s

f~~£In Nomine S.S. Trinitatis,

DISPUTATIO PHILOSOPHICA» k CfDc

Corporum NaturaliumMATERIA,

QuamConfentiente QP approbante venerando,

plijfima Facultatis Philofophica SenatuyIn Regia Svecorum Academia Upfalienfi:

SUB PRiESIDIO

Keverendi & Vraclarißmi Viri,M. ISÅ Cl ISTHMENII,Phyfices Profeflbris celeberrimi,

Prxceptoris ac Promotoris lui debitåobfervantia colendi;

Progradu AFagißerü in Philofophia obtinendoypublica cenfura Qf examini Jubmittit

PETRUS MAGNI RAMFiERUSVesmannus.

In Auditorio Gußaviano ad diem i y. Septemb.Anno 16$$.

IT P S A L I M,Excudebat Johannis Pauli Åcad. Typ,

IN NOMINE JESV.THE SIS J.

Uit>9 fcientix phyficae operari volupe eft?iis ante omnia in natura principioru eflen-tialiü efl fudandu: quippequa:provehuntnos in ulteriorem Corporum naturaliumcognitionem ; per ea enim non minuscognofcuntur quam dcrnonftantur pro¬prio affeåiones de propriofubje&o. hinc

Poéfa : Felix qui potuit rerum cognofeere caufas. Horumprimum locum fibi vendicat materia ( quam nofiro infti-tuto deftinavimus/>ha:c enim primum & fundamentale re¬rum naturalium principium & commune formarum do-micilium eife putarur. Hujus natura quamvis diiücilima:fit cognitionis, unde antiqui non male dixerunt: cognofcieam ignorando, ignorari autem nofcendo; de liac enim tot di-fcrepantes exiftunt opiniones quot fuerunt olim & ad-huc funt phyficorum fcripta: Non tarnen abfterreri nospatiemur ab inveftiganda ejus natura quatenus ingenii acinftituti noftri ratio permittit. Quumque a veterum pla-citis aliquando in hifce pagellis dilceflerim ( arbirrabarenim fas efle liberum in philofophia fovere arbitrium )etiam atque etiam rogo, quo velitmihibenevolus ledornon folum illam veniam dare, verum etiam hanc gratiamfacere, ut caeptis pro lolito faveat; namficut nonomneantiquum Verum; ita nec omne novum falfum,

II. Quum fingula feré per Definitiones cognofcamus,& fcire tunc unamquamque rem nos putemus, cum quid

A 2 fit,

fit,fciamus:initium facicmus å generali materiatDefinitio-ne, qua: talis elfe poteft. Materia eft caufa interna , exqua corpus naturale conftituitur. Sperl. Inft. Phyf. lib.i.cap.2. Quod hic Definitionem materias ftatim apponi-mus, elfe eam in rerum natura fupponimus; quoa enimdefinitur, id eo ipfo elfe fupponitur.

III. Inhac Definitione notetur i . quod materia fitcaufa: nam quod verum ac pofitivum influxum probet adconftitutioncm ac produ&ionem corporis naturalis, fu-ftentando ac recipiendo formas fubftantiales, illud omni-no caufa fit oportet. ISicuti ergo materias convenit cau-falitas; ita etiam vera ac realis caufa eft. 2. Quod fit cau¬fa Interna: quia quod ingreditur corporis naturalis elfen-tiam, ejusque pars eft, permanetque ficutaurumin annu-

' lo, & ass in ftatua, illud etiam internum fit neceffe eft,Hxc enim eft indoles principiorum internorum, entitatefuaingredi entitatem ejus, quod conftituunt. Ergo fa-cere corpus fine materia, eft facere panem fine farina, &fomnium fine fomno.

IV. Tertio obfervetur materiam elfe caufam Corporisnaturalis: hoc enim adxquatum phyficas fubje&um eft, ÖCuna cum forma intrinficé ac fubftantialiter per materiamconftituitur: ex materia enim res naturales ita conftant,ut hxc in i Iiis inflt, earumque elfe cum forma compleat.4. Diiftum fuit veram ac propriam materia notam äcchara&crem elfeparticulam isvrquamvis tö ex aliis etiamprincipiis atque caufis tribui foleattarnen in genuina fuaproprietate, & famofiori' fignificatu materia: -zs-^too? quinconveniat, nulluni eft diibium. Ergo ficut terminus Åeft nota eificientis: Ver iormx : Sc^Propter finis : ita ma¬teria propria ac genuina nota eft Ex ftri&é & accuratéloquend«.

