72
Nathalie Labeeuw Cazimir Advocaten 1 maart 2018 De hervorming van het erfrecht in de praktijk

De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

Nathalie Labeeuw

Cazimir Advocaten

1 maart 2018

De hervorming van het erfrecht in de praktijk

Page 2: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

Inhoudstafel

I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht

I. Wat wijzigt er niet?

I. Kernthema’s

A. De wijzigingen m.b.t. de erfrechtelijke reserve/het beschikbaar deel B. De wijzigingen m.b.t. inbreng van giften

C. De wijzigingen m.b.t. inkorting

D. De versoepeling van het huidige verbod over overeenkomsten over niet-opengevallen nalatenschappen

IV. Enkele praktische toepassingen

V. Overgangsregeling

VI. Wanneer is een verklaring aangewezen?

VII. Hervorming erfbelasting - huwelijksvoordelen

2

Page 3: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht

Page 4: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht

● Waarom hervorming? ○ Huidige regels zijn gebaseerd op een verouderd maatschappijmodel -

maatschappij is geëvolueerd

○ Klassieke gezin (gehuwde ouders met kinderen): minder de norm

- partners huwen minder vaak, wonen wettelijk of feitelijk samen

- toename aantal nieuw samengestelde gezinnen

○ Complexiteit en toename samenlevingsvormen, noopt tot flexibilisering

erfrecht

○ Veel mensen wensen meer autonomie → erfrecht “op maat” naar eigen situatie

4

Page 5: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht

○ Beschikkingsvrijheid erflater - wettelijk gewaarborgde solidariteit binnen familie (focus op kerngezin - Quid met complexiteit samenlevingsvormen?)

○ Hogere levensverwachting: men erft pas in latere fase van het leven

- erfgerechtigden zélf reeds kapitaalkrachtig op ogenblik van erven - daarom: grotere wens tot ‘erfenissprong’ - techniek huidig erfrecht: plaatsvervulling bij verwerping rechtsvoorganger

○ Huidige erfrecht soms onnodig complex: bepaalde principes zijn verouderd

(voorbeeld nemen aan buitenlandse tendensen)

5

Page 6: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

II. Wat wijzigt er niet?

Page 7: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

II. Wat wijzigt er niet?

Wie erft wat: regel van de ordes en graden

Orde Wie Meer concreet

EERSTE de afstammelingen kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen

TWEEDE de bevoorrechte ascendenten + de bevoorrechte zijverwanten

de ouders samen met de broers, zussen en hun afstammelingen

DERDE

de ascendenten (bloedverwanten in opgaande lijn)

de ouders als er geen broers of zussen (of hun afstammelingen) zijn, de grootouders en overgrootouders

VIERDE de overige zijverwanten

ooms en tantes, neven en nichten, grootooms en groottantes

Page 8: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

II. Wat wijzigt er niet?

INLEIDING

PER erfgenaam:

0-50.000 : 3%

50.000-250.000:9%

+ 250.000: 27%

PER erfgenaam:

0-50.000 : 3%

50.000-250.000:9%

+ 250.000: 27%

Totaal nalatenschap = eigen vermogen overledene + ½ gemeenschappelijk vermogen

RG: VG naar LLE, BE in gelijke delen naar kinderen OG: VG naar LLE, BE in gelijke delen naar kinderen

Gezinswoning

Vrijstelling tussen

echtgenoten

Overig Familiale onderneming

Voorwaardelijke Gunstmaatregel

3%

Overig

Page 9: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

III. Kernthema’s

Page 10: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

III. Kernthema’s

Hervorming erfrecht is gebaseerd op enkele kernthema’s:

A. De wijzigingen m.b.t. de erfrechtelijke reserve/beschikbaar deel B. De wijzigingen m.b.t. inbreng van giften C. De aanpassingen m.b.t. de inkorting D. De versoepeling van het huidige verbod over overeenkomsten over niet-opengevallen nalatenschappen

10

Page 11: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

A. Wijziging m.b.t. erfrechtelijke reserve/ beschikbaar deel

● Hervorming erfrecht opgebouwd rond de volgende kernideeën:

1. Behoud van de instelling erfrechtelijke reserve

=> geen wijziging

2. Huidige reservataire erfgenamen:

● Ouders

● Kinderen

● Langstlevende echtgenoot 11

Page 12: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

A. Wijziging m.b.t. erfrechtelijke reserve/ beschikbaar deel

3. Berekening reserve

FICTIEVE MASSA:

Actief = bestaande goederen op moment overlijden - Passief = schulden

+ de gedane schenkingen bij leven (waarde op het moment van het overlijden*)

Technische correctie - volgorde van aanrekening:

● Aftrek van schulden = tweede verrichting

○ kunnen dus enkel van bestaande goederen worden afgetrokken ○ niet van de massa (bestaande goederen + schenkingen)

● Dus samenstelling FM = (actief - passief) + alle schenkingen (ook deze in erfOK)

