55

Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 1

2015wliuri angariSi

+7gtAgtHgt

2016

wliuri angariSi 20152

avtorebi

sofo alaviZe eqimi daavadebaTa kontrolis erovnuli centri

nino duCiZe fsiqologiis magistri ilias saxelmwifo universiteti

irma kirTaZe eqimi ilias saxelmwifo universiteti damokidebulebis kvleviTi centri bdquoalternativa jorjialdquo

daviT oTiaSvili eqimi doqtori damokidebulebis kvleviTi centri bdquoalternativa jorjialdquo

mariam razmaZe fsiqikuri janmrTelobis magistri ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti

lela sturua medicinis doqtori sazogadoebrivi janmrTelobis magistri daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri

mzia tabataZe eqimi sazogadoebrivi jandacvis magistri ilias saxelmwifo universiteti damokidebulebis kvleviTi centri bdquoalternativa jorjialdquo

jana (darejan) javaxiSvili ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti fondi bdquoglobaluri iniciativa fsiqiatriaSi - Tbilisildquo

redaqtori

jana (darejan) javaxiSvili ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti fondi bdquoglobaluri iniciativa fsiqiatriaSi ndash Tbilisildquo

referirebisTvis

alaviZe s duCiZe n kirTaZe i oTiaSvili d razmaZe m sturua l tabataZe m javaxiSvili j narkoviTareba saqarTveloSi wliuri angariSi 2015 (javaxiSvili j red) Tbilisi 2016

ISBN 978-9941-0-9415-6

winamdebare gamocema dafinansebulia evrokomisiis TEMPUS-is meqanizmis mier proeqtis

bdquoadamianuri resursebis mtkicebulebaTa bazisa da xarisxis standartebis ganviTareba

saqarTvelos adiqtologiaSildquo farglebSi

544219-TEMPUS-1-2013-1CZ-TEMPUS-SMHES (2013 ndash 4566 001 ndash 001)

evrokomisiis mier am gamocemis mxardaWera ar niSnavs misi Sinaarsis gaziarebas romelic

mxolod avtorebis mosazrebebs asaxavs aqedan gamomdinare evrokomisia pasuxs ar agebs am

publikaciis Senaarsze

narkoviTareba saqarTveloSi 3

sarCevi

saqarTvelos narkoviTarebis mokle mimoxilva 5

madlobas vuxdiT 10

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad mosaxleobaSi 11

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi 11

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi 13

2 prevencia17

21 prevenciis sistema strategia politika 17

22 garemoze mimarTuli prevencia 17

23 universaluri prevencia 17

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia 18

25 kampaniebi 19

3 narkotikebis problemuri moxmareba 20

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba20

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi 21

4 moTxovna mkurnalobaze 25

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi 27

51 aiv infeqciaSidsi 27

52 C hepatiti 28

53 B hepatiti 30

54 sifilisi 30

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba 31

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi 33

8 zianis Semcirebis programebi 36

wliuri angariSi 20154

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli 39

91 amoReba 39

92 damzadeba da miwodeba 41

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi 41

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli 41

95 administraciuli danaSauli43

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi 44

10 erovnuli narkokanonmdebloba 45

11 erovnuli narkostrategia 47

12 sakoordinacio meqanizmebi 48

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi 49

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali 50

indeqsi 52

bibliografia 53

narkoviTareba saqarTveloSi 5

saqarTvelos narkoviTarebis mokle mimoxilva

2015 wels narkoviTarebis Taobaze informaciis mopovebis TvalsazrisiT qveyanaSi garRveva moxda pirvelad saqarTvelos istoriaSi Catarda erovnuli masStabis ori sakvanZo epidemiologiuri gamokvleva romelic axalgazrdebsa da zogad mosaxleobaSi fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis Taobaze dasabuTebuli msjelobis saSualebas gvaZlevs kerZod Catarda qveynis me-10 klaselTa warmomadgenlobiTi SemTxveviTi SerCevis gamokvlevaevropissaskologamokiTxvis meTodiT (ESPAD1) daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier evrokavSirisfinansurimxardaWeriT aseve Catarda qveynis Sinameurneobebis warmomadgenlobiTi gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobazedamokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT

ESPAD gamokiTxvis Tanaxmad qveynis 16 wlis moswavle axalgazrdobaSi alkoholi yvelaze farTod gavrcelebul fsiqoaqtiur saSualebas warmoadgens misi cxovrebaSi erTxel mainc moxmareba aRniSna respondnetebis 85-ma xolo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moxmareba -43-ma yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modisludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi moixmarenrespondentTa 41-ma (biWebis 51-ma da gogonebis 30-ma) aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac Seexeba aralegalur fsiqoaqtiur saSualebebs yvelaze gavrcelebulia marixuana an haSiSi (kanafi) moswavleebis 11-ma aRniSna rom marixuana an haSiSi sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli 8-ma aRniSna moxmareba ukanaskneli 12 TvisganmavlobaSi xolo 4-ma ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi gamokiTxulTa 235-ma marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11)

zogadi mosaxleobis kvlevamac axlagazrdaTa gamokiTxvis msgavsad gamoavlina alkoholis moxmarebis farTod gavrceleba amjerad - 18-dan 64 wlamde asakis mosaxleobaSi gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT

1 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

wliuri angariSi 20156

epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs kvlevis Tanaxmad aseve maRalia eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls aseve maRalia kanafis cxovrebaSi erTxel mainc moxmarebis maCveneblebi mamakacebSi - 32 (qalebSi - 29) kanafisbolo 30 dReSi moxmareba aRniSna mTliani SerCevis 12-ma kvlevam gamoavlina axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobioldquo bdquobio-smoukebildquo bdquospaisebirdquo da sxva) moxmarebis Zalian dabalimaCvenebali (sul 69 respondenti 4800-ze meti kvlevis monawilidan) aseve dabali aRmoCnda sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa daan stigmis gamo

gamovlenili situacia cxadad gviCvenebs saqarTveloSi fsiqoaqtiuri saSualebebis universaluri SerCeviTi da mizanmimarTuli prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTarebis saWiroebas Tumca dResdReobiT preven ciis egidiT mimdinare RonisZiebebi ar eyrdnoba mtkicebulebebsa da Sesabamis saerTaSoriso standartebs da umeteswilad fragmentuli kampani-ebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqtu-robisa Tu gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas ar iZleva

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli ukanaskneli (2014 wlis) kvlevis safuZvelze Semdgari saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208-50192) xolo prevalentoba - 202 (200-204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132-135) zogad populaciaze gadaTvliT zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier qselis klientebSi Catarebuli kvleva avlens rom bolo 30 dRis manZilze moxmarebuli narkotikuli saSualebebis TvalsazrisiT opiatebis ineqciuri moxmareba sxva saSualebebTan SedarebiT ufro farTod aris gavrcelebuli (53) da mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis2 moxmarebas (24) kvlevam gamoavlina aseve sinTezuri kanabinoidebis moxmarebac gamokiTxul maRali riskis momxmarebelTa 33 miuTiTebs kanafis da 172 ew bdquobiosldquo moxmarebas

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurna-lobis saxeebia (1) abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacio-naruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirve ladi reabilitaciiTa da moklevadiani fsiqosocialuri reabilitaciiT da (2) CanacvlebiTi Terapia dReisaTvis qveyanaSi xelmisawvdomia oCT-s ori saxe meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800-laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki

2 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi

narkoviTareba saqarTveloSi 7

1200-dan 1600-laramde opioidebis CanacvlebiTi TerapiaqveyanaSi xorcieldeba sami meqanizmiTglobaluri fondis dafinansebiT rac pacientisTvis ufasoa CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiT (rac mas TveSi daaxloebiT 150 lari ujdeba) da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda mTlianad pacientis jibidan xdeba

specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawese-bulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas

2015 wels stacionaruli da ambulatoriuliabstinenciaze orientirebuli mkurnalobaqveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba 2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs

2015 wels opioidebiT CanacvlebiTi Terapiis programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maTSoris 41 ndash qali aqedan 4105 pacienti iricxeboda meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 264 penitenciur sistemaSi) xolo 554-suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebeli iyo 02 uaresi suraTi gamovlinda C hepatitis TvalsazrisiT 2015 wels Catarda18385 testi meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul pirTa Soris Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi xoloC hepatitisgamovlenis maCvenebeli udrida 49-s

zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianoba Sewyvetili qveyanaSi gasuli saukunis 90-ian wlebSi ganaxlda 2007 wlidan levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier magram biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis (Sesabamisad 7 da 5 SemTxveva) imdenad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier warmoebul statistikasTan SedarebiT (Sesabamisad 39 da 50 SemTxveva) rom es iZleva safuZvels vivaraudoTqveyanaSi narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

wliuri angariSi 20158

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan da aRemateba 2013 wlis indikators (45 Sprici) 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvisqveyanaSi moqmedebda6 aseTi mobiluri laboratoria

ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradi-ciulad qveyanaSi kanafi liderobs ukanasknel wlebSi aRsaniSnavia sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia heroinis amoRebam ki 591 kg-s 2015 wels amoRebul iqna 60 kg amfetamini rogorc wesi amgvari msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi romelic umetes SemTxvevaSi ar aris gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da saqarTveloSi satranzito marSruts gadis

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis 54 273-e muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod gamoiyeneba saproceso garigebis meqanizmi (saqmeTa 65-Si) aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebulia jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba 2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels 2013 welTan SedarebiT iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 2: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 20152

avtorebi

sofo alaviZe eqimi daavadebaTa kontrolis erovnuli centri

nino duCiZe fsiqologiis magistri ilias saxelmwifo universiteti

irma kirTaZe eqimi ilias saxelmwifo universiteti damokidebulebis kvleviTi centri bdquoalternativa jorjialdquo

daviT oTiaSvili eqimi doqtori damokidebulebis kvleviTi centri bdquoalternativa jorjialdquo

mariam razmaZe fsiqikuri janmrTelobis magistri ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti

lela sturua medicinis doqtori sazogadoebrivi janmrTelobis magistri daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri

mzia tabataZe eqimi sazogadoebrivi jandacvis magistri ilias saxelmwifo universiteti damokidebulebis kvleviTi centri bdquoalternativa jorjialdquo

jana (darejan) javaxiSvili ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti fondi bdquoglobaluri iniciativa fsiqiatriaSi - Tbilisildquo

redaqtori

jana (darejan) javaxiSvili ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti fondi bdquoglobaluri iniciativa fsiqiatriaSi ndash Tbilisildquo

referirebisTvis

alaviZe s duCiZe n kirTaZe i oTiaSvili d razmaZe m sturua l tabataZe m javaxiSvili j narkoviTareba saqarTveloSi wliuri angariSi 2015 (javaxiSvili j red) Tbilisi 2016

ISBN 978-9941-0-9415-6

winamdebare gamocema dafinansebulia evrokomisiis TEMPUS-is meqanizmis mier proeqtis

bdquoadamianuri resursebis mtkicebulebaTa bazisa da xarisxis standartebis ganviTareba

saqarTvelos adiqtologiaSildquo farglebSi

544219-TEMPUS-1-2013-1CZ-TEMPUS-SMHES (2013 ndash 4566 001 ndash 001)

evrokomisiis mier am gamocemis mxardaWera ar niSnavs misi Sinaarsis gaziarebas romelic

mxolod avtorebis mosazrebebs asaxavs aqedan gamomdinare evrokomisia pasuxs ar agebs am

publikaciis Senaarsze

narkoviTareba saqarTveloSi 3

sarCevi

saqarTvelos narkoviTarebis mokle mimoxilva 5

madlobas vuxdiT 10

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad mosaxleobaSi 11

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi 11

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi 13

2 prevencia17

21 prevenciis sistema strategia politika 17

22 garemoze mimarTuli prevencia 17

23 universaluri prevencia 17

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia 18

25 kampaniebi 19

3 narkotikebis problemuri moxmareba 20

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba20

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi 21

4 moTxovna mkurnalobaze 25

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi 27

51 aiv infeqciaSidsi 27

52 C hepatiti 28

53 B hepatiti 30

54 sifilisi 30

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba 31

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi 33

8 zianis Semcirebis programebi 36

wliuri angariSi 20154

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli 39

91 amoReba 39

92 damzadeba da miwodeba 41

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi 41

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli 41

95 administraciuli danaSauli43

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi 44

10 erovnuli narkokanonmdebloba 45

11 erovnuli narkostrategia 47

12 sakoordinacio meqanizmebi 48

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi 49

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali 50

indeqsi 52

bibliografia 53

narkoviTareba saqarTveloSi 5

saqarTvelos narkoviTarebis mokle mimoxilva

2015 wels narkoviTarebis Taobaze informaciis mopovebis TvalsazrisiT qveyanaSi garRveva moxda pirvelad saqarTvelos istoriaSi Catarda erovnuli masStabis ori sakvanZo epidemiologiuri gamokvleva romelic axalgazrdebsa da zogad mosaxleobaSi fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis Taobaze dasabuTebuli msjelobis saSualebas gvaZlevs kerZod Catarda qveynis me-10 klaselTa warmomadgenlobiTi SemTxveviTi SerCevis gamokvlevaevropissaskologamokiTxvis meTodiT (ESPAD1) daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier evrokavSirisfinansurimxardaWeriT aseve Catarda qveynis Sinameurneobebis warmomadgenlobiTi gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobazedamokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT

ESPAD gamokiTxvis Tanaxmad qveynis 16 wlis moswavle axalgazrdobaSi alkoholi yvelaze farTod gavrcelebul fsiqoaqtiur saSualebas warmoadgens misi cxovrebaSi erTxel mainc moxmareba aRniSna respondnetebis 85-ma xolo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moxmareba -43-ma yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modisludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi moixmarenrespondentTa 41-ma (biWebis 51-ma da gogonebis 30-ma) aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac Seexeba aralegalur fsiqoaqtiur saSualebebs yvelaze gavrcelebulia marixuana an haSiSi (kanafi) moswavleebis 11-ma aRniSna rom marixuana an haSiSi sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli 8-ma aRniSna moxmareba ukanaskneli 12 TvisganmavlobaSi xolo 4-ma ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi gamokiTxulTa 235-ma marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11)

zogadi mosaxleobis kvlevamac axlagazrdaTa gamokiTxvis msgavsad gamoavlina alkoholis moxmarebis farTod gavrceleba amjerad - 18-dan 64 wlamde asakis mosaxleobaSi gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT

1 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

wliuri angariSi 20156

epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs kvlevis Tanaxmad aseve maRalia eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls aseve maRalia kanafis cxovrebaSi erTxel mainc moxmarebis maCveneblebi mamakacebSi - 32 (qalebSi - 29) kanafisbolo 30 dReSi moxmareba aRniSna mTliani SerCevis 12-ma kvlevam gamoavlina axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobioldquo bdquobio-smoukebildquo bdquospaisebirdquo da sxva) moxmarebis Zalian dabalimaCvenebali (sul 69 respondenti 4800-ze meti kvlevis monawilidan) aseve dabali aRmoCnda sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa daan stigmis gamo

gamovlenili situacia cxadad gviCvenebs saqarTveloSi fsiqoaqtiuri saSualebebis universaluri SerCeviTi da mizanmimarTuli prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTarebis saWiroebas Tumca dResdReobiT preven ciis egidiT mimdinare RonisZiebebi ar eyrdnoba mtkicebulebebsa da Sesabamis saerTaSoriso standartebs da umeteswilad fragmentuli kampani-ebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqtu-robisa Tu gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas ar iZleva

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli ukanaskneli (2014 wlis) kvlevis safuZvelze Semdgari saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208-50192) xolo prevalentoba - 202 (200-204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132-135) zogad populaciaze gadaTvliT zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier qselis klientebSi Catarebuli kvleva avlens rom bolo 30 dRis manZilze moxmarebuli narkotikuli saSualebebis TvalsazrisiT opiatebis ineqciuri moxmareba sxva saSualebebTan SedarebiT ufro farTod aris gavrcelebuli (53) da mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis2 moxmarebas (24) kvlevam gamoavlina aseve sinTezuri kanabinoidebis moxmarebac gamokiTxul maRali riskis momxmarebelTa 33 miuTiTebs kanafis da 172 ew bdquobiosldquo moxmarebas

