WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL8 OCTOBER 2010

DE MUIS EN ZIJN TREDMOLEN

Wat is volgens WWW allemaal leuk?• Borstvoeding is leuk (en moet leuk zijn)

• Een eigen bedrijf is leuk • Raadswerk is leuk• Opvoeden is leuk• Oorlog is leuk

• Klarinetspelenisleuk.nl• Hardlopenisleuk.nl• Gelovenisleuk.nl• Theaterisleuk.nl

• Schrijvenisleuk.nl• Filosofie-is-leuk.skynetblogs.be

© 2006 JP van de Sande RuGMaar vooral is leuk:

Het evenementjaar waren er in Nederland 600.000 evenementen

Verder zijn leuk:

TV, casinos, theater, radio, wegbermen, solitaire, tijdschriften, film, disco, café, winkelen, computergames, ongelukken, verzamelen, speelautomaten, het bos,

fietspaden, kaarten, sexclubs, internet, strand, FEBO, lezen, hondengevechten,

meertjes, golfen, lezingen, voetbal, brand, straatmuzikanten, pornografie,

zingen, terraszitten, Hemaworst Et ceteraAd infinitum

Mensen doen dat allemaal om het leuk te hebben

Veel van dat leuks kost ze nixen verplicht tot niets

We nemen aan dat dat U niet bevalt

De vraag is nu:

Hoe kunnen we daar iets aan doen?

Antwoord: Door te onderzoeken waar “leuk” op berust

Een nieuwe insteek nodig?

1. Entertainment is het professioneel bezorgen van leuk-ervaringen

2. Hiertoe moet men op de hoogte zijn van wat mensen leuk vinden

3. Het moet bovendien écht leuk zijn (Natuurleuk KvKooten)4. Sommige dingen vinden mensen een tijdje leuk en dat gaat

dan weer over. We noemen dat rages of hypes5. Wie een rage ontketent is een tijdje spekkoper6. Wie een meer permanente bron van leuk-ervaringen

ontdekt is Goed Bezig7. Ik neem aan dat U allen goed bezig bent, maar U kunt

natuurlijk altijd proberen Beter Bezig te zijn

Wat is entertainment?AD 0 : Intertenere ≈ bij elkaar houden

AD Nu: entertain = amuseren

Waarom is entertainment zo succesvol?• Mensen willen het graag leuk hebben• Door grote nadruk op doelgericht presteren wordt het extra

attractief eindelijk iets te doen zonder doel (funktionslust)• In navolging van USA worden we steeds kinderachtiger en

gaan dus spelen steeds leuker vinden• Maar toch is de hang naar amusement van alle tijden, en

niet alleen van goede maar ook vooral van slechte tijden.

• Japanners kennen twee werelden: de vlietende en de permanente. Beide zijn nodig voor een mens.

Entertainment valt deels samen met de vlietende wereldEr zijn mensen die verdienen aan de vlietende wereld, voor

hen is dat dus de permanente wereld

© 2006 JP van de Sande RuGEVEN REPETEREN• Entertainment is het beleven van LEUK• Entertainment geeft gevoel dat de boel bij elkaar

wordt gehouden• Zo ongeveer alles kan wel entertainment worden• Entertainment is vlietend: kortdurend en

terugkerend• Entertainment verschaffen is hard en permanent

werken, gekoppeld aan talent en juiste inzichten• Iedereen wil wel een centje aan entertainment

verdienen• Voor een permanent centje is inzicht in menselijke

natuur nodig

© 2006 JP van de Sande RuGHoe werkt de ‘natuur’ eigenlijk?• Bouwt ons DNA kant en klare gedragingen in?

– Dat gebeurt zelden, meestal is het een soort basispatroon, dat door spelen, oefenen en modelling verder ontwikkeld moet worden

• Wat wordt dan wel ingebouwd?– Een plezier in spelen, oefenenen en modelling– Bovendien een beleving van genot als het lukt en van pijn, verdriet o.i.d. als

het niet lukt– Bovendien een goed geheugen voor ervaringen, zodat men bij succes het

steeds weer probeert en het vermijdt na mislukking – Het voordeel hiervan is dat het flexibeler is dan het inbouwen van gedrag

• Hoe werkte dat dan in de evolutie? – Dieren die niet van eten/paren/kinderen/ruilen hielden (of van een van de andere

basisconcerns), kregen minder nageslacht, dus wij allen stammen af van voorouders die er wel van hielden en dat dan miljoenen jaren lang

• Dus door de beleving van “leuk” zijn we geworden wat we zijn?– Ja, leuk he?