12

Page 13: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

A. Wijziging m.b.t erfrechtelijke reserve/ beschikbaar deel

4. Afschaffing ascendentenreserve => vervangen door uitbreiding van de onderhoudsplicht lastens de nalatenschap

(nieuw art. 205bis BW)

- kinderloos gestorven erflater

- indien behoeftig door het overlijden of ten tijde van het overlijden

- levensonderhoud hetzij in de vorm van een maandelijkse lijfrente, hetzij in de vorm van een kapitaal

- bedrag begrensd door de omvang van de reserve (¼ van FM per ascendent)

- berekening rente of kapitaal - jaarlijkse tabel bij KB in BS (1 juli)

13

Page 14: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

A. Wijziging m.b.t. erfrechtelijke reserve/ beschikbaar deel

5. Aanpassing omvang beschikbaar deel (en dus reserve)

=> BD altijd ½ van FM, ongeacht aantal kinderen

- reserve kinderen: ½ te verdelen onder de afstammelingen

- reserve LLE:

- ½ VG (abstracte reserve)

- min. VG op gezinswoning en huisraad of recht op voortzetting huur (concrete reserve)

- niet op voorhuwelijkse schenkingen - nieuw artikel 915bis, § 2/1 BW

- zelfs niet indien preferentieel goed

- uitzondering: nieuw art. 915bis § 3 BW

14

Page 15: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

A. Wijziging m.b.t erfrechtelijke reserve/ beschikbaar deel

5. Aanpassing omvang beschikbaar deel (en dus reserve): voorbeeld Vader overlijdt en laat 3 kinderen na. Op het ogenblik van zijn overlijden bezit hij een woning van € 500.000 en € 200.000 privé-beleggingen. Hij deed reeds een schenking aan de kleinkinderen van € 400.000. Tevens schonk hij aan een goed doel € 50.000

Fictieve massa 500 000

200 000

400 000

50 000

1.150.000

OUD NIEUW

Reserve van de kinderen 862 500

(3/4)

575 000

(1/2)

Reserve per kind 287 500 191 667

Beschikbaar deel 287 500 575 000

Inkorting 162 500 geen

Page 16: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

● Huidig erfrecht: artikelen 843 t.e.m. 869 BW

- Weerlegbaar vermoeden van gelijkheid tussen alle erfgenamen

(vermoeden van voorschot op erfdeel → verplicht tot inbreng)

- Onderscheid

○ Inbreng OG

=> in principe in natura => de waarde van het geschonken goed op het moment van de verdeling van de nalatenschap

○ Inbreng RG => inbreng door mindere ontvangst => de waarde van het geschonken goed op het ogenblik van de schenking

16

Page 17: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

- Scheeftrekkingen en oneerlijke gevolgen ○ Voorbeeld:

- De heer X overlijdt en laat twee kinderen na: A en B

- Tijdens zijn leven: - Schenking aan A van € 300.000 in geld

- Schenking aan B van een OG ter waarde ten tijde van de schenking van € 300.000 (op moment verdeling € 600.000 waard)

- Na overlijden: toepassing inbrengregels

- A: inbreng door mindere ontvangst van € 300 000 - B: inbreng OG in natura aan waarde ten tijde van verdeling, zijnde €

600.000

=> de gelijkheid tussen A en B – die de overledene had trachten te realiseren – is niet verzekerd => geen eenvormigheid tussen regels inzake roerende inbreng en onroerende inbreng

17

Page 18: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

● Hervorming erfrecht opgebouwd rond de volgende ideeën:

1. Vermoeden van inbreng voor alle giften aan afstammelingen/erfgenamen in rechte nederdalende lijn

=> uitzondering algemene legaten en legaten ten algemene titel → vermoed van vrijstelling inbreng

=> wettelijk vermoeden van inbreng (als voorschot op erfdeel)

=> weerlegbaar karakter - tenzij anders bedongen (vrijstelling inbreng moet zeker zijn)

=> ook aanpassing verzekeringswet: zelfde principe indien begunstiging verzekeringsprestatie een erfgenaam in rechte nederdalende lijn is

18

Page 19: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

2. Omkering wettelijk vermoeden voor giften aan erfgenamen die geen afstammelingen zijn

=> invoering van een wettelijk weerlegbaar vermoeden van vrijstelling van inbreng - Buiten deel

○ tenzij erflater uitdrukkelijk bepaalt dat dit een voorschot op erfdeel is

■ bv. indien erflater geen afstammelingen nalaat, maar broers/zussen

19

Page 20: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

3. Bevestiging van mogelijkheid omvorming schenking als voorschot op erfdeel naar schenking buiten deel

=> bevestiging van huidig erfrecht => door middel van overeenkomst tussen schenker en begiftigde

→ kan ook in testament: na overlijden schenker akkoord begiftigde nodig

+ invoering omgekeerde mogelijkheid

=> door middel van overeenkomst tussen schenker en begiftigde => datum overeenkomst die kwalificatie gift heeft gewijzigd telt voor de aanrekening van de

schenking op het BD of op de reserve.