V. Vt

V. Ut ea non folum qux diåa funt mclus explice-mus, verum etiamintentionem noftram faciliori negotioaperire queamus, 6c diiftcultates potiffimas qua: circahane do&rinam moveri folent, eo facilius cxcutiamus,expedit ut varias materia: , quas fuftinet confideratio-nes, atque relpeéhls, inftituto noftro fervientes in me¬dium afferamus : fadta enim diftinélione, adhibitoquevario conftdcrandi rnodo, tollitur omnis confufio.

VI. Materia Eigenere confideratur vel latijfime & fubmomentoprimo,utpote quando Åbloluté 6c fecundum fe,prout in fe nudc, h. e. ratione Entitatis fux penftculatur,& prout extra fuas caufas absquerefpeéha ad aliud con-ftituitur. hoc modo fpe&ata materia non modo peculia-rem habet effentiam: led etiam ab effentia formx diftin-&am. Sub hac latifliina ratione metaphyficx munus eftconliderare materiam. Vel preffius (ß fub momento fecun-do , utpoté quando refpedivé prout contrahitur 6c adcorpus naturale reftringitur,h.e. prout principium elfen-tiale entis compoliti vel corporis naturalis eft, rerumquenaturalium conftitutionem ingreditur.

VII, Quatenus materia perpenditur pre(fé 6c fub mo¬mento fecundo, in ordine fcilicet ad corpus naturale, du-pliceminduit ac involvit refpechim. i. Adconßituiionemac compofitionem corpomm naturalium :■ horum ejaim eft prin¬cipium intrinfecum conftitutivum, 6c una cum forma adeorundum conftitutionem, ut pars elfentialis ( quod fx-pius di(ftum) concurrit. i. Ad formarum receptionem, qua-tenns eft fubjeffium formarum fubßantialium: has enim refpi-cittanquam perfeftibile fuum perfedivuum, Etexindéeft quod materia ht & materia, quatenus eft ipfiusfubjedum: Et compoßtimateria, quatenus eft id quod ipfacum forma fua conftituit,h,e.materia eft omnium forma-

A 3 rum

rum fufceptiva öc corporum naturalium conftitutiva.V I i I» Tertio Jdafjettiones corporis prout eft princi-

pium quarundam affedionum phyficarum, qua non mi¬nus adicribeadje materia:, quam forma: : nam ficut quali-tas demonftratur deiubjedo per formam; ita quantitasper materians qua: ab haeimmediaté fluit. Atque hi tresrefpedus concernunt utramque materiam , primam öc

< fecundam. 4. Invqlvit refpedum ad omnes generationer G?corruptiones: nempe prout eil principium generationisac corruptionis corporum naturalium. Ric refpeduscompetit materia: fecunda:tantum: quia omnis generatioomnisque corruptio fit a formarum iubftantialium qua-litatibus in materia non prima, nulla enim unquam fadaeft generatio vel corruptio in håc, fedin fecunda tantiim,tanquam in proximo fubjedo, ut poftea diffufius patebit.

IX. Deindé confideratur materia velAbfolute, rationefubftantia: & fecundum fe, prout nuda eft in fubftantiafua, hoc modo eft indeterminata, quia certam figuramaut determinatam quantitatem, qu£fuis terminis circum-

< feriptafit, nullam habet, ( ficut videmus fe rem habere incorporibus naturalibus) ab omni enim forma fpecificadenudata eft. hinc ficut non eft determinata: naturs fi-ve eftentiac, ita nec determinatas habet affediones pofi-tivas,cum hse totius phyfici fint, interim ad omnes re-cipiendas eft indifFcrens. Vel modifcatb ratione condi-tionis ac difpofitionis, fecundum quas ad certam formamrecipiendam ac fuftentandam apta eft, h.e. prout ad haneformam fubftantialem & non ad aliam pcculiariter eftordinata : ubi enim alia forma ibi alia materia vel mate¬ria: difpofitio : alia enim requiritur materia vel materia:difpofitio ad formam ignis , alia ad formam aqua:, See.Vel 2{e/pettivé, ratione formarum fpecificarum , quibus

junda

jun&a ac unita, ad certam aliquam figuram detcrminaturrdeterminatain euim materiam,determinata fequitur quan-titas, quv pfoprie tocius corporis phyfici proprietas eft.