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurna-lobis saxeebia (1) abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacio-naruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirve ladi reabilitaciiTa da moklevadiani fsiqosocialuri reabilitaciiT da (2) CanacvlebiTi Terapia dReisaTvis qveyanaSi xelmisawvdomia oCT-s ori saxe meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800-laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki

2 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi

narkoviTareba saqarTveloSi 7

1200-dan 1600-laramde opioidebis CanacvlebiTi TerapiaqveyanaSi xorcieldeba sami meqanizmiTglobaluri fondis dafinansebiT rac pacientisTvis ufasoa CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiT (rac mas TveSi daaxloebiT 150 lari ujdeba) da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda mTlianad pacientis jibidan xdeba

specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawese-bulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas

2015 wels stacionaruli da ambulatoriuliabstinenciaze orientirebuli mkurnalobaqveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba 2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs

2015 wels opioidebiT CanacvlebiTi Terapiis programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maTSoris 41 ndash qali aqedan 4105 pacienti iricxeboda meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 264 penitenciur sistemaSi) xolo 554-suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebeli iyo 02 uaresi suraTi gamovlinda C hepatitis TvalsazrisiT 2015 wels Catarda18385 testi meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul pirTa Soris Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi xoloC hepatitisgamovlenis maCvenebeli udrida 49-s

zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianoba Sewyvetili qveyanaSi gasuli saukunis 90-ian wlebSi ganaxlda 2007 wlidan levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier magram biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis (Sesabamisad 7 da 5 SemTxveva) imdenad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier warmoebul statistikasTan SedarebiT (Sesabamisad 39 da 50 SemTxveva) rom es iZleva safuZvels vivaraudoTqveyanaSi narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

wliuri angariSi 20158

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan da aRemateba 2013 wlis indikators (45 Sprici) 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvisqveyanaSi moqmedebda6 aseTi mobiluri laboratoria

ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradi-ciulad qveyanaSi kanafi liderobs ukanasknel wlebSi aRsaniSnavia sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia heroinis amoRebam ki 591 kg-s 2015 wels amoRebul iqna 60 kg amfetamini rogorc wesi amgvari msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi romelic umetes SemTxvevaSi ar aris gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da saqarTveloSi satranzito marSruts gadis

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis 54 273-e muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod gamoiyeneba saproceso garigebis meqanizmi (saqmeTa 65-Si) aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebulia jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba 2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels 2013 welTan SedarebiT iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 3: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 3

sarCevi

saqarTvelos narkoviTarebis mokle mimoxilva 5

madlobas vuxdiT 10

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad mosaxleobaSi 11

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi 11

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi 13

2 prevencia17

21 prevenciis sistema strategia politika 17

22 garemoze mimarTuli prevencia 17

23 universaluri prevencia 17

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia 18

25 kampaniebi 19

3 narkotikebis problemuri moxmareba 20

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba20

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi 21

4 moTxovna mkurnalobaze 25

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi 27

51 aiv infeqciaSidsi 27

52 C hepatiti 28

53 B hepatiti 30

54 sifilisi 30

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba 31

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi 33

8 zianis Semcirebis programebi 36

wliuri angariSi 20154

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli 39

91 amoReba 39

92 damzadeba da miwodeba 41

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi 41

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli 41

95 administraciuli danaSauli43

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi 44

10 erovnuli narkokanonmdebloba 45

11 erovnuli narkostrategia 47

12 sakoordinacio meqanizmebi 48

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi 49

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali 50

indeqsi 52

bibliografia 53

narkoviTareba saqarTveloSi 5

saqarTvelos narkoviTarebis mokle mimoxilva

2015 wels narkoviTarebis Taobaze informaciis mopovebis TvalsazrisiT qveyanaSi garRveva moxda pirvelad saqarTvelos istoriaSi Catarda erovnuli masStabis ori sakvanZo epidemiologiuri gamokvleva romelic axalgazrdebsa da zogad mosaxleobaSi fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis Taobaze dasabuTebuli msjelobis saSualebas gvaZlevs kerZod Catarda qveynis me-10 klaselTa warmomadgenlobiTi SemTxveviTi SerCevis gamokvlevaevropissaskologamokiTxvis meTodiT (ESPAD1) daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier evrokavSirisfinansurimxardaWeriT aseve Catarda qveynis Sinameurneobebis warmomadgenlobiTi gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobazedamokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT

ESPAD gamokiTxvis Tanaxmad qveynis 16 wlis moswavle axalgazrdobaSi alkoholi yvelaze farTod gavrcelebul fsiqoaqtiur saSualebas warmoadgens misi cxovrebaSi erTxel mainc moxmareba aRniSna respondnetebis 85-ma xolo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moxmareba -43-ma yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modisludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi moixmarenrespondentTa 41-ma (biWebis 51-ma da gogonebis 30-ma) aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac Seexeba aralegalur fsiqoaqtiur saSualebebs yvelaze gavrcelebulia marixuana an haSiSi (kanafi) moswavleebis 11-ma aRniSna rom marixuana an haSiSi sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli 8-ma aRniSna moxmareba ukanaskneli 12 TvisganmavlobaSi xolo 4-ma ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi gamokiTxulTa 235-ma marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11)

zogadi mosaxleobis kvlevamac axlagazrdaTa gamokiTxvis msgavsad gamoavlina alkoholis moxmarebis farTod gavrceleba amjerad - 18-dan 64 wlamde asakis mosaxleobaSi gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT

1 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

wliuri angariSi 20156

epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs kvlevis Tanaxmad aseve maRalia eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls aseve maRalia kanafis cxovrebaSi erTxel mainc moxmarebis maCveneblebi mamakacebSi - 32 (qalebSi - 29) kanafisbolo 30 dReSi moxmareba aRniSna mTliani SerCevis 12-ma kvlevam gamoavlina axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobioldquo bdquobio-smoukebildquo bdquospaisebirdquo da sxva) moxmarebis Zalian dabalimaCvenebali (sul 69 respondenti 4800-ze meti kvlevis monawilidan) aseve dabali aRmoCnda sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa daan stigmis gamo

gamovlenili situacia cxadad gviCvenebs saqarTveloSi fsiqoaqtiuri saSualebebis universaluri SerCeviTi da mizanmimarTuli prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTarebis saWiroebas Tumca dResdReobiT preven ciis egidiT mimdinare RonisZiebebi ar eyrdnoba mtkicebulebebsa da Sesabamis saerTaSoriso standartebs da umeteswilad fragmentuli kampani-ebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqtu-robisa Tu gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas ar iZleva

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli ukanaskneli (2014 wlis) kvlevis safuZvelze Semdgari saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208-50192) xolo prevalentoba - 202 (200-204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132-135) zogad populaciaze gadaTvliT zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier qselis klientebSi Catarebuli kvleva avlens rom bolo 30 dRis manZilze moxmarebuli narkotikuli saSualebebis TvalsazrisiT opiatebis ineqciuri moxmareba sxva saSualebebTan SedarebiT ufro farTod aris gavrcelebuli (53) da mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis2 moxmarebas (24) kvlevam gamoavlina aseve sinTezuri kanabinoidebis moxmarebac gamokiTxul maRali riskis momxmarebelTa 33 miuTiTebs kanafis da 172 ew bdquobiosldquo moxmarebas

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurna-lobis saxeebia (1) abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacio-naruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirve ladi reabilitaciiTa da moklevadiani fsiqosocialuri reabilitaciiT da (2) CanacvlebiTi Terapia dReisaTvis qveyanaSi xelmisawvdomia oCT-s ori saxe meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800-laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki

2 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi

narkoviTareba saqarTveloSi 7

1200-dan 1600-laramde opioidebis CanacvlebiTi TerapiaqveyanaSi xorcieldeba sami meqanizmiTglobaluri fondis dafinansebiT rac pacientisTvis ufasoa CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiT (rac mas TveSi daaxloebiT 150 lari ujdeba) da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda mTlianad pacientis jibidan xdeba

specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawese-bulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas

2015 wels stacionaruli da ambulatoriuliabstinenciaze orientirebuli mkurnalobaqveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba 2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs

2015 wels opioidebiT CanacvlebiTi Terapiis programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maTSoris 41 ndash qali aqedan 4105 pacienti iricxeboda meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 264 penitenciur sistemaSi) xolo 554-suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebeli iyo 02 uaresi suraTi gamovlinda C hepatitis TvalsazrisiT 2015 wels Catarda18385 testi meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul pirTa Soris Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi xoloC hepatitisgamovlenis maCvenebeli udrida 49-s

zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianoba Sewyvetili qveyanaSi gasuli saukunis 90-ian wlebSi ganaxlda 2007 wlidan levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier magram biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis (Sesabamisad 7 da 5 SemTxveva) imdenad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier warmoebul statistikasTan SedarebiT (Sesabamisad 39 da 50 SemTxveva) rom es iZleva safuZvels vivaraudoTqveyanaSi narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

wliuri angariSi 20158

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan da aRemateba 2013 wlis indikators (45 Sprici) 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvisqveyanaSi moqmedebda6 aseTi mobiluri laboratoria

ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradi-ciulad qveyanaSi kanafi liderobs ukanasknel wlebSi aRsaniSnavia sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia heroinis amoRebam ki 591 kg-s 2015 wels amoRebul iqna 60 kg amfetamini rogorc wesi amgvari msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi romelic umetes SemTxvevaSi ar aris gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da saqarTveloSi satranzito marSruts gadis

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis 54 273-e muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod gamoiyeneba saproceso garigebis meqanizmi (saqmeTa 65-Si) aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebulia jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba 2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels 2013 welTan SedarebiT iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 4: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 20154

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli 39

91 amoReba 39

92 damzadeba da miwodeba 41

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi 41

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli 41

95 administraciuli danaSauli43

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi 44

10 erovnuli narkokanonmdebloba 45

11 erovnuli narkostrategia 47

12 sakoordinacio meqanizmebi 48

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi 49

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali 50

indeqsi 52

bibliografia 53

narkoviTareba saqarTveloSi 5

saqarTvelos narkoviTarebis mokle mimoxilva

2015 wels narkoviTarebis Taobaze informaciis mopovebis TvalsazrisiT qveyanaSi garRveva moxda pirvelad saqarTvelos istoriaSi Catarda erovnuli masStabis ori sakvanZo epidemiologiuri gamokvleva romelic axalgazrdebsa da zogad mosaxleobaSi fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis Taobaze dasabuTebuli msjelobis saSualebas gvaZlevs kerZod Catarda qveynis me-10 klaselTa warmomadgenlobiTi SemTxveviTi SerCevis gamokvlevaevropissaskologamokiTxvis meTodiT (ESPAD1) daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier evrokavSirisfinansurimxardaWeriT aseve Catarda qveynis Sinameurneobebis warmomadgenlobiTi gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobazedamokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT

ESPAD gamokiTxvis Tanaxmad qveynis 16 wlis moswavle axalgazrdobaSi alkoholi yvelaze farTod gavrcelebul fsiqoaqtiur saSualebas warmoadgens misi cxovrebaSi erTxel mainc moxmareba aRniSna respondnetebis 85-ma xolo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moxmareba -43-ma yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modisludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi moixmarenrespondentTa 41-ma (biWebis 51-ma da gogonebis 30-ma) aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac Seexeba aralegalur fsiqoaqtiur saSualebebs yvelaze gavrcelebulia marixuana an haSiSi (kanafi) moswavleebis 11-ma aRniSna rom marixuana an haSiSi sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli 8-ma aRniSna moxmareba ukanaskneli 12 TvisganmavlobaSi xolo 4-ma ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi gamokiTxulTa 235-ma marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11)

zogadi mosaxleobis kvlevamac axlagazrdaTa gamokiTxvis msgavsad gamoavlina alkoholis moxmarebis farTod gavrceleba amjerad - 18-dan 64 wlamde asakis mosaxleobaSi gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT

1 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

wliuri angariSi 20156

epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs kvlevis Tanaxmad aseve maRalia eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls aseve maRalia kanafis cxovrebaSi erTxel mainc moxmarebis maCveneblebi mamakacebSi - 32 (qalebSi - 29) kanafisbolo 30 dReSi moxmareba aRniSna mTliani SerCevis 12-ma kvlevam gamoavlina axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobioldquo bdquobio-smoukebildquo bdquospaisebirdquo da sxva) moxmarebis Zalian dabalimaCvenebali (sul 69 respondenti 4800-ze meti kvlevis monawilidan) aseve dabali aRmoCnda sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa daan stigmis gamo

gamovlenili situacia cxadad gviCvenebs saqarTveloSi fsiqoaqtiuri saSualebebis universaluri SerCeviTi da mizanmimarTuli prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTarebis saWiroebas Tumca dResdReobiT preven ciis egidiT mimdinare RonisZiebebi ar eyrdnoba mtkicebulebebsa da Sesabamis saerTaSoriso standartebs da umeteswilad fragmentuli kampani-ebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqtu-robisa Tu gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas ar iZleva

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli ukanaskneli (2014 wlis) kvlevis safuZvelze Semdgari saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208-50192) xolo prevalentoba - 202 (200-204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132-135) zogad populaciaze gadaTvliT zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier qselis klientebSi Catarebuli kvleva avlens rom bolo 30 dRis manZilze moxmarebuli narkotikuli saSualebebis TvalsazrisiT opiatebis ineqciuri moxmareba sxva saSualebebTan SedarebiT ufro farTod aris gavrcelebuli (53) da mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis2 moxmarebas (24) kvlevam gamoavlina aseve sinTezuri kanabinoidebis moxmarebac gamokiTxul maRali riskis momxmarebelTa 33 miuTiTebs kanafis da 172 ew bdquobiosldquo moxmarebas

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurna-lobis saxeebia (1) abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacio-naruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirve ladi reabilitaciiTa da moklevadiani fsiqosocialuri reabilitaciiT da (2) CanacvlebiTi Terapia dReisaTvis qveyanaSi xelmisawvdomia oCT-s ori saxe meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800-laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki

2 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi

narkoviTareba saqarTveloSi 7

1200-dan 1600-laramde opioidebis CanacvlebiTi TerapiaqveyanaSi xorcieldeba sami meqanizmiTglobaluri fondis dafinansebiT rac pacientisTvis ufasoa CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiT (rac mas TveSi daaxloebiT 150 lari ujdeba) da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda mTlianad pacientis jibidan xdeba

specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawese-bulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas

2015 wels stacionaruli da ambulatoriuliabstinenciaze orientirebuli mkurnalobaqveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba 2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs

2015 wels opioidebiT CanacvlebiTi Terapiis programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maTSoris 41 ndash qali aqedan 4105 pacienti iricxeboda meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 264 penitenciur sistemaSi) xolo 554-suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebeli iyo 02 uaresi suraTi gamovlinda C hepatitis TvalsazrisiT 2015 wels Catarda18385 testi meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul pirTa Soris Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi xoloC hepatitisgamovlenis maCvenebeli udrida 49-s

zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianoba Sewyvetili qveyanaSi gasuli saukunis 90-ian wlebSi ganaxlda 2007 wlidan levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier magram biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis (Sesabamisad 7 da 5 SemTxveva) imdenad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier warmoebul statistikasTan SedarebiT (Sesabamisad 39 da 50 SemTxveva) rom es iZleva safuZvels vivaraudoTqveyanaSi narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

wliuri angariSi 20158

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan da aRemateba 2013 wlis indikators (45 Sprici) 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvisqveyanaSi moqmedebda6 aseTi mobiluri laboratoria

ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradi-ciulad qveyanaSi kanafi liderobs ukanasknel wlebSi aRsaniSnavia sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia heroinis amoRebam ki 591 kg-s 2015 wels amoRebul iqna 60 kg amfetamini rogorc wesi amgvari msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi romelic umetes SemTxvevaSi ar aris gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da saqarTveloSi satranzito marSruts gadis

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis 54 273-e muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod gamoiyeneba saproceso garigebis meqanizmi (saqmeTa 65-Si) aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebulia jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba 2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels 2013 welTan SedarebiT iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 5: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 5

saqarTvelos narkoviTarebis mokle mimoxilva

2015 wels narkoviTarebis Taobaze informaciis mopovebis TvalsazrisiT qveyanaSi garRveva moxda pirvelad saqarTvelos istoriaSi Catarda erovnuli masStabis ori sakvanZo epidemiologiuri gamokvleva romelic axalgazrdebsa da zogad mosaxleobaSi fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis Taobaze dasabuTebuli msjelobis saSualebas gvaZlevs kerZod Catarda qveynis me-10 klaselTa warmomadgenlobiTi SemTxveviTi SerCevis gamokvlevaevropissaskologamokiTxvis meTodiT (ESPAD1) daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier evrokavSirisfinansurimxardaWeriT aseve Catarda qveynis Sinameurneobebis warmomadgenlobiTi gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobazedamokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT

ESPAD gamokiTxvis Tanaxmad qveynis 16 wlis moswavle axalgazrdobaSi alkoholi yvelaze farTod gavrcelebul fsiqoaqtiur saSualebas warmoadgens misi cxovrebaSi erTxel mainc moxmareba aRniSna respondnetebis 85-ma xolo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moxmareba -43-ma yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modisludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi moixmarenrespondentTa 41-ma (biWebis 51-ma da gogonebis 30-ma) aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac Seexeba aralegalur fsiqoaqtiur saSualebebs yvelaze gavrcelebulia marixuana an haSiSi (kanafi) moswavleebis 11-ma aRniSna rom marixuana an haSiSi sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli 8-ma aRniSna moxmareba ukanaskneli 12 TvisganmavlobaSi xolo 4-ma ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi gamokiTxulTa 235-ma marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11)

zogadi mosaxleobis kvlevamac axlagazrdaTa gamokiTxvis msgavsad gamoavlina alkoholis moxmarebis farTod gavrceleba amjerad - 18-dan 64 wlamde asakis mosaxleobaSi gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT

1 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

wliuri angariSi 20156

epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs kvlevis Tanaxmad aseve maRalia eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls aseve maRalia kanafis cxovrebaSi erTxel mainc moxmarebis maCveneblebi mamakacebSi - 32 (qalebSi - 29) kanafisbolo 30 dReSi moxmareba aRniSna mTliani SerCevis 12-ma kvlevam gamoavlina axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobioldquo bdquobio-smoukebildquo bdquospaisebirdquo da sxva) moxmarebis Zalian dabalimaCvenebali (sul 69 respondenti 4800-ze meti kvlevis monawilidan) aseve dabali aRmoCnda sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa daan stigmis gamo

gamovlenili situacia cxadad gviCvenebs saqarTveloSi fsiqoaqtiuri saSualebebis universaluri SerCeviTi da mizanmimarTuli prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTarebis saWiroebas Tumca dResdReobiT preven ciis egidiT mimdinare RonisZiebebi ar eyrdnoba mtkicebulebebsa da Sesabamis saerTaSoriso standartebs da umeteswilad fragmentuli kampani-ebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqtu-robisa Tu gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas ar iZleva

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli ukanaskneli (2014 wlis) kvlevis safuZvelze Semdgari saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208-50192) xolo prevalentoba - 202 (200-204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132-135) zogad populaciaze gadaTvliT zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier qselis klientebSi Catarebuli kvleva avlens rom bolo 30 dRis manZilze moxmarebuli narkotikuli saSualebebis TvalsazrisiT opiatebis ineqciuri moxmareba sxva saSualebebTan SedarebiT ufro farTod aris gavrcelebuli (53) da mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis2 moxmarebas (24) kvlevam gamoavlina aseve sinTezuri kanabinoidebis moxmarebac gamokiTxul maRali riskis momxmarebelTa 33 miuTiTebs kanafis da 172 ew bdquobiosldquo moxmarebas

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurna-lobis saxeebia (1) abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacio-naruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirve ladi reabilitaciiTa da moklevadiani fsiqosocialuri reabilitaciiT da (2) CanacvlebiTi Terapia dReisaTvis qveyanaSi xelmisawvdomia oCT-s ori saxe meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800-laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki

2 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi

narkoviTareba saqarTveloSi 7

1200-dan 1600-laramde opioidebis CanacvlebiTi TerapiaqveyanaSi xorcieldeba sami meqanizmiTglobaluri fondis dafinansebiT rac pacientisTvis ufasoa CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiT (rac mas TveSi daaxloebiT 150 lari ujdeba) da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda mTlianad pacientis jibidan xdeba

specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawese-bulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas

2015 wels stacionaruli da ambulatoriuliabstinenciaze orientirebuli mkurnalobaqveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba 2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs

2015 wels opioidebiT CanacvlebiTi Terapiis programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maTSoris 41 ndash qali aqedan 4105 pacienti iricxeboda meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 264 penitenciur sistemaSi) xolo 554-suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebeli iyo 02 uaresi suraTi gamovlinda C hepatitis TvalsazrisiT 2015 wels Catarda18385 testi meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul pirTa Soris Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi xoloC hepatitisgamovlenis maCvenebeli udrida 49-s

zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianoba Sewyvetili qveyanaSi gasuli saukunis 90-ian wlebSi ganaxlda 2007 wlidan levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier magram biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis (Sesabamisad 7 da 5 SemTxveva) imdenad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier warmoebul statistikasTan SedarebiT (Sesabamisad 39 da 50 SemTxveva) rom es iZleva safuZvels vivaraudoTqveyanaSi narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

wliuri angariSi 20158

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan da aRemateba 2013 wlis indikators (45 Sprici) 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvisqveyanaSi moqmedebda6 aseTi mobiluri laboratoria

ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradi-ciulad qveyanaSi kanafi liderobs ukanasknel wlebSi aRsaniSnavia sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia heroinis amoRebam ki 591 kg-s 2015 wels amoRebul iqna 60 kg amfetamini rogorc wesi amgvari msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi romelic umetes SemTxvevaSi ar aris gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da saqarTveloSi satranzito marSruts gadis

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis 54 273-e muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod gamoiyeneba saproceso garigebis meqanizmi (saqmeTa 65-Si) aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebulia jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba 2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels 2013 welTan SedarebiT iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 6: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 20156

epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs kvlevis Tanaxmad aseve maRalia eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls aseve maRalia kanafis cxovrebaSi erTxel mainc moxmarebis maCveneblebi mamakacebSi - 32 (qalebSi - 29) kanafisbolo 30 dReSi moxmareba aRniSna mTliani SerCevis 12-ma kvlevam gamoavlina axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobioldquo bdquobio-smoukebildquo bdquospaisebirdquo da sxva) moxmarebis Zalian dabalimaCvenebali (sul 69 respondenti 4800-ze meti kvlevis monawilidan) aseve dabali aRmoCnda sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa daan stigmis gamo

gamovlenili situacia cxadad gviCvenebs saqarTveloSi fsiqoaqtiuri saSualebebis universaluri SerCeviTi da mizanmimarTuli prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTarebis saWiroebas Tumca dResdReobiT preven ciis egidiT mimdinare RonisZiebebi ar eyrdnoba mtkicebulebebsa da Sesabamis saerTaSoriso standartebs da umeteswilad fragmentuli kampani-ebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqtu-robisa Tu gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas ar iZleva

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli ukanaskneli (2014 wlis) kvlevis safuZvelze Semdgari saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208-50192) xolo prevalentoba - 202 (200-204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132-135) zogad populaciaze gadaTvliT zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier qselis klientebSi Catarebuli kvleva avlens rom bolo 30 dRis manZilze moxmarebuli narkotikuli saSualebebis TvalsazrisiT opiatebis ineqciuri moxmareba sxva saSualebebTan SedarebiT ufro farTod aris gavrcelebuli (53) da mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis2 moxmarebas (24) kvlevam gamoavlina aseve sinTezuri kanabinoidebis moxmarebac gamokiTxul maRali riskis momxmarebelTa 33 miuTiTebs kanafis da 172 ew bdquobiosldquo moxmarebas

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurna-lobis saxeebia (1) abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacio-naruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirve ladi reabilitaciiTa da moklevadiani fsiqosocialuri reabilitaciiT da (2) CanacvlebiTi Terapia dReisaTvis qveyanaSi xelmisawvdomia oCT-s ori saxe meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800-laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki

2 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi

narkoviTareba saqarTveloSi 7

1200-dan 1600-laramde opioidebis CanacvlebiTi TerapiaqveyanaSi xorcieldeba sami meqanizmiTglobaluri fondis dafinansebiT rac pacientisTvis ufasoa CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiT (rac mas TveSi daaxloebiT 150 lari ujdeba) da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda mTlianad pacientis jibidan xdeba

specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawese-bulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas

2015 wels stacionaruli da ambulatoriuliabstinenciaze orientirebuli mkurnalobaqveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba 2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs

2015 wels opioidebiT CanacvlebiTi Terapiis programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maTSoris 41 ndash qali aqedan 4105 pacienti iricxeboda meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 264 penitenciur sistemaSi) xolo 554-suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebeli iyo 02 uaresi suraTi gamovlinda C hepatitis TvalsazrisiT 2015 wels Catarda18385 testi meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul pirTa Soris Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi xoloC hepatitisgamovlenis maCvenebeli udrida 49-s

zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianoba Sewyvetili qveyanaSi gasuli saukunis 90-ian wlebSi ganaxlda 2007 wlidan levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier magram biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis (Sesabamisad 7 da 5 SemTxveva) imdenad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier warmoebul statistikasTan SedarebiT (Sesabamisad 39 da 50 SemTxveva) rom es iZleva safuZvels vivaraudoTqveyanaSi narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

wliuri angariSi 20158

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan da aRemateba 2013 wlis indikators (45 Sprici) 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvisqveyanaSi moqmedebda6 aseTi mobiluri laboratoria

ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradi-ciulad qveyanaSi kanafi liderobs ukanasknel wlebSi aRsaniSnavia sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia heroinis amoRebam ki 591 kg-s 2015 wels amoRebul iqna 60 kg amfetamini rogorc wesi amgvari msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi romelic umetes SemTxvevaSi ar aris gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da saqarTveloSi satranzito marSruts gadis

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis 54 273-e muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod gamoiyeneba saproceso garigebis meqanizmi (saqmeTa 65-Si) aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebulia jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba 2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels 2013 welTan SedarebiT iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 7: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 7

1200-dan 1600-laramde opioidebis CanacvlebiTi TerapiaqveyanaSi xorcieldeba sami meqanizmiTglobaluri fondis dafinansebiT rac pacientisTvis ufasoa CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiT (rac mas TveSi daaxloebiT 150 lari ujdeba) da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda mTlianad pacientis jibidan xdeba

specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawese-bulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas

2015 wels stacionaruli da ambulatoriuliabstinenciaze orientirebuli mkurnalobaqveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba 2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs

2015 wels opioidebiT CanacvlebiTi Terapiis programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maTSoris 41 ndash qali aqedan 4105 pacienti iricxeboda meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 264 penitenciur sistemaSi) xolo 554-suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebeli iyo 02 uaresi suraTi gamovlinda C hepatitis TvalsazrisiT 2015 wels Catarda18385 testi meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul pirTa Soris Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi xoloC hepatitisgamovlenis maCvenebeli udrida 49-s

zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianoba Sewyvetili qveyanaSi gasuli saukunis 90-ian wlebSi ganaxlda 2007 wlidan levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier magram biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis (Sesabamisad 7 da 5 SemTxveva) imdenad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier warmoebul statistikasTan SedarebiT (Sesabamisad 39 da 50 SemTxveva) rom es iZleva safuZvels vivaraudoTqveyanaSi narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

wliuri angariSi 20158

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan da aRemateba 2013 wlis indikators (45 Sprici) 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvisqveyanaSi moqmedebda6 aseTi mobiluri laboratoria

ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradi-ciulad qveyanaSi kanafi liderobs ukanasknel wlebSi aRsaniSnavia sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia heroinis amoRebam ki 591 kg-s 2015 wels amoRebul iqna 60 kg amfetamini rogorc wesi amgvari msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi romelic umetes SemTxvevaSi ar aris gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da saqarTveloSi satranzito marSruts gadis

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis 54 273-e muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod gamoiyeneba saproceso garigebis meqanizmi (saqmeTa 65-Si) aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebulia jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba 2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels 2013 welTan SedarebiT iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 8: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 20158

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan da aRemateba 2013 wlis indikators (45 Sprici) 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvisqveyanaSi moqmedebda6 aseTi mobiluri laboratoria

ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradi-ciulad qveyanaSi kanafi liderobs ukanasknel wlebSi aRsaniSnavia sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia heroinis amoRebam ki 591 kg-s 2015 wels amoRebul iqna 60 kg amfetamini rogorc wesi amgvari msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi romelic umetes SemTxvevaSi ar aris gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da saqarTveloSi satranzito marSruts gadis

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis 54 273-e muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod gamoiyeneba saproceso garigebis meqanizmi (saqmeTa 65-Si) aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebulia jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba 2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels 2013 welTan SedarebiT iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 9: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 9

fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli samoqalaqo sazogadoebis mxridan 2015 wels gansakuTrebiT gaZlierda moxmarebis dekriminalizaciis moTxovna magram jerjerobiT realuri Sedegi dekriminalizaciis TvalsazrisiT miRweuli ar aris

damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelsac iusticiis saministro akoordinirebs qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier dafuZnda saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma rogorc samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmi platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 10: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201510

madlobas vuxdiT

mocemuli angariSi momzadda saavtoro jgufis mier romelic sxvadasxva universitetsa da arasamTavrobo Tu samTavrobo dawesebulebaSi momuSave adiqtologiis dargis eqspertebs aerTianebs Cveni erToblivi muSaoba ver iqneboda efeqturi rom ara TanamSromloba adgilobriv da ucxoel kolegaTa organizaciaTa da uwyebaTa mxridan risTvisac gvinda madloba gadavuxadoT

evrokomisias CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan ndash meTodologiuri teqnikuri instituciuri da kolegialuri mxardaWerisTvis

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituts zianis Semcirebis saqarTvelos qsels saqarTvelos adiqtologTa asociacias saerTaSoriso fonds kuracio fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs kerZo klinikebs bemoni da uranti arasamTavrobo organizaciebs Tanadgoma axali gza axali veqtori hepa pliusi peoni dakamara

dabolos Semdeg erovnul uwyebebs iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros ganaTlebisa da mecnierebis saministros saqarTvelos uzenaes sasamarTlos

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 11: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 11

1 narkotikuli saSualebebis moxmareba saqarTvelos axalgazrdebsa da zogad

mosaxleobaSi

11 narkotikuli saSualebebis moxmareba axalgazrdebSi

axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis pirveli erovnuli masStabis kvleva evropis saskolo gamokiTxvis meTodiT (ESPAD3) saqarTveloSi 2015 wels Catarda daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) mier evrokavSiris finansuri mxardaWeriT kvlevisTvis saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi SeirCnen me-10 klasis moswavleebi romelTa 73-s ESPAD-is samizne jgufi - 1999 wels dabadebuli moswavleebi - warmoadgendnen SerCevisaTvis gamoyenebul iqna oretapiani (skola da klasi) proporciuli martivi SemTxveviTi SerCeva sabolood kvlevis farglebSi damuSavda 2477 srulad Sevsebuli kiTxvari

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli

maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

3 European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs

kvlevaSi monawile moswavleebis 85-ma (biWebis 86 da gogonebis 83) aRniSna

rom mTeli sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc miuRia alkoholi moswavleTa 43-ma ganacxada rom alkoholi miiRo ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

GLDJUDPD1DONRKROLVPL5HEDP7HOLVLFRF[OLVXNDQDVNQHOL127YLVXNDQDVNQHOL30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLV PL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