© 2006 JP van de Sande RuGHet leven als amusement• Als onze natuur er voor zorgt dat we bij het doen

van het juiste genotsprikkels krijgen, dan is veel in ons leven amusement

• Waar we echt van kunnen genieten is bepaald in de loop van de evolutie en is van emotionele aard. Bij ons is dat niet anders dan bij de overige dieren

• Het aldus verkregen programma is erg globaal en niet goed op de moderne wereld afgestemd.

• Maar iets beters is tot nu toe niet bedacht.• U gaat het nu voor de kiezen krijgen: 16 factoren!!

© 2006 JP van de Sande RuGVoortplanting• Bij dieren: nest bouwen, territorium afperken, hofmaken, paring

• Bij mensen: verliefdheid, kasteelromans, sparen voor uitzet, jalouzie, cafebezoek, festivals bezoeken, gedchten, popmuziek, cadeaus geven, je leuk aankleden, axe gebruiken, stalking, pornografie, prostitutie, Borstvergroting, versieren, n…….n

• In spelvorm: doktertje spelen, vader en moeder spelen, pastoor en leerling, hopman en padvinder, kinky seks, SM spelletjes.

• Maatschappelijk gevolg: huwelijk, sexindustrie, seks in reclame, seks op de buis, seks in de film, seks in de popindustrie

• Regulering door cultuur: zeer sterk• Mogelijkheden? Practisch volgeplempt, maar bodemloze put

© 2006 JP van de Sande RuGKinderzorg • Bij dieren: temperatuur, voedsel, veiligheid

• Bij mensen: nutricia, billys, oilily, olvarit, nickelodeon, creches, adoptie, donald duck, woonerf, kinder -zitjes, -cosmetica, -wagens, -verzorgingsproducten, scholen, clubs, sesam straat

• In spelvorm: poppenspel, schooltje spelen

• Maatschappelijk gevolg: kinderindustrie, scholen, kinderwetten, pedofilie, oppasomas

• Regulering door cultuur: sterk

• Mogelijkheden?: Wordt al zeer sterk benut, maar is eindeloos

© 2006 JP van de Sande RuGErbij horen • Bij dieren: Kudde, School, Zwerm, Pak, Roedel, Vlucht

• Bij mensen: Familie, Stam, Clan, Bende, Team, Vereniging, Projectgroep, Legioen, Identificatie, Jeugdgroep, Fangroepen, Chauvinisme, Conformiteit, Partij, Club, Societeit, Subcultuur, Elftal, ClubMed, Communities, Hyves etc.

• In spelvorm: Rovertje, Oorlogje, Vader en moedertje, Padvinderij, Clubs, Verenigingen, Teamsport

• Maatschappelijk gevolg: Verenigingsleven, zoektocht naar nieuwe vormen in individualistische maatschappij.

• Regulering door cultuur: sterk• Mogelijkheden?: behoorlijk groot

© 2006 JP van de Sande RuGVerkennen • Bij dieren: Fysieke en geografische omgeving, social network,

Wachthouden

• Bij mensen: Roddelen, Geruchten, Bespreken, Atlassen, Kranten, Radio, TV, Internet, Detectives, Burgerwacht, CCTV , Social media

• In spelvorm: Scouting, Droppings, Google, Quizzen, Fotograferen, Google Earth

• Maatschappelijk gevolg: Nieuwsindustrie, privacywetgeving

• Regulering door cultuur: Niet al te sterk• Mogelijkheden?: Nieuwsgierigheid is te gebruiken als instrument

voor entertainment

© 2006 JP van de Sande RuGStatus • Bij dieren: Dominantiehiërarchie

• Bij mensen: Ambitie, Competitie, Respect, Gehoorzaamheid, Mercedes, Armani, Gucci, Aristocratie, Overtref de buren, Pesten, Machtsstrijd

