Upload
zion
View
33
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
De conjunctuurindicatoren De kwartaalrekeningen en de conjunctuurenquêtes. Brussel, 21 oktober 2009. Isabelle Brumagne Jean-Paul Vonck. Overzicht van de uiteenzetting. 1. Wat dient er onder conjunctuur te worden verstaan? Waarom wordt ze geraamd? - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
De conjunctuurindicatorenDe kwartaalrekeningen en de conjunctuurenquêtes
Isabelle BrumagneJean-Paul Vonck
Brussel, 21 oktober 2009
De economische activiteit omschrijven2 / 34
Overzicht van de uiteenzetting
1. Wat dient er onder conjunctuur te worden verstaan? Waarom wordt ze geraamd?
2. Hoe wordt de conjunctuurontwikkeling geraamd? Traditionele statistieken versus conjunctuurenquêtes
3. De kwartaalrekeningen (principes, kalender, ramingsmethode)
4. De conjunctuurenquêtes (historiek, principes, opbouw v/d indicatoren)
5. Correcties voor seizoeninvloeden en kalendereffecten
De economische activiteit omschrijven3 / 34
Conjunctuurcyclus
Conjunctuur
= economische toestand op een bepaald ogenblik
= schommeling van meerdere economische activiteiten
vraag, tewerkstelling, enz.
Economische cyclus
Duur van een cyclus: 1,5 tot 8 jaar
Statistische indicatoren:
- basisstatistieken (industriële productie, enz.)
- kwartaalrekeningen
- conjunctuurenquêtes
t1 t2 t3 t4
1 cyclus
tijd
trend
bbp
dal
dal
expa
nsie
piek
piek
expa
nsie
recessie
De economische activiteit omschrijven4 / 34
Belangrijkste conjunctuurindicatoren en hun verspreidingskalender(aantal dagen na afloop van het kwartaal)
t -10 t+30 t+55 t+70 t+75 t+120
* Enquête * Bbp-flashraming
* Industriële productie
* Btw-statistieken
* 2e bbp-raming
* Buitenlandse handel
* 3e bbp-raming
De economische activiteit omschrijven5 / 34
De kwartaalrekeningen en de conjunctuur-barometer van de Nationale Bank van België
Bbp naar volume (linkerschaal)
Veranderingspercentages t.o.v. het overeenstemmende kwartaal van het voorgaande jaar
Afgevlakte curve
Brutocurve
Algemene conjunctuurindicator van de NBB (rechterschaal)
Correlatie bbp - conjunctuurcurve
0,84
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
De economische activiteit omschrijven6 / 34
Nut van de conjunctuurindicatoren
Evaluatie van de conjuncturele toestand
Versnelling / vertraging van de economische groei Keerpunten van de conjunctuurcyclus Oorzaken en bepalende elementen (binnenlandse vraag,
buitenlandse vraag, industrie, diensten, enz.) Vooroplopende eigenschap (bv. België t.o.v. Europa)
Voorspellingen en vooruitzichten van de toekomstige bbp-groei
Informeel (grafiek) Volgens een model
De economische activiteit omschrijven7 / 34
Keerpunten: de Belgische indicator als voorop-lopende indicator voor de Europese economie
-40
-30
-20
-10
0
10
1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009
-40
-30
-20
-10
0
10
Indicator verwerkende nijverheid Europa Keerpunt
Indicator verwerkende nijverheid België Keerpunt
De economische activiteit omschrijven8 / 34
Kwartaalrekeningen
exhaustieve statistieken
(totale populatie)
resultaten worden pas op termijn verkregen (hoewel flink ingekort)
+ revisies
ex-post
kwantitatief
volledig en coherent beeld
Conjunctuurenquêtes
steekproef
real-time informatie
(geen grondige maar snelle enquêtes over de lopende maand)
+ geen revisie
onmiddellijk
kwalitatief
onvolledig beeld
De economische activiteit omschrijven9 / 34
De kwartaalrekeningen
De economische activiteit omschrijven10 / 34
Doelstellingen van de kwartaalrekeningen
Enige volledige en coherente korte-termijnindicatoren
(samenvoegen van de informatie uit verschillende
statistische bronnen)
Informatiebron voor de economische schommelingen:
Observatie van vroegere conjunctuurcycli
Uitgangspunt voor vooruitzichtswerk
De economische activiteit omschrijven11 / 34
Kwartaalrekeningen = "deel van de nationale rekeningen, consistente set van transacties, rekeningen en saldi op kwartaalbasis"
Zelfde principes / zelfde definitiesdan de jaarlijkse nationale rekeningen ( => ESR 1995 )
Bron: "Handbook on Quarterly National Accounts" Eurostat, 1999
Definities
De economische activiteit omschrijven12 / 34
Vereenvoudigde structuur
Totale economie
7 bedrijfstakken
Grote aggregaten
Indirecte ramingsmethode: omzetting van jaar- naar
kwartaalcijfers
Focus: groei / volume