X. C<ecerum. materia confideratur Generalitfr five uni-verjalith pro cömplexu & colledione omnium materie¬rum fingularium, qux naturse ambitu continentur, utpotequando intelle<ftüs materiam primam five fimplicem, abOmnibus finguiaribus ac particularibus corporibus fim-plieibus, ut a coclo, igni, aere, aqua, Sc terra abftrahit(idem de mäteria fecundajudicandum ) Sc reliäis earumnataris particularibus ad quandam communem Sc gene-ricam redigit, quadn fingulis individuis deprehenaitur,de in qua omnes materias primae conveniunt. Hxc con-fideratio apprimé ufcilis ac necefifaria eft, quia quomodoconfideramus corpus, eo etiam confideramus prineipiacorporis : fed corpus confideramus fub communi naturaa finguiaribus de particularibus abftra&å j Ergo etiamprineipia corporis confideramus lub communi natura afinguiaribus abftraäa. Merito igitur appellari poteft inparte generali phyfices materia communis, quae non ali-tér quam Genus a Specie Sc individuis, differt å materiafingulari.

XI. FelPartieulafiter £>'ßngulariter; prout å fe invicemfeparatae ac plures numero ac difpofitione diftinäae å re-rum omnium conditöre in prima creatione in Sc cum cor- ^poribus funt treatae, Ee. corporibus naturälibus con-creatae, hoc modo confiderata non modo tot conftitui-mus materias primas Sc fecundas, quot funt corpora fim-plicia Sc mixta : verum etiam aflferimus eam habere ra¬tionem diverfamdiverfamque naturam in corporibusfimplicibus ac mixtis.

XII. Practerea feiendum materias corporum phyfi-corum5

cornm, quamvis afeipfisnonfolumeftentiamfedetiamexiftentiam habeant, nunquam tamen abfoluté & per fe,h.e. leorfim absque formis ipecificis extitifie: fed una, inöl cum iiiis, å natura: authore elfe conditas, vei formisconcreatas. Hoc verum elfe de materia prima vel tali ar¬gumenta fuaderi poceft: Quxcunque materia: diftin&a:in & cum corporibus diftinéfts iunt creatx, illa: nunquamieorfim extitcrunt; At corporum fimplicium diftintomateria: in ÖL cum dift indis corporibus func creatse{ omnis enim creatio terminatur in rei produdx fummaperfedione) Ergo nunquam ieorfim extiterunt.

XIII. Quomodo materia phy iica uniyerfalitér Sc ingenere fpedata iefe habeat, jam modo didum eft: Nunciequitur ut ad ejus Divifionem* qua: eft Explicatio to-tius per partes, accedamus. Communiter materia dividifölet in Primam ÖL fecundam: qua: divifio a Peripatcticismultis retro feculis eft recepta, atque in hunc usque diemmördicus propugnata, bocprafertim argumenta: ut fe-cunda dicatur qua: habet priorem materiam , adeoqueconftet ex prior e : prima autem in ordine lit Ens fimplexÖL ordine primum. Vel ut Pererius vült: fi non dareturmateria prima, non etiam ejjent alm materia: nam pofterioresmateriafußentantur ä prioribus: & niß daretur prima, ejjentin re naturali infinitce materia.

XIV. Verum hic cl. Spcrlingio injuriam facere,eum-qüe abfurditatis accufare quidairi videntur , quafi haneDivifionem fimplicitér infringat, ÖL materix prima fub-ftantiam in rerum natura dari prorfus neget, dum ait;Primam illam materiam non nißinlibris G? hominum quorundam

- cerebellis deprehendi. Inft. Phyf. lib. i, cap. 2. q. 2. Hzcenim nunquam ipfius mens ruit,cum corpus ftne materia,ariimatum ftne anima fit. hinc femper limitatio ab ipfo

fada

fa da c fl, dum ait: Primam illam materiam non nifi &c.fed tantum ejus defcriptionem qux ab Ariflotele & qui-busdamejüsinrerpretibus, circumfertur, in rerum natu-ralium univerfitate dari pernegat, quam aliquot quxlüo-nibus infra in thefibus diicutiemus.