8680

53

8372

33

8576

43

0102030405060708090

100

ʹʰ˂ʵ˂ˆʲʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 12 ʯʭʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʵʲʵ 30 ʫʾʰʹ ʪʨʴʳʨʭʲʵʩʨˀʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 12: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201512

qarTvel moswavleTa Soris yvelaze xSirad moxmarebuli sasmeli Rvinoa (40) Semdeg modis ludi (36) spirtiani sasmelebi (30) da alkopopi (14) yvela am sasmels gogonebze metad biWebi Rebuloben 41-ma aRniSna rom ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

kvlevis Tanaxmad Rvino yvelaze xSirad moxmarebuli sasmelia bavSvobasa da mozardobaSi moswavleTa 64-ma aRniSna rom minimum erTi Wiqa Rvino 13 wlis an umcros asakSi an ufro adre aqvs miRebuli Rvinos mosdevs ludi (57) spirtiani sasmelebi (36) da alkopopi (30) yvela saxis alkoholuri sasmelis adreuli moxmareba gacilebiT ufro maRalia biWebSi vidre gogonebSi

moswavleebis 11-ma (19 biWi da 3 gogona) aRniSna rom sicocxlis ganmavlobaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli marixuana an haSiSi (kanafi) gamokiTxulTa 8-ma (14 biWi da 15 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi gamoiyena moswavleTa 4-ma (72 biWi da 06 gogona) ki - ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi moswavleebis 235-ma (37 biWi da 1 gogona) marixuana an haSiSi (kanafi) 13 wlis an ufro umcros asakSi gasinja

marixuanis an haSiSis (kanafi) garda qarTvel moswavleTa Soris yvelaze gavrcelebulia trankvilizatorebisa da sedatiuri saSualebebis moxmareba eqimis daniSnulebis gareSe (11) rasac mohyveba magiuri sokoebi (3) tabletebi (medikamentebi) alkoholur sasmelebTan erTad bdquokaifisldquo misaRwevad (3) bdquobioldquo4 spaisi (26) halucinogenebi (2) da tkivilgamayuCeblebi bdquokaifisldquo misaRwevad (2)

moswavleebis mier yvelaze advilad xelmisawvdom narkotikebad miiCneva kanafi (21) trankvilizatorebisedatiuri saSualebebi (12) eqstazi (9) da bdquobioldquo spaisi (7)

4 bdquobioldquo - Jargonuli saxeli romliTac momxmareblebi moixsenieben axal fsiqoaqtiur nivTierebebs

dRisganmavlobaSi hqonda alkoholis mZime moxmarebis epizodi rac ufro xSiri iyo

biWebSi (51) vidre gogonebSi (30)

GLDJUDPD 2 V[YDGDV[YD VDVPHOLV PL5HED XNDQDVNQHOL 30 G5LV JDQPDYORED6L VTHVLVPL[HGYL7 (SURFHQWXOL PDampYHQHEHOL) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

47 46

35

1923

34

23

8

3640

30

14

05

101520253035404550

ʲʻʫʰ ʾʭʰʴʵ ʹʶʰʸʺʰʨʴʰ ʹʨʹʳʬʲʰ ʨʲʱʵʶʵʶʰ

ʩʰ˅ʰ ʪʵʪʵʴʨ ʹʻʲ

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 13: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 13

moswavleTa mier cxovrebis manZilze erTxel mainc ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi da bolo 30 dRis manZilze gasinjuli narkotikuli saSualebebis Taobaze ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 1

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi

(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a)5

cxovrebis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 190 31 115

inhalantebi 105 141 121

amfetaminebi 31 06 30

metamfetaminebi 20 01 11

eqstazi 72 11 44

LSD da sxva halucinogenebi 37 09 24

kokaini 23 12 18

kreki 16 02 10

heroini 27 08 18

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 99 34 68

bolo 12 Tvis manZilze biWebi gogonebi sul

kanafi 139 15 81

inhalantebi 52 69 60

amfetaminebi 18 03 11

metamfetaminebi 12 01 07

eqstazi 33 06 27

LSD da sxva halucinogenebi X5 X Xkokaini 17 06 12

kreki 13 01 14

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi (NPS) 174 102 141

bolo 30 dRis manZilze

kanafi 72 06 41

inhalantebi 31 35 33

12 narkotikebis moxmareba zogad mosaxleobaSi

zogadi mosaxleobis gamokiTxva Tambaqos alkoholisa da narkotikebis moxmarebis Taobaze saqarTveloSi pirvelad 2015 wels Catarda damokidebulebis kvleviTi centris alternativa jorjiasa da daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris (dksjec) TanamSromlobiT aSS-s saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da CexeTis ganviTarebis saagentos (Czech Development Agency) finansuri mxardaWeriT warmomadgenlobiTi

5 X - monacemi ar aris

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 14: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201514

Sinameurneobis kvlevisTvis SeirCa 18-64 wlis 4805 respondenti SerCevis CarCo efuZneboda klasteris mravaletapur zomis proporciuli albaTobis SerCevis meTods SerCeuli Sinameurneobebis 993 CaerTo kvlevaSi kvleva iZleva miRebuli Sedegebis erovnul doneze ganzogadebis SesaZleblobas

kvlevam gamoavlina saqarTvelos mosaxleobaSi alkoholis moxmarebis maRali maCvenebeli kerZod gamokiTxulTa 91-ma miuTiTa rom cxovrebaSi erTxel mainc gausinjavs alkoholi mamakacebi alkoholur sasmelebs moixmaren ufro xSirad da meti odenobiT vidre qalebi mamakac respondentTa meoTxedi dalevis erT epizodSi minimum 7 Wiqa standartul alkoholur sasmels iRebs6

kvlevis Tanaxmad maRalia aseve eqimis daniSnulebis gareSe fsiqotropuli medikamentebis moxmarebis maCvenebelebi kerZod ki - cxovrebaSi erTxel mainc eqimis daniSulebis gareSe fsiqotropuli medikamenti mouxmaria yovel meaTe gamokiTxuls gansakuTrebiT maRali maCveneblebi dafiqsirda guriisa da Sida qarTlis regionebSi rogorc mamakacebSi aseve qalebSi

kvlevis Sedegebis Tanaxmad kanafs gacilebiT meti mamakaci (32) moixmars vidre qali (29) guriisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi mamakacTa 70-ze mets cxovrebaSi erTxel mainc aqvs gasinjuli kanafi da an misi produqtebi kanafs yvelaze xSirad 18-24 da 30-39 wlis asakobrivi jgufebis warmomadgenlebi moixmaren mTliani SerCevis 12-ma aRniSna kanafis bolo 30 dReSi moxmareba

kvlevis Tanaxmad saqarTvelos mosaxleobaSi axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (bdquobiordquo bdquobio-smoukebirdquo bdquospaisebirdquo da sxv) moxmareba Zalian dabalia (sul 69 respondenti) aseve dabalia sxva narkotikuli saSualebebis momxarebis maCveneblebi rac savaraudod realobas ar asaxavs da SesaZloa miuTiTebdes rom respondentebma Tavi aarides TviTgacxadebas damsjelobiTi kanonmdeblobisa Tu stigmis gamo fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis detaluri maCveneblebi sqesis mixedviT da asakobriv WrilSi ixileT cxrilSi 2

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016)

cxovrebis ganmavlobaSi moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 02 plusmn01 0 01plusmn01 0 01plusmn01 04plusmn02 0 01plusmn0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

110 plusmn16 102 plusmn14 76plusmn16 73plusmn17 89plusmn14 136plusmn2 124plusmn17 106 plusmn14

kanafi 324plusmn17 31 plusmn04 127plusmn13 196plusmn21 220plusmn16 181plusmn17 147plusmn11 173 plusmn09

heroini 14plusmn05 01plusmn0 06plusmn03 06plusmn05 09plusmn05 10plusmn03 05plusmn02 07plusmn02

opiumi 07plusmn02 01plusmn0 03plusmn01 05plusmn05 04plusmn02 05plusmn02 03plusmn01 04plusmn01

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 34 plusmn07 01 plusmn00 14plusmn05 32plusmn10 25plusmn07 16plusmn05 06plusmn02 17 plusmn04

DERU7HWDO7KH$OFRKRO8VHLVRUGHUVGHQWLiquestFDWLRQ7HVWXLGHOLQHVIRU8VHLQ3ULPDUampDUH6HFRQG(GLWLRQRUOGHealth Organization

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 15: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 15

kustaruli stimulatorebi 09plusmn03 0 03plusmn01 08plusmn05 09plusmn04 03plusmn01 02plusmn01 04plusmn02

sxva opiatebianalgetikebi

04plusmn01 01plusmn01 02plusmn01 05plusmn04 01plusmn01 04plusmn02 02plusmn01 03plusmn01

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 14plusmn06 0 06plusmn03 10plusmn07 08plusmn05 07plusmn03 05plusmn02 07plusmn03

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 19plusmn06 01plusmn0 08plusmn04 17plusmn08 12plusmn05 14plusmn04 04plusmn01 1plusmn03

kokaini 13plusmn05 0 03plusmn01 06plusmn05 10plusmn05 07plusmn03 06plusmn02 06plusmn02

amfetaminebi 1plusmn04 01 plusmn00 02plusmn01 11plusmn07 05plusmn03 07plusmn04 03plusmn02 05plusmn02

eqstazi 12plusmn03 0 07plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 09plusmn03 02plusmn01 06plusmn01

LSD 08plusmn02 0 03plusmn02 06plusmn04 05plusmn03 07plusmn03 01plusmn0 04plusmn01

romelime narkotiki 471 38 185 306 316 274 186 247

alkoholi 984 877 875 943 945 941 912 924

Tambaqo 851plusmn10 239plusmn13 471 56 605 555 493 534plusmn08

ukanaskneli 12 Tvis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

86 75 61 57 69 111 103 86

kanafi 66 plusmn06 05 plusmn01 51plusmn09 69plusmn11 47plusmn07 25plusmn06 10plusmn04 34plusmn03

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

opiumi 0 0 0 0 01plusmn01 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saSualebebi 06 plusmn02 0 02plusmn01 06plusmn04 03plusmn02 06plusmn03 0 03 plusmn01

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 01plusmn01 0 0 01plusmn0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 030plusmn01 0 0 0 03plusmn03 02plusmn01 01plusmn01 01plusmn01

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 01plusmn01 0 0 0 02plusmn01 01plusmn01 0 01plusmn0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 01plusmn0

LSD 02plusmn01 0 0 03plusmn02 03plusmn02 0 0 01plusmn01

romelime narkotiki 86 04 48 81 64 33 09 4

alkoholi 907plusmn07 680plusmn14 835plusmn18 827plusmn18 864plusmn12 801plusmn19 712plusmn15 796plusmn08

ukanaskneli 30 dRis manZilze moxmareba

mamakaci qali 18-24 25-29 30-39 40-49 50+ sul

inhalantebi 0 0 0 0 0 0 0 0

fsiqotropuli medikamentebi (eqimis daniSnulebis gareSe)

51 53 24 36 39 64 72 52

kanafi 25 plusmn04 0 17plusmn06 30plusmn08 20plusmn05 08plusmn03 01plusmn00 12 plusmn02

heroini 0 0 0 0 0 0 0 0

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 16: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201516

opiumi 0 0 0 0 0 0 0

axali fsiqoaqtiuri saS 01 0 02plusmn01 0 02plusmn02 01plusmn01 0 01plusmn0

kustaruli stimulatorebi 0 0 0 0 0 0 0 0

sxva opiatebianalgetikebi

0 01plusmn01 0 04plusmn04 0 0 0 0

meTadoni (eqimis daniSnulebis gareSe) 02plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 01plusmn01 01plusmn0

subuteqsi (eqimis daniSnulebis gareSe) 0 0 0 0 0 0 0 0

kokaini 0 0 0 0 0 0 0 0

amfetaminebi 0 0 0 0 0 0 0 0

eqstazi 01plusmn01 0 0 0 02plusmn02 0 0 0

LSD 0 0 0 0 0 0 0 0

romelime narkotiki 3 01 16 32 22 11 03 14

alkoholi 792plusmn13 504plusmn17 641plusmn22 660plusmn27 712plusmn18 661plusmn21 673plusmn20 673plusmn13

Tambaqo 599 78 275 326 427 353 272 329

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 17: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 17

2 prevencia

fsiqoqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevenciisken mimarTuli aqtivobebi saqarTveloSi moklebulia sistemur midgomas saTanado instituciur meqanizmebs ar eyrdnoba mtkicebulebasa da dReisTvis aRiarebul saerTaSoriso standartebs (UNODC 2015) da umeteswilad fragmentuli kampaniebiTa da sajaro leqciebiT Semoifargleba ganxorcielebuli intervenciebis efeqturobis Sesafaseblad ar tardeba saTanado kvlevebi rac maTi efeqturobisa da gavlenis Sesaxeb dasabuTebuli msjelobis saSualebas mogvcemda

21 prevenciis sistema strategia politika

skolebSi prevenciuli meqanizmis ganviTarebis xelSewyobis mizniT 2014-2015 wlebSi ganaTlebis saministros bdquoerovnuli saswavlo gegmis danergvisa da monitoringisldquo programis farglebSi Seiqmna maswavleblis gzamkvlevi bdquojansaRi cxovrebis wesildquo romelSic Sesulia masala fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb gzamkvlevi atvirTulia erovnuli saswavlo gegmebis vebportalze (httpncpgegedjansaghi-tskhovrebis-tsesi-rogorts-kompetentsiadjansaghi-tskhovrebis-tsesi) da xel mi sawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis

22 garemoze mimarTuli prevencia

uaxlesi monacemebi garemoze mimarTuli prevenciuli regulaciebis Sesaxeb (Tambaqosa da alkoholis moxmarebis regulacia narkopolitika) SegiZliaT ixiloT narkoviTarebis 2014 wlis angariSSi (narkoviTareba saqarTveloSi 2014)

23 universaluri prevencia

narkomaniasTan brZolis saxelmwifo strategiis samoqmedo gegmis farglebSi ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnul centrSi dawyebiTi klasebis damrigeblebisa da maswavleblebisTvis tardeba satreningo moduli efeqturi komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba dawyebiTi klasebis moswavleebSirsquorsquo treningis gavlis Semdgom maswavleblebi muSaoben moswavleebTan treningis formatSi sxvadasxva socialuri unaris ganviTarebaze maT Soris bdquoarasldquo Tqmis unari asertuli qceva konfliqtis

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 18: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201518

mSvidobiani gziT mogvareba konkretulad fsiqoaqtiuri nivTierebebisa da sxva sarisko qcevebis Temebi modulSi eqspliciturad Sesuli ar aris

ganaTlebis saministros monacemebiT prevenciul informacias (anu bdquozogad informacias sxvadasxva fsiqoaqtiur nivTierebaze damokidebulebisa da cxovrebis jansaRi wesis Taobazeldquo) moswavleebi iReben biologiisa da samoqalaqo ganaTlebis sagnobrivi swavlebisa da sadamrigeblo saaTis moqmed trening-modulSi rogorc ew bdquogamWolldquo Temas

2015 wels ganaTlebis saministros mier damtkicda bdquomSobelTa ganviTarebisa da CarTulobis programaldquo romlis farglebSic dagegmilia eleqtronuli gzamkvlevis Seqmna romelic mSoblebs miawvdis informacias bavSvis ganviTarebasa da cxovrebis jansaR wesze

ganaTlebis saministros informaciiT misi xelmZRvanelobiT moqmedi kidev erTi - bdquozogadsaganmanaTleblo dawesebulebis (sajaro skolis) teri-toriaze samedicino kabinetis funqcionirebisa da skolis eqimis saqmia-nobisldquo - qveprograma moswavleebisa da skolis TanamSromlebisTvis samedi-cino daxmarebis gawevis garda miznad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popu-larizaciasa da maswavleblebisa da moswavleebis informirebas jandacvisa da prevenciis TemebTan dakavSirebuli sakiTxebis Sesaxeb (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016)

24 SerCeviTi da mizanmimarTuli prevencia

saqarTvelos yvela sajaro da ramdenime kerZo skolaSi moqmedebs ssip mandaturis samsaxuri romlis movaleobasac skolis teritoriaze wesrigisa da usafrTxoebis dacva warmoadgens mandaturis samsaxuris TanamSromlebs aseve evalebaT fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis faqtebis gamovlena da gavrcelebis prevenciaaRmofxvra isini gadian mosamzadebel kurss sadac miewodebaT informacia sxvadasxva nivTierebis moxmarebasTan dakavSirebul riskebsa da narkopolitikis Sesaxeb

mandaturis samsaxuris bazaze moqmedi bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri emsaxureba sxvadasxva qceviTi problemis mqone moswavleebs maT Soris mozardebs visac fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebuli esa Tu is problema aqvs centri ar awarmoebs damoukidebel statistikas konkretulad am profiliT gaweuli momsaxurebis Taobaze rac ar iZleva ufro konkretuli informaciis mowodebis saSualebas

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro aseve iusticiis saministros danaSaulis prevenciis ssip-i axorcieleben cxovrebis jansaRi wesis danergvaze mimarTul prevenciul aqtivobebs (fizikuri aqtivoba laSqrobebi samoqalaqo ganaTlebis seminarebi) iseT mowyvlad jgufebTan rogoricaa sajaro skolebis mier gadamisamarTebuli qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi arasrulwlovani probacionerebi da msjavrdebulebi iZulebiT adgilnacvali mozardebi da aS konkretulad fsiqoaqtiur nivTierebebs

