cover final - 1kesyp-a.thess.sch.gr1kesyp-a.thess.sch.gr/files/erg/EPETIRIDA2005.pdf · eιρήνη k ουρούνη ... ρειακό αλλά και τοπικό επίπεδο είναι

¶∞ƒ∞∆∏ƒ∏∆∏ƒπ√

∞¶∞™Ã√§∏™∏™

∂ƒ∂À¡∏∆π∫∏

¶§∏ƒ√º√ƒπ∫∏ ∞.∂.

∂¶∂∆∏ƒπ¢∞

∞°√ƒ∞™

∂ƒ°∞™π∞™

¶EPIºEPEIE™ & NOMOI

2005

NOEMBPIO™ 2005

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚ∆ΟΣΗΣ

Eπιµέλεια

έκδοσης: Ολυµπία Καµινιώτη

Συγγραφείς: Nατάσα Xάραρη Κεφάλαιο 1Σταύρος ΓαβρόγλουΚεφάλαιo 2Θεοδότη ΣκοπελίτουΚεφάλαιο 3Oλυµπία KαµινιώτηΚεφάλαιo 4-5Θεόδωρος Παλυβός & Mιχάλης XλέτσοςΚεφάλαιo 6

Επεξεργασία

στατιστικών

στοιχείων: Σταύρος ΓαβρόγλουOλυµπία ΚαµινιώτηEιρήνη KουρούνηΘεοδότη ΣκοπελίτουΧρύσα ΤαµπακάκουΑντρέας ΤσουραπάςΙωάννα ΧαραλάµπουςNατάσα Xάραρη

ISSN: 17 90 2363

Αθήνα, Nοέµβριος 2005

¶∞ƒ∞∆∏ƒ∏∆∏ƒπ√

∞¶∞™Ã√§∏™∏™

∂ƒ∂À¡∏∆π∫∏

¶§∏ƒ√º√ƒπ∫∏ ∞.∂.

∂¶∂∆∏ƒπ¢∞

∞°√ƒ∞™

∂ƒ°∞™π∞™

¶EPIºEPEIE™ & NOMOI

2005

NOEMBPIO™ 2005

¶ƒ√§√°√™ ÛÂÏ. 11

∂π™∞°ø°∏ 13

∫∂º∞§∞π√ ¶ƒø∆√: ¢HMO°PAºIKA ¢E¢OMENA ANA ¶EPIºEPEIA KAI NOMO1.1 ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ 16

1.2 µ·ÛÈÎÔ› ‰ËÌÔÁÚ·ÊÈÎÔ› ‰Â›ÎÙÂ˜ 17

1.3 ∫·Ù·ÓÔÌ‹ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ·Ó¿ Ê‡ÏÔ, ËÏÈÎ›·, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Â›Â‰Ô Î·È ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· 23

1.3.1 ∫·Ù·ÓÔÌ‹ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ·Ó¿ Ê‡ÏÔ, ËÏÈÎ›· Î·È ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· 23

1.3.2 ∫·Ù·ÓÔÌ‹ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Î·Ù¿ Ê‡ÏÔ, Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ Î·È ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· 42

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· 53

∫∂º∞§∞π√ ¢∂À∆∂ƒ√: ¢IA™TA™EI™ A¶A™XO§H™H™2.1 ª¤ÁÂıÔ˜ ÙË˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 56

2.2 £¤ÛË ÛÙÔ Â¿ÁÁÂÏÌ· 58

2.3 ∫Ï¿‰ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ 60

2.4 ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ¤˜ ÂÈ‰ÈÎfiÙËÙÂ˜ 63

2.5 ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi Â›Â‰Ô 65

2.6 ªÂÚÈÎ‹ ··Û¯fiÏËÛË 67

2.7 ¶ÚÔÛˆÚÈÓ‹ ∞·Û¯fiÏËÛË 70

∫∂º∞§∞π√ ∆ƒπ∆√: ™YN£E™H TH™ A¶A™XO§H™H™ KAI ¢IA™TA™EI™ EYE§I•IA™ ™TI™ 13 ¶EPIºEPEIE™ KAI ™TO ™YNO§O TH™ XøPA™3.1 ™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 73

3.2 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ Î·È £Ú¿ÎË˜ 76

3.3 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∫ÂÓÙÚÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ 78

3.4 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ¢˘ÙÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ 80

3.5 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∏Â›ÚÔ˘ 82

3.6 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· £ÂÛÛ·Ï›·˜ 84

3.7 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· πÔÓ›ˆÓ ¡‹ÛˆÓ 86

3.8 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ¢˘ÙÈÎ‹˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ 88

3.9 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ™ÙÂÚÂ¿˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 90

3.10 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∞ÙÙÈÎ‹˜ 92

3.11 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘ 94

3.12 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· µÔÚÂ›Ô˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ 96

3.13 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ¡ÔÙ›Ô˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ 98

3.14 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∫Ú‹ÙË˜ 100

∫∂º∞§∞π√ ∆∂∆∞ƒ∆√: E°°E°PAMENH ANEP°IA ™TO ™YNO§O TH™ XøPA™ KAI ™TOY™ NOMOY™ ™YMºøNA ME TA ™TOIXEIA TOY OAE¢4.1 ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ 104

4.2 ™˘ÓÔÏÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓË˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ 105

4.3 ∫·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÛÙÔÓ √∞∂¢ Î·Ù¿ Ê‡ÏÔ 106

4.4 ∏ÏÈÎÈ·Î‹ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÛÙÔÓ √∞∂¢ 107

4.5 ∫·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÛÙÔÓ √∞∂¢ Î·Ù¿ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Â›Â‰Ô 109

4.6 ∫·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÛÙÔÓ √∞∂¢ Î·Ù¿ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹ Î·ÙËÁÔÚ›· 112

4.7 ∫·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÛÙÔÓ √∞∂¢ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ·ÓÂÚÁ›·˜ 115

4.8 ∫·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ Î·Ù¿ ÓÔÌfi 116

4.8.1 °ÂÓÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· 116

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞

4.8.2 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∞ÙÙÈÎ‹˜ 121

4.8.3 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ™ÙÂÚÂ¿˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 122

4.8.3.1 ¡ÔÌfi˜ µÔÈˆÙ›·˜ 122

4.8.3.2 ¡ÔÌfi˜ ∂‡‚ÔÈ·˜ 122

4.8.3.3 ¡ÔÌfi˜ ºıÈÒÙÈ‰Ô˜ 123

4.8.4 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· £ÂÛÛ·Ï›·˜ 124

4.8.4.1 NÔÌfi˜ §¿ÚÈÛ·˜ 124

4.8.4.2 NÔÌfi˜ M·ÁÓËÛ›·˜ 125

4.8.4.3 NÔÌfi˜ TÚÈÎ¿ÏˆÓ 125

4.8.4.4 NÔÌfi˜ K·Ú‰›ÙÛ·˜ 126

4.8.5 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∏Â›ÚÔ˘ 127

4.8.5.1 NÔÌfi˜ Iˆ·ÓÓ›ÓˆÓ 127

4.8.5.2 NÔÌfi˜ ÕÚÙ·˜ 128

4.8.5.3 NÔÌfi˜ ¶ÚÂ‚¤˙Ë˜ 128

4.8.5.4 NÔÌfi˜ £ÂÛÚˆÙ›·˜ 129

4.8.6 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ¢˘ÙÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ 130

4.8.6.1 NÔÌfi˜ KÔ˙¿ÓË˜ 130

4.8.6.2 NÔÌfi˜ ºÏÒÚÈÓ·˜ 131

4.8.6.3 NÔÌfi˜ °ÚÂ‚ÂÓÒÓ 131

4.8.7 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∫ÂÓÙÚÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ 132

4.8.7.1 NÔÌfi˜ £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË˜ 132

4.8.7.2 NÔÌfi˜ X·ÏÎÈ‰ÈÎ‹˜ 133

4.8.7.3 NÔÌfi˜ KÈÏÎ›˜ 134

4.8.7.4 NÔÌfi˜ ¶¤ÏÏ·˜ 134

4.8.7.5 NÔÌfi˜ ¶ÈÂÚ›·˜ 135

4.8.7.6 NÔÌfi˜ HÌ·ı›·˜ 136

4.8.7.7 NÔÌfi˜ ™ÂÚÚÒÓ 137

4.8.8 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ Î·È £Ú¿ÎË˜ 137

4.8.8.1 NÔÌfi˜ K·‚¿Ï·˜ 137

4.8.8.2 NÔÌfi˜ ¢Ú¿Ì·˜ 138

4.8.8.3 NÔÌfi˜ •¿ÓıË˜ 139

4.8.8.4 NÔÌfi˜ PÔ‰fiË˜ 140

4.8.8.5 NÔÌfi˜ Œ‚ÚÔ˘ 140

4.8.9 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· µÔÚÂ›Ô˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ 141

4.8.9.1 NÔÌfi˜ §¤Û‚Ô˘ 141

4.8.10 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ¡ÔÙ›Ô˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ 142

4.8.10.1 NÔÌfi˜ K˘ÎÏ¿‰ˆÓ 142

4.8.10.2 NÔÌfi˜ ¢ˆ‰ÂÎ·Ó‹ÛÔ˘ 143

4.8.11 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· πÔÓ›ˆÓ ¡‹ÛˆÓ 143

4.8.11.1 NÔÌfi˜ K¤ÚÎ˘Ú·˜ 143

4.8.12 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ¢˘ÙÈÎ‹˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 144

4.8.12.1 NÔÌfi˜ A¯·˝·˜ 144

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞

4.8.12.2 NÔÌfi˜ AÈÙˆÏÔ·Î·ÚÓ·Ó›·˜ 145

4.8.12.3 NÔÌfi˜ HÏÂ›·˜ 146

4.8.13 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘ 146

4.8.13.1 NÔÌfi˜ KÔÚÈÓı›·˜ 146

4.8.13.2 NÔÌfi˜ AÚÁÔÏ›‰·˜ 147

4.8.13.3 NÔÌfi˜ AÚÎ·‰›·˜ 148

4.8.13.4 NÔÌfi˜ MÂÛÛËÓ›·˜ 149

4.8.13.5 NÔÌfi˜ §·ÎˆÓ›·˜ 149

4.8.14 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∫Ú‹ÙË˜ 150

4.8.14.1 NÔÌfi˜ HÚ·ÎÏÂ›Ô˘ 150

4.8.14.2 NÔÌfi˜ X·Ó›ˆÓ 151

4.8.14.3 NÔÌfi˜ §·ÛÈı›Ô˘ 152

4.8.14.4 NÔÌfi˜ PÂı‡ÌÓÔ˘ 152

4.9. ™‡ÓÔ„Ë Î·È Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· 153

∫∂º∞§∞π√ ¶EM¶TO: ANEP°IA ™TO ™YNO§O TH™ XøPA™ KAI ™TI™ ¶EPIºEPEIE™ ™YMºøNA ME TA ™TOIXEIA TH™ EPEYNA™EP°ATIKOY ¢YNAMIKOY

5.1 ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ 158

5.2 ¢È¿ÚıÚˆÛË ÙË˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜ 159

5.3 ∞ÓÂÚÁ›· ÛÙÈ˜ ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ 159

5.3.1 ∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 161

5.3.2 ∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 161

5.3.3 ¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 161

5.3.4 ◊ÂÈÚÔ˜ 161

5.3.5 £ÂÛÛ·Ï›· 162

5.3.6 πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 162

5.3.7 ¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 162

5.3.8 ™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 163

5.3.9 ∞ÙÙÈÎ‹ 163

5.3.10 ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 163

5.3.11 µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 164

5.3.12 ¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 164

5.3.13 ∫Ú‹ÙË 164

5.4 ™‡ÓÔ„Ë Î·È Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· 164

∫∂º∞§∞π√ EKTO: ¢IEPEYNH™H TH™ Y¶AP•H™ OIKONOMIKH™ ™Y°K§I™H™ META•Y TøN NOMøN KAI TøN ¶EPIºEPEIøN TH™ E§§A¢A™ THN¶EPIO¢O 1970 - 2002

6.1 ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ 168

6.2 ™‡ÓÙÔÌË ıÂˆÚËÙÈÎ‹ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙË˜ ¤ÓÓÔÈ·˜ ÙË˜ Û‡ÁÎÏÈÛË˜ 169

6.3 MÂÏ¤ÙÂ˜ ÁÈ· ÙËÓ ‡·ÚÍË Û‡ÛÁÎÏÈÛË˜ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙË˜ EÏÏ¿‰·˜ 171

6.4 EÌÂÈÚÈÎ‹ ÌÂÏ¤ÙË ‡·ÚÍË˜ Û‡ÁÎÏÈÛË˜ 171

6.4.1 ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÙË˜ ‡·ÚÍË˜ Û-Û‡ÁÎÏÈÛË˜ 171

6.4.2 ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÙË˜ ‡·ÚÍË˜ ‚-Û‡ÁÎÏÈÛË˜ 174

6.5 ™˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· 176

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· 177

¶APAPTHMA KEºA§AIOY 5 179

¶APAPTHMA KEºA§AIOY 6 209

10

11

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Για τη χάραξη πολιτικών για την αγορά εργασίας απαιτείται συστηµατική ανάλυση των δεδοµένων τηςαγοράς εργασίας και µελέτη των προσδιοριστικών παραγόντων αλλά και των επιπτώσεών τους σε άλλαµεγέθη. Η ύπαρξη αξιόπιστης και ολοκληρωµένης πληροφόρησης για την αγορά εργασίας σε περιφε-ρειακό αλλά και τοπικό επίπεδο είναι αναγκαία για το σχεδιασµό, τη σωστή εφαρµογή και την αποτί-µηση των εν λόγω πολιτικών.

Η συλλογή, ταξινόµηση και επεξεργασία των πληροφοριών στον τοµέα της αγοράς εργασίας αποτελείένα από τους βασικούς στόχους του ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΛΗ-ΡΟΦΟΡΙΚΗ ΑΕ (ΠΑΕΠ ΑΕ).

Μέχρι σήµερα, στα πλαίσια της προσπάθειά µας για καλύτερη και σωστότερη αποτύπωση της αγοράςεργασίας, έχουµε προχωρήσει στις ετήσιες εκδόσεις της ΕΠΕΤΗΡΙ∆ΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2002,2003 και 2004 και της ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΕΤΗΡΙ∆ΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2004.

Η «Επετηρίδα Αγοράς Εργασίας: Περιφέρειες και Νοµοί» 2005 αποτελεί µία από τις τακτικές εκδόσειςτης ∆ιεύθυνσης Ερευνών και Μελετών της ΠΑΕΠ Α.Ε.. Στην έκθεση αυτή δίνεται έµφαση στην ανάλυ-ση των στοιχείων της αγοράς εργασίας σε επίπεδο περιφέρειας και νοµού. Η εν λόγω έκδοση συµ-βάλλει στην προσπάθεια χαρτογράφησης της αγοράς εργασίας σε αναλυτικό γεωγραφικό επίπεδο εξε-τάζοντας θέµατα δηµογραφικά, κοινωνικά, οικονοµικά, τα χαρακτηριστικά της απασχόλησης και τηδιάρθρωση της ανεργίας.

Επίσης, διερευνάται – όπως ακριβώς είχε αποτελέσει δέσµευσή µας στην ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΠΕΤΗΡΙ∆ΑΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2004 – το θέµα της οικονοµικής σύγκλισης των νοµών και περιφερειών της χώρας.

Στη συγκεκριµένη θεµατική ενότητα δίνεται συνεχώς µεγαλύτερη βαρύτητα στοχεύοντας στον εντοπι-σµό των αδυναµιών και διαµορφώνοντας προτάσεις ώστε αυτές να αρθούν.

Βασίλης Ντερτιλής

Πρόεδρος και ∆ιευθύνων Σύµβουλος

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα θέµατα της αγοράς εργασίας παραµένουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο των πολιτώνκαι των κοινωνικών οµάδων που τους εκπροσωπούν όσο και των φορέων που σχεδιάζουν και υλο-ποιούν πολιτικές σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Η απασχόληση, η ανεργία αλλά και τα ποιοτικάχαρακτηριστικά αυτών των µεγεθών επηρεάζουν την ατοµική οικονοµική και κοινωνική ευηµερία.Επηρεάζονται από διάφορες παραµέτρους, η σηµασία των οποίων προβάλλεται συχνά µε διαφορε-τική βαρύτητα ανάλογα µε την ιδεολογική τοποθέτηση του ατόµου ή του φορέα που παραθέτει τιςαπόψεις του για τα θέµατα αυτά. Η αλληλοεπίδραση των εργασιακών, των οικονοµικών και άλλωνπαραµέτρων αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στα κείµενα τηςοποίας τα εργασιακά θέµατα δεν παρουσιάζονται αυτόνοµα αλλά σε συνάρτηση µε άλλα θέµατα(οικονοµικά, περιφερειακά, κλπ). Οι πολιτικές που θα επιλεγούν κάθε φορά είναι βέβαια και αυτέςσυνάρτηση πολλών παραγόντων και κυρίως του συσχετισµού δυνάµεων στην πολιτική αρένα.Πάντως η παροχή αναλυτικής – κατά το δυνατόν – πληροφόρησης – συµβάλλει στην αντικειµενι-κότερη παρουσίαση των εξελίξεων και δίνει τη δυνατότητα στους φορείς που σχεδιάζουν πολιτικέςνα αξιοποιήσουν την πληροφόρηση αυτή. Η ∆ιεύθυνση Ερευνών και Μελετών του ΠαρατηρητηρίουΑπασχόλησης Ερευνητική – Πληροφορική Α.Ε. εκδίδει για δεύτερο συνεχές έτος την ΕπετηρίδαΑγοράς Εργασίας – Περιφέρειες και Νοµοί στην προσπάθειά του να παρέχει αντικειµενική πληρο-φόρηση για θέµατα αγοράς εργασίας σε επίπεδο περιφέρειας και νοµού.

Συγκεκριµένα η παρούσα έκδοση απαρτίζεται από έξι κεφάλαια στα οποία παρουσιάζονται διάφο-ρα θέµατα για την αγορά εργασίας σε επίπεδο περιφέρειας και όπου είναι δυνατόν σε επίπεδο νοµούαξιοποιώντας διάφορες πηγές πληροφόρησης. Θεωρούµε ότι η αποτελεσµατική χάραξη των πολιτι-κών για την αγορά εργασίας απαιτεί περιφερειακή τουλάχιστον πληροφόρηση για σειρά θεµάτωνλόγω των σηµαντικών διαφοροποιήσεων που παρατηρούνται ως προς βασικά µεγέθη στις περιφέ-ρειες και τους νοµούς. Θα πρέπει επίσης να σηµειωθεί ότι σε ορισµένα κεφάλαια η παρουσίαση τωνθεµάτων ακολουθεί ορισµένα πρότυπα της προηγούµενης έκδοσης ώστε να είναι δυνατή η σύγκρι-ση των διαχρονικών δεδοµένων που παρατίθενται.

Στο πρώτο κεφάλαιο της παρούσας έκδοσης περιγράφονται οι δηµογραφικές εξελίξεις στο σύνολοτης χώρας και στις περιφέρειες. Παρουσιάζονται βασικοί δηµογραφικοί δείκτες αξιοποιώντας ταστοιχεία της ΕΣΥΕ. Από την παρουσίαση αυτή φαίνεται ότι η περιφερειακή διάσταση των δηµο-γραφικών εξελίξεων είναι συχνά πιο σηµαντική από ότι ο εθνικός χαρακτήρας των εξελίξεων αυτών.Εξετάζονται η ηλικιακή και η εκπαιδευτική κατανοµή του πληθυσµού ανά φύλο και περιφέρεια δια-χρονικά και οι επιπτώσεις των µεταβολών στις κατανοµές αυτές για την αγορά εργασίας.

Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται ορισµένες βασικές διαστάσεις της απασχόλησης για τις 13γεωγραφικές περιφέρειες της επικράτειας καθώς και για το σύνολο της χώρας. Πηγή όλων των στοι-χείων είναι η Έρευνα Εργατικού ∆υναµικού της ΕΣΥΕ. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται αφορούν τοναριθµό των απασχολουµένων, τη θέση των απασχολουµένων στο επάγγελµα, την κλαδική διάρθρω-ση της απασχόλησης, την κατανοµή των επαγγελµατικών ειδικοτήτων στην απασχόληση, το εκπαι-δευτικό επίπεδο των απασχολουµένων, και τη διάχυση και τον χαρακτήρα της µερικής απασχόλησης.

Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζονται η σύνθεση και οι εξελίξεις των διαφόρων µορφών απασχόλησης,επικεντρώνοντας στις ευέλικτες µορφές απασχόλησης τόσο για το σύνολο της χώρας όσο και τις13 διοικητικές περιφέρειες. Εξετάζονται οι µεταβολές στη διάθρωση των µορφών της απασχόλησηςτην τελευταία δεκαετία, θεωρώντας την πλήρη και αορίστου χρόνου ως την κανονική µορφή απα-σχόλησης, ενώ στην κατηγορία των ευέλικτων µορφών, εκτός από τις τυπικές µορφές ευελιξίας που

συνιστούν η µερική και προσωρινή απασχόληση, εντάσσεται και η εργασία των αυτοαπασχολουµένων,διότι οι συνθήκες και οι όροι κάτω από τους οποίους ασκείται η συγκεκριµένη µορφή εργασίας και οιοποίοι αφορούν την σταθερότητα και ασφάλεια της απασχόλησης και τη διαχείριση του χρόνου εργα-σίας, θεωρούνται ότι συνιστούν παράγοντες ευελιξίας.

Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζουµε τα δηµογραφικά κυρίως χαρακτηριστικά των εγγεγραµµένωνανέργων σε επίπεδο περιφέρειας και νοµού για τέσσερις χρονικές στιγµές: Ιούνιος 2004, Σεπτέµβριος2004,∆εκέµβριος 2004 και Απρίλιος 2005. Τα στοιχεία της εγγεγραµµένης ανεργίας παρέχουν χρήσι-µη πληροφόρηση για το µέγεθος της εγγεγραµµένης ανεργίας σε τοπικό επίπεδο καθότι δεν υπάρχειαυτή τη στιγµή άλλη διαθέσιµη πηγή διαχρονικής πληροφόρησης για την ανεργία σε τοπικό επίπεδο(επίπεδο νοµού ή και αναλυτικότερο επίπεδο).

Στο πέµπτο κεφάλαιο παρουσιάζονται η εικόνα της ανεργίας στις περιφέρειες της χώρας σύµφωνα µετα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού ∆υναµικού της ΕΣΥΕ. Εξετάζεται ο βαθµός στον οποίο κάθε περι-φέρεια πλήττεται από την ανεργία χρησιµοποιώντας τους δείκτες ανεργίας και µακροχρόνιας ανεργίαςγια το σύνολο του εργατικού δυναµικού κάθε περιφέρειας αλλά και για επιµέρους οµάδες αυτού.

Στο έκτο κεφάλαιο διερευνάται η ύπαρξη οικονοµικής σύγκλισης µεταξύ των περιφερειών και τωννοµών της Eλλάδος τόσο για την περίοδο 1970 - 2002, όσο και για τις υποπεριόδους: α) 1970 - 1981,1981 - 2002, β) 1970 - 1990, 1990 - 2002.

Ολοκληρώνοντας αυτό το εισαγωγικό σηµείωµα θα ήθελα να ευχαριστήσω όσους συνέβαλαν στηνολοκλήρωση της παρούσας έκδοσης.

Ολυµπία Καµινιώτη

Υπεύθυνη για την επιµέλεια της έκδοσης

∆ιευθύντρια Ερευνών και Μελετών ΠΑΕΠ Α.Ε.

∫∂º∞§∞π√

¶ƒø∆√

¢HMO°PAºIKA

¢E¢OMENA

ANA ¶EPIºEPEIA

KAI NOMO

1

1.1 EIΣAΓΩΓH

Η µεταπολεµική περίοδος στην Ελλάδα είναι περίο-δος ραγδαίων κοινωνικο-οικονοµικών αλλαγών, γεγο-νός που συντελεί στη µεταβολή των κοινωνικών καιδηµογραφικών δοµών και προσδιορίζει την αναπαρα-γωγική συµπεριφορά του πληθυσµού. Το δηµογραφικότοπίο το οποίο αναµένεται ότι θα επικρατήσει στηνΕλλάδα τα επόµενα χρόνια, θα είναι σε σηµαντικόβαθµό αποτέλεσµα των µεταβολών που παρατηρήθη-καν κατά το παρελθόν στα τρία βασικά δηµογραφικάφαινόµενα, τη γονιµότητα, τη θνησιµότητα και τη µετα-νάστευση. Οι µεταβολές αυτές οδήγησαν σε σταδιακήεπιβράδυνση του ρυθµού φυσικής αύξησης του πλη-θυσµού, στην ενδυνάµωση του ρόλου της διεθνούςµετανάστευσης στη συνολική αύξηση του πληθυσµούκαθώς και σε σηµαντικές µεταβολές στην κατά ηλικίαδιάρθρωσή του. Η σηµαντική µείωση της γεννητικότη-τας που παρατηρείται στη χώρα µας, όπως και σεάλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει επιφέρει αλλαγές στηνηλικιακή κατανοµή του πληθυσµού, πράγµα που συνε-πάγεται αναπόφευκτες επιπτώσεις στο εργατικό δυνα-µικό, στο σύστηµα υγείας, στον αριθµό των συνταξι-ούχων στο ασφαλιστικό σύστηµα, στην παιδεία και σεάλλους τοµείς.

Η Ελλάδα όπως και οι περισσότερες ανεπτυγµένεςχώρες προβλέπεται ότι τις επόµενες δεκαετίες θααντιµετωπίσει σηµαντικές δηµογραφικές αλλαγές οιοποίες αναµένεται να επηρεάσουν σε µεγάλη έκτασητην οικονοµία και την κοινωνία ως σύνολο. Οι δηµο-γραφικές αυτές αλλαγές αποτελούν απόρροια τριώνβασικών τάσεων1:

1. Συνεχής επιµήκυνση της διάρκειας ζωής: Είναι τοαποτέλεσµα της σηµαντικής προόδου σε θέµαταυγείας και ποιότητας ζωής, το προσδόκιµο επι-βίωσης µε καλή υγεία αυξάνεται διαρκώς. Η πρό-οδος αυτή θα πρέπει να συνεχισθεί και να συνο-δευτεί µε µείωση των αποκλίσεων µεταξύ προσ-δόκιµου επιβίωσης ανδρών και γυναικών. Στηνίδια οικογένεια µπορούν πλέον να συνυπάρχουντέσσερις γενιές µε τη διαφορά ότι τα άτοµα τηςσηµερινής οικογένειας παρουσιάζουν µεγαλύτε-

16

1. Green Paper "Confronting demographic change: a new solidaritybetween the generations", Brussels 16.3.2005

¢HMO°PAºIKA

¢E¢OMENA

ANA ¶EPIºEPEIA

KAI NOMO

ρη κινητικότητα και δεν κατοικούν κάτωαπό την ίδια στέγη όπως συνέβαινε στοπαρελθόν.

2. Έως το 2030 θα γίνει αισθητή η αύξηση τωνγενεών ηλικίας άνω των 60 ετών, όταν τα παι-διά του "baby boom" θα φθάσουν σ’ αυτή τηνηλικία.

3. Συνεχιζόµενη υπογεννητικότητα: Οι γενιέςτου "baby boom" απέκτησαν λιγότερα παιδιάαπό τις προηγούµενες. Υπάρχουν διάφοροιπαράγοντες που εξηγούν τα χαµηλά ποσο-στά γεννητικότητας, όπως οι δυσκολίες όσοναφορά την επαγγελµατική ένταξη, το κόστοςτης στέγης, η απόκτηση του πρώτου παιδιούσε µεγαλύτερη ηλικία, οι διαφορετικές επιλο-γές σε θέµατα σπουδών, επαγγελµατικής καιοικογενειακής ζωής. Το ποσοστό γονιµότηταςείναι σχεδόν παντού κατώτερο από το κατώ-τερο όριο ανανέωσης των γενεών.

Το φαινόµενο της αύξησης του αριθµού τωνατόµων ηλικίας 65 ετών και άνω δεν αποτελείµια νέα εξέλιξη για τον πληθυσµό της Ελλάδας.Εξετάζοντας την ηλικιακή σύνθεση του πληθυ-σµού της Ελλάδας σε κάποιες τυχαίες χρονικές

περιόδους παρατηρούµε σηµαντική αύξηση τουποσοστού των κατοίκων ηλικίας άνω των 65ετών. Συγκεκριµένα, το 1951 οι Έλληνες ηλικίαςάνω των 65 ετών αποτελούσαν µόλις το 7% τουσυνολικού πληθυσµού, στη συνέχεια το ποσοστόαυτό ανήλθε σε 11,9% το 1995, σε 13% το 1998ενώ το 2004 το ποσοστό έφθασε στο 18,2% τουσυνολικού πληθυσµού της χώρας. Αντίστοιχα τοποσοστό των παιδιών ηλικίας έως 14 ετών συρ-ρικνώνεται. Από το 24,8% που ήταν το 1960,έφθασε στο 17,1% το 1995, στο 15,8% το 1998 καιστο 14,6% το 2004. Σύµφωνα µε ορισµένεςδηµογραφικές προβολές, ο πληθυσµός τηςΕλλάδας σε ηλικία (15-64 ετών) θα αρχίσει ναµειώνεται µετά το 20102. Ο µέσος όρος ζωήςέχει αυξηθεί αντανακλώντας τη βελτίωση τωνσυνθηκών διαβίωσης και του επιπέδου της υγεί-ας. Ταυτόχρονα ο δείκτης γονιµότητας (αριθµόςπαιδιών ανά γυναίκα) είναι ελαφρά χαµηλότεροςαπό 1,3, ενώ το κατώτατο όριο για την αναπλή-ρωση του πληθυσµού είναι 2,1. Έτσι ο πληθυσµόςηλικίας 65 ετών και άνω θα αυξηθεί, σε σύγκρι-ση µε το 2005, κατά 38% έως το 2030 και κατά86% έως το 2050. Αντίθετα, ο πληθυσµός ηλι-κίας 15-64 ετών θα µειωθεί κατά 4,5% έως το2030 και κατά 18% έως το 2050.

Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι βασικοί δηµο-γραφικοί δείκτες για το σύνολο της χώρας καιγια τις περιφέρειες το 2004. Οι δηµογραφικέςεξελίξεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρουν στοσηµείο αυτό είναι η εξέλιξη της γονιµότητας καιεποµένως η διαχρονική µεταβολή του αριθµούτων γεννήσεων, η δηµογραφική γήρανση τουπληθυσµού και κυρίως του πληθυσµού εργάσι-µης ηλικίας, ο οποίος αποτελεί τη βάση τουεργατικού δυναµικού της χώρας και τέλος οι

σηµαντικές περιφερειακές διαφοροποιήσεις τωνπαραπάνω εξελίξεων, οι οποίες δηµιουργούν µιακατάσταση στην οποία οι επιπτώσεις των δηµο-γραφικών εξελίξεων για την εκπαίδευση παρου-σιάζονται διαφορετικές σε εθνικό και περιφερει-ακό επίπεδο. Η περιφερειακή µάλιστα διάστασητων δηµογραφικών εξελίξεων είναι συχνά πιοσηµαντική από ότι ο εθνικός χαρακτήρας τωνεξελίξεων αυτών.

17

1.2 BAΣIKOI ∆HMOΓPAΦIKOI ∆EIKTEΣ

2. Έκθεση του ∆ιοικητή για το Έτος 2004.Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 2005

Στο σύνολο της χώρας ο ∆είκτης ΑναλογίαςΦύλων (∆ΑΦ) είναι υψηλότερος στην ηλικιακήοµάδα των 0-14 ετών ενώ µειώνεται σηµαντικάστην ηλικιακή οµάδα άνω των 65 ετών. Για τοσύνολο των περιφερειών της χώρας ο ∆ΑΦ δενπαρουσιάζει σηµαντικές αποκλίσεις στην ηλικια-κή κατηγορία των 0-14 ετών. Στην ηλικιακή κατη-γορία των 15-19 κυµαίνεται ανάµεσα στο 88,3%της ∆υτικής Μακεδονίας και στο 120,3% τηςΣτερεάς Ελλάδας. Στη συνέχεια η εικόνα εναλ-λάσσεται δίνοντας το προβάδισµα πότε στη µίακαι πότε στην άλλη περιφέρεια. Εξαίρεση αποτε-λεί η περιφέρεια Πελοποννήσου η οποία στιςηλικίες των 25-29 ετών εµφανίζει ∆ΑΦ 130,6%.Σηµαντική τέλος είναι η µείωση του ∆ΑΦ στηνηλικιακή οµάδα άνω των 65 ετών όπου σε ορι-σµένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγµα στηνπεριφέρεια Αττικής ο προαναφερόµενος δεί-κτης δεν υπερβαίνει το 75,5%.

Στο συνολικό επίπεδο του πληθυσµού, ο δείκτηςαναλογίας των φύλων φαίνεται να σχηµατίζει

δυο οµάδες περιφερειών: η µια οµάδα αποτελεί-ται από περιφέρειες στις οποίες ο δείκτης κυµαί-νεται από 90%-95%, δηλαδή γύρω από το µέσοεπίπεδο της χώρας (Αττική, ΑνατολικήΜακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία,Ήπειρος, Θεσσαλία και Ιόνια Νησιά), ενώ στιςυπόλοιπες περιφέρειες ο ∆ΑΦ κυµαίνεται γύρωστο 100, υποδηλώνοντας µια µεγαλύτερη οµοιο-γένεια από τον µέσο όρο.

Πρέπει να σηµειωθεί ότι κατά την τελευταία15ετία µια εξαιρετικά σηµαντική παράµετρος τηςδηµογραφικής σύνθεσης του πληθυσµού και τηςπεριφερειακής κατανοµής του αφορά στις µετα-ναστευτικές ροές. Είναι γνωστό τόσο από τηνπρόσφατη απογραφή του πληθυσµού όσο καιαπό σχετικές µελέτες4 ότι: (α) Η αναλογία τωνγυναικών ανά υπηκοότητα παρουσιάζει εξαιρετι-κά µεγάλη διακύµανση, για παράδειγµα σχεδόντα _ των µεταναστών αλβανικής υπηκοότηταςείναι άνδρες και τα ποσοστά είναι ακόµη µεγα-λύτερα σε χώρες προέλευσης όπως το

18

Πηγή: EΣYE, Έρευνα Eργατικού ∆υναµικού, B’ τρίµηνο 2004, ΠAEΠ:Yπολογισµοί

∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 106,4 91,3 101,4 109,1 99,1 95,4 79,9 93,5∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 105,1 104,2 93,7 99,3 99,9 93,3 81,6 93,6¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 105,3 88,3 115,7 81,7 111,1 106,3 83,4 98,7◊ÂÈÚÔ˜ 104,4 96,9 98,4 112,5 99,6 101,3 79,4 95,0£ÂÛÛ·Ï›· 103,7 112,6 83,4 104,7 100,3 98,3 82,6 95,2πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 107,3 97,8 103,9 111,0 98,2 100,0 82,2 95,6¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 108,1 108,0 110,8 113,0 106,7 101,3 82,4 100,2™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 106,7 120,3 96,3 120,5 112,2 98,6 87,5 101,9∞ÙÙÈÎ‹ 106,0 104,2 94,2 96,6 99,0 88,8 75,5 90,8¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 105,0 99,7 110,6 130,6 104,2 101,7 88,5 100,8µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 105,5 94,0 118,4 110,4 110,6 96,5 82,6 98,0¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 105,9 93,9 108,2 111,5 103,0 104,9 91,0 101,6∫Ú‹ÙË 107,5 110,3 102,2 114,8 102,5 99,9 83,3 99,0™‡ÓÔÏÔ ÃÒÚ·˜ 105,9 103,8 97,6 103,5 101,4 94,6 80,8 94,7

Πίνακας 3:∆είκτης αναλογίας φύλων3 (∆AΦ)

√Ì¿‰Â˜ ËÏÈÎÈÒÓ ™‡ÓÔÏÔ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ 0-14 15-19 20-24 25-29 30-44 45-64 65+ ¶ÏËı˘ÛÌÔ‡

3. Ο ∆είκτης Αναλογίας Φύλων (∆ΑΦ) εκφράζει την αντιστοιχία του αριθµού των ανδρών µιας περιοχής σε µια δεδοµένη χρονική περίοδοσε 100 γυναίκες. Ο ∆ΑΦ συνήθως υπολογίζεται κατά ηλικία ώστε να προσεγγίζονται οι κατά φύλο διαφορές στη θνησιµότητα και τη µετα-νάστευση.

4. Βλ. Καβουνίδη,Τζένη «Χαρακτηριστικά Μεταναστών:Το Ελληνικό Πρόγραµµα Νοµιµοποίησης του 1998», Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας, Εκδ.Σάκκουλα, Αθήνα, 2002

Πακιστάν, η Ινδία, η Αίγυπτος κλπ. Το ακριβώςαντίθετο συµβαίνει µε χώρες προέλευσης όπουη µετανάστευση είναι ένα καθαρά γυναικείο φαι-νόµενο, όπως οι Φιλιππίνες, η Ουκρανία, ηΜολδαβία κλπ. (β) Η περιφερειακή κατανοµήτων µεταναστών δεν είναι οµοιόµορφη, δηλαδήη κάθε υπηκοότητα χαρακτηρίζεται από τη«δική» της περιφερειακή διασπορά στον ελληνι-κό χώρο. Οι δυο αυτές ενδείξεις υποδεικνύουνότι αν υπηκοότητες µε µεγαλύτερη συµµετοχή

γυναικών εµφανίζονται περισσότερο συγκεντρω-µένες σε κάποιες περιφέρειες, είναι ευνόητο ότιοι περιφέρειες αυτές θα εµφανίζουν και µεγαλύ-τερο δείκτη αναλογίας φύλων ιδιαίτερα στιςκύριες παραγωγικές ηλικίες. Αυτή φαίνεται ναείναι και η περίπτωση µιας σειράς περιφερειώνόπως η Στερεά και η ∆υτική Ελλάδα καθώς και ηΠελοπόννησος που εµφανίζουν εξαιρετικά υψη-λούς δείκτες ιδιαίτερα στις νεότερες παραγωγι-κές ηλικίες.

19

5. Ο ∆είκτης Γήρανσης (∆Γ) εκφράζει την αντιστοιχία των ηλικιωµένων (συνήθως 65 ετών και άνω) σε µια περιοχή στη δεδοµένη χρονικήπερίοδο σε 100 παιδιά (ηλικία 0-14 ετών). Συνήθως ο δείκτης Γήρανσης υπολογίζεται κατά φύλο ώστε να καθίσταται δυνατή η προσέγγισητων κατά φύλο διαφοροποιήσεων στη διαδικασία της γήρανσης.

1041021009896949290888684

AÙÙÈÎ

‹

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

◊Â

ÈÚÔ˜

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

KÚ‹Ù

Ë

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

¶ÂÏÔ

fiÓË

ÛÔ˜

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

90,8

93,5 93,694,7 95 95,2 95,6

98 98,7 99100,2 100,8

101,6 101,9¢Â›ÎÙË˜ AÓ·ÏÔÁ›·˜ º‡ÏˆÓ, 2004

∆ιάγραµµα 1:∆είκτης Aναλογίας Φύλων


∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 112,4 149,7 130,5∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 102,7 132,3 117,1¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 116,7 147,4 131,6◊ÂÈÚÔ˜ 143,0 188,2 165,1£ÂÛÛ·Ï›· 118,0 148,2 132,8πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 127,9 166,8 146,6¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 107,4 140,8 123,5™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 134,6 164,1 148,9∞ÙÙÈÎ‹ 97,3 136,6 116,4¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 149,0 176,8 162,5µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 134,6 171,8 152,7¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 78,3 91,2 84,6∫Ú‹ÙË 90,7 116,9 103,3™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 107,9 141,5 124,2

Πίνακας 2:∆είκτης γήρανσης5

¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ

Η γήρανση του πληθυσµού οφείλεται από τη µιαµεριά στη µείωση των γεννήσεων και από τηνάλλη στη συνεχή αύξηση του προσδόκιµου επι-βίωσης, χάρη στις προόδους της ιατρικής καιτων άλλων επιστηµών, στην άνοδο του βιοτικούεπιπέδου και στη βελτίωση των υπηρεσιών υγεί-ας. Στη χώρα µας, όπως προαναφέραµε, είναιαπαραίτητο να λαµβάνουµε υπόψη στην εξέτασητων δηµογραφικών διαστάσεων τη συµµετοχήτης µεγάλης µεταναστευτικής εισροής της τελευ-ταίας 15ετίας. Στο σηµείο αυτό είναι χρήσιµο νααναφέρουµε ότι ανάµεσα στις πολιτικές που εξε-τάζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιµε-τώπιση των επιπτώσεων της γήρανσης, σηµαντι-κό ρόλο παίζουν οι πολιτικές µετανάστευσης6.Ειδικότερα πιστεύεται, πως η µετανάστευση µπο-ρεί ενδεχοµένως να συµβάλλει στην άµβλυνσηορισµένων αρνητικών επιπτώσεων της γήρανσηςπου αφορούν στο µέγεθος και τη σύνθεση τουεργατικού δυναµικού καθώς και τη χρηµατοδό-τηση του συστήµατος κοινωνικής ασφάλισης.

Είναι ενδεικτικό ότι στη χώρα µας ο δείκτηςγήρανσης, που αποτυπώνει την αναλογία τωνηλικιωµένων (65+ ετών) προς τα άτοµα νεαρήςηλικίας (0-14 ετών), παρουσιάζει ραγδαία αύξησηαπό τα µέσα της δεκαετίας του ’90. Έτσι ενώ το1991 ήταν 71,1%, το 2001 έφθασε στο 112,4% και το2004 στο 124,2%. Η περιφέρεια µε τον υψηλότε-ρο δείκτη δηµογραφικής γήρανσης, σε σχέση µετο σύνολο της χώρας είναι η Ήπειρος µε ποσο-στό 165,1% και ακολουθούν η Πελοπόννησος µεποσοστό 162,5% και το Βόρειο Αιγαίο µε 152,7%.Οι περιφέρειες µε το µικρότερη δείκτη γήραν-σης είναι του Νοτίου Αιγαίου µε ποσοστό84,6% και της Κρήτης µε 103,3%. Ο δείκτηςγήρανσης διαφοροποιείται σε µεγάλο βαθµόανάµεσα στα δύο φύλα, µε τον γυναικείο πληθυ-σµό να παρουσιάζει πολύ µεγαλύτερα επίπεδαγήρανσης σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.

20

180160140120100806040200

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

84,6103,3

116,4 117,1123,5 124,2 130,5 131,6 132,8

146,6 148,9 152,7162,5

165,1¢Â›ÎÙË˜ °‹Ú·ÓÛË˜, 2004

∆ιάγραµµα 2:∆είκτης Γήρανσης 2004

6. «Πράσινη Βίβλος για µια κοινοτική προσέγγιση της διαχείρισης της οικονοµικής µετανάστευσης» COM(2004)811 της 11-1-2005

Η διάταξη των περιφερειών σχετικά µε τον δεί-κτη γήρανσης σχηµατίζει τρεις οµάδες: Η πρώτηοµάδα αποτελείται από τις περιφέρειες τουΝότιου Αιγαίου και της Κρήτης µε τιµές του δεί-κτη πολύ χαµηλότερες από τον εθνικό µέσοόρο. Στη δεύτερη οµάδα ανήκουν οι περιφέρειςΑττικής, Κεντρικής Μακεδονίας, ∆υτικήςΕλλάδας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης,

∆υτικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας, οι σχετικοίδείκτες κινούνται εντός ενός ορίου +/- 10 ποσο-στιαίων µονάδων από τον εθνικό µέσο όρο, ενώη τρίτη οµάδα (Ιόνια Νησιά, Στερεά Ελλάδα,Βόρειο Αιγαίο, Πελοπόννησος και Ήπειρος)κινείται από 22 ως 41 ποσοστιαίες µονάδες υψη-λότερα από τον µέσο όρο της χώρας.

Ο δείκτης εξάρτησης των ηλικιωµένων υποδη-λώνει το τµήµα του πληθυσµού που βρίσκεται σεµη εργάσιµη ηλικία και κατά συνέπεια «στηρίζε-ται» στην εργασία του πληθυσµού εργάσιµηςηλικίας. Ο δείκτης αυτός είναι ιδιαίτερα χρήσι-µος σε χώρες µε αναδιανεµητικά συστήµατασυντάξεων, όπως η χώρα µας, στις οποίες η χρη-µατοδότηση των συντάξεων προέρχεται κατάκύριο λόγο από τις εισφορές των εργαζοµένωνκαι κατά δεύτερο λόγο από τη γενική φορολο-γία, το δηµόσιο δανεισµό κλπ..

Σύµφωνα µε τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, η

σηµερινή κατά ηλικία διάρθρωση του πληθυ-σµού της Ελλάδας οδηγεί στο συµπέρασµα ότιο λόγος δηµογραφικής εξάρτησης των ηλικιω-µένων, ο οποίος εκφράζεται από το λόγο τωνατόµων ηλικίας 65 ετών και άνω ως προς τονπληθυσµό σε ηλικία εργασίας (15-64 ετών), ανα-µένεται να αυξηθεί. Και αυτό διότι, ο αριθµός τωνατόµων ηλικίας 65 ετών και άνω θα αυξάνεισυνεχώς ενώ ο πληθυσµός σε ηλικία εργασίαςθα αυξάνει οριακά και πιθανώς θα φθίνει µακρο-πρόθεσµα. Με άλλα λόγια η απόκλιση που θαπαρατηρηθεί στο ρυθµό αύξησης των ηλικιωµέ-

21

7. Ο ∆είκτης Εξάρτησης Ηλικιωµένων (∆ΕΗ) είναι ο δείκτης που χρησιµοποιείται συνήθως για την ποσοτική έκφραση της αντιστοιχίας τωνθεωρούµενων ως εξαρτηµένων µελών του πληθυσµού µεγάλης ηλικίας ως προς τον αριθµό των ατόµων που βρίσκονται σε εργάσιµη ηλι-κία. Επισηµαίνεται ότι ο δείκτης αυτός δεν αναφέρεται σε οικονοµικά χαρακτηριστικά του πληθυσµού (π.χ. απασχόληση, ανεργία) αλλάµόνο στην κατά ηλικία σύνθεση του πληθυσµού.

Σύµφωνα µε τη Eurostat = Αριθµός ατόµων ηλικίας (65 και άνω)Αριθµός ατόµων ηλικίας (15-64)


∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 28,1 34,5 31,3∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 24,1 28,7 26,4¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 28,5 35,5 31,9◊ÂÈÚÔ˜ 30,1 38,3 34,2£ÂÛÛ·Ï›· 27,9 33,6 30,7πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 29,5 36,0 32,7¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 25,1 32,2 28,5™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 28,8 35,2 31,9∞ÙÙÈÎ‹ 20,2 25,3 22,8¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 32,7 39,1 35,8µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 32,2 40,6 36,3¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 20,7 23,7 22,1∫Ú‹ÙË 23,5 29,2 26,3™‡ÓÔÏÔ ÃÒÚ·˜ 24,3 29,8 27,1

Πίνακας 3:∆είκτης εξάρτησης ηλικιωµένων7

¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ

νων και των ατόµων ηλικίας 15-64 ετών, λόγω τηςσηµερινής κατά ηλικία διάρθρωσης του πληθυ-σµού της Ελλάδας οδηγεί αναπόφευκτα σεαύξηση του λόγου δηµογραφικής εξάρτησης. Γιατον πληθυσµό της Ελλάδας, τα τελευταία 50χρόνια παρατηρείται αύξηση του παραπάνωλόγου. Τα επόµενα χρόνια η αύξηση αναµένεταιότι θα συνεχιστεί περίπου µε τους ίδιους ρυθ-µούς αν και οι παράγοντες που θα συντελούν σεαυτό θα είναι διαφορετικοί σε σχέση µε τοπαρελθόν. Ενώ τα προηγούµενα χρόνια η αύξη-ση του λόγου δηµογραφικής εξάρτησης ήταναποτέλεσµα της ταχύτερης διεύρυνσης τουαριθµού των ατόµων ηλικίας 65 ετών και άνω σεσχέση µε τον πληθυσµό 15-64 ετών, στο µέλλονθα είναι αποτέλεσµα της συνέχισης της αύξησηςτου αριθµού των ηλικιωµένων ατόµων και τηςπιθανής µείωσης του πληθυσµού σε ηλικία εργα-σίας. Το σηµαντικό όµως στοιχείο δεν έγκειταιτόσο στην ταχύτητα των αλλαγών όσο στογεγονός ότι ο χαρακτήρας των εξελίξεων είναισωρευτικός. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το1950 σε 1 άτοµο ηλικίας 65 ετών και άνω αντι-στοιχούσαν περίπου 10 άτοµα ηλικίας 15-64 ετώνκαι το 2000 περίπου 4, το 2050 θα αντιστοιχούνλιγότερα από 2. Επιπλέον, σε αντίθεση µε ότισυνέβη κατά το παρελθόν, µε την πάροδο τουχρόνου το ποσοστό συνταξιοδότησης των ατό-µων ηλικίας 65 ετών και άνω θα τείνει προς το100% αφού το σύστηµα θα φθάνει σε ωρίµανση.Τέλος στο βαθµό, που η µελλοντική στασιµότη-τα και η πιθανή µείωση του εν δυνάµει εργατικούδυναµικού, δύναται να συνδυαστεί µε αύξησητης απασχόλησης στις ηλικιακές οµάδες 15-64ετών, τα ποσοστά απασχόλησης του πληθυσµούτης Ελλάδας θα τείνουν προς τα µέγιστα επίπε-δα. Εποµένως όλο και περισσότερο ο λόγοςδηµογραφικής εξάρτησης των ηλικιωµένων θαπροσεγγίζει το λόγο οικονοµικής εξάρτησης,δηλαδή τη σχέση µεταξύ συνταξιούχων / απα-σχολούµενων ενώ η απασχόληση, από την πλευ-ρά της προσφοράς, θα τείνει προς κάποια ορια-κά επίπεδα τα οποία µε την πάροδο του χρόνουδεν θα επιτρέπουν µια ευρεία αύξηση του αριθ-

µού των ασφαλισµένων, οδηγώντας µε τοντρόπο αυτό σε οριακές τιµές του λόγου οικονο-µικής εξάρτησης8.

Συνοψίζοντας, θα µπορούσαµε να πούµε ότι ταεπόµενα χρόνια οι µεταβολές στην κατά ηλικίαδιάρθρωση του πληθυσµού της Ελλάδας θααποτελέσουν σε σηµαντικό βαθµό τη συνέχειατων αλλαγών που παρατηρήθηκαν κατά τατελευταία 50 χρόνια. Το σηµαντικότερο νέοστοιχείο συνδέεται µε την εξέλιξη του εν δυνά-µει εργατικού δυναµικού το οποίο µετά από µιαµακρόχρονη πορεία σηµαντικής αύξησης ανα-µένεται να περιέλθει σε µια κατάσταση στασιµό-τητας και πιθανής µείωσης. Το χρονοδιάγραµµατων αλλαγών αυτών θα εξαρτηθεί βραχυπρόθε-σµα και µεσοπρόθεσµα από την εξέλιξη τωνµεταναστευτικών εισροών ενώ µακροπρόθεσµααπό τη µελλοντική µεταβολή της γονιµότητας.Σε ότι αφορά στη γήρανση του συνολικού πλη-θυσµού καθώς και στο λόγο δηµογραφικήςεξάρτησης των ηλικιωµένων, η σηµερινή κατάηλικία διάρθρωση του πληθυσµού της Ελλάδαςσε συνδυασµό µε τις πιθανές µελλοντικές εξελί-ξεις συνηγορούν σε µια πορεία προς κάποιαοριακά επίπεδα: στο σύνολο του πληθυσµού τοένα στα τρία άτοµα θα είναι ηλικίας 65 ετών καιάνω ενώ σε 1 άτοµο ηλικίας 65 ετών και άνω θααντιστοιχούν 1,5-2 άτοµα σε ηλικία 15-64 ετών.

Στη χώρα µας το 2004 η τιµή του δείκτη εξάρ-τησης ηλικιωµένων υποδηλώνει ότι κάθε άτοµοηλικίας άνω των 65 ετών «στηρίζεται» σε 3,7(=100/27,1) άτοµα εργάσιµης ηλικίας. Αν συνε-κτιµηθούν (α) ότι µόνο ένα τµήµα του πληθυ-σµού εργάσιµης ηλικίας συµµετέχει στην αγοράεργασίας (το ποσοστό συµµετοχής που θα ανα-φερθούµε παρακάτω) και (β) ότι περίπου το 10%του ενεργού πληθυσµού είναι άνεργο, η παρα-πάνω αναλογία είναι ακόµη µικρότερη για τοναπασχολούµενο πληθυσµό, και ο σχετικός δεί-κτης θα µας έδειχνε ότι κάθε ηλικιωµένο άτοµοτου πληθυσµού στηρίζεται σε περίπου 2,2 απα-σχολούµενους.

Οι διαφορές µεταξύ των περιφερειών δεν είναι,

22

8. Χ. Μπάγκαβος – Α.Μωυσίδης «∆ηµογραφική γήρανση και κοινωνική ασφάλιση µε έµφαση στον αγροτικό χώρο», Μάιος 2001

ωστόσο, αµελητέες. Η εξέταση της περιφερεια-κής διάρθρωσης του δείκτη εξάρτησης ηλικιω-µένων υποδεικνύει τον σχηµατισµό τριών οµά-δων περιφερειών: Οι τιµές του δείκτη εξάρτησηςηλικιωµένων στο Νότιο Αιγαίο και την Αττική,καταρχήν, είναι 4-5 ποσοστιαίες µονάδες χαµη-λότερες από τον εθνικό µέσο όρο και αυτέςθεωρούνται οι περιφέρειες µε την σχετικά καλύ-τερη θέση αφού αντιστοιχούν περίπου 4,5άτοµα εργάσιµης ηλικίας ανά ηλικιωµένο. Στησυνέχεια έχουµε µια δεύτερη οµάδα (Κρήτη,

Κεντρική Μακεδονία και ∆υτική Ελλάδα) πουκινούνται πολύ κοντά στον εθνικό µέσο όρο. Οιυπόλοιπες περιφέρειες αποτελούν µια τρίτηοµάδα, στην οποία οι τιµές του δείκτη εξάρτη-σης ηλικιωµένων κινούνται σε επίπεδα αρκετάως πολύ υψηλότερα επίπεδα από το εθνικό,κυρίως την Ήπειρο, την Πελοπόννησο και τοΒόρειο Αιγαίο όπου ο δείκτης υποδηλώνει ότιαναλογούν λιγότερα από 3 άτοµα εργάσιµηςηλικίας ανά ηλικιωµένο άτοµο.

23

5,04,54,03,53,02,52,01,51,00,50,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

AÙÙÈÎ

‹

KÚ‹Ù

Ë

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

£ÂÛÛ

·Ï›·

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

◊Â

ÈÚÔ˜

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

4,5 4,43,8 3,8 3,7

3,53,3 3,2 3,1 3,1 3,1 2,9 2,8 2,8

¢Â›ÎÙË˜ EÍ¿ÚÙËÛË˜ 2004ÕÙÔÌ· EÚÁ¿ÛÈÌË˜ HÏÈÎ›·˜ (15-64) ·Ó¿ HÏÈÎÈˆÌ¤ÓÔ (65+)

∆ιάγραµµα 3:∆είκτης Eξάρτησης Hλικιωµένων

1.3.1 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΑΝΑ ΦΥΛΟ, ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

Παράλληλα µε τη µεταβολή του πληθυσµού σεηλικία εργασίας είναι απαραίτητο να εξετάσουµεκαι την αναµενόµενη αλλαγή στην κατά ηλικίασύνθεσή του. Η εξέλιξη της κατά ηλικία δοµήςτου πληθυσµού θα οδηγήσει µελλοντικά σε µεί-ωση του ρυθµού ηλικιακής ανανέωσης καθώςκαι σε γήρανση του πληθυσµού σε ηλικία εργα-σίας. Οι εξελίξεις αυτές θα πρέπει να αναµένο-νται και για το εργατικό δυναµικό, τουλάχιστον

σε ότι αφορά τη δηµογραφική συνιστώσα πουεπηρεάζει την εξέλιξή του. Είναι χαρακτηριστικόότι ακόµη και αν το εργατικό δυναµικό στηνΕλλάδα αυξηθεί τα επόµενα χρόνια κάτι πουαναµένεται λόγω τόσο της αύξησης συµµετοχήςτων γυναικών στην αγορά εργασίας όσο και τηςµεταναστευτικής εισροής, η γήρανση του εργα-τικού δυναµικού θα αποτελέσει αναπόφευκτηεξέλιξη, αφού η σχέση µεταξύ εισροών και εκρο-ών στον πληθυσµό σε ηλικία εργασίας θα εξε-λίσσεται προς όφελος των εκροών9.

1.3 KATANOMH TOY ΠΛHΘYΣMOY ANA ΦYΛO, HΛIKIA, EKΠAI∆EYTIKOEΠIΠE∆O & ΠEPIΦEPEIA

9. Μπαγκαβός Χ.,1997, «∆ηµογραφικές εξελίξεις και επιπτώσεις για την αγορά εργασίας και την κοινωνική ασφάλιση: η περίπτωση τηςΕλλάδας»

Οι γυναίκες υπερτερούν σε σχέση µε τουςάνδρες ως ποσοστό του συνολικού πληθυσµούτης χώρας. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΣΥΕγια το έτος 2004 οι γυναίκες αποτελούν το50,9% του συνόλου έναντι 49,1% που καλύπτουνοι άνδρες. Με βάση τον ανωτέρω πίνακα διαπι-στώνουµε ότι σε ορισµένες περιφέρειες ηπαρουσία των γυναικών είναι περισσότεροσηµαντική όπως για παράδειγµα στην περιφέ-

ρεια Αττικής, Ανατολικής Μακεδονίας καιΘράκης και Κεντρικής Μακεδονίας σε σχέση µεάλλες περιφέρειες όπου υπερτερούν οι άνδρεςπχ στις περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας καιΠελοποννήσου. Αναφορικά µε την ηλικιακήδιάρθρωση του πληθυσµού στο σύνολο τηςχώρας παρατηρούµε ότι το 50,2% είναι ηλικίαςάνω των 45 ετών. Ενώ η ηλικιακή οµάδα άνω των65 ετών συναντάται σε ποσοστό 21,3 %.

Στο µέτρο που η ηλικιακή ανανέωση του πληθυ-σµού συµβάλλει µεταξύ άλλων και στην ανανέω-ση των δεξιοτήτων και στο βαθµό ευελιξίας τουεργατικού δυναµικού προκύπτει, µε δεδοµένα τιςµελλοντικές δηµογραφικές εξελίξεις, ένας προ-βληµατισµός σχετικά µε την αποφυγή φαινοµέ-νων απαξίωσης των ειδικοτήτων του εργατικούδυναµικού µέσα σε ένα καθεστώς µείωσης τουρυθµού ηλικιακής ανανέωσης και γήρανσης τουεργατικού δυναµικού. Ουσιαστικά η γήρανση τουεργατικού δυναµικού συντελεί στην απαξίωση

των ειδικοτήτων10. Ταυτόχρονα η ταχύτητα απα-ξίωσης των ειδικοτήτων αυξάνει λόγω τωντεχνολογικών εξελίξεων. Κατά συνέπεια σε ένακαθεστώς συνεχούς γήρανσης του εργατικούδυναµικού τα δύο αυτά στοιχεία µπορούν ναοδηγήσουν σε σηµαντικές αναντιστοιχίες τουµηχανισµού προσφοράς-ζήτησης άρα και επι-δείνωσης της ανεργίας ή και αύξηση του ρυθµούαποχώρησης από το εργατικό δυναµικό κυρίωςγια τα άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας.