XV. ltaque cum tutius fit prareuntem fequi naturamqua: feipfam explicat: aliam é natura fundamenro ( uüipfi vifum cft, cum res eodem tarnen recidat) materia: di-viflonem fuppofuit, divilitque eam in Simplicem 8c Compo-poßtam : qualia enim corpora naturalia, talis materia:jam corpora naturalia alia iunt fimplicia alia compofita.«ergo materia alia erit fimplex, alia compofita. Quam-vis vero hxc poflerior Divifio, utpote natura magis con-grua infenatura fundetur 8c antiqux illi merito prx-ferri debeat 5 non tarnen eam omnino rejedam volumus,nec debcmus, modo aliter intelligatur ac expliccturinverbis enim llmuS faciles modo conveniamus in rebus,

XVI. Ut materia: prima: cognitio nobis fit uberior adDefinitionem ejus ElTentialem, qua: naturam ejus quo-damodo exprimit, accefTum faciamus. Definitur autcmmateria prima five fimplex å quibusdam ; quodßt puramateria, cujus eßentiam nulla ingreditur forma. Verum flDifTertationes phyficorum de Principiis corp.Nat. inti-mibs perfpexerimus, talem colligere haud efl difficile;Materia primaßveßmpiex eßßubßantia, incompleta, umverßa-Us> hformisy una quodßpeciem, alia quoad numerum &gradumnobiütatis, paffive &prifnum concurrens ad omnium corporum

ßmphcium covßitutionem. ha:c definitio quamvis fecundumliteram in illorum libris confignata non reperiatur: efltarnen in illorum dodrina fundata 8c ex variis locis con-

quifita.XVII. Quum igitur materix primx abdita 8c perob-

B fcura

fcura fit natura, promelioriejusintelleéfu definitionemper partes deducemus, acfingulas Definition is formulasexplicabimus. Primo notetur materiam primam dici &ellb Subßantiam: quia intrinfecum principium fubftan-tiale eft, corporum fimplicium fubftantiam ingrediens.Itaque Corpora nåturalia five fubftantia: ut non pofiuntex non fubftantiis five accidentibus eftentialiter compo-ni: fic etiam materia non eft aecidens, cum ex accidenti¬bus nequeant fieri fubftantia:, imo mille accidentia nonpofiunt fufticere pro una fubftantia conftitüenda. hincconcludimus quod ad compofiti fubftantiam conferatmateria, iuamque fubftantiam ad alterius fubftantia con-llitationem exhibeat.

XVIII. Deinde fecundam Definftionis formulamrepetemus ,ejusqueexplicationemqua:remus, ubi mate¬ria prima dicltur eile fubftantiaincompleta: quia efientiamcorporis naturalis non fola, fed una cum forma abfolvit:quippe ordiiiata ad formam öc compofitum phyficuisj, fe-paratim fubfiftere nequit; fed ejus eftentiam complct, at-que ad intrinfecam ejus perfeftionem, fecundum natura:fax deftinationem terminatur. Quo fa&o, unione effen-tiäli forma: vel corpori unita fubftantiam compofiti phy-fici completam abfolvit. Habet itaque a&um Entita-tivum non autem formalem;

XIX. Prseterea in definitione dixf materiam primamefie fubftantiam univerfalem : quia ut pluribus fua nuturaineffe apta nata eft, b.c. cujus Entitas communicaturpluribusnt inferioribus: ita de pluribus prxdicari poteft.Intelleftus enim univerfalitatem five naturam quandamgenericam ab omnium materiarum fingularium conditio-nibus individuantibus abftrahit, qua: in corporibus fim-plicibus communis eft ,multiplicatur, ac de iisdem prat-

dicatur-

dicatur. Åt ficut intelle&us ideam quandam ßc conimu-nem naturam ab homine ,'brutis, plantis, metallis, de¬mentis cotlo & ftellis abftrahic: ita ideam quandam Stcommunem naturam a materia codi , ignis, aeris, terrxßc aquxprxfcindit, terminoque materia prirna reprxfen-tat. hinc meteria prima ut fic indifferenter ie habetadplure.s, imo omnes formas ßmplices, feu materia ingenere reipicit formam in genere, materia autem alia at-que alia, icu in particulari aiias requirit formas.