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 19: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 19

aRniSnuli intervenciebi ar exeba (saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016)

25 kampaniebi

2015 wlis 10-17 noembers saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebuli mecnierebisa da inovaciebis saerTaSoriso kvireulis farglebSi Catarda sajaro leqciebi romelic eZRvneboda fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis biofsiqologiasa da neiromecnierebas aseve mavne Cvevebis gavlenas Zil-RviZilis ciklze

fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis winaaRdeg brZolis saerTaSoriso dRe 26 ivnisi qveynis masStabiT araerTma saswavlo dawesebulebam aRniSna kerZod Catarda prezentaciebi avadmoxmarebis prevenciisa da aiv infeqciis gavrcelebis Temebze (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminitro 2016)

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 20: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201520

2012 wlamde evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri narkotikebis problemur moxmarebas uwodebda bdquonarkotikuli saSualebebis ineqciur moxmarebas an didi xnis manZilze regularulad opiatebis kokainis daan amfetaminebis moxmarebas 2012 wlidan narkoviTarebis cvlilebasTan dakavSirebiT miRebul iqna axali termini - narkotikebis maRali riskis moxmareba romelic ganisazRvra rogorc bdquonarkotikul saSualebaTa ganmeorebadi moxmareba romelic adamians uSualod ayenebs zians (wamaldamokidebuleba da fsiqologiuri socialuri Tu janmrTelobasTan dakavSirebuli sxva problemebi) an ayenebs amgvari problemebis ganviTarebis riskis winaSeldquo (Thanki amp Vicente 2013)7

31 narkotikebis ineqciur momxmarebelTa raodenoba

narkotikuli saSualebebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvleva saqarTveloSi Catarebulia samjer sxvadasxva meTodologiis (CaWera-ukuCaWera qselis zomis gansazRvra mamravli koeficientebi) gamoyenebiT TiToeuli am kvlevis Sedegebis ganxilva moxda dargis eqspertebTan erTad ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis dasadgenad gamoyenebul iqna saeqsperto konsensusis meTodi bolo saeqsperto konsensusis Tanaxmad saqarTveloSi 2014 wels narkotikebis ineqciur momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49700 piriT (49208 ndash 50192) xolo prevalentoba - 202 (200 - 204) 18-64 wlis mosaxleobaze gadaTvliT da 133 (132 - 135) zogad populaciaze gadaTvliT qvemoT mocemuli cxrili asaxavs samive Catarebuli kvlevis Sedegebs (cxrili 3)

7 httpwwwemcddaeuropaeuactivitieshrdu

3 narkotikebis problemuri moxmareba

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 21: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 21

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi

qal

aqeb

is

rao

den

oba

sad

ac

Cat

ard

a kv

lev

a

wel

i

cen

tr

alu

ri

maCv

eneb

eli

100

0 as

aki

18-6

4

qved

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

zed

a z

Rva

ri

100

0 as

aki

18-6

4

momx

mar

ebel

Ta

sava

rau

do

r

aod

eno

ba

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

qved

a z

Rva

ri

sava

rau

do

r

aod

eno

bis

zed

a z

Rva

ri

gamo

yene

bul

i me

To

deb

i

inf

or

mac

iis

wyar

oeb

i

kvl

evis

wya

ro

xuTi qalaqi 2009 146 148 153 40000 39000 41062mamravli

koeficientis meTodi

(2) 1

eqvsiqalaqi 2012 15 163 167 45000 44434 45524mamravli

koeficientis meTodi

(2) 2

Svidiqalaqi 2014 202 20 204 49700 49208 50192

mamravli koeficientis

da qselis zomis gansazRvris

meTodi

(2) 3

(1) zeda da qveda zRvari mocemulia 95 sarwmunoobis farglebSi

(2) mkurnalobis monacemebi zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikiT gamowveuli sikvdili sxva kvlevebi socialuri servisebi dabalzRurblovani programebi sisxlis samarTlis monacemebi hospitalebi opiatebiT CanacvlebiTi mkurnalobis registri sxva wyaro infeqciur daavadebaTa registri saswrafo daxmarebis servisi

1 Tamar sirbilaZe lela TavzaraSvili tomas zabranski lela sturua (2009) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savarudo zomis dadgena saqarTvelos 5 qalaqSi 2008 Tbilisi saqarTvelo

2 Tamar sirbilaZe da lela TavzaraSvili (2013) narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis savaraudo zomis dadgena saqarTveloSi 2012 Tbilisi saqarTvelo sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni

3 saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni (2015) ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi 2014 Tbilisi saqarTvelo

32 narkotikebis moxmarebis suraTi zianis Semcirebis programebis mosargebleebSi

qveTavSi gadmocemuli informacia efuZneba zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier Catarebul or kvlevas romelic yovelwliurad xorcieldeba rutinulad bdquoTanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciisardquo (TTpdi) da Spricebisa da nemsebis programis (Snp) monawileebs Soris

321 narkotikuli saSualebebis moxmareba TTpd intervenciis monawileTa Soris

TTpd intervenciis monawileTa Soris narkotikebis ineqciuri moxmarebis Seswavla efuZneba respondentze orientirebuli SerCevis meTods romlis saSualebiT xdeba axali beneficiarebis mozidva da maTi CarTva aiv-Sidsis prevenciis programebSi 2015 wels aRniSnul kvlevaSi monawileoba miiRo 1939-ma respondentma maT Soris 178 (92) qalma saSualo asakiT 35 weli (asakis mediana 34 w min 18 weli maqs 68 w standartuli gadaxra (sg) - 96) kvlevis Sedegebis

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 22: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201522

Tanaxmad bolo TveSi ineqciebis saSualo maCvenebelma Seadgina 93 (mediana = 6 sg 85 min = 1 maqs = 60) ineqcia (diagrama 3)

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis

saqarTvelos qseli 2015)

kvlevis Sedegebis Tanaxmad opiatebis ineqciuri moxmareba (53) mniSvnelovnad sWarbobs stimulatorebis8 moxmarebas (24) dafiqsirda Tvalis wveTebis (kalifso tropikamidi9) ineqciuri moxmarebis 176 (91) SemTxveva bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Sesaxeb detaluri informaciisTvis ix diagrama 4

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

8 igulisxmeba bdquovintildquo da bdquojefildquo kustaruli amfetaminebis tipis stimulatorebi9 Tropicamide (Mydriacyl) - antiqolinerguli medikamenti gamoiyeneba rogorc midriatikuli saSualeba

GLDJUDPD 3 EROR 30 G5H6L JDQ[RUFLHOHEXO LQHTFLD7D UDRGHQRED 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

68

413

208

112

199

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

GLDJUDPD 4 EROR 30 G5H6L PR[PDUHEXOL QDUNRWLNXOL VD6XDOHEHEL 77SGLQWHUYHQFLLVPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

161

55

531

69

292

24

240

91

00 100 200 300 400 500 600

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 23: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 23

kvlevam gamoavlina sinTezuri kanabinoidebis moxmarebis SemTxvevebic kerZod gamokiTxul respondentTa 33 (654 piri) miuTiTebs kanafis da 172 (333 piri) ew bdquobiosldquo moxmarebas

322 narkotikebis moxmareba Spricebisa da nemsebis programis mosargebleTa Soris

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier 2015 wels informacia Segrovda Snp-Si monawile 1032 beneficiarisgan maT Soris iyo 119 qali (115) monawileTa saSualo asaki iyo 395 weli (asakis mediana 39 min asaki 21 weli maqs- 69 w sg = 85 w) bolo TveSi ineqciebis raodenobis saSualo maCvenebelia 119 (mediana=5 sg=85) ufro detaluri informaciisaTvis ix diagrama 5

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

Spricebisa da nemsebis programaSi monawile beneficiarTa mier narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad ar gansxvavdeba Tanaswori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis monawileTa moxmarebis suraTisgan gamokiTxulTa 454 moixmars heroins da 177 vintsjefs (ix diagrama 6)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D

6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 24: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201524

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)GLDJUDPD6EROR30G5H6LPR[PDUHEXOLQDUNRWLNXOLVD6XDOHEHEL6QSPRQDZLOH7D6RULV(]LDQLV6HPFLUHELVVDTDU7YHORVTVHOL2015)

55

471

216

39

219

0 10 20 30 40 50

ʬʸʯʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

2-5 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

6-10 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

11-15 ʰʴʬʽ˂ʰʨ

16 ʫʨ ʳʬʺʰ ʰʴʬʽ˂ʰʨ

ʹǤͻǤʹ

ͶͷǤͶǤͳ

ʹͶǤͳǤ

ͳǤǤͺ

ͲǤͲ ͳͲǤͲ ʹͲǤͲ ͵ͲǤͲ ͶͲǤͲ ͷͲǤͲ

ʫʬʮʵʳʵʸʼʰʴʰ

ʹˆʭʨ ʵʶʰʨʺʬʩʰ

ˈʬʸʵʰʴʰ ʹʰʸʬ˂ʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʳʬʺʨʫʵʴʰ

ʨʸʨʲʬʪʨʲʻʸʰ ʹʻʩʻʺʬʽʹʰ

ʱʸʬʱ-ʱʵʱʨʰʴʰ

ʭʰʴʺʰ ˇʬʼʰ

ʺʸʵʶʰʱʨʳʰʫʰ ʱʨʲʰʼʹʵ

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 25: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 25

jandacvis saministros barZaneba ȹn-is Tanaxmad (bdquosamedicini statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxebldquo) qveyanaSi moqmedi narkologiuri klinikebi valdebulni arian yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs fsiqoaqtiur nivTierebebze damokidebuli maTTan namkurnalevi pirebis Sesaxeb monacemebis Segrovebamiwodeba unda efuZnebodes evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris standartebs

2015 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs informacia namkurnalevi pacientebis Taobaze miawoda qveyanaSi moqmedma Svidive narkologiurma klinikam (romelTagan 6 mdebareobs TbilisSi da erTi - baTumSi)

mowodebuli informciis safuZvelze gamovlinda rom 2015 wels abstinenciaze orientirebuli stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba qveyanaSi gaiara sul 933-ma pacientma aqedan 28 qalma (3) namkurnalevi pacinetebidan 867 iyo pirveladi (93) xolo 66 (7) imyofeboda mkuralobaze ganmeorebiT

2015 wels kvlav gagrZelda saZile da sedatiuri saSualebebis araineqciuri moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebis matebis tendencia (pacientTa saerTo raodenobis 264-ma 2015 wels am diagnozis gamo imkurnala) gasuli wlebis msgavsad namkurnalev pacientebSi maRali iyo opioidebis moxmareba meTadonis moxmareba dafiqsirda pacientTa 303-Si romelTagan 315-Si adgili hqonda ineqciur moxmarebas pacientebis 125-ma upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebad daasaxela heroini xolo 69-ma - buprenorfini ufro detaluri informaciisTvis ix cxrili 4

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi

2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014 2015

heroini 497 158 125

opiumi 03 68 14

dezomorfini 162 98 14

buprenorfini (ineqciuriaraineqciuri) 07 89 69(8911)

4 moTxovna mkurnalobaze

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 26: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201526

meTadoni (ineqciuriaraineqciuri) 149(56 9)

14 (104)

303315685)

sxva opioidebi (ineqciuriaraineqciuri) 07 73 19(722278)

kokaini 05 1 13

amfetaminimetamfetamini (arakustaruli) - 1 13

kustaruli stimulatorebi 61 106 81

sxva stimulatorebi (ineqciuriaraineqciuri) - -

49(maT Soris 478

ineqciuri522 - araineqciuri)

benzodiazepinebi (araineqciuri) - 18 37

barbituratebi (araineqciuri) - 06 19

sxva sedatiuri saSualebebi (araineqciuri) 48 163 209

halucinogenebi (araineqciuri) - - 19

inhalantebi (araineqciuri) - - -

kanafis preparatebi 02 11 09

sxva - - -

polinarkomania (ineqciuriaraineqciuri) 52 50

205(maT Soris141 ineqciuri859 -araineqciuri)

2015 wels namkurnalev pirTa 388 miekuTvneba 25-dan 34 wlamde asakobriv jgufs xolo 366 ki 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs (ix cxrili 5)

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa

kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

asakobrivi jgufi mamakaci qali

15-24 78 0125-34 378 135-44 354 1245-54 126 0655-64 3 0165 + 04 0

2015 wels oCT programebSi jamSi iricxeboda 4459 pacienti maT Soris 41 - qali aqedan 4105 pacienti CarTuli iyo meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi (maT Soris 336 penitenciur sistemaSi) xolo 554 - suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programaSi am ukanasknleTagan 123 gadioda mkurnalobas saxelmwifo programaSi xolo 231 - kerZo seqtoris mier ganxorcielebul programaSi

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 27: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 27

51 aiv infeqciaSidsi

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili aiv-infeqciis 717 SemTxveva - 170 qali da 547 mamakaci (janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 193 aRiricxa SidsiT gardacvalebis 94 SemTxveva 2014 welTan SedarebiT aivSidsis axlad daregistrirebuli SemTxvevebi 27-iT gaizarda axal SemTxvevebSi heteroseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba gaizarda 17-iT homobiseqsualuri gziT dainficirebulTa raodenoba - 122-iT ineqciuri gziT narkotikebis moxmarebiT dainficirebulTa raodenoba ki - 4-iT axali SemTxvevebis 300 gamovlenilia Sidsis stadiaze

aiv-infeqciaSidsis saxelmwifo programis farglebSi xorcieldeba orsulTa donorTa maRali riskis jgufebis (maT Soris penitenciur sistemaSi myofTa) nebayoflobiTi Semowmeba aivSidsze antiretrovirusuli mkurnaloba xelmisawvdomia yvelasaTvis

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016)

5 narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

26

63

79

7776

99

95

117

109

151

193

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 28: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201528

2010 wlamde aiv infeqciis gavrcelebis ZiriTadi gza narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba iyo TandaTan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda 2015 wlisTvis narkotikebis ineqciuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 285-mde xolo heteroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 502-mde aseve moimata homoseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma (198)

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels aivSidsis saxelmwifo programis farglebSi ineqciuri gziT narkotikebis momxmareblebSi Catarda 18811 aiv-testi romelTaganc 38 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo aiv-is gamovlenis maCvenebelia 02

52 C hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis centris mixedviT 2015 wels sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi saqarTveloSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili C hepatitis 5284 SemTxveva (rnm dadasturebulia) incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze ndash 1422 ar arsebobs monacemi axali SemTxvevebis gadacemis gzebis Sesaxeb

2015 wels pirvelad qveynis masStabiT Catarda B da C hepatitis sero-prevalentobis stratificirebuli mravalsafexurobrivi klasteruli dizainis kvleva sistemuri SerCeviT kvleva Catarda C hepatitis eliminaciis

467

446 43

346

3439

28

433

474 4450

524502

48 599

13113

198

0

10

20

30

40

50

60

2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʴʨʸʱʵʺʰʱʬʩʰʹ ʰʴʬʽ˂ʰʻʸʨʫ ʳʵˆʳʨʸʬʩʨ

ˈʬʺʬʸʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ˈʵʳʵʹʬʽʹʻʨʲʻʸʰ ʱʵʴʺʨʽʺʬʩʰ

ʫʬʫʰʫʨʴ ˀʭʰʲʮʬ

ʹʰʹˆʲʰʹ ʪʨʫʨʹˆʳʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 29: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 29

programis farglebSi amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolisa da prevenciis centris mxardaWeriT (CDCAtlanta)

Sedegebis mixedviT kvlevis 6010 monawilidan C hepatitis antisxeulebze dadebiTia qveynis mozrdili mosaxleobis 77 (433 SemTxveva 95 sandoobis intervali CI=67-89) xolo rnm-dadebiTi anu C hepatitis aqtiuri formiT daavadebulia mozrdili mosaxleobis 54 (311 SemTxveva 95 CI=46 64) antisxeulebze dadebiTi Sedegebi gansxvavdeba qveynis sxvadasxva regionSi aseve qalaqebsa da soflebs Soris qalaqebSi gamovlinda regionebTan SedarebiT ufro maRali maCvenebeli gavrcelebis yvelaze maRali maCvenebeli dafiqsirda samegrelo-zemo svaneTSi mamakacebSi antisxeulebis gavrceleba samjer aRemateba qalebis maCvenebels (121 mamakacebi da 38 qalebi) gansxvavebaa aseve asakobriv jgufebs Soris mamakacebSi yvelaze maRali maCvenebeli - 227 - dafiqsirda 40-49 wlis asakoabriv jgufSi maSin rodesac qalebSi gavrcelebis maCvenebeli stabilurad izrdeba asakTan erTad maqsimaluri maCvenebliT (54) 60 wlis da zemoT asakobriv jgufSi

monawileTa 22-Si dafiqsirda tuberkulozis warsuli an mimdinare diagnozi 02 odesme yofila testirebuli aiv-ze dadebiTi SedegiT Tumca arc erTi laboratoriulad ar dadasturebula

