De gemotiveerde De gemotiveerde leerlingleerling

Scholing voor bovenbouw Kandinskycollege Scholing voor bovenbouw Kandinskycollege MalderburchtMalderburcht

Harry HarlemanHarry HarlemanJosé Wichers-BotsJosé Wichers-Bots

j.wichers@fontys.nlj.wichers@fontys.nl

Gedragsverwachtingen voor Gedragsverwachtingen voor vanmiddagvanmiddag

ProgrammaProgramma

• Inleiding SWPBSInleiding SWPBS

• Presentatie eigen dataPresentatie eigen data- Gedrag van de ongemotiveerde/gemotiveerde - Gedrag van de ongemotiveerde/gemotiveerde

leerlingleerling- Percentage gemotiveerde leerlingen - Percentage gemotiveerde leerlingen

- Gedrag docenten mbt ongemotiveerde/gemotiveerde - Gedrag docenten mbt ongemotiveerde/gemotiveerde leerlingleerling

• Werken in groepen:Werken in groepen:-Bepalen van top 3 van gewenste gedrag van -Bepalen van top 3 van gewenste gedrag van

leerlingenleerlingen-Delen van effectieve interventies per gewenst gedrag -Delen van effectieve interventies per gewenst gedrag

• EvaluatieEvaluatie

School Wide Positieve Behavior School Wide Positieve Behavior SupportSupport

SWPBS is een:SWPBS is een: Systematische aanpak in scholen om met Systematische aanpak in scholen om met

alle betrokkenen een sociale cultuur te alle betrokkenen een sociale cultuur te ontwikkelen en te handhaven in ontwikkelen en te handhaven in combinatie met individuele combinatie met individuele gedragsondersteuning zodat gedragsondersteuning zodat alle alle leerlingenleerlingen succes hebben op zowel succes hebben op zowel sociaal-emotioneel als op cognitief gebiedsociaal-emotioneel als op cognitief gebied

W. Sailor, G. Dunlap, G. Sugai, & R. H. Horner (Eds.),W. Sailor, G. Dunlap, G. Sugai, & R. H. Horner (Eds.), Handbook of positive behavior Handbook of positive behavior

support (2010)support (2010)

Tim Lewis (Arnhem 2010):Tim Lewis (Arnhem 2010):

•Educators cannot “make” students learn Educators cannot “make” students learn or behaveor behave

•Educators can create environments to Educators can create environments to increase the likelihood students learn and increase the likelihood students learn and behavebehave

•Environments that increase the likelihood Environments that increase the likelihood are guided by a core curriculum and are guided by a core curriculum and implemented with consistency and implemented with consistency and fidelityfidelity

The ChallengeThe Challenge

• The “core curriculum” is often The “core curriculum” is often punishment to try and reduce problem punishment to try and reduce problem behavior in schoolbehavior in school

• However, “However, “punishingpunishing” problem ” problem behaviors (without a proactive support behaviors (without a proactive support system) is associated with system) is associated with increasesincreases in in (a) aggression, (b) vandalism, (c) (a) aggression, (b) vandalism, (c) truancy, and (d) dropping out. truancy, and (d) dropping out. (Mayer, 1995, Mayer & Sulzar-Azaroff, 1991, Skiba & Peterson, 1999)(Mayer, 1995, Mayer & Sulzar-Azaroff, 1991, Skiba & Peterson, 1999)

The Good News…The Good News…

Research reviews indicate that the Research reviews indicate that the most effectivemost effective responses to school responses to school violence are Social Skills Trainingviolence are Social Skills Training• Academic RestructuringAcademic Restructuring• Behavioral InterventionsBehavioral Interventions

= instructional strategies - = instructional strategies - “teaching”“teaching”

(Elliot, Hamburg, & Williams, 1998;Gottfredson, 1997; Lipsey, 1991, (Elliot, Hamburg, & Williams, 1998;Gottfredson, 1997; Lipsey, 1991, 1992; Tolan & Guerra, 1994):1992; Tolan & Guerra, 1994):

SWPBS is combinatie vanSWPBS is combinatie van

• VisieVisie(Inspireren van intrinsieke besluiten)(Inspireren van intrinsieke besluiten)

• Gemeenschappelijke waardenGemeenschappelijke waarden(Bepaal met elkaar wat je belangrijk vindt en leer ze aan)(Bepaal met elkaar wat je belangrijk vindt en leer ze aan)

• Wetenschappelijk onderzoek*Wetenschappelijk onderzoek*(Doe wat werkt)(Doe wat werkt)

**Marzano, R. J. (2003). Marzano, R. J. (2003). What works in schoolWhat works in school. Alexandria, ASCD.. Alexandria, ASCD.

