56
အုန္းထမင္း မဂၤလာပါရွင္ ဒီေန႕ေတာ့ ကၽြန္မရ႕ မာင္ႏွမေတြကုအုန္းထမင္းခက္နည္းေလးေျပာျပပါရေစေနာ္။ အုန္းထမင္းခက္နည္း မးထားတ့ မာင္ႏွမေတြအတြက္ ထမင္းခက္တ့ေပါင္းအုိးန႕ အုန္းထမင္း ခက္နည္းေလး ကုပာျပပါမယ္ေနာ္။ အုန္းထမင္းခက္ဖုိ႕ လုိအပ္တ့ပစၥည္းေတြကေတာ့ ဆန္ႏုိ႕ဆီဗူး () လံုး အုန္းႏုိ႕ရည္ () ဗူး ဆား လက္ဘက္ရည္ဇြန္း () ဇြန္း သၾကား လက္ဘက္ရည္ဇြန္း () ဇြန္း (အခိၾကိက္ရင္ပုိထည့္ပါေနာ္) ၾကက္သြန္နီ ဥၾကီးၾကီး လံုး ဆီ ထမင္းစားဇြန္း ဇြန္းတုိ႕ပါေနာ္။ ဆန္ကုသန္႕စင္ေအာင္ ရေဆးေပးပါ။ ၾကက္သြန္နီကုအခြံႏႊာ ရေဆးျပီး လးစိတ္ စိတ္ေပးပါ။ ပီးရင္ အလယ္ကေန ကန္႕လန္႕ထပ္စိတ္ေပးပါ။ အုိးတစ္လံုးကုိယူ မီးဖုိေပၚတင္ ဆီထည့္၊ အုန္းႏုိ႕ဗူးကုဖာက္ျပီးထည့္၊ ပီးရင္ ဆားန႕ သၾကားကုထည့္ေပးပါ။ ပီးရင္ မီးအသင့္အတင့္န႕ အ့ဒီအုန္းႏုိ႕ကုသံုးခြက္ ခြက္တင္ရေအာင္ကိေပးပါ။ ရလာတ အုန္းႏုိ႕ရည္ကုိလည္း ပန္းကန္လံုးထ ထည့္ေပးထားပါ။ ဆးထားတ့ ဆန္ကုrice cooker ထထည့္၊ ရကု႕ဆီဗူး လံုးခြန႕ ကိထားတ့ အုန္းႏုိ႕ရည္ကုထည့္ပါ။ ပီးရင္ လွီးထားတ့ ၾကက္သြန္ေတြကုထည့္ျပီး ထမင္းေပါင္းအုိးခလုပ္ကုပ္လုိက္ရံုပါပေနာ္။ ထမင္းအုိး ပြက္လာတ့အခိန္ကရင္ေတာ့ ထမင္းအုိးကုအထက္ေအာက္ ႕ေအာင္ မႊေပးပါေနာ္။ ထမင္းအုိး ခလုပ္တက္တက္ျပီးခင္းမွာလည္း ထမင္းမခူးလုိက္န႕ဦးေနာ္။ အနည္းဆံုး ၁၅ မိနစ္၊ မိနစ္ ၂၀ လာက္ ပ္ေပးထားလုိက္ဦးေနာ္။ ပီးမွ ထမင္းခူးပါေနာ္။ အုန္းထမင္းန႕ တြစားတတ္တ့ဟင္းေတြကေတာ့ ၾကက္သားဟင္း၊ အမႏွပ္၊ သခြားသီးသနပ္၊ ဘာလေခာင္ ၾကာ္၊ သခြားသီး၊ တညင္းသီးျပတ္၊ ခဥ္ေပါင္ (သုိ႕မဟုတ္) ကင္ပြန္းခဥ္ရြက္ ဟင္းရည္တုိ႕ပါေနာ္။ ကၽြန္မတုိ႕အိမ္မွာေတာ့ အုန္းထမင္းခိးန႕ မုန္႕ဟင္းခါးကုတြစားတတ္ပါတယ္။ အုန္းထမင္းန႕ ဒူးရင္းသီးန႕နယ္၊ သၾကားေလးဆားေလးထည့္ျပီး နယ္စားတတ္ပါတယ္။ သရက္သီးမွည့္န႕လည္း စားတတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလေတာ့ အမသားၾကြပ္ေၾကာ္၊ ၾကက္သားၾကြပ္ေၾကာ္တုိ႕န႕လည္း စားတတ္ပါတယ္။ အုန္းထမင္းအိမ္မွာခက္ျဖစ္တ့ေန႕ကမွ ဓာတ္ပံုတင္ေပးမယ္ေနာ္။ အခုေတာ့ အင္တာနက္ထက အုန္းထမင္းပံုေလးန႕ပ အာသာေျဖလုိက္ဦးေနာ္။ မွတ္ခက္။ ဆန္ေပာ့မယ္လုိ႕ ထင္ရင္ ရေလာ့ထည့္ပါေနာ္။ ရုိးရုိးဆန္ကုဘာစမာတီဆန္ေလး ရာျပီးခက္ရင္ ထမင္းသား ပုိလွပါတယ္ေနာ္။

Cook Traditional Food

Embed Size (px)

DESCRIPTION

For my friends who are interesting in cooking... LOL

Citation preview

Page 1: Cook Traditional Food

အနးထမငး

မဂၤလာပါရင ႕ ႕ ႕ ဒေန႕ေတာ ကၽြနမရ႕ ေမာငႏမေတြက အနးထမငးခကနညးေလးေျပာျပပါရေစေနာ။ အနးထမငးခကနညး ေမးထားတ ေမာငႏမေတြအတြက ထမငးခကတေပါငးအးန႕ အနးထမငး ခကနညးေလး က ေျပာျပပါမယေနာ။ အနးထမငးခကဖ႕ လအပတပစၥညးေတြကေတာ ဆနႏ႕ဆဗး (၃) လး အနးႏ႕ရည (၁) ဗး ေရ ဆား လကဘကရညဇြနး (၁) ဇြနး သၾကား လကဘကရညဇြနး (၁) ဇြနး (အခၾကကရငပထညပါေနာ) ၾကကသြနန ဥၾကးၾကး ၂ လး ဆ ထမငးစားဇြနး ၁ ဇြနးတ႕ပါေနာ။ ဆနက သန႕စငေအာင ေရေဆးေပးပါ။ ၾကကသြနနက အခြႏႊာ ေရေဆးျပး ေလးစတ စတေပးပါ။ ျပးရင အလယကေန ကန႕လန႕ထပစတေပးပါ။ အးတစလးကယ မးဖေပၚတင ဆထည၊ အနးႏ႕ဗးက ေဖာကျပးထည၊ ျပးရင ဆားန႕ သၾကားက ထညေပးပါ။ ျပးရင မးအသငအတငန႕ အဒအနးႏ႕က သးခြက ၂ ခြကတငရေအာငကေပးပါ။ ရလာတ အနးႏ႕ရညကလညး ပနးကနလးထ ထညေပးထားပါ။ ေဆးထားတ ဆနက rice cooker ထထည၊ ေရက ႏ႕ဆဗး ၂ လးခြန႕ ကထားတ အနးႏ႕ရညက ထညပါ။ ျပးရင လးထားတ ၾကကသြနေတြက ထညျပး ထမငးေပါငးအးခလပက ႏပလကရပါပေနာ။ ထမငးအး ပြကလာတအခနကရငေတာ ထမငးအးက အထကေအာက ႏ႕ေအာင ေမႊေပးပါေနာ။ ထမငးအး ခလပတကတကျပးခငးမာလညး ထမငးမခးလကန႕ဥးေနာ။ အနညးဆး ၁၅ မနစ၊ မနစ ၂၀ ေလာက ႏပေပးထားလကဥးေနာ။ ျပးမ ထမငးခးပါေနာ။ အနးထမငးန႕ တြစားတတတ ဟငးေတြကေတာ ၾကကသားဟငး၊ အမႏပ၊ သခြားသးသနပ၊ ဘာလေခာင ေၾကာ၊ သခြားသး၊ တညငးသးျပတ၊ ခဥေပါင (သ႕မဟတ) ကငပြနးခဥရြက ဟငးရညတ႕ပါေနာ။ ကၽြနမတ႕အမမာေတာ အနးထမငးခးန႕ မန႕ဟငးခါးက တြစားတတပါတယ။ အနးထမငးန႕ ဒးရငးသးန႕နယ၊ သၾကားေလးဆားေလးထညျပး နယစားတတပါတယ။ သရကသးမညန႕လညး စားတတပါတယ။ တစခါတေလေတာ အမသားၾကြပေၾကာ၊ ၾကကသားၾကြပေၾကာတ႕န႕လညး စားတတပါတယ။ အနးထမငးအမမာခကျဖစတေန႕ကမ ဓာတပတငေပးမယေနာ။ အခေတာ အငတာနကထက အနးထမငးပေလးန႕ပ အာသာေျဖလကဥးေနာ။ မတခက။ ဆနေပာမယလ႕ ထငရင ေရေလာထညပါေနာ။ ရးရးဆနက ဘာစမာတဆနေလး ေရာျပးခကရင ထမငးသား ပလပါတယေနာ။

Page 2: Cook Traditional Food

မာလာဟငး

အားလးမဂၤလာပါရင။ ဒေန႕ဥပသေန႕လညးျဖစတအတြက ကၽြနမတ႕အမမာ ဆြမးခငအတြက ျပငဆငရတယ၊ ဥပသေစာငမယအေမလညး စားလ႕အဆငေျပေအာင၊ အကန႕ေမာငေလးကလညး ဆနးေဒးပတရကမ႕ အမလာမယဆေတာ လစတနးေလး မာလာဟငးလပျဖစခတာပါေနာ။ အဒါန႕ တစဆကတညး မာလာဟငးခကနညးေမးထားတ ကးကး၊ ျမတေလးပနးတ႕န႕ ေမာငႏမအားလးတ႕အတြက ကၽြနမ မာလာဟငးလပနညးေလး မေ၀ပါရေစေနာ။ မာလာဟငးလ႕ ဆေပမယ အသးအရြကေတြက ေရေႏြးေဖာျပး မာလာဟငးအႏစန႕သပရတာပါ။ လအပတပစၥညးေတြကေတာ အမယမားေပမယ ကယ၀ယလ႕လြယမယ၊ ေစးႏႈနးလညး သကသာတအမယမးကသာ ေရြး၀ယျပး ထညလ႕ရပါတယ။ ကၽြနမ လအပတအမယေတြအားလးကေတာ ခေရးေပးပါမယ။ ဒါေပမယ အကနမထညလညး ဘာမမျဖစပါဘး။ ကၽြနမကယတင အရြကအမယအစ ၀ယမရလ႕ မထညပါဘး။ (ကၽြနမတ႕မသားစ ဒေန႕လစေတာ ၁၅ ေယာကရတယ။ အမမာ ၁၅ ေယာကစာ ခကတယဆေပမယ အခ လအပတပစၥညးေတြကေျပာတအခါမာ အတအကမေျပာေတာဘး၊ အသးအရြကန႕ အျခားအေျခာကအျခမးက စတၾကက လသေလာကထညႏငပါတယ။ အႏစလပတေနရာမာေတာ ကၽြနမ ၅ ေယာကစာ ျပငဆငတ ႏႈနးန႕ ေျပာျပပါမယ။ ဒါေပမယ ကယႏစသကရင ႏစသကသလ အဆာပလာ၊ အရသာ၊ အေမႊးန႕သာတ႕က ကျပးထညသးႏငပါတယ။ ဥပမာ အခမႈန႕မစားတသအတြကဆရင ခေနာၾကကသားမႈန႕က ေျပာငးသးလ႕ရပါတယ) (က) ပါ၀ငတအသးအရြကအမယေတြကေတာ မနညငးျဖ၊ ကကလန၊ ကနစြနးရြက၊ ၾကာစြယ၊ ပပငေပါက၊ မနလာဥန၊ အာလး၊ ၾကကသြနျမတ (မၾကကရငမထညလညးရပါတယ) ပနးမနလာထပ (ဘရကလဆရင ပေကာငးပါတယ)တ႕ပါေနာ။ (ခ) အျခားလအပတာေတြကေတာ ပျပားေျခာကေခါကဆြအမင ပျပားေျခာကအလပ ၀ဥေခါကဆြအၾကည (အညေရာင၊ အစမးေဖာေရာငရပါတယ။ ၾကကတာသးပါ) ေကာကပြင အျဖ (ေရခမႈလ႕လညး ေခၚၾကပါတယ) ၾကြကနားရြကမႈ ခတာပနးေျခာက (မၾကကတတရင မထညပါန႕) တ႕ပါေနာ။

Page 3: Cook Traditional Food

(ဂ) ဟငးအႏစအတြက လအပတပစၥညးေတြကေတာ (၅) ဥးစာအတြက ျပငဆငျခငး ၾကကသား အသားေကာငးေကာငး (၂၅) ကပသား ပျပား (၂) တး ငရတသးခြၾကမးမႈန႕(ငါးကပသား) ေျမပ (ငါးကပသား) ႏမး (ႏစကပခြသား) ၾကကသြနျဖ (ဥတစလးမး ၁၀ ဥ) ၾကကသြနန (အရြယေတာအလး ၃ လး) ခငး ဆား သၾကား အခမႈန႕ ေကာမႈန႕ (မၾကကရင မသးပါန႕ေနာ) ခေနာၾကကသားမႈန႕ နႏြငးမႈန႕ ဆ (ပဆ ၁၅ ကပသား+ ႏမးဆေမႊး လကဘကရညအၾကမးပနးကနလးတစလး) ရယဒမတမာလာဟငးအႏစထပ (၁) ထပတ႕ပါေနာ။ (ဃ) ျပငဆငခကျပတျခငး ညက ေမာငႏမတေတြ တဗၾကညၾက၊ စကားေျပာၾက၊ မးပတကၾကန႕ ကယစအလပလပၾကရငး အကက ဒေန႕မနကပငးက ဆြမးဟငးခငပ႕ရမာက သတရျပး မနကေစာေစာမ ၀ဥေခါကဆြက ေရစမရင အႏးၾကာမာစးလ႕ တပလန႕ပါတယ။ နငတ႕ေခါကဆြေရစမထားၾကဥးေနာတ။ ဟတကဆျပး ကၽြနမညမ အလတမက ေခါကဆြက ေရထစမပါတယ။ ျပးေတာ မနကကရင ေရစမရမယ အေျခာကအျခမးေတြျဖစတ ေကာကပြငအျဖ၊ ၾကြကနားရြကမႈ၊ ပနးေျခာက၊ ပျပားေျခာကေခါကဆြန႕ ပျပားလပတ႕က ေမာငႏမတေတြ တစေယာကတစလက ၀ငးကရငး အဆငသငျပငထားပါတယ။ အေမက အပရာ၀ငခါနး ေခါကဆြက ၾကညလကေတာ ေခါကဆြက ေတာေတာမာေသးတာမ႕ ဒအတငးပ ေရစမထားျပး အပရာ၀ငၾကလ႕ မာျပး အေမအပရာ၀ငသြားပါတယ။ အေမလညးအပရာ၀ငသြားျပဆျပး ေမာငႏမေတြ တးတးတးတးန႕ တြတထးေနတာ အေမက အပရာထကေန ကေလးေတြ မအပၾကေသးဘးလား၊ မအပေသးရငလညး ပတ၀နးကငကအားနာဥးတ သတေပးေတာ ေမာငႏမေတြ ဇကကေလးပသြားျပး အပရာ၀ငဖ႕ အသးသးျပငၾကပါတယ။ ေမာငေလးကေတာ မမၾကး မနကက ႏႈးဥးတ။ မနကကေတာ အပယာႏးႏးခငး ရငတမမန႕ ေခါကဆြဇလကသြားၾကညမတယ၊ ေတာပါေသးရ႕ ေခါကဆြေတြ ဘာမမျဖစေသးဘး (ေပာျပတာေတြျဖစမသြားတာမ႕ အသကရေခာငသြားပါတယ)။ ျပးေတာမ မကႏာသစ၊ သြားတကျပး ေခါကဆြေတြက ဆယယထားျပး တျခားအေျခာကအျခမးေတြက တစမးစက ဇလတစလးစမာထညျပး ေရန႕တစရည ေဆးျပးေတာ ေရေႏြးၾကကသးေႏြးန႕ စမပါတယ။ ပနးေျခာကက အပြလြယတာမ႕ ပနးေျခာကပြလာတာန႕ တျပငနက ေရထပေဆး၊ ပနးေျခာကထက ၀တဆတငေတြက ဖယရားျပးျပး ပနးေျခာကေတြက ထးခညလကပါတယ။ ၾကြကနားရြကမႈေျခာက၊ ေကာကပြငတ႕က တစကကစာအရြယေတာေလးေတြ ျဖစေအာင ညပထားပါတယ။ ပျပားလပန႕ ပျပားေျခာကေခါကဆြကလညး ေရစမတာန႕ ပြလာတာမ႕ ျပးတာန႕ ေရသြနျပး ပျပားေခါကဆြဖတေလးေတြက ေျခာကလကမအရညေလာကရေအာင ကပေၾကးန႕ ညပပါတယ။

Page 4: Cook Traditional Food

အဒါေတြက တစေယာကကလပေနတအခနမာ ညမအငယမက မနညငး၊ ကနစြနး၊ ကကလနစတာေတြက ေရစငေအာငေဆး၊ သးလကမအရြယေလးေတြျဖစေအာင ျဖတေတာကျပး ေရစမထားေပးပါတယ။ မနလာဥနန႕ အာလးက အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး အတြန႕ေလးေတြရေအာင ေကာကေကာလးတဓားေလးန႕ အရညလကေရာ အ၀ငးေလးပါရေအာင လးပါတယ။ အကကေတာ ၾကကသားေတြက ေရစငေအာငေဆး၊ အေရခြႏႊာျပး ေတာကေတာကစငးပါတယ။ ျပးေတာမ ေထာငးထားတ ခငး၊ ၾကကသြနျဖရယ၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕တ႕န႕ ေရာနယျပး ႏပထားပါတယ။ ၾကကသြနနဥေတြကလညး အခြႏႊာေရေဆးျပး ႏပႏပစငးထားပါတယ။ ပျပားကေလး ေသးေသးေလးေတြျဖစေအာင ႏပႏပစငးျပးဆား၊ သၾကားန႕ နယေပးထားပါ။ ေမာငေလးကေတာ ေျမပက ၾကတစကထထညျပး ၾကတပါတယ။ ႏမးက သန႕စငေပးပါတယ။ ငရတသးအၾကမးမႈန႕ကလညး တစခါၾကတလကပါတယ။ ျပးေတာမ ပနးကနလးတစခစထ ထညေပးထားပါတယ။ အားလးျပငဆငေနတအခနမာ ကၽြနမက အးခပၾကးၾကးတစလးက ယ၊ ေရတစ၀ကေလာကထညျပး မးအားေကာငးေကာငးန႕ ေရေႏြးတညဖ႕ မးဖေပၚတငပါတယ။ ေရေႏြးပြကပြကဆလာတအခါကရင ေခါကဆြဖတေတြက ထညျပး အဖးအပထားပါတယ။ ေခါကဆြဖတေတြ ပြကပြကဆလာတအခါ အေပၚေအာက ႏ႕ေအာင ေမႊ၊ အဖးအပေပးျပး ေနာကထပ ငါးမနစေလာကထပတညေပးပါ။ ေနာကတစေခါက ထပျပး ဆလာတအခါ ေခါကဆြ အ၊ မအျမညးၾကညပါ။ ေခါကဆြအျပဆရငေတာ ေခါကဆြဖတေတြက ဆယယျပး အဒကနတ ေရေႏြးထမာပ ေကာကပြင၊ မႈေျခာက၊ ပနးေျခာက၊ ပျပားလပတ႕က ထညျပး ဆေအာငတညလကပါတယ။ အဒအခနမာ ခနက ေခါကဆြဖတေတြက ေရေအးန႕ေဆးျပး စကာန႕ စစေပးထားပါ။ ျပတအးဆရငေတာ အထက အဖတေတြက ဇကာန႕ ဆယယျပး အေအးခထားေပးပါ။ ဒတယအေနန႕ ဟငးအႏစျပငဆငပါမယ။ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဆထည၊ ဆပလာတအခါ နႏြငးမႈန႕ေလး နညးနညးခပလကျပးေတာ ႏပႏပစငးထားတ ၾကကသြနနက အရငထညပါတယ။ ၾကကသြနႏြမးတာန႕ ႏပႏပစငးထားတ ၾကကသားေတြန႕ ပျပားေတြကထညျပး သမေအာငေမႊပါတယ။ ၃ မနစေလာက ၾကာရင ၾကတထားတ ေျမပေတြကပါထညျပး အားလးသမေအာငေမႊျပး ေၾကာေပးပါတယ။ ဆမားတအတြက ေၾကာရတာအဆငေျပပါတယ။ ကကခါနးရင ေမႊရတာ ပျပး သြကလာသလ အေရာငကလညး တျဖညးျဖညးေရႊအေရာငဘကက ေျပာငးလာပါတယ။ အဒအခနမာ ၾကတထားတ ငရတသးမႈန႕ေတြကပါ ထညျပး ေၾကာေပးပါ။ (တခ႕က ငရတသးက ဒအခနမ ထညရင ကကပါမလား၊ အေစာၾကးကတညးက ဘာလ႕မထညတာလလ႕ ေမးႏငပါတယ။ အေစာၾကးကတညးက ထညရင ငရတသးေညာန႕ပျပငးသလ ငရတသးကၽြမးသြားမာလညး စးရပါတယ။ အခေနမ ထညလညး ငရတသးက ကကပါတယေနာ။) ျပးရင မာလာဟငးရယဒမတအႏစထပကထညျပး သမေအာငေမႊေပး၊ ေနာကဆးကေတာမ ႏမးကထည၊ အေပါအငအတြက ဆား၊ သၾကား၊ ဟငးခတမႈန႕တ႕က ထညေပး၊ ျပးေတာရင ႏမးဆေမႊးေလးအပျပး မးဖေပၚကေန ဟငးအႏစအး ခလ႕ရပါျပေနာ။ အဒါဆရငေတာ ဆရႊရႊ၊ အေရာငရရ၊ အန႕ကေတာ ေမႊးၾကငေနျပး စပစပဆမဆမေလး အရသာရတ ဟငးအႏစရပါျပ။ ေကာမႈန႕ထမငးစားဇြနးတစဇြနးက ေရလတာ၀ကရယ၊ ဆားေလး၊ အခမႈန႕ေလးနညးနညးထညျပး ကေပးထားပါ။ ေကာရညခပကကအတြကေပါေနာ။ (တခ႕ကေတာ မၾကကတတပါဘး။ မၾကကရင မထညပါန႕ေနာ) အသးအရြကေတြျပတဖ႕ပ ကနပါေတာတယ။ အးတစလးထ ေရတ၀ကေလာကထည၊ အဖးအပ၊ မးဖေပၚတငျပး ေရေႏြးအးဆေအာငတညပါ။ ေရေႏြးအးဆျပဆရငေတာ အႏးၾကာမယ အာလး၊ မနလာဥန တ႕က အရငထညျပး အဖးခဏအပျပးတညထားပါတယ။ ခဏေနလ႕ ပြကျပဆရင မနညငးအရးပငးေတြ၊ ၾကာစြယေတြထညျပတ၊ ျပးရင ကနဇြနးရြက၊ မနညငးရြကစတာေတြက ထညျပတျပး အရမးမႏးသြားခင၊ အရြကအေရာင

Page 5: Cook Traditional Food

ခပစမးစမးေလးေတြအခနမာ ဇကာန႕ ဆယယျပး၊ ေရခေရန႕ စမေပးျပးေတာမ ဇကာန႕ ေရစစ ေပးလကပါေနာ။ ေရခေရန႕ စမလကတအတြက အရြကအေရာငလညး စမးစမးေလးေတြပ ျဖစေနေစတအျပင အသးအရြကေတြက ကၽြတကၽြတေလးန႕ စားလ႕ပေကာငးပါတယေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ ဟငးနယဖ႕အတြက ဇလၾကးၾကးတစလး (ကၽြနမတ႕အမမာေတာ လမားလြနးလ႕ လငဗနးၾကးထ ထညနယရတယ :P) ထက အသးအရြကေတြရယ၊ ေခါကဆြန႕ အျခား အဆာပလာေတြရယ၊ ေကာရညေလးရယ၊ ျပးေတာ ဟငးအႏစေတြထညျပး အားလးက သမေအာင ေမႊပါတယ။ နယတအခါ ဟငးရြကေတြ ေၾကမသြားရေအာင ညပန႕ႏ႕ေအာငလပေပးပါေနာ။ အရသာအေပါအငကလညး ျမညးျပး လတအရသာက ထပျဖညပါေနာ။ အခဥအတြကကေတာ ကၽြနမက သပရာရညထညျပး တစခါတညး နယလကပါတယ။ အဒလ မၾကကၾကဘးဆရငေတာ မနကညးႏစအခဥ ခပစပစပေလးန႕ တြဖကသးေဆာငႏငပါတယေနာ။ အဒါဆရငေတာ မာလာဟငးရပါျပေနာ။ ဆြမးခငထလညးလလကရတယ။ အေမလညး ေပာသလ ကၽြနမတ႕ ေမာငႏမေတြလညး အရမးေပာပါတယ။ ခကနညး ကြလြေကာငး ကြလြႏငပါတယ။ ကၽြနမတ႕ မသားစအၾကက ခကထားတာမ႕ ဆငက ခကနညးန႕ တမာမဟတပါဘး။ ကၽြနမရ႕ ေမာငႏမေတြအားလး အဆငေျပလမမယလ႕ ေမာလငပါတယေနာ။

Page 6: Cook Traditional Food

ေရႊေတာငေခါကဆြ

မဂၤလာပါရင ႕ ႕ ႕ ဒေန႕ေတာ ကၽြနမဘေလာဂမာ မဂ၀ယလေမးထားတ ေရႊေတာငေခါကဆြခကနညး ေလးက ေျပာျပပါရေစေနာ။ ေရႊေတာငေခါကဆြခကဖ႕ လအပတပစၥညးေတြကေတာ ေခါကဆြအျပား၊ ၾကကသား၊ အနးႏ႕ဥးရည၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ ခငး၊ မန႕ၾကြပေၾကာ၊ ငရတသးအေရာငမႈန႕၊ ငျပာရည၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ ပမႈန႕အကကမႈန႕၊ ငရတသးအေလာမႈန႕၊ သပရာသးန႕ ဆ၊ ၾကကသြနျမတတ႕ပါေနာ။ ေရႊေတာငေခါကဆြအတြက ဂေခါကဆြ အျပားဖတက ေရြးပါတယ။ ေခါကဆြအလးထကစာရင ပျပး စားေကာငးပါတယ။ ၾကကသားကေတာ အရးအသားခြျပး သးသန႕ဖယေပးထားပါ။ ၾကကသားအသားေတြက လကတစလးခန႕အရြယေတြရေအာင လးထားေပး၊ ၾကကရးေတြကလညး အရြယေတာေလးေတြရေအာင ခတထစျပး ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕န႕ ေသခာႏေအာငနယေပးထားပါေနာ။ ၾကကသြနျဖ၊ နန႕ ခငးတ႕က အခြႏႊာျပး ေရေဆးေပးထားပါ။ ခငး၊ ၾကကသြနျဖ၊ နတ႕က ငရတသးအေရာငမႈန႕န႕အတ မညကတညကေလး ေထာငးေပးထားပါေနာ။ ၾကကသြနနအစမးအနညးငယကလညး ပါးပါးလး၊ ေရစငေအာငေဆးျပး ေရစစေပးထားပါေနာ။ ၾကကသြနျမတေလးေတြကလညး ေရေဆးေပးထားပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတငျပးေတာ မန႕ၾကြပေၾကာဖ႕ အရငျပငပါမယ။ မန႕ၾကြပဖတမရရင ေခါကဆြဖတကပ ေၾကာလ႕ရပါတယေနာ။ မန႕ၾကြပေၾကာဖ႕ ဆပလာျပဆရင မန႕ၾကြပဖတ ထညျပး မးအသငအတငန႕ မတးေအာငေၾကာျပး ဇကာတစခထမာ မနၾကြပေၾကာေတြထညျပး ဆစစေပးထားပါ။ မန႕ၾကြပေတြဆညျပးသြားျပဆရင အဒဆဒယအးထမာပ နႏြငးမႈန႕ေလးခပျပးေတာ ေထာငးထားတ ငရတသး ၾကကသြနေတြထညျပး ဆသတပါေနာ။ ၾကကသြနေတြႏြမးျပး စမးန႕ေပာကျပဆရင နယထားတ ၾကကသားအသားေတြထညျပး ဆသတထားတ ငရတသးအႏစေတြန႕ သမေအာငေမႊျပး ၾကကသားထက ထြကလာမယအရညန႕ အဖးအပျပး တစရညတညေပးပါ။ ပထမတစရည လးေရခမးသြားျပဆရင ေနာကထပ ေရနညးနညးထပထညျပး ၾကကသားႏးေအာင တညေပးပါ။ ဟငးအး ေရခမးခါနးကရင ဟငးအေပါအငျမညးျပး လတအရသာထပျဖညေပးပါ။ ဟငးအးအေရာငလေအာငေရာ၊ အခဓာတရေအာငေရာဆရင ပငျပာရညအပစ နညးနညးထညေပးျပး မးပတျပး ဟငးအးခေပးပါေနာ။ အနးႏ႕ဥးရညက အနးဆျဖစေအာင ခကဖ႕အတြက အးတစလးထမာ အနးႏ႕ဥးရညေတြကထည၊ ဆားေလးနညးနညးထညျပး အနးႏ႕ရညခမးျပး ဆျပနတအထ တညေပးပါ။ အနးႏ႕ဥေလးေတြရလားျပး ဆျပနလာျပဆရငေတာ မးပတျပး အနးႏ႕ဆက သပသပပနးကနလးတစလးထ ထညေပးထားပါေနာ။ ၾကကရးေတြကလညး ခငးအ၀ငးဖတေလးေတြလးျပး အးတစလးထေရထည ၾကကရးထညျပး ျပတေပးထားပါ။ ၾကကရးျပတရညပြကပြကဆလာျပဆရင သငေတာတအရသာေလးထညျပး ၾကကသြနျဖဓားျပားရကျပး ထညေပးပါ။ ၾကကရးျပတကေတာ ၾကာၾကာတညေပးႏငေလ ေကာငးေလပေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မန႕ပြျပငမယေနာ။ ပနးကနတစခပထက ေခါကဆြဖတထည၊ ျပးရင ၾကကသားဟငးေလးထည၊ အနးႏ႕ခကေလးဆမး၊ ၾကကသြနနေလးထည၊ (ၾကကတတရင ပပငေပါကေလး ေရေႏြးေဖာျပး ထည) ငျပာရည၊ ပမႈန႕အကက၊ ငရတသးအေလာမႈန႕ေလးထည၊ အခမႈန႕န႕ သပရာရညေလး ညစထညျပး အားလးႏ႕ေအာငနယေပးပါ။ အရသာကလညး ကယလခငတအရသာရေအာင ျပျပငေပးပါေနာ။ ေနာကဆးကမ မန႕ပနးကနေပၚမာ မန႕ၾကြပေၾကာေလးျဖး၊ ၾကကသြနျမတေလးျဖးလကပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ ေရႊေတာငေခါကဆြသပေလးရပါျပေနာ။ ၾကကရးဟငးခေလးကေတာ ငရတေကာငးမႈန႕ေလး ျဖးျပးသးေဆာငပါေနာ။ ကၽြနမကေတာ ေရႊေတာငေခါကဆြက အနးဆန႕ခကတာမ႕ အတယလ႕ ထငမပါတယ။ အဒါေၾကာငမ႕ ၾကကရးဟငးခါး ပြကပြကဆလာျပဆရင ၾကကသြနျဖဓားျပားရကထညတ အခနမာ ငရတသးစမးေလးေတြ မညကတညကေလး ေထာငးထညလကေသးတယ။ ျပးေတာမ ဟငးခပနးကနလးထက ငျပာရညေလးရယ သပရာရညခဥခဥေလးညစထညလကတယ။ အဒေတာ ၾကကရး ဟငးခါးခဥငစပေလးရယ၊ ေရႊေတာငေခါကဆြအအေလးရယ လကဖကသြားတာမ႕ေလ။ ကၽြနမရ႕ ေမာငႏမေတြလညး အအအဆမၾကကတတတသအတြက အအဆမဆမေလး၊ ခဥငစပ ၾကကတတတသေတြအတြက ခဥငစပ ေရႊေတာငေခါကဆြေလးက ၾကကရးဟငးခါး ပပေလးန႕ ခကစားၾကညၾကပါဥးေနာ။ မဂ၀ယလလညး ေကနပမယလ႕ ထငပါတယေနာ။ လတာရရငလညး ေျပာပါေနာ။