XX. Huic iententix fuffragatur quidam cum dicit:Matena prima nihil aliud eß , niß omnium individuorum natu-rahtim materia, per intelleBtis operationem a circumfiantiisfin-gtdaribus, quibus differunt naturce individnales, abßraföa ii exprceåicatis effentialibus, quibmomniaindividuå conveniunt,aßi-mata : velut animal ingenere nihil eß nißßngula animantia innatura una & communi, quteineßßugularibm, conßderata. quialiam aöcent & urgent materiam, ii aut maffam Mojaicam pro «materia prima habent, aut extra (cripturam de principiis rerumnaturalium pbilofophantur , quorum neutrum fatis tutum eß,'Prima Deui corpora naturalia immediatc ex nihilo creauit, nonex materia quadam communi : qua vero in iis jam creatis ma¬teria communis eß, eabeneficio abßraclioms eß. Vend, feff. I.part.i. C.l. Vel fic: Materia prima nihil aliud eft nifi'ma-teria univerfalis in ordine ad multas materias fingularestanquam inferiores a quibus eft prxfcifaintelledu noftro,inque illis multipßcatur eo modo, quo fpecies proprié di-<fta in individuis, imo de pluribus materiis numero diffe-rentibus prxdicatur. Non diftitemur illam etiam diciCommunem, quia in omnibus Sc fingulis corporibus na-turalibus eadem quoad fpeciero reperitur.

XXI. Poft hxc in definitione memini materiam pri-mam eße informem : quia quamvis adum Entitativum ,

B a cum

cum a&u inferum natura.ilt, habeat, non tarnen a<ftumformalem five informantem habet: in puritate enim ef-fentias fujs & in eftentialifuoconceptu, omni contradi-ftinäa eil formas, omnisquemiftionis ac concretionis ex-

pers eil, nec includit quoadeftentiam fuam a<ftum formasphyficas & proprié fic didlas, iiponderemus eam. qua: cor-porum iimplicium propriaefh interim nunquam in rerumnatura ftne forma exftitit, nec exiliere poteft, nifijunftavel unita formas, quia incompleta eft. Ha&enus igiturverum eft illud vulgatum : plura requiruntur adexißentiamquam effentiam. Hinc nemini non conftat materiampri-raam fibi reli<ftam tantum non ab omnibus. formis eftedenudatam, fed etiam formas fubftantiales ex accidentetantum, & extra ejus quidditatem ei inefle. Cum igiturmateria formam recipere aptanataiit, hincftatimcon-fequitur quod ipfa formam non includat, fed ex acciden-te eam habeat.

XXII. Notetur porro quod in Definitione dixi ma-teriam primam efte fubftantiam unaru quoadfpeciem : ilcutenim in thefr 19 ftatuimus materiam primam opera in-telleäus ac beneficio abftra&ione efte univerfalem &omnium corporun? iimplicium materiis communicabi-Iem : ita hic adfrmamus eam efte fpecie unamfecundum fe ut nuda eft in fubftantia Uta , quate-nus nempe omnes materia fingulares in conceptu quo-dam reali generico conveniunt, quia å muitis fingulari-bus corporum Iimplicium materiis numero & gradu no-bilitatis diftcrentibus, unitas fpecifica contrahitur, &communis quasdam natura ad unitatem redigitur. Hincficut. materia prima ab omnibus ftngularibus corporumiimplicium materiis abftrahitur <Sl eftentialitér de iifdemprasdicatur: ita immediacé & proximé iis intrinfice &a<flu inefte apta nata eft, XXIII-

XXIII. Sexto didum eft materiam primam effe aliamquoad numerum: ratione abftradionis eft una quoad fpe-ciem in concepcu fuo generico: ratione ftatus eft multi¬plex , pro varietate diipofitionum quas includit ad variasformas recipiendas: & lic dicitur alia five multiplex quo¬ad numerum, eo quod maltaé 8c vari« fint difpofitionespro variis formis. Deus enim glonofus in prima mundicreatione aliam dedit materiam ccelo, aliam igni , aliamaeri, aliam terrae, aliam aqua:. Hinc tot funt materia: pri¬ma: fingulares 8c numero diverf« quot diverfa corporafimplicia. Argumentor: qua: diftindarum fpecierum par¬tes effentiales funt; una numero res non funt: materi«cceli 8c elementorum diftindarum fpecierum partes ef¬fentiales funt: Ergo materia: coe li 8c elementorum una resnumero non funt.

