Chegan (agora si)as autoestradasda información

A Rede cóase nosautobuses galegos

Ergonomíaparainternautas

Chaves para quenavegar non doa

Tecnoloxíagalega paraas oficinas

O dixital... non ocupalugar

computacióndendeSantiago

O Finisterrae xaestá en marcha

11117777 ddddeeee mmmmaaaaiiiioooo::::LLLLeeeettttrrrraaaassss GGGGaaaalllleeeeggggaaaassss

eeee IIIInnnntttteeeerrrrnnnneeeetttt

wwwwww..ccooddiiggoocceerroo..ccoomm

revista de novas tecnolóxicas de Galicia_ número 61, abril-maio 2008

DDDDúúúúaaaassss vvvveeeecccceeeessss ccccuuuullllttttuuuurrrraaaa

17 de maio de 2008, sábado

desp

exad

o

choi

va

neve

torm

enta

nube

s e

clar

os

tem

pera

tura

s m

ínim

as

tem

pera

tura

s m

áxim

as

para o día 17 de maiohai cousas que nonpodemos predicir...

outras si.

sempre é bo día.o día das letras galegas

No fondo, aínda que non o digamos abertamente (por aquilo deevitar que nos achaquen crérmonos o centro do mundo), gústanosque a celebración de todo o que teña que ver coas redes e as tele-comunicacións coincida coa festa das Letras Galegas, o sábado 17de maio. Case semella que todo isto foi feito a mantenta, porque acertas organizacións lles pareceu unha grata e significativa coin-cidencia, desas que rematan en beneficio para todas as partes.Ironías aparte, semella que o partido que lle podemos tirar dendeGaliza é grande. Non se trata xa de matar dous paxaros dun tirodende as administracións, que tamén pode ser, senón que é máisben unha cuestión de descubrir que unha festividade encaixa bencoa outra e que non son absoluto auga e aceite. Falamos de dousconceptos, Internet e Cultura, que comparten unha boa parte dasúa base e que se compensan deste xeito abraiantemente mutuo:a Internet achégalle ás Letras o que a estas lle poden faltar defuturo, e as Letras subminístranlle a aquela un alicerce de pasadodo que é probable que careza en moitos aspectos. Non é casualida-de, polo tanto, que dúas das seccións que incluímos neste número61 de Código Cero fagan referencia á normalización das redes através do galego e, asemade, á normalización do galego a travésdas redes. O feito de que nos custara separar unha cousa de outrae que estivésemos practicamente media mañá estrugando os mio-los cal era o sitio que mellor lle acaía a cada información dá unrevelador sinal sobre a complexidade do asunto das Letras e deInternet, xuntas e, moi probablemente para o noso ben, taménrevoltas. Dicía un colaborador desta revista que a Rede é xa o fíoco que se cose a nosa cultura, pero que tamén en moitos aspectosse ten constatado o caso contrario, chegando xa a non sabersequen cose a quen.

O que está claro é que agora que máis ou menos nos está aentrar no miolo que se queremos que o galego perdure e estea vivoó cen por cen cómpre termos sempre á vista a Sociedade daInformación, agora que xa sabemos iso, dicimos, se cadra é o intremáis axeitado de dar o paso seguinte. E cal sería ese paso? Pois,ó noso xuízo, non sería outro que apostar pola firme preservaciónda Internet, botarlle unha man -nós que podemos- co que e é pro-pio de nós: a nosa cultura.

4

5

DIRECTOR_Xosé María Fernández Pazosdirector@codigocero.com

SUBDIRECTORES_Marcus Fernándezwebmaster@codigocero.comCarlos Ballesteroscballesteros@codigocero.com

REDACTORES-XEFES_Fernando Sarasqueteredaccion@codigocero.comCarlos Lozanocuetorubio@yahoo.es

FOTOGRAFÍA_Adolfo Enríquez Calo · Joferpa

REDACCIÓN_Diego Rosales (Linux)Manolo Gago (Opinión)David Lombardía (Nova Economía)Raquel Noya (Reportaxes)Moncho Paz (Opinión)Modesto Pena (Redes)Víctor Salgado (Dereito)Sevi Martínez (Xogos)

COLABORADORES_Beatriz Legerén, Daniel Cerqueiro, SeviMartínez, Marcus Fernández, FernandoSarasqueta e Raquel Noya

SUPERVISIÓN LINGÜÍSTICA_María Xesús Vázquez

DESEÑO GRÁFICO_Grupo Código Cero ComunicaciónConxo de Arriba nº 49, 1ºC15706, Santiago de Compostelapublicidade@codigocero.com

IMPRIME_Celta Artes Gráficas, S.L.Rúa Colón , 30. VigoTel. 986 81 46 00 · Fax 986 81 46 38

EDITA_Grupo Código Cero ComunicaciónConxo de Arriba nº 49, 1º C15706 Santiago de CompostelaTel.-fax: 981 530 268http://codigocero.comredaccion@codigocero.com

CÓDIGO CEROrevista de novas tecnolóxicas de GaliciaNÚMERO 61 _abril-maio 2008_

Publicación periódica. Prezo 1 euro.Depósito Legal: C-2301/01I.S.S.N. (edición impresa): 1579-7546I.S.S.N. (edición dixital): 1579-7554

O “Grupo Código Cero S. L.” reserva para si mesmo tódolos dereitos comoautor colectivo desta publicación ó amparo dos artigos 8 e 32.1 da Lei dePropiedade Intelectual. Quedan expresamente prohibidas a reprodución, dis-tribución e a comunicación pública da totalidade ou parte dos contidos destapublicación con fins comerciais, en calquera soporte ou por calquera mediotécnico sen a autorización da editorial.

NESTE NÚMERO...

3staff

7

8

10

13

14

15

16

20

22

24

26

27

12

18

28

30

Mándanos as túas suxestións, opinións, páxinas recomendadas, blogs ou sitios persoais aocorreo electrónico: paxinas@codigocero.com. As páxinas seleccionadas recibirán debalde, por correo, a nosa revista en papel durante seis meses.

SSIINNAATTUURRAA CCOONNVVIIDDAADDAABEATRIZ LEGERÉN E DANIEL CERQUEIRO FALANDA NOVA TRAXECTORIA DE EGANET

NNOOVVAASSRESUMO DE ACTUALIDADE DE E-COMERCIO E DEEMPRESAS RELACIONADAS COAS NOVASTECNOLOXÍAS

RREEPPOORRTTAAXXEESSGALICIA XA: MEDIDAS PARA DAR CONTA DASAXUDAS PARA INNOVAR

AS VIAXES, MÁIS LEVADEIRAS: INTERNET CHEGAAOS AUTOBUSES GALEGOS

DF SERVER DESENVOLVE TECNOLOXÍA PARAACADÁRMONOS UNHA OFICINA DIXITAL

O FINISTERRAE XA COLABORA EN PROXECTOSINTERNACIONAIS DE INVESTIGACIÓN

ENTREVISTAMOS ÓS RESPONSABLES DAINICIATIVA CALCULAR SOLDO NETO

SATDATA DESEÑA UNHA INNOVADORAFERRAMENTA PARA AS EMERXENCIAS

EEssppeecciiaall lleettrraass ggaalleeggaass ee iinntteerrnneett

RECURSOS XERAIS PARA ESCULCAR NO GALEGO

NA REDE, E VICEVERSA

A CONSELLERÍA DE CULTURA INFORMA DOS SEUSSERVIZOS EN LIÑA PARA A PROMOCIÓN DONOSO

A CONSELLERÍA DE INNOVACIÓN DÁ CONTA DOSEU PROGRAMA PARA CELEBRAR O 17

AFONDAMOS NO QUE SE ESTÁ A FACER A REDEPARA NORMALIZAR O GALEGO

AFONDAMOS NO QUE SE ESTÁ A FACER ENGALIZA PARA NORMALIZAR AS REDES

ERGONOMÍA PARA INTERNAUTAS: COMONAVEGAR DE XEITO MÁIS CÓMODO

A CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN DÁ CONTA DOSCOLEXIOS QUE INTEGRAN A REDE TIC

EL CORTE INGLÉS INFORMA DA ACTIVIDADE DEÁMBITO CULTURA NA INTERNET

A ANIMACIÓN GALEGA PONSE AS PILLAS

xxOOGGOOSSDETALLES SOBRE MARIO KART PARA WII

4 sinatura convidada_eeggaanneett

Obxectivo:rematar

coa fendadixital

Nos últimos anos, as Tecnoloxías daInformación e as Comunicacións (TICs)pasaron de ser un recurso co que algunhasempresas marcaban ceras diferenzas á horade acadar vantaxes competitivas fronte ásorganizacións do seu contorno a ser unaspecto básico da sociedade na que nos ato-pamos, por ese motivo fálase de Sociedadeda Información.

Dentro desta sociedade, conceptos comodixitalización, globalización ou converxen-cia son termos que se empregan de xeitohabitual e que traducidos ao xeito de facer ascousas permiten que as empresas poidanestablecer unha relación máis próxima cosseus consumidores, achegándolles informa-ción mais tamén coñecendo desde un pri-meiro intre as súas necesidades; ofrecendoservizos máis axeitados e tamén máis econó-micos.

A Sociedade da Información non só mudaa forma de facer e ver as cousas, tamén per-mite a creación de novos modelos económi-cos onde aparecen novos tipos de empresas,que son aquelas que, especializándose, tra-ballan man a man coas organizaciónsempresariais axudándoas a lograr os seusobxectivos; comunicar mellor, vender máise aforrar custes.

Eganet é a Asociación Galega deEmpresas Dedicadas a Internet e ás Novas

Tecnoloxías, empresas que naceron por epara o achegamento á Sociedade daInformación aos cidadáns.

Desde a súa creación o principal obxecti-vo de Eganet foi reunir a todas aquelasempresas que coñecen as TIC e traballancon elas; ofrecendo os seus produtos e servi-zos a outras firmas e a institucións.

A cohesión e o fortalecemento das empre-sas integrantes da asociación foi o motor detraballo das pasadas Xuntas Directivas paraconseguir que Eganet se convertera nunreferente dentro das organizacións que estántraballando na Sociedade da Información enGalicia.

A actual Xunta Directiva, elixida o pasado31 de marzo, traballará para reafirmar asliñas iniciadas no pasado, mais abrirá novasiniciativas acordes á actualidade e que per-

mitan que os asociados medren e sexan des-tacábeis dentro da estrutura empresarialgalega.

Acurtar a fenda dixital, con acceso abanda ampla de calidade e a custo razoábelserá un dos eixes de traballo para que a eradixital a través dos seus contidos e servizoschegue aos seus destinatarios, empresas e ácidadanía en xeral.

A igualdade entre homes e mulleres nosector TIC é outro dos traballos nos que noscentraremos para colaborar na busca deequilibrio de xénero, algo que a día de hoxeestá totalmente descompensado, especial-mente nos cadros directivos das empresas dosector. Así o indican os estudos e así o pui-demos comprobar de primeira man nunrecente estudo que elaboramos e que enbreve poderemos difundir.

Para achegar a Sociedade da Informaciónaos cidadáns tamén é importante amosar erecoñecer aqueles proxectos e iniciativasque sexan destacábeis; Eganet leva 5 anosorganizando os Premios Eganet co obxecti-vo de salientar o traballo de profesionais eempresas galegas que traballan con tesón nodesenvolvemento do sector TIC de Galicia.Un recoñecemento que nos permite achar edifundir o que se está a facer desde asempresas galegas, unha plataforma de coñe-cemento que favorece á sociedade en xeral eao sector en particular.

A participación activa e coordinada naintegración de Galicia na Sociedade daInformación é unha das finalidades máisdestacadas de Eganet. Con este principiotraballamos desde hai máis de un ano na cre-ación e posta en marcha do Clúster TICGalicia. A participación de case 150 empre-sas no acto de constitución, o pasado 31 dexaneiro, é o mellor aval do acadado no anode deliberacións e consenso entre as entida-des promotoras. Este respaldo recibido dálleun pulo aos promotores para que sigan cotraballo comezado para que este proxecto seconverta no motor de despegue que tantoprecisa o sector TIC en Galicia.

Eganet ten o firme compromiso de traba-llar neste sentido porque así o esixen asempresas e así o precisa o sector.

BBeeaattrriizz LLeeggeerréénn,, pprreessiiddeennttaa ddee EEggaanneett((IInntteerraacccciióónn))DDaanniieell CCeerrqquueeiirroo,, tteessoouurreeiirroo ee rreessppoonnssáábbeell ddeeCCoommuunniiccaacciióónn ((GGaalliinnuuss))

Con motivo da constitucióndunha nova xunta directiva,

pedímoslle a Eganet queachegara e asinara en

Código Cero unhadeclaración de intenciónspara un futuro a curto,medio e longo prazo.A

resposta apóiase sobretodo na necesidade de

achegarlles a todos osgalegos e galegas a era do

coñecemento en liña.

Beatriz Legerén, presidenta de Eganet e coautora deste artigo.Internet mesmo onde menos o agardas, visto no

caderno de Dries Arnolds no Flickr.

Ipoki estrea aplicación paraFacebook

Como tiñan anunciado, axente de Ipoki participou naWhere2.0 Conference cele-brada en Burlingame(California), onde deron acoñecer as últimas novida-des de Ipoki, coma son asintegracións con iGoogle,Netvibes, Apple Dashboarde Google Earth ou as aplica-cións de Ipoki para Twitter,Flickr e Facebook.

Con esta presentación aempresa galega dedicadaaos desenvolvementos de solucións GPS orientadas a redes sociais puido ache-gar as súas creacións a Silicon Valley, sendo a única empresa española presen-te no evento.

Trala presentación podemos ver que a aplicación de Ipoki para Facebook xaestá dispoñible, e amosa a posición do usuario en tempo real sobre mapas deGoogle nesta popular rede social na que se integra de xeito fluído, permitindo:

-Compartir a localización a través do perfil de usuario usando Google Maps-Localizar a amigos e familiares en calquera lugar

-Comunicarse con outras persoas que comparten a súa localización-Rastrexar en tempo real a calquera que conte cun dispositivo GPSSeguir a

persoas en Google Maps e Google Earth

Toda unha chea de prestacións que agradecerán os máis de 8.000 usuariosrexistrados neste servizo que chega da Coruña a todo o mundo.

Google facilita asocialización de páxinas web

Os responsables de páxi-nas web que queiran incorpo-rar característica sociais(rexistro de usuarios, invita-cións, galería de membros,mensaxes internas...) podefacelo con só engadir unhaspoucas liñas de código grazasa Google Friend Connect, unnovo servizo que nace tralaadopción de Google das tec-noloxías abertas Open Id(para identificarse a travésdas contas persoais deGoogle) e OAuth (para com-partir a información persoal).

Esta nova solución aíndaestá en probas, e os interesa-dos en incorporala ás súaswebs deben inscribirse nunha listaxe de espera, pois nun primeiro momentoGoogle quere manter certa interacción cos desenvolvedores e usuarios paramellorar estas solucións que van en paralelo con OpenSocial.

O III Encontro Nacional Feditcontará con 6 representantes

galegosFedit, a organización que representa ós Centros Tecnolóxicos privados de

España, vén de presentar o III Encontro Nacional Fedit de Centros Tecnolóxicos(III ENF) que terá lugar en Valencia os vindeiros días 18, 19 e 20 de xuño e que(igual que nas edicións anteriores) servirá como nexo de unión entre tecnólogosde todo o país para que estreiten lazos e interactúen entre si.

Este encontro, no que xa se inscribiron preto de 200 profesionais do país (un15 por cento máis ca no pasado ano), tamén ten como obxectivo fomentar a coo-peración e a colaboración entre o persoal investigador de sectores industriais eámbitos xeográficos distintos para darlle pulo á I+D en España.

Da nosa Comunidade Autónoma achegaranse ao devandito encontro un total de6 investigadores procedentes dos Centros Tecnolóxicos de A Coruña (ITG) ePontevedra (ANFACO-CODESPA e AIMEN).

5NOvas_rreeddaacccciióónn

A galega Telemo ofrece conexión debanda larga vía satélite alí onde

non chega o ADSLA firma galega radicada no polígono industrial de Bergondo, Telemo

Comunicacións, vén de presentar un innovador servizo que ofrece acceso aInternet de banda larga a través de satélite a prezos moi semellantes aos do tra-dicional ADSL. Trátase do Telemo Satélite, un servizo unidireccional cunha velo-cidade de recepción que vai dende 1 Mb ata 24 Mb e cun ámbito de cobertura do100 por cento do territorio peninsular, polo que “chega a zonas onde o ADSL nonchega, onde é deficiente ou onde simplemente é intermitente”.

O xerente da compañía, Pablo Fernández Llavero, afirmou que en España “exis-ten máis de 10 millóns de posibles abonados que carecen de acceso a Internet eun 38 por cento de internautas que se conectan a través de acceso telefónicoconvencional” polo que o nicho de mercado deste negocio emerxente é relativa-mente alto.

Telemo Satélite é posible grazas ós 24 satélites da flota de Eutelsat, TelemoComunicacións e SkyDSL que dispensan este servizo en España, Portugal,Francia, Italia e Grecia, entre os que destacan os Eurobird 3 e o Atlantic Bird 2,que emiten o sinal para toda a península, Baleares e Canarias.

Grazas á especialización de Telemo no ámbito Wi-Fi (con solucións específicaspara centros comerciais), o servizo desta firma galega é

tamén unha boa opción para aqueles concellos quenon reciban ADSL e que queiran ofrecer servizo deInternet sen cables a unha velocidade xenerosa.Ocusto do servizo Telemo Satélite rolda os 21 eurosmáis IVE (por 1 Mb de velocidade) e para contratalo,os usuarios só precisan dispor dunha liña telefóni-ca ou dun móbil como canle de retorno. A petición dedatos é atendida polo satélite, que envía a informa-ción solicitada a velocidade de banda larga.

O EDUTEC 2008 analizará as TICnas culturas iberoamericana

e europeaO Grupo de Investigación de

Tecnoloxía Educativa do departa-mento de Didáctica eOrganización Escolar da USC emaila área de e-Learning doCentro de Supercomputación deGalicia (CESGA), dependente daConsellaría de Innovación eIndustria, veñen de anunciar queos vindeiros días 3, 4 e 5 desetembro terá lugar en Santiagode Compostela as xornadas deEDUTEC, As TIC ponte entre cultu-ras; Iberoamérica e Europa.

Este congreso, que organiza o CESGA e a USC en colaboración co Centro deTecnoloxías para a Aprendizaxe (CeTA), enmárcase dentro das actividades daAsociación para o desenvolvemento da Tecnoloxía Educativa e das novas tec-noloxías aplicadas á educación (EDUTEC).

Esta asociación sen arela de lucro ten presenzadende hai máis dunha década en máis de 20 univer-sidades españolas e de Iberoamérica, entre as quese atopa a Universidade de Santiago deCompostela.

O obxectivo da vindeira edición será, segundo osorganizadores, “salientar as posibilidades que asTIC ofrecen para promover o traballo en rede econstruír unha sociedade do coñecemento partici-pativa e inclusiva”, polo que a USC anima ós mem-bros da súa comunidade a compartir as súa expe-riencias innovadoras de uso das Tecnoloxías daInformación e a Comunicación na docencia universi-taria para constituír un dos eixes temáticos do con-greso.

Os interesados en participar no EDUTEC 2008poderán facelo de xeito presencial ou virtual a tra-vés dun contorno en rede que permitirá o accesodos usuarios a todas as comunicacións, pósteres erelatorios do evento nun mesmo espazo.

O prazo de presentación de comunicacións e pósteres permane-cerá aberto desde o 1 de maio ata o 30 de xuño.

7Páxina web galiciaxa_rreeddaacccciióónn

De todasas portas,

unha

Nesta liña de aglutinar e abran-guer é onde se sitúa a nova propos-ta en liña da Consellería deInnovación, GaliciaXa (www.gali-ciaxa.eu), unha plataforma de con-tidos e servizos específicos para osempresarios e na que estes poderánatopar todo o que lles toca de pretodentro dos proxectos do dito depar-tamento. Dito doutra maneira: pre-téndese con este portal crear unhaespecie de xanela-única-dixital parao sector privado na que poder petarmesmo a deshora.

Sinalar que o sitio GaliciaXa estádeseñado na súa totalidade en soft-ware libre e instalado nunha plata-forma IBM dotada de softwarebásico libre “tamén na súa totali-dade interoperábel e multimedia”,segundo sinala a Consellería.

