380 €>i theo con dUÒnq eànq tao va eànq iàp

CÀU CHUYEN GIAO DUC O NAM 2020

GS.VS. NguyénVànDao

Giàe ma dai hge va eài phao tin dung

Dò là giàe ma cùa mot Giàm dde Cóng ty - lam gpi là Cóng ly Hoàng Nam.

TOi tuoi Sùu. nàm nay - 2020 - bude vào tuoi 35. TOi là mot ngudi giàu,

rài giàu. Tién bae ed cà triéu dola. Già dình ehùng lói dang sinh song trong

mot biét ihy róng cà ngàn mét vuOng d giùa Thù dò. Trong nhà, OtO Mercedes

ed vài ehiée. Chùng lói eó cà mot chiéc mày bay riéng siéu nhe do lói ty lai.

Cóng ly tu nhàn Hoàng Nam che tao mày bay siéu nhe do tOi làm ebù, bang

nàm cho xuài xuòng bang iràm chiéc vói chàl lupng dal liéu chuàn qude té.

bàn trén khàp ibi truòng Dòng Nam A. bàn sang cà nude Mi vói già canh tranh

ehi bang hai phàn ba già bàn dia vi nhàn cÒng d la qua ré. Song, cbàc càc ban

cdn chua biét là trude kia tOi vdn rat nghèo. nghèo xàc nghèo xa.

Tòi sinh ra va Idn lén d mot N-ùng qué mién ddi nùi irung du, dal dai càn

eòi. làm lung vài va quanh nàm dàu tal mài idi nhung cGng chi dù an. Cha me

tòi dòng con. Càc ey gang sue làm cùng ehi eó thè lo cho càc con àn hpc tai

dia phuong. dùa ibi hpc bel THCS. dùa ibi idi nghiép THPT, hpc xong d lai

nhà san xuàl nòng nghiép va bude vào vdng luàn quàn nghèo - dOl nàt - nghèo,

cdn viée cho con hpc lén dai hpc là diéu nàm ngoài sy tudng tugng cùa cha

me Idi. Tói hpc vào loai gidi nhàl trudng va ed nhiéu ude ma. \Sóc ma dàu tien

cùa Idi là làm sao de ihoàt khòi cành dói nghèo.

Chuonq 6: M^t eé bài bào 381

Tòi ty dai cho minh quyét làm pbài hpc lén cao nùa, pbài eó trlnh dò dai

hpc. Nhung ròi mot bue rào càn dà chàn dùng quyét tàm cùa tói! Là'y dàu ra

tién ma àn hpc? Sau nhiéu dém tran trpe suy nghi, tói nbàt quyét sé vira hpc

vira di làm thué kiém tién ty nuOi thàn. Va tói quyét dinb gbi tén vào hpc Kboa

Co khi Trudng Dai hpc Bach kboa Ha Nói, vi ngay tu tbùa bé tói dà ràl tbich

mày móc, tbudng ty tao dó eboi bang dal va bai trai cày eó thè di cbuyén dupe.

Vào lue dó, nhiéu trudng DH, CD tu tbyc dà dupe md thém khàp mpi mién

dal nude de dàp ùng nbu càu hpc tàp cùa gidi tré va tbyc bién ebù iruang phò

càp boa dai hpc. Nhà nude chi tàp trung dàu tu va bao cà'p cho bàc pbó tbòng,

dàc biét quan tàm dén giào due d càc vùng sàu, vùng xa, mién nùi, vùng dóng

bào dàn toc thiéu sd, cho mOt sd trudng dai hpc cóng làp; càc trudng cdn lai

do càc thành phàn kinh té tàp thè, tu nhàn, càc cà nhàn ty lo, ty buy dòng vO'n,

trong dd ed sy ddng gdp thoà dàng cùa ngudi hpc va ebù y thich dàng dén càc

ddi tugng ihuòc dién ehinb sàch.

Bay gid, mó binh dào tao DH iheo binh chóp cut da dupe su dyng nhàm

nàng cao chat lugng dào tao: md ròng dàu vào, kiém soàt chat qua trlnh hpc

tàp va thàl chat dàu ra; thay thè cho kiéu dào tao vào bao nhiéu ra bay nhiéu

(mó hmh binh tru). Càc trudng DH cùng dà dupe trao quyén ty ebù boàn toàn.

