D-… NASIL YAZMALI?

RNEKLERD- NASIL YAZMALI?

RNEK-1Serap NER BLEN KENTSEL DI MEKANLARIN TASARIMINDA ANTROPOMETRK VERLERE BALI OLARAK PEYZAJ ELEMANLARININ ANKARA RNENDE ARATIRILMASI ANKARA NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS, PEYZAJ MMARLII ANABLM DALI (Doktora Tezi), Ankara 2004.BLEN, S.. (2004) Kentsel D Mekanlarn Tasarmnda Antropometrik Verilere Bal Olarak Peyzaj Elemanlarnn Ankara rneinde Aratrlmas, Ankara: Ankara niversitesi Fen Bilimleri Enstits, Peyzaj Mimarl Anabilim Dal (Doktora Tezi).

GRrnek-1Ergonomi, insann yaad ortamn ve onun kulland her trl ara ve donanmn insana ve topluma uygun olmasn amalar (Duyar, 1995). Bu ama dorultusunda, ergonominin dayand bilim dallarndan biri olan antropometri, insan vcudunun lleri ile ilgilenir. Dolaysyla insan ile uyumlu evreler oluturma noktasnda peyzaj mimarl disiplininde de antropometri bilim dalndan yararlanlarak, insan ile onun kulland donanmn optimum etkileimi salanmaldr.

Yaplan aratrmalar, lkemizde kentsel mobilyalarn retimiyle ilgilenen kurulularn, Trk insannn llerine uygun bir boyutlandrma kullanmadklarn, genellikle Alman insann gz nne alarak yaplm bir alma olan Neufertteki llere gre tasarm yaptklarn gstermitir. Trkiyede bugne kadar yaplm [az saydaki] antropometrik almann amac Trk insanna ait antropometrik verilerin mhendislik almalarnda kullanlmasdr. Bu tezin amac, bu yolda bir katk salamak zere, mevcut antropometrik verilerin peyzaj mimarl bak asyla yorumlanmasdr.

GRrnek-1 devamAratrmann birinci blmnde; aratrmann amacna, antropometrinin peyzaj mimarlndaki nemine ve konu ile ilgili yaplm olan nceki almalara yer verilmitir.

kinci blm olan Kuramsal Temellerde; aratrmann dayandrld temeller ve bu temellere ait tanmlamalara yer verilerek peyzaj mimarlnda antropometri kavram aklanmtr.

nc blm olan Materyal ve Yntemde; aratrmann ana materyalini oluturan Trk insanna ait antropometrik ller ile dier lkelere ait ulalabilen antropometrik llerin kaynak tantmlarna yer verilmitir. Trkiye ile dier lkelerin karlatrlmas iin gerekli istatistik ynteme yer verilmitir.

Drdnc blm olan Aratrma Bulgularnda; Trk insanna ait elde edilen antropometrik ller ile dier lkelerin antropometrik llerine tablolar halinde yer verilerek, farkllk ve benzerliklerin tespiti iin istatistik yntem olarak z testi uygulanmtr.

Beinci blm olan Tartma ve Sonuta; tespit edilen bulgularla balantl olarak, Ankara-ankaya rneinde baz peyzaj elemanlar ile ilgili karlatrma ve yorumlar yaplmtr.

RNEK-2Yunus YNGLSTANBUL'DAK MESUYU HAVZALARININ NEM, ME SUYUKORUMA HAVZALARINDA YAANAN SORUNLAR, DAR YARGIYANTKAL ETM UYUMAZLIKLAR, NEDENLER VE ZMNERLERGAZ NVERSTES, FEN BLMLER ENSTTSANKARA, KASIM 2007YNGL,Y. (2007) stanbul'daki mesuyu Havzalarnn nemi, me Suyu Koruma Havzalarnda Yaanan Sorunlar, dari Yargya ntikal Etmi Uyumazlklar, Nedenleri Ve zm nerileri, Ankara: Gazi niversitesi, Fen Bilimleri Enstits.

