Cykl koniunkturalny: mechanizm i teorie wyjaśniające

1. Cykl koniunkturalny w interpretacji szkoły klasycznej:

równowaga rynkowa i cykl koniunkturalny; model cyklu realnego; rola pieniądza i model klasyczny; niepełna informacja i model Lucasa;

2. Ekonomia keynesowska: zakłócenia mechanizmu samoregulacji; przyczyny popytowe i podażowe; problem pionowej funkcji AD; rola deflacji.

3. Nowa ekonomia keynesowska:

nierównowaga i sztywność płac i cen;model płacy efektywnej;sztywność cen: konkurencja

monopolistyczna i koszty zmiany cen (menu cost);

długookresowe kontrakty.

Cykl koniunkturalny

T

Y

ekspansja recesja ekspansja

Zmienne makroekonomiczne i cykl koniunkturalny:

Wydatki konsumpcja inwestycje budownictwo mieszk. zapasy wydatki rządowe

pro-cykliczne jw. jw. jw. jw.

zbieżna jw. wyprzedza jw. ?

Rynek pracy zatrudnienie bezrobocie wydajność płace realne

pro-cyklicznie anty-cyklicznie pro-cyklicznie ?

zbieżne ? wyprzedza ?

Podaż pieniądza pro-cyklicznie wyprzedza Inflacja pro-cyklicznie opóźniona Ceny akcji pro-cyklicznie wyprzedza Stopa procentowa nom. pro-cyklicznie wyprzedza Stopa procentowa realna Anty-cyklicznie ?

Fluktuacje gospodarcze i bezrobocie:

„Prawo Okuna”:

Spadek PKB o 2,5% w stosunku do „naturalnego” poziomu powoduje wzrost stopy bezrobocia o punkt procentowy

u*) - (u 2,5 *Y-Y*Y

PKB na mieszkańca

Output Fluctuations in the Group of Seven (G-7) and Developing Countries

Fluktuacje PKB w wybranych krajach

W z ro s t P K B n a m ie s z k a ń c a w la ta c h 1 9 7 2 -2 0 0 2 (w % )

-4

-2

0

2

4

6

8

stre fa e u ro W . Bryta n ia US A

Kontrowersje co do przyczyn fluktuacji gospodarczych i środków zaradczych

Ekonomia klasyczna: w gospodarce istnieje automatyczny, samoregulujący mechanizm w postaci elastycznych cen, które automatycznie przywracają równowagę zakłóconą przez gospodarcze szoki.

Ekonomia Keynesowska: w krótkim okresie płace i ceny są względnie sztywne i przywracanie równowagi przez mechanizm rynkowy jest niekompletne (rynek nie musi być w równowadze).

Podejście klasyczne:równowaga rynkowa zawsze zachowana

MS V = P Y

AD

AD’

E

E’

Y Y*

P

Model cyklu realnego (Kykland, Prescott):

N N0 N1

Y

Y0 Y’0

Y1

A

B C

w

w0

w1

N N1 N0

A

B

Ns0

Nd0

Nd1

F0(N)

F1(N)

Zakłócenie technologiczne: F0 F1; (Nd

0Nd1) ; AB; N (N0N1);

Y (Y0Y1); jeśli Ns prostopadła N const. AC; Y (Y0Y’0)

C

Model cyklu realnego, cd.

„reszta Solowa” i fluktuacje cykliczne A / A = Y / Y - K / K – (1 - ) L / L

Y

P

AD

SAS0

SAS1 AS0 AS1

Założenie o dodatnio nachylonej funkcji podaży siły roboczej

Wzrost płac realnych: efekt substytucyjny i efekt dochodowy

W/P

N

wzrost majątku lub oczekiwany wzrost przyszłych dochodów

NS0 NS1

Szoki fiskalne w MCR

Wzrost G powoduje wzrost Y, wzrost N, obniżenie MPN i wobec tego także Y/N.

w=W/P

N

okresowy wzrost wydatków rządowych

NS1 NS0

ND

w0

w1

N0 N1

Model Friedmana

W/P

W1/P0

W0/P0

W1/P1

N0 N1 N

Nd(W/P)

Ns(W/P0)

E A

B

P

P1

P0

E B

Y Y* Y1

AS

AD0

AD1

SAS(P00)

Pracownicy przewidują ceny na poziomie P0. Wzrost M przesuwa ADAD1. Równowaga w B P (P0P1). Firmy zwiększają produkcję. Podaż pracy rośnie ponieważ pracownicy oceniają, że płace wzrosły A (N0N1)

Model Lucasa:

Krótkookresowa linia podaży zależna od P0;

Y = Y* + (P – P0)

AS P

P1

P0

Y Y*

SAS(P00)

SAS(P01)

Krótkookresowa linia podaży: Y może wzrosnąć tylko jeśli P wzrośnie ponad P0. Wzrost P0

0 do P01

przesuwa linię SAS w górę.

Implikacje modelu Lucasa:

Tylko nieoczekiwane zmiany pieniądza wywołują zmiany realne (produkcji); zmiany oczekiwane wywołują wyłącznie efekty nominalne (zmiana cen).

Polityka pieniężna jest skuteczna tylko wówczas, gdy nie jest oczekiwana.

Teoria Keynesa:

niedoskonałości rynku:zakłócenia mechanizmu samoregulacji ( nie zawsze osiągana jest równowaga długookresowa);zakłócenia popytowe i podażowe, ale główną rolę odgrywają popytowe;przyczyną są zakłócenia nominalne: względna „sztywność” płac i cen;wielość przyczyn: kontrakty płacowe; płaca „efektywnościowa”, kontrakty cenowe, koszty zmian cen, rynek monopolistyczny i inne.

Pionowa funkcja AD

P

Y Y*

AD

Sztywne płace

Implikacje: anty-cykliczne zmiany płac (w rzeczywistości raczej nie występuje)

W=W/P

N

ND

NS

W0/P0

W0/P1

N* N1

P1 < P0 Spadek popytu całkowitego

Płaca efektywnościowa

ND

NS w

płaca efektywna

E

A B

N

Sztywność cen:

sztywne ceny: P

płace elastyczne: NS = L(W / P)

Y Ymax

P SAS

Implikacje modelu sztywnych cen:

N

W/P

NS

E

ND

E’

Sztywność cen: konkurencja monopolistyczna i koszty zmian cen

P

Y

D

MR

MC

A

B

C P0