24

10. Πληθυσµός και εκπαίδευση στην Ελλάδα: Εξελίξεις και προοπτικές ΕΚΚΕ, Αθήνα 2002


∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 48,8 51,2 100,0 5,5 5,5 5,5∫ÂÓÙÚÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ 48,8 51,2 100,0 17,4 17,6 17,5¢˘ÙÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ 49,9 50,1 100,0 2,7 2,7 2,7∏Â›ÚÔ˘ 49,0 51,0 100,0 3,1 3,1 3,1£ÂÛÛ·Ï›·˜ 49,1 50,9 100,0 6,7 6,7 6,7πÔÓ›ˆÓ ¡‹ÛˆÓ 49,3 50,7 100,0 2,0 2,0 2,0¢˘ÙÈÎ‹˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ 50,3 49,7 100,0 6,8 6,5 6,6™ÙÂÚÂ¿˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ 50,6 49,4 100,0 5,3 5,0 5,1∞ÙÙÈÎ‹˜ 48,1 51,9 100,0 34,6 35,9 35,2¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘ 50,4 49,6 100,0 5,6 5,4 5,5µÔÚÂ›Ô˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ 49,8 50,2 100,0 1,8 1,8 1,8¡ÔÙ›Ô˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ 50,6 49,4 100,0 2,8 2,6 2,7∫Ú‹ÙË˜ 50,1 49,9 100,0 5,6 5,3 5,4™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 49,1 50,9 100,0 100,0 100,0 100,0

Πίνακας 4: Ποσοστιαία κατανοµή του πληθυσµού κατά φύλο και περιφέρεια το 2004

¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ

25

∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 15-19 2,6 11,9 6,9 19,9 80,1 100,020-24 8,4 6,5 7,5 60,0 40,0 100,025-29 12,7 3,0 8,2 83,2 16,8 100,030-44 41,0 7,0 25,2 87,1 12,9 100,045-64 32,9 23,2 28,4 62,0 38,0 100,065+ 2,4 48,5 23,9 5,5 94,5 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 53,5 46,5 100,0∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 15-19 1,4 12,2 6,6 11,2 88,8 100,0

20-24 8,1 7,3 7,8 54,4 45,6 100,025-29 14,4 3,3 9,1 82,2 17,8 100,030-44 43,4 9,0 26,8 83,9 16,1 100,045-64 31,4 26,0 28,8 56,5 43,5 100,065+ 1,1 42,2 20,9 2,8 97,2 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 51,8 48,2 100,0¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 15-19 1,5 13,5 7,5 10,2 89,8 100,0

20-24 8,1 6,3 7,2 56,5 43,5 100,025-29 12,4 2,5 7,5 83,2 16,8 100,030-44 44,3 8,2 26,4 84,6 15,4 100,045-64 31,2 23,1 27,2 57,8 42,2 100,065+ 2,5 46,3 24,2 5,1 94,9 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 50,3 49,7 100,0◊ÂÈÚÔ˜ 15-19 1,6 12,5 7,0 11,0 89,0 100,0

20-24 9,5 6,0 7,7 60,9 39,1 100,025-29 11,9 2,3 7,1 83,5 16,5 100,030-44 40,3 6,6 23,4 85,7 14,3 100,045-64 35,1 23,7 29,3 59,4 40,6 100,065+ 1,8 48,9 25,5 3,5 96,5 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 49,7 50,3 100,0£ÂÛÛ·Ï›· 15-19 1,6 14,4 7,5 11,9 88,1 100,0

20-24 7,8 5,3 6,7 63,7 36,3 100,025-29 12,9 2,4 8,1 86,6 13,4 100,030-44 39,1 6,9 24,4 87,0 13,0 100,045-64 34,7 24,2 29,9 63,0 37,0 100,065+ 3,8 46,9 23,5 8,7 91,3 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 54,2 45,8 100,0πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 15-19 1,6 10,6 5,8 14,4 85,6 100,0

20-24 10,4 3,5 7,2 76,9 23,1 100,025-29 11,1 2,2 6,9 85,0 15,0 100,030-44 41,8 10,7 27,1 81,4 18,6 100,045-64 33,3 22,7 28,3 62,1 37,9 100,065+ 1,8 50,3 24,7 3,8 96,2 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 52,8 47,2 100,0

Πίνακας 5: Hλικιακή διάρθρωση του πληθυσµού το 2004

¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ HÏÈÎ›· OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ™‡ÓÔÏÔ OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ™‡ÓÔÏÔÂÓÂÚÁfi˜ ÌË ÂÓÂÚÁfi˜ ÂÓÂÚÁfi˜ ÂÓÂÚÁfi˜

ÏËı˘ÛÌfi˜ ÏËı˘ÛÌfi˜ ÏËı˘ÛÌfi˜ ÏËı˘ÛÌfi˜

26

¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 15-19 2,2 14,2 8,2 13,2 86,8 100,020-24 7,7 7,8 7,7 49,7 50,3 100,025-29 15,4 2,6 9,0 85,4 14,6 100,030-44 41,2 9,2 25,1 81,6 18,4 100,045-64 32,2 23,3 27,7 57,7 42,3 100,065+ 1,3 42,9 22,2 2,8 97,2 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 49,7 50,3 100,0™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 15-19 1,5 12,6 7,1 10,6 89,4 100,0

20-24 9,3 3,4 6,4 73,2 26,8 100,025-29 12,8 2,7 7,7 82,4 17,6 100,030-44 43,8 9,5 26,5 82,1 17,9 100,045-64 31,3 25,0 28,1 55,3 44,7 100,065+ 1,3 46,9 24,2 2,6 97,4 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 49,8 50,2 100,0∞ÙÙÈÎ‹ 15-19 1,1 11,6 5,8 10,4 89,6 100,0

20-24 8,3 7,4 7,9 58,3 41,7 100,025-29 14,8 3,2 9,6 85,3 14,7 100,030-44 43,5 9,0 28,1 85,6 14,4 100,045-64 31,1 28,6 30,0 57,4 42,6 100,065+ 1,1 40,2 18,6 3,2 96,8 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 55,3 44,7 100,0¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 15-19 1,4 12,8 6,9 10,9 89,1 100,0

20-24 8,3 3,3 5,9 73,2 26,8 100,025-29 12,2 2,3 7,5 85,3 14,7 100,030-44 41,5 8,5 25,7 84,2 15,8 100,045-64 33,4 21,5 27,7 62,8 37,2 100,065+ 3,1 51,7 26,4 6,2 93,8 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 52,1 47,9 100,0µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 15-19 1,8 10,6 6,5 12,7 87,3 100,0

20-24 10,7 3,1 6,6 74,6 25,4 100,025-29 13,4 3,0 7,8 79,3 20,7 100,030-44 43,8 9,4 25,2 79,8 20,2 100,045-64 28,9 25,8 27,2 48,9 51,1 100,065+ 1,4 48,1 26,6 2,4 97,6 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 46,0 54,0 100,0¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 15-19 1,8 13,7 7,0 14,5 85,5 100,0

20-24 9,3 4,1 7,1 74,3 25,7 100,025-29 13,0 4,3 9,2 79,4 20,6 100,030-44 43,0 12,5 29,6 81,5 18,5 100,045-64 31,9 25,2 29,0 61,9 38,1 100,065+ 1,0 40,1 18,1 3,2 96,8 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 56,2 43,8 100,0



Η µελέτη της κατά ηλικία διάρθρωσης του πλη-θυσµού της Ελλάδας πέρα από το ενδιαφέρονπου παρουσιάζει για τη δυναµική του πληθυ-σµού, συνδέεται συχνά µε ένα προβληµατισµόπου προκύπτει για ορισµένες αρνητικές κοινωνι-κο-οικονοµικές επιπτώσεις. Η σηµαντικότερηαπό αυτές εντοπίζεται στο ασφαλιστικό σύστη-µα και στις επιπτώσεις που προκύπτουν για τηνισορροπία και τη βιωσιµότητά του στο µέλλον,υπό το καθεστώς µιας συνεχούς δηµογραφικήςγήρανσης. Αν και η λειτουργία του συνταξιοδοτι-κού συστήµατος βασίζεται σε µια σειρά θεσµι-κών, οργανωτικών και οικονοµικών παραγόντων, ηαναφορά στις δηµογραφικές εξελίξεις θεωρείταιδικαιολογηµένη στο βαθµό που ο λόγος συντα-ξιούχων / εργαζοµένων έχει, έστω και έµµεσα, µιαδηµογραφική διάσταση. Επιπλέον, οι δηµογραφι-κές αλλαγές αποκτούν ιδιαίτερη σηµασία για τοσυνταξιοδοτικό σύστηµα από τη στιγµή που τοσύστηµα αυτό φθάνει σε µια κατάσταση ωρίµαν-σης, η οποία άλλωστε φαίνεται ότι θα χαρακτη-ρίζει τη χώρα µας στις επόµενες δεκαετίες.

Από τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακα προκύπτειότι το 46,8% του πληθυσµού στο σύνολο τηςχώρας αποτελεί τον οικονοµικά µη ενεργό πλη-θυσµό ενώ το 53,2% είναι ο οικονοµικά ενεργόςπληθυσµός. Η αναλογία ανάµεσα στον οικονοµι-κά ενεργό και µη ενεργό πληθυσµό διαφοροποι-

είται ανάλογα µε την περιφέρεια. Στην περιφέρειατης Ηπείρου, της ∆υτικής Ελλάδας, της ΣτερεάςΕλλάδας και του Βορείου Αιγαίου ο οικονοµικάενεργός πληθυσµούς είναι µικρότερος του οικο-νοµικά µη ενεργού πληθυσµού συγκεντρώνονταςµάλιστα ποσοστό κάτω του 50% του συνόλουτου πληθυσµού. Στις υπόλοιπες περιφέρειες οοικονοµικά ενεργός πληθυσµός υπερτερείξεπερνώντας µάλιστα σε ορισµένες περιπτώσειςτο 55% (Κρήτη, Αττική, Νότιο Αιγαίο).

Η αναλογία οικονοµικού ενεργού και µη πληθυ-σµού διαφοροποιείται επίσης ανάλογα µε τηνηλικιακή κατηγορία. Το ποσοστό του οικονοµικάενεργού πληθυσµού σε σχέση µε το µη ενεργόείναι ιδιαίτερα αυξηµένο για τις ηλικιακές κατη-γορίες 25-29 ετών και 30-44 ετών. Είναι µικρότε-ρο για όλες τις άλλες ηλικιακές κατηγορίες. Στοσύνολο της χώρας το 84,7% του πληθυσµού ηλι-κίας 30-44 ετών και το 84% του πληθυσµού ηλι-κίας 25-29 ετών είναι οικονοµικά ενεργοί. Τοποσοστό του οικονοµικά ενεργού πληθυσµού,ως προς το σύνολο του πληθυσµού, στο σύνολοτης χώρας για την ηλικιακή κατηγορία 20-24ετών είναι 59,7%. Σε αρκετές περιφέρειες τοποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα υψηλό όπως στηνπεριφέρεια των Ιονίων Νήσων, στην περιφέρειαΒορείου και Νοτίου Αιγαίου, στην περιφέρειαΣτερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου.

27


∫Ú‹ÙË 15-19 1,4 14,4 7,0 11,5 88,5 100,020-24 8,4 8,1 8,3 57,8 42,2 100,025-29 13,5 4,1 9,4 81,4 18,6 100,030-44 41,6 9,1 27,6 85,8 14,2 100,045-64 31,9 20,3 26,9 67,5 32,5 100,065+ 3,2 44,0 20,8 8,7 91,3 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 56,9 43,1 100,0™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 15-19 1,5 12,5 6,6 11,8 88,2 100,0

20-24 8,4 6,5 7,5 59,7 40,3 100,025-29 13,9 3,0 8,8 84,0 16,0 100,030-44 42,6 8,8 26,8 84,7 15,3 100,045-64 31,9 25,6 28,9 58,7 41,3 100,065+ 1,7 43,7 21,3 4,2 95,8 100,0

™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0 53,2 46,8 100,0



Στη συγκεκριµένη ηλικιακή οµάδα δεν αναµένο-νται ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά οικονοµικά ενερ-γού πληθυσµού. Ως βασικοί λόγοι θα µπορού-σαν να θεωρηθούν (α) η συµµετοχή στην εκπαί-δευση και (β) ότι στη χώρα µας δεν έχουµε ανε-πτυγµένα συστήµατα µαθητείας που συνδυά-ζουν την εκπαίδευση των νέων µε τη συµµετοχήτους στην αγορά εργασίας. Το ποσοστό τουοικονοµικά ενεργού πληθυσµού στην ηλικιακήοµάδα των 15-19 ετών κυµαίνεται από 10,2%(∆υτική Μακεδονία) ως 19,9% (Ανατολική

Μακεδονία και Θράκη). Κάτω από το µέσο όροτης χώρας (11,8%) συγκεντρώνουν οι περιφέρει-ες της Αττικής, της Στερεάς Ελλάδας, τηςΠελοποννήσου, της Ηπείρου, της ΚεντρικήςΜακεδονίας και της Κρήτης. Ενδιαφέρον µπορείνα χαρακτηριστεί το εύρηµα ότι στο ΝότιοΑιγαίο, τα Ιόνια Νησιά και ιδιαίτερα στηνΑνατολική Μακεδονία και Θράκη τα ποσοστάσυµµετοχής στον ενεργό πληθυσµό είναι σηµα-ντικά µεγαλύτερα από τον εθνικό µέσο όρο.

28

25,0

20,0

15,0

10,0

5,0

0,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ EÓÂÚÁfi˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ÛÙÈ˜ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜, 200415 - 19 ÂÙÒÓ

19,9

14,5 14,4 13,2 12,711,9 11,8 11,5 11,2 11,0 10,9 10,6 10,4 10,2

∆ιάγραµµα 4:Aναλογία Oικονοµικά ενεργού πληθυσµού κατά ηλικιακή κατηγορία καιπεριφέρεια 15-19 ετών

90,080,070,060,050,040,030,020,010,00,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜


76,9 74,6 74,3 73,2 73,263,7 60,9 60,0 59,7 58,3 57,8 56,5 54,4 49,7


Τα ποσοστά του οικονοµικά ενεργού πληθυσµούείναι εµφανώς υψηλότερα στην επόµενη ηλικιακήοµάδα 20-24 ετών, και είναι σαφές ότι αυτή απο-τελεί την έναρξη της κύριας παραγωγικής ηλικίαςτου πληθυσµού της χώρας Η περιφερειακή διά-ταξη στο επίπεδο αυτό υποδηλώνει τον σχηµατι-σµό τριών οµάδων περιφερειών: Η Θεσσαλία, ηΉπειρος, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, ηΑττική, η Κρήτη και η ∆υτική Μακεδονία παρου-σιάζουν ποσοστά ενεργού πληθυσµού που

κινούνται στο επίπεδο των +/- 4 ποσοστιαίωνµονάδων γύρω από τον εθνικό µέσο όρο(59,7%). Η Στερεά Ελλάδα, η Πελοπόννησος, τοΝότιο Αιγαίο, το Βόρειο Αιγαίο και τα ΙόνιαΝησιά χαρακτηρίζονται από σηµαντικά υψηλότε-ρα ποσοστά (13,5 ως 17,2 µονάδες) από τονµέσο όρο, ενώ στην άλλη άκρη της διάταξηςαυτής βρίσκονται η Κεντρική Μακεδονία και ιδι-αίτερα η ∆υτική Ελλάδα µε ποσοστά 5,3 και 10µονάδες χαµηλότερα από το σύνολο της χώρας.

Στην ηλικιακή οµάδα των 25-29 ετών ο εθνικόςµέσος όρος της αναλογίας του οικονοµικά ενερ-γού πληθυσµού βρίσκεται στο επίπεδο του 84%.Στην ηλικιακή αυτή οµάδα, η περιφερειακή κατα-νοµή είναι εξαιρετικά οµοιογενής, µε τους αντί-στοιχους περιφερειακούς δείκτες να κυµαίνονται

µόνο +/- 2,5 ποσοστιαίες µονάδες γύρω απότον εθνικό µέσο όρο. Μοναδική εξαίρεση στηνεικόνα αυτή, αποτελούν οι δυο νησιωτικές περι-φέρειες του Αιγαίου όπου η αναλογία του οικο-νοµικά ενεργού πληθυσµού κυµαίνεται λίγο κάτωαπό το 80%.

29

88,086,084,082,080,078,076,074,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜


86,685,4 85,3 85,3 85,0

84,0 83,5 83,2 83,2 82,4 82,281,4

79,4 79,3


88,086,084,082,080,078,076,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜


87,1 87,085,8 85,7 85,6 84,7 84,6 84,2 83,9

82,1 81,6 81,5 81,479,8


Η ηλικιακή οµάδα 45-64 ετών θα µπορούσε ναχαρακτηριστεί ως ο πληθυσµός σχετικά µεγαλύ-τερης ενεργού ηλικίας. Όπως είναι αναµενόµενοη αναλογία του οικονοµικά ενεργού πληθυσµούµειώνεται αρκετά στην οµάδα αυτή, ενώ ο εθνι-κός µέσος όρος κυµαίνεται στο επίπεδο του58,7%, περίπου 16 µονάδες χαµηλότερα από ότιοι κύριες παραγωγικές ηλικίες 25-44 ετών. Είναιχρήσιµο να σηµειωθεί ότι µεταξύ των κύριωνλόγων για τη χαµηλή συµµετοχή του πληθυσµούτης οµάδας αυτής στην αγορά εργασίας, είναικαι οι πολιτικές πρόωρης συνταξιοδότησης πουεφαρµόστηκαν κατά την προηγούµενη δεκαετίαστη χώρα µας, ενώ η µέση ηλικία αποχώρησης

από το εργατικό δυναµικό βρίσκεται ακόµη κάτωαπό τα 60 έτη. Στην οµάδα αυτή η περιφερεια-κή κατανοµή χαρακτηρίζεται από µια σχετικάµεγαλύτερη διασπορά, µε την Κρήτη να είναι ηπεριφέρεια µε τα υψηλότερα ποσοστά οικονοµι-κά ενεργού πληθυσµού (67,5%) και το ΒόρειοΑιγαίο η περιφέρεια µε τα χαµηλότερα ποσοστά(48,9%).

Τα άτοµα ηλικίας 30-44 ετών θα µπορούσαν ναθεωρηθούν ότι συνθέτουν την κυριότερη παρα-γωγική ηλικιακή οµάδα. Η οµάδα αυτή, µε µέσοεθνικό όρο το 84,7%, χαρακτηρίζεται επίσηςαπό εξαιρετική περιφερειακή οµοιογένεια, ενώστα άκρα της κατανοµής βρίσκονται από τη µια

πλευρά η Αν. Μακεδονία και Θράκη και ηΘεσσαλία, που εµφανίζουν δείκτες της τάξηςτου 87%, και στην άλλη πλευρά το Βόρειο Αιγαίοµε 79,8% έχει το χαµηλότερο ποσοστό οικονο-µικά ενεργού πληθυσµού.

30

80,070,060,050,040,030,020,010,00,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜


67,563,0 62,8 62,1 62,0 61,9 59,4 58,7 57,8 57,7 57,4 56,5 55,3 48,9


Στην ηλικία άνω των 65 ετών είναι αναµενόµενονα έχουµε εξαιρετικά χαµηλές αναλογίες οικο-νοµικά ενεργού πληθυσµού, µε το µέσο επίπεδοτης χώρας να κυµαίνεται στο 4,2%. Αξίζει νασηµειωθεί ότι η Κρήτη, η Θεσσαλία και η

Πελοπόννησος είναι οι περιφέρειες που συγκε-ντρώνουν τα σχετικά υψηλότερα ποσοστά οικο-νοµικά ενεργού πληθυσµού µε ποσοστό διπλά-σιο από τον εθνικό µέσο όρο.

31

10,09,08,07,06,05,04,03,02,01,00,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

ÓÙÚÈÎ‹

M·Î

Â‰ÔÓ

›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ EÓÂÚÁfi˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ÛÙÈ˜ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜, 200465+ ÂÙÒÓ

8,7 8,7

6,25,5 5,1

4,2 3,8 3,5 3,2 3,2 2,8 2,8 2,6 2,4

∆ιάγραµµα 9:Aναλογία Oικονοµικά ενεργού πληθυσµού κατά ηλικιακή κατηγορία καιπεριφέρεια 65+ ετών


∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· - £Ú¿ÎË 78,7 58,6 68,6 20,1∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 77,9 52 64,7 25,9¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 76,4 52,8 64,8 23,6◊ÂÈÚÔ˜ 77,8 53,1 65,5 24,7£ÂÛÛ·Ï›· 80,3 56,1 68,2 24,2πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 82 55,7 68,9 26,3¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 76 49,5 63,1 26,5™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 79,4 49,1 64,8 30,3∞ÙÙÈÎ‹ 79,3 55,6 67,1 23,7¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 81,2 55,2 68,5 26,0µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 77,8 45,1 61,8 32,7¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 84,8 50,4 67,9 34,4∫Ú‹ÙË 80,3 58,4 69,5 21,9™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 79,1 54,1 66,5 25,0

Πίνακας 6: Ποσοστό συµµετοχής (15-64) ανά περιφέρεια το 2004

¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ ¢È·ÊÔÚ¿ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜

Στον Πίνακα 6 και τα σχετικά διαγράµµαταπαρουσιάζονται τα ποσοστά συµµετοχής τουπληθυσµού εργάσιµης ηλικίας (15-64 ετών) στηναγορά εργασίας. Οι βασικές παρατηρήσεις µπο-ρούν να οµαδοποιηθούν ως εξής :

• Το ποσοστό συµµετοχής στο σύνολο τηςχώρας είναι 66,5%. Ωστόσο, υπάρχει µιασηµαντική διαφοροποίηση ανάλογα µε τοφύλο, αφού είναι σηµαντικά υψηλότεροστους άνδρες (79,1%) και χαµηλότερο στιςγυναίκες 54,1%. Με άλλα λόγια, η διαφοράσυµµετοχής (participation gap) του πληθυ-σµού εργάσιµης ηλικίας στην αγορά εργα-σίας στη χώρα µας είναι της τάξης των 25ποσοστιαίων µονάδων, ενώ η αντίστοιχη δια-φορά στην ΕΕ-25 είναι µόνο 16 µονάδες11.

• Η διαφορά συµµετοχής είναι αρκετά µικρότε-ρη από τον εθνικό µέσο όρο στην ΑνατολικήΜακεδονία και Θράκη (20,1 µονάδες) και τηνΚρήτη (21,9 µονάδες) και σηµαντικά µεγαλύ-τερη στη Στερεά Ελλάδα (30,3 µονάδες)καθώς και στις δυο νησιωτικές περιφέρειεςτου Αιγαίου, το Βόρειο Αιγαίο (32,7 µονάδες)και το Νότιο Αιγαίο (34,4 µονάδες).

• Tο υψηλότερο ποσοστό συµµετοχής και γιατα δύο φύλα παρατηρείται στην περιφέρεια

Κρήτης (69,5%) ακολουθούν µε µικρή διαφο-ρά η περιφέρεια Ιονίων Νήσων, ΑνατολικήςΜακεδονίας και Πελοποννήσου. Τα χαµηλό-τερα ποσοστά συµµετοχής (κάτω από 64%)συγκεντρώνουν οι περιφέρειες της ∆υτικήςΕλλάδας και του Βορείου Αιγαίου.

• Τα υψηλότερα ποσοστά συµµετοχής τωνανδρών είναι στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου(84,8%), στην περιφέρεια Ιονίων Νήσων(82,0%), στην Πελοπόννησο (81,2%) και ακο-λουθούν µε ίσα ποσοστά η Κρήτη και ηΘεσσαλία (80,3%). Τα χαµηλότερα ποσοστάσυµµετοχής των ανδρών (κάτω από 78%)εµφανίζουν οι περιφέρειες της ∆υτικήςΜακεδονίας και της ∆υτικής Ελλάδας.

• Στις γυναίκες τα ποσοστά συµµετοχής είναιαρκετά χαµηλότερα. Τα σχετικά υψηλότεραποσοστά συµµετοχής των γυναικών είναιστην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας(58,6%), στην Κρήτη (58,4%), στη Θεσσαλία(56,1%) και στην περιφέρεια Ιονίων Νήσων(55,7%). Το χαµηλότερο ποσοστό συγκε-ντρώνει και πάλι το Βόρειο Αιγαίο που ανέρ-χεται µόλις στο (45,1%).

Τα διαγράµµατα που ακολουθούν µας παρουσιά-ζουν αναλυτικότερα την υφιστάµενη κατάσταση.

32

11. Βλ. European Commission "Employment in Europe 2004", Statistical Appendix.

72,070,068,066,064,062,060,058,056,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ (15-64) ·Ó¿ ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·, 2004

69,5 68,9 68,6 68,5 68,2 67,9 67,1 66,565,5 64,8 64,8 64,7

63,161,8

∆ιάγραµµα 10: Ποσοστό συµµετοχής 15-64

33

86,084,082,080,078,076,074,072,070,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ·Ó‰ÚÒÓ (15-64) ·Ó¿ ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·, 200484,8

82,0 81,2

80,3 80,379,4 79,3 79,1 78,7 77,9 77,8 77,8

76,4 76,0

∆ιάγραµµα 11: Ποσοστό συµµετοχής ανδρών 15-64

70,060,050,040,030,020,010,00,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Á˘Ó·ÈÎÒÓ (15-64) ·Ó¿ ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·, 2004

58,6 58,4 56,1 55,7 55,6 55,2 54,1 53,1 52,8 52,0 50,4 49,5 49,1 45,1

∆ιάγραµµα 12: Ποσοστό συµµετοχής γυναικών 15-64

40,035,030,025,020,015,010,05,00,0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î¤˜ ¢È·ÊÔÚ¤˜ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ¶ÏËı˘ÛÌÔ‡ EÚÁ¿ÛÈÌË˜ HÏÈÎ›·˜ ÛÙËÓ AÁÔÚ¿ EÚÁ·Û›·˜ 2004¢È·ÊÔÚ¿ ÙË˜ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ AÓ‰ÚÒÓ Î·È °˘Ó·ÈÎÒÓ

20,1 21,9 23,6 23,7 24,2 24,7 25,0 25,9 26,0 26,3 26,530,3 32,7 34,4

∆ιάγραµµα 13: «∆ιαφορά» συµµετοχής του πληθυσµού εργάσιµης ηλικίας

Στον ακόλουθο πίνακα και τα σχετικά διαγράµ-µατα παρουσιάζονται οι µεταβολές των ποσο-

στών συµµετοχής ανά περιφέρεια την περίοδο1992-2004:

Κατά την 12ετία 1992-2004, το ποσοστό συµµε-τοχής του πληθυσµού εργάσιµης ηλικίας στηναγορά εργασίας παρουσίασε µια αξιοσηµείωτηαύξηση από 58,9% σε 66,5%, δηλαδή κατά 7,6ποσοστιαίες µονάδες ή κατά 12,9%. Η µεταβολή

αυτή, όµως, εµφανίζει ορισµένες περιφερειακέςιδιοµορφίες. Το µεγαλύτερο ποσοστό µεταβο-λής (20,7%) παρουσιάζει η περιφέρεια τηςΑττικής στην οποία η συµµετοχή στην αγοράεργασίας αυξήθηκε κατά 11,5 ποσοστιαίες µονά-

34

25,0%

20,0%

15,0%

10,0%

5,0%

0,0%

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

MÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÔÛÔÛÙÔ‡ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ·Ó¿ ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· 1992-2004

2,2%3,3% 4,0%

5,5% 6,2% 7,6% 7,7% 8,5% 8,8% 9,7%

12,9%15,6% 16,1%

20,7%

∆ιάγραµµα 14: Mεταβολή του ποσοστού συµµετοχής ανά περιφέρεια 1992-2004


1992 65.0 59.0 59.7 60.2 59.0 67.4 59.41996 67.6 60.0 62.4 59.9 62.6 67.4 64.42000 67.0 62.3 62.4 63.4 64.6 68.0 63.92004 68.6 64.7 64.8 65.5 68.2 68.9 63.1

1992 60.2 55.6 66.3 57.4 58.5 66.8 58.91996 60.9 59.1 67.9 57.2 61.3 68.2 61.52000 63.9 62.4 69.7 56.7 66.7 71.1 63.92004 64.8 67.1 68.5 61.8 67.9 69.5 66.5

Πίνακας 7: Ποσοστό συµµετοχής12 ανά περιφέρεια την περίοδο 1992-2004

AÓ·ÙÔÏÈÎ‹ KÂÓÙÚÈÎ‹ ¢˘ÙÈÎ‹ ◊ÂÈÚÔ˜ £ÂÛÛ·Ï›· IfiÓÈ· ¢˘ÙÈÎ‹M·ÎÂ‰ÔÓ›· M·ÎÂ‰ÔÓ›· M·ÎÂ‰ÔÓ›· NËÛÈ¿ EÏÏ¿‰·& £Ú¿ÎË

™ÙÂÚÂ¿ AÙÙÈÎ‹ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ BfiÚÂÈÔ NfiÙÈÔ KÚ‹ÙË ™‡ÓÔÏÔEÏÏ¿‰· AÈÁ·›Ô AÈÁ·›Ô ¯ÒÚ·˜

12. Ποσοστό συµµετοχής = (εργατικό δυναµικό 15 – 64 ετών) / (πληθυσµός σε ηλικία προς εργασία 15 – 64 ετών)

OI METABOΛEΣ THΣ ΣYMMETOXHΣ TOY ΠΛHΘYΣMOY THN ΠEPIO∆O1992 - 2004

Κατά την περίοδο 1992-1996 το ποσοστό συµµε-τοχής σε εθνικό επίπεδο αυξήθηκε κατά 2,6µονάδες που ισοδυναµεί µε ποσοστιαία αύξηση4,4%. Η περιφερειακή δοµή των µεταβολών, εντούτοις, παρουσιάζει ένα σχηµατισµό 4 οµάδων:Στην πρώτη οµάδα ανήκουν η Ήπειρος, τοΒόρειο Αιγαίο και τα Ιόνια Νησιά όπου το ποσο-στό συµµετοχής είτε µειώθηκε ελαφρά είτεπαρέµεινε αµετάβλητο την περίοδο αυτή. Στηδεύτερη οµάδα εντάσσονται η Στερεά Ελλάδα, ηΚεντρική Μακεδονία, η Κρήτη και η

Πελοπόννησος, όπου το ποσοστό συµµετοχήςαυξήθηκε µεν, αλλά πολύ λιγότερο από τον εθνι-κό µέσο όρο. Στη τρίτη οµάδα εντάσσονται ηΑνατολική Μακεδονία και Θράκη, η ∆υτικήΜακεδονία και το Νότιο Αιγαίο, όπου οι µετα-βολές του ποσοστού συµµετοχής ήταν ανάλο-γες µε αυτές του συνόλου της χώρας. Τέλος, ηΘεσσαλία, η Αττική και η ∆υτική Ελλάδα αποτε-λούν µια τέταρτη οµάδα στην οποία το ποσοστόσυµµετοχής αυξήθηκε µε ρυθµούς σηµαντικάµεγαλύτερους από τον µέσο όρο της περιόδου.

35

δες. Αν συνεκτιµήσουµε το γεγονός ότι η περι-φέρεια αυτή συγκεντρώνει επίσης τον σχετικάµεγαλύτερο όγκο του πληθυσµού εργάσιµης ηλι-κίας, είναι προφανές ότι στην εξέλιξη αυτή οφεί-λεται κατά κύριο λόγο η εθνική µεταβολή. Οιµεταβολές στη Θεσσαλία (15,6%) και το ΝότιοΑιγαίο (16,1%) είναι επίσης σηµαντικές και µεγα-λύτερες από τον εθνικό µέσο όρο. Οι υπόλοιπεςπεριφέρειες µπορούν να ταξινοµηθούν σε δυοοµάδες, ως προς την αύξηση του ποσοστούσυµµετοχής για τη συγκεκριµένη 12ετία. Η µιαοµάδα, στην οποία εντάσσονται τα Ιόνια Νησιά,η Πελοπόννησος και η Κρήτη, παρουσιάζουνθετικές µεν αλλά µικρής τάξης µεταβολές που

κυµαίνονται στα επίπεδα του 2,2% ως 4%. Ηάλλη οµάδα που αποτελείται από την ΑνατολικήΜακεδονία και Θράκη, την ∆υτική Ελλάδα, τηνΣτερεά Ελλάδα, το Βόρειο Αιγαίο, τη ∆υτικήΜακεδονία, την Ήπειρο, και την ΚεντρικήΜακεδονία, παρουσιάζουν σχετικά µεγαλύτερεςαυξήσεις της τάξης του 5,5% - 9,7%, αλλά µικρό-τερες από τον εθνικό µέσο όρο.

Ωστόσο η 12ετία αυτή δεν υπήρξε µια περίοδοςείτε σταθερών είτε ενιαίων µεταβολών για όλεςτις περιφέρειες της χώρας ως προς τη συµµετο-χή του πληθυσµού στην αγορά εργασίας.

Περίοδος 1992-1996

9,0%8,0%7,0%6,0%5,0%4,0%3,0%2,0%1,0%0,0%-1,0%

AÙÙÈÎ

‹

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

◊Â

ÈÚÔ˜

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

KÚ‹Ù

Ë

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

¶ÂÏÔ

fiÓË

ÛÔ˜

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

- 0,5% -0,3% 0,0%

1,2%1,7%

2,1% 2,4%

4,0% 4,4% 4,5% 4,8%

6,1% 6,3%

8,4%

¶ÔÛÔÛÙÈ·›· MÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ¶ÔÛÔÛÙÔ‡ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ·Ó¿ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· 1992 - 1996


Την περίοδο αυτή το ποσοστό συµµετοχής σεεθνικό επίπεδο αυξήθηκε κατά 2,4 µονάδες πουισοδυναµεί µε ποσοστιαία αύξηση 3,9%, ενώ οιπεριφερειακές µεταβολές παρουσιάζουν τηνεξής διάταξη. Η Ανατολική Μακεδονία καιΘράκη, το Βόρειο Αιγαίο, η ∆υτική Ελλάδα, η∆υτική Μακεδονία και τα Ιόνια Νησιά παρου-σίασαν µια στασιµότητα της συµµετοχής, µεµεταβολές που κινήθηκαν είτε ελάχιστα κάτωείτε ελάχιστα πάνω από το µηδέν. Η

Πελοπόννησος, η Θεσσαλία η ΚεντρικήΜακεδονία, η Κρήτη και η Στερεά Ελλάδαπαρουσίασαν µεταβολές που κινήθηκαν περίπου+/- 1 µονάδα γύρω από τον εθνικό µέσο όρο,ενώ τέλος στην Αττική, την Ήπειρο και ιδιαίτερατο Νότιο Αιγαίο το ποσοστό συµµετοχής αυξή-θηκε σηµαντικά περισσότερο από τον µέσο όροτης χώρας.

36


10,0%

8,0%

6,0%

4,0%

2,0%

0,0%

-2,0%

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

¶ÔÛÔÛÙÈ·›· MÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ¶ÔÛÔÛÙÔ‡ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ·Ó¿ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· 1996-2000

-0,9% -0,9% -0,8% 0,0%0,9%

2,7% 3,2%3,8% 3,9% 4,3%

4,9%5,6% 5,8%

8,8%


37


10,0%

8,0%

6,0%

4,0%

2,0%

0,0%

-2,0%

-4,0%

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

¶ÔÛÔÛÙÈ·›· MÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ¶ÔÛÔÛÙÔ‡ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ·Ó¿ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· 2000-2004

-2,3% -1,7% -1,3%1,3% 1,4%

1,8%2,4%

3,3%3,8% 3,9% 4,1%

5,6%

7,5%

9%


Την περίοδο αυτή το ποσοστό συµµετοχής σεεθνικό επίπεδο αυξήθηκε κατά 2,6 µονάδες ήκατά 4,1%, ενώ η περιφερειακή διάταξη των µετα-βολών σχηµατίζει τέσσερις (4) διακριτές οµάδεςπεριφερειών: Στη πρώτη οµάδα ανήκουν ηΚρήτη, η Πελοπόννησος και η ∆υτική Ελλάδαπου παρουσιάζουν µια ελαφρά αλλά σαφή µείω-ση της συµµετοχής του πληθυσµού στην αγοράεργασίας. Στη 2η οµάδα εντάσσονται τα ΙόνιαΝησιά, η Στερεά Ελλάδα, το Νότιο Αιγαίο και ηΑνατολική Μακεδονία και Θράκη µε θετικέςαλλά πολύ µικρού εύρους µεταβολές. Η Ήπει-

ρος, η ∆υτική Μακεδονία και η ΚεντρικήΜακεδονία αποτελούν µια τρίτη οµάδα πουκινείται κοντά στον εθνικό µέσο όρο, ενώ ηΘεσσαλία και ιδιαίτερα η Αττική και το ΒόρειοΑιγαίο χαρακτηρίζονται από αυξήσεις τουποσοστού συµµετοχής που φτάνουν να είναισηµαντικά µεγαλύτερες ή και διπλάσιες από τονµέσο όρο της χώρας.

Είναι γνωστό ότι µια από τις κεντρικές πολιτικέςτης Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τηνΑπασχόληση αφορά στην αύξηση της συµµετο-χής του πληθυσµού εργάσιµης ηλικίας στηναγορά εργασίας, ή µε άλλο λόγια την αύξησητης προσφοράς εργασίας. Το ανωτέρω διάγραµ-µα αφορά στη σχέση του επιπέδου συµµετοχήςτου πληθυσµού στην αγορά εργασίας και τουποσοστού ανεργίας για το σύνολο του πληθυ-

σµού. Πρέπει, βέβαια, να τονίσουµε ότι η σχέσηµεταξύ συµµετοχής και ανεργίας είναι πολύ πιοσύνθετη από ότι υποδεικνύει το παραπάνω απλόδιάγραµµα, και ότι το ποσοστό συµµετοχής δεναποτελεί τον µοναδικό παράγοντα προσδιορι-σµού του επιπέδου ανεργίας σε µια περιφέρεια.Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, όπως φαί-νεται στο διάγραµµα, περιφέρειες µε τα ίδια επί-πεδα συµµετοχής έχουν πολύ διαφορετικά

38

¶ÔÛÔÛÙfi ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Î·È AÓÂÚÁ›·˜, 2004™‡ÓÔÏÔ ÏËı˘ÛÌÔ‡

¶ÔÛÔÛÙfi ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜

¶ÔÛÔ

ÛÙfi A

ÓÂÚÁ

›·˜

Ποσοστό Aνεργίας Yψηλότερο

Ποσοστό Συµµετοχής Xαµηλότερο


Ποσοστό Συµµετοχής Yψηλότερο

Ποσοστό Aνεργίας Xαµηλότερο




61,0

18,0

16,0

14,0

12,0

10,0

8,0

6,0

4,062,0 63,0 64,0 70,065,0 66,0 67,0 68,0 69,0

¢M

™TE

H¶

BA

ION

AM£

ATTNA ¶E§

KP

£E™™YN

¢EKM

°Ú·ÌÌ‹ T¿ÛË˜

∆ιάγραµµα 18: Ποσοστό συµµετοχής και Aνεργίας: Σύνολο πληθυσµού


∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· £Ú¿ÎË 78,7 58,6 68,6 7,3 21,5 13,4 60,8 24,2 15,0∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 77,9 52,0 64,7 7,1 18,9 11,9 51,8 27,6 20,5¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 76,4 52,8 64,8 10,8 25,9 16,8 63,3 24,3 12,4◊ÂÈÚÔ˜ 77,8 53,1 65,5 7,8 17,8 11,8 60,9 23,3 15,9£ÂÛÛ·Ï›· 80,3 56,1 68,2 5,9 16,3 10,2 59,9 23,2 16,9πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 82,0 55,7 68,9 8,0 14,6 10,6 61,7 26,2 12,1¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 76,0 49,5 63,1 7,1 20,7 12,3 57,9 27,6 14,4™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 79,4 49,1 64,8 8,4 19,8 12,6 62,4 24,9 12,8∞ÙÙÈÎ‹ 79,3 55,6 67,1 6,0 13,3 9,1 38,1 31,5 30,4¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 81,2 55,2 68,5 4,8 14,7 8,7 62,1 23,9 14,0µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 77,8 45,1 61,8 3,6 19,7 9,4 58,1 25,0 16,9¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 84,8 50,4 67,9 6,2 12,8 8,6 57,6 28,0 14,4∫Ú‹ÙË 80,3 58,4 69,5 4,3 8,7 6,1 53,2 27,3 19,5™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 79,1 54,1 66,5 6,5 16,0 10,4 50,6 27,9 21,5

Ποσοστό συµµετοχής και ποσοστό ανεργίας

¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ (15-64) ¶ÔÛÔÛÙfi ·ÓÂÚÁ›·˜ (15-64) E›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ X·ÌËÏfi M¤ÙÚÈÔ Y„ËÏfi

39

¶ÔÛÔÛÙfi ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Î·È AÓÂÚÁ›·˜, 2004ÕÓ‰ÚÂ˜


¶ÔÛÔ

ÛÙfi A

ÓÂÚÁ

›·˜









75,0

12,0

10,0

8,0

6,0

4,0

2,0

0,076,0 77,0 78,0 84,079,0 80,0 81,0 82,0 83,0 85,0 86,0

¢M

™TE


H¶

BA

ION

ATT NA

¶E§KP

£E™™YN

¢E KM AM£

∆ιάγραµµα 19: Ποσοστό συµµετοχής και Aνεργίας: Άνδρες

ποσοστά ανεργίας. Αυτό φαίνεται χαρακτηριστι-κά στις περιφέρειες της ∆υτικής Μακεδονίας,της Στερεάς Ελλάδας και της ΚεντρικήςΜακεδονίας όπου ενώ το ποσοστό συµµετοχήςτους ανέρχεται περίπου στο 65% η ανεργία τουςκυµαίνεται από 11,9% έως 16,8%.

Το ίδιο διάγραµµα έχει διαιρεθεί σε 4 τµήµαταµε βάση τους εθνικούς µέσους όρους για ταποσοστά συµµετοχής και ανεργίας. Στο πλαίσιοαυτό, η ∆υτική Μακεδονία, η ∆υτική Ελλάδα, ηΣτερεά Ελλάδα, η Κεντρική Μακεδονία και η

Ήπειρος αποτελούν µια οµάδα περιφερειών πουχαρακτηρίζονται από ποσοστά ανεργίας υψηλό-τερα και ποσοστά συµµετοχής χαµηλότερα απότο σύνολο της χώρας. Το αντίστροφο ακριβώςσυµβαίνει για την Αττική, τη Θεσσαλία, το ΝότιοΑιγαίο, την Πελοπόννησο και την Κρήτη. ΗΑνατολική Μακεδονία και Θράκη και τα ΙόνιαΝησιά εµφανίζουν υψηλότερες από τον µέσοόρο τιµές και για τα δυο ποσοστά ενώ τοΒόρειο Αιγαίο, χαµηλότερες.

¶ÔÛÔÛÙfi ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Î·È AÓÂÚÁ›·˜, 2004°˘Ó·›ÎÂ˜

¶ÔÛÔ

ÛÙfi A

ÓÂÚÁ

›·˜










44,0

30,0

25,0

20,0

15,0

10,0

5,046,0 48,0 50,0 52,0 54,0 56,0 58,0 60,0

¢M

™TE

H¶BA

IONATT

AM£

NA

KP

£E™™YN

¢E

KM


¶E§

∆ιάγραµµα 20: Ποσοστό συµµετοχής και Aνεργίας: Γυναίκες

40


∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 15-19 9,6 5,1 5,7 ∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 15-19 16,6 17,5 17,420-24 5,5 5,4 5,4 20-24 16,3 20,3 17,925-29 5,0 5,3 5,0 25-29 17,5 19,9 17,930-44 5,3 4,3 5,1 30-44 17,3 18,3 17,445-64 5,6 4,9 5,3 45-64 16,7 18,3 17,365+ 8,0 6,0 6,1 65+ 11,5 17,3 17,1

™‡ÓÔÏÔ 5,5 5,4 5,4 ™‡ÓÔÏÔ 16,9 17,9 17,4¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 15-19 2,6 3,1 3,0 ◊ÂÈÚÔ˜ 15-19 3,1 3,4 3,4

20-24 2,4 2,8 2,6 20-24 3,3 3,1 3,225-29 2,3 2,4 2,3 25-29 2,5 2,6 2,530-44 2,6 2,6 2,6 30-44 2,8 2,6 2,845-64 2,5 2,6 2,5 45-64 3,2 3,1 3,265+ 3,7 3,0 3,0 65+ 3,1 3,8 3,8

™‡ÓÔÏÔ 2,5 2,8 2,7 ™‡ÓÔÏÔ 2,9 3,4 3,2£ÂÛÛ·Ï›· 15-19 7,7 7,6 7,6 πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 15-19 2,2 1,7 1,8

20-24 6,3 5,4 5,9 20-24 2,5 1,1 1,925-29 6,3 5,2 6,2 25-29 1,6 1,5 1,630-44 6,3 5,2 6,1 30-44 2,0 2,5 2,045-64 7,4 6,2 6,9 45-64 2,1 1,8 2,065+ 15,4 7,1 7,4 65+ 2,1 2,3 2,3

™‡ÓÔÏÔ 6,8 6,6 6,7 ™‡ÓÔÏÔ 2,0 2,0 2,0¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 15-19 9,2 8,1 8,2 ™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 15-19 5,0 5,6 5,6

20-24 5,7 8,5 6,8 20-24 5,4 2,9 4,425-29 6,8 6,2 6,7 25-29 4,5 5,0 4,530-44 6,0 7,4 6,2 30-44 5,0 6,0 5,145-64 6,2 6,5 6,3 45-64 4,7 5,4 5,065+ 4,7 7,0 6,9 65+ 3,7 6,0 5,9

™‡ÓÔÏÔ 6,2 7,1 6,6 ™‡ÓÔÏÔ 4,8 5,6 5,2∞ÙÙÈÎ‹ 15-19 27,8 31,8 31,4 ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 15-19 5,3 5,8 5,8

20-24 36,6 38,9 37,5 20-24 5,3 2,9 4,425-29 39,3 35,6 38,7 25-29 4,8 4,3 4,730-44 37,7 34,9 37,3 30-44 5,3 5,5 5,345-64 36,0 38,0 36,8 45-64 5,7 4,8 5,365+ 23,9 31,3 31,0 65+ 10,1 6,7 6,9

™‡ÓÔÏÔ 36,9 34,0 35,6 ™‡ÓÔÏÔ 5,4 5,7 5,5µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 15-19 1,9 1,8 1,8 ¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 15-19 3,4 2,7 2,8

20-24 2,0 1,0 1,6 20-24 3,0 1,6 2,425-29 1,5 2,1 1,6 25-29 2,6 3,5 2,730-44 1,6 2,2 1,7 30-44 2,8 3,5 2,945-64 1,4 2,1 1,7 45-64 2,8 2,4 2,665+ 1,3 2,3 2,3 65+ 1,7 2,2 2,2

™‡ÓÔÏÔ 1,6 2,1 1,8 ™‡ÓÔÏÔ 2,7 2,4 2,6∫Ú‹ÙË 15-19 5,5 5,7 5,6 ™‡ÓÔÏÔ ÃÒÚ·˜ 15-19 100,0 100,0 100,0

20-24 5,6 6,1 5,8 20-24 100,0 100,0 100,025-29 5,5 6,6 5,7 25-29 100,0 100,0 100,030-44 5,5 5,1 5,5 30-44 100,0 100,0 100,045-64 5,7 3,9 4,9 45-64 100,0 100,0 100,065+ 10,8 4,9 5,2 65+ 100,0 100,0 100,0

™‡ÓÔÏÔ 5,7 4,9 5,3 ™‡ÓÔÏÔ 100,0 100,0 100,0

Πίνακας 8: Ποσοστιαία κατανοµή του πληθυσµού ανά ηλικιακή κατηγορία και περιφέρειαως προς το σύνολο της χώρας

OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ OÈÎÔÓÔÌÈÎ¿¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ HÏÈÎ›· ÂÓÂÚÁfi˜ ÌË ÂÓÂÚÁfi˜ ™‡ÓÔÏÔ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ HÏÈÎ›· ÂÓÂÚÁfi˜ ÌË ÂÓÂÚÁfi˜ ™‡ÓÔÏÔ


41

Σύµφωνα µε τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακαπαρατηρούµε ότι :

• στην περιφέρεια Αττικής και στην περιφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας συγκεντρώνεται τοµεγαλύτερο τµήµα του πληθυσµού της χώρας,

• η ηλικιακή κατηγορία 15 – 19 ετών του εργα-τικού δυναµικού στην περιφέρεια Αττικήςσυµµετέχει αναλογικά λιγότερο στο σύνολο

του πληθυσµού της ίδιας ηλικιακής κατηγο-ρίας απ’ ότι στις άλλες περιφέρειες,

• η ηλικιακή κατηγορία 65+ ετών του εργατι-κού δυναµικού στην περιφέρεια Θεσσαλίας,Κρήτης και Πελοποννήσου συµµετέχει ανα-λογικά λιγότερο στο σύνολο του πληθυσµούτης ίδιας ηλικιακής κατηγορίας απ’ ότι στιςάλλες περιφέρειες.

∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 15-19 1,75 0,95 1,04 ∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 15-19 0,98 0,98 1,0020-24 1,00 1,00 1,00 20-24 0,97 1,13 1,0325-29 0,91 0,98 0,93 25-29 1,03 1,11 1,0330-44 0,96 0,79 0,94 30-44 1,02 1,02 1,0045-64 1,03 0,91 0,98 45-64 0,99 1,02 1,0065+ 1,46 1,11 1,12 65+ 0,68 0,97 0,98

™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00 ™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 15-19 1,04 1,09 1,14 ◊ÂÈÚÔ˜ 15-19 1,07 1,00 1,07

20-24 0,96 0,98 0,96 20-24 1,12 0,93 1,0325-29 0,89 0,84 0,85 25-29 0,85 0,77 0,8030-44 1,04 0,93 0,98 30-44 0,95 0,76 0,8745-64 0,98 0,90 0,94 45-64 1,10 0,93 1,0165+ 1,47 1,06 1,14 65+ 1,06 1,12 1,20

™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00 ™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00£ÂÛÛ·Ï›· 15-19 1,12 1,16 1,13 πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 15-19 1,09 0,85 0,88

20-24 0,93 0,81 0,89 20-24 1,24 0,54 0,9525-29 0,93 0,79 0,92 25-29 0,80 0,73 0,7830-44 0,92 0,78 0,91 30-44 0,98 1,22 1,0145-64 1,09 0,94 1,03 45-64 1,04 0,89 0,9865+ 2,25 1,07 1,10 65+ 1,05 1,15 1,16

™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00 ™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00¢˘ÙÈÎ‹ EÏÏ¿‰· 15-19 1,50 1,14 1,25 ™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 15-19 1,03 1,01 1,07

20-24 0,92 1,20 1,03 20-24 1,11 0,52 0,8525-29 1,11 0,87 1,02 25-29 0,92 0,90 0,8830-44 0,97 1,05 0,94 30-44 1,03 1,07 0,9945-64 1,01 0,91 0,96 45-64 0,98 0,98 0,9765+ 0,76 0,98 1,04 65+ 0,77 1,07 1,13

™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00 ™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00AÙÙÈÎ‹ 15-19 0,75 0,94 0,88 ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 15-19 0,98 1,03 1,04

20-24 0,99 1,14 1,06 20-24 0,99 0,51 0,7925-29 1,06 1,04 1,09 25-29 0,88 0,76 0,8430-44 1,02 1,03 1,05 30-44 0,97 0,96 0,9645-64 0,98 1,12 1,04 45-64 1,05 0,84 0,9665+ 0,65 0,92 0,87 65+ 1,87 1,18 1,24

™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00 ™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00

Πίνακας 9:∆είκτης απόκλισης συµµετοχής13 της κάθε ηλικιακής κατηγορίας ανά περιφέρεια



13. ∆είκτης Α =ΑΠΑiΘ/ ΑΠΑΣΘ

όπου: ΑΠΑiΘ = η ηλικιακή κατηγορία j στην περιφέρεια i, ΑΠΑΣΘ = το σύνολο του πληθυσµού στην περιφέρεια iΑΠΑiΣ/ΑΠΑΣΣ ΑΠΑiΣ = η ηλικιακή κατηγορία j στο σύνολο της χώρας, ΑΠΑΣΣ = ο πληθυσµός στο σύνολο της χώρας

Με βάση τα στοιχεία του Πίνακα 8 παρατηρού-µε ότι σ’ ότι αφορά τον οικονοµικά ενεργό πλη-θυσµό :

• η ηλικιακή κατηγορία 15 – 19 ετών έχει ανα-λογικά µεγαλύτερη βαρύτητα στην περιφέ-ρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης,∆υτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, ∆υτικήςΕλλάδας, Ηπείρου, Ιονίων Νήσων, ΣτερεάςΕλλάδας, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου,

• η ηλικιακή κατηγορία 20 – 24 ετών έχει ανα-λογικά µεγαλύτερη βαρύτητα στην περιφέ-ρεια Ηπείρου, Ιονίων Νήσων, ΣτερεάςΕλλάδας Βορείου και Νοτίου Αιγαίου,

• η ηλικιακή κατηγορία 30 – 44 ετών έχει ανα-λογικά µεγαλύτερη βαρύτητα στην περιφέ-

ρεια ∆υτικής Μακεδονίας, Αττικής καιΚεντρικής Μακεδονίας, Στερεάς Ελλάδας,Βορείου και Νοτίου Αιγαίου,

• η ηλικιακή κατηγορία 45 – 64 ετών έχει ανα-λογικά µεγαλύτερη βαρύτητα στην περιφέ-ρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης,Θεσσαλίας,∆υτικής Ελλάδας, Ηπείρου, ΙονίωνΝήσων, Πελοποννήσου,

• η ηλικιακή κατηγορία 65+ έχει αναλογικάµεγαλύτερη βαρύτητα στην περιφέρειαΑνατολικής Μακεδονίας και Θράκης,∆υτικήςΜακεδονίας Ηπείρου, Ιονίων Νήσων,Πελοποννήσου και Κρήτης. Είναι σε περιφέ-ρειες όπου υπάρχει υψηλή αγροτική ή τουρι-στική οικονοµική δραστηριότητα.

Το εκπαιδευτικό επίπεδο του πληθυσµού µιαςπεριοχής συνδέεται στενά µε την οικονοµικο-κοινωνική της ανάπτυξη. Η σχέση λοιπόν ανάµε-σα στην εκπαίδευση και τις δηµογραφικές εξελί-ξεις θα µπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σχέσηαλληλεπίδρασης14. Το µέγεθος του πληθυσµού,µέσα σε δεδοµένες συνθήκες παροχής εκπαι-

δευτικών υπηρεσιών, µπορεί να επηρεάσει τοεκπαιδευτικό επίπεδο των πολιτών και κατ’ επέ-κταση τις δυνατότητες κοινωνικής και οικονοµι-κής ανάπτυξής της. Το µορφωτικό επίπεδο τωνατόµων από την άλλη πλευρά επηρεάζει καιαυτό µε τη σειρά του την εξέλιξη του πληθυ-σµού µέσω της επίδρασης που ασκεί στη γεννη-

42

µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 15-19 1,23 0,85 0,99 ¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 15-19 1,25 1,10 1,0720-24 1,27 0,48 0,88 20-24 1,11 0,64 0,9425-29 0,96 0,99 0,88 25-29 0,93 1,43 1,0430-44 1,03 1,07 0,94 30-44 1,01 1,42 1,1045-64 0,91 1,01 0,94 45-64 1,00 0,99 1,0065+ 0,83 1,10 1,25 65+ 0,61 0,92 0,85

™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00 ™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00∫Ú‹ÙË 15-19 0,97 1,16 1,06 ™‡ÓÔÏÔ ÃÒÚ·˜ 15-19 1,00 1,00 1,00

20-24 1,00 1,25 1,10 20-24 1,00 1,00 1,0025-29 0,97 1,35 1,07 25-29 1,00 1,00 1,0030-44 0,98 1,04 1,03 30-44 1,00 1,00 1,0045-64 1,00 0,79 0,93 45-64 1,00 1,00 1,0065+ 1,91 1,01 0,98 65+ 1,00 1,00 1,00

™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00 ™‡ÓÔÏÔ 1,00 1,00 1,00



14. Education at a Glance, OECD, Paris 1995

1.3.2 KATANOMH TOY ΠΛHΘYΣMOY KATA ΦYΛO, EΠIΠE∆OEKΠAI∆EYΣHΣ KAI ΠEPIΦEPEIA

43

τικότητα, τη θνησιµότητα και τη µετανάστευση. Ηεκπαίδευση λοιπόν αποτελεί σηµαντικό προσ-διοριστικό παράγοντα των πληθυσµιακών εξελί-ξεων στο βαθµό που επηρεάζει τη στάση και τιςαντιλήψεις των ατόµων σχετικά µε την αναπαρα-γωγή, την τάση για γεωγραφική κινητικότητακαθώς και τις αντιλήψεις που συνδέονται µε τοαναπόφευκτο του θανάτου και τη σηµασία τηςπρόληψης στην αντιµετώπιση των ασθενειών. Τοµορφωτικό επίπεδο του πληθυσµού συνδέεται,τουλάχιστον ποσοτικά, µε την ύπαρξη ενόςεργατικού δυναµικού που κατέχει τόσο γενικέςόσο και εξειδικευµένες γνώσεις και δεξιότητες.Το στοιχείο αυτό καθιστά το εργατικό δυναµικόικανότερο να ανταποκριθεί στην ανάγκη για

ανάπτυξη εξειδικευµένων τοµέων της οικονο-µίας αλλά και να προσαρµοστεί ευκολότερα στιςνέες ανάγκες που δηµιουργούνται λόγω τωντεχνολογικών εξελίξεων. Συνεπώς το υψηλόµορφωτικό επίπεδο του πληθυσµού καθώς και ηηλικιακή του ανανέωση συµβάλλουν τόσο στηνκάλυψη της ζήτησης εργατικού δυναµικού σετοµείς που αναπτύσσονται συνεχώς όσο καιστην ανανέωση των δεξιοτήτων και το βαθµόευελιξίας στους διάφορους τοµείς της οικονοµι-κής δραστηριότητας15.

Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζεται η κατανο-µή του πληθυσµού ανάλογα µε το φύλο, το επί-πεδο εκπαίδευσης και τη γεωγραφική περιφέρεια.

15. Πληθυσµός και εκπαίδευση στην Ελλάδα: Εξελίξεις και προοπτικές ΕΚΚΕ, Αθήνα 2002

∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 58,7 41,3 100,0 0,3 0,2 0,3ª·ÎÂ‰ÔÓ›· ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 48,1 51,9 100,0 6,6 6,6 6,6Î·È £Ú¿ÎË ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 45,6 54,4 100,0 7,7 8,6 8,1∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 54,3 45,7 100,0 27,2 21,4 24,2∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 56,0 44,0 100,0 10,6 7,8 9,1∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 47,4 52,6 100,0 38,8 40,3 39,6ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 38,5 61,5 100,0 6,1 9,1 7,6¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 30,2 69,8 100,0 2,8 6,1 4,5™‡ÓÔÏÔ 48,3 51,7 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 46,3 53,7 100,0 58,3 63,2 60,8ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 54,3 45,7 100,0 27,2 21,4 24,2À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 46,9 53,1 100,0 14,5 15,4 15,0™‡ÓÔÏÔ 49,2 50,8 100,0 100,0 100,0 100,0

∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 56,3 43,7 100,0 1,0 0,7 0,8ª·ÎÂ‰ÔÓ›· ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 52,3 47,7 100,0 11,4 9,7 10,5

ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 46,8 53,2 100,0 8,9 9,4 9,2∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 51,5 48,5 100,0 29,4 26,0 27,6∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 52,9 47,1 100,0 13,7 11,4 12,5∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 45,7 54,3 100,0 30,6 34,0 32,4ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 36,6 63,4 100,0 3,1 5,0 4,1¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 32,7 67,3 100,0 1,9 3,7 2,9™‡ÓÔÏÔ 48,4 51,6 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 46,0 54,0 100,0 49,4 54,2 51,8ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 51,5 48,5 100,0 29,4 26,0 27,6À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 50,0 50,0 100,0 21,2 19,9 20,5™‡ÓÔÏÔ 49,2 50,8 100,0 100,0 100,0 100,0

Πίνακας 10: Kατανοµή του πληθυσµού κατά φύλο, επίπεδο εκπαίδευσης και περιφέρεια

¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ E›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜ ™‡ÓÔÏÔ

44

¢˘ÙÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 100,0 0,0 100,0 0,1 0,0 0,1ª·ÎÂ‰ÔÓ›· ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 52,4 47,6 100,0 7,0 6,3 6,6

ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 38,4 61,6 100,0 4,4 7,0 5,7∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 54,5 45,5 100,0 26,7 22,0 24,3∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 58,3 41,7 100,0 16,6 11,7 14,1∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 47,9 52,1 100,0 39,0 41,8 40,4ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 39,3 60,7 100,0 4,5 6,9 5,7¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 27,1 72,9 100,0 1,6 4,3 3,0™‡ÓÔÏÔ 49,7 50,3 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 48,5 51,5 100,0 61,8 64,7 63,3ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 54,5 45,5 100,0 26,7 22,0 24,3À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 46,1 53,9 100,0 11,5 13,3 12,4™‡ÓÔÏÔ 49,7 50,3 100,0 100,0 100,0 100,0

◊ÂÈÚÔ˜ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 67,0 33,0 100,0 0,4 0,2 0,3¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 55,9 44,1 100,0 10,7 8,0 9,3ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 44,9 55,1 100,0 5,8 6,7 6,3∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 53,2 46,8 100,0 25,4 21,2 23,3∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 57,5 42,5 100,0 14,9 10,5 12,7∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 48,2 51,8 100,0 37,0 37,8 37,4ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 28,1 71,9 100,0 2,1 5,0 3,6¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 25,3 74,7 100,0 3,8 10,6 7,3™‡ÓÔÏÔ 48,7 51,3 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 46,2 53,8 100,0 57,7 63,8 60,9ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 53,2 46,8 100,0 25,4 21,2 23,3À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 51,7 48,3 100,0 16,9 14,9 15,9™‡ÓÔÏÔ 50,4 49,6 100,0 100,0 100,0 100,0

£ÂÛÛ·Ï›· ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 76,4 23,6 100,0 0,3 0,1 0,2¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 50,6 49,4 100,0 8,7 8,1 8,4ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 42,2 57,8 100,0 7,1 9,3 8,2∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 53,9 46,1 100,0 25,7 20,9 23,2∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 60,7 39,3 100,0 16,7 10,3 13,4∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 49,0 51,0 100,0 33,8 33,4 33,6ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 34,7 65,3 100,0 5,1 9,2 7,2¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 22,2 77,8 100,0 2,6 8,7 5,7™‡ÓÔÏÔ 48,8 51,2 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 47,4 52,6 100,0 58,1 61,5 59,9ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 53,9 46,1 100,0 25,7 20,9 23,2À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 46,8 53,2 100,0 16,2 17,5 16,9™‡ÓÔÏÔ 49,3 50,7 100,0 100,0 100,0 100,0

πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 100,0 0,0 100,0 0,6 0,0 0,3¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 48,2 51,8 100,0 6,0 6,1 6,1ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 47,3 52,7 100,0 5,5 5,9 5,7∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 51,8 48,2 100,0 27,7 24,7 26,2∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 59,0 41,0 100,0 14,5 9,6 12,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 46,5 53,5 100,0 41,3 45,5 43,4ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 38,3 61,7 100,0 2,6 4,0 3,3


45

¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 28,4 71,6 100,0 1,7 4,2 3,0™‡ÓÔÏÔ 48,9 51,1 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 47,6 52,4 100,0 60,1 63,3 61,7ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 51,8 48,2 100,0 27,7 24,7 26,2À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 49,1 50,9 100,0 12,1 12,0 12,1™‡ÓÔÏÔ 49,5 50,5 100,0 100,0 100,0 100,0

¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 88,9 11,1 100,0 0,7 0,1 0,4¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 52,8 47,2 100,0 8,5 7,6 8,0ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 49,0 51,0 100,0 5,9 6,1 6,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 51,6 48,4 100,0 28,5 26,8 27,6∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 59,0 41,0 100,0 15,1 10,6 12,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 49,7 50,3 100,0 36,1 36,6 36,3ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 38,8 61,2 100,0 1,9 2,9 2,4¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 26,7 73,3 100,0 3,4 9,2 6,3™‡ÓÔÏÔ 50,1 49,9 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 48,8 51,2 100,0 56,5 59,3 57,9ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 51,6 48,4 100,0 28,5 26,8 27,6À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 52,2 47,8 100,0 15,0 13,8 14,4™‡ÓÔÏÔ 50,8 49,2 100,0 100,0 100,0 100,0

™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 57,3 42,7 100,0 0,1 0,1 0,1¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 58,2 41,8 100,0 6,7 4,9 5,8ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 48,3 51,7 100,0 6,5 7,1 6,8∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 55,9 44,1 100,0 27,6 22,1 24,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 57,0 43,0 100,0 17,7 13,6 15,7∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 48,9 51,1 100,0 35,8 38,1 36,9ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 36,9 63,1 100,0 3,2 5,6 4,4¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 22,3 77,7 100,0 2,4 8,4 5,3™‡ÓÔÏÔ 50,5 49,5 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 47,8 52,2 100,0 59,1 65,7 62,4ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 55,9 44,1 100,0 27,6 22,1 24,9À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 52,9 47,1 100,0 13,4 12,1 12,8™‡ÓÔÏÔ 52,2 47,8 100,0 100,0 100,0 100,0

∞ÙÙÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 62,8 37,2 100,0 2,1 1,2 1,6¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 51,7 48,3 100,0 16,1 13,6 14,8ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 59,5 40,5 100,0 0,1 0,1 0,1¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 51,5 48,5 100,0 15,1 12,9 13,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 47,7 52,3 100,0 31,5 31,4 31,5∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 51,8 48,2 100,0 13,7 11,6 12,6∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 42,1 57,9 100,0 19,2 23,9 21,6ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 28,8 71,2 100,0 1,6 3,5 2,6¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 24,3 75,7 100,0 0,7 1,8 1,3™‡ÓÔÏÔ 47,6 52,4 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 43,8 56,2 100,0 35,1 40,8 38,1ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 47,8 52,2 100,0 31,6 31,4 31,5À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 52,2 47,8 100,0 33,3 27,7 30,4™‡ÓÔÏÔ 47,9 52,1 100,0 100,0 100,0 100,0


46

¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 19,1 80,9 100,0 0,0 0,2 0,1¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 54,8 45,2 100,0 9,1 7,6 8,3ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 53,6 46,4 100,0 6,0 5,2 5,6∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 52,7 47,3 100,0 25,1 22,7 23,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 57,8 42,2 100,0 16,9 12,5 14,7∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 48,1 51,9 100,0 36,6 39,8 38,2ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 36,4 63,6 100,0 3,9 6,9 5,4¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 31,7 68,3 100,0 2,4 5,2 3,8™‡ÓÔÏÔ 50,2 49,8 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 48,4 51,6 100,0 59,8 64,4 62,1ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 52,7 47,3 100,0 25,1 22,7 23,9À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 54,0 46,0 100,0 15,1 13,0 14,0™‡ÓÔÏÔ 51,7 48,3 100,0 100,0 100,0 100,0

µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 57,0 43,0 100,0 0,3 0,2 0,2¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 53,6 46,4 100,0 9,8 8,3 9,0ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 66,6 33,4 100,0 10,3 5,0 7,6∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 51,7 48,3 100,0 26,1 23,9 25,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 55,1 44,9 100,0 13,7 10,9 12,3∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 44,6 55,4 100,0 35,0 42,7 38,9ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 44,5 55,5 100,0 2,7 3,3 3,0¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 27,8 72,2 100,0 2,2 5,7 4,0™‡ÓÔÏÔ 49,5 50,5 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 45,6 54,4 100,0 53,6 62,6 58,1ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 51,7 48,3 100,0 26,1 23,9 25,0À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 59,5 40,5 100,0 20,3 13,5 16,9™‡ÓÔÏÔ 52,3 47,7 100,0 100,0 100,0 100,0

¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 59,8 40,2 100,0 8,0 5,4 6,7ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 58,2 41,8 100,0 8,9 6,5 7,7∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 50,1 49,9 100,0 27,8 28,2 28,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 49,9 50,1 100,0 13,9 14,1 14,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 51,9 48,1 100,0 34,0 32,0 33,0ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 44,5 55,5 100,0 3,1 3,9 3,5¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 31,3 68,7 100,0 4,4 9,8 7,1™‡ÓÔÏÔ 50,4 49,6 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 48,4 51,6 100,0 55,3 59,8 57,6ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 50,1 49,9 100,0 27,8 28,2 28,0À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 59,0 41,0 100,0 16,9 12,0 14,4™‡ÓÔÏÔ 52,5 47,5 100,0 100,0 100,0 100,0

∫Ú‹ÙË ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 69,0 31,0 100,0 1,0 0,5 0,7¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 50,4 49,6 100,0 10,2 9,9 10,0ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 50,0 50,0 100,0 8,7 8,6 8,7∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 51,0 49,0 100,0 28,0 26,6 27,3∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 57,2 42,8 100,0 14,9 11,1 13,0


47

∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 48,9 51,1 100,0 33,3 34,4 33,8ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 35,7 64,3 100,0 2,6 4,6 3,6¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 22,3 77,7 100,0 1,2 4,3 2,8™‡ÓÔÏÔ 49,8 50,2 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 48,7 51,3 100,0 52,1 54,4 53,2ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 51,0 49,0 100,0 28,0 26,6 27,3À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 51,0 49,0 100,0 19,9 19,0 19,5™‡ÓÔÏÔ 50,2 49,8 100,0 100,0 100,0 100,0

™‡ÓÔÏÔ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 62,9 37,1 100,0 1,1 0,6 0,8¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 52,2 47,8 100,0 11,6 10,1 10,8ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 59,5 40,5 100,0 0,0 0,0 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 49,7 50,3 100,0 10,1 9,7 9,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 50,6 49,4 100,0 29,0 26,8 27,8∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 54,8 45,2 100,0 14,4 11,3 12,8∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 46,4 53,6 100,0 29,2 32,0 30,7ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 35,0 65,0 100,0 2,8 4,9 3,9¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 27,0 73,0 100,0 1,8 4,6 3,3™‡ÓÔÏÔ 48,6 51,4 100,0 100,0 100,0 100,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 46,4 53,6 100,0 48,3 52,8 50,6ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 50,6 49,4 100,0 29,0 26,8 27,9À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 51,4 48,6 100,0 22,7 20,3 21,5™‡ÓÔÏÔ 49,5 50,5 100,0 100,0 100,0 100,0


Το 21,5% του πληθυσµού έχει υψηλό εκπαιδευτι-κό επίπεδο, το 27,9% έχει µέτριο εκπαιδευτικόεπίπεδο και το 50,6% έχει χαµηλό εκπαιδευτικόεπίπεδο. Οι άνδρες παρουσιάζουν σχετικά υψη-λότερο εκπαιδευτικό επίπεδο σε σχέση µε τιςγυναίκες (22,7% έναντι 20,3%). Επίσης το 29,0%των ανδρών έχει µέτριο εκπαιδευτικό επίπεδοκαθώς και το 26,8% των γυναικών.

