Dao động điện từ

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    1/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    A. TNG QUAN KIN THC

    I.Kin thc p dng :

    - Sut in ng xut hin trong cun dy :'Li

    dt

    diLe ==

    - Hiu in th gia hai u t :C

    qU =

    - nh lut m cho on mch tng qut:

    AB

    ABAB

    R

    eui

    +=

    Trong ec th l sut in ng(e>0) hoc sut phn in(e

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    2/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    Trong hnh v ny ta phi xc nh c quan h gia dng in i qua tin v in tch t in. Nu dng in c chiu t bn dng sang bn mxuyn qua t in th 'qi += v ngc li th 'qi =

    3) Vit biu thc nh lut Kic xp I cho cc nt v nh lut Kic sp II

    cho cc mt mng :V d: Ti A : 2121 'i'i'iiii +=+= (1)

    Mt mng A(L1)B(C)A v A(L2)B(C)A:

    =

    =

    22

    11

    '

    '

    iLC

    q

    iLC

    q

    (2)

    4)Bng cch kh dng in qua cc cun dy a v dng phngtrnh vi phn hng hai,thng phng trnh vi phn hng hai c dng :

    +Nu thi H hoc HSG quc gia theo ch I thng l:

    ( )+==+ tsinQq0q"q 0 (3)+ Nu thi HSG quc gia tr ln theo ch II c dng h sau :

    ( )

    ( )

    =+++

    =+++

    0qmqn"qm"qn

    0qmqn"qm"qn

    2212222212

    2111212111

    V cho nghim( )

    ( )

    +=+

    +=+

    222212

    112111

    tsin.B"qm"qn

    tsin.A"qm"qn(4)

    T gii (4) ta s c phng trnh dao ng ca 1q v 2q c

    th l 1 phng trnh iu ha hoc khng iu ha .5)T iu kn ban u ca bi ton : 0t = th ta c c )0(');0( qq hoc)0(');0(');0();0( 2121 qqqq ,suy ra c ;Q0 trong phng trnh (3) c

    21;;B;A trong phng trnh (4). Sau da vo yu cu bi ton , tac th lun gii c li gii cho ph hp .

    B. P DNGDAO NG IN T

    I.BI TON TH DTHEO CH IBi 1: (Trch thi chn HSG quc gia THPT - nm 2005)Cho mch in c s nh hnh v. Hai t in 21 C;C ging nhau c cng

    in dungC. T in 1C c tch in n hiu in th 0U , cun dy c t

    - 2 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    3/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    cm L , cc kha 21 k;k ban u u m. in tr ca cun dy, ca cc dy niv ca cc kha l rt nh,nn c th coi dao ng in t trong mch l iuha.1.ng kha 1k ti thi im 0t= . Hy tm biu thc ph thuc thi gian tca

    :a) Cng dng in chy qua cun dy .b) in tch 1q trn bn t ni vi A ca t 1C .

    2.Gi 0T l chu k dao ng ca mch 1LC v 2q l intch ca bn t ni vi kha 2k ca t 2C . ng kha 2k thi im 01 Tt = . tm biu thc ph thuc thi gian tca cng dng in chy qua cun dyL v ca 2q .

    HD

    1. Gi s dng in chay trong mch nh hnh v.Ta c: 'qi = v "Lq'LiuAB ==Xt mt mng A(L)B(C1)A:

    +=

    =+=

    tLC

    1sinQq

    0LC

    q"q"Lq

    C

    q

    0

    Ti 0t = :

    =

    =

    =

    =

    =

    =

    20cos

    1

    sin

    0)0()0( 00

    0

    000

    CUQ

    LCQ

    CUQ

    iCUq

    Vy:

    +==

    2t

    LC

    1sinCUqq 01 (1)

    =

    +== t

    LC

    1sin

    L

    CU

    2t

    LC

    1cos

    LC

    1CU'qi 00 (2)

    2.Theo cu 1: LC2

    2T0 =

    = (3)

    - Ti 0Tt = th 00 CUQq == v 0i = ; ng kha 2k . Sau mt khong

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    4/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    + Mt mng A(L)B(C1)A : 11 'Li

    C

    q= (1)

    + Mt mng A(C2)B(L)A : 22 'Li

    C

    q= (2)

    + Ti A : 21l21l 'i'i'iiii +=+= (3)- Thay (3) vo (1),(2) ta c :

    +==

    =

    =+

    =

    =++

    =++

    =++

    '