Bò GD-DT dà quay ve làm dùng ebùc nàng quàn ly nhà nuóc cùa mlnb vói

bién che chi con bang 1/4 trude day. Càc trudng dupe quyén ty quyél dinb càc

cóng viée cùa minh, tu ddi nói dén ddi ngoai, lù tài cbinh dén càn bò... mién

là khòng vi pham càc quy dinb chung cùa Nhà nude. Nhà nude cùng dà bó ky

Ibi luyén sinh dai hpc vó cùng càng tbàng va lò'n kém nbu trude day. Viée

tuyén dai hpc dugc càn cu vào diém hpc phò tbòng va qua trac ngbiém nhe

nbàng (test).

Kbi tói vào hpc dai hpc, càc trudng quyél dinb tàng hpc phi tir 2 triéu

dóng lén 10 triéu dóng/nàm de dàm bào nhung chi phi idi thiéu cho nhà trudng

va dàm bào nàng cao chàl lugng dào tao. 10 triéu dóng ddi vdi nhCmg ngudi

nghèo nbu chùng tòi qua là mot sd tién kbóng lo. Tói chàn nàn thàm nghl:

Kiéu này ibi càp sàch ve vudn là cài cbàc! Nhung tòi dà gap may. Dùng lue

dó Nhà nude dua ra mot giài phàp vó cùng sàng sudi: cho sinh vién vay tién

de hpc. sau này di làm sé boàn tra Nhà nuóc. TOi manb dan vay cùa Nhà nude

3 triéu dóng/thàng. Nbu vày, de trang trai cho càc chi phi sinh boat va hpc tàp

bón nàm d irudng d^i hpc, tói dà vay np cùa Nhà nuóc kboàng 150 triéu dòng.

382 E>i theo con dUÒnq eànq tao va eànq \àp

Cuge khàm pha kién thùe ly thù

Tòi dà idi nghiép dai hpc dàc biét xuài sàe. Chua kip ve qué nghi ngai mot ihdi gian sau bdn nàm miei mài hpc tàp ibi da eó ma'y cóng ty nude ngoài deh mdi Idi làm viée vdi luang tbàng 1.500 - 2.000 dola. TOi khòng nhàn Idi eòng ly nào bòi minh dang con mot uóc ma chày bòng kbàc. ma trong nbOng nàm d trudng dai hpc vi pbài làp trung cho hpc hành ma chua tbyc bién dugc. Dó là md Cóng ty tu nhàn che tao mày bay siéu nhe. l/dc ma này dugc nhen nhóm trong idi lù nhùng nàm con hpc d trudng phó thOng - vào nàm 2003 -kbi dupe biét Hòi Co hpc VN dà de xuàt va dupe Chinh phù cho phép che tao mày bay siéu nhe. Vào thdi dd, càc nhà kboa hpc VN dà làp ràp, thù nghiem thành eòng mày bay siéu nhe, nhung gap phài càc thù tyc hành chinb qua pbùc lap ve viée bay nén chua dua ra dupe thành thuang pbàm. Ngày nay, Nhà nude la tao diéu kién, kbuyén khich tài nàng va sàng kién cùa quàn chùng, cho phép ngudi dàn dupe làm viée. sàng tao dya trén nguyén tàc: "Viée gì phàp ludt khòng Cam ihì dupe làm". Cóng ly tu nhàn Hoàng Nam che tao mày bay sieu nhe cùa lòi duac càp già'y phép boat dòng chi sau hai luàn lé dàng ky. Tói con nhó viée kiém dinb chiéc mày bay siéu nhe dàu tién cùa chùng tòi vdi nbflng ihù tue gpn va ngbiém lue. Sau kbi nhàn dupe dàng ky cùa chùng Idi, chi trong vòng 1 luàn, nhóm cbuyén già cao càp ve ky thuài bang khòng dà thàm dinh xong chat lugng cùa mày bay va cho phép bay. Ngudi la nói ràng cQng viee này ban mudi nàm ve trude Hói Co hpc Viét Nam dà phài dgi cà nàm trdi ma khòng dugc càp phép bay.