José Wichers-Bots

De pijlers van SWPBSDe pijlers van SWPBS

• Schoolbreed werken vanuit gedeelde Schoolbreed werken vanuit gedeelde waardenwaarden

• Planmatige aanpak op basis van dataPlanmatige aanpak op basis van data• Preventie: zoveel mogelijk voorkomen Preventie: zoveel mogelijk voorkomen

van probleemgedragvan probleemgedrag• Positieve insteek: versterken van goed Positieve insteek: versterken van goed

gedrag aan de hand van heldere, gedrag aan de hand van heldere, eenduidige verwachtingen t.a.v. gedrageenduidige verwachtingen t.a.v. gedrag

• Partnerschap met ouders en Partnerschap met ouders en samenwerking met de ketensamenwerking met de keten

Leertaken Gedragstaken

1-5% 1-5%

5-10% 5-10%

80-90% 80-90%

Schoolbrede aanpak om succes op leer-

en gedragsgebied bij leerlingen te bevorderen

Effectieve interventies

•Voor alle betrokkenen in school

•In alle situaties

•Vanuit waarden in de school

•Vanuit verzamelde data

•Preventief van aard: Aanleren, Anticiperen

Effectieve interventies

•Voor alle leerlingen

•Vanuit data in LVS

•Preventief van aard: Aanleren, Anticiperen

Doelgroep interventies

•Voor risicoleerlingen

•Hoge efficiency in school

•Snel leereffect

Doelgroep interventies

•Voor risicoleerlingen

•Hoge efficiency in school

•Snel leereffect

Intensieve individuele interventies

•Afgestemd op individuele situatie

•Vanuit oplossingsgerichte diagnostiek

•Gezamenlijke inzet door betrokkenen

Intensieve individuele interventies

•Afgestemd op individuele situatie

•Vanuit oplossingsgerichte diagnostiek

•Gezamenlijke inzet door betrokkenen

Blonk (2010), afgeleid van: www.pbis.org

Aan leren

Relatie SWPBS en schoolresultatenRelatie SWPBS en schoolresultaten

• Hoe minder tijd aan gedragsproblemen wordt Hoe minder tijd aan gedragsproblemen wordt besteed, hoe meer tijd voor instructiebesteed, hoe meer tijd voor instructie

• Instructietijd is hoog gecorreleerd aan leerling-Instructietijd is hoog gecorreleerd aan leerling-successucces

(Putman, Horner, Algazzine, 2006)(Putman, Horner, Algazzine, 2006)

De ongemotiveerde leerlingDe ongemotiveerde leerling

Start SWPBS in VO vanuit ‘Moeilijke Start SWPBS in VO vanuit ‘Moeilijke Onderwijssituatie’Onderwijssituatie’

Een moeilijke onderwijssituatie is een situatie Een moeilijke onderwijssituatie is een situatie waarin het gedrag dat een docent verwacht waarin het gedrag dat een docent verwacht

van de leerling zich niet voordoet.van de leerling zich niet voordoet.

David Rous:David Rous:

Het is mijn overtuiging dat wanneer je als Het is mijn overtuiging dat wanneer je als school (of afdeling) kernkwaliteiten voor school (of afdeling) kernkwaliteiten voor leerlingen formuleert en deze zoveel leerlingen formuleert en deze zoveel mogelijk terug laat komen in hun mogelijk terug laat komen in hun leeromgeving door posters en mentorlessen- leeromgeving door posters en mentorlessen- of binnen welke les dan ook -, de waarden of binnen welke les dan ook -, de waarden deel gaan uitmaken van onze gezamenlijke deel gaan uitmaken van onze gezamenlijke leercultuur en zo ook een bijdrage zullen leercultuur en zo ook een bijdrage zullen leveren aan een positieve leerlingattitude.leveren aan een positieve leerlingattitude.

D.Rous (2011), D.Rous (2011), Teamproject Verbetering leerlingattitudeTeamproject Verbetering leerlingattitude

Ongemotiveerd gedragOngemotiveerd gedrag

• Non-verbaal gedragNon-verbaal gedragZit achterstevoren tijdens de uitleg en let niet op (3x)Zit achterstevoren tijdens de uitleg en let niet op (3x)

• Spullen in gereedheid om te beginnenSpullen in gereedheid om te beginnenWacht met spullen pakken tot ik het zeg (3x)Wacht met spullen pakken tot ik het zeg (3x)

• (verbaal)contact met medeleerlingen(verbaal)contact met medeleerlingen• (verbaal) contact met docent(verbaal) contact met docent

vragen stellen die niet over de stof gaan(2x)vragen stellen die niet over de stof gaan(2x)

• Taakgerichtheid, huiswerkTaakgerichtheid, huiswerk

Gemotiveerd gedragGemotiveerd gedrag

• Non-verbaal gedragNon-verbaal gedrag

• Spullen in gereedheid om te beginnenSpullen in gereedheid om te beginnen

heeft spullen op tafel (2x)heeft spullen op tafel (2x)

