HTML Enkel XMLGebruikersvriendelijk Redelijk Ja

Publishing/Editing toolsScheduled publishing Ja 'Flexibele interface/programmatuur Ja JaProgrammeerkennis vereist Nee NeeGebruikersvriendelijke interface Redelijk Ja

Ver ■■ :■■■ ■ Ja Ja

BrandmanagementBrand managen per project Ja, impliciet dmv.

templatesJa, impliciet d.m.v.

Workflow Is aai ■ ■Zichzelf moeten kunnen bijwerken. Ja JaAutomatisch documentatie geneieren. Ja JaProgrammeerkennis vereist Nee NeeGebruikersvriendelijke interface Ja, grafische

WeergaveJa, grafische weergave

PersonalisatieIntelligent caching Nee JaCookies JaClient Profiles Ja JaBusiness mies Onbekend JaLokalisatie Ja 1Eventuele verdere ontwikkelingen op dit gebied ondersteunen

la Ja

Statistieken Ja ja

Loyalty membership Ja Ia

De uitkomst van de matrix is duidelijk: beide systemen voldoen, uitgezonderd een nuanceverschil, aan de gestelde eisen.

Gauss InterpriseGanss Interprise (Nemer Markt: GSO) levert V IP 5e (Versatiie Internet Platform). Ganss werkt samen met kleinere lokale implementatiepartners. Naar aanleiding van het contact met Endemol zijn echter wel gesprekken begonnen met Gap Gemini Ernst & Young.

Gauss Interprise is gevestigd in Duitsland, België, Canada, Nederland, Singapore, Spanje, Zweden, Zwitserland, Engeland, en de VS.

In het jaar 2000 had Gauss een omzet van EUR 34,9 miljoen en eindigde hel jaar met een marktkapitaal van EUR 66,4 miljoen.

Afstudeerrapport - 36- 21 mei 2001

Page 38: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Open MarketOpen Market (NASDAQ: OM KT) begon in 1994 ais platform leverancier. Hiermee begaf het zich is een markt waarin spelers als BEA systems en IBM actief waren. Open Market was in deze markt nieterg succesvol. Twee jaar geleden kocht Open Marlet Future Tense wat het productportfolio uitbreidde met een CMS.

De overgang van een platformleverancier met slechte resultaten naar een succesvol CMS leverancier heeft het bedrijf een marktkapitaal van minder dan $ 100 miljoen (tegenover een omzet van $88,9 miljoen in 2000) opgeleverd. Dit maakt het een aantrekkelijk doelwit voor een eventuele overname bijvoorbeeld door het eerder genoemde BEA systems. BEA systems is een platform leverancier en levert hierbij een aantal applicaties waaronder een CMS.

Bij Open Market werken 500 mensen, waarvan 130 werkzaam op consultancy en support. Deze afdeling is gevestigd ia Nederland. De Research & Developm e n t afdeling telt 100 mensen en is gevestigd in Boston (USA). De rest van het personeel is werkzaam bij Safes, Marketing en Finance. Open Market is gevestigd in de VS, Nederland, Engeland, Frankrijk en Duitsland

Uit de tabel blijkt dat Open Market in tegenstelling tot Gauss we! een functionaliteit als “ intelligent caching” in zich heeft en samenwerkt met wereldwijde implementatiepartners waaronder IBM en Cap Gemini Ernst & Young.

Afstudeerrapport -3 7 - 21 mes 2001

Page 39: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

6 KostenDe kosten blijven niet beperkt tot.de aanschaf van het CMS, Training van het personeel en de kosten van de support en implementatie dragen substantieel bij aan het totaal. Verder zijn de kosten afhankelijk van de complexiteit van de projecten die met behulp van het CMS gerealiseerd gaan worden. In dit hoofdstuk zal nader ingegaan worden op deze kosten. Kosten van de licentie, implementatie en kennisopbouw zullen in die volgorde aanbod komen.