2015 wels ineqciuri gziT narkotikebis im momxmareblebSi vinc CarTuli iyvnen meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi Catarda C hepatitis 18385 testi Sedegi pozitiuri iyo 9059 SemTxvevaSi C hepatitis gamovlenis maCvenebelia 49

2015 wels saqarTveloSi daiwyo C hepatitis eliminaciis programa romlis farglebSic mkurnalobis axali meTodebi xelmisawvdomi gaxda C hepatitiT (HCV) inficirebuli da RviZlis mZime daavadebis mqone adamianebisTvis 2015 wlis aprilSi saqarTveloSi C hepatitis eliminaciis programis dawyebidan 2016 wlamde servisis mimwodebel dawesebulebebs mimarTa 36000-ze metma adamianma da daaxloebiT 15000-ma imkurnala an amJamad mkurnalobs uaxlesi antivirusuli medikamentebis Semcveli reJimebiT 6RIRVEXYLU da Ledipasvir 2016 wlidan - Harvoni 6RIRVEXYLU and Ledipasvir kombinacia 100-mde gankurnebis maCvenebliT) 8 aTasze metma pacientma ukve daasrula mkurnaloba programaSi CarTva da ufaso mkurnalobis miReba SeuZlia C hepatitiT inficirebul yvela adamians miuxedavad fibrozis xarisxisa

amerikul daavadebaTa kontrolis centrTan da sxva partniorebTan erTad saqarTvelom SeimuSava programa romlis mizania HCV infeqciis eliminacia da C hepatitis prevalentobis 90-iani Semcireba 2020 wlisTvis programis sawyis etapze mkurnalobas gadian RviZlis mZime daavadebis da HCV-sTan dakavSirebuli avadobisa da sikvdilobis maRali riskis qveS myofi adamianebi 2016 wlis 27 aprilisTvis jamSi daregistrirebuli iyo 27392 HCV inficirebuli adamiani 8448-ma (308) daiwyo da 5850 pacientma dasrula mkurnaloba (692) yvelaze farTod gavrcelebuli samkurnalo reJimi moicavda 6RIRVEXYLU da Ribavirin kombinacias (454) da 6RIRVEXYLU da Ribavirin-is kombinacias pegilirebul interferonTan erTad (339) 2016 wlis TebervlisTvis gileadma daiwyo axali

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 30: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201530

HGLSDVYLU6RIRVEXYLU DAA (Harvoni) kombinaciuri samkurnalo reJimis miwodeba (ufasod) YLQMLOLD et al 2016)

C hepatitis eliminaciis programis saboloo miznebis misaRwevad qveyanaSi SemuSavda C hepatitis eliminaciis grZelvadiani strategia (2016-2020) romelic moicavs aqtivobebs sxvadasxva mimarTulebebiT - cnobierebis amaRleba epidzedamxedveloba prevencia skriningi diagnostika da mkurnaloba

53 B hepatiti

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris monacemebiT 2015 wels saqarTveloSi sxvadasxva samedicino dawesebulebaSi gamovlinda sicocxleSi pirvelad dadgenili B hepatitis 1398 SemTxveva incidentobis maCvenebeli 100000 mosaxleze iyo 376 monacemebi imis Taobaze Tu identificirebul inficirebulTa Soris ramdeni iyo narkotikebis ineqciuri momxmarebeli qveyanaSi ar moipoveba

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT TerapiaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda B hepatitis 15161 testi 856 SemTxvevaSi Sedegi pozitiuri iyo B hepatitis gamovlenis maCvenebelia 6

54 sifilisi

2015 wels meTadoniT CanacvlebiT programaSi CarTul narkotikebis ineqciurad momxmareblebs Soris Catarda sifilisis 15097 testi pozitiuri Sedegi gamovlinda 593 SemTxvevaSi gamovlenis maCvenebeli - 4

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 31: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 31

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilisa da sikvdilianobis aRricxvis meqanizmi saqarTveloSi amJamad qmnadobis procesSia da jerjerobiT ar efuZneba evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris definiciebsa da standartebs dReisaTvis ar moipoveba monacemTa specializebuli baza sadac moxdeboda narkotikebis zedozirebis mizeziT gardacvlilTa SemTxvevebis centralizebuli aRricxva monacemTa analizi genderis asakisa da miRebuli nivTierebis mixedviT da aS

araletaluri zedozirebis Taobaze statistikis warmoeba qveyanaSi mxolod 2015 wlidan daiwyo daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier SemuSavebuli specialuri formis safuZvelze da Sesabamisi monacemebi narkoviTarebis Semdgom angariSSi aisaxeba rac Seexeba zedozirebiT gamowveul gardacvalebaTa aRricxvianobas is Sewyvetili iyo gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan sasamarTlo eqspertizis erovnuli samsaxuris mier (ix cxrili 6)

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo

eqspertizis erovnuli biuro 2016)

weli gardacvlilTa raodenoba

2007 542008 332009 192010 162011 162012 392013 282014 72015 5

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuros mier mowodebuli zedozirebiT gamowveuli sikvdilis oficialuri statistika 2014 da 2015 wlebisaTvis mniSvnelovnad dabalia zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier tuberkulozTan SidsTan da malariasTan brZolis globaluri fondis proeqtis farglebSi warmoebul statistikasTan SedarebiT (ix cxrili 7) es iZleva imis safuZvels vivaraudoT rom narkotikuli saSualebebis zedozirebiT sikvdilis SemTxvevebis mxolod nawili gadis sasamarTlo eqspertizas

6 narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdilianoba

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 32: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201532

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi

(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

welizedozirebis

SemTxvevebi

araletaluri

gamosavali

letaluri

gamosavali

2014 weli 528 489 39

2015 weli 892 842 50

2000 wlidan qveyanaSi zedozirebis SemTxvevaSi profesiuli daxmarebis miRebisa da Sesabamisad problemis statistikuri aRricxvianobisaTvis bariers warmoadgenda Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 239n brZaneba romlis Tanaxmadac zedozirebis SemTxvevaSi daxmarebis gamwevi samedicino dawesebulebebi da eqimebi kanonis winaSe iyvnen valdebuli SeetyobinebinaT policiisaTvis SemTxvevis Taobaze 2014 wlis agvistoSi moxda am kanonis modifikacia da samedicino dawesebulebisa da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa sadac saxezea sxva danaSulis niSnebic)

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 33: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 33

qveyanaSi wamaldamokidebulebis mkurnalobas aregulirebs bdquosaqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze prekursorebsa da narkologiur daxmarebazeldquo aRniSnuli kanoni gansazRvravs narkomaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafinansebis wyaros wess narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobasa da konfidencialobis dacvis pirobebs

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumentis mniSvnelovani nawili mkurnalobazea orientirebuli dokumentSi aRniSnulia wamaldamokidebuli pirebis uzrunvelyofis aucilebloba samedicino fsiqologiur da socialuri saWiroebebze morgebuli mkurnalobiT risTvisac aucilebelia ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis Tanamedrove samedicino mtkicebulebebze dafuZnebuli meTodebi Sesabamisi infrastruqtura da adamianuri resursebi aseve Seiqnas mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebi

wamaldamokidebulebis mkurnaloba saqarTveloSi xorcieldeba kerZo da saxelmwifo dawesebulebebSi aseve arasamTavrobo seqtoris mier mkurnalobis saxeebia abstinenciaze orientirebuli ambulatoriuli da stacionaruli mkurnaloba (detoqsikacia) TandarTuli moklevadiani pirveladi reabili-taciiT moklevadiani fsiqosocialuri reabilitacia da CanacvlebiTi Ter-apia qvemoT moyvanili diagrama gvaCvenebs abstinenciaze orientirebul mkur nalobasa da CanacvlebiTi Terapiis programebSi pacientTa CarTulobis dinamikas wlebis mixedviT (ix diagrama 9)

7 moTxovna mkurnalobaze sapasuxo RonisZiebebi

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 34: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201534

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli10 da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da

sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobas qveyanaSi uzrunvelyofda 7 specializebuli klinika (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis ix cxrili 8)

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika

klinikamomsaxurebis

tipisawolebis raodenoba

dafinanseba

fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

50 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

samedicino socialur-ekonomikur da kulturul sakiTxTa centri uranti (Tbilisi)

ambulatoriulistacionaruli

6 saxelmwifo globaluri fondi jibidan gadaxda

klinika bemoni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

5 saxelmwifo jibidan gadaxda

joni Wanturias saxelobis samedicino centri (Tbilisi) stacionaruli 10 jibidan gadaxda

fsiqokoreqciisa da narkologiuri eqspertizis centri (Tbilisi) stacionaruli 10 saxelmwifo jibidan

gadaxda

klinika neogeni (Tbilisi) ambulatoriulistacionaruli

15 saxelmwifo jibidan gadaxda

narkologiuri centri (baTumi) ambulatoriulistacionaruli

5 globaluri fondi jibidan gadaxda

CamoTvlili klinikebidan ori saxelmwifo daqvemdebarebaSia xolo xuTi ki kerZoa klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT saxelmwifo afinansebs

10 SeniSvna 2012 wlis abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis monacemebi ar moipoveba

GLDJUDPD92003-2015ZOHE6LDEVWLQHQFLD]HRULHQWLUHEXOL10GDRamp7-LVSURJUDPHE6LQDPNXUQDOHYLSDFLHQWHEL(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʵˁʯ 0 0 8 130 285 552 120 211 235 252 461 396 445

ʫʬʺʵʽʹʰ 306 300 609 911 108 841 584 338 270 656 663 933

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

ʶʨ˂ʰ

ʬʴʺʬʩʰʹ

ʸʨʵ

ʫʬʴʵʩʨ

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 35: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 35

yovelwliurad saSualod 300 adamianis momsaxurebas xolo danarCeni pacientebi mkurnalobis Tanxas Tavad ixdian

mTavrobis 308 dadgenilebis (2015 wlis 30 ivnisi) Tanaxmad stacionaruli detoqsikaciis 14 dRiani kursis Rirebuleba ar unda aRematebodes 1600 lars xolo reabilitaciis Rirebuleba - 400 lars

saxelmwifo programis farglebSi socialuri momsaxurebis saagento uzrunvelyofs programis mosargebleTa registracias rigiTobis dacviT sadac prioriteti eniWeba pirebs romlebic akmayofileben Semdeg kriteriumebs pacientebi romlebsac jer ar usargebliaT bdquonarkomaniis saxelmwifo programisldquo bdquostacionaruli detoqsikaciisa da pirveladi reabilitaciisldquo komponentiT aiv-infeqciaSidsiT daavadebuli pirebi socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi daregistrirebuli im ojaxebis wevrebi romelTa sareitingo qula ar aRemateba 70000-s 18-dan 25-wlamde asakis pacientebi da qalebi

2015 wels abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis safasuri meryeobda 1500-dan 2800 laramde farglebSi nozologiis mixedviT xolo ambulatoriulisa ki 1200-dan 1600 laramde

opioidebis CanacvlebiTi Terapia (oCT) saqarTveloSi mocemuli angariSis momzadebis momentisaTvis sami meqanizmiT xorcieldeboda globaluri fondis dafinansebiT CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi saxelmwifosa da pacientis TanadafinansebiTa da kerZo seqtoris mier sadac gadaxda pacientis jibidan xdeba qveyanaSi opioidebis CanacvlebiTi Terapia moiazreba grZelvadian Terapiul midgomad fsiqosocialuri komponentiT da dReisaTvis xelmisawvdomia mkurnalobis ori gansxvavebuli tipi (1) meTadoniT Canacvlebis programa romelic 2005 wlidan moqmedebs da (2) suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa romelic 2012 wels daiwyo meTadoniT Canacvlebis programas axorcielebs 2 dawesebuleba fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri da klinika uranti suboqsoniT CanacvlebiTi Terapiis programa xorcieldeba damokidebulebis samedicino marTvis centrSi

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 36: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201536

zianis Semcirebis programebis masStabis zrda momxmarebelTa ukeTesi mocvisTvis saqarTvelos aivSidsis erovnuli strategiuli gegmis erTerT gacxadebul prioritets warmoadgens 2016-2018 wlebisTvis11

zianis Semcirebis iseTi mniSvnelovani komponenti rogoricaa Spricebisa da nemsebis gacvla qveyanaSi arsebuli mkacri narkopolitikis gamo modificirebulad xorcieldeba da iTvaliswinebs saineqcio saSualebebis ara gacvlas aramed darigebas aRniSnuli strategia SemuSavebul iqna narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa usafrTxoebis uzrunvelsayofad raTa gamoyenebuli Spricebisnemsebis Cabarebisas narCenebis gamo ar moxdes momxmarebelTa dakaveba da dasja fsiqoaqtiuri nivTierebebis flobisTvis rac Seexeba zianis Semcirebis sxva servisebs mimdinareobs muSaoba Semdegi mimarTulebebiT TanasworTa mxardaWeris programebi konsultireba moxmarebasTan dakavSirebuli riskis Semcirebis Taobaze nebayoflobiTi konsultireba da testireba aiv-sa da virusul hepatitebze Sesabamisi gadamisamarTebiT saWiroebis SemTxvevaSi aseve tuberkulozis swrafi skriningi da dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi gadamisamarTeba tuberkulozis sadiagnostiko centrebSi

aiv-Sidsi erovnuli strategiuli gegmis dokumentis Tanaxmad 2006 wlidan qveyanaSi warmatebulad mimdinareobs zianis Semcirebis programebis ganxorcieleba da Sesabamisi servisebis geografiuli xelmisawvdomobis gazrda 2015 wels saqarTvelos 11 qalaqSi moqmedebda zianis Semcirebis momsaxurebis mimwodebeli 14 centri aqedan oTxi TbilisSi da TiTo-TiTo zugdidSi gorSi TelavSi soxumSi baTumSi foTSi samtrediaSi quTaisSi rusTavsa da ozurgeTSi

mocvis gaumjobesebis mizniT zianis Semcirebis programam 2015 wlidan aamoqmeda mobiluri laboratoriebi romelic narkotikis momxmareblebsa da sxva sarisko qcevis ganmaxorcielebel jgufebs sTavazobs konsultirebas moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Taobaze aseve nebayoflobiT konsultirebasa da testirebas aiv-sa da virusul hepatitebze 2015 wlis bolosaTvis Tbilissa da regionebSi moqmedebda 6 aseTi mobiluri laboratoria

zianis Semcirebis programis farglebSi 2015 wels ganxorcielda 9868 narkotikis momxmareblis skriningi tuberkulozis saeWvo diagnozze romelTagan 418 gadamisamarTebul iqna tuberkulozis sadiagnostiko sxvadasxva centrSi gadamisamarTebuli mosargebleebis diagnozis dadastureba-uaryofis

11 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

8 zianis Semcirebis programebi

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 37: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 37

Taobaze Setyobineba ar xdeba zianis Semcirebis programebis ganmaxorcielebel samsaxurebSi

2015 wels zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebis mier aiv infeqciaze skrininguli testiT iqna gamokvleuli 18881 mosargeble romelTagan 71 (04) aRmoCnda saeWvo dadebiTi da gadamisamarTda konfirmaciuli diagnosti-rebisTvis

C hepatitis gavrcelebis maCvenebeli kvlav maRalia narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris saqarTeloSi 2015 wels testireba gaiara 18384 narkotikebis momxmarebelma romelTagan 9059 (49) aRmoCnda C hepatitiT inficirebuli B hepatitze testirebuli 15161 narkotikebis momxmareblidan inficirebuli aRmoCnda 856 (56)

zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi warmodgenilia cxrilSi 9

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi(zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015)

zianis Semcirebis programebi (globaluri fondis proeqti 2015)

