EEN STRAAT IN DE KIJKER

~‘De I~(erkstraafrei4~ie öni~igening

~

• —‘ ~.

::~4 .‘

~-.

S~S• S’

-S • ):.~

• S •~ :,~.

*

Danny Lannoy

S.

55~5

S.~I .~ • - .

~4..S •• .5 .~ S5•.~ :‘.‘~‘ ‘•~~

‘: .~• .5 S

S ~••~• S• • ~k.

~*5•55~5 ••

~ ~

• S~

~~ .~• -

.5

—t.t,

• 1~:

‘~;S•

.5 1

÷d

j

v

S S

5.IflttU S

..: — ;~~ ~‘n’:~ .:4~,• ~- ~. k ~~

.~ ~., ~ • •~, rt’: . s~T5., • • ~

,,... ——

5,

De Kerkstraat kort voor WO 1 met links van de hoge boom de kleine woning van Henry ~laeys (7~) waar voorheen “kloefenkapper” NapoleonProot woonde; rechts de kerkhofinuur en het Romaanse torentje van de H. Margaretakerk.

We starten deze nieuwe reeks met wat eens de meest schilderachtige buurt van Vlaanderenwas.Heel veel kunstenaars ontdekten vanuit de badplaats Heist, het ongekende dorpje Knocke.Hoeveel keer werd het kerkje niet op doek gezet, de molens, de kleine witgeschilderdehuisjes met rode dakpannen en de lommerrijke hoekjes. De vele foto’s en postkaartenbewijzen hoe mooi de Kerkstraat was.Als we de kadasterkaart van P.C. Popp uit 1834 bekijken zien we dat er slechts een vijftalwoningen ten westen van de kerk stonden. In de loop der l9de eeuw bleef die toestandpraktisch ongewijzigd; in 1853 kwam er enkel een windmolen op het eind van de weg.De Kerkstraat heette voorheen Duinenslag of Weg naar de Duinen. In 1896 bevonden er zicheen tiental huizen tussen de pastorij en de molen van bakker Lievens. Het stratenpatroon hadin de laatste eeuw weinig of geen veranderingen ondergaan in Knokke.Rond de eeuwwisseling werden heel wat rijwoningen bijgebouwd aan de zuidzijde van destraat en in 1905 werd de kerk uitgebouwd met een kruisbeuk en sacristie.

k

1.~

5~~L ~

AU~EWIJ ri,j STRAAr

MOLEN VAN LIEVENS

BOUDEWJJNLAI~z

9

z

ÉILØIØ ,2 4h~b. :

7

-

~

-

0

‘~. ~.

1r<t~i0ST -

De bewoners tussen 1890 en 1900in de Kerkstraat waren:

Familé Lodewijk Van Dierendonck, gepensioneerdeFamilie Joseph Fournier-Baes, dekker (7)

Familie Constant Driessens-Heyneman & familie Kamiel Standaert, metser (10)- - Familie Leopold Dhondt-Deweerdt, winkelier (4)

Pieter Schoolmeester-Maria Falleyn, tolbeambteFamilie Fi~leel Demarest-Vandenbussche, steenbakker (17)

Familie Lodewijk.~Termeille~ Vanhoutte, metser (tweewoonst hij de molen)Bernard Lierman-Joanna Vanhoutte, metser

• Natalie Van Loo, wed. Gysel•• Alfons Deckers, timmerman (3)

De bewoners eind der jaren ‘20 waren:

(De nummers verwijzen naar de kaart)

Ont~igeningsplan opgemaakt op 10 september 1928door landmeter Julien Kreps

in opdracht van het gemeentebestuur.We zien hier duidelijk

D ~ R ~ de inplanting van de woningen

en de ontworpen lijnstelling voor de nieuwe wegenis.Linksboven bevindt zich de molen

die in 1932 herbouwd werdop het domein baron de Snoy in de Boslaan.

• • - • • • • S.