6.1 Software-licentieHet bedrag dat met de software-licentie gemoeid is, varieert met de grootte van de organisatie waarin het systeem geïmplementeerd moet worden. Des te groter de organisatie, des te duurder zal desoftware-licentie zijn.

Veel leveranciers hanteren licentiestru cturen gebaseerd op het aantal gebruikte processors of het aantal gebruikers. Dit maakt hun licentiestructuren schaalbaar. Er echter altijd sprake van een ondergrens en een bovengrens. De ondergrens wordt gevormd door de kosten van de kleinste systemen ontdaan van alle extra functionaliteiten en gericht op gebruik in kleine omgevingen. De bovengrens wordt gevormd door de kosten van systemen voor grote organisaties die een prijs betalen voor een systeem compleet toegespitst op hun situatie.

Het verschil tussen de zogenaamde CPU-based en de user-based licenties komt naar voren als een CMS in bedrijf nader bekeken wordt. Dit zal in dit hoofdstuk gedaan worden aan de hand van deStarmaker-case.

6.1.1 CPU-basedOorspronkelijk was het de bedoeling dat Starmaker gebruik zou maken van volledig gepersonaliseerde content. Dit houdt in dat elke pagina voor elke bezoeker van de website opnieuw opgebouwd zou worden met content speciaal voor die bezoeker. Dit aan de hand van het gebruikersprofiel, een herkenning gebaseerd op cookies en een vorm van inloggen. De gebruikers van het CMS leveren de content aan, waarna het in een database opgeslagen wordt. De bezoekers van de website kunnen deze database dan benaderen via een Webserver en het CMS.

De Webserver fungeert als een soort doorgeefluik. Voor ieder bezoeker moet de database apart benaderd worden door het CMS. Als er meer bezoekers komen, zal er meer communicatie plaatsvinden tussen het CMS en de database. Hoe meer bezoekers, hoe sneller deze communicatie zal moeten verlopen (zie Figuur 12 Licentieproblematiek CPU-based), Snellere communicatie met de database vergt o.a. meer processors bij het CMS en de database. Dit is waar de licentiestru ctu ur van Open Market op gebaseerd is.

De trend in de licentiestructuren van de diverse organisatie neigt naar een licentiestructuur op MHz- basis. Dit betekent dat de software-licentie gerelateerd is aan de snelheid van de processor. Als de licentiestructuur gebaseerd is op het aantal processors is dit een logische stap gezien het feit dat processors steeds sneller worden. Door gebruik te maken van snellere processors, kan volstaan worden met minder processors, hetgeen nadelig is voor de leverancier van de software.

Afstudeerrapport - 3 8 - 21 mei 200»

Page 40: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piel Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

'4

6.1.2 User-basedOp de intensiteit van de communicatie met de database liep liet bij Starmaker uiteindelijk spaak. De servers konden bet niet aan om continu dynamische content aan de vele bezoekers te leveren. Om de website toch door te kunnen laten draaien is gekozen voor een “plat geslagen” versie van de website. Dit houdt in dat de hele website op de Webserver gezet is waar elke bezoeker dezelfde pagina’ s kan benaderen. Alleen als er content bij komt o f veranderd is, wordt een nieuwe versie op de Webserver gezet. Gevolg is dat de intensiteit van de communicatie met de database niet meer afhankelijk is van het aantal bezoekers, maar van de productiviteit van de gebruikers. Dit vergt gezien het grote aantal bezoekers van de Starmaker-site aanzienlijk minder processorcapaciteit.

Stabiele factor in dit voorbeeld is het aantal mensen dat met het CMS werkt. Het aantal gebruikers is waar Gauss Interprise de licentiestructuur op baseert. Als de organisatie echter groeit zullen er meer projecten gedaan worden. Hier zullen meer mensen aan werken wat inhoudt dat op den duw deze licentiekosten zullen stijgen.