NDEKLER [RNEK 2 devam] SayfaZET .........................................................................................................ivTEEKKR................................................................................................viiiNDEKLER ........................................................................................... ixZELGELERN LSTES .........................................................................xiiiSMGELER VE KISALTMALAR................................................................xiv1. GR ..................................................................................................... 12. SU KAYNAKLARI .................................................................................. 53. KURAMSAL, YASAL VE YNETSEL EREVE ...............................194. ME SUYU HAVZALARININ DOAL EKOSSTEM AISINDAN NEM.......................................................................................................395.-STANBUL'DAK ME SUYU HAVZALARINDA YAANAN SORUNLAR VE NEDENLER ..................................................................566. STANBULDAK ME SUYU KORUMA HAVZALARINDAUYGULAMADA YAANAN SORUNLARDAN DAR YARGIDA DAVAKONUSU OLMU UYUMAZLIK RNEKLER ......................................947. SONU VE ZM NERLER ......................................................131KAYNAKLAR ..........................................................................................145EKLER.....................................................................................................150EK-1. stanbuldaki me Suyu Havzalar ...............................................151EK-2. stanbuldaki me Suyu Havzalar ve Koruma Kuaklar .............152

GRrnek-2 devam zellikle byk kentler iin ime ve kullanma suyu kayna olarak kullanlan su havzalar, ar kirlenme tehdidi altnda bulunmaktadr. Havza ierisinde yaplamalar ve endstriyel yerleimlerin kontrolsz bir biimde yaylmas, su kaynaklarnn kirlenmesi asndan byk bir tehlike arz etmektedir. Su havzalarndan sorumlu yetkili idarelerin havzalarn slahna ynelik ald kararlarn uygulanmamas halinde, ok yakn bir gelecekte bu havzalarn ime suyu havzas olma zelliini yitirmesi olduka yksek bir ihtimal olarak grnmektedir.

stanbul'daki ime suyu havzalarnda yasal olmayan bir kentleme sreci yaanmaktadr. Yaanan bu kentlemenin hi olmazsa kentin yaam kaynaklarndan mmkn olduunca uzak tutulmas gerekirken, bunun tam tersi bir yaklam benimsenmitir. Yaanan tm bu sorunlar ile i ie bulunan ime suyu havzalarnn stanbul iin tad yaamsal nem, kentleme srecinin ve bu alanlarda uygulanan evre ve planlama politikalarnn, yaanan sorunlarn zmne ynelik getirilen nerilerin, ivedilikle yeniden ele alnmasn gerektirmektedir.

GRrnek-2 devamBu gereklilikten hareketle bu almada, canllarn yaamn srdrebilmesi iin vazgeilemez bir unsur olan ime suyunun topland ime suyu havzalarnn canllar ve ekosistem iin nemi ortaya konularak, stanbuldaki ime suyu havzalarnn korunmas, gelitirilmesi ve dzenlenmesi iin ncelikle eldeki verilerle iyi bir durum tespiti yaplmaya allm, uygulamada kan somut, yasal, ynetsel ve yargsal problemler gz nnde bulundurularak zme ynelik neriler sunulmutur ki bununla da ime suyunun ve stanbuldaki ime suyu havzalarnn stanbul iin tad yaamsal nemi gerei ilgili tm birimlerin sorumluluklarndan taviz veremeyeceinin vurgulanmas amalanmtr.

Tez almasnn yntemini stanbuldaki ime suyu havzalarnn mevcut durumunun ortaya konularak uygulamann analizi oluturmaktadr.

Bu almada ncelikle havzalarn mevcut durumu hakknda bilgi verilerek, bilinmesi gerekli kavramlar tanmlanarak, konu hakknda genel bir bilgi verilmitir.

kinci blmde; Trkiyedeki "ime suyu havzas" kavramyla ilgili yasal mevzuat hakknda genel olarak aklamalar yaplarak, stanbuldaki ime suyu havzalarnn korunmasna ynelik yasal ereve ve skntlar tartlmtr.

nc blmde ise; verilen genel bilgilerden sonra ime suyu havzalarnn ekosistem iin nemi irdelenerek, stanbul rnei ve bu alanlarda yaanlan sorunlar incelenmitir.