    LC2

    TsinQqq

    qq

    0LC2

    q"q

    qq

    0LC

    q"q"q

    0LC

    q"q"q

    0LC

    q"q"q

    0221

    21

    11

    21

    121

    221

    121

    vi 0TtT =

    Lc ( )0Tt0T == th :( )

    ( )2

    '

    0i

    2

    CUQq

    01

    00101 =

    =

    ==

    - Vy

    ==

    == 2

    2sin

    22

    22

    2

    2sin

    201

    012

    LC

    t

    L

    CUii

    LC

    tCUqq L

    Bi2: ( chuyn bi dng . . .V Thanh Khit)Cho mch dao ng nh hnh v. Ti thi im ban u kho K m v t inc in tch Q0, cn t kia khng tch in. Hi sau khi ng kho K th intch cc t in v cng dng in trong mch bin i theo thi gian nhth no? Hy gi nh mt c h tng ng nh mch dao ng trn. Coi C1

    = C2 = C v L bit; B qua in tr thun ca mch.HD:

    - Xt ti thi im t, gi s dng in c chiu v cct tch in nh hnh v.i = - q1/ = q2/ (1)

    e = - Ldtdi = - Li/ (2)

    + q1 + q2 = Q0 (3)- Ap dng nh lut m :

    C

    q

    C

    q 21 - Li/ = 0

    C

    q12 + Lq1// -C

    Q0 = 0

    q1// + LC

    Q

    LC

    q 01

    2

    = 0 (4)

    - 4 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    5/22

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    6/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    - Ap dng nh lut KicSp cho cc mt mng v nt:

    +=

    +=+=

    )6(

    )5(.

    21

    /

    2

    /

    11

    iii

    LiLC

    q

    b

    T (6) ta suy ra: i/ = i1/ + i2/ - q// = +bb CL

    qCLq 21+

    q// + )11

    (1

    21 LLCb+ q = 0

    Hay q// +2121

    21

    )(

    )(

    LLCC

    LL

    ++

    q = 0 q = Q0.sin[2121

    21

    )(

    )(

    LLCC

    LL

    ++

    . t + ]

    Ti t = 0

    ==

    ==

    cos0

    sin

    0)0(

    )0( 00101 QUC

    i

    UCq

    ==

    2

    010

    UCQ

    Vy q = C1U0.sin [2121

    21

    )( )( LLCC LL+ + .t + 2 ] (7)

    i = - C1U02121

    21

    )(

    )(

    LLCC

    LL

    ++

    cos[2121

    21

    )(

    )(

    LLCC

    LL

    ++

    .t + 2 ]

    = C1U02121

    21

    )(

    )(

    LLCC

    LL

    ++

    .sin(2121

    21

    )(

    )(

    LLCC

    LL

    ++

    .t) (8)

    T (5) L1i1/ = L2i2/ L1i1 = L2i2 v i2 =2

    1

    L

    L.i1 (9)

    Thay vo (6) ta c:

    i1 = 212

    LL

    L

    + i = C1U0).

    )((sin.

    ))(( 2121

    21

    12121

    2 tLLCC

    LL

    LCCLL

    L

    ++

    ++

    i2 = 211

    LL

    L

    + i = C1U0).

    )((sin.

    ))(( 2121

    21

    22121

    1 tLLCC

    LL

    LCCLL

    L

    ++

    ++

    Thay s ta c: i1 = 32

    .10-3.sin105t (A) =3

    2.sin105t (mA)

    =

    3

    2sin(100000t) (mA)

    i2 = 31

    .sin(100000t) (mA)

    Bi4 : (Trch : thi Olympic Vt l ti Lin

    bang Nga nm 1987)Cho mch in nh hnh bn. Cc phn ttrong mch u l l tng .

    a) ng kha K , tm Imax trong cun dy vU1max trn t in C1 .

    b) Kho st s bin thin in tch ca t in khi ng kha K .

    - 6 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    7/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    HD:+ Khi K m : cc t C1 v C2 c in tch :

    1 201 021 2

    C CQ Q E

    C C= =

    +

    - Khi K ng :Gi s chiu ca cc dng in trong mch v

    in tch ca cc bn t (hnh v)Ta c : 1 2Li i i= + (1)

    '21

    2

    qLi

    C= (2)

    '1 1i q= (3)

    '2 2i q= (4)

    '1 2 1

    1 2 1

    Lq q q Li EC C C+ = + = (5)

    T (5)

    1 2

    ' '

    1 2 22 1

    1 2 1 2 1

    0 0q q i i C

    i iC C C C C

    + = + = = (6)

    T (5)'

    " "1 1

    1 1

    0 0L Lq i

    Li LiC C

    + = + = (7)