- •: - ~Hemi Claeys, kleine woning aan de hoge boom (7)- -~ Monteville-Driessen, voormalige herberg (9)

RènéWaeghe-Degraeve, schilder-glazenier vanaf 1920 (10)Kamiel Cortier, douanier, latêi~ cafe ‘t Hapertje van wed Lisa Flamey- Dendooven (11)

• • • . Sissen Sys, café, kleermaker (12)

Jan Van Eenaeme, douanier (13)• • • • •Z • - • Gustaaf Loeys, biiouwer (14)

~ Louis Vermeersch en politieagent Ko Sys, (tweewoonst) (16)• : •~ T ‘-- Jules Van Roye, machinist van de tram (17)

• • • ~ / • ~- • Oscar Desmidt- Laseure (6)

/ Juffr Van Tieghem (5)/ Hoeve Jan Devroe-Dhondt winkel, (4)

• ,~. - • S S -*

.4

Het kleine polderdorp bij de zee, moeilijk bereikbaar vanuit het binnenland, kreeg eentramverbinding, een steenweg naar Westkapelle en een baan naar Heist. Knokke ontsnapteniet aan de toeristische belangstelling. De Knokse notabelen waren genoodzaakt zich tebuigen over de toenemende drukte gedurende de zomermaanden. Door de verkaveling vande duinen in 1888 door het consortium Verwee-Van Bunnen-Dumortier konden villa’s enhotels gebouwd worden.WO 1 bracht een tijdelijke onderbreking in de bloei van de badplaats.In het interbellum daarentegen kwam de ontwikkeling van Knokke in een stroomversnellingterecht. Tussen WO 1 en WO II werden een vijftal rjhuizen ten oosten van de molengebouwd en in de Boudewijnstraat werd rekening gehouden met een soort lijnstelling.(zie onteigeningsplan).Het inwonersaantal te Knokke liep in 1924 op tot boven de 5000. Door de oprichting van deCie du Zoute in 1908 en de Société Immobilière IÇnocke Balnéaire ging de uitbreiding vanKnokke in stijgende lijn.Op politiek vlak was de strijd tussen katholieken en liberalen sedert 1926 losgebarsten. Driekeer in twee jaar moesten de Knokkenaars naar de stembus. Frans Desmidt won het pleit enwerd tenslotte burgemeester. In 1929 kwam er een vliegveld, in 1930 een Casino, in 1932 eennieuw treinstation en in 1935 e ~n bijkomende Heilig Hartkerk.Ondertussen was de onteigening van de huizen rond het station en de kerk aan bodgekomen in de gemeenteraad van 25 aptil 1924 (1), vervolgens in oktober 1928 en oktober1930. De provincie keurde het dossier goed op 23.01.193 1.In februari 1931 werd de oude meisjesschool bij het Dorpsplein gesloopt; Emiel Blommaertuit Knokke stond in voor de afbraakwerken. De kerkfabriek liet een nieuwe pastorjoptrekken in de Smedenstraat naar de plannen van bouwmeester Viérin (1938).Een stuk grond langs de Polderweg (De Klerckstraat) was aangekocht door de gemeentevoor de aanleg van een nieuwe begraafplaats. Het kerkhof werd ontruimd; enkelewaardevolle merkwaardige graven en “eeuwige vergunningen” werden in 1929 overgebrachtnaar de nieuwe locatie.De automobiel kreeg meer en meer de bovenhand, zodat in 1936 de nieuwe steenweg“Maldegem-Knocke” plechtig werd ingereden. De fameuze Kerkstraat was dikwijls eenmodderpoel en had geen riolering of afwatering. Er waren reeds pamfletten verspreid waarinhet ongenoegen van de bewoners werd aangeklaagd.De gemeenteraad keurde in 1936 een bedrag van 2.800.000 bef goed voor de onteigeningenvan de Kerkstraat. Twee jaar later waren er nog bezwaren in behandeling bij de rechtbankte Gent, maar de huisjes werden gesloopt. De Kerkstraat was geschiedenis! In 1939 stond ernog slechts één woning.

(1) de gemeenteraadsverslagen uit de periode 1 924-1929 zijn niet meer voor handen in het gemeentelijk archief

We kunnen ons geen beter beeld vormen van de Kerkstraat dan aan de hand van foto’s enpostkaarten.

34

• .—,•, • •—- ~

- -~-

— - • . ..- . .

- ~ -. _j• !~i

., •~-~-t :L~t~tl

t-,•~.% •t~

:\ ~ t -

: .~ -- :-- ~ ~. . -.~ ‘.1.~—- --.‘ ~

•~ ~ .ct~jI~ ~

‘t .~ \:‘~~r -~“r~~.— 1£ - IIt’i ~ 1~~ ~ t,

t, ‘;~t ~ - ~ / ~ ~Ç

- -z / —

— ~ r -% ~,,

Sö - ,‘:-~ ~ - ~ ~-~- -~.-•- -.::uvenir d~ Knocke ~ -- ‘LEgilse - • •~ • .~• ~ -.r -

- t - --- . . /- —t ~~~1

— r t

-Nele Bruketies Bene 28 No t) - —

/

35

1t ‘,~.

