CUỘC THI SÁNG TẠO KỸ THUẬT NHÀ NÔNG - KHƠI ...thongtinkhcn.com.vn/upload/iblock/26f/cs so 5-2015.pdfU PU 1 CUỘC THI SÁNG TẠO KỸ THUẬT NHÀ NÔNG - KHƠI NGUỒN

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

1SỐ 5 - 2015

CUỘC THI SÁNG TẠO KỸ THUẬT NHÀ NÔNG - KHƠI NGUỒN SÁNG TẠO

Phan Thị Thu Hiền

Nhằm khơi dậy tiềm năng và phát

huy tư duy sáng tạo của hội viên, nông dân trong phong trào lao động sáng tạo, tích cực áp dụng có hiệu quả các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất và đời sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, năm 2015, Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang đã phát động cuộc thi Sáng tạo kỹ thuật nhà nông lần thứ VI. Cuộc thi được tổ chức, chỉ đạo chặt chẽ từ tỉnh đến cơ sở, các cấp hội đã làm tốt công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của cuộc thi đến đông đảo cán bộ hội viên, nông dân, đồng thời chủ động phát hiện, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân đăng ký tham gia cuộc thi dựa trên 3 tiêu chí đánh giá: Tính mới, tính sáng tạo, hiệu quả kinh tế - xã hội, khả năng áp dụng. Kết quả, có 35 giải pháp tham dự thuộc các lĩnh vực: Trồng trọt, cơ khí chế tạo công cụ sản xuất, thủy sản, chăn nuôi. Phần lớn các giải pháp tham dự hội

thi có mô hình, hiện vật, tranh ảnh để chứng minh, thể hiện tính ứng dụng rộng rãi. Các giải pháp cơ bản đạt được yêu cầu đề ra, các tác giả đã chứng minh, mô tả được khả năng tư duy sáng tạo gắn liền với thực tiễn sản xuất, để nâng cao năng suất lao động, hiệu quả kinh tế - xã hội khi áp dụng. Hội đồng giám khảo đã đánh giá khách quan, trung thực. Kết quả, có 7 giải pháp đạt giải chiếm 20% so với tổng số hồ sơ tham gia. Ngày 21/8/2015, tại Hội trường Nhà khách UBND tỉnh Ban Tổ chức cuộc thi đã trao giải: 01 giải nhất cho giải pháp: “Xử lý ra hoa đậu quả không đào rễ trên cây cam Đường Canh” - tác giả Bùi Đức Long, xã Hồng Giang, huyện Lục Ngạn; 01 giải nhì cho giải pháp: “Cải tiến máy làm đất, làm cỏ đa năng do Trung Quốc sản xuất thành máy xới, băm cỏ thay thế lao động thủ công phục vụ sản xuất nông nghiệp” - tác giả Nguyễn Ngọc Sỹ, xã

Thượng Lan, huyện Việt Yên; 02 giải ba cho các giải pháp: “Thuốc chữa bệnh cho thỏ bằng thảo dược” - tác giả Đặng Đình Hùng, xã Việt Tiến, huyện Việt Yên; “Cải tiến máy xé bông phế liệu làm nấm” - tác giả Đỗ Vinh Thúy, xã Nghĩa Hưng, huyện Lạng Giang; 03 giải khuyến khích cho các giải pháp: “Máy vun luống” - tác giả Đỗ Đình Nghĩa, xã Ngọc Sơn, huyện Hiệp Hòa; “Cải tiến kỹ thuật chăm sóc cây hoa Ly” - tác giả Hoàng Văn Phượng, xã Tân Mỹ, thành phố Bắc Giang; “Cải tiến chuồng trại nuôi gà đẻ trứng” - tác giả Bùi Thị Hiền, xã Lãng Sơn, huyện Yên Dũng, đồng thời lựa chọn 9 giải pháp tiêu biểu nhất gửi dự thi, cấp Trung ương.

Đạt được kết quả trên là do Ban Thường vụ Hội Nông dân các cấp tập trung chỉ đạo, phát động cuộc thi; thực hiện tốt công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; trong bản

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

2 CHUYÊN SAN NÔNG THÔN - MIỀN NÚI

Ảnh: Đồng chí Lều Vũ Điều - Phó chủ tịch BCH TW Hội Nông dân VN trao giải nhất cho thí sinh đến từ Hội Nông dân huyện Yên Thế

tin sinh hoạt Hội Nông dân; lồng ghép với các buổi giao ban, sơ kết… đã được nhiều hộ nông dân tích cực đồng tình, hưởng ứng tham gia dự thi, đặc biệt là các hộ sản xuất kinh doanh giỏi. Một số huyện làm tốt công tác này là: Lục Ngạn, Việt Yên và thành phố Bắc Giang… Tuy nhiên, còn một số đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến chỉ đạo, tuyên truyền, phát động sâu rộng trong cán bộ, hội viên, nông dân nên chất lượng giải pháp dự thi chưa cao, chưa thể hiện được tính mới, tính sáng

tạo, hiệu quả kinh tế - xã hội và khả năng áp dụng.

Để cuộc thi sáng tạo kỹ thuật nhà nông lần thứ VII tổ chức vào năm 2017 có nhiều giải pháp kỹ thuật mới trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, góp phần phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, phấn đấu đến năm 2020 đưa nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Trước hết cần có sự quan tâm hơn nữa của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, sự hưởng ứng của cán bộ, hội viên, nông dân phát huy tư duy sáng

tạo, góp phần thúc đẩy phong trào lao động sản xuất nhất là phong trào sản xuất kinh doanh giỏi và phong trào nông dân thi đua xây dựng nông thôn mới, tích cực ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn và xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020./.

MỘT SỐ MÔ HÌNH

3SỐ 5 - 2015

TRIỂN VỌNG TỪ CÂY TRỒNG MỚI

Phát huy phẩm chất bộ đội cụ

Hồ, những năm qua, nhiều cựu chiến binh (CCB) trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đã nêu cao ý thức tự lực, tự cường, tích cực tăng gia sản xuất, mạnh dạn chuyển đổi mô hình kinh tế, làm giàu cho gia đình và góp phần xây dựng quê hương.

Theo con đường đất đỏ dọc bờ sông Thương, chúng tôi tìm tới gia đình CCB Nguyễn Văn Cường, thôn Cửa Sông, xã Hợp Đức, huyện Tân Yên thật không khó. Ông Cường được biết đến là người có công đưa cây vú sữa về địa phương, mở ra triển vọng mới cho việc phát triển kinh tế của người nông dân nơi đây.

Dẫn chúng tôi đi thăm vườn vú sữa với hơn 200 cây đang sinh trưởng và phát triển xanh tốt, ông Cường tâm sự về hành trình đến với loại cây này. Là một CCB, sau khi xuất ngũ, trở về địa phương, như bao hộ dân khác của

một xã thuần nông, nguồn thu nhập chính chỉ dựa vào nông nghiệp, mặc dù tích cực trồng trọt, chăn nuôi nhưng cuộc sống gia đình vẫn khó khăn. Năm 1987, như cái duyên, ông được một người bà con biếu mấy quả vú sữa, ăn thấy mát, ngon nên ông đã lấy vài hạt đem đi ươm, sau một thời gian, số hạt đó nảy được 2 mầm. Ông đem trồng và sau 3 năm chăm sóc, cây bắt đầu ra hoa, kết quả. Nhận thấy giá trị kinh tế bền vững của cây vú sữa, ông Cường đã quyết định chọn loại cây này trong hướng phát triển kinh tế chính của gia đình.

Theo ông, vú sữa là loại cây dễ trồng, thích nghi với thổ nhưỡng xã Hợp Đức. Vú sữa sau trồng khoảng 3 năm bắt đầu cho thu quả và thời điểm ra hoa đến khi quả chín từ 8 - 9 tháng. Nếu chăm sóc tốt, đúng kỹ thuật, năng suất năm sau sẽ cao gấp đôi năm trước. Bên cạnh đó, đây là loại cây cho thu hoạch rải vụ

nên không bị áp lực trong tiêu thụ, ít phải cạnh tranh bởi các loại quả khác.

Bén duyên với cây vú sữa đã hơn 30 năm, đến nay ông Cường đã tích lũy cho bản thân nhiều kinh nghiệm quý và giúp nhiều hộ dân trong thôn cùng phát triển kinh tế, ông chia sẻ: “Trước khi trồng, cần xử lý đất bằng vôi bột trong khoảng nửa tháng, sau đó bón lót phân hữu cơ để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây phát triển. Khi bón phân đạm, lân, kali nên tưới liên tục trong 3 ngày để phân thấm đều vào gốc cây, hạn chế thất thoát. Sau mỗi vụ thu hoạch cần cắt tỉa bớt nhánh, xử lý đúng kỹ thuật để giúp cây phát tán đều, nhận đủ ánh sáng để mùa sau quả sai, to và có chất lượng hơn”.

Không chỉ trồng thành công loại cây này, ông Cường còn là người nhân giống vú sữa để cung cấp cây giống có chất lượng cho bà con nông dân. Theo ông, vú sữa là loại cây nhiều nhựa, để triết



cành đạt tỷ lệ sống cao thì sau khi khoanh vỏ từ 5 - 6 ngày mới bó bầu và khoảng 6 - 7 tháng sau mới cắt cành đem trồng.

Nhờ sự cần cù, chăm chỉ và không ngừng học hỏi, cùng việc biết áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, với hơn 200 cây vú sữa, mỗi năm, gia đình CCB Nguyễn Văn Cường thu hoạch khoảng 4 - 5 tấn quả, với giá bán ổn định từ 25.000 - 30.000 đồng/kg, ông thu về trên 100

triệu đồng/năm, không kể tiền bán cây giống.

Nổi lên là loại cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, năm 2012, UBND xã Hợp Đức đã xây dựng Dự án Phát triển cây vú sữa giai đoạn 2012 - 2015 và đã được UBND huyện phê duyệt. Dự án đã giúp hình thành cùng chuyên canh loại cây này. Đến nay, xã có hơn 10ha diện tích trồng vú sữa, trong đó có 6ha đã cho thu hoạch, với sản lượng bình quân đạt 70 tấn/ha/năm, mang

lại cho người dân nơi đây gần 2 tỷ đồng/vụ. Vú sữa được xác định là cây trồng chủ lực trong hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, mở ra hướng đi triển vọng cho người nông dân trong việc chuyển đổi những diện tích cây trồng kém hiệu quả./.

Trần Phượng

Ảnh: Mô hình trồng vú sữa tại xã Hợp Đức, huyện Tân Yên


5SỐ 5 - 2015

THƯƠNG BINH LÀM GIÀU TỪ MÔ HÌNH TRỒNG ỔI ĐÀI LOAN

Thu Thủy

Trở về từ chiến trường, mang

trên mình vết thương chiến tranh nhưng nghị lực, quyết tâm của người lính, vượt lên trên khó khăn, thương binh Nguyễn Khắc Đảm, thôn Huê Vận 1, xã Bảo Sơn, huyện Lục Nam đã thoát nghèo từ hai bàn tay trắng và giúp nhiều hộ gia đình cùng phát triển kinh tế.