    T (6) v (1) suy ra : 2 11 1 11 1 2

    L L

    C Ci i i i i

    C C C

    = =

    +Thay vo (7) c :

    "

    1 2

    0( )

    LL

    ii

    L C C+ =

    + (*) t2

    1 2

    1

    ( )L C C =

    +Nghim phng trnh (*) l : 0 ( )L Li I Sin t = +

    - Ti t=0 th 0 0Li = = '

    0L Li I Cos t =

    T (5) suy ra : EtcosLIC

    qL0

    1

    1 =+

    - Ti t=0 th 1 01q Q

    = nn01 2

    0 0

    1 1 2

    L L

    Q ECLI E L I E

    C C C + = + =

    +

    1 1

    0

    1 2 1 2( )L

    E C ECI

    L C C L C C = =

    + +

    Ta c :1

    max 0

    1 2( )L

    ECI I

    L C C= =

    +

    Suy ra : 111 2( )

    LECu E Cos t

    L C C

    =

    +

    - 7 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    8/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    11

    1 2

    1 1 21max

    1 2 1 2

    ( )

    (2 )

    ( )

    ECu E Cos t

    C C

    EC E C CU E

    C C C C

    = +

    += + =

    + +

    1

    1 1 1 1

    1 2

    ' 1

    2 2 2

    1 2

    1 2

    2

    1 2

    (1 )( )

    ( )L

    Cq C u C E Cos t

    C C

    ECq LC i LC Cos t

    L C C

    C Cq E Cos t

    C C

    = = +

    = =+

    =+

    Bi5: (Trch thi chn HSG quc gia THPT - nm2003)Trong mch in nh hnh v, t in c in dung l

    C, hai cun dy L1 v L2 c t cm ln lt l L1=L,L2=2L; in tr ca cc cun dy v dy ni khngng k. thi im t=0 khng c dng qua cun dyL 2 , t in khng tch in cn dng qua cun dy L1l I1.

    a) Tnh chu k ca dao ng in t trong mch.b) Lp biu thc ca cng dng in qua mi cun dy theo thigian.

    HD:- Chn chiu dng in nh hnh vGi q l in tch bn t ni vi BTa c: 1 2Ci i i= + (1)

    ' '22 0CLi Li = (2)

    '1

    qLi

    C= (3)

    'Ci q= (4)o hm hai v ca (1) (2) v (3):

    " " "C 1 2

    " "1 2

    " C1

    i =i +i (1)

    Li -2Li =0 (2)

    iqLi =+ =- (3)

    C C

    "C C

    3i - i2LC=

    - 8 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    9/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    Chng t iC dao ng iu ha vi3

    =2LC

    3

    LC22

    2T =

    =

    + 0 ( ) (5)Ci I Sin t = +T (2) cons)i2i(const)'Li2Li( 2121 ==

    Ti t=0 th : 1 1 2 1 2 1i =I , i =0 i -2i =I (6)+ 1 2 C 0Ci +i =i =I Sin(t+ )Gii h c :

    01

    1

    0 1

    2

    ' 0

    1

    2Sin(t+ )

    3 3

    Ii Sin(t+ )-

    3 3

    2L C.Cos(t+ )

    3

    C

    C

    C

    AB

    IIi

    I

    Iqu Li

    C

    = +

    =

    = = =

    Ti thi im t=0 : 1 1 2; 0; 0ABi I i u= = = .

    Gii h c : 0 1; 2CI I= =

    Vy : 1 112 3

    3 3 2

    I Ii Cos t

    LC= +

    1 123

    3 2 3

    I Ii Cos t

    LC=

    .II.BI TON LUYN TPTHEO CH I

    Bi 6: Cho mch in c s nh hnh v. Hai t C1, C2 c in dung bngnhau: C1 = C2 = C ; cun dy thun cm c t cm L; ngun c sut inng E, b qua in tr dy ni v kho K. Ban u kho K cht a, sau ng sang cht b.1) Vit biu thc in tch ph thuc thi gian trn cct C1,C2 khi kho K ng sng cht b. Ly mc thigian l lckho K ng vo cht b.2) Tnh in lng chy qua tit din thng ca dydn sau mt chu k bin i ca in tch trn t C1.

    Ap dng s: C = 0,5F ; L = 5mH ; E = 6V.

    S: 1) q1 = ]1)10.22[cos(5,1]1).2

    [cos(2

    4 +=+ ttLC

    CE

    c

    q2 = ]1)10.22[cos(5,1]1).2

    [cos(2

    4 = ttLC

    CE c

    2) i = q1/ = - tLCLC

    CE.