- t_t

—-

~) tit4 ‘t

r~f’ -- t. t.

Winterland.schap te Knocke véôr de uitbreiding van de kerk.

Krtocke s (vier EgIIse

r’. vt

II •

‘t 4

£ ~ - -

‘—1 ...acj-’

‘ ~- ~- . .;~ 4.t.

— - ,~1!Tr- ,. j• / .. t,,- - / / ,~ \__• t’, e1~’t~

< :‘._,~ •-r / — Jij

-. ‘~ - ,‘_ t— 1 1- ‘ t’ ‘- -. - 1 “.-.. II t

t — t. j—~-~ jJt ————— — — i ~jtt111)1 ~

tc-?-’-.’. -

- 1. Al~

3~!~~’ ~ ;4t~~ ~ Hi - - --~

1, •9? ‘2~’ --

- - .- -. . —. - ::. , t -1 - .:~~:‘-;f~:~’? -

•1 - - •,~ ~

De ongeplaveide Kerkstraat met de woning en werkplaats van timmerman Fons Deckers (3L De kerk met de uitgebouwde kruisbeuk uit 1904.Rechts de rijwoningen aan de zuidzijde van de zandweg.

—

~ :. ~—~~1

i

4

‘1 C~AF~ l~ T lI~

~—~- -I

• ~ ~

•--~ ~•~,-•7 ;$~ •‘.• --

~. --— .•. V ~••~• •••~~~

Foto uit 1928 van de woningen aan de zuidkant van Kerkstraat. Vlnr: René Waeghe (10,), café ‘t Hapertje (11), Sissen Sys (12),Van Eenaeme (13,), brouwerij van StafLoeys (14). De huizen werden in september 1938 gesloopt.

De dubbel woonst van Louis Vermeersch en politieagent Jacobus (Ko) Sys in 1906 (16).

4~. r,’~’,’..

c ~ ., -

—~t~ ~ i’.

36

De Molen van bakker charlesLievens en de tweewoonst vanveldwachter Van Hontte.

/ : “~«~!t~ t..

1~. ; ~~

I~nocke Rue de I~g~se~

t +

~ ~

~ t ‘7d’

iij~i l~’. ‘~ \Ç11,-‘ ~

~ h. C~P( ,~ ~ 4

- 41i1 ~ -

.3

3,.

- - ~t: ~,:!.

• ~ .: ~- ‘~• •~

—t.

•1 4 ~

‘t-t

.3.,t...

-‘.9

• ,~• •~

Bij het begin van de Kerkstraatstond links tegenover hetDorpspleintje de Pastorij. Opde voorgrond de woning vanOscar Desmidt (5,). Tnssenhet groen zien we op deachtergrond de gevel van Hôteldes Brnges op de hoek van deLippenslaan en Dorpsstraat(Seb. Nachtegaelestraat).

~ -&n~ftt

~ s~.t’.’;~4~.’4_4 :..

• .

4.

.1

-1-s,

t. De ~~ndeljke Kerkstraat,* kerk en op de ~5~tergrond dewindmolen.

t:,

_ - - j— IIIIIHI~’~ ~t — ~4 jiirtt

~ ~ 4*’

‘ —~ ~t _‘4’ ~ •• St.. •

‘4. 5.

4. •r~~— ~ ,,

t —- ‘ • ~ ~ ...

r’ ~•-

-~

1e MoW.

-

Het kruispunt van het Maurice Lippensplein in 1965 met links eens de locatie van de verdwenen Kerkstraat.‘‘F~t~»•~q-•-~• ~ ~jyj

— , ~, - —

‘ • • ,•.•-— ~r

“.‘

.4 r ~ .4

.‘i ~- •;~- 7—. 1• _~••~b_•S~ :~ ~-; ~ ~ ::~

* ~ ~~ •‘‘~~~--~.: ~..—

- ~ — t• r•, .‘ .•.—

~- — ~ ~—L. *- \

~ -,- /c~ ~ .•‘

r ~

~

,..

~1

:i -:

S •

•1

t

r

S.

t. ~ii’rir~

—~ •• liii,

De vervallen molen kort voor de afbraak en heropbouw in het bos in 1932.Rechts de huizen van de Kerkstraat met de woning van Fons Deckers. (3,).

S.

•~t..4

.•.*~ ‘

• 1~.~

~4.

_

•~

~,, -/~

.1~