A plataforma, presentada hai unsdías en San Caetano (podemos vero acto polo miúdo en www.conse-lleriaiei.org) por Fernando Blanco eHelena Veiguela, inclúe un aparta-do específico para medianos epequenos empresarios. Trátase deGaliciaPMS (www.galiciapms.eu),un espazo que coma o seu irmánmaior GaliciaXa achégalle ferra-mentas e servizos tecnolóxicos ótecido empresarial, pero coa dife-renza de que fala na mesma lingua-xe cás pemes e tratando de atenderas súas necesidades. A idea últimadestes dous proxectos é subminis-trarlle ó eido privado galego unapoio máis forte de cara á interna-cionalización e a competitividadeno mercado global, proceso para oque resulta cada vez máis impres-cindible apostar polo dixital.

EEssppaazzoo ddee dd ii áá ll ooggooeemmpprreessaarr ii aa ll

A plataforma GaliciaXa vai diri-xida a establecer diálogo. Diálogodas empresas coa Consellería perotamén diálogo entre elas. Con estefin, habilitouse dentro do portal unespazo chamado Enterpemes enca-miñado a favorecer ferramentaspara a comunicación en rede doxeito máis doado posible. Porexemplo: sen necesidade de obrigarós empresarios a desprazarse dunrecanto a outro do país ou a viaxara outros lugares do mundo no seuproceso de apertura de mercados(co conseguinte aforro de cartos etempo). Deste xeito, ofrécense ser-vizos de videoconferencias, chats e

foros, “integrando todas as ferra-mentas de contacto entre empre-sas”. Outro dos apartados de diálo-go que quixo salientar a Conselleríafoi a sección Oportunidades deNegocio, onde se subministran ser-vizos de taboleiro virtual de anun-cios, directorio e buscador deempresas con datos e contacto demáis de 70.000 pemes galegas, conlocalización a través de GoogleMaps e datos específicos de prove-dores da nosa terra de novas tecno-loxías da información (equipos e/ouprogramas).

EEssppaazzoo ddee aacchheeggaa ddeessooff ttwwaarree

Un dos puntos fortes do portal ésen dúbida a sección Programas eServizos, que é onde poderemosinformarnos das axudas en materiade innovación que poden recibir aspemes e, tamén, onde teremos óalcance da man varios programasde software e acceso libre encami-ñados a mellorar o día a día da nosaempresa. Neste senso, poderemosdescargar paquetes básicos de con-tabilidade e nóminas ou mesmoprogramas destinados a labores de

oficina como redacción de cartas,listaxes de produtos, facturas oupresupostos.

Outro dos eidos salientables é ode Temas empresariais, un apartadoactualizado de xeito constante e quepon a disposición dos internautascuestións vinculadas ó económico(cuestións a fin de contas importan-tes para as súas empresas presentese futuras) como onde atopar finan-ciamento, mellores estratéxicas demarketing e calidade, etc.

A información está na Rede dispersa, ó noso alcancepero pagando o prezo de perder tempo e esforzo en pro-curala. Unha boa parte das ferramentas que se poñenhoxe en marcha na Internet van encamiñas a resituar ocoñecemento: ben poñéndoo ó noso alcance a travésdunha única porta, ben situándoo para que nos saia ópaso sen necesidade de converternos en expertos endocumención.

“Este portal tencomo obxectivocrear unha especiede xanela-única-dixital para o sec-tor privado na quepoder petar”

Innovación lanzaGaliciaXa, a escolma

de todos os seusservizos en liña

para as empresas

Fernando Blanco, conselleiro de Innovación, durante a presentacióndo recurso web.

Captura da nova plataforma en liña

GaliciaXa é a páxina contedor que mostra e acolle os diferentes pro-xectos postos en marcha pola Dirección Xeral de PromociónIndustrial e da Sociedade da Información que serve como aglutinantede todos os proxectos da Consellaría de Innovación en materiaempresarial e das novas tecnoloxías, ao que se seguirán engadindoportais de referencia nesta materia.

O portal, informa o dito departamento da Xunta, está desenvolvido nasúa totalidade en software libre e instalado nunha plataforma IBMdotada de software básico libre tamén na súa totalidade interoperá-bel e multimedia. Segundo salienta Innovación, “cumpre a dobre fun-ción de, por unha banda, dar servizo ás pemes galegas e, por outra,cumprir co acordo de goberno de impulsar a implantación do softwa-re libre no noso país”.

SSSSooooffff ttttwwwwaaaarrrreeee llll iiii bbbbrrrreeee

GGuu íí aa ddee ppaarrqquueesseemmpprreessaarr ii aa ii ss ddee GGaa ll ii zzaa

Outra das novidades do portalGaliciaPMS é a Guía dosParques Empresariais Galegos,que sistematiza toda a informa-ción salientable para as peque-nas e medianas empresas. Estainformación inclúe datos exac-tos de localización, accesos,infraestruturas coas que contao parque, empresas localizadase espazo libre para a instalaciónde novas empresas.

Internet ás catrorodas

O feito de prender o ordenador e acce-der a Internet é unha rutina que na actua-lidade se pode facer practicamentedende calquera recanto do planeta gra-zas ás redes de conexión sen fíos que xahai en moitos puntos da nosa xeografía.

Un exemplo é a posta en marcha deInternet sen fíos e de balde nas estaciónsde autobuses dunha boa parte das nosascidades (recentemente falamos polomiúdo do caso da estación da Coruña). Etamén (aínda que aquí dende o privado)en determinadas liñas de vehículos daempresa Arriva en Galicia e das empre-sas Alsa e Monbús que operan en todo opaís grazas á tecnoloxía de dúas empre-sas galegas: Arteixo Telecom e LevelTelecom.

Da iniciativa da Coruña atopamosinformación abonda na páxina web doconcello (www.coruna.es) e nela (entreoutras cousas) dásenos conta da nature-za da tecnoloxía habilitada: trátasedunha infraestrutura de conexión áInternet sen fíos, completamente debalde e accesible dende calquera recun-cho do interior do recinto para todos osviaxeiros e viaxeiras que carrexen unordenador portátil ou dispositivos móbi-les con ligazóns coa Rede. Amais, o ser-vizo ficará operativo tamén para os con-cesionarios e as empresas que fan o seulabor na estación. A iniciativa foi pre-sentada recentemente por ObduliaTaboadela, concelleira delegada da áreade Interior que, segundo indicou naposta en marcha oficial do acceso senfíos, existe a intención firme de engadiren breve máis puntos públicos de cone-xión.

Polo que respecta ó proxecto daempresa Arriva, dicir que a idea da com-pañía de transportes de viaxeiros é pro-mover a ruta de Ferrol-A Coruña conmedidas como –por exemplo- a inclu-sión de tecnoloxía sen fíos. A posta enmarcha desta tecnoloxía, que segue oronsel de iniciativas previas en ReinoUnido (país do que é orixinaria a empre-sa), fai posible o acceso a Internet senfíos durante a totalidade do traxectoentre unha cidade e outra. Os precurso-res decidiron escoller esta ruta en con-creto para o equipamento da conexiónWi-Fi “debido a que é unha das quemáis viaxeiros rexistra na nosa terra:arredor de 20.000 persoas cada mes”.

Esta liña de autobuses entre Ferrol e ACoruña de Arriva conta con 2 autobusesexclusivos de 70 prazas dotados deconexión Wi-Fi á Internet e enmarcadosnunha campaña chamada “Conéctate”coa que se trata de fomentar o transpor-te público.

En realidade, trátase da primeira expe-riencia de route branding implantada enEspaña, que dota de identidade comer-cial propia a unha determinada liñaregular e mellora as súas condiciónshabituais ó achegar a posibilidade de daracceso a Internet de balde durante os 45minutos que dura o traxecto. Mar Chao,directora xeral de Transporte da Xuntaasistiu á presentación desta campaña naestación de autobuses de Ferrol, ondeincidiu na necesidade de apostar polotransporte público con iniciativas auto-nómicas como “a mellora da informa-ción o cidadán” ou o “deseño de novastarxetas de transporte”.

Asemade, grazas á aposta pola inno-vación de dúas empresas galegas,Arteixo Telecom (www.arteixotele-com.com) e Level Telecom (www.level-telecom.net), fozar polas distintas websou consultar o correo electrónico men-tres se viaxa en autobús xa é unha reali-dade ó alcance dos clientes dalgunhasdas compañías de transporte interurbanopor estrada máis importantes de España.

Grazas ó router Wi-Fi ReVisio, desen-volvido e fabricado polas devanditasempresas galegas, os pasaxeiros de tresimportantes compañías de transporteque operan no país xa poden acceder áRede por banda larga sen absolutamenteningunha liña de fío fixa a unha veloci-dade de ata 7,2 Mbits por segundo (tresveces máis veloz cá meirande parte dasliñas ADSL).

As empresas de transporte interurbanoque na actualidade ofrecen este servizode conexión Wi-Fi en Galicia (ademaisda dita Arriva Noroeste) son Alsa, queposibilita a conexión aos clientes dosautocares da súa Clase Supra e Monbús,que comezou a instalar o router de

Arteixo Telecom e Level Telecom nal-gún dos seus autobuses. En tódoloscasos é Vodafone o operador de telefo-nía móbil provedor da conexión.

Antes de instalar o router nos autobu-ses, as compañías realizaron unha fasede verificación para garantir que o seufuncionamento non xeraba interferen-cias cos sistemas electrónicos dos vehí-culos e asemade, aseguráronse de que oservizo supoñía un baixo consumo deenerxía, que podería permitir conectaloó sistema eléctrico do autobús a travésdunha toma de 12 voltios.

Con esta medida, as compañías detransportes agardan obter un aumentosignificativo de pasaxeiros (como se tencomprobado noutros lugares de Europa)e mellorar a calidade do servizo ofrecidoaos mesmos, pois a velocidade que ofre-ce a tecnoloxía 3G/HSUPA é moi seme-llante á de un ADSL de gama alta e,aínda que se conecten varios pasaxeirosde xeito simultáneo, a conexión manten-se totalmente estable.

Pola nosa parte, o que agardamos éque cada día sexan máis as iniciativasdeste tipo que colaboren na achega deInternet a tódolos currunchos de Galiciae que asemade, sexan cada vez máis ospasaxeiros que decidan empregar oautobús urbano en lugar do coche parti-cular para desprazarse, pois o medioambiente váinolo agradecer a todos.

Devagar, a vida vaise vinculando á Rede e os primeiros que semellan establecer asligazóns máis fortes son aqueles lugares e circunstancias onde máis posibilidadesde lecer temos, ou, dito doutro xeito, onde máis opcións nos saen ó paso de evadír-monos da realidade. Isto é xa así nalgúns lugares públicos e, polo tanto, comeza aselo naqueles espazos onde a vida vai máis amodo e ficamos á espera de algo.

8 internet nos autobuses_rreeddaacccciióónn

Os autobuses galegos ábrenseá tecnoloxía sen fíos

“Conéctate é a pri-meira experiencia deroute brandingimplantada enEspaña e trata defomentar o transpor-te público”.

Na imaxe da esquerda, viaxeiroempregando a liña de conexión sen

fíos dos autocares Alsa. Á dereitaequema do interior e do exterior do

devanditoautocar.

-s-

-eu--oeos

eon)o--,s-

éseaso-o

onao.

Obxectivo: que ainformación (agorasi) non ocupe lugar

Con todo, hai iniciativas neste sensoque semellan de meirande alcance.Como por exemplo a posta en marchapola empresa galega (con sede en Vigo)Sotronic (www.sotronic.com), que vénde constituírse como a segunda doEstado en obter a homologación daAxencia Tributaria (www.agenciatribu-taria.es) para achegármonos unha reali-dade: a oficina sen papeis. Isto que sig-nifica? Pois basicamente que a ditafirma ten entre mans un programa queposibilita nas empresas meirandes afo-rros en materia de espazo, tempo e esfor-zos económicos, apoiándose sobre todoen canles e procesos que fagan doado odifícil: a dixitalización de todo tipo dedocumentos.

O programa de xestión documentalintelixente DF-Server (así se chama) foidesenvolvido por Sotronic. Isto polo querespecta ó software en si mesmo, ofondo da cuestión. A forma e o instru-mento propiamente dito, ou sexa, ohardware, é obra de DIN(Documentación e Imaxe do Noroeste).Como dixemos, a achega de ambasempresas baséase na dixitalización detodos os documentos dun negocio,amais de na súa xestión a través demedios informáticos. Segundo informaSotronic, as vantaxes do emprego destaferramentas son evidentes: calquerapapel de calquera oficina que poidamosimaxinar (albarás, facturas, expedientesou datos bancarios) é xa prescindible, xaque serán reemprazados por arquivosdixitais xerados polo dito software enpoucos minutos e de xeito automático.Isto non impide que a recuperación docoñecemento da empresa sexa doada (encalquera intre e dende calquera lugar,dentro ou fóra da oficina), parte funda-mental do bo funcionamento de calque-ra negocio.

Para Sotronic, o feito de ter recibido adita homologación garante que estesprocesos de conversión ó dixital e que osdocumentos resultantes teñan “totalvalidez xurídica” a efectos de inspecciónfiscal.

Para Estela Lareo, directora comercialde DIN, este sistema é aínda máisimportante logo da entrada en vigor doRegulamento de Desenvolvemento daLei Orgánica de Protección de Datos(LOPD), que amplía as obrigas, enmateria de protección de datos, a aque-les documentos rexistrados en papel (aprotección de datos até o de agora só

afectaba ós arquivos dixitais). DF-Server xa está presente en máis de

50 empresas de Galiza e leva comercia-lizándose dende xaneiro de 2007. Paraas firmas responsables do produto, é moiimportante subliñar a súa achega na pro-tección do medio ambiente, ó reducirconsiderablemente a cantidade de papelque se consume nun negocio calquera.

A xestión dixital nunha empresa pode aforrar 52

euros por cada 12.000 páxinasalmacenadas

A historia pesa, e o coñecementotamén. Ditou doutro xeito: ocupan lugar.Polo menos, así –entre moreas de papel-estaban as cousas até o de agora, até oafianzamento dos procesos e das canlesdo dixital. Ou mellor dito: até o afianza-mento dos procesos lóxicos e racionaisdo dixital. Porque unha cousa é ter equi-pos informáticos de todo tipo a man eoutra ben distinta actuar con sensocomún. Cantas veces teremos visto nanosa empresa ou na do demais como seimprimía sen necesidade todo tipo dedocumentos que, con certas disposicións

de seguridade, eran moito máis útilessen saír á luz?

Ou sexa: se contamos con medios quenos axuden a xestionar a información etamén a recuperala dende calquera lugar,para que queremos estragar papel? Todoisto vén a conto por mor do desenvolve-mento DF-Server das galegas Sotronic eDIN. Esta ferramenta serviunos entreoutras cousas para lembrar o seguinte:hai unha diferenza media de máis de 52euros entre amorear 12.000 páxinas polavía tradicional e facelo polo electrónico.

O software do que falamos, presentexa nunhas 50 firmas galegas, vai enca-miñado xunto con outros de semellantenatureza a contribuír á consecución daoficina sen papeis. Isto que significa?Pois, en termos de xestión, que minimi-zaremos esforzos, tempos de traballo eespazo físico; e en termos de proteccióndo medio, que loitaremos un pouco con-tra o cambio climático. A fin de contas,sexa co emprego deste software ou concalquera dos que lle pode acaer ben ánosa empresa (como por exemplo LegalSnap Scan, EdasFacturas ou EdiwinDigicert, todos homologados porFacenda), ou ben sexa sen software e

aplicando o sentido común no día a díada empresa (imprimindo só o necesario,apostando polos medios electrónicospara xestionar, vender e comunicármo-nos), o certo é que é responsabilidade detodos nós conseguir frear o consumo depapel. Este, por certo e malia todo o quese está a facer na promoción e afianza-mento dos medios dixitais, medra a unritmo de entre o 20 e 30% anual. Pero,cales son polo miúdo as vantaxes daaposta polo electrónico no eido corpora-tivo? Segundo apunta Sotronic, son asseguintes:

• Aforros de tempo e espazo.• A xestión electrónica produce un

efecto positivo no medio ó reducir oconsumo de papel (tanto no que se refi-re a fabricación como no que atinxe ásúa destrución).

• Redúcense as emisións medioambientais ó ficar máis masas vexetaisintactas, vitais para a asimilación doCO2.

Segundo datos da consultora ArthurAndersen, estes son os tempos e os cus-tos do tratamento tradicional dos docu-mentos perante o dixital:

• Localización e recuperación: 4 min -0,68 €.

• Localización e recuperación: 30seg.- 0,08€

• Distribución por mensaxeiría: 1-2 h -3,00 €.

• Distribución por correo: 24-48 h -0,3 €

• Distribución por correo electrónico:5 seg.-2 min.- 0,12€

• Almacenamento documentos exter-nos: 12.000 Páxs – 30 arquivadores -0,5 m2 - 54€.

• Almacenamento documentos exter-nos: 12.000 Páxs. 1 CD ROM 12cm2- 1,2 €.

• Almacenamento documentos inter-nos (facturas, listaxes,…): 120.000Páxs-300 arquivadores - 5 m2 - 540 €.

• Almacenamento documentos inter-nos (facturas, listaxes,…): 120.000Páxs. 1 CD ROM 12 cm2 - 1,2 €.

• Almacenamento histórico: 1.625.000Páxs. - 4050 arquivadores 68 m2-7.356€.

• Almacenamento histórico: 1.625.000Páxs. 1 Jukebox 100 CD ROM 0,5 m2-360 €.

Fálase moito da Administración Electrónica, aquela que se interrelaciona cos cidadánsa través de ferramentas que liberan ós segundos de longos trámites e de despraza-mentos (amais de favorecer a participación destes no eido público), pero non se falatanto da dixitalización do tecido empresarial, se cadra porque as súas vantaxes afec-tan a colectivos máis reducidos: os clientes e os traballadores da propia empresa.

10 Sobre df server_rreeddaacccciióónn

Facenda certifica as vantaxes dosoftware da galega Sotronic,

idóneo para dixitalizar oficinasImaxe da presentación do software homologado, con Estela

Lareo, directora comercial de DIN, no centro

Puesto 2

Rectangle

O supercomputadordo Cesga,

a toda máquina

O supercomputador galego Finisterraexa deixou definitivamente de ser noticiapolo que representa (un dos cen equiposde computación máis completos domundo, tal e como se pode ver enwww.top500.org, e o meirande memo-ria compartida de Europa) para estar nosmedios polos seus froitos presentes efuturos: logo de preto de dous meses deactividade, xa axudou á resolución dunproblema que ficaba en calexa sen saída(os puntos de Fekete, do que falamosmáis adiante) e todo indica que vaiseguir na liña da cooperación científica edos grandes retos a superar. Isto daraseportas para dentro (achegando recursos ainvestigadores galegos en maior oumenor medida vinculados ao Cesga(www.cesga.es), no Campus Sur deSantiago, que é onde se acha oFinisterrae) e de portas para fóra (ten-dendo pontes con científicos de calquerarecanto do mundo, tal e como se puxo demanifesto coa resolución dos puntos deFekete, para a que se traballou coninvestigadores cataláns). O caso é que oordenador Finisterrae continuará a dis-posición de proxectos de envergadura nointernacional, tal e como informou osdías pasados Javier García Tobío, direc-tor do Cesga, e con total independenciade que unha parte dos seus recursosestea polo de agora empregada porinvestigadores galegos e do ConselloSuperior de Investigacións Científicas,CSIC.

A idea é poñer ó Finisterrae ó servizodo que se podería chamar prioridadecientífica e social. Ou sexa, de libreacceso para aquelas grandes iniciativasque conten cun especial interese para a

ciencia. Estas, que terán o privilexio denon ficar en cola e que serán selecciona-das a través de dúas convocatoriasanuais, contarán con catro millóns dehoras de cómputo para cada doce meses,o que representa o 20% da capacidadedo Finisterrae.

Sinalar que mentres se escribía estetexto, o supercomputador ficaba aíndapor baixo do que sería un limiar mínimode rendemento, feito que ten a súa expli-cación se pensamos que como calqueramáquina de envergadura precisa dunperíodo de tempo de rodaxe (púxose enmarcha hai pouco máis de un mes). Ousexa: non pode estar traballando polo deagora máis de cen horas. Con todo, estáprevisto que isto fique plenamente supe-rado a partir de mediados do maio, intreno que comezará a fase de plena rendibi-lidade.