6.1.3 AfwegingUiteindelijk zal voor een project bepaald moeten worden o f de voordelen van dynamische content opwegen tegen de extra kosten die dit met zich meebrengt. Extra kosten door een licentie van CMS en database die afhangt van het aantal processors, maar ook de extra hardware die nodig is.

6.2 implementatieAls het CMS eenmaal aangeschaft is, zal het ingepast moeten worden in de organisatie. Om het systeem te installeren en te configureren zullen experts moeten worden ingehuurd. Dit kunnen, afhankelijk, van de leverancier, mensen van de leverancier zelf zijn o f van een extern bureau. Zo’n expert zal de organisatie ongeveer $1,500 per dag kosten. Voor een implementatie traject van acht weken waarbij een leverancier en twee partners betrokken zijn moet rekening gehouden worden met bedragen rond de $180,000. Voor de uiteindelijke training van het personeel zal nog zo’n $1,000 per persoon gereserveerd moeten worden.

6.3 KennisopbouwDe trainingen voor het personeel behandelen nooit alle mogelijke problemen. Veel expertise zal worden opgebouwd tijdens het gebruik van het systeem. Hel aanleren van een bepaald vocabulaire (CMS jargon), het van tijd tot tijd opschonen van de content en het aanmaken van een content- structuur (vergelijkbaar met een directory structuur) alsmede de overdracht van deze kennis, zal tijd kosten.

Afstudeerrapport - 39- 21 mei 2001

Page 41: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein Zijtveld CONTENT MANAGEMENTEelco Horstman de ruggengraat van de interactieve entertainer

7 Conclusies en aanbevelingenEen tweetal namen is hel resultaat van dit onderzoek naar een content management systeem voor Endemol. Deze uitkomst is echter een nxHBentopnasnev Vandaar dat in dit hoofdstuk gekeken is naar een aantal andere aspecten.

7.1 C onc lu s iesIn de matrix, waarin wordt gekeken in welke mate Open Market en Gauss op functioneel niveau voldoen aan de gestelde eisen, komt naar voren dat er alleen nuanceverschillen zijn. Beide systemen zijn functioneel gezien geschikte content management systemen voor Endemol. De systemen voldoen ook aan de andere eisen. Voor een uiteindelijke selectie zijn meer invalshoeken, meer selectiecriteria van belang. De kosten zijn een voorbeeld van een selectiecriterium dat vanuit bedrijfseconomisch oogpunt een belangrijke rol zal spelen.

Het nut van de gestelde eisen reikt verder. Bij de selectie van het CMS is rekening gehouden met de koppelingen die het CMS moet hebben met eventuele andere systemen. In het geval van Endemol zijn ook deze systemen nog niet geselecteerd. Ook bij de selectie van d e » systemen is de in dit rapport beschreven selectieprocedure toepasbaar, Het zal bij de selectie van deze andere systemen ook gaan om grote leveranciers, grote implementatiepartners die ook zorgdragen voor de support en om de technische compatibiliteit. Alleen de functionaliteiten van het desbetreffende systeem zullen niet hetzelfde zijn.

7.2 AanbevelingenWat de leveranciers betreft is het belangrijk de ontwikkelingen in de markt te volgen. Wanneer een kleinere leverancier overgenomen wordt door een leverancier die wereldwijd op aangrenzend vakgebied actief is, kan het CMS van die leverancier tot de voor Endemol geschikte systemen gaan behoren. Anderzijds kan een overname tot gevolg hebben dat het CMS niet verder ontwikkeld wordt doordat de prioriteit niet meer bij het CMS ligt. Het volgen van de technische ontwikkelingen op CMS gebied zou voor de ontstane onderneming wel eens problematisch kunnen worden. Dit zou kunnen betekenen dat het uitgekozen systeem vroegtijdig afgeschreven moet worden. Wanneer een systeem geselecteerd is dat voldoet aan eisen als J2EE en XML, dan is de verwachting dat dit zo’n twee jaar zal kunnen functioneren.