Daha sonraki blmde ise; dari yargya intikal etmi uyumazlklardan rneklerverilerek, bu rneklerde sorunlarn ne ynde zmlendii karlatrlmtr. Son blmde ise, sorunlarn zm iin belirli nerilerde bulunulmutur.GRrnek-2 devam

2. SU KAYNAKLARI ......................................................................52.1. Dnyada Durum .....................................................................52.2. Trkiye'de Durum ....................................................................62.3. stanbulda Durum................................................................... 82.3.1. stanbulda fetih ncesi yaplan su tesisleri..........................82.3.2. Osmanl dnemi su tesisleri................................................ 92.3.3. Mteferrik sular ..................................................................112.3.4. Su irketleri.........................................................................112.3.5. stanbul Sular daresi dnemi ............................................122.3.6. SK dnemi .......................................................................122.3.7. stanbulda mevcut su kaynaklar ......................................133. KURAMSAL, YASAL VE YNETSEL EREVE ................................193.1. Genel Kavramlar ve Tanmlar............................................................193.2. me Suyu Havza Alanlarnda Koruma ile lgili Yasal ve YnetselDzenlemeler ............................................................................................213.2.1.- Uluslararas dzenlemeler .............................................................213.2.2.- Anayasal dzenlemeler .................................................................233.2.3.- Kanunlar ........................................................................................233.2.4. dari dzenlemeler ve ynetmelikler ...............................................30rnek-2 devam

4.- ME SUYU HAVZALARININ DOAL EKOSSTEM AISINDANNEM..................................................................................................................394.1. me Suyu Havzalarnn Ak Alan Ekosistemi Asndan nemi................394.2. me Suyu Havzalarnn Orman Ekosistemi Asndan nemi ....................404.3. me Suyu Havzalarnn Kent Ekosistemi Asndan nemi ......................414.3.1. me suyu havzalarnn iklimi dzenleyici etkileri..................................424.3.2. me suyu havzalarnn hava kirliliini dzenleyici etkileri ...................434.4. Plansz Kentleme ve Yanl Arazi Kullanmnn me Suyu HavzasEkosistemi zerindeki Etkileri .......................................................................444.4.1. Kentleme ve evre kirlenmesinin ime suyu havzas ekosistemizerindeki etkileri ...................................................................................464.4.2. Endstriyel kurulularn ime suyu havzas ekosistemine etkisi..............484.4.3. Konut yerlemelerinin ime suyu havzas ekosistemine etkisi ................494.4.4. Tarmsal faaliyetlerin ime suyu havzas ekosistemine etkisi..................504.4.5. Atk Depolama Alanlarnn me Suyu Havzas Ekosistemine Etkisi ....524.4.6. Erozyon Alanlarnn me Suyu Havzas Ekosistemine Etkisi ................534.4.7. Atmosferdeki Kirleticilerin me Suyu Havzas Ekosistemine Etkisi......53rnek-2 devam

7. SONU VE ZM NERLER ....................................................................1317.1. me Suyu Havzalarnda Tam Yetkili ve Sorumlu Tek Bir dareOluturulmas ................................................................................................1317.2. Planlama Yetkilerinin Netletirilmesi ...........................................................1367.3. stanbuldaki me Suyu Havzalarnda Planlama Srecinin Balatlmas ....1377.4. stanbul Metropoliten Ynetim Birimi'nin Kurulmas ..................................1387.5. lke Genelinde Fiziki Planlama Srecine Geilmesi ...................................1397.6. Doal Ekosistem zellikleri Kazandrma ile ilgili neriler .........................141rnek-2 devam

RNEK-3GVENAL, B., ABUK, A. ve YAVUZ, M. (2005) Trafik Kazalar Verilerine Bal Olarak CBS Destekli Ulam Planlamas: Eskiehir Kenti rnei Harita ve Kadastro Mhendisleri Odas, Mhendislik lmeleri STB Komisyonu 2. Mhendislik lmeleri Sempozyumu, 23-25 Kasm 2005, T stanbul, s.424-436.Trafik Kazalar Verilerine Bal Olarak CBS Destekli Ulam Planlamas: Eskiehir Kenti rnei

RNEK-3 devamzetAnahtar kelimeler:Corafi Bilgi Sistemleri (CBS), Ulam Planlamas, Uzaktan Alglama, Trafik Kazalar