OOOOssss ppppuuuunnnnttttoooossss ddddeeee FFFFeeeekkkkeeeetttteeeeO Finisterrae comezou a operar exac-

tamente o 1 de abril, logo de meses deprobas, de traballo en prácticas e deacondicionamentos na sede do Centro deSupercomputación de Galicia, noCampus Sur de Santiago. Pois ben,segundo informaron os días pasados opropio Centro e unha chea de medios(La Voz, El Correo, El Mundo, etc), axu-dou xa a resolver un problema matemá-tico que xa se cría sen solución posible.Non en van, o enigma en cuestión eramáis vello xa cós propios ordenadores:tiña un século de vida. O problema, quedurante dez décadas non parou de darcrebadeiros de cabeza na comunidadeinvestigadora, só requiría dunha achega

extra de computación. Dito doutro xeitoe para que se entenda: precisaba de moi-tos cerebros virtuais xuntos, actuando ómesmo tempo e repartíndose as tarefas,que é precisamente o que ofrece oFinisterrae.

A incógnita en cuestión baseábase noseguinte: se hai unhas partículas concarga eléctrica que actúan unhas sobreoutras, como facer para que sobre asuperficie dun obxecto –unha esfera,neste caso- se inflúan o menos posible ese acade meirande estabilidade?

Este enigma, chamado “problema dospuntos de Fekete” vén de deixar de selograzas á achega tecnolóxica doFinisterrae do Cesga a un traballo detipo científico desenvolvido polaUniversitat Politécnica de Catalunya.

Máis polo miúdo, a resolución dodevandito problema, que constitúe unhadas catro probas de lume coas que sepuxo en marcha o Cesga (co obxecto derodalo, probalo e poñelo a punto), con-siste en achar a disposición idónea daspartículas para que a interacción sexamínima sobre un obxecto. Para solucio-nalo foi preciso botar man de 350.000follas de cálculo, resultando deste proce-so a cifra nada desprezable de 50millóns de xeitos de habilitar os puntossobre unha esfera (en contra dos 2.000,como máximo, achados en anterioresoperacións).

Sinalar que a resolución do problema(pendente da carta de oficialidade dacomunidade internacional científica, queestudará en breve o traballo da UPC)podería ter importantes vantaxes para a

industria química, sobre todo porqueachega estabilidade nas configuraciónsdas partículas.

UUUUnnnn ssss íííímmmmbbbboooo llll oooo ddddoooo pppprrrreeeesssseeeennnntttteeee eeee ddddoooo ffffuuuuttttuuuurrrroooo

Para a adquisición deste equipo aXunta achegou 19,4 millóns de eurosdun total de 61, ós que haberá que sumaro novo edificio do Cesga (que custará 20millóns de euros e se construirá a finaisde 2010). O equipo é dalgunha maneiraun símbolo da I+D institucional galega.Non en van, o vicepresidente AnxoQuintana, asegurou na apertura da fasede probas que o Finisterrae só é o pri-meiro paso dunha actuación máis amplae ambiciosa do Goberno galego paraconsolidar ó Cesga coma un Centro deExcelencia Computacional.

Durante o primeiro trimestre do anoque vén se iniciará un proxecto ó que seprevé a incorporación de 145 doutoresata 2012, no que a xuízo de Quintana,permitirá a proxección internacional dainvestigación galega, a retención eincorporación de persoal investigador deprimeiro nivel e a participación de gru-pos de investigación galegos en redes decoñecemento global.

CCCCaaaarrrraaaacccc tttteeeerrrr íííí sssstttt iiii ccccaaaassssttttééééccccnnnn iiii ccccaaaassss

Se temos un computador na casa ou notraballo, entenderemos mellor a necesi-dade de procesos de renovación queexiste nas ferramentas tecnolóxicas pos-tas ó servizo da comunidade científica.É case imposible convivir durante máisde cinco anos sen trocar algún detalle dohardware ou o software do computador,sobre todo se lle damos uso a cotío. Seisto ocorre a nivel usuario, que non oco-rrerá nun centro tecnolóxico como oCesga, que subministra importantes ser-vizos de cálculo a institucións, universi-dades ou empresas e que está nestemomento preto do 99% do nivel deaproveitamento? Co fin de dar novospulos á supercomputación galega, aConsellería de Innovación, o Cesga e oConsello Superior de InvestigaciónsCientíficas (CSIC) uniron forzas con HPe con Intel para a posta en marcha destesupercomputador.

O novo superordenador ten 2.500 pro-cesadores (Itanium 2 de Intel) con 8 Gbe memoria cada un, ocupa unha superfi-cie de 140 m2 e conta con 85 quilóme-tros de cable. Esta infraestrutura dedica-da sobre todo á Investigación e oDesenvolvemento (I+D) conta cunhaarquitectura de memoria compartida demáis de 19.000 XB (xigabites) e unharede de interconexión de alto rendemen-to entre nodos Infiniband. O supercom-putador traballa soportado por códigosbaseados en software libre (Linux,Lustre, Globus) e conta cun sistema dealmacenaxe xerárquica de 390.000 GBen disco en un Petabyte (un millón deGB) en libraría robotizada de cintas.

12 supercomputador cesga_rreeddaacccciióónn

O Finisterrae seguirá a disposición degrandes proxectos científicos logo de ter

contribuído a pórlle fin a un problema que xase consideraba sen solución

Fernando Blanco e Anxo Quintana durante a posta en marcha do supercomputador

Falamos con Eduardo Sanín e AlexandrePedrosa, responsables dunha páxina especiali-zada en achegar de cálculos de nómina que vénde superar xa as 40.000 visitas mensuais.

A Webponse útil

Calcularsueldoneto.com é unha webposta en marcha por mans galegas que apouco de ter sido habilitada xa figura enboas posicións nos buscadores e, tamén,no ranking de páxinas visitadas, reci-bindo xa máis de 40.000 por mes. Mais,que é o que se pode atopar nesta web epor que semella estar espertando tantointerese? Pois a proposta é sinxela, nonmoi innovadora tematicamente pero sina forma (de balde e dixitalmente) e nacanle elixida (en liña, as 24 horas dodía): trátase de ofrecerlle ó internautaunha ferramenta para calcular datos danómina e do soldo. A xuízo de EduardoSanín e Alexandre Pedrosa, os seus res-ponsables, o segredo do éxito reside enalgo tan sinxelo como a utilidade. Ditodoutra maneira: non é que apostes sobreseguro se fas algo que cumpra unhafunción interesante, pero digamos queandaches unha boa parte do camiño.

A páxina, que está accesible en gale-go, castelán e inglés, inclúe dúas sec-cións principais que coinciden cos ser-vizos que ofrece: ofrecer soldo netomensual ou soldo bruto anual.

Facendo uso desta web, con datosactualizados a IRPF 2008, poderemosconsultar a nómina de xeito rápido apartir das características máis habituaisdos traballadores, ou de maneira máisprecisa se incorporamos os pormenorespersoais.

Para empregar o servizo, informan osresponsables da súa posta en marcha,unicamente teremos que completareidos como o estado civil, categoríaprofesional, ano de nacemento, númerode pagas e mobilidade xeográfica -sónunha das dúas seccións dispoñibles- e,posteriormente, premer en “calcularsoldo”. Os resultados tamén porán ónoso alcance datos como a retención doIRPF ou da Seguridade Social.

-Como xurdiu unha proposta comoCalcularsueldoneto.com? Que saca-des vós de todo isto (xa que os servi-zos que ofreces son de balde)?

-A idea xurdiu observando que existí-an webs semellantes para facer o cálcu-lo dos impostos e a seguridade social,pero que estaban incompletas.Sabiamos que, con certo traballo, pode-ríase facer unha web que chegar a unpúblico máis amplo, recollendo cir-cunstancias persoais menos habituais,pero sen deixar de lado a facilidade de

uso da ferramenta. Deste xeito, o gran-de público podería calcular o seu soldodunha maneira sinxela, mentres queaqueles que precisasen de introducirmáis datos terían a súa oportunidade.

-Para quen vai orientada esta web,principalmente?

-A web www.calcularsueldoneto.comvai orientada a todas aquelas persoas enidade de traballar que desexen facerse áidea de canto supón mensualmente osoldo bruto que gañan. Está especial-mente orientada para persoas que pro-curen traballo onde a negociación dosoldo adóitase facer en cantidades bru-tas, de aí que teña a posibilidade deefectuar o cálculo inverso, isto é, poñera cantidade neta mensual que se desexagañar, e que a ferramenta devolva acantidade bruta correspondente.

-Tendes pensado incorporar máisservizos nela?

-Actualmente estamos a traballarnoutras webs que agardamos ter listasen breve. Concretamente, de cara á webdo cálculo de soldo, temos pensadoactualizala como mínimo anualmente,para cumprir a lexislación vixente.

-Onde está o segredo do éxito?Referímonos a iso de ter superado as40.000 visitas ó mes, que é algo quenon se consegue todos os días.

-Cremos que o principal é que se tratadunha ferramenta moi útil e moi sinxe-la de usar. A cantidade de xente suscep-tible de empregala é realmente grande,ó fin e ó cabo, aínda que ás veces pare-za que non, hai moita xente que traballaneste país.

-Que é o que diferenza na Internetunha web apenas visitada dunha quexa aparece nos primeiros postos dosbuscadores?

-Trátase de algo semellante á frase de“o diñeiro chama ó diñeiro”. Candounha web é interesante... útil no nosocaso, e a xente comeza a falar dela, sexade boca en boca, por e-mail, en blogs,etc, a páxina comeza a escalar postosnos buscadores, e isto provoca aíndamáis visitas e a fai máis coñecida. Hoxeen día, os buscadores en xeral, e princi-

palmente Google, son o punto de entra-da na Rede para todo o mundo, destexeito, aparecer nos primeiros postos dosbuscadores é vital para que a xentecoñeza a páxina.

-Que outros proxectos tendes habi-litado na Internet ou teñades pensadohabilitar? Van seguir a mesma liña deutilidade e de accesibilidade?

-Actualmente contamos con variascalculadoras financeiras. O públicoobxectivo destas non é tan amplo comana web do cálculo de soldo, pero consi-deramos que a xente que pode precisardestas ferramentas si que as considerarárealmente útiles, entre outras cousasporque en todas tratamos que a facilida-de de uso prime ante todo.

Dado o grande interese que ten apáxina do cálculo dos impostos enEspaña, en breve lanzaremos unha webna que se pode realizar o mesmo cálcu-lo pero para distintos países.

Pantallazo da web calcularsueldoneto.com

“A páxina web estáaccesible en galego,castelán e inglés; naactualidade recibemáis de 40.000 visi-tas mensuais”.

“O sitio vai orienta-do a todas aquelaspersoas en idade detraballar que dese-xan facerse á ideade canto supón men-sualmente o soldobruto que gañan”.

13calcularsueldoneto.com_rreeddaacccciióónn

Calcular Soldo Net.com xa aparece nos primeiros postos dos buscadoresGoogle ou Yahoo! Para comprobalo, só hai que incluír como termos de procu-ra as palabras “calcular sueldo”. Detrás desta iniciativa están dous amigos dePontevedra (Eduardo Sanín e Alexandre Pedrosa), interesados en habilitarrecursos web con diferentes aplicacións financeiras. Un deles dirixe os seusesforzos ó fondo (cálculos, aplicacións) e outro en darlle forma (deseño, trans-formación de ideas en código binario). Eduardo, licenciado en Dereito e ADE, éo que se encarga de analizar os cálculos necesarios, e Álex, Enxeñeiro deTelecomunicación, é o que deseña as webs. O sitio que comentamos nesteartigo comezou tendo 1.500 visitas ó mes, pero hoxe, como dixemos, superanas 40.000, un número maior cás que reciben consultoras nacionais da talla deAFI.

SSoobbrree ooss aauuttoorreess

“Cremos que o prin-cipal é que se tratadunha ferramentamoi útil e moi sinxelade usar. A cantidadede xente susceptiblede empregala é real-mente grande”.

p

b

p

b

pb

Comunicación a proba de catástrofes

A empresa galega Satdata Telecom(www.satdata.es), que leva anos espe-cializándose en ofrecer recursos para ocontrol e xestión de flotas a través deGPRS (telefonía celular) e de ORBCOM(comunicación satelital), vén de subir unnovo chanzo na súa achega. E faino cofin de que ese labor de control e xestiónsexa aínda máis seguro e eficaz. Ditodoutro xeito e cun exemplo concreto:para que unha empresa, institución ouorganismo que teña entre mans unhaemerxencia poida ver dende un posto demando onde se atopan os efectivos edirixilos cara a un lugar seguro. Isto, contecnoloxía celular ou radio analóxica eraaté o de agora imposible de acadar. Polotanto, porque agora si? A resposta, aíndaque dun xeito incompleto, xa foi avanza-da hai uns días na nosa web: con DMR.

Este desenvolvemento, un estándarETSI de Motorola, está a ser empregadoagora por Satdata para o seu sistema dexestión e control. A tecnoloxía DMR(Digital Mobile Radio) confírmase asícomo o lente que precisaban os clientesda empresa galega para ver máis lonxe esen atrancos. Co fin de recadar máisinformación sobre a ferramenta, falamoscon José Antonio Ferreira, presidente deITC Grupo, ó que pertence Satdata. Óseu xuízo, cun desenvolvemento comaeste até se poderían ter evitado desgra-zas como o incendio acontecido en 2005na provincia de Guadalaxara, onde fale-ceron once persoas cercadas polo lume.

-Basicamente e para que o enten-dan os nosos lectores, en que consistea tecnoloxía DMR (ETSI TS 102 361)?Que queren dicir as súas siglas?

-DMR son as siglas de Digital MobileRadio. DMR é a evolución da tecnoloxíaPMR (Private Mobile Radio), que cons-titúe o antigo estándar de radio (o usado,por exemplo, pola Policía). O PMR deri-vou (do mesmo xeito ca outros procesosde dixitalización coma a televisión ou oteléfono móbil) na dixitalización, e dicir,no DMR. Este é o primeiro estándarESTSI de radiocomunicación privadadixital two way radio.

-É vosa esta tecnoloxía ou é unhaadaptación de outra existente?

-A tecnoloxía DMR é un estándarETSI desenvolvido por Motorola. Ainnovación que achega Satdata Telecomconsiste en que a empresa galega usoueste desenvolvemento como medio detransporte dos datos que Satdata (o nososistema de xestión e control de flotas)precisa para situar os efectivos móbiles

na cartografía, ou para transportar osdatos que fan posible a xestión das flo-tas.

Polo tanto, a gran vantaxe de todo istoradica en que a solución Satdata, grazaso seu funcionamento sobre DMR, ofrecea posibilidade de ser empregada en dis-positivos de emerxencias (deste xeitopoderanse evitar desgrazas como asacontecidas hai uns anos nun incendioen Guadalaxara onde quedou atrapadoun equipo de loita contra estes desas-tres). En situacións semellantes, Satdatasobre DMR permite ver dende un postode mando onde se atopan os efectivos, eincluso pode dirixilos para evitar que sepoñan en perigo; algo que con telefoníacelular ou radio analóxica é hoxe impo-sible de acadar...

-E logo?-É imposible porque en condicións

adversas coma as que se viven enmomentos de emerxencias, a telefoníacelular fica decote sen cobertura, e avelocidade de transmisión de datos daradio analóxica non o permite. Polotanto, Satdata vén de incorporar á súaplataforma de xestión de flotas a trans-misión de información a través de DMR,complementando así a transmisión a tra-vés de GPRS (telefonía celular) e deORBCOM (comunicación satelital), xadispoñibles, e traballando sen interferen-cias.

-Como se aplicaría esta tecnoloxíaDMR na xestión e control de efectivosmóbiles? Cando falades de efectivosmóbiles falades de camións, furgone-tas, automóbiles, ambulancias edemais?

-A tecnoloxía DMR permite a comu-nicación por voz e a transmisión dedatos (o posicionamento, a mensaxeiría,e a información de xestión) a travésdunha rede de alta dispoñibilidade. Istoresulta vital para a coordinación de flo-tas dedicadas a emerxencias.

O desenvolvemento DMR é efectivo

nos dispositivos móbiles (camións, fur-gonetas, ambulancias) pero sobre todonos dispositivos portátiles (carretadospor persoas). As persoas poden levarsobre elas un robusto equipo especial-mente indicado para traballar en situa-cións extremas (resisten a calor e o frío,poden ser mergullados baixo a auga oumesmo ser obxecto de fortes golpes) oque os fai moi axeitados para bombei-ros, policías, exercito, axentes de adua-nas, mariñeiros, etc. Amais disto, teñencobertura constante, e transmiten dexeito permanente a súa posición.

-Polo tanto, a quen iría destinadaprincipalmente esta ferramenta?

-Pois, como vimos dicindo, esta ferra-menta está especialmente indicada paratodos aqueles colectivos que se poidanatopar na súa xornada laboral con algun-ha situación de emerxencias: bombeiros,policías, servizos de detección e extin-ción de incendios, garda civil, protec-ción civil, ambulancias, etc…

-Dicides que as comunicacións, coatecnoloxía DMR, nunca poden ficarcortadas. Como se acada iso?

-O DMR achégalle a Satdata unhacanle de comunicación máis rápida, e, oque é máis importante: unha canle decomunicación dedicado. Isto, entreoutras cousas, garante que incluso ensituacións extremas (por exemplo, nunatentado terrorista) nas que as comuni-cacións habituais fican cortadas pormotivos de seguridade, a nosa rede decomunicación seguirá operativa. Istofaise realidade porque estamos a falardunha rede privada e cen por cen dirixi-

da as comunicacións profesionais e deemerxencias.

-Como está a ser acollido este desen-volvemento en Galiza? Atopades máisapoio dende o público ou dende o pri-vado?

-A acollida é realmente boa. Cando opresentamos ofrecemos sempre a posibi-lidade de empregar o sistema en probauns días. A reacción sempre é a mesma:os usuarios fican abraiados coas grandesvantaxes que obteñen con respecto óssistemas de comunicación que usandecote. Neste intre estamos en procesode ofertala ás Administracións. Temoscomo reto nos vindeiros meses que aConsellería de Presidencia, da quedepende o ente Protección Civil, poidaprobar Satdata DMR. Satdata xa tivogran acollida por parte das instituciónspúblicas e as empresas privadas na súaversión sobre tecnoloxía GPRS, e esta-mos seguros de que acadaremos os mes-mos resultados ou –seguramente- mello-res coa aplicación sobre tecnoloxíaDMR.

14 satdata telecom_rreeddaacccciióónn

A firma galega Satdata Telecom presenta un sistema de controlde efectivos baseado en tecnoloxía DRM que non se interrompe

mesmo en situacións extremas

.Satdata Telecom, vén de dar o primeiro paso para a comercialización do seu sis-tema de xestión e control de efectivos móbiles sobre tecnoloxía DMR (ETSI TS102 361), o que a converte, segundo palabras dos seus representantes, “na pri-meira empresa do mundo en ter unha solución de última xeración neste eido”.Esta firma con sede en Culleredo pretende con esta tecnoloxía colocarse á van-garda das telecomunicacións e converter o seu desenvolvemento nunha potenteferramenta para a xestión de empresas e organismos vinculados ás emerxen-cias e a protección civil.A tecnoloxía DMR que desenvolve Satdata Telecom a través da súa propia divi-sión de deseño tecnolóxico achega solucións até o de agora “impensables” postoque permite aglutinar voz e datos no mesmo terminal, con máis rapidez nas comu-nicacións de voz e unha meirande axilidade e transparencia na transmisión de

datos a través dos móbiles. Os seus creadores afirman que a nova solución, que xa se comezou a comercia-lizar no primeiro trimestre de 2008, “está a ter unha gran acollida entre as fir-mas vinculadas ás emerxencias” posto que a tecnoloxía DMR garante que ascomunicacións “xamais queden cortadas, incluso nos casos extremos comoalgunha catástrofe natural”.Na actualidade, Satdata Telecom está a instalar esta solución en distintas

empresas e organismos públicos ó tempo que a da a coñecer en distintas feirasnacionais e internacionais dedicadas ás telecomunicacións como o CeBIT deHannover e o ESC WEST de Las Vegas. En breve, a empresa galega acudirá coneste sistema ó TETRA World Congress de Hong Kong e tamén ó SalónInternacional da Loxística o vindeiro xuño en Barcelona.

Máis sobre Satdata TelecomMáis sobre Satdata Telecom

“O desenvolvementoETSI de Motorola,está a ser emprega-do por Satdata parao seu sistema dexestión e control”.

“Esta ferramentaestá indicada paraaqueles colectivosque se atopen consituacións habituaisde emerxencias”.