20

Page 21: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

4. Principe: inbreng van giften ALTIJD in waarde - nieuw artikel 858 BW => niettegenstaande elk andersluidend beding

=> ook indien geschonken goed door toeval is teniet gegaan, na de schenking - art. 855 BW

=> door mindere ontvangst: door vooruitneming of door aanrekening op het aandeel

van de mede-erfgenaam schuldenaar

21

Page 22: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

4. Uitzondering: inbreng in natura van giften - nieuw artikel 858 §6 BW => voorwaarden:

- Keuze van de begiftigde

- Goed is nog in natura aanwezig

- Zonder bijkomende lasten

- Eventueel mits opleg aan of door de massa

22

Page 23: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

5. Inbreng giften aan intrinsieke waarde op dag van de gift (schenking/legaat), maar geïndexeerd + evt. overeenkomst over waarde Nieuw artikel 858 BW

- Intrinsieke waarde of overeenkomst over waarde ○ = toegelaten punctuele erfovereenkomst: waarde tegenwerpelijk bij verrichting van

inbreng (identiek bij inkorting) ■ geen verzaking van recht om inbreng/inkorting te vragen

- Stel schenking bezwaard met rente/last ○ Netto-waarde geschonken goed (na aftrek last)

- Indexering van dag schenking tot dag overlijden ○ Index consumptieprijzen maand overlijden beschikker met basisindex maand schenking

○ Vruchten zijn niet aan inbreng onderworpen

23

Page 24: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

=> uitzondering voor schenkingen met voorbehoud van “meesterschap”!

- Inbreng volgens waarde geschonken goed op datum dat begiftigde VE verkrijgt ○ doorgaans datum van overlijden schenker

○ stel begiftigde verkrijgt VE pas op een datum na het overlijden → waarde geschonken goed op datum overlijden verminderd met waarde van lasten die uitoefening van beschikkingsrecht (“meesterschap”) over VE verhinderen

- Meesterschap? Discussie.. ○ Interpretatie? Onduidelijkheid!

Vervreemdingsverbod? Uitsluitingsclausule? Statuten vennootschap waarbij schenker zeggenschap behoudt?

=> uitzondering voor inbreng legaten

- Inbreng aan waarde op datum overlijden

24

Page 25: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

5. Inbreng giften aan intrinsieke waarde op dag van de gift (schenking/legaat), maar geïndexeerd + evt. overeenkomst over waarde

- In te brengen waarde brengt van rechtswege interesten op aan wettelijke rentevoet te rekenen van de dag van het overlijden van de beschikker

25

Page 26: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

6. Giften aan LLE en LWP niet vatbaar voor inbreng!

- Inbrengregels kwamen tegemoet aan erfrecht LL, maar juridisch onjuist - Schenking in VE aan langstlevende: niet vatbaar voor inbreng

- Schenking in VE aan kinderen: niet in te brengen tav LLE!!! - LLE kan enkel inkorting vragen indien reservatair erfdeel in VG is aangetast

- Oplossing: als last van de schenking opleggen dat kinderen VG toekennen aan LLE (geen inbreng)

- Maar fiscaal probleem - art. 2.7.1.0.3, 3° VCF (oud art. 4,3° Vl. W. Succ.)

26

Page 27: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

B. Wijziging regels inbreng van giften

6. Giften aan LLE en LWP niet vatbaar voor inbreng!

=> Uitzondering: schenking aan de kinderen met voorbehoud VG

○ Nieuw art. 858bis, §3 BW “...kan de LLE bij overlijden van de schenker het vruchtgebruik verder zetten…”

○ Huwelijk voor de betreffende schenking

○ Verzaking mogelijk door de LLE aan het VG (punctuele erfovereenkomst)

○ Ontneming mogelijk (behoudens aantasting reserve)

○ Analoog voor LWP voor schenking van gezinswoning (en huisraad)

27

Page 28: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

7. VoorbeeldEN INKORTING

B. Wijziging regels inbreng van giften

Stel dat Dhr X op het ogenblik van zijn overlijden een woning van € 500.000 en € 200.000 privé-beleggingen bezit. Hij deed reeds een schenking in volle eigendom aan zijn kinderen A, B en C deed van elk € 150.000 (i.p.v. kleinkinderen/goed doel)

waarde schenking waarde overlijden (OUD) krijgt aldus nog

A cash 150 000 150 000 300 000

B bouwgrond 150 000 350 000 100 000

C aandelen familiale onderneming 150 000 150 000 300 000

Nalatenschap Dhr X 700 000

Fictieve massa 1 350 000

Elk kind 450 000

Page 29: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

INBRENG EN INKORTING

B. Wijziging regels inbreng van giften

Oplossing: Techniek dubbele akte

• Gelijktijdige schenking in onverdeeldheid: zowel de cash/het onroerend goed/de

aandelen voor 1/3 schenken aan A, B en C • Gevolgd door uit onverdeeldheidtreding door de kinderen teneinde waarde ‘vast te

klikken’ • Fiscale gevolgen: verdeelrecht 2,5% op onroerend goed (Vlaanderen) • Nieuw erfrecht: techniek dubbele akte overbodig, doch wel nog mogelijks fiscaal

nuttig (progressieve tarieven schenking onroerend goed)