Σ’ ότι αφορά την αναλογία ανδρών / γυναικώνυπερτερούν οι άνδρες σε σχέση µε τις γυναίκεςστον πληθυσµό µε υψηλό και µέτριο εκπαιδευτι-κό επίπεδο. Το 51,4% των ατόµων µε υψηλόεκπαιδευτικό επίπεδο και το 50,6% µε µέτριοεκπαιδευτικό επίπεδο είναι άνδρες.

Από τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακα προκύπτειότι:

• Η περιφέρεια Αττικής έχει αναλογικά µεγαλύ-τερο τµήµα του πληθυσµού της που έχειυψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο σε σχέση µε τοσύνολο της χώρας.

• Οι περιφέρειες ∆υτικής Μακεδονίας, Στερεάς

Ελλάδας και Πελοποννήσου έχουν αναλογικάµεγαλύτερο τµήµα του πληθυσµού τους πουέχει χαµηλό εκπαιδευτικό επίπεδο σε σχέσηµε το σύνολο της χώρας.

• Στο σύνολο της χώρας ενώ οι άνδρες απο-τελούν το 49,1% του πληθυσµού και οι γυναί-κες το 50,9%, στην περίπτωση του πληθυ-σµού των ατόµων µε υψηλό εκπαιδευτικό επί-πεδο οι άνδρες αποτελούν το 51,4% και οιγυναίκες το 48,6%. Οι άνδρες µε µέτριοεκπαιδευτικό επίπεδο αποτελούν το 50,6%του πληθυσµού ίδιου εκπαιδευτικού επιπέδουκαι το 46,4% στην περίπτωση του πληθυσµούµε χαµηλό εκπαιδευτικό επίπεδο. Στα άτοµαµε υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο οι άνδρεςυπερτερούν των γυναικών (είναι περισσότε-ροι από το 50%) σχεδόν σε όλες τις περιφέ-ρειες, εξαίρεση αποτελούν οι περιφέρειεςΑνατολικής Μακεδονίας, ∆υτικήςΜακεδονίας, Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσωνκαθώς και της Κεντρικής Μακεδονίας που τοποσοστό είναι αναλογικά 50/50.

48

Ποσοστό Aνεργίας και Eκπαιδευτικό Eπίπεδο

X·ÌËÏfi E›Â‰Ô EÎ·›‰Â˘ÛË˜ Î·È ¶ÔÛÔÛÙfi AÓÂÚÁ›·˜, 2004™‡ÓÔÏÔ

¶ÔÛÔÛÙfi ¶ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÌÂ X·ÌËÏfi E›Â‰Ô EÎ·›‰Â˘ÛË˜

¶ÔÛÔ

ÛÙfi A

ÓÂÚÁ

›·˜


Ποσοστό Eκπαίδευσης Xαµηλότερο


Ποσοστό Eκπαίδευσης Yψηλότερο





30,0

18,0

16,0

14,0

12,0

10,0

8,0

6,0

4,035,0 40,0 45,0 50,0 55,0 60,0 65,0

¢M


™TEH¶

BA

ION

ATTNA ¶E§

KP

£E™™YN

¢EKM

AM£

∆ιάγραµµα 21: Xαµηλό επίπεδο εκπαίδευσης και ποσοστό ανεργίας

M¤ÛÔ E›Â‰Ô EÎ·›‰Â˘ÛË˜ Î·È ¶ÔÛÔÛÙfi AÓÂÚÁ›·˜, 2004™‡ÓÔÏÔ

¶ÔÛÔÛÙfi ¶ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÌÂ M¤ÛÔ E›Â‰Ô EÎ·›‰Â˘ÛË˜

¶ÔÛÔ

ÛÙfi A

ÓÂÚÁ

›·˜









20,0

18,0

16,0

14,0

12,0

10,0

8,0

6,0

4,022,0 24,0 26,0 28,0 30,0 32,0 34,0

¢M


™E

BA ATT

NA¶E§

KP

£E™™YN

AM£

H¶ION

KM¢E

∆ιάγραµµα 22: Mέσο επίπεδο εκπαίδευσης και ποσοστό ανεργίας

49

Συχνά τονίζεται ότι η εκπαίδευση του πληθυ-σµού αποτελεί µια κοµβική κατευθυντήρια γραµ-µή πολιτικής για την αντιµετώπιση της ανεργίας.Σε χώρες µάλιστα της Κεντρικής και ΒόρειαςΕυρώπης, όπως είναι η Μεγάλη Βρετανία, ηΙρλανδία, η Σουηδία, Η Φινλανδία, η Αυστρία, τοΒέλγιο και η Γερµανία, τα εµπειρικά δεδοµέναπαρέχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η εκεί εκπαίδευ-ση είναι πράγµατι πολύ αποτελεσµατική ως µέσοαύξησης της απασχολησιµότητας του ατόµουκαι µείωσης της ανεργίας16.

Μια απλή επισκόπηση των ανωτέρω σχηµάτωνπαρουσιάζει την κατανοµή των περιφερειών τηςχώρας µας ανάλογα µε τα ποσοστά ανεργίας καιτο αντίστοιχο επίπεδο εκπαίδευσης χαµηλό,µέσο και υψηλό. Χαρακτηριστικά αναφέρουµεότι περιφέρειες όπως η Πελοπόννησος, τα ΙόνιαΝησιά και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

στις οποίες η αναλογία του πληθυσµού µε χαµη-λό εκπαιδευτικό επίπεδο είναι σχεδόν παρόµοιαγύρω στο 61%-62%, χαρακτηρίζονται από σηµα-ντικές διαφορές στα ποσοστά ανεργίας (8,7%για την Πελοπόννησο, 10,6% για τα Ιόνια Νησιάκαι 13,4% για την Ανατολική Μακεδονία καιΘράκη). Είναι απαραίτητο να τονίσουµε ότι ησχέση µεταξύ εκπαιδευτικού επιπέδου µιας περι-φέρειας και ποσοστού ανεργίας είναι πολύπερισσότερο σύνθετη από ότι υποδεικνύουν ταδιαγράµµατα αυτά. Στο θέµα αυτό, όµως, δενµπορούµε να υπεισέλθουµε αναλυτικά στα πλαί-σια του παρόντος, αλλά µπορούµε να σηµειώ-σουµε ότι η σηµαντικότερη µερίδα των ανέργωνείναι άτοµα µέσου επιπέδου εκπαίδευσης.

Y„ËÏfi E›Â‰Ô EÎ·›‰Â˘ÛË˜ Î·È ¶ÔÛÔÛÙfi AÓÂÚÁ›·˜, 2004™‡ÓÔÏÔ

¶ÔÛÔÛÙfi ¶ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÌÂ Y„ËÏfi E›Â‰Ô EÎ·›‰Â˘ÛË˜

¶ÔÛÔ

ÛÙfi A

ÓÂÚÁ

›·˜









10,0

18,0

16,0

14,0

12,0

10,0

8,0

6,0

4,015,0 20,0 25,0 30,0 35,0

¢M


™TE

BAATT

NA¶E§

KP

£E™ ™YN

AM£

H¶ION

KM¢E

∆ιάγραµµα 23:Yψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και ποσοστό ανεργίας

16. «Εκπαίδευση και αγορά εργασίας» Κ.Ν. Κανελλόπουλου, Κ.Γ. Μαυροµαρά, Θ.Μ. Μητράκου, Κέντρο Προγραµµατισµού και ΟικονοµικώνΕρευνών, Αθήνα 2004

50

∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,3 ∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 1,0ª·ÎÂ‰ÔÓ›· ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,6 ª·ÎÂ‰ÔÓ›· ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 1,0Î·È £Ú¿ÎË ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0

¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,8 ¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,9 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 1,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 0,7 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,3 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,1ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 2,0 ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,1¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 1,4 ¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 0,9™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,2 Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,9 ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,7 À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0

¢˘ÙÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,1 ◊ÂÈÚÔ˜ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,4ª·ÎÂ‰ÔÓ›· ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,6 ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,9

ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,6 ¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,6∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,9 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,8∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,1 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,3 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,2ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,5 ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 0,9¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 0,9 ¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 2,2™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,3 Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,2ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,9 ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,8À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,6 À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,7™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0

£ÂÛÛ·Ï›· ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,2 πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,4¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,8 ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,6ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,8 ¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,6∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,8 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,0 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 0,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,1 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,4ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,8 ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 0,8¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 1,8 ¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 0,9™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,2 Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,2ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,8 ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,9À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,8 À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,6™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0

¢˘ÙÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,5 ™ÙÂÚÂ¿ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,1∂ÏÏ¿‰· ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,7 ∂ÏÏ¿‰· ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,5

ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,6 ¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,7∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 1,0 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,0 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,2

Πίνακας 11:∆είκτης απόκλισης συµµετοχής17 ανά εκπαιδευτικό επίπεδο και περιφέρεια

¢Â›ÎÙË˜ ¢Â›ÎÙË˜

17. ∆είκτης Α =ΑΠΑiΘ/ ΑΠΑΣΘ

όπου: ΑΠΑiΘ = το επενδυτικό επίπεδο j στην περιφέρεια i, ΑΠΑΣΘ = το σύνολο του πληθυσµού στην περιφέρεια iΑΠΑiΣ/ΑΠΑΣΣ ΑΠΑiΣ = το εκπαιδευτικό επίπεδο j στο σύνολο της χώρας, ΑΠΑΣΣ = ο πληθυσµός στο σύνολο της χώρας

51

∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,2 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,2ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 0,6 ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,1¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 1,9 ¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 1,6™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,1 Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,2ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0 ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,9À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,7 À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,6™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0

∞ÙÙÈÎ‹ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 1,9 ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,1¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 1,4 ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,8ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 4,3 ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 1,4 ¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,6∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 1,1 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,9∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,0 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,1∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 0,7 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,2ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 0,7 ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,4¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 0,4 ¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 1,2™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,8 Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,2ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,1 ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,9À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,4 À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,7™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0

µfiÚÂÈÔ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,3 ¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,0∞ÈÁ·›Ô ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,8 ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,6

ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,8 ¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,8∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,9 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 1,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,0 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,1∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,3 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,1ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 0,8 ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 0,9¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 1,2 ¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 2,2™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,1 Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,1ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,9 ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,8 À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,7™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0

∫Ú‹ÙË ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 0,9 ™‡ÓÔÏÔ ¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ ªÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ 1,0¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 0,9 ¶Ù˘¯›Ô ∞∂π 1,0ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 0,0 ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ∞∂π (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 1 ¤ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô) 1,0¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 0,9 ¶Ù˘¯›Ô ∞ÓÒÙÂÚË˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 1,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 1,0 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ª¤ÛË˜ ∂Î·›‰Â˘ÛË˜ 1,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,0 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ 1,0∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,1 ∞ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,0ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 0,9 ªÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ 1,0¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 0,9 ¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô 1,0™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,1 Ã·ÌËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0 ª¤ÙÚÈÔ Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 0,9 À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ 1,0™‡ÓÔÏÔ 1,0 ™‡ÓÔÏÔ 1,0

¢Â›ÎÙË˜ ¢Â›ÎÙË˜

Από τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακα προκύπτει ότι:• Σε όλες οι περιφέρειες τα άτοµα µε χαµηλό

επίπεδο εκπαίδευσης έχουν αναλογικά µεγα-λύτερη βαρύτητα στο σύνολο του πληθυσµού

τους απ’ ότι έχουν το σύνολο των ατόµωνχαµηλού εκπαιδευτικού επιπέδου στο σύνολοτης χώρας. Εξαίρεση αποτελούν οι περιφέ-ρειες της Κεντρικής Μακεδονίας και τηςΑττικής.

• Μόνο στην περιφέρεια Αττικής τα άτοµα µευψηλό επίπεδο εκπαίδευσης έχουν αναλογικάµεγαλύτερη βαρύτητα στο σύνολο του πλη-θυσµού της περιφέρειας απ’ ότι έχουν τοσύνολο των ατόµων υψηλού εκπαιδευτικούεπιπέδου στο σύνολο της χώρας.

52

0-4 265,8 278,2 274,1 256,4 237,7 227,15-9 266,0 270,9 283,2 279,1 261,3 242,2

10-14 289,0 272,1 276,9 289,2 284,8 266,615-19 317,0 295,9 278,9 283,7 295,7 290,920-24 400,4 323,8 302,8 285,8 290,3 301,725-29 439,7 407,8 331,4 310,4 293,2 297,130-34 446,5 446,9 415,0 338,9 317,6 299,935-39 441,0 452,5 452,8 421,0 345,0 323,340-44 399,4 445,6 457,0 457,2 425,3 349,545-49 383,3 401,7 447,4 458,6 458,6 426,750-54 353,6 382,0 400,0 444,9 455,6 455,455-59 326,8 347,4 375,3 393,1 436,8 447,360-64 263,9 316,3 336,9 364,5 382,2 424,865-69 279,0 249,6 299,4 319,8 346,6 363,870-74 264,5 251,7 227,3 273,8 293,9 319,775-79 190,6 219,3 211,4 193,5 234,8 254,180-84 100,3 137,7 161,2 158,2 147,0 180,585+ 57,1 71,3 98,9 122,9 130,8 129,2

0-4 250,3 262,1 258,2 241,5 223,9 213,95-9 253,1 254,6 266,3 262,4 245,6 227,7

10-14 272,3 258,3 259,8 271,5 267,3 250,215-19 293,1 278,5 264,5 265,9 277,3 272,820-24 367,0 300,4 285,8 271,7 272,8 283,725-29 406,0 376,2 309,7 295,0 280,5 281,030-34 422,5 415,2 385,3 318,8 303,7 288,735-39 429,7 429,9 422,6 392,8 326,1 310,640-44 400,0 435,8 436,1 428,7 398,8 331,945-49 389,8 404,6 440,2 440,5 433,0 402,850-54 359,0 392,5 407,3 442,7 442,9 435,255-59 345,6 359,5 392,9 407,8 443,0 443,160-64 297,0 344,3 358,5 391,9 406,9 441,965-69 331,5 293,2 339,9 354,5 387,6 402,670-74 321,3 317,3 282,6 328,6 343,8 376,775-79 242,5 286,6 285,8 256,9 300,5 316,280-84 138,5 187,7 224,4 226,6 205,9 243,385+ 79,6 101,0 140,1 178,4 196,8 194,4

O µελλοντικός πληθυσµός της Eλλάδας - Προβολές Πληθυσµού (Παράρτηµα)

HÏÈÎ›· 2005 2010 2015 2020 2025 2030A P P E N E ™

™‡ÓÔÏÔ 5483,9 5570,7 5629,9 5651,0 5637,2 5599,8

£ H § E I ™™‡ÓÔÏÔ 5598,8 5697,7 5760,0 5776,2 5756,4 5716,7

A M º O T E P ø N T ø N º Y § ø N™‡ÓÔÏÔ 11082,7 11268,4 11389,9 11427,2 11393,6 11316,5

53

1. Μιχ. Χλέτσος «Επετηρίδα Αγοράς ΕργασίαςΠεριφέρειες και Νοµοί 2004» ΠΑΕΠ ΑΕ

2. Α. Μωυσίδης - Χ. Μπάγκαβος «∆ηµογραφικήγήρανση και κοινωνική ασφάλιση µε έµφασηστον Αγροτικό χώρο» Μαΐος 2001

3. Λ. Μαράτου – Χ. Μπάγκαβος – Μ.Παπαδάκης – Β. Παπλιάκου "Πληθυσµός καιεκπαίδευση στην Ελλάδα: Εξελίξεις καιΠροοπτικές", Αθήνα 2005

4. Ι.Σακέλλης «Πληθυσµός και εργατικό δυναµι-κό στην Ελλάδα» Αθήνα 2001

5. «∆ηµογραφική γήρανση, αγορά εργασίας &κοινωνική προστασία: Τάσεις, Προκλήσεις &Πολιτικές» ΕΙΕ, Αθήνα 2001

6. Γεώργιος – Φώτιος Ταπεινός «∆ηµογραφία»Βόλος 2002


8. Η Ελληνική Οικονοµία και η ΑπασχόλησηΕτήσια Έκθεση 2005 ΙΝΕ/ΓΣΕΕ

9. Καβουνίδη, Τζένη «ΧαρακτηριστικάΜεταναστών: Το Ελληνικό ΠρόγραµµαΝοµιµοποίησης του 1998», Εθνικό ΙνστιτούτοΕργασίας, Εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα, 2002

10. Μπαγκαβός Χ.,1997, «∆ηµογραφικές εξελί-ξεις και επιπτώσεις για την αγορά εργασίαςκαι την κοινωνική ασφάλιση: η περίπτωση τηςΕλλάδας»

11. Το Κοινωνικό Πορτρέτο της Ελλάδας 2003-2004, ΕΚΚΕ, Αθήνα 2005

12. Αναλογιστική Ανασκόπηση του ΕλληνικούΑσφαλιστικού Συστήµατος – Έκθεση τουΤµήµατος του Κυβερνητικού Αναλογιστή τουΗνωµένου Βασιλείου.

13. «Εκπαίδευση και αγορά εργασίας» Κ.Ν.Κανελλόπουλου, Κ.Γ. Μαυροµαρά, Θ.Μ.

2000 1,34 1,48 1,322025 1,54 1,83 1,352050 1,60 1,90 1,40

2000 75,9 76,3 75,52050 81,0 84,0 77,5

2000 81,0 81,2 80,72050 85,0 87,0 82,0

2000 21670 26140 174952025 25000 30000 200002050 25000 30000 20000

Προβολές18 του πληθυσµού της Eλλάδος, κατά φύλο και ηλικία: 2005-2030

¢ËÌÔÁÚ·ÊÈÎ¤˜ ¶·Ú·‰Ô¯¤˜ ÁÈ· ÙÈ˜ ¶ÚÔ‚ÔÏ¤˜ ¶ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÙË˜ Eurostat¶ÚÔ‚ÔÏ‹

KÂÓÙÚÈÎ‹ Y„ËÏ‹ ¶·Ú·ÏÏ·Á‹ X·ÌËÏ‹™˘ÓÔÏÈÎfi˜ ¢Â›ÎÙË˜ °ÔÓÈÌfiÙËÙ·˜

¶ÚÔÛ‰fiÎÈÌÔ ˙ˆ‹˜ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜

MÂÙ·Ó¿ÛÙÂ˘ÛË

18. Βασικό (baseline) σενάριο προβολών πληθυσµού της Eurostat στο πλαίσιο του προγράµµατος EUROPRO2004

BIBΛIOΓPAΦIA

Μητράκου, Κέντρο Προγραµµατισµού καιΟικονοµικών Ερευνών, Αθήνα 2004

14. «Πράσινη Βίβλος για µια κοινοτική προσέγγι-ση της διαχείρισης της οικονοµικής µετανά-στευσης» COM(2004)811 της 11-1-2005

15. Education at a Glance, OECD, Paris 1995

16. Green Paper "Confronting demographicchange: a new solidarity between thegenerations", Brussels 16.3.2005COM(2005)94 final

17. The Social situation in the European Union2004, European Commission

18. Employment in Europe 2004, EuropeanCommission

54

∫∂º∞§∞π√

¢EYTEPO

¢IA™TA™EI™

A¶A™XO§H™H™

2

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται ορισµένες βασι-κές διαστάσεις της απασχόλησης για τις 13 γεωγραφι-κές περιφέρειες της επικράτειας καθώς και για τοσύνολο της χώρας. Πηγή όλων των στοιχείων είναι ηΈρευνα Εργατικού ∆υναµικού της ΕΣΥΕ για το β’ τρί-µηνο του 2004. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται αφο-ρούν:

• τον αριθµό των απασχολουµένων,

• τη θέση των απασχολουµένων στο επάγγελµα

• την κλαδική διάρθρωση της απασχόλησης

• την κατανοµή των επαγγελµατικών ειδικοτήτωνστην απασχόληση

• το εκπαιδευτικό επίπεδο των απασχολουµένων,και

• τη διάχυση και τον χαρακτήρα της µερικής απα-σχόλησης.

2.1 MEΓEΘOΣ THΣ AΠAΣXOΛHΣHΣ

Το β’ τρίµηνο του 2004 ο αριθµός των απασχολουµέ-νων 15 ετών και άνω ανά τη χώρα ανερχόταν σε4.330.497 άτοµα ενώ ο πληθυσµός 15 ετών και άνωήταν 9.056.875 άτοµα. Την ίδια περίοδο οι απασχο-λούµενοι ηλικίας 15 έως 64 ετών ήταν 4.250.967 ενώ οπληθυσµός της ίδιας ηλικιακής κατηγορίας ήταν7.126.879 άτοµα. Το «ποσοστό απασχόλησης», οριζό-µενο ως το ποσοστό των απασχολουµένων ηλικίας 15-64 ετών επί του πληθυσµού 15-64 ετών, ανέρχοντανστο 59,6% στο σύνολο της χώρας. Όπως όµως θαδούµε παρακάτω, υπάρχουν σηµαντικές διαφοροποιή-σεις µεταξύ των περιφερειών ως προς τον αριθµό τωναπασχολουµένων και το ποσοστό απασχόλησης.

Ο Πίνακας 1 παρουσιάζει τον αριθµό των απασχολου-µένων 15-64 ετών ανά γεωγραφική περιφέρεια, καθώςκαι το ποσοστό της απασχόλησης. Ο µεγαλύτεροςαριθµός απασχολουµένων συναντάται στην Αττική(1.619.282), και ακολούθως στην Κεντρική Μακεδονία

56

1. Όλα τα στοιχεία που παρουσιάζονται βασίζονται στην ΈρευναΕργατικού ∆υναµικού του 2004 (β’ τρίµηνο) της ΕθνικήςΣτατιστικής Υπηρεσίας. Λόγω της πρόσφατης αλλαγής του υπολογι-σµού των στοιχείων από την ΕΣΥΕ µε βάση την απογραφή του2001, τα αντίστοιχα στοιχεία που δηµοσιεύθηκαν στην περσινήέκδοση της Επετηρίδας δεν είναι συγκρίσιµα µε τα φετινά.

¢IA™TA™EI™

A¶A™XO§H™H™

(720.104) και στη Θεσσαλία (297.023). Ο χαµη-λότερος αριθµός απασχολουµένων συναντάταιστην περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου (68.241)

και ακολούθως στα Ιόνια Νησιά (86.163) και τη∆υτική Μακεδονία (101.732).

Ωστόσο, όσον αφορά το ποσοστό απασχόλη-σης (15-64 ετών), η κατάταξη των περιφερειώνείναι διαφορετική. Όπως βλέπουµε και στοΓράφηµα 1, οι περιφέρειες µε τα µεγαλύτεραποσοστά απασχόλησης είναι, κατά σειρά, ηΚρήτη (65,3%), η Πελοπόννησος και το ΝότιοΑιγαίο (62,1%). Το χαµηλότερο ποσοστό απα-σχόλησης εµφανίζεται στη ∆υτική Μακεδονία(53,9%) και ακολούθως στη ∆υτική Ελλάδα(55,4%) και στο Βόρειο Αιγαίο (56,0%).

57


Πηγή: EΣYE, Έρευνα Eργατικού ∆υναµικού, 2004, β’ τρίµηνο

∞ÙÙÈÎ‹ 1.619.282 1.600.583 2.623.159 61,0∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 720.104 710.828 1.246.243 57,0£ÂÛÛ·Ï›· 297.023 284.772 464.942 61,2∫Ú‹ÙË 257.069 248.353 380.404 65,3¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 261.278 257.504 465.137 55,4¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 239.328 231.414 369.775 62,6∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· £Ú¿ÎË 229.130 222.714 374.960 59,4™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 204.293 201.398 355.579 56,6◊ÂÈÚÔ˜ 125.534 123.021 212.977 57,8¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 121.320 119.962 193.225 62,1¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 101.732 98.744 183.258 53,9πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 86.163 84.473 137.273 61,5µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 68.241 67.200 119.946 56,0™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 4.330.497 4.250.967 7.126.879 59,6

Πίνακας 1:Aπασχολούµενοι και ποσοστό απασχόλησης ανά περιφέρεια

A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙfi15+ ÂÙÒÓ 15-64 ÂÙÒÓ 15-64 ÂÙÒÓ A·Û¯fiÏËÛË˜

Ποια όµως είναι η θέση των απασχολουµένωνστο επάγγελµα, ανά περιφέρεια; Πόσοι από τουςαπασχολουµένους στην κάθε περιφέρεια είναιµισθωτοί, πόσοι είναι αυτοαπασχολούµενοι (µε ήδίχως προσωπικό), πόσοι εργάζονται ως βοηθοί

σε επιχείρηση της οικογένειάς τους; H διάρθρω-ση της απασχόλησης µε βάση τη θέση στοεπάγγελµα και ανά περιφέρεια παρουσιάζεταιστον Πίνακα 2.

58

70

60

50

40

30

20

10

0

%

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

AÙÙÈÎ

‹

§. ™ÙÂ

ÚÂ¿ &

E‡‚Ô

È·

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

£Ú¿Î

Ë

¢. M·

ÎÂ‰Ô

Ó›·

KÚ‹Ù

Ë

◊Â

ÈÚÔ˜

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

£ÂÛÛ

·Ï›·

¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ·Ó¿ ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·

Γράφηµα 1: Ποσοστό απασχόλησης ανά περιφέρεια

2.2 ΘEΣH ΣTO EΠAΓΓEΛMA

∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· £Ú¿ÎË 20.315 63.885 120.097 24.833 229.130∞ÙÙÈÎ‹ 104.147 230.138 1.246.589 38.408 1.619.282µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 7.567 20.947 35.420 4.307 68.241¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 23.586 70.961 136.073 30.658 261.278¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰oÓ›· 5.623 31.909 57.361 6.840 101.732◊ÂÈÚÔ˜ 10.539 36.057 70.239 8.700 125.534£ÂÛÛ·Ï›· 23.727 86.060 2.746.203 38.800 297.023πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 7.737 23.452 44.313 10.661 86.163∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 57.879 169.835 446.553 45.837 720.104∫Ú‹ÙË 27.325 65.965 144.168 19.611 257.069™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 20.068 53.143 116.343 14.739 204.293¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 14.673 31.363 68.434 6.851 121.320¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 23.648 78.826 112.177 24.676 239.328™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 346.834 962.541 2.745.642 274.921 4.330.497

Πίνακας 2:Aπασχολούµενοι ανά θέση στο επάγγελµα

A˘ÙÔ·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔ˜ A˘ÙÔ·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔ˜ BÔËıfi˜ ÛÙËÓÌÂ ÚÔÛˆÈÎfi ¯ˆÚ›˜ ÚÔÛˆÈÎfi MÈÛıˆÙfi˜ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ™‡ÓÔÏÔ

ÂÈ¯Â›ÚËÛË


Το Γράφηµα 2 απεικονίζει την ποσοστιαία κατα-νοµή των θέσεων στο επάγγελµα που καταγρά-φονται στον Πίνακα 2. Παρατηρούµε ότι τοποσοστό µισθωτών στο σύνολο των απασχο-λουµένων, κάτι που πολλοί θεωρούν ως ένδειξηοικονοµικής ανάπτυξης, ανέρχεται στο σύνολοτης χώρας στο 63,4% της απασχόλησης. Η περι-φέρεια µε τη µακράν µεγαλύτερη αναλογίαµισθωτών είναι η Αττική (77%). Ακολουθεί ηΚεντρική Μακεδονία (62,0%) και η ΣτερεάΕλλάδα (57%). Τα χαµηλότερα ποσοστά µισθω-

τής απασχόλησης συναντώνται στηνΠελοπόννησο (47%), και ακολουθούν ηΘεσσαλία (50%) και τα Ιόνια Νησιά (51%). Οιαυτοαπασχολούµενοι µε προσωπικό -- εργοδό-τες – αποτελούν το 8,0% των απασχολουµένωνστο σύνολο της χώρας. Είναι αναλογικά περισ-σότεροι στα Νότιο Αιγαίο (12%) καθώς και στοΒόρειο Αιγαίο (11%) και στην Κρήτη (10%), ενώ οιαναλογικά λιγότεροι εργοδότες βρίσκονται στη∆υτική Μακεδονία (5,5%), την Αττική (6,4%), καιτη Θεσσαλία.

59

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ £ÂÛÛ·Ï›· IfiÓÈ·

NËÛÈ¿B. AÈÁ·›Ô ¢˘Ù.

EÏÏ¿‰·AÓ. M·ÎÂ‰ÔÓ›·

& £Ú¿ÎË◊ÂÈÚÔ˜ KÚ‹ÙË ¢˘Ù.

M·ÎÂ‰ÔÓ›·N. AÈÁ·›Ô §. ™ÙÂÚÂ¿

EÏÏ¿‰·KÂÓÙÚ.

M·ÎÂ‰ÔÓ›·™‡ÓÔÏÔXÒÚ·˜

AÙÙÈÎ‹

BÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË MÈÛıˆÙÔ› A˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ¯ˆÚ›˜ ÚÔÛˆÈÎfi A˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂ ÚÔÛˆÈÎfi

Γράφηµα 2: Ποσοστιαία κατανοµή της απασχόλησης ανά θέση του απασχολούµενου στοεπάγγελµα

Οι αυτοαπασχολούµενοι χωρίς προσωπικό απο-τελούν το 22,2% των απασχολουµένων στοσύνολο της χώρας. Αναλογικά περισσότερουςαυτοαπασχολουµένους χωρίς προσωπικό συνα-ντάµε στην Πελοπόννησο (33%), τη ∆υτικήΜακεδονία (31%) και το Βόρειο Αιγαίο (30%),ενώ αναλογικά λιγότερους συναντάµε στηνΑττική (14,2%), στην Κεντρική Μακεδονία

(23,5%) και στην Κρήτη (25,7%). Οι αναλογικάπερισσότεροι «βοηθοί στη οικογενειακή επιχεί-ρηση» συναντώνται στη Θεσσαλία όπου αποτε-λούν το 13% της απασχόλησης, στα Ιόνια Νησιά(12,4%) και στη ∆υτική Ελλάδα (11,7%), ενώ οιαναλογικά λιγότεροι συναντώνται στην Αττική,το Νότιο Αιγαίο και το Βόρειο Αιγαίο (2,4%,5,6% και 6,3%, αντίστοιχα).

60

Η διάρθρωση της απασχόλησης µε βάση τονκλάδο δραστηριότητας (µονοψήφια κατηγοριο-ποίηση) ανά περιφέρεια παρουσιάζεται στονΠίνακα 3. Ο πολυπληθέστερος κλάδος δραστη-ριότητας στο σύνολο της χώρας είναι ο κλάδοςτου χονδρικού και λιανικού εµπορίου, µε 748.247απασχολούµενους, ακολουθούµενος από τιςµεταποιητικές βιοµηχανίες (569.672) και τηγεωργία (533.091). Οι περισσότεροι απασχολού-

µενοι του κάθε κλάδου είναι συγκεντρωµένοι,όπως είναι αναµενόµενο, στην µακράν πολυπλη-θέστερη περιφέρεια της Αττικής, εκτός απότους κλάδους της γεωργίας και της αλιείας (οιπερισσότεροι απασχολούµενοι των κλάδωναυτών δραστηριοποιούνται στην ΚεντρικήΜακεδονία), καθώς και των ορυχείων και λατο-µείων (∆υτική Μακεδονία).

2.3 KΛA∆OI ∆PAΣTHPIOTHTAΣ

°ÂˆÚÁ›· 63.824 10.561 10.185 61.244 17.986 23.171 72.915∞ÏÈÂ›· 433 369 971 1.107 0 696 156√Ú˘¯Â›· 1.298 872 87 581 4.336 367 588ªÂÙ·Ô›ËÛË 29.807 240.952 5.551 22.024 12.506 12.732 36.145¶·ÚÔ¯‹ ËÏÂÎÙÚÈÎÔ‡ ÚÂ˘Ì·ÙÔ˜ 1.371 13.940 522 1.506 6.511 1.516 1.290∫·Ù·ÛÎÂ˘¤˜ 14.549 129.729 5.147 23.162 11.414 12.376 25.214ÃÔÓ‰ÚÈÎfi-ÏÈ·ÓÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ 30.822 304.411 12.334 44.671 12.672 20.646 47.363•ÂÓÔ‰Ô¯Â›·-ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ· 12.681 77.589 5.055 16.963 5.136 8.091 15.862ªÂÙ·ÊÔÚ¤˜ 9.420 132.233 4.290 14.580 3.081 4.918 12.505ÃÚËÌ·ÙÔÈÛÙˆÙÈÎÔ› 2.944 69.471 1.047 4.558 466 1.496 3.290ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›¢È·¯Â›ÚÈÛË ·Î›ÓËÙË˜ ÂÚÈÔ˘Û›·˜ 7.427 161.310 3.373 9.519 4.284 6.062 11.720¢ËÌfiÛÈ· ‰ÈÔ›ÎËÛË 24.663 147.449 8.687 19.400 8.497 10.018 20.983∂Î·›‰Â˘ÛË 12.859 118.452 5.903 21.197 7.939 11.123 21.858ÀÁÂ›· 10.409 94.474 3.417 9.485 4.765 7.778 15.001ÕÏÏÂ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ 6.306 69.710 1.233 9.362 2.139 3.753 9.316·ÚÔ¯‹˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓπ‰ÈˆÙÈÎ¿ ÓÔÈÎÔÎ˘ÚÈ¿ 317 46.608 436 1.918 0 744 2.817∂ÙÂÚfi‰ÈÎÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› 0 1.151 0 0 0 47 0™‡ÓÔÏÔ 229.130 1.619.282 68.241 261.278 101.732 125.534 297.023

Πίνακας 3:Aπασχολούµενοι ανά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας

AÓ·ÙÔÏÈÎ‹ BfiÚÂÈÔ ¢˘ÙÈÎ‹ ¢˘ÙÈÎ‹M·ÎÂ‰ÔÓ›· AÙÙÈÎ‹ AÈÁ·›Ô EÏÏ¿‰· M·ÎÂ‰ÔÓ›· ◊ÂÈÚÔ˜ £ÂÛÛ·Ï›·

£Ú¿ÎË


61

°ÂˆÚÁ›· 12.517 96.466 52.568 34.176 9.414 68.465 533.493∞ÏÈÂ›· 714 2.084 597 1.852 2.023 1.064 12.067√Ú˘¯Â›· 111 837 266 3.641 1.017 652 14.653ªÂÙ·Ô›ËÛË 2.061 122.798 18.409 36.353 8.110 22.222 569.672¶·ÚÔ¯‹ ËÏÂÎÙÚÈÎÔ‡ ÚÂ˘Ì·ÙÔ˜ 416 3.788 1.931 1.674 1.701 2.889 39.057∫·Ù·ÛÎÂ˘¤˜ 9.643 46.947 19.819 19.131 14.065 18.916 350.111ÃÔÓ‰ÚÈÎfi-ÏÈ·ÓÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ 16.253 129.287 39.616 32.991 21.889 35.541 748.497•ÂÓÔ‰Ô¯Â›·-ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ· 15.447 37.625 35.505 13.265 23.018 13.390 279.627ªÂÙ·ÊÔÚ¤˜ 6.817 41.823 11.663 10.714 8.446 11.885 272.375ÃÚËÌ·ÙÔÈÛÙˆÙÈÎÔ› 1.826 13.036 4.922 3.126 1.756 4.448 112.386ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›¢È·¯Â›ÚÈÛË ·Î›ÓËÙË˜ ÂÚÈÔ˘Û›·˜ 4.803 41.248 12.040 7.670 5.344 8.193 282.991¢ËÌfiÛÈ· ‰ÈÔ›ÎËÛË 7.133 53.808 15.099 15.043 11.076 14.193 356.049∂Î·›‰Â˘ÛË 3.349 60.891 20.871 11.795 4.300 17.671 318.208ÀÁÂ›· 2.159 38.092 13.284 5.831 4.073 10.243 219.012ÕÏÏÂ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ 2.447 23.472 8.223 6.128 4.982 8.051 155.122·ÚÔ¯‹˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓπ‰ÈˆÙÈÎ¿ ÓÔÈÎÔÎ˘ÚÈ¿ 469 7.903 2.084 901 106 1.504 65.806∂ÙÂÚfi‰ÈÎÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› 0 0 172 0 0 0 1.369™‡ÓÔÏÔ 86.163 720.104 257.069 204.291 121.320 239.328 4.330.497

Πίνακας 3: Kλάδοι δραστηριότητας (συνέχεια)

IfiÓÈ· KÂÓÙÚÈÎ‹ KÚ‹ÙË ™ÙÂÚÂ¿ NfiÙÈÔ ™‡ÓÔÏÔNËÛÈ¿ M·ÎÂ‰ÔÓ›· EÏÏ¿‰· AÈÁ·›Ô ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ XÒÚ·˜

Το Γράφηµα 3 παρουσιάζει την ποσοστιαία κατα-νοµή των κλάδων δραστηριότητας ανά περιφέ-ρεια και στο σύνολο της χώρας. Τρεις κλάδοι, τοεµπόριο, η µεταποίηση και η γεωργία, καταλαµ-βάνουν τις πρώτες θέσεις ως προς το ειδικόβάρος τους στην απασχόληση, τόσο στο σύνο-λο της χώρας όσο και στις µισές περιφέρειεςτης χώρας: στην Πελοπόννησο, ΑνατολικήΜακεδονία και Θράκη, Στερεά Ελλάδα, ΚεντρικήΜακεδονία, Θεσσαλία, ∆υτική Μακεδονία. Οιυπόλοιπες περιφέρειες διαφοροποιούνται απόαυτή την εικόνα λόγω της σχετικά υψηλήςσυγκέντρωσης της απασχόλησης στους κλά-δους των ξενοδοχείων & εστιατορίων (στοΝότιο Αιγαίο, Ιόνια Νησιά και Κρήτη), καθώς καιστις κατασκευές (στο Νότιο Αιγαίο, ∆υτικήΜακεδονία και Ιόνια Νησιά). Ο µεγαλύτερος

κλάδος απασχόλησης, αυτός της γεωργίας,παρουσιάζει ιδιαίτερα µεγάλες διακυµάνσεις απόπεριφέρεια σε περιφέρεια, συνιστώντας µόλις το0,78% της απασχόλησης στην Αττική έως το28,6% στην Πελοπόννησο.


62

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0AÓ. M·ÎÂ‰ÔÓ›·

& £Ú¿ÎËKÂÓÙÚ.

M·ÎÂ‰ÔÓ›·¢˘Ù.

M·ÎÂ‰ÔÓ›·◊ÂÈÚÔ˜ £ÂÛÛ·Ï›· IfiÓÈ·

NËÛÈ¿¢˘Ù.

EÏÏ¿‰·™Ù. EÏÏ¿‰· AÙÙÈÎ‹ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ B. AÈÁ·›Ô N. AÈÁ·›Ô KÚ‹ÙË

EÙÂÚfi‰ÈÎÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› & fiÚÁ·Ó·I‰ÈˆÙÈÎ¿ ÓÔÈÎÔÎ˘ÚÈ¿ Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÔÈÎÈ·Îfi ÚÔÛˆÈÎfiÕÏÏÂ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ ·ÚÔ¯‹˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ˘¤Ú ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎYÁÂ›· Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹ Ì¤ÚÈÌÓ·

EÎ·›‰Â˘ÛË

¢ËÌfiÛÈ· ‰ÈÔ›ÎËÛË & ¿Ì˘Ó·, ˘Ô¯ÚÂˆÙÈÎ‹ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹ ·ÛÊ¿Ï¢È·¯Â›ÚËÛË ·Î›ÓËÙË˜ ÂÚÈÔ˘Û›·˜, ÂÎÌÈÛıÒÛÂÈ˜EÓ‰È¿ÌÂÛÔÈ ¯ÚËÌ·ÙÔÈÛÙˆÙÈÎÔ› ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›MÂÙ·ÊÔÚ¤˜ ·Ôı‹ÎÂ˘ÛË & ÂÈÎÔÈÓˆÓ›Â˜•ÂÓÔ‰Ô¯Â›· & ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ·XÔÓ‰ÚÈÎfi & ÏÈ·ÓÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ, ÂÈÛÎÂ˘‹ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙˆÓK·Ù·ÛÎÂ˘¤˜

¶·ÚÔ¯‹ ËÏÂÎÙÚÈÎÔ‡ ÚÂ‡Ì·ÙÔ˜, Ê˘ÛÈÎÔ‡ ·ÂÚ›Ô˘ & ÓÂÚÔ‡MÂÙ·ÔÈËÙÈÎ¤˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜

OÚ˘¯Â›· & Ï·ÙÔÌÂ›·

AÏÈÂ›·

°ÂˆÚÁ›·, ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·, ı‹Ú· & ‰·ÛÔÎÔÌ›·

Γράφηµα 3: Ποσοστιαία κατανοµή απασχολούµενων σε κλάδους δραστηριότητας ανάπεριφέρεια

63

Η κατανοµή των απασχολουµένων ανά επαγγελ-µατική ειδικότητα (µονοψήφια κατηγορία) στηνκάθε περιφέρεια παρουσιάζεται στον Πίνακα 4.Στο σύνολο της χώρας η πολυπληθέστερη επαγ-γελµατική κατηγορία είναι αυτή των «ειδικευµέ-νων τεχνιτών» (664.888) ακολουθούµενη απότην κατηγορία «επιστήµονες, καλλιτέχνες καιασκούντες συναφή επαγγέλµατα» (608.971) καιτους «απασχολούµενους σε υπηρεσίες, πωλη-τές» (592.705). Η µικρότερη επαγγελµατικήκατηγορία (πέραν αυτής των «προσώπων µηδυναµένων να καταταγούν»), είναι αυτή των«τεχνολόγων, τεχνικών βοηθών» (332.291).Καταγράφονται ωστόσο σηµαντικές διαφορέςαπό περιφέρεια σε περιφέρεια ως προς τηνκατανοµή της απασχόλησης ανά επαγγελµατικήειδικότητα, όπως βλέπουµε στον Πίνακα 4. Για

παράδειγµα, ενώ η πολυπληθέστερη επαγγελµα-τική κατηγορία στο σύνολο της χώρας είναι,όπως αναφέραµε οι ειδικευµένοι τεχνίτες, σε έξιπεριφέρεις η πολυπληθέστερη επαγγελµατικήκατηγορία είναι οι «ειδικευµένοι γεωργοί, κτηνο-τρόφοι, δασοκόµοι & αλιείς». Σε δύο περιφέρειςη µεγαλύτερη κατηγορία είναι οι «απασχολούµε-νοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές» (Ιόνιο,Νότιο Αιγαίο). Στην Αττική η µεγαλύτερη επαγ-γελµατική κατηγορία είναι αυτή των «προσώπωνπου ασκούν επιστηµονικά, καλλιτεχνικά και συνα-φή επαγγέλµατα».

2.4 EΠAΓΓEΛMATIKEΣ EI∆IKOTHTEΣ

¢ÈÔÈÎËÙ¤˜ Î·È ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ¤˜ 25.596 76.512 7.696 12.779 25.818 10.576 29.075∂ÈÛÙ‹ÌÔÓÂ˜, Î·ÏÏÈÙ¤¯ÓÂ˜ 19.168 108.161 11.533 16.013 35.505 6.965 31.492∆Â¯ÓÔÏfiÁÔÈ 12.962 52.280 7.328 7.828 13.454 5.293 13.659À¿ÏÏËÏÔÈ ÁÚ·ÊÂ›Ô˘ 17.764 67.365 5.065 11.861 24.903 8.504 21.705ÀËÚÂÛ›Â˜, ˆÏËÙ¤˜ 25.744 95.170 13.922 16.953 38.753 18.520 35.766°ÂˆÚÁÔ›, ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈ 60.440 95.714 17.986 22.619 68.483 13.210 59.756∆Â¯Ó›ÙÂ˜ 29.375 113.319 24.986 21.201 45.936 12.632 38.075ÃÂÈÚÈÛÙ¤˜ 17.751 60.238 8.774 8.757 25.316 6.601 17.607AÓÂÈ‰›ÎÂ˘ÙÔÈ ÂÚÁ¿ÙÂ˜ 12.132 43.301 3.720 6.917 14.462 3.730 12.087ªË ‰˘Ó¿ÌÂÓÔÈ 8.199 8.045 723 606 4.394 130 2.055Ó· Î·Ù·Ù·ÁÔ‡Ó™‡ÓÔÏÔ 229.130 720.104 101.732 125.534 297.023 86.163 261.278

Πίνακας 4: Kλάδοι δραστηριότητας (συνέχεια)

AÓ·ÙÔÏÈÎ‹ KÂÓÙÚÈÎ‹ ¢˘ÙÈÎ‹ IfiÓÈ· ¢˘ÙÈÎ‹M·ÎÂ‰ÔÓ›· M·ÎÂ‰ÔÓ›· M·ÎÂ‰ÔÓ›· ◊ÂÈÚÔ˜ £ÂÛÛ·Ï›· NËÛÈ¿ EÏÏ¿‰·

£Ú¿ÎË

64

Το Γράφηµα 4 παρουσιάζει την ποσοστιαίαεπαγγελµατική κατανοµή της απασχόλησης σεµορφή που διευκολύνει τη σύγκριση της διαπε-ριφερειακής κατανοµής των επαγγελµάτων.Μεταξύ των περιφερειών η Αττική ξεχωρίζει,όπως αναµένεται, για το ιδιαίτερα χαµηλό ποσο-στό της κατηγορίας των γεωργών, κτηνοτρόφων,δασοκόµων και αλιέων. Η ∆υτική Μακεδονίαπαρουσιάζει ιδιαίτερα χαµηλό ποσοστό υπαλλή-λων γραφείου και αντίστοιχα υψηλό ποσοστόειδικευµένων τεχνιτών. Το Νότιο Αιγαίο και ταΙόνια Νησιά έχουν υψηλά ποσοστά απασχολου-µένων που είναι διοικητές ή διευθυντές. Η επαγ-γελµατική κατηγορία «τεχνολόγοι, τεχνικοί βοη-θοί» είναι η µικρότερη επαγγελµατική κατηγορία

σε όλες τις περιφέρεις, εκτός από τη ∆υτικήΜακεδονία (όπου λιγότεροι είναι οι υπάλληλοιγραφείου). Τις µεγαλύτερες διαπεριφερειακέςδιακυµάνσεις παρουσιάζουν τα επαγγέλµατα τωνγεωργών, καθώς και των επιστηµόνων. Οι γεωρ-γοί αποτελούν από το 0,8% των απασχολουµέ-νων στην Αττική έως το 26,4% στην ΑνατολικήΜακεδονία και Θράκη. Οι επιστήµονες, καλλιτέ-χνες αποτελούν το 17,6% της απασχόλησηςστην Αττική και 8,4% στην ΑνατολικήΜακεδονία και Θράκη. Μεγάλες διαφοροποιή-σεις συναντάµε και στην επαγγελµατική κατηγο-ρία των τεχνολόγων, οι οποίοι συνιστούν από το3,6% της απασχόλησης στην Πελοπόννησο έωςκαι το 10,6% στην Αττική.

¢ÈÔÈÎËÙ¤˜ Î·È ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ¤˜ 22.214 158.479 24.624 8.698 20.190 29.667 451.924∂ÈÛÙ‹ÌÔÓÂ˜, Î·ÏÏÈÙ¤¯ÓÂ˜ 18.397 284.270 26.061 10.127 8.250 33.029 608.971∆Â¯ÓÔÏfiÁÔÈ 12.621 171.266 8.666 3.518 6.122 17.294 332.291À¿ÏÏËÏÔÈ ÁÚ·ÊÂ›Ô˘ 19.090 247.990 21.826 5.952 14.875 23.259 490.159ÀËÚÂÛ›Â˜, ˆÏËÙ¤˜ 22.018 234.700 26.792 8.573 20.324 35.916 592.705°ÂˆÚÁÔ›, ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈ 34.051 13.267 65.994 10.075 11.338 49.533 522.466∆Â¯Ó›ÙÂ˜ 37.414 246.070 32.935 9.834 19.491 33.626 664.888ÃÂÈÚÈÛÙ¤˜ 23.458 117.270 17.655 3.560 9.160 13.064 329.114AÓÂÈ‰›ÎÂ˘ÙÔÈ ÂÚÁ¿ÙÂ˜ 13.242 120.083 12.930 4.119 10.380 19.737 276.633ªË ‰˘Ó¿ÌÂÓÔÈ 1.786 25.886 1.844 3.783 1.190 1.944 60.585Ó· Î·Ù·Ù·ÁÔ‡Ó™‡ÓÔÏÔ 204.293 1.619.282 239.328 68.241 121.320 257.069 4.330.497

AÓ·ÙÔÏÈÎ‹ KÂÓÙÚÈÎ‹ ¢˘ÙÈÎ‹ IfiÓÈ· ¢˘ÙÈÎ‹M·ÎÂ‰ÔÓ›· M·ÎÂ‰ÔÓ›· M·ÎÂ‰ÔÓ›· ◊ÂÈÚÔ˜ £ÂÛÛ·Ï›· NËÛÈ¿ EÏÏ¿‰·

£Ú¿ÎË


Ως προς το εκπαιδευτικό επίπεδο της απασχό-λησης, παρατηρούνται σηµαντικές διαφοροποι-

ήσεις από περιφέρεια σε περιφέρεια, όπως δεί-χνει ο Πίνακας 5 και το Γράφηµα 5.

65

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%





NËÛÈ¿¢˘Ù.

EÏÏ¿‰·™Ù. EÏÏ¿‰· AÙÙÈÎ‹ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ B. AÈÁ·›Ô N. AÈÁ·›Ô KÚ‹ÙË ™‡ÓÔÏÔ XÒÚ·˜

MË ‰˘Ó¿ÌÂÓÔÈ Ó· Î·Ù·Ù·ÁÔ‡Ó

AÓÂÈ‰›ÎÂ˘ÙÔÈ ÂÚÁ¿ÙÂ˜

XÂÈÚÈÛÙ¤˜

TÂ¯Ó›ÙÂ˜

°ÂˆÚÁÔ›, ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈ

YËÚÂÛ›Â˜, ˆÏËÙ¤˜

Y¿ÏÏËÏÔÈ ÁÚ·ÊÂ›Ô˘

TÂ¯ÓÔÏfiÁÔÈ

EÈÛÙ‹ÌÔÓÂ˜, Î·ÏÏÈÙ¤¯ÓÂ˜

¢ÈÔÈÎËÙ¤˜ & ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ¤˜

Γράφηµα 4: Ποσοστιαία κατανοµή της απασχόλησης ανά επαγγελµατική κατηγορία

2.5 EKΠAI∆EYTIKO EΠIΠE∆O

66

Σε εθνικό επίπεδο περίπου ο ένας στους τέσσε-ρις (~24%) απασχολούµενους δεν έχει εκπαί-δευση πέραν του δηµοτικού, ωστόσο η αναλογίααυτή παρουσιάζει µεγάλες διακυµάνσεις µεταξύτων περιφερειών. Στην περιφέρεια Αττικής µόλιςτο 12,8% των απασχολουµένων δεν έχει εκπαί-δευση πέραν του δηµοτικού, ενώ στηνΑνατολική Μακεδονία και Θράκη η αναλογίααυτή φτάνει το 41,2%. Στην ∆υτική Μακεδονία,την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, τη ∆υτική Ελλάδα καιτην Πελοπόννησο το ποσοστό αυτό είναι επί-σης υψηλό, περί το 32-35%. Ως προς το ποσο-στό των απασχολουµένων µε υψηλή µόρφωση(που κατέχουν πτυχίο ανωτάτων σχολών), οιδιαφοροποιήσεις ανάµεσα στις περιφέρειεςείναι επίσης σηµαντικές αλλά λιγότερο έντονες.

Το χαµηλότερο ποσοστό υψηλά µορφωµένωνεµφανίζεται στο Νότιο Αιγαίο, τα Ιόνια Νησιάκαι την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (10%),ενώ το µεγαλύτερο εµφανίζεται στην Αττική(23,9%), στην Κεντρική Μακεδονία (19,0%), στοΒόρειο Αιγαίο (17,1%) και στην Ήπειρο (15,6%)

Πίνακας 5: Kατανοµή της απασχόλησης (15+) κατά εκπαιδευτικό επίπεδο

∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ 1.113 23.685 28.779 64.476 16.549 87.924 4.639 1.965 229.130ª·ÎÂ‰ÔÓ›·£Ú¿ÎË∫ÂÓÙÚÈÎ‹ 11.570 125.585 104.261 226.415 84.953 160.444 4.430 2.447 720.104ª·ÎÂ‰ÔÓ›·¢˘ÙÈÎ‹ 132 13.462 9.853 30.540 14.255 32.035 1.249 207 101.732ª·ÎÂ‰ÔÓ›·◊ÂÈÚÔ˜ 594 19.043 12.871 36.800 14.065 39.767 1.070 1.324 125.534£ÂÛÛ·Ï›· 1.153 39.560 33.844 81.787 37.735 92.065 6.082 4.796 297.023πfiÓÈÔ 559 8.243 7.578 28.278 10.234 29.964 1.201 106 86.163¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 1.700 34.680 25.373 78.174 32.356 82.470 2.093 4.432 261.278™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 416 20.751 22.093 68.427 28.814 60.918 1.597 1.277 204.293∞ÙÙÈÎ‹ 42.764 344.104 337.097 526.374 160.249 199.262 6.196 2.325 911 1.619.282¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 521 31.447 21.142 73.472 31.210 76.130 3.409 1.996 239.328µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 396 11.286 9.134 21.710 7.915 17.344 262 195 68.241¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 12.200 13.931 41.472 15.353 35.753 458 2.154 121.320∫Ú‹ÙË 3.410 36.023 32.639 77.823 30.216 74.581 1.620 757 257.069™À¡√§√ Ãøƒ∞™ 64.329 720.069 658.595 1.355.748 483.904 988.657 34.305 23.980 911 4.330.497

¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ¶Ù˘¯›Ô ¶Ù˘¯›Ô AÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ AÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ AÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ MÂÚÈÎ¤˜ ¢ÂÓ ‹ÁÂ ºÔ›ÙËÛË ÛÂ ™‡ÓÔÏÔ‹ AÓˆÙ¿ÙˆÓ AÓÒÙÂÚË˜ M¤ÛË˜ 3-Ù·Í M¤ÛË˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ Ù¿ÍÂÈ˜ Î·ıfiÏÔ˘ AEI ·ÏÏ¿

MÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ ™¯ÔÏÒÓ TÂ¯Ó. E·Á. EÎ·›‰Â˘ÛË˜ EÎ·›‰Â˘ÛË˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏÂ›Ô ‰ÂÓ ‹ÚÂÙ›ÙÏÔ˜ EÎ·›‰Â˘ÛË˜ Ù˘¯›Ô


67

Το ποσοστό της µερικής απασχόλησης στοσύνολο της απασχόλησης αποτελεί µία ένδειξητου βαθµού ευελιξίας της αγοράς εργασίας.Όπως είναι γνωστό, η διάχυσή της στο σύνολοτης χώρας είναι, σε σχέση µε άλλες χώρες τηςΕυρώπης, ιδιαίτερα περιορισµένη. Στο σύνολο

της χώρας, 200.257 από τους 4.330.497 απα-σχολούµενους, δηλαδή το 4,6% είναι µερικάαπασχολούµενοι. Είναι ωστόσο χρήσιµο να εξε-τάσουµε την περιφερειακή διάσταση αυτής τηςµορφής απασχόλησης (βλ. Πίνακα 6 καιΓράφηµα 6).

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%





NËÛÈ¿¢˘Ù.

EÏÏ¿‰·™Ù. EÏÏ¿‰· AÙÙÈÎ‹ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ B. AÈÁ·›Ô N. AÈÁ·›Ô KÚ‹ÙË ™‡ÓÔÏÔ XÒÚ·˜

ºÔ›ÙËÛË ÛÂ AEI (ÙÔ˘Ï·¯. 1 ¯ÚfiÓÔ)·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‹ÚÂ Ù˘¯›Ô¢ÂÓ ‹ÁÂ Î·ıfiÏÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô

MÂÚÈÎ¤˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡

AÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡

AÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ 3-Ù·Í M¤ÛË˜ EÎ·›‰Â˘ÛË˜

AÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ M¤ÛË˜ EÎ·›‰Â˘ÛË˜

¶Ù˘¯›Ô AÓÒÙÂÚË˜ TÂ¯Ó. E·ÁÁ. EÎ·›‰Â˘ÛË˜

¶Ù˘¯›Ô AÓˆÙ¿ÙˆÓ ™¯ÔÏÒÓ

¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi ‹ MÂÙ·Ù˘¯È·Îfi˜ T›ÙÏÔ˜

Γράφηµα 5: Kατανοµή της απασχόλησης κατά εκπαιδευτικό επίπεδο

2.6 MEPIKH AΠAΣXOΛHΣH

∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· £Ú¿ÎË 8.009,0 221.121 229.130,2 3,5∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 31.361,6 688.743 720.104,4 4,4¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 7.183,1 94.549 101.732,3 7,1◊ÂÈÚÔ˜ 6.677,9 118.856 125.534,4 5,3£ÂÛÛ·Ï›· 16.296,2 280.727 297.023,4 5,5πfiÓÈÔ 5.055,2 81.108 86.163,2 5,9¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 11.437,1 249.841 261.278,0 4,4™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 8.999,8 195.293 204.292,5 4,4∞ÙÙÈÎ‹ 65.909,0 1.553.373 1.619.281,5 4,1¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 12.125,6 227.202 239.327,6 5,1µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 3.664,9 64.576 68.240,7 5,4¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 5.813,4 115.507 121.320,0 4,8∫Ú‹ÙË 18.027,6 239.041 257.068,8 7,0™À¡√§√ Ãøƒ∞™ 200.560,4 4.129.937 4.330.497,2 4,6

Πίνακας 6: Mερική και πλήρης απασχόληση ανά περιφέρεια

MÂÚÈÎ‹ ¶Ï‹ÚË˜ ™‡ÓÔÏÔ % MÂÚÈÎ‹˜


68

Σε απόλυτα µεγέθη, οι µισοί περίπου µερικάαπασχολούµενοι της χώρας είναι συγκεντρωµέ-νοι στις µεγάλες περιφέρειες της Αττικής και τηςΚεντρικής Μακεδονίας. Όµως, όπως βλέπουµεστο Γράφηµα 6, η µερική απασχόληση είναι ανα-λογικά περισσότερο διαδεδοµένη στη ∆υτικήΜακεδονία και στην Κρήτη, όπου φτάνει το 7,1%και 7,0% της συνολικής απασχόλησης, αντίστοι-

χα, και λιγότερο διαδεδοµένη στην περιφέρειατης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης όπουδεν ξεπερνά το 3,5%. Στις µεγάλες περιφέρειεςτης Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας ηµερική απασχόληση είναι λιγότερο διαδεδοµένηαπό το σύνολο της χώρας (4,1% και 4,4%, έναντι4,6%).

876543210

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

%

◊Â

ÈÚÔ˜

MÂÚÈÎ‹ ··Û¯fiÏËÛËˆ˜ % Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜

Γράφηµα 6: Mερική απασχόληση

Οι µερικά απασχολούµενοι είναι στην πλειοψη-φία τους γυναίκες. Στο σύνολο της χώρας οι142.516 από τους 200.560 µερικά απασχολούµε-νους είναι γυναίκες (αναλογία ανδρών προςγυναίκες 1 προς 2,5). Σε όλες τις περιφέρειες οιµερικά απασχολούµενες γυναίκες είναι περισσό-τερες από τους µερικά απασχολούµενουςάνδρες. Όµως ο βαθµός συµµετοχής των γυναι-κών στη µερική απασχόληση διαφοροποιείταιαπό περιφέρεια σε περιφέρεια, όπως βλέπουµε

στο Γράφηµα 7. Η διαφοροποίηση της µερικήςαπασχόλησης κατά φύλο είναι εντονότερη στηνΑνατολική Μακεδονία και Θράκη (αναλογίαανδρών προς γυναίκες 1 προς 3,9) και ακολου-θούν και η Κεντρική Μακεδονία (αναλογία 1προς 3,1) και η Αττική (αναλογία 1 προς 2,8).Αντίθετα, στο Νότιο Αιγαίο η αναλογία ανδρών-γυναικών στη µερική απασχόληση είναι µόλις 1προς 1,5.