• (verbaal)contact met medeleerlingen(verbaal)contact met medeleerlingen

• (verbaal) contact met docent(verbaal) contact met docent

vragen stellen over woorden uit de tekst die hij niet vragen stellen over woorden uit de tekst die hij niet begrepen heeft(6x)begrepen heeft(6x)Vragen om stof te begrijpen (2x)Vragen om stof te begrijpen (2x)

• Taakgerichtheid, huiswerkTaakgerichtheid, huiswerk

Huiswerk prima af (4x)Huiswerk prima af (4x)Actief aan het werk (2x)Actief aan het werk (2x)

Percentage leerlingen hele les Percentage leerlingen hele les gemotiveerdgemotiveerd

N=22klassen Gemiddeld: 66% gemotiveerdN=22klassen Gemiddeld: 66% gemotiveerd

0

1

2

3

4

5

6

7

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Percentage leerling hele les gemotiveerd

Aantal klassen

Aantal

Complimenten voor gemotiveerd gedrag en reacties op ongemotiveerd gedrag bij klassen met een motivatie tussen 10 en 70%

Complimenten gemotiveerd gedrag Reacties op ongemotiveerd gedrag

5 1

3 1

13 6

2 4

6 5

10 6

3 8

Gemiddeld Gemiddeld

6 4

Complimenten voor gemotiveerd gedrag en reacties op ongemotiveerd gedrag bij klassen met een motivatie tussen 70 en 90%

Complimenten gemotiveerd gedrag Reacties op ongemotiveerd gedrag

20 8

6 1

26 5

6 2

4 18

8 8

5 3

5 2

23 7

8 5

25 4

20 8

9 2

1 10

Gemiddeld12

Gemiddeld6

Relatie reacties en Relatie reacties en gemotiveerd gedraggemotiveerd gedrag

Reactie opGemot.

Reactie op ongemot.

% gemot

9 2 90%

26 5 90%

6 2 90%

13 6 50%

2 4 30%

3 8 10%

OpdrachtOpdracht

1.Bepalen van top 3 van gewenste gedrag 1.Bepalen van top 3 van gewenste gedrag van leerlingen nav gegevens. van leerlingen nav gegevens. Schrijf op flap en hang opSchrijf op flap en hang opSchrijf de waarde erbovenSchrijf de waarde erboven

2. Wissel per gewenst gedrag effectieve 2. Wissel per gewenst gedrag effectieve interventies met elkaar uit. interventies met elkaar uit. Maak per gewenst gedrag top 3Maak per gewenst gedrag top 3

Plenair 16.15 uurPlenair 16.15 uur

Criteria voor SWPBS Criteria voor SWPBS interventie zijninterventie zijn• er is nagedacht over een mogelijke preventieve er is nagedacht over een mogelijke preventieve

(organisatorische) maatregel, die leidt tot het (organisatorische) maatregel, die leidt tot het verwachte gedragverwachte gedrag

• daarnaast is het verwachte gedrag helder daarnaast is het verwachte gedrag helder gecommuniceerd, expliciet aangeleerd en geoefendgecommuniceerd, expliciet aangeleerd en geoefend

• gewenst gedrag is op een passende manier gewenst gedrag is op een passende manier gewaardeerd en beloond: 4 gewaardeerd en beloond: 4 complimenten:1correctiecomplimenten:1correctie

• Aandacht voor ongewenst gedrag wordt Aandacht voor ongewenst gedrag wordt geminimaliseerd (negeren en complimenteren)geminimaliseerd (negeren en complimenteren)

• nacceptabel gedrag is persoonsonafhankelijk nacceptabel gedrag is persoonsonafhankelijk gecorrigeerd. (Newton, 2009; Van Meersbergen & gecorrigeerd. (Newton, 2009; Van Meersbergen & Blonk, 2011)Blonk, 2011)

Volgende bijeenkomstVolgende bijeenkomst

Vooraf:Vooraf:

• PBS team maakt les ‘Gemotiveerd PBS team maakt les ‘Gemotiveerd gedrag’gedrag’

• 22ee Meting Meting

Tijdens Bijeenkomst:Tijdens Bijeenkomst:

• Data 2Data 2ee meting meting

• Oefenen met lesOefenen met les

• Beloningssysteem afsprekenBeloningssysteem afspreken

EvaluatieEvaluatie

Belangrijke linksBelangrijke links

• www.swpbs.nlwww.swpbs.nl

• www.pbis.orgwww.pbis.org

• www.apbs.orgwww.apbs.org

• http://www.youtube.com/watch?v=40mYbhttp://www.youtube.com/watch?v=40mYbGuVR70GuVR70 (filmpjes) (filmpjes)