Hoàn thành nghĩa vụ cao cả với đất nước, trở về địa phương và xây dựng gia đình với những khó khăn chồng chất nhưng nhớ lời Bác Hồ đã dạy: “Thương binh tàn nhưng không phế”, ông Nguyễn Khắc Đảm luôn ý thức vươn lên để tiếp tục cống hiến công sức, trí tuệ trên mặt trận kinh tế. Đến nay, ông Đảm đã

xây dựng được cho mình mô hình trồng ổi Đài Loan, mỗi năm thu nhập hơn 200 triệu đồng.

Tâm sự về cái duyên đến với giống cây trồng này, ông Đảm cho biết: “Khởi đầu với hai bàn tay trắng, thiếu phương tiện sản xuất, sức khỏe lại yếu, tôi chỉ nghĩ làm gì đó để không trở thành gánh nặng của vợ con và xã hội. Năm 2013, sau nhiều lần trồng thử nghiệm các loại cây ăn quả như táo, bưởi, cam Đường Canh không thành công, tôi tình cờ biết đến giống ổi Đài Loan với nhiều ưu điểm nên đã mạnh dạn nhờ Hội Cựu chiến binh cơ sở tín chấp vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội được 50 triệu đồng để phát triển mô hình kinh tế mới”.

Để thành công với giống cây trồng này, ông Đảm nhiều lần tới trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội để học kỹ thuật trồng và chăm sóc ổi. Bên cạnh đó, ông còn tích cực tìm hiểu qua sách, internet… để tự đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. Đất không phụ công người, với 2.000m2 diện tích đất trồng ổi Đài Loan, sau 8 tháng trồng, mỗi ngày vườn ổi cho thu hoạch từ 200 - 300kg, giá bán dao động từ 13 - 15 nghìn đồng/kg.

Chia sẻ về giống cây trồng mới, ông Đảm cho biết: “Ổi Đài Loan dễ trồng, thích hợp nhất là trồng trên đất sét, đất pha cát, tốn ít phân bón, nhẹ công chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh nên chi phí đầu tư thấp. Mặt khác,

Ảnh: Ông Nguyễn Khắc Đảm (trái) thôn Huê Vận 1 đầu tư trồng ổi Đài Loan cho thu nhập cao



đây là giống ổi có thể trồng bất cứ thời gian nào trong năm. Giai đoạn sinh trưởng ngắn, tỷ lệ đậu trái và năng suất cao, thu hoạch quanh năm. Thân cây cứng cáp, khỏe mạnh, khả năng chống chịu tốt, ít sâu bệnh. Chất lượng quả ngọt, giòn, thơm, ít hạt, với tỷ lệ thịt quả khoảng 74%, do đó được nhiều người ưa chuộng”.

Cũng theo kinh nghiệm của ông Đảm, muốn ổi đạt chất lượng cao, cho quả to, ngọt nên bón thúc bằng phân kali từ lúc mới ra hoa đến khi thu hoạch, đồng thời cắt đi những cành lá sát gốc nhằm tạo sự thông thoáng cho cây và giúp cây nuôi quả. Khi quả đạt đường kính từ 3 - 5cm, dùng túi xốp thưa bọc bên trong và túi nilon bọc bên ngoài để bao quả lại. Khoảng 2 tháng sau khi bọc quả có thể thu hoạch. Phương pháp này giúp quả ổi hạn chế sâu bệnh, đặc biệt là ruồi cánh vàng đục quả.

Với sự cần cù, biết áp dụng khoa học kỹ thuật trong trồng trọt, thương binh Nguyễn Khắc Đảm đã làm giàu trên chính mảnh vườn của gia đình. Mô hình trồng ổi Đài Loan của ông đáng được biểu dương và nhân rộng./.

NỤ CƯỜI NÔNG DÂN

Chiêm xuân giá rét kéo dàiMạ sân, mạ ruộng gieo hai ba lần

Qua rồi cái rét Nàng BânGiờ đây bát ngát lúa xuân trên đồng

Thỏa bao ngày đợi đêm mongThỏa bao trăn trở nỗi lòng ngược xuôi

Đồng xanh lúa tận chân trờiMưa rào sấm chớp bời bời vươn lên

Cánh đồng như trải lụa mềmThơm lừng hương lúa gió đêm đưa về

Hân hoan tràn ngập thôn quêBõ công ngày rét, ruộng khê, mạ già

Đồng gần cho đến đồng xaChăm cho cây lúa như là trẻ thơ

Trừ sâu, tát nước, be bờBón phân, làm cỏ, đầu tư bạc tiền...

Người chê, cũng có người khenKẻ không quý ruộng kiếm miền làm ăn

“Nhân quả ấy sự công bằng…”Đáp đền cho sự siêng năng ở đời

“Nhất thì, nhì thục ai ơi…”Ghi lòng tạc dạ những lời cha ông

Bâng khuâng lòng tự nhủ lòngThủy chung với đất, đất không phụ người

Nhìn đồng lúa tốt bời bờiNụ cười xinh nhất - nụ cười nông dân./.

Huyền Linh


7SỐ 5 - 2015

GIÁ TRỊ TRÁM ĐEN CỔ THỤ TRÊN VÙNG QUÊ CÁCH MẠNG

Nguyễn Phương

Xã Hoàng Vân, huyện Hiệp Hòa

có các điều kiện tự nhiên thuận lợi để trồng và phát triển cây trám đen. Trải qua thời gian, hơn 100 cây trám đen cổ thụ Hoàng Vân vẫn sừng sững, bảo vệ, che trở cho cộng đồng người dân sống tại nơi đây.

Hoàng Vân nằm ở phía Bắc huyện Hiệp Hòa, là xã nằm dọc theo tả ngạn sông Cầu. Xã được chia làm 4 thôn: Liễu Ngạn, Lạc Yên, Vạn Thạch, Vân Xuyên. Nơi đây có điều kiện địa hình, khí hậu, thủy văn khá thuận lợi cho việc phát triển sản xuất nông nghiệp và đa dạng hóa cây trồng. Về tài nguyên đất: Đất của xã chủ yếu thuộc loại đất phù sa cổ không được bồi đắp hàng năm của hệ thống sông Cầu. Tầng canh tác dầy, có thành phần cơ giới từ cát pha đến thịt nặng, theo số liệu điều tra thổ nhưỡng cho thấy, đất của xã có hai loại chính là đất bạc mầu trên nền phù sa và đất màu Feralit. Với

những điều kiện tự nhiên và thổ nhưỡng đó, Hoàng Vân - xã nằm ven sông Cầu được thiên nhiên ưu đãi cho việc trồng và phát triển cây trám đen.

Trám đen Hoàng Vân ăn bùi, béo, ngon là loại rau quả sạch, đa tác dụng được trồng rộng khắp miền Bắc và cả ở miền nam Tây Nguyên. Trám đen là đặc sản quý của các tỉnh trung du miền núi phía Bắc. Trồng trám cho hiệu quả kinh tế cao, cây trám từ 7 - 10 năm tuổi cho thu 2 - 3 tạ quả/năm. Quả trám Hoàng Vân ăn ngon có tiếng ở Việt Nam, từ bao đời nay, quả trám đen đã được dùng như một nguồn thực phẩm bổ dưỡng. Từ quả trám đen có thể chế biến ra thành nhiều món ăn ngon như: Trám kho cá, kho thịt, trám nhồi. Người dân Hoàng Vân có những món ăn độc đáo từ trám như: Món nem cuốn, món nham trám… Hạt trám được người Anh, Pháp sử dụng để chiết xuất dầu dùng trong công nghiệp, dầu thực phẩm, họ ví dầu

trám đen giống như dầu cây ôliu, chúng còn dùng trong mỹ phẩm của phụ nữ. Ngoài những giá trị ẩm thực, giá trị làm đẹp, trám đen còn là vị thuốc quý. Quả, lá, vỏ, rễ của cây trám đen đều được dùng làm thuốc chữa nhiều loại bệnh. Quả trám có tác dụng thanh nhiệt, giải khát, sinh tinh dịch mới, thanh lọc, giải độc rượu, bia, cá nóc, chữa sâu răng, đau răng (Theo Tuệ Tĩnh - Nam dược thần hiệu). Vỏ, thân kết hợp với rễ cà dại, rễ chanh, vỏ cây trầu dùng nấu nước tắm chữa dị ứng do sơn ăn. Quả trám còn chữa viêm họng, miệng khô khát nước... Quả trám chín có tác dụng an thần. Hạt trám chữa hóc xương, hạt được đốt tồn tính, tán bột. Lá cây trám có vị hơi đắng, hơi chát, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng, chỉ thống, chữa viêm đường hô hấp, viêm phổi, ghẻ lở. Rễ dùng chữa phong thấp, đau lưng, gối tê liệt cử động. Ngoài ra, trám đen Hoàng Vân còn có những giá trị



khác: Nhựa dầu của trám đen dùng để thắp sáng, dùng trong công nghệ véc-ni, sơn, xà phòng… Gỗ trám đen dùng trong xây dựng, đóng đồ gia dụng, làm bột giấy, diêm. Hoa làm nguồn hút mật rất tốt cho ong. Đặc biệt, khi phân tích thành phần hóa học của thịt quả trám đen tại Hoàng Vân và so sánh với các loài trám và trám đen khác cho thấy thành phần các nguyên tố Ca, Mg, protein, lipit… của thịt quả trám đen đều cao hơn, chỉ tiêu Canxi cao hơn khoảng 2 lần. Với những giá trị đó việc bảo

tồn và phát triển cây trám đen Hoàng Vân là thực sự cần thiết.

Hoàng Vân có cấu tạo thổ nhưỡng thích hợp để trồng cây trám đen. Tuy nhiên, những năm trước đây, Hoàng Vân còn chưa biết phát huy thế mạnh vốn có của địa phương nên đời sống của người dân còn gặp nhiều khó khăn, số hộ nghèo trong xã khá cao. Nhưng trong những năm trở lại đây, nhận thấy những giá trị của quả trám đen cũng như để bảo tồn và phát triển loài trám đen cổ thụ quý hiếm, các cấp, các ngành đã quan tâm

tới việc bảo tồn nguồn gen quý và phát triển bền vững cây trám đen. Nhiều đề tài, dự án nghiên cứu khoa học đã được triển khai như: “Nghiên cứu cây trám đen Hoàng Vân” do Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật thực hiện năm 2006; đề tài “Nghiên cứu đề xuất phương án bảo tồn và phát triển loài trám đen cổ thụ tại xã Hoàng Vân, huyện Hiệp Hòa, Bắc Giang” do Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì có thời gian thực hiện từ năm 2006 - 2009; dự án phát triển cây trám đen Vân Xuyên và dự

Ảnh: Bà Nguyễn Thị Thanh Xuân thu hoạch trám


9SỐ 5 - 2015

án GEF thuộc Quỹ Môi trường toàn cầu. Các dự án được triển khai đã góp phần tích cực trong việc thúc đẩy phát triển cây trám đen tại địa phương, đưa ra những phương án bảo tồn và phát triển, xây dựng quy trình kỹ thuật ghép, ươm trám, đặc biệt là mở rộng và trồng mới hàng ngàn cây trám đen trên địa bàn xã. Nhờ đó chỉ trong hơn hai năm, Hoàng Vân đã phát triển, trồng mới hơn 1.500 cây trám đen, chủ yếu tập trung tại hai thôn Vạn Thạch và Vân Xuyên. Hiện nay, toàn xã có khoảng 2.700 cây trám đen, trong đó có 1.200 cây cho thu hoạch, tương đương 40ha diện tích đất trồng trám, chủ yếu trồng tại các soi, bãi ven sông. Đặc biệt, ở Hoàng Vân có khoảng hơn 100 cây trám cổ thụ trên 100 năm tuổi và hơn 200 cây từ 70 - 100 năm tuổi. Hàng năm, Hoàng Vân cung cấp ra thị trường 50 - 60 tấn trám tươi. Riêng thôn Vân Xuyên đã trồng hơn 1.000 cây trám đen, thu hoạch từ 30 - 40 tấn quả. Giá trám trung bình lúc đầu mùa là 20.000 đồng/kg, lúc cuối mùa là 30.000 đồng/kg, với giá đó, người dân địa phương thu được 1 - 1,5 tỷ đồng/vụ. Cây

trám đen Hoàng Vân thực sự trở thành một loại cây nông nghiệp hàng hóa, góp phần giúp người dân địa phương giảm nghèo.