Είναι ίσως ακόµα πιο σηµαντικό να διακρίνουµεανάµεσα σε δύο διαφορετικούς χαρακτήρεςµερικής απασχόλησης, την «εκούσια» (ή «εθε-λοντική») και την «ακούσια» (ή «αναγκαστική»)µερική απασχόληση. Εκούσια µερικά απασχο-λούµενοι είναι αυτοί που ανέλαβαν µία θέσηµερικής απασχόλησης όχι επειδή δεν µπορού-σαν να βρουν µία θέση πλήρους απασχόλησηςαλλά για άλλους, προσωπικούς λόγους (φροντί-δα παιδιών ή ηλικιωµένων, εκπαιδευτικές υπο-χρεώσεις, αναπηρία, κ.α.). Ακούσια µερικά απα-σχολούµενοι είναι αυτοί που εργάζονται µε µερι-κή απασχόληση επειδή δεν µπορούσαν ναβρουν µία θέση πλήρους απασχόλησης. Είναιλοιπόν φανερό ότι η µερική απασχόληση µπορείνα αντανακλά τη στενότητα της αγοράς εργα-σίας για ορισµένους απασχολούµενους, αλλάµπορεί επίσης να αντανακλά την ύπαρξη

ευπρόσδεκτων επιλογών απασχόλησης γιαάλλους. Περιφέρειες µε υψηλά ποσοστά ακού-σιας µερικής απασχόλησης θα πρέπει να λαµβά-νουν υπ’ όψη τους τη δυσαρέσκεια που υποκρύ-πτει αυτή η µορφή απασχόλησης.

Όπως βλέπουµε στο Γράφηµα 8, ένας στους δύοµερικά απασχολούµενους (50,0%) στο σύνολοτης χώρας καταφεύγει σε αυτή τη µορφή απα-σχόλησης επειδή δε βρίσκει θέση πλήρους απα-σχόλησης. Το ποσοστό αυτό ακούσιας µερικήςαπασχόλησης (είναι το υψηλότερο στηνΕυρωπαϊκή Ένωση) παρουσιάζει αυξοµειώσειςαπό περιφέρεια σε περιφέρεια. Η ακούσια µερικήαπασχόληση είναι υψηλότερη στη Θεσσαλία καιτην Αττική (58,2% και 56,9% της µερική απασχό-λησης, αντίστοιχα) και χαµηλότερη στα ΙόνιαΝησιά και στην Κρήτη (30,1 και 35,5%,αντίστοιχα).

69

80.00070.00060.00050.00040.00030.00020.00010.000

0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

MÂÚÈÎ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Î·Ù¿ Ê‡ÏÔ

°˘Ó·›ÎÂ˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

Γράφηµα 7: Mερική απασχόληση κατά φύλο και περιφέρεια

100%

50%

0

NfiÙÈÔ

AÈÁ·

›Ô

KÚ‹Ù

Ë

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

EÎÔ‡ÛÈ·

AÎÔ‡ÛÈ·

Γράφηµα 8:Aκούσια και εκούσια µερική απασχόληση ως % µερικής απασχόλησης

70

Μία άλλη σηµαντική διάσταση της απασχόλη-σης, ενδεικτική της ευελιξίας της αγοράς εργα-σίας αλλά και της εποχικότητας-ανασφάλειαςτης εργασίας, αφορά την προσωρινή απασχόλη-ση, η οποία στη συντριπτική πλειοψηφία της έχειτη µορφή συµβάσεων ορισµένου χρόνου. Τοποσοστό της προσωρινής απασχόλησης ορίζε-ται ως το ποσοστό των µισθωτών που απασχο-

λούνται µε συµβάσεις ορισµένου χρόνου επί τουσυνόλου των µισθωτών. Όπως βλέπουµε στοΓράφηµα 9, το ποσοστό αυτό για το σύνολο τηςχώρας ανέρχεται στο 12,4%, µε σηµαντικές δια-κυµάνσεις από περιφέρεια σε περιφέρεια. .

2.7 ΠPOΣΩPINH AΠAΣXOΛHΣH

25,0%

20,0%

15,0%

10,0%

5,0%

0,0%Nfi

ÙÈÔ AÈ

Á·›Ô

KÚ‹Ù

Ë

AÙÙÈÎ

‹

KÂÓÙÚ

ÈÎ‹ M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

¢˘ÙÈÎ

‹ EÏÏ

¿‰·

™‡ÓÔ

ÏÔ XÒ

Ú·˜

AÓ. M

·ÎÂ‰

ÔÓ›·

Î·È £

Ú¿ÎË

¢˘ÙÈÎ

‹ M·Î

Â‰ÔÓ

›·

£ÂÛÛ

·Ï›·

IfiÓÈ·

NËÛÈ¿

™ÙÂÚÂ

¿ EÏÏ

¿‰·

BfiÚÂ

ÈÔ AÈÁ

·›Ô

¶ÂÏÔ

fiÓÓ

ËÛÔ˜

◊Â

ÈÚÔ˜

11,6% 12,2%

18,8%

11,5%

17,9%

12,0%14,1%

11,1%9,3%

16,5%18,6%

23,5%22,6%

12,4%

Γράφηµα 9: Προσωρινή απασχόληση

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι µόνο στην Αττικήη προσωρινή απασχόληση βρίσκεται σε επίπεδασηµαντικά χαµηλότερα από τον εθνικό µέσοόρο. Οι µισές περιφέρειες (η ΑνατολικήΜακεδονία και Θράκη, η Κεντρική Μακεδονία, ηΉπειρος, τα Ιόνια Νησιά, η Στερεά Ελλάδα)έχουν προσωρινή απασχόληση σε παραπλήσιαεπίπεδα µε τον εθνικό µέσο όρο. Στις άλλεςµισές (στο Νότιο Αιγαίο, την Κρήτη, τη ∆υτικήΜακεδονία, το Βόρειο Αιγαίο, τη Θεσσαλία και

την Πελοπόννησο) η προσωρινή απασχόλησηβρίσκεται σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από τονεθνικό µέσο όρο, µε έναν στους πέντε ή έξιµισθωτούς να εργάζεται µε σύµβαση ορισµένουχρόνου.

∫∂º∞§∞π√

TPITO

™YN£E™H

TH™ A¶A™XO§H™H™

KAI ¢IA™TA™EI™

EYE§I•IA™

™TI™ 13 ¶EPIºEPEIE™

KAI ™TO ™YNO§O

TH™ XøPA™3

Στο παρόν κεφάλαιο θα εξετάσουµε την σύνθεση καιτις εξελίξεις των διαφόρων µορφών της απασχόλη-σης, επικεντρώνοντας στις ευέλικτες µορφές απασχό-λησης τόσο για το σύνολο της χώρας όσο και τις 13∆ιοικητικές Περιφέρειες. Θα εξετάσουµε τις µεταβο-λές στη διάθρωση των µορφών της απασχόλησης τηντελευταία δεκαετία, θεωρώντας την πλήρη και αορί-στου χρόνου ως την κανονική µορφή της απασχόλη-σης, ενώ στην κατηγορία των ευέλικτων µορφών, εκτόςαπό τις τυπικές µορφές ευελιξίας που συνιστούν ηµερική και προσωρινή απασχόληση, θα θεωρήσουµεότι εντάσσεται µε την ευρύτερη έννοια της ευελιξίαςκαι η εργασία των αυτοαπασχολουµένων, διότι οι συν-θήκες και οι όροι κάτω από τους οποίους ασκείται ησυγκεκριµένη µορφή εργασίας και οι οποίοι αφορούντη σταθερότητα και ασφάλεια της απασχόλησης καιτη διαχείριση του χρόνου εργασίας, θεωρούµε ότισυνιστούν παράγοντες ευελιξίας1. Συνακόλουθα, ευέλι-κτης µορφής θα θεωρήσουµε την απασχόληση τωνσυµβοηθούντων και µη αµειβόµενων µελών της οικο-γένειας, οι οποίοι λειτουργούν συµπληρωµατικά ωςπρος την εργασία των αυτοαπασχολουµένων στοπλαίσιο λειτουργίας της οικογενειακής επιχείρησης.

Η ανάλυση των µορφών της απασχόλησης στο σύνο-λο της χώρας θα χρησιµεύσει και ως πεδίο σύγκρισηςγια την υφιστάµενη κατάσταση της διάρθρωσης απα-σχόλησης σε κάθε Περιφέρεια, στην ανάλυση τηςοποίας θα αναφερθούν και συγκριτικά στοιχεία τουκατά κεφαλήν Ακαθάριστου ΠεριφερειακούΠροϊόντος, για την απόκτηση µιας γενικής εικόνας τωναναπτυξιακών επιδόσεων των Περιφερειών, καθώς καιστοιχεία ΑΠΠ κατά τοµέα, στις περιπτώσεις όπου ηανάπτυξη κάποιων µορφών απασχόλησης συνδέεταιπροφανώς µε τη δυναµική που εµφανίζουν στιςΠεριφέρειες κάποιοι τοµείς ή κλάδοι οικονοµικήςδραστηριότητας.

72

1. Σειρά ερευνητών θεωρεί µέρος της αυτοαπασχόλησης ως εναλλα-κτική και ευέλικτη µορφή απασχόλησης, η οποία σε περιόδους υψη-λής ανεργίας και έντασης του ανταγωνισµού και των οικονοµικώνδιακυµάνσεων – όπως η τρέχουσα-, υποδηλώνει την αυξηµένη κινη-τικότητα ανάµεσα στις διάφορες κατηγορίες του εργατικού δυναµι-κού, και αποτελεί ένα συµπληρωµατικό και εναλλακτικό καθεστώςαπασχόλησης στην υπό διαµόρφωση εργασιακή κατάσταση.

™YN£E™H

TH™ A¶A™XO§H™H™

KAI ¢IA™TA™EI™

EYE§I•IA™

™TI™ 13 ¶EPIºEPEIE™

KAI ™TO ™YNO§O

TH™ XøPA™

3.1 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ

Όσον αφορά λοιπόν το σύνολο της χώρας, καισύµφωνα µε τα στοιχεία του Πίνακα 1 που ακο-λουθεί, η απασχόληση πλήρους και αορίστουχρόνου συνιστά σηµαντικό µέρος της συνολικήςαπασχόλησης, και ενώ το 1994 συγκέντρωνε το46,9% του συνόλου των απασχολουµένων, το2004 αποτέλεσε την κυρίαρχη µορφή απασχό-λησης συγκεντρώνοντας το 54,2%.

Οι αυτοαπασχολούµενοι πλήρους απασχόλη-σης αποτελούν την αµέσως επόµενη πολυπληθήκατηγορία απασχολουµένων και διατηρούν τοµέγεθός τους σε σταθερό επίπεδο (συγκεντρώ-νοντας το 2004 το 29,2% της συνολικής απα-σχόλησης), ενώ οι προσωρινά απασχολούµενοιπλήρους απασχόλησης και οι µερικής απασχό-λησης ορισµένου και αορίστου χρόνου σηµείω-σαν αύξηση, παρά το γεγονός ότι η αναλογικήτους συµµετοχή στο σύνολο της απασχόλησηςεξακολουθεί να είναι εξαιρετικά µικρή2.Ειδικότερα, όσον αφορά τη σύνθεση της µερι-κής απασχόλησης αξίζει να σηµειωθεί ότι το2004 οι µερικά απασχολούµενοι ορισµένουχρόνου εξακολουθούν να αποτελούν το µεγαλύ-τερο µέρος του συνόλου των µισθωτών µερικάαπασχολουµένων (53,4%), παρόλο που η αναλο-γία τους έχει µειωθεί σε σύγκριση µε την αντί-στοιχη του 1994 (56,6%).Με αυτή τη µορφή ευέ-λικτης απασχόλησης (µερική απασχόληση ορι-σµένου χρόνου), συνδυάζονται δύο τύποι ευελι-

ξίας του χρόνου εργασίας: και ως προς τον ηµε-ρήσιο/εβδοµαδιαίο χρόνο εργασίας (µερική) καιως προς την περιοδικότητα της εργασίας (ορι-σµένου χρόνου).

Σηµαντική µείωση παρουσίασαν οι βοηθοί πλή-ρους απασχόλησης στην οικογενειακή εκµετάλ-λευση, µειώνοντας κατά το ήµισυ την αναλογίατους στο σύνολο της απασχόλησης, και ενώ το1994 αποτελούσαν το 11% του συνόλου της απα-σχόλησης, το 2004 µείωσαν το ποσοστό τουςστο 5,6%.

Οι παραπάνω εξελίξεις στις µορφές της απα-σχόλησης δηλώνουν µια τάση µισθωτοποίησηςτης εργασίας εφόσον παρατηρείται κινητικότητααπασχολουµένων από τις παραδοσιακές και άµι-σθες µορφές απασχόλησης (βοηθοί πλήρουςκαι µερικής απασχόλησης στην οικογενειακήεπιχείρηση) προς τις εξαρτηµένης σχέσης έµµι-σθες απασχολήσεις (πρώτιστα της πλήρους καιαορίστου χρόνου, αλλά και της προσωρινής καιµερικής απασχόλησης). Αυτή η τάση δε, χαρα-κτηρίζει µε ιδιαίτερη έµφαση την εργασία τωνγυναικών.

Όσον αφορά λοιπόν τη σύνθεση των µορφώντης απασχόλησης κατά φύλο, η απασχόλησητων ανδρών εµφανίζει µεγάλη συγκέντρωσηστην πλήρους και αορίστου χρόνου η οποία τηντελευταία δεκαετία παρουσίασε αξιοσηµείωτηαύξηση (25,7%)3, και την αυτοαπασχόληση πλή-ρους απασχόλησης η οποία σηµείωσε µικρή µεί-

73

2. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να επισηµανθεί ότι το ποσοστό της προσωρινής απασχόλησης που αναφέρεται συνήθως, αφορά την αναλογίατης προσωρινής απασχόλησης στη µισθωτή απασχόληση και όχι στο σύνολο της απασχόλησης στο οποίο το υπολογίσαµε βάσει των στοι-χείων των πινάκων της παρούσας εργασίας. Έτσι, το 2004 το ποσοστό της προσωρινής απασχόλησης στη µισθωτή απασχόληση βάσει τωνστοιχείων µας είναι 10,6%. Επίσης, το ποσοστό που συνήθως δίδεται για την µερική απασχόληση συµπεριλαµβάνει τη µερική απασχόλησηόλων των κατηγοριών απασχόλησης (µισθωτούς, αυτοαπασχολούµενους, βοηθούς στην οικογενειακή επιχείρηση). Με αυτό τον υπολογισµό,το ποσοστό της µερικής απασχόλησης για το 2004 βάσει των στοιχείων των πινάκων µας είναι 4,6%. Οι τυχόν µικρές αποκλίσεις τωνποσοστών αυτών από τα αντίστοιχα ποσοστά που δίνονται από τη Eurostat, οφείλονται στο γεγονός ότι τα στοιχεία της Eurostat αφορούντις ηλικίες 15-64 ετών, ενώ τα στοιχεία του παρόντος κεφαλαίου αναφέρονται στις ηλικίες 15 ετών και άνω. Έτσι, σύµφωνα µε τη Eurostat,η προσωρινή απασχόληση στην Ελλάδα το 2004 ήταν 11,9% [κοντά στο µέσο όρο της Ε.Ε. των 15 (13,6%) και των 25 (13,7%)], και η µερικήαπασχόληση ήταν 4,6%, δηλαδή το ένα τέταρτο από το µέσο όρο της Ε.Ε. των 15 (19,4%) αλλά και των 25 (17,7%). Αντίθετα, η απασχόλησηπλήρους και αορίστου χρόνου (58,8%) ήταν στο µέσο όρο της Ευρώπης των 15 (58,5) και των 25 (57,9).

3. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Eurostat, το 2004 το ποσοστό της απασχόλησης πλήρους και αορίστου χρόνου στο σύνολο της ανδρικήςαπασχόλησης στην Ελλάδα (74,1%), ήταν υψηλότερο από το αντίστοιχο στην Ε.Ε. των 15 (70,4%), και των 25 (68,9%).

ωση4. Από τις υπόλοιπες µορφές ευελιξίας, τηµεγαλύτερη αντιπροσώπευση παρουσιάζει ηπροσωρινή απασχόληση η οποία το 2004συγκέντρωνε το 5,8% του συνόλου της ανδρικήςαπασχόλησης σηµειώνοντας αύξηση 41,5%, ενώη µερική απασχόληση των ανδρών είναι αµελη-τέα5. Σηµαντική µείωση σηµείωσε τέλος ο αριθ-µός των συµβοηθούντων ανδρών στην οικογε-νειακή επιχείρηση και οι αυτοαπασχολούµενοιµερικής απασχόλησης.

Αξιοσηµείωτη αύξηση (43,9%) παρουσίασε ηπλήρης και αορίστου χρόνου απασχόληση τωνγυναικών αντιπροσωπεύοντας το 55,4% τηςγυναικείας απασχόλησης6. Από τις ευέλικτεςµορφές, σηµαντική είναι η αναλογία των αυτοα-πασχολούµενων πλήρους απασχόλησης7, καιτων βοηθών πλήρους απασχόλησης στην οικο-γενειακή εκµετάλλευση. Σχετικά υψηλό (σεσύγκριση µε τους άνδρες) είναι το ποσοστό τωνπροσωρινά απασχολουµένων8, ενώ η µερικήαπασχόληση αν και σε υψηλότερο επίπεδο απότο αντίστοιχο των ανδρών, κυµαίνεται σε χαµηλάεπίπεδα9. Παρόλα αυτά, την τελευταία δεκαετίαοι απασχολούµενες µε έµµισθες µορφές ευέλι-κτης απασχόλησης υπερδιπλασιάστηκαν, ενώ η

παραδοσιακή µορφή ευελιξίας των συµβοηθού-ντων και µη αµειβόµενων γυναικών στις οικογε-νειακές επιχειρήσεις µειώθηκε σηµαντικά. Οιεξελίξεις αυτές δηλώνουν µια αξιοσηµείωτητάση ενίσχυσης του τυπικού χαρακτήρα µε τηνενίσχυση των έµµισθων µορφών της γυναικείαςαπασχόλησης, η οποία στο σύνολό της τηντελευταία δεκαετία αυξήθηκε σηµαντικά (23,5%).

74

4. Παρόλα αυτά, η αυτοαπασχόληση των ανδρών στην Ελλάδα εξακολουθεί να έχει ιδιαίτερα αυξηµένη βαρύτητα στο σύνολο της ανδρικήςαπασχόλησης συγκρινόµενη µε το µέσο όρο των χωρών της Ε.Ε [σύµφωνα µε τα στοιχεία της Eurostat το 2004 συγκέντρωνε υπερδιπλά-σιο ποσοστό συµµετοχής (43,3%) σε σύγκριση µε το αντίστοιχο της Ε.Ε. των 15 (18,1%) αλλά και των 25 (19,1)], γεγονός που συνδέεται µετα χαρακτηριστικά της επιχειρηµατικής δραστηριότητας στη χώρα, όπου επικρατεί η µικροϊδιοκτησία και οι µικρού µεγέθους -συχνά οικογε-νειακές- επιχειρήσεις.

5. Σύµφωνα µε τη Eurostat, το 2004 η προσωρινή απασχόληση των ανδρών στην Ελλάδα ήταν 10,5%, κοντά στο µέσο όρο της Ε.Ε. των 15(12,9%) και των 25 (13,2%). Η µερική απασχόληση των ανδρών στην Ελλάδα ήταν 2,2% έναντι 7,2% στην Ε.Ε. των 15 και 7% στην Ε.Ε. των25.

6. Σύµφωνα µε τη Eurostat, η πλήρης και αορίστου χρόνου απασχόληση των γυναικών στην Ελλάδα το 2004 ήταν (43,8%) κοντά στο µέσοΕυρωπαϊκό όρο των 15 (47%) και των 25 (47,2%).

7. όπου σύµφωνα µε τα στοιχεία της Eurostat στην Ελλάδα συγκεντρώνει ποσοστό υπερτριπλάσιο (35,3%) από ότι στην Ευρώπη των 15(10,8%) αλλά και στην Ευρώπη των 25 (11,8%) στο σύνολο της γυναικείας απασχόλησης.

8. Με τα στοιχεία της Eurostat για το 2004, η προσωρινή απασχόληση των γυναικών στην Ελλάδα κυµαίνεται (14%) κοντά στο µέσοΕυρωπαϊκό όρο των 15 (14,4%) και των 25 (14,3).

9. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Eurostat η µερική απασχόληση των γυναικών στην Ελλάδα κυµαίνεται σε πολύ χαµηλότερα επίπεδα (8,5% το2004) από τα αντίστοιχα στην Ευρώπη των 15 (35,1%) και των 25 (31,4%).

75

* αναφέρονται στις ηλικίες 15 ετών και άνω

Πηγή: EΣYE, Έρευνα Eργατικού ∆υναµικού 1994, 2004, επεξεργασία ΠAEΠ

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.776.387 46,9 2.348.489 54,2 572.102 32,2¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 166.238 4,4 276.363 6,4 110.125 66,2ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 32.173 0,8 56.461 1,3 24.288 75,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 41.895 1,1 64.890 1,5 22.995 54,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.245.480 32,9 1.264.212 29,2 18.732 1,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 58.764 1,6 45.162 1,0 -13.602 -23,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 416.317 11,0 240.873 5,6 -175.444 -42,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 48.901 1,3 34.048 0,8 -14.853 -30,4™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 3.786.155 100,0 4.330.498 100,0 544.343 14,4

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.141.277 46,6 1.434.611 53,5 293.334 25,7¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 109.750 4,5 155.334 5,8 45.584 41,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 11.789 0,5 11.267 0,4 -522 -4,4ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 21.158 0,9 23.544 0,9 2.386 11,3∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.009.629 41,2 952.608 35,5 -57.021 -5,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 33.360 1,4 16.878 0,6 -16.482 -49,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 114.060 4,7 79.621 3,0 -34.439 -30,2µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 8416 0,3 6357 0,2 -2059 -24,5™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 2.449.439 100,0 2.680.220 100,0 230.781 9,4

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 635.110 47,5 913.878 55,4 278.768 43,9¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 56.488 4,2 121.029 7,3 64.541 114,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 20.384 1,5 45.194 2,7 24.810 121,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 20.738 1,6 41.346 2,5 20.608 99,4∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 235.851 17,6 311.605 18,9 75.754 32,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 25.404 1,9 28.284 1,7 2.880 11,3µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 302.257 22,6 161.252 9,8 -141.005 -46,7µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 40.486 3,0 27.691 1,7 -12.795 -31,6™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 1.336.718 100,0 1.650.279 100,0 313.561 23,5

Πίνακας 1: Σύνολο χώρας

1994 2004A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô Ê‡ÏˆÓ* AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %

A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

76

10. Τα στοιχεία του ΑΕΠ στο παρόν κεφάλαιο προέρχονται από την ‘Επετηρίδα Αγοράς Εργασίας –Περιφέρειες και Νοµοί, 2004’ της ΠΑΕΠ,και τον Πιν.3’∆ιάρθρωση του ΑΕΠ ανά Περιφέρεια το 2002’, σελ.80

11 παρουσιάζει το δεύτερο χαµηλότερο ποσοστό πλήρους και αορίστου χρόνου γυναικείας απασχόλησης µετά την περιφέρεια Πελοποννήσου.

12 Είναι το µεγαλύτερο ποσοστό µεταξύ των περιφερειών για αυτή την κατηγορία γυναικείας απασχόλησης.

13 Με βάση τα στοιχεία του κατά κεφαλήν ΑΕΠ για το έτος 2002 είναι η δεύτερη φτωχότερη περιφέρεια της χώρας µετά την περιφέρειατης ∆υτικής Ελλάδας, συγκεντρώνοντας το 79,4% του µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Χώρας (ΠΑΕΠ, ‘Επετηρίδα Αγοράς Εργασίας–Περιφέρειες και Νοµοί, 2004’, Πιν.1,σελ.77

Συνεχίζοντας µε την ανάλυση της σύνθεσης τωνµορφών της απασχόλησης στο επίπεδο τωνΠεριφερειών, στην Περιφέρεια ΑνατολικήςΜακεδονίας και Θράκης το κύριο χαρακτηριστι-κό σε σύγκριση µε την διάρθρωση των µορφώντης απασχόλησης στο σύνολο της χώρας, είναιτο ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό των αυτοαπασχο-λουµένων πλήρους απασχόλησης ανδρών καιγυναικών, και το συνακόλουθα υψηλό ποσοστότων γυναικών που απασχολούνται ως βοηθοίπλήρους απασχόλησης στην οικογενειακή επι-χείρηση/εκµετάλλευση. Αυτό συνδέεται µε τηνπαραγωγική δοµή της Περιφέρειας στην οποίαο αγροτικός τοµέας παρουσιάζει το µεγαλύτεροποσοστό συµµετοχής στο Περιφερειακό ΑΕΠ(16,9%10) σε σύγκριση µε τις υπόλοιπες περιφέ-ρειες της χώρας. Έτσι, παρόλο που η απασχόλη-ση πλήρους και αορίστου χρόνου αυξήθηκεσηµαντικά την τελευταία δεκαετία, το ποσοστότης συµµετοχής της στη συνολική απασχόλησητης Περιφέρειας το 2004 ήταν χαµηλότερο απότο άθροισµα του ποσοστού συµµετοχής τωνευέλικτων µορφών απασχόλησης, παρά το γεγο-νός ότι οι αυτοαπασχολούµενοι (άνδρες) και οιβοηθοί πλήρους απασχόλησης στην οικογενεια-

κή επιχείρηση µειώθηκαν σηµαντικά, µε αποτέλε-σµα τη συνολική µείωση της απασχόλησης στηνΠεριφέρεια κατά 1,5%.

Μεγάλη είναι η διαφοροποίηση της κατά φύλοαπασχόλησης, εφόσον οι άνδρες απασχολού-νται κυρίως µε πλήρη και αορίστου χρόνου(συγκεντρώνει το 50,3% του συνόλου της ανδρι-κής απασχόλησης) και µε αυτοαπασχόλησηπλήρους απασχόλησης (40,8%), ενώ το ποσο-στό των γυναικών που απασχολούνται µε πλήρηκαι αορίστου χρόνου απασχόληση (37,3%) είναισηµαντικά χαµηλότερο από το αντίστοιχο τωνανδρών αλλά και των γυναικών στο σύνολο τηςχώρας11, σηµειώνοντας µάλιστα την τελευταίαδεκαετία και σηµαντικά χαµηλότερο ρυθµόαύξησης σε σύγκριση και µε τα δύο. Μεγάλοποσοστό των γυναικών είναι αυτοαπασχολούµε-νες πλήρους απασχόλησης (27,9%) και βοηθοίπλήρους απασχόλησης στην οικογενειακή εκµε-τάλλευση (21,4%12), ποσοστά πολύ µεγαλύτερααπό τα αντίστοιχα στο σύνολο της χώρας. Οιδιαφοροποιήσεις αυτές στη διάρθρωση τηςγυναικείας απασχόλησης είναι απόρροια τηςπαραγωγικής δοµής και του βαθµού ανάπτυξηςτης Περιφέρειας13.

3.2 ΠEPIΦEPEIA ANATOΛIKHΣ MAKE∆ONIAΣ KAI ΘPAKHΣ

77

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 74.554 32,1 103.769 45,3 29.215 39,2¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 11.141 4,8 12.339 5,4 1.198 10,8ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.682 0,7 2.412 1,1 730 43,4ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 2.102 0,9 1.578 0,7 -524 -24,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 87.377 37,6 82.151 35,9 -5.226 -6,0∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.433 1,5 2.049 0,9 -1.384 -40,3µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 47.578 20,5 22.862 10,0 -24.716 -51,9µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.695 2,0 1.971 0,9 -2.724 -58,0™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 232.562 100,0 229.131 100,0 -3.431 -1,5

Πίνακας 2:Aνατολική Mακεδονία και Θράκη





∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 49.399 34,9 70.868 50,3 21.469 43,5¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 7.497 5,3 6.907 4,9 -590 -7,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 420 0,3 547 0,4 127 30,2ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.331 0,9 677 0,5 -654 -49,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 70.280 49,7 57.520 40,8 -12.760 -18,2∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.522 1,8 303 0,2 -2.219 -88,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 8.969 6,3 3.979 2,8 -4.990 -55,6µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.051 0,7 100 0,1 -951 -90,5™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 141.469 100,0 140.901 100,0 -568 -0,4

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 25.155 27,6 32.901 37,3 7.746 30,8¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.644 4,0 5.432 6,2 1.788 49,1ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.261 1,4 1.865 2,1 604 47,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 771 0,8 901 1,0 130 16,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 17.097 18,8 24.632 27,9 7.535 44,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 911 1,0 1.746 2,0 835 91,7µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 38.609 42,4 18.883 21,4 -19.726 -51,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.644 4,0 1.870 2,1 -1.774 -48,7™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 91.092 100,0 88.230 100,0 -2.862 -3,1

1994 2004™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

78

Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία το2002 παρήγαγε το 99,9% του µέσου κατά κεφα-λήν ΑΕΠ και καταλάµβανε την 5η θέση στο σύνο-λο των Περιφερειών ως προς την κατάταξη τουΑΕΠ, παρουσιάζει σε γενικές γραµµές παρόµοιασύνθεση των µορφών της απασχόλησης, καθώςεπίσης και παρόµοια διάρθρωση Προϊόντοςκατά τοµέα14, µε το σύνολο της χώρας .

Ο ρυθµός αύξησης του συνόλου της απασχόλη-σης είναι χαµηλότερος από τον αντίστοιχο στοσύνολο της χώρας, ενώ οι κυριότερες διαφορο-ποιήσεις παρατηρούνται στην τάση του µεγαλύ-τερου ρυθµού αύξησης των ευέλικτων µορφώντης προσωρινής και µερικής απασχόλησης ηοποία προέρχεται από την απασχόληση τωνγυναικών, την µεγαλύτερη µείωση των αυτοαπα-

σχολουµένων ανδρών, και τον µεγαλύτερο ρυθµόµείωσης των βοηθών πλήρους απασχόλησηςστην οικογενειακή επιχείρηση. Η γυναικεία απα-σχόληση εµφανίζει χαµηλότερο ρυθµό αύξησηςτης απασχόλησης πλήρους και αορίστου χρόνουαπό τον αντίστοιχο στο σύνολο της χώρας, µεγα-λύτερη αναλογία και ρυθµό αύξησης των απα-σχολουµένων µερικής απασχόλησης15, και ταχύτε-ρο ρυθµό µείωσης των βοηθών πλήρους απα-σχόλησης σε σύγκριση µε το σύνολο της χώρας.

14. µε ελαφρώς αυξηµένη την συµµετοχή του δευτερογενή τοµέα (δηλ. κυρίως της βιοµηχανίας µε 24,6% για την Περιφέρεια και 22,3% γιατην Χώρα), διότι αποτελεί τον βασικότερο πόλο βιοµηχανικής ανάπτυξης στη Βόρειο Ελλάδα.

15. µε την επιφύλαξη που πρέπει να τηρείται στα στοιχεία των πινάκων όπου ο αριθµός των ατόµων στις διάφορες κατηγορίες της απασχόλησηςείναι ιδιαίτερα χαµηλός, διότι σε αυτές τις περιπτώσεις βασίζονται σε πολύ µικρό µέρος του δείγµατος της Έρευνας Εργατικού ∆υναµικού.

3.3 ΠEPIΦEPEIA KENTPIKHΣ MAKE∆ONIAΣ

79



¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 25.538 3,9 43.864 6,1 18.326 71,8ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 4.576 0,7 9.659 1,3 5.083 111,1ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 6.421 1,0 10.556 1,5 4.135 64,4∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 230.213 35,2 222.052 30,8 -8.161 -3,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 6.421 1,0 5.662 0,8 -759 -11,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 81.781 12,5 40.353 5,6 -41.428 -50,7µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.536 0,8 5.484 0,8 -52 -0,9™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 654.766 100,0 720.104 100,0 65.338 10,0

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 184.377 43,5 236.392 52,3 52.015 28,2¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 15.057 3,6 24.060 5,3 9.003 59,8ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.698 0,4 1.648 0,4 -50 -2,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 3.248 0,8 2.803 0,6 -445 -13,7∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 192.644 45,4 169.685 37,5 -22.959 -11,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.985 0,9 2.248 0,5 -1.737 -43,6µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 21.995 5,2 14.490 3,2 -7.505 -34,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 886 0,2 1.004 0,2 118 13,3™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 423.890 100,0 452.330 100,0 28.440 6,7

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 109.903 47,6 146.083 54,6 36.180 32,9¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 10.481 4,5 19.804 7,4 9.323 89,0ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 2.879 1,2 8.011 3,0 5.132 178,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 3.174 1,4 7.753 2,9 4.579 144,3∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 37.569 16,3 52.367 19,6 14.798 39,4∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2436 1,1 3414 1,3 978 40,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 59.786 25,9 25.863 9,7 -33.923 -56,7µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.650 2,0 4.481 1,7 -169 -3,6™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 230.878 100,0 267.776 100,0 36.898 16,0

Πίνακας 3: Kεντρική Mακεδονία



1994 2004KÂÓÙÚÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004KÂÓÙÚÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

80

Η Περιφέρεια ∆υτικής Μακεδονίας η οποία δια-χρονικά διαθέτει ένα από τα υψηλότερα ποσο-στά ανεργίας στη χώρα (το υψηλότερο ποσοστόανεργίας το 2002/ΠΑΕΠ, επετηρίδα αγοράςεργασίας – Περιφέρειες και Νοµοί, 2004), κατα-λάµβανε ωστόσο το 2002 την 4η θέση µεταξύτων Περιφερειών αντιστοιχώντας στο 103,8% τουµέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, µε το δεύτερο µεγα-λύτερο (30,9%) [µετά την Περιφέρεια ΣτερεάςΕλλάδας (40,1%)] ποσοστό συµµετοχής του δευ-τερογενούς τοµέα στο σύνολο τουΠεριφερειακού Προϊόντος, λόγω της υψηλήςπαραγωγής στον κλάδο της Ενέργειας.Μεγαλύτερη είναι επίσης σε σύγκριση µε τοσύνολο της χώρας η συµµετοχή του πρωτογενήτοµέα στο Περιφερειακό Προϊόν (12,5% στηνΠεριφέρεια, 7% στη χώρα). Ως προς την απα-σχόληση, η Περιφέρεια παρουσιάζει σηµαντικέςδιαφοροποιήσεις από το σύνολο της χώρας,εµφανίζοντας µείωση στο σύνολό της κατά 5,5%,η οποία προέρχεται από την µείωση κατά 8,9%των ανδρών απασχολουµένων, ενώ η πλήρης καιαορίστου χρόνου εµφάνισε την χαµηλότερηαύξηση µεταξύ των Περιφερειών, και οφείλεται

στην ελάχιστη αύξηση των ανδρών στην συγκε-κριµένη µορφή της απασχόλησης. Από τις ευέλι-κτες µορφές, η προσωρινή απασχόληση παρου-σιάζει µεγαλύτερη αναλογία στο σύνολο τηςΠεριφερειακής απασχόλησης σε σύγκριση µε τοσύνολο της χώρας, και οφείλεται στη µεγαλύτερηαναλογία των προσωρινά απασχολουµένωνανδρών, ενώ η µερική απασχόληση είναι αµελη-τέα. Σηµαντική είναι η αναλογία των αυτοαπα-σχολουµένων πλήρους απασχόλησης οι οποίοιπαρουσίασαν αξιοσηµείωτη τάση µείωσης πουπροέρχεται από την µείωση των αυτοαπασχο-λουµένων ανδρών. Η γυναικεία απασχόληση ηοποία στο σύνολό της σηµείωσε ελάχιστη αύξη-ση, συγκεντρώνεται κυρίως στην πλήρη και αορί-στου χρόνου αλλά µε ποσοστό συµµετοχής καιρυθµό µεταβολής αρκετά χαµηλότερα από ταισχύοντα στο σύνολο της χώρας, και στην αυτο-απασχόληση (µε αναλογία 29,8%, ποσοστόσηµαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο τουσυνόλου της χώρας).

3.4 ΠEPIΦEPEIA ∆YTIKHΣ MAKE∆ONIAΣ

81

Πίνακας 4:∆υτική Mακεδονία

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 41.588 38,6 45.860 45,1 4.272 10,3¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.617 5,2 8.910 8,8 3.293 58,6ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 493 0,5 735 0,7 242 49,1ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 723 0,7 1.857 1,8 1.134 156,8∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 42.246 39,2 34.954 34,4 -7.292 -17,3∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.971 1,8 2.578 2,5 607 30,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 12.746 11,8 4.826 4,7 -7.920 -62,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.267 2,1 2.014 2,0 -253 -11,2™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 107.651 100,0 101.734 100,0 -5.917 -5,5

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 30.123 41,8 31.198 47,5 1.075 3,6¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.303 6,0 6.092 9,3 1.789 41,6ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 164 0,2 120 0,2 -44 -26,8ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 361 0,5 1.103 1,7 742 205,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 32.160 44,6 24.211 36,9 -7.949 -24,7∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.117 1,5 568 0,9 -549 -49,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.613 5,0 1.961 3,0 -1.652 -45,7µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 296 0,4 448 0,7 152 51,4™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 72.137 100,0 65.701 100,0 -6.436 -8,9



1994 2004¢˘ÙÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 11.465 32,3 14.662 40,7 3.197 27,9¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.314 3,7 2.818 7,8 1.504 114,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 329 0,9 614 1,7 285 86,6ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 361 1,0 754 2,1 393 108,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 10.085 28,4 10.743 29,8 658 6,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 854 2,4 2.010 5,6 1.156 135,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 9.132 25,7 2.865 8,0 -6.267 -68,6µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.971 5,6 1.566 4,3 -405 -20,5™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 35.511 100,0 36.032 100,0 521 1,5

1994 2004¢˘ÙÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜



82

Η Περιφέρεια Ηπείρου αποτελεί µία από τις λιγό-τερο αναπτυγµένες Περιφέρειες της χώρας, εφό-σον διαχρονικά κατατάσσεται σε µια από τιςχαµηλότερες βαθµίδες του κατά κεφαλήν ΑΕΠκαι συγκεντρώνει ένα από τα υψηλότερα ποσο-στά ανεργίας. Το 2002 καταλάµβανε την 11η θέσηµεταξύ των Περιφερειών αντιστοιχώντας στο80,3% του µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, και το 2003παρουσίαζε το 2ο µεγαλύτερο ποσοστό ανερ-γίας (11,1%) µετά την Περιφέρεια της ∆υτικήςΜακεδονίας(15,7%), όταν το ποσοστό ανεργίαςστη Χώρα ήταν 9,1%16.

Η διάρθρωση του Περιφερειακού Προϊόντοςκατά τοµέα οικονοµικής δραστηριότητας εµφανί-ζει υψηλή συγκέντρωση (72,9%) στον τοµέα τωνυπηρεσιών, υψηλότερη από τη συγκέντρωση πουπαρουσιάζει στο σύνολο της χώρας (70,8%),χαµηλότερη συµµετοχή του δευτερογενούςτοµέα (17,3%) από ότι στο σύνολο της χώρας(22,3%) ενώ το Προϊόν του πρωτογενούς τοµέαήταν ελαφρώς αυξηµένο (9,8%) σε σύγκριση µετο σύνολο χώρας (7%).

Η απασχόληση παρουσιάζει ένα από τα υψηλό-τερα ποσοστά συγκέντρωσης στην αυτοαπασχό-ληση, ενώ η πλήρους και αορίστου χρόνου παράτο γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία αυξήθηκεσηµαντικά, υπολείπεται ωστόσο αναλογικάσυγκρινόµενη µε το σύνολο της χώρας. Χαµηλήαναλογία παρουσιάζουν η προσωρινή και ιδιαίτε-ρα η µερική απασχόληση, ενώ αντίθετα υψηλή σεσύγκριση µε τη χώρα, είναι η αναλογία των βοη-θών πλήρους απασχόλησης στην οικογενειακήαπασχόληση, αλλά µε τάση µείωσης την τελευ-ταία δεκαετία.

Ιδιαίτερα µεγάλη είναι η αναλογία των αυτοαπα-σχολουµένων ανδρών (40,9%), όπως και τωνγυναικών (25,4%) καθώς επίσης και των γυναικώνπου εργάζονται ως βοηθοί πλήρους απασχόλη-σης στην οικογενειακή επιχείρηση (11%), παρά τογεγονός ότι την τελευταία δεκαετία µειώθηκανπερισσότερο από το µισό17.

3.5 ΠEPIΦEPEIA HΠEIPOY

16. ΠΑΕΠ, ‘Επετηρίδα Αγοράς Εργασίας –Περιφέρειες και Νοµοί, 2004’, Πιν.1 και 2, σελ.176

17. Το 1994 οι βοηθοί πλήρους απασχόλησης στην οικογενειακή επιχείρηση αποτελούσαν το 31,6% της γυναικείας απασχόλησης.

83



∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 36.784 35,7 60.801 48,4 24.017 65,3¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.313 3,2 6.020 4,8 2.707 81,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 753 0,7 1.389 1,1 636 84,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.167 1,1 2.029 1,6 862 73,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 42.394 41,2 44.078 35,1 1.684 4,0∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.506 1,5 2.518 2,0 1.012 67,2µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 14.872 14,4 7.958 6,3 -6.914 -46,5µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.184 2,1 742 0,6 -1.442 -66,0™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 102.973 100,0 125.535 100,0 22.562 21,9

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 24.736 37,3 38.747 49,3 14.011 56,6¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.221 3,3 2.963 3,8 742 33,4ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 301 0,5 243 0,3 -58 -19,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 753 1,1 719 0,9 -34 -4,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 33.772 50,9 32.133 40,9 -1.639 -4,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 903 1,4 725 0,9 -178 -19,7µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.313 5,0 2.800 3,6 -513 -15,5µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 377 0,6 197 0,3 -180 -47,7™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 66.376 100,0 78.527 100,0 12.151 18,3

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 12.048 32,9 22.054 46,9 10.006 83,1¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.092 3,0 3.057 6,5 1.965 179,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 452 1,2 1.146 2,4 694 153,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 414 1,1 1.310 2,8 896 216,4∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 8.622 23,6 11.945 25,4 3.323 38,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 602 1,6 1.793 3,8 1.191 197,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 11.559 31,6 5.158 11,0 -6.401 -55,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1..807 4,9 545 1,2 -1.262 -69,8™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 36.596 100,0 47.008 100,0 10.412 28,5

Πίνακας 5: Ήπειρος1994 2004

A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô Ê‡ÏˆÓ* AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004◊ÂÈÚÔ˜ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004◊ÂÈÚÔ˜ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

84

18. Στις Περιφέρειες Θεσσαλίας και Πελοποννήσου ο µεγάλος αριθµός αυτοαπασχολουµένων οφείλεται κυρίως στην ανάπτυξη του πρωτογε-νούς τοµέα, ενώ στην Περιφέρεια Ιονίων Nήσων οφείλεται στην µεγάλη ανάπτυξη του τριτογενούς τοµέα (εµπόριο και τουρισµός).

19. Προφανώς σχετίζεται µε τις ανάγκες εποχικής απασχόλησης στις αγροτικές εκµεταλλεύσεις

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας η οποία το 2002 κατα-τασσόταν στην 10η θέση αντιστοιχώντας στο88,8% του µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, και στην 4ηθέση µε βάση το ποσοστό ανεργίας (10,2% το2003), αποτελεί µια κατεξοχήν αγροτικήΠεριφέρεια. Το ποσοστό συµµετοχής του πρω-τογενούς τοµέα στο Περιφερειακό Προϊόν το2002 ήταν το δεύτερο υψηλότερο (16,3%) µετα-ξύ των Περιφερειών, µετά την ΠεριφέρειαΑνατολικής Μακεδονίας και Θράκης (16,9%).

Επόµενο είναι οι αυτοαπασχολούµενοι µε πλήρεςωράριο να εµφανίζουν υψηλή αναλογία στοσύνολο της απασχόλησης (35,6%), ιδιαίτερα οιάνδρες αυτοαπασχολούµενοι οι οποίοι παρου-σιάζουν την µεγαλύτερη αναλογία (44,4%) στοσύνολο της ανδρικής απασχόλησης, µετά τιςΠεριφέρειες Πελοποννήσου (47,3%) και Ιονίων

νήσων (45,2%)18. Συνακόλουθα υψηλή είναι και ηαναλογία των βοηθών πλήρους απασχόλησηςστην οικογενειακή επιχείρηση (11,4%), ενώ αντιθέ-τως η απασχόληση πλήρους και αορίστου χρό-νου εµφανίζει τη δεύτερη χαµηλότερη αναλογία(40,4%) στο σύνολο της Περιφερειακής απασχό-λησης, µετά την Περιφέρεια Πελοποννήσου(38,3%). Η προσωρινή απασχόληση εµφανίζειµεγαλύτερη αναλογία στην Περιφέρεια συγκριτι-κά µε το σύνολο της χώρας19, ενώ η µερική απα-σχόληση καταγράφει µικρό ποσοστό της γυναι-κείας απασχόλησης, και είναι αµελητέα στο σύνο-λο της ανδρικής.

3.6 ΠEPIΦEPEIA ΘEΣΣAΛIAΣ

85

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 22.955 26,6 44.524 39,5 21.569 94,0¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.502 5,2 9.017 8,0 4.515 100,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 590 0,7 1.464 1,3 874 148,1ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 2.362 2,7 4..338 3,8 1.976 83,7∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 16.312 18,9 23.936 21,2 7.624 46,7∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.845 2,1 2.347 2,1 502 27,2µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 33.510 38,9 24.026 21,3 -9.484 -28,3µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.133 4,8 3.190 2,8 -943 -22,8™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 86.209 100,0 112.842 100,0 26.633 30,9

1994 2004£ÂÛÛ·Ï›· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜



Πίνακας 6: Θεσσαλία

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 76.246 29,7 119.965 40,4 43.719 57,3¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 14.910 5,8 21.242 7,2 6.332 42,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.624 0,6 1.942 0,7 318 19,6ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 3.986 1,6 5.287 1,8 1.301 32,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 105.105 41,0 105.706 35,6 601 0,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.315 2,1 4.081 1,4 -1.234 -23,2µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 44.581 17,4 33.814 11,4 -10.767 -24,2µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.798 1,9 4.986 1,7 188 3,9™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 256.565 100,0 297.023 100,0 40.458 15,8

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 53.291 31,3 75.441 41,0 22.150 41,6¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 10.407 6,1 12.225 6,6 1.818 17,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.033 0,6 478 0,3 -555 -53,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.624 1,0 950 0,5 -674 -41,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 88.794 52,1 81.770 44,4 -7.024 -7,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.469 2,0 1.734 0,9 -1.735 -50,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 11.072 6,5 9.788 5,3 -1.284 -11,6µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 664 0,4 1.795 1,0 1.131 170,3™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 170.354 100,0 184.181 100,0 13.827 8,1



1994 2004£ÂÛÛ·Ï›· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

86

Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων η οποία το 2002καταλάµβανε την 9η θέση µεταξύ τωνΠεριφερειών αντιστοιχώντας στο 89,5% τουµέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, εµφανίζει µεγάληεξάρτηση του Περιφερειακού Προϊόντος απότον τοµέα των υπηρεσιών και συγκεκριµένα τηνµεγάλη ανάπτυξη του τουρισµού. Το 2002 οτοµέας των υπηρεσιών παρήγαγε το 82% τουΠεριφερειακού Προϊόντος, ποσοστό που είναιτο δεύτερο µεγαλύτερο µεταξύ τωνΠεριφερειών, αµέσως µετά την ΠεριφέρειαΝοτίου Αιγαίου (στην οποία επίσης ο τοµέαςτων υπηρεσιών και κυρίως του τουρισµού παρή-γαγε το 86% του Περιφερειακού Προϊόντος).Επόµενο είναι η Περιφέρεια να παρουσιάζειµεγάλο αριθµό αυτοαπασχολουµένων (αποτε-λούν το 34,8% της Περιφερειακής απασχόλη-σης) και βοηθών πλήρους απασχόλησης στιςοικογενειακές επιχειρήσεις (10,4%), ενώ διαφο-ροποίηση παρουσιάζει η έκφραση της ευελιξίαςαπασχόλησης µεταξύ των δύο φύλων. Έτσι,

στους άνδρες η ευελιξία της απασχόλησηςεκδηλώνεται κυρίως µε τη µορφή της αυτοαπα-σχόλησης (όπου συγκεντρώνει τη δεύτερηµεγαλύτερη αναλογία (45,2%) στο σύνολο τηςανδρικής απασχόλησης µετά την ΠεριφέρειαΠελοποννήσου), ενώ στις γυναίκες µοιράζεταιµεταξύ αυτοαπασχολουµένων (18,3%) και βοη-θών πλήρους απασχόλησης στην οικογενειακήεπιχείρηση (18,8%).

3.7 ΠEPIΦEPEIA IONIΩN NHΣΩN

87



∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 26.242 34,6 38.033 44,1 11.791 44,9¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.873 3,8 4.202 4,9 1.329 46,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 153 0,2 943 1,1 790 516,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 268 0,4 1.134 1,3 866 323,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 31.376 41,3 29.950 34,8 -1.426 -4,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.682 3,5 1.239 1,4 -1.443 -53,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 11.072 14,6 8.922 10,4 -2.150 -19,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.264 1,7 1.739 2,0 475 37,6™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 75.930 100,0 86.162 100,0 10.232 13,5

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 17.546 37,4 22.939 43,5 5.393 30,7¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.839 3,9 1.862 3,5 23 1,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 77 0,2 209 0,4 132 171,4ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 115 0,2 551 1,0 436 379,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 22.412 47,8 23.832 45,2 1.420 6,3∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.264 2,7 474 0,9 -790 -62,5µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.180 6,8 2.638 5,0 -542 -17,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 421 0,9 256 0,5 -165 -39,2™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 46.854 100,0 52.761 100,0 5.907 12,6

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 8.696 29,9 15.095 45,2 6.399 73,6¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.034 3,6 2.340 7,0 1.306 126,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 77 0,3 734 2,2 657 853,2ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 153 0,5 583 1,7 430 281,0∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 8.965 30,8 6.118 18,3 -2.847 -31,8∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.417 4,9 765 2,3 -652 -46,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 7.892 27,1 6.283 18,8 -1.609 -20,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 843 2,9 1.483 4,4 640 75,9™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 29.077 100,0 33.401 100,0 4.324 14,9

Πίνακας 7: Iόνιοι Nήσοι1994 2004


1994 2004IfiÓÈÔÈ N‹ÛÔÈ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004IfiÓÈÔÈ N‹ÛÔÈ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

88

Η Περιφέρεια ∆υτικής Ελλάδας το 2002 κατα-τασσόταν στην τελευταία θέση µεταξύ τωνΠεριφερειών, διαθέτοντας µόλις το 78,7% τουµέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας, και το2003 διέθετε ποσοστό ανεργίας 9,4% κοντά στοµέσο ποσοστό ανεργίας (9,1%). Η διάρθρωσητου Περιφερειακού προϊόντος κατά τοµέα,εµφανίζει µεγαλύτερη συµµετοχή του πρωτογε-νούς τοµέα (13,7%) σε σύγκριση µε το σύνολοτης χώρας, ενώ υπολείπεται στον δευτερογενή(18,4%) και τριτογενή (67,8%) τοµέα . Και σεαυτήν την Περιφέρεια η αναλογία των αυτοαπα-σχολουµένων στο σύνολο της απασχόλησηςείναι υψηλή (35,2%), όπως και των βοηθών πλή-ρους απασχόλησης (10,4%). Από τις υπόλοιπεςµορφές της ευελιξίας, η προσωρινή απασχόλη-ση έχει κάποια αντιπροσώπευση (6%) κοντά στο

µέσο όρο της χώρας, ενώ η µερική απασχόλησηείναι αµελητέα. Μεγάλη είναι η αναλογία τωναυτοαπασχολουµένων ανδρών στο σύνολο τηςανδρικής απασχόλησης (41,85), ενώ οι γυναίκεςσε αυτό το είδος της ευελιξίας είναι κατά 22,7%αυτοαπασχολούµενες και 18% βοηθοί πλήρουςαπασχόλησης στην οικογενειακή εκµετάλλευση.

3.8 ΠEPIΦEPEIA ∆YTIKHΣ EΛΛA∆AΣ

20. Τα αντίστοιχα ποσοστά στο σύνολο της χώρας είναι 7% για τον πρωτογενή, 22,3% τον δευτερογενή και 70,8% τον τριτογενή τοµέα.

89



∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 72.116 32,0 115.219 44,1 43.103 59,8¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 7.550 3,4 15.597 6,0 8.047 106,6ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.222 0,5 1.661 0,6 439 35,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 2.085 0,9 3.596 1,4 1.511 72,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 89.515 39,7 91.969 35,2 2.454 2,7∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.738 1,7 2.578 1,0 -1.160 -31,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 44.362 19,7 27.056 10,4 -17.306 -39,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.745 2,1 3.602 1,4 -1.143 -24,1™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 225.333 100,0 261.278 100,0 35.945 16,0

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 49.467 33,7 74.214 43,4 24.747 50,0¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.536 3,8 10.891 6,4 5.355 96,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 791 0,5 805 0,5 14 1,8ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.294 0,9 943 0,6 -351 -27,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 72.548 49,4 71.526 41,8 -1.022 -1,4∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.942 1,3 1.281 0,7 -661 -34,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 14.236 9,7 10.730 6,3 -3506 -24,6µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.150 0,8 658 0,4 -492 -42,8™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 146.964 100,0 171.048 100,0 24.084 16,4

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 22.649 28,9 41.004 45,4 18.355 81,0¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.013 2,6 4.707 5,2 2.694 133,8ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 431 0,5 856 0,9 425 98,6ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 791 1,0 2.653 2,9 1.862 235,4∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 16.969 21,7 20.443 22,7 3.474 20,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.798 2,3 1.297 1,4 -501 -27,9µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 30.126 38,4 16326 18,1 -13.800 -45,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.595 4,6 2.944 3,3 -651 -18,1™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 78.372 100,0 90.230 100,0 11.858 15,1

Πίνακας 8:∆υτική Eλλάδα1994 2004


1994 2004¢˘ÙÈÎ‹ EÏÏ¿‰· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004¢˘ÙÈÎ‹ EÏÏ¿‰· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

90

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, από το 1994έως το 2002 καταλάµβανε σταθερά την 1η θέσηµε βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το οποίο το2002 αντιστοιχούσε στο 144% του µέσου κατάκεφαλήν ΑΕΠ , και αποτελεί την κατεξοχήν βιο-µηχανική Περιφέρεια της χώρας. Το 2002, οδευτερογενής τοµέας συνέβαλε κατά 40,1% στοσύνολο του Περιφερειακού προϊόντος, ποσοστόσχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο στο σύνολοχώρας (22,3%), ενώ υψηλότερη συµµετοχή στοΠεριφερειακό προϊόν παρουσιάζει και ο πρωτο-γενής τοµέας (11,2%) σε σύγκριση µε τη χώρα(7%). Παρόλα αυτά, η Περιφέρεια κατά καιρούςεµφανίζει υψηλό ποσοστό ανεργίας και χαµηλέςεπιδόσεις µε κριτήριο σειρά κοινωνικών δεικτών,που προφανώς σχετίζεται µε το γεγονός ότιµέρος των απασχολουµένων δεν κατοικεί στηνΠεριφέρεια, αλλά µετακινείται καθηµερινάκυρίως από την γειτονική Περιφέρεια τηςΑττικής21, και ότι µέρος του εισοδήµατος από τοπροϊόν που παράγεται δεν καταναλώνεται εντός

της Περιφέρειας, αλλά µεταφέρεται αλλού.

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, η απασχόλησηπλήρους και αορίστου χρόνου παρά το γεγονόςότι συγκεντρώνει µια από τις υψηλότερες ανα-λογίες στο σύνολο της Περιφερειακής απασχό-λησης (49,6%), υπολείπεται ωστόσο από τοσύνολο της χώρας (54,2%), ενώ σηµαντικό είναικαι το ποσοστό των αυτοαπασχολουµένων(34,7%). Το ήµισυ των ανδρών απασχολείται µεπλήρη και αορίστου χρόνου, ενώ σηµαντική είναικαι η αναλογία των αυτοαπασχολουµένων(39,2%), ενώ η γυναικεία απασχόληση παρόλοπου εµφανίζει µια από τις υψηλότερες αναλογίεςµεταξύ των Περιφερειών στην πλήρη και αορί-στου χρόνου (48%), υπολείπεται ωστόσο σηµα-ντικά από το σύνολο της χώρας (55,4), ενώ έναµεγάλο µέρος των γυναικών είναι αυτοαπασχο-λούµενες (25,8%), και βοηθοί πλήρους απασχό-λησης στην οικογενειακή επιχείρηση (12,1%).

3.9 ΠEPIΦEPEIA ΣTEPEAΣ EΛΛA∆OΣ

21. ΟΜΑΣ (1991), ‘Πρόγραµµα παροχής υπηρεσιών στις ΜΜΕ της Στερεάς Ελλάδας’, για λογαριασµό της Επιτροπής των ΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων.

91

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 62.524 38,0 101.260 49,6 38.736 62,0¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.429 2,7 10.215 5,0 5.786 130,6ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 641 0,4 2.200 1,1 1.559 243,2ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.398 0,8 2.669 1,3 1.271 90,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 68.875 41,9 70.864 34,7 1.989 2,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.195 2,5 2.347 1,1 -1.848 -44,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 20.336 12,4 12.955 6,3 -7.381 -36,3µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.156 1,3 1.784 0,9 -372 -17,3™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 164.554 100,0 204.294 100,0 39.740 24,2

Πίνακας 9: Στερεά Eλλάδα





∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ¶Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 46.033 40,2 68.386 50,3 22.353 48,6¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.321 2,9 6.352 4,7 3.031 91,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 233 0,2 489 0,4 256 109,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 641 0,6 1.515 1,1 874 136,3∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 55.765 48,8 53.211 39,2 -2.554 -4,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.447 2,1 997 0,7 -1.450 -59,3µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.710 5,0 4.679 3,4 -1.031 -18,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 233 0,2 193 0,1 -40 -17,2™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 114.383 100,0 135.822 100,0 21.439 18,7

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 16.490 32,9 32.873 48,0 16.383 99,4¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.107 2,2 3.862 5,6 2.755 248,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 408 0,8 1.710 2,5 1.302 319,1ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 758 1,5 1.154 1,7 396 52,2∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 13.111 26,1 17.653 25,8 4.542 34,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.748 3,5 1.350 2,0 -398 -22,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 14.626 29,2 8.276 12,1 -6.350 -43,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.923 3,8 1.591 2,3 -332 -17,3™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 50.171 100,0 68.469 100,0 18.298 36,5

1994 2004™ÙÂÚÂ¿ EÏÏ¿‰· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004™ÙÂÚÂ¿ EÏÏ¿‰· AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

92

Η Περιφέρεια Αττικής, η οποία αποτελεί τηµεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας, το 2002κατέγραφε το 106% του µέσου κατά κεφαλήνΑΕΠ καταλαµβάνοντας την 3η θέση µεταξύ τωνΠεριφερειών. Το µεγαλύτερο µέρος τουΠεριφερειακού προϊόντος προέρχεται από τιςυπηρεσίες (78,7%), και σχεδόν όλο το υπόλοιποαπό τη βιοµηχανία (20,6%). Επόµενο είναι ηαπασχόληση πλήρους και αορίστου χρόνου νααποτελεί την κυρίαρχη µορφή απασχόλησηςστην Περιφέρεια (καταγράφει το 68% του συνό-λου των απασχολουµένων, ποσοστό αρκετάυψηλότερο από το αντίστοιχο του συνόλου τηςχώρας (54,2%). Από τις µορφές της ευελιξίας,περισσότερο διαδεδοµένη είναι η αυτοαπασχό-

ληση (20,2%), και ακολουθεί η προσωρινή απα-σχόληση αλλά µε αρκετά µικρότερη αναλογία(5,6%), ενώ η µερική απασχόληση είναι αρκετάπεριορισµένη. Οι γυναίκες απασχολούνται µεπροσωρινή και µερική απασχόληση σε µεγαλύ-τερη αναλογία από τους άνδρες, οι οποίοι απότις µορφές της ευελιξίας συγκεντρώνονταικυρίως στην αυτοαπασχόληση (26% του συνό-λου της ανδρικής απασχόλησης), ενώ το αντί-στοιχο ποσοστό αυτοαπασχολούµενων γυναι-κών είναι 11,7%.

3.10 ΠEPIΦEPEIA ATTIKHΣ

93



∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 892.708 64,9 110.1412 68,0 208.704 23,4¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 60.218 4,4 90.609 5,6 30.391 50,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 17.023 1,2 28.759 1,8 11.736 68,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 18.491 1,3 25.808 1,6 7.317 39,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 325.370 23,7 327.410 20,2 2.040 0,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 9.201 0,7 6.875 0,4 -2.326 -25,3µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 47.425 3,4 33.941 2,1 -13.484 -28,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.301 0,4 4.467 0,3 -834 -15,7™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 137.5737 100,0 161.9281 100,0 243.544 17,7

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 551.223 62,2 637.335 66,0 86.112 15,6¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 40.059 4,5 48.453 5,0 8.394 21,0ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 5.195 0,6 4.779 0,5 -416 -8,0ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 8.317 0,9 9.743 1,0 1.426 17,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 261.117 29,5 251.183 26,0 -9.934 -3,8∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.068 0,5 2.207 0,2 -1.861 -45,7µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 15.068 1,7 10.977 1,1 -4.091 -27,2µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.053 0,1 362 0,0 -691 -65,6™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 886.100 100,0 965.039 100,0 78.939 8,9

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 341.485 69,7 464.078 70,9 122.593 35,9¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 20.159 4,1 42.156 6,4 21.997 109,1ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 11.828 2,4 23.980 3,7 12.152 102,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 10.174 2,1 16.065 2,5 5.891 57,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 64.254 13,1 76.227 11,7 11.973 18,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.133 1,0 4.668 0,7 -465 -9,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 32.358 6,6 22.964 3,5 -9.394 -29,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.247 0,9 4.105 0,6 -142 -3,3™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 489.638 100,0 654.243 100,0 164.605 33,6

Πίνακας 10:Aττική1994 2004


1994 2004AÙÙÈÎ‹ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004AÙÙÈÎ‹ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

94

Η Περιφέρεια Πελοποννήσου το 2002 διέθετετο 93,5% του µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ καικατατασσόταν στην 7η θέση µεταξύ τωνΠεριφερειών. Η διάρθρωση του Περιφερειακούπροϊόντος εµφανίζει µεγαλύτερη συµβολή τουπρωτογενή (13,4%) και δευτερογενή τοµέα(27,8%) σε σύγκριση µε το σύνολο της χώρας,ενώ αντίθετα ο τριτογενής τοµέας συµµετέχει µεποσοστό αρκετά χαµηλότερο (58,7%) από ότιστη χώρα. Πρόκειται για την Περιφέρεια µε τηνµικρότερη αναλογία απασχολουµένων πλήρουςκαι αορίστου χρόνου (38,3%) και την µεγαλύτε-ρη αναλογία αυτοαπασχολουµένων (41,3%)µεταξύ των Περιφερειών. Η πολύ µεγάλη αναλο-

γία αυτοαπασχολουµένων χαρακτηρίζει τόσοτην ανδρική όσο και την γυναικεία απασχόληση,και είναι χαρακτηριστικό, ότι στο σύνολο τηςγυναικείας απασχόλησης, το άθροισµα της ανα-λογίας των αυτοαπασχολούµενων και των βοη-θών πλήρους απασχόλησης –το οποίο είναι επί-σης υψηλό-, ξεπερνούν κατά πολύ (12 ποσοστι-αίες µονάδες) την αναλογία των πλήρους καιαορίστου χρόνου απασχολούµενων γυναικών.

