De Grieks-Romeinse wereld

H2

Kenmerkend aspect 4• De ontwikkeling van het denken over

burgerschap en politiek in de Griekse stadsstaat.

Polis• Door natuurlijke omstandigheden

rond 800 V.Chr aparte staatjes• Polis– Acropolis– Agora– Rondom stad– Daaromheen dorpen en

landbouwgebieden

Verschillende soorten bestuur• Aristocratie• Autocratie• Oligarchie• Democratie

Aristocratie moet wijken• Door kolonisatie kwam groep

handelaren op• Handelaren werden vaak erg rijk• Zij wilden delen in de macht met de

adel.

Athene• Kleisthenes 509 v.Chr– Directe democratie– Alleen vrije Atheense mannen boven de

18– Volksvergadering nam belangrijkste

beslissingen– Raad van 500– 1/3 van bevolking slaaf

Sparta• Belangrijkste stad Peloponnesos• Leefden op land messeniers en

heloten• Militaire opvoeding vanaf 7 jaar• Meer leger met staat dan staat met

leger• Dagelijks bestuur door vijf ephoren• Leger aangevoerd door 2 koningen

Grieken verslaan de Perzen• Perzische rijk : autocratie koning• Griekse kolonisten wilden zich

onafhankelijk maken van de Perzische koning. In 500 voor Chr. kwamen zij in opstand tegen de Perzische koning. Deze opstand werd de aanleiding tot de Perzische oorlogen.

• Koning Darius besloot Griekeland te veroveren

Eerste Perzische oorlog• 490 v.Ch • Darius• Athene wint slag bij Marathon (?)• Sparta komt te laat

Tweede Perzische oorlog• 480 v.Ch• Koning Xerses• Veldslag bij Thermopylae ( film 300)• Perzen veroverden heel Griekenland

behalve de Peloponesos.• Perzische vloot werd verslagen bij

Salamis• Perzen werden definitief verslagen.

De Grieken strijden onderling• Ontstaan bondgenootschappen door

angst Perzen• Delische bond en Peloponnesische

bond• 431 v.Chr Peloponnesische oorlog• Spartanen wonnen.• Athene herstelde deels maar toen

kwam Alexander de Grote.

Vragen• Waarom kunnen we eigenlijk niet van

dé Griekse geschiedenis spreken en waarom doen we het toch?

Het Griekse wereld- en mensbeeld

• Volgens Griekse Mythologie aarde ontstaan uit 3 oergoden, Gaia, Tartaros en Eros.

• Uit Gaia ontstaan hemel, gebergte en zee.

• Hemel en Aarde : Titanen• Titaan Kronos vader van de Griekse

goden.

• Mythische wereldbeeld werd langzaam vervangen voor natuurwetenschappelijk wereldbeeld.

• Aristoteles en Ptolemaeus zien aarde als bol.

• Meeste mensen zagen aarde als plat, zoals ze hem zagen.

Ontstaan van de mens• Geboetseerd door Prometheus• Afhankelijk van gunsten goden• Goden leken op mensen• Grieken vonden het leven op aarde

het belangrijkst• Vanaf de 6de eeuw geloofde kleine

groep niet meer dat goden alles bepaalden

• Zagen mens als zelfstandig wezen

Voortdurend vragen en zoeken naar nieuwe kennis

• Griekse onderzoekers gingen op zoek naar antwoorden uit de natuur.

• Wetenschap werd belangrijk• Voorbeeld geworden voor later tijd.

Geneeskunde• Hippocrates• Zocht verklaring in de natuur• Ging precies beschrijven wat er bij

zieke gebeurde

Geschiedenis• Herodotus• Reizen en schreef nauwkeurig op wat

hij hoorde.• Dus ook verschillende verhalen• Thucydes beschreef Peloponnesische

oorlog, probeerde te verklaren en was kritisch tegenover bronnen.

Filosofie• Werd in Griekenland geboren• Probeerden levensvragen met

verstand te beantwoorden.• Socrates beroemdste filosoof• Levensvragen werden aan de orde

gesteld in het theater.• Blz 26/27

Theater• Normen en waarden• Verteller-koor• Alleen mannen• Maskers• Hoge schoenen• Na afloop praten/discussieren