    2sin)

    2(

    2)

    ==

    4

    0

    2)(4

    T

    CEdtiq = 6 c

    - 9 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    10/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    Bi 7: Mt mch dao ng LC gm mt t in 1,0nF v mt cun cm 3,0mHc in p chnh bng 3,0V.

    a) Hi in tch cc i trn t in.

    b) Hi dng in cc i chy qua mch? Hi nng lng cc i c dtr trong t trng ca cun dy.p s:a)Qmax=3.10-9C

    b)Imax= 3 10-3A;W= 4,5.10-9JBi8: Trong mch in nh HV:U=34V; R=14 ; C=6,2F ;L=54mH, o in v tr a trong mt thi gian

    di. By gi n c gt sang v tr b.a) Hy tnh tn s ca dng dao ng.

    b) Tnh bin ca dao ng dng in.

    p s a) f=0,275kHzb)Ima x=0,364ABi9: Bn c a cho mt cun cm L=10mH v hai tC1= 5,0F vC2= 2,0F. Hy k ra cc tn s dao ng c th c bng cch ni cc yu t theocc t hp khc nhau.p s: (LC1) 712 Hz; (LC2) 1125Hz; (L,C1ntC2) 1331Hz; (L,C1song songC2)602HzBi 10:Mt cun cm c ni vo mt t in c in dung thay i c nhxoay mt nm. Ta mun lm cho tn s ca cc dao ng LC thay i tuyntnh vi gc quay ca nm, i t 2x105 n 4x105Hz khi nm quay 1 gc 1800.

    Nu L = 1,0mH hy biu din bng th C nh mt hm s ca gc quay.

    p s:f=.6,3662.104 2910.25,6

    = C

    ( l gc quay ca nm xoay)Bi 11:Trong mt mch LC, L = 25,0mH v C = 7,80F thi im t = 0,dng bng 9,20mA, in tch trn t in bng 3,80F v t ang c np.

    a) Hi nng lng tng cng trong mch bng bao nhiu?b) Hi in tch cc i trn t in?c) Hi dng cc i?d)Nu in tch trn t in c cho bi q = Qcos( +t ) th gc pha

    bng bao nhiu?e) Gi s cc d kin vn nh vy, tr thi im t = 0 , t ang phng

    in. Khi gc pha bng bao nhiu?p s:a)W=1,98 J

    b)Q=5,56 Cc)I=12,6mA.d) 09,46=e) 09,46=

    Bi12: Mt mch ni tip gm cun cm L1 v t in C1 dao ng vi tn sgc . Mt mch ni tip th hai , cha cun cm L2 v t C2, cng dao ng

    - 10 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    11/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    vi cng tn s gc nh vy. Hi tn s gc ca dao ng(tnh theo ) camch ni tip cha c bn yu t ? B qua in tr c trong mch.(gi : dng cc cng thc cho in dung tngng v t cm tng ng).

    p s:2211

    1 11 CLCL ===

    Bi 13: Trn HV t C1 =900F mi u c npn 100V v t in C2=100F khng c in tch.Hy m t chi tit lm th no np t in C2 n300V nh cc kho S1 v S2.Bit L=10H.Bi14: (Trch thi chn HSG QG nm 1992 1993)Mt mch dao ng gm 1 t in v 1 cun dy thun cm. Mch c ni

    qua kho K vi mt b pin c sut in ng (E,r)(HV). K ng v dng in

    n nh th ngi ta m kho K, trong mch LC c dao ng in vi chu kT. Bit rng hiu in th cc i gia hai bn t ln gp n ln sut in ngb pin. Hy tnh theo T v n in dung C ca t v t cm L ca cundy.HD:i vi bi ny mch LC dao ng iuho nn ch cn p dng nh lut bo ton nng

    lng: C =rn

    T

    2v L =

    2

    Trn

    Bi15: Cho mch in nh hnh v. Cc t inc cng gi tr in dung C,cc cun dy c cngh s t cm Lphn t trong mch u l tng.1) ng kho K, tm max)( Li trong cun dyv max)( 1cu trn t C12) Kho st s bin thin in tch ca cct in khi kho K ng.

    S: 1) max)( Li = 06U

    L

    C.

    max1 )(u = 03

    4U .

    2) q1 = CU0 - tLC

    UC 1

    cos3 0

    q2 =q3= tLC

    UC 1

    cos.3 0

    .