15

Polo menos, así nos gustaría que fora,e neste termo xa temos que advertir quenon imos ser obxectivos. Ou sexa, quequeremos menos fenda e menos escuri-dade dixital en Galiza e, asemade, máisdefensa da cultura. É incompatible unhacousa coa outra? En absoluto, e así odemostran as boas cifras de concorren-cia na Rede que se rexistran estes días nanosa terra. Dito doutro xeito: moitos denós queremos saber a quen se lle dedicaeste ano a festa e que actividades haipreparadas para celebralo. Hai algúnxeito de facelo que sexa rápido e accesi-ble e que ademais sexa cómodo? Se dici-mos unha biblioteca non nos trabuca-mos, pero tampouco recibiremos un sus-penso se dicimos Internet. Co fin desaber un pouco máis sobre ambas cele-bracións este ano en concreto (en reali-dade son tres, pois tamén se conmemorao 17 o Día Mundial dasTelecomunicacións), tampouco andare-mos moi desencamiñados se lemos estenúmero especial de Código Cero queaquí recomeza.

AAss nnoossaass LLeettrraassO Día das Letras 2008 vai dedicado a

Xosé María Álvarez Blázquez, nado enTui o 4 de febreiro de 1915, mestre eescritor coñecido en boa medida polasúa novela En el pueblo hay caras nue-vas (finalista do primeiro Premio Nadal)pero sobre todo pola súa obra poética,ben representada por Canle segredo,considerada pola crítica como un dosseus fitos, e que non foi publicada nanosa terra até 1976. Álvarez Blázquez,que foi libreiro e editor (a través do seloMonterrey), tivo moitas ocupacións ólongo da súa vida, un bo número delasdirectamente vinculadas á defensa e pre-servación da nosa cultura: escritor,investigador, articulista, orador, historia-

dor ou arqueólogo. Morre en Vigo en1985.

Sobre o autor de Tui que é o obxectoeste ano da celebración das nosas Letraspodemos atopar un bo feixe de informa-ción a día de hoxe na Rede. Amais doque ofrece a web Máis Internet MáisG a l e g o(www.maisinternetmaisgalego.org),podemos visitar estas ligazóns que cita-mos aquí:

• www.17demaio.org. A web habilita-da pola Consellería de Cultura paraachegar datos sobre Xosé María ÁlvarezBlázquez. Como vén sendo costume cosautores recoñecidos noutros anos, ainformación é completa: inclúese unhacronobiografía (a súa biografía con ima-xes, ano por ano e fito por fito), unhagalería de imaxes, a historia do apelidoÁlvarez ó longo do tempo (moi ligado ádefensa da nosa cultura), o contexto his-tórico no que transcorreu a vida do autorhomenaxeado, os seus libros na rede(información bibliográfico) e unha seriede apartados sobre as súas diferentesocupacións (editor, articulista, escritor earqueólogo). Tamén se inclúe unhaaxenda de actos que ben pode sernos deutilidade se queremos participar nalgun-ha das moitas actividades de festexo.

• www.realacademiagalega.org. Apáxina da Real Academia Galega achegaestes días unha interesante escolmainformativa sobre o autor de Tui.Divídese aquela en cinco puntos: bio-grafía, obra literaria, o seu papel comoerudito galeguista, o seu papel comoeditor e unha listaxe con bibliografíaesencial.

• bvg.udc.es. A Biblioteca VirtualGalega mantén abertas unha serie defichas con datos relativos á obra e á vidade Álvarez Blázquez.

• bvg.udc.es/LetrasGalegas2008/index.html. Outro espazo web da

Biblioteca Virtual Galega que non éoutra cousa que un especial sobre a figu-ra do escritor que vai ser homenaxeadoeste 17 de maio.

• www.limiarlibros.com. Unha daslibrarías galegas máis activas na Redeofrece estes días un completo resumobiográfico e bibliográfico sobre o autorde Canle segredo.

• www.culturagalega.org. O Conselloda Cultura Galega está a informar detodo o relativo á figura de ÁlvarezBlázquez e ás actividades de recoñece-mento que se están a levar a cabo entodo o noso territorio e alén del. Visitaresta web pode ser un bo xeito de evitarperdérmonos na marea de informaciónsobre as Letras que hai hoxe na Rede. Aweb do Consello tamén centraliza asnovas referentes ó escritor homenaxea-do que se están a publicar estes díasnunha chea de medios informativos enliña.

• www.prazadasletras.org. A webPraza das Letras tamén inclúe unha fichacon datos da obra e da vida de ÁlvarezBlázquez. Por certo que visitar esteespazo é un bo xeito de poñérmonos encontacto coa obra do escritor: na bandainferior do apartado dedicado ó autor deA pega rabilonga podemos ver as ima-xes de todos os seus libros actualmentedispoñibles nas tendas.

• centros.edu.xunta.es. Esta web daConsellería de Educación é a porta deentrada para unha webquest sobre oescritor homenaxeado desenvolvidapolos blogs de bibliotecas escolares.

• gl.wikipedia.org. A Wikipedia gale-ga, a Galipedia, é outro gran foco decoñecemento en liña sobre a figura deÁlvarez Blázquez. Hai datos abondosobre a vida e a obra do autor e, ade-mais, ofrécense listaxes sobre a súa pro-dución poética e narrativa, ordenada dexeito cronolóxico. Tamén se inclúenrelacións de premios, obra dramática,ensaio.

• www.diadasletrasgalegas.com. Aweb que leva o nome da nosa celebra-

ción tamén se centra estes días en sub-ministrar todo tipo de datos sobre o sen-lleiro editor tudense.

OO DD ííaa ddee II nn tteerrnneettO Día de Internet en España celébrase

o día 17 de maio e non, non se tratadunha elección premeditada para quecoincidise coas nosas Letras. Saíu así. Ofestexo xira arredor dunha data (a do17), dunha organización (a AUI, aAsociación de Usuarios de Internet, res-ponsable primeira da iniciativa) e dunportal, www.diadeinternet..org. Haioutra entidade que tamén semella ser enboa medida o centro de atención enEspaña sobre esta efeméride. Falamosde Red.es, que, por certo, está a prepararunha serie de actividades entre as que seconta un concurso para webs con domi-nio .es e que se pode ver detallado (entreoutros) na web www.red.es.

Na Galipedia, a Wikipedia galega,atopamos información completa sobre oasunto, polo que non sería probablemen-te unha trasnada dicir que a dita enciclo-pedia galega en liña é o mellor sitio parainformarse na nosa Rede das caracterís-ticas do festexo. Segundo se nos contana Galipedia, a primeira vez que se cele-brou esta festa foi en outubro de 2005,concretamente o 25 de outubro. Poucodespois, a Cume da Sociedade daInformación de Túnez en 2005 decidiupropoñer á ONU a designación do 17 demaio como o Día Mundial da Sociedadeda Información, polo que se moveu odenominado Día de Internet á devanditadata. Os seus obxectivos son: dar acoñecer as vantaxes que achegan asnovas tecnoloxías da información paraincrementar a calidade de vida dospobos e dos seus cidadáns.

O Día de Internet, di a Galipedia,achega unha oportunidade para impulsare favorecer o acceso á Sociedade daInformación dos non conectados e dosdiscapacitados.

Entrar na Rede a través das Letras Galegasnon é como para celebrar un aniversario de aíen adiante, pero case. O certo é que facelo asítería un aquel de carambola (por aquilo deentrar en dous mundos que se celebran a si

mesmos o mesmo día, o 17 de maio) e tamén decousa conveniente e axeitada. A fin de contase aínda que lles pese a algúns, tanto a Internetcomo a nosa cultura están condenadas aentenderse.

especial letras galegas_rreeddaacccciióónn

Damos conta dalgunhas chaves e recursos para enfiar con bopé a convocatoria 2008 dunha festa dupla:

o Día das Letras Galegas eo Día de Internet

Dobremente 17 de maio!

O escritor coa súa dona, María Luísa Cáccamo, na praia de Foz de Coruxo, en Vigo

Xosé María Álvarez Blázquez, con Tui ó fondo

16 especial cultura na web_rreeddaacccciióónn

A Consellería de Cultura informa dosseus recursos habilitados na Internet

para informar sobre un feito concreto,o recoñecemento do labor de Xosé MaríaÁlvarez Blázquez, e sobre un feito máis

xeral: a festa das nosas Letras.

En liña egaleguizándonos

Imaxe do acto no que se presentou a web Praza das Letras

Esta páxina da web da Consellería de Cultura está a cabalo de dous mun-dos. Por unha banda, é unha páxina en Internet, con todo o que iso implica de vir-tualidade. Pola outra, quere ser como a adaptación á Rede dun modelo urbanístico

que nunca existiu como tal pero que todos, se cadra por influenza das historias queouvimos, levamos no maxín: o dun espazo público dedicado ás letras e, por exten-sión, ó coñecemento. A páxina web, que achega información sobre o libro galego as24 horas do día, xira estes días arredor dun evento que a toca de preto: a festa dasLetras Galegas, o 17 de maio. A isto hai que engadir outra circunstancia, que taménestá en relación con elas pero por motivos máis de forma que de contido: nesamesma xornada conmemórase o Día de Internet. Con este motivo, a Praza das Letrasrefórzase a si mesma cunha ficha de datos da obra do escritor homenaxeado esteano, Xosé María Álvarez Blázquez, o autor de Os ruíns e de A pega rabilonga, entreoutras obras de narrativa, ensaiou ou poesía. A web inclúe unha ficha con datos dasúa produción bibliográfica e da súa traxectoria vital. Visitar estes días este espazoen liña é un bo xeito de poñérmonos en contacto coa obra do escritor neste intreaccesible nas librarías: na banda inferior do apartado dedicado a Álvarez Blázquezpodemos ver as imaxes de todos os seus libros actualmente dispoñibles nas tendas.O proxecto PrazaDasLetras.org é novo pero non xurde da nada. Naceu oficialmen-te o pasado mes de marzo trala constitución do Consello Asesor do Libro pero trasdel hai moitos meses de concreción de ideas e acordos entre o público e o privado. A Praza das Letras na Internet aglutina na Rede as diferentes accións da Consellaríapara o fomento do libro e a lectura, contando coa participación e apoio dos colecti-vos implicados no sector do libro. O seu obxectivo: dinamizar a actividade social,creativa e económica do hábito da lectura. O portal conta cun extenso catálogo de autores en lingua galega, no que aparecenmáis de 850 escritores, ilustradores e tradutores, dos que se achegan dende datosbásicos ata unhas achegas biográficas completas. Tamén conta cunha sección deactualidade con novas relacionadas co libro galego, os premios literarios e as feirasdo sector (así como distintos actos coma obradoiros, relatorios, certames…).A previsión é de que no futuro a web aumente as súas prestacións incorporando unhamaior participación por parte do usuario e mesmo unha editora virtual, pensada paraincentivar a creación.

Esta páxina podería definirse como unhaporta de referencia na que petar no caso de que quei-ramos obter información completa sobre un casoconcreto, a celebración do 17 de maio (as LetrasGalegas), e outro máis específico, a celebración do17 de maio de mans da Consellería de Cultura. Ditodoutro xeito: trátase dunha web feita exclusivamenteco gallo de conmemorar o noso patrimonio literarioe de resolverlles ós internautas o maior número depreguntas e consultas que lles poidan xurdir sobre otema. Ten polo tanto un fondo e un espírito de enci-clopedia virtual, de recurso que che sae ao pasomesmo antes incluso de que te propoñas procurarinformación

Como vén sendo costume cos autores recoñecidosnoutros anos, a información sobre o autor elixidoeste ano (Xosé María Álvarez Blázquez) é com-pleta: inclúese unha cronobiografía (a súa biogra-fía con imaxes, ano por ano e fito por fito), unhagalería de imaxes, a historia do apelido Álvarez ólongo do tempo (moi ligado á defensa da nosa cul-tura), o contexto histórico no que transcorreu avida do autor homenaxeado, os seus libros na rede(información bibliográfico) e unha serie de aparta-dos sobre as súas diferentes ocupacións (editor,articulista, escritor e arqueólogo). Tamén se inclúeunha axenda de actos que ben pode sernos de uti-lidade se queremos participar nalgunha das moitasactividades de festexo.

LLLLiiiibbbbrrrraaaarrrr ííííaaaassss ggggaaaallll eeeeggggaaaassss aaaabbbbeeeerrrrttttaaaassss aaaassss 22224444 hhhhoooorrrraaaasssswwwwwwwwwwww....pppprrrraaaazzzzaaaaddddaaaassss llll eeee ttttrrrraaaassss .... oooorrrrgggg

AAAA eeeennnncccc iiii cccc llllooooppppeeeeddddiiiiaaaa qqqquuuueeee cccchhhheeee bbbbuuuussssccccaaaawwwwwwwwwwww.... 11117777ddddeeeemmmmaaaaiiiioooo .... oooorrrrgggg

17especial cultura na web_rreeddaacccciióónn

Por dicilo así, esta é a web que centralizaos recursos da Consellería de Cultura na Rede: apáxina xenérica que nos informa das novidades enos guía a maiores cara a aquilo que máis nosinterese: deportegalego.eu (o sitio que, como oseu propio nome indica, centra os seus recursosen poñernos ao tanto do que acontece en Galizaen materia deportiva), o espazo do IGAEM(igaem.xunta.es), da Axencia AudiovisualGalega, da Praza virtual das Letras (da que xafalamos nestas mesmas páxinas), da celebracióndo día 17 de maio (www.17demaio.org) ou até daaxenda en liña que nos achega dende xa todo oreferente ás actividades culturais públicas na nosaterra: Cultura Vai.

Tamén nos serve para coñecer outros grandes pro-xectos en liña da Consellería, como o sitio do Anoda Memoria (anodamemoria.com), que subminis-

tra a cotío todo tipo de datos sobre o que se está afacer para recuperar os nomes e máis as vidas dosque, en definitiva, rara vez participan na escriturados feitos históricos: os que perden guerras.

Culturaedeporte.xunta.es é tamén a carta de pre-sentación do propio departamento da Xunta e,como sinalou a conselleira Ánxela Bugallo nunhaentrevista con este medio, “unha parte indisocia-ble do seu xeito de comunicarse e de establecerrelación directa coa cidadanía”. A web apóiase enboa medida nas pontes tendidas cara a espazosmáis específicos como os devanditos, pero taménno que poderíamos chamar “a súa columna verte-bral”: o espazo Actualidade, dedicado a dar contadas novidades, iniciativas, axudas, proxectos epropostas en materia de cultura. Estes días, unhaboa parte daquelas está de xeito inevitable ligadaá celebración das Letras, ficando latentes (pero

ficando, a fin de contas, coma o papel fica porembaixo do que escribimos) as outras efeméridesdo 17 de maio: o Día de Internet e o Día Mundialdas Telecomunicacións.

A información de calquera tipo, sexa institu-cional ou de índole privada, semella ter certa tenden-cia a agruparse. Polo menos, isto sería o desexable, cofin de aforrármonos tempo, esforzo e crebadeiros decabeza: nunha Sociedade do Coñecemento ideal, osdatos que procuramos deberían estar ó outro lado dunnúmero mínimo de portas. Isto é aplicable a calqueraámbito, pero se cadra é o cultural un dos eidos ondemáis se está a reclamar a feitura da xanela única. Ou,mellor dito: a feitura de axenda única. Algo disto (e deachegar unha imaxe de marca que unifique o que se fainos escenarios galegos) hai nun proxecto web daConsellería de Cultura xa operativo, aínda que suxeitoa labores de construción e desenvolvemento. Falamosde Cultura Vai, que xorde co obxectivo “non oficial”de poñer máis orde na Internet e co “oficial” de ache-gar cumprida información sobre a oferta de activida-des e espectáculos de todos os circuítos habilitados. A iniciativa, que se estreou co ciclo Titirimaxia, inclúea información da Rede Galega de Teatros e Auditorios,Circuíto 4x4, Espazos Sonoros, Cinemas Dixitais,Rede Galega de Música ao Vivo, Titirimaxia e asdemais actividades neste senso da Consellería, poloque se constitúe como o máis semellante que hai hoxeen día na Rede a unha axenda referencial galega deeventos culturais de índole pública.Máis polo miúdo, subliñar que deste proxecto está o

Instituto Galego de Artes Escénicas e Musicais(IGAEM), organismo autónomo adscrito á Conselleríade Cultura. Polo que respecta á feitura da plataformaCultura Vai, cómpre dicir que o que se pretendía aca-dar era ante todo un espazo funcional, segundo sinalao IGAEM, que puxese ó internauta o máis preto posi-ble da información procurada e sen interpoñerlle atran-co algún. É dicir: entre o usuario e o calendario de fun-cións programadas onde está a actividade procuradanon hai máis que un paso. A idea dos responsables da

plataforma é a de incorporar en breve a meirande can-tidade de áreas artísticas, amais de ampliar no posibleos datos que se ofrecen de cada actividade en concre-to, mesmo con información audiovisual (algo así comoachegarnos unha xanela ó evento que nos interesa).Neste intre, os datos que se subministran sobre cadaactividade inclúen xa o seguinte: ligazóns, historia erecursos da compañía, valoración dos internautas,documentación gráfica, programación e datos sobre aobra en si mesma (sinopse, duración, público ó que sedirixe, clasificación, ficha artística, ficha técnica, etc).Sinalar que esta listaxe de recursos sobre cada concer-to ou obra de teatro vai ser ampliada en breve convídeos ou mesmo coa posibilidade de mercar en liña asentradas para o espectáculo en cuestión. Por certo que Cultura Vai permite acceder á informa-ción a través de filtros xeográficos, temáticos, porespectáculos e por datas. Asemade, os usuarios podensubscribirse para recibir a axenda de espectáculos noseu correo electrónico, así como votar as montaxespara orientar os futuros espectadores.Neste intre, estando xa á vista a celebración das nosasLetras, a plataforma Cultura Vai está especialmenteactiva, ofrecendo todo tipo de recursos sobre os moi-tos espectáculos que, de xeito directo ou non, conme-moran a nosa cultura dende os escenarios e, por supos-to, tamén dende a Rede.

UUUUnnnnhhhhaaaa vvvvoooozzzz ppppaaaarrrraaaa ooooffffrrrreeeecccceeeerrrr áááá cccc iiiiddddaaaaddddaaaannnnííííaaaaccccuuuullll ttttuuuurrrraaaaeeeeddddeeeeppppoooorrrrtttteeee .... xxxxuuuunnnnttttaaaa .... eeeessss

A Axencia Audiovisual Galega é unha unidadeadministrativa da Consellaría de Cultura eDeporte para apoiar a creación en Galiza. O seugran obxectivo departamento é consolidar un

audiovisual con identidade de seu e fortalezaabonda para situarse nun mundo globalizado. Asúa web, que é a xanela principal dende a que seabre ao mundo, constitúe unha das súas principaisferramentas. Non en van, xa non hai quen desli-gue o proceso fílmico en si mesmo das platafor-mas dixitais, sexan para recadar apoios, para arodaxe mesma da obra ou mesmo para a súa pre-sentación e distribución perante os espectadores. A Axencia Audiovisual Galega, en boa medidaapoiándose na súa páxina, é segundo sinala aConsellería de Cultura o foro común para todosaqueles que traballan a prol da creación audiovi-sual no noso país. O seu xeito de actuar é este:mantendo aberto e vivo un diálogo con todos osaxentes do sector: produtoras, asociacións,medios, creadores, distribuidores, exhibidores,especialistas e público.

A xuízo do departamento da Xunta que dirixeÁnxela Bugallo, a Axencia aposta por incorporará industria consolidada novos creadores, novoscontidos e novas tecnoloxías. Así, apoia (finan-ciando, informando, achegando canles) proxectoscon innovación e talento e a progresiva incorpo-ración dos formatos dixitaisA través dunha Oficina de Produción Virtual, aAxencia ofrece asesoramento para proxectos entodas as súas fases de realización. Este servizoinclúe titorías, formación, consultas on line,manuais, bases de datos, informes, estatísticas edocumentos visuais e sonoros. Asemade, pretendeser un lugar de encontro entre os creadores, asempresas e a Administración, amais dunha ponteentre público en xeral e o sector audiovisual gale-go. Neste sentido, ofrece a posibilidade de descar-gas de producións audiovisuais galegas na rede.