Cùng eó ngudi hòi lòi: Anh hpc ngành co kbi, sao ma che tao dupe cà mày bay là llnh vyc kboa hpc, ky ibuàt long hgp mang tinh lién ngành? Tbàt may là bay gid ehùng lòi dugc hpc nhùng tbày giào rat gidi, nbd vày kién thùe chùng lòi liép thu dupe ràl sàu sàe, gid hpc lén Idp khòng nhiéu nhung tbày déu day nhùng vàn de ràl co bàn, rat bàn chàl. Thém vào dó, phuong phàp giàng day cùa càc tbày ràl hay, ràl bà'p dàn, mòi gid lén Idp là mot cuòc khàm phà kién ihue ly ihii. Thày gai y nhihig vàn de de iranh luàn, tbày hudng dàn càch iruy càp tbòng lin kboa hpc uén ùiiemet, càch iham kbào tài lieu tren sàch bào. Càc gid tbyc hành, tbyc tap trd nén ral sinh dóng va hùng thù vdi nhùng dung cu hpc tap két hpp vdi su dyng mò binh minh boa sinh dOng iren mày tinh. Ngay nhùng nàm tbàng d trudng dai hpc. kbi day mOn Co hpc. thày dà trình bay eàe vf du ve vài thè bay: mày bay. tén lùa. làu vù tru. NhOng nguyén ly hoai dòng cùa mày bay dà hùl bdn tói. Tòi dà ty thiél ké, che tao nhiéu mO binh làu Juan...

Chuonqe: Wiòte6bà\bào 383

CQng pbài ndi thém, khòng chi riéng tOi d | tao làp dugc viée làm cho

minh ma bau bét ban hpc cùa tói sau kbi tòt nghiép déu eó viée làm ón dinb.

Nhiéu ngudi trong sd dó dà dupe càc eòng ty mdi chào, san dòn, chu cà'p tién

àn hpc ngay tìl kbi cdn ngói trén gbénhà trudng. Lgi icb cùa viée cài càch nói

dung va phuong phàp dào tao cùa nhà trudng tbàt to Idn! Chùng tói dugc nghe

ké lai ràng mdi chi càch nay 15 nàm thói, smh vién ra trudng rat khd kiém

viée làm; càng dào tao càng tich ty nhùng ngudi tbàt nghiép ed trình dò, giào

dyc dà tùng là gànb nàng cho xa bòi! à'y thè ma ngày nay càc ngành san xuàl,

càc doanb nghiép luòn than phién giào dyc khòng cung cà'p dù sd lugng ky su

cho bp; cdn chàl lugng dào tao ibi bp dà boàn toàn yèn tàm. Trong bdi cành

dd, cà chue ngàn tri thùc Viét kiéu d càc nude dang quay \xo vi nude làm viée,

sinh sdng.

Cóng ty Hoàng Nam cùa chùng tói dà thu bùi gàn 100 ky su càc ngành

vào làm viee. Duang nbién tòi dà cbpn toàn nhùng ngudi ed tbyc tài, kbóng

chi càn cu vào bang cà'p ma bang càch kiém tra kié'n thùc tryc tiép, ké cà kiém

tra trình dò tiéng Anh. Hp dupe tra luang trung binh 2.000 dOla/thàng dù sdng,

dù nuói già dinb de toàn tàm toàn y làm viée cho Cóng ty. Cùng nbu tòi trude

day, bp du sue tra ng Nhà nude kboàn vay kbi hpc dai hpc. Bài toàn kinh té

cho dào tao dai hpc xem ra khòng phài là khòng eó Idi giài.

Tòi dang eó ké boach bang nàm gùi 4-5 ky su gidi di tbyc tàp d càc trung

tàm che tao mày bay siéu nhe d ùc va Canada nhàm nàng cao trlnh dó. Cóng

ty chùng tòi sé dai tbp toàn bO chi phf. Ma ude cùa tói là mày bay siéu nhe do

Viét Nam san xuàl pbài d top dùng dàu thè gidi. Chùng tòi cùng vùa nhàn

dupe don dàt bang cùa ngành du lich Malaysia va Indonesia, yéu càu cung cà'p

120 mày bay siéu nhe.

(Dàng trén Bào Tuoi Tré, 9-9- 2004))