Page 7: Cook Traditional Food

ေမာလျမငမန႕ဟငးခါး

မဂၤလာပါရင ႕ ႕ ႕ ဒေန႕ေတာ ကၽြနမရ႕ ခစေမာငႏမမားက ေမာလျမငေရစမမန႕ဟငးခါးခကေကၽြး ပါဥးမယေနာ။ ေရစမမန႕ဟငးခါးလ႕ေခၚရတာက လကညစေရစမမန႕ဖတက ငါးျပတမန႕ဟငးခါးရညန႕ တြဖကသးေဆာငရတာေၾကာငပါ။ ကၽြနမတ႕ေမာလျမငမာေတာ ေရစမမန႕ဟငးခါးဆရင ကေလး၊ လၾကးမေရြး ၾကကႏစသကၾကပါတယ။ ေမာလျမငမန႕ဟငးခါးအတြက လအပတပစၥညးေတြက အရငေျပာျပမယေနာ။ ကၽြနမက ဟငးခကတအခါ အတငးအဆက မထညဘ ပစၥညးနာမညကေတြကသာ ေရးခေလရပါတယ။ အဒါဘာလ႕လ ဆေတာ ကၽြနမတ႕အမက မသားစမားေတာ အမားၾကးခကရပါတယ၊ ဥပမာ မန႕ဟငးခါးဆရင တစရကစာ (ထမငးလြတစားဖ႕) အတြကဆရင သးပာေလာကခကရတာဆေတာ အတငးအဆေတြက ကၽြနမ ထညမေျပာဘ ဒအတငးေရးလကတာပါေနာ။ ဒအတငးပ အေပါအငကလညး ကယႏစသကမယ အရသာအလက ခနဆျပး ထညလကတာေၾကာငပါေနာ။ ေရစမမန႕ဖတလပနညးကေတာ ေနာကတစခါ သးသန႕လပေပးပါမယေနာ။ အခေတာ မန႕ဟငးရညခကနညးက အဓကထားျပးေျပာပါမယ။ အ ႕ ႕႕ ေလရညေနျပနျပ ႕ ႕႕ လအပတာေတြကေတာ ငါးေရႊ ဒါမမဟတ ငါးခ၊ ကလားပ၊ ခငး၊ စပါးလင၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ ငျပာရည၊ ငါးပစမးစားအနညးငယ၊ ဟငးခတမႈန႕၊ နႏြငးမႈန႕၊ ငရတသးအကကမႈန႕၊ ဆားန႕ ဆအနညးငယတ႕ပါေနာ။ မန႕ဟငးခါးန႕ တြဖကစားသးမယ အေၾကာ (ပေၾကာ၊ ၾကကသြနေၾကာ၊ ဗးေၾကာ၊ ငါးဖယေၾကာ)၊ ဘဥ၊ မန႕ဟငးခါးဖတ၊ နနပငန႕ ပေတာငရညတ႕လညး ပါပါတယ။ ငါးက ေသခာေဆးေၾကာျပး ေခါငးျဖတ၊ ဗကခြျပးကလစာေတြထတပစ၊ အရအရြေတြ စငေအာင ေဆးပစ၊ ျပးေတာမ ငါးက ဆား၊ နႏြငး၊ ငါးပစမးစားအနညးငယတ႕န႕ နယထားေပးပါ။ စပါးလင အနညးဆး သးပငေလာကက အရြကေတြက ေရေဆး၊ ေသခာျဖတပစျပးေတာမ တစပတလ ထးေပးပါ။ စပါးလငအရငးပငးကလညး ေရစငေအာင ရြကကရြကၾကား ေသခာေဆးေၾကာျပး ဓားေနာငန႕ ခပနာနာေလး ထေပးလကပါ။ ျပးေတာမ ငါးျပတတအခါ ေရာျပတဖ႕ အသငျပငေပးထားပါ။ ငါးျပတဖ႕အသငျဖစျပ ဆရငေတာ မးဖေပၚမာ မးအားပမနန႕ပ ငါးျပတအးတညေပးပါ။ ငါးျပတအးထက နယထားတငါး၊ စပါးလင၊ ငျပာရညအနညးငယန႕ ေရက အနညးဆး ငါးျမပတအထ ထညျပး ျပတေပးပါ။ ငါးျပတက တစဘကက ကကျပဆရင ဟဘကလနျပး ျပတေပးပါ။ ငါးျပတရျပဆရငေတာ ငါးျပတရညထကေန ငါးကဆယယျပး အေအးခထားပါ။ ကလားပကေတာ ေရေႏြးေလးန႕(၃) နာရေလာကစမထားေပးပါ။ ငါးျပတအး မးဖေပၚကေန ကျပဆရငေတာ ကလားပျပတအးက မးဖေပၚတငေပးပါ။ ကလားပျပတအး မးဖေပၚ တညထားစဥမာ ခငး၊ စပါးလင၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနနတ႕က အခြသငရမာသင၊ ေရေဆးရမာက ေဆးျပးရင စပါးလငက ပါးပါးလး၊ ခငးကလညးအခြသငျပး မထမပါးလးေပးထားပါ။ ၾကကသြနျဖန႕ ၾကကသြနနကလညး အခြသငျပး ဆခကေၾကာဖ႕အတြက ပါးပါးလးသငတာလး၊ ဟငးအးထထညဖ႕အတြက ခငး၊ စပါးလငန႕ ၾကကသြနျဖနက အတေရာေထာငးဖ႕လညး ဖယသငတာဖယျပးေတာမ ၾကကသြနနဥ ခပေသးေသးေလးေတြက မန႕ဟငးရညထ

Page 8: Cook Traditional Food

ထညခပဖ႕ အခြႏႊာေရေဆးျပး သးသန႕ဖယထားေပးပါ။ မန႕ဟငးခါးအးထထညခကမယ အဆာပလာေတြ ျပငထားျပးရငေတာ ငါးအရးႏႊငပါေနာ။ အသားေတြက သးသန႕ဖယထားျပး ငါးအရးေတြက ငရတဆေလးထအသာထညေထာငးျပး အရးေတြက ေရဇလေလးထထညျပး ေရငငယပါေနာ။ ပျပတတာႏးျပးဆရငလညး ပက စကာန႕တက၊ ဒါမမဟတ ၾကတစကန႕ၾကတေပးပါ။ အားလးအသငျဖစရင မးဖေပၚ ဒယအးတည ဆထည၊ ဆပလာျပဆရင နႏြငးမႈန႕ေလးထည၊ ျပးေတာ ပါးပါးလးထားတၾကကသြနျဖေတြထညျပး မးအသငအတငန႕ ဆခကေၾကာပါ။ ဆခကေၾကာေနစဥမာ ေမႊရငးန႕ ၾကကသြနအေရာငေလးရလာျပဆရင မးပတ၊ ဆခကအး မးဖေပၚကချပး ဆအပရနန႕ ဆခကကက ေအာငထားလကပါေနာ။ ျပးေတာမ ပနးကနလးေလးထ ဆခကေတြက ေျပာငးထညေပးပါ။ ျပးရင ဒယအးထက ဆေလးနညးနညးထပျဖညျပး ေထာငးထားတ ၾကကသြနျဖနခငးစပါးလငထက သးပႏစပက အရးႏႊငျပးသား ငါးသးပႏစပျဖငေရာကာ ဆသတျပး သးသန႕ဖယေပးပါေနာ။ မန႕ဟငးရညအးျပငရေအာငေနာ ႕ ႕ ႕ အးထမာ ငါးျပတရညထညပါ။ ျပးလငေရထပထညပါ။ ကလားပႏစႏင ဆမသတဘ ဖယထားေသာ ငါးႏငစပါးလငဂငး ၾကကသြနျဖနတ႕ကထညျပးတညေပးပါ။ ဆား၊ ငျပာရည၊ ဟငးခမႈန႕ထညပါ။ ပြကပြကဆလာလင ဆသတထားေသာ ငါးမားကထညပါ။ ဟငး အေပါအငက ျမညးၾကညပါ။ ၾကကသြနနအစမးေလးမားက ထညပါ။ ၾကကတတရင ငရတေကာငး မႈန႕အနညးငယထညပါ။ အဒါဆရငေတာ မန႕ဟငးရညအးရျပ။ ျမနမာျပညမာေတာ မန႕ဖတ၀ယရတာ လြယတယေလ။ ျပညပက ေမာငႏမမားအတြက မန႕ဖတျပတဖ႕က ပထမဥးဆးအးထမာ ေရထည ပြကပြကဆေအာငတညပါ။ မန႕ဖတရ႕အေပာအမာက မသေသးတအတြက ပထမအၾကမတြင မန႕ဖတအနညးငယသာထညျပတပါ။ ျပးလငမန႕ဖတကေမႊေပးပါ။ မေမႊမရင မန႕ဖတေတြပးကပသြားျပး မနပဘ စားမရျဖစသြားတတပါတယ။ သတထားျပး မန႕ဖတကျပတျပး ေရေအးေအးျဖင ေဆးပါ။ စကာန႕စစသညအခါ မန႕ဖတေအးေနေအာင ေရေဆးျပးမ စစပါ။ မန႕ဖတက သတထားျပတပါ။မန႕ဖတေအးသညအထ ေရေဆးရနသတျပပါ။ အေႏြးဓာတကနေနပါက မန႔ဖတမား ပးသြား ျပး စားမေကာငးျဖစတတပါတယေနာ။ နနပင၊ ၾကကသြနျမတ၊ ပသးတ႕က ေရစငေအာငေဆးကာ အေလာေတာလးထားပါ။ ၾကကဥျပတမား လးထားပါ။ ငရတသးအကကမႈန႕မားျပငထားပါ။ ငျပာရညခထားပါ။ သပရာသးမားစတထားေပးပါ။ ကယႏစသကမယအရသာျဖစေအာင ျပငဆငျပးစားေပါေနာ။ မန႕ပြျပငဖ႕ ပနးကနတစလးယ၊ မန႕ဖတထည၊ ဟငးရညပပေလးထည၊ ျပးေတာမ အေပၚကေန ဆခကထည၊ နနပင၊ ပသး၊ ငရတသးအကကမႈန႕၊ ဘဥ၊ ကၽြနမက ၾကကသြနေၾကာ ၾကကသမ႕ ၾကကသြနေၾကာထည၊ ငျပာရညေလး နညးနညးထည၊ သပရာရညေလးညစထညလကပါတယ။ အဒါဆရငေတာ ေမာလျမငမန႕ဟငးခါးေလးရပါျပေနာ။ ငါးျပတဟငးရည ခခေလးန႕ ေမာလျမငမန႕ဟငးခါး ရပါျပေနာ။

Page 9: Cook Traditional Food

ၾကကပေတ

ဒေန႕ ေမာလျမငအလြမးေျပ ၾကကပေတ လပစားၾကရေအာငေနာ။ ကၽြနမတ႕ ေမာငႏမေတြအားလး က ေမာလျမင၊ အမတ (၆) ယခင ေမာတလနးဂကဆင ေကာငးထြကေတြပါ။ တစေန႕မာ ကၽြနမက ဖရမတစခ မာ ေမာလျမငက ငယသငယခငးေတြန႕ မထငမတဘျပနဆရတအေၾကာငးက ေမာငႏမေတြန႕ ညစာစားတ အခနမာ ျပနေျပာျဖစရငးန႕ အထကတနးေကာငးသားဘ၀တနးက ေန႕ခငးမန႕စားေကာငးလႊတတအခါ ခဏခဏသြားစားျဖစၾကတ ၾကကပေတအေၾကာငးေျပာရငး အလြမးေျပ အမမာ ျပနခကစားခၾကတာေလးက ေမာငႏမေတြက တငေပးတာပါေနာ။ အ ႕ ႕ ႕ တစခေျပာခငတာက ၾကကပေတလ႕ ေခၚတာ ဟႏၵဘာသာစကားန႕လားမသဘးေနာ။ ကၽြနမလညး ေသခာမသဘး။ သတလရရငလညး ေျပာျပၾကပါဥးေနာ။ ၾကကပေတလပဖ႕ လအပတပစၥညးေတြကေတာ ကလားပလးအျဖ ႏ႕ဆဗး ၁ ဗး၊ အာလး ၅၀ ကပသား၊ ဘဥ ၁၀ လး၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ ခငး၊ မာဆလာအေမႊး၊ မာဆလာအစပ၊ ဖာလာေစ၊ ပဥးေတာသမ၊ ကရေ၀းရြက၊ ဆအနညးငယ၊ သခြါးသး၊ ေရာကရြက၊ ငရတသးစမး၊ ငရတသးအေလာမႈန႕၊ ဆား၊ နႏြငးမႈန႕တ႕ပါ။ ကလားပလးက မခကခင အနညးဆး ၈ နာရေလာက ေရစမေပးပါ။ ေရေအးန႕ စမလ႕ရသလ ေရေႏြးၾကကသးေႏြးေလးန႕ဆ ပျပး ေကာငးပါတယ။ ေရစမျပးသား ကလာပလးေတြေလးေတြက ဆယယျပးေတာ အးတစလးထထညျပး မးအသငအတငန႕ ကလားပႏးတအထ ျပတေပးပါ။ ေပါငးအးန႕ ျပတရင ပေကာငးပါတယ။ အာလးကလညး အလးလက ေရစငေအာငေဆးျပး ျပတေပးပါ။ ကလားပ ႏးျပဆရင ခဏအေအးချပး ပလးေတြက သပသပဆယယျပး ပျပတရညကေတာ အးထ ဒအတငးထားေပးပါ။ အာလးျပတႏးျပဆရငလညး အေအးခ၊ အခြႏႊာျပး အာလးေတြက အလးသပၾကးရင ခြစပေပါ၊ အလးသပမၾကးရငေတာ အလးလကပ ထားေပးပါေနာ။ ျပးရင ဘဥေတြက ကကေအာငျပတ၊ အေအးချပး အခြႏႊာထားေပးပါ။ ၾကကသြနျဖ ဥတစလး ၁၅ ဥေလာကက အေပၚယက အခြေတြေပးထားပါ။ ၾကကသြနန ၇ ဥကလညး အခြႏႊာေပးထားပါ။ ခငး လက၃ ဆစေလာကကလညး အခြသငေပးထားပါ။ ျပးရင ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ ခငးန႕ ဖာလာေစတ႕က မညကတညကေလး ျဖစေအာင ေထာငးပါ။ ကရေ၀းရြကက ေရစငေအာငေဆးျပး အရြကေလးေတြခညးရေအာင ေခၽြေပးထားပါ။ သခြါးသး၊ ငရတသးစမး၊ ေရာကရြကအနညးငယ၊ သပရာသး၊ ၾကကသြနစမးတ႕ကလညး ေရစငေအာငေဆးျပး ေရစစေပးပါေနာ။ သခြါးသး၊ ၾကကသြနနန႕ ငရတသးစမးတ႕က ခပပါးပါးလးေပးထားပါ။ ေရာကရြကကလညး ေရေဆးျပး ပါးပါးလးေပးထားပါ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဒယအးထ ဆေလးနညးနညးထညျပး ေထာငးထားတ ၾကကသြနေတြထညျပး ဆသတ၊ ၾကကသြနေတြ ႏြမးသြားျပဆရင ပဥေတာသမန႕ ကရေ၀းရြကထည၊ တစလကစတညး ကလားပထည၊ အာလးထည၊ ဆား၊ မာဆလာအေမႊးအစပထညျပး ဆသတေပးပါ။

Page 10: Cook Traditional Food

ပန႕အာလးထ အရသာ၀ငသြားရေအာင ဆသတတအခါမာ ေရေလးလကဘကရညပနးကနလး တစလးေလာက ထညျပး အဖးအပ၊ မးေလာျပး ေရခမးတအထ တညေပးပါေနာ။ ေရခမးသြားျပဆရငေတာ မးဖေပၚကေန ပအးခထားလကပါ။ ပျပတရညအးကမးဖေပၚ တငေပးျပး ပြကပြကဆေအာငတညပါ။ ဆလာျပဆတာန႕ ခနက ဆသတထားတ အာလးပေတြက ဟငးရညအးထထညပါ။ ဘဥျပတေတြလညး ထည၊ ဟငးအးအဖးအပျပး ပြကပြကဆေအာငတညေပးပါ။ ဟငးအးပြကပြကဆလာျပဆရင အေပါအငျမညးျပးေတာ လတအရသာ ထပထညျပး ဟငးအးက ပေနေအာင တညေပးထားပါ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ ပနးကနထက ပဟငးရညခပထညပါ။ အာလးတစလးန႕ ဘဥတစလးကေတာ ကယတာန႕ေပါေနာ။ ျပးရင လးထားတ သခြါးသး၊ ၾကကသြနန၊ ငရတသးစမးထည၊ သပရာရညေလးခပခဥခဥေလး ညစထည၊ ငရတသးအေလာမႈန႕ေလးထည၊ ေရာကရြကေလးထညပါေနာ။ ျပးမ ကယၾကကတတတအရသာ ခဥငစပက လသေလာကထညျပး ပပေလး သးေဆာငႏငပါျပေနာ။ ကၽြနမ အခေရးေနရငးန႕ ေနာကတစပနးကနေလာက စားခငေနေသးလ႕ တေတြးျမခေနရတယ ႕ ႕ ႕ ႕ ငတၾကးကလကတ ငါေနာ ႕ ႕ ႕႕

ရမးေခါကဆြ အရညေဖာ

ကၽြနမ ရမးေခါကဆြလပနညးေရးခဖးပါတယ။ အသပလပနညးေပါ။ အခတစခါေတာ ျမနမာျပညမာလညး ရေနတာမ႕ ရမးေခါကဆြအဖတလညး ၀ယရလညးလြယ၊ ရာသဥတေလးကလညး နညးနညးေအးေနတာမ႕ ရမးေခါကဆြက အရညေဖာလပနညးေလးက ေမာငႏမမားက လကဆငကမးပါရေစဥးေနာ။ လအပတပစၥညးေတြကေတာ၊ ရမးေခါကဆြဖတ၊ (အေစးအဖြယ) ကေတာ ကယၾကကႏစသကရာက ေရြးပါေနာ။ အသားေကာငးေကာငး၀ကသား၊ ၀ကနရး၊ ခရမးခဥသး၊ နာနတပြငအနညးငယ၊ ေျမပေလာ၊ ပငျပာရညအပစ၊ အက၊ ဆား၊ သၾကား၊ ငရတသးခြျခမး၊ နနပင၊ ၾကကသြနျမတ၊ ငရတေကာငးမႈန႕၊ အခမႈန႕အနညးငယန႕ ဆတ႕ပါေနာ။

Page 11: Cook Traditional Food

ၾကကဆထမငး

ၾကကဆထမငးက ခဥျခငးတကေနတ ကၽြနမညမေလးတစေယာကန႕ အကတစေယာကအတြက ဒပ႕စေလး တငပါရေစဥးေနာ။ ၾကကဆထမငးဆတာက ကၽြနမ လြနခတ ၅ ႏစေလာကက စျပး စားဖးတာပါ။ စစခငးစားဖးခါစတနးကေလ ဘယလအရသာလဆတာက ကၽြနမ မခစားတတဘး။ ေနာကပငး ကၽြနမ သငယခငးက ကၽြနမက မၾကာခဏ လပေကၽြးေတာမပ ၾကကဆထမငးက အရသာခစားတတသြားေတာတယ။ ၾကကဆထမငးလပဖ႕ လအပတပစၥညးေတြကေတာ ၾကကသား၊ ၾကကအဆျပင၊ ရမးဆန၊ ၾကကသြနန၊ ၾကကသြနျဖ၊ ခငး၊ သခြါးသး၊ နနပင၊ ဆား၊ အခမႈန႕၊ ငရတေကာငး၊ ပငျပာရညအက၊ သၾကားအနညးငယန႕ အခမႈန႕အနညးငယတ႕ပါေနာ။ ၾကကတစေကာငလးက အထက ကလစာေတြ ထတပစျပး ရငအပပငး၊ ေပါငပငးန႕ အသားမားတ အပငးေတြက သပသပ၊ အရးပငးေတြက သပသပခြထတေပးပါ။ ျပးရင ၾကကသားအားလးကသန႕စငေအာင ေရေဆးျပး ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ ပငျပာရညအကတ႕န႕ နယျပး ႏပေပးထားပါေနာ။ ၾကကအဆျပင ကလညး သန႕စငေအာင ေရေဆးေပးထားပါေနာ။ ရမးဆနႏ႕ဆဗး ၂ ဗးကလညး ေသခာစငေအာငေဆးျပး ေရစစေပးထားပါ။ ၾကကသြနန၊ ၾကကသြနျဖန႕ ခငးတ႕ကလညး အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး ၾကကသြနနက မထမပါးလးပါ။ ၾကကသြနျဖက ဓားျပားရကျပး၊ ခငးက ခပပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးထားပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရင ၾကကသားေရာအရးေတြကပါ အးတစလးထထည၊ ၾကကသြနျဖ ဓားျပားရကန႕ ပါးပါးလးထားတ ခငးေတြကထည ေရစပစပေလးထညျပး မးဖေပၚတငျပး ျပတေပးပါေနာ။ ပထမ လးရညခမးတာန႕ ၾကကသားအသားတးေတြက ဆယယျပး ကနတ ၾကကရးေတြထက ေရထပထညျပး ႏးေအာငျပတေပးပါေနာ။ ၾကကရးျပတထားတအခနမာ ဒဘကမးဖမာ ဒယအးတင၊ ဆနညးနညးထည၊ ဆပလာရင ၾကကအဆျပငကထညေၾကာျပး ၾကကဆထတယပါ။ ရလာတ ၾကကဆေတြထက မထမပါးလးထားတ ၾကကသြနနထညျပး ဆသတ၊ ၾကကသြနနႏြမးတာန႕ ဆထက ဆနထညျပး ေလာပါေနာ။ အဒအခနေလာကဆရင ၾကကရးျပတအးကလညး ပြကပြကဆျပေနာ။ Rice cooker ကယျပး ၾကကဆန႕ ေလာထားတဆနထည၊ ျပးေတာ ၾကကရးျပတ ႏ႕ဆဗး ၂ ဗးခြေလာကထညျပး တညပါေနာ။ ထမငးေပာသြားလ႕မျဖစဘးေနာ။ ထမငးအးတညထားတအခနမာ အခနက ဆယထားတ ၾကကသားအသားတးေတြက ဆပပထမာ ထညေၾကာပါေနာ။ တခ႕က ေၾကာတာမၾကကေတာ ၾကကသားေတြက ထမငးေပါငးအးထမာ ထမငးကကခါနးထညျပး အပန႕ ျပနႏပတယ၊ ျပနေပါငးတယ။ ၾကကသားအေပၚကေန ငရတေကာငးမႈန႕ေလးျဖးျပးေတာေပါ။ တခ႕ကလညး ၾကကကငန႕ စားၾကတယ။ ကယအၾကကေပၚ မတညျပး ကြပါတယ။ ကၽြနမကေတာ ၾကကသားက ထမငးေပါငးအးထ ျပနေပါငး လကတာပ။ ျမနလညးျမနတယေလ။ အလပလညး မမားေတာဘးေပါ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ ထမငးက ပစခြကေလးန႕ျဖစသြားေအာငပနးကနလးေလးထ ထည၊ ျပးေတာမ ကယျပငခငတ ပနးကနျပားေပၚ ေမာကခလက၊ ၾကကသားေလးတစတး ေဘးနားမာထည၊ ျပးေတာ သခြါးသး၊ နနပငတ႕ထညျပး အလဆင၊ အခဥရညကေတာ ကယႏစသကမယ အခဥေလးန႕ တြျပး သးေဆာငႏငပါတယ။ အရညေသာကအေနန႕ကေတာ ၾကကရးျပတေလးထ တဟးန႕ မႈေလးခပျပး သးေဆာငေပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ ခဥျခငးတပေနၾကတ ဟေမာငႏမႏစေယာက ေကနပေလာကျပလ႕ ထငပါတယ ေနာ။ ေလာေလာဆယ ၾကကဆထမငးဓာတပ မရေသးပါ။ အငတာနကက ရတ႔ပေလးပတငထားပါတယ။ ဆငေတြမာ ခကတနညးန႕ေတာ နညးနညးကြလြမယထငပါတယ။

Page 12: Cook Traditional Food

ငါးရ႕ဆနျပတ

ကၽြနမ ေမာငႏမေတြထက အေအးပငးေဒသမာေနတ ႏမေတာေလးတစေယာကကငါးဆနျပတေလး ျပတေသာကခငပါတယ၊ ဘယလလပရမလလ႕ ေမးထားတာနညးနညးၾကာေနပါျပ။ ကၽြနမဘေလာဂေလးက ပစထားျပး တျခားေသာ အလပေတြနညးနညးမားေနတာေၾကာင လစဟငးတာေလးေတြ ရခပါတယ။ ျပးေတာ အငတာနကကြနနကရငကလညး ေတာေတာေလးက ေႏးတာမ႕ ဘေလာဂေတြကအလညမေရာက ျဖစခတာမား ရခရငလညး ကၽြနမက နားလညေပးပါလ႕ေတာငးပနပါရေစ။ ဒေန႕မာေတာ ငါးရ႕ ဆနျပတျပတနညးေလးက ကၽြနမ ေျပာျပပါရေစေနာ။ငါးရ႕ ဆနျပတလပဖ႕အတြက လအပတ ပစၥညးေတြကေတာ ငါးရ႕၊ ဆန၊သၾကား၊ ခငး၊ ၾကကသြနျဖ၊ တရတနန (သ႕မဟတ) ၾကကသြနျမတ၊ ၾကကသြနအနေၾကာ၊ ပငျပာရညအက၊ ငရတေကာငးမႈန႕၊ ဆအနညးငယန႕ဆားတ႕ပါေနာ။ ငါးရ႕အေကာငလကက အေၾကးခြခြာ၊ ဗကခြျပး အထကကလစာေတြထပပစျပး သန႕စငေအာင ေရေဆးေပးပါ။ ျပးေတာမငါးရ႕ေခါငးက ျဖတပစျပး ငါးရ႕ရ႕ ေဘးႏစဖကက ဆးေတာငေတြန႕အရးလႊာက ႏႊာပစပါ။ ငါးအလယရးက ခနျပး ငါးႏစဖကက အသားေတြကလႊာယပါ။ ရလာျပးတ ငါးအသားအလႊာကမ အလယကေန ထကျခမးျခမးလးယျပးလကတစဆစအရညေလာကေတြျဖစေအာင လးေပးပါ။ ငါးအသားေတြက ဆား၊ သၾကားန႕ပငျပာရညအကတ႕န႕ႏ႕ေအာငနယေပးထားပါ။ငါးေခါငးန႕ငါးအလယရးကေတာအလကားမျဖစရေလေအာင ခဥရညဟငး၊ ဒါမမဟတငရတေကာငးဟငးခါးေလး ခကေသာကပါေနာ။ ခငးန႕ ၾကကသြနျဖကအခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး ခငးက ပါးပါးႏတႏတေလးေတြျဖစေအာငလးေပးထားျပး ၾကကသြနျဖကေတာ ဓားျပားရကေပးထားပါ။ ဆနလကတစဆပသာသာေလာကက ေရစငေအာငေဆးေပးျပး ေရစစေပးထားပါေနာ။ တရတနန ဒါမမဟတ ၾကကသြနျမတကလညး အျမစေတြဖယပစျပး ေရေဆး၊ေရစစေပးျပး ပါးပါးလးေပးထားပါ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ အးတစလးထက ေရေဆးထားတ ဆနထညပါ။ျပးရင ဆားအနညးငယ၊ ပါးပါးလးထားတခငး၊ဓားျပားရကထားတၾကကသြနျဖ၊နယထားတငါး၊သၾကားအနညးငယန႕ဆလကဘကရညဇြနးတစ၀ကေလာက ထညျပး မးဖေပၚတငပါ။ အးထမာရတ ဆနန႕ အျခားေသာပါ၀ငပစၥညးအားလး ႏ႕ေအာင မးအသငအတငန႕ ေလာေပးပါ။ အန႕ေလးေတာေတာေလးသငးလာျပး ဆနအေရာငေလးလညး နေရာငသနးစျပလာျပဆတာန႕ ဆနအေပၚ ေရလကတစဆစထည၊ အဖးအပျပးမးအသငအတငန႕ ဆနျပတအးက တညေပးပါ။ဆနျပတအးတညတအခါမာ ပြကခါနးအခနကရင ထမငးရညေတြ ေ၀မကသြားေစေအာင သတျပျပးတညေပးပါေနာ။ ဆနျပတအးဆတအခါကရင အဖးက တ၀ကဟထားေပးျပးထမငးရညန႕ ဆန ပစေအာငတညေပးပါေနာ။ ထမငးရညခမးလနးလ႕ဆနလးကြျပး ပစပစေလးျဖစလာျပဆရငေတာ ေနာကထပ ေရထပထည၊ အးအဖးပတျပး ဆနျပတအးဆတအထ မးေလာျပး တညေပးပါေနာ။ ဒတစခါ ဆနျပတအးဆလာျပဆရငေတာ အေပါအငအရသာကျမညးျပး လတအရသာက ထပျဖညေပးပါေနာ။ ျပးေတာမ ဆနျပတအးကခ၊ ကယစားမယပနးကနထ ဆနျပတထည၊ ငရတေကာငးမႈန႕ထည၊ပါးပါးလးထားတ ၾကကသြနျမတဒါမမဟတ တရတနနကထည၊ ၾကကသြနနေၾကာက ထညျပးသးေဆာငႏငပါျပေနာ။ အဒါဆရငေတာ ငါးအရသာ ခခေလးန႕ငါးဆနျပတေမႊးေမႊးေလးရပါျပေနာ။ ရာသဥတေအးေအးေလးမာ ငါးဆနျပတပပေႏြးေႏြးေမႊးေမႊးေလးေလြးျပး ေကြးလကရရငျဖင ႕ ႕႕ ႕

Page 13: Cook Traditional Food

၀ကသားေပါငး

၀ကသားေပါငးစားခငတယလ႕ ေျပာထားေတာ ညမေလးအမြနအတြက ၀ကသားေပါငးလပနညးေလးက ေျပာျပပါရေစေနာ။ ၀ကသားေပါငးလပဖ႕အတြက လအပတပစၥညးေတြကေတာ ၀ကသားအသား၊ ၾကကသြနျဖ၊ၾကကဥ၊ ခငး၊ ဆား၊ သၾကား၊ ေကာမႈန႕ (corn flour)၊ ဂမႈန႕ (wheat flour)၊ အခမႈန႕၊ ႏမးဆ၊ တရတမာဆလာ၊ ပငျပာရညအပစ၊ ပငျပာရညအၾကညန႕ ဖကထပရြက (rice paper) တ႕ပါေနာ။ ၀ကသားေပါငးနညးအမးမးရတအထက ကၽြနမတ႕အမမာ လဥးေရမားမားန႕ လပစားျဖစတ နညးေတြက ေျပာျပပါမယေနာ။ ၀ကသားအသားသကသက (၅၀) ကပသား က သန႕ရငးေအာင ေရေဆးျပး ႏတႏတစငးပါေနာ။ ျပးရင ခငး (ျခစျပးသား စားပြတငဇြနး ၃ ဇြနး) န႕ ၾကကသြနျဖ (ျခစျပးသား စားပြတငဇြနး ၅ ဇြနး)ကလညး ျပငထားေပးပါ။ ဂမႈန႕ စားပြတငဇြနး (၃) ဇြနးန႕ ေကာမႈန႕ စားပြတငဇြနး (၃) ဇြနးကလညး ျပငေပးထားပါ။ ပငျပာရညအပစ (၃) ဇြနးန႕ အၾကည (၃) ဇြနးျပငေပးထားပါ။ တရတမာဆလာ လကဖကရညဇြနး (၁) ဇြနး ျပငေပးထားပါေနာ။ ဆား၊ သၾကားန႕ အခမႈန႕တ႕ကလညး ျပငေပးထားပါ။ ၾကကဥ(၅)လးကလညး အႏစကဖယျပး အကာေတြခညး ယထားေပးပါ။ ႏမးဆ စားပြတငဇြနး (၂) ဇြနးကလညး ျပငေပးထားပါ (ကက) ဇလတစခထက ၀ကသားႏတႏတစငးထားတာေတြထညပါ။ ျပးရငေတာ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ ျခစထားတ ခငး၊ ၾကကသြနျဖ၊ ေကာမႈန႕၊ ဂမႈန႕၊ ပငျပာရည၊ႏမးဆ၊ တရတမာဆလာတ႕က ထညျပး အားလး သမေအာင နယေပးပါ။ ျပးရင ၾကကဥအကာေတြကပါထညျပး သမေအာင ေမႊေပးျပး နာရ၀ကေလာက ႏပထားေပးပါေနာ။ (ကေမၻာဒးယား၀ကသားေပါငးကေတာ အထကမာ ကၽြနမေဖၚျပခတအတငး ပါ၀ငပစၥညးေရာ လပပကငနညးပါ အတတပါပရင။ ထးျခားတာကေတာ အဒ၀ကသားႏတႏတစငးထမာ သတ႕က ငါးဆားနယနညးနညးကပါ ေရာျပး ႏတႏတစငးထညပါတယ။ ကၽြနမ အရမးက အၾသသြားပါတယ။ ၀ကသားန႕ ငါးဆားနယ ဘယလမား လကဖကမလလ႕ေလ။ ဒါေပမယ အရသာေရာ အန႕ပါ ထးထးျခားျခားေလး ျဖစေနတာက စားၾကညတအခါမ သရပါတယ။ ၾကကတတရင စမးသပၾကညလ႕ရေအာင ထညေရးေပးလကတာပါေနာ။) ပထမတစနညးကေတာ ၀ကသားေတြက ဇလထထညျပး ေရေႏြးေငြ႕န႕ ေပါငးတနညးက ေျပာျပပါမယေနာ။ မးဖေပၚ အးတစလးတင၊ အဒအးထ ေရထညျပး ၀ကသားဇလကထညပါ။ ျပးရင အေပၚက အးအဖးဖးျပး