Evenals de content management markt is de interactieve media markt heftig in beweging en nog volop in ontwikkeling. Content management is ontwikkeld vanuit het bank- en verzekeringswezen alvorens toegepast te worden in de on-line versies van dag- en maandbladen. De wereld van de interactieve media is nieuw voor de CMS leveranciers. Opnieuw zullen de content management systemen een grote ontwikkeling moeten doormaken, Endemol is een van de eerste grote bedrijven die deze markt betreedt. Wie als eerste leverancier een grote klant aan zich bindt, heeft grote kansen het leeuwendeel van de interactieve media markt in te nemen. Mits de klant tevreden is natuurlijk. Juist doordat er een gebrek aan ervaring op deze markt bestaat en omdat Endemol de eerste grote partij is die zich op deze markt begeeft, is het niet ondenkbaar dat Endemol grote invloed kan uitoefenen op de R&D-afdeling van de leverancier. Misschien kan Endemol plaats nemen in deze afdeling en zo de nieuwe ontwikkelingen stimuleren en/of sturen.

Afstudeerrapport - 4 0 - 21 mei 2001

Page 42: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein Zijtveld CONTENT MANAGEMENTEelco Horstman de ruggengraat van de interactieve entertainer

Een wereldwijd gestandaardiseerd CMS heeft grote voordelen voor Endemol Maar een belangrijke kanttekening moet daarbij wei geplaatst worden, een CMS is alleen een softwarepakket. Iedere denkstap, iedere ervaring zal apart gedocumenteerd moeten worden om Endemol Interactive Media internationaal succesvol te maken. Content management wordt maar gedeeltelijk ingevuld met een content management systeem. Daarom vormt niet een content management systeem, maar content management de ruggengraat van de interactieve entertainer.

Afstudeerrapport -41 - 21 mei 2001

Page 43: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piel Hein Zijtveld CONTENT MANAGEMENT swemoiEelco Horstman de ruggengraat van de interactieve entertainer

B i b l i o g r a f i e

1 . Forrester Research Ine, (2001). “Managing Content Hypergrowth” . http://www.forrester.com,2. Forrester Research Inc. (2001), “eBusiness TecbRankings” . http://www.forrester.com.3. CAP Ventures Inc. (2001). “The Role o f Content Management In an eBusiness

Infrastru cture” . http://www.capv.com.4. Intranet Design Magazine (2000). “Untangling Web Content Management” .

http://idra.mtemet.CQm/text/articles/2Q0004/ina_04_18J30a.htm!.5. N etLinQ Framfab (2001). “Internal content management system inventarisation” .6. Sun Microsystems ( 1999). “What is the lava 2 Platform, Enterprise Edition” .

http://java.sun.cora/j2ee/j2sdkee/techdocs/gaides/j2ee-overview/introduction.fm.html7. Patricia Seybold Group ( 1999). “Java 2 Platform, Enterprise Edition” .

http://www .psgroup.com.8. Ektron Inc. (2001). “Effective Web Content Management: Empowering the Business User

While IT Maintains Control” , http://www.ektron.com.9. Webdevelopers Virtual Library. “XM L: Extensible Markup Language” .

http://wdvl.inteniet.cora/ABthoring/Languages/.10. Anne Kellerman (2000). “What is Flash” , http://www.i5ive.com/article.cfni/1567/4l819.11. Ken Nordby (2000). “What are Enterprise JavaBeans components?” .

http://www-106.ibm.com/developerworks/library/what-are-ejbs.

Diverse reacties uit de email-lijst voor content management systemen: [email protected], http://cms.filsa.net/.