Những công trình nghiên cứu về trám đen Hoàng Vân đều đi tới đánh giá chung: Bảo tồn cây trám đen Hoàng Vân là bảo tồn nguồn gen quý hiếm, bảo vệ số cây trám đen cổ thụ đang sống là cơ sở kỹ thuật di truyền cho phép tạo ra những cây mới. Việc bảo tồn trám đen Hoàng Vân được xem là bước đột phá nhằm bảo vệ và lưu giữ nguồn gen quý đã được tích lũy hàng trăm năm trong hơn 100 cây trám đen cổ thụ tại đất Hoàng Vân.

Trong thời gian tới, để nhân rộng, phát triển cây trám đen đáp ứng được nhu cầu của người dân và góp phần phát triển kinh tế địa phương thì các cấp, các ngành cần có những chính sách hỗ trợ nhất định để khuyến khích nghề trồng trám, cũng như giải quyết tốt vấn đề đầu ra cho sản phẩm. Đưa trám đen thành cây ăn quả số một tại vùng quê cách mạng./.

(Tiếp trang 10)

cơ cấu giống cây trồng thành công, đem lại hiệu quả kinh tế, giảm nghèo và vươn lên làm giàu bền vững.

Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Thế, nhãn chín muộn được trồng tại địa phương hơn 10 năm nay. Nhờ lợi thế về chất lượng, giá cả nên được người dân ưa chuộng và đưa vào thay thế các loại cây trồng kém hiệu quả. Do vậy, từ chỗ chỉ có vài chục héc-ta trồng nhãn rải rác ở các xã, đến nay toàn huyện có hơn 200ha. Trong đó, diện tích trồng nhãn tập trung nhiều nhất ở các xã Đồng Tâm, Hồng Kỳ, Đồng Kỳ.

Năm 2015, sản lượng nhãn chín muộn trên địa bàn huyện ước đạt 900 tấn (tăng hơn 10 tấn so với năm 2014). Với mức giá dao động từ 20 - 30 nghìn đồng/kg như hiện nay, nhãn chín muộn mang lại nguồn thu lớn cho người dân, đồng thời góp phần tích cực chuyển dịch cơ cấu cây trồng trên địa bàn huyện./.



NHÃN MUỘN TRÊN ĐẤT YÊN THẾ

Hải Yến

Hiện nay, trên địa bàn huyện Yên

Thế đã xuất hiện ngày càng nhiều tấm gương nông dân vượt khó thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng. Trong đó có anh Nguyễn Văn Trình, thôn Đồng Lân, xã Đồng Kỳ là một trong những tấm gương nông dân tiêu biểu vượt khó làm giàu với mô hình trồng nhãn muộn mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Hưởng ứng chủ trương chuyển dịch cơ cấu cây trồng, năm 2003, trên diện tích đất trồng lúa chỉ cấy được một vụ, còn lại là bị ngập nước không canh tác được, anh Trình đã quyết định đi nhiều nơi để tìm hiểu, học hỏi các mô hình phát triển kinh tế. Qua tìm hiểu, anh thấy cây nhãn phù hợp với chất đất của địa phương nên anh đã đầu tư san lấp diện tích trồng lúa để đầu tư trồng nhãn. Để biến tấc đất thành tấc vàng, vợ chồng anh đã chịu khó cải tạo đất, trồng và chăm sóc từng gốc nhãn. Hiện tại, vườn nhãn nhà anh có 500 cây đã cho thu hoạch

quả, mỗi năm khoảng 10 tấn với giá bán từ 20 - 25 nghìn đồng/kg, trừ chi phí cho thu khoảng 100 triệu đồng/năm.

Anh cho biết: “So với trồng lúa thì trồng nhãn cho thu hoạch cao gấp 6 - 7 lần và nhàn hơn so với cấy lúa…”

Hiện nay, trong vườn nhãn nhà anh chỉ có một số cây là giống nhãn Hưng Yên, còn lại chủ yếu là giống nhãn muộn Hà Tây cho thu hoạch vào giữa tháng 8 âm lịch, nhãn chín muộn có thể lưu quả trên cây lâu hơn song chất lượng vẫn bảo đảm, không bị mất vị nên được ưa chuộng, giá bán cao hơn nhãn chính vụ khoảng 20 - 30%.

Mặc dù có lúc giá nhãn bấp bênh, thời tiết không thuận lợi cho cây nhãn phát triển nhưng anh vẫn không nản chí, quyết tâm để thoát nghèo, cộng với bản lĩnh cần cù, nhẫn nại khắc phục khó khăn nên anh đã vượt qua tất cả. Không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc cho vườn nhãn của gia đình, anh còn học hỏi kỹ thuật nhân giống

để cung cấp cho bà con nhân dân trong vùng. Mỗi năm anh xuất bán khoảng 10.000 cây giống đồng thời chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ các hộ nông dân khác để cùng nhau vươn lên thoát nghèo.

Ông Nguyễn Văn Sinh – Chủ tịch Hội Nông dân xã Đồng Kỳ, huyện Yên Thế cho biết: “Qua quá trình vừa làm, vừa học hỏi, đúc rút kinh nghiệm, anh Trình đã tạo được nguồn thu nhập ổn định cho gia đình và cung cấp giống, nhiệt tình hỗ trợ kỹ thuật cho bà con trong và ngoài thôn cùng phát triển nghề trồng nhãn”.

Thành công với mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, gia đình anh đã thoát nghèo, vươn lên khá giả và được lựa chọn là một trong những hội viên điển hình làm kinh tế giỏi của huyện Yên Thế. Sự thành công đó đã góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng trên địa bàn xã. Hiện tại, xã có khoảng 10 hộ đã và đang chuyển đổi

(Xem tiếp trang 9)


11SỐ 5 - 2015

THÀNH CÔNG TRÊN VÙNG ĐẤT TRŨNG

Nguyễn Thắng

Cây chè là cây công nghiệp lâu năm,

có giá trị kinh tế, giá trị sử dụng cao. Nước ta có điều kiện tự nhiên phù hợp với yêu cầu sinh thái, phát triển của cây chè. Hiện nay, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm chè trong nước và xuất khẩu ra thế giới ngày càng tăng cao, cây chè mang lại nguồn thu nhập ổn định và có nhiều cơ hội phát triển. Chính vì vậy, mục tiêu phát triển cây chè đang được quan tâm. Việc thâm canh tăng năng suất, chất lượng và mở rộng diện tích trên các vùng đất có khả năng phát triển là cần thiết để xây dựng mô hình trồng chè có hiệu quả.

Con đường đến với cây chè của ông Nguyễn Ngọc Sỹ bắt đầu từ năm 2009, trong cuộc gặp gỡ tình cờ với một người quê đất chè Tân Cương (Thái Nguyên) khi ông đưa con đi thi đại học. Nghe những câu chuyện

về làm kinh tế từ cây chè, ông Sỹ nảy sinh ý tưởng đưa loại cây này về đồng đất địa phương canh tác, sau hàng loạt những thất bại với các loại cây trồng khác như đậu, dâu tằm, dưa bao tử, bạch đàn cao sản…

Để thực hiện ý tưởng của mình, ông Sỹ đến thăm vùng sản xuất chè để tìm hiểu thực tế. Vùng chè Tân Cương trù phú, với những dãy chè xanh ngút ngàn đã thu hút ông ngay từ cái nhìn đầu tiên. Vừa được tận mắt chứng kiến, vừa được nghe kể về những giá trị kinh tế mà cây chè mang lại, tất cả là nguồn động lực thôi thúc ông Sỹ quyết tâm thực hiện bằng được mô hình kinh tế mà mình đang ấp ủ. Ông Nguyễn Ngọc Sỹ mời người bạn về khảo sát chất đất, địa thế ở địa phương xem có phù hợp cho việc phát triển cây chè không. Đi chân trần khoảng mươi bước, người

bạn nhận xét: “Đất mát chân như đất mối (đất xốp nhưng giữ được nước) có thể trồng chè, song muốn có hiệu quả phải thực hiện các biện pháp chống úng, đồng thời phải cải tạo lại đất”.

Nghe bạn nói vậy, ông Sỹ rất phấn khởi, ngay lập tức ông lên kế hoạch cải tạo diện tích đất trũng của gia đình mà như đa số các hộ dân khác trong thôn chỉ đào ao thả cá, chăn nuôi gia súc, gia cầm thành khu trồng chè. Do nơi đây thường bị ngập úng trong mùa mưa nên việc đắp bờ ngăn lũ được ông xác định là yếu tố quyết định sự thành công, đồng thời, ông tiến hành tôn cao đất, tạo dáng hình mai rùa để giúp cho việc thoát nước được thuận lợi. Cùng với đó ông tích cực tìm hiểu các địa chỉ uy tín để mua cây giống và hai giống chè Kim Tuyên, Thanh tâm Ô Long được ông lựa chọn trong hướng phát

Lâu nay, chúng ta biết cây chè thích hợp trồng trên chân đất cao, thoát nước tốt, nhưng mới đây ở thôn Thượng, xã Thượng Lan, huyện Việt Yên, ông Nguyễn Ngọc Sỹ đã thành công khi đưa cây chè về trồng trên vùng đất trũng quê mình. Mô hình trồng chè đã giúp gia đình ông vươn lên thành hộ gia đình khá giả tại địa phương.



triển kinh tế mới của gia đình. Theo ông Sỹ, đây là những giống có nhiều ưu điểm nổi trội, với khả năng sinh trưởng tốt, búp dày, ít sâu bệnh, năng suất cao và đặc biệt sản phẩm đang được người tiêu dùng ưa chuộng.