• In spelvorm: Alle competities: voetbal, hockey, bridge, golfen, Politiek

• Maatschappelijk gevolg: Ratrace, Competitiemaaschappij, Statusindustrie

• Regulering door cultuur: Nauwelijks• Mogelijkheden?: Worden deels sterk uitgebuit, deels niet

© 2006 JP van de Sande RuGAgressie • Bij dieren: Dreigen, Bluffen, Vecht/vlucht, Jagen, Doden

• Bij mensen: Vechten, Mishandeling, Wapens, Schelden, Macho-uiterlijk, Rellen, Zinloos geweld, Boksen, Geweldsmonopolie, Oorlog

• In spelvorm: Schaken, voetbal, vechtsporten

• Maatschappelijk gevolg: Vechtindustrie, Wapenindustrie, Angst voor agressie

• Regulering door cultuur: Zeer sterk

• Mogelijkheden?: In principe wel

© 2006 JP van de Sande RuGCommunicatie • Bij dieren: Signaalsystemen, Vlooien, Grommen,

• Bij mensen: Taal, Gesprekken, Brieven, Gedichten, NV gedrag, Speeches, Toneel, Sociale Media, SMS, GSM, Email, Twitter

• In spelvorm: Toneelspel, verhalen vertellen, spreekkoren,

• Maatschappelijk gevolg: Communicatie industrie, Dwangmatig communiceren, Vervlakking van boodschappen

• Regulering door cultuur: Niet erg

• Mogelijkheden?: Groot

© 2006 JP van de Sande RuGEten/Drinken • Bij dieren: Zoeken, Eten, Voeren, Delen, Herkauwen

• Bij mensen: Snacken, Gastronomie, Gezinsmaaltijden, Cantine, Restaurants, Catering, Vegetarisme, Supermarkt, McDonalds, Obesitas, Anorexia,

• In spelvorm: Gourmetten etc., Kookclubs,

• Maatschappelijk gevolg: Foodindustrie, Gezondheidsproblemen, Consumentisme

• Regulering door cultuur: Sterk

• Mogelijkheden?: Redelijk

© 2006 JP van de Sande RuGVoorraad maken • Bij dieren: Honing, Eikeltjes, Hamsteren

• Bij mensen: Verzamelen, Hamsteren, Boeken, CD’s, Kleding en schoenen, Sieraden, Diepvries, Uitzet, Geld, Aandelen

• In spelvorm: Verzamelen: Speldjes, Vlaggetjes, Kaartjes, Popjes

• Maatschappelijk gevolg: Premiesystemen, Financiële industrie

• Regulering door cultuur: deels

• Mogelijkheden?: Groot, maar worden al goed opgemerkt

Leuk, Leuk, Leuk!

© 2006 JP van de Sande RuGTerritorium maken• Bij dieren: Gebied, Geurvlag, Gezang

• Bij mensen: Kamer, Home is castle, Persoonlijke ruimte, Eigen plek, Grafitti, Bende territoria, Plaats reserveren, Tuinhekjes, Surveillance, straffen overtreders, privacy, dominantie in eigen territorium

• In spelvorm: Kinderspelen (Landjepik, Buut-spelen), sommige sporten

• Maatschappelijk gevolg: Woonindustrie, Bewakingsindustrie, No Go areas

• Regulering door cultuur: Redelijk sterk• Mogelijkheden?: Wordt nog nauwelijks gebruikt

© 2006 JP van de Sande RuGJagen • Bij dieren: Speuren, Achtervolgen, Buitmaken

• Bij mensen: Schatten, Nieuws, Hazen, Paddestoelen, Stalking, Koopjes, Bonussen, Vrouwen, Research, Detective werk

• In spelvorm: Jacht, Fotograferen, Winkelen

• Maatschappelijk gevolg: Research industrie

• Regulering door cultuur: Nauwelijks

• Mogelijkheden?: Wordt niet veel gebruikt

© 2006 JP van de Sande RuGBouwen• Bij dieren: Hol, Nest, Val, Dam

• Bij mensen: Huizen, Torens, Kantoren, Stadions, Follies, Reputaties, Competenties, Wegen en kunstwerken, Natuur

• In spelvorm: Blokkendozen, Lego, Hutjes, Tentenkamp, Miniatuurtreintjes, Modelvliegtuigjes, Bouwplaten, Hartvormig bos