XXIV« Septimo ftatuimus materiam primam elfealiam quoad gradum nobilitatis acpreeßantite: idque i. ßatione(ubßantialisformte, qua: in fingulis corporibus fimpiieibusnobilitate ac pratftantia alia aliam excedit. 2. Ratione di-fpofitionis: aliter enim affeda eft materia ignis, aliter ma¬teria aqua:: hinc difpofitic materia: ignis 8c aeris nobilioreft difpofitione materia: aqua: 8c terra:, propter formarummajorem vel minorem nobilitatem ac praeftantiam; quiaficut quxlibet forma, quamlibet materiam non introit: itanec quamlibet materiam informat, fed certa certam. Un-de in univerfum jam patet, quo nobiliöres habet materiadifpofitiones, eo eft nobilior , 8c ex confcquente nobilioriinformatur forma. Ratione äffedionum & operatio-num: forma enim proptet diverfam conditionem mate¬ria: cui eft junda diverfas producit operationes. Hinc lu-cere non poffet ignis, fi terra: materia ac difpofitione con-ftaret: humedare non poffet aqua fi materia ac difpofi¬tione ignis gauderet. B 5 XXV

XXV. O&avo affirmavimus materiam primam pafli-•ye concurrere ad omnium corporum fimplicium confti-tutionem : quia ejus natura eil: non folum recipere formas& receptas luftentare, unde formarum receptaculum acHomicilium dicitur*: fed etiam ab iis a&uari & perfici, un¬de non tantum principium receptivum perfe&ionis 3ca<5His dicitur; fed etiam fubje&um; at recipercdl pari:ergo materia prima quanta quanta fit, pafliva eft : fubjici-tur enim formis praeter eflentiales etiam accidentabbus,utpote magnitudini, calori, frigori, imo omnium ifta-rum quaiitatum, quarum de fe expers eft, quibusque na¬tura lua caret fufceptiva eft: caret autenyquantum adfuam naturam, non folum eflentialibus, verum quoqueaccidcntalibus formis.

XXVI. Poft hatc conclufimus materiam primam pri-mum concurrere. ad omnium corporum fimplicium confti-tutionem: quia nop ex aliqua priore, fed ex hac immedia-té ac proximé corpora fimplicia primitiis in mundi crea-tione iritrinficé funt conftituta, eft: enim pars horum ef-fentialis, quia per fe &neceftari6 concurritadintrinfe-cam 3c fubftantialemcorumconftitutionem, utpotefinequa corpora na turalia fimplicia , 3c ex confequenti mixtanulla funt.

XXVII. Et hoc monendum venit materiam primamproximé C? immediaté ad corporum fimplicium conftitutionemconcurrere, quippe quae ex 3c cum hac funt formata:T^emoté verb ac mediaté ad corporum compofitorumac mixtorutncompofitiunem, quatenus hxc ex dementis tanquam proxi-mo fubje&o conftant: 3c fic quodammodo dici poteft,quod materia prima fit omnium formarum fufceptiva, &Crerum naturalium conftitutiva»

XXVIII. Ut coftrx fententix majus robur accedat .'

de

de materia prima, Sc unä dilueidius declaretur, receptamillam Peripateticorum definitionen! fubjungemus, & proÜbertäte philpfophica examinabimus ftalis communitéreircumfertur : Materia prima eß principium pasfivum? & pH-mum uniuscuiusque rei naturalis fubjeclum, ex quo aliquid fit,cum inßt, nonfecundum accidensjutprivatio) & cum ahquidcor-rumpitur, ultimo in idem refolvitur.