AAAA pppprrrroooollll ddddoooo aaaauuuuddddiiiioooovvvviiii ssssuuuuaaaallll ccccoooonnnn iiiiddddeeeennnntttt iiiiddddaaaaddddeeeewwwwwwwwwwww.... aaaaxxxxeeeennnncccc iiiiaaaaaaaauuuuddddiiiioooovvvv iiii ssssuuuuaaaallllggggaaaa llll eeeeggggaaaa .... oooorrrrgggg

PPPPoooorrrrttttaaaa úúúúnnnniiii ccccaaaa nnnnaaaa qqqquuuueeee pppprrrrooooccccuuuurrrraaaarrrr iiiinnnnffffoooorrrrmmmmaaaacccc iiiióóóónnnnwwwwwwwwwwww.... ccccuuuullll ttttuuuurrrraaaavvvvaaaa iiii .... iiiinnnnffffoooo

A conselleira Ánxela Bugallo, seguindo de preto osespazos virtuais e tecnolóxicos

Para o resto do mundo (enténdase: aquilo quenon é Galiza), o 17 de maio é un día ligado dexeito irremediable ás novas tecnoloxías da infor-mación. Ou sexa: a aquilo que nos permite comu-nicarnos e falar con unha persoa ou co mundoenteiro e sen necesidade de mover as pernas.Falamos do Día da Internet e o Día Mundial dasTelecomunicacións, dúas xornadas nunha soapara reflexionar no que representa o feito comu-nicativo (ou incomunicativo: todo depende douso que lle deamos ó móbil ou á Rede). O caso éque esta festividade dupla e xenérica (que, comotal, pode festexarse como a cada quen se lle oco-rra) gaña na nosa terra en contundencia e signifi-cado. Ou sexa: ao coincidir coas Letras Galegas,a conmemoración da Internet céntrase e mesmosemella facerse maior. Asemade, sírvenos ósgalegos e galegas para lembrarnos a necesidadede non desvincular xa unha cousa (o fenómenoRede) da outra (a nosa cultura), en boa medidareciprocamente positivas. Resumindo: temos enGaliza unha festividade tripla e cun aquel deespecial carga simbólica, coma se alguén, sexaquen sexa e proveña de onde proveña, estivese adicirnos algo de importancia. Se cadra algo comaisto: a Rede enriquécese co galego e este, incre-menta as súas posiblidades de futuro coa Internet.Unha das institucións públicas da nosa terra quemáis está a facer fincapé estes días no que acaba-mos de dicir é a Consellería de Innovación, que(por certo) vén de presentar un programa de acti-vidades para conmemorar o 17 de maio nos queé, en maior ou menor medida, parte activa.

Serán en total 100 accións concretas a incluíren cinco grandes eventos. Asemade, haberá 8 ini-ciativas específicas para a Rede, máis concreta-

mente no espazo webmaisinternetmaisgalego.org. De todo isto falouhai uns días en Santiago a directora xeral dePromoción Industrial e da Sociedade daInformación, Helena Veiguela, quen concorreuperante os medios acompañada do subdirectorxeral do mesmo departamento, Rafael Juanatey.

Unha vez máis, a idea é a de afondar nas moi-tas vantaxes da Internet para darlle máis vida ógalego e para contribuír, en definitiva, á súa nor-malización (pártese da base de que é positivo quese identifique a lingua con conceptos innovadorese de uso común, poñendo de relevo que é perfec-tamente válida como fala moderna). Disto (deunir pasado e futuro) trata precisamente o lemaelixido para resumir as actividades deste ano:“Galiza, Terra de Navegantes”. Máis polo miúdoe segundo indicou Helena Veiguela, a frase faireferencia ao “obxectivo de sumar á tradiciónmarítima a navegación na Rede de xeito partici-pativo de todo o tecido asociativo e empresarialgalego”. Dito doutro xeito: non se trata só de queo pasado inflúa no devir dos acontecementos,

senón que se dea tamén a vía de influenza contra-ria, e de que a vida imite á Rede.

AAAAssss aaaacccc tttt iiii vvvv iiiiddddaaaaddddeeeessss ,,,, ppppoooo llll oooo mmmmiiiiúúúúddddoooo

As iniciativas presentadas inclúen un orzamen-to de 300.000 euros e desenvolveranse ao longodo mes de maio, contando coa cooperación deempresas, asociacións e universidades. HelenaVeiguela destacou que as iniciativas presenciaisconstitúen este ano unha das bazas da campaña erealizaranse en estreita colaboración con diferen-tes institucións e asociacións. Deste xeito, salien-tou a posta en marcha entre os meses de maio exuño de 86 proxectos dinamizadores nos diferen-tes centros da Rede de Dinamización daSociedade da Información impulsada polaConsellaría e engadiu que 7 premios recoñeceráno interese, creatividade e uso de novas tecnoloxí-as dos proxectos realizados.

En colaboración co Centro de Referencia deServizos e Software Libre Mancomun, celebrara-se os días 10 e 11 de maio un encontro sobre a tra-dución de software libre ao galego, no que habe-rá un relatorio aberto ao público e unha segundaparte orientada ao intercambio entre os axentesda comunidade galega de tradución de softwarelibre. A xuntanza aberta terá lugar no Hotel ACPalacio do Carme en Santiago, a partir das 9.30horas do sábado. Levará o seguinte título: Gn11:Eu traduzo o teu software. A idea, amais de iden-tificar os principais problemas que se teñen hoxeen día para a translación á nosa lingua de progra-mas abertos, é a de conmemorar o segundo ani-versario da plataforma mancomun.org.

18 especial letras galegas_rreeddaacccciióónn

p

p

100 accións a prolda Rede e o galego

Letr

as g

aleg

as e

Inte

rnet

_08

A Consellería de Innovacióninformou das actividades

(presenciais e en liña) do 17 demaio nas que tomará parte activa

“A Rede enriquécese cogalego e este, incrementaas súas posibilidades defuturo coa Internet. O día17 de maio mestúranse ascelebracións dos dousfenémenos na nosa terra”.

Mapa da nosa presenza no mundo achegado polo proxecto Galicia Global

Logo da xornada G11N de tradución de software libre.

a

aan

a

19especial letras galegas_rreeddaacccciióónn

Da man de TADEGA, asociación centrada nastecnoloxías educativas para atender á diversida-de, celebrarase os días 23 e 24 de maio o ICongreso TADEGA sobre accesibilidade dasTIC e o seu emprego para superar a fenda dixitalde certos grupos sociais.

O programa Galicia, Terra de Navegantesalbergará a presentación do proxecto deDicionario Enciclopédico das TIC, en colabora-ción coa Real Academia Galega e o Colexio deEnxeñeiros de Telecomunicacións. O proxectodesenvolverase ao longo dos vindeiros 2 anoscun orzamento de 167.000 euros e vai supoñer,segundo a Consellería de Innovación, “un claroavance para o uso do galego no eido dasTecnoloxías da Información e a Comunicación”.

Dentro das iniciativas presenciais, aConsellería salientou tamén a Xornada 2.0, Anova ágora galega, que se celebrará o 14 de maioen colaboración coas tres universidades galegase na que se abordará a aplicación das tecnoloxí-as web participativas en diferentes ámbitos. Asdiferentes mesas desta xornada falarán sobre oestado actual desta web social e das posibilida-des que estas tecnoloxías están a abrir en ámbi-tos tan diversos como o desenvolvemento deaplicacións de software libre, a educación, osnegocios ou a literatura. Entre as 9.45 e as 19:30desenvolverase esta xornada incluíndo cincoáreas de discusión. Contarase coa participaciónde responsábeis universitarios, da DirecciónXeral da Sociedade da Información, escritores,empresas e bloggers.

AAAAcccctttt iiii vvvv iiiiddddaaaaddddeeeessss nnnnaaaa RRRReeeeddddeeee

Como dixemos, a web Máis Internet MáisGalego servirá de soporte para as 8 iniciativasque se van desenvolver na Rede. A páxina ofre-ce un apartado específico para o escritor recoñe-cido este ano co Día das Letras Galegas, XoséMaría Álvarez Blázquez, no que poderemosobter información sobre a súa persoa e a súaobra.

A través da sección A rede é nosa preténdesecomunicar a importante presenza galega noámbito internacional das TIC “mediante entre-vistas multimedia cunha quincena de persoasque salientan polo seu labor neste ámbito”, sina-la a Consellería.

O concurso Ti+D quere implicar ao maiornúmero de internautas posible para que faganpropostas de creación de produtos e ideas tecno-lóxicas e ao remate do mesmo premiaranse aque-les proxectos máis orixinais, creativos e útiles.

Segundo informa a Consellería, grazas á sec-ción Accións na Rede poñeranse en marcha “dis-tintas iniciativas realizadas en colaboración convarias asociacións culturais e de Internet e quepermiten a participación do conxunto da cidada-nía a través da Internet”. Deste xeito, desenvol-verase o proxecto da Asociación Fillos de Galiza

consistente na creación do wiki Nomes-galegos.info sobre antroponimia galega e que tenintención de permanencia unha vez rematada acampaña da Consellaría.

Outra das iniciativas é a da web que amosa uncatálogo de materiais e experiencias TIC de usona atención á diversidade realizado en galego. Aasociación TADEGA colaborará tamén nesta ini-ciativa.

Pola súa banda, a Asociación Cultural Verearealizará a noite do 17 de maio un programa detelevisión retransmitido a través da Rede queincluirá entrevistas, actuacións, debates, reporta-xes e conexións en directo. A proposta servirá, axuízo da Consellería, para achegar novos espa-zos á lingua galega no uso cotiá das novas tecno-loxías e de Internet. O formato do programa quedesenvolve Verea será de late night, en clave dehumor e cun lugar predominante para a críticasocial e política. A súa duración será duns 30minutos e dividirase nos seguintes bloques:entrevista, debate, reportaxe, conexións en direc-to, novas de última hora, publicidade e actua-cións musicais. As emisións comezan a primei-ros de maio, pero a transmisión completa do pro-grama non terá lugar até o día 17, a partires das00:00 horas.

A web Máis Internet Máis Galego recolletamén unha iniciativa para a xeoreferenciacióndos galegos e galegas do mundo chamada GalizaGlobal 2, un proxecto que naceu hai un ano e queconta con máis de 1.000 usuarios. A intención da

Consellería é incrementar a cifra de usuariosrecollendo melloras no seu funcionamento parapoder xestionar fórmulas que permita a comuni-cación entre aqueles.

Tamén se inclúe na devandita páxina un Cursovirtual sobre Curros Enríquez, que é unha activi-dade formativa a distancia baseado en softwarelibre, con relatorios por Internet e participaciónmediante chat. Con esta actuación, os participan-tes poderán recibir os relatorios entre outros deNeira Vilas, Anxo Angueira, FranciscoRodríguez ou Rosa Aneiros. Na organizaciónestá a Asociación de Escritores en LinguaGalega. Celebrarase os días 6, 8, 13 e 15 demaio, na Facultade de Filoloxía da Universidadeda Coruña, en horario de 17 a 20.00 horas. Asxornadas sobre Manuel Curros Enríquez, do quese cumpren 100 anos do falecemento, deseñáron-se en forma de curso dirixido especificamente aopersoal docente de Lingua e Literatura galegasdo terceiro ciclo EPO, dos dous ciclos da ESO edo Bacharelato.

As actividades deseñadas oriéntanse a conse-guir acadar unha competencia importante na xes-tión de recursos en liña e información dispoñíbelen internet, fornecer o contorno educativo demateriais susceptíbeis de seren utilizadospolos/as usuarios/as nas aulas, de xeito que asactividades poden ser personalizadas.

Durante as xornadas trataranse aspectos litera-rios, contextuais e de relación con outras artesdesde a obra de Curros.

Letras galegas e Internet_08

Banner da campaña do departamento da Xunta

Elena Veiguela e Rafael Juanatey durante a presentación das actividades do 17 de maio.

20 especial letras galegas_rreeddaacccciióónn

A Galiza, polaSociedade daInformación

Letr

as g

aleg

as e

Inte

rnet

_08

Facemos unha escolma deiniciativas recentes de

normalización das letras e dacultura galega en xeral facendo

uso das novas tecnoloxías

UUUU rrrrccccoooo EEEEddddiiii ttttoooorrrraaaa ppppoooonnnn oooo llll iiiibbbbrrrroooo SSSSllll eeeeeeeeppppyyyy HHHHoooo llll llll oooowwww eeeennnn ddddeeeessssccccaaaarrrrggggaaaa llll iiiibbbbrrrreeee

Urco, a editorial galega especializada en xéneros até o de agora pouco cubertos en

Galiza (fantasía, terror, ciencia ficción) vén de cumprir co anunciado o día da súa pre-

sentación oficial en Compostela: a posta a disposición dos internautas de libros en

aberto, traducidos ao galego e liberados, coma versións editoriais de software libre.

A primeira achega neste senso é Sleepy Hollow e outros relatos, de Washington

Irving, un volume mítico para os seareiros do terror e que inclúe, entre cousas, o

conto do malvado xinete sen cabeza no que está baseado o filme de Tim Burton do

mesmo nome.

O libro, que xa está pendurado no blog de Urco (urcoeditoria.blogaliza.org), habili-

tarase en breve na sección de descargas da web (www.urcoeditora.com) do selo. A

idea de Urco e ir incluíndo a curto e medio prazo máis libros coa mesma feitura.

EEEE rrrroooosssskkkkiiii eeee VVVVeeeeggggaaaa llll ssssaaaa iiiinnnncccc lllluuuuiiii rrrráááánnnn aaaa nnnnoooossssaaaa llll iiiinnnngggguuuuaaaa nnnnoooossss sssseeeeuuuusssspppp rrrroooodddduuuuttttoooossss ddddeeee tttt eeee llll eeee ffffoooonnnníííí aaaa mmmmóóóóbbbbiiii llll

Eroski, que xa está concorrendo no mercado das operadoras de telefonía móbil (e a

prezos competitivos), vén de dar un novo paso na súa liña de respecto polas linguas

oficiais do Estado. E faino asinando un acordo con Vegalsa (do Grupo Eroski) e a

Consellería de Innovación para promover o emprego do galego na telefonía móbil.

No acto de sinatura do acordo especificouse a natureza do compromiso da empresa

vasca pola nosa lingua, compromiso que irá collendo corpo de xeito progresivo ó

longo do período de vixencia do convenio, até o 31 de decembro de 2008.

Máis polo miúdo, a iniciativa achega a inclusión do galego como opción idiomática

nos menús e aplicacións dos terminais que comercialicen as devanditas marcas

(punto que se fará efectivo nos pedidos do vindeiro verán e de Nadal e Reis deste

ano). Asemade, Eroski e Vegalsa comprométense a levar a cabo campañas cos seus

clientes sobre a posibilidade de dispoñer do galego.

eeeeLLLLaaaabbbboooorrrroooo eeeessss ttttaaaabbbbllll eeeecccceeee aaaa llll iiii aaaannnnzzzzaaaassss ppppaaaarrrraaaa aaaa ccccrrrreeeeaaaacccc iiii óóóónnnn dddduuuunnnnaaaassss iiii ssss tttt eeeennnntttt eeee vvvv iiii rrrrttttuuuuaaaa llll nnnnaaaa nnnnoooossssaaaa ffffaaaa llll aaaa

A empresa galega de enxeñería informática eLaboro vén de pechar un acordo coa

compañía sueca Artificial Solutions para crear o primeiro asistente virtual en lingua

galega.. Trátase dunha ferramenta que lles permite ós internautas que accedan a un

sitio web institucional ou empresarial dispoñer dun robot-guía especial de axuda que

é quen de recoñecer a linguaxe humana e de expresarse no idioma do usuario, neste

caso en galego.

Esta tecnoloxía, que xa se implementou con éxito noutras 22 linguas, preséntase na

actualidade en castelán en catro únicos sitios web de importantes entidades entre as

que cómpre salientar á ONCE.

Esta ferramenta pioneira na nosa terra pode deseñarse de xeito personalizado e adap-

tado ás necesidades da entidade que a promove e, grazas a ela, os usuarios obteñen

apoio para navegar pola Web, procurar información ou até encher un formulario elec-

trónico. Asemade, debido a que o robot ten voz, este pode -entre outras cousas- con-

testar ós correos electrónicos ou manter unha conversa vía SMS con outros internau-

tas.

As principais vantaxes deste asistente virtual céntranse no seu funcionamento as 24

horas do día e na posibilidade de fornecer de servizo a milleiros de consultas de xeito

simultáneo; por este motivo, os seus creadores aseguran que “resulta de especial inte-

rese para as administracións públicas e grandes empresas que dispoñan de sistemas

de atención ó cidadán e ó cliente respectivamente”. Neste senso, eLaboro xa estable-

ceu contactos con entidades que apostan pola máxima interacción dos seus sitios

web.

IIII rrrr IIIInnnnddddoooo eeeessss tttt rrrreeeeaaaa uuuunnnnhhhhaaaa vvvveeeerrrrssss iiii óóóónnnn wwwweeeebbbbddddoooo sssseeeeuuuu ddddiiii cccc iiii oooonnnnaaaarrrr iiii oooo

Co gallo do Día do Libro, a editorial galega Ir Indo pendu-

rou na web digalego.com unha edición electrónica do seu

novo dicionario de galego, con máis de 65.000 entradas e

recollendo todas as modificacións das Normas

Ortográficas e Morfolóxicas do idioma galego aprobadas

pola Real Academia Galega o 12 de xullo de 2003.

Cada unha das entradas no dicionario incorpora as etimo-

loxías e as equivalencias en portugués, español e inglés, e

en breve contará tamén con sinónimos, antónimos e frases

feitas.

Para mellorar a dispoñibilidade do texto, tamén conta

cunha versión WAP (wap.digalego.com) para facer doada

a súa consulta dende case calquera móbil do mercado, e

tamén se pode mercar a súa edición impresa.

A publicación desta ferramenta en liña corrixe a ausencia

das modificación da RAG aprobadas en 2003 no diciona-

rio de galego que actualmente está dispoñible na web da

Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

FFFFiiii llll llll oooossss ddddeeee GGGGaaaa llll iiii zzzzaaaa llll aaaannnnzzzzaaaa uuuunnnn wwwwiiiikkkkiiii ccccoooonnnnnnnnoooommmmeeeessss ddddeeee ggggaaaa llll eeeeggggaaaassss eeee ggggaaaa llll eeeeggggoooossss

ppppaaaarrrraaaa cccceeee llll eeeebbbbrrrraaaarrrr oooo 11117777

Unha boa parte das actividades deste ano encamiñadas a

conmemorar as Letras Galegas veñen desenvolvidas dende

a actividade conxunta do asociativo e do institucional co

fin de afianzar o noso no mundo. É o caso do wiki nomes-

galegos.info, un proxecto en liña do colectivo Fillos de

Galiza que está a contar coa axuda da Consellería de

Innovación en labores divulgativos. O obxectivo, como o

seu propio nome indica, é constituír unha fonte de recursos

aberta as 24 horas e accesible dende calquera recanto do

planeta sobre os nosos nomes. Algo así como unha

Wikipedia da antroponimia galega dispoñible para lem-

brarlles ós demais (e a nós mesmos) como nos chamamos.

A posta en marcha da iniciativa, que como todo wiki que

se prece vai ficar en constante actualización e desenvolve-

mento, coincide de maneira significativa coa celebración

das Letras, de Internet e das Telecomunicacións, o 17 de

maio.

Neste intre xa podemos ver no espazo en liña arredor dun

milleiro de nomes galegos de muller e home, incluíndose

datos como as orixes, as equivalencias e demais. Asemade,

Fillos de Galiza concorre na dita celebración con outro

proxecto en liña: debulla.info, un xestor colectivo e de tipo

folksonómico de favoritos (bookmarks) que a xuízo dos

seus responsables ben podería ser definido como unha

sorte de Del.Icio.Us en galego. Neste intre xa podemos

acceder a través deste servizo a todo tipo de recursos e

informacións de índole social, cultural ou ecolóxica.

21especial letras galegas_rreeddaacccciióónn

Letras galegas e Internet_08

LLLLiiiinnnngggguuuuaaaa ddddeeee AAAAmmmmoooorrrrcccceeee llll eeeebbbbrrrraaaa aaaa ssssúúúúaaaa sssseeeegggguuuunnnnddddaaaa eeeeddddiiii cccc iiii óóóónnnn

No marco da celebración do Día das Letras Galegas e do Día Internacional

de Internet, o Consello da Xuventude de Galicia (CXG), a través do seu

Servizo de Normalización Lingüística, vén de presentar en Compostela a

segunda edición de Lingua de Amor, un concurso de declaracións a través da

Rede que ten como obxectivo principal dinamizar o uso da nosa fala por

parte dos mozos e mozas nos novos espazos de comunicación.

Para participar neste concurso só hai que rexistrarse na páxina web do even-

to (que é www.linguadeamor.eu) e enviar unha declaración en galego (máxi-

mo 350 caracteres). A data límite para o envío das declaracións é o 14 de

maio de 2008.