    Bi 16:Mt t in c in dung C v hai cun dy thun cm c cc h s tcm L1 v L2 ( in tr khng ng k ) c mc thnhmt mach in c s nh hnh bn .

    thi im ban u t in cha tch in v khngc dng in trong cun dy L2 nhng c dng in I0 trong

    - 11 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    12/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    cun dy L1 . Hy tnh in tch cc i ca t in v cng cc i cadng in trong cun dy L2 .Bi 26: Cho mch dao ng gm t C v cun dy thun cm L 1= L .Ti thiim khi in tch ca t l Q v cng dng in qua cun dy l I th

    ngi ta mc thm cun dy thun cm L 2= 2L song song vi cun L1.a) Tm qui lut bin thin in tch ca t.b) Khi q ma th dng in qua hai cun cm c chiu nh th no v c gi

    tr bng bao nhiu ?

    DAO NG IN T LIN KTI.BI TON TH DTHEO CH II

    - 12 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    13/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    Bi 1:Hai t in c in dung CC;C2C 21 == , ban u mi ci c tch in n

    hiu in th 0U , sau ghp ni tip vi nhau , bn m t 1C c ni vi bndng t 2C . Cng mt lc ngi ta ng c hai

    kha 1k v 2k . Bit hai cun dy thun cm c t cm L2L;LL 21 == mc nh hnh v.

    a)Tm dng in cc i qua mi cun cm .b)Hi sau bao nhiu lu t lc ng 2 kha ,

    dng in qua cun cm t cc i .HD

    a)Xt ti thi im t no ( 0t> ), gi s dngin trong mch c chiu nh hnh v . Khi ta c:

    =

    ===

    ====

    C

    qu

    C2

    q'Lieu

    'Li2eu

    'qi;'qi

    2MB

    111AM

    22AB

    2213

    - Xt mt mng :

    A(L1)M(C1)A : 0'LiC2q 11 = (1)

    A(L2)B(C2)M(C1)A : 0C2

    q

    C

    q'Li2 122 = (2)

    Ti M : 21231213 "q"q'i'i'iiii +==+= (3)Thay (3) vo (1),(2) ta c h theo q1 v q2 :

    ( )

    ( ) ( )

    +=

    +=+

    =+

    =+++

    =++

    =++

    =++

    =+

    212

    121

    1212

    2121

    212

    211

    212

    121

    2sin.2

    sin.

    024

    1'"2

    01

    ""

    024

    "

    024

    3"

    024

    "

    02

    ""

    LC

    tBqq

    LC

    tAqq

    qqLC

    qq

    qqLC

    qq

    LC

    q

    LC

    qq

    LC

    q

    LC

    qq

    LC

    q

    LC

    qq

    LC

    qqq

    - Gi thit cho : 0t = th 0)0(';0)0(';)0(;2)0( 210201 ==== qqCUqCUq .Thay ttc iu kin ban u vo (4) ta c:

    10 sin.3 ACU = (a)

    - 13 -

    (4)

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    14/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    2sin.0 B= (b)

    1cos0 LC

    A= (c)

    2cos

    2

    0

    LC

    B= (d)

    Gii h (a),(b),(c),(d) ta c : 0B;CU3A;2

    01 ==

    = thay vo (4) ta

    c :

    +=

    +=

    2sin

    2sin2

    02

    01

    LC

    tCUq

    LC

    tCUq

    - VyLCtsin

    LCUqi 022 ==

    ( )LC

    t

    L

    CUi

    qqqiii sin

    2

    ''' 01

    121231 ====

    b)Vy khi LC24

    Tt

    == th dng 21 i;i cc i.

    Bi 2: (Trch d b thi Olympic VL Chu 2004)Cho mt mch in gm 2 t in, mi t c in

    dung C, ni vi 3 cun cm, mt cun c t

    cm L0, cn hai cun kia mi cun c t cm L(Hnh v bn ).Ban u trong cc on mch u khng c dng

    in v cc t tch in nh sau: bn A1 mang intch Q1 = Q, bn B2 mang in tch Q2.ng kho K1 v K2 cng mt lc .

    1. Hy vit biu thc cho cc cng dngin i1, i2 v i3 theo thi gian trong iu kin : Q1 = Q2 = Q.

    2. Vi gi tr no ca Q2 i3 = 0 qua cun L0 mi thi im. Vit biu

    thc i1, i2 khi .3. Vi gi tr ca Q2 nh th no ta lun c i1 = i2 = i3/2 .

    Bi gii:- Gi q1, q2 l in tch ln lt trn cc bn A1 v B2 v dng in c chiu

    nh hnh v ti thi im t:i1 = - q1/ (1)i2 = - q2/ (2)i1 + i2 = i3 (3)

    1. Ap dng nh lut Kic Sp cho cc mt

    mng.