Page 14: Cook Traditional Food

ေရေႏြးေငြ႕န႕ ၀ကသားေပါငးေပးပါေနာ။ ၾကကဥအကာမားရင မားသလ ၀ကသားေပါငးက ပြတကလာပါလမမယေနာ။ ေရေႏြးပြကပြကဆတအခနကစျပး အနညးဆး ၁၅ မနစေလာက ေပါငးေပးပါ။ ၀ကသားေပါငးကကျပဆရငေတာ ေရေႏြးအးအဖးကဖြငျပး ခဏေစာငပါေနာ။ (မကႏာက ခကခငး အးနား မကပလကန႕ေနာ။ မကႏာက ေရေႏြးေငြ႕အပေတြ ဟပကနမာစးလ႕။ ) ျပးေတာမ ၀ကသားေပါငးဇလက ထပယလကျပးေတာ အေပၚကေန တရတနန၊ ၾကကသြနျမတ ၾကကႏစသကရာက ျဖးပါ။ အခဥအတြကကေတာ ငရတဆၾကကႏစသကရင ငရတဆန႕ တ႕စားႏငသလ သပရာရည ဒါမမဟတ ေရာကရညထက ငရတေကာငးမႈန႕ရယ၊ ဆားေလးနညးနညးရယ၊ သၾကားေလးနညးနညးရယထညျပး ေမႊလကပါ။ ငရတသးအပြေတာငေတြက ေရေဆးျပး အေစေတြဖယကာ ေလးေထာငတးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးထားပါ။ ခရမးသး ခပႏႏခခေလးေတြက ေရေဆးျပး အစမးအတငး အ၀ငးေလးေတြ ျဖစေအာငလးေပးထားပါ။ ဆတလတရြကကလညး ေရေဆး၊ ေရစစျပး ျပငထားေပးပါ။ ၾကကသြနျဖ၊ ငရတသးစမးလညး ျပငေပးထားပါ။ ျပးေတာမ ၀ကသားေပါငးက ဓားန႕ ကယလခငတ ပစေလးေတြျဖစေအာငလးျပး ဆတလတရြကေလးက ေအာကခ၊ ျပးေတာ ငရတပြန႕ ခရမးသးေလးကထည၊ ၀ကသားေပါငးက ငရတေကာငးမႈန႕အခဥန႕ တ႕ျပး အေပၚကေနတငျပး ဆတလတရြကန႕ ျပနထပလကျပး အလြယတက သးေဆာငႏငပါတယ။ ၾကကတတရငေတာ ၾကကသြနျဖန႕ ငရတသးစမးကပါ ကကစားပါေနာ။ ဒတယနညးကေတာ (ကက) အတငး ျပျပငထားတ အသားေတြက (rice paper) န႕ ထပရမာျဖစပါတယ။ rice paper က မာေနတာမ႕ အသားန႕ မထပခငမာ ေရန႕စမရမာျဖစပါတယ။ ပနးကနျပားတစခပထက rice paper ထညျပး အေပၚကေန ေရဖနးေပးပါ။ အဒအရြကေပာသြားတအခါ လကမန႕ လကညး အဒအရြကကထညျပးေတာ အေပၚကေန ၀ကသားက ဇြနးေလးန႕ ယျပး ဖကထပရြကရ႕ အလယထက ဇြနးေလးန႕ အသာေလး ဖထညေပးပါေနာ။ အသားေတြက အမားၾကး မထညရဘးေနာ။ ျပးေတာမ အေပၚကေန ဖကထပရြကေလးေတြက ႏႈတခမးသပလကပါေနာ။ တခ႕ကလညး အဒ၀ကသားလးအေပၚကေန ပစမးလးေလးေတြ၊ ေျပာငးဖးေစေလးေတြ ထညတတပါတယေနာ။ ကယလခငတ အလးအေရအတြက ရေအာငလးပါေနာ။ ျပးေတာမ ၾကမျခငးေလးေတြရရင ၾကမျခငးေလးထက ေအာကကေန ေဂၚဖထပ ဒါမမဟတ မနညငးျဖ ခထည၊ အေပၚကေန ၀ကသားထပေလးေတြ တနးစထညျပး ၾကမျခငးအဖးအပျပး ေရေႏြးေငြ႕န႕ ၁၅ မနစေလာက ေပါငးေပးပါေနာ။ ႏစထပေပါငးအးန႕လညး ေပါငးလ႕ရပါတယေနာ။ တကယလ႕ ေပါငးအးမရခရငလညး ပထမနညးအတငး ေရေႏြးေငြ႕န႕ ေပါငးႏငပါတယ။ သ႕အတြက အခဥစပနညးကေတာ ပငျပာရညအက စားပြတငဇြနး (၅) ဇြနး၊ ရာလကာရည စားပြတငဇြနး (၁) ဇြနး၊ ျခစထားတ ခငး လကဘကရညဇြနး (၁) ဇြနး၊ သၾကား လကဘကရညဇြနးတစ၀ကတ႕န႕ အတေရာေဖာပါ။ ၾကကတတရင ၾကကသြနျမတ၊ တရတနနတ႕န႕အတ တြဘကသးေဆာငႏငပါတယေနာ။

Page 15: Cook Traditional Food

ဖကထပျပတ

ျမနမာဟငးေတြခညး ခကေကၽြးေနတာ ရးအသြားမာစးလ႕ ဒတစခါတလညေျပာငးျပး တရတအစားအစာေလး ခကေကၽြးပါရေစဥးေနာ။ လအပတပစၥညးေတြကေတာ ၾကကသား ဒါမမဟတ ၀ကသားအသား၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကဥ၊ ခငး၊ ဆား၊ သၾကား၊ ေကာမႈန႕ (corn flour)၊ ဂမႈန႕ (wheat flour)၊ အခမႈန႕၊ ႏမးဆ၊ တရတမာဆလာ၊ ပငျပာရညအပစ၊ ပငျပာရညအၾကညန႕ ဖကထပရြက (rice paper) တ႕ပါေနာ။ ၀ကသားအသားသကသက (၅၀) ကပသား က သန႕ရငးေအာင ေရေဆးျပး ႏတႏတစငးပါေနာ။ ျပးရင ခငး (ျခစျပးသား စားပြတငဇြနး ၃ ဇြနး) န႕ ၾကကသြနျဖ (ျခစျပးသား စားပြတငဇြနး ၅ ဇြနး)ကလညး ျပငထားေပးပါ။ ဂမႈန႕ စားပြတငဇြနး (၃) ဇြနးန႕ ေကာမႈန႕ စားပြတငဇြနး (၃) ဇြနးကလညး ျပငေပးထားပါ။ ပငျပာရညအပစ (၃) ဇြနးန႕ အၾကည (၃) ဇြနးျပငေပးထားပါ။ တရတမာဆလာ လကဖကရညဇြနး (၁) ဇြနး ျပငေပးထားပါေနာ။ ဆား၊ သၾကားန႕ အခမႈန႕တ႕ကလညး ျပငေပးထားပါ။ ၾကကဥ(၅)လးကလညး အႏစကဖယျပး အကာေတြခညး ယထားေပးပါ။ ႏမးဆ စားပြတငဇြနး (၂) ဇြနးကလညး ျပငေပးထားပါ။ ဇလတစခထက ၀ကသားႏတႏတစငးထားတာေတြထညပါ။ ျပးရငေတာ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ ျခစထားတ ခငး၊ ၾကကသြနျဖ၊ ေကာမႈန႕၊ ဂမႈန႕၊ ပငျပာရည၊ႏမးဆ၊ တရတမာဆလာတ႕က ထညျပး အားလး သမေအာင နယေပးပါ။ ျပးရင ၾကကဥအကာေတြကပါထညျပး သမေအာင ေမႊေပးျပး နာရ၀ကေလာက ႏပထားေပးပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရင နယႏပထားတ အသားေတြက (rice paper) န႕ ထပရမာျဖစပါတယ။ rice paper က မာေနတာမ႕ အသားန႕ မထပခငမာ ေရန႕စမရမာျဖစပါတယ။ ပနးကနျပားတစခပထက rice paper ထညျပး အေပၚကေန ေရဖနးေပးပါ။ ဒါမမဟတ စတတေလးန႕ ေရကဆြတျပး ဖကထပရြကေပၚ ဆြတေပးပါေနာ။ အဒအရြကေပာသြားတအခါ လကမန႕ လကညး အဒအရြကကထညျပးေတာ အေပၚကေန ၀ကသားက ဇြနးေလးန႕ ယျပး ဖကထပရြကရ႕ အလယထက ဇြနးေလးန႕ အသာေလး ဖထညေပးပါေနာ။ အသားေတြက အမားၾကး မထညရဘးေနာ။ ျပးေတာမ အေပၚကေန ဖကထပရြကေလးေတြက ႏႈတခမးသပလကပါေနာ။ ကယလခငတ အထပအေရအတြက ရေအာငထပပါေနာ။ အားလးအသငျဖစရင အးတစအးထက ၾကကရးျပတရညထညျပး ပြကပြကဆေအာငတညပါ။ အရးျပတအး ပြကလာျပဆတာန႕ ဖကထပေလးေတြက ထညျပး အဖးမအပဘ ျပတေပးပါ။ ကယထညထားတ ဖကထပအေရအတြကေပၚမတညျပး အခန ၅ မနစကေန ၈ မနစေလာကအၾကာမာ ဟငးအးထပပြကျပး ဖကထပေလးေတြလညး ႏးေလာကပါျပ။ အဒအခနကရငေတာ ဖကထပျပတက ပနးကနထေျပာငးထည၊ အေပၚကေန ၾကကသြနျဖေၾကာေလးေတြထည၊ ၾကကသြနျမတဒါမမဟတ တရတနနေလးေတြ ျဖးထည၊ ငရတေကာငးမႈန႕ေလးအပျပး ပပေႏြးေႏြးခခအအေလးန႕ ဖကထပျပတေလးက သးေဆာငႏငပါျပေနာ။ ဒအတငးစားရင အတယ၊ အခဥေလးန႕ ဆ ပေကာငးမာပလ႕ ဆတ ေမာငႏမေတြအတြက အခဥစပနညးကေတာ ပငျပာရညအက စားပြတငဇြနး (၅) ဇြနး၊ ရာလကာရည စားပြတငဇြနး (၁) ဇြနး၊ ျခစထားတ ခငး လကဘကရညဇြနး (၁) ဇြနး၊ သၾကား လကဘကရညဇြနးတစ၀ကတ႕န႕ အတေရာေဖာျပး ဖကထပျပတန႕အတ တြဘကသးေဆာငႏငပါတယေနာ။

Page 16: Cook Traditional Food

ၾကကသားေထာပတထမငး၊ ငါးေျခာကေၾကာ

ညမေလးတစေယာက ေထာပတထမငး ဘယလခကရမလ ေမးလာလ႕ သ႕က ေျဖေပးရငး ကနတ ေမာငႏမေတြပါ အဆငေျပသြားေအာငလ႕ မေ၀လကရပါတယရင။ အခ ကၽြနမခကမယ ေထာပတထမငးက ၾကကသားဟငးသးသန႕ခကျပး စားရတာမးမဟတဘ ကၽြနမလ ဟငးအႏစမၾကကတတတသေတြ၊ မးဖေခာငထ အခနကန သပမခႏငတလေတြအတြက ခကတ ခကနညးေလးပါ။ ထမငးအတြကျပငဆငျခငး ေထာပတထမငးခကဖ႕ လအပတ ပစၥညးေတြကေတာ ဆနႏ႕ဆဗး ေလးဗး၊ ေထာပတငါးကပသား၊ ၾကကသြနနအလးၾကးတစလး၊ ၾကကသား အသားသပသပ ၂၅ ကပသား၊ ဆ ထမငးစားဇြနး သးဇြနး၊ မနလာဥန၊ ပစမးေစ၊ ေျပာငးဖးေစ၊ သစၾကပးေခါက၊ ကရေ၀းရြက၊ ဆား၊ သၾကားအနညးငယတ႕ပါေနာ။ ဆနက ေရန႕ သန႕စငေအာငေဆးျပးေရစစထားပါ။ ၾကကသားက အေရခြေတြ၊ အရးအစအနေတြမပါေအာင သန႕ရငးေရးလပျပး ေရစငေအာငေဆးျပး တစလးအရြယေလးေတြျဖစေအာင လးေပးထားပါ။ ျပးေတာမ ၾကကသားက ဆား၊ သၾကားတ႕န႕ ေရာနယေပးထားပါ။ ၾကကသြနနက အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး မထမပါးလးေပးထားပါ။ မနလာဥက ခပေသးေသးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးထားပါ။ ပစမးေစန႕ ေျပာငးဖးေစကလညး အသငျပငေပးထားပါ။ ကရေ၀းရြကကလညး ေရေဆးေပးထားပါ။ အားလးအသငျဖစျပဆရင မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဒယအးထက ေထာပတန႕ ဆန႕ထညပါ။ ေထာပတန႕ ဆ ကကျပဆရငေတာ ၾကကသြနန၊ ကရေ၀းရြကန႕ ပဥးေတာသမတ႕က ထညျပး ဆသတပါ။ ၾကကသြနန စမးန႕ ေပာကျပး ႏြမးေလာကျပဆတာန႕ ၾကကသားေတြကထညျပး ဆသတပါ။ ၾကကသားေတြ နညးနညးေလး ေရေျခာကသြားျပဆရင ဆနကထညျပး အားလးသမေအာင ေရာေမႊေပးပါ။ အရသာအတြက သၾကားန႕ဆားက သငေတာရထညျပး သမေအာင ေမႊေပးပါ။ တဆကတညး မနလာဥန၊ ပစမးေစန႕ ေျပာငးဖးေစေတြကပါ ထညျပး ေမႊေပးလကပါေနာ။ ဆသတထားတ ဆနၾကကသားအေရာက ထမငးေပါငးအးထ ညေအာငခငးထညျပး ေရ လကတစဆစသာသာေလး ထညျပး ေရခမးတညေပးပါေနာ။ ထမငးအးကကတာန႕ အန႕သငးျပး အေရာငစျပး အရသာရလတ ေထာပတထမငးရပါျပေနာ။ ငါးေျခာကေၾကာ လအပတပစၥညးေတြကေတာ ငါးေျခာက၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ ငရတသးခြျခမး၊ မနကညးသးမည၊ သၾကား၊ ဆား၊ ငျပာရည၊ ဆ၊ နႏြငးမႈန႕န႕ အခမႈန႕အနညးငယတ႕ပါ။ ငါးေျခာကအတြက ဖာလနးေျခာကလ႕ေခၚတ ငါးေျခာကကသးပါတယ။ တျခားနာမညတစမးရပါေသးတယ ကၽြနမေမေနလ႕ေနာ။ အဒါငါးေျခာကက ေခါငးန႕ ဗကသားေတြက ဖယရားပစ၊ ေရေဆးျပး ေနပလနးလကပါ။ ၾကကသြနျဖနတ႕က အခြႏႊာ၊ အလးလကေရေဆးျပး ပါးပါးလးကာ ေနလနးေပးထားပါ။ မနကညသးမည ကလညး ေရေႏြးန႕စမျပး အႏစရေအာင ယထားပါ။ ငရတသးခြျခမးက ၾကကသြနျဖနအနညးငယတ႕န႕ မညကတညကေလးျဖစေအာင ေထာငးေပးပါ။

Page 17: Cook Traditional Food

အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဆထည၊ ဆပလာျပဆရငေတာ နႏြငးမႈန႕ေလးနညးနညးခပျပး လးထားတ ၾကကသြနျဖနတ႕က ထညျပး ေၾကာေပးပါ။ ၾကကသြနျဖနတ႕ ေရႊအေရာင သနးလာျပဆရင သပသပဆယျပး ပနးကနျပားတစခပထ ထညေပးထားပါ။ ျပးရင ဒယအးထက ဆလကကနန႕ ငါးေျခာကကထညေၾကာေပးပါ။ ငါးေျခာကေၾကာကလညး မးအသငအတငန႕ ၾကြပေအာငေၾကာျပး ပနးကနတစခပန႕ သးသန႕ဖယေပးထားပါ။ ျပးရင ေထာငးထားတ ငရတသး ၾကကသြနျဖနကထညျပး ဆသတေပးပါ။ အရသာအတြက ဆားအနညးငယ၊ ငျပာရညအနညးငယ၊ သၾကားန႕ အခမႈန႕အနညးငယ၊ မနကညးႏစခပပစပစတ႕ကထညျပး ဆသတေပးပါ။ ငရတသးဆသတရျပဆရင ဒယအးက မးဖေပၚကေနချပးေတာ အေအးခထားေပးပါ။ ငါးေျခာကေၾကာ၊ ၾကကသြနေၾကာ၊ ငရတသးဆသတတ႕ အားလး ေအးသြားျပဆရငေတာ အားလးက ဒယအးထမာ ေရာသမေမႊေပးပါ။ အဒါဆရငေတာ ခဥငခစပအရသာေလးန႕ ငါးေျခာကေၾကာေလးရပါျပ။ ကၽြနမကေတာ ၾကကသားဆျပနဟငး မၾကကတအတြက ငါးေျခာကေၾကာေလးရယ၊ တယမးဟငးရညေသာက ေလးရယန႕ တြဖကစားပါတယေနာ။ ျပးရငေတာ အခတညးစရာကေတာ ကၽြေကာသး (ပတျမားမး) ပါေနာ။

Page 18: Cook Traditional Food

ထမန သ႕မဟတ ထမငးန

ျမနမာတ႕ရ႕ ၁၂ လရာသမာ တပ႕တြလ ထမငးနပြလ႕ ဆတအတငး ပြေတာမား လစဥ ရပါတယ။ နကျဖန တပ႕တြလျပညေန႕မ႕ ဒေန႕ဆ ထမနထးဖ႕ ျပငၾကေတာတာေပါ။ ထမနထးျခငးန႕ စညးလးညညြတမႈက ျပေလရတယလ႔လညး လၾကးသမေတြကလညး ဆၾကပါတယ။ တစဥးတညး တစေယာကတညး ေကာငးရန႕ ထမနေကာငးမျဖစလာႏငပါဘး။ ထးသားမားအားလးတကညလကညန႕ အားသြနခြနစက အတငအေဖာကညစြာန႕ လပကငမသာ ထမနေကာငးရတာမဟတပါလား။ အခေတာ မသားစတစႏငစာ ထမနထးၾကရေအာငေနာ ႕ ႕႕ လအပတာေတြကေတာ ေကာကညငးတစျပည၊ ေျမပ ၅၀ ကပသား၊ အနးသး တစလး၊ ႏမး ၂ ကပခြသား (ႏမးနကဆရင ပေကာငးပါတယေနာ)၊ ဆ ၃၀ သား၊ ခငးအနညးငယ၊ ၾကကသြနျဖ၊ ဆားအနညးငယတ႕ပါေနာ။ ေကာကညငးက သန႕စငေအာင ေရေဆးျပးေနာက အနညးဆး ၆ နာရၾကာေအာင ေရစမေပးထားပါေနာ။ အနးသးက အနးမႈတခြကကြေအာင ခြျပးေတာမ အနးသးအသားေတြက ပါးပါးလႊာလႊာေလးျဖစေအာငလးေပးထားပါ။ တခ႕ကလညး ျခစျပးေတာ အနးႏ႕ဥးရညေလး နညးနညးယထားေပးပါ။ ခငးကလညး အခြႏႊာ ေရေဆးျပး ပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးထားျပး တစေနေလာကေတာ လနးေပးထားပါေနာ။ ေျမပကလညး အခြႏႊာျပး ေလးစတကြေလးျဖစေအာင ထေထာငးေပးထားပါေနာ။ ႏမးကလညး ဖနသ သန႕စငေအာင လပေပးထားျပး ေလာေပးထားပါ။ ၾကကသြနျဖကလညး ဓါးျပားရကျပး အခြႏႊာေပးထားပါ။ အားလးအသငျပငထားျပးျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတငျပးေတာ လးထားတအနးသးေတြထက တစ၀ကက မးအသငအတငန႕ ေၾကာေပးပါေနာ။ အနးေၾကာေလး ေရႊ၀ါေရာငသနးတာန႕တျပငနကဆယယျပး ပနးကနတစခပထ သးသန႕ေလးဖယထားေပးပါေနာ။ ျပးရင ေျမပကေၾကာပါမယ၊ ေျမပ ကကတာန႕ ပနးကနထ ဆယယျပး ထညထားေပးပါေနာ။ ျပးတာန႕ လးထားတ ခငးန႕ ၾကကသြနျဖေတြကထညျပး ဆသတေပးပါ။ ၾကကသြနျဖစမးန႕ေပာကတာန႕ ေရစမထားတ ေကာကညငးေတြက ဆယယထည၊ ဆားန႕ သၾကားအနညးငယဆကလညးထညျပး ဆသတေပးပါ။ ျပးတာန႕ အနးႏ႕ဥးရညန႕ ေရက ေကာကညငးအေပၚကေန လကတစဆစခြမ ႏစဆစခန႕ျမပတအထ ထညျပး အဖးအပျပးတညေပးပါေနာ။ ေအာကေျခက မကပသြားရေလေအာင မးက အသငအတငထားျပး တညေပးပါ။ ေရခနးခါနးကရင အဖးဖြငျပး အနးသးအစမးဖတေလးေတြကထညျပး ေယာကမကယစကငျပး ေမႊပါ။ ေကာကညငးေစေလးေတြ ေၾကသြားတာန႕ေၾကာထားတ အနးေၾကာတစ၀ကန႕ ေျမပေၾကာတ၀ကတ႕ကထညျပး အားမာနအျပညန႕ တကညလကည ေယာကမကယစကငျပး ႏပါ။ ေနာကဆးကေတာမ ႏမးျဖးျပး အားလးသမသြားေအာင ေမႊေပးပါ။ အေပါအငအရသာကျမညးျပး ဆားန႕ သၾကားအနညးငယ ထညႏငပါတယေနာ။ အဒါဆရငေတာ စေပါငးအငအားန႕ထးထားတ အန႕အရသာန႕ျပညစလတ ထမနရပါျပေနာ။

Page 19: Cook Traditional Food

သၾကၤနထမငးလပစားရေအာင

သၾကၤနထမငးက ေမာလျမငဘကက အဓကစားသးၾကပါတယ။ သၾကၤနအခနမာတငမကဘ တစႏစပတလး စားသးၾကပါတယ။ ေမာလျမငမာေတာ နနကစာ မန႕ဟငးခါးေရာငးတဆငေတြမာ သၾကၤနထမငးကပါ တြဖကျပး ေရာငးတဓေလရၾကပါတယ။ အထးသျဖင ေႏြရာသပအကတအခနမာေတာ သၾကၤနထမငးက ေန႕စဥစားသးၾကပါတယ။ သၾကၤနထမငးက စားသးတအခါမာ တခ႕က ဖေယာငးသငးန႕က မၾကကေပမယ တခ႕ကလညး အဒဖေယာငးသငးန႕ေၾကာငမ႕ ပျပး စားေကာငးတယလ႕ ဆပါတယ။ သၾကၤနထမငးအတြက လအပတပစၥညးေတြကေတာ ဆန၊ ငါးေျခာက (အသားမားတငါးေျခာက ဥပမာ- ငါးရ႕ေျခာက၊ ငါးကြနးရပေျခာက)၊ သရကသး သ႕မဟတ မရမးသး၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ ငရတသးအေျခာကေတာင၊ ငါးပစမးစားအနညးငယ၊ နႏြငးမႈန႕၊ ဆား၊ အခမႈန႕၊ ဖေယာငး၊ န႕သာျဖ၊ န႕သာနတ႕ပ ျဖစပါတယေနာ။ ထမငးက အရငခကၾကရေအာငေနာ ႕ ႕ ႕ ႕ ထမငးက ရးရးထမငးရညင႕တညသလ တညရမာျဖစပါတယ။ ထမငးအး ပြကပြကဆလာတအခါမာ ထမငးရညမင႕မ ထမငးေစက ၾကညရပါမယ။ ထမငးေစအမားစမာ အလယက ဆနေစလ ျဖျဖေလးေတြ ေပာကကနျပဆရငေတာ ထမငးရညက အသာေလးင႕ပစပါ။ ျပးရငေတာ ဇကာခပၾကးၾကးတစခထက ထမငးေတြ သြနထညျပး ေရေအးေအးန႕ ထမငးရညစငေအာငေဆးပါ။ ထမငးရည စငေအာငေဆးျပး ဇကာထမာပ ထမငးေတြက ေရစစေပးထားပါေနာ။ ငါးေျခာကေထာငးေၾကာအတြက ျပငဆငၾကရေအာင ႕ ႕ ႕႕ ငါးေျခာကက အရးေတြခတဖယပစျပး ငါးေျခာကအသားေတြက ေျခာကလကမအရညျဖစေအာင ခတထစထားပါ။ ျပးရင ဒယအးတစလးထ ေရထည၊ ငါးေျခာကေတြကပါထညျပး မးဖေပၚတငျပး ျပတပစပါ။ ငါးေျခာကႏးတအထ ျပတျပးရင ငါးေျခာကေတြက ဒယအးထကေန ဆယျပး အေအးခထားပါ။ အေအးချပးသား ငါးေျခာကကမ အရးေတြဖယပစျပး အသားေတြခညး ယထားပါ။ ျပးေတာမ ငါးေျခာကအသားေတြက ငရတဆထ ထညေထာငးပါ။ ဒါမမဟတရငလညး ၾကတစကထ ထညၾကတပါ။ ေထာငးျပးသား ငါးေျခာကေတြက သးသန႕ဖယထားပါ။ သရကသးက သးမယဆရငလညး အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး သရကသးေတြက ျခစထားေပးပါ။ မရမးသးက သးခမယဆရင မရမးသးက ေရေဆး၊ ထကျခမးခြ၊ အေစထတျပး ပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးပါ။ ၾကကသြနျဖန႕ ၾကကသြနနက အခြႏႊာျပး ေရေဆးေပးပါ။ ၾကကသြနျဖက ခပပါးပါးေလးေတြ လးတဟာလးျပး ကနတာက ေထာငးဖ႕ ဖယထားေပးပါ။ ၾကကသြနနကေတာ အနညးဆးအလးၾကးငါးလးက ေလးစတထးျပး ကနတတစလးက မထမပါးလးျပး ေထာငးဖ႕ ဖယထားေပးပါ။ ငရတသးအေျခာကြေတာငကလညး သန႕ရငးေအာင လပေပးထားပါ။ ျပးရင ၾကကသြနျဖန႕ ၾကကသြနနက မညကတညကေလးျဖစေအာင ေထာငးေပးပါ။ ငါးေျခာကေထာငးေၾကာရေအာင ႕ ႕ ႕ ႕ အားလးအသငျဖစျပဆရင မးဖေပၚဒယအးတငျပး ဆထညပါ။ ဆပလာျပဆရင မးအသငအတငထားျပး ငရတသးအေျခာကေတာငက ဥးစြာ ေၾကာေပးပါ။ အကကညျပး မကၽြမးသြားရေအာင သတထားျပးေၾကာပါ။

Page 20: Cook Traditional Food

ကကသြားျပဆရင ငရတသးေတာငေတြက ဆအးထကေနဆယျပး ပနးကနတစခပထ သးသန႕ဖယထားေပးပါ။ ျပးရငေတာ ကနတ ဆထက နႏြငးမႈန႕ေလး ခပျပး ေထာငးထားတ ၾကကသြနျဖနကထညျပး ဆသတပါ။ ဆသတန႕ေမႊးလာျပဆရငေတာ ပါးပါးလးထားတ မရမးသးကထညပါ။ ျပးလင ငါးပစမးစားကထညျပး အားလးသမေအာင ေမႊေပးပါ။ ျပးရငေတာ ေလးစပထးထားတ ၾကကသြနနေတြကထညျပး ေမႊေပးပါ။ ၾကကသြနနစမးန႕ေပာကျပဆရငေတာ ေထာငးထားတငါးေျခာကေတြကထညျပး ေၾကာေပးပါ။ ျပးရင အေပါအငအတြက ဆား၊ အခမႈန႕တ႕က လသလထညေပးပါ။ ငါးေျခာကက မရမးသးန႕ ေၾကာတာမ႕ အေၾကာက စဖတဖတေလးျဖစေနပါမယ။ အဒါဆရငေတာ မရမးသးငါးေျခာကေထာငးေၾကာရပါျပ။ (တခ႕ကေတာ ငါးေျခာကေထာငးေၾကာသပသပ၊ မရမးသး ဒါမမဟတ သရကသးသပသပသပ စစဥတတၾကပါတယ) ဖေယာငးသငးရညအတြက ျပငၾကရေအာင ႕ ႕ ႕ ႕ အတၾကြတျပားခပေသးေသးတစခ ဒါမမဟတ အတနခေသးေသးေလးက မးကငပါ။ မးကငေနစဥမာ ဒဘကက ဖေယာငးနညးနညးရယ၊ န႕သာျဖ၊ န႕သာနေတြက ေသးေသးေလးေတြျဖစေအာင ျဖတေပးပါ။ ေျမအးတစလး ဒါမမဟတ ဒနအးတစလးက သန႕စငေအာငေဆးျပး ေျခာကေသြ႕ေအာငလပေပးထားပါ။ ျပးေတာမ ရရနေနတ အတခေလးေပၚမာ ဖေယာငး၊ န႕သာျဖ၊ န႕သာနေတြကတငလကပါ။ မးခးေငြ႕ေလးေတြတကလာတာန႕ တျပငနက အဆငသငျပငထားတ အးကအေပၚကေန အပေပးလကပါ။ အဒါဆရင ဖေယာငးန႕သာသငးန႕ေတြက အးမာ ကပသြားပါျပ။ ၃ မနစေလာကေနမ အဒအးက အသာလပယလကျပးေတာ ေရသန႕သန႔ျဖညျပး အးအဖးအပထားလကပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ ဖေယာငးသငးရညေမႊးေမႊးေလး ရပါျပေနာ။ အသငျပငၾကရေအာငေနာ ႕ ႕ ႕ ႕ ပနးကနျပားအေသးခပထက ငါးေျခာကေထာငးေၾကာထည၊ အေပၚကေန ၾကကသြနေၾကာေလးျဖး၊ ေဘးကေန ငရတသးေတာငလးေၾကာေလးထညျပး ျပငပါေနာ။ ေရစစထားတ ထမငးက ပနးကနတစခပထထညျပး ဖေယာငးသငးရညေလးထညျပး ထမငးျပငပါ။ အဒါဆရငေတာ အသငစားသးႏငတ သၾကၤနထမငးန႕ ငါးေျခာကေထာငးေၾကာ ရပါျပေနာ ႕ ႕ ႕