Nesta edición establécense, como novidade, dúas categorías de idade (de 14

a 19 anos e de 20 a 30). En canto aos premios, haberá tres por cada unha das

categorías:

Categoría A:

1º Consola Nintendo wii + un lote de libros en galego

2º DVD portátil + un lote de libros en galego

3º MP3 + un lote de libros en galego

Categoría B:

1º Viaxe a París para dúas persoas + un lote de libros en galego

2º Ordenador portátil + un lote de libros en galego

3º TV LCD 19” + un lote de libros en galego

Ademais, os 200 primeiros/as participantes recibirán un agasallo por corte-

sía da Secretaría Xeral de Política Lingüística.

OOOO ppppoooorrrrttttuuuugggguuuuééééssss ,,,, oooo sssseeeegggguuuunnnnddddoooo iiiiddddiiii oooommmmaaaa qqqquuuueeee mmmmáááá iiii ssssmmmmeeeeddddrrrraaaa nnnnaaaa RRRReeeeddddeeee ,,,, llll ooooggggoooo ddddoooo áááárrrraaaabbbbeeee

Nisto da tecnoloxía e das redes da información, non todo son malas

novas. Hai algunhas que aínda despois dun exame polo miúdo, seguen

a parecer boas. Segundo sinalou hai unhas semanas Internet World

Stats, o portugués (lingua irmá, para moitos galegos, de feito, a mesma

lingua) é neste intre o segundo idioma que máis medra na Internet.

Isto, que como dato en bruto non semella constituír gran cousa para o

futuro do mundo, ten importancia cando lembramos un dos grandes

perigos da globalización: a posta a punto dunha sociedade onde unica-

mente impere a lingua daqueles que teñen o poder económico e, en

consecuencia, os fíos que rexen o planeta. O portugués vai cara a

adiante, sobre todo grazas á consolidación de Brasil como potencia en

liña, e se cadra a costa do sobre-cargante inglés. Ou sexa: do dólar.

Segundo salientou Vieiros facéndose eco do estudo, o uso do portugués

multiplicouse por cinco nos últimos anos, mentres que o do castelán

fíxoo por tres, chegando a rentes do 9% do total dos internautas. Amais

do portugués (que medrou un 524% dende 2000), na marea de linguas

que semellan estar comendo terra firma do dominio anglofalante ato-

pamos tamén ó árabe, que subiu un 940%, afianzándose no primeiro

posto de falas que se abren camiño na Rede. No que respecta a linguas

máis empregadas, a dominante segue a ser o inglés, seguida do chinés

(14%), o español (8,8%), o xaponés (7,7%), o alemán (5%) e o francés

(tamén 5%). No sétimo posto está a lingua lusa, cunha taxa do 4%. E

subindo.

EEEEnnnn mmmmaaaarrrrcccchhhhaaaa uuuunnnn pppprrrrooooxxxxeeeecccc ttttoooo ddddeeee bbbbaaaasssseeee ddddeeee ddddaaaattttoooossssddddeeee aaaappppeeee llll iiiiddddoooossss ggggaaaa llll eeeeggggoooossss ccccooooaaaa ssssúúúúaaaa nnnnoooorrrrmmmmaaaatttt iiii vvvvaaaa ooooffff iiii cccc iiii aaaa llll

A Consellaría de Innovación e maila Mesa pola Normalización

Lingüística veñen de asinar un acordo de colaboración mediante o

que sentan os alicerces para desenvolver varias aplicacións e contidos

en Internet, de especial interese para a normalización do idioma e para

a promoción da lingua e cultura galegas.

O convenio asinado inclúe un investimento de 56.050 euros que a

Xunta achega para o desenvolvemento de diversas accións de norma-

lización do idioma na Rede, así como para levar a cabo a dinamiza-

ción da Sociedade da Información na nosa terra.

O acordo vai encamiñado tamén a “dispoñer a través de Internetunha listaxe de 1.900 nomes propios de persoa en galego, de acordocoa normativa oficial, explicando a súa orixe e significado”. Deste

xeito, a Mesa elaborará unha aplicación web para a consulta de ape-

lidos galegos, ofrecendo información da súa historia e, no caso de

seren apelidos deturpados, a súa feitura correcta actual na nosa fala,

así como o procedemento para efectuar a restauración do mesmo.

Os representantes das dúas institucións aseguraron que antes de fina-

lizar o presente ano 2007, “introduciranse nesta aplicación un míni-mo de 200 apelidos”, cantidade que se irá incrementando progresiva-

mente.

O convenio asinado inclúe outras actuacións como son a creación

dunha base de datos en liña sobre lexislación lingüística, principal-

mente galega, estatal e europea; e a dixitalización e envorcado na

Web dun importante caudal de vídeos, audios e textos sobre sociolin-

güística, historia da lingua galega e dinamización lingüística.

Pola súa banda, a colaboración de Innovación e Industria permitirá

tamén localizar e dixitalizar 2.000 documentos de diversa natureza do

arquivo da Mesa pola Normalización Lingüística, procedentes dos 21

anos de ininterrompida actividade desta organización cidadá; e desen-

volver unha campaña divulgativa das novas ferramentas, que chegará

a tódolos concellos galegos, centros de ensino medio e facultades.

PPPP rrrreeeemmmmiiii oooossss AAAAnnnntttt iiii llll iiiinnnngggguuuuaaaa GGGGaaaa llll eeeeggggaaaa:::: eeeessssccccoooo llllmmmmaaaannnnddddoooo nnnnaaaa RRRReeeeddddeeee aaaassss aaaaxxxxuuuuddddaaaassss qqqquuuueeee nnnnuuuunnnnccccaaaa rrrreeeecccc iiiibbbbiiiiuuuu oooo iiiiddddiiii oooommmmaaaa

TTodos nos temos preguntando algunha vez para que serven os premios e, en xeral, os recoñecementos. Xeralmente a persoa que o recibe non vai facer mellor o seu tra-

ballo polo feito de ter unha medalla no pescozo. En tal caso, cabe a posibilidade de que o faga peor. Pero que pasa cando unha persoa, empresa ou institución que está a

facer algo mal recibe un anti-recoñecemento? Debemos ter en conta a opción de que o seu labor varíe ou se corrixa. Case con toda probabilidade non mudará, pero en

calquera caso será un punto a favor do espírito crítico, propio e alleo.

Disto e de moitas cousas máis é do que tratan os Premios Antilingua Galega (vémolo en www.galiciaprofunda.com), o reverso dos premios oficiais arredor da fala e que,

de xeito paradoxal, comparten en boa medida alicerce: defender e preservar a nosa cultura. A fin de contas, até os razzies (os antiOscar) buscaban que se fixeran mello-

res filmes.

Os Premios Antilingua Galega están convocados por Galicia Profunda, achegando os internautas os seus votos pola Rede. Todo é susceptible de sere nomeado neste cer-

tame: persoas, institucións e administracións, enleadas en maior ou menor medida en seguir identificando a nosa fala con conceptos como pobreza, ruralidade ou analfa-

betismo.

Estes foron os premiados nesta edición:

• Franco: galardoado coa Boina de Ouro ao personaxe histórico que máis perseguiu o galego. As razóns achegadas polos internautas son varias, pero a organización salien-

ta por riba de todo que Franco era un galego que perseguiu durante décadas unha lingua que falaban moitos dos seus paisanos, unha "mazá podre, podre" para o idioma.

• Francisco Vázquez: gañador do Sacho de Ouro ao que máis dano lle fixo ao galego nos últimos anos. “O seu rexeitamento frontal a que ‘A Coruña’ quedase sen o ‘L’ficará marcado para sempre na memoria dos galegofalantes”, indica Galicia Profunda.

• Galicia Bilingüe: “Esta asociación”, sinalan os organizadores, “pretende botar abaixo o decreto de galeguización do ensino, no que se establece que, cando menos, o50% das materias estarán impartidas en galego, un dos poucos grandes logros que conseguiu o galego nos últimos anos”.

Á Sociedade daInformación,

por Galiza

RReeccuurrssooss ppaarraa pprroommoovveerr aa RReeddee eennttrreeaass ppeerrssooaass xxoorrddaass

O Dicionario E-SignoVisual(esignovisual.eu), espazo web desenvolvidopola Consellaría de Innovación para dar conta,na lingua de signos, dos vocablos tecnolóxicosmáis empregados no día a día dos internautas,vén de recibir o premio da Asociación deRedes de Telecentros. E-SignoVisual é, enresumidas contas, un dicionario virtual de ter-mos tecnolóxicos que lles fai máis accesible alinguaxe tecnolóxica ás persoas xordas, paraque poidan achegarse ás novas tecnoloxías,que, a miúdo, supoñen para elas unha fonte denovas oportunidades de integración.

Asemade, esta web conxuga a linguaxe designos coa lingua galega e o software libre,algo que resulta de especial relevancia poisabre a linguaxe de signos ó noso idioma a tra-vés dun programa que está a disposición decalquera interesado (e calquera peto).

FFaaiissee ppúúbblliiccoo oo pprrooxxeeccttoo ddoo DDiicciioonnaarriiooEEnncciiccllooppééddiiccoo ddaass TTIICC

Un dos puntos máis álxidos do programaGaliza, Terra de Navegantes foi o da presenta-ción do proxecto do Dicionario Enciclopédicodas TIC, impulsado polo Colexio Oficial deEnxeñeiros de Telecomunicacións de Galicia.Trátase dunha obra de envergadura que apostapola latinidade e que, a xuízo do COETG, sig-nificará non só un paso na normalización tec-nolóxica en Galiza (e máis na normalizacióndo galego no tecnolóxico), senón tamén unhaaxuda para a mellora da comunicación técnicadunha boa parte do mundo. Ou sexa, que conesta obra os países de linguas romances comoa galega terán unha oportunidade de desvincu-larse no posible da sobreinfluenza do inglés.

A presentación desenvolveuse o pasado mar-tes 13 no Hotel Porta do Camiño de Santiago enela fixeron acto de presenza, entre outrosrepresentantes das TIC e da cultura, Helena

Veiguela (directora xeral da Sociedade daInformación), Ramón María Lois (secretarioxeral do COETG), Pilar García Negro (profe-sora de Filoloxía Galego-Portuguesa na UDC)e Xavier Alcalá (director do proxecto para acreación do dicionario).

A posta en longo, que veu acompañadadunha mesa redonda sobre o futuro do galegona era dixital, tivo outra finalidade alén deafondar nos obxectivos do dicionario: festexaro Día Mundial das Telecomunicacións o Díadas Letras Galegas, ambas festividades o 17 demaio. De feito, o dicionario é en si mesmo unxeito de situar á cultura galega no eido daSociedade da Información. Neste senso, cóm-pre salientar que este labor de procurar acorrección lingüística nas TIC e a concorrencianelas da nosa lingua non vén da man de xentede letras, como sería de agardar, senón por ini-ciativa de enxeñeiros.

No traballo, que se desenvolverá ó longo detres anos e que poderemos ver finalmente enwebs como a da AETG, están a participar moi-tas mans: concretamente as de máis de 30expertos. Cóntase coa concorrencia doCOETG, da dita AETG e da Xunta a través daConsellería de Innovación. Amais, están a tra-ballar arreo na iniciativa investigadores daEscola Técnica Superior de Enxeñería deTelecomunicacións de Vigo, que contan coaachega da Real Academia Galega en tarefas desupervisión lingüística. A idea é ter ao diciona-rio en proceso de constante actualización,canto máis precisa por que se apoia nun eidoespecialmente cambiante, o das novas tecnolo-xías.

AAffiiáánnzzaassee ee mmeeddrraa eenn uussuuaarriioossGGaalliicciiaa GGlloobbaall

Dicía un galego viaxeiro que nunca escribiuun libro nin apareceu nas escolmas dos 100galegos máis ilustres do ano que el, andara poronde andara e se movera por onde se movera,sempre tivo o tino de tratar a todas as persoaspor igual. A todas as chamaba “visiño” ou“visiña”. Isto que non é máis ca unha pequenaanécdota sérvenos para falar dun proxecto enliña que, entre outras cousas, serve para xeolo-calizar galegos e galegas no mundo. Ou sexaque nolos sitúa no mapa e, amais, estableceentre eles e nós unha porta de acceso para acomunicación (Blogalicia,galiciaglobal.com/blogalicia).

A iniciativa Galicia Global 2(galiciaglobal.com) incluída nas accións paraconmemorar o 17 de maio, vai encamiñada amellorar a nosa compresión do mundo e o nosopapel nel. Un papel que, coma o do personaxeco que abrimos, foi moitas veces de facer fami-liar o que semellaba non ter límites.

Disto tamén trata Galicia Global: de tirarpartido do tecnolóxico para ver que o mundo éaínda máis galego do que pensabamos. E vice-versa.

O proxecto non é novo e xa foi posto en mar-cha hai un ano, contando na actualidade conmáis de 1.000 usuarios. A idea é relanzalo conmotivo da festividade dupla do 17 de maio (enrealidade é tripla: Día das Letras Galegas, Díade Internet e Día Mundial dasTelecomunicacións), achegando melloras noseu funcionamento a sacando proveito das van-taxes que ofrece: normaliza o uso da Internetporque achega unha función práctica e especí-fica para os non iniciados. Ten ademais feiturade foro público, aberto a todos os que queiranparticipar dende calquera recanto do planetadeixando constancia da súa presenza e da súapertenza á nosa terra. A columna vertebral doservizo é o mapa, que é onde se indica a situa-ción exacta do usuario. Este pode deixar unhadescrición persoal, unha imaxe ou unha listaxede ligazóns ós seus espazos propios en liña. Apáxina é un servizo de Internet Society-Galicia(ISOC-GAL) e conta –entre outros- co apoioda Consellería de Innovación, que está a divul-gala estes días con motivo da festa do 17.

AA MMeessaa rreeffoorrzzaa nnaa RReeddee aa ssúúaa ccaammppaa-ññaa PPoolloo DDeerreeiittoo aa vviivviirrmmooss eenn ggaalleeggoo

A Mesa pola Normalización Lingüística estáa facer estes días un esforzo especial por vin-cular ao galego con todos os niveis do nosotecido social, económico e informativo. A ideaé non deixar nada por cubrir, relembrando quea nosa lingua é cen por cen válida para serempregada até en aquilo que aínda está porinventar. E xa que falamos de cousas por des-envolver ou en fase constante de desenvolve-mento, cómpre sinalar que un dos eidos ondemáis fincapé fai a Mesa é o da Rede. En certamaneira, non é casual que así sexa: estamos apiques xa de celebrar as nosas Letras e, tamén,de celebrar a Internet (o mesmo día).

Para esta data, a Mesa ten proxectado refor-zar aínda máis a campaña Polo Dereito a vivir-mos en galego, que podemos ver reflectida apartir de agora e polo miúdo no fotolog daMesa (posto en marcha estes días enwww.fotolog.com/amesanl) e tamén na webmesma (www.amesanl.org) da organizacióngalega.

A devandita campaña, que xunto co certamede vídeo Mobilízate pola túa lingua! centraunha boa parte do espazo virtual do fotolog,está a ser obxecto dun importante número demostras de apoio, non só de Concellos senónde todo tipo de colectivos (máis de 70), tal ecomo se reflicte no espazo web da mesa, ondetamén se anima a participar.

Por certo que o día despois da celebracióndas Letras e da Internet, o 18, está previstaunha manifestación en Santiago para defendero lema mesmo da iniciativa, a fin de contasunha declaración de intencións en si mesmo:Polo dereito a vivirmos en galego.

22 especial letras galegas_rreeddaacccciióónn

Letr

as g

aleg

as e

Inte

rnet

_08

Facemos unha escolma deiniciativas recentes de

normalización das letras e dacultura galega en xeral

facendo uso dasnovas tecnoloxías

24 portátiles ergonómicos_rreeddaacccciióónn

Doenzastecnolóxicasdo século XXI

Se xa de por si o emprego cotián do ordenador de sobremesanos viña causando unha serie de doenzas tales como doresde costas, vista cansa, dores de pescozo, falta de circulacióne incluso o coñecido como síndrome do túnel metacarpiano(un mal na man provocado por repetidas tensións que infla-man os tecidos de arredor do nervio… falando en prata: porexceso de emprego do rato), o uso constante do portátil aíndaagrava máis estes síntomas ó permitir manexalo en posturaspouco axeitadas como ó carón do chan, sentados nun sofá oudeitados na cama coas pernas recollidas.

Segundo vén de anunciar aempresa fabricante de solucións detransporte, protección e ergonomíapara ordenadores portátiles e outrosdispositivos electrónicos, PortDesigns, adoptar unha posturapouco ergonómica ó traballar coportátil pode causar “dores óseosou musculares, perda de visión eincluso esterilidade”.

Ademais das anteriores, as enfer-midades laborais modernas queestán causando o maior número debaixas polo uso pouco axeitado dasnovas tecnoloxías son estres, irrita-bilidade, insomnio e incluso depre-sión.

A este tipo de doenzas, aínda queson consideradas polos profesio-nais sanitarios como “enfermida-des pasaxeiras”, o certo é que haique terlles certo respecto e tratar decontrolalas, pois o número de afec-tados vai a máis e os síntomas agrá-vanse co paso do tempo.

Unha persoa que emprega o com-putador como ferramenta de traba-llo executa entre 12.000 e 33.000movementos de cabeza e ollos eexecuta de media unhas 30.000 pul-sacións do teclado. Por iso, aíndaque o computador non causa estasenfermidades, si que contribúe,polo que hai que aprender a usarestas ferramentas de traballo doxeito menos pernicioso posiblepara a nosa saúde física e mental.

Precisamente por este motivonaceu a ergonomía no tecnolóxico,unha disciplina que se deriva daspalabras gregas ergos, que significatraballo, e nomos, que quere dicirleis; polo que literalmente significaleis do traballo e que podemos dicirque é (segundo información recolli-da na web do Laboratorio deErgonomía da Universidade deCornell) a actividade de caráctermultidisciplinar que se encarga doestudo da conduta e as actividadesdas persoas, coa finalidade de axei-

tar os produtos, sistemas, postos detraballo e contornos ás característi-cas, limitación e necesidades dosseus usuarios, buscando optimizara súa eficacia, seguridade e confort.

En resumidas contas, afacéndoaó eido dos internautas e dos usua-rios das TIC, é a adaptación óptimado computador ás capacidades econdicións do usuario.

Sabemos traballarSabemos traballarergonomicamente coergonomicamente co

noso portátil?noso portátil?

Ao longo do pasado ano, enEspaña mercáronse case tantosordenadores portátiles como desobremesa. O descenso dos prezose a mellora da calidade destes equi-pos “transportables” (comparable áde calquera ordenador de sobreme-sa) fixeron que se venderan pretode 2 millóns de laptops ao longo de2007 e que ao longo deste ano secomercialicen incluso máis portáti-les que ordenadores tradicionais(aínda que pensemos empregalossó nos nosos fogares).

Os motivos non son difíciles deadiviñar: son prácticos, fáciles degardar, pódense transportar a ondevaiamos, ocupan pouco espazo e,aínda por enriba, saen de fábricacuns deseños atractivos e ben adap-tados a calquera usuario ao mesmoprezo cós de sobremesa e inclusomoi inferior (pensemos nos ordena-dores de baixo custo que estáncomezando a saír ó mercado).

Porén, coma todo nesta vida, algomalo debe haber. O certo é que oproblema do ordenador portátil,malia ás súas vantaxes, é o equipoque máis doenzas pode causarnos áhora de traballar, e non precisamen-te de cabeza.

Segundo apunta o suplementodixital de El Mundo, Ariadna, “oordenador portátil foi deseñado

para traballadores que precisabanteclear lonxe do escritorio, peronon para soportar xornadas de tra-ballo de oito horas sobre unhamesa”. Para períodos prolongadosde traballo, os portátiles son peor caunha tortura chinesa. A pantalla,por motivos obvios, está apegadaao teclado e obriga aos usuarios ainclinar o pescozo para ler ou visio-nar imaxes. A longo prazo, estapostura provoca cansazo musculare, o peor de todo, problemas decostas e cervicais.

A isto temos que sumarlle unteclado de tamaño moito máis redu-cido có convencional no que asteclas teñen un menor percorrido eun tipo de sistema de control dopunteiro do rato que pode acabarprovocando lesións nos pulsos. Poralgo será que, dun tempo para aquí,xunto coa bolsa de transporte, osdistribuidores nos ofrezan de balde(xa o pagamos por outro lado) orato externo, máis cómodo e conmenos risco para a saúde que otouchpad táctil e o track point quetraen incorporados os equiposcorrentes.

Estes “defectos” nos ordenadoresportátiles favoreceron a apariciónde (como elas se fan chamar)empresas fabricantes de soluciónsde transporte, protección e ergono-mía para ordenadores portátiles quedeseñan verdadeiros trebellos quefacilitan gratamente a relación dousuario co seu laptop.