ȹservisis

mimwodebeli orgnizacia qa

laq

i

moc

ul

i ni

m-eb

is

rao

den

oba

201

5 w

gavr

cel

ebu

li

Spr

iceb

is

rao

den

oba

aiv-

ze

tes

tir

ebu

lT

a

rao

den

oba

ma

T S

or

is a

iv-z

e sa

eWvo

dad

ebiT

i

(skr

inin

gul

i )

C he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

B he

pat

itz

e t

est

ireb

ul

Ta

rao

den

oba

maT

So

ris

dad

ebiT

i Se

deg

ebi

1 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo Tbilisi 2026 302450 2073 4 1314 988 1036 26

2

qalTa saerTaSoriso organizacia

bdquoakesoldquo

Tbilisi 2783 349828 1523 3 1335 646 1536 83

3 bdquohepa +ldquo Tbilisi 1939 325980 1618 9 1640 623 477 11

4 bdquoaxali gzaldquo Tbilisi 2461 223428 1978 7 2063 983 1924 39

5

axalgazrda fsiqologTa

da eqimTa asociacia bdquoqsenonildquo

zugdidi 2102 368806 1709 14 1782 946 1799 103

6 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo gori 2307 355517 1233 3 1319 581 1141 52

7 kavSiri bdquonabiji momavliskenldquo Telavi 1013 184773 959 4 806 264 681 31

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 38: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201538

8

zurab danelias

saxelobis kavSiri

bdquoTanadgomaldquo

soxumi 698 139306 470 9 814 388 813 15

9 kavSiri ldquoimedirdquo baTumi 2405 306582 1422 6 1020 556 978 69

10 asociacia bdquoorduldquo foTi 1782 192276 911 1 912 268 912 140

11 bdquoaxali gzaldquo samtredia 1354 147995 976 1 984 410 984 113

12 bdquoaxali gzaldquo quTaisi 2027 195132 1994 7 2025 1022 1099 67

13 kavSiri bdquoaxali veqtorildquo rusTavi 1432 276220 1487 3 1467 894 1430 95

14 feniqsi-2009 ozurgeTi 1316 243492 703 0 904 490 351 12

sul 11 qalaqi 25645 3611785 18881 71 1838513 9059 15161 856

12

narkotikis erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenobam 2015 wels 72 erTeuls miaRwia rac SesabamisobaSia aivSidsis erovnuli strategiis indikatorTan 2013 wels mocemuli indikatori ar aRemateboda 45 Sprics13 2015 wlis gazrdili indikatori gvaCvenebs rom zianis Semcirebis programebi ufro metad iTvaliswinebs narkotikis momxmarebelTa saWiroebebs Tumca sasurvelia rom mocvis maCvenebeli mniSvnelovnad gaizardos strategiuli gegmis Tanaxmad 2018 wlisaTvis igegmeba rom erT momxmarebelze wliurad gacemuli Spricebis raodenoba 101-mde gaizardos

saqarTveloSi zianis Semcirebis dabalzRurblovani programebi xorcieldeba arasamTavrobo organizaciebis maT Soris saTemo organizaciebis mier programebis dafinansebaSi saxelmwifo ar monawileobs da isini srulad aris damokidebuli globaluri fondis grantze rac seriozul safrTxes uqmnis zianis Semcirebis programebis mdgradobas ucxoeTidan dafinansebis Sewyvetis SemTxvevaSi

12 testirebis indikatori daTvlilia programulad da ar warmoadgens centrebis mixedviT daTvlili indikatorebis meqanikur jams

13 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze saqarTvelos mTavroba 2016

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 39: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 39

91 amoReba

saqarTveloSi 2006-2015 wlebSi amoRebuli ZiriTadi narkotikuli saSualebebis odenobebi mocemulia cxrilSi 10 samwuxarod ar gagvaCnia monacemebi narkotikebis amoRebis epizodebis sixSiresTan dakavSirebiT da mocemul angariSSi warmodgenilia wlis manZilze amoRebuli ama Tu im narkotikis mxolod jamuri odenoba ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis raodenobis TvalsazrisiT tradiciulad kanafi liderobs kanafis produqtebi cxrilSi ori saxiT aris warmodgenili - kanafis mcenare da marixuana zogadad aRsaniSnavia kanafis produqtebis ukanono brunvidan amoRebis mzardi tendencia 2014 wels am TvalsazrisiT erTgvar rekords hqonda adgili - kanafis amoRebam 5 tonas miaRwia

bolo wlebis manZilze ganxorcielda sxvadasxva narkotikuli saSualebis ukanono brunvidan ramdenime rekorduli amoReba 2014 wels amoRebuli iqna 591 kg heroini 2015 wels amoiRes 60 kg amfetamini rogorc wesi eseTi msxvili amoRebebi aris erTi msxvili partiis dakavebis Sedegi umetes SemTxvevaSi narkotikebis msxvili partiebi romelTa amoReba SeZles qarTvelma samarTaldamcavebma ar iyo gamiznuli adgilobrivi (Sida) bazrisTvis da qveynis teritoria gamoyenebul iqna rogorc satranzito marSruti

9 narkotikuli saSualebebis bazari da narkodanaSauli

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 40: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201540

cxr

ili

10

2006

-201

5 w

leb

Si

uka

nono

br

unv

idan

amo

Reb

ul

i na

rko

tik

ul

i sa

Su

aleb

ebis

(su

fT

a ni

vTie

reb

ebis

) o

den

obe

bi (

saqa

rT

vel

os

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

201

5)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

her

oin

i (k

g)

859

161

512

11

505

171

047

029

117

6259

189

304

opi

umi

(kg

)0

220

140

050

120

090

090

010

050

210

07

mar

ixu

ana

(kg)

262

423

64

282

943

70

270

648

47

300

871

60

573

910

712

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

0_

kana

fi

(mc

enar

e) (k

g)

123

0364

85

415

610

025

268

888

91

210

721

777

542

08

199

46

meT

ado

ni (k

g)

002

021

032

029

003

000

30

040

009

014

009

subu

teq

si

(abi

)10

852

162

3213

757

702

22

815

303

177

71

678

__

amf

etam

ini

(gr

)0

0063

068

087

029

019

026

575

260

354

6

met

amf

etam

ini

(kg)

000

20

0004

000

20

003

000

80

002

000

10

003

006

024

mor

fin

i (k

g)

000

30

004

003

000

60

007

000

50

004

000

211

76

000

8

kod

eini

(kg)

003

001

003

229

114

fen

tan

ili

(kg

)0

0004

000

080

0009

dez

omo

rf

ini

(kg

)0

001

001

000

060

0002

koka

ini

(kg)

000

050

001

013

000

80

002

050

304

efed

rin

i (g

r)

119

102

368

759

186

101

079

000

015

000

3

eqst

azi

(md

ma)-

es

gr

0

0000

020

010

077

007

10

25

fse

vdo

efed

rin

i (g

r)

007

011

tr

amad

ol

i (k

g)

007

01

073

013

021

002

001

014

073

_

liz

erg

inis

mJ

ava

(LSD

) (g

r)

000

140

0019

000

15_

001

preg

abal

ini

(kg

)0

5915

47

75

yaya

Co (k

g)

202

028

139

38

222

54

bupr

eno

rf

ini

(kg)

025

002

13 - a

moR

ebu

li

bupr

eno

rf

inis

od

eno

bebi

naC

vene

bia

im s

axiT

ra

saxi

Tac

gva

wvd

ida

mona

cem

ebs

Sina

gan

saqm

eTa

sami

nist

ro

200

6-20

13 w

leb

Si

subu

teq

sis

od

eno

bebi

mo

cem

ul

ia a

bebS

i x

ol

o 2

014-

2015

wl

ebSi

- b

upr

eno

rf

ini

gram

ebSi

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 41: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 41

92 damzadeba da miwodeba

saqarTvelo narkotrafikis TalsazrisiT avRanuli heroinis gzaze mdebareobs qveynis SigniT organizebulad ar xdeba aralegaluri nivTierebebis warmoeba adgilobrivi moxmarebisTvis heroini Semodis azerbaijanidan da TurqeTidan aralegaluri buprenorfiniromelsac arasamedicino mizniT ineqciurad moixmaren - evropidan Tumca mcire zomis bdquosamzareuloebildquo kustaruli amfetaminis tipis stimulatorebisa (bdquovintildquo) da opioidebisTvis (dezomorfini bdquokrakadilildquo) dasamzadeblad sakmaod gavrcelebulia aRniSnuli kustaruli nivTierebebi ZiriTadad mzaddeba ineqciurad momxmarebelTa jgufebis mier piradi moxmarebisTvis garda amisa xelmisawvdomia adgilobrivi velurad mzardi kanafi romelic yvelaze gavrcelebuli aralegaluri narkotikia saqarTveloSi

93 axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis (romelsac saqarTveloSi bdquobiosldquo eZaxian) moxmarebasTan dakavSirebiT ukiduresad mwiri informacia aris xelmisawvdomi dReisaTvis ucnobia romel jgufebSi aris ufro metad gavrcelebuli am nivTierebebis moxmareba romel nivTierebebs moixmaren an ra gziT xdeba maTi mopoveba aRsaniSnavia rom zianis Semcirebis programebis beneficiarebSi bdquobiosldquo gasuli 30 dRis manZilze moxmarebis prevalentoba 17 iyo kerZo SemTxvevebidan miRebuli informaciis Tanaxmad bdquobioldquo SesaZloa ufro metad iyos popularuli axalgazrda asakis eqsperimentatorebsa da Ramis klubebis vizitorebs Soris

94 narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

uzenaesi sasamarTlos informaciiT 2015 wels narkodanaSaulis muxlebiT pirveli instanciis sasamarTloebSi ganxilul iqna 4022 saqme da ganaCeni gamotanili iqna 4126 piris mimarT iseve rogorc wina wlebSi narkodanaSaulTan mimarTebaSi sasamarTloebis mier ganxilul saqmeTa umetesoba sisxlis samarTlis or muxlze modis (273 da 26014) ganxilul saqmeTa 54 modis 273 muxlze 35 ki - 260-e muxlze tradiciulad narkodanaSaulTan dakavSirebuli saqmeebis gamoZiebisas farTod iqna gamoyenebuli saproceso garigebis meqanizmi - saqmeTa 65-Si aseve Cveulebisamebr ganaCenebis umetesobaSi (55) gamoyenebul iqna jarima rogorc ZiriTadi an damatebiTi sasjeli - ix cxrili 11

14 260 muxli iTvaliswinebs 6 Tvidan uvado patimrobas Semdegi qmedebebisTvis narkotikuli saSualebis misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba warmoeba SeZena Senaxva gadazidva gadagzavna an gasaReba muxli 273 - piradimoxmarebisaTvisnarkotikulisaSualebis misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba SeZena Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 42: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201542

cxr

ili

11

pir

vel

i in

stan

cii

s sa

sama

rT

lo

ebS

i 20

15 w

els

nar

kot

iku

l d

anaS

aul

Tan

dak

avS

ireb

ul

i (s

sk 3

3-e

Tav

i)

msj

avr

deb

ul

ebis

Ses

axeb

(sa

qar

Tve

lo

s u

zen

aesi

sas

amar

Tl

o 2

016)

ssk

muxl

ebi

ganx

ilu

lia

ga

naCe

nis

gamo

tan

iT

ganx

ilu

lia

sa

pro

ces

o

SeT

anxm

ebiT

msj

avr

deb

ul

Ta

rao

den

oba

gamotanilia gamamarTlebeli

ganaCeni

gamo

yene

bul

i sa

sjel

is R

oni

sZie

bebi

ganxilulia sasjelis dauniSnavad

Tavisuflebis aRkveTa

pirobiTi msjavri

jarima

jarima damatebiTi sasjelis saxiT

sazogadoebisTvis sasargeblo Sroma

ganTavisuflda amnistiiT

gadaedo ganaCenis aRsruleba

saqm

epi

ri

saqm

epi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

pir

ipi

ri

sul

402

24

126

260

42

680

411

015

135

71

728

821

139

019

76

11

260

139

51

477

108

01

143

147

06

766

615

7178

712

61

261

1-1

139

148

8186

148

1213

33

103

261

5960

5354

608

2428

2126

212

012

591

9212

05

779

3331

126

313

1512

1415

42

94

264

11

11

11

265

105

106

9596

105

129

678

541

273

219

02

194

119

11

194

219

13

460

878

669

390

184

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 43: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileT diagrama 10

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

95 administraciuli danaSauli

2015 wels gagrZelda narkologiur testirebaze gadayvanis klebis tendencia am wels iZulebiTi narkologiuri Semowmeba TiTqmis 2-jer nakleb adamians Cautarda 2013 welTan SedarebiT tradiciulad narkologiuri Semowmebis Sedegad narkotikebis moxmarebis faqti dadasturda SemTxvevaTa daaxloebiT erT mesamedSi - ixileT diagrama 11

43

2015 wels wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad naklebi adamiani iqna msjavrdebuli sisxlis samarTlis 260-e da 273-e muxlebis gamo agreTve Semcirda am muxlebiT gasamarTlebuli pirebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis rogorc sasjelis zomis gamoyeneba - ixileTdiagrama 10

GLDJUDPD 10 VDTDU7YHORV VLV[OLV VDPDU7OLV NRGHTVLV 260-H GD 273-H PX[OHEL7PVMDYUGHEXOL SLUHELV UDRGHQRELV GLQDPLND ZOHELV PL[HGYL7 2007-2014 ZZ(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 260-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 1919 2095 2193 2376 1849 1100 2336 2354 1470

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (260) 1552 1467 1649 1855 1135 598 1193 1515 766

ʳʹˇʨʭʸʫʬʩʻʲʰ 273-ʬ ʳʻˆʲʰʯ 2681 4423 3663 2517 1523 861 3553 4003 2191

ʳʨʯ ˀʵʸʰʹ ʶʨʺʰʳʸʵʩʨ (273) 775 1605 1340 874 403 220 435 972 460

0500

100015002000250030003500400045005000

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 44: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201544

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

96 momxmarebelTa momsaxureba cixeebSi

2016 wlis 1 ianvrisTvis penitenciur dawesebulebebSi ganTavsebuli iyo 9724 patimari (9406 mamakaci da 318 qali) specializebuli samkurnalo programa xelmisawvdomia sam penitenciur dawesebulebaSi meTadoniT detoqsikaciis programa muSaobs winasawari dakavebis izolatorebSi Tbilissa da quTaisSi amas garda centraluri penitenciuri hospitali patimrebs sTavazobs abstinenciaze orientirebul mkurnalobas 2015 wels 264 braldebulma da msjavrdebulma daasrula meTadoniT mxardaWerili detoqsikaciis Terapia 2015 wlis martidan pacients SeiZleba gaewios multidisciplinaruli gundis (fsiqologi nevrologi fsiqiatri narkologi) an uSualod eqim-narkologis konsultacia wlis ganmavlobaSi multidisciplinaruli gundis mier ganxorcielda 522 konsultacia xolo eqim-narkologis mier - 565 konsultacia saWiroebis SemTxvevaSi pacientebs CautardaT medikamentozuri mkurnaloba detoqsikaciis stacionaruli kursi gaiara 14 patimarma

GLDJUDPD 11 QDUNRWHVWLUHED GDGHEL7L GD XDURIL7L 6HGHJHEL 2006-2015ZOHEL(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ʫʨʫʬʩʰʯʰ 4014 17745 19302 11794 11348 8138 7627 22711 14005 9696

ʻʨʸʿʵʼʰʯʰ 1286 39255 23727 21498 22244 19040 12373 37485 36860 23372

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 45: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 45

qveyanaSi narkotikebis legalur brunvas aregulirebs 2002 wels miRebuli da 2012 wels ganaxlebuli saqarTvelos kanoni bdquonarkotikuli saSualebebis fsiqotropuli nivTierebebis prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxebldquo (ew bdquoCarCo kanonildquo) xolo narkotikebis aralegalur brunvas aregulirebs qveynis administraciul samarTaldarRvevaTa da sisxlis samarTlis kodeqsi aralegaluri narkotikuli saSualebebis moxmareba samarTaldarRvevaa orive am kodeqsis mixedviT

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad erTi wlis ganmavlobaSi samedicino daniSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT xolo gamonaklis SemTxvevebSi administraciul patimrobas 15 dRemde vadiT imave wels ganmeorebiT Cadenili analogiuri qmedeba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxlis Tanaxmad kvalificirebulia rogorc sisxlis samarTlis danaSauli

2007 wlidan qveyanaSi moqmedi bdquonarkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonisldquo Tanaxmad pirs romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina erTmeva mTeli rigi (maT Soris satransporto saSualebis marTvis saeqimo da saadvokato saqmianobis saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebis da aS) uflebebi es xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze sami an meti wlis vadiT