Page 30: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

INBRENG EN INKORTING Stel dat Dhr X op het ogenblik van zijn overlijden een woning van € 500.000 en € 200.000 privébeleggingen bezit. Hij deed reeds een schenking in volle eigendom aan zijn kinderen A, B en C deed van elk € 150.000 (i.p.v. kleinkinderen/goed doel)

waarde

schenking

waarde overlijden (NIEUW index) krijgt aldus

A: cash juni 1998 150 000 215 792 233 334

B: bouwgrond maart 1990 150 000 258 695 190 430

C: aandelen familiale onderneming februari 2009 150 000 172 889 276 237

Nalatenschap Dhr X 700 000

Fictieve massa 1 347 376

Elk kind 449 125

B. Wijziging regels inbreng van giften

Page 31: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

C. Wijziging regels inkorting

1. Invoering principe van reserve in waarde

- Huidig erfrecht: reserve in natura

○ Materieel uit handen genomen van begiftigde

○ Geen rechtszekerheid in hoofde van begiftigde - erflater - derde

○ Eigendomstitel verzwakt ○ Uitzonderingen:

■ Art. 866 BW (in te korten deel < ½ W. OG)

■ Art. 924 BW (goederen van dezelfde aard)

■ Art. 930 BW (goed door begiftigde verkocht)

■ Artt. 1464, lid 2 en 1465 BW (huwelijksvoordelen)

■ Goed teniet gedaan of het betreft verbruikbare/vervangbare zaak

31

Page 32: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

C. Wijziging regels inkorting

1. Invoering principe van reserve in waarde

- Hervorming erfrecht: reserve in waarde - nieuw art. 920 BW

○ Inkorting geschiedt voortaan in waarde “niettegenstaande elk

andersluidend beding” => vordering in geld ■ Ook bij inkorting door LLE

○ Uitzonderingen - inkorting in natura:

■ Indien een gift afbreuk doet aan de concrete reserve van de langstlevende partner

■ Op vraag van de begiftigde

● eventueel opleg door of aan begiftigde

■ Inkorting van legaten in het geval de begiftigde geen erfgenaam is

● gevolg: legaat wordt niet uitgevoerd

32

Page 33: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

C. Wijziging regels inkorting

2. Waardering van de geschonken goederen - nieuw art. 922 BW en art. 858 BW Welke waarde?

- Huidig recht: - waarde op ogenblik van overlijden - uitzondering voor familiale goederen (gunstregeling)

- Hervorming erfrecht:

- Intrinsieke waarde - Overeengekomen waarde

= toegelaten punctuele erfovereenkomst: waarde tegenwerpelijk bij verrichting van inkorting (identiek bij inbreng)

■ bv. indien geen beschikking over VE

■ geen verzaking van recht om inbreng/inkorting te vragen

33

Page 34: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

C. Wijziging regels inkorting

2. Waardering van de geschonken goederen - nieuw art. 922 BW en art. 858 BW

- Schenking bezwaard met rente/last - Netto-waarde geschonken goed (na aftrek last)

- Indexering van dag schenking tot dag overlijden - Index consumptieprijzen maand overlijden beschikker met basisindex maand schenking

- Vruchten zijn niet aan inbreng onderworpen

- Gevolgen: - Voorzienbaar - Meer- of minderwaarde ten voordele of ten laste van begiftigde

- Uitzondering: indien geen beschikking over VE vanaf schenking

- Meesterschap! - Maar punctuele erfovereenkomst mogelijk

34

Page 35: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

C. Wijziging regels inkorting

3. Invoering principe waarbij LLE geen inkorting kan vragen van voorhuwelijkse giften

- Meer zekerheid voor de kinderen - Risico voor de partner - reden voor een huwelijk…?

35

Page 36: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

C. Wijziging regels inkorting

4. Invoering verjaringstermijn vordering tot inkorting - nieuw art. 928 BW

- Huidig recht:

- termijn vordering tot inkorting niet vastgelegd

- verbonden aan termijn voor uitoefening erfkeuze, zijnde 30 jaar te rekenen van de dag van het openvallen van de NL

=> deze termijn zorgt voor aanzienlijke rechtsonzekerheid

36

Page 37: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

C. Wijziging regels inkorting

4. Invoering verjaringstermijn vordering tot inkorting - nieuw art. 928 BW

- Gift toegekend aan erfgenamen

○ Principe :30 jaar vanaf overlijden beschikker - geen wijziging

○ Maar vordering vervalt indien weet van aantasting reserve en niet gevraagd op dag van afsluiten vereffening-verdeling NL - wel wijziging