Drie belangrijke verschillen
De economische activiteit omschrijven13 / 34
Publicatiekalender(aantal dagen na afloop referentiekwartaal)
"Flash"-raming van de bbp-groei
t+30 bbp-groei communiqué
Kwartaalaggregaten t+70
3 invalshoeken
+ rekeningenstelsel
+ arbeidsmarkt
communiqué
+ Belgostat
Kwartaalrekeningen t+120
3 invalshoeken
+ rekeningenstelsel
+ arbeidsmarkt
+ overheidssector
communiqué
+ Belgostat
+ papier
De economische activiteit omschrijven14 / 34
Revisieprocedures
3 redenen tot revisie:
Wijziging in de jaarlijkse nationale rekeningen
Update basisgegevens
Correctie voor seizoeninvloeden
De economische activiteit omschrijven15 / 34
Algemene methode: de indirecte methode(of omzetting van jaar- naar kwartaalcijfers)
Verantwoording: de basisbronnen van de jaarlijkse nationale rekeningen zijn niet beschikbaar op kwartaalbasis
3 fases:
Keuze van de kwartaalindicatorKalibratie: de evolutie van de kwartaalindicator afstemmen
op de jaarreeksAfstelling: de verschillen tussen de gekalibreerde indicator
en de jaarreeks worden over de 4 kwartalen verdeeld
De economische activiteit omschrijven16 / 34
De drie invalshoeken van het bbp - Productie
Raming van de toegevoegde waarde per bedrijfstak
Belangrijkste indicatoren
Volumes (waarden = volumes x prijzen)
Industriële productie (landbouw, industrie)
Waarden (volumes = waarden / prijzen)
Btw-omzet (diensten over het algemeen)
Prijzen
Prijzen van de industriële productie
Consumptieprijzen
De economische activiteit omschrijven17 / 34
De drie invalshoeken van het bbp - Bestedingen
Consumptieve bestedingen van de particulieren en van de overheid / investeringen / in- en uitvoer / veranderingen in voorraden
(verschaft het evenwicht met de productieoptiek) Belangrijkste indicatoren
Waarden (volumes = waarden / prijzen) Btw (consumptieve bestedingen en investeringen) Betalingsbalans (in- en uitvoer van diensten en toerisme)
Volumes (waarden = volumes x prijzen) Buitenlandse handel (in - en uitvoer van goederen)
Prijzen Consumptieprijzen Productieprijzen van de investeringsgoederen Prijzen van de buitenlandse handel
De economische activiteit omschrijven18 / 34
De drie invalshoeken van het bbp - Inkomens
Beloning van werknemers / bruto exploitatieoverschot en bruto gemengd inkomen / nettobelastingen op productie en invoer
enkel tegen lopende prijzen de som van het bruto exploitatieoverschot en het bruto
gemengd inkomen verschaft het evenwicht met de productieoptiek
Indicatoren RSZ (beloning van werknemers = brutolonen +
werkgeversbijdragen) gegevens van de overheid (nettobelastingen)
De economische activiteit omschrijven19 / 34
Statistieken m.b.t. de arbeidsmarkt en de werkgelegenheid
Verschil: directe raming 7 bedrijfstakken (A7) / loontrekkenden &
zelfstandigen / binnenlandse en nationale werkgelegenheid / arbeidsvolume werknemers (aantal gewerkte uren)
Indicatoren:
Gedetailleerde gegevens RSZ
RSVZ
Na 70 dagen: econometrische raming
De economische activiteit omschrijven20 / 34
Statistieken m.b.t. de arbeidsmarkt - Lonen
Totale beloning van werknemers (D.1) voor
7 bedrijfstakken (A7)
Indicatoren:
Gedetailleerde gegevens RSZ
Gegevens overheid
Aantal werkzame personen
Indexcijfer van de conventionele lonen
De economische activiteit omschrijven21 / 34
De conjunctuurenquêtes
De economische activiteit omschrijven22 / 34
1954: Start conjunctuurenquêtes van de NBB n.a.v. een verzoek van het VBO
1962: Start harmonisatie van de enquêtes door de EU
Vanaf 1970: Van 2.000 naar ruim 5.000 ondernemingen
1972, 1983, 1990:Opeenvolgende revisies van de conjunctuurindicator
1994:Uitbreiding enquête naar dienstverlening aan bedrijven
1999:Publicatie van een artikel in The Wall Street Journal: de conjunctuurindicator van de NBB is een goede voorspeller van de economische groei in het eurogebied
2009:Laatste methodologische revisie van de conjunctuurindicator
Historisch overzicht
De economische activiteit omschrijven23 / 34
Principe
Op regelmatige tijdstippen een representatief staal van economische actoren (ondernemingen en huishoudens) op snelle en betrouwbare wijze ondervragen teneinde informatie te verzamelen over de conjunctuur en de te verwachten korte-termijnontwikkeling (detectie van keerpunten) (eenvoudige kwalitatieve vragen, bv. werkgelegenheid, activiteit, ...).