• Maatschappelijk gevolg: Bouwindustrie, Steden, Structuren,

• Regulering door cultuur: redelijk sterk

• Mogelijkheden?: Wordt niet veel gebruikt

© 2006 JP van de Sande RuGRuilen • Bij dieren: Steunverlening, Altruisme, I scratch your back, Quid pro

quo, sociale vergelijking

• Bij mensen: Kopen, Billijkheid, Geschenken, Ruilhandel, Liefdadigheid, Vriendschap, Attent zijn

• In spelvorm: Winkeltje spelen, dubbelen ruilen

• Maatschappelijk gevolg: Handel, Goede manieren, Verhoging betrokkenheid, Ruzie

• Regulering door cultuur: Ja, normen voor billijkheid zijn vast verankerd. Wel wordt hogere bloning voor hoge status geaccepteerd

• Mogelijkheden?: Worden al veel gebruikt: Bonussen, incentives etc.

© 2006 JP van de Sande RuGLichaamsverzorging• Bij dieren: Baden, Gladstrijken, Likken, Wassen, Vlooien

• Bij mensen: Wassen, Tandenpoetsen, Sauna, Douche, Make up, Axe, Scheren, Haarknippen, Tatoeages, Cosmetische chirurgie, Mode en Kleding,

• In spelvorm: Bodypainting, Total Makeover, Verkleden, Maskers,

• Maatschappelijk gevolg: Cosmetica en mode industrie

• Regulering door cultuur: Zeer modeonderhevig

• Mogelijkheden?: Veel worden nog niet gebruikt.

© 2006 JP van de Sande RuGUitrusten • Bij dieren: Slapen, Pauzeren, Wachten, Uitrusten, Zonnen

• Bij mensen: Slapen, Soezen, Lekker luieren, Terraszitten, Kurorte, Zonnebank, Luie stoel, Hangmat, Strand, Procrastinatie

• In spelvorm: Dolce far niente, doen alsof je slaapt(?)

• Maatschappelijk gevolg: Gemaksindustrie, bedden, stoelen, zonnebanken, strandtenten

• Regulering door cultuur: Werk v.s. Vrijetijd, Werkeloos=negatief

• Mogelijkheden?: Worden nog niet erg gebruikt

© 2006 JP van de Sande RuGMigratie • Bij dieren: Trek, Nomadisme

• Bij mensen: Reizen, Emigreren, Uitgaan, Auto's, Fietstochten, Wandelen, Backpacking, Schiphol, Jet Set, Vacanties, Uitstapjes

• In spelvorm: liftwedstrijden,

• Maatschappelijk gevolg: Vacantieindustrie, Reisorganisaties, Mensenhandel

• Regulering door cultuur: Heel sterk door techniek bepaald

• Mogelijkheden?: Soms gebruikt (Wereld van Peter Stuyvesant)

© 2006 JP van de Sande RuGConclusiesHoe hoger de entertainment-

waarde van een bepaalde factor is, hoe meer ze in commerciele communi-catie gebruikt wordt. Er zijn enkele gevallen van overbenutting (seks, eten en verzorging).

Ook zijn er 7 gevallen van onderbenutting. Met creativiteit valt op deze gebieden nog winst te behalen.

Eigenlijk zouden we ook de potentiele waarden per gebied (bijv in % van bestedingen) moeten kennen. Consulteer daarvoor economen.

Entertainment? In gebruik? Balans

Voortplanting *** ***

Kinderzorg * ** -1

Erbij horen ** * 1

Verkennen ** **

Status ** * 1

Agressie ** * 1

Communicatie *** ***

Eten/Drinken ** *** -1

Voorraad maken ** * 1

Territorium maken * 1

Jagen * 1

Bouwen * *

Ruilen * *

Lichaamsverzorging ** *** -1

Uitrusten *** ** 1

Migratie *** ***

En tenslotte

Ik wens U veel succes op het tentamen en bij problemen: Een pil voor slechte tijden