- Gift toegekend aan niet-erfgenaam ○ 2 jaar vanaf afsluiting van de vereffening-verdeling NL voor zover uit deze vereffening de aantasting

blijkt van de reserve

○ of, in elk geval, na maximum 30 jaar vanaf openvallen NL

○ Begiftigde kan op elk moment de erfgenamen aanmanen standpunt in te nemen

■ Erfgenaam heeft hiervoor 1 jaar vanaf ingebrekestelling (via verklaring)

■ Termijn van 2 jaar, te rekenen vanaf verklaring betreffende inkorting, om inkorting daadwerkelijk te vorderen en bedrag vast te stellen

37

Page 38: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

1. Principes - nieuw art. 1100/1 BW

- Principieel verbod van erfovereenkomsten

- Versoepeling en invoering van nieuwe wettelijke uitzonderingen

2. Sanctie - nieuw art. 1100/3 BW

- Absoluut nietig

○ Bij verboden erfovereenkomst ○ Bij toegelaten erfovereenkomst indien wettelijke vereisten niet zijn voldaan

38

Page 39: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

3. Bekwaamheid - nieuw artikel 1100/2 BW

- Minderjarigen:

- Geen partij bij erf-OV als beschikker - Wel partij als vermoedelijke erfgenaam

- Vertegenwoordigd door ouders of voogd

- Mits machtiging

- Uitzondering: verzaking aan rechten in de niet-opengevallen NL

- Meerderjarige onbekwamen: - Partij bij erf-OV als beschikker of vermoedelijke erfgenaam én verzaken mits:

- ofwel bekwaam geacht in de beschikking aanstelling bewindvoerder

- ofwel niet bekwaam maar toch mits afzonderlijke machtiging

- geen vertegenwoordiging - persoon treedt zelf op

- Indien geen machtiging: - Enkel partij als vermoedelijke erfgenaam

- Maar geen verzaking

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

Page 40: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

4. Gevolgen erfovereenkomsten - nieuw art. 1100/4 BW

- Geregeld door gemeen verbintenissen- en overeenkomstenrecht

- Strekt partijen tot wet indien voldaan aan geldigheidsvereisten

- Ondertekening heeft geen gevolgen voor erfkeuze bij openvallen NL

- Ook erfgenamen bij plaatsvervulling zijn gebonden

- Verzaking aan rechten in niet opengevallen NL “herroepelijk” bij onbetamelijk gedrag begunstigde,

■ Bv. aanslag op leven, mishandelingen, misdrijven of grove beledigingen

○ Herroeping enkel gevolgen tav eigenlijke verzaking

○ Vordering tot herroeping uiterlijk op dag afsluiting vereffening-verdeling

40

Page 41: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

5. Vorm (= voor alle door de wet toegelaten erfovereenkomsten) - nieuw art. 1100/5 BW

- Authentieke akte - Ontwerp op voorhand meegedeeld aan de partijen (reflectietijd)

○ Na 15 dagen vergadering ter bespreking van inhoud en gevolgen ○ Na 1 maand te rekenen vanaf vergadering wordt overeenkomst getekend ○ Afwijken van deze termijnen is niet mogelijk, zelfs niet met akkoord van alle partijen

=> erfovereenkomsten in extremis niet mogelijk

- Mededeling ontwerp samen met adviesmogelijkheden - Publiciteit in CRT

- Formaliteiten niet voor EOT

- Ontwerp en mededeling advies niet voor contractuele erfstelling (wel authentiek)

41

Page 42: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

6. Familiale overeenkomst - globale overeenkomst

- Mogelijkheid om reeds voor overlijden ouders (vader en/of moeder) samen met alle kinderen op bindende wijze toewijzing en verdeling nalatenschap te regelen bij overeenkomst!

○ Enkel met erfgenamen in rechte nederdalende lijn

○ Alle vermoedelijke erfgenamen in rechte nederdalende lijn moeten tekenen (geldigheidsvereiste, beoordeeld op dag ondertekening overeenkomst)

- Omschrijving van alle “giften” ○ Eerder gedane schenkingen (als voorschot en buiten deel)

○ Andere voordelen (die juridisch geen schenkingen zijn) zoals bv. studies in buitenland

○ Schenkingen in overeenkomst vermelden en waarderen (= bindend)

- Schuldvordering toebedelen (uitdrukkelijk bepalen wie SA is)

42

Page 43: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

6. Familiale overeenkomst - globale overeenkomst

- Subjectief evenwicht ○ Rekening houden met toekomstige goederen (voor zover verworven vanaf

overeenkomst)

○ Rekening houden met persoonlijke en professionele situatie

- Generatiesprong

○ Iedere erfgenaam in rechte nederdalende lijn kan toestemmen dat goederen aan zijn/haar kinderen worden toebedeeld in zijn/haar plaats ■ Voorwaarde: alle kinderen