3.11 ΠEPIΦEPEIA ΠEΛOΠONNHΣOY

95



∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 64.044 28,8 91.624 38,3 27.580 43,1¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.654 2,5 14.531 6,1 8.877 157,0ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.964 0,9 2.043 0,9 79 4,0ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 2.381 1,1 3.979 1,7 1.598 67,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 85.828 38,7 98.763 41,3 12.935 15,1∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 10.535 4,7 3.712 1,6 -6.823 -64,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 42.021 18,9 22.284 9,3 -19.737 -47,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 9.583 4,3 2.392 1,0 -7.191 -75,0™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 222.010 100,0 239.328 100,0 17.318 7,8

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 44.223 31,0 60.037 39,4 15.814 35,8¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.809 2,7 8.522 5,6 4.713 123,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 714 0,5 371 0,2 -343 -48,0ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.548 1,1 2.064 1,4 516 33,3∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 71.245 49,9 72.134 47,3 889 1,2∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 6.309 4,4 1.647 1,1 -4.662 -73,9µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 13.749 9,6 7.186 4,7 -6.563 -47,7µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.250 0,9 450 0,3 -800 -64,0™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 142.847 100,0 152.411 100,0 9.564 6,7

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 19.820 25,0 31.587 36,3 11.767 59,4¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.845 2,3 6.009 6,9 4.164 225,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.250 1,6 1.672 1,9 422 33,8ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 833 1,1 1.915 2,2 1.082 129,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 14.583 18,4 26.628 30,6 12.045 82,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.226 5,3 2.065 2,4 -2.161 -51,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 28.272 35,7 15.098 17,4 -13.174 -46,6µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 8.333 10,5 1.942 2,2 -6.391 -76,7™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 79.162 100,0 86.916 100,0 7.754 9,8

Πίνακας 11:Πελοπόννησος1994 2004


1994 2004¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

96

Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου το 2002 κατα-τασσόταν στην 8η θέση διαθέτοντας το 91,5%του µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, και παραγωγικήδιάρθρωση στην οποία ο πρωτογενής τοµέαςσυµµετέχει κατά 14,1% (ποσοστό διπλάσιο σεσύγκριση µε το σύνολο της χώρας), ο δευτερο-γενής κατά 19,2% και ο τριτογενής κατά 66,7%.Η Περιφέρεια παρουσιάζει χαµηλό ποσοστόανεργίας σε σχέση µε το σύνολο της χώρας (7%το 2003 καταλαµβάνοντας τη 10η θέση µεταξύτων Περιφερειών) αλλά και το µικρότερο πλη-

θυσµό µε τάσεις περαιτέρω µείωσης και γήραν-σης. Η απασχόληση χαρακτηρίζεται από µεγάληαναλογία των αυτοαπασχολούµενων τόσο στοσύνολο (39,7%) όσο και κατά φύλο, την κατάσυνέπεια χαµηλή αναλογία των απασχολουµέ-νων πλήρους και αορίστου χρόνου, καθώς καιµια µεγαλύτερη αναλογία των προσωρινά απα-σχολουµένων σε σύγκριση µε το σύνολο τηςχώρας.

3.12 ΠEPIΦEPEIA BOPEIOY AIΓAIOY

97

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 4.180 31,6 8.901 41,5 4.721 112,9¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 798 6,0 1.814 8,5 1.016 127,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 32 0,2 359 1,7 327 1021,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 128 1,0 431 2,0 303 236,7∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.223 24,3 6.268 29,2 3.045 94,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 638 4,8 1.017 4,7 379 59,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.893 29,4 2.147 10,0 -1.746 -44,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 351 2,7 506 2,4 155 44,2™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 13.243 100,0 21.443 100,0 8.200 61,9

1994 2004BfiÚÂÈÔ AÈÁ·›Ô AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜



Πίνακας 12: Bόρειο Aιγαίο

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 19.369 37,2 28.335 41,5 8.966 46,3¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.382 6,5 5.600 8,2 2.218 65,6ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 415 0,8 511 0,7 96 23,1ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 542 1,0 974 1,4 432 79,7∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 20.997 40,3 27.060 39,7 6.063 28,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.309 2,5 1.453 2,1 144 11,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.457 10,5 3.580 5,2 -1.877 -34,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 574 1,1 727 1,1 153 26,7™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 52.045 100,0 68.240 100,0 16.195 31,1

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 15.189 39,1 19.434 41,5 4.245 27,9¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 2.585 6,7 3.786 8,1 1.201 46,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 383 1,0 152 0,3 -231 -60,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 415 1,1 543 1,2 128 30,8∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 17.774 45,8 20.792 44,4 3.018 17,0∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 670 1,7 436 0,9 -234 -34,9µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 1.564 4,0 1.433 3,1 -131 -8,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 223 0,6 221 0,5 -2 -0,9™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 38.803 100,0 46.797 100,0 7.994 20,6



1994 2004BfiÚÂÈÔ AÈÁ·›Ô AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

98

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου το 2002 κατείχετη δεύτερη θέση ως προς την παραγωγή τουκατά κεφαλήν Προϊόντος, το οποίο αντιστοιχού-σε στο 112,4% του µέσου ΑΕΠ της χώρας.Πρόκειται για την Περιφέρεια µε την υψηλότερησυµβολή του τοµέα των υπηρεσιών στο σύνολοτου Περιφερειακού προϊόντος (86%) εφόσοναποτελεί την κατεξοχήν τουριστική Περιφέρειατης χώρας, µε το υπόλοιπο προϊόν να µοιράζε-ται µεταξύ πρωτογενούς (7%) και δευτερογε-νούς τοµέα (6,9%). Η Περιφέρεια παρουσιάζειυψηλό ποσοστό ανεργίας καταλαµβάνοντας το2003 την τρίτη θέση µεταξύ των Περιφερειών, µεποσοστό ανεργίας 11%, το οποίο προφανώςοφείλεται εν πολλοίς στον εποχικό χαρακτήρατης απασχόλησης22.

Σε σύνδεση µε την παραγωγική δοµή, η απα-σχόληση παρουσιάζει µεγάλη αναλογία τωναυτοαπασχολουµένων τόσο στο σύνολο (36%)όσο και κατά φύλο, ενώ χαρακτηρίζεται απόυψηλή αναλογία των προσωρινά απασχολουµέ-νων (12%)23, η οποία είναι η υψηλότερη µεταξύτων Περιφερειών και διπλάσια από την αντίστοι-χη στο σύνολο της χώρας. Ιδιαίτερα µεγάλη είναιη αναλογία των προσωρινά απασχολούµενωνγυναικών οι οποίες αποτελούν το 15,3% τηςγυναικείας απασχόλησης.

3.13 ΠEPIΦEPEIA NOTIOY AIΓAIOY

22. Τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού ∆υναµικού αφορούν το β’ τρίµηνο του έτους, περίοδο κατά την οποία η ζήτηση εργασίας είναι µικρό-τερη σε σχέση µε τη ζήτηση που εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής τουριστικής περιόδου.

23. Προφανώς λόγω εποχικότητας της απασχόλησης στις τουριστικές επιχειρήσεις

99



∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 43.198 42,3 50.642 41,7 7.444 17,2¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 9.887 9,7 15.298 12,6 5.411 54,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 437 0,4 1.675 1,4 1.238 283,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 842 0,8 818 0,7 -24 -2,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 35.712 35,0 43.646 36,0 7.934 22,2∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 780 0,8 2.390 2,0 1.610 206,4µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 10.636 10,4 5.919 4,9 -4.717 -44,3µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 561 0,5 931 0,8 370 66,0™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 102.053 100,0 121.319 100,0 19.266 18,9

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 30.254 43,8 34.155 42,9 3.901 12,9¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.614 8,1 8.916 11,2 3.302 58,8ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 125 0,2 570 0,7 445 356,0ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 499 0,7 440 0,6 -59 -11,8∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 28.445 41,2 30.935 38,9 2.490 8,8∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 436 0,6 1.155 1,5 719 164,9µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.556 5,1 3.236 4,1 -320 -9,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 156 0,2 121 0,2 -35 -22,4™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 69.085 100,0 79.528 100,0 10.443 15,1

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 12.944 39,3 16.488 39,5 3.544 27,4¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.273 13,0 6.382 15,3 2.109 49,4ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 312 0,9 1.106 2,6 794 254,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 343 1,0 378 0,9 35 10,2∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 7.267 22,0 12.712 30,4 5.445 74,9∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 343 1,0 1.235 3,0 892 260,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 7.080 21,5 2.683 6,4 -4.397 -62,1µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 405 1,2 810 1,9 405 100,0™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 32.967 100,0 41.794 100,0 8.827 26,8

Πίνακας 13: Nότιο Aιγαίο



1994 2004NfiÙÈÔ AÈÁ·›Ô AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

1994 2004NfiÙÈÔ AÈÁ·›Ô AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

100

Η Περιφέρεια Κρήτης το 2002 διέθετε το 96,3%του µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, κατατασσόµενηστην έκτη θέση µεταξύ των Περιφερειών.Μεγάλο µέρος του Περιφερειακού Προϊόντοςπροέρχεται από τον τοµέα των υπηρεσιών(78,2%), και το υπόλοιπο µοιράζεται µεταξύπρωτογενή (10,7%) και δευτερογενή τοµέα(11,1%). Το 2003 παρουσίαζε το χαµηλότεροποσοστό ανεργίας (5,2%) από όλες τιςΠεριφέρειες της χώρας. Η απασχόληση και σεαυτή την Περιφέρεια χαρακτηρίζεται από τηνµεγάλη αναλογία των αυτοαπασχολουµένων(33,3%), και την υψηλή σε σύγκριση µε το σύνο-λο της χώρας αναλογία των προσωρινά απα-σχολουµένων (10,9%), προφανώς και εδώ λόγωτης µεγάλης ανάπτυξης του τουριστικού κλάδου.

Η απασχόληση των ανδρών µοιράζεται σχεδόνισόποσα µεταξύ της πλήρους και αορίστου χρό-νου (42,2%) και της αυτοαπασχόλησης (41%),ενώ σχετικά µεγάλη είναι και η αναλογία τωνπροσωρινά απασχολουµένων ανδρών (9,2%). Ηγυναικεία απασχόληση χαρακτηρίζεται από τηνυψηλή αναλογία των αυτοαπασχολουµένων(21,5%), των προσωρινά απασχολουµένων(13,4%) και των βοηθών πλήρους απασχόλησηςστην οικογενειακή επιχείρηση (10,5%), µορφέςαπασχόλησης που προφανώς συνδέονται µε τηνυψηλή δραστηριότητα στον κλάδο του τουρι-σµού.

3.14 ΠEPIΦEPEIA KPHTHΣ

101

Πίνακας 14: Kρήτη

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 72.733 34,0 109.095 42,4 36.362 50,0¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 11.725 5,5 27.935 10,9 16.210 138,3ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.190 0,6 2.533 1,0 1.343 112,9ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.488 0,7 4.606 1,8 3.118 209,5∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 80.471 37,6 85.609 33,3 5.138 6,4∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 7.679 3,6 7.679 3,0 0 0,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 33.450 15,6 16.402 6,4 -17.048 -51,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 5.238 2,4 3.209 1,2 -2.029 -38,7™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 213.974 100,0 257.068 100,0 43.094 20,1

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 45.414 34,9 65.466 42,2 20.052 44,2¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 7.500 5,8 14.305 9,2 6.805 90,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 655 0,5 856 0,6 201 30,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 1.012 0,8 1.494 1,0 482 47,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 62.674 48,1 63.676 41,0 1.002 1,6∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.226 3,2 3.102 2,0 -1.124 -26,6µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 8.035 6,2 5.724 3,7 -2.311 -28,8µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 655 0,5 552 0,4 -103 -15,7™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 130.171 100,0 155.175 100,0 25.004 19,2



1994 2004KÚ‹ÙË AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %ÕÓ‰ÚÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜

∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 27.320 32,6 43.629 42,8 16.309 59,7¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.226 5,0 13.630 13,4 9.404 222,5ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ·ÔÚ›ÛÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 536 0,6 1.676 1,6 1.140 212,7ªÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ 476 0,6 3.112 3,1 2.636 553,8∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 17.796 21,2 21.933 21,5 4.137 23,2∞˘ÙÔ··Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 3.452 4,1 4.577 4,5 1.125 32,6µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 25.415 30,3 10.678 10,5 -14.737 -58,0µÔËıÔ› ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÌÂÚÈÎ‹˜ ··Û¯fiÏËÛË˜ 4.583 5,5 2.657 2,6 -1.926 -42,0™‡ÓÔÏÔ ··Û¯ÔÏÔ˘Ì¤ÓˆÓ 83.804 100,0 101.892 100,0 18.088 21,6

1994 2004KÚ‹ÙË AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ AÚÈıÌfi˜ ¶ÔÛÔÛÙ¿ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜ %°˘Ó·›ÎÂ˜ A·Û¯/ÓˆÓ A·Û¯/ÓˆÓ MÂÙ·‚ÔÏ¤˜



102

Συνοψίζοντας, η απασχόληση αυξήθηκε σε όλεςτις Περιφέρειες µε εξαίρεση τις ΠεριφέρειεςΑνατολικής Μακεδονίας και Θράκης, και ∆υτικήςΜακεδονίας, στις οποίες σηµειώθηκε ελαφράµείωση. Αξιοσηµείωτο είναι ότι στις περισσότε-ρες Περιφέρειες της χώρας εξαιρουµένων τωνΠεριφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας,το άθροισµα των διαφόρων µορφών ευέλικτηςαπασχόλησης υπερβαίνει τα µεγέθη της απα-σχόλησης πλήρους και αορίστου χρόνου.Παρόλα αυτά, την τελευταία δεκαετία η ενίσχυ-ση της απασχόλησης πλήρους και αορίστουχρόνου είναι έκδηλη στο σύνολο τωνΠεριφερειών. Η αυτοαπασχόληση, αν και αυξή-θηκε ελάχιστα, ωστόσο εξακολουθεί να διατηρείτην κεφαλαιώδη σηµασία της στο σύνολο τωνΠεριφερειών και κυρίως για τις Περιφέρειες οιοποίες παρουσιάζουν µεγάλη οικονοµική δρα-στηριότητα στους κλάδους της γεωργίας και τουτουρισµού. Αντίθετα, σηµαντική είναι η µείωσητων βοηθών πλήρους απασχόλησης στην οικο-γενειακή επιχείρηση, ιδιαίτερα των γυναικών. Απότις τυπικές µορφές της ευελιξίας περισσότεροδιαδεδοµένη είναι η προσωρινή απασχόληση ηοποία είναι ενισχυµένη στις Περιφέρειες µε εξει-δίκευση στον τουριστικό κλάδο, ενώ η µερικήαπασχόληση αν και παρουσίασε τάσεις αύξησηςεξακολουθεί να έχει περιορισµένη εφαρµογή.

Την τελευταία δεκαετία η γυναικεία απασχόλησησηµείωσε σηµαντική αύξηση σε όλες τις µορφέςτης απασχόλησης εκτός της παραδοσιακήςµορφής των συµβοηθούντων και µη αµειβόµε-νων µελών στην οικογενειακή επιχείρηση οιοποίες µειώθηκαν σηµαντικά, που σηµαίνει τηνενίσχυση των εγχρήµατων και κυρίως των έµµι-σθων µορφών εξαρτηµένης εργασίας τόσο τηςπλήρους και αορίστου χρόνου όσο και των ευέ-λικτων της προσωρινής και µερικής απασχόλη-σης, παρόλο που και η αύξηση των αυτοαπα-σχολουµένων γυναικών ήταν ουσιαστική.

Μικρότερη ήταν η αύξηση της ανδρικής απα-σχόλησης που κυρίως αφορούσε τους απασχο-λούµενους πλήρους και αορίστου χρόνου καιτους προσωρινά απασχολουµένους, ενώ οιαυτοαπασχολούµενοι πλήρους απασχόλησης

παρουσίασαν µικρή µείωση, όπως µείωση επίσηςπαρουσίασαν και οι βοηθοί στην οικογενειακήεπιχείρηση.

∫∂º∞§∞π√

TETAPTO

E°°E°PAMMENH

ANEP°IA

™TO ™YNO§O

TH™ XøPA™

KAI ™TOY™ NOMOY™

ME TA ™TOIXEIA

TOY OAE¢4

4.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η πληροφόρηση για το µέγεθος της ανεργίας στηνΕλλάδα προέρχεται κυρίως από δύο πηγές: την ΕθνικήΣτατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (ΕΣΥΕ) και τονΟργανισµό Απασχόλησης Εργατικού ∆υναµικού(ΟΑΕ∆). Η ΕΣΥΕ µετρά τον αριθµό των ανέργων καιτο ποσοστό ανεργίας σύµφωνα µε διεθνείς ορισµούςκαι κανονισµούς αξιοποιώντας τα στοιχεία των δειγµα-τοληπτικών ερευνών που πραγµατοποιεί. Η κύριαέρευνα της ΕΣΥΕ µε την οποία µετριέται η ανεργίαείναι η Έρευνα Εργατικού ∆υναµικού η οποία παρέχειτη δυνατότητα υπολογισµού του αριθµού των ανέργων,του ποσοστού ανεργίας και άλλων σχετικών µεγεθώνσε τριµηνιαία βάση και σε επίπεδο διοικητικής περιφέ-ρειας. Ο ΟΑΕ∆ στα µητρώα του καταγράφει τα άτοµαπου προσφεύγουν στα κατά τόπους γραφεία του καιτα οποία ζητούν την εγγραφή τους στα µητρώα αυτάγια διάφορους λόγους, κυριότερος εκ των οποίων είναιη εύρεση απασχόλησης. Όλοι οι άνεργοι δεν εγγρά-φονται στα µητρώα του ΟΑΕ∆. Ασφαλώς όµως έναµεγάλο ποσοστό αυτών εγγράφεται καθότι προϋπόθε-ση για τη συµµετοχή των ανέργων σε προγράµµατακατάρτισης, εργασιακής εµπειρίας, επιχειρηµατικότηταςκαι επιδοτούµενης απασχόλησης αλλά και για τηνκαταβολή του επιδόµατος ανεργίας είναι η εγγραφήστον ΟΑΕ∆. Παράλληλα όµως στον ΟΑΕ∆ εγγράφο-νται και άτοµα τα οποία δεν πληρούν όλα τα κριτήριατης ανεργίας1. Τα στοιχεία του ΟΑΕ∆ ανανεώνονταικαθηµερινά µε την εγγραφή, διακοπή ή διαγραφή τωνεγγεγραµµένων ανέργων από τα µητρώα του ΟΑΕ∆και εποµένως είναι δυνατόν να έχουµε αποτύπωση τηςεικόνας της εγγεγραµµένης ανεργίας σε συγκεκριµένηηµεροµηνία και σε τοπικό επίπεδο.

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζουµε τα δηµογραφικάκυρίως χαρακτηριστικά των εγγεγραµµένων ανέργωνσε επίπεδο περιφέρειας και νοµού για τέσσερις χρο-νικές στιγµές: Ιούνιος 2004, Σεπτέµβριος 2004,∆εκέµβριος 2004 και Απρίλιος 2005.

104

1. Αναλυτικότερες πληροφορίες για τις πηγές δεδοµένων και τηµέτρηση της ανεργίας περιέχονται στο: Καµινιώτη Ο., (2004),«Εγγεγραµµένη ανεργία στο σύνολο της χώρας και στους νοµούςσύµφωνα µε τα στοιχεία του ΟΑΕ∆», Επετηρίδα Αγοράς ΕργασίαςΠεριφέρειες και Νοµοί 2004, Κεφάλαιο 6, σελ. 120-172, Αθήνα:Παρατηρητήριο Απασχόλησης Ερευνητική – Πληροφορική Α.Ε..

E°°E°PAMMENH

ANEP°IA

™TO ™YNO§O

TH™ XøPA™ KAI

™TOY™ NOMOY™

™YMºøNA ME

TA ™TOIXEIA

TOY OAE¢

Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζουµε τα µηνι-αία στοιχεία της εγγεγραµµένης ανεργίας απότο 2003 έως το 2005 για το σύνολο της χώραςενώ στις επόµενες ενότητες παρουσιάζουµε τιςκατανοµές των στοιχείων της εγγεγραµµένηςανεργίας για τέσσερις χρονικές στιγµές κατάφύλο, ηλικία, εκπαιδευτικό επίπεδο, επάγγελµα,διάρκεια ανεργίας και νοµό.

Το σύνολο των εγγεγραµµένων ανέργων στηχώρα µεταξύ 2003 και 2005 κυµαίνεται µεταξύ440.420 και 562.289 ατόµων. Η χαµηλότερη τιµήπαρουσιάζεται τον Σεπτέµβριο του 2003 ενώ ηδεύτερη χαµηλότερη τιµή παρουσιάζεται τονΑύγουστο του 2005. Οι δύο υψηλότερες τιµέςεµφανίζονται το Μάρτιο και τον Απρίλιο του2004. Όπως φαίνεται και στον Πίνακα 1, τους χει-µερινούς µήνες συνήθως ο αριθµός των ανέργωνείναι υψηλότερος συγκριτικά µε τους καλοκαιρι-νούς µήνες λόγω της εποχικότητας πολλώνεπαγγελµάτων και της υψηλότερης απασχόλησηςπου παρουσιάζεται τους καλοκαιρινούς µήνεςλόγω τουρισµού. Τους δέκα πρώτους µήνες του2004, ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργωνήταν υψηλότερος συγκριτικά µε τους αντίστοι-χους µήνες του προηγούµενου έτους ενώ από τοΝοέµβριο του 2004 µειώνεται. Τους µήνες του2005 για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιµαδεδοµένα, οι τιµές του 2005 είναι χαµηλότερεςαπό τις αντίστοιχες του 2004 µε εξαίρεση τοµήνα Ιανουάριο για τον οποίο ο αριθµός τωνεγγεγραµµένων ανέργων το 2005 είναι κατά 2,2%υψηλότερος του αντίστοιχου µήνα του 2004. ΤοΦεβρουάριο, το Μάρτιο, τον Απρίλιο και το Μάιοτου 2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέρ-γων µειώθηκε συγκριτικά µε τους αντίστοιχουςµήνες του 2004 κατά 2,5%, 3,5%, 7,7% και 9,7%αντίστοιχα. Επίσης τους µήνες Ιούνιο, Ιούλιο καιΑύγουστο του 2005 ο αριθµός των εγγεγραµµέ-νων ανέργων µειώθηκε συγκριτικά µε τους αντί-στοιχους µήνες του 2004 κατά 5,7%, 8,1% και9,6% αντίστοιχα.Αξίζει επίσης να σηµειωθεί ότι οµέσος όρος των µηνών Ιανουαρίου – Αυγούστουγια το 2003, το 2004 και το 2005 ήταν 473.536,

524.081 και 495.468 άτοµα αντίστοιχα. Ο µέσοςόρος του έτους 2004 ήταν υψηλότερος τουµέσου όρου του 2003.

Στη µείωση του αριθµού των εγγεγραµµένωνανέργων εντός του 2005 συνέβαλε η υψηλότερησυµµετοχή των εγγεγραµµένων ανέργων σεπρογράµµατα ενίσχυσης της απασχολησιµότη-τας όπως προγράµµατα κατάρτισης, εργασιακήςεµπειρίας, επιδοτούµενης απασχόλησης και επι-χειρηµατικότητας. Στο διάστηµα αυτό φάνηκαντα αποτελέσµατα του µεγαλύτερου αριθµούεγγεγραµµένων ανέργων που ωφελήθηκαν απότην εξατοµικευµένη παρέµβαση που τους παρεί-χαν οι εργασιακοί σύµβουλοι του ΟΑΕ∆.

105

4.2 ΣYNOΛIKA ΣTOIXEIA EΓΓEΓPAMMENHΣ ANEPΓIAΣ

Η πλειοψηφία των εγγεγραµµένων ανέργωνστον ΟΑΕ∆ είναι γυναίκες. Συγκεκριµένα οιγυναίκες συµµετέχουν στο σύνολο των εγγε-γραµµένων ανέργων µε ποσοστά που κυµαίνο-

νται µεταξύ 63% (τον Απρίλιο του 2005) και66% (το Σεπτέµβριο του 2004). Συγκριτικά µε ταστοιχεία των προηγουµένων ετών δεν παρατη-ρείται κάποια σηµαντική µεταβολή όσον αφορά

106

Πηγή: OAE∆ - Eπεξεργασία: ΠAEΠ A.E.

π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ 473.257 534.670 546.665ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ˜ 490.553 549.710 536.571ª¿ÚÙÈÔ˜ 452.885 562.289 542.731∞Ú›ÏÈÔ˜ 456.160 554.532 511.985ª¿ÈÔ˜ 457.625 511.013 461.386πÔ‡ÓÈÔ˜ 478.418 487.378 459.442πÔ‡ÏÈÔ˜ 492.566 499.287 458.717∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ 486.824 493.769 446.243™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 440.420 488.236√ÎÙÒ‚ÚÈÔ˜ 489.291 508.197¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ˜ 529.191 528.912¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 551.090 527.222

ª¤ÛÔ˜ fiÚÔ˜ π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘-¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 483.190 520.435 -ª¤ÛÔ˜ fiÚÔ˜ π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ - ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 473.536 524.081 495.468

Πίνακας 1: Σύνολο εγγεγραµµένων ανέργων στον OAE∆ τα έτη 2003, 2004 και 2005

M‹ÓÂ˜ ÕÚÈıÌfi˜ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ÕÚÈıÌfi˜ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ÕÚÈıÌfi˜ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ·Ó¤ÚÁˆÓ ÛÙÔÓ OAE¢ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÛÙÔÓ OAE¢ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÛÙÔÓ OAE¢

2003 2004 2005

AÚÈıÌfi˜ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ

AÚÈıÌfi˜ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ·Ó¤ÚÁˆÓ

600.000

500.000

400.000

300.000

200.000

100.000

0

Iανο

υάρι

ος

Mάρ

τιος

Mάι

ος

2003

Iούλ

ιος

Σεπτ

έµβρ

ιος

Nοέµ

βριο

ς

Iανο

υάρι

ος

Mάρ

τιος

Mάι

ος

2004

Iούλ

ιος

Σεπτ

έµβρ

ιος

Nοέµ

βριο

ς

Iανο

υάρι

ος

Mάρ

τιος

Mάι

ος

2005

Iούλ

ιος

Γράφηµα 1: Σύνολο εγγεγραµµένων ανέργων στον OAE∆ τα έτη 2003, 2004 και 2005

4.3 KATANOMH TΩN EΓΓEΓPAMMENΩN ANEPΓΩN ΣTON OAE∆ KATAΦYΛO

τη συµµετοχή των γυναικών στο σύνολο τωνεγγεγραµµένων ανέργων του ΟΑΕ∆.

Η υψηλή συµµετοχή των γυναικών στην εγγε-γραµµένη ανεργία οφείλεται σε δύο παράγο-ντες. Πρώτον οι γυναίκες πλήττονται εντονότερααπό την ανεργία συγκριτικά µε τους άνδρες.∆εύτερον οι γυναίκες εγγράφονται συχνότεραστον ΟΑΕ∆ λόγω της συχνότερης επιθυµίαςτους – συγκριτικά µε τους άνδρες - να συµµετά-

σχουν στα προγράµµατα ενίσχυσης της απα-σχολησιµότητας των ανέργων όπως τα προ-γράµµατα κατάρτισης, επαγγελµατικής εµπειρίαςκαι επιδοτούµενης απασχόλησης. Τα στοιχείατων κατανοµών των εγγεγραµµένων ανέργωνκατά φύλο τον Ιούνιο του 2004, το Σεπτέµβριοτου 2004, το ∆εκέµβριο του 2004 και τονΑπρίλιο του 2005 παρουσιάζονται στον ακόλου-θο πίνακα.

107

600,000

500,000

400,000

300,000

200,000

100,000

0IÔ‡ÓÈÔ˜ 2004 ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005

ÕÓ‰ÚÂ˜°˘Ó·›ÎÂ˜™‡ÓÔÏÔ

Γράφηµα 2: Eγγεγραµένη ανεργία στο σύνολο της χώρας

Πηγή: OAE∆ - Eπεξεργασία ΠAEΠ A.E.

ÕÓ‰ÚÂ˜ 169.480 34,77% 165.058 33,81% 194.331 36,86% 189.197 36,95%°˘Ó·›ÎÂ˜ 317.898 65,23% 323.178 66,19% 332.891 63,14% 322.788 63,05%™‡ÓÔÏÔ 487.378 100,00% 488.236 100,00% 527.222 100,00% 511.985 100,00%

Πίνακας 2: Eγγεγραµένοι άνεργοι κατά φύλο

IÔ‡ÓÈÔ˜ 2004 ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ %

¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ

Στους Πίνακες 3-5 παρουσιάζουµε την ηλικιακήκατανοµή του συνόλου των εγγεγραµµένωνανέργων καθώς και την ηλικιακή κατανοµή κατάφύλο σε τέσσερις χρονικές στιγµές: Ιούνιος,Σεπτέµβριος και ∆εκέµβριος του 2004 καιΑπρίλιος του 2005.

Η πλειοψηφία των εγγεγραµµένων ανέργων είναι26-45 ετών. Οι εγγεγραµµένοι άνεργοι που είναι

µικρότεροι των 25 ετών είναι λιγότερο του 20%του συνόλου ενώ εκείνοι που είναι 56 ετών καιάνω ανέρχονται στο 6% περίπου του συνόλουτων εγγεγραµµένων ανέργων. Μεταξύ των τεσ-σάρων χρονικών στιγµών δεν παρατηρούνταιαξιοσηµείωτες µεταβολές. Σε σχέση µε τα στοι-χεία του προηγούµενου έτους παρατηρείται µίαελαφρά µείωση της συµµετοχής των εγγεγραµ-µένων ανέργων µικρής ηλικίας (µέχρι 25 ετών)

4.4 HΛIKIAKH KATANOMH TΩN EΓΓEΓPAMMENΩN ANEPΓΩN ΣTONOAE∆

και αντίστοιχη αύξηση της συµµετοχής των ατό-µων µεγαλύτερης ηλικίας2.

Στο σύνολο των εγγεγραµµένων ανέργων γυναι-κών, υπερεκπροσωπούνται τα µικρότερης ηλικίαςάτοµα συγκριτικά µε την ηλικιακή κατανοµή τωνεγγεγραµµένων ανέργων ανδρών. ∆ιαχρονικάαυξάνεται αργά η συµµετοχή των γυναικώνµεγαλύτερης ηλικίας στα µητρώα ανέργων τουΟΑΕ∆.

Συγκρίνοντας τις ηλικιακές κατανοµές των ανέρ-γων που εγγράφονται στα µητρώα του ΟΑΕ∆και των ανέργων που εκτιµά η ΕΣΥΕ (σύµφωναµε τους διεθνείς ορισµούς περί ανεργίας) παρα-τηρούµε ορισµένες ενδιαφέρουσες διαφορο-ποιήσεις. Στο σύνολο ανδρών και γυναικών, ταάτοµα κάτω των 20 ετών συµµετέχουν µε πολύχαµηλότερα ποσοστά στην ηλικιακή κατανοµήτου ΟΑΕ∆ συγκριτικά µε την κατανοµή τηςΕΣΥΕ. Για τις ηλικίες 20-45 ετών οι κατανοµέςσχεδόν συµπίπτουν ενώ τα άτοµα µεγαλύτερηςηλικίας συµµετέχουν µε υψηλότερα ποσοστά

στην κατανοµή του ΟΑΕ∆ συγκριτικά µε τηνκατανοµή της ΕΣΥΕ. Οι άνδρες 25 ετών και άνωσυµµετέχουν µε υψηλότερα ποσοστά στονΟΑΕ∆ από ότι στην ΕΣΥΕ. Οι γυναίκες 25-45ετών συµµετέχουν µε 43,5% περίπου στο σύνο-λο των ανέργων γυναικών το β΄ τρίµηνο του2005 και µε 60% στα µητρώα ανέργων εγγε-γραµµένων γυναικών τον Απρίλιο του ίδιουέτους. Συνεπώς «οι πελάτες» του ΟΑΕ∆ είναισυνήθως άνεργοι µεγαλύτερης ηλικίας συγκριτι-κά µε το συνολικό πληθυσµό των ανέργων.∆εδοµένου µάλιστα ότι παρατηρείται διαχρονι-κή αύξηση της συµµετοχής των ανέργων µεγα-λύτερης ηλικίας θα πρέπει το στοιχείο αυτό ναληφθεί υπόψη στο σχεδιασµό κατάλληλων πολι-τικών από τον ΟΑΕ∆.

108

2. Βλέπε αντίστοιχο κεφάλαιο της Επετηρίδας Αγοράς Εργασίας Περιφέρειες και Νοµοί του 2004.


15-18 ÂÙÒÓ 2.482 0,51% 4.468 0,92% 4.660 0,88% 1.284 0,25%19-25 ÂÙÒÓ 95.328 19,56% 100.017 20,49% 103.906 19,71% 95.567 18,67%26-35 ÂÙÒÓ 171.085 35,10% 171.009 35,03% 179.627 34,07% 175.402 34,26%36-45 ÂÙÒÓ 116.694 23,94% 115.448 23,65% 128.144 24,31% 125.687 24,55%46-55 ÂÙÒÓ 70.787 14,52% 68.290 13,99% 79.385 15,06% 80.556 15,73%56 ÂÙÒÓ + 30.901 6.34% 28.917 5.92% 31.409 5,96% 33.448 6,53%ÕÁÓˆÛÙË 101 0,02% 87 0,02% 91 0,02% 41 0,01%ËÏÈÎ›·™À¡√§√ 487.378 100,00% 488.236 100,00% 527.222 100,00% 511.985 100,00%

Πίνακας 3:Hλικιακή διάρθρωση εγγεγραµµένων ανέργων: σύνολο

IÔ‡ÓÈÔ˜ 2004 ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005HÏÈÎÈ·Î‹ EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ %ÔÌ¿‰· ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ

Στους Πίνακες 6-8 παρουσιάζουµε την εκπαι-δευτική κατανοµή του συνόλου των εγγεγραµµέ-νων ανέργων καθώς και την εκπαιδευτική κατα-νοµή κατά φύλο σε τρεις χρονικές στιγµές:Σεπτέµβριος και ∆εκέµβριος του 2004 καιΑπρίλιος του 20053.

Η πολυπληθέστερη οµάδα εγγεγραµµένωνανέργων σύµφωνα µε το εκπαιδευτικό επίπεδοείναι οι «απόφοιτοι λυκείου». Η συµµετοχή των

αποφοίτων λυκείου είναι υψηλότερη στις γυναί-κες από ότι στους άνδρες. Στο σύνολο των εγγε-γραµµένων, οι κάτοχοι µεταπτυχιακών τίτλωνσυµµετέχουν µε λιγότερο του 0,5%, οι απόφοιτοιΑΕΙ µε 8-12%, οι απόφοιτοι ΤΕΙ µε 4,5% περίπου,οι απόφοιτοι ΙΕΚ µε 4%, οι απόφοιτοι λυκείου µε41%, οι απόφοιτοι γυµνασίου µε 19% περίπου, οιαπόφοιτοι δηµοτικού µε 15-17% και όσοι δενέχουν τελειώσει το δηµοτικό µε λιγότερο από1,5%. Οι κάτοχοι µεταπτυχιακών τίτλων και οι

109

3. Ανάλογα στοιχεία για τον Ιούνιο του 2004 δεν ήταν διαθέσιµα.


15-18 ÂÙÒÓ 964 0,57% 1.551 0,94% 1.661 0,85% 526 0,28%19-25 ÂÙÒÓ 32.718 19,30% 32.973 19,98% 37.221 19,15% 34.234 18,09%26-35 ÂÙÒÓ 58.114 34,29% 57.025 34,55% 66.660 34,30% 65.661 34,71%36-45 ÂÙÒÓ 36.842 21,74% 35.559 21,54% 43.208 22,23% 42.185 22,30%46-55 ÂÙÒÓ 25.065 14,79% 23.356 14,15% 29.304 15,08% 29.623 15,66%56 ÂÙÒÓ + 15.737 9,29% 14.559 8,82% 16.237 8,36% 16.951 8,96%ÕÁÓˆÛÙË 40 0,02% 35 0,02% 40 0,02% 17 0,01%ËÏÈÎ›·™À¡√§√ 169.480 100,00% 165.058 100,00% 194.331 100,00% 189.197 100,00%

Πίνακας 4: Hλικιακή διάρθρωση των εγγεγραµµένων ανέργων: άνδρες



15-18 ÂÙÒÓ 1.518 0,48% 2.917 0,90% 2.999 0,90% 758 0,23%19-25 ÂÙÒÓ 62.610 19,69% 67.044 20,75% 66.685 20,03% 61.333 19,00%26-35 ÂÙÒÓ 112.971 35,54% 113.984 35,27% 112.967 33,94% 109.741 34,00%36-45 ÂÙÒÓ 79.852 25,12% 79.889 24,72% 84.936 25,51% 83.502 25,87%46-55 ÂÙÒÓ 45.722 14,38% 44.934 13,90% 50.081 15,04% 50.933 15,78%56 ÂÙÒÓ + 15.164 4,77% 14.358 4,44% 15.172 4,56% 16.497 5,11%ÕÁÓˆÛÙË 61 0,02% 52 0,02% 51 0,02% 24 0,01%ËÏÈÎ›·™À¡√§√ 317.898 100,00% 323.178 100,00% 332.891 100,00% 322.788 100,00%

Πίνακας 5: Hλικιακή διάρθρωση των εγγεγραµµένων ανέργων: γυναίκες


4.5 KATANOMH TΩN EΓΓEΓPAMMENΩN ANEPΓΩN ΣTON OAE∆ KATAEKΠAI∆EYTIKO EΠIΠE∆O

απόφοιτοι γυµνασίου και δηµοτικού συµµετέ-χουν µε υψηλότερα ποσοστά στους άνδρες απόότι στις γυναίκες που εγγράφονται στα µητρώαανεργίας του ΟΑΕ∆. Αντιθέτως οι απόφοιτοιΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ και λυκείου συµµετέχουν µε υψηλό-τερα ποσοστά στις γυναίκες από ότι στουςάνδρες που εγγράφονται στον ΟΑΕ∆.

Μεταξύ των τριών χρονικών στιγµών που εξετά-ζουµε στην παρούσα έκδοση, δεν παρατηρού-νται αξιοσηµείωτες µεταβολές µε εξαίρεση τηνπερίπτωση των εγγεγραµµένων ανέργων µε πτυ-χίο ΑΕΙ, η συµµετοχή των οποίων στο σύνολοτων εγγεγραµµένων ανέργων µειώνεται από τοΣεπτέµβριο του 2004 συγκριτικά µε το∆εκέµβριο του ίδιου έτους και µειώνεται περισ-σότερο τον Απρίλιο του 2005. Η τάση αυτήπαρατηρείται και για τα δύο φύλα. Παρατηρείταιεπίσης και στα στοιχεία του προηγούµενουέτους και πιθανώς να οφείλεται στην υψηλότερησυµµετοχή πτυχιούχων ΑΕΙ σε προγράµµατατου ΟΑΕ∆ σε συγκεκριµένες χρονικές στιγµές.Συγκριτικά µε τα στοιχεία του προηγούµενουέτους παρατηρούµε επίσης ότι οι απόφοιτοι τρι-τοβάθµιας εκπαίδευσης και οι κάτοχοι µεταπτυ-χιακών τίτλων συµµετέχουν µε υψηλότεραποσοστά στα νεώτερα στοιχεία ενώ οι απόφοι-τοι δηµοτικού συµµετέχουν µε χαµηλότεραποσοστά στα νεότερα στοιχεία4.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύγκριση της εκπαι-δευτικής κατανοµής των εγγεγραµµένων ανέρ-γων συγκριτικά µε την εκπαιδευτική κατανοµήτων ανέργων όπως τους µετρά η ΕΣΥΕ. Ησύγκριση αυτή δείχνει το βαθµό στον οποίο οιαπόφοιτοι διαφόρων εκπαιδευτικών βαθµίδωναπευθύνονται στον ΟΑΕ∆. Συγκρίνοντας5 τιςδύο κατανοµές παρατηρούµε ότι τα άτοµα µευψηλά εκπαιδευτικά προσόντα συµµετέχουν µεχαµηλά ποσοστά στον ΟΑΕ∆. Μάλιστα η πολύµικρή συµµετοχή των αποφοίτων ΤΕΙ στην κατα-νοµή του ΟΑΕ∆ συγκριτικά µε τη συµµετοχήτους στο σύνολο των ανέργων της ΕΣΥΕ είναιεντυπωσιακή. Παρότι τα µεγέθη που συγκρίνο-νται δεν είναι ακριβώς τα ίδια και συνεπώς δενείναι απολύτως συγκρίσιµα, είναι φανερό ότι «οιπελάτες» του ΟΑΕ∆ έχουν χαµηλότερα εκπαι-δευτικά προσόντα συγκριτικά µε τα εκπαιδευτικάπροσόντα του συνολικού πληθυσµού ανέργων.Η σύγκριση των δύο κατανοµών µπορεί να οδη-γήσει σε εξειδίκευση των υπηρεσιών του ΟΑΕ∆ειδικά για τις κατηγορίες οι οποίες υποεκπρο-σωπούνται στα µητρώα του. Στον Πίνακα 6παρουσιάζονται οι δύο εκπαιδευτικές κατανοµέςανέργων.

110

4. Βλέπε αντίστοιχο κεφάλαιο της Επετηρίδας Αγοράς Εργασίας Περιφέρειες και Νοµοί του 2004.


ªÂÙ·Ù˘¯È·ÎÔ› Ù›ÙÏÔÈ 0,85% 0,43%∞fiÊÔÈÙÔÈ ∞∂π 11,69% 8,32%∞fiÊÔÈÙÔÈ ∆∂π 18,82% 4,60%∞fiÊÔÈÙÔÈ Ï˘ÎÂ›Ô˘ 36,96% 45,11%∞fiÊÔÈÙÔÈ Á˘ÌÓ·Û›Ô˘ 12,16% 20,34%∞fiÊÔÈÙÔÈ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ 18,55% 17,48%¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi 0,97% 1,24%ÕÏÏÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Â›Â‰Ô - 2,48%™‡ÓÔÏÔ 100% 100%

Πίνακας 6: Σύγκριση εκπαιδευτικών κατανοµών ανέργων EΣYE και OAE∆

EÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Â›Â‰Ô ÕÓÂÚÁÔÈ E™YE ÕÓÂÚÁÔÈ OAE¢

111


¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi 194 0,04% 199 0,04% 165 0,03%ªÂÙ·Ù˘¯È·Î¿ 2.112 0,43% 2.021 0,38% 2.034 0,40%∞fiÊÔÈÙÔ˜ ∞∂π 60.024 12,29% 47.656 9,04% 42.606 8,32%∞fiÊÔÈÙÔ˜ ∆∂π 23.291 4,77% 23.494 4,46% 23.540 4,60%∞fiÊÔÈÙÔ˜ π∂∫ 18.807 3,85% 19.495 3,70% 20.171 3,94%∞fiÊÔÈÙÔ˜ Ï˘ÎÂ›Ô˘ 200.751 41,12% 216.075 40,98% 210.794 41,17%∞fiÊÔÈÙÔ˜ 3-Ù¿ÍÈÔ˘ 90.782 18,59% 108.313 20,54% 104.157 20,34%Á˘ÌÓ·Û›Ô˘∞fiÊÔÈÙÔ˜ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ 76.338 15,64% 92.213 17,49% 89.473 17,48%¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ 5.550 1,14% 6.090 1,16% 6.324 1,24%ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfiÕÏÏÔ 10.387 2,13% 11.666 2,21% 12.721 2,48%™À¡√§√ 488.236 100,00% 527.222 100,00% 511.985 100,00%

Πίνακας 7: Kατανοµή των εγγεγραµµένων ανέργων κατά εκπαιδευτικό επίπεδο: σύνολο

™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005EÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ %Â›Â‰Ô ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ


¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi 106 0,06% 116 0,06% 105 0,06%ªÂÙ·Ù˘¯È·Î¿ 970 0,59% 937 0,48% 987 0,52%∞fiÊÔÈÙÔ˜ ∞∂π 17.555 10,64% 14.641 7,53% 13.282 7,02%∞fiÊÔÈÙÔ˜ ∆∂π 7.088 4,29% 7.303 3,76% 7.079 3,74%∞fiÊÔÈÙÔ˜ π∂∫ 4.790 2,90% 5.253 2,70% 5.441 2,88%∞fiÊÔÈÙÔ˜ Ï˘ÎÂ›Ô˘ 58.659 35,54% 69.545 35,79% 66.963 35,39%∞fiÊÔÈÙÔ˜ 3-Ù¿ÍÈÔ˘ 40.333 24,44% 50.899 26,19% 49.549 26,19%Á˘ÌÓ·Û›Ô˘∞fiÊÔÈÙÔ˜ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ 28.815 17,46% 37.598 19,35% 37.161 19,64%¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ 2.578 1,56% 2.946 1,52% 2.990 1,58%ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfiÕÏÏÔ 4.164 2,52% 5.093 2,62% 5.640 2,98%™À¡√§√ 165.058 100,00% 194.331 100,00% 189.197 100,00%

Πίνακας 8: Kατανοµή των εγγεγραµµένων ανέργων κατά εκπαιδευτικό επίπεδο: άνδρες


Στους Πίνακες 10-12 παρουσιάζουµε την επαγ-γελµατική κατανοµή του συνόλου των εγγεγραµ-µένων ανέργων καθώς και την επαγγελµατικήκατανοµή κατά φύλο σε τρεις χρονικές στιγµές:Σεπτέµβριος και ∆εκέµβριος του 2004 καιΑπρίλιος του 20056.

Τον Απρίλιο του 2005 οι επαγγελµατικές κατη-γορίες µε τη µεγαλύτερη συµµετοχή στην εγγε-γραµµένη ανεργία είναι οι κατηγορίες των «ανει-δίκευτων εργατών, χειρωνακτών και µικροεπαγ-γελµατιών» (26%), των «υπαλλήλων γραφείου»(21%), των «απασχολούµενων στην παροχή προ-σωπικών υπηρεσιών και πωλητών» (19%) και τωνειδικευµένων τεχνιτών (12%). Με χαµηλότεραποσοστά συµµετέχουν οι «τεχνολόγοι και τεχνι-κοί βοηθοί» (9%), οι «ασκούντες επιστηµονικάεπαγγέλµατα» (8%), οι «χειριστές σταθερών βιο-

µηχανικών εγκαταστάσεων και µηχανηµάτων»(4%) και τα διευθυντικά στελέχη (1%). Στουςάνδρες, οι επαγγελµατικές κατηγορίες πουσυγκεντρώνουν το µεγαλύτερο αριθµό ανέργωνείναι οι κατηγορίες: «ανειδίκευτοι εργάτες, χει-ρώνακτες και µικροεπαγγελµατίες» και «ειδικευ-µένοι τεχνίτες» ενώ στις γυναίκες, οι επαγγελµα-τικές κατηγορίες: «υπάλληλοι γραφείου» και«ανειδίκευτοι εργάτες, χειρώνακτες και µικροε-παγγελµατίες». ∆εν παρατηρείται καµία µεταβο-λή στην επαγγελµατική διάρθρωση της εγγε-γραµµένης ανεργίας µεταξύ των εξεταζόµενωνχρονικών στιγµών αλλά ούτε και συγκριτικά µεπαλαιότερες κατανοµές.

112


¢È‰·ÎÙÔÚÈÎfi 88 0,03% 83 0,02% 60 0,02%ªÂÙ·Ù˘¯È·Î¿ 1.142 0,35% 1.084 0,33% 1.047 0,32%∞fiÊÔÈÙÔ˜ ∞∂π 42.469 13,14% 33.015 9,92% 29.324 9,08%∞fiÊÔÈÙÔ˜ ∆∂π 16.203 5,01% 16.191 4,86% 16.461 5,10%∞fiÊÔÈÙÔ˜ π∂∫ 14.017 4,34% 14.242 4,28% 14.730 4,56%∞fiÊÔÈÙÔ˜ Ï˘ÎÂ›Ô˘ 142.092 43,97% 146.530 44,02% 143.831 44,56%∞fiÊÔÈÙÔ˜ Á˘ÌÓ·Û›Ô˘ 50.449 15,61% 57.414 17,25% 54.608 16,92%∞fiÊÔÈÙÔ˜ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ 47.523 14,70% 54.615 16,41% 52.312 16,21%¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi 2.972 0,92% 3.144 0,94% 3.334 1,03%ÕÏÏÔ 6.223 1,93% 6.573 1,97% 7.081 2,19%™À¡√§√ 323.178 100,00% 332.891 100,00% 322.788 100,00%

Πίνακας 9: Kατανοµή των εγγεγραµµένων ανέργων κατά εκπαιδευτικό επίπεδο: γυναίκες


4.6 KATANOMH TΩN EΓΓEΓPAMMENΩN ANEPΓΩN ΣTON OAE∆ KATAEΠAΓΓEΛMATIKH KATHΓOPIA

6. Ανάλογα στοιχεία για τον Ιούνιο του 2004 δεν ήταν διαθέσιµα.

113


∞ÓÒÙÂÚ· ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ¿ ÛÙÂÏ¤¯Ë ÌÈÎÚÒÓ Î·È 2.774 0,57% 3.373 0,64% 3.310 0,65%ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ¶ÚfiÛˆ· Ô˘ ·ÛÎÔ‡Ó 59.342 12,15% 44.479 8,44% 40.673 7,94%ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ¿ Î·È Î·ÏÏÈÙÂ¯ÓÈÎ¿ Â·ÁÁ¤Ï-Ì·Ù· (ÁÈ· Ù· ÔÔ›· ··ÈÙÂ›Ù·È Ù˘¯›Ô ∞∂π)∆Â¯ÓÔÏfiÁÔÈ, ÙÂ¯ÓÈÎÔ› 50.351 10,31% 47.073 8,93% 46.988 9,18%‚ÔËıÔ› (··ÈÙÂ›Ù·È Ù˘¯›Ô ∆∂π)À¿ÏÏËÏÔÈ ÁÚ·ÊÂ›Ô˘ 104.848 21,47% 109.137 20,70% 108.051 21,10%∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÛÙËÓ 81.239 16,64% 106.487 20,20% 96.018 18,75%·ÚÔ¯‹ ˘ËÚÂÛÈÒÓ, ˆÏËÙ¤˜∂È‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÁÂˆÚÁÔ›, 1.205 0,25% 1.714 0,33% 1.391 0,27%ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈ, ‰·ÛÔ-ÎfiÌÔÈ, ·ÏÈÂ›˜∂È‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÙÂ¯Ó›ÙÂ˜ 49.295 10,10% 58.392 11,08% 62.133 12,14%ÃÂÈÚÈÛÙ¤˜ ÛÙ·ıÂÚÒÓ 17.574 3,60% 22.225 4,22% 21.306 4,16%‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÂÁÎ·Ù·-ÛÙ¿ÛÂˆÓ, ÌË¯·ÓËÌ¿ÙˆÓ∞ÓÂÈ‰›ÎÂ˘ÙÔÈ ÂÚÁ¿ÙÂ˜, 121.536 24,89% 134.265 25,47% 132.038 25,79%¯ÂÈÚÒÓ·ÎÙÂ˜, ÌÈÎÚÔ-Â·ÁÁÂÏÌ·Ù›Â˜ÕÁÓˆÛÙÔ Â¿ÁÁÂÏÌ· 72 0,01% 77 0,01% 77 0,02%™‡ÓÔÏÔ 488.236 100,00% 527.222 100,00% 511.985 100,00%

Πίνακας 10: Kατανοµή των εγγεγραµµένων ανέργων κατά επαγγελµατική κατηγορία: σύνολο

™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005MÔÓÔ„‹ÊÈ· Â·ÁÁÂÏ- EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ %Ì·ÙÈÎ‹ Î·ÙËÁÔÚ›· ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ

114


∞ÓÒÙÂÚ· ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ¿ 1.515 0,92% 1.860 0,96% 1.756 0,93%ÛÙÂÏ¤¯Ë ÌÈÎÚÒÓ Î·È ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ¶ÚfiÛˆ· Ô˘ ·ÛÎÔ‡Ó 16.861 10,22% 13.595 7,00% 12.937 6,84%ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ¿ Î·È Î·ÏÏÈÙÂ¯ÓÈÎ¿ Â·ÁÁ¤Ï-Ì·Ù· (ÁÈ· Ù· ÔÔ›···ÈÙÂ›Ù·È Ù˘¯›Ô ∞∂π)∆Â¯ÓÔÏfiÁÔÈ, ÙÂ¯ÓÈÎÔ› 12.185 7,38% 11.508 5,92% 11.287 5,97%‚ÔËıÔ› (··ÈÙÂ›Ù·È Ù˘¯›Ô ∆∂π)À¿ÏÏËÏÔÈ ÁÚ·ÊÂ›Ô˘ 22.098 13,39% 23.898 12,30% 23.030 12,17%∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÛÙËÓ 19.734 11,96% 30.902 15,90% 26.068 13,78%·ÚÔ¯‹ ˘ËÚÂÛÈÒÓ, ˆÏËÙ¤˜∂È‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÁÂˆÚÁÔ›, 842 0,51% 1.252 0,64% 977 0,52%ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈ, ‰·ÛÔ-ÎfiÌÔÈ, ·ÏÈÂ›˜∂È‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÙÂ¯Ó›ÙÂ˜ 32.353 19,60% 40.354 20,77% 44.027 23,27%ÃÂÈÚÈÛÙ¤˜ ÛÙ·ıÂÚÒÓ 15.680 9,50% 19.735 10,16% 18.700 9,88%‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÂÁÎ·Ù·-ÛÙ¿ÛÂˆÓ, ÌË¯·ÓËÌ¿ÙˆÓ∞ÓÂÈ‰›ÎÂ˘ÙÔÈ ÂÚÁ¿ÙÂ˜, 43.755 26,51% 51.184 26,34% 50.370 26,62%¯ÂÈÚÒÓ·ÎÙÂ˜, ÌÈÎÚÔÂ·ÁÁÂÏÌ·Ù›Â˜ÕÁÓˆÛÙÔ Â¿ÁÁÂÏÌ· 35 0,02% 43 0,02% 45 0,02%™‡ÓÔÏÔ 165.058 100,00% 194.331 100,00% 189.197 100,00%

Πίνακας 11: Kατανοµή των εγγεγραµµένων ανέργων κατά επαγγελµατική κατηγορία: άνδρες


115


∞ÓÒÙÂÚ· ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ¿ 1.259 0,39% 1.513 0,45% 1.554 0,48%ÛÙÂÏ¤¯Ë ÌÈÎÚÒÓ Î·È ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ¶ÚfiÛˆ· Ô˘ ·ÛÎÔ‡Ó 42.481 13,14% 30.884 9,28% 27.736 8,59%ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ¿ Î·È Î·ÏÏÈÙÂ¯ÓÈÎ¿ Â·ÁÁ¤Ï-Ì·Ù· (ÁÈ· Ù· ÔÔ›· ··ÈÙÂ›Ù·È Ù˘¯›Ô ∞∂π)∆Â¯ÓÔÏfiÁÔÈ, ÙÂ¯ÓÈÎÔ› 38.166 11,81% 35.565 10,68% 35.701 11,06%‚ÔËıÔ› (··ÈÙÂ›Ù·È Ù˘¯›Ô ∆∂π)À¿ÏÏËÏÔÈ ÁÚ·ÊÂ›Ô˘ 82.750 25,61% 85.239 25,61% 85.021 26,34%∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÛÙËÓ 61.505 19,03% 75.585 22,71% 69.950 21,67%·ÚÔ¯‹ ˘ËÚÂÛÈÒÓ, ˆÏËÙ¤˜∂È‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÁÂˆÚÁÔ›, 363 0,11% 462 0,14% 414 0,13%ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈ, ‰·ÛÔ-ÎfiÌÔÈ, ·ÏÈÂ›˜∂È‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÙÂ¯Ó›ÙÂ˜ 16.942 5,24% 18.038 5,42% 18.106 5,61%ÃÂÈÚÈÛÙ¤˜ ÛÙ·ıÂÚÒÓ 1.894 0,59% 2.490 0,75% 2.606 0,81%‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÂÁÎ·Ù·-ÛÙ¿ÛÂˆÓ, ÌË¯·ÓËÌ¿ÙˆÓ∞ÓÂÈ‰›ÎÂ˘ÙÔÈ ÂÚÁ¿ÙÂ˜, 77.781 24,07% 83.081 24,96% 81.668 25,30%¯ÂÈÚÒÓ·ÎÙÂ˜, ÌÈÎÚÔ-Â·ÁÁÂÏÌ·Ù›Â˜ÕÁÓˆÛÙÔ Â¿ÁÁÂÏÌ· 37 0,01% 34 0,01% 32 0,01%™‡ÓÔÏÔ 323.178 100,00% 332.891 100,00% 322.788 100,00%

Πίνακας 12: Kατανοµή των εγγεγραµµένων ανέργων κατά επαγγελµατική κατηγορία: γυναίκες


Η διάρκεια ανεργίας υπολογίζεται από τονΟΑΕ∆ για κάθε «επεισόδιο» ή «περιστατικό»ανεργίας.∆ηλαδή από την ηµέρα εγγραφής ενόςατόµου στα µητρώα του ΟΑΕ∆ ξεκινά η µέτρη-ση της διάρκειας του συγκεκριµένου αυτού περι-στατικού ανεργίας. Αν µετά από ένα διάστηµα οεγγεγραµµένος άνεργος αµελήσει να ανανεώσειτη µηνιαία εγγραφή του στον ΟΑΕ∆, αν βρειαπασχόληση ή αν ενταχθεί σε κάποιο πρόγραµ-

µα του ΟΑΕ∆, το διάστηµα ανεργίας διακόπτε-ται και σε πιθανή επανεγραφή του στον ΟΑΕ∆ξεκινά εκ νέου ο υπολογισµός της διάρκειαςανεργίας του νέου περιστατικού.

Στον Πίνακα 13 φαίνεται ότι η πλειοψηφία τωνεγγεγραµµένων ανέργων του ΟΑΕ∆ παραµένουνστα µητρώα του για διάστηµα µικρότερο τουέτους.Συγκεκριµένα τον Απρίλιο του 2005, το διά-στηµα ανεργίας του 72,8% των εγγεγραµµένων

4.7 KATANOMH TΩN EΓΓEΓPAMMENΩN ANEPΓΩN ΣTON OAE∆ KATATH ∆IAPKEIA ANEPΓIAΣ

ανέργων ήταν µέχρι 12 µήνες, το διάστηµα ανερ-γίας του 15,3% των εγγεγραµµένων ήταν µεταξύ 13και 24 µήνες ενώ για το 11,7% των ανέργων η διάρ-κεια της ανεργίας υπερβαίνει τα δύο έτη.

Συγκριτικά µε παλαιότερα στοιχεία παρατηρού-µε µικρή αύξηση της συµµετοχής των πολύ βρα-χυχρόνια ανέργων στο σύνολο των εγγεγραµµέ-

νων ανέργων του ΟΑΕ∆ (εκείνων που δεν έχουνσυµπληρώσει ένα µήνα ανεργίας) και αντίστοιχηµείωση της συµµετοχής των πολύ µακροχρόνιαανέργων (εκείνων που έχουν υπερβεί τα δύο έτηανεργίας).

116


Ì¤¯ÚÈ 1 Ì‹Ó·˜ 70.810 14,53% 61.990 12,70% 55.524 10,53% 39.365 7,69%1-2 Ì‹ÓÂ˜ 34.871 7,15% 32.237 6,60% 75.378 14,30% 44.843 8,76%2-3 Ì‹ÓÂ˜ 24.614 5,05% 33.688 6,90% 66.192 12,55% 43.080 8,41%3-4 Ì‹ÓÂ˜ 28.324 5,81% 48.799 9,99% 38.947 7,39% 42.750 8,35%4-5 Ì‹ÓÂ˜ 29.643 6,08% 24.832 5,09% 19.940 3,78% 34.677 6,77%5-6 Ì‹ÓÂ˜ 31.046 6,37% 16.456 3,37% 23.453 4,45% 47.881 9,35%6-8 Ì‹ÓÂ˜ 52.109 10,69% 39.190 8,03% 39.679 7,53% 67.721 13,23%8-10 Ì‹ÓÂ˜ 47.538 9,75% 37.544 7,69% 24.646 4,67% 28.798 5,62%10-12 Ì‹ÓÂ˜ 23.639 4,85% 43.585 8,93% 30.770 5,84% 23.974 4,68%12-16 Ì‹ÓÂ˜ 37.858 7,77% 43.392 8,89% 47.373 8,99% 34.581 6,75%16-20 Ì‹ÓÂ˜ 24.132 4,95% 23.041 4,72% 23.747 4,50% 27.749 5,42%20-24 Ì‹ÓÂ˜ 15.029 3,08% 16.400 3,36% 16.363 3,10% 16.524 3,23%> 24 Ì‹ÓÂ˜ 67.765 13,90% 67.082 13,74% 65.210 12,37% 60.042 11,73%™À¡√§O 487.378 100,00% 488.236 100,00% 527.222 100,00% 511.985 100,00%

Πίνακας 13: Kατανοµή των εγγεγραµµένων ανέργων κατά διάρκεια ανεργίας

IÔ‡ÓÈÔ˜ 2004 ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005¢È¿ÚÎÂÈ· EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ %·ÓÂÚÁ›·˜ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ

4.8.1 Γενικά στοιχεία

Στοιχεία κατά νοµό παρέχονται από τον ΟΑΕ∆για τους 43 εκ των 51 νοµών της χώρας. Τα στοι-χεία των νοµών Καστοριάς, Χίου, Σάµου,Ζακύνθου, Φωκίδας, Κεφαλονιάς, Λευκάδος καιΕυρυτανίας δεν έχουν ακόµα µηχανογραφηθεί.

Στον Πίνακα 14 παρουσιάζεται ο αριθµός τωνεγγεγραµµένων ανέργων κατά νοµό τον Ιούνιο,το Σεπτέµβριο και το ∆εκέµβριο του 2004 καιτον Απρίλιο του 2005 ενώ στον Πίνακα 15 απει-

κονίζεται η συµµετοχή των εγγεγραµµένωνανέργων του κάθε νοµού στο σύνολο της εγγε-γραµµένης ανεργίας της χώρας τις τέσσεριςαυτές χρονικές στιγµές. Τον Απρίλιο του 2005στην Αττική συγκεντρώνεται το 32,08% και στηΘεσσαλονίκη το 11,08% του συνόλου των εγγε-γραµµένων ανέργων της χώρας. Το ποσοστόσυµµετοχής της Αττικής στο σύνολο της εγγε-γραµµένης ανεργίας της χώρας διαχρονικά µει-ώνεται ενώ στους περισσότερους νοµούςπαρουσιάζονται διαχρονικά µικρές µόνο διαφο-

4.8 KATANOMH TΩN EΓΓEΓPAMMENΩN ANEPΓΩN ΣTON OAE∆ KATANOMO

ροποιήσεις στα ποσοστά συµµετοχής των εγγε-γραµµένων ανέργων τους στο σύνολο των εγγε-γραµµένων ανέργων της χώρας. Στους νοµούςΆρτας, Ροδόπης, Λέσβου, Κυκλάδων καιΚερκύρας παρατηρείται αύξηση του ποσοστούσυµµετοχής των εγγεγραµµένων ανέργων τουςστο σύνολο των εγγεγραµµένων ανέργων τηςχώρας και τις τέσσερις χρονικές στιγµές πουεξετάζουµε συγκριτικά µε τις αντίστοιχες χρονι-κές στιγµές του προηγούµενου έτους7. Η συµµε-τοχή ορισµένων νοµών (κυρίως νησιωτικώννοµών) αλλάζει σηµαντικά στη διάρκεια τουέτους λόγω της εποχικότητας των τουριστικώνεπαγγελµάτων.