Page 21: Cook Traditional Food

ျမးရည

ဟဘကရကေတြတနးက စာန႕ နဘနးလးေနလ႕ ေကာငးေကာငးမြနမြန ခကမေကၽြးဘ ပစထားသလျဖစသြားတာ ခြငလႊတပါေနာ။ ကၽြနမကယတင အဒလ light food ေလးေတြပ လပစားျဖစလ႕ပါေနာ။ ဒေန႕ေတာ ခစေမာငႏမေတြအတြက အထးစပါယရယ ျမးရညလပေကၽြးမယေနာ။ ျမးရညကေတာ ဒမာ ရႏငတပစၥညးေတြန႕ ျဖစေအာငခကထားတာပါ။ ငတၾကးကတယပ ဆပါေတာေလ။ လအပတပစၥညးေတြကေတာ မန႕ဖတ (ကယႏစသကရာေပါေနာ၊ ၀ယလ႕ရတာဆရင ပမနမယထငတယေနာ)၊ ၾကကသား၊ ခရမးခဥသး၊ ပငါးပ၊ ေကာမႈန႕၊ ပပငေပါက၊ တရတနန၊ ၾကကသြနျမတ၊ မနညငးခဥ၊ ငရတသးမႈန႕၊ သပရာသး၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕တ႕ပါ။ ၾကကသားဟငးခကတာက အရငေျပာျပမယေနာ။ ၾကကသားက ေသးေသးေလးေတြျဖစေအာငတးျပး ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕တ႕န႕ နယျပးႏပထားပါေနာ။ ခရမးခဥသးက ပါးပါးေလးျဖစေအာင လးထားပါေနာ။ ၾကကသြနျဖနက အခြႏႊာ ခပပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လး၊ ဂငးကလညး ခပပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးထားပါ။ ျပးေတာမ ငရတသးမႈန႕ေလးန႕ ၾကကသြနျဖနဂငးက ေရာေထာငးလကပါေနာ။ ျပးရင မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဆထည၊ ဆပလာျပဆရငေတာ ငရတသးေထာငးက ထညျပး ဆသတ၊ အဒအခနမာ နာနတပြငေလး နညးနညးဖထညျပး ဆသတလကပါေနာ။ ဆသတန႕ေလး ေမႊးလာျပဆရငေတာ ခရမးခဥသးကထည ျပးေတာ ခရမးခဥသးဖတေလးေတြ လနလာတအထ တညေပးပါ။ ျပးေတာမ ၾကကသားက ထည၊ ေသခာေမႊေပးျပး အဖးခဏေလး အပထားလကပါေနာ။ သးမနစေလာကၾကာရငေတာ ဟငးအးအဖးကဖြင ေရေလးနညးနညးထညျပး ေမႊျပး အဖးျပနအပထားလကပါ။ ေရခမးျပး ဆျပနတအထ ခကပါေနာ။ အဒါဆရင ၾကကသားဟငးရပါျပေနာ။ ပငါးပကေတာ တရတပငါးပကပ နညးနညးေၾကေအာငေခလကျပး ၾကကသားျပတရညေလး နညးနညးေလး ထညလကပါတယ။ ေရေႏြးပြကပြကဆထက ေကာမႈန႕ေလး စားပြတငတစဇြနးထညျပးေတာ ေသခာေမႊ ျပးေတာမ မးဖေပၚတငျပး ကလကပါေနာ။ အဒါဆ ေကာကေလးရပါျပ။ တရတနနအရးက ျခစထားပါ။ ၾကကသြနျဖကလညး ျခစထားပါ။ တရတနနအရြကန႕ ၾကကသြနျမတက ပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးထားေနာ။ မနညငးခဥကေတာ ျမနမာျပညက မနညငးခဥမရေတာ ဒမာရႏငတ မနညငးခဥကပ အရညေတြညစထတ၊ ျပးေတာမ သၾကား၊ ဆား၊ သပရာရညေလးရယ၊ ငရတသးမႈန႕ေလးန႕ထညျပး နယလကတယ။ အဒါဆ မတအငဒဒင မနညငးခဥရျပ။ ဟး ႕ ႕႕ ႕ ငရတသးေၾကာလပဖ႕အတြက ငရတသးမႈန႕ေလးက ဒယအးထ ဆေလးထညျပး ငရတသးမႈန႕ေလးက ထညျပး ေၾကာလကတယ။

Page 22: Cook Traditional Food

နညးနညးေညာမာစးရင ပနးကနလးေလးထက ငရတသးမႈန႕ေလးထည၊ ျပးေတာ ဆေလးထညျပးေတာ ရကပငးေလး အပျပး အာဗနထ ထညလကရပ။ အာဗနထမာပ ငရတသးေၾကာလပလကတာ။ အေညာမမရေအာင အခးေသေတာမ ဖြငေပါေနာ။ ျပးရင သပရာသးစပေလးေတြ လပထားလကေပါေနာ။ (အခဥၾကကတသေတြ ထညစားလ႕ရေအာငလ႕ပါ)။ မန႕ဖတကေတာ အဆငေျပတအဖတက ျပတလကေပါေနာ။ (နနးလးအဖတ ရာ၀ယလ႕ မရတာန႕ပ ရတ အဖတေတြန႕ ဒေန႕ေတာ စရငလကရတယ ႕ ႕ ႕ ႕ ဟး ႕ ႕ ႕ ႕) မန႕ဖတျပတျပးေတာ တဆကတညး ပပငေပါကက ေရေႏြးေဖာလကတယ။ အဒါဆရင မန႕ဖတန႕ ပပငေပါကေရေႏြးေဖာရျပ။ ဟငးရညကေတာ ၾကကရးျပတထက ဂငးေတြ ၾကကသြနျဖေတြက တျဗနးျဗနးန႕ ဓါးျပားရကျပးထည၊ ငရတသးစမးေလးေတြက ခြျပး ထည၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕ေလးထည၊ ရတ စြနထနေျခာကေလး ထညျပးေတာ ဟငးရညေသာက လပလကတယ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မန႕ပြျပငလ႕ရပါျပ။ မန႕ဖတထည၊ ျပးေတာ ၾကကသားဟငးထည၊ ေကာက၊ တရတနနအႏစန႕ ၾကကသြနျဖအႏစေလးထည၊ ပပငေပါကထည၊ ပငါးပေလးထည၊ ငရတသးေၾကာေလးထည၊ ျပးေတာမ ဆား၊ အခမႈန႕ေလးထည၊ အခဥၾကကတတရင သပရာရညေလး နညးနညးညစထည၊ ပငျပာရည အပစေလးထည၊ ၾကကသြနျမတရယ၊ တရတနနရယထည၊ မနညငးခဥေလးပါထည၊ ဆား၊ အခမႈန႕းေလးထညျပး ေသခာႏ႕ေအာင နယပါေနာ။ အေပါအင အစပအရသာကေတာ ကယၾကကသလ စပယေပါေနာ။ ကၽြနမကေတာ ခဥငစပၾကကတယဆေတာ ကယအၾကကအရသာေလးျဖစေအာင လပစားလကတယေလ။ ျပးေတာမ အေပၚကေန ၾကကသြနျမတန႕ တရတနနေလးေတြက ျဖးလကတယ။ တကယတမးေတာ ကၽြနမတစေယာကတညး ႏစပြစားလကတယ။ အခေရးေနရငးန႕လ ဗကဆာေနလ႕ ေနာကတစခါစားဖ႕ ဟနျပငေနေလရ႕ ႕ ႕ ႕ ဟ ႕ ႕႕ စြနထနဟငးရညေလးက ဓါတပမရကျဖစလကဘး။ ခြငလႊတေနာ ႕ ႕ ႕ အားေပးၾကပါဥးေနာ ႕ ႕ ႕ ႕လတာရရငလညး ေျပာၾကပါဥးေနာ ႕ ႕

Page 23: Cook Traditional Food

ေခါပတလပစားရေအာင

ဒေန႕ေတာ ကၽြနမေမာငႏမေတြက ကယတငအလြယတကလပစားလ႕ရႏငတရမးအစားအစာထက တစမးျဖစတ ေခါပတလပနညးေလးက မေ၀ပါရေစေနာ။ေခါပတလပဖ႕အတြက လအပတပစၥညးအမယကလညး မမားပါဘး။ေကာကညငးအျဖ၊ ေကာကညငးငခတ၊ ဆ၊ ႏမး၊ ဆားတ႕ပါ။ ေခါပတအျဖၾကကရင ေကာကညငးဆနအျဖကသးရမာျဖစျပးခပေပာေပာအအေမႊးေမႊးေလးက ၾကကတယ ဆရငေတာေကာကညငးငခတက သးရပါမယေနာ။ ေကာကညငးဆနက သန႕စငေအာင ေရေဆးျပး အေပၚကေန ေရလကတစဆစေလာကထညျပး rice cooker န႕ ခကပါ။ေကာကညငးက ကကေအာငခကျပးတအခါမာေတာအဒေကာကညငးပပေႏြးေႏြးေလးေတြက သစသားငရတဆန႕ အထကေအာကညညမမ ညကေအာင ေထာငးေပးပါ။ ငရတဆမရခရငၾကတစကန႔ၾကတေပးပါေနာ။ ေထာငးလ႔ညကျပးသား ေကာကညငးေတြကဗနးထမာ ညေအာငထညတအခါမာ ေကာကညငးေတြ လကမာန႕ ဗနးမာကပမေနရေအာင ဗနးကလညး ႏမးဆေလးသပေပးရသလ လကမာလညးႏမးဆေလးဆြတျပး ကငရင ပအဆငေျပပါတယေနာ။ ႏမးကလညး အမႈကသန႕စငေအာင ဖယရားျပးေတာမ ႏမးက ေလာေပးပါ။ေလာျပးသားႏမးကမ ငရတဆထထညျပး ဆားေလးျဖးကာထညေထာငးေပးပါ။ ျပးရငေတာ ဗနးထထညထားတ ေကာကညငးရ႕ အေပၚမာမႏမးေထာငးေလး နညးနညးျဖးေပးျပး ကနတ ႏမးေထာငးကေတာေခါပတေၾကာ ဒါမမဟတ ကငျပးတအခါ တ႕စား နယစားဖ႕ပနးကနလးေလးထ သးသန႕ဖယထားေပးပါေနာ။ရလာတ ေခါပတကမ ကငတာၾကကႏစသကရင ကငစားႏငျပး ေၾကာတာၾကကႏစသကရငေၾကာစားပါေနာ။လတလတဆတဆတက ကငစားရတအခါအရသာပရျပး ေခါပတက သမးထားတရက နညးနညးၾကာ သြားရငေတာေၾကာစားပါေနာ။ ခမးေအးတ မနကခငးေတြမာေခါပတကငပပေႏြးေႏြးေလးက ေရေႏြးၾကမးေလးန႕ တြဖကျပး စားလကရရငျဖင အရမးက အရသာရတာေနာ။ေခါပတေၾကာ/ ကငက ႏမးေထာငးန႕ စားလ႕ရသလ စားေတာပျပတဆဆမးန႕လညး စားလ႕ရပါတယ။ ကၽြနမကေတာပျပတဆဆမးန႕ နယစားရင အလ႕ ႏမးေထာငးေလးန႕ နယစားတာပၾကကပါတယ။ ပလညး စား၀ငပါတယ။ တခ႕ေတြမာေတာ ၾကကခဥစပဟငးန႕ ေခါပတကငတြဖကစားတတသလ သေဘၤာသးေထာငးန႕ လညး တြဖကစားတတပါေသးေၾကာငး မေ၀လကရပါတယေနာ။

Page 24: Cook Traditional Food

ေၾကးအးပပေလး လပစားၾကရေအာင

၂၀၀၈ ေဆာငးတြငး ေအးေအးခမးခမးေလးမာ ေမာငႏမေတြဆျပး ေၾကးအးေလး လပစားၾကရေအာင ဆျပး ကၽြနမတ႕မသားစ ေၾကးအး လပစားျဖစခၾကပါတယ။ ေၾကးအးလပဖ႕အတြက လအပတပစၥညးေတြကေတာ ေၾကးအးၾကာဇ၊ (ဆနျပားၾကကတတရငလညး ဆနျပားပါထညေနာ) ၀ကနရး(အရးေရာအသားပါတြလကပါ)၊ ၀ကသား၊ ၀ကကလစာ၊ ငါးဖယ၊ ေကာမႈန႕၊ ဂမႈန႕၊ ၾကကသားမႈန႕၊ တဟး၊ ဆား၊ သၾကား၊ ၾကကသြနျဖ၊ ခငး၊ မနညငး၊ တယမးအႏစ၊ ဘဥ၊ ႏမးဆေမႊး၊ ငရတေကာငးမႈန႕န႕ တျခား မမႏစသကမယ အရြက၊ အသား၊ ဥ ၾကကႏစသကရာက ထညႏငပါတယေနာ။ အခဥရညအတြကေတာ chito ငရတဆရယ၊ ငရတသးစမးရယ၊ သၾကားရယ၊ ဆားအနညးငယရယ၊ ရာလကာရညရယတ႕ လအပပါတယ။ ကၽြနမ ခကလကတအထမာေတာ ငးဥလညး မပါဘး၊ ဦးေဏာကလညး မပါဘး။ ဖကထပေၾကာလညး မပါသလ ၾကကဥလညး မပါလကဘး။ ဟး ႕ ႕ ႕ ဟငးရညအတြက အဆလး၀မပါတ ၀ကနရးေတြက အတးတးျပးေတာ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ ဂငးေထာငးရညတ႕န႕ နယထားေပးပါ။ ျပးေတာမ အးတစအးထက ၀ကနရးေတြကထည၊ အရးျမပရ ေရထညျပး ပထမတစၾကမ တညေပးပါ။ ေရခမးေလာကျပဆရငေတာ ဟဘကဒဘကလနျပးေတာ အးျပညလနးပါး ေရထညျပး အရးထက အခရညေတြထြကေအာင တတႏငသေလာက ၾကာႏငသေလာက ၾကာေအာင တညေပးထားပါ။ အသားျပငဆငနညး ၀ကသားကလညး အသားေကာငးေကာငးေတြက ႏပႏပစငးျပးေတာ ေကာမႈန႕၊ ဂမႈန႕၊ ဘဥအကာရည၊ ဆား၊ ၾကကသားမႈန႕၊ ၾကကသြနျဖေတာကေတာကစငး၊ ခငးႏပႏပစငး၊ ငရတေကာငးမႈန႕တ႕န႕အတ ေရာနယထားပါ။ ၀ကကလစာေတြကလညး သန႕ရငးေရးလပထားျပး မထမပါးေလးေတြျဖစေအာင လးထားျပး ဆား၊ သၾကားတ႕န႕ နယေပးပါ။ ငါးဖယကလညး ၾကကသြနျဖ၊ ခငး၊ ဆား၊ အခမႈန႕၊ သၾကားတ႕န႕အတေရာေထာငးျပး ေကာမႈန႕၊ ဂမႈန႕၊ ႏမးဆေမႊး၊ ဘဥအကာတ႕န႕အတ ေရာနယထားေပးပါ။ ၾကာဇျပငဆငနညး ၾကာဇကေတာ ကၽြနမတ႕မသားစက ေၾကးအးၾကာဇဆျပး တရတကလာတ ၾကာဇက သးပါတယ။ ဆနျပားကေတာ သပမၾကကလ႕ မသးျဖစပါဘး။ ၾကာဇက ေရထမာ ၁၀ မနစေလာက စမထားျပးေတာ ဆယယျပး ဇကာန႕ စစထားေပးပါ။ အခဥရညျပငဆငနညး အခဥအတြက ငရတသးစမးက ႏတႏတစငးျပး ဆား၊ သၾကားန႕ ရာလကာရညနညးနညးတ႕န႕ စမေပးထားပါ။ စားတအခါကမ chito ငရတဆန႕အတ ငရတသးခဥကေရာထညပါ။ အဆာပလာမား ျပငဆငနညး တဟးပျပားက ေရေဆးျပး ကယလသေလာကအရြယေလးေတြျဖစေအာင တးေပးထားပါ။ မနညငးရြကက

Page 25: Cook Traditional Food

ေရေဆးျပး အရြယေတာေလးေတြျဖစေအာင ျဖတေတာကေပးထားပါ။ ဖကထပၾကကတတလင ေၾကာထားေပးပါ။ ငးဥထညမယဆရင ျပတျပး အခြႏႊာထားေပးပါ။ စားပြျပငဆငနညး အားလးျပငဆငျပးလ႕ စားေတာမယဆရငေတာ အးေလးထက ၀ကရးျပတရညထညျပး မးဖေပၚတငျပး ဆပါေစ။ ဟငးရညအးပြကပြကဆလာျပဆရငေတာ အျမနဆးနညးန႕ လးထားတကလစာေတြပစထည၊ တဟးထည၊ နယထားတ အသားေတြလးျပးထည၊ ငါးဖယေတြလးျပးထည၊ ဆား၊ ၾကကသားမႈန႕ထည၊ ျပးေတာ ၾကာဇေတြထည၊ အသားေတြေရာ ၾကာဇပါ အကကညေအာင တတစစန႕ ဟဘကဒဘကလနေပး၊ ျပးေတာ မနညငးရြကေတြထညျပး အေပါအငျမညးျပး ကမနးကတမးခလကပါေနာ။ ငးဥျပတတ႕ ၾကကဥတ႕ထညခငရငလညး ထညလ႕ရပါတယေနာ။ ကၽြနမကေတာ ခဥစပၾကကသမ႕ တယမးအႏစေလး ထညလကပါေသးတယ။ အခလ ေဆာငးတြငး ေအးေအးမာ ထမငးမစားခငဘး ႕ ႕ ႕ ႕ စြပျပတပပေႏြးေႏြးေလး ေသာကခငတယဆရငေတာ ေၾကးအးေလး လပေသာကၾကညၾကပါလားဟင ႕ ႕ ႕႕

Page 26: Cook Traditional Food

ေကာရညေခါကဆြ

 ကြၽနမရ႕ဘေလာဂမာ ကြၽနမ ေမာငႏမေတြက ႏစသစကးအထမးအမတအေနန႕ ေကာရညေခါကဆြေလး လပေကြၽးပါရေစေနာ။ ေကာရညေခါကဆြလ႕ဆေပမယ ေခါကဆြဖတမၾကကတသေတြအေနန႕ ၾကာဇဖတန႕လညး အစားထးျပး လပလ႕ရပါတယေနာ။ ေကာရညေခါကဆြအတြက လအပတာေတြကေတာ ၀က/ၾကက/ဘ ၾကကႏစသစရာအသား၊ ေကာမႈန႕၊ ငရတေကာငးမႈန႕၊ မနညငး၊ ပနးေဂၚဖ၊ ပပငေပါက၊ တရတနန၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ ခငး၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ ငရတသးစမး၊ ငါးပစမးစားန႕ သပရာသးတ႕ပါေနာ။ ပထမအဆငအေနန႕ အသားအရးတြလကက သန႕စငေအာငေရေဆးျပး အတးခပၾကးၾကးတးျပး ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ ခငးေထာငးရညတ႕န႕နယျပး ခဏႏပထားေပးပါေနာ။ ျပးေတာမ အးတစလးထထညျပး အသားေတြကထည၊ ေရကလညး အသားျမပရထညျပး ျပတေပးထားပါေနာ။ ပထမတစေရခမးေလာကျပဆရငေတာ အသားေတြက ဟဘကဒဘကလနျပးေတာ ေရထပထညျပး တညေပးပါ။ အသားႏးေလာကျပဆရငေတာ အးထကေန အသားေတြကဆယ၊ အေအးချပး အသားႏႊငေပးထားပါေနာ။ ေကာမႈန႕ကေတာ စားမယလရယ၊ ေကာရညအပစအက အၾကကေပၚ မတညျပး ေဖာေပးပါေနာ။ ေကာမႈန႕ေဖာတအခါမာ ဆား၊ သၾကားန႕ အခမႈန႕ေလးနညးနညး ထညေဖာေပးပါ။ မနညငး၊ ပပငေပါက၊ ပနးေဂၚဖတ႕ကလညး ေရန႕ေသေသခာခာ အထပထပေဆးျပး လးခၽြတေရစစထားေပးပါေနာ။ ငါးပစမးစားကလညး မးေလးအးထားေပးပါ။ ငရတသးစမးကလညး ေရေဆးထားပါ။ ၾကကသြနျဖနတ႕ကလညး အခြႏႊာျပး ဆခကခကဖ႕ ပါးပါးလးေပးထားပါ။ ေခါကဆြျပတျခငး အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ အးတစလးထ ေရထညျပး မးဖေပၚတငျပး ေရေႏြးအးတညပါ။ ေရေႏြးဆျပဆရင ေခါကဆြ/ၾကာဇက ျပတေပးပါ။ အကကလညးညေစ၊ ေပာလညးမေပာေစေအာင သတထားျပး ျပတျပးရင ေခါကဆြျပတအးကချပး ေရသြနပါ။ ေခါကဆြေတြက စကာန႕ စစယျပး ေရေအးေအးန႕ ေသေသခာခာႏ႕စပေအာင ေဆးေပးပါ။ ျပးေတာမ စကာန႕ ေရစစထားလကပါေနာ။ ပပငေပါကကလညး ေရေႏြးေဖာျပး ေရစစထားေပးပါေနာ။ ဟငးရညအးတညျခငး အသားႏႊငထားျပးတ အရးေတြက ငရတဆထ မညကတညကထညေထာငးျပး အရးေတြက ဇလးထထညျပး အရးေထာငးေရက အးတစလးထ စစယပါ။ ျပးေတာမ အဒအရးေရထက ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕အနညးငယထညျပး မးဖေပၚတငျပး ေပးဆပါေနာ။ ဆလာျပဆရင ဟငးအးထက ခနက ႏႊငထားတ အသားဖတေလးေတြထည၊ ၾကကသြနျဖန႕ ငရတေကာငးမညကတညကေထာငးတ႕က ထညျပး ေပးဆပါ။ ေနာကတစၾကမဆရငေတာ ေကာရညေဖာထားတာေတြက ထညျပး ေမႊေပးပါ။ ေကာရညေတြ လးခသြားတာမး ျဖစမသြားေအာင ေသေသခာခာေလး ေမႊေပးပါေနာ။ ျပးရငေတာ မးေအးေအးန႕ ေျဖးေျဖးခငး ဟငးအးဆေအာင တညထားေပးပါေနာ။ ဟငးအးထက ပနးမနလာပြငန႕ မနညငးက စားခါနးမ ထညစားႏငပါတယေနာ။ အရသာကေတာ ကယၾက ကတအေနေလာကမနးျပး ထညထားပါေနာ။ ၾကကသြနေၾကာေၾကာျခငး မးဖေပၚ ဒယအးေလးတင၊ ဆထည၊ ဆပလာျပဆရငေတာ နႏြငးမႈန႕ေလးနညးနညးခပျပး အသငလးထားတ ၾကကသြနျဖနေၾကာေတြက ထညေၾကာပါေနာ။ မးမျပငးေစဘ အသငအတငန႕ အကကညေအာငေၾကာပါ။ ေရႊ၀ါေရာငသနးလာျပဆရငေတာ မးဖေပၚကေန ဒယအးကချပး ၾကကသြနေၾကာေတြက ပနးကနလးတစလးထ ဆယယပါေနာ။ ခဥငစပနညး မးအးထားတ ငါးပစမးစားထက ၾကကသြနျဖေထာငးေလးထည၊ သပရာရညရႊရႊေလးဆမးေပးပါ။ ေရေဆးျပးသား ငရတသးစမးေလးေတြက မထမပါးေလးလး၊ ဆား၊ သၾကားန႕နယျပး သပရာရညေလးန႕ နယေပးထားပါေနာ။ အဆငသငပါပေနာ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ ပနးကနလးထက ေခါကဆြထည၊ ေကာရညထည၊ အသား၊ ဟငးသးဟငးရြက မထညပါ။ ပပငေပါကေရေႏြးေဖာထည၊ ျပးေတာ ငရတေကာငးမႈန႕ေလးျဖး၊ ၾကကသြနေၾကာေလးထည၊ တရတနနေလးထညျပး ပြျပငေပးပါ။ ျပးရငေတာ ငါးပမးကငသပရာရညဆမး၊ ငရတခဥေလးန႕ တြဖကျပး ပပေႏြးေႏြးေလး သးေဆာငပါေနာ။

Page 27: Cook Traditional Food

ရမးထမငးခဥသပ

Z က ရမးထမငးခဥသပစားခငတယဆလ႕ ကနတေမာငႏမေတြေရာ အားလး စားလ႕ရေအာင ကၽြနမ သပေကၽြးပါမယေနာ။ ရမးထမငးခဥသပအတြက လအပတပစၥညးေတြကေတာ ထမငး၊ ခရမးခဥသး၊ ငါး သ႕မဟတ ပဇြနေျခာက၊ ေျမပဆနေၾကာ၊ ၾကကသြနျဖန၊ဂငး ဆ၊ ၾကကသြနျမတ၊ ဂးျမစ၊ ငရတသးအေျခာကေတာင၊ ငရတသးအေရာငမႈန႕၊ ဆား၊ အခမႈန႕ အနညးငယတ႕ပါေနာ။ ထမငးကေတာ ရမးဆန ဒါမမဟတ ခပေစးေစးဆနက ခကပါ။ ထမငးခကထားတအခနမာ ၾကကသြနျဖန႕ ၾကကသြနနက အခြႏႊာပါ။ ၾကကသြနနက ေရေဆး၊ ပါးပါးလးထားပါ။ ၾကကသြနျဖကလညး အ၀ငးလကေလး ခပပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးထားေပးပါ။ ျပးရင ခရမးခဥသးေတြကလညး ေရေဆးျပး ျပတဖ႕ အးတစလးထ ခရမးခဥသးေတြက တနးစထညျပး ခရမးခဥသးျမပရေရထညျပး ျပတဖ႔ျပငထားေပးပါ။ ငါးကလညး သန႕စငေအာင ေဆးေၾကာျပး ဂငးေလးနညးနညးေထာငးထည၊ ဆား၊ အခမႈန႕ေလးန႕နယျပး အးထမာထည၊ ငါးေရျမပရထညျပး ျပတဖ႕ ျပငေပးထားပါ။ ဂးျမစ၊ ၾကကသြနျမတတ႕ကလညး ေရသန႕စငေအာငေဆးျပး ေရစစထားေပးပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚက ငါးျပတအးတညေပးပါ။ ငါးျပတတအခါ အကကညေအာင ငါးက ဟဘကဒဘက လနျပး ျပတေပးပါေနာ။ ငါးျပတအးရျပဆရငေတာ ချပး ငါးကဆယျပး အေအးခထားေပးပါ။ ငါးျပတေအးျပဆရငေတာ အရးႏႊငထားေပးပါေနာ။ ျပးရင ခရမးခဥသးျပတအးတညေပးပါ။ ခရမးခဥသးေတြ အခြအကကြလာျပဆရင ဟဘကဒဘကလနေပးျပး ေရခမးေအာငျပတေပးပါ။ ခရမးခဥသးကကျပဆရင အခြႏႊာျပး ခရမးခဥသးေတြက ထကျခမးခြျပး အေစေတြထပပစျပး အသားေတြကေချပး အႏစရေအာငယပါ။ ဒယအးထက ဆထည၊ ဆပလာျပဆရင ၾကကသြနျဖန႕အနကထည ဆခကေၾကာထားျပး ဆယထားေပးပါ။ ဒယအးထမာ ဆက နညးနညးခနထားေပးျပး ငရတသးအေျခာကေတာငက အရငေၾကာျပး ဆယထား၊ ကနတဆန႕ ငရတသးအေရာငမႈန႕ကထညျပး မးေအးေအးန႕ ေၾကာေပးပါ။ အဆာပလာေတြ အသငျဖစတအခနမာ ထမငးအးလညး ကကေလာကပါျပ။ ထမငးအးထက ထမငးပပေလးေတြက ေယာငးမန႕ အသာအယာဖြေပးပါ။ ျပးေတာမ လငဗနးကယကယတစခပထမာ ထမငးပပရယ၊ ခရမးခဥသးအႏစရယ၊ ငါးရယ၊ ငရတသးအေရာငမႈန႕ေၾကာ၊ ဆား၊ အခမႈန႕နညးနညးတ႔ထညျပး ေသခာႏ႕ေအာင နယေပးပါ။ ငရတေကာငးၾကကတတရငေတာ ငရတေကာငးမႈန႕ေလး ထညျပး နယေပးပါေနာ။ ငါးျပတမထညတသကေတာ ပဇြနေျခာကမႈန႕ထညျပး နယလညး ရပါတယေနာ။ ထမငးေရာ အဆာပလာေတြေရာ နယတာႏ႔ျပး ေစးပငလာျပဆရငေတာ ဟငးရညေသာကပနးကနလးေလးထ နယထားတ ထမငးေလးက ထညလကပါ။ (လပေအာင ပစခြကေလးထ ထညလကတယ ဆပါေတာေနာ။ တခ႕ကေတာ ထမငးဆပေလးေတြလပ လးလးေလးေတြ ဆပလကပါတယေနာ။) ျပးေတာမ ကယစားမယ ပနးကနျပားထက ထမငးဆပေလးကထည၊ ျပးေတာမ အေပၚကေန ၾကကသြနေၾကာဆခကဆမး၊ ေျမပဆနေၾကာေလးထည၊ ဂးျမစေလးထည၊ ၾကကသြနျမတေလးထည၊ ငရတသးအေျခာကေတာငေလးထညျပး ျပငပါေနာ။ တခ႕ကလညး ခဥခဥေလးမ ၾကကတတတအတြက သပရာသးအစပေလးတစစပေလာက ထညေပးတတၾကေသးတယေနာ။ ၾကကတတရင အသားေျခာကေၾကာေလး ဒါမမဟတ အသားေျခာက မးဖတေလးပါ ထညတတၾကေသးတယေနာ။ ေရေႏြးၾကမးပပေလး ဒါမမဟတ ၾကကရးဟငးခါး ပပေလးန႕ တြဖကျပး သးေဆာငပါေနာ။

Page 28: Cook Traditional Food

ရမးေခါကဆြ

တ႕ဟးေႏြးလပမယဆျပး စတကးထားေပမယ ကလားပမႈန႕အစမး ၀ယမရတာန႕ ရမးေခါကဆြပ လပလကရပါတယ။ ရမးေခါကဆြမာ ဆနေစးရယ၊ အဖြယရယဆျပး ရပါတယ။ ဒမာေတာ ကၽြနမကေတာ ရာလ႕ ရတအဖတန႕ပ ခကလကရတာပါ။ အဓကေတာ အသပသေဘာမးလပလကတာပါ။ ပထမအဆငအေနန႕ အသားဟငးက လပပါတယ။ ၀ကသား ဒါမမဟတ ၾကကသားက ေတာကေတာကစငးပါ။ ဆား၊ အခမႈန႕၊ သၾကား၊ ၾကကသြနျဖ၊ ခငးနပနပစငးတ႕န႕ ေရာနယပါ။ၾကကသြနျဖနငရတသးက ေထာငးပါ။ ခရမးခဥသးပါးပါးလးျပး ႏပႏပစငးပါ။အဆငသငျဖစျပဆရင မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ျပးေတာ ဆထည၊ ေထာငးထားတ ၾကကသြနျဖနငရတသးက ထညျပး ဆသတ၊ နာနတပြငေလး ႏစဖတေလာက ထညျပး ေမႊပါ။ ျပးရင ခရမးခဥသးထည၊ခရမးခဥသးဖတေလးေတြ လပတကလာျပဆရငေတာ ႏတႏတစငးထားတ အသားေလးေတြထညျပး ေမႊပါ။ ပငျပာရည အၾကည၊ ပငျပာရည အေနာက ႏစမးလးထညပါ။ ငျပာရညနညးနညးေလာက ထညပါ။ ေရနညးနညးေလာကထည၊ ခဏတညထားျပး အသားလညး ႏး၊ ဆလညးျပနလာျပဆလင ဟငးအႏစကကပါျပ ဒတယအဆငအေနန႕ ဟငးခရညအးတညတာပါ။ ၾကကရးေျခသလးရးက အးထထည၊ ေရထညျပး၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕နညးနညး၊ ဂငးအ၀ငးလက လးထည၊ ဟငးရညအး ဆေအာင တညပါ။ ဟငးအးဆလာရငေတာ ၾကကသြနျဖ ဓါးျပားရကထညပါ။ ပြကပြကဆေအာင တညထားပါေနာ။ တတယအဆငအေနန႕ကေတာ ရမးေခါကဆြဖတ ျပတတာပါ။ ကၽြနမ ဒမာေတာ ဗယကနမက လာတ ဆနျပားဖတက ၀ယျပး သးလကပါတယ။ မျပတခင နာရ၀ကေလာက ေရၾကစမထားလကပါတယ။ စားပြျပငခါနးမ စကာေလးထက ေခါကဆြဖတထည၊ ျပးေတာမ ပြကပြကဆေနတ ဟငးခရညအးထ ထညျပး တန႕ ေခါကဆြဖတေတြက ဟဘကဒဘကလညေပးပါေနာ။ ေခါကဆြဖတ အျပ ဆရငေတာ ေရစစျပးေတာမ စားပြျပငမယ ပနးကနထက ထညပါေနာ။ တျခား မရမျဖစ လအပတ အဆာပလာေတြကေတာ ေျမပေလာက အခြႏႊာျပး မညကတညကေလး ေထာငးထားေပးပါ ။ ၾကကသြနျဖက ပါးပါးလးျပး ဆခကေၾကာ၊ ဆခကရျပဆရင ပနးကနလးထ ေျပာငးထည၊ ျပးေတာမ ငရတသးခြျခမးမႈန႕က ဆထ လမျပး ငရတသးေၾကာေလးလပ၊ အရမးမတးခငမာ အျမနခလကေနာ။ ပငျပာရည အပစက ပနးကနလးထထည၊ ျပးေတာဟငးခရညေလး နညးနညးန႕ စပထားပါ။ ၾကကသြနျမတ၊ နနပင ပါးပါးလးထားပါ။ စားပြျပငမယဆရင မန႕ဖတေလးထည၊ အသားဟငးထည၊ ေျမပေလာေထာငး၊ ၾကကသြနျဖဆခက၊ ငရတသးေၾကာေလးထည၊ ပငျပာရညအပစထည၊ ျပးရငေတာ ေသေသခာခာနယျပး စားရပေနာ။ ဟငးရညပပေလးက ပနးကနလးေလးထ ထည၊ ျပးေတာမ ငရတေကာငးမႈန႕ေလးခပ၊ ၾကကသြနျမတေလး ျဖးျပး တြဖကစားသးလ႕ရပါျပ။ ျမနမာျပညမာေတာ မနညငးခဥန႕ တြဖကစားတယေလ။ ဒမာေတာ TAKANA လ႕ေခၚတ မနညငးခဥေလးက အရညညစလကတယ၊ ျပးေတာမ ဆားေလးန႕ သပရာရညေလးထညျပး တြစားလကတာပါပ။ က ႕ ႕ ႕ အားေပးၾကပါဥးေနာ။