1 Giri2 Ulam ve Planlamas2.1 Tarihsel Geliim2.2 Gnmz Sorunlar2.3 Ulam Politikalar3. Corafi Bilgi Sistemleri ve Kent Bilgi Sistemleri4. Ulam Bilgi Sistemleri4.1.Planlama Bilgi Sistemi4.2 Trafik Sular Bilgi Sistemi Oluturulmas4.3. Ulam Planlamas Karar Destek Sistemi Oluturulmas5. SonularKaynaklar

Giri Genel olarak bykehirlerimizin btnnde ulam alternatiflerinin azl ve ulam talebinin younluu nedeni ile yaya ve tat trafiinde kapasitenin zerinde bir kullanm vardr. Yaya ve tat tarfiinin pek ok nokatada kesiiyor olmas yaya ve tat gvenliini tehlikeye atarak, kaza riskini arttrmaktatr. Bu bildiride, Eskiehir kent btnnde ulam alternatiflerini corafi bilgi sistemleri kullanarak ortaya koyarak kaza riskini en aza indirmek amal yrtlmekte olan bilimsel almaya dayal bulgular rneklenmeye allacaktr.RNEK-3 devam

2.2 Gnmz Sorunlar Sonucunda tarihsel merkezler yklma ve tahrip edilme yoluna gidilebilmektedir. Trafiin sebep olaca evre etkilerinin banda grlt ve hava kirlilii gelmektedir. Gnmz kentlerindeki bir baka sorun ise, grlt kirliliidir.

2.3 Ulam PolitikalarKent merkezlerinde ulam sistemleri iin getirilen zm nerilerinde evre salna nem verilmelidir. Ancak ou zaman sadece yol ve tat iin getirilen zmler sorunu zmemektedir. Kent merkezleri iin ulam alternatifleri ve politikalar belirlemeden nce ulam alternatiflerini zel Otomobil, Taksi-Dolmu, Minibs, Otobs, Rayl Sistemler, Yaya ve Bisiklet Ulam eklinde gruplar halinde deerlendirmek gereklidir.

RNEK-3 devam

3. Corafi Bilgi Sistemleri ve Kent Bilgi Sistemleri Sonu olarak corafi bilgi sistemleri, verilerin, bilgi sistemine entegre edilmesi (saysal ortama aktarlmas), saysal ortamda dzenlenmesi, ynetilmesi ve daha sonra alama amacna gre analiz ve sorgulama yaplmas, yaplan sorgulamalarn grselletirilmesini salayan sistemlerdir.

Mevcut sistemde bu veriler kat, indeks, kart v.b. Ortamlarda saklanmaktadr. Bu klasik yaklam, verilerin ilenmesi, depolanmas, gncelletirilmesi, analizi ve sunulmas iin yeterli deildir.

Bu gerekler, bilgi ynetimi ve ynetim dzenekleri oluturma gereini ortaya karm, yerel ynetimler sorunlarn zebilmek ve kente hakim olabilmek iin bilgi sistemleri oluturmaya ynelmilerdir (ete, Yomralolu, 2002).RNEK-3 devam

4. Ulam Bilgi Sistemleri4.1.Planlama Bilgi SistemiBu kapsamda bu proje kapsamnda yaplacak i, sadece mevcut corafi bilgi sistemleri altyaps zerineplanlama bilgi sistemini oluturmaktr.

4.2 Trafik Sular Bilgi Sistemi Oluturulmas

ekil 1. Kaza Kaytlarnn Dzenlenmesine likin rneklerekil 3. Kaza Kaytlarnn Dzenlenmesine likin rnekler, CBS ortamnda kaza istatistikleriRNEK-3 devam

5. SonularGelien teknolojik olanaklara bal olarak Corafi Bilgi Sistemi pek ok hizmet alannda kanlmaz hale gelmitir. Corafi Bilgi Sistemlerinin k noktas olan planlama almalar, bu kapsamda deerlendirilen verilerin ok eitlilik gstermesi ve ok fazla miktarda veriyi ayn anda deerlendirme zorunluluu bulunmas nedeniyle CBSnin ierdii aralardan en fazla yararlanan hizmet alan olarak ortaya kmtr. Bu anlamda ulam planlamas hizmeti, yine kentsel verilerin okluu nedeniyle CBSden etkin olarak yararlanmak durumunda olan bir alandr. CBSnin bu anlamda etkin olarak kullanlmas hem verilen hizmetin kalitesini dolaysyla insanlarn yaam kalitesini ykseltecek, hem de trafik sorunlarnn ve kazalarnn en aza indirilmesi iin etkili olabilecektir.RNEK-3 devam