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η σύγκριση τηςκατάταξης των νοµών σύµφωνα µε τον πληθυ-σµό τους και την εγγεγραµµένη ανεργία. Η κατά-ταξη των πέντε µεγαλύτερων από άποψη πληθυ-σµού νοµών παραµένει η ίδια και ως προς τοναριθµό των εγγεγραµµένων ανέργων. Στουςµικρότερους όµως νοµούς παρουσιάζονταιενδιαφέρουσες αποκλίσεις στην κατάταξή τουςανάλογα µε τα δυο κριτήρια. Ο νοµός Κοζάνης

για παράδειγµα ενώ κατατάσσεται δέκατοςπέµπτος ως προς τον πληθυσµό του, σύµφωναµε τον αριθµό των εγγεγραµµένων ανέργωνκατατάσσεται έκτος και συνεπώς φαίνεται ότιπλήττεται δυσανάλογα από την ανεργία σεσχέση µε το µέγεθός του. Άλλοι νοµοί που σεσχέση µε το πληθυσµιακό τους µέγεθος έχουνσχετικά υψηλότερο αριθµό εγγεγραµµένωνανέργων είναι οι νοµοί Ιωαννίνων, Τρικάλων,Πιερίας, Καρδίτσας, Κερκύρας, Ξάνθης, ∆ράµας,Χαλκιδικής, Ρεθύµνου, Άρτας και Πρεβέζης.Στους νοµούς αυτούς θα πρέπει να δοθεί ιδιαί-τερη έµφαση από τον ΟΑΕ∆ καθότι φαίνεται ότιαντιµετωπίζουν αναλογικά µεγαλύτερο πρόβλη-µα ανεργίας από τους υπόλοιπους νοµούς.Αντιθέτως οι νοµοί οι οποίοι σύµφωνα µε τιςδύο κατατάξεις που εξετάζουµε πλήττονταιηπιότερα από την ανεργία είναι οι νοµοίΑιτωλοακαρνανίας, Ηλείας, Φθιώτιδας,Μεσσηνίας, Χανίων, Κορινθίας, Πέλλας,Ηµαθίας8, Ροδόπης, Κυκλάδων και Λασιθίου.

117

7. Βλέπε αντίστοιχο κεφάλαιο της Επετηρίδας Αγοράς Εργασίας Περιφέρειες και Νοµοί του 2004.8. Ο νοµός Ηµαθίας δεν έχει πλήρως µηχανογραφηθεί: τα στοιχεία που έχουµε προκύπτουν από τη Βέροια ενώ η Νάουσα ανήκει στις µηµηχανογραφηµένες υπηρεσίες.

118


∞ÙÙÈÎ‹˜ 177.554 182.730 173.204 164.252µÔÈˆÙ›·˜ 6.695 6.376 6.344 6.299∂‡‚ÔÈ·˜ 10.301 9.743 10.986 10.642ºıÈÒÙÈ‰Ô˜ 8.121 7.778 7.322 8.025§¿ÚÈÛ·˜ 14.668 13.916 14.995 14.565ª·ÁÓËÛ›·˜ 8.618 8.951 8.797 8.938∆ÚÈÎ¿ÏˆÓ 7.406 7.114 7.644 8.444∫·Ú‰›ÙÛ·˜ 7.240 6.457 7.335 8.254πˆ·ÓÓ›ÓˆÓ 9.538 8.575 10.107 11.059ÕÚÙ·˜ 4.512 4.928 4.664 4.940¶ÚÂ‚¤˙Ë˜ 2.782 2.850 3.344 3.603£ÂÛÚˆÙ›·˜ 2.789 2.602 3.221 3.177∫Ô˙¿ÓË˜ 12.635 13.220 12.172 12.915ºÏÒÚÈÓ·˜ 2.616 2.825 3.011 2.731°ÚÂ‚ÂÓÒÓ 2.073 2.121 2.613 2.449£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË˜ 53.373 53.586 53.295 56.720Ã·ÏÎÈ‰ÈÎ‹˜ 2.723 2.944 6.648 6.007∫ÈÏÎ›˜ 2.311 2.594 2.557 3.007¶¤ÏÏ·˜ 3.137 2.631 3.486 3.738¶ÈÂÚ›·˜ 10.008 10.149 10.982 9.789∏Ì·ı›·˜ 5.638 4.772 5.965 5.867™ÂÚÚÒÓ 8.732 8.342 10.053 9.573∫·‚¿Ï·˜ 4.938 4.822 5.713 6.054¢Ú¿Ì·˜ 8.803 8.666 9.118 8.816•¿ÓıË˜ 6.244 5.471 7.047 7.963ƒÔ‰fiË˜ 4.599 4.387 4.459 4.743Œ‚ÚÔ˘ 5.755 6.024 6.923 7.789§¤Û‚Ô˘ 4.767 4.852 5.318 5.716∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ 1.590 1.597 3.038 3.201¢ˆ‰ÂÎ·Ó‹ÛÔ˘ 12.566 13.347 12.732 8.884∫¤ÚÎ˘Ú·˜ 2.511 2.886 10.852 7.646∞¯·˝·˜ 20.978 21.389 21.485 21.553∞ÈÙˆÏÔ·Î·ÚÓ·Ó›·˜ 7.499 7.687 7.873 8.323∏ÏÂ›·˜ 4.384 4.348 5.161 5.105∫ÔÚÈÓı›·˜ 2.439 2.189 2.921 3.088∞ÚÁÔÏ›‰·˜ 2.433 2.428 3.301 3.443∞ÚÎ·‰›·˜ 3.598 3.641 3.679 4.030ªÂÛÛËÓ›·˜ 6.049 5.727 6.331 6.776§·ÎˆÓ›·˜ 2.910 2.872 3.271 3.190∏Ú·ÎÏÂ›Ô˘ 12.545 11.305 21.982 17.071Ã·Ó›ˆÓ 6.208 6.256 7.876 6.548§·ÛÈı›Ô˘ 736 757 3.008 1.992ƒÂı‡ÌÓÔ˘ 2.356 2.399 6.389 5.058™‡ÓÔÏÔ 487.378 488.236 527.222 511.985

Πίνακας 14: Eγγεγραµµένοι άνεργοι στους νοµούς της χώρας

NÔÌfi˜ IÔ‡ÓÈÔ˜ 2004 ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005

119


∞ÙÙÈÎ‹˜ 36,43 37,43 32,85 32,08µÔÈˆÙ›·˜ 1,37 1,31 1,20 1,23∂‡‚ÔÈ·˜ 2,11 2,00 2,08 2,08ºıÈÒÙÈ‰Ô˜ 1,67 1,59 1,39 1,57§¿ÚÈÛ·˜ 3,01 2,85 2,84 2,84ª·ÁÓËÛ›·˜ 1,77 1,83 1,67 1,75∆ÚÈÎ¿ÏˆÓ 1,52 1,46 1,45 1,65∫·Ú‰›ÙÛ·˜ 1,49 1,32 1,39 1,61πˆ·ÓÓ›ÓˆÓ 1,96 1,76 1,92 2,16ÕÚÙ·˜ 0,93 1,01 0,88 0,96¶ÚÂ‚¤˙Ë˜ 0,57 0,58 0,63 0,70£ÂÛÚˆÙ›·˜ 0,57 0,53 0,61 0,62∫Ô˙¿ÓË˜ 2,59 2,71 2,31 2,52ºÏÒÚÈÓ·˜ 0,54 0,58 0,57 0,53°ÚÂ‚ÂÓÒÓ 0,43 0,43 0,50 0,48£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË˜ 10,95 10,98 10,11 11,08Ã·ÏÎÈ‰ÈÎ‹˜ 0,56 0,60 1,26 1,17∫ÈÏÎ›˜ 0,47 0,53 0,48 0,59¶¤ÏÏ·˜ 0,64 0,54 0,66 0,73¶ÈÂÚ›·˜ 2,05 2,08 2,08 1,91∏Ì·ı›·˜ 1,16 0,98 1,13 1,15™ÂÚÚÒÓ 1,79 1,71 1,91 1,87∫·‚¿Ï·˜ 1,01 0,99 1,08 1,18¢Ú¿Ì·˜ 1,81 1,77 1,73 1,72•¿ÓıË˜ 1,28 1,12 1,34 1,56ƒÔ‰fiË˜ 0,94 0,90 0,85 0,93Œ‚ÚÔ˘ 1,18 1,23 1,31 1,52§¤Û‚Ô˘ 0,98 0,99 1,01 1,12∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ 0,33 0,33 0,58 0,63¢ˆ‰ÂÎ·Ó‹ÛÔ˘ 2,58 2,73 2,41 1,74∫¤ÚÎ˘Ú·˜ 0,52 0,59 2,06 1,49∞¯·˝·˜ 4,30 4,38 4,08 4,21∞ÈÙˆÏÔ·Î·ÚÓ·Ó›·˜ 1,54 1,57 1,49 1,63∏ÏÂ›·˜ 0,90 0,89 0,98 1,00∫ÔÚÈÓı›·˜ 0,50 0,45 0,55 0,60∞ÚÁÔÏ›‰·˜ 0,50 0,50 0,63 0,67∞ÚÎ·‰›·˜ 0,74 0,75 0,70 0,79ªÂÛÛËÓ›·˜ 1,24 1,17 1,20 1,32§·ÎˆÓ›·˜ 0,60 0,59 0,62 0,62∏Ú·ÎÏÂ›Ô˘ 2,57 2,32 4,17 3,33Ã·Ó›ˆÓ 1,27 1,28 1,49 1,28§·ÛÈı›Ô˘ 0,15 0,15 0,57 0,39ƒÂı‡ÌÓÔ˘ 0,48 0,49 1,21 0,99™‡ÓÔÏÔ 100,00 100,00 100,00 100,00

Πίνακας 15: Συµµετοχή της εγγεγραµµένης ανεργίας των νοµών στο σύνολο της εγγε-γραµµένης ανεργίας

NÔÌfi˜ IÔ‡ÓÈÔ˜ 2004 ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005

120

∞ÙÙÈÎ‹˜ 1 1 1£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË˜ 2 2 2∞¯·˝·˜ 3 3 3∏Ú·ÎÏÂ›Ô˘ 4 4 4§¿ÚÈÛ·˜ 5 5 5∞ÈÙˆÏÔ·Î·ÚÓ·Ó›·˜ 6 20 15∂‡‚ÔÈ·˜ 7 6 8ª·ÁÓËÛ›·˜ 8 12 11™ÂÚÚÒÓ 9 13 10¢ˆ‰ÂÎ·Ó‹ÛˆÓ 10 9 12∏ÏÂ›·˜ 11 29 28ºıÈÒÙÈ‰·˜ 12 14 17ªÂÛÛËÓ›· 13 25 21πˆ·ÓÓ›ÓˆÓ 14 8 7∫Ô˙¿ÓË˜ 15 7 6Œ‚ÚÔ˘ 16 21 19Ã·Ó›ˆÓ 17 23 22∫ÔÚÈÓı›·˜ 18 36 39¶¤ÏÏ·˜ 19 33 33∏Ì·ı›·˜ 20 22 26∫·‚¿Ï·˜ 21 27 24∆ÚÈÎ¿ÏˆÓ 22 15 14¶ÈÂÚ›·˜ 23 10 9µÔÈˆÙ›·˜ 24 18 23∫·Ú‰›ÙÛ·˜ 25 16 16ƒÔ‰fiË˜ 26 31 31∫ÂÚÎ‡Ú·˜ 27 19 20∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ 28 40 36§¤Û‚Ô˘ 29 28 27•¿ÓıË˜ 30 17 18∞ÚÁÔÏ›‰Ô˜ 31 35 35¢Ú¿Ì·˜ 32 11 13Ã·ÏÎÈ‰ÈÎ‹˜ 33 24 25§·ÎˆÓ›·˜ 34 38 37∞ÚÎ·‰›·˜ 35 32 32∫ÈÏÎ›˜ 36 39 40ƒÂı‡ÌÓÔ˘ 37 26 29§·ÛÈı›Ô˘ 38 41 43ÕÚÙ·˜ 39 30 30¶ÚÂ‚¤˙Ë˜ 40 34 34ºÏÒÚÈÓ·˜ 41 40 41∫·ÛÙÔÚÈ¿˜ 42 ---- ---Ã›Ô˘ 43 ---- ---™¿ÌÔ˘ 44 ---- ---£ÂÛÚˆÙ›·˜ 45 37 38∑·Î‡ÓıÔ˘ 46 ---- ---ºˆÎ›‰·˜ 47 ---- ---∫ÂÊ·ÏÔÓÈ¿˜ 48 ---- ---°ÚÂ‚ÂÓÒÓ 49 42 42§Â˘Î¿‰Ô˜ 50 ---- ---∂˘Ú˘Ù·Ó›·˜ 51 ---- ---

Πίνακας 16: Kατάταξη των νοµών ανάλογα µε το µόνιµο πληθυσµό και τον αριθµό τωνεγγεγραµµένων ανέργων στον OAE∆

NÔÌfi˜ K·Ù¿Ù·ÍË ÓÔÌÒÓ ·Ó¿ÏÔÁ· K·Ù¿Ù·ÍË ÓÔÌÒÓ ·Ó¿ÏÔÁ· K·Ù¿Ù·ÍË ÓÔÌÒÓ ·Ó¿ÏÔÁ·ÌÂ ÙÔÓ ÌfiÓÈÌÔ ÏËı˘ÛÌfi ÌÂ ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÂÁÁÂÁÚ·Ì- ÌÂ ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÂÁÁÂÁÚ·Ì-

(ÛÙÔÈ¯Â›· ·ÔÁÚ·Ê‹˜ 2001) Ì¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ Ì¤ÓˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ (ÛÙÔÈ¯Â›· OAE¢ AÚ›ÏÈÔ˜ 2004) (ÛÙÔÈ¯Â›· OAE¢ AÚ›ÏÈÔ˜ 2005)

Πηγή: EΣYE, OAE∆ - Eπεξεργασία ΠAEΠ A.E.

121

4.8.2 Περιφέρεια Αττικής

Στην Αττική όπως είναι αναµενόµενο συγκε-ντρώνεται ο υψηλότερος αριθµός εγγεγραµµέ-νων ανέργων συγκριτικά µε τις υπόλοιπες περι-φέρειες. Τον Απρίλιο του 2005 υπήρχαν 164.252εγγεγραµµένοι άνεργοι στην Αττική, ποσοστό32,08% του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέρ-

γων της χώρας. Ο αριθµός των εγγεγραµµένωνανέργων µειώθηκε πολύ σηµαντικά στην Αττικήκαι συγκεκριµένα κατά 13,3% µεταξύ Απριλίου2004 και Απριλίου 2005. Το 61,5% των εγγεγραµ-µένων ανέργων στην Αττική είναι γυναίκες. Ηκατά φύλο διάρθρωση της εγγεγραµµένης ανερ-γίας δεν µεταβάλλεται σηµαντικά διαχρονικά.


∞¡∆ƒ∂™ 65.648 36,97% 67.177 36,76% 67.162 38,78% 63.216 38,49%°À¡∞π∫∂™ 111.906 63,03% 115.553 63,24% 106.042 61,22% 101.036 61,51%™À¡√§O 177.554 100,00% 182.730 100,00% 173.204 100,00% 164.252 100,00%

Πίνακας 17: Eγγεγραµµένη ανεργία στην Aττική

EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ % EÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓÔÈ %¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ

º‡ÏÔ IÔ‡ÓÈÔ˜ 2004 ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2004 AÚ›ÏÈÔ˜ 2005

200.000

180.000

160.000

140.000

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

20.000


ÕÓÙÚÂ˜°˘Ó·›ÎÂ˜™‡ÓÔÏÔ

Γράφηµα 3: Eγγεγραµµένη ανεργία στην Aττική

4.8.3.2 Νοµός Εύβοιας

Τον Απρίλιο του 2005 στην Εύβοια είχαν κατα-γραφεί 10.642 άνεργοι στα µητρώα του ΟΑΕ∆ενώ τον Απρίλιο του 2004 είχαν καταγραφεί13.717 άνεργοι. Παρουσιάζεται µείωση του συνό-λου των εγγεγραµµένων του νοµού σε ένα έτος

κατά 22,4%. Στην Εύβοια έχει καταγραφεί το 2%περίπου των εγγεγραµµένων ανέργων τηςχώρας, ποσοστό ανάλογο µε τον πληθυσµό τουνοµού. Οι γυναίκες αποτελούσαν τον Απρίλιοτου 2005 το 67% του συνόλου των εγγεγραµµέ-νων του νοµού.

4.8.3 Περιφέρεια Στερεάς Eλλάδος

4.8.3.1 Νοµός Βοιωτίας

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Βοιωτίας είχανκαταγραφεί στον ΟΑΕ∆ 6.299 άνεργοι ενώ τονΑπρίλιο του 2004 είχαν καταγραφεί 7.827 άνερ-γοι. Συνεπώς ο αριθµός των εγγεγραµµένωνανέργων µειώθηκε στο νοµό κατά 19,5% σε ένα

έτος. Ο νοµός Βοιωτίας σύµφωνα µε τον πληθυ-σµό του κατατάσσεται στην εικοστή-τέταρτηθέση ενώ σύµφωνα µε την εγγεγραµµένη ανερ-γία στην εικοστή-τρίτη θέση. Όσον αφορά τηνκατά φύλο κατανοµή της εγγεγραµµένης ανερ-γίας, φαίνεται ότι ανάλογα µε το µήνα, οι γυναί-κες αποτελούν το 68-70% του συνόλου τηςεγγεγραµµένης ανεργίας του νοµού.

122


∞¡∆ƒ∂™ 2.068 30,89% 1.897 29,75% 1.937 30,53% 2.002 31,78%°À¡∞π∫∂™ 4.627 69,11% 4.479 70,25% 4.407 69,47% 4.297 68,22%™À¡√§O 6.695 100,00% 6.376 100,00% 6.344 100,00% 6.299 100,00%

Πίνακας 18: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Bοιωτίας



7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 4: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Bοιωτίας

4.8.3.3 Νοµός Φθιώτιδας

Στο νοµό Φθιώτιδας τον Απρίλιο του 2005είχαν εγγραφεί στα µητρώα του ΟΑΕ∆ 8.025άτοµα ενώ τον ίδιο µήνα του 2004 είχαν εγγρα-φεί 9.429 άτοµα. Μέσα σε ένα έτος ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων µειώθηκε κατά14,9%. Στη Φθιώτιδα έχει καταγραφεί το 1,6% του

συνόλου των εγγεγραµµένων ανέργων. Ανήκειστους νοµούς που πλήττεται σχετικά ήπια απότην ανεργία σε σχέση µε τον πληθυσµό της καιτην κατάσταση στους υπόλοιπους νοµούς. Στοσύνολο των εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού,το 67,7% είναι γυναίκες.

123


∞¡∆ƒ∂™ 3.374 32,75% 2.885 29,61% 3.610 32,86% 3.519 33,07%°À¡∞π∫∂™ 6.927 67,25% 6.858 70,39% 7.376 67,14% 7.123 66,93%™À¡√§O 10.301 100,00% 9.743 100,00% 10.986 100,00% 10.642 100,00%

Πίνακας 19: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Eύβοιας




∞¡∆ƒ∂™ 2.709 33,36% 2.340 30,08% 2.286 31,22% 2.592 32,30%°À¡∞π∫∂™ 5.412 66,64% 5.438 69,92% 5.036 68,78% 5.433 67,70%™À¡√§O 8.121 100,00% 7.778 100,00% 7.322 100,00% 8.025 100,00%

Πίνακας 20: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Φθιώτιδας



12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



Γράφηµα 5: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Eύβοιας

4.8.4 Περιφέρεια Θεσσαλίας

4.8.4.1 Νοµός Λάρισας

Ο νοµός Λάρισας είναι ο πέµπτος µεγαλύτεροςνοµός της χώρας ως προς τον πληθυσµό και επί-σης ο πέµπτος σε µέγεθος νοµός ως προς τοµέγεθος της εγγεγραµµένης ανεργίας. ΤονΑπρίλιο του 2005 είχαν εγγραφεί στα µητρώα

του ΟΑΕ∆ στο νοµό Λαρίσης 14.565 άτοµα, ενώτον ίδιο µήνα τον προηγούµενο χρόνο είχανεγγραφεί 15.036 άτοµα.Ο αριθµός των εγγεγραµ-µένων ανέργων του νοµού µειώθηκε κατά 3,1% σεένα έτος. Στο νοµό Λαρίσης συγκεντρώνεται το2,8% του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέργωντης χώρας.Στο σύνολο των εγγεγραµµένων ανέρ-γων του νοµού, το 69,6% είναι γυναίκες.

124

10.000

9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 6: Eγγεγραµένη ανεργία στο νοµό Φθιώτιδας

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



Γράφηµα 7: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Λάρισας


∞¡∆ƒ∂™ 4.255 29,01% 3.693 26,54% 4.409 29,40% 4.424 30,37%°À¡∞π∫∂™ 10.413 70,99% 10.223 73,46% 10.586 70,60% 10.141 69,63%™À¡√§O 14.668 100,00% 13.916 100,00% 14.995 100,00% 14.565 100,00%

Πίνακας 21: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Λάρισας



4.8.4.2 Νοµός Μαγνησίας

Ο νοµός Μαγνησίας συγκεντρώνει περίπου το1,7% του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέργωντης χώρας. Τον Απρίλιο του 2005 είχαν κατα-γραφεί στο νοµό 8.938 άνεργοι στα µητρώα τουΟΑΕ∆ ενώ τον Απρίλιο του 2004 είχαν κατα-γραφεί 9.713 άνεργοι. Σε ένα έτος ο αριθµός τωνεγγεγραµµένων ανέργων µειώθηκε κατά 8%. ΗΜαγνησία κατατάσσεται όγδοη ως προς τον

πληθυσµό της και ενδέκατη ως προς το µέγεθοςτης εγγεγραµµένης ανεργίας. Συγκριτικά µε τουςυπόλοιπους νοµούς της περιφέρειαςΘεσσαλίας, ο νοµός Μαγνησίας πλήττεται ηπιό-τερα από την ανεργία όπως δείχνουν τα πρό-σφατα αλλά και παλαιότερα στοιχεία της εγγε-γραµµένης ανεργίας. Στο σύνολο των εγγεγραµ-µένων ανέργων του νοµού οι γυναίκες απαρτί-ζουν ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό (72%).

4.8.4.3 Νοµός Τρικάλων

Στο νοµό Τρικάλων τον Απρίλιο του 2005 τοσύνολο των εγγεγραµµένων ανέργων ανερχότανσε 8.444 άτοµα ενώ τον Απρίλιο του 2004 ανερ-χόταν σε 8.714 άτοµα. Σε ένα έτος ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού µειώθη-κε κατά 3%. Ο νοµός Τρικάλων ανήκει στουςνοµούς που πλήττονται ιδιαίτερα έντονα από

την ανεργία σε σχέση µε την κατάσταση πουεπικρατεί στους άλλους νοµούς. Τον Απρίλιο του2005 στα µητρώα ανέργων του ΟΑΕ∆ στο νοµόΤρικάλων είχε εγγραφεί το 1,65% του συνολικούαριθµού εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας.Τον ίδιο µήνα οι γυναίκες αποτελούσαν το 58%του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέργων τουνοµού.

125

9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 8: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Mαγνησίας


∞¡∆ƒ∂™ 2.174 25,23% 2.198 24,56% 2.478 28,17% 2.496 27,93%°À¡∞π∫∂™ 6.444 74,77% 6.753 75,44% 6.319 71,83% 6.442 72,07%™À¡√§O 8.618 100,00% 8.951 100,00% 8.797 100,00% 8.938 100,00%

Πίνακας 22: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Mαγνησίας



4.8.4.4 Νοµός Καρδίτσας

Τον Απρίλιο του 2005 στα µητρώα ανέργων τουΟΑΕ∆ είχαν καταγραφεί στο νοµό Καρδίτσας8.254 άτοµα εκ των οποίων το 56% γυναίκες. Σεσχέση µε τον Απρίλιο του 2004 η εγγεγραµµένηανεργία στο νοµό µειώθηκε κατά 1,2%. Η µείωσηαυτή είναι πολύ µικρή σε σχέση µε τη µείωσηπου σηµειώθηκε στο σύνολο της χώρας την ίδιαπερίοδο και η οποία ανέρχεται σε 7,7%. Ονοµός Καρδίτσας όπως και ο νοµός Τρικάλων

βρίσκονται σε σχετικά δυσµενέστερη θέση ανα-φορικά µε την ανεργία τόσο σε σχέση µε τουςάλλους δύο νοµούς της περιφέρειας όσο και σεσχέση µε πολλούς άλλους νοµούς της χώρας. Ονοµός Καρδίτσας ως προς το µέγεθος του πλη-θυσµού του είναι ο εικοστός-πέµπτος νοµόςενώ ως προς το µέγεθος της εγγεγραµµένηςανεργίας είναι ο δέκατος-έκτος νοµός τηςχώρας.

126

9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 9: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Tρικάλων


∞¡∆ƒ∂™ 2.764 37,32% 2.356 33,12% 2.896 37,89% 3.576 42,35%°À¡∞π∫∂™ 4.642 62,68% 4.758 66,88% 4.748 62,11% 4.868 57,65%™À¡√§O 7.406 100,00% 7.114 100,00% 7.644 100,00% 8.444 100,00%

Πίνακας 23: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Tρικάλων




∞¡∆ƒ∂™ 2.813 38,85% 2.122 32,86% 2.833 38,62% 3.624 43,91%°À¡∞π∫∂™ 4.427 61,15% 4.335 67,14% 4.502 61,38% 4.630 56,09%™À¡√§O 7.240 100,00% 6.457 100,00% 7.335 100,00% 8.254 100,00%

Πίνακας 24: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kαρδίτσας



4.8.5 Περιφέρεια Ηπείρου

4.8.5.1 Νοµός Ιωαννίνων

Στο νοµό Ιωαννίνων τον Απρίλιο του 2005 είχανκαταγραφεί στα µητρώα του ΟΑΕ∆ 11.059 άτοµαεκ των οποίων το 40,8% άνδρες και το 59,2%γυναίκες. Στο νοµό Ιωαννίνων συγκεντρώνειπερίπου το 2% του συνόλου των εγγεγραµµένωνανέργων της χώρας. Συγκριτικά µε τον ίδιο µήνατου προηγούµενου έτους ο αριθµός των εγγε-γραµµένων ανέργων του νοµού µειώθηκε κατά

9,6%. Σε σχέση µε τους περισσότερους νοµούςτης χώρας και αναλογικά προς τον πληθυσµότου, ο νοµός Ιωαννίνων πλήττεται εντονότερααπό την ανεργία τουλάχιστον σύµφωνα µε ταστοιχεία της εγγεγραµµένης ανεργίας.Συγκεκριµένα, ο νοµός Ιωαννίνων είναι ο δέκα-τος-τέταρτος νοµός ως προς το µέγεθος τουπληθυσµού (µε βάση τα στοιχεία πληθυσµού τηςΑπογραφής του 2001 )αλλά ο έβδοµος νοµόςως προς το πλήθος των εγγεγραµµένων ανέρ-γων των Απρίλιο του 2005.

127

9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 10: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kαρδίτσας

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



Γράφηµα 11: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Iωαννίνων


∞¡∆ƒ∂™ 3.110 32,61% 2.349 27,39% 3.819 37,79% 4.516 40,84%°À¡∞π∫∂™ 6.428 67,39% 6.226 72,61% 6.288 62,21% 6.543 59,16%™À¡√§O 9.538 100,00% 8.575 100,00% 10.107 100,00% 11.059 100,00%

Πίνακας 25: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Iωαννίνων



4.8.5.2 Νοµός Άρτας

Στο νοµό Άρτας τον Απρίλιο του 2005 είχεκαταγραφεί το 0,96% του συνόλου των εγγε-γραµµένων ανέργων της χώρας. Συγκεκριµέναείχαν καταγραφεί 4.940 άνεργοι εκ των οποίων37,4% άνδρες και 62,6% γυναίκες. Ο νοµός

Άρτας – όπως και ο νοµός Ιωαννίνων – ανήκειστους νοµούς που πλήττονται εντονότερα απότην ανεργία σε σχέση µε το µέγεθος του πλη-θυσµού του. Συγκριτικά µε το µέγεθος της εγγε-γραµµένης ανεργίας το προηγούµενο έτος,σηµειώθηκε µείωση κατά 3,3%.

128

4.8.5.3 Νοµός Πρεβέζης

Στο νοµό Πρεβέζης τον Απρίλιο του 2005 είχανκαταγραφεί 3.603 άτοµα εκ των οποίων 35,6%άνδρες και 64,4% γυναίκες. Στο νοµό Πρεβέζηςκαταγράφεται το 0,7% του συνολικού αριθµούεγγεγραµµένων της χώρας. Παρατηρείται µικρή

διαχρονική αύξηση του ποσοστού συµµετοχήςτων εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού στοσύνολο της εγγεγραµµένης ανεργίας της χώρας.Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου 2005, οαριθµός των εγγεγραµµένων ανέργων τουνοµού σηµείωσε µείωση 6,3%.


∞¡∆ƒ∂™ 1.500 33,24% 1.736 35,23% 1.663 35,66% 1.845 37,35%°À¡∞π∫∂™ 3.012 66,76% 3.192 64,77% 3.001 64,34% 3.095 62,65%™À¡√§O 4.512 100,00% 4.928 100,00% 4.664 100,00% 4.940 100,00%

Πίνακας 26: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Άρτας



5.000

4.500

4.000

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 12: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Άρτας

4.8.5.4 Νοµός Θεσπρωτίας

Στο νοµό Θεσπρωτίας τον Απρίλιο του 2005είχαν καταγραφεί στα µητρώα ανεργίας τουΟΑΕ∆ 3.177 άνεργοι εκ των οποίων 37,3%άνδρες και 62,7% γυναίκες. Στο νοµό αυτό έχεικαταγραφεί το 0,62% του συνόλου των εγγε-γραµµένων ανέργων της χώρας. Ο νοµόςΘεσπρωτίας όπως και οι υπόλοιποι νοµοί της

περιφέρειας Ηπείρου πλήττονται σε σχέση µετο µέγεθος του πληθυσµού τους εντονότερααπό την ανεργία συγκριτικά µε το µέσο όρο τηςχώρας. Ο νοµός Θεσπρωτίας είναι από τουςδώδεκα νοµούς στους οποίους παρατηρείταιαύξηση (κατά 5%) του αριθµού των ανέργωνµεταξύ του Απριλίου 2004 και του Aπριλίου2005.

129


∞¡∆ƒ∂™ 958 34,44% 972 34,11% 1.168 34,93% 1.283 35,61%°À¡∞π∫∂™ 1.824 65,56% 1.878 65,89% 2.176 65,07% 2.320 64,39%™À¡√§O 2.782 100,00% 2.850 100,00% 3.344 100,00% 3.603 100,00%

Πίνακας 27: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Πρεβέζης




∞¡∆ƒ∂™ 1.013 36,32% 969 37,24% 1.194 37,07% 1.186 37,33%°À¡∞π∫∂™ 1.776 63,68% 1.633 62,76% 2.027 62,93% 1.991 62,67%™À¡√§O 2.789 100,00% 2.602 100,00% 3.221 100,00% 3.177 100,00%

Πίνακας 28: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Θεσπρωτίας



4.000

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 13: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Πρέβεζας

4.8.6 Περιφέρεια ∆υτικής Μακεδονίας

4.8.6.1 Νοµός Κοζάνης

Στο νοµό Κοζάνης τον Απρίλιο του 2005 σταµητρώα του ΟΑΕ∆ είχαν εγγραφεί ως άνεργοι12.915 κάτοικοι του νοµού εκ των οποίων 40%άνδρες και 60% γυναίκες. Στο νοµό Κοζάνηςκαταγράφεται το 2,5% του συνόλου των εγγε-γραµµένων ανέργων της χώρας. Σε σχέση µε τοµέγεθος του πληθυσµού του ο νοµός Κοζάνης

πλήττεται εντονότερα από την ανεργία συγκριτι-κά µε πολλούς νοµούς της χώρας. Συγκεκριµένασύµφωνα µε την απογραφή πληθυσµού του2001, ο νοµός Κοζάνης είναι ο δέκατος-πέµπτοςνοµός σε µέγεθος ενώ σύµφωνα µε το µέγεθοςτης εγγεγραµµένης ανεργίας τον Απρίλιο του2005 κατατάσσεται έκτος. Συγκριτικά µε τονΑπρίλιο του 2004, ο αριθµός των εγγεγραµµέ-νων ανέργων µειώθηκε κατά 4,4%.

130

4.000

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 14: Eγγεγραµένη ανεργία στο νοµό Θεσπρωτίας

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



Γράφηµα 15: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kοζάνης


∞¡∆ƒ∂™ 4.055 32,09% 4.237 32,05% 4.837 39,74% 5.164 39,98%°À¡∞π∫∂™ 8.580 67,91% 8.983 67,95% 7.335 60,26% 7.751 60,02%™À¡√§O 12.635 100,00% 13.220 100,00% 12.172 100,00% 12.915 100,00%

Πίνακας 29: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kοζάνης



4.8.6.2 Νοµός Φλώρινας

Στο νοµό Φλώρινας τον Απρίλιο του 2005 είχανκαταγραφεί στον ΟΑΕ∆ 2.731 άνεργοι εκ τωνοποίων 46% άνδρες και 54% γυναίκες. Στο νοµόΦλώρινας καταγράφεται το 0,5% περίπου τωνεγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Στο νοµό

Φλώρινας ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέρ-γων είναι ανάλογος του πληθυσµού του νοµού.Συγκριτικά µε τον Απρίλιο του 2004, ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού µειώθη-κε σηµαντικά και συγκεκριµένα κατά 8%.

4.8.6.3 Νοµός Γρεβενών

Τον Απρίλιο του 2005 είχαν καταγραφεί σταµητρώα του ΟΑΕ∆ του νοµού 2.449 άνεργοι εκτων οποίων 42% άνδρες και 58% γυναίκες. ΤονΙούνιο του 2004 στο νοµό Γρεβενών είχε κατα-γραφεί το 0,43% του συνόλου των εγγεγραµµέ-νων ανέργων της χώρας, το ∆εκέµβριο του ίδιουέτους το 0,5% ενώ τον Απρίλιο του 2005 το0,48% των εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας.

Στο νοµό Γρεβενών ο αριθµός των εγγεγραµµέ-νων ανέργων είναι ανάλογος του πληθυσµού τουνοµού. Ο νοµός αυτός είναι ένας από τουςλίγους νοµούς στους οποίους µεταξύ τουΑπριλίου του 2004 και του Απριλίου του 2005 οαριθµός των εγγεγραµµένων ανέργων αυξήθηκε(κατά 7,3%).

131

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 16: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Φλώρινας


∞¡∆ƒ∂™ 1.054 40,29% 1.115 39,47% 1.509 50,12% 1.258 46,06%°À¡∞π∫∂™ 1.562 59,71% 1.710 60,53% 1.502 49,88% 1.473 53,94%™À¡√§O 2.616 100,00% 2.825 100,00% 3.011 100,00% 2.731 100,00%

Πίνακας 30: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Φλώρινας



4.8.7 Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας

4.8.7.1 Νοµός Θεσσαλονίκης

Στο νοµό Θεσσαλονίκης τον Απρίλιο του 2005είχαν καταγραφεί στα µητρώα ανεργίας τουΟΑΕ∆ 56.720 άτοµα εκ των οποίων 35% άνδρεςκαι 65% γυναίκες. Το ποσοστό των γυναικών στοσύνολο των εγγεγραµµένων ανέργων του νοµούΘεσσαλονίκης είναι ιδιαίτερα υψηλό και στιςτέσσερις εξεταζόµενες χρονικές στιγµές κυµαί-νεται µεταξύ 65% τον Απρίλιο του 2005 και 67%το Σεπτέµβριο του 2004. Ο νοµός

Θεσσαλονίκης είναι βέβαια ο δεύτερος σε µέγε-θος πληθυσµού νοµός της χώρας και συγκε-ντρώνει επίσης το δεύτερο µεγαλύτερο αριθµόεγγεγραµµένων ανέργων µετά την Αττική. Ενώόµως το ποσοστό συµµετοχής των εγγεγραµµέ-νων ανέργων της Αττικής στο σύνολο της εγγε-γραµµένης ανεργίας της χώρας µειώνεται δια-χρονικά, το αντίστοιχο ποσοστό για το νοµόΘεσσαλονίκης αυξάνεται ελαφρώς. Στο νοµόΘεσσαλονίκης αυξάνεται ο αριθµός των εγγε-γραµµένων ανέργων µεταξύ Απριλίου 2004 καιAπριλίου 2005 κατά 3,8%.

132

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 17: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Γρεβενών


∞¡∆ƒ∂™ 714 34,44% 656 30,93% 1.167 44,66% 1.018 41,57%°À¡∞π∫∂™ 1.359 65,56% 1.465 69,07% 1.446 55,34% 1.431 58,43%™À¡√§O 2.073 100,0% 2.121 100,00% 2.613 100,00% 2.449 100,00%

Πίνακας 31: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Γρεβενών




∞¡∆ƒ∂™ 18.103 33,92% 17.615 32,87% 18.359 34,45% 19.816 34,94%°À¡∞π∫∂™ 35.270 66,08% 35.971 67,13% 34.936 65,55% 36.904 65,06%™À¡√§O 53.373 100,00% 53.586 100,00% 53.295 100,00% 56.720 100,00%

Πίνακας 32: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Θεσσαλονίκης



4.8.7.2 Νοµός Χαλκιδικής

Στο νοµό Χαλκιδικής τον Απρίλιο του 2005είχαν καταγραφεί 6.007 άνεργοι εκ των οποίων43,6% άνδρες και 56,4% γυναίκες. Στο νοµόαυτό τον Ιούνιο και το Σεπτέµβριο του 2004 είχεκαταγραφεί το 0,6% του συνολικού αριθµούεγγεγραµµένων της χώρας, το ∆εκέµβριο τουίδιου έτους το 1,3% και τον Απρίλιο του 2005 το

1,2% του συνολικού αριθµού των εγγεγραµµένωντης χώρας. Σε σχέση µε το µέγεθος του πληθυ-σµού του ο νοµός Χαλκιδικής πλήττεται εντονό-τερα από την ανεργία. Μεταξύ Απριλίου 2004και Απριλίου 2005 ο αριθµός των εγγεγραµµέ-νων ανέργων στο νοµό Χαλκιδικής µειώθηκεκατά 6,8%.

133

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000



Γράφηµα 18: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Θεσσαλονίκης

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 19: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Xαλκιδικής


∞¡∆ƒ∂™ 1.174 43,11% 1.085 36,85% 2.667 40.12% 2.622 43,65%°À¡∞π∫∂™ 1.549 56,89% 1.859 63,15% 3.981 59.88% 3.385 56,35%™À¡√§O 2.723 100,00% 2.944 100,00% 6.648 100.00% 6.007 100,00%

Πίνακας 33: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Xαλκιδικής



4.8.7.4 Νοµός Πέλλας

Στο νοµό Πέλλας τον Απρίλιο του 2005 είχανκαταγραφεί στον ΟΑΕ∆ 3.738 άνεργοι εκ τωνοποίων 40% άνδρες και 60% γυναίκες. Στο νοµόαυτό συγκεντρώνεται το 0,73% του συνόλου τωνεγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Σε σχέσηµε τον πληθυσµό του πλήττεται λιγότερο απότην ανεργία συγκριτικά µε άλλους νοµούς.

Σύµφωνα µε την απογραφή πληθυσµού του2001, ο νοµός Πέλλας είναι ο δέκατος-ένατος σεµέγεθος πληθυσµού νοµός ενώ σύµφωνα µε τοµέγεθος της εγγεγραµµένης ανεργίας τονΑπρίλιο του 2005 είναι ο τριακοστός-τρίτοςνοµός. Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργωνστο νοµό µειώθηκε κατά 6,3%.

4.8.7.3 Νοµός Κιλκίς

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Κιλκίς είχανεγγραφεί στα µητρώα ανεργίας του ΟΑΕ∆ 3.007άτοµα εκ των οποίων 35% άνδρες και 65%γυναίκες. Το ποσοστό των γυναικών στο σύνολοτων εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού είναιεξαιρετικά υψηλό και ορισµένους µήνες φτάνειτο 72% (Ιούνιο 2004). Στο νοµό Κιλκίς καταγρά-

φεται το 0,6% του συνόλου των εγγεγραµµένωνανέργων της χώρας. Σε σχέση µε τον πληθυσµότου πλήττεται ηπιότερα από την ανεργία συγκρι-τικά µε τους περισσότερους νοµούς της χώρας.Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου 2005 οαριθµός των εγγεγραµµένων ανέργων στο νοµόδε µεταβλήθηκε σηµαντικά.

134


∞¡∆ƒ∂™ 656 28,39% 741 28,57% 852 33,32% 1.052 34,99%°À¡∞π∫∂™ 1.655 71,61% 1.853 71,43% 1.705 66,68% 1.955 65,01%™À¡√§∞ 2.311 100,00% 2.594 100,00% 2.557 100,00% 3.007 100,00%

Πίνακας 34: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kιλκίς



3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 20: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kιλκίς

4.8.7.5 Νοµός Πιερίας

Στο νοµό Πιερίας τον Απρίλιο του 2005 σταµητρώα ανέργων του ΟΑΕ∆ είχαν καταγραφεί9.789 άνεργοι εκ των οποίων 36% άνδρες και64% γυναίκες. Στο νοµό Πιερίας καταγράφεταιτο 2% περίπου του συνόλου των εγγεγραµµένωνανέργων της χώρας. Συγκριτικά µε το µέγεθοςτου πληθυσµού του ο νοµός Πιερίας πλήττεται

πολύ έντονα από την ανεργία. Είναι ο εικοστός-τρίτος νοµός ως προς το µέγεθος του πληθυ-σµού του και ο ένατος νοµός ως προς το µέγε-θος της εγγεγραµµένης ανεργίας. ΜεταξύΑπριλίου 2004 και Απριλίου 2005 ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων στο νοµό Πιερίαςµειώθηκε κατά 11,7%.

135


∞¡∆ƒ∂™ 1.132 36,09% 934 35,50% 1.428 40,96% 1.500 40,13%°À¡∞π∫∂™ 2.005 63,91% 1.697 64,50% 2.058 59,04% 2.238 59,87%™À¡√§O 3.137 100,00% 2.631 100,00% 3.486 100,00% 3.738 100,00%

Πίνακας 35: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Πέλλας




∞¡∆ƒ∂™ 3.557 35,54% 3.572 35,20% 4.028 36,68% 3.511 35,87%°À¡∞π∫∂™ 6.451 64,46% 6.577 64,80% 6.954 63,32% 6.278 64,13%™À¡√§O 10.008 100,00% 10.149 100,00% 10.982 100,00% 9.789 100,00%

Πίνακας 36: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Πιερίας



3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 21: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Πέλλας

4.8.7.6 Νοµός Ηµαθίας

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Ηµαθίας είχανεγγραφεί στα µητρώα ανέργων του ΟΑΕ∆ 5.867άνεργοι εκ των οποίων 37,7% άνδρες και 62,3%γυναίκες. Στο νοµό αυτό καταγράφεται το 1%περίπου του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέρ-γων της χώρας. Σύµφωνα µε την απογραφή πλη-θυσµού του 2001, ο νοµός Ηµαθίας κατατάσσε-ται στην εικοστή θέση. Σύµφωνα µε το µέγεθοςτης εγγεγραµµένης ανεργίας τον Απρίλιο του

2004 κατατάσσεται στην εικοστή-δεύτερη θέσηκαι τον Απρίλιο του 2005 στην εικοστή-έκτηθέση. Συνεπώς πλήττεται διαχρονικά πιο ήπιααπό την ανεργία σε σχέση µε το µέγεθός τουκάνοντας βέβαια την υπόθεση ότι ο πληθυσµόςτου δεν έχει µεταβληθεί στο εξεταζόµενο διά-στηµα. Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργωνστο νοµό Ηµαθίας µειώθηκε κατά 13,3%.

136

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



Γράφηµα 22: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Πιερίας

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 23: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Hµαθίας


∞¡∆ƒ∂™ 1.835 32,55% 1.509 31,62% 2.248 37,69% 2.212 37,70%°À¡∞π∫∂™ 3.803 67,45% 3.263 68,38% 3.717 62,31% 3.655 62,30%™À¡√§O 5.638 100,00% 4.772 100,00% 5.965 100,00% 5.867 100,00%

Πίνακας 37: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Hµαθίας



4.8.7.7 Νοµός Σερρών

Στο νοµό Σερρών τον Απρίλιο του 2005 είχανκαταγραφεί από τον ΟΑΕ∆ 9.573 άνεργοι εκτων οποίων 39% άνδρες και 61% γυναίκες. Στονοµό Σερρών καταγράφεται το 1,9% του συνό-λου των εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Τοµέγεθος της εγγεγραµµένης ανεργίας είναι ανά-

λογο του πληθυσµού του νοµού. ΜεταξύΑπριλίου 2004 και Απριλίου 2005 ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων στο νοµό Σερρώναυξήθηκε ελαφρώς ενώ στους περισσότερουςνοµούς της χώρας στο ίδιο διάστηµα ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων µειώθηκε.

137

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



Γράφηµα 24: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Σερρών


∞¡∆ƒ∂™ 2.922 33,46% 2.589 31,10% 4.060 40,39% 3.729 38,95%°À¡∞π∫∂™ 5.810 66,54% 5.735 68,90% 5.993 59,61% 5.844 61,05%™À¡√§O 8.732 100,00% 8.324 100,00% 10.053 100,00% 9.573 100,00%

Πίνακας 38: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Σερρών



4.8.8 Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίαςκαι Θράκης

4.8.8.1 Νοµός Καβάλας

Στο νοµό Καβάλας τον Απρίλιο του 2005 είχανεγγραφεί στα µητρώα ανέργων του ΟΑΕ∆ 6.054άτοµα εκ των οποίων 33% άνδρες και 67%γυναίκες. Στο νοµό Καβάλας καταγράφεται το 1%του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέργων τηςχώρας. Το µέγεθος της εγγεγραµµένης ανεργίας

είναι στο νοµό αυτό περίπου ανάλογο του πλη-θυσµού του νοµού. Ο νοµός Καβάλας είναι έναςαπό τους δεκατρείς νοµούς της χώρας στουςοποίους µεταξύ του Απριλίου 2004 και τουΑπριλίου 2005 αυξήθηκε ο αριθµός των εγγε-γραµµένων ανέργων. Μεταξύ Απριλίου 2004 καιΑπριλίου 2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένωνανέργων στο νοµό Καβάλας αυξήθηκε κατά6,5%.

4.8.8.2 Νοµός ∆ράµας

Στο νοµό ∆ράµας τον Απρίλιο του 2005 σταµητρώα ανέργων του ΟΑΕ∆ είχαν καταγραφεί8.816 άνεργοι εκ των οποίων 34,6% άνδρες και65,4% γυναίκες. Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό∆ράµας είχε καταγραφεί το 1,7% του συνόλουτων εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Σεσχέση µε το µέγεθος του πληθυσµού του, ο

νοµός ∆ράµας πλήττεται πολύ έντονα από τηνανεργία. Συγκεκριµένα ενώ µε βάση τον πληθυ-σµό του κατατάσσεται στην τριακοστή-δεύτερηθέση, µε βάση την εγγεγραµµένη ανεργία κατα-τάσσεται (τον Απρίλιο του 2005) στην δέκατη-τρίτη θέση. Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργωνστο νοµό µειώθηκε κατά 11%.

138

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 25: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kαβάλας


∞¡∆ƒ∂™ 1.520 30,78% 1.392 28,87% 1.857 32,50% 1.984 32,77%°À¡∞π∫∂™ 3.418 69,22% 3.430 71,13% 3.856 67,50% 4.070 67,23%™À¡√§O 4.938 100,00% 4.822 100,00% 5.713 100,00% 6.054 100,00%

Πίνακας 39: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kαβάλας




∞¡∆ƒ∂™ 2.892 32,85% 2.692 31,06% 3.202 35,12% 3.049 34,58%°À¡∞π∫∂™ 5.911 67,15% 5.974 68,94% 5.916 64,88% 5.767 65,42%™À¡√§O 8.803 100,00% 8.666 100,00% 9.118 100,00% 8.816 100,00%

Πίνακας 40: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό ∆ράµας



4.8.8.3 Νοµός Ξάνθης

Στο νοµό Ξάνθης τον Απρίλιο του 2005 είχανεγγραφεί στα µητρώα ανεργίας του ΟΑΕ∆ 7.963άτοµα εκ των οποίων 40% άνδρες και 60%γυναίκες. Το µήνα αυτό οι εγγεγραµµένοι άνερ-γοι του νοµού αποτελούσαν το 1,6% του συνό-

λου των εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Σεσχέση µε τον πληθυσµό του νοµού, η εγγεγραµ-µένη ανεργία στο νοµό Ξάνθης είναι ιδιαίτερααυξηµένη. Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργωνστο νοµό µειώθηκε κατά 0,4 %.

139

10.000

9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 26: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό ∆ράµας

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 27: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Ξάνθης


∞¡∆ƒ∂™ 2.490 39,88% 2.015 36,83% 2.896 41,10% 3.186 40,01%°À¡∞π∫∂™ 3.754 60,12% 3.456 63,17% 4.151 58,90% 4.777 59,99%™À¡√§O 6.244 100,00% 5.471 100,00% 7.047 100,00% 7.963 100,00%

Πίνακας 41: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Ξάνθης



4.8.8.5 Νοµός Έβρου

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Έβρου είχανκαταγραφεί 7.789 άνεργοι εκ των οποίων 36,3%άνδρες και 63,7% γυναίκες. Τον Ιούνιο του 2004στο νοµό Έβρου είχε καταγραφεί το 1,18% τουσυνόλου των εγγεγραµµένων ανέργων τηςχώρας, το Σεπτέµβριο του 2004 το 1,23%, το∆εκέµβριο του ίδιου έτους το 1,31% και τονΑπρίλιο του 2005 το 1,52% του συνόλου των

εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Ο νοµόςΈβρου χαρακτηρίζεται από αριθµό εγγεγραµµέ-νων ανέργων ανάλογο περίπου του πληθυσµούτου νοµού. Ανήκει στους δεκατρείς νοµούςστους οποίους µεταξύ Απριλίου 2004 καιΑπριλίου 2005 σηµειώθηκε πολύ σηµαντικήαύξηση του αριθµού των εγγεγραµµένων ανέρ-γων και συγκεκριµένα ο αριθµός των εγγεγραµ-µένων ανέργων αυξήθηκε κατά 14,3%.

4.8.8.4 Νοµός Ροδόπης

Στο νοµό Ροδόπης το σύνολο των εγγεγραµµέ-νων ανέργων τον Απρίλιο του 2005 ήταν 4.743άτοµα εκ των οποίων 45,5% άνδρες και 54,5%γυναίκες. Στο νοµό αυτό συγκεντρώνεται το0,93% των εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας.Σε σχέση µε τον πληθυσµό του και συγκριτικά

µε το µέσο όρο της χώρας, ο νοµός Ροδόπηςπλήττεται ηπιότερα από την ανεργία. Στο νοµόΡοδόπης πάντως παρουσιάστηκε αύξηση τουαριθµού των εγγεγραµµένων ανέργων µεταξύτου Απριλίου 2004 και του Απριλίου 2005 κατά1,2%.

140

5.000

4.500

4.000

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

2.000

1.000

500



Γράφηµα 28: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Pοδόπης


∞¡∆ƒ∂™ 1.891 41,12% 1.749 39,87% 1.976 44,31% 2.156 45,46%°À¡∞π∫∂™ 2.708 58,88% 2.638 60,13% 2.483 55,69% 2.587 54,54%™À¡√§O 4.599 100,00% 4.387 100,00% 4.459 100,00% 4.743 100,00%

Πίνακας 42: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Pοδόπης



4.8.9 Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου

4.8.9.1 Νοµός Λέσβου

Στο νοµό Λέσβου τον Απρίλιο του 2005 είχανκαταγραφεί 5.716 εγγεγραµµένοι άνεργοι εκ τωνοποίων 33% άνδρες και 67% γυναίκες. Στο νοµόΛέσβου συγκεντρώνεται το 1% περίπου των

εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Το µέγεθοςτης εγγεγραµµένης ανεργίας στο νοµό Λέσβουείναι σχεδόν ανάλογο του µεγέθους του πληθυ-σµού του νοµού. Μεταξύ του Απριλίου 2004 καιτου Απριλίου 2005 παρατηρείται αύξηση τουαριθµού των εγγεγραµµένων ανέργων τουνοµού κατά 5,4%.

141

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 29: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Έβρου


∞¡∆ƒ∂™ 1.413 24,55% 1.396 23,17% 2.382 34,41% 2.827 36,29%°À¡∞π∫∂™ 4.342 75,45% 4.628 76,83% 4.541 65,59% 4.962 63,71%™À¡√§O 5.755 100,00% 6.024 100,00% 6.923 100,00% 7.789 100,00%

Πίνακας 43: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Έβρου




∞¡∆ƒ∂™ 1.493 31,32% 1.461 30,11% 1.777 33,41% 1.900 33,24%°À¡∞π∫∂™ 3.274 68,68% 3.391 69,89% 3.541 66,59% 3.816 66,76%™À¡√§O 4.767 100,00% 4.852 100,00% 5.318 100,00% 5.716 100,00%

Πίνακας 44: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Bορείου Aιγαίου



4.8.10 Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου

4.8.10.1 Νοµός Κυκλάδων

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Κυκλάδων είχανκαταγραφεί 3.201 άνεργοι στα µητρώα τουΟΑΕ∆ εκ των οποίων 33,1% άνδρες και 66,9%γυναίκες. Το ποσοστό των γυναικών στο σύνολοτων εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού είναιεξαιρετικά υψηλό στο νοµό Κυκλάδων. ΤονΙούνιο και το Σεπτέµβριο του 2004 στο νοµό

Κυκλάδων είχε καταγραφεί το 0,3% του συνόλουτων εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας ενώ το∆εκέµβριο του 2004 και τον Απρίλιο του 2005το ποσοστό ανέρχεται σε 0,6%. ΜεταξύΑπριλίου 2004 και Απριλίου 2005 σηµειώθηκειδιαίτερα µεγάλη αύξηση του αριθµού των εγγε-γραµµένων ανέργων. Συγκεκριµένα ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων αυξήθηκε κατά30,8%.

142

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 30: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Λέσβου

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 31: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kυκλάδων


∞¡∆ƒ∂™ 521 32,77% 539 33,75% 977 32,16% 1.060 33,11%°À¡∞π∫∂™ 1.069 67,23% 1.058 66,25% 2.061 67,84% 2.141 66,89%™À¡√§O 1.590 100,00% 1.597 100,00% 3.038 100,00% 3.201 100,00%

Πίνακας 45: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kυκλάδων



4.8.10.2 Νοµός ∆ωδεκανήσου

Στο νοµό ∆ωδεκανήσου τον Απρίλιο του 2005είχαν καταγραφεί 8.884 άνεργοι στα µητρώα τουΟΑΕ∆ εκ των οποίων 40% άνδρες και 60%γυναίκες. Η συµµετοχή των εγγεγραµµένωνανέργων του νοµού στο σύνολο της εγγεγραµ-µένης ανεργίας της χώρας παρουσιάζει διαχρο-νική µείωση. Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό

∆ωδεκανήσου είχε καταγραφεί το 1,7% τουσυνόλου των εγγεγραµµένων ανέργων τηςχώρας. Το µέγεθος της εγγεγραµµένης ανεργίαςείναι περίπου ανάλογο του πληθυσµού τουνοµού. Μεταξύ του Απριλίου 2004 και τουΑπριλίου 2005 παρατηρήθηκε µείωση του αριθ-µού των εγγεγραµµένων ανέργων του νοµούκατά 26,4%.

4.8.11 Περιφέρεια Ιονίων Νήσων

4.8.11.1 Νοµός Κέρκυρας

Στο νοµό Κέρκυρας τον Απρίλιο του 2005 οαριθµός των εγγεγραµµένων ανέργων ανερχό-ταν σε 7.646 άτοµα εκ των οποίων 40% άνδρεςκαι 60% γυναίκες. Στο νοµό αυτό τον Απρίλιο

του 2005 καταγράφηκε το 1,5% του συνόλου τωνεγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Σε σχέσηµε τον πληθυσµό του νοµού, το µέγεθος τηςεγγεγραµµένης ανεργίας στο νοµό Κερκύραςείναι αναλογικά υψηλότερο. Μάλιστα ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων αυξήθηκε κατά1,8% µεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου 2005.

143

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



Γράφηµα 32: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό ∆ωδεκανήσου


∞¡∆ƒ∂™ 5.158 41,05% 5.434 40,71% 5.098 40,04% 3.568 40,16%°À¡∞π∫∂™ 7.408 58,95% 7.913 59,29% 7.634 59,96% 5.316 59,84%™À¡√§O 12.566 100,00% 13.347 100,00% 12.732 100,00% 8.884 100,00%

Πίνακας 46: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό ∆ωδεκανήσου



4.8.12 Περιφέρεια ∆υτικής Ελλάδος

4.8.12.1 Νοµός Αχαΐας

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Αχαΐας είχανεγγραφεί στα µητρώα ανεργίας του ΟΑΕ∆21.555 άτοµα εκ των οποίων 33% άνδρες και67% γυναίκες. Το ποσοστό των γυναικών στοσύνολο των εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού

είναι εξαιρετικά υψηλό. Ο νοµός συγκεντρώνειτο 4,2% των εγγεγραµµένων ανέργων τηςχώρας. Έχει όπως είναι αναµενόµενο το τρίτουψηλότερο αριθµό εγγεγραµµένων ανέργων στηχώρα. Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου 2005ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργων στονοµό µειώθηκε κατά 1,3%.

144


∞¡∆ƒ∂™ 881 35,09% 939 32,54% 4.533 41,77% 3.078 40,26%°À¡∞π∫∂™ 1.630 64,91% 1947 67,46% 6.319 58,23% 4.568 59,74%™À¡√§O 2.511 100,00% 2.886 100,00% 10.852 100,00% 7.646 100,00%

Πίνακας 47: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kέρκυρας




∞¡∆ƒ∂™ 6.660 31,75% 6.696 31,31% 7.023 32,69% 7.101 32,94%°À¡∞π∫∂™ 14.318 68,25% 14.693 68,69% 14.462 67,31% 14.454 67,06%™À¡√§O 20.978 100,00% 21.389 100,00% 21.485 100,00% 21.555 100,00%

Πίνακας 48: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Aχαΐας



12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



Γράφηµα 33: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kέρκυρας

4.8.12.2 Νοµός Αιτωλοακαρνανίας

Στο νοµό Αιτωλοακαρνανίας τον Απρίλιο του2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργωνανερχόταν σε 8.323 άτοµα εκ των οποίων 38,7%άνδρες και 61,3% γυναίκες. Στο νοµό αυτό κατα-γράφεται το 1,6% του συνόλου των εγγεγραµµέ-νων ανέργων της χώρας. Ο νοµόςΑιτωλοακαρνανίας είναι ο έκτος σε µέγεθοςπληθυσµού νοµός της χώρας ενώ σύµφωνα µετον αριθµό των εγγεγραµµένων ανέργων κατα-τάσσεται εικοστός τον Απρίλιο του 2004 και

δέκατος-πέµπτος τον Απρίλιο του 2005.Συνεπώς πλήττεται ηπιότερα από την ανεργία σεσχέση µε το µέγεθος του πληθυσµού του του-λάχιστον σύµφωνα µε τα στοιχεία της εγγε-γραµµένης ανεργίας. Παρουσιάζεται όµως δια-χρονική αύξηση του αριθµού των εγγεγραµµέ-νων ανέργων στο νοµό. Ο αριθµός των εγγε-γραµµένων ανέργων αυξήθηκε στο νοµόΑιτωλοακαρνανίας µεταξύ Απριλίου 2004 καιΑπριλίου 2005 κατά 14,7%.

145


∞¡∆ƒ∂™ 2.680 35,74% 2.714 35,31% 2.986 37,93% 3.218 38,66%°À¡∞π∫∂™ 4.819 64,26% 4.973 64,69% 4.887 62,07% 5.105 61,34%™À¡√§O 7.499 100,00% 7.687 100,00% 7.873 100,00% 8.323 100,00%

Πίνακας 49: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Aιτωλοακαρνανίας



25.000

20.000

15.000

10.000

5.000



Γράφηµα 34: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Aχαΐας

9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 35: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Aιτωλοακαρνανίας

4.8.13 Περιφέρεια Πελοποννήσου

4.8.13.1 Νοµός Κορινθίας

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Κορινθίας είχανκαταγραφεί στον ΟΑΕ∆ 3.088 άνεργοι εκ τωνοποίων 31% άνδρες και 69% γυναίκες. Το ποσο-στό συµµετοχής των γυναικών στο σύνολο τωνεγγεγραµµένων ανέργων του νοµού είναι πολύυψηλό συγκριτικά µε το µέσο όρο της χώρας. Οαριθµός των εγγεγραµµένων ανέργων του

νοµού αντιστοιχεί στο 0,6% του συνόλου τωνανέργων της χώρας. Το µέγεθος της εγγεγραµ-µένης ανεργίας είναι µικρό συγκριτικά µε τοµέγεθος του πληθυσµού του νοµού.Συγκεκριµένα ο νοµός Κορινθίας κατατάσσεταιδέκατος-όγδοος σύµφωνα µε τον πληθυσµόενώ κατατάσσεται τριακοστός-ένατος σύµφωναµε τον αριθµό των εγγεγραµµένων ανέργων.Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου 2005 οαριθµός των εγγεγραµµένων ανέργων τουνοµού παρέµεινε σχεδόν σταθερός.

4.8.12.3 Νοµός Ηλείας

Στο νοµό Ηλείας στο µητρώο ανέργων τουΟΑΕ∆ είχαν καταγραφεί τον Απρίλιο του 20055.105 άτοµα εκ των οποίων 37% άνδρες και 63%γυναίκες. Στο νοµό αυτό συγκεντρώνεται το 1%των εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας.Συγκριτικά µε τον πληθυσµό του ο νοµόςΗλείας έχει µικρό αριθµό εγγεγραµµένων ανέρ-

γων καθώς σύµφωνα µε την ΑπογραφήΠληθυσµού του 2001 είναι ο ενδέκατος σε µέγε-θος πληθυσµού νοµός ενώ σύµφωνα µε τοναριθµό των εγγεγραµµένων ανέργων είναι οεικοστός-όγδοος νοµός. Μεταξύ Απριλίου 2004και Απριλίου 2005 ο αριθµός των εγγεγραµµέ-νων ανέργων του νοµού µειώθηκε κατά 1%.

146


∞¡∆ƒ∂™ 1.401 31,96% 1.350 31,05% 1.889 36,60% 1.867 36,57%°À¡∞π∫∂™ 2.983 68,04% 2.998 68,95% 3.272 63,40% 3.238 63,43%™À¡√§O 4.384 100,00% 4.348 100,00% 5.161 100,00% 5.105 100,00%

Πίνακας 50: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Hλείας



6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 36: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Hλείας

4.8.13.2 Νοµός Αργολίδας

Στο νοµό Αργολίδας τον Απρίλιο του 2005είχαν καταγραφεί 3.443 άνεργοι στα µητρώα τουΟΑΕ∆ εκ των οποίων 35% άνδρες και 65%γυναίκες. Στο νοµό Αργολίδας συγκεντρώνεταιτο 0,7% του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέρ-

γων της χώρας. Το µέγεθος του πληθυσµού τουνοµού είναι περίπου ανάλογο του µεγέθους τωνεγγεγραµµένων ανέργων του νοµού. ΜεταξύΑπριλίου 2004 και Απριλίου 2005 ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων δεν µεταβλήθηκεσηµαντικά.