■ Alsof ze dit rechtstreeks via hun ouder hebben ontvangen

- Incl. stiefkinderen: er moet evenwicht zijn tussen de toebedelingen aan de eigen kinderen

43

Page 44: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

6. Familiale overeenkomst - globale overeenkomst

- Gevolg: verzaking in hoofde van alle vermoedelijke erfgenamen in rechte nederdalende lijn aan vordering tot inkorting en aan verzoek tot inbreng mbt alle giften waarop overeenkomst betrekking heeft ○ Giften toegekend in overeenkomst en giften uit het verleden

○ Gevolgen moeten in overeenkomst worden vermeld

- Tussenkomst echtgenoot = facultatief ○ Toestemming = verzaking aan vordering tot inkorting tav alle giften in overeenkomst

tenzij andersluidende bepaling ■ Bv. verzaking behoudens tav concrete reserve

○ Indien geen tussenkomst: inkorting giften vragen kan tenzij overeenkomst afgesloten voor het huwelijk!

44

Page 45: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

6. Familiale overeenkomst - globale overeenkomst

- Huidige bepalingen inzake ouderlijke boedelverdeling blijven ook behouden

- Globale overeenkomst is anders op volgende punten:

○ Kan enkel bij akte onder de levenden

○ Kan ook rekening houden met vroegere schenkingen bij vooruitmaking en buiten deel

○ Kan niet worden vernietigd uit hoofde van benadeling

○ Toestemming partijen brengt verzaking aan vordering tot inkorting mee

45

Page 46: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

7. Punctuele overeenkomsten

Huidig recht: - Art. 866 BW

- Art. 918 BW

- Art. 924 BW - Art. 930 BW

- Art. 1464, lid 2 en 1465 BW

- Algemene rechtsprincipes - tenietgaan of vervangbare zaak

Hervorming erfrecht:

- Nieuw art. 918 BW

- Overeenkomst over de waarde van de geschonken goederen

- Overeenkomst ivm inbreng ten behoeve van een derde

46

Page 47: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

7. Punctuele overeenkomsten Mogelijkheid punctuele verzaking aan inkortingsvordering - nieuw art. 918 BW

=> toegelaten punctuele erfovereenkomst -zie ook verder

- Huidig erfrecht: ○ Vervreemdingen (ten kosteloze of ten bezwarende titel) door de erflater

aan één van zijn erfgenamen in rechte lijn met voorbehoud VG, last van lijfrente of afstand van kapitaal worden vermoed ■ een schenking te zijn in VE

■ een schenking met vrijstelling van inbreng (buiten erfdeel) te zijn

47

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

Page 48: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

7. Punctuele overeenkomsten

Mogelijkheid punctuele verzaking aan inkortingsvordering - nieuw art. 918 BW MAAR: de reservataire erfgenamen kunnen instemmen met deze vervreemding

→ bij toestemming: schenking niet meer opgenomen in de FM (geen inbreng en geen inkorting) => toegelaten erfovereenkomst → vermoeden schenking buiten erfdeel kan worden weerlegd: uitdrukkelijk als voorschot op erfdeel

48

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

Page 49: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

7. Punctuele overeenkomsten

Mogelijkheid punctuele verzaking aan inkortingsvordering - nieuw art. 918 BW

- Hervorming erfrecht: ○ Enkel vervreemdingen ten kosteloze titel (niet ten bezwarende titel)

○ Alle schenkingen door de erflater, ongeacht de begiftigde (dus niet enkel aan één van zijn erfgenamen in rechte lijn)

○ Met inbegrip van schenkingen in VE (dus niet enkel met voorbehoud VG, last van lijfrente of afstand van kapitaal)

○ Eénzijdige verklaring => reservatairen kunnen op die manier verzaken aan hun vordering

tot inkorting op alle schenkingen door de erflater!

49

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

Page 50: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

7. Punctuele overeenkomsten

- Verzaking vordering tot inkorting ○ Eenzijdig en individueel karakter

○ Welbepaalde schenking die wordt geïdentificeerd in verzakingsakte

○ Waarde van de schenking wordt wel opgenomen in FM

■ Samenstelling kan niet variëren ifv wil reservataire erfgenamen

● = Eenheid van FM

■ Aanrekenen op hun datum in aanrekeningstabel van giften (zie voorbeeld, volgende slide)

○ Verzaking zelf is geen gift (onweerlegbaar vermoeden)

○ Verzaking heeft geen uitwerking tav de voor inkorting vatbare aard van schenking

50

Page 51: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

7. Punctuele overeenkomsten

- Verzaking vordering tot inkorting

○ Voorbeeld:

■ Meneer X overlijdt en laat twee kinderen na

■ Bestaand vermogen = € 10.000

■ In 2019: schenking aan derde € 20.000 (geïndexeerd)

■ In 2020: schenking aan kind 1 buiten erfdeel van € 4.000 (geïndexeerd): kind 2 verzaakt aan vordering tot inkorting

■ FM = € 34.000 => BD = € 17.000

■ BD overschreden met € 7.000 (schenkingen van in totaal € 24.000)

● Inkorting te beginnen met schenking van 2020: verzaking tvb € 4000

● Daarna inkorting van schenking van 2019 tbv € 3000

● Verzaking mag inkorting van andere schenking niet verzwaren!