Page 29: Cook Traditional Food

Thai Spring Roll လပစားၾကရေအာင

ခစေမာငႏမေတြအတြက ဒတစခါေတာ ထငးေကာျပန႕စမးလပနညးေလး လကတ႕လကပါရေစဥးေနာ။ ေကာျပန႕အတြကလအပတပစၥညးေတြကေတာ သခြါးသး၊ ေထာပတသး၊ မနလာဥန၊ mizu na လ႕ေခၚတ အရြက ဆတလတရြက၊ ခရမးခဥသး၊ ပၾကာဇ၊ ပဇြန၊ ၀ကသားအလႊာ၊ ကညြတရယ၊ rice paper လ႕ေခၚတ ေကာျပန႕ရြကရယပါ။ အခဥရညအတြကကေတာ ရာလကာရည၊ ငျပာရည၊ ငရတသးစမး၊ သၾကားအနညးငယ၊ ၾကကသြနျဖအနညးငယန႕ ခငးအနညးငယတ႕ပါေနာ။ သခြါးသး၊ ေထာပတသး၊ မနလာဥန၊ mizu na လ႕ေခၚတ အရြက၊ ခရမးခဥသး အဒါေတြကေတာ ေရေဆးျပး လခငတ ပစေလးေတြအတငး လးထားရပါပ။ ပထကအတငးေပါေနာ။ ကညြတရယ၊ ပၾကာဇရယ၊ ၀ကသားအလႊာရယ၊ ပဇြနရယကေတာ ျပတရမယေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ ေကာျပန႕လပမယ ပနးကနျပားေလးေတြက ယျပး rice paper (ဒမာ ၀ယလ႕ရတအရြကေတြက အေျခာကေတြပါ) တစရြကကခငးပါ။ ျပးေတာ ေရဆြတေပးပါ။ rice paper ေလးက ေရန႕ ထျပး ေကာျပန႕လပလ႕ေခါကလ႕ေကာငးမယ အေနအထားေလးေရာကလာရင ဆတလတရြက၊ မနလာဥန၊ mizu na အရြက၊ ေထာပတသး၊ သခြါးသး၊ ခရမးခဥသး၊ ၾကာဇ၊ ၀ကသား၊ ပဇြနတ႕က ေသခာလလပပ စစရရေလး ထညေပးပါ။ ျပးရငေတာ ကစကစလစလစေလးျဖစေအာင ေသခာလပေပးပါ။ အဒါဆရငေတာ ေကာျပန႕လပေလးေတြရပါျပ။ အခဥအတြကကေတာ ပနးကနလးတစလးထ ေရေႏြးထည၊ ရာလကာရည၊ ငျပာရည၊ သၾကားအနညးငယထညျပး အရငေမႊေပးပါ။ ျပးေတာ ငရတသးစမးန႕ ၾကကသြနျဖန႕ ခငးကျခစျပးထညေပးပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ ခခဥငစပ အခဥရညေလးရပါျပ။ ျပးရင ေကာျပန႕စမးလပေလးကယ၊ အခဥရညပနးကနေလးထ ခဏေလး ႏစျပး စားရပါပေနာ။ အာဟာရလညးျဖစ၊ ကယလရလညး မမားတအတြက ကနးမာေရးအတြကလညးေကာငးျပး Diet လညး လပျပးသားျဖစတအတြက အဆငေျပတယေလ ႕ ႕ ႕ လပရတာလညး မခကတအတြက ခစေမာငႏမတ႕ေရ ႕ ႕ ႕ လကစြမးျပျပး စမးသပၾကညၾကပါဥးေနာ ႕ ႕ ႕ ႕

Page 30: Cook Traditional Food

ေမာလျမင အနးႏ႕ေခါကဆြ

ဒေန႕ေတာ သငယခငးေတြစျပး အနးႏ႕ေခါကဆြခကစားၾကမယဆျပး တငပငျပး ခကၾကပါတယ။ တစေကာငးတစဂါထာ တစရြာတစပဒဆနးဆသလပ ေဒသတစခန႕ တစခ အစားအေသာက ခကျပတပလ ကြျပားပါတယ။ ေမာလျမင အနးႏ႕ေခါကဆြက တျခားအရပေဒသေတြန႕ ခကနညးန႕ မတပါဘး။ ပမႈန႕အစမးက ကျပး ခကတာမဟတဘ ကလားပက ႏးေနေအာင ျပတၿပးေတာ ဇကာန႕ တကျပးေတာ စစချပး ခကတာပါ။ အခ ေမာလျမငအနးႏ႕ေခါကဆြ ခကနညးအဆငဆငက ေျပာျပပါမယေနာ။ လအပတာေတြကေတာ ဟငးရညအတြက ကလားပ၊ အနးႏ႕အရညဗး ဒါမမဟတ အမႈန႕၊ ၾကကအရး အသားေရာ၊ ၾကကရငအသား၊ၾကက အသညးအျမစ၊ ၾကကဥ၊ ပျပား၊ ၾကကသြနျဖ၊ န၊ ခငး၊ ငျပာရည၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕ စတာေတြပါ။ ျပးေတာ ပပငေပါက၊ နနပင၊ ပေတာငရည၊ သပရာသး၊ ငရတသး အေလာမႈန႕၊ သပရာရညသး စတာေတြလ လအပပါတယ။ ခကနညးအဆငဆငကေတာ ပထမဆး ကလားပက မခကခင အနညးဆး ၃ နာရေလာက ေရစမ၊ ျပးေတာမ ႏးေနေအာငျပတပါ။ အဒအခနမာ ၾကကအရးအသားေတြက ေသခာခတထစေဆးေၾကာျပး ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕တ႕န႕ နယထား၊ ျပးေတာမ ပအးထ အဒ ၾကကအရးအသားေတြက ထညျပတပါ။ ၾကကသား၊ ၾကကသညး၊ ကကျမစတ႕က အတးေသးေသးေလးေတြတးျပး ဆား၊ သၾကား၊ အ ခမႈန႕တ႕န႕ နယျပး ႏပထားပါ။ ၾကကသြနျဖ၊ န၊ ဂငး၊ ငရတသးတ႕က ေထာငးထားေပးပါ။ ပျပားေလးေတြက ေၾကာျပး တးထားပါ။ ၾကက သြနနက ဘေလာခတးေလးေတြ လးထားတာသပသပ၊ ခပပါးပါးေလး ေတြသပသပ လးထားပါ။ ၾကကဥအစမး ႏစလးက ေသေသခာခာ ေခါကထားေပးပါ။ အားလး အဆငသငျဖစေအာင လပျပးျပဆရငေတာ ပန႕ ၾကကရးျပတ ထားတာလ အန႕လႈႈငလႈငထြကလာျပး ပေရာ ၾကကရးပါ ႏးလာပါျပ။ ပအးကချပး အေအးခ၊ ျပးေတာ ပက ဇကာန႕ တကခပါ။ ၾကကရးျပတ ေတြ အးထမာ ကနေနပါမယ၊ အဒအထက အနးႏ႕မႈန႕ အထပေသးတစ ထပ၊ ဒါမမဟတ အနးႏ႕က ကယလသေလာက ထညျပး မးေႏြးေႏြးန႕ တညေပးပါ။ ၾကကသြနျဖနငရတသးေထာငးက အနညးငယ ဆသတ ျပးေတာ လးထားတ ပျပားေတြ ထညျပး ဆသတပါ။ ဆား၊ အခမႈန႕၊ ငျပာရညေလးနညးနညးထညျပး ေသခာစြာ ဆသတေပးပါ။ အနးႏ႕ပြကလာျပဆရငေတာ ခနက တကခထားတ ပေတြရယ၊ ခနက ဆသတထားတ ပျပားေတြရယက ထညပါ။ ျပးရငေတာ ဆား၊ အခမႈန႕၊ သၾကား၊ ငျပာရည နညးနညးထညျပး ဟငးအးဆေအာင မးေႏြးေႏြးန႕ တညေပးပါ။ ဟငးအးထပဆလာရင ၾကကသြနဘေလာခတးေလးေတြက ဟငးအးထထညပါ။

Page 31: Cook Traditional Food

ဟငးအးတညထားတအခနမာ ေနာကမးဖတစဖမာေတာ ဒယအးတင၊ ျပးေတာ ဆထည၊ ဆပလာျပဆရင ေထာငးထားတ ငရတသး၊ၾကကသြန ျဖနဂငးကထညျပး ဆသတ၊ ျပးေတာ ႏပထားတၾကကသားၾကကသညး ၾကကျမစအတးေလးေတြက ထညျပး ေသခာေမႊ၊ ေရေလးနညးနညးထည ျပးေတာ အဖးအပထားေပးပါ။ ေရခမးေလာကျပဆရင ေနာကတစၾကမ ထပေမႊျပး ေရထပထည၊ မးနညးနညးေလာျပး ပြကေအာငထပတညပါ။ ဒတစေရခမးရငေတာ ဟငးအေပါအငနျမညးျပး ဟငးအးခလ႕ရပါျပ။ ပအနးႏ႕ဟငးအးကလညး အနးႏ႕န႕သငးသငးေလးေမႊးလာျပ၊ ဟငးအးလ ေကာငးေကာငးပြကလ႕ ၾကကသြနနလ ႏးေလာကျပဆရင ေခါကထားတ ၾကကဥေတြက ဟငးရညအးထက ထညပါ။ ၾကကဥဖတေလးေတြမြမြလႊလႊ ေလးေတြျဖစေအာင ၾကကဥထညတအခနမာ တစဖကကလညး ေယာက ခဇြနးန႕ ေသခာေမႊေပးပါေနာ။ ဟငးရညအးကေတာ အေပါအငျမညးျပး ေတာ မးမငးမငးေလးန႕ တညထားလကပါေတာေနာ။ ဒဘကမးဖမာေတာ ေရေႏြးအးတညျပးပြကပြကဆလာရင ေခါကဆြန႕ နနးျပားဖတ (ေမာလျမငက အနးႏ႕ေခါကဆြက နနးျပားဖတန႕တတ အဖတန႕ စားတ အေလမ႕ နနးျပားဖတက သးတာပါ။ ကၽြနမလ နနး ျပားဖတက ပၾကကပါတယ။) ေတြက ျပတ၊ ျပးေတာ ေရေအးေအးန႕ အထပထပေဆး၊ ဇကာထထညျပး ေရစစထားပါေနာ။ ၾကကဥလထည ျပတ၊ ကကျပဆရင အခြႏႊာျပး ႏစျခမးျခမးထားပါေနာ။ ပပငေပါကေရ ေႏြး ေဖာပါ။ ပသး၊ နနပငတ႕က ေရေဆးျပး ပါးပါးလးထားပါ။သပရာသး စပေလးေတြလးျပး ပနးကနထ ထညထားပါ။ အားလး အဆငသငျဖစျပ ဆရငေတာ စားလ႕ရပါျပ။ မန႕ပြျပငဖ႕အတြက ပနးကနတစခပယျပး ေခါကဆြဖတန႕ နနးျပားဖတ တစ၀ကစ ထညပါတယ။ ျပးေတာ အနးႏ႕ဟငးရညထည၊ အေပၚကေန နနပင၊ ပသး၊ ၾကကသြနနပါးပါးလး၊ ပပငေပါကေရေႏြးေဖာ စတာေတြက ထည၊ ငျပာရညနညးနညး၊ ၾကကသားဟငးထည၊ သပရာရညေလးညစထည၊ ငရတသးအေလာမႈန႕ေလးန႕ ခဆမခဥငစပအရသာ အနးႏ႕န႕ေမႊးေမႊးေလး န႕ ေမာလျမင အနးႏ႕ေခါကဆြ သးေဆာငႏငပါျပ။ ကၽြနမလညး ဆာဆာန႕ စားလကတာ သးပြေတာင စားလကတယ။ေတာေသးတယ ႕ ႕ ႕ ေသြးတးမတကတတလ႔။.

Page 32: Cook Traditional Food

ႏ႕စမးေခါကဆြ

အားလးမဂၤလာပါရင ႕ ႕ ႕ ဒေန႕ေတာ ကၽြနမရ႕ ေမာငႏမေတြကႏ႕စမးေခါကဆြေလး ခကေကၽြးပါရေစ ဥးေနာ။ အနးႏ႕ေခါကဆြစားခငတယ၊ ဒါေပမယ ေသြးတးေတာ အနးႏ႕န႕မတညဘးလ႕ ဆလာတ ကၽြနမရ႕ ဥးငယအတြက ခကေကၽြးျဖစခတာပါ။ ႏ႕စမးေခါကဆြခကဖ႕ လအပတပစၥညးေတြက အရငေျပာျပပါမယေနာ။ ေခါကဆြ - ၁ ပသာ + နနးလး ၅၀ ကပသား ၾကကသား- ၁ ပသာ ပေသြး အတး ၂၀ ႏ႕စမးႏစဗး ကလားပ ၃၅ ကပသား + ေမႊးပမႈန႕အထပႀကး တစထပ ၾကကသြနနအရြယေတာအလး ၅၀ ကပသားခန႕ ၾကကသြနျဖ၊ ခငးအနညးငယ ဆ ငျပာရည ဟငးခပမႈန႕ သၾကား ေရသဖနးရြက (အနးႏ႕န႕ေမႊးတအရြက) နႏြငးမႈန႕အနညးငယ ငရတသးအေရာငမႈန႕အနညးငယ ငရတသးအကကမႈန႕ ပပငေပါက၊ ပျပား ပသး၊ သပရာသး တ႕ပါေနာ။ ၾကကသားက သန႕စငေအာင ေရေဆးျပး အရးသပသပ၊ အသားသပသပသးသန႕လးေပးပါ။ ၾကကသားအသားေတြက ခပေသးေသးအတးေလးေတြရေအာင တးပါ၊ ၾကကရးေတြကလညး အရြယေတာ အတးေလးေတြတးပါ။ ျပးေတာမ ၾကကသားေရာအရးပါ တစပနးကနစ ဟငးခတမႈန႔၊ ဆားန႕ သၾကားတ႕န႕ ေရာနယေပးပါ။ျပးရင ခငးကအခြႏႊာ၊ ေရေဆး၊ ညကေအာငေထာငးျပး အရညညစျပးၾကကသားေတြန႕ ေရာနယျပး ႏပထားေပးပါ။ ပေသြးက ေရေဆးျပး ဆား၊ သၾကား၊ ငျပာရညအနညးငယ၊ ခငးတ႕န႕နယေပးထားပါ။ ပျပားကလညး ေရေဆးျပး အလားလကလး၊ ဆား၊ သၾကားေလးန႕နယေပးထားပါ။ကလားပက မခကခင ေလးနာရေလာကကတညးက ေရစမ၊ ျပးရငႏးေအာငျပတျပး ကလားပေတြက ေခေပးပါ။ ၾကကသြနန ခနစလးေလာကန႕ ၾကကသြနျဖသးလးတ႕က အခြႏႊာ၊

Page 33: Cook Traditional Food

ေရေဆးျပး ငရတသးအေရာငမႈန႕န႕အတ ေရာေထာငးေပးပါ။ပပငေပါက၊ ပသးတ႕ကလညး သန႕ရငးေရးလပျပး ေရစစေပးထားပါ။ အားလးအသငျဖစျပဆရင မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဆထည၊ ဆပလာရငနႏြငးမႈန႕ေလး ခတျပး ပျပားေတြက အရငေၾကာေပးပါ။ ရလာတပျပားေတြက ပနးကနတစခပထ သးသန႕ထညေပးထားပါ။ ပျပားေၾကာျပးရင လကကနဆန႕ ေထာငးထားတ ငရတသးၾကကသြနေတြထညျပး ဆသတပါေနာ။ဆသတန႕ေမႊးလာျပဆရင ငျပာရညေလးနညးနညးထည၊ ျပးရင နယႏပထားေသာၾကကသားန႕ ၾကကရးမားက ထညျပး ေမႊေပးပါ။ ျပးရင ၾကကသားထကထြကလာမယေရန႕ တစေရခနးေအာင တညေပးပါေနာ။ ပထမတစရည ခနးျပဆရင ဟငးအးထက ၾကကရးေတြက ဆယယျပး ဇလတစလးထ ထညေပးထားပါ။ကနတ ၾကကသားေတြထက နယထားတပေသြးေတြထညျပးဆျပနေအာငတညေပးပါ။ဆျပနျပဆရငေတာေနာကထပေရနညးနညးထပထည ျပးၾကကသားႏးေအာငထ တညေပးပါ။ ၾကကသားပေသြးဟငးက ဆကနေရကနဟငးေလးျဖစေအာင တညေပးျပးမးဖေပၚကေန ခေပးပါေနာ။ ဒတယအေနန႕ ဟငးရညအးျပငပါမယ။ အးထက ေရန႕ ပမႈန႕ေတြထညျပးပမႈန႕ေတြက ေရန႕ သမျပး ပမႈန႕အားလး ေရထမာ ေပာ၀ငေအာငထညေပးပါ။ ပမႈန႕ေတြ ပြစပြစေတြ ျဖစေနရင မေကာငးပါဘး။ ပရညေဖာျပးရင မးဖေပၚ တင၊ ပရညအးက တငျပး ပြကပြကဆေအာငတညေပးပါ။ ပဟငးရည မေ၀ကေအာငလညး သတထားပါ။ ေအာကက တးမသြားေအာငလညးသတထားျပး ေမႊေမႊေပးပါ။ ပစမးန႕ေပာကျပဆရငေတာ ပဟငးအးထကေထာငးထားတ ကလားပအႏစ၊ ႏ႕စမးဗး၊ ဆား၊ သၾကားန႕ ဟငးခတမႈန႕တ႕ထညျပး ဆေအာင တညေပးပါေနာ။ ဟငးအးဆလာျပဆရငၾကကသြနဥေလးေတြရယ၊ ဆသတထားတ ၾကကရးရယ၊ ၾကကသားဟငးအးထကပေသြးတစ၀ကရယက ထညေပးပါ။ ပျပားေၾကာကလညး မထမပါးလး ျပးရငဟငးရညအးထထညျပး ပြကပြကဆေအာင တညေပးပါ။ ၾကကရးေတြလညး ႏးျပး အေပါအငအရသာန႕ ဟငးရညအပစအက က စတၾကကျပငေပးပါ။အနးႏ႕န႕ေလး ေမႊးခငရင ေရသဖနးရြက(အနးႏ႕န႕သငးတအရြက)ေလးက ထညျပး ခဏေနရင ျပနဆယယလကပါ။ အဒါဆရငေတာ အနးႏ႕န႕သငးသငးန႕ အရသာရလတႏ႕စမးေခါကဆြဟငးရညေလး အသငျဖစပါျပေနာ။ ပပငေပါကက ဒယအးတစလးထထညျပး ေလာလကပါ။ ပပငေပါကေတြနညးနညးေလးႏြမးသြားျပ ဆရင ခလကေတာေနာ။ သပရာသးကအစတေလးေတြျဖစေအာငစတေပးပါ။ ပသးက ပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးထားပါ။ ၾကကသြနနေတြက ခပပါးပါးေလးေတြျဖစေအာငလးေပးထားပါ။ မန႕ပြျပငဖ႕ ပနးကနတစခပယ၊ ေခါကဆြထည (ကၽြနမကေခါကဆြမၾကကပါ၊ နနးလးပၾကကလ႕ နနးလးပထညပါတယ။ ျပးရငႏ႕စမးပဟငးရညေလးဆမး၊ ၾကကသားဟငးထည၊ ပပငေပါကေလးထည၊ ပသးေလးထည၊ ပေသြးလညးထည၊ ငရတသးမႈန႕၊ ငျပာရည၊ အခဥကေတာကယစတၾကကထညျပး သးေဆာငႏငပါတယေနာ။

Page 34: Cook Traditional Food

ရခငမန႕တ

မေန႕ညက မးေတြ သညးသညးမမရြာတာေရာ၊ မးေတြျခမး၊ မးၾကးေတြပစတာေၾကာင တစေယာကတညးအားငယျပး အပမေပာ ျဖစျပး ဒေန႕ေတာ ေနမေကာငးခငသလ ေခါငးကကသလလျဖစျပး ဘာမ စားခငေသာကခငစတမရဘ မအမသာ ျဖစေနလ႕ ဘာစားရမလ စဥးစားလကေတာ ရခငမန႕တခကစားဖ႕ သတရသြားပါတယ။ လအပတပစၥညးေတြကေတာ ငါး၊ ၾကကသြနျဖ၊ န၊ ငရတေကာငး၊ ပဒေကာအမႈန႕၊ ငရတသးစမး၊ ငါးပစမးစား၊ ဆား၊ အခမႈန႕၊ မနကညးသးမညတ႕ျဖစပါတယ။ စစခငးမာ ငါးက ေရစငေအာငေဆးျပး ငါးပစမးစား၊ ဆားန႕တတေရာနယထားပါ။ ၾကကသြနျဖက ဓါးျပားရကပါ။ ငရတေကာငးေစကေလာထားပါ။ ၾကကသြနနက ပါးပါးလးျပး ေရေဆးျပး စစထားလကပါ။ မနကညးသးမညကလ ေရေႏြးေလးန႕စမထားပါ။ အားလးအဆငသငျဖစျပဆရင ငါးျပတအးက အရငစျပငပါမယ။ အးထကနယထားတ ငါးကထည၊ ျပးေတာငါးျမတေအာင ေရထညျပး မးဖေပၚတငျပးျပတပါ။အဒအခနမာ ေလာထားတ ငရတေကာငးေစကၾကကသြနျဖန႕ေရာျပး မညကတညကေလးေထာငးထားေပးပါ။ ငါးျပတန႕ေလးေမႊးလာရင ငါးက ဟဘကဒဘကလနေပးပါေနာ။ ငါးျပတရျပဆရင ငါးကဆယျပးေတာ အရးႏႊငပါ။ အရးႏႊငျပးသားငါးက တခ႕က နညးနညးဖယထားျပး ငါးျပတအးထ ျပနထည၊ ျပးေတာ ငါးပစမးစား၊ ဆား၊အခမႈန႕န႕ ပဒေကာ စတာေတြထည၊ ျပးေတာ ေရထညျပးမးဖေပၚတငျပး ဟငးရညအးေပးဆပါေနာ။ ဟငးရညအးဆလာျပဆရငေထာငးထားတ ငရတေကာငး၊ ၾကကသြနျဖက ထညလကပါ။ ငရတသးစမးကလ ထညလကျပး ဟငးအးေပးဆလကပါ။ ငရတေကာငးန႕ေမႊးေမႊးေလးထြကလာျပဆရငေတာ ဟငးရညလာပါျပ။ ျပးေတာဟငးရညကအေပါအငျမညးျပးမးေႏြးေႏြးေလးန႕ဟငးရညအးကတညထားေပးပါ။ဟငးအးဆလာျပဆရငေတာငရတသးေတာငေလးေတြက ဆယလကျပး မညကတညကေလးေထာငးလကပါ။ ေရေႏြးေလးန႕စမထားတ မနကညးသးမညထကေန အႏစက ယပါ။ ျပးေတာမ မနကညးႏစ၊ ငရပသးေထာငး၊ ဟငးရညအနညးငယတ႕ကေရာျပး ပနးကနလးထေဖာထားပါ။ ၾကကသြနျဖနနညးနညးက ဆခကေၾကာပါ။အသပအတြက ဆခကဖတေလးေတြက ဖယထားေပးပါ။ ျပးရင အရးႏႊငျပးသားငါးတခ႕က ေျခာကေအာင ဆသတထားပါ။ ေရေႏြးအးပြကပြကဆေတာငတညထားျပး ဆလာရင မန႕ဖတအေျခာကထညျပးျပတပါ။ မန႕ဖတႏးလာရင ေရေအးေအးန႕ ေသခာေဆးျပး စကာန႕စစထားေပးပါေနာ။ အဒါဆ အားလးျပငဆင ခကျပတလ႕ ျပးပါျပ။ မန႕ဖတတစပြစာေလာကယျပး ပနးကနထထညပါ။ ၾကကသြနစမး၊ ငါးဆသတ၊ မနကညးငရတသးေဖာရည၊ ဆား၊ အခမႈန႕ထညျပးသပပါ။ ငရတသးအကကမႈန႕ၾကကတတရငလညး ထညသပပါ။ (ကၽြနမကေတာ ဒက ငရတသးမစပလ႕ ငရတသးအကကမႈန႕ထညျပး သပပါတယ)။ အရသာခဥငစပက ၾကကႏစသကသလ ထညျပးသပပါ။ တခ႕က အာလးျပတေလးထညသပပါတယ။ ငါးဖယေၾကာ၊ ပကပေၾကာေတာ ဒေန႕ မေၾကာျဖစလ႕ဒအတငးအလြတပသပလကရပါတယ။ျပးေတာအေပၚကေနၾကကသြနေၾကာေလးျဖးလကပါတယ။ နနပငလ ၀ယမရတာန႕ဒအတငးစားလကရပါတယ။ ဟငးခါးေလးတစခြကန႕ေပါ။ အသပက ခဥငစပ၊ ဟငးခါးက ပပစပစပေမႊးေမႊးေလးန႕ စားေသာကေနရငး အခးေတြပြငထြကသြားလကတာ ႕ ႕ ႕ ေခၽြးေတြကလညးထြက၊ လကကလလကကငပ၀ါေလးန႕ေပါ ႕ ႕ ႕ အားေပးလကၾကပါဥးေနာ ႕ ႕ ႕႕အသပတစပြစားျပး အရညေဖာေတာင မေသာကႏငေတာဘး။ ေနာကမပေသာကေတာမယ။

Page 35: Cook Traditional Food

မန႕ဟငးခါး

မန႕ဟငးခါးဆတ အသၾကားလ႕ကေတာ ၿမနမာလမး (ေတာေတာမားမား)ၾကးၾကးငယငယ ရြယရြယလတလတ ပပအအ၊ ကေလးသငယကအစမေနႏငပါဘး။ မန႕ဟငးခါးန႕ေလးေမႊးေန တာကက စားခငစတက မျမသပႏငေလာကေအာင ကဆြေဆာငေနပါျပ။အခေတာမေ၀းဖေ၀း ေရျခားေျမျခားေရာကေနခနေလးမာ မနဟငးခါးဆတာကအသၾကားရငမေနႏငေလာကေအာငကပ စားခငစတၾကးပါ တယ။ကယႏငငရ႕ရးရာအစားအစာကခကျပတေကြးေမြးၾကရငလညးတနဖးထားျပး မန႕ဟငးခါးကခက ေကြ းၾကပါတယ။ မန႕ဟငးခါးမာပါ၀ငတ ငါး၊ပ၊ ၾကကသြနျဖ/န၊ ခငးစတ ပါ၀ငတာ ေတြကလညး ကနးမာေရးန႕ညညြတတာမ႕ေရးအစဥအဆကေန႕စဥမရးႏငေအာငသးေဆာငေနၾကတာပ မဟတပါလားရင။ခကနညးေလးက ေျပာရမယဆရငျဖင ႕ ႕ ႕ ၁။ ငကေပာအမလးခငအျပငမအမငမားကသငပစပါ။ ငကေပာအက ပါးပါးလးျပး အေရာငမေျပာငး သြားေစရန ဆႏြငးႏငေရေရာ ထားေသာ အးတြငထညပါ။ ငကေပာအမမေစရနျဖစသည။ ျပးလင မးဖေပၚတငကာ ငကေပာအႏးသညအထ ျပတပစပါ။ ငကေပာအျပတေနစဥအတြငး ႀကကဥကပါ ထညျပတပါ။ ျပးလင အဖနရညမားသြနပစေရေအးေအးႏင႔စမထားပါ။ ၾကကဥအခြသငထားပါ။ ၂။ ငါးကအေၾကးခြသငကာ ငါးပစမးစားအနညးငယ၊ ဆႏြငးမႈန႕၊ ငျပာရည အနညးငယ၊ စပါးလငတ႕ျဖင ေရက ငါးျမပမညအထ ထညျပတပါ။ စပါး လငကပါးပါးမလးဘ သးေလးပငးပငးကာ ဓါးျပားျဖငရကျပး ထညျပတပါ။ စပါးလငန႕သငးကာ ငါးျပတပြကပြကဆပါက ဟလကဒဘကလနေပးကာ ႏးသညအထ ျပတပါ။ ငါးႏးျပဆပါက ငါးမားကဆယကာ ကနေသာငါးျပတရညက မန႕ဟငးခါးခကရန ဖယထားပါ။ ငါးအရးႏႊငကာအရး မားကေထာငးပါ။ ျပးလငေရစစႏင စစကာ ငါးအခရညမားယပါ။ ၃။ ကလားပအစမး (အနညးငယ)က ညကတညးကေရစမထားပါ။ ေရစမထားေသာ ကလားပက ငါးျပတျပးလင ျပတပါ။ ဆားမထညပါႏင။ ကလားပကစမးၾကညပါ။ ႏးလာျပဆလင မးဖေပၚကခပါ။ ကလားပမားက ဇကာႏငတကခပါ။ကလားပအႏစမားရလာပါမည။ ၄။ ငါးဖယေၾကာပါ။ ငါးဖယမေၾကာခင ငါးခငက ခငး၊ ၾကကသြနျဖျခစျပး ထညနယပါ။ ဆား၊ အခမႈန႕ အနညးငယထညနယပါ။ ပေၾကာေၾကာမယဆရင ညကတညးက ကလားပအစမးကပစမထား၊ ျပးရင အေၾကာမႈန႕က ေရန႕ေဖာ၊ အဒမႈန႕ႏစအထက ဂငးန႕ၾကကသြနျဖျခစထည၊ ဆားအနညးႈယထညေဖာ၊ ျပးရင ညတနးကေရစမထားတပေတြက အဒမန႕ႏစထထညျပး လကဘကရညပနးကနျပားေပၚ တစခစာေလာကစ ထညျပး ဆအးထ ထညေၾကာပါ။ ၅။ စပါးလင၊ ခငး၊ ၾကကသြနျဖ၊ နတ႕က ပါးပါးလးကာ ညကေအာငေထာငးကာ သးပႏစပက အရးႏႊငျပး သားငါးသးပႏစပျဖငေရာကာ ဆသတေပးပါ။ အေရာငလလပါက ငရတသးအစမးမႈန႔အနညးငယထညကာ

Page 36: Cook Traditional Food

ဆသတပါ။ ကနေသာငါးသးပတစပႏင ငရတသး အစမးမႈန႕အနညးငယထညကာ ဆသတပါ။ ကနေသာ ငါးသးပတစပႏငစပါးလငခငးၾကက သြနျဖနသးပတစပကေရာပါ။ ၾကကသြနနဥမားက ႏႊငကာ ေလးစတ ထးထားပါ။ ၆။ မန႕ဟငးရညအးတြင ငါးျပတရညထညပါ။ ျပးလငေရထပထညပါ။ ကလားပႏစႏင ဆမသတဘထားေသာ ငါးႏငစပါးလငဂငး ၾကကသြနျဖနတ႕ကထညပါ။ ဆား၊ ငျပာရည၊ ဟငးခမႈန႕ထညပါ။ ျပးလင ငကေပာအထညပါ။ ပြကပြကဆလာလင ဆသတထားေသာ ငါးမားကထညပါ။ ၾကကဥအစမး ေသခာေမြျပး ဟငးရညအးထထညပါ။ ဟငးအေပါအငက ျမညးၾကညပါ။ၾကကသြနနအစမးေလးစတထား မားက ထညပါ။ ျပးလင ျပတထားေသာ ၾကကဥမားကထညပါ။ အးဘဥကသ႕စားေကာငးရနျဖစသည။ ျပးလင ငရတေကာငးမႈန႕အနညးငယထညပါ။ ၇။ အဒါဆ အန႕ေမႊးေမႊး အရသာလာေပၚစြျငေစမယ ဟငးရညအးရျပ။ ၈။ မန႕ဖတျပတဖ႕က ပထမဥးဆးအးထမာ ေရထည ပြကပြကဆေအာငတညပါ။ မန႕ဖတရ႕အေပာအမာက မသေသးတအတြက ပထမအၾကမတြင မန႕ဖတအနညးငယသာထညျပတပါ။ ျပးလငမန႕ဖတကေမႊေပးပါ။ မေမႊပါက မန႕ဖတမားကပကာ မနပဘ စားမရျဖစသြားတတပါတယ။ သတျပကာ မန႕ဖတကျပတျပး ေရေအးေအးျဖင ေဆးပါ။ စကာန႕စစသညအခါ မန႕ဖတေအးေနေအာင ေရေဆးျပးမ စစပါ။ မန႕ဖတက သတထားျပတပါ။မန႕ဖတေအးသညအထ ေရေဆးရနသတျပပါ။အေႏြးဓာတကနေနပါက မန႔ဖတမားပးသြားျပး စားမေကာငးျဖစတတပါတယ။ ၉။ နနပင၊ ၾကကသြနျမတ၊ ပသးတ႕က ေရစငေအာငေဆးကာ အေလာေတာလးထားပါ။ ၾကကဥျပတမား လးထားပါ။ ငရတသးအကကမႈန႕မားျပငထားပါ။ ငျပာရညခထားပါ။ သပရာသးမားစတထားေပးပါ။ ခဥငစပ ၾကကႏစသကသမား သငေတာသလ စားသးႏငရနျဖစသည။