Un exemplo destes dispositivos éunha base de descanso para o portá-til que eleva a altura da pantalla eque pon un teclado completo nasmans do usuario. Ten limitaciónsen canto ó peso das máquinas pero,en xeral, funciona coa maioría dosmodelos que hai no mercado emellora a experiencia de uso destesordenadores. Tamén ofrece vanta-xes engadidas como un concentra-dor de portos USB, teclas de tama-

Na esquerda: ordenadorportátil Toshiba 700 coa

pantalla xiratoria que per-mite voltear a mesma ata

360 graos.

Na imaxe da dereita,soporte para portátil con

teclado adicional que per-mite manter a pantalla á

altura dos ollos sen forzara posición das costas nin

dos pulsos.

Alfombrilla ergonómica para rato

Os ordenadoresportátiles creanmales físicos nosusuarios nunca

antes imaxinados.Damos conta dalgún

dos máissalientables

25portátiles ergonómicos_rreeddaacccciióónn

ño e percorrido normais e botóns deacceso directo a aplicacións.

Asemade, no mercado hai xa unscoxíns que elevan o portátil nas pernasdo usuario para que traballe así concomodidade na cama o no sofá e que,ademais, evitan que este último se quei-me coa calor que desprende o laptop.

Derivado directamente deste trebello,existe unha variante moito máis sofisti-cada que incorpora catro patíns anti-esvarantes que permiten estabilizar oportátil enriba das pernas ou dos xeon-llos e que integra un tapete para o ratoque fai moito máis cómodo o seu empre-go.

Ó igual có anterior, este dispositivoevita que o equipo se queza de máis efavorece unha postura ergonómica enatural das mans e dos pulsos.

Algúns complementos permiten arotación do portátil ata 360 graos e

outros sitúan a pantalla a distintas altu-ras axustables para non ter que forzar avista á hora de traballar con estes orde-nadores que foron pensados para viaxarpero que cada vez son máis manexadoscoma os tradicionais.

Pero para curarnos completamente ensaúde, vía Xataca.com podemos ver oúltimo do último en materia de ordena-dores portátiles ergonómicos que valentanto para empregar de sobremesa comopara levar de viaxe. Os DreamCom 10(podemos ver o modelo na foto queacompaña a reportaxe) incorporan asfuncionalidades descritas antes no pro-pio ordenador, sen necesidade de merca-las aparte, permitindo subir a pantalla através dun mecanismo extensible ouincluso erguelo moito mais coa axudado teclado. Iso si, non son moi lixeirospara carretar, xa que pesan sobre 3 qui-los e medio, pero son un excelente alia-

do para ter un ordenador cómodo en cal-quera lugar da casa.

Como vemos, a pesares do poucorecomendables que resultan para traba-llar, xa ninguén dubida que os portátilesviñeron para quedarse e, dun ou doutroxeito, aparecerán cada vez máis perfec-cionados e ergonomicamente deseña-dos, mais, aínda así, será unha materiapendente aprender a levarse ben coneles.

Recomendacións paraRecomendacións paralevarnos ben cos portátileslevarnos ben cos portátiles

As recomendacións de posturas e xei-tos de manexar este tipo de máquinasson semellantes ás de un equipo desobremesa. As costas deben estar apoia-das contra o respaldo da cadeira oudunha parede en ángulo recto ou lixeira-mente obtuso e, de cando en vez, hai queparar para descansar e relaxar os múscu-los.

Sempre que sexa posible é importanteempregar un rato convencional (iso si,moito ollo cos de viaxe, de tamaño ínfi-mo, porque son moito máis incómodos eprexudiciais) e se imos teclear durantecerto tempo, cómpre recorrer a un tecla-do externo.

Os ratos son mellores canto máis afei-tos estean á curvatura da man e cantomellor se poidan desprazar sen esforzopola mesa ou pola superficie na que seusen.

Os repousa-pulsos son uns trebellosfabricados nunha gran variedade demateriais que evitan que os pulsos seinclinen de máis ó teclear ou ó manexaro rato. Algúns están integrados naalfombriña ou no propio teclado aíndaque os mellores son os que se vendenceibos e están feitos con xel.

Os teclados que teñen certa curvaturanas teclas son os que menos dano fan

nos pulsos aínda que os distintos tama-ños de tecla poden amolar aos queaprenderon a teclear con teclados con-vencionais.

O mellor, segundo os expertos é traba-llar con teclados con inclinación negati-va, pois minimiza tanto as cargas mus-culares dinámicas coma as estáticas.

Esta postura acádase cando se dispóno teclado a unha altura menor cá “alturado cóbado sentado” e se mantén o tecla-do cunha lixeira inclinación que o “afas-ta” do usuario, de xeito que se alcanzanas teclas máis afastadas (os números e asteclas de función: F1, F2...) mantendo asmans nunha posición neutra ou natural(tal e como mostra a imaxe).

Con esta posición lógrase unha boarelaxación de brazos, ombreiros, cóba-dos, pescozo e costas, especialmente ófacer pequenas pausas.

Ademais de seguir estas indicacións, amellor maneira de evitar doenzas produ-cidas polo exceso de uso do noso portá-til, o mellor e máis doado de levar acabo é desconectar de cando en vez.

No portal tecnolóxico ITMangement (http://itmanage-ment.earthweb.com) puidemos ver, non hai moito tempo,unha interesante reportaxe elaborada polo xornalistaMike Elgan que recollía as máis curiosas enfermidadestecnolóxicas do século XXI. Segundo o autor, o síndromedo túnel carpiano xa é unha doenza que para nos quedounos noventa e hoxe en día hai males relacionados coasnovas tecnoloxías moito máis sofisticados que se derivando uso excesivo de novos dispositivos aparecidos máisrecentemente, tales como a Blackberry ou o iPod.Algunhas destas doenzas son do máis curioso e segura-mente ningún de nos imaxinou que poderían chegar a exis-tir. 1. O síndrome da vibración pantasma dáse cando levamoso teléfono móbil en ton vibración e aínda que non vibresentimos no peto a sensación como se o fixera. Os espe-cialistas compárano ó “membro pantasma” que senten osamputados.2. O esqueleto de portátil é unha doenza típica dos usua-rios que pasan moitas horas diante deste tipo de ordena-dores, que pasan a ser vítimas “dun andazo de problemasmusculares e óseos” e que amais de sufrir de dores nasarticulacións, poden chegar a sufrir de doenzas nos ner-vios.3. Adición á BlackBerry. Aínda que os peculiares buscastiveron o seu intre de auxe durante os 90 (lembro queincluso viñan de agasallo coa Coca Cola e varios dos meuscompañeiros de colexio xogaban a ser médicos deUrxencias nos recreos), o seu chute de gran adición che-gou cando comezaron a incluír mellores pantallas, tecla-dos máis sofisticados e funcionalidades de e-mail e voz.Os adictos á BlackBerry senten decote a ansiedade deque alguén, en algún lugar, lles enviou un correo e teñenque lelo inmediatamente. 4. Insomnio adolescente. Un descoñecido aínda que (segu-ramente) enorme porcentaxe dos adolescentes de agoradormen co teléfono preto da súa cabeza e incluso con elesna man (teño visto casos de xente que se quedou durmidafalando co móbil conectado e que espertou pola mañá coachamada aínda activa). Estes individuos poden responderá chamada ou mensaxe de calquera amigo que os reclamaa calquera hora da madrugada aínda que seguramente

non esperten nin co ruído do espertador máis escandalo-so do mercado.Ó problema do insomnio e do sono interrompido hai queengadirlle a exposición perpetua á radiación do teléfono,que aínda que está por amosar que sexa perniciosa, tam-pouco se pode afirmar que sexa totalmente inocua.

5. Vista cansa. O ollo humano está optimizado para cam-biar decote o foco entre obxectos próximos e afastados,pero cando ollamos en fite a pantalla do noso ordenadorou do teléfono móbil (sobre todo cando xogamos a inter-minables partidas do que sexa que descargamos), a dis-tancia tende a ser fixa. Isto provoca unha serie de tras-tornos oculares que acaban desembocando en dor decabeza, de ollos, visión borrosa, sensibilidade á luz e inca-pacidade temporal para enfocar.6. Oído de iPod. “Canto me gusta escoitar o último deEstopa no meu iPod!, voulle subir o volume!”. As persoasque escoitan música nos seus iPods adoitan a facelodurante horas e cada vez co volume máis alto. Isto achegaproblemas de oído e a longo prazo pode producir xordeira.7. Polgar de Blackberry. Unha grande parte dos adictos áBlackberry navegan entre as súas mensaxes co polgar, ásveces a un ritmo do diaño. O autor da reportaxe aseguraque o polgar foi deseñado para moverse e rotar en distin-tas direccións, pero escribir mensaxes nun aparello deman repite o movemento miles de veces en rápida suce-sión. Esta acción antinatural pode provocar artrite e en

casos moi extremos parálise do dedo.8. Wiitis. O equivalente ó cóbado do tenista na peculiarconsola de Nintendo, Wii, é o que xa se coñece como wiitis,unha doenza provocada polo movemento continuo e repe-titivo dos brazos ao practicar xogos de tenis, baloncesto,bolos, golf e boxeo. Atrás quedan as sollas nos dedos depremer os botóns das consolas tradicionais, agora o quese leva son as dores de articulacións nos cóbados.9. Queimadura de batería. Até un total de 24 baterías damarca Sony que equipaban os portátiles de Dell, Apple,Lenovo ou Fujitsu (do que demos conta amplamente nonoso portal web), tiveron a fea costume de cortocircuitare prenderse lume. Agora está a acontecer algo semellan-te coas baterías baratas dos teléfonos móbiles en todo omundo: quécense tanto que chegan a queimar ós usuarioscando tentan collelas para extraelas dos dispositivos.10. Por último, o xornalista de ITMangement, fai referenciaa outro fenómeno que se deu nunha ocasión e que, aíndaque nós non consideramos doenza ou mal en si mesmo, ocerto é que tamén se produciu por mor do emprego dosnovos dispositivos. Trátase de Jason Bunch, un mozo deColorado, que foi alcanzado por un raio o pasado veránmentres escoitaba música no seu iPod. A corrente atrave-sou os fíos do aparello, abrasoulle a faciana e mailas ore-llas e prendeu na súa camiseta. Aínda que non morreu, osseus oídos resultaron danados e as cicatrices das quei-maduras fican aínda no seu rostro. Sen dúbida, unha“experiencia tecnolóxica” que non esquecerá mentres viva.

Os andazos tecnolóxicos do século XXI

Rapaz durmindo cun mobil visto en pro.corbis.com

Rapaz que quedou ferido ó ser alcanzado por un raiomentres escoitaba o seu iPod

26 publirreportaxe_eedduuccaacciióónn

Vintecolexios

galegos, xana Rede deCentros TIC

A Consellería deEducación está a

contribuír conaxudas e recursos

técnicos ódesenvolvemento

de proxectosdirixidos a renovar

o procesoeducativo

Podemos ver os proxectos vincu-lados ós seus centros educativosnun mapa en liña(www.edu.xunta.es/contidos/mapas_interactivos/mapa_tics.html)habilitado no sitio web deEducación.

O caso é que a participaciónneste programa de axudas (mate-riais e de asesoramento) posibili-toulles ós 20 colexios con cadan-seu proxecto configurar a Rede deCentros TIC(http://www.edu.xunta.es/conti-dos/rede_tic/index.php). Estetecido, que medra cada ano, xiraarredor da innovación no eido for-mativo e serve como referente naWeb para profesores, investigado-res e alumnos que estean á procurade novas feituras para o proceso de

aprendizaxe.As axudas a estas 20 experien-

cias consistiron no fornecementodun paquete multimedia integradopor un encerado dixital interactivo,un proxector e seis ordenadoresportátiles, amais dun importe de2.000 euros e asesoramento conti-nuo para mellorar e potenciar oaproveitamento dos recursos infor-máticos e facilitar a súa incorpora-ción á docencia.

Todos estes centros teñenacceso ao devandito espazo webpropio de seu, o que lles permitefacilitar a creación e organizaciónde materiais e recursos educativospor medio das novas tecnoloxías.Ademais de todo isto, aAdministración educativa está adivulgar as experiencias dos cole-xios seleccionados a través daRede, publicando logo os materiaisproducidos vía o portal galego decontidos educativos:www.edu.xunta.es/contidos/.

A Rede de Centros TIC estáneste intre integrada polos seguin-tes membros cos seus respectivosproxectos:

CCCCuuuurrrrssssoooo 2222000000007777--2222000000008888

EEdduuccaacc ii óónn PPrr iimmaarr ii aa

• CEIP de Palmeira (Ribeira).• CEIP de Coirón-Dena

(Meaño).• CEIP de San Roque de Darbo

(Cangas).

EEdduuccaacc ii óónn SSeeccuunnddaarr ii aa

• IES María Casares (Oleiros).• IES Xulián Magariños

(Negreira).• IES Pino Manso (O Porriño).• IES Portovello (Ourense).• IES A Pinguela (Monforte).• IES de Becerreá (Becerreá).• IES Concepción Arenal

(Ferrol).

CCCCuuuurrrrssssoooo 2222000000006666--2222000000007777

EEdduuccaacc ii óónn PPrr iimmaarr ii aa

• CEIP de Arzúa.• CEIP de Redondela.

EEdduuccaacc ii óónn SSeeccuunnddaarr ii aa

• CPI de San Sadurniño.• IES Ricardo Carballo Calero

(Ferrol).• IES Agra de Orzán (A Coruña).• IES Lamas de Castelo

(Carnota).• IES Aquis Celenis (Caldas de

Reis).• IES de Celanova.• IES Nosa Señora dos Ollos

Grandes (Lugo).• IES Pazo da Mercé (As

Neves).

A Consellería de Educación está a apoiar cunha serie deaxudas a iniciativas encamiñadas a renovar o panoramaformativo galego, en boa medida sustentadas no empre-go útil e razoable das novas tecnoloxías da información.Para este curso en activo (o curso 2007-22008), o depar-tamento que dirixe Laura Sánchez Piñón achegou equi-pamento e apoio a 10 proxectos innovadores, cifra á quecómpre engadir os outros 10 beneficiarios da convocato-ria anterior.

As solicitudes para recibir as axudas da Consellería de Educación e pasar a formarparte da Rede de Centros TIC valóranse atendendo a criterios coma o carácter innova-dor e pedagóxico do proxecto e a súa integración no proxecto curricular do centro; acoherencia do proxecto coa proposta de organización e dotación de espazos e de aulasno proxecto educativo do centro; e o acceso en igualdade de condicións e o fomento devalores democráticos. Outro dos aspectos avaliados é a viabilidade do proxecto, tendoen conta o compromiso do profesorado coa formación no uso das TIC; a garantía de con-tinuidade do proxecto; ou a experiencia previa na participación e desenvolvemento deproxectos de innovación ou formación e a experiencia en TICs do centro e os participan-tes. Estas convocatorias recollen a política da Consellería de Educación e OrdenaciónUniversitaria na promoción do acceso ás novas tecnoloxías e no apoio ao desenvolve-mento docente, segundo sinala o propio departamento da Xunta. E todo iso, engade,“tendo en conta que a competencia dixital é clave para a aprendizaxe ao longo da vida, eque o uso das TICs con fins educativos abre novas dimensións e posibilidades nos pro-cesos de ensino e aprendizaxe”.

MMMMééééttttooooddddoooossss ddddeeee ppppaaaarrrr tttt iiii cccc iiii ppppaaaacccc iiii óóóónnnn

Na imaxe, o museo virtual proposto polo CEIP de Palmeira

“A participaciónneste programa deaxudas posibilitou-lles a 20 colexiosconfigurar a Redede Centros TIC”.

27

Porén, pódense facer distinciónse escolmar aqueles proxectos queúnica e exclusivamente están feitospara dar conta dela. Algunhas pro-postas son notoria e especialmenteculturais, tanto polo doado que érecoñecelas (sobre todo se levan otermo “cultura” no dominio web)como polo que máis importa: a súaactividade no día a día. Nestesenso, un dos espazos máis salien-tables da Rede actual é o sitio dapromotora de eventos ÁmbitoCultural de El Corte Inglés, iniciati-va da que imos falar a continuacióne que foi posta en marcha pola ditaempresa de grandes espazos comer-ciais para manter sempre abertaunha xanela a todo o mundo cultu-ral en español.

A web, que foi obxecto recente-mente dunha intensa renovación(en fondo e feitura), ten outra granfinalidade, amais da devandita:“Tirar partido da Rede para levar acultura alén dos seus circuítos habi-tuais, de xeito que se poida acadarun público máis amplo”, segundomanifestou nunha entrevista en liñaJosé Antonio Redondo, responsabledos contidos do novo sitio. Contodo, tamén é certo que se apercibe

nesta proposta unha vontade de nonrenderse unicamente a toda aquelainformación xurdida ó abeiro dosque poderiamos chamar artistas oufocos de cultura consagrados. Non,a idea é respectar o que xa acadourecoñecemento pero facendo sem-pre o posible por equilibralo todocos que veñen de chegar ou estántentando chegar. Asemade, déixasemarxe para dar conta das “tenden-cias máis minoritarias”, informanos responsables do sitio.

A web, que comezou a súa novaandaina pisando firme (incluíndounha entrevista en exclusiva conKen Follet, autor de Os piares daTerra), ten tamén un espazo reser-vado para a opinión. Ou sexa: parao persoal e non necesariamenteobxectivo. Neste senso, conta coaachega de articulistas como RafaelReig, David Torres, CristinaCerrada ou Marta Rivera de laCruz.

Meténdonos máis no miolo dapáxina, dicir que se apoia en boamedida sobre o eido da actualidade.De aí que ese sexa a columna verte-bral da porta de acceso á web, oInicio (mentres se redactaba estetexto ficaban salientados en portadatemas de certo espírito independen-te como o documental sobre a vidado músico Joe Strummer, líder deThe Clash, ou sobre o PrimaveraSound, o prestixioso festival indiede Barcelona que este ano foi quende traer a Portishead, banda feliz-mente recuperada co seu traballoThird e logo de anos de silenciomusical). Tamén é interesante o queachega Críticas, a sección que,como o seu propio nome indica,subministra valoracións sobre todoo valorable: música, cinema, teatro,espectáculos, literatura, arte, per-formances, etc. Asemade, e paratodos os seareiros das letras, dicirque teñen á súa disposición paradescarga en formato pdf as primei-ras páxinas dun bo número de novi-dades editoriais. A idea de ÁmbitoCultural é ofrecer en liña aquilo queos lectores levan ano facendo naslibrarías: xulgar se un libro convénnon pola súa portada, senón polo

seu comezo. A maiores, a páxinainclúe unha sección de naturezapráctica e que, nestes tempos dedispersión dos datos e de sobrecar-ga de coñecemento disgregado,sempre é de agradecer: unha axen-da de actos culturais para o ámbitoespañol.

QQuuee eessttáá ddeett rráássddeessttaa pprrooppoossttaa??

Ámbito Cultural de El CorteInglés é unha promotora do grupode distribución que se encarga derealizar toda sorte de eventos cultu-rais e centra as súas actividades napresentación de libros, a promociónde autores españois, debates litera-rios, encontros con representantesda actualidade cultural, certames decanto, audicións musicais, exposi-cións de pintura, apoio á difusiónde textos nas catro linguas oficiaisdo Estado, á vez que participa endiferentes premios de ficción e pen-samento e colabora con distintasinstitucións e universidades. Assúas accións desenvólvense nassalas do propio Ámbito Culturalque están situadas nos centroscomerciais de El Corte Inglés.Neste intre, hai espazos deste tipoen cidades galegas como Santiagode Compostela e Vigo. En todo oEstado español, organizáronse ólongo de todo o ano pasado até untotal de 3.000 actos.

Dentro das actividades con mei-rande repercusión atópase o PremioPrimavera de Novela, convocadode xeito conxunto con EspasaCalpe e que vén dotado cunha sumade 200.000 euros para a obra gaña-dora e de 30.000 para a finalista.

Ámbito Cultural patrocina outrospremios literarios como o CaballeroBonald, o Ateneo de Poesía, oAnaya de narrativa para a mocida-de, o Villa de Llanes para libros deviaxe, o Novelia, o Booket, oAlgaba ou o galego portugués depoesía Espiral Maior. Amais, con-voca dende hai máis de unha déca-da o certame Voces Líricas ManuelAusensi.