© 2006 JP van de Sande RuGbijlagen

De muis en zijn tredmolenDe muis en zijn tredmoleneen heel erg korte psychologische analyse van het verschijnsel entertainmentEntertain is van oorsprong Frans en betekent bij elkaar houden. Ook is het later gaan betekenen: Amuseren, natuurlijk omdat je mensen die je amuseert bij elkaar houdt. Stof tot bespiegeling genoeg: Job Cohen blijkt dus nog veel amusanter dan we al dachten, maar waar het in mijn lezing over zal gaan is over de vraag waarom we geamuseerd, bij elkaar gehouden en dus ge-entertained willen worden en wat dat verder betekent. Iedere marketeer weet dat je om geld te maken aansluiting moet zien te vinden bij de fundamentele drijfveren van de mens. We gaan dus eerst in op die fundamentele drijfveren en laten dan zien hoe die relevant zijn voor de onstuitbare behoefte aan entertainment. Hierbij komt aan de orde of entertainment nu echt fundamenteel is of dat het eerder een ontsnappingsverschijnsel genoemd moet worden. In moeilijke tijden is immers de behoefte aan amusement opvallend hoog. Aan de andere kant speelt onze hormoonhuishouding ook een belangrijke rol bij het waarderen van de verschillende vormen van amusement en hormonen zijn, zoals we weten, nogal sterk van geslacht en leeftijd afhankelijk, maar ontzettend fundamenteel.Belangrijk is welke soorten entertainment er zijn en of die ook verschillen wat betreft aantrekkingskracht en effecten. Zo hebben we solitaire en sociale vormen, zo hebben we komisch en tragisch entertainment, zo bestaat er verslavend en afstotend amusement, duur en goedkoop, upper class en lower class, normdoorbrekend en normbevestigend, universeel en elitair en zo zijn er nog veel meer onderscheidingen te maken.Tenslotte hopen we te kunnen ingaan op de rol van identificatie bij amusement : identificatie met de hoofdpersonen, het voelen van verwantschap, de rol van celebrities, identificatie met zichzelf, zoals zich dat uit in narcisme en snobisme, om daarna de kast met psychologische weetjes weer te sluiten, in de hoop dat U machtig geïnspireerd, maar vooral aangenaam ge-entertained zult zijn.

© 2006 JP van de Sande RuGDe mens reist langs twee sporenNATUUR

Voortplanting Kinderzorg Erbij horen Verkennen Status Agressie Communicatie Eten/Drinken Voorraad maken Territorium makenJagen

BouwenRuilen

Lichaamsverzorging

Uitrusten Migratie Spel

CULTUURRELATIES EN OPVOEDING MANIEREN VAN SAMENLEVEN (bv.

Organisatietypen of Stad vs platteland)

IDEALEN, WAARDEN, WAARDERINGENHELDEN, VERHALEN, SPROOKJESREGERING, POLITIEK SYSTEEM,

RECHTSPRAAKREGELS, NORMEN, GEWOONTES,

FOLKLORE WETENSCHAP, GODSDIENST, FILOSOFIE OORLOGVOERING, VESTINGBOUWTAAL, POËZIE, ROMANS ETEN, DRINKEN, GENIETEN, FESTIVALSTECHNIEK, GENEESMIDDELEN,

APPARATEN, WAPENSKUNST, GEBOUWEN, SIERADENHANDEL, BANKWEZENKLEDING, COSMETICA, BADENVERHOUDINGEN MET ANDERE

GROEPEN MENSEN, VACANTIESPELLETJES,SCHAKEN, GAMING, SPORT

© 2006 JP van de Sande RuGDe samenleving kent ook twee sporenNATUUR

Niets dierlijks is ons vreemdInstincten en emotiesHedonisme Langzame ontwikkelingNatuurlijke verbanden

Samenleving: GemeinschaftBehoefte aan erbij horenGroepsdoelen Plicht; Eer; TraditieConservatief; StabiliteitReligie; MagieStrong ties

Specifieke reacties op crisisSociale steun zoeken/gevenToename cohesieKT:Strijd zoeken met vijandLT:Acceptatie van lot

CULTUURRatio beïnvloedt gedrag

Normen & WaardenKosten-Baten analyseSnelle planningGeorganiseerde verbanden

Samenleving: GesellschaftBehoefte aan vrijheidIndividualistische doelenVrijheid; Geld; VernieuwingProgressief; (schijn)veranderingIdeologie; TechniekWeak ties

Specifieke reacties op crisisSteun professional zoekenToename isolementKT:Zoeken rationele oplossingLT:Verzet tegen lot