Mùa thu năm 2010, 2,5 vạn cây chè đầu tiên được ông xuống giống trên diện tích đất rộng gần 2ha của gia đình. Để có thể thành công với loại cây trồng mới trên vùng đất trũng này, ông Sỹ đã đến nhiều nơi để học tập kỹ thuật canh tác chè, cũng như tự mày mò, học hỏi từ sách báo để đúc rút những kinh nghiệm cho riêng mình. Ông Sỹ chia sẻ: “Khi trồng chè phải đảm bảo khoảng cách giữa các luống là 1,5m, cây cách cây từ 0,7 - 1m. Sau khi trồng cần ủ gốc chè bằng cỏ, rác hay cây phân xanh để đảm bảo việc giữ ẩm, hạn chế cỏ dại, kết hợp với xới

phá váng sau mỗi trận mưa lớn. Vào những ngày nắng nóng, cách ngày phải tưới nước cho cây. Cần lưu ý, khi chè đến độ thu hoạch thì không được trì hoãn, việc thu hái đúng thời điểm sẽ được tôm hai lá, nếu để quá lứa mới hái thì sản phẩm sẽ không ngon, chỉ là chè loại 2, 3 nên giá bán sẽ thấp. Bên cạnh đó, sau mỗi đợt thu hoạch cần bón một lượng phân cân đối để cây hồi sức, ra búp mới đạt chất lượng”.

Không chỉ quan tâm đến năng suất chè, ông Sỹ còn luôn quan tâm đến việc tạo ra những sản phẩm chè sạch. Chè nhà ông không phun thuốc kích thích, thuốc trừ cỏ để đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng cũng như người làm vườn.

Nhờ tuân thủ đúng các quy trình kỹ thuật trong trồng và chăm sóc nên chè nhà ông sinh trưởng

và phát triển tốt. Năm 2014, ông thu về gần một tấn chè khô, với giá bán bình quân 200 nghìn đồng/kg, trừ chi phí sản xuất, gia đình ông lãi gần 100 triệu đồng. Năm nay, gia đình ông ước thu hơn 2 tấn chè khô, gấp đôi so với năm ngoái. Hiện tại, ông đang tiến hành các thủ tục đăng ký nhãn hiệu hàng hóa cho sản phẩm chè của gia đình mình.

Mô hình trồng chè trên vùng đất trũng của ông Nguyễn Ngọc Sỹ không chỉ giúp gia đình thoát nghèo, có cuộc sống sung túc mà còn tạo việc làm thời vụ cho khoảng 20 lao động địa phương với mức thu nhập từ 100 - 120 nghìn đồng/ngày. Hy vọng rằng, trong tương lai không xa chè Thượng Lan sẽ khởi sắc hơn nữa, trở thành loại cây hàng hóa mang lại thu nhập cao cho người dân nơi đây./.

Ảnh: Khu trồng chè của gia đình ông Sỹ ở thôn Thượng, xã Thượng Lan, huyện Việt Yên


13SỐ 5 - 2015

HƯỚNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG Ở SƠN ĐỘNG

Cùng với sự hỗ trợ từ các chương

trình, dự án của Chính phủ và của tỉnh, những năm qua, huyện Sơn Động đã tập trung cao phát huy nội lực để phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện có hiệu quả mục tiêu giảm nghèo nhanh, bền vững. Trong đó, tập trung xây dựng và nhân rộng mô hình “Nông nghiệp xanh” (hay còn gọi là nông nghiệp hữu cơ) là một hướng đi mới của huyện.

Nông nghiệp xanh được hiểu là một hệ thống quản lý sản xuất nông nghiệp tránh sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu tổng hợp, giảm tối đa ô nhiễm không khí, đất và nước, tối ưu về sức khỏe và hiệu quả của các cộng đồng sống phụ thuộc lẫn nhau giữa cây trồng, vật nuôi và con người (theo Codex Alimentarius, cơ quan Liên Hiệp Quốc giám sát các tiêu chuẩn về lương thực trên toàn thế giới). Như vậy, nông nghiệp xanh không chỉ tạo ra những sản phẩm sạch, mà còn là yếu tố quan trọng cho sự ổn định kinh tế - xã hội. Đây là hướng

đi bền vững và ưu việt nhất cho sự phát triển của ngành nông nghiệp.

Huyện Sơn Động, có hơn 6.000ha đất nông nghiệp khá màu mỡ và lực lượng lao động dồi dào. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp ở huyện vùng cao Sơn Động không thuận lợi như một số địa phương khác do nhiều diện tích không chủ động nước tưới, chi phí vật tư đầu vào cao hơn... Tương tự, việc phát triển chăn nuôi hàng hóa cũng không dễ hình thành do kinh tế của phần lớn các hộ không khá giả. Trong khi đó, kỹ thuật sản xuất, trình độ thâm canh của người dân nơi đây còn hạn chế, năng suất, sản lượng cây trồng, vật nuôi khó có thể bắt kịp các huyện dưới xuôi. Xuất phát từ đặc thù đó, huyện Sơn Động đã chọn hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp, đó là tập trung xây dựng và nhân rộng mô hình nông nghiệp hữu cơ.

Theo đó, huyện đã định hướng và hỗ trợ các hộ kết hợp hài hòa giữa chăn nuôi và trồng trọt để tạo ra nông sản sạch, chất

lượng cao, chi phí thấp, từ đó tăng hiệu quả sản xuất. Cụ thể, người dân sẽ tập trung chăn nuôi gia súc sử dụng thức ăn xanh tại chỗ là cỏ (cỏ tự nhiên và cỏ trồng). Đối với chăn nuôi gia cầm sẽ cho ăn giun, lương thực tại chỗ, hạn chế tối đa việc sử dụng thức ăn công nghiệp. Triển khai mô hình chăn nuôi dùng đệm lót sinh thái giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Chất thải chăn nuôi sẽ làm phân bón cho cây trồng và cây ăn quả nhằm giảm chi phí đầu vào sản xuất. Trong lĩnh vực trồng trọt, ngoài lựa chọn bộ giống tốt đối với những cây hàng năm, huyện còn chủ trương đưa các giống cây trồng mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất; tăng cường tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật; khuyến khích các mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa; huyện cũng sẽ từng bước mở rộng diện tích cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như táo lai lê, ổi Đài Loan, cam Canh...

Thực hiện kế hoạch này, UBND huyện đã hỗ

KỸ THUẬT NÔNG NGHIỆP

14 CHUYÊN SAN NÔNG THÔN - MIỀN NÚI14 CHUYÊN SAN NÔNG THÔN - MIỀN NÚI

trợ thí điểm đối với 8 hộ dân (mỗi hộ 10 triệu đồng) ở 4 xã: Tuấn Đạo, Vĩnh Khương, Quế Sơn và An Bá trồng cỏ, nuôi gà, giun và làm đệm lót sinh thái. Ngoài ra, các hộ còn được tập huấn kỹ thuật, cấp thuốc thú y ban đầu. Theo ông Hoàng Đức Hạnh, thôn Vá, xã An Bá cho biết: “Trước đây, các hộ dân chúng tôi sản xuất nông nghiệp theo kinh nghiệm là chính. Nay được phổ biến kỹ thuật mới vỡ ra nhiều điều và rất hữu ích. Tôi thấy mô hình nông nghiệp hữu cơ là phù hợp và có thể nhân rộng”.

Nhờ nắm bắt được kỹ thuật nên số lượng gà huyện hỗ trợ có tỷ lệ sống

cao, giun sinh sôi mạnh. Trên cơ sở những kết quả bước đầu đã đạt được, năm 2015, huyện có hơn 20% số hộ dân thực hiện phát triển kinh tế theo mô hình này.

Trong thời gian tới, UBND huyện tiếp tục tham vấn một số nhà khoa học, doanh nghiệp, hiệp hội sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp để đưa nhiều hơn nữa những cây trồng, vật nuôi mới phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu địa phương, có giá trị kinh tế cao vào sản xuất và hỗ trợ doanh nghiệp, hội sản xuất xây dựng một số nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của Sơn Động.

Sản xuất nông nghiệp

hữu cơ là con đường tạo ra nông sản an toàn, đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng và giảm thiểu tác động xấu của biến đổi khí hậu, đây được xem là một hướng đi bền vững trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở huyện vùng cao Sơn Động. Với sự sát sao của huyện Ủy, UBND huyện, các ngành chức năng và sự ủng hộ tích cực từ phía người dân, tiềm năng đất đai, lao động trên địa bàn sẽ được khai thác hiệu quả hơn, nâng cao đời sống cho nhân dân, sớm đưa Sơn Động ra khỏi danh sách huyện nghèo./.

HT

KỸ THUẬT TRỒNG ỚT ĐÔNGI. Giống ớtHiện nay trên thị

trường, giống ớt cay chủ yếu là giống Hotchilli, Redchilli, Lai số 20 của Công ty Giống cây trồng miền Nam... Đây là những giống cho năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt.

II. Thời vụ:- Vụ thu đông: Gieo hạt

giữa tháng 8, trồng cuối tháng 9, thu hoạch tháng 11 đến giữa tháng 2 năm sau.

- Vụ xuân: Gieo hạt

giữa tháng 1, trồng cuối tháng 2, thu hoạch tháng 4 đến đầu tháng 7.

III. Kỹ thuật ươm cây con

1. Chuẩn bị đấta. Đất làm vườn ươm:- Đất làm vườn ươm

cần tơi xốp, nhiều mùn, không chua, thoát nước tốt và gần nguồn nước tưới, không có nguồn sâu bệnh.

- Lên luống: Mặt luống rộng 80 - 100cm, cao

20 - 30cm, bón lót phân chuồng ủ đã hoai mục hoặc phân vi sinh (không bón lót phân Urê).

b. Đất làm bầu- Chọn đất mặt ruộng

hoặc đất vườn, tơi xốp, không chua đem về phơi khô, đập nhỏ rồi trộn đất với phân chuồng ủ mục theo tỷ lệ 2 đất - 1 phân chuồng.

- Vỏ bầu có thể làm bằng 2 cách:

+ Làm bằng túi nilon:


15SỐ 5 - 2015 15SỐ 5 - 2015

Túi có đường kính 3 - 4cm, cao 4cm, cắt bỏ góc, chọc thủng cạnh túi để thoát nước.

+ Làm bằng lá chuối: Cho đất vào 1/3 bầu rồi dùng tay nén chặt tạo đế, sau đó cho tiếp đất đã trộn phân lên cho đầy bầu.

2. Ngâm ủ hạt giống- Trước khi ngâm hạt

nên phơi lại hạt giống dưới ánh nắng nhẹ 1 - 2 giờ; xử lý hạt giống bằng thuốc Kasuran (hòa tan 5 - 7g/lít nước, ngâm hạt trong 1 giờ); sau đó vớt ra, rửa hạt bằng nước ấm 3 sôi 2 lạnh (45 - 500C), loại bỏ hạt thối, lép lửng.

- Ngâm hạt vào nước sạch (không dùng nước giếng, tốt nhất dùng nước mưa) trong 8 giờ cho hạt hút no nước, sau đó vớt ra, để ráo nước.