    - 14 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    15/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    + Mt mng: (MA1NM) :C

    q1 - Li1/ - L0i3/ = 0 (4)

    (MB2NM) :C

    q2 - Li2/ - L0i3/ = 0 (5)

    + Ly (4) tr (5) : (q1 q2 ) C1

    + L (i2/ - i1/) = 0

    (q1// -q2//) + LC1

    (q1 q2) = 0

    q1 q2 = A.sin( 1.1

    +tLC

    ) (6)

    + Ly (4) cng (5) : (q1 + q2)C

    1- L(i1/ + i2/) 2L0i3/ = 0

    Thay (1), (2) v (3) vo ta c: (q1 + q2) C1

    + L(q1// + q2//) + 2L0(q1// + q2//) =

    0

    (q1// + q2//) + )2(1

    0LLC +.(q1 + q2) = 0

    q1 + q2 = B.Sin( 20

    .)2(

    1+

    +t

    CLL ) (7)

    T (6) v (7) - i1 + i2 = 1.1

    cos(. +tLCLC

    A) (8)

    - i1 i2 = 200 )2(

    cos(.)2(

    +++ LLCt

    LL

    B) (9)

    T (6) v (7) ta c:

    q1 =2

    ASin(

    LC

    t+ 1 ) + 2

    BSin( )2( 0LLC

    t

    + + 2 ) (10)

    q2 = -2

    A.Sin(

    LC

    t+ 1 ) +

    2

    BSin( )2( 0LLC

    t

    + + 2 ) (11)

    T (8) v (9) ta c:

    i1 = -LC

    A

    2cos(

    LC

    t+ 1 ) - )2(2 0LLC

    B

    + cos( )2( 0LLCt

    + + 2 ) (12)

    i2 =LCA

    2cos(

    LCt + 1 ) - )2(2 0LLC

    B+ cos( )2( 0LLC

    t+ + 2

    ) (13)

    Ap dng iu kin ban u: lc t = 0 th:

    ====

    0)0(

    0)0(

    )0(

    )0(

    2

    1

    2

    1

    i

    i

    Qq

    Qq

    Thay vo (10), (11), (12), (13) ta c:

    - 15 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    16/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    +=

    +=

    +=

    +=

    )(cos)2(2

    _cos2

    0

    )(cos)2(2cos20

    )(22

    )(22

    2

    0

    1

    20

    1

    21

    21

    dLLC

    B

    LC

    AcLLC

    B

    LC

    A

    bSinB

    SinA

    Q

    aSinB

    SinA

    Q

    T (a), (b) v (c), (d) ta c h:

    +=

    =+

    =

    =

    )(cos)2(0

    )(sin0

    )(cos.)2(

    0

    )(sin.2

    /

    10

    /1

    /2

    0

    /2

    dLLC

    AcA

    bLLC

    BaBQ

    T (a/) v (b/) ta c 22 = v B = 2Q

    T (c/) v (d/) ta c A = 0Thay kt qu trn vo (12) v (13):

    i1 = i2 = - 2)2(cos(.

    )2( 00

    +

    ++ LLCt

    LLC

    Q)

    i3 = - 2)2(cos(.

    )2(

    2

    00

    +

    ++ LLCt

    LLC

    Q

    2.a) Mun i3 = 0 vi mi t th:

    i3 = i1 + i2 = - 200 )2(

    cos(.)2(

    +++ LLCt

    LLC

    B) = 0

    Mun vy B = 0

    +=

    +=

    +=

    +=

    )sin(2

    )sin(2

    )cos(.2

    )cos(2

    12

    11

    12

    11

    LC

    tAq

    LCtAq

    LC

    t

    LC

    Ai

    LC

    t

    LC

    Ai

    Kt hp iu kin ban u:

    - 16 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    17/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    ====

    0)0(

    0)0(

    )0(

    )0(

    2

    1

    2

    1

    i

    i

    Qq

    Qq

    ==

    =

    =

    1

    1

    12

    11

    cos2

    0

    cos20

    2

    2

    LC

    ALC

    A

    SinA

    Q

    SinA

    Q

    Q1 = - Q2 21

    =

    Vi Q1 = Q Q2 = - Q A = 2Q1

    +=

    +=

    )2cos(

    )2cos(

    2

    1

    LC

    t

    LC

    Qi

    LC

    t

    LC

    Qi

    b) i1 = i2 =23i th :