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narkotikuli saSualebebiT anda fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba narkotikuli saSualebebis aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba Senaxva warmoeba gasaReba qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detaluri informaciisTvis ix saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi narkotikuli danaSauli)

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli sanqciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoebebze romelTa Soris erT-erTia amoRebuli narkotikuli saSualeb(eb)is odenoba kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa odenobebs aregulirebs CarCo kanoni romelic adgens mcire did da gansakuTrebiT did odenobebs 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis amJamad qveyanaSi gavrcelebuli mTeli rigi narkotikuli saSualebebisaTvis (mag amfetamini metamfetamini da dezomorfini) mcire odenobebi kanoniT dadgenili ar aris da maTi nebismieri odenoba did odenobad kvalificirdeba

10 erovnuli narkokanonmdebloba

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 46: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201546

kustaruli dezomorfinis moxmarebis problemaze sapasuxod Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT 2014 wels CarCo kanonSi Sevida cvlilebebi rac iTva liswinebs sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas kodeinis efedrinis nore fedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wamlebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvaze sapasuxod 2014 wels ZalaSi Sevida kanoni bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss ris safuZvelzec ganxorcielda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis (kanonSi moyvanili qimiuri SenaerTebis 9 klasisa da 20 axali fsiqoaqtiuri nivTierebis) ukanono warmoebis Sesyidvis Senaxvisa da aS kriminalizacia

2006 wlidan qveyanaSi damkvidrda quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebis praqtika romelsac aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba 1244-278n gamocemuli saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze brZanebis Tanaxmad policias aqvs ufleba quCaSi daakavos moqalaqeebi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT Tu mas aqvs bdquosakmarisi safuZveli (narkotikuli Trobis) varaudisTvisldquo (2013 wlamde es formulirebuli iyo rogorc bdquogonivruli eWvildquo) rac ar aris mkafiod gansazRvruli da amdenad subieqturi interpretaciis saSualebas iZleva

narkotikebis moxmarebis SeZenisa Tu Senaxvis mizeziT dakavebul pirTa didi nawili axerxebs rom Tavidan airidos patomroba saproceso garigebis saSualebiT rac qveyanaSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia da xorcieldeba prokuraturis doneze Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia rogorc bdquodidi odenobaldquo ganurCevlad imisa Tu ra nivTierebaa sasjeli SesaZloa mravalwlian patimrobas gulisxmobdes

gTavazobT SemTxvevas praqtikidan rogorc zemoTqmulis ilustracias 2013 wels aRiZra sisxlissamarTlebrivi devnis saqme axalgazrda mamakacis winaaRmdeg romelsac dakavebisas 70 gr marixuana aRmouCines kanondeblobiT kvalificirebuli rogorc didi odenoba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvelze mamakacs piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimroba emuqreboda mis dasacavad organizebulma sazogadoebrivma kampaniam SeaCera kanonis aRsruleba bolo etapze saqmem saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gadainacvla romelmac 2015 wels daakmayofila moqalaqeebis mier saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli romelic 260-e muxlis meore nawilis bdquoaldquo punqts ixilavda rogorc antikonstituciurs am warmatebulma saqmem Secvala qveyanaSi narkokanomdeblobis aRsrulebis praqtika da 2015 wlidan 70 gramamde marixuanis SeZena-Senaxva aRar xdeba moqalaqeTa cixeSi Casmis safuZveli

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 47: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 47

saqarTveloSi dReisaTvis arsebuli damsjelobiTi samarTlebrivi CarCo ar iZleva dabalansebuli narkostrategiis cxovrebaSi gatarebis saSualebas tradiciulad qveynaSi narkostrategia mowodebis Semcirebasa da dasjaze metad aris orientirebuli vidre moTxovnis Semcirebasa da zrunvaze

erovnuli strategiis dokumenti - bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategialdquo romelic 2012 wels SemuSavebul iqna mravaluwyebrivi TanamSromlobis safuZvelze iusticiis saministros koordinaciiT EMCDDA-is eqspertebis SefasebiT Seesatyviseba saerTaSoriso standartebs da amndenad qmnis qveyanaSi dabalansebuli strategiuli midgomis cxovrebaSi gatarebis winapirobas misi ZiriTadi mimarTulebebia mowodebis Semcireba moTxovnis Semcireba zianis Semcireba stigmisa da diskriminaciis daZleva koordinacia da saerTaSoriso TanamSromloba aseve kvleva da informaciis analizi

bdquonarkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiisldquo dokumenti da mis safuZvelze 2013 wels SemuSavebuli 2013-2017 wlebis samoqmedo gegma damtkicebul iqna dargSi qveynis mTavari makoordinirebeli organos - narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSrisi sakoordinacio sabWos mier 2013 wels Tumca samoqmedo gegmis didi nawili (magaliTad prevenciis instituciuri meqanizmebis ganviTareba ganaTlebis sistemaSi) biujetiT uzrunvelyofili ar aris da ver xorcieldeba

samoqmedo gegmis Sesrulebis monitoringi ar xorcieldeba samTavrobo Tu arasamTavrobo uwyebebis mxridan amitom qveynis narkoviTarebis cvlilebaze misi ganxorcielebis gavlenaze msjelobisaTvis mtkicebulebebi ar moipoveba

11 erovnuli narkostrategia

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 48: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201548

narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo romelic Seiqmna 2011 wels saqarTvelos prezidentis brZanebiT qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobis wamyvani sakoordinacio meqanizmia sabWos mTavari funqciaa uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis ganxorcielebis procesSi sabWos koordinacias saqarTvelos iusticiis saministro axorcielebs samTavrobo uwyebebis garda sabWos muSaobaSi monawileoben ew mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso organizaciebis arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi sabWo aqtiurad moRvaweobda 2011-2014 wlebSi magram 2015 wlidan moyolebuli man Seanela aqtivoba da arc erTi sxdoma ar mouwvevia aseve Sewyda saubari narkotikebis erovnuli monitoringis centris daarsebazec rasac sabWo aqtiurad ganixilavda 2014 wels EMCDDA-s eqspertebTan erTad

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia - kidev erTi sakoordinacio meqanizmia romelic Seiqmna axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod bdquoaxali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxebldquo kanonis me-6 muxlisa da sami ministris erToblivi brZanebis15 safuZvelze komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi saWiroebisamebr iwveven eqspertebs

farmacevtuli bazris kontrolis samuSao jgufi romelic 2013 wlidan moqmedebs Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvelze erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia

saqarTvelos narkopolitikis erovnuli platforma samoqalaqo sazogadoebis mxridan inicirebuli koordinaciis erovnuli meqanizmia igi dafuZnebul iqna 2016 wels samoqalaqo aqtivistebis narkotikebis momxmarebelTa erovnuli qselis dargSi moRvawe arasamTavrobo organizaciebisa da eqspertebis mier platforma Seiqmna rogorc samoqalaqo sazogadoebis pasuxi qveyanaSi arsebul represiul narkopolitikaze misi misiaa xeli Seuwyos samoqalaqo sazogadoebis saTemo jgufebisa da eqspertebis CarTulobas narkotikebTan dakavSirebuli politikis formirebaSi da advokatireba gauwios efeqturi da humanuri politikis Camoyalibebasa da ganxorcielebas

15 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris saqarTelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba 34401-30147

12 sakoordinacio meqanizmebi

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 49: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 49

qveyanaSi ar arsebobs narkotikebTan dakavSirebuli samecniero kvlevebis raime Camoyalibebuli dRis wesrigi dargSi ganxorcielebuli kvlevebi rogorc wesi keTdeba saerTaSoriso donoris mier dafinansebuli ama Tu im konkretuli proeqtis farglebSi da asaxavs donoris daan proeqtis specifikur prioritetebs an saWiroebebs magaliTad aseT kvlevebs miekuTvneba globaluri fondis mier dafinansebuli proeqtis farglebSi ganxorcielebuli qceviTi zedamxedvelobis kvlevebi da faruli populaciis zomis gansazRvris kvlevebi agreTve 2015 wels ganxorcielebuli zogad mosaxleobaSi Tambaqos alkoholis da narkotikebis moxmarebis kvleva romelic amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli proeqtis nawili iyo am kvlevebis Sedegebi namdvilad mniSvnelovania profesiuli Temis da gadawyvetilebis mimRebi pirebis informirebisaTvis situaciis Sefasebisa da sapasuxo strategiebisa da RonisZebebis dagegmvisaTvis amgvari kvlevebis dafinanseba mas Semdeg rac saerTaSoriso dafinanseba aRar iqneba xelmisawvdomi kiTxvis niSnis qveSaa

iSviaT SemTxvevebSi qarTuli kvleviTi organizaciebi axerxeben saerTaSoriso kvleviTi grantebis mopovebas klinikuri anda qceviTi intervenciuli kvlevebis Casatareblad rogorc wesi aseTi proeqtebi xorcieldeba ucxoel partniorebTan (universitetebTan) TanamSromlobiT aseT SemTxvevaSi kvlevis fokusi gamomdinareobs qarTveli da ucxoeli partniorebis kvleviTi interesebidan da konkretuli sakiTxis Sesaswavlad saqarTveloSi arsebuli garemoebebidan sxva sityvebiT rom vTqvaT a) gamosakvlevi sagani (sakiTxi) unda iyos aqtualuri rogorc saqarTveloSi aseve sxva qveynebSi da b) kvlevis Sedegebi sainteresosasargeblo unda iyos saerTaSoriso auditoriisaTvis

kvlevebis adgilobrivi dafinanseba xelmisawvdomia SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis mier ganxorcielebuli samecniero sagranto konkursebis meSveobiT

saqarTveloSi ar arsebobs erovnuli samecniero Jurnali romelic narkotikebis moxmarebis sakiTxebze iqneboda fokusirebuli qarTveli mkvlevarebi samecniero publikaciebs rogorc wesi inglisurenovan saerTaSoriso JurnalebSi aqveyneben

13 narkotikebTan dakavSirebuli kvlevebi

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 50: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201550

diagrama 1 alkoholis miReba mTeli sicocxlis ukanaskneli 12 Tvis ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 11

diagrama 2 sxvadasxva sasmelis miReba ukanaskneli 30 dRis ganmavlobaSi sqesis mixedviT (procentuli maCvenebeli) (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 12

diagrama 3 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 4 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi TTpd intervenciis monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 22

diagrama 5 bolo 30 dReSi ganxorcielebul ineqciaTa raodenoba Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 23

diagrama 6 bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli saSualebebi Snp monawileTa Soris (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 24

diagrama 7 aivSidsis incidentoba saqarTveloSi 2006-2015 wlebi (Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016) 27

diagrama 8 aiv infeqciis axali SemTvevebi gadacemis gzebis mixedviT saqarTvelo 2010-2015 (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 28

diagrama 9 2003-2015 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT-is programebSi namkurnalevi pacientebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 34

diagrama 10 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 43

diagrama 11 narkotestireba dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi 2006-2015 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2016) 44

cxrilebisa da diagramebis CamonaTvali

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 51: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 51

cxrili 1 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvis da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) 13

cxrili 2 cxovrebis manZilze bolo 12 Tvisa da 30 dRis manZilze fsiqoaqtiurinarkotikuli saSualebebis moxmarebis Sewonili maCveneblebi (alternativa jorjia 2016) 14

cxrili 3 saqarTveloSi Catarebuli narkotikebis ineqciur momxmarebelTa populaciis zomis ganmsazRvreli kvlevebi 21

cxrili 4 abstinenciaze orientirebul samkurnalo programebSi CarTuli pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2013-2015 wlebSi(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 25

cxrili 5 2015 wels abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi CarTul pirTa ganawileba asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT(daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b) 26

cxrili 6 narkotikuli saSualebebiT zedozirebis Sedegad gardacvlil pirTa raodenoba wlebis mixedviT (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016) 31

cxrili 7 zianis Semcirebis saqarTelos qselis mier mowodebuli 2014-2015 wlebSi letaluri da araletaluri zedozirebis monacemebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 32

cxrili 8 abstinenciaze orientirebuli mkurnalobis uzrunvelmyofi 7 specializebuli klinika 34

cxrili 9 zianis Semcirebis programebis mier mocvis maCveneblebi (zianis Semcirebis saqarTvelos qseli 2015) 37

cxrili 10 2006-2015 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) odenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015) 40

cxrili 11 pirveli instanciis sasamarTloebSi 2015 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli (ssk 33-e Tavi) msjavrdebulebis Sesaxeb (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016) 42

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 52: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201552

aiv 27 28 35 36 37

alkoholi 11 12 13 14 17 49

ambulatoriuli 25 33 35

amoReba 39

amfetamini 26 39 40 45

arasamTavrobo 33 38 48

arasrulwlovani 18

bavSvebi 18

bio 12 18 19 23

buprenorfini 25 40

ganaTlebisa da mecnierebis saministro 10 18 19

dabalzRurblovani 38

danaSauli 18 41 45

dafinanseba 38 49

detoqsikacia 33 35

evrokavSiri 11

evropis narkotikebisa da wamaldamokidebulebis monitoringis centri 20

eqstazi 12 13 40

zianis Semcireba 47

zogadi mosaxleobis gamokiTxva 13

Tambaqo 11 13 17 49

incidentoba 27

iusticiis saministro 18 48

kanafi 12 13 14 23 40

kanoni 32 33 45 46

kvleva 11 14 21 47 49

kodeini 40 46

kokaini 13 20 26 40

konsultireba 36

koordinacia 47 48

marixuana 40 46

maRali riskis moxmareba 20

indeqsi

meTadoni 25 26 40

metamfetamini 26 45

mizanmimarTuli prevencia 18

mkurnaloba 25 27 30 33

msjavrdebuli 43

narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili 31

opioidebi 26 35

parlamenti 46

polinarkomania 26

policia 46

prevalentoba 20

prevencia 17 18 30

saministro 17 18 25 40 44 46 48

samoqmedo gegma 47

sasamarTlo 31 42 43 46

saskolo 11

skola 11 18

stacionaruli 25 33 35

suboqsoni 26 35

subuteqsi 40

floba 9 45

fsevdoefedrini 40 46

fsiqosocialuri reabilitacia 33

fsiqotropuli 6 9 14 45

Sefaseba 21

Sidsi 21 27 35 36 38

Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 46 48

CanacvlebiTi Terapia 33 35

cixe 46

hepatiti 28 29 30

heroini 13 25 39 40

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 53: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

narkoviTareba saqarTveloSi 53

YLQMLOLD Lia 0XD]]DP 1DVUXOODK David Sergeenko Tengiz Tsertsvadze LRUJL Kamkamidze Maia XWVDVKYLOL Amiran DPNUHOLG]H et al 2016 ldquoNational Progress Towards Hepatitis C Elimination - HRUJLD 2015-2016rdquo Morbidity and Mortality HHNO Report 005 65 (41) 1132ndash35 doihttpdxdoiorg1015585mmwrmm6541a2

UNODC 2015 ldquoInternational Standards on UXJ Use Preventionrdquo Vienna

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a axalgazrdebSi alkoholis Tambaqosa da sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebis erovnuli kvleva

mdashmdashmdash 2015b statistikuri cnobari Tbilisi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli programuli monacemebi 2015 Tbilisi

kirTaZe irma oTiaSvili daviT tabataZe mzia 2016 fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis kvleva zogad mosaxleobaSi USAID da CzDA dafinansebuli proeqti adiqciis kvlevebis ganviTareba saqarTveloSi Tbilisi

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2016 leva Tbilisi

narkoviTareba saqarTveloSi 2014 Tbilisi

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2016a

mdashmdashmdash 2016b httpwwwmesgovgecontentphpid=6039amplang=geo

saqarTvelos mTavroba 2016 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N326 aivSidsis prevenciisa da kontrolis 2016-2018 wlebis erovnuli strategiis damtkicebis Taobaze Tbilisi saqarTvelo

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul saqmeTa saministro 2016

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo 2016 saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tbilisi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015 Tbilisi

Sidsis centri statistikuri monacemebi 2016 Tbilisi

janmrTelobis dacva mokle statistikuri mimoxilva 2016 Tbilisi

bibliografia

wliuri angariSi 201554

Page 54: Cover 2015 GE · 2 wliuri angariSi 2015 avtorebi: sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti irma kirTaZe

wliuri angariSi 201554