Quarritur ergo,XXiX. An materia prima fit fubjedum uniuscujus-

que rei ac generationis? vel quod eodem redit: An omnesgenerationes proximé fiant in materia prima ? N. Pro de-cifione hujus quxftionis dico : quodnulla unquatn faSla fuitgeneratio in tali mataria : omnes mim generationesJoeo fubjeSlimateriam quam vocant fecundamhabent. in hominis, brutorum>plantarum, metallorum & mixtorum omnium generatione, nonnefemper fecunda adeß materia ? femina nempe aut corpora alia hiscorrefpondentia. Ergo quemadmodum neqio dixeric femi¬na aut feminalia principia efie materiam primam: ita nul-lamunquam generationem in hac fadam, jam fieri, velfuturam eflTe nemo fanus adfirmabif. Largiter enim con-ceffit fapientiffimus mundi Opifex rebus eorruptibilibuspoteftatem fefe multiplicandi ,mediante femine, thefauronaturs insftimabili. Hoc ergo in generationibus ponde-randum, Inde nafcitur quodcunque nafcitur. Argumen-tor: In quacunque materia, nulla unquam fada eft gene-ratio, ea non eft lubjeftum generationis: In materia primanulla unquam fada eft generatio: Ergo, materia primanon eft fubjedum generationis, immediatum puta.

XXX. An materia prima fit ultimum fubjedum cor-ruptionis: vel, ari omnis corruptio terminetur in materiaprimai Hic iterum dico, omnes corruptiones fubjedi lo-co materiam fecundam habere non primam. In hominis,

bruto-

brutorum, plantarum * metallorum aliorumque mixtorumcorrupcionibus res iterum plana eft. Quia licuc mix cacorpora proxime ex materia prima non componuntur acconftant: lta etiam in eadem eorum corrupttones fieri acterminari non poftunt, led in Elementis. Hinc Deus aitAdamo, & nomine ejus omnibus mortalibus: Terra es &in terram reverteris, Gen. p. 19. ubi nomine terra; non in-telligit materiam primam, fedElementum terra; ,imd fyn-ecdochicé omnia quatuor Elemenca. Item ficut corpo¬ra fimplicia propter defe&um contrarietatis, difpofitionesftabiles, ac immunitatcm å qualitatibus alteratricibus funtincorruptibilia; ita eorum, cxterorumque corporum cor-ruptiones in materia prima, propter natura: fux condicio-nem, fruftra fperantur. Arg. In quacunque materia nullaunquam fa&a eft corruptio, ea non eft fubje&um cor-ruptionis: In materia prima nulla unquam fada eft cor¬ruptio: Ergo materia prima non eft fubje&u corruptionis,

XXXLAn materia prima habeat potentiam ad omnesformas, & appetitum aa formas pradentes & abfentesfN.Tranfeat, inquit Sperlingius, figmentum de appetitu materia,quem putantfundamentum efje confervationis rerum naturalium.Nobis appetitus fequitur formam non materiam, appetitus ratio-nahs,animamrationalem: fenßtivus,animam fenßtivä'.naturalis,

■formam quamvis. Hinc fubtil. Seal. Qui materiam condiditformasqtte illcts condidit'. voluit fua quamque ciäqm, acquiefcere.Neque pofuit appetitum in materia mutationis, fed perfeclionistantum. Perficitur enim fub qualibet qualibet pars G? tota fubomnibus. Non efi igitur ei opus mutations: nihilenim poteß veiomittere velrecipere, Exerc.6i. feH;. 1. Hinc ficut materia pri¬ma non eil principium acHvum fed paffivum : ita non po-teft fola producere a&iones, appetere enim eft agere- Ap¬petitus igitur fequitur formam.

XXXII-

XXXII. Ån molcs illa mdis Sc malTa indigefta, cujusmentioncm introducit Mofes, Gen. 1:2. fit materia prima?N- quia nomine molis rudis Sc mafifa: informisindigitaturterra undiquaquc aquis immerfa ac permifla, qua: fuitcorpus effentialitér per principia intrinféca pcrfetfum:Åt materia prima non efl: corpus effcntialiter perfeftum,fed corporis tan tum efifcntiale prihcipium Sc pars: Mafiaigitur illa rndis Sc informis non efl; materia prima propriélic di&a, fuit tarnen inillamafirautunacjufdemparscf-fcntiaiis. Arg. Quascunquc materia: diftin&asin Sc cumdiftinåis corporibusfunt creatae, illae non fuerunc mafifaaliqua communis , divifibilis Sc partibilis: Atqui materiaprimas diftinftae in prima creatione in St cum diftin&iscorporibus funt crcatas: ErgÖ materias prima: Sc diftinåaenon fuerunt mafifa communis, divifibilis Sc partibilis.