51

Page 52: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

7. Punctuele overeenkomsten

Invoering mogelijkheid inbreng te organiseren t.v.v. derde (“Generatiesprong”)

- Kadert binnen principe van generation skipping

- Verbintenis kan worden aangegaan ○ in schenkingsakte

○ in latere overeenkomst gesloten tussen de schenker, de begiftigde en degene die zich verbindt in te brengen

= toegelaten erfovereenkomst (art. 918 BW)

52

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

Page 53: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

7. Punctuele overeenkomsten

Invoering mogelijkheid inbreng te organiseren t.v.v. derde (“Generatiesprong”)

- Schenking aan kleinkinderen waarbij ouders verklaren dat moet worden aangerekend op hun erfdeel

○ Bv. vader brengt schenking aan zijn kind in (schenking aan te rekenen op aandeel van vader)

○ Bij overlijden kind (vader): onrechtstreekse schenking door vader (die heeft ingebracht) aan zijn begiftigde kind -> begiftigde kind zal inbreng verschuldigd zijn in de nalatenschap van zijn vader (indien werd ingekort moet enkel de waarde van hetgeen resteert na de inkorting worden ingebracht)

53

D. Versoepeling verbod erfovereenkomsten

Page 54: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

IV. Praktische toepassingen

Page 55: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

IV. Enkele praktische toepassingen

1. Nieuw-samengestelde gezinnen

• Wijziging/vereenvoudiging omzettingsregels VG

○ Op eenvoudig verzoek niet-gemeenschappelijk kind of LLE, zonder tussenkomst rechter ■ Bij minnelijke vereffening-verdeling: eis formuleren voor afsluiting verdeling

■ Bij gerechtelijke vereffening-verdeling: meedelen bij de aanspraken aan notaris-vereffenaar

○ Wijze en modaliteiten in onderlinge overeenstemming ■ Bij gebrek aan akkoord: omgezet in aandeel van NL in VE

○ Recht op omzetting ■ Rechter mag niet weigeren

○ LLE wel nog vetorecht voor omzetting VG op gezinswoning en huisraad

Page 56: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

IV. Enkele praktische toepassingen

1. Nieuw-samengestelde gezinnen

OUD ERFRECHT

• Stiefkinderen hebben geen wettelijk erfrecht

• Testament?

• Eventueel adoptie als oplossing?

NIEUW ERFRECHT

• Uitbreiding beschikbaar deel van de nalatenschap tot 1/2de

• Omzetting vruchtgebruik niet-gemeenschappelijke kinderen

• Erfrechtovereenkomsten met het oog op de gelijke behandeling van gemeenschappelijke en niet-gemeenschappelijke kinderen (opgelet: gehuwd of wettelijk samenwonend!)

Page 57: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

1. Nieuw-samengestelde gezinnen VOORBEELD

Dhr X en mevrouw Y hebben samen 2 zonen A en B. Mevrouw Y heeft uit een vorige relatie een zoon en een dochter, zijnde C en D. Dhr X beschouwt deze echter als eigen kinderen en wilt ze allen gelijk behandelen bij zijn overlijden. Hij maakt hiertoe een testament op.

NIEUW-SAMENGESTELDE GEZINNEN

Huidig erfrecht Nieuw erfrecht

reserve beschikbaar reserve beschikbaar

A 1/3 1/4

B 1/3 1/4

C 1/6 1/4

D 1/6 1/4

IV. Enkele praktische toepassingen

Page 58: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

2. Verzekeringen • OUD ERFRECHT

✓ Begunstiging via levensverzekering = vermoeden van een schenking buiten erfdeel

• NIEUW ERFRECHT

✓ Begunstiging via levensverzekering = vermoeden van een schenking als voorschot op erfenis

NIEUW-SAMENGESTELDE GEZINNEN

IV. Enkele praktische toepassingen

Page 59: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

IV. Enkele praktische toepassingen

2. Verzekeringen Voorbeeld

59

José

Marie Marc Mathieu

Josette

Page 60: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

IV. Enkele praktische toepassingen

2. Verzekeringen

● Contract getekend op 01.06.2018 ‣ Verzekeringnemer: José ‣ Verzekerde: José ‣ Begunstigde: Marc

•Berekening reserve

•Geen inbreng

● José wijzigt de begunstigingsclausule op 01.10.2018

‣ Verzekeringnemer: José ‣ Verzekerde: José ‣ Begunstigde: Mathieu

•Berekening reserve •Inbreng vs Marc

60

Page 61: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

V. Overgangsregeling

Page 62: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

V. Overgangsregeling

● Principe: nieuwe wet van toepassing op nalatenschappen opengevallen vanaf inwerkingtreding + op giften gedaan door de erflater voor inwerkingtreding en die betrokken zijn bij dergelijke opengevallen NL