- Ủ hạt giống: Gói hạt vào mảnh vải bằng cốt tông ẩm, ủ ấm đến khi hạt nứt nanh. Ngoài ra, có thể ủ hạt bằng cách: Dùng 1 cái đĩa (hoặc khay) rải 1 lần cát ẩm rồi đậy giấy bản lên cát, rải đều hạt giống đã ngâm no nước lên trên giấy bản, sau đó dùng giấy bản đậy kín hạt. Thường xuyên kiểm tra, nếu thấy khô thì tưới thêm nước đến khi hạt nứt nanh đều đem gieo.

3. Kỹ thuật gieo hạt- Chuẩn bị: Đất đập

nhỏ, thuốc Vibasa hoặc thuốc kiến, khung tre, nilon, rơm rạ.

- Gieo hạt: Hạt đã ngâm ủ nứt nanh rồi đem gieo đều lên mặt luống hoặc gieo vào bầu. Sau đó, dùng đất nhỏ trộn với thuốc kiến rắc kín hạt, dùng rạ hoặc rơm che kín mặt luống để giữ ẩm cho hạt.

- Cắm khung tre để làm vòm che cho cây con, gieo hạt xong cắm khung vòm ngay.

4. Kỹ thuật chăm sóc cây con

- Thường xuyên theo dõi, đảm bảo đủ ẩm.

- Khi hạt nhú đều thì bỏ lớp rơm rạ phủ mặt luống ra (không để cây nhú qua rạ ảnh hưởng xấu đến cây con) và phun phòng lở cổ rễ cây con bằng thuốc Validamycin, định kỳ 7 ngày 1 lần.

- Khi cây được 3 - 4 lá thì phun phòng lở cổ rễ bằng thuốc Anvil 5SC, hòa loãng phân Urê tưới cho cây.

- Khi cây con được 25 - 30 ngày, cao 10 - 15cm thì đem trồng.

- Theo dõi các đối tượng gây hại trong vườn ươm để có biện pháp bảo vệ kịp thời:

+ Kiến tha hạt, sên cắn cây con: Dùng thuốc Vibasa, Vibasu, Basudin

10H rải lên luống.+ Bệnh lở cổ rễ:

Thường phát sinh gây hại mạnh ở nhiệt độ 28 - 300C và ẩm độ cao; phòng bệnh bằng thuốc Anvil 5SC hoặc Validacin, phun định kỳ 5 - 7 ngày 1 lần.

Chú ý: Trước khi trồng cây con ra đồng từ 1 - 2 ngày nên phun thuốc Actara 25WG trừ những loại chích hút để chống bệnh Virus.

V. Kỹ thuật trồng cây ra ruộng

1. Làm đất:- Luống: Rộng 90 -

100cm (hàng đôi), rãnh 35 - 40cm.

- Mật độ trồng: Tùy thuộc vào giống. Đối với giống có khả năng phân cành mạnh, mỗi sào trồng khoảng 900 - 1.000 cây (tuỳ theo vụ), cây x cây là 40 x 45cm; hàng cách hàng 60cm.

2. Phân bón (tính cho 360m2):

+ Phân chuồng ủ mục: 5 - 6 tạ;

+ Lân Super: 20kg;+ Phân Urê: 12 - 15kg;+ Kali: 12kg.Chú ý: Nhu cầu Kali

cho ây ớt không thể thiếu đặc biệt là ớt cay.

Cách bón:- Bón lót: Toàn bộ phân

chuồng và Super lân cùng với 2 - 3kg Urê lót sâu theo rạch (nếu thời tiết có



mưa thì không lót đạm, hòa loãng lượng đạm đó ra tưới khi cây bắt đầu hồi xanh)

- Bón thúc:+ Lần 1: Khi cây bắt

đầu phân cành, bón 4 - 5kg Urê + 4 - 5 kg Kali kết hợp với vun gốc, làm cỏ.

+ Lần 2: Khi cây có hoa rộ, quả non, bón 3 - 4kg đạm và 4 - 5kg Kali, có thể bón thêm phân gà ủ mục để ớt sinh trưởng mạnh, ra hoa quả nhiều, mẫu mã đẹp.

Chú ý: Khi bón thúc xong 2 lần, lượng phân còn lại hòa loãng tưới cho cây sau mỗi đợt lấy quả.

3. Chăm sóc:Giai đoạn cây con đến

ra hoa rộ giữ ẩm thường xuyên bằng cách tưới hốc hoặc tưới rãnh.

Khi cây bắt đầu phân cành, loại bỏ cành sát gốc, cắm cọc tre chống đổ khi gặp gió to, mỗi luống cắm 2 hàng với mật độ 70 - 80cm cắm một que, sau đó dùng dây nilon buộc nối các cọc lại.

Khi cây ra quả rộ trở đi, chủ yếu tưới rãnh. Chỉ cho nước vào ngập 1/2 chiều cao luống khi nước hút vào 1/3 luống hoặc dùng gáo tưới cho cây; sau đó phải tháo nước ra ngay, không để rãnh có nước (nếu rãnh có nước cây rất dễ bị nhiễm bệnh

héo xanh).4. Phòng trừ một số

sâu, bệnh chính:a. Sâu hại+ Sâu xanh ăn lá:

Dùng thuốc Cypermethrin, Socopi (thảo mộc), Sôka, Peran...

+ Nhện đỏ làm xoăn nõn, lá dùng thuốc Supracide 40EC, Kenthan, Comite, Alphatin, Tribon hoặc Pegasus SC... để phun.

+ Sâu khoang, sâu xám cắn lá, cây con khi đưa ra ruộng dùng thuốc Decis 2,5EC, Peran 50EC... phun theo nồng độ khuyến cáo trên bao bì.

+ Sâu đục quả dùng thuốc Peran 50EC, Regent 800WG, Cyperan, Socopi (thảo mộc), Sôka, phun giai đoạn quả non.

+ Rệp mềm, bọ trĩ hại dùng Actara 25WG, phun theo nồng độ khuyến cáo trên bao bì.

b. Bệnh hại:+ Bệnh héo xanh

vi khuẩn:Biểu hiện: Cây đang

xanh tốt bỗng nhiên thấy cây bị héo nhưng hôm sau lại tươi, cứ như vậy 2 - 3 ngày thì chết hẳn, nhổ cây bị bệnh lên không thấy thân cây có biểu hiện gì của bệnh.

Hiện nay chưa có thuốc đặc trị, chủ yếu dùng các biện pháp canh tác, bón

phân cân đối, luân canh với cây trồng khác họ. Nhổ cây bệnh gom vào đốt và lấy vôi bột rắc vào hốc cây bị bệnh. Dùng thuốc Kasuran, Kasumin, Starner để hạn chế bệnh.

+ Bệnh lở cổ rễ: Dùng Anvil 5SC hoặc Validamycin phun trừ (tốt nhất là phun phòng khi thấy nắng mưa xen kẽ hoặc thời tiết có sương mù, ẩm độ cao).

+ Vàng lá, sương mai, đốm lá: Phun thuốc Cuproxat 345SC; Rhidomin MZ, Gold, Antracol...

+ Thán thư (thối quả hay dân gọi quả bị vá mo): Dùng thuốc Cuproxat 345SC; Score 250ND; Daconil75WP; Benlate 50WP (tốt nhất là dùng Rhidomin MZ, Gold + Score 250EC) phun vào giai đoạn ẩm độ và nhiệt độ cao nhất là giai đoạn cây chuẩn bị cho thu hoạch (quả ương).

+ Thối quả, rụng quả mà không phải thán thư nhưng triệu chứng gần giống như thán thư thì dùng CaCl2 để phun chống rụng quả, hoặc viên Cabo nhưng hiệu quả không cao nên cách tốt nhất là bón phân cân đối./.

BBT


17SỐ 5 - 2015

KỸ THUẬT TRỒNG NGÔ ĐÔNG

TRÊN ĐẤT RUỘNG HAI VỤ LÚA

Ngô là cây lương thực chủ lực đứng

thứ hai sau lúa, đồng thời còn là nguồn nguyên liệu chủ yếu phục vụ ngành chăn nuôi.

Hiện nay, chúng ta đang sử dụng một số giống ngô lai phổ biến như: CP999, NK4300, Biossid 9797, Biossid 9681... có sức sinh trưởng khoẻ, chống chịu sâu bệnh khá, khả năng thích ứng rộng, năng suất trung bình 5 - 6 tấn/ha. Để bà con trồng ngô đông đạt hiệu quả kinh tế cao, xin giới thiệu một số biện pháp kỹ thuật chủ yếu sau:

1. Thời vụ - chuẩn bị giống

Vụ đông từ cuối tháng 8 - 25/9. Đối với ngô trồng

bằng bầu, gieo hạt vào bầu trước ngày 25/9 và đưa bầu ra ruộng trước ngày 05/10.

Lượng giống cần gieo cho 1 sào Bắc Bộ (360m2) là 0,7 - 1kg. Phơi lại hạt giống dưới nắng nhẹ 2 - 3 giờ trước khi gieo 1 - 2 ngày.

2. Làm đấtSau khi thu hoạch lúa

mùa sớm, tiến hành tháo cạn nước và cày lên luống 1,1m, rãnh luống 0,3m. Trên luống tạo 2 hàng, hàng cách hàng 70cm, cây cách cây 30cm. Trồng ngô đông trên đất hai lúa nhất thiết phải làm bầu.

3. Làm bầu+ Nguyên liệu: Dùng 3

chậu bùn ao + 2kg phân chuồng hoai mục + 0,2kg Super lân trộn rải đều

Ảnh: Chăm sóc, bón phân, tưới nước là khâu quan trọng trong kỹ thuật trồng ngô

trên 1m2 mặt luống, tạo thành lớp bùn dày 5 - 6cm (khoảng 8 - 10m2 bầu ngô trồng được 360m2

diện tích đất) . Khi bùn se mặt, dùng dao rạch thành ô vuông với kích thước 6 x 6cm (rạch sâu 1/3 - 1/2 bầu). Để tiện vận chuyển bầu, có thể làm theo cách: Trước khi gặt 5 ngày tiến hành gặt trước 10m2 lúa/sào để làm nền bầu tại ruộng, yêu cầu đảm bảo bùn nhuyễn, thoát nước và bón đủ phân lót.

+ Ngâm ủ hạt và tra hạt vào bầu:

- Khi bắt đầu lấy bùn làm bầu, tiến hành ngâm hạt trong nước sạch 12 giờ, vớt hạt, rửa sạch nước chua, đem ủ 12 giờ, khi hạt nứt nanh đem gieo



hạt vào bầu. Dùng ngón tay chọc 1 lỗ giữa bầu, sâu 1cm, đặt hạt ngô vào lỗ, mầm không sát bùn, dùng đất bột lấp kín hạt. Giữ cho bầu đủ ẩm bằng cách tưới nước 1 - 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều mát. Trong 3 ngày đầu, cần che phủ mặt luống, đề phòng mưa to. Thời gian cây ngô sống trong bầu từ 5 - 7 ngày.