Page 37: Cook Traditional Food

ဒေပါကခကနညး

ျမနမာျပညက ဒေပါကဆငေတြမာ ခကတနညးန႕ေတာ ကြလြပါလမမယ။ အခက ႏငငျခားမာရတအခနမာ စတကးရတအတငး ခကထားတ နညးေလးပါေနာ။ ဒေပါကခကဖ႕ လအပတ ပစၥညးေလးေတြ စလကရေအာငေနာ။ ဘာစမာတ ႏ႕ဆဗး (၃) လး ေရ နာရ၀ကအနညးဆးစမထားပါ။ ျပးလင ဆနမားက စကာထ ထညျပး ေရစစထားပါ။ ၾကကသား ရငအသား၊ ေပါငသား၊ ၾကကသညးၾကကျမစမားက အရြယေတာအတးမား ျဖစေအာငတးျပး ဆား၊ ဆႏြငး၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ မာဆာလာအေမႊးအစပ ေရာနယထားပါ။ ဂငးန႕ ၾကကသြနျဖက ေသးေသးေလးေတြျဖစေအာင ၾကတထားပါ။ ၾကကသြနနဥက ပါးပါးလးထားပါ။ ကရေ၀း၊ သစဂပး၊ နာနတပြငစတအေမႊးအၾကငေလးေတြျပငထားပါေနာ။ ဒနေပါကအတြက ထမငးကခကဖ႕ လပရေအာငေနာ။ ဒနအးၾကးၾကးထက ဆနန႕ေရန႕ ထညပါေနာ။ ေရင႕ခကတပစမးေလး ခကရေအာငေနာ။ အဒမးဖမာ ထမငးအးတညထားစဥမာ တစဘကမးဖမာ ၾကကသား ဟငးစခကဖ႕ျပငရေအာငေနာ။ မးဖေပၚ ဒယအးတငေနာ ႕ ႕ ႕ ဒယအးထက ဆထညျပး နႏြငးမႈန႕ေလးနညးနညး ခပလကေနာ။ ျပးရင ၾကကသြနနပါးပါးလးထားတာေတြက ထညျပး ေၾကာပါေနာ။ ၾကကသြနနေလး ေရႊေရာငေလးသနးလာတအခါ ဂငးန႕ ၾကကသြနျဖၾကတထားတာကေရာထညျပးေမႊေနာ။ မးေလာဖ႕ မေမန႕ဥးေနာ။ တးကနမာစးရတယ။ ကရေ၀း၊ သစဂပး၊ နာနတပြငစတအေမႊးအၾကငေလးေတြထညလက၊ ျပးရင ငရတသးအေရာငမႈန႕ေလးထညျပး ေမႊေပးလကပါေနာ။ ငရတသး ဆသတန႕ေလးသငးလာတအခါကရင ၾကကသားေတြနယထားတာက ေရာထညလကျပး ေသခာ သမေအာင အထကေအာက ေမႊေပးပါ။ ေရလး၀မထညဘ ၾကကသားထက ေရန႕ပ ပထမတစေရခနးေအာင အးအဖးေလးပတျပး တညေပးလကပါဥးေနာ။ အဒအခနမာ ဟဘကက ထမငးအးက တစခါျပနလညၾကညရ ေအာငေနာ။ ထမငးအးက ေယာကမေလးန႕ အထကေအာကေမႊေပးလကေနာ။ ဘာစမာတဆနက အကခတယေလ။ သရ႕ ထမငးသားက ေတာေတာေလးက ရညပါတယ။ လကတစဆကစာေလာကထ ရညလာတတပါတယ။ ထမငးရညင႕တညဖးၾကတယဟတ ႕ ႕႕ ဆနကေန ထမငးအျဖစ ေျပာငးလာခနမာ ထမငးေစက ေယာကမေပၚ တငျပး ၾကညလကတအခါမာ ထမငးေစရ႕အလယမာ ဆနသားျဖျဖေလး ေပာကျပဆရင ထမငးေရင႕ လကပါေနာ။ ျပးရင အဒထမငးေတြက ေရန႕ ေဆးေပးျပး စကာန႕ စစထားလကပါေနာ။ ၾကကသားအးေလးက ျပနၾကညလကေတာ ၾကကသားဟငးအးက တစေရႏးျပးေတာ ဆေတြ ဖစဖစဖစဖစ ျမညေနပါျပ။ အဒအခနမာ အထကေအာက ႏ႕ေအာငေမႊေပးျပးေတာ ေနာကထပ ေရနညးနညးထပထညျပး ဆျပနေအာငတညပါေနာ။ သတထားဖ႕က ၾကကသားဟငးက ဆေသခာျပနေအာင ခကပါေနာ။ ေရမကနပါေစန႕ေနာ။ ေရကနခရင ထမငးေတြ ပြကနမာစးလ႕ပါေနာ။ ထမငးက ေရစစထားတာေလးက ျပနၾကညရေအာငေနာ။ ေရေသခာစစျပးရင ထမငးက ဒေပါကထထညတ အေရာငမႈန႕ ေလးေတြန႕ ေသေသခာခာ နယလးေပးပါေနာ။ ဟငးအးကၾကညလကေတာလ ဆျပနခါနးေနျပ။ အဒအခနမာ မာဆလာအေမႊးေလးထပအပလကပါျပး

Page 38: Cook Traditional Food

အဖးကဖြင မးကေလာျပး ဆျပနေအာင လပေပးပါေနာ။ အးမကပေစန႕ေနာ။ ျပးတအခါကရင ထမငးေပါငးအးက ယလကျပး ေပါငးအးထက ခနက ထမငးတစထပ ထညပါ။ ျပးရင ၾကကသားဟငးတစထပထည၊ သဟဠဆ၊ ပစမးဘး၊ စပစေျခာကအဒါေတြျဖးလက၊ ထမငးတစထပထည၊ ၾကကသားဟငးတစထပထညျပး အဆာပလာေတြ တစထပတညလကန႕ တစလညစေသေသခာခာထညလကေနာ။ ျပးတအခါ အေပၚဆးမ ထမငးတစထပန႕ ျပနအပလကေနာ။ ျပးေတာမ ထမငးေပါငးအးထထညျပး ခကတ ခလပေလးကႏပလကေနာ။ အဒမာ ထမငးေရာ ဟငးေရာက ျပနျပးေပါငးျပးႏပေတာတာပါပေနာ။ အဒအခနမာ ဘာလပရမလဆေတာ သခြါးသးန႕ ၾကကသြနနကလးပါ။ ပစနေလးထညပါ (အစာေၾကဖ႕အတြကက ပစနက အေကာငးဆးပါပ)။ ငရတသးစမးေလးေတြ ပါးပါးလးေနာ။ သပရာရညေလးန႕ အခဥသပေပါ။ ငါးပေၾကာေလးတစခြကလပထားေနာ။ (ငါးပေၾကာနညးကေတာ အေပၚမာေရးထားေပးတယ ေနာ)။ ျပးေတာ အအေျပ ဟငးရညေသာကေလး တစခြကလပမယ။ အဒါကေတာ ခဥေပါငရြကေျခာကက စြနထနဟငးရညလ ခကလကတာပါပ။ ၾကကရးျပတေလးလပထားပါ။ ခဥေပါငရြကေျခာကက ေရစမထားပါ။ ၾကကရးျပတဆလာလင အရးျပတထက ဆားသၾကားခငးၾကကသြနျဖထညပါ။ (အခမႈန႕မေရာငရင နညးနညးေလးခပလကေနာ) ပြကပြကေပးဆ လကပါေနာ။ ပြကပြကဆလာရင ခဥေပါငရြကေျခာကေလးေတြ ခပလကပါေနာ။ ျပးေတာ ငရတသးစမးေလး မညကတညကေလးေထာငးျပးထညလကေနာ။ အဒါဆ အအေျပ ခဥေပါငရြကဟငးရညေသာကေလး ရပါျပေနာ။ ဟငးရညေလးလ ကကတအခနမာ ထမငးေပါငးအးကလ တတတတဆျပး ကကပါျပလ႕ အသေပးေတာတာပါပေနာ။ အဒအခနမာ အေလာၾကးျပး ထမငးအးက အရမးမဖြငလကန႕ေနာ (မကႏာက အပဟပကနမာစးလ႕ပါ)။ ဖြငၾကညလကခနမာ အန႕အရသာန႕ ျပညစျပး ေကာငးေကာငးမြနမြနႏးနပေနတ ဒေပါကရပါျပရင။ စပစေျခာကပါေတာ အအေျပတယ။ ပစမးေစေလးေတြကလ စားေကာငးတယ။ သဟဠဆေလးေတြက ဆမေနတာပ။ အေတာ ႕ ႕ ႕ ေရးေကာငးေကာငးန႕ေရးေနတာ အခ ရာသဥတက ပတယေနာ ႕ ႕႕ လၾကးေတြ ေျပာတာၾကားဖးတယ ဒေပါကက (Vacancy Food) တ။ အဒါေၾကာင ဒေပါကစားျပးရင သပရာရညေလးေတာ ေသာကလကဥးေနာ ႕ ႕ ႕ ေတာေတာၾကာ ေသြးတကတယဆရင လလ မပါဘးေနာ ႕ ႕႕ ႕

Page 39: Cook Traditional Food

ဆခကေခါကဆြ

မေန႕က သငယခငးတစေယာကအလညလာလ႕ ကမနးကတမးန႕ ဘာခကေကြးရမလဆတာ အေျပး အလႊားစဥးစားလကေတာ ေခါကဆြလရ၊ ၾကကသားလရေတာ ဆခကေလးလပေကြးလကရင ေကာငးမာပ ဆျပး လပလကတာက ျပနမေ၀လကတာပါေနာ။ ဆခကေခါကဆြလပေတာမယဆရင ပထမဆး စဥးစားရမာ က ဘသားန႕လား ၀ကသားန႕လား ၾကကသားန႕လား ဆတာရယ၊ ျပးေတာ ေခါကဆြျပားန႕လား ေခါကဆြလး န႕လား ဆတာက အရငစဥးစား၊ ဘာသားန႕ပလပလပ ပထမဥးဆးေတာ အဒအသားေတြက ျပတေၾကာေလးလပ (ေမာလျမငအေခၚ အသားပဆခက) ရတာအရငပေလ၊ မေန႕ကေတာ ၾကကသားပရေတာ ၾကကသား ျပတေၾကာပလပလကတယ။ အဒလျပတေၾကာေလး လပတအခနမာ နာနတပြငေလး သးေလးပြငေလာကထည လကရငအန႕အရသာက လာေပၚစြေလာကတအထ ေျပာငးလသြားေစတတပါတယ။ အရးေတြကလညး ႏးေနေအာင ျပတထားေပါ ႕ ႕ ႕ ျပးေတာ ဆခကေခါကဆြရ႕ အဓကအရသာန႕အန႕က ေပၚလြငေအာင ျဖညစြမးေပးႏငတာကေတာ ၾကကသြနျဖန႕ ၾကကသြနနေၾကာပါပ ႕ ႕႕ အဒႏစခက ေၾကာတ အခါ အေရးအၾကးဆးကေတာ မတးေစဖ႕ပါပ။ ေၾကာတအခနမာ သတထားရမာက ၾကကသြနျဖေရာ အနေရာက တစခါတညးေရာ ေၾကာလ႕မရပါဘး။ ၾကကသြနနက အရငထညေၾကာပါ၊ ျပးမ ၾကကသြနျဖက မညကတညကေလး ဓားျပားရကေလးကထည လကေနာ႕ ႕ ႕ အေရးအၾကးဆးက အဒႏစခက ေၾကာေနတအခနမာ သတထားျပးေမႊေပးရမယ။မးဖေပၚက ဒယအးခရမယအခနက အဒၾကကသြနနေၾကာေလးေတြေရႊညေရာငေလးေတြျဖစလာတအခနမာ ခရမယေနာ။ မးဖက ဒယအးချပး တာန႔တျပငနက ၾကကသြနေၾကာေလးေတြကဆယျပး ဇကာထထညျပးဆစစ အေအးခထား လကေနာ။ အဒါမမကြမးဘ အရသာလညးရ အန႕ေလးကလညး ေမႊးေနမာ။ မားေသာအားျဖင ေခါကဆြေတြက ျပတျပးသားေတြျဖစတယ။ ဒါေပမယ အဒေခါကဆြေတြက ေရေႏြး ပြကပြကဆထ ခဏေလာကေတာထညျပတလက ႕ ႕႕ ျပးေတာမ စကာန႕ျပနစစျပး ေခါကဆြပပေလးေတြက ပနးကနလးေလးထထည ႕ ႕ ႕ ျပးေတာ ခနကျပတေၾကာလပထားတ အသားေလးေတြကစတၾကကလးထည႕ ျပးေတာ ပပင ေပါကၾကကတတရင ပပငေပါကက အရးျပတရညေလးန႕ ေရေႏြးေဖာတယ ဆယ ေလးႏစျပး ထည၊ ျပးေတာ တရတနန၊ ၾကကသြနျမတေလးေတြက ပါးပါးလးထည၊ ျပးေတာ ၾကာည႕ေလး နညးနညး ဆမးထည၊ျပးေတာ ဆား၊ အခမႈန႕ေလးထည၊ ျပးေတာ အေပၚဆးမာ ၾကကသြနေၾကာေလးျဖးထည၊ ဆခက အရညေလးဆမးထညလက၊ အဒါဆအငမတနအရသာရျပး ရန႕သငးတ ဆခကေခါကဆြရပါျပ ႕ ႕ ႕ အခဥကေတာ အအလညးေျပမယနညးကေျပာမယေနာ ႕ ႕႕ ငရတသးစမးက ပါးပါးေလးေတြလး၊ ၾကကသြနနျဖ ပါးပါးလး၊ သပရာရည ညစထည၊ ဆား၊ အခမႈန႕ နညးနညးစထညျပး နယလက၊အမေလး ေျပာရငးန႕ ဂလဂလျဖစေနျပနျပ ႕ ႕ ႕အဒအခဥေလးန႕ သးေဆာငေနာ ႕ ႕ ႕ဟငးခရညကေတာ ခနက ျပတထားတအရးျပတအးထက ၾကကသြနျဖဓါးျပားရက ထည၊ ခငးဓားျပား ရကထည၊ ျပးေတာမ ပနးကနလးေလးထအရးျပတရညေလး ခပထည၊ ျပးရင ငရတေကာငးမႈန႕ေလး ျဖးလကတယ။ အားပါးပါး ႕ ႕ ႕ ေကာငးမေကာငး ႕ ႕ ႕ထမငးဟငးခကဖ႕ အဆငသငမရတအခါအလြယတကလပစားလ႕ရလ႕ မေ၀ေပး လကတာပါေနာ ႕ ႕႕(ေနးတစမာတငျပးသားေနာ)

Page 40: Cook Traditional Food

တယဥဆငႏႊ ရာျပညဟငးပြ

 ကြၽနမရ႕မးဖေဆာငေလးက ၾသဂတလ ေလးရကေန႕ကေနစျပး ေမြးဖြားခတာပါ။ ကြၽနမရ႕ ဘေလာဂေလး စတငေမြးဖြားလာဖ႕အတြက အစစအရာရာ ကညေပးခတ ကြၽနမရ႕ ခစညမေလး အမြနက ပထမဥးဆး ေကးဇးတငပါတယ။ ျပးေတာ ေမတာရပ၀နးမးဖေဆာငလ႕ နာမညေလးေရြးေပးခတ ကြၽနမရ႕ခစသငယခငးကလညး ေကးဇးတငပါတယ။ ကြၽနမပ႕စေတြ မတငႏငဘ အခကအချဖစေနတငး ကြၽနမက ကညျပး ပ႕စတငေနေပးၾကတ ခစညမေလး အမြန၊ ခစသငယခငး တတစၾကးန႕ ယြနးမငးငယတ႕ကလညး ေကးဇးတငပါတယ။ ေနာကျပး ကြၽနမရ႕ ဘေလာဂက အလညလာၾကတ ကြၽနမရ႕ ခစေမာငႏမမားအားလးက ေကးဇးတငပါတယ။ ကြၽနမရ႕ စပးမာတစမး၊ ေကာမန႕မာတစဖ ေမာငႏမမား လာေရာကအားေပးအၾကျပၾကတာေတြကလညး ကြၽနမအတြက ဘာန႕မ ႏႈငးယဥျပးေျပာလ႕မတတတ အားေဆးတစခြကပါ။ ကြၽနမဘေလာဂက အလညလာျပး အခြငအေရးမေပးလ႕ ဘာေျခရာေလးမ မခနခဘ ျပနသြားၾကရတ မတေဆြသငယခငးမားအားလးကလညး ေကးဇးတငပါတယ။ ကြၽနမတတသမန႕ ခကထားတ ဟငးပြေတြက အျမလာေရာကအားေပး အၾကျပၾကပါဥးလ႕လညး ကြၽနမက ထပမဖတေခၚပါရေစရင ႕ ႕ ႕ ႕ အားလးအတြက တခါးဖြငထားပါတယေနာ ႕ ႕ ကြၽနမရ႕ သငယခငးေမာငႏမမားကလညး အၾကေကာငးမားရခရင မေ၀ေပးၾကပါဥးလ႕ ကြၽနမ ထပေလာငး ေတာငးဆပါရေစရင ႕ ႕ ႕ ႕ ကြၽနမဘကက ပကကြကတာမား ရခရငလညး နားလညခြငလႊတေပးၾကပါေနာ။ အခ ကြၽနမရ႕မးဖေဆာငေလးထမာ ၀ကသားတတထးလပေကြၽးပါလ႕ ပဆာထားတ အငတၾကး၊ ႏစန႕ တကြ ကနတ ေမာငႏမသငယခငးမားအားလးအတြက ရညရြယျပး ဒရာျပညဟငးပြက တငလကပါတယေနာ။ ၀ကသားတတထးလပဖ႕အတြက ၀ကကလစာ အစ နားရြက၊ အခ၊ အမၾကး၊ အခငး၊ အသညး၊ ႏလး၊ ေကာကကပ၊ ၀ကေခါငး စသျဖင ကယၾကကသကတ အသားမးစကေရြးျပး ၀ယပါ။ ကြၽနမေစးသြား၀ယေတာ ေစးသညမာ ကလစာအစမရခတာန႕ပ ရတကလစာကပ ၀ယခရတယ။ ျပးေတာ နာနတပြင၊ တရတမာဆလာ၊ ခငး၊ ၾကကသြနျဖ၊ ပငျပာရည အပစ၊ သၾကား၊ ဆား၊ အခမႈန႕အနညးငယန႕ ဆတ႕လအပပါတယ။ အသားန႕ ကလစာေတြက ေရေသခာေဆးပါေနာ။အထးသျဖင ေကာကကပက ေဆးတအခါမာ သပရာရညန႕ နယျပး ၁၅ မနစေလာကထားျပးမ ေရေဆးပစပါ။ ေရေဆးျပးသား အသားေတြကမ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕နညးနညး၊ ဂငးေထာငးရညတ႕န႕ ေသခာနယေပးပါ။ ၾကကသြနျဖကလညး မညကတညကေလး ေထာငးေပးပါ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ အးထက ဆမားမားေလးထညေပးပါ။ အသားျမပသညအထ ဆထညျပး ေၾကာေပးရမာမ႕ပါ။ ဆပလာျပဆရငေတာ သၾကားက ထမငးစားဇြနး ၃ ဇြနးေလာကထညျပး ေမႊေပးပါ။

Page 41: Cook Traditional Food

သၾကားပျပး အနေရာငေျပာငးလာတအထ ေမႊေပးပါ။ မတးေအာငသတထားပါေနာ။ ဆားေလးကလညး နညးနညးေလာကထပထညေပးပါေနာ။ ျပးရငေတာ အခ၊ အမၾကး၊ အခငးတင တ႕က အရငထညျပး ေၾကာေပးပါ။ အဒအသားေတြမာ အေရာငရလာျပဆရင ပငျပာရညအပစ ထမငးစားဇြနး ၁ ဇြနးခြေလာက ထပထညျပး ေမႊေပးပါေနာ။ ျပးရငေတာ အေရာငနညေရာငေလးေျပာငးျပဆရင အသားေတြက ဆယျပးေတာ တျခားဇလတစလးထ ထညလကပါေနာ။ ျပးေတာမ သၾကား၊ ဆားနညးနညး၊ ပငျပာရညအပစထညျပး အသညး၊ ႏလး၊ ေကာကကပန႕ တျခားႏးလြယတ အသားေတြကထညျပး ေၾကာေပးပါေနာ။ အားလးေၾကာျပးသြားရငေတာ ေပါငးအးထက နာနတပြင၊ ဆားနညးနညး၊ သၾကားေလးနညးနညး၊ တရတမာဆာလာနညးနညး၊ အခမႈန႕နညးနညးထညျပး ေၾကာထားတအသားေတြန႕ ေသခာနယျပး ေရျမပရေလးထညျပး ေပါငးအးန႕ ေပါငးေပးပါ။ အရသာန႕ အန႕အတြက ဆား၊ သၾကားန႕ အေမႊးအၾကငေတြက ၾကကႏစသကသလ ထညေပးပါေနာ။ ျပးရငေတာ pressure cooker ဒါမမဟတ ေပါငးအးန႕ ထညေပါငးပါ။ pressure cooker န႕ ေပါငးတအခါ ၁၅ မနစေလာကမာ မးပတျပး အေငြ႕ထြကတာ ရပတအထ ခဏေစာငပါ။ ျပးေတာမ ေပါငးအးကဖြငျပး ႏတအသား ဥပမာ နားရြက၊ ေခါငး၊ အဒါမးေတြ ႏးမႏး ၾကညပါေနာ။ ႏးျပဆရငေတာ အဒအသားေတြဖယထား၊ အႏးခကတ အမၾကးန႕ ကနတကလစာေတြက ႏးလာေအာင နညးနညးထပတညေပးပါေနာ။ အားလးႏးျပ၊ အရသာအေပါအငကလညး ၾကကျပဆရငေတာ အသားသပသပ၊ အရညသပသပျဖစေအာင အသားေတြက ဆယျပး ပနးကနတစခပထက ဆညျပးထညထားပါေနာ။ စားခါနးမ နညးနညးေလး ျပနေႏႊးျပး စားေပါေနာ။ အခဥအတြကကေတာ ၾကကသြနျဖန႕ ငရတသးစမးက မညကတညကေလးေတြျဖစေအာငေထာငးျပးေတာ ငရတဆေလးန႕ စပလကပါေနာ။ ကြၽနမအမက တမေလးေတြက အစပမစားႏငလ႕ ငရတဆထ ငရတသးစမး ထညျပး မေထာငးျဖစဘးေနာ။ ျပးေတာ ၾကကသြနျဖေလးေတြ၊ ငရတသးစမးေလးေတြကလညး ကကစားလ႕ လြယေအာင ျပငဆငေပးထားပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ အန႕အရသာန႕ ျပညတ ၀ကသားတတထးက အသငသးေဆာငႏငပါျပေနာ။ ေနာကတစမးကေတာ အဒ၀ကသားေတြ ကလစာေတြက မထမပါးေလးေတြလး၊ ျပးေတာ ၾကကသြနနပါးပါးလး၊ သခြါးသးေလးလးထည၊ ငျပာရညနညးနညးထည၊ ရာလကာရညေလးထည၊ ၾကကသြနျဖ မညကတညကေထာငးထည၊ ငရတဆထည၊ ငရတသးအေလာမႈန႕န႕ အခမႈန႕အနညးငယထညျပး ၀ကသားသပ သပစားလ႕လညး ရပါတယ။ အဒါက ေမာလျမငဘကက ၀ကသားသပနညးပါေနာ။ တျခားေဒသန႕ ကြလြေကာငး ကြလြပါလမမယေနာ။ ၀ကသားသပကလညး အားေပးၾကပါဥးေနာ။

Page 42: Cook Traditional Food

ျပညၾကးငါးေကာကညငးအဆာသြပ

ခစေမာငႏမမားအားလး မဂၤလာပါရင။ ကၽြနမ ခရးကေန စေနေန႕ညက ျပနေရာကပါျပေနာ။ ခရးစဥ တစေလာကလးမာ ပငပနးခေပမယ အစစအရာရာ အားလး အဆငေျပေခာေမြ႕ ေအာငျမငခလ႕ ၀မးသားပတ ျဖစမပါတယ။ ဒါအျပင မ၀ါန႕ ညမေလးျမရြကေ၀တ႕ကလညး ကၽြနမက လာျပး အေဖာလပေပးၾကေတာ ၀မးသာပတ ျဖစရပါတယ။ မ၀ါန႕ ညမေလး ျမရြကေ၀တ႕မာ ခမးခမးစးစးထ လာၾကရေသးတယ။ တကယက ေကးဇးအထးတငပါတယေနာ။ ေတြ႕ရတအတြကလညး ၀မးသာပတျဖစရပါတယေနာ။ ဒေန႕ေတာ ကၽြနမရ႕ ေမာငႏမေတြက ျပညၾကးငါးေကာကညငးသြပေလး လပေကၽြးပါဥးမယေနာ။ လအပတပစၥညးေတြကေတာ ျပညၾကးငါး (၅၀) ကပသား၊ ေကာကညငးဆန လကဖကရညပနးကနလး (၂) လး၊ အနးႏ႕မႈန႕ ထမငးစားဇြနး (၅) ဇြနး၊ သၾကား လကဖကရညဇြနး (၃) ဇြနး၊ ဆား လကဖကရညဇြနး (၁) ဇြနး တ႕ပါေနာ။ ျပးေတာ သြားၾကားထးတေလးေတြကလညး အသငျပငထားေပးပါေနာ။ ပထမဥးဆး ေကာကညငးဆနက ေရစငေအာင ေဆးေၾကာျပး ဇလတစလးထ ထညကာ ေရေႏြးန႕ စမေပးထားပါ။ ျပးရင ျပညၾကးငါးက သန႕စငေအာင ေဆးေၾကာရပါမယ၊ အျပငက အခြေတြ ဖယရားပစရသလ အတြငးမာရတ အညစအေၾကးေတြန႕ မကလးတ႕က ေဖာကထပပစရပါမယ။ ျပးေတာမ ျပညၾကးငါးေတြက သပရာရညေလးညစ၊ နယထားျပး နာရ၀ကေလာက ထားေပးပါေနာ။ ျပးရငေတာ ငါးေတြက ေသခာသန႕စငေအာင ေဆးပစျပး စကာထထညျပး ေရစစေပးထားပါ။ ျပးရင ေကာကညငးဆနေတြကလညး ေရထကေန ဆယယျပး ဇကာထ ထညေပးျပး ေရစစေပးထားပါေနာ။ ေကာကညငးဆနေတြက ဇလတစလးထ ထညျပး အနးႏ႕မႈန႕ရယ၊ သၾကားရယ၊ ဆားရယန႕ သမေအာင နယေပးပါ။ ျပညၾကးငါးေတြက ယျပး ျပညၾကးငါးရ႕ ကယလးထက ေကာကညငးေလးေတြ ထညေပးပါ။ ေကာကညငးေတြက အရမးၾကး ၾကပေအာင မထညရပါဘး။ ေကာကညငးကကျပး ပြလာမာမ႕လ႕ ျပညၾကးငါးအရြယအစားေပၚ မတညျပး ေကာကညငးက ခငခနထညေပးပါ။ ျပးရင ေကာကညငးေတြ ထြကက မလာေအာင ေကာကညငးထညျပးတ အေပါကက သြားၾကားထးတေလးန႕ ပတလကပါ။ အဒနညးန႕ပ ျပညၾကးငါးေတြထက ေကာကညငးေတြထညျပး စစရရ ထညေပးထားပါေနာ။ အားလး အသငျဖစျပဆရငေတာ ျပညၾကးငါးေတြက ဒယအးထ စစရရထညေပးပါ။ ေကာကညငးကကဖ႕ လတအတြက ေရထညျပး တညဖ႕လပါတယ။ ေရလညးအခမး၊ အထက ေကာကညငးလညး အကကျဖစေစဖ႕အတြက ေရက ခငခနျပးထညဖ႕ လပါတယ။ ဒယအးအရြယအစားေပၚ မတညျပး ျပညၾကးငါး ဘယႏေကာငဆန႕သလဆတအေပၚလညး မတညတအတြက ကၽြနမကေတာ ေရထညတာက အေလာမၾကးေစခငပါဘး။ ကၽြနမကေတာ ပထမဥးဆး လကဖကရညပနးကနလး တစလးစာ ေရကထညျပး မးအသငအတငန႕ တညပါတယ။ ငါးမနစေလာက ၾကာတအခါမာ ျပညၾကးငါးေတြက ဟဘကဒဘက လနေပးပါတယ။ မးက ေလာျပးေတာ ကနတေရန႕ ႏးေအာငတညပါတယေနာ။ ေရလေသးမယထငရငေတာ ေရေႏြးက နညးနညးခငးဆ ထညေပးျပး တညေပးပါေနာ။ ေရလညး ခမးျပးဆရငေတာ အန႕အရသာန႕ ျပညစလတ ျပညၾကးငါး ေကာကညငးအဆာသြပေလး ရပါျပေနာ။ အနးႏ႕န႕ သငးသငးေလးန႕ ခပဆမဆမအရသာရပါတယ။ အမမာေတာ ဒအတငးပ စားလကၾကတာ အခဥေလးေတာင မလပလကရဘး။ အခဥေလးန႕ စားခငရငေတာ ပငျပာရည အၾကည ၃ ဇြနး၊ ရာလကာရညအခဥ ၁ဇြနးခြ၊ ၾကကသြနျဖေလး ျခစထည၊ ငရတသးစမးေလး ပါးပါးလးထညျပး သးေဆာငပါေနာ။ ၾကကတတရငေတာ ဂးျမစေလးကကလက၊ ၾကကသြနျမတေလး ကကလကလပပါေနာ။ အဒါဆရင ျပညၾကးငါး ေကာကညငး အဆာသြပေလး ရပါျပေနာ။

Page 43: Cook Traditional Food

စမဆာ

စမဆာက ျမနမာျပညမာေတာ လကဘကရညဆငတငးမာလလ အလြယတက၀ယစားလ႕ရပါတယ။ စမဆာက ဒအတငး ငရတဆန႕ တ႕စားသလ ေဂၚဖ၊ ခရမးခဥသးတ႕န႕ စမဆာသပေလးသပျပး ေရေႏြးၾကမးေလးန႕ ေသာကလကရရငလညး အရမးက စားလ႕ေကာငးပါတယ။ စမဆာလပဖ႕ လအပတ ပစၥညးေတြကေတာ အာလး၊ ၾကကသြနန၊ ခငး၊ နနေစ၊ စမေစ၊ မာဆလာ၊ ဆား၊ အခမႈန႕နညးနညး၊ စမဆာလပဖ႕ အျပငက ထပရတအဖတတ႕ ပါေနာ။ ေနာကျပးေတာ စမဆာထပတအခါ လတေကာရညေဖာဖ႕ ဂမႈန႕န႕ေကာမႈန႕နညးနညးလပါတယေနာ။ စမဆာထပတအဖတကေတာ အရငကဆဂေတြနယျပး လပရေပမယ အခေနာကပငး ျမနမာျပညမာေတာငမ စမဆာထပမယအဖတက လြယလြယကက၀ယလ႕ရေနပါျပေနာ။ အာလးကအခြႏႊာျပး ေရေဆးပါ။ ျပးေတာမ အတးခပေသးေသးေလးေတြျဖစေအာင လးပါ။ ၾကကသြနနက အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး ကန႕လန႔ျဖတအရငလးျပးမ ေနာကထပ အတးေသးေသးေလးေတြျဖစေအာငလးပါေနာ။ ခငးအနညးငယ၊ နနေစအနညးငယ၊ စမေစအနညးငယတ႕က မညကတညကေလးျဖစေအာင ေရာေထာငးေပးပါ။ ျပးရငေတာ ဇလတစလးထမာ လးထားတ အာလးရယ၊ ၾကကသြနနရယ၊ ျပးေတာ ေထာငးထားတ အေမႊးန႕သာအစအလငရယ၊ ဆား၊ အခမႈန႕နညးနညးထညျပး သမေအာင ေမႊေပးပါ။ ျပးေတာမ ဒယအးထ ဆေလးနညးနညးထညျပး ခနကနယထားတ ေရာသမေမႊေတြက ထညျပးၾကကသြနစမးန႕ေပာကျပး အာလးေလးေတြ ႏးလာတအထေၾကာေပးပါေနာ။ ျပးရငေတာ အေအးခထားေပးပါေနာ။ ျပးေတာမ စမဆာအရြကက ယျပး အဒအရြကထ အဆာသြပရပါမယ။ စမဆာရြကက ေလးေထာငရညရညေလးဆေတာ အဒအရြကေလးကျပး ကေတာပသ႑ာနေခါကလကပါ။ ျပးေတာ အနားေတြက ေကာန႕လကသပေပးပါ။ ျပးရင အဆာထညေပးပါ။ အဆာထညျပးရင အေပၚကေန ပေနတအပငးေလးက ေအာကကဆြချပးအပေပးလကပါ။ အရြကမေျပသြားရေအာင ေကာကပေပးလကပါေနာ။ ဒါဆရငေတာ သးေျမာငပသ႑ာနအဆာသြပထားတ စမဆာအဆာသြပျပးသား ျဖစသြားပါျပေနာ။ အခေနာကပငး စမဆာက ေကာျပန႕လပသလ လပတာကလညး ေတြ႕လာရပါတယေနာ။ သးေျမာငပအဆာသြပဖ႕ မလြယကခရငေတာ ေကာျပန႕လ အလပေလးေတြလညး လပလ႕ရပါတယေနာ။ ျပးရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဆမားမားထညျပး ဆပလာတအခါ မးအသငအတငထားျပး အဆာသြပျပးသား စမဆာေတြက ဟဘကဒဘကအကကညေအာင ေၾကာေပးပါေနာ။ အေရာငေလးက ေရႊညေရာငေလး သနးလာျပး ၾကြပၾကြပရြရြေလးျဖစမယအခနေလးဆရငေတာ ဆပထကေနဆယျပး ပနးကနျပားၾကးတစခပထမာ ဆစပတစရးေလးေအာကချပး စမဆာက ထညလကပါ။ ဆစစသြားျပဆရငေတာ ပနးကနျပားေသးေလးထ ေျပာငးထညျပး အခဥရညန႕ တ႕စားလ႕ရပါျပေနာ။ အခဥရညကေတာ စတၾကကေဖာေနာ။ ကြၽနမတ႕ကေတာ မနကညးႏစန႕ေဖာတာက ပႏစသကပါတယေနာ။ ၾကကတတရငေတာ ခရမးခဥသး၊ ေဂၚဖထပ၊ ၾကကသြနနပါးပါးလးျပး ငရတသးစမးေလးညပထညျပး၊ ခဥငစပေလး သပစားလ႕လညး ရပါေသးတယရင။ စမဆာသပတစဇြနးယ၊ ဆတလတရြကေလးထ ထညျပးအပျပး တစလပစာေလးလပျပး ပါးစပထထညလက၊ ျပးေတာ ၾကကသြနျဖေလးကကလက၊ ေရေႏြးၾကမးပပေလးန႕ဆ ေကာငးမေကာငးေနာ။ ခစေမာငႏမမားလညး အဆငေျပရင စမဆာေၾကာန႕ စမဆာသပေလး လပစားၾကညပါဥးေနာ။