Bovendien werden de volgende websites van leveranciers van CMS’en geraadpleegd:BroadVision http://www.broadvision.comDocumentum http://www.documentum.comEprise http://www.eprise.comFileNET http://www.filenet.comGauss Interprise http://www.gaussinterprise.comInterwoven http://www.interwoven.comIntranet Solutions http://www.intranetsolutions.comNCompass http://www.ncompass.comOpen Market http://www.openmarket.comVignette http://www.vignette.comeBT http://www.ebt.comworldweb.net http://www.worldweb.net

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Page 44: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Afkortingen

API Application Programming InterfaceCMS Content Management SysteemCPU Centra! Processing UnitDTD Document Type Definitione.d. En dergelijkeEJB Enterprise JavaBeansERP Enterprise Resource PlanningGIF Graphics Interchange FormalGSM Global System for Mobile TelecommunicationHTM L Hypertext Markup LanguageITV Interactieve TelevisieJ2EE lava 2, Enterprise EditionJDBC lava DataBase Connectiono.a. Onder anderePC Personal ComputerPDA Persona! Digital AssistantPHP Personal Hypertext ProtocolSQL Standard Query Languaget.o.v. Ten opzichte vanUMTS Universal Mobile Telecommunication ServicesXM L extensible Markup Language

Afstudeerrapport 2! mei 2001

Page 45: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein Zijtveld Eelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Verklarende woordenlijstApplicatie Toepassing geschikt voor een bepaalde techniekBesturingssysteem Software voor het aanstaren van de hardware van bijvoorbeeld een

cosBrowser Programma nodig om internetpagina’ s te kunnen bekijkenClient Netwerkterm: Een dient is een programma o f computer die decentraal

gebruik maakt van de diensten van een centraal opgestelde server.Content Letterlijk: Inhoud. Term voor de informatie die via

communicatienetwerken wordt aangeboden.Database Computersysteem ingericht voor het opslaan van grote hoeveelheden

gegevensDevices Apparaten die dienen ter aanvulling bij het gebruik van een machine of

computernetwerk. (Een computer aangesloten op het internet is een voorbeeld van een device. Zonder computer zou van het internet geen gebruik gemaakt kunnen worden. Hetzelfde geldt voor de netwerkkaart in de computer).

Document Type Definition (DTD)

Het vocabulair dat gebruikt wordt bij XML, legt vast voor welk device de content bedoelt is.

e-commerce Het af handelen van (onderdelen van) transacties (informatie inwinnen,plaatsen van bestellingen/bevestigingen van orders, uitlevering van electronische producten, betaling, ondersteuning van clienten) tussen marktpartijen (ondernemingen, consumenten en overheden) via electronisch .infrastructuren (open/gesloten).

File-system Computersysteem ingericht voor het opslaan van bestanden van allerlei formaten

Interactief De mogelijkheid om een wederzijds discourse te ontwikkelen. De term wordt vaak aangeduid om aan te duiden dat (eind)gebruikers het verloop van softwareprogramma’ s o f eindgebruikersdiensten kunnen beïnvloeden.

Interface Koppeling, verbinding: In computerkringen wordt er de koppeling tussen hardware onderling, hardware en software, software en software mee bedoeld. In z ’n algemeenheid wordt de term nu veel gebruikt voor de koppelingen tussen mens en machine.

lava Object-geörienteerde programmeertaalJava-“class” Een stuk herbruikbare Java-code voor gebruik in het ontwerp van

applicatiesLi« 0: = : it Eenmalig o f periodiek betaald recht tot het gebruik van software.Multimedia Gebruik maken van meerde r eOn-line Letterlijk: Verbonden. Term wordt gebruik wanneer een verbinding gelegd

wordt met het internet.Personal Digital Assistant

Term voor een klein formaat computer die voorziet in bepaalde functies zoals het organiseren van persoonlijke gegevens.

Performance Letterlijk: Prestaties. Term wordt gebruikt om de prestaties van een systeem te kwantificeren.

Pixel =:= .l-: -Oh ii:Query Een vraag die gesteld kan worden . i ■: .■Re ■ a f b e e l d i n g e nResources Letterlijk: Bronnen. Term wordt gebruikt om al wat nodig is om het

produceren mogelijk te makenServer Een server is een computer of programma dat in een netwerk tot taak heeft

diensten te verlenen aan andere computers.Server-side scripting Een niet gecompileerde programmeertaal die uitgevoerd wordt op de

server.