4. Cách trồngCuốc hố theo 2 hàng

trên luống, bón đủ phân lót và tiến hành đặt bầu. Xoay hướng lá các cây ngô song song với nhau và chếch mặt luống một góc 450 để cây tận dụng được đầy đủ ánh sáng, dùng đất lấp kín chỗ tiếp xúc giữa bầu và mặt luống để tránh đọng nước ở gốc.

5. Bón phân, chăm sócLượng phân bón cho

360m2: Phân chuồng hoai mục: 300 - 500kg, Urê 9 - 12kg; Kali 4 - 6kg; lân 15kg.

Cách bón: Bón lót toàn bộ phân chuồng.

Bón thúc lần 1: Khi ngô có 3 - 5 lá, bón 2 - 3kg Kali + 3 - 4kg Urê + 10kg lân (riêng lân ngâm với nước giải pha loãng theo tỷ lệ 1 phần phân pha với 50 phần nước tưới cho ngô, đề phòng bệnh huyết dụ chân chì).

Bón thúc lần 2: Khi ngô 7 - 9 lá, bón 3 - 4kg Urê

TRỒNG VÀ CHĂM+ 2 - 3kg Kali + 5kg lân (phân lân ngâm với nước giải rồi pha loãng để tưới).

Bón thúc lần 3: Trước trỗ cờ 10 - 15 ngày, bón 3 - 4kg Urê.

Lưu ý: Bón cách gốc 5 - 10cm, vét bùn dưới rãnh phủ kín phân và cỏ dại trên mặt luống. Nếu không thì pha loãng phân với nước để tưới.

6. Phòng trừ sâu bệnhNgô vụ đông thường

bị sâu ăn lá, sâu đục thân, rệp hại lá, cờ và bệnh khô vằn gây hại. Phải chủ động đề phòng và xử lý kịp thời khi có sâu bệnh phát sinh.

7. Thu hoạchĐể tận dụng được

nguồn thức ăn xanh, khi ngô chín sáp có thể cắt dần những lá dưới gốc cho trâu, bò… giữ nguyên các lá trên bắp.

Khi ngô vàng lá, cắt nốt phần lá phía trên bắp cho gia súc ăn, thu cả cây, để thêm 2 - 3 ngày mới bóc lấy bắp ngô.

Thu hoạch vào những ngày trời khô ráo, có nắng. Nếu ngô chín vào đợt mưa dài ngày cần vặt râu, để bắp ngô chúi xuống, nước mưa không thấm vào làm hỏng, thối hạt. Đến khi nắng ráo thu ngô về phơi./.

BBT

1. Kỹ thuật trồngThời vụ: Vụ sớm: Gieo trồng

vào tháng 10 dương lịch và thu hoạch vào ngày 20 - 30/12 dương lịch.

Vụ chính: Gieo trồng tháng 11 dương lịch và thu hoạch vào dịp Tết Nguyên Đán.

Gieo hạt, ươm cây conLượng hạt giống cần

thiết để trồng 1ha dưa hấu là 0,5 - 1,0kg.

- Ủ hạt: Phơi hạt nơi nắng nhẹ 1 - 2 giờ, để hạt nguội rồi ngâm vào nước sạch 4 - 6 giờ, vớt hạt ra, rửa sạch nhớt rồi gói hạt trong khăn ẩm, ủ hạt 24 - 36 giờ ở nhiệt độ 28 - 30oC cho nứt mầm.

- Gieo hạt trong bầu là thuận lợi nhất, tiện cho việc chăm sóc cây con, tiết kiệm hạt giống và có thời gian chuẩn bị đất trồng chu đáo hơn. Chọn nơi có ánh sáng đầy đủ và thoáng gió để đặt bầu.

Làm đất:- Chuẩn bị đất: Nếu

trồng trên đất ruộng lúa, nên làm đất sau khi thu hoạch lúa. Dọn sạch cỏ dại và tàn dư thực vật, cày 1 lượt, bừa 1 - 2 lượt rồi lên luống.

- Phân lô, lên luống:


19SỐ 5 - 2015

TRỒNG VÀ CHĂM SÓC DƯA HẤU VỤ ĐÔNG

Luống rộng 2,5 - 3m đối với luống đơn và 4,5 - 6m đối với luống đôi. Trên đó, bố trí luống trồng rộng 80 - 90cm (cao 15-20cm). Rãnh luống rộng 40 x 40cm. Luống được bố trí theo hướng Đông Tây để cây nhận được nhiều ánh sáng.

- Khoảng cách, mật độ: Muốn có năng suất cao nên trồng 2,3 - 2,5m x 0,5 - 0,6m, nghĩa là mật độ 9.000 cây/ha.

Phân bón: Liều lượng phân bón chung cho 1.000m2.

Bón lót: Phân chuồng hoai mục 100kg + vôi bột 100kg + Bacte 55: 35kg + Bacte-Phytop: 25kg, bón theo hàng trồng.

Sau khi trồng 3 - 4 ngày dùng DAP hoặc Urê pha loãng (0,2 - 0,3%) tưới vào buổi chiều, 2 ngày/lần, tăng lượng phân vào các lần tưới sau.

Bón thúc đợt 1: 20 - 22 ngày sau trồng (15 - 20kg Bacte 55 + phun Bacte 02 + Bacte Magie Bo).

Bón thúc đợt 2: 40 ngày sau trồng (20kg NPK-16-16-8 + 1,5kg KCL + Bacte 02 + Bacte Magie Bo).

Sau trồng 50 - 60 ngày phun lại Bacte siêu Kali +

Bacte Magie Bo.Che phủ nilon và

trồng cây:- Mục đích: Có tác

dụng hạn chế sâu bệnh hại, hạn chế bốc hơi nước, tiết kiệm phân bón, tăng khả năng quang hợp cho cây, hạn chế cỏ dại, giữ độ ẩm và nhiệt độ cho bộ rễ, hạn chế mưa xói mòn ảnh hưởng úng rễ.

- Cách trải bạt: Dùng bạt có chiều ngang 1m, phủ mặt có màu tráng bạc lên phía trên, kéo căng bạt theo chiều dài luống, bìa bạt phủ sát mép mương để tránh cỏ mọc sau này.

- Đục lỗ: Dùng lon bia có đường kính 8 - 10cm, cắt 2/3 mài bén hoặc dùng than đốt nóng bỏ vào lon để đục lỗ bạt tạo thành lỗ tròn, cách đầu mương từ 20 - 30cm.

- Cách trồng: Cây con được 5 - 7 ngày tuổi, có 1 - 2 lá thật thì đem trồng. Tưới nước đẫm, rạch bao nilon rồi đặt bầu vào lỗ đục sẵn.

2. Chăm sóc:- Làm cỏ: Sau mỗi lần

bón thúc, tiến hành làm cỏ quanh gốc và trên luống để cỏ không cạnh tranh dinh dưỡng với cây.

- Tưới nước: Bơm

hoặc tháo nước vào mương, sau đó rút cạn nước trong mương trong ngày. Lượng nước tưới và số lần tưới tùy theo điều kiện trồng và giai đoạn tăng trưởng của cây. Khi cây nhỏ, rễ chưa ăn sâu rộng, nên tưới nhiều lần/ngày và tưới gần gốc.

- Tỉa nhánh: Khi dưa bò, phải tỉa bớt nhánh để tránh hao phí chất dinh dưỡng, dây dưa mập, dễ chăm sóc, lấy trái sau này.

- Định hướng dây: Khi dưa bắt đầu bò, tiến hành sửa dây thường xuyên và cố định vị trí bò cho các dây nằm song song nhau trên mặt luống và thẳng góc với hàng trồng.

- Thụ phấn: Thụ phấn nhân tạo là biện pháp kỹ thuật cần thiết trong sản xuất dưa để dễ chăm sóc, bón thúc nuôi trái, trái lớn đều, chín và thu hoạch cùng lúc. Thụ phấn vào buổi sáng từ 7 - 9 giờ lúc dây dưa dài khoảng 1,5m và ra hoa rộ (25 - 30 ngày sau khi trồng). Ngắt hoa đực bất kỳ, hoa vừa nở, to và có nhiều phấn, chấm phấn đều lên hoa cái vừa nở.

- Chọn trái: Muốn cho trái thương phẩm to, tròn đều nên để mỗi cây một trái. Chọn trái ở vị trí lá 15 - 20 trên dây chính (hoa



cái thứ 3, thứ 4) hay lá 8 - 12 trên dây nhánh (hoa cái thứ 2, 3), trái có cuống to, dài, bầu noãn to, tròn đầy, không sâu bệnh và lớn nhanh sau khi thụ phấn.

3. Phòng trừ sâu bệnh - Bọ dưa: Bắt, xua

đuổi bằng tay, dùng vợt hay phun thuốc Politrin, Baythroid, Admire, Đầu Trâu BISAD 0.5ME liều lượng 10 - 15 ml/bình 12 - 16 lít nước. Rải thuốc hạt Basudin, Vibam ở gốc dưa sau khi trồng và trước khi cây ra hoa (kết hợp khi bón phân thúc).

- Sâu vẽ bùa: Phun thuốc Ofunack, Fenvalerate, Polirin,

Oncol, Sumicidin, Đầu Trâu BISAD 0.5 ME liều lượng 10 - 15 ml/bình 12 - 16 lít nước.

- Bọ trĩ: Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên. Phun thuốc ngay khi mật độ bọ trĩ còn thấp (2 - 3 con/lá). Thay đổi loại thuốc thường xuyên để tránh bọ trĩ kháng thuốc.

Thuốc hữu hiệu là: Phun thuốc Đầu Trâu FEAT 25EC liều lượng 10 - 15 ml/bình 12 - 16 lít nước. Hoặc Regen, Admire, Danitol, Oncol, Confidor.

- Sâu ăn tạp (Spodoptera Litura): Cày ải, phơi đất, vệ sinh đồng ruộng. Rải thuốc hạt khử

đất để diệt sâu, nhộng sống trong đất trước khi trồng. Ngắt bỏ ổ trứng hay sâu non. Phun các loại thuốc: Supracide, Ambush, Karate, Atabron, Shersol, Lorsban ở giai đoạn sâu non.

4. Thu hoạchDưa thương phẩm

được thu hoạch khi có độ chín 70 - 80% (khoảng 25 - 30 ngày sau khi thụ phấn hay 65 - 70 ngày sau khi trồng), năng suất từ 18 - 45 tấn/ha./.

BBT

Ảnh minh họa


21SỐ 5 - 2015

KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÀ CHUA VỤ ĐÔNG

Cây cà chua có tên khoa học là

Lycopersicum esculentum Miller, họ cà Solanacea là loại rau ăn trái rất được ưa thích vì phẩm chất ngon và dễ chế biến. Cà chua trồng được trên nhiều loại đất, song thích hợp nhất vẫn là đất pha cát, nhiều chất mùn hay đất phù sa, đất bồi giữ ẩm và thoát nước tốt. Đất thích hợp có pH = 6,0 - 6,5, đất chua phải bón thêm vôi.

1. Kỹ thuật trồnga. Thời vụ:- Vụ đông xuân: Trồng

cây tháng 10 - 11 dương lịch, thu hoạch vào tháng 1 - 2 năm sau.

b. Làm đất:- Cày bừa để ải trong

thời gian ít nhất là một tuần trước khi lên luống trồng cây con.