De economische activiteit omschrijven24 / 34
Enquêtes van de Nationale Bank van België
Frequentie Enquête Resultaat Sinds
Maandelijks Conjunctuurenquête Conjunctuurindicator 1954
Consumentenenquête Consumentenvertrouwen 1985
DriemaandelijksPeiling naar de productiecapaciteit in
de verwerkende nijverheidBezettingsgraad van het
productievermogen1962
Enquête naar de kredietverlening en kredietvoorwaarden
(Bank Lending Survey en enquête bij de ondernemingen)
Volgens de perceptie langs de aanbodzijde (banken)
2002
Volgens de perceptie langs de vraagzijde (ondernemingen)1 2009
Zesmaandelijks
Investeringsenquête
Jaargroei investeringen
1958Jaarlijks
Algemene informatie(economische bestemming, financiering en determinanten van de investering)
Eenmalige enquêtes: bv. prijszettingsgedrag bij de Belgische bedrijven (maart 2004), loonvorming in de Belgische ondernemingen (oktober 2007).
Enquêtes op vertrouwelijke basis: enquête bij de architecten (bouwontwerpen), trimesteriële conjunctuurenquête in de bouw, enquête naar de omzet van de handel in bouwmaterialen en meubelen.
1 Op basis van 2 vragen (tevredenheidsgraad over en verloop van de kredietvoorwaarden). Deze vragen werden voorheen opgenomen in de investeringsenquête van het najaar (op jaarbasis sinds 2002), maar maken nu deel uit van een afzonderlijke enquête die bij de ondernemingen op kwartaalbasis wordt afgenomen.
De economische activiteit omschrijven25 / 34
Metadata per bedrijfstak(2006)
BedrijfstakkenVerwerkende
nijverheidHandel Bouw Diensten
Sinds 1954 1954 1956 1994
Populatie (totale)1 22,936 33,100 29,831 27,888
Steekproef 1,950 1,300 1,050 1,100
Dekkingsgraad (pct.)2 33 23 22 28
Responsgraad (pct.) 96 94 96 90
1 Aantal ondernemingen die een jaarrekening neerlegden bij de Balanscentrale.2 In procenten van de totale omzet (industrie, handel) of van de werkgelegenheid (bouw, diensten) in de bedrijfstak.
De economische activiteit omschrijven26 / 34
Soorten vragen in de conjunctuurenquête
Recente ontwikkelingen Activiteit / omzet Werkgelegenheid Prijzen
Beoordelingen Activiteit / omzet
Vooruitzichten Activiteit / omzet Totale vraag Werkgelegenheid Prijzen
De economische activiteit omschrijven27 / 34
Recente ontwikkelingen
Uw productietempo is t.o.v. vorige maand:
versneld
onveranderd gebleven
vertraagd
De economische activiteit omschrijven28 / 34
Beoordelingen
Uw activiteit is voor de periode van het jaar:
hoger dan normaal
normaal
lager dan normaal
De economische activiteit omschrijven29 / 34
Vooruitzichten
In de komende 3 maanden zal uw activiteit:
belangrijker zijn
even belangrijk zijn
minder belangrijk zijn
dan gewoonlijk gedurende die periode van het jaar
De economische activiteit omschrijven30 / 34
Berekening brutoresultaten
30
25
40
20
45
50
35
15
25
30
20
40
45
55
25
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Vraag 4
Vraag 5
+ = ─
De economische activiteit omschrijven31 / 34
+ = - saldo
vraag 1 60 30 10 +50
vraag 2 50 10 40 +10
vraag 3 20 20 60 -40
vraag 4 30 40 30 0
De economische activiteit omschrijven32 / 34
Aggregatie brutoresultaten
De economische activiteit omschrijven33 / 34
Correctie voor seizoen- en kalenderinvloeden
Waarom een correctie?
Correctie voor kalendereffecten
Standaardkalender
Lengte van de kwartalen / aantal en aard werkdagen
(1 tot 6 regressievariabelen) / Paseneffect
Correctie voor seizoeninvloeden
De economische activiteit omschrijven34 / 34
Cvs cjo: voorbeeld voor de bedrijfstak "Machines, apparaten en werktuigen"
1350
1400
1450
1500
1550
1600
1650
1700
1750
02q1 02q3 03q1 03q3 04q1 04q3 05q1 05q3 06q1 06q3
brut cvs cvscjo
-6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
02q1 02q3 03q1 03q3 04q1 04q3 05q1 05q3 06q1 06q3
cvs cvscjo
De economische activiteit omschrijven35 / 34
De kwartaalrekeningen en de conjunctuur-barometer van de Nationale Bank van België
Bbp naar volume (linkerschaal)
Veranderingspercentages t.o.v. het overeenstemmende kwartaal van het voorgaande jaar
Afgevlakte curve
Brutocurve
Algemene conjunctuurindicator van de NBB (rechterschaal)
Correlatie bbp - conjunctuurcurve
0,84
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20