147


∞¡∆ƒ∂™ 780 31,98% 697 31,84% 903 30,91% 944 30,57%°À¡∞π∫∂™ 1.659 68,02% 1.492 68,16% 2.018 69,09% 2,144 69,43%™À¡√§O 2.439 100,00% 2.189 100,00% 2.921 100,00% 3.088 100,00%

Πίνακας 51: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kορινθίας




∞¡∆ƒ∂™ 805 33,09% 803 33,07% 1.146 34,72% 1.217 35,35%°À¡∞π∫∂™ 1.628 66,91% 1.625 66,93% 2.155 65,28% 2.226 64,65%™À¡√§O 2.433 100,00% 2.428 100,00% 3.301 100,00% 3.443 100,00%

Πίνακας 52: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Aργολίδας



3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 37: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Kορινθίας

4.8.13.3 Νοµός Αρκαδίας

Στο νοµό Αρκαδίας τον Απρίλιο του 2005 είχανκαταγραφεί στα µητρώα του ΟΑΕ∆ 4.030 άνερ-γοι εκ των οποίων 33% άνδρες και 67% γυναίκες.Στο νοµό Αρκαδίας συγκεντρώνεται το 0,8%του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέργων της

χώρας. Το µέγεθος του πληθυσµού του νοµούείναι περίπου ανάλογο του µεγέθους των εγγε-γραµµένων ανέργων του νοµού. ΜεταξύΑπριλίου 2004 και Απριλίου 2005 ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων στο νοµόΑρκαδίας µειώθηκε κατά 6%.

148

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 38: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Aργολίδας


∞¡∆ƒ∂™ 1.012 28,13% 993 27,27% 1.162 31,58% 1.320 32,75%°À¡∞π∫∂™ 2.586 71,87% 2.648 72,73% 2.517 68,42% 2.710 67,25%™À¡√§O 3.598 100,00% 3.641 100,00% 3.679 100,00% 4.030 100,00%

Πίνακας 53: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Aρκαδίας



4.500

4.000

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 39: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Aρκαδίας

4.8.13.4 Νοµός Μεσσηνίας

Στο νοµό Μεσσηνίας τον Απρίλιο του 2005 σταµητρώα ανέργων του ΟΑΕ∆ είχαν καταγραφεί6.776 άνεργοι εκ των οποίων 37% άνδρες και63% γυναίκες. Στο νοµό Μεσσηνίας συγκεντρώ-νεται το 1,3% των εγγεγραµµένων ανέργων τηςχώρας. Ο νοµός Μεσσηνίας ανήκει στουςνοµούς που σε σχέση µε το µέγεθος του πλη-θυσµού τους πλήττονται σχετικά ήπια από την

ανεργία, τουλάχιστον σύµφωνα µε τα στοιχείατου ΟΑΕ∆. Συγκεκριµένα, ενώ µε βάση το µέγε-θος του πληθυσµού ο νοµός Μεσσηνίας κατα-τάσσεται στην δέκατη-τρίτη θέση, µε βάση τοµέγεθος της εγγεγραµµένης ανεργίας κατατάσ-σεται στην εικοστή-πρώτη θέση. ΜεταξύΑπριλίου 2004 και Απριλίου 2005, ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού αυξή-θηκε κατά 6,5%.

149


∞¡∆ƒ∂™ 2.159 35,69% 2.029 35,43% 2.269 35,84% 2.532 37,37%°À¡∞π∫∂™ 3.890 64,31% 3.698 64,57% 4.062 64,16% 4.244 62,63%™À¡√§O 6.049 100,00% 5.727 100,00% 6.331 100,00% 6.776 100,00%

Πίνακας 54: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Mεσσηνίας



7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 40: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Mεσσηνίας

4.8.13.5 Νοµός Λακωνίας

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Λακωνίας είχανκαταγραφεί από τον ΟΑΕ∆ 3.190 άνεργοι εκ τωνοποίων 36% άνδρες και 64% γυναίκες. Στο νοµόαυτό συγκεντρώνεται το 0,6% του συνόλου τωνεγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Το µέγεθος

της εγγεγραµµένης ανεργίας είναι περίπου ανά-λογο του πληθυσµού του νοµού. ΜεταξύΑπριλίου 2004 και Απριλίου 2005, ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων στο νοµόΛακωνίας αυξήθηκε κατά 5,6%.

4.8.14 Περιφέρεια Κρήτης

4.8.14.1 Νοµός Ηρακλείου

Στο νοµό Ηρακλείου τον Απρίλιο του 2005είχαν καταγραφεί στα µητρώα ανεργίας τουΟΑΕ∆ 17.071 άτοµα εκ των οποίων 36,5%άνδρες και 63,5% γυναίκες. Ο αριθµός αυτόςαποτελεί το 3,3% του συνόλου των εγγεγραµµέ-νων ανέργων της χώρας. Ο νοµός Ηρακλείουκατατάσσεται τέταρτος τόσο σύµφωνα µε το

µέγεθος του πληθυσµού του όσο και µε το πλή-θος των εγγεγραµµένων ανέργων. Η ανεργία στονοµό παρουσιάζει έντονες εποχιακές διακυµάν-σεις λόγω του τουρισµού. Για παράδειγµα οαριθµός των εγγεγραµµένων ανέργων τοΣεπτέµβριο του 2004 ήταν 11.305 άτοµα, το∆εκέµβριο του ίδιου έτους 21.982 άτοµα και τονΑπρίλιο του 2005 17.071 άτοµα. Μεταξύ Απριλίου2004 και Απριλίου 2005 ο αριθµός των εγγε-γραµµένων ανέργων µειώθηκε κατά 20,6%.

150


∞¡∆ƒ∂™ 992 34,09% 889 30,95% 1.184 36,20% 1.155 36,21%°À¡∞π∫∂™ 1.918 65,91% 1.983 69,05% 2.087 63,80% 2.035 63,79%™À¡√§O 2.910 100,00% 2.872 100,00% 3.271 100,00% 3.190 100,00%

Πίνακας 55: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Λακωνίας




∞¡∆ƒ∂™ 4.047 32,26% 3.378 29,88% 8.333 37,91% 6.233 36,51%°À¡∞π∫∂™ 8.498 67,74% 7.927 70,12% 13.649 62,09% 10.838 63,49%™À¡√§O 12.545 100,00% 11.305 100,00% 21.982 100,00% 17.071 100,00%

Πίνακας 56: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Hρακλείου



3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 41: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Λακωνίας

4.8.14.2 Νοµός Χανίων

Στο νοµό Χανίων τον Απρίλιο του 2005 είχανκαταγραφεί από τον ΟΑΕ∆ 6.548 άτοµα εκ τωνοποίων 33,7% άνδρες και 66,3% γυναίκες. Στονοµό αυτό συγκεντρώνεται το 1,3% του συνόλουτων εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Σε

σχέση µε το µέγεθος του πληθυσµού του, ονοµός Χανίων πλήττεται σχετικά ήπια από τηνανεργία. Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργωντου νοµού µειώθηκε κατά 1,5%.

151


∞¡∆ƒ∂™ 2.028 32,67% 2.037 32,56% 2.658 33,75% 2.209 33,74%°À¡∞π∫∂™ 4.180 67,33% 4.219 67,44% 5.218 66,25% 4.339 66,26%™À¡√§O 6.208 100,00% 6.256 100,00% 7.876 100,00% 6.548 100,00%

Πίνακας 57: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Xανίων



25.000

20.000

15.000

10.000

5.000



Γράφηµα 42: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Hρακλείου

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 43: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Xανίων

4.8.14.4 Νοµός Ρεθύµνου

Στο νοµό Ρεθύµνου τον Απρίλιο του 2005 είχανεγγραφεί στα µητρώα ανεργίας του ΟΑΕ∆5.058 άτοµα εκ των οποίων 35% άνδρες και 65%γυναίκες. Στο νοµό Ρεθύµνου καταγράφεται το1% του συνόλου των εγγεγραµµένων ανέργωντης χώρας. Όπως και άλλοι νοµοί της Κρήτης,

πλήττεται σχετικά ήπια από την ανεργία, η οποίαπαρουσιάζει έντονη εποχικότητα. ΜεταξύΑπριλίου 2004 και Απριλίου 2005 ο αριθµόςτων εγγεγραµµένων ανέργων του νοµού µειώθη-κε κατά 18,6%.

4.8.14.3 Νοµός Λασιθίου

Τον Απρίλιο του 2005 στο νοµό Λασιθίου είχανκαταγραφεί από τον ΟΑΕ∆ 1.992 άνεργοι εκ τωνοποίων 34% άνδρες και 66% γυναίκες. Στο νοµόΛασιθίου συγκεντρώνεται το 0,4% του συνόλουτων εγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Σεσχέση µε το µέγεθος του πληθυσµού του πλήτ-τεται σχετικά ήπια από την ανεργία. Η εγγε-

γραµµένη ανεργία παρουσιάζει έντονες εποχια-κές διακυµάνσεις στο νοµό λόγω της εποχικότη-τας των τουριστικών επαγγελµάτων µε τα οποίααπασχολείται υψηλό ποσοστό κατοίκων τουνοµού. Μεταξύ Απριλίου 2004 και Απριλίου2005 ο αριθµός των εγγεγραµµένων ανέργωντου νοµού µειώθηκε κατά 23,8%.

152


∞¡∆ƒ∂™ 274 37,23% 266 35,14% 1.159 38,53% 678 34,04%°À¡∞π∫∂™ 462 62,77% 491 64,86% 1.849 61,47% 1.314 65,96%™À¡√§O 736 100,00% 757 100,00% 3.008 100,00% 1.992 100,00%

Πίνακας 58: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Λασιθίου



3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500



Γράφηµα 44: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Λασιθίου

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάσαµε τα δηµογρα-φικά κυρίως χαρακτηριστικά των εγγεγραµµένωνανέργων σε επίπεδο περιφέρειας και νοµού γιατέσσερις χρονικές στιγµές: Ιούνιος 2004,Σεπτέµβριος 2004, ∆εκέµβριος 2004 καιΑπρίλιος 2005. Κλείνοντας το κεφάλαιο θασυνοψίσουµε τα σηµαντικότερα ευρήµατα τηςανάλυσης των στοιχείων της εγγεγραµµένηςανεργίας του ΟΑΕ∆.

Τα στοιχεία της εγγεγραµµένης ανεργίας παρέ-χουν χρήσιµη πληροφόρηση για το µέγεθος τηςεγγεγραµµένης ανεργίας σε τοπικό επίπεδο.∆ενυπάρχει αυτή τη στιγµή άλλη διαθέσιµη πηγήπληροφόρησης για την ανεργία σε τοπικό επί-πεδο (επίπεδο νοµού ή και αναλυτικότερο επί-πεδο). Επίσης τα στοιχεία της εγγεγραµµένηςανεργίας επικαιροποιούνται καθηµερινά µε απο-

τέλεσµα να είναι ανά πάσα στιγµή δυνατή ηαπεικόνιση της εγγεγραµµένης ανεργίας σεδεδοµένη ηµεροµηνία. Βέβαια τα στοιχεία τηςεγγεγραµµένης ανεργίας δεν ταυτίζονται µε ταστοιχεία της ανεργίας όπως αυτή µετριέται απότην Εθνική Στατιστική Υπηρεσία και τηEUROSTAT καθότι οι υπηρεσίες αυτές χρησι-µοποιούν διαφορετική µεθοδολογία για τον ορι-σµό και τη µέτρηση της ανεργίας. Επίσης µε ταστοιχεία του ΟΑΕ∆ δεν είναι δυνατόν να υπο-λογιστεί το ποσοστό ανεργίας διότι για τον υπο-λογισµό αυτού θα πρέπει να είναι γνωστός οαριθµός των απασχολουµένων, µέγεθος τοοποίο δεν καταγράφεται από τον ΟΑΕ∆9.Ακόµα στον ΟΑΕ∆ δεν εγγράφονται υποχρεω-τικά όλοι οι άνεργοι µιας περιοχής ενώ παράλ-ληλα µπορεί να εγγραφούν και άτοµα τα οποία

153


∞¡∆ƒ∂™ 795 33,74% 842 35,10% 2.311 36,17% 1.754 34,68%°À¡∞π∫∂™ 1.561 66,26% 1.557 64,90% 4.078 63,83% 3.304 65,32%™À¡√§O 2.356 100,00% 2.399 100,00% 6.389 100,00% 5.058 100,00%

Πίνακας 59: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Pεθύµνου



7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000



Γράφηµα 45: Eγγεγραµµένη ανεργία στο νοµό Pεθύµνου

4.9 ΣYNOΨH KAI ΣYMΠEPAΣMATA

9. Το ποσοστό ανεργίας υπολογίζεται ως εξής: Άνεργοι/Εργατικό δυναµικό *100. Εργατικό δυναµικό = άνεργοι + απασχολούµενοι.

δεν πληρούν απαραίτητα τα κριτήρια µε βάση ταοποία η ΕΣΥΕ τα χαρακτηρίζει άνεργα10. Θα πρέ-πει επίσης να επισηµανθεί ότι ορισµένοι νοµοίδεν είχαν ακόµα µηχανογραφεί τον Απρίλιο του2005 (νοµοί Καστοριάς, Χίου, Σάµου, Ζακύνθου,Φωκίδας, Κεφαλονιάς, Λευκάδος καιΕυρυτανίας). Επίσης σε ορισµένους νοµούς γιατους οποίους παρέχονται στοιχεία, η µηχανο-γράφηση δεν καλύπτει πλήρως το νοµό.Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί ο νοµόςΗµαθίας για τον οποίο τα παρεχόµενα στοιχείαπροκύπτουν από τη Βέροια µόνο διότι τα στοι-χεία της Νάουσας δεν έχουν ακόµα ενταχθείστο µηχανογραφικό σύστηµα του ΟΑΕ∆.Συνεπώς τα στοιχεία που παρατίθενται στοκεφάλαιο αυτό παρέχουν σηµαντική πληροφό-ρηση για την ανεργία σε τοπικό επίπεδο αλλάγια την ερµηνεία τους θα πρέπει να ληφθούνυπόψη οι παράµετροι που προαναφέρθηκαν.

΄Οσον αφορά στο µέγεθος της εγγεγραµµένηςανεργίας και στα δηµογραφικά χαρακτηριστικάτων εγγεγραµµένων ανέργων αξίζει να υπογραµ-µίσουµε τα ακόλουθα. Το 2005 το µέγεθος τηςεγγεγραµµένης ανεργία παρουσιάζει µείωση στοσύνολο και στους περισσότερους νοµούς σεσχέση µε τα αντίστοιχα µεγέθη το 2004. Η µεί-ωση αυτή πιθανώς να οφείλεται στην υψηλότερησυµµετοχή των εγγεγραµµένων ανέργων σταπρογράµµατα ενίσχυσης της απασχολησιµότη-τας των ανέργων που παρέχει ο ΟΑΕ∆. Τα στοι-χεία της εγγεγραµµένης ανεργίας χαρακτηρίζο-νται από εποχικότητα λόγω της εποχικότηταςορισµένων επαγγελµάτων και κλάδων οικονοµι-κής δραστηριότητας και για το λόγο αυτό ησύγκριση των µηνιαίων στοιχείων εντός τουέτους θα πρέπει να λαµβάνει υπόψη της τονπαράγοντα αυτό.

Οι γυναίκες συµµετέχουν στην εγγεγραµµένηανεργία µε υψηλά ποσοστά: το 63% των ανέρ-γων είναι γυναίκες και το 37% είναι άνδρες. Ηυψηλή συµµετοχή των γυναικών στο σύνολο τωνεγγεγραµµένων ανέργων οφείλεται κυρίως στογεγονός ότι οι γυναίκες πλήττονται εντονότερα

από την ανεργία συγκριτικά µε τους άνδρες καιδευτερευόντως στην µεγαλύτερη επιθυµία τωνγυναικών να συµµετέχουν στα προγράµµατα τουΟΑΕ∆ για την οποία προαπαιτούµενο είναι ηεγγραφή στα µητρώα ανεργίας του ΟΑΕ∆.

Η πλειοψηφία των εγγεγραµµένων ανέργων είναι26-45 ετών. Οι εγγεγραµµένοι άνεργοι που είναιµικρότεροι των 25 ετών αντιστοιχούν σε ποσο-στό µικρότερο του 20% του συνόλου ενώ εκεί-νοι που είναι 56 ετών και άνω ανέρχονται στο6% περίπου του συνόλου των εγγεγραµµένωνανέργων. Σε σχέση µε τα στοιχεία του προηγού-µενου έτους παρατηρείται µία ελαφρά µείωσητης συµµετοχής των εγγεγραµµένων ανέργωνµικρής ηλικίας (µέχρι 25 ετών) και αντίστοιχηαύξηση της συµµετοχής των ατόµων µεγαλύτε-ρης ηλικίας.

Η πολυπληθέστερη οµάδα εγγεγραµµένωνανέργων σύµφωνα µε το εκπαιδευτικό επίπεδοείναι οι «απόφοιτοι λυκείου». Οι άνεργοι πουεγγράφονται στον ΟΑΕ∆ έχουν σχετικά χαµη-λότερα εκπαιδευτικά προσόντα συγκριτικά µε ταεκπαιδευτικά προσόντα του συνολικού πληθυ-σµού ανέργων όπως µετριέται από την ΕΣΥΕ.

Στους άνδρες οι επαγγελµατικές κατηγορίες πουσυγκεντρώνουν το µεγαλύτερο αριθµό εγγε-γραµµένων ανέργων είναι οι κατηγορίες: «ανειδί-κευτοι εργάτες, χειρώνακτες και µικροεπαγγελ-µατίες» και «ειδικευµένοι τεχνίτες» ενώ στιςγυναίκες οι επαγγελµατικές κατηγορίες: «υπάλ-ληλοι γραφείου» και «ανειδίκευτοι εργάτες, χει-ρώνακτες και µικροεπαγγελµατίες».∆εν παρατη-ρούνται µεταβολές στην επαγγελµατική διάρ-θρωση της εγγεγραµµένης ανεργίας µεταξύ τωνεξεταζόµενων χρονικών στιγµών αλλά ούτε καισυγκριτικά µε παλαιότερες κατανοµές.

Σχετικά µε τη διάρκεια της εγγεγραµµένης ανερ-γίας, από τα στοιχεία φαίνεται ότι η πλειοψηφίατων εγγεγραµµένων ανέργων του ΟΑΕ∆ παρα-µένουν στα µητρώα του για διάστηµα µικρότεροτου έτους. Συγκριτικά µε παλαιότερα στοιχείαπαρατηρούµε µικρή αύξηση της συµµετοχής

154

10. Τα κριτήρια µε βάση τα οποία χαρακτηρίζεται κάποιος άνεργος από την ΕΣΥΕ είναι τα εξής: να µην εργάζεται ούτε µία ώρα εβδοµαδιαί-ως, να είναι διαθέσιµος/η άµεσα για εργασία και να ψάχνει ενεργά να βρει εργασία.

των πολύ βραχυχρόνια ανέργων στο σύνολοτων εγγεγραµµένων ανέργων του ΟΑΕ∆ (εκεί-νων που δεν έχουν συµπληρώσει ένα µήναανεργίας) και αντίστοιχη µείωση της συµµετο-χής των πολύ µακροχρόνια ανέργων (εκείνωνπου έχουν υπερβεί τα δύο έτη ανεργίας).

Όσον αφορά στην κατανοµή της εγγεγραµµέ-νης ανεργίας κατά νοµό, παρατηρούµε ότι τοποσοστό συµµετοχής της Αττικής στο σύνολοτης εγγεγραµµένης ανεργίας της χώρας διαχρο-νικά µειώνεται ενώ στους περισσότερουςνοµούς παρουσιάζονται διαχρονικά µικρές µόνοδιαφοροποιήσεις στα ποσοστά συµµετοχής τωνεγγεγραµµένων ανέργων τους στο σύνολο τωνεγγεγραµµένων ανέργων της χώρας. Στουςνοµούς Άρτας, Ροδόπης, Λέσβου, Κυκλάδων καιΚερκύρας παρατηρείται αύξηση του ποσοστούσυµµετοχής των εγγεγραµµένων ανέργων τουςστο σύνολο των εγγεγραµµένων ανέργων τηςχώρας και τις τέσσερις χρονικές στιγµές πουεξετάζουµε συγκριτικά µε τις αντίστοιχες χρονι-κές στιγµές του προηγούµενου έτους. Η συµµε-τοχή ορισµένων νοµών (κυρίως νησιωτικώννοµών) αλλάζει σηµαντικά στη διάρκεια τουέτους λόγω της εποχικότητας των τουριστικώνεπαγγελµάτων.

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η σύγκριση τηςκατάταξης των νοµών σύµφωνα µε τον πληθυ-σµό τους και την εγγεγραµµένη ανεργία. Η κατά-ταξη των πέντε µεγαλύτερων από άποψη πληθυ-σµού νοµών παραµένει η ίδια και ως προς τοναριθµό των εγγεγραµµένων ανέργων. Στουςµικρότερους όµως νοµούς παρουσιάζονταιενδιαφέρουσες αποκλίσεις στην κατάταξή τουςανάλογα µε τα δυο κριτήρια. Ο νοµός Κοζάνηςγια παράδειγµα ενώ κατατάσσεται δέκατοςπέµπτος ως προς τον πληθυσµό του, σύµφωναµε τον αριθµό των εγγεγραµµένων ανέργωνκατατάσσεται έκτος και συνεπώς φαίνεται ότιπλήττεται δυσανάλογα από την ανεργία σεσχέση µε το µέγεθός του. Άλλοι νοµοί που σεσχέση µε το πληθυσµιακό τους µέγεθος έχουνσχετικά υψηλότερο αριθµό εγγεγραµµένων

ανέργων είναι οι νοµοί Ιωαννίνων, Τρικάλων,Πιερίας, Καρδίτσας, Κερκύρας, Ξάνθης, ∆ράµας,Χαλκιδικής, Ρεθύµνου, Άρτας και Πρεβέζης.Στους νοµούς αυτούς θα πρέπει να δοθεί ιδιαί-τερη έµφαση από τον ΟΑΕ∆ καθότι φαίνεται ότιαντιµετωπίζουν αναλογικά µεγαλύτερο πρόβλη-µα ανεργίας από τους υπόλοιπους νοµούς.Αντιθέτως οι νοµοί οι οποίοι σύµφωνα µε τιςδύο κατατάξεις που εξετάζουµε πλήττονταιηπιότερα από την ανεργία είναι οι νοµοίΑιτωλοακαρνανίας, Ηλείας, Φθιώτιδας,Μεσσηνίας, Χανίων, Κορινθίας, Πέλλας,Ηµαθίας11, Ροδόπης, Κυκλάδων και Λασιθίου.

155

11. Όπως αναφέρθηκε ο νοµός Ηµαθίας δεν είναι πλήρως µηχανογραφηµένος.

156

∫Eº∞§∞π√

¶EM¶TO

ANEP°IA

™TO ™YNO§O TH™ XøPA™

KAI ™TI™ ¶EPIºEPEIE™

™YMºøNA ME TA ™TOIXEIA

TH™ EPEYNA™ EP°ATIKOY

¢YNAMIKOY TH™ E™YE

5

5.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζουµε τη διάρθρωση τηςανεργίας στις περιφέρειες της χώρας αξιοποιώντας ταστοιχεία της Έρευνας Εργατικού ∆υναµικού της ΕΣΥΕ.Χρησιµοποιώντας τους δείκτες ανεργίας και µακρο-χρόνιας ανεργίας για το σύνολο του εργατικού δυνα-µικού αλλά και για επιµέρους οµάδες του εργατικούδυναµικού κάθε περιφέρειας καταγράφουµε τις δια-φοροποιήσεις που παρουσιάζονται τόσο διαστρωµα-τικά όσο και συγκριτικά µε τα δεδοµένα του 2003.

Η Έρευνα Εργατικού ∆υναµικού είναι δειγµατοληπτικήέρευνα για θέµατα απασχόλησης και ανεργίας και διε-ξάγεται µε κοινή µεθοδολογία στα κράτη – µέλη τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης κάθε τρίµηνο. Στην ΈρευναΕργατικού ∆υναµικού χρησιµοποιείται για την ανεργίαο ορισµός του ∆ιεθνούς Γραφείου Εργασίας τωνΗνωµένων Εθνών (ILO) ο οποίος έχει εξειδικευτείώστε να µην υπάρχουν περιθώρια υποκειµενικής ερµη-νείας. Σύµφωνα µε τον ορισµό αυτό άνεργο θεωρείταιτο άτοµο το οποίο δεν εργάστηκε ούτε µία ώρα τηνεβδοµάδα αναφοράς των στοιχείων, αναζητεί εργασία,αναφέρει τις συγκεκριµένες ενέργειες που έκανε γιανα βρει εργασία κατά τις τέσσερις εβδοµάδες πουπροηγούνται της εβδοµάδος αναφοράς των στοιχείωνκαι είναι άµεσα διαθέσιµο να εργαστεί την επόµενηεβδοµάδα.

Το µέγεθος του τριµηνιαίου δείγµατος ανέρχεται σε30.000 νοικοκυριά και οι ερωτήσεις αφορούν όλα ταµέλη του νοικοκυριού. Το δείγµα της έρευνας επιτρέ-πει την εξαγωγή αξιόπιστων στοιχείων για θέµατααπασχόλησης και ανεργίας σε επίπεδο περιφέρειαςαλλά όχι σε αναλυτικότερο γεωγραφικό επίπεδο.

Στη συνέχεια παρουσιάζονται αρχικά συνοπτικά ταστοιχεία της ανεργίας για το σύνολο της χώρας καιστη συνέχεια για την κάθε περιφέρεια δίνοντας έµφα-ση στη συγκριτική θέση κάθε περιφέρειας αναφορικάµε τους βασικότερους δείκτες ανεργίας. Στο παράρτη-µα του κεφαλαίου περιλαµβάνονται αναλυτικοί πίνακεςµε τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού ∆υναµικού γιατην ανεργία στο σύνολο της χώρας και στις περιφέ-ρειες.

158

ANEP°IA ™TO

™YNO§O TH™

XøPA™ KAI ™TI™

¶EPIºEPEIE™

™YMºøNA ME TA

™TOIXEIA TH™

EPEYNA™ EP°ATIKOY

¢YNAMIKOY TH™

E™YE

5.2 ∆ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Το δεύτερο τρίµηνο του 2004 σύµφωνα µε ταστοιχεία της Έρευνας Εργατικού ∆υναµικού, οαριθµός των ανέργων στο σύνολο της χώραςανερχόταν σε 491.567 άτοµα εκ των οποίων277.509 άτοµα ήταν µακροχρόνια άνεργοιδηλαδή η διάρκεια της ανεργίας τους υπερέβαι-νε τους δώδεκα µήνες. Το συνολικό ποσοστόανεργίας το 2004 ανέρχεται σε 10,4% και τοποσοστό µακροχρόνιας ανεργίας σε 56,5%. Ταποσοστά ανεργίας και µακροχρόνιας ανεργίαςτο 2003 ήταν 9,1% και 58,3% αντίστοιχα.

Η ανεργία πλήττει πολύ σοβαρότερα τις γυναί-κες οι οποίες το 2004 αποτελούσαν το 50,3%του πληθυσµού εργάσιµης ηλικίας, το 40,9% τουεργατικού δυναµικού, το 38,3% των απασχολου-µένων, το 63,1% των ανέργων και το 68,2% τωνµακροχρόνια ανέργων. Το ποσοστό ανεργίας γιατους άνδρες ανέρχεται σε 6,5% και για τις γυναί-κες σε 16%. Το ποσοστό µακροχρόνιας ανεργίαςανέρχεται σε 48,7% για τους άνδρες και σε 61%για τις γυναίκες.

Η ανεργία πλήττει ιδιαιτέρως άνισα τις διάφορεςηλικιακές οµάδες. Για το σύνολο του εργατικούδυναµικού ηλικίας 15-19 ετών, το ποσοστό ανερ-γίας ανέρχεται σε 34% ενώ για τα άτοµα ηλικίας20-24 ετών ανέρχεται σε 25,2%. Για το εργατικόδυναµικό 25-29 ετών είναι 15,6%, για την οµάδα30-44 ετών ανέρχεται σε 8,9% ενώ για τα άτοµα45-64 ετών είναι 5%. Οι διαφορές µεταξύ τωνποσοστών ανεργίας των διαφόρων ηλικιακώνοµάδων είναι ακόµα µεγαλύτερες στην περίπτω-ση των γυναικών και κυµαίνονται µεταξύ 45,5%για το εργατικό δυναµικό 15-19 ετών και 7,8% γιατο εργατικό δυναµικό άνω των 45-64 ετών.

5.3 ΑΝΕΡΓΙΑ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

Οι περιφερειακές διαφορές των ποσοστώνανεργίας είναι αρκετά υψηλές το 2004 όπως καιτο 2003. Το 2004 κυµαίνονται µεταξύ του 16,8%που παρουσιάζεται στη ∆υτική Μακεδονία καιτου 6,1% που παρουσιάζεται στην Κρήτη. Οιπεριφέρειες που χαρακτηρίζονται από υψηλότε-ρο του µέσου όρου ποσοστό ανεργίας το 2004είναι οι περιφέρειες ∆υτικής Μακεδονίας,Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ΚεντρικήςΜακεδονίας, Ηπείρου, ∆υτικής Ελλάδος καιΣτερεάς Ελλάδος. Οι περιφέρειες που χαρακτη-ρίζονται από χαµηλότερο του µέσου όρουποσοστό ανεργίας είναι οι περιφέρειες Αττικής,Πελοποννήσου, Βορείου Αιγαίου, ΝοτίουΑιγαίου και Κρήτης ενώ στις περιφέρειεςΘεσσαλίας και Ιονίων Νήσων το ποσοστό ανερ-γίας είναι περίπου ίσο µε το ποσοστό ανεργίαςγια το σύνολο της χώρας.

159

160


∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 374.960 34.487 13,4% 7,3% 21,5% 60,1%∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 1.246.242 95.898 11,9% 7,1% 18,9% 56,8%¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 183.259 19.993 16,8% 10,8% 25,9% 71,0%◊ÂÈÚÔ˜ 212.977 16.512 11,8% 7,8% 17,8% 65,6%£ÂÛÛ·Ï›· 464.942 32.275 10,2% 5,9% 16,3% 70,3%πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 137.273 10.052 10,6% 8,0% 14,6% 21,5%¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 465.138 36.025 12,3% 7,1% 20,7% 64,0%™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 355.579 28.948 12,6% 8,4% 19,8% 61,1%∞ÙÙÈÎ‹ 2.623.159 160.879 9,1% 6,0% 13,3% 53,0%¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 369.775 22.062 8,7% 4,8% 14,7% 64,5%µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 119.946 6.960 9,4% 3,6% 19,7% 49,8%¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 193.226 11.308 8,6% 6,2% 12,8% 26,0%∫Ú‹ÙË 380.404 16.168 6,1% 4,3% 8,7% 36,0%™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 7.126.878 491.567 10,4% 6,5% 16,0% 56,5%

Πίνακας 1: Στοιχεία ανεργίας για τις περιφέρειες (15-64 ετών)

¶ÏËı˘ÛÌfi˜ AÚÈıÌfi˜ ™˘ÓÔÏÈÎfi ¶ÔÛÔÛÙfi ¶ÔÛÔÛÙfi ¶ÔÛÔÛÙfiÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÔÛÔÛÙfi ·ÓÂÚÁ›·˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ·˜

ËÏÈÎ›·˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ ·Ó‰ÚÒÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ

·Ó¤ÚÁˆÓ


∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 6 4 2 5 2 7∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 2 2 5 7 6 8¢˘ÙÈÎ‹ ª·ÎÂ‰ÔÓ›· 11 8 1 1 1 1◊ÂÈÚÔ˜ 9 9 6 4 7 3£ÂÛÛ·Ï›· 4 5 8 10 8 2πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 12 12 7 3 10 13¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· 3 3 4 6 3 5™ÙÂÚÂ¿ ∂ÏÏ¿‰· 8 6 3 2 4 6∞ÙÙÈÎ‹ 1 1 10 9 11 9¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 7 7 11 11 9 4µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 13 13 9 13 5 10¡fiÙÈÔ ∞ÈÁ·›Ô 10 11 12 8 12 12∫Ú‹ÙË 5 10 13 12 13 11

Πίνακας 2: Kατάταξη των περιφερειών µε βάση τα στοιχεία της ανεργίας για το 2004

K·Ù¿Ù·ÍË K·Ù¿Ù·ÍË K·Ù¿Ù·ÍË K·Ù¿Ù·ÍË K·Ù¿Ù·ÍË K·Ù¿Ù·ÍËÛ‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ

ÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙÔ Û˘ÓÔÏÈÎfi ÙÔ ÔÛÔÛÙfi ÙÔ ÔÛÔÛÙfi ÙÔ ÔÛÔÛÙfiÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ÙˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ ÔÛÔÛÙfi ·ÓÂÚÁ›·˜ ÙˆÓ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÙˆÓ Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ·˜

ËÏÈÎ›·˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ ·Ó‰ÚÒÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔÛ‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ

·Ó¤ÚÁˆÓ

5.3.1 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

Η περιφέρεια της Ανατολική Μακεδονίας καιΘράκης είναι η έκτη περιφέρεια σε µέγεθος πλη-θυσµού εργάσιµης ηλικίας και τέταρτη σε αριθµόανέργων ενώ σύµφωνα µε τα στοιχεία του 2003κατατασσόταν πέµπτη ως προς τον αριθµό τωνανέργων. Σύµφωνα µε το ποσοστό ανεργίας τωνανδρών (7,3%) κατατάσσεται πέµπτη (δέκατη µετα στοιχεία του 20031) ενώ σύµφωνα µε το ποσο-στό ανεργίας των γυναικών (21,5%) δεύτερη(έβδοµη µε τα στοιχεία του 2003). Το ποσοστόµακροχρόνιας ανεργίας στο σύνολο των ανέρ-γων της περιφέρειας (60,1%) την κατατάσσει στηνέβδοµη θέση. Στην περιφέρεια αυτή το ποσοστόανεργίας των ανδρών και των γυναικών είναι υψη-λότερα των µέσων ποσοστών ανεργίας ανδρώνκαι γυναικών. Το ίδιο παρατηρείται και για ταποσοστά µακροχρόνιας ανεργίας ανδρών καιγυναικών όπως επίσης και για τα ποσοστά ανερ-γίας των ατόµων 20-24 ετών αλλά και των ατό-µων 45-64 ετών. Συνεπώς σε σχέση µε το σύνο-λο της χώρας η περιφέρεια ΑνατολικήςΜακεδονίας και Θράκης πλήττεται εντονότερααπό την ανεργία και µάλιστα η θέση της σε σχέσηµε τον προηγούµενο χρόνο έχει χειροτερεύσει.

5.3.2 Κεντρική Μακεδονία

Η δεύτερη σε µέγεθος πληθυσµού περιφέρειατης χώρας κατατάσσεται δεύτερη και σύµφωναµε τον αριθµό των ανέργων της (όπως ίσχυε καιµε τα στοιχεία του 2003). Έχει το έβδοµο υψη-λότερο ποσοστό ανεργίας για τους άνδρες(7,1%) και το έκτο υψηλότερο ποσοστό ανεργίαςγια τις γυναίκες (18,9%). Κατατάσσεται όγδοησύµφωνα µε το ποσοστό µακροχρόνιας ανερ-γίας στο σύνολο των ανέργων της περιφέρειας(56,8%). Στην περιφέρεια αυτή το ποσοστόανεργίας των ανδρών και των γυναικών είναιυψηλότερα των µέσων ποσοστών ανεργίαςανδρών και γυναικών. Το ποσοστό µακροχρό-νιας ανεργίας των ανδρών είναι υψηλότερο του

µέσου όρου της χώρας ενώ το ποσοστό µακρο-χρόνιας ανεργίας των γυναικών είναι χαµηλότε-ρο του αντίστοιχου ποσοστού για το σύνολοτης χώρας. Το ποσοστό ανεργίας των ατόµων20-24 ετών είναι υψηλότερο του µέσου όρουενώ το ποσοστό ανεργίας των ατόµων 45-64ετών είναι περίπου όσο και το µέσο ποσοστόανεργίας για την οµάδα αυτή. Η κατάσταση πουεπικρατεί στην περιφέρεια ΚεντρικήςΜακεδονίας όσον αφορά στο µέγεθος τηςανεργίας είναι αρκετά δυσµενέστερη συγκριτικάµε το µέσο όρο της χώρας.

5.3.3 ∆υτική Μακεδονία

Η περιφέρεια ∆υτικής Μακεδονίας είναι η ενδέ-κατη περιφέρεια σε µέγεθος πληθυσµού εργάσι-µης ηλικίας και η όγδοη περιφέρεια σε αριθµόανέργων. Έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίαςαπό όλες τις περιφέρειες στους άνδρες (10,8%)και στις γυναίκες ( 25,9%) καθώς και το υψηλό-τερο ποσοστό µακροχρόνιας ανεργίας τηςχώρας (71,0%). Σύµφωνα µε όλους τους δείκτεςανεργίας (ανά φύλο, ηλικιακή οµάδα και διάρκειαανεργίας) παρουσιάζει σηµαντικά χειρότερηκατάσταση από το µέσο όρο της χώρας.Συνεπώς η περιφέρεια ∆υτικής Μακεδονίας εξα-κολουθεί να πλήττεται εντονότερα από τηνανεργία συγκριτικά µε τις υπόλοιπες περιφέρειες.

5.3.4 Ήπειρος

Η Ήπειρος κατατάσσεται ένατη τόσο ως προςτον πληθυσµό εργάσιµης ηλικίας όσο και ωςπρος τον αριθµό των εγγεγραµµένων ανέργων.Το 2004 είχε το τέταρτο υψηλότερο ποσοστόανεργίας για τους άνδρες (7,8%), το έβδοµουψηλότερο για τις γυναίκες (17,8%) και το έκτουψηλότερο στη χώρα για το σύνολο των ανέρ-γων (11,8%). Είχε επίσης το τρίτο υψηλότεροποσοστό µακροχρόνιας ανεργίας στο σύνολοτων ανέργων (65,6%). Το ποσοστό ανεργίας τωνανδρών και των γυναικών είναι υψηλότερα του

161

1. Ανάλογα στοιχεία για το 2003 παρουσιάζονται περιέχονται στο: Καµινιώτη Ο., (2004), «Ανεργία στο σύνολο της χώρας και στις περιφέρειεςσύµφωνα µε τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού ∆υναµικού της ΕΣΥΕ», Επετηρίδα Αγοράς Εργασίας Περιφέρειες και Νοµοί 2004,Κεφάλαιο 7, σελ. 174-207, Αθήνα: Παρατηρητήριο Απασχόλησης Ερευνητική – Πληροφορική Α.Ε..

µέσου όρου της χώρας. Το ίδιο ισχύει και για ταποσοστά µακροχρόνιας ανεργίας ανδρών καιγυναικών. Επίσης στην περιφέρεια Ηπείρου τόσοτο ποσοστό ανεργίας των ατόµων 20-24 ετώνόσο και το ποσοστό ανεργίας των ατόµων 45-64 ετών είναι υψηλότερα των αντίστοιχων ποσο-στών για το σύνολο της χώρας. Συνεπώς πλήτ-τεται εντονότερα από την ανεργία συγκριτικά µετο µέσο όρο της χώρας.

5.3.5 Θεσσαλία

Η Θεσσαλία κατατάσσεται τέταρτη σύµφωνα µετον πληθυσµό εργάσιµης ηλικίας και πέµπτησύµφωνα µε τον αριθµό των ανέργων το 2004(ενώ κατατασσόταν τρίτη σύµφωνα µε τον αριθ-µό των ανέργων το 2003). Το 2004 αντιµετώπι-σε το δέκατο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας γιατους άνδρες (5,9%) και το όγδοο υψηλότεροποσοστό ανεργίας για τις γυναίκες (16,3%) ενώστο σύνολο των ανέργων της περιφέρειας είχετο όγδοο υψηλότερο ποσοστό (10,2%).Αντιµετώπισε επίσης το δεύτερο υψηλότεροποσοστό µακροχρόνιας ανεργίας για το σύνολοτων ανέργων της περιφέρειας (70,3%). Το ποσο-στό ανεργίας των ανδρών είναι χαµηλότερο τουµέσου όρου της χώρας ενώ το ποσοστό ανερ-γίας των γυναικών είναι όσο περίπου και τοποσοστό ανεργίας των γυναικών στο σύνολοτης χώρας. Τα ποσοστά µακροχρόνιας ανεργίαςείναι υψηλότερα των αντίστοιχων ποσοστών γιατο σύνολο της χώρας. Για την ηλικιακή οµάδατων ατόµων 20-24 ετών αντιµετωπίζει υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά ενώ για τα άτοµα45-64 ετών το ποσοστό ανεργίας είναι σχεδόνίσο του αντίστοιχου ποσοστού για το σύνολοτης χώρας. Συνεπώς το µεγαλύτερο πρόβληµατης περιφέρειας Θεσσαλίας είναι το πρόβληµατης διάρκειας της ανεργίας.

5.3.6 Ιόνια Νησιά

Τα αποτελέσµατα της Έρευνας Εργατικού∆υναµικού για το 2004 κατατάσσουν την περι-

φέρεια των Ιονίων Νήσων στη δωδέκατη θέσητόσο ως προς τον πληθυσµό εργάσιµης ηλικίαςόσο και ως προς τον αριθµό των ανέργων. Στοσύνολο των ανέργων της αντιµετώπισε το έβδο-µο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (10,6%) ενώτο 2003 αντιµετώπισε το πέµπτο υψηλότεροποσοστό. Η κατάσταση όµως είναι πολύ διαφο-ρετική για τα δύο φύλα. Οι άνδρες αντιµετώπι-σαν το τρίτο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας(8,0%) και οι γυναίκες το δέκατο υψηλότεροποσοστό ανεργίας (14,6%). Στην περιφέρειαΙονίων Νήσων παρουσιάζεται το χαµηλότεροποσοστό µακροχρόνιας ανεργίας το 2004(21,5%) το οποίο είναι µάλιστα σηµαντικά χαµη-λότερο του αντίστοιχου ποσοστού για το 2003(38,1%). Το ποσοστό ανεργίας των ανδρών είναιυψηλότερο του µέσου όρου της χώρας ενώ τοποσοστό ανεργίας των γυναικών είναι χαµηλότε-ρο του µέσου όρου της χώρας. Τα ποσοστάµακροχρόνιας ανεργίας ανδρών και γυναικώνείναι χαµηλότερα των αντίστοιχων ποσοστώνγια το σύνολο της χώρας. Για την ηλικιακή οµάδα20-24 ετών το ποσοστό ανεργίας είναι χαµηλό-τερο του µέσου όρου της χώρας ενώ για τηνηλικιακή οµάδα 45-64 ετών το ποσοστό ανερ-γίας είναι υψηλότερο του µέσου όρου τηςχώρας. Συνεπώς η περιφέρεια Ιονίων Νήσωνβρίσκεται σε ευνοϊκή θέση συγκριτικά µε τιςυπόλοιπες περιφέρειες όσον αφορά τη µακρο-χρόνια ανεργία αλλά ορισµένες οµάδες όπως οιάνδρες και τα άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας πλήτ-τονται συγκριτικά εντονότερα από την ανεργίασε σχέση µε το µέσο όρο της χώρας.

5.3.7 ∆υτική Ελλάδα

Η ∆υτική Ελλάδα είναι µία από τις τέσσεριςπεριφέρειες2 στις οποίες το ποσοστό ανεργίαςαυξήθηκε περισσότερο από δύο ποσοστιαίεςµονάδες µεταξύ 2003 και 2004. Το 2004 ήταν ητρίτη περιφέρεια σε µέγεθος πληθυσµού εργά-σιµης ηλικίας και σε αριθµό ανέργων.Αντιµετώπισε το τέταρτο υψηλότερο ποσοστόανεργίας για το σύνολο των ανέργων (12,3%), το

162

2. Οι άλλες τρεις είναι η περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος και η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

έκτο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας για τουςάνδρες (7,1%) και το τρίτο υψηλότερο ποσοστόανεργίας για τις γυναίκες (20,7%). Όσον αφοράτο ποσοστό µακροχρόνιας ανεργίας στο σύνο-λο των ανέργων, η περιφέρεια ∆υτικής Ελλάδοςκατατάσσεται στην πέµπτη θέση µεταξύ τωνπεριφερειών (64,0%) ενώ το 2003 είχε το υψη-λότερο ποσοστό µακροχρόνιας ανεργίας. Ταποσοστά ανεργίας ανδρών και γυναικών είναιυψηλότερα του µέσου όρου της χώρας. Το ίδιοισχύει και για τα ποσοστά µακροχρόνιας ανερ-γίας ανδρών και γυναικών. Για την ηλικιακή οµάδα20-24 ετών το ποσοστό ανεργίας είναι υψηλότε-ρο του µέσου όρου της χώρας ενώ για την ηλι-κιακή οµάδα 45-64 ετών το ποσοστό ανεργίαςείναι περίπου ίσο του αντίστοιχου ποσοστό γιατο σύνολο της χώρας. Γενικά πλήττεται εντονό-τερα από την ανεργία συγκριτικά µε το µέσοόρο της χώρας.

5.3.8 Στερεά Ελλάδα

Η Στερεά Ελλάδα είναι η όγδοη περιφέρεια σεµέγεθος πληθυσµού εργάσιµης ηλικίας και ηέκτη περιφέρεια σε αριθµό ανέργων (ήταν έβδο-µη σύµφωνα µε τον αριθµό των ανέργων το2003). Οι άνδρες το 2004 αντιµετώπισαν τοδεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (8,4%)ενώ οι γυναίκες αντιµετώπισαν το τέταρτο υψη-λότερο ποσοστό ανεργίας (19,8%). Σύµφωνα µετο συνολικό ποσοστό ανεργίας η περιφέρειαΣτερεάς Ελλάδος κατατάσσεται στην τρίτη θέση(12,6%) ενώ σύµφωνα µε το ποσοστό µακρο-χρόνιας ανεργίας κατατάσσεται στην έκτη θέση(61,1%). Και οι άνδρες και οι γυναίκες της περι-φέρειας αντιµετωπίζουν υψηλότερα του µέσουόρου ποσοστά ανεργίας. Το ίδιο ισχύει και για ταποσοστά µακροχρόνιας ανεργίας. Το ποσοστόανεργίας των ατόµων 20-24 ετών είναι υψηλότε-ρο του αντίστοιχου ποσοστού για το σύνολοτης χώρας ενώ το ποσοστό ανεργίας των ατό-µων 45-64 ετών ισούται περίπου µε το µέσοποσοστό της οµάδος αυτής. Γενικά η περιφέρειαΣτερεάς Ελλάδος πλήττεται εντονότερα από τηνανεργία συγκριτικά µε το µέσο όρο της χώρας.

5.3.9 Αττική

Η Αττική κατατάσσεται πρώτη τόσο πρώτητόσο ως προς το µέγεθος του πληθυσµού εργά-σιµης ηλικίας όσο και ως προς τον αριθµό τωνανέργων της. Τα ποσοστά ανεργίας της είναιχαµηλότερα από το µέσο όρο της χώρας. Στοσύνολο των ανέργων κατατάσσεται δέκατη ωςπρος το ποσοστό ανεργίας (9,1%), στουςάνδρες ένατη (6,0%) ενώ στις γυναίκες ενδέκα-τη (13,3%). Το ποσοστό µακροχρόνιας ανεργίαςστο σύνολο των ανέργων την κατατάσσει στηνένατη θέση (53,0%). Η θέση της περιφέρειαςείναι βελτιωµένη το 2004 συγκριτικά µε το 2003.Συγκριτικά µε το µέσο όρο της χώρας πλήττεταιηπιότερα από την ανεργία.

5.3.10 Πελοπόννησος

Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού∆υναµικού του 2004 η περιφέρειαΠελοποννήσου είναι η έβδοµη περιφέρεια σεµέγεθος πληθυσµού εργάσιµης ηλικίας και σεαριθµό ανέργων (ήταν έκτη ως προς τον αριθµότων ανέργων το 2003). Στο σύνολο των ανέργωναντιµετωπίζει το ενδέκατο υψηλότερο ποσοστόανεργίας (8,7%), στους άνδρες επίσης το ενδέ-κατο υψηλότερο ποσοστό (4,8%) και στις γυναί-κες το ένατο υψηλότερο ποσοστό (14,7%).Σύµφωνα µε το ποσοστό µακροχρόνιας ανερ-γίας στο σύνολο των ανέργων κατατάσσεταιστην τέταρτη θέση (64,5%). Τα ποσοστά ανερ-γίας ανδρών και γυναικών είναι χαµηλότερα τουµέσου όρου της χώρας. Αντιθέτως τα ποσοστάµακροχρόνιας ανεργίας ανδρών και γυναικώνείναι υψηλότερα των αντιστοίχων ποσοστών γιατο σύνολο της χώρας. Η περιφέρειαΠελοποννήσου αντιµετωπίζει υψηλότερα τουµέσου όρου ποσοστά ανεργίας για την ηλικιακήοµάδα 20-24 ετών ενώ αντιµετωπίζει χαµηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά για την ηλικιακήοµάδα 45-64 ετών. Συνεπώς η περιφέρειαΠελοποννήσου πλήττεται σχετικά ηπιότερα απότην ανεργία συγκριτικά µε το µέσο όρο τηςχώρας αλλά αντιµετωπίζει εντονότερο πρόβλη-µα µακροχρόνιας ανεργίας συγκριτικά µε τιςπερισσότερες περιφέρειες της χώρας.

163

5.3.11 Βόρειο Αιγαίο

Η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου είναι η µικρότερηπεριφέρεια όσον αφορά τον πληθυσµό εργάσι-µης ηλικίας και έχει και το µικρότερο αριθµόανέργων από όλες τις περιφέρειες. Στο σύνολοτων ανέργων το 2004 αντιµετώπιζε το ένατουψηλότερο ποσοστό ανεργίας (9,4%), στουςάνδρες (3,6%) -το χαµηλότερο ποσοστό ανερ-γίας όλων των περιφερειών- και στις γυναίκες(19,7%) το πέµπτο υψηλότερο ποσοστό ανερ-γίας. Σύµφωνα µε το ποσοστό µακροχρόνιαςανεργίας στο σύνολο των ανέργων κατατάσσε-ται στη δέκατη θέση (49,8%). Οι άνδρες τηςπεριφέρειας αντιµετωπίζουν χαµηλότερο τουµέσου όρου ποσοστό ανεργίας ενώ οι γυναίκεςτης περιφέρειας αντιµετωπίζουν υψηλότερο τουµέσου όρου ποσοστό ανεργίας. Τα ποσοστάµακροχρόνιας ανεργίας ανδρών και γυναικώνείναι χαµηλότερα των αντίστοιχων ποσοστώνγια το σύνολο της χώρας. Και τα άτοµα 20-24ετών και τα άτοµα 45-64 ετών αντιµετωπίζουνχαµηλότερα ποσοστά ανεργίας από τα αντίστοι-χα ποσοστά για το σύνολο της χώρας. Η περι-φέρεια Βορείου Αιγαίου σύµφωνα µε τουςπερισσότερους δείκτες ανεργίας πλήττεται ηπιό-τερα από την ανεργία συγκριτικά µε το µέσοόρο της χώρας. Εξαίρεση αποτελούν οι γυναίκεςοι οποίες πλήττονται εντονότερα από το µέσοόρο.

5.3.12 Νότιο Αιγαίο

Η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι η µόνη περι-φέρεια στην οποία σηµειώθηκε µείωση στοποσοστό ανεργίας µεταξύ 2003 και 2004.Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού∆υναµικού της ΕΣΥΕ για το 2004, το ΝότιοΑιγαίο κατατάσσεται στη δέκατη θέση µεταξύτων δεκατριών περιφερειών αναφορικά µε τοµέγεθος του πληθυσµού εργάσιµης ηλικίας καιενδέκατη σύµφωνα µε τον αριθµό των ανέργων.Κατατάσσεται δωδέκατη όσον αφορά στοποσοστό ανεργίας για το σύνολο των ανέργων(8,6%), όγδοη ως προς το ποσοστό ανεργίαςτων ανδρών (3,6%) και δωδέκατη ως προς το

ποσοστό ανεργίας των γυναικών (12,8%).Σύµφωνα µε το ποσοστό µακροχρόνιας ανερ-γίας κατατάσσεται στη δωδέκατη θέση (26%).Το ποσοστό ανεργίας των ανδρών είναι περίπουόσο το ποσοστό ανεργίας για το σύνολο τηςχώρας ενώ το ποσοστό ανεργίας των γυναικώνείναι χαµηλότερο του µέσου όρου της χώρας.Τα άτοµα 20-24 ετών αντιµετωπίζουν χαµηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας ενώ ταάτοµα 45-64 ετών αντιµετωπίζουν ποσοστάανεργίας κοντά στο µέσο όρο της χώρας γιααυτή την ηλικιακή οµάδα. Γενικά η περιφέρειαΝοτίου Αιγαίου πλήττεται ηπιότερα από τηνανεργία συγκριτικά µε τις περισσότερες περιφέ-ρειες της χώρας.

5.3.13 Κρήτη

Η περιφέρεια Κρήτης είναι η πέµπτη σε µέγεθοςπληθυσµού περιφέρεια της χώρας και η δέκατησε αριθµό ανέργων. Έχει τα χαµηλότερα ποσο-στά ανεργίας για το σύνολο των ανέργων (6,1%)και για τις γυναίκες (8,7%) ενώ για τους άνδρεςέχει το δωδέκατο υψηλότερο ποσοστό (4,3%).Αντιµετωπίζει επίσης ένα από τα χαµηλότεραποσοστά µακροχρόνιας ανεργίας στο σύνολοτων ανέργων (36%). Σύµφωνα µε όλους τουςδείκτες ανεργίας βρίσκεται σε ευνοϊκή θέσησυγκριτικά µε το µέσο όρο της χώρας.

5.4 ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στην ενότητα αυτή παρουσιάσαµε τα στοιχείατης ΕΣΥΕ για την ανεργία στις περιφέρειες τηςχώρας. Συνοψίζοντας τα συµπεράσµατα αυτάαξίζει να σηµειώσουµε τα εξής:

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας γιατην οµάδα των ανδρών είναι οι περιφέρειεςΑνατολικής Μακεδονίας και Θράκης,Κεντρικής Μακεδονίας, ∆υτικής Μακεδονίας,Ηπείρου, Ιονίων Νήσων,∆υτικής Ελλάδος καιΣτερεάς Ελλάδος.

164

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν χαµηλό-τερα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας γιατην οµάδα των ανδρών είναι οι περιφέρειεςΘεσσαλίας, Αττικής, Πελοποννήσου, ΒορείουΑιγαίου και Κρήτης.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά µακροχρόνιαςανεργίας για την οµάδα των ανδρών είναι οιπεριφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας καιΘράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, ∆υτικήςΜακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, ∆υτικήςΕλλάδος, Στερεάς Ελλάδος καιΠελοποννήσου.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν χαµηλό-τερα του µέσου όρου ποσοστά µακροχρό-νιας ανεργίας για την οµάδα των ανδρώνείναι οι περιφέρειες Ιονίων Νήσων, Αττικής,Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά συµµετοχήςστο εργατικό δυναµικό για την οµάδα τωνανδρών είναι οι περιφέρειες Θεσσαλίας,Ιονίων Νήσων, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν χαµηλό-τερα του µέσου όρου ποσοστά συµµετοχήςστο εργατικό δυναµικό για την οµάδα τωνανδρών είναι οι περιφέρειες ΚεντρικήςΜακεδονίας, ∆υτικής Μακεδονίας, Ηπείρου,∆υτικής Ελλάδος και Βορείου Αιγαίου.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας γιατην οµάδα των γυναικών είναι οι περιφέρειεςΑνατολικής Μακεδονίας και Θράκης,Κεντρικής Μακεδονίας, ∆υτικής Μακεδονίας,Ηπείρου,∆υτικής Ελλάδος, Στερεάς Ελλάδοςκαι Βορείου Αιγαίου.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν χαµηλό-τερα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας γιατην οµάδα των γυναικών είναι οι περιφέρειεςΙονίων Νήσων, Αττικής, Πελοποννήσου,Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά µακροχρόνιαςανεργίας για την οµάδα των γυναικών είναι οι

περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας καιΘράκης, Ηπείρου, Θεσσαλίας, ∆υτικήςΕλλάδος, Στερεάς Ελλάδος καιΠελοποννήσου.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν χαµηλό-τερα του µέσου όρου ποσοστά µακροχρό-νιας ανεργίας για την οµάδα των γυναικώνείναι οι περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας,Ιονίων Νήσων, Αττικής, Βορείου Αιγαίου,Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά συµµετοχήςστο εργατικό δυναµικό για την οµάδα τωνγυναικών είναι οι περιφέρειες ΑνατολικήςΜακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου,Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων, Αττικής καιΚρήτης.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν χαµηλό-τερα του µέσου όρου ποσοστά συµµετοχήςστο εργατικό δυναµικό για την οµάδα τωνγυναικών είναι οι περιφέρειες ΚεντρικήςΜακεδονίας, ∆υτικής Μακεδονίας, ∆υτικήςΕλλάδος, Στερεάς Ελλάδος, Βορείου Αιγαίουκαι Νοτίου Αιγαίου.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας γιατην οµάδα των ατόµων 20-24 ετών είναι οιπεριφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας καιΘράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, ∆υτικήςΜακεδονίας, Ηπείρου, ∆υτικής Ελλάδος,Στερεάς Ελλάδος και Πελοποννήσου.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν χαµηλό-τερα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας γιατην οµάδα των ατόµων 20-24 ετών είναι οιπεριφέρειες Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων,Αττικής, Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου καιΚρήτης.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν υψηλότε-ρα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας γιατην οµάδα των ατόµων 45-64 ετών είναι οιπεριφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας καιΘράκης, ∆υτικής Μακεδονίας, Ηπείρου καιΙονίων Νήσων.

• Οι περιφέρειες που αντιµετωπίζουν χαµηλό-

165

τερα του µέσου όρου ποσοστά ανεργίας γιατην οµάδα των ατόµων 45-64 ετών είναι οιπεριφέρειες Πελοποννήσου, Βορείου Αιγαίουκαι Κρήτης.

• Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε περισσότε-ρο από δύο ποσοστιαίες µονάδες µεταξύ2003 και 2004 στις περιφέρειες Ανατολικής

Μακεδονίας και Θράκης, ∆υτικής Ελλάδος,Στερεάς Ελλάδος και Βορείου Αιγαίου.

• Το ποσοστό ανεργίας µειώθηκε µεταξύ 2003και 2004 µόνο στην περιφέρεια ΝοτίουΑιγαίου.

166

∫Eº∞§∞π√

EKTO

¢IEPEYNH™H TH™ Y¶AP•H™

OIKONOMIKH™ ™Y°K§I™H™

META•Y TøN NOMøN

KAI TøN ¶EPIºEPEIøN

TH™ E§§A¢A™

THN ¶EPIO¢O 1970 - 2002

6

6.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η µείωση των οικονοµικών ανισοτήτων µεταξύ τωνπεριφερειών µιας χώρας αποτελεί πρωταρχικό στόχοτης εκάστοτε κυβέρνησης και της άσκησης οικονοµι-κής και κοινωνικής πολιτικής. Η µείωση των οικονοµι-κών ανισοτήτων µεταξύ των περιφερειών δεν είναιαυτονόητο ότι µπορεί να αµβλυνθεί χωρίς την άσκησηκατάλληλης οικονοµικής πολιτικής. Η οικονοµική µεγέ-θυνση µιας χώρας µπορεί να υπάρξει είτε µε µείωσηείτε µε διεύρυνση των οικονοµικών ανισοτήτων. Ηάµβλυνση των οικονοµικών ανισοτήτων µεταξύ περι-φερειών µπορεί να επιτευχθεί, είτε ανακατανέµονταςτο εισόδηµα από κάποιες περιφέρειες προς κάποιεςάλλες περιφέρειες, είτε αυξάνοντας το συνολικό εισό-δηµα της χώρας, δίνοντας όµως τη δυνατότητα στιςφτωχότερες χώρες να αυξήσουν το εισόδηµά τουςγρηγορότερα και περισσότερο απ΄ ότι οι πλούσιεςχώρες. Ως εκ τούτου η έννοια της µείωσης των οικο-νοµικών ανισοτήτων σε µεγάλο βαθµό σηµαίνει ότι τοεισόδηµα των φτωχότερων περιφερειών πλησιάζει τοεισόδηµα των πλουσιότερων περιφερειών, δηλαδή ότιοι περιφέρειες συγκλίνουν µεταξύ τους ως προς τοεισόδηµα.

Στην περίπτωση δε που έχει υπάρξει σηµαντική εισ-ροή πόρων από εξωγενείς παράγοντες, όπως γιαπαράδειγµα εισροή κοινοτικών κονδυλίων, είναι ενδια-φέρον να δει κανείς ποιες περιφέρειες απορρόφησαντο µεγαλύτερο ποσό αυτών των κονδυλίων και πωςτελικά επηρεάστηκαν αυτές οι περιφερειακές οικονο-µικές ανισότητες.

Στο προηγούµενο τεύχος αυτής της Επετηρίδας1 διε-ρευνήσαµε τη σύγκλιση των νοµών και των περιφερει-ών της Ελλάδας για την περίοδο 1988 – 2001. Στα πλαί-σια της παρούσας έκδοσης θα διερευνήσουµε εκ νέουτην ύπαρξη οικονοµικής σύγκλισης µεταξύ των περι-φερειών και των νοµών της Ελλάδας, τόσο για τηνπερίοδο 1970 – 2002, όσο και για τις υποπεριόδους:α) 1970 – 1981, 1981 – 2002, β) 1970 – 1990, 1990 – 2002.Η ανάγκη διαχωρισµού αυτής της περιόδου σε υπο-περιόδους προέκυψε από το γεγονός ότι τα τελευταίαείκοσι χρόνια η χώρα µας δέχεται σηµαντικές οικονο-

168

¢IEPEYNH™H

TH™ Y¶AP•H™

OIKONOMIKH™

™Y°K§I™H™ META•Y

TøN NOMøN KAI

TøN ¶EPIºEPEIøN

TH™ E§§A¢A™

THN ¶EPIO¢O

1970 - 2002

1. Επετηρίδα Αγοράς Εργασίας. Περιφέρειες και Νοµοί, 2004, κεφάλαιο 8,σελ. 210 – 219.

µικές εισροές από το εξωτερικό είτε λόγω τηςένταξής της στην ΕΟΚ (1981), είτε λόγω τωνΚοινοτικών Πλαισίων Στήριξης που απορρέουναπό την ένταξη της Ελλάδας στην ΕυρωπαϊκήΈνωση (1990 µέχρι σήµερα έχουν υπάρξει τρίακοινοτικά πλαίσια στήριξης). Το ερώτηµα πουτίθεται είναι όχι µόνο αν έχει υπάρξει ή όχι οικο-νοµική σύγκλιση µεταξύ των περιφερειών και τωννοµών, αλλά ειδικότερα αν αυτή υφίσταται τατελευταία είκοσι ή τα τελευταία δέκα χρόνιαλόγω της σηµαντικής εισροής κονδυλίων στηνελληνική οικονοµία.

Από πλευράς µεθοδολογίας στην ενότητα 2 θααναφερθούµε εν συντοµία στο θεωρητικό πλαί-σιο της οικονοµικής σύγκλισης2, στην ενότητα 3στις εµπειρικές µελέτες που έχουν γίνει στηνπερίπτωση της Ελλάδας, στην ενότητα 4 θαπαρουσιάσουµε τα αποτελέσµατα µε την ύπαρ-ξη ή όχι οικονοµικής σύγκλισης στην Ελλάδα καιστην ενότητα 5 θα συνοψίσουµε τα ευρήµατααυτής της σύντοµης µελέτης. Η µέθοδος πουχρησιµοποιούµε για τη διαπίστωση ύπαρξηςσύγκλισης είναι η διαστρωµατική προσέγγιση(cross-section).

6.2 ΣΥΝΤΟΜΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ

Με τον όρο οικονοµική «σύγκλιση»(convergence) εννοείται η µείωση της διασπο-ράς των τιµών µιας µεταβλητής, όπως το κατάκεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) ήη κατά κεφαλήν κατανάλωση. Σύµφωνα µε τανεοκλασικά υποδείγµατα Solow-Swan καιRamsey-Cass-Koopmans (βλ., για παράδειγµα,Solow 1956, Swan 1956, Cass 1965) οι φτωχότε-ρες χώρες µεγεθύνονται γρηγορότερα από τιςπλουσιότερες µε αποτέλεσµα να γεφυρώνεταιδιαχρονικά το χάσµα που υπάρχει µεταξύ τους.Αντίθετα, µερικά από τα πιο πρόσφατα υποδείγ-

µατα «ενδογενούς µεγέθυνσης» (endogenousgrowth) βασίζονται στην υπόθεση σταθερών, καιόχι φθινουσών αποδόσεων κλίµακας ως προςτο κεφάλαιο, µε αποτέλεσµα οι αρχικές διαφο-ρές στο κατά κεφαλήν εισόδηµα δύο χωρών ναµην εξαλείφονται ποτέ (βλ., για παράδειγµα,Romer 1986, Lucas 1988, Rebelo 1991).

Η αξιολόγηση µε βάση το ΑΕΠ εξετάζει την επί-τευξη της σύγκλισης µιας περιφέρειας (ήχώρας) προς το µέσο επίπεδο εισοδήµατος τηςΕΕ. Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι στη βιβλιο-γραφία έχουν διατυπωθεί σοβαρές επιφυλάξειςως προς τη χρήση του κατά κεφαλήν εισοδήµα-τος ως µεταβλητής που αποτυπώνει το βιοτικόεπίπεδο µιας χώρας/περιοχής [3]. Σε κάθε περί-πτωση στη βιβλιογραφία έχουν προταθεί διάφο-ρες µέθοδοι ελέγχου της σύγκλισης µε βασικό-τερες τη σύγκλιση τύπου σ και τη σύγκλισητύπου β.

Η σύγκλιση τύπου σ εξετάζει ένα σύνολο περι-φερειών και εξετάζει αν η διασπορά του κατάκεφαλήν εισοδήµατος µειώνεται µε το χρόνο. Οέλεγχος αυτός στηρίζεται σ' έναν από τους πολ-λούς ορισµούς που διαθέτουµε για την σύγκλι-ση. Έτσι, σύγκλιση εισοδηµάτων σε _ία οµάδαπεριφερειών έχουµε όταν η σύγκριση της δια-σποράς (ή του συντελεστή _εταβλητότητας) τουκατά κεφαλή ΑΕΠ της οµάδας αυτής µεταξύδύο χρονικών στιγµών, t και t+k (k>0) αποκαλύ-πτει _ία _είωση του _εγέθους αυτού. Τότε κανείςµπορεί να ισχυρισθεί πως η ανισοκατανοµή τουπροϊόντος σε επίπεδο περιφερειών έχει µειωθείκαι ότι οι χώρες αυτές έχουν συγκλίνει προς το_έσο επίπεδο εισοδήµατος της οµάδας αυτής.

Η σύγκλιση τύπου β είναι το αποτέλεσµα µιαςπαλινδρόµησης που συνδυάζει τους ρυθµούςµεταβολής του κατά κεφαλήν ΑΕΠ µε επίπεδαανάπτυξης. Πιο συγκεκριµένα, µπορεί κανείς ναεκτιµήσει _ία εξίσωση τύπου Barro _ε την ακό-λουθη µορφή, προκειµένου να ελέγξει κατάπόσο τα δεδοµένα παρέχουν στήριξη στην υπό-

169

2. Λεπτοµερέστερη ανάλυση της έννοιας και του θεωρητικού πλαισίου της σύγκλισης παρουσιάζεται λεπτοµερώς στο Παλυβός, Θ.,Χλέτσος., Μ., 2004. «Σύγκλιση των Νοµών και των Περιφερειών της Ελλάδας: Θεωρητική και Εµπειρική Προσέγγιση», στο Καµινιώτη Ο.,2004. Επετηρίδα Αγοράς Εργασίας. Περιφέρειες και Νοµοί, εκδ. ΠΑΕΠ Α.Ε., Αθήνα.

θεση της σύγκλισης τύπου β για τις υπό εξέτα-ση περιφέρειες:

Σύµφωνα µε την υπόθεση αυτή αναµένεται ηεύρεση αρνητικής σχέσης µεταξύ του ρυθµούµεγέθυνσης του κατά κεφαλήν εισοδήµατος στηδιάρκεια µια χρονικής περιόδου και του κατάκεφαλήν εισοδήµατος µεταξύ διαφορετικώνοικονοµιών. Οι φτωχότερες δηλαδή οικονοµίεςαναµένεται να µεγεθύνονται µε ταχύτερους ρυθ-µούς από τις πλουσιότερες. Αυτό αντιστοιχεί σεαρνητικό συντελεστή β και η ύπαρξη τέτοιουαρνητικού συντελεστή (στατιστικά σηµαντικού)είναι αυτή που ελέγχεται. Αν υπάρχει σ-σύγκλιση,τότε υπάρχει και β-σύγκλιση. Το αντίστροφο δενισχύει.

Το γεγονός ότι οι φτωχότερες περιφέρειες ανα-πτύσσονται ταχύτερα από τις πλουσιότερες δεσηµαίνει κατ’ ανάγκη πως υπάρχει σύγκλιση καισε απόλυτα επίπεδα. Προφανώς αυτό έχει νακάνει µε το κενό που χωρίζει τις φτωχότερες µετις πλουσιότερες περιφέρειες και το αν οι πρώ-τες αναπτύσσονται αρκετά ταχύτερα από τιςδεύτερες ώστε να καλύψει το µεταξύ των κενό.

Για τη διαπίστωση της ύπαρξης σ-σύγκλισης (σ-convergence) χρησιµοποιούµε τα ακόλουθαµέτρα: η τυπική απόκλιση (standard deviation)του λογαρίθµου, ο συντελεστής µεταβλητικότη-τας (coefficient of variation) και ο συντελεστήςGini (Gini coefficient).

Η τυπική απόκλιση του λογαρίθµου υπολογίζεταιµε βάση τον τύπο:

Όπου µ = το µέσο εισόδηµα και yi το εισόδηµατης κάθε περιφέρειας

Ο συντελεστής µεταβλητικότητας υπολογίζεταιµε βάση τον τύπο:

είναι η διακύµανση κι εκφράζεται σε όρους τουαθροίσµατος των τετραγώνων της απόκλισηςαπό το µέσο µ, και n είναι ο αριθµός των παρα-τηρήσεων.

Ο συντελεστής Gini υπολογίζεται µε βάση τοντύπο:

(i)

(ii)

(iii)

όπου

Ο συντελεστής Gini λαµβάνει τιµές µεταξύ 0 και1. Όταν λάβει την τιµή µηδέν υπάρχει πλήρηςισοκατανοµή του εισοδήµατος και όταν λάβειτην τιµή 1 υπάρχει πλήρης ανισοκατανοµή τουεισοδήµατος.

Όσο µεγαλύτερη είναι η διασπορά τόσο µεγα-λύτερη είναι η ανισοκατανοµή του εισοδήµατος.Αν αυτά τα µέτρα ανισοκατανοµής µειώνονταιδιαχρονικά τότε υπάρχει σύγκλιση στο κατάκεφαλήν ΑΕΠ τύπου σ.

Σ’ ότι αφορά την περίπτωση της β-σύγκλισης (β-convergence) η παλινδρόµηση που εξετάζουµεείναι η ακόλουθη:

όπου Yt = κατά κεφαλήν ΑΕΠ την περίοδο t (αρχική περίοδος)

Τ = αριθµός ετών εκτιµώµενης περιόδου

α = σταθερός όρος

= συντελεστής ανεξάρτητηςµεταβλητής

και άρα συντελεστήςσύγκλισης

εt = διαταρακτικός όρος

β = - λ ⇒λ = - β

eλ T - 1T

1T

1 nYt +T

Yt

= α +eλ T - 1

T1 n Yt + εt

y1 ≥ y2 ≥ .... ≥ yn

= 1 + 1 n1 n - 2 n2 µ2 n2 µ y1 + 2 y 2 + ... + n y n

= 1 - 1 n2 µ1 n2 µ Σ i=1

n Σ j=1

n Min yi , yj

G = 1 2 n2 µ1 2 n2 µ Σ i=1

n Σ j=1

n yi - yj

C. V. = Vµ όπου V =

Σi=1

n µ - yi

2

n

S.D. =Σi=1

n log µ - log yi

2

n

12

12

β 1n G D Pi, t - 1n G D PE U , t + εi, t

∆ 1n G D Pi, t - ∆ 1n G D PE U , t =

170

Στην περίπτωση της Ελλάδας έχουν πραγµατο-ποιηθεί αρκετές µελέτες αναφορικά µε το θέµατης σύγκλισης, πλην όµως δεν φαίνεται να υπάρ-χει συµφωνία µεταξύ των µελετών αν υπάρχει ήόχι σύγκλιση.

Οι Siriopoulos και Asteriou (1998) διερεύνησαναν υπάρχει ή όχι σύγκλιση την περίοδο 1971 –1997 και βρήκαν ότι δεν υφίσταται ούτε απόλυ-τη, ούτε και υπό συνθήκη β-σύγκλιση σε όρουςκατά κεφαλήν ΑΕΠ και δε φαίνεται να έχει υπάρ-ξει µείωση της διασποράς του εισοδήµατος. Σταίδια αποτελέσµατα κατέληξαν για την περίοδο1971-1981, ενώ για την περίοδο 1981-1996 εκτιµούνότι υπάρχει β-απόλυτη σύγκλιση µε ταχύτητα0,4% το χρόνο. Θεωρούν ότι επηρέασαν σηµα-ντικά τη σύγκλιση, τόσο το ποσοστό της βιοµη-χανίας ως προς το ΑΕΠ, όσο και οι επενδύσειςγια την εν λόγω περίοδο.

Οι Petrakos και Saratsis χρησιµοποιώντας ωςµεταβλητή το κατά κεφαλήν ΑΕΠ για την περίο-δο 1981-1991, καταλήγουν στο συµπέρασµα ότιυφίσταται, τόσο υπό συνθήκη β- σύγκλιση, όσοκαι σ-σύγκλιση. Θεωρούν δε ότι σηµαντικό ρόλοστην ύπαρξη σύγκλισης έπαιξαν η συµµετοχήτου δευτερογενούς και τριτογενούς τοµέαπαραγωγής ως ποσοστό του επιπέδου συνολι-κής απασχόλησης, η ποιότητα εργατικού δυναµι-κού και η παραγωγικότητα.

Ο Tsionas (2002) χρησιµοποιεί και αυτός ως

µεταβλητή το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και ερευνά ανυπάρχει σύγκλιση ή όχι την περίοδο 1971-1993,χωρίζοντάς την σε δύο υποπεριόδους: 1971-1981και 1981-1993. Καταλήγει στο συµπέρασµα ότιυπάρχει σύγκλιση, τόσο την πρώτη, όσο και τηδεύτερη υποπερίοδο. Εκτιµά ότι ο ρυθµόςσύγκλισης την πρώτη περίοδο είναι 4%, ενώ τηνδεύτερη περίοδο είναι 2%.

Οι Michelis, Papadopoulos και Papanikos (2004)διερευνούν την πιθανότητα ύπαρξης σύγκλισηςτην περίοδο 1981-1991. Οι µεταβλητές που χρησι-µοποιούν είναι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και τοΑΕΠ ανά εργαζόµενο, το δηλωθέν εισόδηµαανά εργαζόµενο και δείκτη ευηµερίας.Καταλήγουν στο αποτέλεσµα ότι υπάρχει τόσο,απόλυτη, όσο και υπό συνθήκη β – σύγκλιση.

Οι Φωτόπουλος, Γιαννιάς και Λιαργκόβας (2004)ερευνούν τη σύγκλιση µεταξύ των νοµών τηςΕλλάδας για την περίοδο 1970-1994, όσο και γιατις υποπεριόδους 1970-1981 και 1981-1994. Τόσοκατά την περίοδο 1970-1981, όσο και κατά το διά-στηµα 1970-1994 διαπιστώνουν ότι υφίσταται,τόσο απόλυτη, όσο και υπό συνθήκη β-σύγκλιση.

Οι Παλυβός και Χλέτσος (2004) χρησιµοποιώ-ντας διαστρωµατική προσέγγιση βρήκαν ότι δενυπάρχει ούτε σ-σύγκλιση, αλλά ούτε και β-σύγκλιση τόσο για τις περιφέρειες, όσο και γιατους νοµούς για την περίοδο 1988 – 2001.

171

6.3 ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣΕΛΛΑ∆ΑΣ

4.1. Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ σ-σύγκλισης

Όπως ήδη έχουµε αναφέρει διερευνούµε τηνύπαρξη σ-σύγκλισης και β- σύγκλισης στιςπεριόδους: 1) 1970 – 2002, 2) 1970 – 1981 και 1981– 2002 και 3) 1970 – 1990 και 1990 – 2002. Το1981 είναι η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ και

ως εκ τούτου υπήρξε σηµαντική οικονοµική ενί-σχυση µε τη µορφή των ΟλοκληρωµένωνΜεσογειακών Προγραµµάτων, αλλά και άλλωνΠρογραµµάτων. Από το 1990 ξεκινά η εισροήπόρων στην Ελλάδα µέσω των ΚοινοτικώνΠρογραµµάτων Στήριξης.

Ελέγχουµε καταρχήν αν υπάρχει σ-σύγκλιση,

6.4 ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΥΠΑΡΞΗΣ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ

Με βάση τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακασυµπεραίνουµε ότι:

• το 1970, 1980, 1995 και 1996 το κατά κεφαλήεισόδηµα της πλουσιότερης περιφέρειαςήταν περίπου διπλάσιο του κατά κεφαλήνεισοδήµατος της φτωχότερης περιφέρειας.

Αν εξαιρέσουµε αυτές τις χρονικές στιγµέςπαρατηρούµε ότι ο λόγος του κατά κεφαλήνεισοδήµατος της πλουσιότερης περιφέρειαςπρος τον κατά κεφαλήν εισόδηµα της φτω-χότερης περιφέρειας µάλλον αυξήθηκε τηνπερίοδο 1970 – 2002, παρά µειώθηκε.. Ο

172

1970 2.168436788 0.216982726 0.19794 0,110431971 1.600279511 0.125265402 0.12537 0,070231972 1.638816537 0.146050195 0.14357 0,081441973 1.701953762 0.167111431 0.16255 0,092741974 1.947328935 0.205056906 0.19382 0,110691975 1.951087958 0.202105936 0.19123 0,108961976 1.914111646 0.19469891 0.18615 0,105791977 1.925628352 0.192401206 0.18416 0,103621978 1.868582647 0.180293809 0.1751 0,097641979 1.860176214 0.179670961 0.17493 0,096011980 2.014344052 0.193907353 0.18043 0,101991981 1.861115944 0.152317717 0.14647 0,079881982 1.631709286 0.124164229 0.12217 0,065671983 1.775179716 0.133317503 0.13482 0,070691984 1.716365383 0.141503747 0.14011 0,077591985 1.726419750 0.141983808 0.14508 0,078331986 1.673135961 0.133417163 0.13294 0,074211987 1.615307927 0.141453075 0.14361 0,080451988 1.785607593 0.1580522 0.15572 0,086861989 1.571684610 0.132887847 0.1315 0,073271990 1.679912578 0.143969692 0.14232 0,079421991 1.786652183 0.148858117 0.14905 0,082391992 1.576919502 0.125019899 0.12543 0,069931993 1.603619506 0.133710859 0.13394 0,074511994 1.537229818 0.123258044 0.122 0,069771995 2.057663070 0.194092316 0.17442 0,096671996 2.138573951 0.204042167 0.18314 0,101551997 1.930410825 0.187372634 0.17191 0,096591998 1.865400346 0.178782735 0.16534 0,092711999 1.802667590 0.16734694 0.15759 0,088652000 1.801764643 0.164813689 0.15508 0,086952001 1.815397938 0.169255359 0.15744 0,088202002 1.810949926 0.169453596 0.15742 0,08819

Πίνακας 1:∆είκτες µέτρησης της διασποράς των εισοδηµάτων των περιφερειών την περίοδο 1970 – 2002

Year M¤ÁÈÛÙË / EÏ¿¯ÈÛÙË ™˘ÓÙÂÏÂÛÙ‹˜ T˘ÈÎ‹ AfiÎÏÈÛË ™˘ÓÙÂÏÂÛÙ‹˜MÂÙ·‚ÏËÙÈÎfiÙËÙ·˜ §ÔÁ·Ú›ıÌÔ˘ Gini

δηλαδή αν η διασπορά των εισοδηµάτων µειώ-νεται διαχρονικά. Οι δείκτες που χρησιµοποιού-µε για τον έλεγχο της σ-σύγκλισης, όπως ήδηέχουµε αναφέρει, είναι ο λόγος της µέγιστης

προς την ελάχιστη τιµή, η τυπική απόκλιση τουλογαρίθµου, ο συντελεστής µεταβλητικότηταςκαι ο συντελεστής Gini.

λόγος αυτός παρέµεινε µάλλον ο ίδιος γιατην περίοδο 1980 – 2002, ενώ για την περίο-δο 1990 – 2002 µάλλον αυξήθηκε,

• η µεταβολή των τιµών του συντελεστή µετα-βλητικότητας και η τυπική απόκλιση τουλογαρίθµου είναι περίπου οι ίδιες µε τηνµεταβολή του λόγου του µέγιστου προς τοελάχιστο εισόδηµα,

• η µεταβολή του συντελεστή Gini, και κυρίως η µεί-

ωση των τιµών του διαχρονικά, είναι απειροελάχι-στη και ως εκ τούτου όχι ιδιαιτέρως σηµαντική.

Το βασικό συµπέρασµα που προκύπτει είναι ότιδεν υπάρχει σ-σύγκλιση µεταξύ των περιφερει-ών, δηλαδή η διασπορά των κατά κεφαλή πραγ-µατικών εισοδηµάτων των περιφερειών δε µειώ-νεται διαχρονικά. Στα ίδια περίπου συµπεράσµα-τα µπορεί να καταλήξει κανείς διερευνώντας τηνύπαρξη –σ-σύγκλισης µεταξύ των νοµών.

173

1970 3,377945046 0,244870562 0,233424647 0,1289877431971 2,717755612 0,191939312 0,197708888 0,0927344241972 3,119257694 0,203350925 0,201704673 0,1008967211973 3,699023085 0,231325135 0,218353642 0,1202838031974 4,294539263 0,264323537 0,235343403 0,124373841975 4,053511897 0,260864687 0,230890552 0,1217732071976 3,896074683 0,258282022 0,227036964 0,1265974081977 3,614085981 0,254948089 0,224071504 0,1250879141978 3,388583169 0,245650367 0,215945559 0,1192938791979 3,263797586 0,249205176 0,217454945 0,1223127521980 3,478803587 0,265727208 0,233541576 0,1268574831981 3,145756042 0,236876356 0,208815197 0,1060649221982 2,94061283 0,221943915 0,201977686 0,1140369011983 3,15865119 0,245502234 0,221282151 0,1125628391984 2,871662015 0,234338926 0,200171801 0,1019120181985 2,829357628 0,241866125 0,210568928 0,117957391986 2,683750325 0,207200867 0,189273519 0,0988632121987 2,490289178 0,212770345 0,198173844 0,1034950641988 2,519697879 0,206929201 0,192573059 0,109789871989 2,387553241 0,190920288 0,178998525 0,0953189041990 2,707146451 0,205351085 0,186523153 0,0968159351991 2,796390524 0,202099661 0,183305213 0,102198571992 2,512829202 0,181970951 0,168178448 0,0847553121993 2,137919669 0,161357836 0,157612118 0,0741777171994 2,297824312 0,165164752 0,151863309 0,0845107871995 4,379927646 0,327289096 0,233204552 0,0993649761996 4,913769383 0,360727054 0,246870296 0,105894271997 4,285614553 0,310014613 0,235590053 0,1303254591998 4,100594405 0,301963218 0,234140567 0,12915131999 3,873614393 0,286377495 0,230322785 0,1262277812000 4,038980985 0,293376416 0,231614233 0,1283152322001 4,177564221 0,304789421 0,234520362 0,1295414522002 4,150114767 0,303058545 0,233188 0,128646087

Πίνακας 2:∆είκτες µέτρησης της διασποράς των εισοδηµάτων των νοµών την περίοδο 1970 – 2002

Year M¤ÁÈÛÙË / EÏ¿¯ÈÛÙË ™˘ÓÙÂÏÂÛÙ‹˜ T˘ÈÎ‹ AfiÎÏÈÛË ™˘ÓÙÂÏÂÛÙ‹˜MÂÙ·‚ÏËÙÈÎfiÙËÙ·˜ §ÔÁ·Ú›ıÌÔ˘ Gini

Με βάση τα στοιχεία του Πίνακα 2 παρατηρού-µε ότι:

• Τα έτη 1974, 1975, 1995, 1996, 1997 και 2000,2001 και 2002 το κατά κεφαλήν εισοδήµατοςτης πλουσιότερης περιφέρειας είναι περίπουτετραπλάσιο του κατά κεφαλήν εισόδηµα τηςφτωχότερης περιφέρειας. Ο λόγος του κατάκεφαλήν εισοδήµατος της πλουσιότερηςπεριφέρειας προς το κατά κεφαλήν εισόδηµατης φτωχότερης περιφέρειας µειώνεται µετα-ξύ 1984 και 1993 και έκτοτε αυξάνεται σηµα-ντικά.

• Τόσο η τιµή του συντελεστή µεταβλητικότη-τας, όσο και της τυπικής απόκλισης του λογα-ρίθµου παρουσιάζει κάποια µείωση µεταξύ1988 και 1994, αλλά έκτοτε αυξάνεται.

• Στο ίδιο συµπέρασµα καταλήγουµε µε βάσητην τιµή του δείκτη Gini την περίοδο 1970 –2002. Η τιµή του δείκτη Gini αυξάνεται τατελευταία χρόνια.

Το βασικό συµπέρασµα που προκύπτει είναι ότικαι στην περίπτωση των νοµών δεν υπάρχει σ-σύγκλιση και δεν µειώνεται η διασπορά των κατάκεφαλή πραγµατικών εισοδηµάτων των νοµώντην περίοδο 1970-2002.

6.4.2 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ β-σύγκλισης

Ο έλεγχος της ύπαρξης β-σύγκλισης γίνεται µετην παλινδρόµηση του ρυθµού µεγέθυνσης τουκατά κεφαλήν εισοδήµατος στο λογάριθµο τουετήσιου κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην αρχή τηςπεριόδου. Με βάση αυτή την εξίσωση εκτιµούµετην ύπαρξη β-σύγκλισης την περίοδο 1970-2002,τόσο για τις περιφέρειες, όσο και για τουςνοµούς.

Περιφέρειες:

N = 13, R2 = 0,378794, s.e. = 0,003708,F-stat= 6.707478

Νοµοί:

N = 51, R2 = 0,224251, s.e. = 0,005938,F-stat= 14,16472

Με βάση τα στοιχεία αυτά παρατηρούµε ότι οσυντελεστής β είναι αρνητικός και στατιστικάσηµαντικός, οπότε υπάρχει σύγκλιση του πραγ-µατικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ τόσο µεταξύ τωνπεριφερειών, όσο και µεταξύ των νοµών.

Στη συνέχεια διερευνούµε την ύπαρξη σύγκλι-σης σε επιµέρους υποπεριόδους λαµβάνονταςυπόψη ότι το 1981 η Ελλάδα εισήλθε στην, τότε,ΕΟΚ, οπότε άρχισαν και οι εισροές κοινοτικώνπόρων προς την Ελλάδα, π.χ. ΜεσογειακάΟλοκληρωµένα Προγράµµατα, και από το 1989-1990 υπάρχουν οι εισροές των κονδυλίων τωνΚοινοτικών Πλαισίων Στήριξης. Ως εκ τούτουδιερευνούµε δύο περιπτώσεις. Η πρώτη περί-πτωση αφορά τις υποπεριόδους 1970-1981 και1981-2002 και η δεύτερη περίπτωση τις υποπε-ριόδους 1970-1990 και 1990 – 2002.

1970-1981


N = 13, R2 = 0,234725, s.e. = 0,011635,F-stat= 15,02930

Νοµοί:

N = 51, R2 = 0,234725, s.e. = 0,011635,F-stat= 15,02930

Από τις ανωτέρω παλινδροµήσεις παρατηρούµεότι ο συντελεστής β τόσο στην περίπτωση τωνπεριφερειών, όσο και στην περίπτωση των νοµώνείναι αρνητικός και στατιστικά σηµαντικός, οπότεθεωρούµε ότι υπάρχει -β-σύγκλιση την εν λόγωπερίοδο (1970-1981), τόσο µεταξύ των περιφε-ρειών, όσο και µεταξύ των νοµών.

1,282654 2,155921

DY = - 0,046979 - 0,013501 * Y1970

2,074846 2,769028

DY = - 0,119964 - 0,027249 * Y1970

1,282654 2,155921

DY = - 0,046979 - 0,013501 * Y1970

1,187709 2,030542

DY = - 0,045996 - 0,013455 * Y1970

174

1981-2002


N = 13, R2 = 0,081848, s.e. = 0,005360,F-stat= 0,980584

Νοµοί:

N = 51, R2 = 0,113965, s.e. = 0,008449,F-stat= 6,302534

Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι δενυπάρχει β-σύγκλιση µεταξύ των περιφερειών ήκαι µεταξύ των νοµών την περίοδο 1981-2002.

Όπως ήδη έχουµε αναφέρει, σηµαντικοί κοινοτι-κοί πόροι εισέρευσαν στην Ελλάδα την περίοδοτων χρηµατοδοτούµενων προγραµµάτων από τακοινοτικά πλαίσια στήριξης. Με βάση αυτή τηνυπόθεση διερευνούµε τη σύγκλιση την περίοδο1970-1990 και 1990-2002.

1970-1990


N = 13, R2 = 0,484410, s.e. = 0,005389,F-stat= 10,33478

Νοµοί:

N = 51, R2 = 0,014537, s.e. = 0,012610,F-stat= 0,722845

Τόσο στην περίπτωση των περιφερειών, όσο καιστην περίπτωση των νοµών ο συντελεστής βείναι αρνητικός και στατιστικά σηµαντικός, οπότευπάρχει σύγκλιση τύπου β την περίοδο αυτή,τόσο µεταξύ των περιφερειών, όσο και µεταξύτων νοµών.

1990-2002


N = 13, R2 = 0,020039, s.e. = 0,007481,F-stat= 0,224933

Νοµοί:

N = 51, R2 = 0,014537, s.e. = 0,012610 F-stat= 0,722845

∆εδοµένου ότι ο συντελεστής β είναι αρνητικός,αλλά όχι στατιστικά σηµαντικός συµπεραίνουµεότι δεν υπάρχει σύγκλιση τύπου β.

Με βάση όσα έχουµε αναφέρει προκύπτει ότι:

• Υπάρχει β-σύγκλιση για την περίοδο 1970-2002

• ∆εν υπάρχει σύγκλιση για τα τελευταία χρό-νια (1990-2002)

• Υπάρχει σύγκλιση για τα πρώτα χρόνια (1970-1981)

Ως εκ τούτου υπάρχει ένα ερωτηµατικό ωςπρος την ύπαρξη β-σύγκλισης την περίοδο1980-1990, την οποία και διερευνούµε στη συνέ-χεια

1980-1990


N = 13, R2 = 0,378580, s.e. = 0,009020,F-stat= 6,701395

Νοµοί:

N = 51, R2 = 0,358581, s.e. = 0,010566,F-stat= 27,39314

4,133021 5,179836

DY = - 0,143941 - 0,033414 * Y1980

3,738469 4,464214

DY = - 0,156353 - 0,035894 * Y1980

0,290534 0,516091

DY = - 0,022856 - 0,008088 * Y1990

0,135978 0,310457

DY = - 0,014999 - 0,006915 * Y1990

3,082708 4,445931

DY = - 0,089981 - 0,022017 * Y1970

2,603004 3,563764

DY = - 0,102285 - 0,024276 * Y1970

0,965275 1,480849

DY = - 0,050316 - 0,014313 * Y1981

0,404476 0,843637

DY = - 0,025641 - 0,010050 * Y1981

175

Με βάση τα στοιχεία των ανωτέρω παλινδροµή-σεων συµπεραίνουµε ότι υπάρχει β-σύγκλισητόσο µεταξύ των περιφερειών, όσο και µεταξύτων νοµών για την περίοδο 1980-1990.

6.5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Στα πλαίσια αυτού του άρθρου προσπαθήσαµενα διερευνήσουµε αν και κατά πόσο υπάρχει σ-σύγκλιση και β-σύγκλιση µεταξύ των περιφερει-ών και µεταξύ των νοµών, τόσο για όλη τηνπερίοδο (1970-2002), όσο και για επιµέρουςυποπεριόδους. Το συµπέρασµα που προκύπτειείναι ότι δεν υπάρχει σ-σύγκλιση για όλη τηνπερίοδο 1970-2002, δηλαδή δε µειώνεται η δια-σπορά των κατά κεφαλήν εισοδηµάτων µεταξύτων περιφερειών και µεταξύ των νοµών.Αντιθέτως για την περίοδο αυτή, 1970-2002,υπάρχει β-σύγκλιση, δηλαδή το κατά κεφαλήνΑΕΠ των φτωχότερων περιφερειών και των φτω-χότερων νοµών αυξάνεται γρηγορότερα, απ’ ότιτο κατά κεφαλήν ΑΕΠ των πλουσιότερων περι-φερειών και των πλουσιότερων νοµών.

Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν από τιςπαλινδροµήσεις διαπιστώνεται να υπάρχει β-σύγκλιση µεταξύ των περιφερειών και µεταξύτων νοµών τόσο για την περίοδο 1970-1980(1981), όσο και για την περίοδο 1980(1981)-1990. ∆εν υπάρχει β-σύγκλιση για την περίοδο1990-2002. Αντιθέτως, απ’ ότι έχουµε βρει, θαπεριµέναµε να είχαµε β-σύγκλιση την τελευταίαπερίοδο εξαιτίας των σηµαντικών εισροών απότα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Η εµπειρικήένδειξη ανυπαρξίας β-σύγκλισης την περίοδο1990-2002 δείχνει ότι µάλλον οι εισροές κεφα-λαίων είτε δεν κατευθύνθηκαν προς τις λιγότεροφτωχές περιφέρειες βοηθώντας τις να πετύχουνυψηλότερους ρυθµούς οικονοµικής µεγέθυνσης,είτε κατευθύνθηκαν προς τις φτωχότερες περιο-χές, αλλά δεν συνέβαλαν στη µεγαλύτερη αύξη-ση του ρυθµού οικονοµικής µεγέθυνσης. Σ’ότι αφορά την περίοδο 1980(1981) – 1990 είχαµεεισροές πόρων λόγω της ένταξης στην ΕΟΚ,αλλά και εισροές ξένου συναλλάγµατος εξαιτίαςτης σηµαντικής ανάπτυξης του τουρισµού σε

αρκετές περιοχές, ειδικά σε νησιά. Ως εκ τούτουδιαφαίνεται ότι αυτοί οι δύο λόγοι µάλλον συνέ-βαλαν στην επίτευξη γρηγορότερου ρυθµούοικονοµικής µεγέθυνσης των φτωχότερων περι-φερειών και νοµών.

Βέβαια είναι αρκετά παρακινδυνευµένο να διατυ-πωθεί αξιολογική κρίση για τις επιπτώσεις τωνκοινοτικών κονδυλίων στην οικονοµική σύγκλισητων περιφερειών και των νοµών, δεδοµένου ότιπρέπει να ληφθούν υπόψη τους και άλλοι παρά-γοντες ή και να µετρηθεί ακριβώς η επίπτωσητων κοινοτικών κονδυλίων πάνω στο ΑΕΠ τηςκάθε περιφέρειας. Πιθανόν η ανυπαρξία των κοι-νοτικών κονδυλίων σε περιφερειακό επίπεδο ναδιεύρυνε ακόµη περισσότερο τις οικονοµικέςανισότητες. Οι επιπτώσεις της εισροής των κοι-νοτικών κονδυλίων στην ύπαρξης σύγκλισης(τύπου σ ή β) µεταξύ των περιφερειών ή καιµεταξύ των νοµών είναι ιδιαίτερα σηµαντικόθέµα, αλλά ξεφεύγει από το πλαίσιο ανάλυσηςτου παρόντος άρθρου. Πρέπει να ληφθούνυπόψη και άλλες µεταβλητές, όπως η εσωτερικήµετανάστευση αυτή την περίοδο, το µέγεθος τηςπαραοικονοµίας ανά περιφέρεια, το ύψος τηςαπασχόλησης και της ανεργίας. Στις περισσότε-ρες περιφέρειες δεν υπάρχουν σηµαντικές απο-κλίσεις µεταξύ των µεγεθών αγοράς εργασίας(απασχόληση και ανεργία). Τέλος πρέπει να επι-σηµάνουµε ότι η κατανοµή των κοινοτικώνπόρων (δηλαδή του ΚΠΣ) περιελάµβανε όλεςτις περιφέρειες και δεν έγινε µε βάση τις ενδο-περιφερειακές διαφορές της χώρας. ∆ηλαδή ηκατανοµή των κονδυλίων δεν έγινε µε βάση τιςιδιαίτερες ανάγκες της κάθε περιφέρειας. Αυτόαποτελεί ίσως και µία ένδειξη ή παρότρυνση ότιστο µέλλον η κατανοµή των πόρων ανά περιφέ-ρεια θα πρέπει να ακολουθεί µία διαφορετική,από τη σηµερινή, λογική. Ίσως θα πρέπει ναυπάρχει από δω και πέρα ένας διαφορετικόςπεριφερειακός σχεδιασµός κατανοµής.

176

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ξενόγλωσση

Cass, D. (1965), "Optimum Growth in anAggregate Model of Capital Accumulation",Review of Economic Studies, Vol. 32, pp. 233-240.

Michelis, L., A. P. Papadopoulos, and G. T.Papanikos (2004), "Regional Convergence inGreece in the 1980’s: An EconometricInvestigation", Applied Economics, Vol. 36, pp. 881-888.

Lucas, R. E. Jr. (1988), "On the Mechanics ofEconomic Development", Journal of MonetaryEconomics, Vol. 22.1, pp. 3-42.

Petrakos, G. and Y. Saratsis (2000), "RegionalInequalities in Greece", Papers in RegionalScience, Vol. 79, pp. 57-74.

Solow, R. M. (1956), "A Contribution to theTheory of Economic Growth", Quarterly Journalof Economics, Vol. 70, pp. 65-94.

Swan, T. (1956), "Economic Growth and CapitalAccumulation", Economic Record pp. 334-361.

Tsionas, G. E. (2000), "Regional Growth andConvergence: Evidence from the United States",Regional Studies, Vol. 34, pp. 231-238.

Rebelo, S. (1991), "Long Run Policy Analysis andLong Run Growth", Journal of Political Economy,Vol. 99, pp. 500-521.

Romer, P. M. (1986), "Increasing Returns andLong-Run Growth", Journal of Political Economy,Vol. 94, pp. 1002-1037.

Siriopoulos, C. and D. Asteriou (1998), "Testingfor Convergence Across the Greek Regions",Regional Studies, Vol. 32, pp.537-546.

Ελληνόγλωσση

Παλυβός, Θ., Μ. Χλέτσος (2004),. «Σύγκλιση τωνΝοµών και των Περιφερειών της Ελλάδας:Θεωρητική και Εµπειρική Προσέγγιση», στοΚαµινιώτη Ο., 2004. Επετηρίδα Αγοράς Εργασίας.Περιφέρειες και Νοµοί, εκδ. ΠΑΕΠ Α.Ε., Αθήνα.

Φωτόπουλος, Γ., ∆. Γιαννιάς και Π. Λιαργκόβας

(2004), "Οικονοµική Ανάπτυξη και Σύγκλισηστους Νοµούς της Ελλάδας 1970-1994:Εναλλακτικές Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις",Αδηµοσίευτη Μελέτη.

177

178

¶APAPTHMA KEºA§AIOY 5

180

181


¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜ 7.126.878 3.543.579 3.583.299∂ÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 4.742.534 2.802.743 1.939.791∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ 4.250.967 2.621.524 1.629.443ÕÓÂÚÁÔÈ 491.567 181.219 310.348ª·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ· ¿ÓÂÚÁÔÈ 277.509 88.174 189.335ªË ÂÓÂÚÁÔ› 2.384.344 740.836 1.643.508

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΣTOIXEIA AΓOPAΣ EPΓAΣIAΣ (15-64 ETΩN)

™‡ÓÔÏÔ ¯ÒÚ·˜ 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜


¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜ 100% 49,7% 50,3%∂ÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 100% 59,1% 40,9%∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ 100% 61,7% 38,3%ÕÓÂÚÁÔÈ 100% 36,9% 63,1%ª·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ· ¿ÓÂÚÁÔÈ 100% 31,8% 68,2%ªË ÂÓÂÚÁÔ› 100% 31,1% 68,9%




¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÁ·ÙÈÎÔ‡ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ 66,5% 79,1% 54,1%ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 59,6% 74,0% 45,5%ËÏÈÎ›·˜¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 89,6% 93,5% 84,0%¶ÔÛÔÛÙfi ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 10,4% 6,5% 16,0%¶ÔÛÔÛÙfi Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ·˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ 56,5% 48,7% 61,0%·Ó¤ÚÁˆÓ¶ÔÛÔÛÙfi ÌË-ÂÓÂÚÁÒÓ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 33,5% 20,9% 45,9%ËÏÈÎ›·˜



182

15-19 597.770 70.441 46.505 23.936 527.329 33,98%20-24 680.739 406.606 304.309 102.296 274.133 25,16%25-29 800.059 672.206 567.111 105.095 127.853 15,63%30-44 2.427.013 2.054.638 1.871.923 182.715 372.375 8,89%45-64 2.621.298 1.538.644 1.461.119 77.525 1.082.654 5,04%™‡ÓÔÏÔ 7.126.879 4.742.535 4.250.967 491.568 2.384.344 10,37%

15-19 304.527 40.986 30.440 10.546 263.541 25,73%20-24 336.154 218.314 180.239 38.075 117.840 17,44%25-29 406.869 377.122 335.060 42.063 29.747 11,15%30-44 1.222.055 1.183.472 1.127.228 56.244 38.582 4,75%45-64 1.273.974 982.849 948.558 34.291 291.125 3,49%™‡ÓÔÏÔ 3.543.579 2.802.743 2.621.524 181.219 740.836 6,47%

15-19 293.243 29.455 16.065 13.390 263.788 45,46%20-24 344.585 188.292 124.071 64.221 156.293 34,11%25-29 393.190 295.083 232.051 63.032 98.106 21,36%30-44 1.204.958 871.166 744.695 126.471 333.792 14,52%45-64 1.347.323 555.795 512.561 43.234 791.528 7,78%™‡ÓÔÏÔ 3.583.299 1.939.791 1.629.443 310.348 1.643.508 16,00%

ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΠΛHΘYΣMOΣ EPΓAΣIMHΣ HΛIKIAΣ KATA KATAΣTAΣHAΠAΣXOΛHΣHΣ, ΦYΛO KAI HΛIKIA (2004)

™‡ÓÔÏÔ XÒÚ·˜™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


183


¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜ 374.960 185.792 189.168∂ÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 257.202 146.299 110.903∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ 222.714 135.642 87.072ÕÓÂÚÁÔÈ 34.487 10.656 23.831ª·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ· ¿ÓÂÚÁÔÈ 20.726 5.382 15.344ªË ÂÓÂÚÁÔ› 117.758 39.493 78.265


AÓ·ÙÔÏÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜






¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÁ·ÙÈÎÔ‡ 68,6% 78,7% 58,6%‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜ ¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 59,4% 73,0% 46,0%ËÏÈÎ›·˜¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 86,6% 92,7% 78,5%¶ÔÛÔÛÙfi ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 13,4% 7,3% 21,5%¶ÔÛÔÛÙfi Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ·˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ 60,1% 50,5% 64,4%ÙˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ¶ÔÛÔÛÙfi ÌË-ÂÓÂÚÁÒÓ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 31,4% 21,3% 41,4%ËÏÈÎ›·˜



184

15-19 33.866 6.732 5.102 1.630 27.135 24,21%20-24 37.073 22.242 14.867 7.374 14.831 33,16%25-29 40.331 33.535 27.961 5.575 6.796 16,62%30-44 124.021 108.062 93.644 14.417 15.959 13,34%45-64 139.669 86.631 81.140 5.491 53.038 6,34%™‡ÓÔÏÔ 374.960 257.202 222.714 34.487 117.758 13,41%

15-19 16.159 3.463 2.674 789 12.696 22,77%20-24 18.668 11.100 8.703 2.396 7.569 21,59%25-29 21.041 19.981 18.114 1.867 1.059 9,35%30-44 61.745 59.586 56.158 3.428 2.159 5,75%45-64 68.180 52.169 49.993 2.176 16.010 4,17%™‡ÓÔÏÔ 185.792 146.299 135.642 10.656 39.493 7,28%

15-19 17.707 3.269 2.428 841 14.439 25,73%20-24 18.404 11.142 6.164 4.978 7.262 44,68%25-29 19.290 13.554 9.847 3.707 5.736 27,35%30-44 62.276 48.476 37.486 10.990 13.800 22,67%45-64 71.489 34.462 31.147 3.315 37.027 9,62%™‡ÓÔÏÔ 189.168 110.903 87.072 23.831 78.265 21,49%


AÓ·ÙÔÏÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›· Î·È £Ú¿ÎË™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


185


¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜ 1.246.242 613.939 632.303∂ÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 806.726 478.226 328.500∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ 710.828 444.399 266.429ÕÓÂÚÁÔÈ 95.898 33.827 62.071ª·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ· ¿ÓÂÚÁÔÈ 54.465 17.643 36.822ªË ÂÓÂÚÁÔ› 439.516 135.713 303.803


KÂÓÙÚÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›· 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜






¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÁ·ÙÈÎÔ‡ 64,7% 77,9% 52,0%‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 57,0% 72,4% 42,1%ËÏÈÎ›·˜¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 88,1% 92,9% 81,1%¶ÔÛÔÛÙfi ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 11,9% 7,1% 18,9%¶ÔÛÔÛÙfi Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ·˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ 56,8% 52,2% 59,3%ÙˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ¶ÔÛÔÛÙfi ÌË-ÂÓÂÚÁÒÓ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 35,3% 22,1% 48,0%ËÏÈÎ›·˜



186

15-19 104.204 11.722 7.771 3.951 92.482 33,70%20-24 122.137 66.452 45.524 20.928 55.685 31,49%25-29 142.832 117.384 93.620 23.764 25.449 20,24%30-44 422.632 354.551 320.069 34.482 68.081 9,73%45-64 454.437 256.617 243.843 12.773 197.821 4,98%™‡ÓÔÏÔ 1.246.243 806.726 710.828 95.898 439.516 11,89%

15-19 53.170 6.898 5.536 1.362 46.272 19,75%20-24 59.079 33.981 26.016 7.964 25.098 23,44%25-29 71.180 64.034 54.547 9.487 7.146 14,82%30-44 211.206 205.368 196.369 8.999 5.838 4,38%45-64 219.304 167.945 161.930 6.015 51.360 3,58%™‡ÓÔÏÔ 613.939 478.226 444.399 33.827 135.713 7,07%

15-19 51.034 4.824 2.236 2.588 46.210 53,66%20-24 63.058 32.472 19.508 12.964 30.586 39,92%25-29 71.652 53.350 39.072 14.277 18.303 26,76%30-44 211.426 149.183 123.700 25.483 62.243 17,08%45-64 235.133 88.672 81.914 6.758 146.461 7,62%™‡ÓÔÏÔ 632.303 328.500 266.429 62.071 303.803 18,90%


KÂÓÙÚÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›·™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


187




¢˘ÙÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›· 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜






¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÁ·ÙÈÎÔ‡ 64,8% 76,4% 52,8%‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 53,9% 68,1% 39,1%ËÏÈÎ›·˜¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 83,2% 89,2% 74,1%¶ÔÛÔÛÙfi ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 16,8% 10,8% 25,9%¶ÔÛÔÛÙfi Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ·˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ 71,0% 63,3% 75,9%ÙˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ¶ÔÛÔÛÙfi ÌË-ÂÓÂÚÁÒÓ ÛÙÔ ÏËı˘ÛÌfi ÛÂ ËÏÈÎ›· 35,2% 23,6% 47,2%ÚÔ˜ ÂÚÁ·Û›·



188

15-19 18.117 1.850 218 1.632 16.266 88,20%20-24 17.468 9.862 5.337 4.525 7.606 45,88%25-29 18.195 15.140 11.651 3.489 3.055 23,04%30-44 63.783 53.939 46.112 7.827 9.843 14,51%45-64 65.696 37.945 35.426 2.519 27.751 6,64%™‡ÓÔÏÔ 183.258 118.737 98.744 19.993 64.521 16,84%

15-19 8.498 448 112 336 8.050 75,00%20-24 9.369 5.824 3.575 2.249 3.545 38,62%25-29 8.181 7.917 6.861 1.056 264 13,34%30-44 33.562 32.336 30.199 2.138 1.226 6,61%45-64 33.848 24.836 22.891 1.945 9.011 7,83%™‡ÓÔÏÔ 93.458 71.361 63.637 7.724 22.097 10,82%

15-19 9.619 1.403 106 1.296 8.216 92,42%20-24 8.098 4.038 1.762 2.275 4.061 56,35%25-29 10.014 7.223 4.790 2.433 2.791 33,68%30-44 30.221 21.603 15.913 5.690 8.618 26,34%45-64 31.848 13.109 12.535 575 18.739 4,38%™‡ÓÔÏÔ 89.801 47.376 35.107 12.269 42.425 25,90%


¢˘ÙÈÎ‹ M·ÎÂ‰ÔÓ›·™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


189




◊ÂÈÚÔ˜ 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜






¶ÔÛÔÛÙfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÁ·ÙÈÎÔ‡ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜ 65,5% 77,8% 53,1%¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 57,8% 71,7% 43,6%ËÏÈÎ›·˜¶ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 88,2% 92,2% 82,2%¶ÔÛÔÛÙfi ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 11,8% 7,8% 17,8%¶ÔÛÔÛÙfi Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ·˜ ·ÓÂÚÁ›·˜ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ 65,6% 61,4% 68,4%ÙˆÓ ·Ó¤ÚÁˆÓ¶ÔÛÔÛÙfi ÌË-ÂÓÂÚÁÒÓ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ 34,5% 22,2% 46,9%ËÏÈÎ›·˜



190

15-19 20.130 2.215 1.000 1.215 17.915 54,86%20-24 22.069 13.429 9.380 4.050 8.639 30,16%25-29 20.190 16.856 13.791 3.065 3.333 18,18%30-44 66.761 57.204 52.071 5.133 9.558 8,97%45-64 83.827 49.828 46.779 3.049 33.999 6,12%™‡ÓÔÏÔ 212.977 139.533 123.021 16.512 73.445 11,83%

15-19 9.905 1.452 777 675 8.454 46,48%20-24 10.946 7.521 6.230 1.291 3.425 17,17%25-29 10.688 9.951 8.228 1.723 738 17,31%30-44 33.311 32.301 31.020 1.281 1.010 3,96%45-64 42.180 32.044 30.525 1.519 10.136 4,74%™‡ÓÔÏÔ 107.031 83.269 76.780 6.489 23.763 7,79%

15-19 10.225 763 223 540 9.461 70,79%20-24 11.122 5.908 3.149 2.758 5.215 46,69%25-29 9.501 6.906 5.563 1.343 2.595 19,44%30-44 33.450 24.903 21.050 3.852 8.547 15,47%45-64 41.647 17.784 16.255 1.530 23.863 8,60%™‡ÓÔÏÔ 105.946 56.264 46.241 10.023 49.682 17,81%


◊ÂÈÚÔ˜™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


191




£ÂÛÛ·Ï›· 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









192

15-19 45.498 5.398 3.582 1.816 40.100 33,64%20-24 40.465 25.758 19.508 6.251 14.707 24,27%25-29 49.211 42.602 35.912 6.690 6.609 15,70%30-44 148.145 128.924 116.618 12.306 19.221 9,55%45-64 181.624 114.365 109.153 5.212 67.259 4,56%™‡ÓÔÏÔ 464.942 317.047 284.772 32.275 147.896 10,18%

15-19 24.100 3.668 2.727 941 20.432 25,64%20-24 18.396 13.950 11.958 1.992 4.446 14,28%25-29 25.175 24.356 21.664 2.692 819 11,05%30-44 74.166 72.971 69.297 3.674 1.195 5,03%45-64 90.027 71.261 69.601 1.659 18.767 2,33%™‡ÓÔÏÔ 231.863 186.205 175.248 10.957 45.659 5,88%

15-19 21.398 1.730 855 875 19.668 50,59%20-24 22.069 11.809 7.550 4.259 10.261 36,07%25-29 24.036 18.246 14.248 3.998 5.790 21,91%30-44 73.980 55.953 47.321 8.633 18.027 15,43%45-64 91.596 43.104 39.552 3.553 48.492 8,24%™‡ÓÔÏÔ 233.079 130.842 109.525 21.318 102.237 16,29%


£ÂÛÛ·Ï›·™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


193


¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜ 137.273 68.797 68.476∂ÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 94.525 56.386 38.139∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ 84.473 51.896 32.577ÕÓÂÚÁÔÈ 10.052 4.490 5.562ª·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ· ¿ÓÂÚÁÔÈ 2.159 735 1.424ªË ÂÓÂÚÁÔ› 42.748 12.411 30.337


IfiÓÈ· NËÛÈ¿ 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









194

15-19 10.603 1.528 688 840 9.075 54,96%20-24 13.063 10.046 8.159 1.888 3.016 18,79%25-29 12.604 10.708 9.373 1.335 1.896 12,47%30-44 49.438 40.237 36.769 3.468 9.201 8,62%45-64 51.565 32.006 29.485 2.521 19.560 7,88%™‡ÓÔÏÔ 137.273 94.525 84.473 10.052 42.748 10,63%

15-19 5.243 994 423 571 4.248 57,45%20-24 6.656 5.669 4.841 828 987 14,61%25-29 6.630 6.225 5.689 536 405 8,60%30-44 24.489 23.328 21.558 1.770 1.161 7,59%45-64 25.780 20.170 19.385 785 5.610 3,89%™‡ÓÔÏÔ 68.797 56.386 51.896 4.490 12.411 7,96%

15-19 5.361 534 265 269 4.827 50,34%20-24 6.407 4.377 3.318 1.060 2.030 24,21%25-29 5.974 4.483 3.684 800 1.491 17,83%30-44 24.949 16.909 15.211 1.698 8.040 10,04%45-64 25.785 11.836 10.100 1.736 13.949 14,67%™‡ÓÔÏÔ 68.476 38.139 32.577 5.562 30.337 14,58%


IfiÓÈ· NËÛÈ¿™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


195




¢˘ÙÈÎ‹ EÏÏ¿‰· 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









196

15-19 49.177 6.512 4.647 1.865 42.665 28,64%20-24 46.312 23.003 16.555 6.448 23.310 28,03%25-29 53.756 45.882 36.356 9.526 7.874 20,76%30-44 150.205 122.541 109.190 13.351 27.665 10,90%45-64 165.687 95.593 90.757 4.836 70.094 5,06%™‡ÓÔÏÔ 465.137 293.530 257.504 36.025 171.608 12,27%

15-19 25.530 3.910 3.171 740 21.619 18,92%20-24 24.337 13.515 11.252 2.263 10.822 16,74%25-29 28.515 25.727 22.431 3.297 2.788 12,81%30-44 77.553 74.066 69.594 4.472 3.487 6,04%45-64 83.381 64.556 62.489 2.067 18.825 3,20%™‡ÓÔÏÔ 239.317 181.775 168.937 12.838 57.542 7,06%

15-19 23.647 2.602 1.476 1.125 21.046 43,25%20-24 21.975 9.488 5.303 4.185 12.487 44,11%25-29 25.241 20.155 13.926 6.229 5.086 30,91%30-44 72.652 48.474 39.595 8.879 24.178 18,32%45-64 82.305 31.037 28.268 2.769 51.269 8,92%™‡ÓÔÏÔ 225.821 111.755 88.568 23.187 114.066 20,75%


¢˘ÙÈÎ‹ EÏÏ¿‰·™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


197




™ÙÂÚÂ¿ EÏÏ¿‰· 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









198

15-19 33.233 3.507 2.481 1.026 29.726 29,25%20-24 29.789 21.801 14.929 6.872 7.988 31,52%25-29 36.318 29.933 23.403 6.531 6.384 21,82%30-44 124.459 102.181 91.538 10.643 22.278 10,42%45-64 131.780 72.923 69.046 3.877 58.857 5,32%™‡ÓÔÏÔ 355.579 230.346 201.398 28.948 125.234 12,57%

15-19 18.148 2.266 1.596 670 15.882 29,57%20-24 14.616 11.467 9.222 2.245 3.149 19,58%25-29 19.849 19.396 15.525 3.871 453 19,96%30-44 65.801 64.792 60.818 3.974 1.009 6,13%45-64 65.410 48.068 46.595 1.474 17.342 3,07%™‡ÓÔÏÔ 183.825 145.990 133.756 12.234 37.835 8,38%

15-19 15.085 1.241 885 356 13.844 28,66%20-24 15.173 10.334 5.706 4.627 4.839 44,78%25-29 16.469 10.538 7.878 2.660 5.931 25,24%30-44 58.658 37.389 30.720 6.668 21.269 17,84%45-64 66.370 24.855 22.452 2.403 41.515 9,67%™‡ÓÔÏÔ 171.754 84.356 67.641 16.714 87.398 19,81%


™ÙÂÚÂ¿ EÏÏ¿‰·™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


199


¶ÏËı˘ÛÌfi˜ ÂÚÁ¿ÛÈÌË˜ ËÏÈÎ›·˜ 2.623.159 1.276.178 1.346.981∂ÚÁ·ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi 1.761.462 1.012.225 749.237∞·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ 1.600.583 951.289 649.294ÕÓÂÚÁÔÈ 160.879 60.936 99.943ª·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ· ¿ÓÂÚÁÔÈ 85.240 26.802 58.438ªË ÂÓÂÚÁÔ› 861.697 263.953 597.744


AÙÙÈÎ‹ 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









200

15-19 187.436 19.574 12.786 6.787 167.862 34,68%20-24 255.595 148.953 118.563 30.390 106.642 20,40%25-29 309.528 264.076 232.049 32.027 45.452 12,13%30-44 904.829 774.750 713.153 61.597 130.080 7,95%45-64 965.770 554.109 524.032 30.077 411.661 5,43%™‡ÓÔÏÔ 2.623.159 1.761.462 1.600.583 160.879 861.697 9,13%

15-19 95.643 10.906 7.509 3.396 84.737 31,14%20-24 123.964 76.008 64.552 11.456 47.956 15,07%25-29 152.116 139.509 126.803 12.705 12.608 9,11%30-44 450.174 433.790 414.277 19.513 16.384 4,50%45-64 454.281 352.012 338.147 13.866 102.268 3,94%™‡ÓÔÏÔ 1.276.178 1.012.225 951.289 60.936 263.953 6,02%

15-19 91.793 8.668 5.277 3.391 83.125 39,12%20-24 131.631 72.946 54.011 18.935 58.686 25,96%25-29 157.412 124.567 105.245 19.322 32.845 15,51%30-44 454.655 340.960 298.876 42.084 113.696 12,34%45-64 511.489 202.096 185.885 16.211 309.393 8,02%™‡ÓÔÏÔ 1.346.981 749.237 649.294 99.943 597.744 13,34%


AÙÙÈÎ‹™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


201




¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









202

15-19 34.494 3.745 2.591 1.154 30.749 30,82%20-24 29.667 21.724 15.722 6.002 7.943 27,63%25-29 37.444 31.951 27.832 4.119 5.493 12,89%30-44 128.915 108.559 100.782 7.777 20.356 7,16%45-64 139.254 87.498 84.488 3.010 51.756 3,44%™‡ÓÔÏÔ 369.775 253.477 231.414 22.063 116.298 8,70%

15-19 17.223 2.050 1.850 200 15.173 9,75%20-24 15.579 13.001 10.829 2.173 2.578 16,71%25-29 21.209 20.415 19.297 1.119 794 5,48%30-44 65.781 63.705 60.919 2.787 2.076 4,37%45-64 70.211 55.090 53.890 1.200 15.121 2,18%™‡ÓÔÏÔ 190.003 154.262 146.784 7.477 35.741 4,85%

15-19 17.271 1.695 741 954 15.576 56,30%20-24 14.088 8.722 4.893 3.829 5.366 43,90%25-29 16.235 11.536 8.535 3.001 4.699 26,01%30-44 63.134 44.854 39.864 4.990 18.280 11,13%45-64 69.043 32.408 30.598 1.810 36.635 5,59%™‡ÓÔÏÔ 179.772 99.215 84.630 14.585 80.556 14,70%


¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


203




BfiÚÂÈÔ AÈÁ·›Ô 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









204

15-19 10.668 1.356 1.098 258 9.312 19,03%20-24 10.759 8.025 6.365 1.660 2.734 20,68%25-29 12.742 10.099 8.700 1.399 2.643 13,85%30-44 41.253 32.926 30.198 2.727 8.327 8,28%45-64 44.525 21.754 20.838 916 22.771 4,21%™‡ÓÔÏÔ 119.946 74.160 67.200 6.960 45.786 9,39%

15-19 5.170 704 704 0 4.466 0,00%20-24 5.832 5.150 4.672 477 682 9,27%25-29 6.685 6.283 6.149 134 402 2,13%30-44 21.665 20.739 20.123 617 925 2,97%45-64 21.869 14.781 14.273 508 7.088 3,44%™‡ÓÔÏÔ 61.220 47.657 45.921 1.736 13.563 3,64%

15-19 5.498 652 394 258 4.846 39,57%20-24 4.927 2.875 1.693 1.182 2.052 41,12%25-29 6.057 3.816 2.551 1.265 2.241 33,15%30-44 19.588 12.186 10.076 2.111 7.402 17,32%45-64 22.656 6.973 6.566 408 15.683 5,85%™‡ÓÔÏÔ 58.726 26.503 21.279 5.224 32.223 19,71%


BfiÚÂÈÔ AÈÁ·›Ô™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


205




NfiÙÈÔ AÈÁ·›Ô 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









206

15-19 16.626 2.414 1.558 856 14.212 35,45%20-24 16.660 12.379 10.242 2.136 4.281 17,26%25-29 21.649 17.197 14.039 3.158 4.452 18,36%30-44 69.879 56.967 53.878 3.088 12.913 5,42%45-64 68.410 42.314 40.244 2.070 26.097 4,89%™‡ÓÔÏÔ 193.225 131.270 119.962 11.308 61.955 8,61%

15-19 8.053 1.468 1.023 445 6.584 30,33%20-24 8.657 7.336 6.159 1.177 1.321 16,05%25-29 11.414 10.903 9.392 1.512 510 13,86%30-44 35.449 35.172 33.687 1.485 277 4,22%45-64 35.023 28.726 28.156 569 6.297 1,98%™‡ÓÔÏÔ 98.595 83.605 78.417 5.188 14.989 6,21%

15-19 8.574 946 535 410 7.628 43,40%20-24 8.003 5.042 4.083 959 2.961 19,02%25-29 10.236 6.294 4.648 1.646 3.942 26,15%30-44 34.430 21.795 20.191 1.604 12.635 7,36%45-64 33.388 13.588 12.088 1.501 19.800 11,04%™‡ÓÔÏÔ 94.631 47.665 41.545 6.120 46.965 12,84%


NfiÙÈÔ AÈÁ·›Ô™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


207




KÚ‹ÙË 2004™‡ÓÔÏÔ ÕÓ‰ÚÂ˜ °˘Ó·›ÎÂ˜









208

15-19 33.718 3.888 2.982 907 29.830 23,32%20-24 39.683 22.932 19.159 3.773 16.751 16,45%25-29 45.258 36.841 32.424 4.417 8.416 11,99%30-44 132.692 113.798 107.900 5.898 18.894 5,18%45-64 129.053 87.061 85.888 1.173 41.992 1,35%™‡ÓÔÏÔ 380.404 264.520 248.353 16.167 115.883 6,11%

15-19 17.688 2.760 2.338 422 14.928 15,29%20-24 20.054 13.792 12.229 1.564 6.262 11,34%25-29 24.186 22.426 20.361 2.065 1.760 9,21%30-44 67.154 65.317 63.209 2.108 1.836 3,23%45-64 64.480 51.191 50.683 508 13.289 0,99%™‡ÓÔÏÔ 193.562 155.486 148.819 6.667 38.076 4,29%

15-19 16.031 1.129 644 485 14.902 42,95%20-24 19.629 9.140 6.930 2.209 10.489 24,17%25-29 21.071 14.416 12.064 2.352 6.656 16,31%30-44 65.538 48.480 44.691 3.789 17.058 7,82%45-64 64.573 35.870 35.205 666 28.702 1,86%™‡ÓÔÏÔ 186.842 109.035 99.534 9.501 77.807 8,71%


KÚ‹ÙË™‡ÓÔÏÔOÌ¿‰Â˜ ¶ÏËı˘ÛÌfi˜ EÚÁ·ÙÈÎfi A·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÕÓÂÚÁÔÈ MË ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ¶ÔÛÔÛÙfiËÏÈÎÈÒÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁÔ› ·ÓÂÚÁ›·˜

ÕÓ‰ÚÂ˜

°˘Ó·›ÎÂ˜


¶APAPTHMA KEºA§AIOY 6

210

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

a) 1970 – 2001

Dependent Variable: DYMethod: Least SquaresDate: 01/21/06 Time: 22:11Sample: 1 13Included observations: 13White Heteroskedasticity-Consistent Standard Errors & Covariance

b) 1970 – 1981


211

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob. C -0.045996 0.038727 -1.187709 0.2600LY -0.013455 0.006626 -2.030542 0.0672

R-squared 0.378794 Mean dependent var 0.031426Adjusted R-squared 0.322320 S.D. dependent var 0.004504

S.E. of regression 0.003708 Akaike info criterion -8.216086Sum squared resid 0.000151 Schwarz criterion -8.129171

Log likelihood 55.40456 F-statistic 6.707478Durbin-Watson stat 1.977153 Prob(F-statistic) 0.025144


R-squared 0.453278 Mean dependent var 0.020109Adjusted R-squared 0.403576 S.D. dependent var 0.006327S.E. of regression 0.004886 Akaike info criterion -7.664273Sum squared resid 0.000263 Schwarz criterion -7.577358Log likelihood 51.81778 F-statistic 9.119903Durbin-Watson stat 0.888419 Prob(F-statistic) 0.011657

1981 – 2002


c) 1970 – 1990

Dependent Variable: DYMethod: Least SquaresDate: 01/21/06 Time: 22:44Sample: 1 13Included observations: 13

212


R-squared 0.081848 Mean dependent var 0.029274Adjusted R-squared -0.001621 S.D. dependent var 0.005610S.E. of regression 0.005615 Akaike info criterion -7.386125Sum squared resid 0.000347 Schwarz criterion -7.299209



R-squared 0.484410 Mean dependent var 0.037400Adjusted R-squared 0.437538 S.D. dependent var 0.007186S.E. of regression 0.005389 Akaike info criterion -7.468126Sum squared resid 0.000320 Schwarz criterion -7.381210


1990 – 2002


d) 1980-1990


213







NOMOI

a) 1970-2002


b) 1970 – 1981


214







1981 – 2002


c) 1970 – 1990


215







1990-2002


d) 1980-1990


216







ISSN-1790-1383

Documents

cover final - 1kesyp-a.thess.sch.gr1kesyp-a.thess.sch.gr/files/erg/EPETIRIDA2005.pdf · eιρήνη k ουρούνη ... ρειακό αλλά και τοπικό επίπεδο είναι