- Luống cà chua có chiều rộng 110 - 120cm, rãnh rộng 20 - 25cm, cao 30cm. Các luống nên bố trí theo hướng Đông - Tây.

c. Mật độ trồng và cách trồng:

Mật độ trồng cà chua tùy thuộc vào đặc điểm của giống, mức độ phì nhiêu của đất nhưng có thể bố trí như sau:

+ Hàng cách hàng 80cm, cây cách cây 40cm - 60cm.

+ Khi trồng nên cắt bớt rễ cái nếu quá dài, để cho cây bén rễ nhanh.

+ Nên trồng cùng loại kích cỡ cây con trong luống để tiện chăm sóc.

+ Nên trồng cà chua vào buổi chiều, sau khi trồng ấn nhẹ đất vào gốc cây và làm bằng phẳng đất xung quanh gốc. Trồng xong tưới nước ngay.

d. Phân bón: Để đạt năng suất cao,

cà chua đòi hỏi nhiều chất dinh dưỡng. Cà chua là cây vừa sinh trưởng dinh dưỡng (thân lá), vừa sinh trưởng sinh thực (ra quả) nên cần bón lót phân hữu cơ, bón thúc nhiều lần. Phần lớn chất dinh dưỡng nuôi quả được cây hấp thụ sau khi trổ hoa, do đó cây yêu cầu chất dinh dưỡng nhiều nhất khoảng 10 ngày sau khi hoa nở cho đến khi trái bắt đầu chín.

* Lượng phân bón: (Sử dụng cho 1.000m2 trồng cà chua)

- Phân hữu cơ khoảng 20 tấn/ha, nếu không có phân hữu cơ có thể dùng

phân vi sinh tương đương 200kg/ha.

- Phân hoá học: Urê 30kg + NPK (16-16-8) 25kg + Super lân 40kg và Sulfat Kali 30 kg/1.000m2.

* Cách bón phân:- Bón lót: Toàn bộ phân

hữu cơ + toàn bộ Super lân+ 5kg NPK 16-16-8.

- Bón thúc: + Thúc lần 1: (10 - 15

ngày sau khi trồng): 7kg Urê + 7kg Kali + 5kg NPK.

+ Thúc lần 2 : (22 - 25 ngày sau khi trồng, lúc bắt đầu có nụ): 7kg Urê + 7 kg Kali + 5kg NPK. Có thể kết hợp phun thêm phân bón lá để thúc cà chua tạo mầm hoa, 7 ngày/1 lần.

+ Thúc lần 3: (lúc hoa rộ): 7kg Urê + 7kg Kali + 5kg NPK.

+ Thúc lần 4: (sau lần thu hoạch trái đầu tiên): 7kg Urê + 7kg Kali + 5kg NPK. Cà chua cần được bón thúc thêm sau mỗi lần thu hoạch quả.

2. Kỹ thuật chăm sóca. Tưới nước:Nhu cầu nước tưới

của cà chua tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của cây. Khi cây ra hoa đậu quả là khi cây cần nhiều nước nhất. Lượng



nước tưới cũng nên thay đổi tùy thuộc vào lượng phân bón, mật độ trồng và loại đất. Khi bón nhiều phân đạm và trồng dầy, cần thiết gia tăng lượng nước tưới.

Sau khi trồng phải tưới nước liên tục trong 1 tuần, mỗi ngày tưới 1 lần vào buổi sáng. Sau khi cây bén rễ thì 2 - 3 ngày tưới 1 lần. Khi cành lá phát triển nhiều thì lượng nước tưới mỗi lần phải được tăng lên. Thời kỳ cà chua ra hoa và quả nhỏ là lúc cây cần nhiều nước nên đất luôn phải được giữ ẩm.

b. Vun xới:Việc vun xới cà chua

cần được tiến hành trước

khi cây ra hoa, kết quả. Từ lúc trồng đến khi cây được 20 ngày phải vun gốc 2 lần, lần thứ nhất sau khi trồng khoảng 8 - 10 ngày và lần thứ 2 cách lần thứ nhất 1 tuần.

c. Làm giàn:Giàn chữ A với ba nẹp

ngang, cao 1,6-1,7m, buộc thân chính bằng dây mềm dọc theo cây đứng để cây leo giàn.

d. Bấm ngọn và tỉa cành:

Mục đích bấm ngọn tỉa cành là để tập trung chất dinh dưỡng nuôi quả. Có hai cách bấm ngọn tỉa cành, tùy thuộc vào đặc điểm của từng giống cây.

Với cà chua sinh

trưởng hữu hạn: Tiến hành bấm cành nhưng vẫn để lại một cành từ thân chính dưới nách cọng lá phía dưới chùm hoa thứ nhất. (Tất cả chồi non và cành khỏe cắt hết). Bấm ngọn khi cây đó ra được 4 - 5 chùm quả. Tính từ chùm quả cuối cùng lên chừa lại hai lá, phần ngọn phía trên bấm đi.

Cà chua sinh trưởng vô hạn có thể để thân chính vươn dài theo cọc giàn.

Vào cuối thời kỳ sinh trưởng của cây, cà chua có những lá già vàng cần phải tỉa bỏ để làm thoáng ruộng cho cây phát triển tốt.

3. Phòng trừ sâu,

Ảnh minh họa


23SỐ 5 - 2015

bệnh hạiĐối với sâu: - Sâu vẽ bùa: Sử dụng

thuốc Vertimex (10-20ml), Kuraba WP (10-20g). Từ lúc trồng đến 40 ngày, phun định kỳ 15 ngày/1 lần; từ 40 ngày sau trồng, phun khi thấy xuất hiện sâu non tuổi nhỏ.

- Bọ phấn: Dùng thuốc Selecron (15-30ml), phun phòng bọ phấn vào thời điểm sau trồng 10-15 ngày; dùng thuốc Actara (2g), Vertimex (10-20ml), 40 ngày sau trồng phun khi bọ phấn xuất hiện nhiều và có cây bị bệnh Virus.

- Sâu đục hoa, quả (sâu xanh, sâu khoang): Dùng thuốc Match (15-30ml), Ammate (8-10ml), TP-Pectin(10-20ml), phun phòng định kỳ 10 ngày/1 lần trong giai đoạn cây ra hoa, quả. Khi chuẩn bị thu hoạch thì ngừng phun.

Đối với bệnh: - Bệnh héo do nấm

(héo vàng), sử dụng thuốc Score (5-10ml), TriB1 (3kg), Topsin (25-50g), phun phòng khi cây còn nhỏ đến khi cây được 50 ngày (định kỳ 20 ngày/lần), phun vào gốc.

- Sương mai: Dùng thuốc Ridomil (gói 100g pha vào 3 bình 16 lít phun cho 1,5 - 3 sào), phun

phòng trước các đợt rét đậm và rét hại hoặc phun ngay khi phát hiện bệnh.

- Bệnh héo xanh và virut: Phòng bệnh bằng cách luân canh để hạn chế nguồn bệnh trong đất. Sử dụng giống cà chua ghép (giống kháng bệnh héo xanh). Khi phát hiện cây bị héo xanh, virus cần nhổ bỏ ngay và tiêu độc cho đất bằng vôi bột hoặc Basudin. Diệt bọ phấn (môi giới truyền bệnh) bằng dầu khoáng SK, Selecron, Actara để hạn chế sự lây lan của Virus. Không nên phun thuốc trừ sâu độc hại như

Methylparathion, azodrin, Furadan nhất là trong thời gian thu hái trái.

4. Thu hoạch:Thu đúng lúc khi cà

chua chuyển sang màu vàng hoặc đỏ, không để dập nát, xây sát, dùng các xô nhựa sạch thu quả, phân loại quả xếp vào các thùng gỗ nhỏ. Bảo quản nơi thoáng mát (không dùng hóa chất như đất đèn để thúc cho quả chín nhanh).

BBT

HUYỆN HIỆP HÒA

An toàn khu vẫn còn đây

Chứng nhân lịch sử tháng ngày đã qua

Cao niên quê cụ Hiệp Hòa

Bồi hồi nhớ buổi xông pha can trường

Tình dân nghĩa Đảng còn vương

Chớp thời cơ lái con đường gian truân

Giành quyền về với nhân dân

Như là nhịp sóng chiều dâng vẫy vùng

Xứng danh là huyện anh hùng

Có mười sáu xã đã từng nêu gương./.

Hồng Nhung

ĐẤT VÀ NGƯỜI BẮC GIANG


NHÀ KHOA HỌC SUỐT ĐỜI VÌ NÔNG DÂN

Có một nhà khoa học đã dành trọn

đời mình để nghiên cứu, chuyển giao những tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất nông nghiệp giúp nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng trên một đơn vị diện tích đất canh tác, đồng thời góp phần đảm bảo sức khỏe cho người sản xuất, người tiêu dùng và bảo vệ môi trường. Đó là nhà khoa học Nguyễn Tiến Ky ở thôn Trường Sơn, xã Khám Lạng, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang, hiện đang công tác tại Viện Nghiên cứu, Đào tạo và Tư vấn Khoa học Công nghệ (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam).

Sinh năm 1944, trong một gia đình có truyền thống cách mạng, được chứng kiến nhiều giai đoạn lịch sử của đất nước, những ký ức của một thời lửa đạn với niềm tự hào, khí thế sục sôi như lúc nào cũng hiện hữu trong ông.

Sau trận máy bay Mỹ oanh tạc miền Bắc ngày 5/8/1964, ông viết đơn tình nguyện lên đường

nhập ngũ. Trải qua những cuộc chiến đấu ở nhiều chiến trường khác nhau, được sang Lào làm nhiệm vụ quốc tế cao cả, tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử thống nhất nước nhà. Ông vinh dự được phong tặng Huân chương Chiến công cho những đóng góp vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Trở về từ chiến tranh ác liệt, ông lại không ngừng cống hiến công sức, trí tuệ trên mặt trận phát triển kinh tế. Công

tác ở Công ty Cơ khí Hà Bắc, tại đây, ông được phân công phụ trách mảng kinh tế kế hoạch. Đối mặt với thời kỳ kinh tế khủng hoảng lúc bấy giờ, bằng ý chí, bản lĩnh của người lính, ông đã vượt lên khó khăn, đề xuất với cấp trên việc sản xuất ngoài kế hoạch hàng nghìn tấn than, phân lân đem đổi lấy thóc, giải quyết được tình trạng thiếu vật tư sản xuất, cải thiện đời sống cán bộ, công nhân.

Vốn mang trong mình

Ảnh: Ông Nguyễn Tiến Ky


25SỐ 5 - 2015

tình yêu với ngành khoa học, sau này ông chuyển công tác về Viện Nghiên cứu, Đào tạo và Tư vấn Khoa học Công nghệ, được bổ nhiểm là Phó Giám đốc Trung tâm Sinh học, rồi Chánh văn phòng kiêm công tác đối ngoại, phụ trách mảng nông nghiệp.