● Uitzonderingen:

■ De materiële en formele rechtsgeldigheid van giften, erfovereenkomsten en

verklaringen gedaan voor de inwerkingtreding = onverlet

■ Kwalificatie van schenking als voorschot/buiten erfdeel ○ Vraag naar eventuele inbreng onderworpen aan wet die gold op ogenblik

schenking

○ Alle andere vragen (bv. wijze van inbreng en waardering met oog op inbreng) onderworpen aan nieuwe wet

62

Page 63: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

V. Overgangsregeling

○ Doch eerdere bepalingen mbt wijze inbreng/inkorting (miv waarderingsregels) blijven van toepassing op schenkingen die vóór de inwerkingtreding van deze wet zijn gedaan, wanneer: ■ uitdrukkelijk bedongen schenking vatbaar voor inkorting/inbreng in natura

■ schenker, binnen 1 jaar na bekendmaking wet in BS, voor notaris dmv een

in authentieke vorm opgemaakte verklaring heeft aangegeven dat hij wenst dat die vroegere bepalingen van toepassing blijven op alle schenkingen die hij heeft gedaan vóór de inwerkingtreding van deze wet

● Geen titel van heffing

63

Page 64: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

V. Overgangsregeling

○ Wanneer een schenking moet worden ingebracht door de LLE, dan wel ten aanzien van die laatste, blijft artikel 858bis BW, zoals dat van toepassing was vóór de vervanging ervan, van kracht voor zover dat voor die inbreng nodig is ■ Inbreng door betaling rente

○ Wanneer, vóór de inwerkingtreding van deze wet, een schenking wordt gedaan met vrijstelling van inbreng ten aanzien van LLE, is artikel 858bis, § 3, zoals vervangen, niet van toepassing ■ Geen verderzetting vruchtgebruik

○ Artikel 918 BW, zoals dat bestond vóór de vervanging ervan, blijft van toepassing op de vóór de inwerkingtreding van deze wet verleden akten

64

Page 65: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

VI. Wanneer is een verklaring aangewezen?

Page 66: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

VI. Wanneer is een verklaring aangewezen?

● Een familiale vennootschap werd met voorbehoud van vruchtgebruik geschonken aan

de zoon-opvolger

○ De waarde die bij overlijden van de schenker moet worden ingebracht is volgens het

huidig erfrecht de waarde op het moment van de schenking

→ wenselijk dat de waarde van de vennootschap ten tijde van de schenking toch als

waarderingsdatum voor de inbreng wordt genomen

66

Page 67: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

VI. Wanneer is een verklaring aangewezen?

● Vader heeft in het verleden aan elk van zijn drie kinderen een geldsom geschonken van

€ 100.000, maar telkens met enkele jaren tussen

○ Volgens het huidig erfrecht moet de nominale waarde worden ingebracht (gelijkheid

tussen de kinderen)

→ In het nieuwe erfrecht zal de inbreng echter gebeuren volgens de waarde van de

schenking (€ 100.000), geïndexeerd tot aan het overlijden

67

Page 68: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

VI. Wanneer is een verklaring aangewezen?

● Vader heeft 2 kinderen (1 is nog minderjarig)

● Vader wenst op vandaag reeds een successieplanning naar zijn kinderen toe uit te

werken. Gezien jongste kind minderjarig is, besluit hij OG enkel aan oudste te schenken

als voorschot op zijn erfdeel (met voorbehoud van vruchtgebruik)

○ Volgens huidig erfrecht zal immers bij het overlijden van vader het appartement in

natura worden ingebracht en alsnog toekomen aan beide kinderen, ieder voor de

helft

○ Volgens nieuw erfrecht = inbreng in waarde

68

Page 69: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

VII. Hervorming erfbelasting - huwelijksvoordelen

Page 70: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

VII. Hervorming erfbelasting - huwelijksvoordelen

● Decreet van 8 december 2017 - IWT 24 december 2017:

● Beding van ongelijke verdeling met last

○ Fiscaal geen voordelen

○ Burgerrechtelijk wel consequenties

○ Optioneel - keuze mogelijkheid bij de LLE

● Verrekenbeding bij scheiding van goederen

○ Fiscaal geen voordelen

○ Burgerrechtelijk wel consequenties

○ Optioneel - keuze mogelijkheid bij de LLE

Page 71: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

Vragen?

71

Page 72: De hervorming van het erfrecht in de praktijkgooglex.tuerlinckx.eu/media/81644/nieuw-erfrecht.pdf · Inhoudstafel I. Aanleiding tot hervorming van het erfrecht I. Wat wijzigt er niet?

Nathalie Labeeuw

Cazimir Advocaten

Vijfhoekstraat 40C

1800 Vilvoorde

+32 (0)2 255 87 00

[email protected]

@Cazimir_Adv

www.cazimir.be

Antwerpen - Brussel - Kortrijk - Gent