    -LC

    A

    2cos(

    LC

    t+ 1 )-

    2

    Bcos( )2( 0LLC

    t

    + + 2 )=

    LC

    A

    2cos(

    LC

    t+ 1 )-

    2

    Bcos(

    )2( 0LLC

    t

    + + 2 )

    T A = 0 i1 = i2 = -2

    Bcos(

    )2( 0LLC

    t

    ++ 2 )

    Ap dng iu kin ban u :

    ====

    0)0(

    0)0(

    )0(

    )0(

    2

    1

    2

    1

    i

    i

    Qq

    Qq

    +=

    =

    =

    2

    0

    22

    21

    cos)2(2

    0

    sin.2

    sin.2

    LLC

    B

    BQ

    BQ

    2 = 2 v Q1 = Q2 ; B = 2Q1

    Vi Q1 = Q. Vy khi i1 = i2 = -

    )2)2(cos(

    )2( 00

    +++ LLCt

    LLC

    Q

    Bi 3:(Trch thi chn i tuyn HS d thiOlympc Vt l quc t nm 2001).Gia hai im A v B c ba onn mch in

    mc song song nh HV. Mi on mch u

    c mt t in in dung C; c hai on mchcha cun cm c t cm L; tt c cc cun

    - 17 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    18/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    cm v dy ni u c in tr thun bng khng. Hai cun cm t cch nhau c th b qua nh hng ca t trng ca cun cm ny ln cun cm kia.Trong mch c dao ng in.1. K hiu q1, q2 , q3 ln lt l in tch ca bn A1, A2, A3 ca t in; i1, i2, i3

    ln lt l cng dng in i t cc bn A1, A2, A3 ca t in ti A (chiudng c chn l chiu ca mi tn trn hnh v).a) Vit phng trnh cho mi quan h gia cng dng in ik . (k = 1, 2, 3. ..)

    b) Vit biu thc ca hiu in th uBA = VA VB theo cc d kin ca tngon mch BA1A, BA2A, BA3A.2) Tm biu thc cho s ph thuc vo thi gian ca cng dng in i2trong on mch khng cha cun cm.3) Chng t rng , cng dng in trong mi on mch c cha cun cml tng ca hai s hng bin i iu ho theo thi gian. Hy tnh cc tn s gc.4) Xt trng hp c bit khi i1(t) = i3(t) v i1(t) = - i3(t).

    HD:

    1)a. Theo hnh v ta c: i1 = -dt

    dq1 (1) ; i2 = -dt

    dq2 (2) ; i3 = -dt

    dq3 (3)

    b. Ta c:

    uAB = VA VB =C

    q1 - Ldt

    di1 (4)

    uAB = Cq2

    (5)uAB =

    C

    q3 - L.i3/ (6)

    2) Theo quy tc Kicxp, ti nt A ta c:i1 + i2 + i3 = 0 i2 = - i1 i3 (7)

    (4) v (5) cho ta :C

    q1 - Li1/ =C

    q2 (8)

    (5) v (6) cho ta :C

    q3 - Li3/ =C

    q2 (9)

    (8) v (9) cho ta:C

    qq 31 + - Ldt

    iid )( 31 + = 2Cq2

    Ch n (7) v h qu ca (7):Q2 = - q1 q3 + K ( K l hng s )

    Ta c th bin i phng trnh ni trn thnh:

    L i2/ = 3C

    q2 +C

    K

    Ly o hm theo thi gian hai v ca phng trnh ny ta c phng trnhvi phn :

    Li2// = - Ci23

    - 18 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    19/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    i2// +LC

    3i2 = 0 (10)

    Chng t i2 bin i iu ho theo thi gian vi tn s gcLC

    32 = (11);

    Ngha l ta c : i2 = B.cos( 22 +t ) (12)3. Tr (8) v (9) v vi v ta c:

    C

    qq 31 - Ldt

    iid )( 31 = 0 (13)

    t i4 = i1 i3 (14) ta c : i4 = -dt

    iid )( 31

    Ly o hm (13) theo thi gian ta c phng trnh (vi phn) :

    Li4// +C

    i4 = 0 i4// + LC1

    i4 = 0 (15)

    Rt ra: i4 = A.cos( 11 +t ) (16)

    Vi LC11 = (17)

    T (7) v (14) ta thu c:

    i1 = - (i2 i4) = 2A

    cos( 11 +t ) - 2B

    cos( 22 +t ) (18)

    i3 = - (i2 + i4) = -2

    Acos( 11 +t ) -

    2

    Bcos( 22 +t ) (19)

    viLC

    11 = ; LC

    32 =

    4. + Xt trng hp c bit th nht: i1(t) = i3(t) i1(t) = i3(t) =2

    )(2 ti : Trong h ch c dao ng in t theo mt tn s gc

    LC

    32 = .