Page 44: Cook Traditional Food

ပဇြနခြကေၾကာ

ပဇြနခြကေၾကာလ႕သာ နာမညတပလကရတယ။ ဟး ႕ ႕ ႕ ျမနမာျပညက ပဇြနခြကေၾကာန႕ မတဘး။ ပပငေပါက ၀ယမထားမေတာ ရတ မနလာဥနရယ၊ ေျပာငးဖးေစရယ၊ ပစမးေစရယန႕ ပဇြနက ေၾကာထားတာပါ။ မန႕ႏစေဖာဖ႕ အရငျပငပါတယ။ တနပရာမႈန႕က ေရေလးန႕ မပစမက ေလး ေဖာပါတယ၊ အဒအထက ခငးေလးန႕ ၾကကသြနျဖေလး ျခစထညလကပါတယ။ ျပးေတာ ဆားနညးနညး၊ အခမႈန႕ေလး နညးနညးထည၊ ျပးေတာ ပငျပာရညအပစေလးနညးနညးထညပါတယ။ အဒမန႕ႏစက ေသခာ ေမႊထားေပးပါတယ။ ပဇြနအေကာငလတ ေလးေတြက ေခါငးျဖတ၊ သန႕ရငးေရးလပျပး ေရစစထား၊ မနလာဥနက ေသးေသးအတးေလးေတြ လး၊ ပစမးေစေလးေတြက ထည၊ ေျပာငးဖးေစေလးေတြက ေျခြထညထား။ ျပးရင မန႕ႏစေဖာထားတအထက ခနက ဟငးသးဟငးရြကေတြထည၊ ျပးေတာ ပဇြနက ထညျပး နယထားပါေနာ။ အခဥရညေဖာဖ႕အတြက မနကညးသးက ေရေႏြးန႕ စမထားပါ။ ၾကကသြနျဖ ဓါးျပားရကထားပါ။ ငျပာရည၊ ပမႈန႕အကကမႈန႕၊ ငရတသးအေလာမႈန႕တ႕က အဆငသငျပငထားပါေနာ။ အားလး အဆငသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဒယအးထ ဆမားမားထည၊ ဆပလာျပဆရငေတာ ခနက ပဇြနန႕အသးအရြကမန႕ႏစေတြက လကဖကရယ ပနးကနျပားထ ထညျပး အသာေလး ဒယအးထက သပခေပးပါ။ အဒလ ေၾကာတအခနမာ မးမျပငးေစဘ အေနေတာေလာက ထားျပး ေၾကာပါ။ တစဘကက အေရာငေလး ရလာျပဆရငေတာ ဟဘကတစဘကက အသာေလး လနေပးပါ။ ဒယအးက ကဥးေတာ တစခါေၾကာရင တစခပ ထညလ႕ရတယ။ ေနာကမဟတရင ကပကနမာစးလ႕ပါေနာ။ အေၾကာေကာငးေကာငး ကကျပဆရငေတာ ဆစပတစရးတငထားတ ပနးကနျပားၾကးၾကးထမာ အေၾကာက ထည၊ ဆစစ အေအးခထားလကပါေနာ။ အခ အခဥရညေဖာနညးက ေျပာျပပါဥးမယေနာ။ အခဥေဖာနညးက ေမာလျမငဘကက အခဥရည ေဖာနညးပါ။ ပနးကနလးၾကးၾကးတစခထမာ မနကညးႏစေတြက စစထည၊ ျပးေတာ ငျပာရညထည၊ အခမႈန႕ေလး နညးနညးထည၊ ၾကကသြနျဖ ဓါးျပားရကထညျပး ေသခာေမႊေပးပါေနာ။ ျပးေတာမ အဒအရညက စားမယ ပနးကနလးေလးထ ထည၊ အေပၚကေန ပမႈန႕အကကထည၊ ငရပသးအေလာမႈန႕ထညပါ။ ခနက အေၾကာပပေႏြးေႏြးက အခဥရည ေမႊးေမႊးစပစပခဥျပးေလးန႕ တ႕စားတတသလ အဒအေၾကာေတြက ညပျပးေတာ အေပၚကေန အခဥရညေလာငးထညျပး အသပလ သပျပးေတာလ စားတတပါတယ။ ဆတလတရြက၊ ၾကကသြနျမတ၊ နနပငတ႕န႕ တြျပး စားတတၾကပါတယ။ ေရေႏြးၾကမးပပေလးက တဖးဖးန႕ မႈတေသာကရငးန႕ ႕ ႕ ႕ ပဇြနခြကေၾကာစတငလအသစေလးက အားေပးၾကပါဥးေနာ ႕ ႕ ႕

Page 45: Cook Traditional Food

ပဇြနတမပရာမေရာနစ

ဂပနအစားအစာတစမးျဖစတ ပဇြနတမပရာမေရာနစလပနညးေလးက ေျပာျပပါမယေနာ။ အဒါကေတာ ကၽြနမေနတ ဖကအကာမာ နာမညၾကးတ ဟငးတစမးလညး ျဖစ၊ ျပးေတာ ျမနမာေတြအေနန႕ စားရတာလညး အရသာသငတယေလ။ လပရကငရ၊ လအပတပစၥညးေတြ၀ယရတာလညး အဆငေျပတယေလ။ လအပတပစၥညးကေတာ ပဇြနအေကာငလတေလးေတြရယ၊ တနပရာမႈန႕ရယ၊ မေရာနစရယ၊ ခရမးခဥသး၊ ဆတလတရြက၊ ငရတပြတ႕ပါ။ ပဇြနအေကာငလတက ေရေဆး၊ အခြႏႊာ၊ ေကာဘကကေနခြျပး သန႕ရငးေရးလပျပးေတာ ဇကာေလးထထညျပး ေရစစထား၊ တနပရာမႈန႕ထက ခငး၊ ၾကကသြနျဖျခစထညျပး ေရေလးထညျပး ေဖာထားပါေနာ။ ဆတလတရြက၊ ခရမးခဥသး၊ ငရတပြတ႕ကလညး ေရေဆးျပး စစထားေနာ။ ျပးရင ခရမးခဥသးန႕ ငရတပြက လးထားပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဆထည၊ ဆပလာေအာငေစာငေနာ။ အဒအခနမာ တနပရာေဖာထားတအထက ပဇြနေလးေတြထညျပး မန႕ႏစန႕ ပဇြနႏ႕ေအာငနယေပးေနာ။ ဆပလာျပဆရငေတာ မးကအသငအတငထားျပး ပဇြနန႕မန႕ႏစအေရာကထညျပး ေျဖးေျဖးခငးေၾကာေပးပါေနာ။ အေရာငေလးေတြ ေျပာငးလာျပဆရငေတာ ပနးကနအၾကးတစခပေပၚမာ ဆစပစကကခငးျပး ပဇြနေလးေတြက ဆယျပး ဆစစျပး အေအးခထားလကပါေနာ။ ပဇြနေၾကာေတြ ေအးသြားျပဆတာန႕ အေပၚကေနမေရာနစေတြ ဆမးေပးပါ။ ျပးမ မေရာနစန႕ ပဇြနေၾကာေတြ ေသခာႏ႕ေအာင ေမႊေပးပါေနာ။ ေသခာႏ႕ျပဆရငေတာ ပနးကနျပားတစခပထမာ ေအာကကေန ဆတလတရြကက ခငးျပး အေပၚကေန ပဇြနမေရာနစေတြထည၊ ေဘးနားကေန လးထားတ ခရမးခဥသးေလးေတြထည၊ အေပၚကေနေတာ လးထားတ ငရတပြရယ၊ အရြကစမးေလးေတြထညလကပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ ခခဥဆမအရသာစေလးန႕ ပဇြနတမပရာ မေရာနစရပါျပေနာ။ သးေဆာငၾကပါဥးေနာ။

Page 46: Cook Traditional Food

ဗးသးေၾကာ ေၾကာစားၾကရေအာင

ဒပ႕စေလးကေတာ ကြၽနမက ဗးသးေၾကာစားခငတယလ႕ ေျပာထားတ မဂ၀ယန႕ မန႕ႏစစပနညး (ျမနမာနညး) က ေမးထားတ ေဂန႕အတ ကြၽနမရ႕ ေမာငႏမအားလးအတြက ရညရြယလကတာပါေနာ။ အေၾကာေတြေၾကာတအခါ မန႕ႏစက အေရးၾကးပါတယ။ မန႕ႏစအစပအဟပေကာငးမ အေၾကာက ၾကြပရြျပး စားလ႕ေကာငးမာမဟတလား။ အခကြၽနမေရးမယ မန႕ႏစစပနညးကေတာ ကြၽနမရ႕အဘြားအေၾကာေၾကာတအခါ သစပေနက အခးေလးပါေနာ။ မန႕ႏစစပဖ႕အတြကကေတာ ဆနၾကမး၊ ေကာကညငး၊ ေရႊခ၊ စားေဆာဒါအနညးငယ၊ ဆားအနညးငယ၊ အေရာငအတြက ပငျပာရညအပစအနညးငယတ႕ပါေနာ။ မန႕ႏစစပနညး ဆနၾကမးတစဗးဆရင၊ ေကာကညငးက ဗး၀ကထည၊ ႏစခက ေရာျပး တစညသပ ေရစမထားျပး မနကကရင မန႔ၾကတဆမာ မန႔ၾကတပါေနာ။ ေကာကညငးနညးရင အေၾကာက မၾကြတဘ မာသြားတတတယေနာ။ မန႕ရညရလာျပဆရင အဒမန႕ရညထက ဆားအနညးငယ၊ စားေဆာဒါ အနညးငယန႕ ေရႊခမႈန႕အနညးငယ တ႕ကပါ ထညျပး ေမႊေပးပါ။ ျပးေတာ အေရာငအတြက ပငျပာရညအပစနညးနညးထညေပးပါ။ အေၾကာေၾကာနညး ဗးသးကေတာ ကယၾကကမယအရြယေလးေတြျဖစေအာင အေခာငးေလးေတြ လးထားပါ။ ကြၽနမတ႕ ေမာလျမငဘကကေတာ ဗးသးက လကသနးေလာကေလးေတြ လးျပးေတာမ ေၾကာတာပါ။ ရနကနေရာကမ ဗးသးေၾကာၾကးေတြက တစေခာငးတစေခာငးက အၾကးၾကးေတြ၊ စစခငးတနးက မစားတတဘး။ ေနာကပငးကေတာလညး အထာကသြားပါတယ။ အဒဗးသးအေခာငးေလးေတြကမ မန႕ရညထမာ ႏစျပးေတာ ဆမားမားန႕ ေၾကာေပးပါေနာ။ ေၾကာတအခါမ ဆပ မပ က ဆထက မန႕ႏစေလး နညးနညးထညၾကညပါ။ မန႕ႏစေလး ပြတကလာျပဆရငေတာ ဆပပါျပ။ မးကလညး မျပငးမေလာဘ အသငအတငထားပါ။ ဒါမ အကကည အၾကြတညျပး ျမငရတာ အေရာငလညးလ စားရတာလညး ၾကြတၾကြတရြရြေလး ျဖစေနမာေလ။ ေဂေျပာတ ၾကာရငေပာသြားတာမးလညး မျဖစေတာဘးေလေနာ။ ေနာကတစနညးကေတာ မန႕ႏစထက ငါးျပတ (အရးႏႊငျပးသား) နညးနညး၊ ဂငး၊ ၾကကသြနျဖန႕ စပါးလငက ပါးပါးလးျပး ညကေနေအာင ေထာငးထားတာေလးရယ၊ ဗးသးေတြက ပါးပါးေလးလးထားတာေလးေတြရယက ဆားေလး၊ အခမႈန႕ေလးနညးနညးထညနယျပး လကဘကရညေအာကခပနးကနျပားေလးထ ဗးသးန႕မန႕ႏစအေရာက ခပ၀ငး၀ငးေလးျဖစေအာင ထည၊ ျပးေတာမ ဆအးထ ထညျပးေၾကာပါ။ အဒါကေတာ ဗးသးငါးေပါငးေၾကာလ႕ ေခၚၾကပါတယ။ မနကစာ အဆာေျပ ထမငးပပေလးန႕ အဒအေၾကာေလးန႕ တြဖကျပး စားလ႕ ေကာငးပါတယ။ အခဥရညစပနညး ကြၽနမကေတာ ပတယပေျပာေျပာ ကယၾကးျပငးခတ ေမာလျမငဘကက အခဥရညစပနညးကပ ပၾကကတယ။ မနကညးသးေတြက အႏစေလးေတြျဖစလာရေအာင ေရေႏြးပပန႕ စမထားျပးေတာမ အႏစေတြခညး ယပါ။ ျပးေတာမ ေရေႏြးေလးန႕ ထပထညျပး ငျပာရညန႕ ေရာေဖာပါ။ ၾကကသြနျဖ ဓါးျပားရကထညပါ။ ျပးေတာမ အဒမနကညးငျပာရညထက ပမႈန႕အကကမႈန႕န႕ ငရတသးအကကမႈန႕ထညေဖာပါ။ ျပးေတာမ ဗးသးေၾကာက ဆတလတရြက၊ ၾကကသြနျဖ၊ ငရတသးစမးတ႕န႕ တြဖကသးေဆာငပါ။ ခရမးခဥသး၊ ေဂၚဖထပအနညးငယ၊ ဆတလတရြက၊ ၾကကသြနစမးအနညးငယ၊ နနပငတ႕ထညျပးေတာလညး ဗးသးေၾကာသပ သပစားႏငပါတယေနာ။ အဆငေျပတအခါ ဓါတပတငေပးပါမယေနာ။

Page 47: Cook Traditional Food

ဗယာေၾကာ

ကၽြနမရ႕ ညမေလးတစေယာကက ဗယာေၾကာနညးေလး ေျပာျပေပးပါဥးဆလ႕ ဗယာေၾကာနညးေလး မေ၀လကပါတယရင။ ဗယာေၾကာက ခပ၀ငး၀ငးအျပားလကေလးေတြေၾကာတာရယ၊ ဗယာေၾကာလကတရမယဆျပး လကတစဖကမာ မးဖေလးတစလးရယ၊ အေပၚကေန ဗယာေၾကာဆစစတ စကာေလးက ကင၊ ကနတတစဖကမာ မနကညးရညအခဥဗးေလး၊ လကႏးန႕ လကေရးဖ႕ေရပေလးထညထားတ ျခငးေလးကငျပး လကလညျပး ေၾကာေရာငးတတတ ခပေသးေသး ဗယာေၾကာလးေလးေတြရယဆျပး ေၾကာတတၾကပါတယ။ ဘယအရြယ ဘယလပေၾကာေၾကာ အေရးၾကးတာက ဗယာေၾကာဆရင ၾကြတၾကြတရြရြန႕ ေမႊးေမႊးေလးျဖစေနရင ပစားေကာငးတယမဟတလား။ ဗယာေၾကာအတြက လအပတာေတြ အရငစလကရေအာငေနာ။ ဗယာေၾကာအတြက အဓကလတာကေတာ ကလားပေပါ။ ပဇြနစာရြက ဒါမမဟတ ကနဇြနးရြကအနညးငယ၊ ၾကကသြနန၊ ငရတသးစမး၊ မာဆလာ၊ ပဥးေတာသမရြက၊ ဆား၊ အခမႈန႕အနညးငယ၊ ငရတသးအေျခာကေတာငအရည၊ စားဆဒါ ဒါမမဟတ မန႕ဖတဆဒါအနညးငယန႕ ဆတ႕ပါေနာ။ အခဥအတြက မနကညးသးႏစ၊ သၾကား၊ ငျပာရည၊ ငရတသးစမး၊ ၾကကသြနျဖ၊ နနပငန႕ ဆားအနညးတ႕ပါ။ ကလားပက ေရစငေအာငေဆးျပး တစညအပေရစမေပးထားပါေနာ။ ကလားပ ေရစမတအခါမာ ဆဒါအနညးငယကထညျပး စမေပးပါ။ ေနာကတစေန႕မနကကရငေတာ ကလားပက ေရစစျပး ဆား၊ အခမႈန႕တ႕န႕ ေရာေထာငးေပးပါ။ ကလားပက ေရစမထားတအခန ၾကာတာန႕အမ ေထာငးရတာလြယသလ ေၾကာတ အခါမာလညး ၾကြပၾကြပရြရြေလး ရေစပါတယ။ ငရတဆမရရငေတာ ၾကတစကေလးန႕ ၾကတေပးပါေနာ။ ကလားပက ေလးပသးပေလာက ညကတအထ ေထာငးေပးပါေနာ။ ၾကကသြနနက အခြႏႊာ ေရစငေအာငေဆးျပး ခပပါးပါးေသးေသးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးပါ။ (ၾကကသြနမားမားပါတာ ၾကကတတရင မားမားထညပါ)။ ငရတသးစမးေတြကလညး ေရေဆးျပး ပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးပါ။ ပဥးေတာသမရြကန႕ ပဇြနစာရြက ဒါမမဟတ ကနဇြနးရြကေလးကလညး ေရေဆးျပး ပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးပါ။ ျပးရငေတာ ကလားပေထာငးတအထက လးထားတ ငရတသး၊ၾကကသြနန႕ အရြကေတြက ထပထညျပး ႏ႕ေအာငေထာငးေပးပါ။ ျပးမ ငရတဆထက ေထာငးထားတပေတြကယျပး ဇလထက ထညပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတငပါ။ ဆမားမားထညျပး ဆပလာေအာငေစာငပါ။ မးက အရမးမျပငးပါေစန႕။ မးအသငအတငန႕ အေၾကာေၾကာဖ႔ျပငပါေနာ။ ဆပလာျပဆတာန႕ ငရတသးအေျခာကေတာငလးအရငေၾကာလကပါ။ ျပးရင ငရတသးေတာငေၾကာေတြက ဆယယျပး ဆစစတ စကာေလးထ ထညထားလကပါေနာ။ ဗယာေၾကာကေတာ ကယလခငတအရြယအစားေလးေတြျဖစေအာင လပျပးေတာ ေၾကာေပးပါ။ အျပားေလးေတြၾကကတတရင အျပားေလးေတြျဖစေအာင လပေနာ။ အလးေလးေတြျဖစေအာငဆရငလညး အလးေလးေတြ ညညေလးေတြျဖစေအာင လးျပး ေၾကာေပးပါေနာ။ အးမၾကပပါေစန႕၊ မးမျပငးပါန႕။ စကာပါတ ေယာကမေလးန႕ ဟဘကဒဘက အကကညေအာင လနျပး ေၾကာေပးပါ။ အေၾကာအေရာင ေရႊအေရာငေလးေျပာငးတာန႕ မတးေအာင သတထားျပး ဆထကေန ဆယေပးပါ။ အေၾကာအစအနေတြ မကနေအာင ဆထကေန ေသခာစစဆယယပါေနာ။ တစအးျပးတစအး ဆကေၾကာပါေနာ။ အဒါဆရင ဗယာေၾကာရပါျပေနာ။ အခဥအတြကကေတာ မနကညးသးက ေရေႏြးေလးန႕ စမထားျပး အႏစရေအာငတကခပါေနာ။ ရလာတအႏစကမ ေရကကေအးေရာေပးပါ။ ၾကကသြနျဖက အခြႏႊာထားျပး မညကတညကေလးေတြ ျဖစေအာင ေထာငးထညေပးပါ။ ငရတသးစမးေလးေတြက မညကတေလးျဖစေအာင ေထာငးထညေပးပါ။ (မကစထ မစငရေအာင ဆားေလးထညျပး ေထာငးေပးရင အညကျမနသလ အျပငကလညး မစငပါဘးေနာ။) ျပးရငေတာ ငျပာရညေလးထညပါ။ သတသတလြတသမားေတြအတြက ငျပာရညအစား ဆား၊ ပငျပာရညအက တ႕က ထညႏငပါတယ။ ျပးရင သၾကားထည၊ နနပငေလး အပျပး သမေအာင ေမႊေပးပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ ခဥျဖးေလးန႕ မနကညးသး အခဥေလး ရပါျပေနာ။ ဗယာေၾကာၾကြတၾကြတေလးက မနကညးသးအခဥရညေလးတ႔ျပး ငရတသးေတာငေလး ကက၊ ၾကကတတရငေတာ ဆတလတရြကေလးန႕ပါ တ႕စားပါေနာ။ ေရေႏြးၾကမးပပေလးန႕ဆရငေတာ အလကဖကဆး ေပါေနာ။ ဗယာေၾကာၾကကတ ညမေလးန႕ ကနတေမာငႏမေတြအားလး ႕ ႕ ႕ ေၾကာစားၾကညပါဥးေနာ။

Page 48: Cook Traditional Food

အာလးကတသလတ

ဒေန႕ေတာ ခစသငယခငး ေမာငႏမမားအားလးအတြက အာလးကတသလတလပေကၽြးပါမယေနာ။ အာလးကတသလတလပရတာ အလပရႈပတယဆေပမယ စားျပးရငရပလ႕မရဘ တစချပးတစခစား ခင ေနတတပါတအစာတစခပါ။ အခ ဌာနမာ ပါတတစခလပတနးက လလ လပေကၽြးခတ အာလးကတတလတလပနညးေလးက သငယခငးတ႕က ေျပာျပပါရေစေနာ။ လအပတပစၥညးေတြကေတာ အာလး၊ ဆတသား ဒါမမဟတ အသားတစမးမး ေတာကေတာကစငး၊ ၾကကသြနျဖ၊န၊ခငး၊ ဇယာေစ၊ မာဆလာ၊ တနပရာမႈန႕ ၊ ၾကကဥ၊ ဆ၊အခမႈန႕၊ သၾကားအနညးငယ၊ ဆား စတာေတြပါ။ စစခငးမာ အာလးေတြက အးထထည၊ မးဖေပၚတငျပးႏးေအာငျပတပါ။ အာလးျပတထားတ႔အခနမာ အသားေတြက မာဆလာ၊ ဆား၊ သၾကား၊အခမႈန႕ေလးန႕နယျပးႏပထားပါ။ၾကကသြနျဖနခငးတ႕ကအခြႏႊာ၊ၾကကသြနနကမထမပါးေလးခပေသးေသးလး၊ၾကကသြနျဖန႕ဂငးကေထာငးထားပါ။ ျပးရငေတာမးဖေပၚဒယအးတငဆထည၊ဆပလာျပဆရငေတာနႏြငးမႈန႕ေလးခပ၊ျပးေတာၾကကသြနျဖနဂငးကထည၊ ဆသတ၊ ျပးရငအသားေတာကေတာကစငးႏပထားတာက ထညျပး ေမႊ၊ဇယာေစကထည၊ျပးေတာ အသားကေျခာကတအထမးေႏြးေႏြးန႕ ေျဖးေျဖးခငး ဆသတေပးပါ။ တခ႕ကေတာအဒအသားဆသတထမာ မနလာဥန၊ ေဂၚဖထပစတာေတြကပါးပါးလးျပး ထညတတပါတယ။ အသားဆသတရျပဆရငေတာမးပတျပး ဒယအးကေစာငးျပး အသားဆသတက အေအးခ၊ဆစစထားပါ။ ဆမားရင အာလးထ အဆာသြတတအခါကရငဆေတြစမထြကလာျပး အာလးကတသလတ ပစပကတတပါတယ။အာလးျပတရျပဆရငေတာ အာလးေတြက အေအးချပးေတာအခြႏႊာျပးေတာေထာငးပါ။ ငရတဆအဆငမေျပဘးဆရငေတာ အးတစခထ အာလးေတြက ေခထည၊ ျပးေတာ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕ေလးထည ျပးေတာ ပလငးန႕ ဖျပးထေခေပးပါေနာ၊ ဒလလပေပးတာ အခနၾကာလာတာန႕အမ အာလးကေစးပငလာပါလမမယ။ ၿပးရငေတာအာလးေတြက ဂနယသလ ေသခာနယျပး လကသးဆပခန႕အလးေလးေတြရေအာငဆပထားလကပါ။ တနပရာမႈန႕က ပနးကနျပားတစခထ ထညထားပါ၊ ၾကကဥက ေသခာေခါကထားပါ။အားလးအဆငသငျဖစျပ ဆရငေတာအာလး ဆပထက အာလးက ဖယျပးေတာ လကဖ၀ါးေပၚမာ အ၀ငးျပားျပားေလးျဖစေအာငလပ၊ ႏႈတခမးပါးနားေတြညေအာငည ျပးေတာမ အဒအ၀ငးျပားေလးရ႔အလယကလကေလးန႕ ဖျပး ခငေအာငလပ၊ ျပးေတာ ခနကဆသတထားတအသားေလးက ဇြနးေလးန႕ တစဇြနးထညျပး ေဘးပတပတလညန႕အေပၚက အာလးေတြန႕ ျပနျပးငလကပါေနာ။ ျပးေတာ မ ၾကကဥႏစေလးထစမ၊ ျပးေတာမအေပၚကေန တနပရာမႈန႕ ေလးန႕ကပျပးပနးကနျပားၾကးၾကးထတနးစျပး ထညထားလကပါ။ အာလးဆပေလးေတြ အကနအဆာသြပျပး ျပဆရငေတာ မးဖေပၚဆအးတင၊ဆမားမားထည၊စစခငး မာ ဆကဆေအာငထား၊ဆဆလာျပဆရငေတာ အာလးဆပေလးေတြထည၊ မးနညးနညးေလာျပးအကကညေအာင ဟဘကဒဘကလနျပး ေသေသခာခာ ေၾကာေပးပါ။ ေရႊညေရာင ေျပာငးလာျပ၊ အန႕ေလးလညး ေမႊးလာျပဆရငေတာအာလးကတသလတေၾကာ ေလးေမႊးေမႊးေလး ရပါျပ။ အခဥအတြကေတာ ကၽြနမကေတာ ခရမးခဥသးက မးကငျပးေတာမအႏစေတြက ဇြနးေလးန႕ျခစယ၊ ၾကကသြန ျဖေလး ဓါးျပားရက၊ဆားေလး၊ အခမႈန႕ေလးထည၊ ငရတသးစမးေလး မညကတညကေထာငးထည၊ၾကကသြန ျမတေလး၊ နနပငေလးထညျပး ေမႊလကပါတယ။ ခရမးခဥသးပနေထြေဖာလမးေလးေပါေနာ။အာလးကတသလတ ပပေႏြးေႏြးေမႊးေမႊးေလးန႕ ခဥျဖနးျဖနး၊မစပတစပ အခဥရညေလးန႕တြစားလကရတာ ေကာငးလကတ အရသာ ဂရငးတးေလးန႕ တြေသာကလကေတာ အရမးေကာငး၊ အခလပတအခနမာေတာ ကလာေလးတစငေသာကလက၊ ကတသလတေလးတစကကေလာက၀ါးရငးန႕ေပါ ႕ ႕ ႕ ေကာငးမေကာငး ႕ ႕ ႕

Page 49: Cook Traditional Food

ေကာျပန႕ေၾကာ

ဒေန႕ စေနေန႕ပတရကမ႕ ေကာျပန႕ေၾကာ ေၾကာစားၾကရေအာငေနာ။ ေကာျပန႕က ေၾကာမစားခငရငလညး ေကာျပန႕စမးလ လပစားလ႕ရပါတယေနာ။ ေကာျပန႕ေၾကာဖ႕အတြက လအပတာေတြကေတာ ေကာျပန႔ရြက၊ မနလာဥန၊ ဘစားပ၊ ေဂၚဖထပ၊ ပပငေပါက၊ စမးစားဥ၊ ၾကကသား/၀ကသား၊ တရတနန၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ တရတမာဆလာ၊ ေကာမႈန႕၊ ဆား၊ သၾကား၊ ပငျပာရညအက ၊ အခမႈန႕န႕ ဆ တ႕ပါေနာ။ ေကာျပန႕ရြကကေတာ တရညန႕ ခပဆငဆငတတ အာပက သးမာျဖစပါတယ။ ႏငငရပျခားေရာကေနသေတြ ကေတာ rice paper က သးႏငပါတယေနာ။ အဆာအတြကကေတာ ၀ကသား ဒါမမဟတ ၾကကသားက သန႕စငေအာင ေရေဆးျပး ခပႏပႏပေလးေတြျဖစေအာင စငးေပးပါ။ ျပးေတာမ ႏတႏတစငးထားတအသား၊ စမးစားဥန႕ ၾကကသြနျဖတ႕က ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕၊ ပငျပာရညအက တ႕န႕ နယျပးႏပထားေပးပါ။ ၾကကသြနျဖန႕ စမးစားဥကလညး အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး ၀ကသားန႕အတ ႏတႏတစငးေပးထားပါ။ မနလာဥနက အခြႏႊာေရေဆးျပး ေသးေသးေလးေတြ ျဖစေအာင လးထားေပးပါ။ ေဂၚဖထပကလညး ေသေသခာခာ ေရေဆးျပး ခပပါးပါးလးပါ။ ဘစားပကလညး ေရေဆးျပး ခပပါးပါးလးထားေပးပါ။ ပပငေပါကကလညး ေရေဆးျပး ေရစစထားေပးပါ။ ၾကကသြနနက အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး ေလးေထာငတးေသးေသးေလးေတြျဖစေအာင လးထားေပးပါ။ တရတနနကလညး ေရေဆးျပး မထမပါးေလးေတြ လးထားေပးပါ။ ေကာမႈန႕ကလညး ေရန႕ ခပပစပစ ေဖာေပးထားပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဆထညျပး လးထားတ ၾကကသြနနကထညျပး ဆသတပါ။ ၾကကသြနစမးန႕ေပာကျပး ႏြမးျပဆတာန႕ ႏတႏတစငးထားတအသားေတြကထညျပး ေၾကာပါ။ ျပးရင လးထားတ မနလာဥန၊ ေဂၚဖထပ၊ ဘစားပန႕ ပပငေပါကတ႕က ထညျပး မးျပငးျပငးန႕ ေၾကာေပးပါ။ ဟငးရြကေတြ အရညမထြကေအာင၊ အရမးမေပာသြားေအာငသတထားျပး ေၾကာေပးပါေနာ။ အေပါအငျမညး၊ မာဆလာန႕ တရတနနေလး အပျပး အဆာအးက ခလ႕ရပါျပေနာ။ ျပးေတာမ အဆာေတြက ဒယအးထကေန အဆာေတြက ပနးကနျပားၾကးၾကးတစခပထ ခပယထားျပး အေအးခထားပါေနာ။ ျပးေတာမ ေကာျပန႕ရြကေတြက ခငးျပးေတာ အဆာေတြက ဇြနးန႕ခပျပး အရညလကေလး ညညညာညာ ထညေပးပါေနာ။ ျပးေတာ ေကာျပန႕ရြက ေဘးႏစဘကက အသာေလးေခါကျပး အလားလကေလး လပေပးပါ။ ေကာျပန႕လပေၾကာတအခါ ေျပထြကမသြားေအာင ေကာျပန႕လပအဆးနားမာ ေကာရညေလးန႕သပျပး လပေပးပါေနာ။ ျပးေတာမ မးဖေပၚ ဆအးတင၊ ဆပလာျပဆရင မးအသငအတငန႕ ေကာျပန႕လပေတြက ေၾကာပါေနာ။ အကကညေအာငေရာ၊ မတးေအာငပါ သတထားျပး ေၾကာပါေနာ။ အခဥအတြကေတာ chito ငရတရညေလးထက ၾကကသြနျဖေလး နညးနညးေထာငးထညျပး ခငးျခစထားတာေလး နညးနညးထညလကပါတယ။