En liñadirecta

coasartes

Queirámolo ou non, unha boa parte da nosa vida xiraarredor da cultura, tratándose como se trata das feitu-ras e expresións dunha sociedade concreta. Tendo enconta isto, ben pouco do que hai actualmente na Rede caefóra da saca da cultura.

ppuubblliirrrreeppoorrttaaxxee_

Ámbito Cultural deEl Corte Inglés tirapartido do dixital

para sacar ácultura dos canles

tradicionais eachegala a un

público máis amplo

A sala de exposicións de AC en El Corte Inglés de Málaga

28 Animación galega_rreeddaacccciióónn

O cinema xanunca será omesmo... nin

tampouco osespectadores O catálogo de modalidades dos premios, ós que optaron 121 traballos de 86 produtoras, incluíu apartados

directamente relacionados co dixital, como o de Mellor Longametraxe de Animación, onde se impuxo finalmen-te Gritos en el pasillo (de Perro Verde, filmada ó cen por cen con cacahuetes) e foron nomeadas Donkey Xote(da firma compostelá Bren, ligada a Filmax) e Nocturna (de Filmax Animación).

Polo que respecta á categoría Mellor Obra Experimental ou Interactiva, o galardón foi dar a mans de SusanaRey polo seu filme Cousas do Kulechov. Amais, houbo outros tres finalistas: Ecos, de Rubén Coca; El Humanoide,de Hipotálamo; e SQR, de Pixel Grafics (do que xa falamos nesta mesma revista).

Na modalidade de Mellor Curtametraxe de Animación, gañou o Premio Mestre Mateo a peza A flor máis gran-de do mundo, de Continental. Asemade, concorreron as seguintes obras: O bufón e a infanta (Dygra), Don Señore o home do soño (Matriuska) e Man (de Audiovisual de Servizos Kairós). Para máis información sobre o restodos premios e das modalidades, cómpre visitar a páxina web da Academia.

Podémola ver aquí: www.academiagalegadoaudiovisual.com. Con todo, e xa que nos consta que o animado é hoxe un vehículo idóneo para tomarlle o pulso ó seu concep-

to irmán, a innovación, falamos agora e polo miúdo dos proxectos nomeados e recoñecidos, balizas na nosaterra da vangarda no creativo.

Finalmente a Academia Galega de Audiovisual deu a coñecerno Teatro Jofre de Ferrol os recoñecidos nos PremiosMestre Mateo 2007 (con El niño de barro como gran triunfa-dora da noite) e, como sempre, temos que falar dunha boapresenza de produtos e artistas directa ou indirectamentevinculados ás novas canles da información e da creación.

Nos pasados MestreMateo recoñeceuse

o valor de até 11producións galegas

vinculadas demaneira estreita ó

eido das novastecnoloxías

CCaatteeggoorr íí aa MMee ll ll oorr LLoonnggaammeettrraaxxee ddee AAnn iimmaacc iióónn

Podemos ver moita información sobre este filmeen www.gritosenlpasillo.es. Trátase dunha pro-posta innovadora se mire por onde se mire. Enprimeiro lugar polo emprego de cacahuetes comoactores e, en segundo lugar, polo uso acertadodas novas tecnoloxías para darlle vida á historia.A película está dirixida por Juanjo Ramírez (juanjo-peanuts.blogspot.com), afincado na Coruña. NaInternet, a comunidade de redeiros é practica-mente unánime: o único defecto grande destefilme é que dura pouco. Polo demais, en espazosde participación como Filmaffinity.com os inter-nautas cualífican de exemplo idóneo de talento ehumildade. A película, que segue o ronsel esceno-gráfico de Tim Burton pero collendo influenzasdun abano amplísimo de propostas, narra o arre-piante experiencia dun ilustrador de contos paranenos cando é contrato polo director dun manico-mio para decorar as paredes do recinto. Tal ecomo indica o título do filme, as cousas complícan-se cos sons que se escoitan nun dos corredoresdo edificio ó que vai dar o ilustrador.

Nocturna, película de Filmax con participacióngalega a través da compañía Bren (con base enSantiago) é probablemente un dos mellores fil-mes de animación do ano 2007, e non só a nivelgalego ou español, senón tamén a nivel europeo,tal e como se puído comprobar na pasada edi-ción do festival Cartoon Movie celebrada enPostdam (Alemaña), onde competía na secciónoficial como mellor película e onde unicamentefoi obxecto de louvos. Nocturna, en www.filmaf-finity.com foi votada cunha cualificación de 6,7puntos sobre 10 por 186 internautas, fíxose naúltima convocatoria dos Premios Goya co reco-ñecemento ó mellor filme de animación.Nocturna, dirixida por Adriá García e VíctorMaldonado, é unha sentida homenaxe ó poder deevocación da noite e toda a longa listaxe deacontecementos que propicia, ás máis das vecessen que nós, os durmintes e os soñantes, teña-mos exacta conciencia deles.

Chegou ás grandes pantallas de toda España o pasado Nadal este filme de animación(www.donkeyxote.com), producido por Filmax Animation, e que xa se puido ver días antes na prees-trea organizada polo Grupo Correo Gallego nos composteláns cines de Área Central. Donkey Xote

precisou un investimento de 15 millóns de euros e máis de 4 anos de traballo, e resultou un intere-sante aínda que fallido (sobre todo por cuestións de guión, pobre entre os pobres) achegamento

libre á figura do Quixote. O filme contou coa dirección de José Pozo cun guión de Ángel E. Pariente,pero a elección das voces dos personaxes aínda resulta máis destacable, coa presenza de Andreu

Buenafuente (Sancho), José Luis Gil (Quixote), Sancho Gracia (Sansón Carrasco), Sonia Ferrer(Dulcinea), David Fernández (Rocinante), Luis Posada (Rucio) e Jordi González (narrador). Malia o entu-siasmo amosado na presentación do filme polo presidente de Filmax, o galego Julio Fernández (quencualificou á película coma “o proxecto máis grande de animación que xamais se fixo na historia fórados estudos de Hollywood”), a verdade é que o proxecto resultou satisfactorio a medias. O acerto dapelícula está nos aspectos máis visuais, para os que se contou unha vez máis coa ampla participa-ción do equipo de deseñadores da empresa compostelá Bren, filial de Filmax, sobre todo no eido da

creación de espazos en 3D.

GGrriittooss eenn eell ppaassiilllloo:: ccaaccaahhuueetteess ppoorr ppeerrssooaass

DDoonnkkeeyy XXoottee:: uunn pprrooxxeeccttoo qquuee ppuuííddooddaarr mmááiiss ddee ssii

NNooccttuurrnnaa,, hhoommeennaaxxee óó ssooññoo

29animación galega_rreeddaacccciióónn

MMeell ll oorr OObbrraa EExxppeerr iimmeennttaa ll oouu II nn tteerraacctt ii vvaa

Cousas do Kulechov é unha curta de 21 minutosrealizada por Susana Rei Crespo (Pontevedra1966) e que nalgúns aspectos lembra ás ficciónsaparentemente reais (ou falsas realidades, ourealidades alternativas) propostas polo mestreOrson Welles ó longo da súa carreira, e que cul-minarían coa súa derradeira, a fascinante Fake.Pois ben, Cousas do Kulechov en común co Wellesun emprego prestidixitador da montaxe, tirándo-lle partido e poñéndoa a proba para –en últimainstancia- inducir ó espectador a preguntarsesobre que significa a realidade e até onde chega.Asemade, a directora déixase levar un pouco daman de Kulechov (unha das grandes influenciasdo cinema soviético clásico e defensor acérrimodo poder da orde das imaxes: a orde que lles dea-mos éo todo) para narrar un suposto conflitobélico en Galiza.

El Humanoide é unha desas obras que semellanon contar historia algunha e contalas todas ómesmo tempo. A microcurta de Fran Estévez(Vilagarcía de Arousa, 1980) xa está a disposicióndos internautas no YouTube abrindo novos cami-ños sobre xeitos de infrinxir a narrativa audiovi-sual convencional. Para comezar, non hai actores.Ou, polo menos, non como os adoitamos a ver napantalla. As faces, os ollos, as bocas, os corpos emesmo os sons están recreados coma un des-afío: ofrécese unha parte do todo íntegro e con-vídase ó espectador a que reconstrúa o resto.Imposible ficar indiferente con esta peza que, detan innovadora, mesmo renuncia ás canles deexhibición que non sexan as da Rede. No recantomáis kafkiano do YouTube a obra foi vista por2.500 persoas.

Ecos, do realizador e guionista ferrolán RubénCoca (rubencoca.blogia.com), competiu na secciónde Mellor Obra Experimental ou Internactiva dosMestre Mateo. Podemos ver información abondae mesmo un anacos de guión e do filme mesmo nocaderno persoal do director,rubencoca.blogia.com. Coca, quen xa está atarefa-do co seu seguinte proxecto cinematográfico,Mínimo Común Múltiplo, definía Ecos recentemen-te en A Voz coma unha obra que conta unhamesma historia de catro xeitos diferentes. A peza,que se cadra ten aspectos en común co filme Flirt,de Hart Hartley (que recreaba un mesmo aconte-cemento de infidelidade en tres escenarios distin-tos do mundo, reflexionando en como nos faiiguais un suceso así), aínda non está dispoñible,nin na Rede nin nas salas. Ecos estrutúrase sobrecatro xeitos de expresar un sentimento ou viven-cia común a todos os seres humanos: a soidade. Aachega de Coca céntrase en dous deses catropuntos de vista e que aparecen con feitura decurta e videoclip. Álex García, cunha peza de vide-ocreación, e Álvaro León, cunha de animación,pechan o círculo.

CCoouussaass ddoo KKuulleecchhoovv,,GGaalliizzaa eenn ppéé ddee gguueerrrraa

EEll HHuummaannooiiddee,, nnoovvooss tteemmaass ee vviissiióónnssppaarraa nnoovvaass ccaannlleess

EEccooss,, ccaattrroo hhiissttoorriiaass ddee ssooiiddaaddee

De SQR xa temos falado nestas páxinas, sobretodo con motivo da súa presentación na Coruña,no pasado verán e no marco do Foro Internacionaldo Videoxogo que organiza o Clúster AudiovisualGalego. SQR, produto desenvolvido pola compañíaUber Cool Games (www.ucgames.net), pertencenteá empresa galega Pixel Graphics, constitúe unxogo por quendas que semella ter xurdido logodun exhaustivo proceso de estudo das actuaistendencias tecnolóxicas. É dicir: a pouco que nosintroduzamos nel poderemos ver unha mancheade detalles vinculados á Rede 2.0, sobre todo nasúa arela de facer comunidade.Segundo apuntou na Coruña o equipo de UCG conmotivo da súa presentación, “trátase dun xogo deestratexia, a medio camiño entre o xadrez e oPokemon, multixogador, no que podemos atoparcinco clases de personaxes, que terán que desci-frar diversas claves para ir adquirindo habilida-des de xeito que os personaxes acaden fortale-cemento, e coa posibilidade de intercambialasentre os xogadores”. O produto foi presentado na Coruña por BeatrizLegerén, xerente de Pixel Graphics, que acudiuacompañada do resto do equipo desenvolvedor doxogo: Javier Martín, director de desenvolvemento;José Luis González Castro, responsable de produ-ción do proxecto e José Carlos Bellido, responsa-ble de programación.

SSQQRR,, iinnnnoovvaaddoorr vviiddeeooxxooggoo ddee eessttrraatteexxiiaa ggaalleeggoo

Fotograma da curta Cousas do Kulechov

MMeell ll oorr CCuurr ttaammeettrraaxxee ddee AAnn iimmaacc iióónn

Dygra (www.dygrafilms.es) concorreu nesta cate-goría de Mellor Curtametraxe de Ficción con Obufón e a Infanta, un traballo nomeado nos Goya eno Festival de Málaga que tira partido do máis ano-vador en materia de novas tecnoloxías ó servizo daanimación. A curta, dirixida polo galego JuanGaliñanes (que ten activo un blog do máis recomen-dable, juangalinhanes.wordpress.com), foi proxec-tada no dito certame andaluz o venres 4 de abril evolveu a exhibirse os días 6 e 7 e dentro do aparta-do ZonaZine. Dygra espertou en Málaga a mesma expectación canos moitos festivais e certames nos que leva com-petido, incluídos os Premios Goya e a SemanaInternacional de Cine Fantástico de Málaga, ondefoi nomeada como mellor curta de animación e obti-vo o Premio do Xurado Xoven á Mellor CurtaEspañola, respectivamente. O argumento da curta apóiase en boa medida noxogo das aparencias e dos xuízos preconcibidosque nos adoitan a levar ó engano. Máis polo miúdo,na peza nárrasenos como o bufón anano Franciscode Lezcano lle acaba por amosar á InfantaMargarita (do cadro As Meninas de Velázquez)como debaixo da súa aparente fealdade se agochaunha realidade inesperada para ela.

A peza gañadora nos Mestre Mateo dentro da súa categoría. Trátase dunha obra de 10 minutos baseada no conto para nenos do mesmo nome que escribiu o portu-gués José Saramago e feita en boa medida parte empregando tecnoloxías 3D. O argumento desta peza, dirixida por Juan Pablo Etcheberry, é o seguinte: Saramago,presenza activa no relato e na curta, pide desculpas por non ter a habilidade precisa para escribir un conto para nenos, polo que convida ó lector/espectador a que ofaga el/ela mesmo/a e coas súas propias verbas. O relato, finalmente, ten como protagonista a un neno de sete anos que unha tarde de verán anímase a investigar omiúdo (vala a redundancia) polo miúdo: o espazo que rodea a súa casa a cinco minutos de distancia. Para A flor máis grande do mundo empregouse unha mestura deanimación tradicional (foto a foto) co emprego de tecnoloxías dixitais de postprodución e composición. A curtametraxe, producida por Continental, está na súa web a disposición dos internautas que queiran vela: www.continental-producciones.com.

Don Señor e o home do soño é unha obra escrita edirixida por Juan Ignacio Abia e que contou conDaniel Froiz en labores de produción, amais dafirma galega Matriuska (www.matriuska.com). Oargumento desta curta de tres minutos (que contoucon 74.690 euros de orzamento) é o seguinte: DonSeñor é un home tímido que vive recluído por von-tade propia nunha habitación da que sae só parapasear ó seu can e pouco máis. No sitio onde vive–de moi reducidas dimensións- e onde vai deixandopasar horas, tira proveito do maxín para inventarmundos e para fuxir da realidade adversa que orodea, até que un personaxe que comeza a repetir-se por sistema nos seus pensamentos, o home dosoño, axúdalle a repropoñerse certas cousas.

OO bbuuffóónn ee aa IInnffaannttaa:: aabbrriinnddoo oo FFeessttiivvaall ddee MMáállaaggaa

AA fflloorr mmááiiss ggrraannddee ddoo mmuunnddoo,, aa mmááiiss vvoottaaddaa

DDoonn SSeeññoorr ee oo hhoommee ddoo ssooññoo,, uunnhhaaoobbrraa ddee eevvaassiióónn

Man é unha obra de Juan Carlos Abraldes eLuís Faraón que homenaxea ó artista alemánde Camelle do mesmo nome, falecido en plenacrise da marea negra do Prestige. Man, denome real Manfred Gnädinger, converteuse nosímbolo de como un estilo de vida (o do serhumano que considera que o mundo e os seusrecursos están á súa libre disposición) podeestragar complemente outro, o das persoasque viven ceibes e senten respecto pola terraque os sostén. A curta de Abraldes e Faraón,que foi proxectada na parroquia mesma deCamelle a finais do ano pasado nun acto derecoñecemento ó labor do artista, foi realizadacon técnicas de animación en 3D. A peza, produ-cida por Ficción Producións e con música deManuel Riveiro (Catoira), foi presentada nunhachea de festivais de cinema (como por exemplono de Ourense, no de Bradford, Inglaterra ou node Arnedo, La Rioja), onde espertou o interesedo público pola figura de Man, artista de granvalor que viviu de costas a calquera tipo de con-correncia nas canles habituais de autopromo-ción. Na peza de Abraldes e Faraón podemosvelo de novo, en tres dimensións, amais dassúas esculturas e o seu xeito de vivir, a piquesde verse asolagado pola carga do Prestige.

MMaann,, hhoommeennaaxxee óó aalleemmáánn ddee CCaammeellllee

José Saramago, en A flor máis grande do mundo.

Un sinxelo código de letra se númerosHB1423 está a evolucionar o panorama ciber-nético americano dende hai meses. Este xogode números é o código polo que se coñece oproxecto de lei que o estado deMassachussets preparou para loitar contra oque os lexisladores daquelas terras conside-ran “xogos impropios para menores dedezaoito anos”. De feito, de prosperar esteproxecto de lei e converterse en algo máis caun proxecto, os rapaces menores de dezaoitoanos non poderán adquirir xogos como o GTASan Andreas e moitos outros produtos quemove a industria nos Estados Unidos.

O archicoñecido escritor norteamericanode novelas de terror non ten dúbida: é un

erro. Os rapaces non poderán adquirir osvideoxogos pero si poderán ir ao cinema aver Hostel 2 (se a viron, saben ao que alude, ese non a viron leven o Almax, fáganme caso).

Non é esta a primeira vez que se pon enmarcha unha tentativa nesta liña no país daliberdade, e seguro que non será a última...pero polo de agora non prosperou ningunhadestas medidas.

Stephen King deixouno claro: eu paso dexogar pero o que me amola é a teima dosdirixentes de acudir ao cinema, á literatura eaos videoxogos para fuxir do verdadeirofondo da orixe da violencia naquela socieda-de.

STEPHEN KING, EN CONTRA DA DEMONIZACIÓNDOS VIDEOXOGOS... POR FIN ALGUÉN CONDOUS DEDOS DE FRONTE!

A aquel xaponés que no seu día se lle oco-rreu xuntar o mundo dos karts co mundo deMario non creo eu que soubera ben o quefacía. Con todo, a fórmula rulou case mellorcá da Coca Cola. Despois de moita sediciónsde Mario Kart para case tódalas plataformasque Nintendo puxo na rúa, agora é a quendada branca e inmaculada Wii.

E, ó parecer e seguindo as impresións dereputados viciosos do Mario karting, o resul-tado é moi bo.

Para mostra do que vos podedes atopardestro do programa sería boa cousa quebotarades un ollo ás fotos. Pero nada comosentir o seu poder, que para iso inventaron aWii, para que poidas sentir algo máis. Eu, o

primeiro que sinto é envexa da verde. Coloresrechamantes, velocidade a eito, circuítosabondo e opcións de todo tipo. Dende a cilin-drada dos vehículos ata a posibilidade deenfrontarte a medio mundo a través da com-petición en liña que incorpora.

Horas e horas de xogo nunha das nenasmimadas da empresa nipona que non desbo-tou un casting de “volantes” por todo o alto.

O xogo inclúe un volante de plástico mara-billoso cun tacto espectacular. Un alarde defachenda ó que se chegou despois de probarmúltiples combinacións de materiais e des-eño. Goma, silicona, e mesmo metal foron oseliminados. O deseñador deste periférico,Kenishiro Ashida, declarou que se fixeronata 30 modelos diferentes! E todo selesforon probados por xogadores ultra searei-ros que lle deron a súa valoración (fixeron deRisto Megide pero á xaponesa e con volan-tes! Ole!).

O resultado final é un volante lixeiro perocompacto e que achega unha sensación defondura e pilotaxe única. Como o seu prezo,en caso de que queirades conseguir un (apar-te do que trae o xogo): 10 euros. Máis baratoque un café na Moncloa!

MARIO KART PARA WII: RUN... RUN...

3300 xogos_sseevvii mmaarrttíínneezz

Non hai moito que chegou ás tendas españolas o Wii Fit, o xogopara a consola de Nintendo que se vende cunha táboa de equilibrio oque incrementa o nivel de interacción nos xogos e anima aos usua-rios a facer exercicio fronte ao televisor. Xa coñeciamos o éxitodeste produto no Xapón (onde se venderon máis de 1,4 millóns deunidades nos últimos 5 meses), pero parece que en Europa non vaiser menos, e varias tendas británicas xa indican que non podenatender a demanda do xogo. Incluso unha cadea de tendas inglesaasegurou estar a despachar unha copia de Wii Fit cada 4 segundos,esgotándose en varios establecementos (como tamén lle pasou aoAmazon británico, que quedou sen unidades en 24 horas).

Agora dende Nintendo están a traballar na posibilidade de que sepoida competir con outros usuarios de Wii Fit a través da Internet, eo propio Shigeru Miyamoto tamén quixo lembrar nunha entrevistapublicada en The Sunday Times que «estar moito tempo xogando acalquera videoxogo non é bo» e engade que «sempre digo aos meusfillos que saian nos días soleados, e eu mesmo fun correr a CentralPark onte. Pero fixen os meus estiramentos en Wii Fit. Pódensecombinar a dúas cousas».

O WII FIT TAMÉN VENDE MOI BEN EN EUROPA