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Page 46: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

Standard Query Language (SQL)

Taal waarin vragen aan een d a t a b a s e

Ta Labels om content te definiëren in een opmaaktaalUniversal Mobile TeiecommunicationServices (UMTS)

"Derde generatie mobiele telefonie die breedband communicatie mogelijk maakt.

W é ■ . Een afgebakend domeis binnen hel World Wide Web.

Afstudeerrapport 21 mei 200!

Page 47: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein Zijtveld CONTENT MANAGEMENTEelco Horstman de ruggengraat van de interactieve entertainer

Handtekeningen

Mw. M. de Miranda Mw. M. Verbeek

Piet Hein Zijtveld Eelco Horstman

Afstudeerrapport 21 mei 2001

Page 48: Content management - de ruggengraat van de interactieve entertainer

Piet Hein ZijtveldEelco Horstman

CONTENT MANAGEMENTde ruggengraat van de interactieve entertainer

ENDEMOL

Definitieve afstudeeropdracht................................ Faculteit Natuur & Techniek

Elektrotechniek/Telematica Definitieve afstudeeropdracht 2000-2001

Titel

Naam Eelco Horstman Naam Piet Hein ZijtveldTel. Nummer 0294 251640 Tel. Nummer 035 5823278Emailadres [email protected] Emailadres [email protected] t.hvu.nl

ExaminatorNaam Mw. M. VerbeekEmailadres [email protected] BedrijfsbegeleiderNaam Endemol Holding Naam Mw. Mercedes de MirandaAfdeling Endemol.com Functie VP Business DevelopmentStraat/nr Bonairelaan 4 Tel Nummer 035 53 99 906Postcode/plaats 1213 VH Hilversum Emailadres mercedes.de.miranda@Land Nederland endemol.nlAlgemeen tel. nummer 035 53 99 999

In le id in gEndemoI.com bouwt en exploiteert entertainment-websites, deze zijn gevuld met bijzonder dynamische informatie o.a. video en audio. Voor het beheren van deze informatie is Endemol.com opzoek naar een content management systeem. Het doel van de opdracht is het vinden van het juiste content management systeem voor Endemol.

Opdrachtomschrijving

Wat zijn de eisen die gesteld worden aan het content management systeem?Deze fase betreft een onderzoek naar eisen die gesteld worden aan een content management systeem.Wat zijn de eisen van Endemol c.q. @Fun?Wat zijn de eisen van de toekomstige content-beheerder(s)?Wat zijn de eisen van de gebruikers?

Wat is er beschikbaar op de markt?De fase impliceert een marktonderzoek.Welke content management systemen zijn er beschikbaar op de markt?Welke bedrijven brengen deze systemen op de markt? (achtergrond informatie)Welke systemen gebruiken andere (vergelijkbare) concerns?Wat zijn de mogelijkheden van het systeem?Wat zijn de prestaties van het systeem?Hoe gebruiksvriendelijk is dit systeem voor de gebruikers?Hoe zit het systeem technisch in elkaar (positieve en negatieve kanten van gebruikte techniek)?

Wat zijn de kosten van aanschaf, implementatie en onderhoud van het systeem?Wat zijn de gevolgen van het gebruik van dit pakket voor de betrokken organisaties?

Welke systemen zijn het beste voor Endemol?In deze fase wordt aan de hand van de resultaten een conclusie getrokken Voldoet een systeem aan de gestelde eisen?Als meerdere systemen voldoen, wat zijn dan de onderlinge verschillen?Als geen systeem voldoet, kan dan aan de eisen voldaan worden door de combinatie van een aantal systemen? Is het wellicht beter zelf een content management systeem te (laten) ontwikkelen?

Afstudeerrapport 21 mei 2001