Ông Ky đã cùng cán bộ lãnh đạo xây dựng Viện ngày một phát triển vững mạnh cả về cơ sở vật chất lẫn tiềm lực khoa học công nghệ. Xây dựng các chương trình hợp tác giữa Viện với các cơ quan của các tỉnh khu vực Bắc Bộ và Tây Nguyên trong đó có Bắc Giang để đưa công nghệ sinh học ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp có hiệu quả cao.

Nhận thấy một thực tế trong sản xuất nông nghiệp của người dân là việc lạm dụng thuốc trừ sâu hóa học, việc làm này chỉ đem lại những lợi ích trước mắt mà không đảm bảo thâm canh cây trồng theo hướng bền vững, để lại những hậu quả nghiêm trọng như đất đai ngày càng thoái hóa, dinh dưỡng bị mất cân đối, mất cân bằng hệ sinh thái, phá hủy hệ vi sinh vật trong đất, tồn dư các chất độc hại trong đất

càng nhiều làm phát sinh một số dịch hại không thể dự báo trước, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và ô nhiễm môi trường. Do đó, ông Ky đã ấp ủ, suy nghĩ tạo ra những chế phẩm sinh học để phục vụ nông dân. Việc ngiên cứu thành công thuốc trừ sâu thảo mộc Anisaf SH-01 có ý nghĩa quan trọng trong việc hướng đến một nền nông nghiệp sạch.

Anisaf SH-01 là chế phẩm có tác dụng thúc đẩy khả năng điều hòa, chuyển hóa dinh dưỡng của cây trồng, giúp cây hấp thu và sử dụng hợp lý nguồn dinh dưỡng, tăng sức đề kháng cho cây, chống lại sự gây hại của bọ phấn, bọ trĩ, ve sầu, bệnh thán thư, sương mai, sâu đục cuống. Sử dụng Anisaf SH-01 không những sẽ không phải dùng thuốc trừ sâu hóa học mà còn giúp giảm lượng phân bón phải sử dụng, tạo tiền đề để đạt được mục tiêu, vừa đảm bảo cho cây phát triển tốt, vừa giữ được môi trường bền vững.

Tại Bắc Giang, năm 2009, Viện phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng mô hình sản xuất vải thiều sạch bằng thuốc trừ sâu thảo

mộc Anisaf SH-01. Sau 6 năm thực hiện, hiệu quả được khẳng định, chất lượng vải thiều được nâng cao, đáp ứng những điều kiện quan trọng để quả vải có thể xuất khẩu sang các thị trường khó tính như các nước châu Âu, Nhật Bản, Mỹ…

Thực tế cho thấy, tại vườn vải của anh Đỗ Văn Thắng, thôn Trại Ba, xã Quý Sơn, huyện Lục Ngạn khi sử dụng Anisaf SH-01 đến năm thứ 2, cây vải phát triển tốt, lá to dày, quả lớn, mẫu mã đẹp, vỏ dày hơn nên tươi lâu hơn, cùi dày trong, vị ngọt mát, còn vải phun thuốc hóa học có vỏ mỏng, cùi đục, vị ngọt khé.

Mùa vải năm 2014, khách hàng đến tận vườn nhà anh Thắng thu mua với giá 25 - 30 nghìn đồng/kg. Trong khi giá vải bán tại chợ chỉ từ 6 - 10 nghìn đồng/kg. Hiện nay, nhiều người dân trên địa bàn tỉnh đã liên hệ với ông để mở rộng diện tích trồng vải sử dụng thuốc trừ sâu thảo mộc thay cho thuốc hóa học. Trong cả nước, chế phẩm này đã được ứng dụng thành công trên cây dược liệu, rau màu, chè, cà phê, lúa. Những kết quả mang lại đã chứng tỏ, Anisaf SH-01



thực sự giải quyết triệt để vấn đề nông sản sạch cho cộng đồng.

Là nhà khoa học luôn tìm kiếm lợi ích cho nông dân, đi đâu ông cũng tìm hiểu xem địa phương đó thích hợp trồng loại cây nào. Mới đây, ông đã nghiên cứu và đưa ra khẳng định có thể phát triển mô hình trồng nấm linh chi dưới tán cây vải thiều và tán rừng tại tỉnh Bắc Giang, mở ra cơ hội cho người nông dân có thêm thu nhập trên một đơn vị diện tích đất canh tác. Để hỗ trợ sản xuất, ông Ky đã tặng giống cho một số hộ dân. Thành công với mô hình mới này có anh Đỗ Văn Thắng,

thôn Trại Ba, xã Quý Sơn (Lục Ngạn); ông Nguyễn Văn Thịnh, thôn Lân Thịnh, xã Phúc Hòa (Tân Yên). Ngay sau thành công bước đầu, các hộ đã mở rộng quy mô sản xuất.

Không chỉ có nhiều đóng góp trên lĩnh vực nông nghiệp, đến nay, sau hơn 20 năm gắn bó với Viện, nhà khoa học Nguyễn Tiến Ky đã cùng các cộng sự nghiên cứu, chuyển giao thành công nhiều loại dược phẩm chữa các bệnh như đại tràng, tiền đình, giải độc gan… cho các công ty sản xuất, kinh doanh thuốc trong cả nước.

Là nhà khoa học có tâm, người con của Bắc

Giang nên ông luôn dành tình cảm đặc biệt với mảnh đất quê hương. Ông đồng hành cùng bà con trong việc đưa tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất, đồng thời tìm kiếm đầu ra cho nông sản hàng hóa bằng việc giới thiệu một số doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm cho nông dân.

Cống hiến trọn đời vì sự nghiệp khoa học, nhà khoa học Nguyễn Tiến Ky đã là người thắp lên ngọn lửa đam mê cho thế hệ trẻ trên con đường nghiên cứu, sáng tạo phục vụ cuộc sống./.

Thu Thủy

Ảnh: Ứng dụng thuốc trừ sâu thảo mộc Anisaf SH-01 trên cây vải ở Lục Ngạn


27SỐ 5 - 2015

ĐÌNH YÊN LÝ – NƠI THÀNH LẬP CHI BỘ ĐẢNG

ĐẦU TIÊN CỦA HUYỆN TÂN YÊN

Ảnh: Lễ khánh thành bia ghi danh Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của huyện Tân Yên

Ngày 3 tháng 9 năm 1944, thôn Yên Lý,

xã Phúc Sơn là nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Yên Thế (nay thuộc huyện Tân Yên). Dưới ngọn cờ của Đảng nhân dân xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên đã một lòng đi theo cách mạng, làm cách mạng, đóng góp sức người, sức của cho 2 cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Trải qua 71 năm người dân nơi đây

vẫn luôn tự hào về truyền thống cách mạng, gắn với sự kiện thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Tân Yên.

Dưới sự chỉ đạo của Ban Cán sự Đảng bộ tỉnh Bắc Giang. Chi bộ đã phối hợp với các tổ chức như Hội Phụ nữ cứu quốc, Thanh niên cứu quốc lãnh đạo phong trào cách mạng phát triển rộng khắp. Chi bộ lúc này chỉ có 3 đảng viên, phải quyết tâm cao mới lãnh đạo phong trào

đi đến thắng lợi. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của bà Hà Thị Quế - Ủy viên Ban Cán sự Đảng, chi bộ Yên Lý đã tổ chức đấu tranh cách mạng có hiệu quả, tạo bước ngoặt mới về đời sống chính trị cho người dân huyện Yên Thế.

Từ cuối năm 1944, đến đầu năm 1945, nhiều hội nghị quan trọng của Trung ương, Xứ ủy, Ban Cán sự tỉnh đã họp tại đình Yên Lý. Đặc biệt, sau Chỉ thị ngày 9/3/1945



Sở Khoa học và Công nghệ Bắc Giang và Công ty Naandanjain – Một doanh nghiệp Israel vừa có buổi trao đổi, thống nhất về việc ứng dụng công nghệ

tưới nhỏ giọt của Israel trên cây vải thiều tỉnh Bắc Giang.Theo đó, từ năm 2016 mô hình tưới nhỏ giọt theo công nghệ của Israel sẽ được

triển khai thí điểm đối với 10 ha vải thiều trên địa bàn huyện Lục Ngạn. Công nghệ tưới nhỏ giọt của Israel là biện pháp canh tác tiên tiến, sử dụng lượng nước, dinh dưỡng vừa đủ để cung cấp cho cây, giúp kiểm soát lượng nước để tiết kiệm nước tưới, đồng thời cây trồng vẫn đạt năng suất, chất lượng cạo. Để thực hiện mô hình canh tác vải thiều sử dụng công nghệ này, doanh nghiệp Israel phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tiến hành khảo sát vùng trồng vải, đánh giá các điều kiện, khả năng áp dụng và thiết kế hệ thống tưới phù hợp. Doanh nghiệp Israel sẽ hỗ trợ tỉnh Bắc Giang về kỹ thuật và hoàn thiện quy trình tưới nhỏ giọt trên cây vải thiều./.

Lê Quang

NĂM 2016: BẮC GIANG SẼ TIẾN HÀNH ÁP DỤNG HỆ THỐNG TƯỚI NHỎ GIỌT TRÊN CÂY VẢI THIỀU

“Nhật, Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” thì trưa ngày 12/3/1945, hội nghị Ban Cán sự tỉnh đã họp tại Yên Lý, có đại diện Trung ương và Xứ ủy dự. Tại hội nghị này, đồng chí Hà Thị Quế được giao nhiệm vụ trực tiếp tổ chức lực lượng vũ trang, khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân.

Kỷ niệm 70 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 từ ánh sáng của Đảng, nhân dân thôn Yên Lý nói riêng, xã Phúc Sơn nói chung đã một lòng đi theo Đảng, gia sức thi đua phát triển kinh tế,

đóng góp sức người, sức của cho tiền tuyến, đoàn kết xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Đặc biệt, 5 năm trở lại đây xã Phúc Sơn là điểm sáng được nhiều nơi biết tới về dồn điền, đổi thửa, sản xuất nông nghiệp hàng hóa cho thu nhập bình quân khoảng 150 triệu đồng/ha/năm, cuộc sống của người dân nơi đây ngày càng no ấm hơn, đầy đủ hơn. Bên cạnh đó, xã đã xây dựng thành công mô hình sản xuất lúa lai F1, tích cực đẩy mạnh trồng rau chế biến, ngô ngọt, lạc, khoai tây xuất

khẩu mang lại giá trị kinh tế cao. Số hộ nghèo còn 77 hộ (chiếm 5%, giảm 1,6% so với năm 2013). Từ vùng quê nghèo, xã Phúc Sơn đã trở thành điểm sáng về phát triển kinh tế. Dấu ấn về sự kiện lịch sử - nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của huyện sẽ còn được người dân không chỉ của xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên lưu giữ mà để thế hệ trẻ hôm nay hiểu và trân trọng truyền thống lịch sử của quê hương Bắc Giang./.

Đỗ Thơm

Documents

CUỘC THI SÁNG TẠO KỸ THUẬT NHÀ NÔNG - KHƠI ...thongtinkhcn.com.vn/upload/iblock/26f/cs so 5-2015.pdfU PU 1 CUỘC THI SÁNG TẠO KỸ THUẬT NHÀ NÔNG - KHƠI NGUỒN