XXXIII. Tantum pro ratione inflituti de materiaprima dixifiefuificiant: Gonfequens eft ut ad altcram Di-vifionis partem, quae cft de materia fecundaproperemus acreftå progrediamur. quamvis varia: materias fecunda:,apud authorcs paffim circumferantUr Definitiones 5 Nostamen hane Cl. Sperlingii approbamus. Materia fecundatß integrum corpus cujus eßentiam tamforma, quam materia in-greditur. Infi:. Phyh 1.1. c.2. H&c fecunda materia ad fuampropriam ac peculiarem formam reftri&a eft atque ordi-nata: quia alia forma, aliampoftulatmateriam.

XXXIV. Quamvis hasc materia fecunda non fit puramateria, ac omnis concretionis expers, fed formam inclu-dat nunc unam ut Elementorum (in ordine fc. ad conftitu-tionem mixtorum) quatenusformis cft immerfa Sc å for-mis determinata: nuncplures3 prout magis aut minus com-ponitur: famen nomine materia venire potefl, quia in eorationcmac indolem materias habetr quodformis fpeeifi-

£ C 4 cis

eis fubjiciatur / Sc cum iis demum mundi fpecies con«fiftuat*

XXXV. Materia fecunda eft multiplex quia quotfpecies corporis naturalis funt, tot etiam materia fecundxiunt.In fpecie; materia fecunda, vel efi materia Generationü:ex qua bene å formis prseparata & proportionatagene-rantur corpora naturalia mixta: ut, femina aut corporaalia his cörrefpondentia. Ex hifee nafeitur quodeunquenafeitur. Hinc fapientiffimus rerum creator, propterfpe-cierum perpetuitatem, non folum fingulis, (Ingularumfpecierum , individ&is fua femina, feminalia prineipia r dequa: rationem feminis habent, implantavit, verum etiammediantibus iis pötentiam fefe multiplicandi conccfficlargitér : Hinc iingula individua quodamqum impetu ra-piunturad iibi fimiie generandum.

XXXVI- Vel eft materta Compoßtionüßve conßitutiom:ut corpora mixta Sc organica. ex häc enim corpora natu¬ralia jam producta Sc formis fpeeificis contradiftinfta,componuntur. Qua: quamvis formas genericas ac fubor-dinatas implicent, materias tarnen indolem habent, quiå aformis fuperioribus informantur, Atque hxc pro rationcprasfentis inftituti fufticiant,

Tibi o Domine pro Divina tua gratiaßt honor &gloria!ßsbenediUus in frlajeßate tua\ ßs laudatur in fapien-na tua! fis gloriofus in honitnfe tua, nunc & in fecu*iorum fecula!

äd

X

Adbumanijfimum & doWßimum Virum-Iuvenem,DN. PETRV1 RAMFyERVM,

Amicum luurn honorandnm, egregieprogradu dilputantem.

AUfpice perge Deo laudandas fandere dotesSic Tibi pro meritis multiplicctur bonos.Ita amico de familiari ex animo

gratulaturß OHANNES BAAZ(

YsTpincipio , ut levibus perduxit in orbibus axemNatura, aerüqm agilem Jufpenderat aibra

Cardinibus; mundo tribuitfua vineula, (emperInd'itlura novo» agitato in femina formas i >Materiem dixere fopbi: fundamen hnmorüMternum, cujus pereuntiafragmina,formteAlterim furgentis opus, nafcique vocarantMifceri, folvi interitum : nec in agmine tantoMortis, abire aliquas fpecies in inania rerum.Nulla magis veteres exereuit, aurea , vatesMateries implexa [ibi. Tibi nec fine laudeImponet, credas, meritam, extricata, coronam,

JOHAN. WX PI CHI N DI,