KaynaklarTezer, A., (1990), Tarihi ehir Merkezlerinde Koruma Ulam Etkileimi Sorunlar zmler ve Beyolu rnei, Yksek Lisans Tezi , stanbul Teknik niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, stanbul, TrkiyeFreund, P., Martin, G., (1996), Otomobilin Ekolojisi, ev. Grol Koca, Ayrnt Yaynlar, stanbul.Atk, E., (Aralk 2001), Otmobil Kullanmn Etkileyen Mekansal ve Ekonomik Etkenler, ayyolurnei, Gazi niversitesi Fen Bilimleri Yksek Lisans Tezi.Karayolu Ulatrmas Alt Komisyon Raporu, (Nisan, 1995), Devlet Planlama Tekilat, Ankara.Elker, C., (1994), Tarihi Kent Merkezlerinde ada Ulam Politikalar, Gazi niversitesi, ehir ve Blge Planlama Blm, Ankara.Keskin, A., (1992), Toplu Tama Sistemleri, .T.. Yaynlar, Yayn No: 1487, stanbul.RNEK-3 devam

Farkl Mimari Biimlerdeki Kafe/Pastane MeknlarnnKullanclarn Alg-Davransal Performans zerineEtkisi

Kemal YILDIRIM*, M. Ltfi HDAYETOLU**, Ahmet EN*

Politeknik Dergisi, Cilt:10 Say: 3 s.295-301, 2007

http://www.politeknik.gazi.edu.tr/pdf_files/103295373.pdf RNEK-3 devam

1. GRMimari meknlarn ekicilii, ferahl ve holuuzerine yaplan aratrmalarn kk bir blmndei meknn geometrik biimi (kare, dikdrtgen,daire vb.), boyutlar ve meknn ak/dolam yda kapalalanlar gibi mimari zelliklerinin kullanclarnalg-davransal performansna olumlu/olumsuz etkilerizerine odaklanmtr (17). Sonuta,genel olarak; yaplan bu almalardan ayn fiziksel byklktefakat farkl geometrik biimlerdeki (kare, dikdrtgenvb.) meknlarn alglama byklklerinin birbirindenfarkl olabilecei anlalmaktadr.

Aratrmann varsaym [Aratrmann Hipotezi]: Kullanclar, dikdrtgen eklindeki mimari biime sahip olan kafe-pastane meknn kare eklindeki mimari biime sahip olan mekna oranla zgrlk, planlama ve ekicilik etmenleri kapsamnda daha olumlu alglayarak yorumlayacaklardr.

2. ARATIRMA YNTEM2.1. DeneklerBu aratrmada, Gazi niversitesi Mobilya veDekorasyon Blmnn son snfnda renim gren20-25 yalar arasnda 73 erkek renciden faydalanlmtr. Bu rencilere iki farkl mimari biime sahipkafe-pastanenin fiziksel evre koullarn olumlu/olumsuz alglamalarn deerlendirmek zere ayrntlbir anket uygulanmtr

2. ARATIRMA YNTEM

2.2. Deney Ortam

2. ARATIRMA YNTEM

2.3. Anketin Tasarm ve UygulanAnketin tasarmnda daha nce Berlyne (19),mamolu (2), Ertrk (20), Fiedler (21), Green (22),mamolu (23), Kaya ve Weber (24), Bakaya vd. (25)ve Yldrm vd. (18) tarafndan yaplan aratrmalardageerli ve gvenilir bulunmu leklerden faydalanlmve olumludan olumsuza doru sralanm 12 sfat iftindenoluan be basamakl anlamsal farkllama leikullanlmtr.

2. ARATIRMA YNTEM

2.4. statistiksel AnalizDeneklerin alg-davransal deerlendirmeleribaml deiken olarak kabul edilmitir. Mimari meknnbiimi ise bamsz deiken olarak kabul edilmitir.Tanmlanm olan bu baml deikenlere ait sfatiftlerinin ortalama ve standart sapma deerleri tespitedilmitir.

3. BULGULAR3.1. Deneklerin Davransal Deerlendirmeleri

Documents

D-… NASIL YAZMALI?