Page 50: Cook Traditional Food

ေခါကဆြေၾကာ

ေရေႏြးအးတညျပး ေခါကဆြကအရငႏးေအာင ျပတပါ။ ျပးလင ေရေဆး၊ေရစစၿပးဆယထားပါ။ ေရစစသြားျပဆရငေတာ ပငျပာရညနညးနညးထညျပး နယထားေပးလကပါ။ ၾကကသား သ႕မဟတ ၾကကႏစသကရာ အသား၊ အသ၊ အျမစတ႕က ခပေသးေသးလးကာ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕ အနညးငယ၊ ဂမႈန႕သ႕မဟတေကာမႈန႕အနညးငယျဖင နယကာ ႏပထားေပးပါ။ ၀ကအေခာငး ၾကကအေခာငး ၾကကတတလင ထညေၾကာပါ။ ေခါကဆြေႀကာထထည႔မယ႔ ဟငးသးဟငးရြကေတြျဖစတ မနလာဥန၊ ရမဂမႈ၊ ေေဂၚဖ၊ ပပငေပါက စတာေတြကလးခၽြတေဆးေၾကာျပး ေရစစထားပါ။ ၾကကဥက ေသခာေခါကထားပါ။ မးဖေပၚ ဒယအးတငျပး ဆကအေနေတာမနးၿပး ဆပေအာငတညပါ။ ဆပလာရင ၾကကဥအရငထည႔ေႀကာပါ။ ျပးရင ပနးကနတစခပထသ႕ သးသန႕ဖယထားလကပါ။ျပးလင ၾကကသြနျဖနက ထညျပး ဆေမႊးသတပါ။ၾကကသြနျဖနအန႕ေမႊးလာျပဆရင အသားထညျပး ေၾကာပါ။ အသားေလးေတြ တငးလာျပးအေရာငရရေလး ျဖစလာျပဆရင ခနကလးထားတ႔ အသးအရြကေတြထည႔ (အႏးခကတဟငးသးဟငးရြကေတြအရငထည၊ ျပးမ ပပငေပါကလ အႏးလြယတာက ထညပါ)ဆား၊ အခမႈန႕ေလးနညးနညးထည႔ ၿပးရင ခဏေလးအဖးအပထားပါ။ ေနာကဆးမာေတာ ေခါကဆြထည႔ၿပးအသားအသးအရြကေတြန႕ သမေအာငေမႊေပးပါ။ ျပးရင အရသာ အေပါအငကၿမညးၿပး တရတနနေလးအပျပး မးပတလ႕ ရပါျပ။ ခနကေၾကာထားတ ၾကကဥက လကတစလး အထေလာကေလးေတြ လးျပး အေပၚက ျဖးလကပါ။က ေနာကဆးအဆငကေတာ အးထက ေခါကဆြေၾကာေတြက ပနးကနျပားေလးထထညျပးေတာ ငရတေကာငးမႈန႕ေလးျဖးလကေနာ။ အခဥသပကေတာၾကကသြနနန႕ သခြါးသးက ပါးပါးလး၊ ငရတသးစမးေလးအပ၊ ဆား၊သၾကားေလးထည၊ သပရာရညေလးဆမးျပး သးေဆာငပါေနာ ႕ ႕ ႕ ၾကာဇေၾကာ

ၾကာဇက အနညးဆး ၁၀ မနစထ ေရစမျပး ေရစစထားပါ။ ေရစစသြားျပဆရငေတာ ပငျပာရညနညးနညးထည ဆားေလး၊ သၾကားေလး၊ အခမႈန႕ေလးထညျပး နယထားေပးလကပါ။ ၾကကသား သ႕မဟတ ၾကကႏစသကရာ အသား၊ အသ၊ အျမစတ႕က ခပေသးေသးလးကာ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕ အနညးငယ၊ ဂမႈန႕သ႕မဟတေကာမႈန႕အနညးငယျဖင နယကာ ႏပထားေပးပါ။ ၀ကအေခာငး ၾကကအေခာငး ၾကကတတလင ထညေၾကာပါ။ ဒေန႕ ၾကာဇေႀကာထထည႔မယ႔ ဟငးသးဟငးရြကေတြက မနလာဥန၊ ေဂၚဖ၊ မနညငး၊ ကညြတ၊ မႈ စတာေတြကလးခၽြတေဆးေၾကာျပး ေရစစထားပါ။ ၾကကဥက ေသခာေခါကထားပါ။ ၾကာဇေၾကာတနညးကေတာ ေခါကဆြေၾကာတာန႕ ခပဆငဆငပါပေနာ။ မးဖေပၚ ဒယအးတငျပး ဆကအေနေတာမနးၿပး ဆပေအာငတညပါ။ ဆပလာရင ၾကကဥအရငထည႔ေႀကာပါ။ ျပးရင ပနးကနတစခပထသ႕ သးသန႕ဖယထားလကပါ။ ျပးလင ၾကကသြနျဖနက ထညျပး ဆေမႊးသတပါ။ ၾကကသြနျဖန အန႕ေမႊးလာျပဆရင အသားထညျပး ေၾကာပါ။ အသားေလးေတြ တငးလာျပး အေရာငရရေလး ျဖစလာျပဆရင ခနကလးထားတ႔ အသးအရြကေတြထည႔၊ ဆား၊ အခမႈန႕ေလးနညးနညးထည႔ ၿပးရင ခဏေလးအဖးအပထားပါ။ ေနာကဆးမာေတာ ၾကာဇထည႔ၿပး အသားအသးအရြကေတြန႕ သမေအာငေမႊေပးပါ။ ျပးရင အရသာ အေပါအငကၿမညးၿပး တရတနနေလးအပျပး မးပတလ႕ ရပါျပ။ ျပးေတာမ ေၾကာထားတ ၾကကဥကလကတစလးအထေလာကေလးေတြ လးျပး အေပၚက ျဖးလကပါ။ က ေနာကဆးအဆငကေတာ အးထက ၾကာဇေၾကာေတြက ပနးကနျပားေလးထ ထညျပးေတာ ငရတေကာငးမႈန႕ေလးျဖးလကေနာ။ အခဥသပကေတာ ၾကကသြနနန႕ သခြါးသးက ပါးပါးလး၊ ငရတသးစမးေလးအပ၊ ဆား၊ သၾကားေလးထည၊ သပရာရညေလးနညးနညးဆမး၊ ျပးေတာ ငရတဆေလးန႕ ေရာေမႊလကတယ။ အဒါက ၾကာဇေၾကာ သပသပစားရင ရျပ။

Page 51: Cook Traditional Food

ကာဇျပားေၾကာ

ဒေန႕ေတာ ခစေမာငႏမေတြအတြက ၾကာဇျပားေၾကာေလး ေၾကာေကၽြးပါရေစဥးေနာ။ ၾကာဇအျပားဆတာက ပၾကာဇအျပားက ေျပာတာပါ။ ပမနအားျဖင ပၾကာဇက လအမားသတာကေတာ ဂၾကာဇရယလ႕ သၾကတာပါ။ လအပတပစၥညးေတြက ေျပာပါရေစေနာ။ ပၾကာဇျပား၊ ၾကကသား၊ ၾကကသညးၾကကျမစ၊ ျပညၾကးငါး၊ ဘဥ (ၾကကဥလညး ရတယေနာ)။ ၾကြကနားရြကမႈ၊ ေဂၚဖထပ၊ မနလာဥန၊ မႈ (မႈျဖျဖရညရညေလးန႕ ရမဂမႈ)၊ ပေတာငရည၊ ၾကကသြနျဖန စတာေတြပါ။ အသားရယ၊ အသးအရြကရယက ကယႏစသကသလ ထညလ႕ရပါတယေနာ။ ၾကာဇက ၁၅ မနစခန႕ ေရစမထားပါ။ ၾကြကနားရြကမႈကလညး ေရေႏြးေလးန႕ စမထားေပးပါေနာ။ ျပးေတာ ၾကကသားအသညးအျမစတ႕႕က လသလလးျပးေတာ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕န႕ နယျပးႏပထား။ ျပးေတာ ျပညၾကးငါးကလညး သန႕ရငးေအာငလပျပး ဆားသၾကားအခမႈန႕ နညးနညးန႕ ႏပထားေနာ။ အသးအရြကေတြက လးခၽြတ ေဆးေၾကာျပး ေရစစထားေနာ။ ၾကြကနားရြကမႈက ေရစစထားလကေနာ။ အဒါေတြ လပျပးတ အခနေလာကကရင ၾကာဇကေရေတြသြနျပး ေရစစထား၊ ျပးေတာမ ပငျပာရညအပစ၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕ န႕နယထားလကပါေနာ။ ၀ကအေခာငးၾကကတတရငလညး ထညလ႕ရတယေနာ။ ဘဥႏစလးကလညး ေသခာ ေခါကထားေပးလကပါေနာ။ ၾကကသြနျဖဓါးျပားရကထားပါေနာ။ ၾကကသြနနက အတးေလးေတြ လးထားပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတငျပး ဆထည၊ ဆပလာရင ဘဥအရငထည႔ေႀကာ၊ ကကျပဆရငေတာ ပနးကနတစခပထက သပသပဖယထားလကပါ။ ျပးလင ၾကကသြနျဖနက ထညျပး ဆေမႊးသတ၊ ၾကကသြနျဖန အန႕ေမႊးလာျပဆရင အသားထညျပး ေၾကာပါ။ အသားေလးေတြ တငးလာျပး အေရာငရရေလး ျဖစလာျပဆရင ျပညၾကးငါးေတြက ထည၊ ျမနျမနေလးေမႊ၊ ျပးတာန႕ လးထားတ႔ အသးအရြကေတြထက အႏးၾကာမယ ရမဂမႈထည႔၊ ျပးေတာ မနလာဥနထည၊ ၾကြကနားရြကမႈထည၊ ေဂၚဖထည၊ ျပးေတာ ပေတာငထညျပး ေမႊေပး၊ ေနာကဆးကေတာမ မႈအျဖမငမငေလးေတြထညေမႊ၊ ေနာကဆးမာ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕ေလး နညးနညးထည႔ေမႊ၊ ခဏေလးအဖးအပထား၊ ျပးရငေတာ အဒအသးအရြကေတြက တျခားပနးကန တစခပထ ဖယထားလကပါေနာ။ ျပးေတာမ ဒယအးထ ဆေလးနညးနညးေလး ထပထညျပး ၾကာဇျပားကထည၊ ၾကာဇျပားထညျပးတာန႕ ခနက အသးအရြကေၾကာထက အရညေတြက ထညျပး ခပျမနျမန သြကသြကေလး ေၾကာေပး၊ ၾကာဇျပားေလး ႏးေလာကျပဆတာန႕တျပငနက ဟငးသးဟငးရြကေၾကာေတြက ကမနးကတမးထညျပးေတာ ၾကာဇျပားန႕ ဟငးသးဟငးရြကႏ႕ေအာင ေသခာေမႊေပးပါ။ အဒအခနမာ မးက ေလာထားလ႕ရျပေနာ။ ေသခာႏ႕သြားျပဆတာန႕ အေပါအငျမညး၊ အရသာက အေနေတာေလးပ ဆရငေတာ မးပတလကလ႕ရျပ။ ဘဥေၾကာက မထမပါး ခပျမနျမနေလးလးျပးေတာ အေပၚကေနျဖးလကေနာ။ အခဥအတြက သခြါးသးက ပါးပါးလး၊ ၾကကသြနျဖေလးက ပါးပါးလး၊ ငရတသးစမးေလး ပါးပါးလး၊ ျပးေတာမ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕ေလး နညးနညးထည၊ သပရာရညေလးညစထညလကျပး ေမႊလကပါေနာ။ စားဖ႕အတြက ၾကာဇျပားေၾကာေလးက ပနးကနျပားထထည၊ အသးအရြကအသားအကနအခးညေအာင ထညပါေနာ။ အဒါေတာမ အေရာငလညးစမယ၊ အာဟာရဓါတလ အစရမယေလ။ အခဥေလးန႕ တြျပး သးေဆာငပါေနာ။ ဟငးရညက ေတာ ဟေန႕က ခကထားတ တယမးဟငးရညေလးန႕ပ စားလကေတာေနာ ႕ ႕ ႕ ဟ ႕ ႕႕႕ ႕ ႕

Page 52: Cook Traditional Food

ထမငးေၾကာ

ကၽြနမတ႕နနကခငး အဆာေျပစာအတြက ထမငးေၾကာေလး ေၾကာစားၾကရေအာငေနာ။ ထမငးေၾကာက ပျပတန႕ ေၾကာတတသလ အသား၊ အသးအႏေလးေတြန႕လညး ေၾကာတတပါတယေနာ။ ဒေန႕ေတာ အသားရယ၊ အသးအႏရယန႕ ထမငးေၾကာ ေၾကာၾကရေအာငေနာ။ ထမငးေၾကာဖ႕အတြက လအပတာကေတာ ခကျပးသား ထမငး၊ ၾကကသား၊ ဘစားပ၊ မနလာဥန၊ ၾကကသြနန၊ ၾကကသြနျမတ၊ ပငျပာရညအၾကည၊ သၾကား၊ ဆား၊ ဟငးခတမႈန႕၊ တရတမဆလာ၊ ၾကကဥတစလးန႕ ဆတ႕ပါေနာ။ < ထမငးက အတးလကျဖစမေနဘ ပြပြေလးျဖစေအာင မြထားေပးပါေနာ။ ၾကကသားက ေရစငေအာငေဆး ပါးပါးေလးေတြလးျပး ဆား၊ သၾကား၊ ပငျပာရညအၾကည၊ ဟငးခတမႈန႕တ႕န႕ နယေပးထားပါ။ မနလာဥနက အခြႏႊာ၊ ေရစငေအာငေဆးျပး ေသးေသးႏတႏတေလးေတြျဖစေအာင လးေပးထားပါ။ ဘစားပကလညး ေရစငေအာငေဆးျပး ပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးေပးထားပါေနာ။ ၾကကသြနနက အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး မထမပါးေလး လးေပးထားပါေနာ။ ၾကကသြနျမတကလညး ေရေဆး၊ ေရစငေအာငခါျပးေတာ ခပပါးပါးေလးလးေပးထားပါေနာ။ ၾကကဥကလညး ဆားေလးနညးနညး တရတမာဆလာေလးနညးနညးန႕ ေသေသခာခာ ေခါကေပးထားပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဒယအးပလာရင ဆထည၊ ဆပလာျပဆတာန႕ ၾကကသြနနကထညျပး ဆသတပါ။ ၾကကသြနနစမးန႕ေပာကျပး ႏြမးလာျပဆတာန႕ ၾကကသားကထညျပး ဆသတပါ။ ၾကကသားႏးေလာကျပဆရင လးထားတ မနလာဥနကထညျပး ေၾကာေပးပါ။ မနလာဥန ကကခါနးေလာကမာ လးထားတ ဘစားပကထညျပး ခပျမနျမနေလးေၾကာေပးပါ။ တဆကတညးဆသလ ေခါကထားတ ၾကကဥကလညး ထညေၾကာေပးပါ။ ၾကကဥကကတာန႕ တျပငနက ထမငးကထညျပး အသးအႏအသားေတြန႕ ထမငးက ႏ႕ေအာင ေမႊေပးပါ။ မးျပငးျပငးေလးန႕ ခပျမနျမနေလးေမႊျပး ေၾကာေပးပါ။ ထမငးသားေလးေတြ ခပေတာငေတာငျဖစလာတာန႕ အေပါအငကျမညးပါ။ အရသာ စတၾကကျဖစျပဆတာန႕ ပါးပါးလးထားတ ၾကကသြနျမတေလးေတြကအပျပး နညးနညးေမႊေပးလကပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ အန႕အရသာန႕ ျပညစတ ထမငးေၾကာ ပပေလးရပါျပေနာ။ အခဥကေတာ မမႏစသကမယ သခြါးသး ဒါမမဟတ ၾကကသြနနေလးက လး၊ ျပးေတာ အခဥစမထားတ ငရတသးေတာငေလးထည၊ ျပးေတာ chito ငရတဆေလးဆမးျပး အခဥပြျပငႏငပါတယ။ က ႕ ႕႕ ႕ ကၽြနမရ႕ ခစေမာငႏမမားအားလး ပတရကရ႕ မနကခငးအဆာေျပစာအတြက ထမငးေၾကာေလး ေၾကာစားလကၾကရေအာငေနာ ႕ ႕ ႕႕

Page 53: Cook Traditional Food

ျမတကတေကးကက

ျမတကတေကးကကလပဖ႕အတြက လအပတပစၥညးေတြက အရငေျပာျပပါရေစေနာ။ ညပေခါကဆြျပား၊ sea food ေတြျဖစတ ပဇြန၊ ျပညၾကးငါးစတ ၾကကႏစသကရာ ပငလယစာ၊ ၀က / ၾကကအေခာငး၊ ပပငေပါက၊ ေဂၚဖထပ၊ မနလာဥန၊ စားေတာပျပတ၊ ပအနးရည (ရာလကာရညလမး)၊ ၾကကသြနျဖ၊ ၾကကသြနန၊ ငရတသး အစပခြၾကမးမႈန႕ေလး၊ ပငျပာရညအပစ၊ ဆား၊ သၾကား၊ ၾကကသားမႈန႕အနညး၊ ဆ၊ ဘဥ၊ တရတနန အနညးငယတ႕ပါေနာ။ ညပေခါကဆြက ပငျပာရညအပစ၊ ဆား၊ သၾကား၊ ၾကကသားမႈန႕တ႕န႕ နယထားေပးပါ။ ပဇြန၊ ျပညၾကးငါး၊ ခရ စတ ပငလယအစားအစာေတြက သန႕ရငးေရးလပ၊ ေရစစျပး ဆား၊ သၾကားတ႕န႕နယထားေပးပါ။ ပပငေပါကက ေရေဆးျပး ဇကာန႕ စစထားေပးပါ။ ေဂၚဖထပကလညး အဖတေလးေတြခြါ၊ ေရစငေအာငေဆးျပး မထမပါးေလးေတြျဖစေအာင လးထားေပးပါ။ မနလာဥနကလညး အခြႏႊာ၊ ေရေဆးျပး အလအပေလးေတြေဖၚျပး လးပါ။ တရတနနကလညး ေရေဆးျပး မထမပါးေလး လးထားေပးပါ။ ဘဥက ေခါကထားေပးပါေနာ။ ၾကကသြနျဖနက အခြႏႊာ၊ ၾကကသြနျဖက ဓါးျပားရက၊ ၾကကသြနနက ေလးစတထးထားေပးပါ။ ငရတသးခြျခမးမႈန႕ေလးက ေရေႏြးန႕ပစပစေလးေဖာထားေပးပါေနာ။ အားလးအသငျဖစျပဆတာန႕ မးဖေပၚက ဒယအးတင၊ ဆထည၊ ဆပလာျပဆတာန႕ ၾကကသြနျဖနကထညျပး ဆေမႊးသတ၊ ၾကကသြနစမးန႕ေပာကျပး ႏြမးသြားျပဆတာန႕ ပဇြန၊ ျပညၾကးငါး၊ ခရန႕ ၀ကအေခာငးတ႕က ထညျပးေၾကာ၊ ျပးရငေတာ ေဂၚဖထပန႕ မနလာဥနကထညျပးေၾကာ၊ ၾကကသားမႈန႕ေလးန႕ ဆားေလးနညးနညးထပထညေၾကာ၊ ျပးေတာ ေဘးကပထားပါ။ ျပးေတာမ ညပေခါကဆြကထည၊ ပအနးရညန႕ ငရတသးေဖာေလးကပါ ထညျပး တဆကတညးေၾကာေပးပါ။ ျပးေတာ ပပငေပါကကထညျပး အသားေတြေရာ အသးအရြကေတြေရာအကနႏ႕ေအာငေရာေၾကာ၊ ျပးေတာ စားေတာပျပတကထညျပးေသခာႏ႕ေအာင ေမႊေၾကာ၊ အေပါအငအရသာကျမညးျပး ဒယအးတစဖကကပထားေပးပါ။ ဒယအးဒဘကတျခမးကေန ေခါကထားတ ဘဥက ထညေၾကာလကျပးေတာမ ကပေၾကးကကရ႕အေပၚကေန အပေပးလကပါ။ ျပးရင ပနးကနျပားတစခပထ ကပေၾကးကကေၾကာေတြကထညျပး ၾကကသြနျမတေလးအပလကပါ။ အခဥအတြက ပပငေပါကန႕ ငရတသးစမးက ပအနးရညရယ၊ ဆားေလးန႕ အခမႈန႕ေလးနညးနညးန႕ မစားခင ေလးနာရေလာကၾကစမထားတ အခဥန႕ တြဖကသးေဆာငပါေနာ။ အဒါဆရငေတာ ခဥစပအရသာေလးန႕ ျမတကပေကးကကေၾကာေမႊးေမႊးေလးန႕ ပတခဥေလးကတြဖကသးေဆာငပါေနာ။

Page 54: Cook Traditional Food

၀ကသားလပေၾကာစားရေအာင ႕ ႕ ႕ ႕ ႕

 

ဒေန႕ေတာ ခစေမာငႏမေတြက ဟငးခကမေကြၽးျဖစတာၾကာျပဆေတာ ၀ကသားလပေလးေၾကာေကြၽးမယလ႕

ဆးျဖတလကပါတယ။ ၀ကသားလပမေၾကာခင ကြၽနမ ခတေလာ မအားလ႕ ဟငးခကမေကြၽးျဖစတာက ပထမဥးဆး

ေတာငးပနပါရေစေနာ။ ကြၽနမက နားလညခြငလႊတေပးၾကပါေနာ။

၀ကသားလပလပဖ႕အတြက လအပတာေလးေတြကေတာ ၀ကသား အသားေကာငးေကာငး၊ ၾကကသြနနဥအၾကး၊

တရတနန၊ တရတမာဆလာ၊ ဘဥ၊ ဂမႈန႕၊ ေကာမႈန႕၊ ဆား၊ အခမႈန႕၊ပငျပာရညအပစ၊ ဆ၊ ၀ကသားလပလပဖ႕အတြက

ေအာကခဂအျပားတ႕ပါေနာ။

၀ကသားလပအဆာျပလပနညး

၀ကသားက သန႕စငေအာငေရေဆးျပး လကမအရြယ အတးေလးေတြျဖစေအာငတး၊ ျပးေတာမ ဆား၊ သၾကား၊

အခမႈန႕နညးနညး၊ ပငျပာရညအပစနညးနညး၊ ေကာမႈန႕၊ ဂမႈန႕တ႕န႕ နယျပး ႏပထားေပးပါေနာ။ ၾကကသြနနက အခြႏႊာ၊

ေရေဆးျပး ထကျခမးျခမးပါ။ ျပးေတာမ ၾကကသြနက ကန႕လန႕ျဖတ နညးနညးထထေလးျဖစေအာငလးပါ။ အဒါကမ

ေနာကတေခါက အရညလကေလး ဘေလာဂတးေလးေတြ ျဖစေအာင လးေပးပါ။ ၾကကတတရင ၾကြကနားရြကမႈက

ေရစမျပးေတာ ခပေသးေသးေတြျဖစေအာင လးထားေပးပါ။ တရတနနကလညး ေရေဆးျပး မထမပါးေလး လးထားေပးပါ။

အားလးအဆငသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚဒယအးတင၊ ဆထည၊ ဆပလာတာန႕ၾကကသြနနကထညျပး ဆသတပါ။

ၾကကသြနနႏြမးျပး စမးန႕ေပာကသြားျပဆရင ႏပထားတ ၀ကသားကထညျပးေမႊပါ။ ျပးရင ၾကြကနားရြကမႈကထညျပး

ေမႊေပးပါ။ ၀ကသားအကက၊ ၾကြကနားရြကမႈအႏးေလာကမာ အေပါအငျမညး၊ တရတမဆလာေလးနညးနညးအပျပး

ေမႊေပးပါ။ ျပးရငေတာ တရတနနအပျပး ပနးကနလးအၾကးၾကးထ ခပထညထားေပးပါ။

၀ကသားလပေၾကာနညး

မန႕ႏစအတြက ဂမႈန႕လကဖကရညပနးကနတစလးက ဘဥႏစလးန႕ ေရာျပးေခါကပါ။ ဂအျပားေပၚမာ

၀ကသားလပအဆာက ထညျပး လေအာငလပထားျပး လငပနးတစခပထ တနးစထညထားေပးပါ။

အေၾကာေၾကာဖ႕အတြက မးဖေပၚ ဒယအးတငျပး ဆမားမားထညေပးပါ။ ၀ကဆန႕ဆရင ပဆမျပး အရသာပရပါတယ။

ဆပလာတအခါကရင လပထားတအသားလပက မန႕ရညထႏစျပး ဆအးထ ထညျပး ေၾကာေပးပါ။ အကကညေအာင

မးကအသငအတငထားျပး ေၾကာပါ။ နေရာငသမးလာျပဆရငေတာ ဆအးထကေန ဆယ၊ ဆစစထားျပး

အေအးခထားေပးပါေနာ။

အခဥျပလပနညး

အခဥအတြက ငရတဆက မနကညးႏစေလးနညးနညးထည၊ ထနးလကေလးနညးနညးထည၊ ငရတသးစမး၊

ၾကကသြနျဖေလးေထာငးထည၊ ဆားေလးနညးနညးထညျပး ေဖာပါ။ ေဂၚဖ၊ သခြါးသး၊ ၾကကသြနန

ၾကကႏစသကရာန႕တြျပး သးေဆာငႏငပါတယ။ ကြၽနမတ႕ေမာလျမငဘကမာေတာ တစခါတေလ မနလာဥက

ပးတလးျပး ရာလကာရညစမထားျပး ငရတဆန႕အခဥလပတတတအေလရပါတယ။

အားေပးၾကပါဥးေနာ။

Page 55: Cook Traditional Food

ပဇြနအာလးလပေၾကာ

ဒေန႕ေတာ ခစေမာငႏမအားလးအတြက ပဇြနအာလးလပေၾကာေလး လပေကၽြးပါမယေနာ။ ဒဟငးအမယအတြက အၾကေပးတာကေတာ ကၽြနမရ႕အစကပါ။ သကယတငပ အစအဆးခကထားတာပါေနာ။ အားေပးၾကပါဥးေနာ။ လအပတပစၥညးေတြက ပထမဥးဆး ေျပာျပပါရေစဥးေနာ။ အေၾကာအတြကကေတာ ပဇြနအေကာငခပေသးေသး၊ အာလး၊ ဆ၊ ဆား၊ သၾကား၊ အခမႈန႕အနညးငယ၊ အခဥရညအတြကကေတာ ၾကကသြနျဖ၊ ငရတသးစမး၊ ရာလကာရညအနညးတ႕ပါေနာ။ ပဇြနက ေရစငေအာငေဆး၊ ႏႈတခမးေမႊးေတြညပပစ၊ ေခါငးက ေခးထတ၊ ျပးေတာအခြအကနႏႊာပစပါေနာ။ ျပးရငေတာ ဆား၊ သၾကားန႕ အခမႈန႕နညးနညးထညျပး နယထားေပးေနာ။ အာလးက အခြႏႊာ၊ ျပးေတာ ေရေဆးပစပါ။ ျပးရငေတာ အာလးက ခပပါးပါးေလးလးျပး ဆားန႕ နယေဆးပစ။ ျပးေတာမ သၾကားေလးအခမႈန႕ေလးနညးနညးန႕ နယျပးႏပထား။ ၁၅ မနစေလာကၾကာျပဆရငေတာ အာလးထက ပဇြနတစေကာငလကခငးစထညျပး သြားၾကားထးတေလးန႕ အာလးေရာပဇြနကပါ ထနးျပးသားျဖစေအာင ထးလကပါေနာ။ ပဇြနက ထကျခမးခြျပးထညခငရငလညး ရပါတယေနာ။ အဆငသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ဒယအးထဆထည၊ ဆပလာျပဆရငေတာ မးနညးနညးေလာျပး ပဇြနအာလးလပေလးေတြက ထညေၾကာပါေနာ။ အာလးေလးေတြ ရလာျပဆရငေတာ ဒယအးေပၚကေန အျမနချပး ဆစစထားပါေနာ။ အခဥရညအတြကကေတာ ငရတသးစမးန႕ ၾကကသြနျဖက ခပပါးပါးေလးေတြ လးျပး ဆား၊ သၾကားနညးနညးထညျပး ရာလကာရညန႕ မစားခင ၂ နာရေလာက ၾကျပးစမထားဖ႕ပါပေနာ။ အဒါဆရငေတာ ပဇြနအာလးလပေၾကာပပေလးကအခဥရညေလးန႕တ႔၊ ေရေႏြးၾကမးေလးေသာကျပး သးေဆာငပါေနာ။

Page 56: Cook Traditional Food

ပျပားအစာသပ

ဒေန႕ မနကအေစာထျပး ခရးသြားရမာမ႕ ညကတညးက လအပတာေတြ ျပငဆငေနမပါတယ။ အစားအေသာကမာ ဂးထလြနးတ ကယကယကအတြကလညး ဘာစားရငေကာငးမလဆတာ ၾကစဥးစားရပါတယ။ ဒက အစားအစာေတြန႕ used to ျဖစေအာင မေနတတ၊ မစားတတတ ကၽြနမကယ ကၽြနမလညး တစခါတေလ စတပကမပါတယ။ အဒါန႕ပ ကၽြနမ သမားၾကားထမာ စားရလြယျပး အန႕လညး မျပငးတ ပျပားအစာသပေလး လပသြားမယလ႕ ဆးျဖတလကပါတယ။ ကၽြနမသြားမယေနရာမာလညး ျမနမာေတြရတယဆေတာ သတ႕အတြကပါ ပလပသြားလကမယလ႕ စတကးလကျပး ပျပား ၆ တးက ေၾကာဖ႕ ဆးျဖတလကပါတယ။ အခလပမယ ပျပားအစာသပက ေမာလျမငစတငလပါ။ ရနကနက ပျပားအစာသပလပနညးန႕ေတာ နညးနညးကြာပါတယ။ ပျပားအစာသပလပဖ႕အတြက လအပတပစၥညးေတြကေတာ ပျပား၊ ပဇြနေျခာကမႈန႕၊ ၾကကသြနျဖေၾကာ၊ ဆား၊ အခမႈန႕၊ သပရာသး၊ ငရတသးစမး၊ ၾကကသြနျမတတ႕ပါ။ ပျပားက ၾတဂပေလးျဖစေအာငလးျပး ဆား၊ အခမႈန႕ေလးန႕ အသာေလး နယထားလကပါတယ။ ၾကကသြနျဖက အခြႏႊာျပးေတာ ခပပါးပါးေလးေတြျဖစေအာင လးထားပါတယ။ ပဇြနေျခာကက မညကတညကေလး ေထာငးထားပါတယ။ သပရာသးက အခြႏႊာျပးေတာ အမႊာေလးေတြျဖစေအာင မႊာထားပါ။ ၾကကသြနျမတကလညး ေရစငေအာငေဆး၊ ေရခါျပး ပါးပါးလးပါ။ ငရတသးစမးက ပါးပါးလးပါ။ အားလးအဆငသငျဖစျပဆရငေတာ မးဖေပၚ ဒယအးတင၊ ျပးရင ဆထည၊ ဆပလာျပဆရငေတာ ပျပားေတြက အရငထညေၾကာပါ။ ပျပားက ဟဘကဒဘကေသခာလနျပး ေၾကာပါ။ ပျပားကကျပဆရငေတာ ဇကာထ ဆစစထားပါ။ အဒဆန႕ပ ၾကကသြနျဖက ထညေၾကာပါ။ ၾကကသြနျဖေၾကာတအခါ မးေလာျပး ေၾကာေပးပါေနာ။ ၾကကသြနျဖေလးေတြ ေရႊအေရာငေလးေတြ ေျပာငးလာတအခါ မးပတျပး ၾကကသြနေၾကာ ဖတေလးေတြက ဆယျပး အေအးခထားလကေနာ။ ျပးရငေတာ ပျပားက အလယကေန ဓါးေလးန႕ ခြလကပါ။ ျပးေတာမ ဆားအခမႈန႕ေလး နညးနညးစ သပေပး၊ ျပးေတာ ပဇြနေျခာကမႈန႕ေလးထည၊ သပရာသးအမႊာေလးေတြထည၊ ငရတသးစမးေလးေတြထည၊ ျပးေတာမ ၾကကသြနျဖေၾကာေလးထည၊ အေပၚကေန ၾကကသြနျမတေလးေတြထညလကရပါပ။ အရသာခဥငစပေလးန႕ ပျပားအစာသပေလးရပါျပ။ ဒေန႕ေတာ ျမနမာသငယခငးေတြန႕အတ ပျပားအစာသပန႕ ေရေႏြးၾကမးန႕ အဆာေျပ စားလကပါတယ။ သငယခငးတ႕လညး အဆငေျပရင ပျပားအစာသပေလး လပစားၾကညၾကပါဥးေနာ။