    in tch ca cc t in tho mn cc h thc:q2 = -2q1 = - 2q3, khi c s i xng gia hai on mch c cun cm.+ Trng hp c bit th hai: i1(t) = - i3(t).Trong trng hp ny i2(t) = 0. Nh vy on mch khng cha cun cm

    khng tham gia vo dao ng in. V khi , c th coi c h nh mtmch kn AA3BA1A (mch ny gm 2 cun cm ni tip 2C v hai t nitip vi in dung tng ng bng C/2), mch ny c dao ng in vi

    tn s gcLC

    11 = , v lun lun c q1 = - q3.

    II.bi ton LUYN TP theo CH IIBi 4: Ba cun cm L ging nhau v hai t in C ging nhau c mc thnhmt mch c hai vng nh HV.a)Gi thit cc dng in nhHV. Hi dng trong cun dy gia? Vit cc phng trnh

    - 19 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    20/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    mch vng v chng c tho mn nu dng in dao ng vi tn s gc

    LC

    1= .

    b)By gi gi s cc dng nh HV. Hi dng trong cun dy gia? Vit

    phng trnh cho cc mch vng v chng minh chng c tho mn nu dngin dao ng vi tn s gc

    LC3

    1= .

    c)Do mch c th dao ng hai tn s khc nhau, chng minh rng khng ththay mch hai vng cho bng mt mch LC n vng tng ng.

    Bi 5:Hai t in c in dung CC;C2C 21 == , hai cun

    dy thun cm c t cm L2L;LL 21 == ,mtngun in(E,r) v hai kho K1,K2 mcphi hp nh

    hnh v. Ban u kho K2 ngv K1 m. Cng mtlc ngi ta ng K1 v v m kho K2.a)Tm tn s dao ng ca mch.

    b)Vit biu thc dng in qua mi cun cm v biuthc in tch trn mi t.

    - 20 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    21/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    Phn III: KT LUNVi kinh nghim trnh by trong chuyn ny, chng ta c th p dng

    kin thc v dng in mt cch thnh tho gii mt bi ton v mch dao

    ng in t. i vi hc sinh luyn thi i hc hoc luyn thi HSG cp tnhch cn quan tm n cc bi tp theo ch I ( dng mch LC thng thng )trong L v C l cc gi tr tng ng cho nhiu phn t. i vi hc sinhluyn thi hc sinh gii cp quc gia bt buc phi thnh tho gii cc bi tontheo ch II ( mch dao ng lin kt ), y l bi ton c t hai mch vngtr ln nn khng th xem kiu mch LC thng thng c.

    Trong nhng nm qua chng ti p dng c kinh nghim gii bi tonmch dao ng in t theo hai ch trn rt hiu qu,hc sinh tip nhn kinthc rt nhanh, to cho hc sinh k nng x l kiu mch dao ng in t

    trong cc thi rt tt .c bit trong k thi HSG cp QG,i tuyn HSG vt lca chng ti gii tt bi 3 thi HSG cpQG(10/3/2005) ,gp phn t thnh tch cao trong k thi ny.

    y l mt chuyn , c th lm ti liu tham kho tt cho gio vin gingdy vt l v hc sinh THPT. Da trn c s gio vin c th sng tc cc

    bi tp hoc dng bi tp theo ch ca mnh .Chng ti hy vng rng, sau khi cc bn c xong ti liu ny s gip cho

    cc bn c mt ci nhn thng sut v bi ton mch dao dng in, ng this khng gp kh khn khi gii mt bi ton mch dao ng LC.

    - 21 -

  • 7/31/2019 Dao ng in t

    22/22

    Chuyn : DAO NG IN T

    TI LIU THAM KHO1. Cc bi ton vt l chn lc. Tc gi PGS-TS V Thanh Khit.2. Chuyn bi dng hc sinh gii vt l THPT. Tc gi PGS-TS

    V Thanh Khit.3. Bi ton c s vt l. Tc gi Lng Duyn Bnh-Nguyn Quang

    Hu.4. Bi tp vt l12. Tc gi Dng Trng Bi-V Thanh Khit.5. 3000 bi ton in. Tc gi T Quang Hng.6. Tuyn tp bi tp vt l nng cao .Tc gi PGS-TS V Thanh

    Nguyn Th Khi.7. Tp ch vt l v tui tr .8. Mt s ti liu chuyn mn khc.