De Kerk De Kerk als ongelooflijke verleidingals ongelooflijke verleiding

1)1) Jongeren en ongeloofJongeren en ongeloof

2)2) De reactie van de Kerk De reactie van de Kerk

3)3) De missie en core-business van de De missie en core-business van de KerkKerk

4)4) Mystagogische katecheseMystagogische katechese

5)5) Illustratie van mystagogische Illustratie van mystagogische katechese (filmfragment)katechese (filmfragment)

1. Jongeren en (on)geloof1. Jongeren en (on)geloofpersoonlijke achtergrondpersoonlijke achtergrond

Ambivalentie als jongere: Ambivalentie als jongere: aantrekking en afstotingaantrekking en afstotingSpiritualiteit en dogma/kerkstructuurSpiritualiteit en dogma/kerkstructuur

‘‘Verkeerd voorgelicht’Verkeerd voorgelicht’Bij theologiestudie kennismaking met de mystieke kern Bij theologiestudie kennismaking met de mystieke kern

van christelijk geloof (mystici, kloostertraditie)van christelijk geloof (mystici, kloostertraditie)

‘‘Mystagogische missie’Mystagogische missie’Eerst als studentenpastor: Eerst als studentenpastor:

Juiste voorlichting voor ‘afgehaakte’ jongerenJuiste voorlichting voor ‘afgehaakte’ jongerenNu als onderzoeker, beleidsadviseur Nu als onderzoeker, beleidsadviseur

& coach van jongerenwerkers en leraren& coach van jongerenwerkers en leraren

1. Jongeren en (on)geloof1. Jongeren en (on)geloofmaatschappelijke ontwikkelingmaatschappelijke ontwikkeling

- ‘Subjectieve secularisatie’- ‘Subjectieve secularisatie’‘‘plausibiliteitsverlies’ van christelijk geloof:plausibiliteitsverlies’ van christelijk geloof:- rationaliteit (Marx, Freud, Feuerbach, Wittgenstein)- rationaliteit (Marx, Freud, Feuerbach, Wittgenstein)

- autonomie (Fromm, Jung)- autonomie (Fromm, Jung)

- Privatisering: Privatisering: ieder voor zichieder voor zich

- Pluralisme: Pluralisme: reli-shoppenreli-shoppen

- ‘‘Iets-isme’: Iets-isme’: er is meer tussen hemel en er is meer tussen hemel en aardeaarde

1. Jongeren en (on)geloof1. Jongeren en (on)geloofde slingerbewegingde slingerbeweging

Tot 1960Tot 1960 Na 1960Na 1960

Theocratisch mensbeeldTheocratisch mensbeeld Liberaal mensbeeldLiberaal mensbeeld

Institutionele godsdienstInstitutionele godsdienst HumanismeHumanisme

CollectiefCollectief Autonomie, individuatieAutonomie, individuatie

GehoorzaamheidGehoorzaamheid Eigen ervaring, zelf ontdekkenEigen ervaring, zelf ontdekken

GenadeGenade (Geluks)-economie (Geluks)-economie (maakbaarheid)(maakbaarheid)

2. De reactie van de Kerk: 2. De reactie van de Kerk: pastoraat en katechesepastoraat en katechese

Tot 1960Tot 1960 Na 1960Na 1960

Verkondigen van de WaarheidVerkondigen van de Waarheid Zelf ervaren Zelf ervaren (ervaringskatechese)(ervaringskatechese)

Kerkelijke socialisatieKerkelijke socialisatie IndividuatieIndividuatie

Genade van GodGenade van God Levensgeluk heb je zelf in de handLevensgeluk heb je zelf in de hand

Verbale geloofsoverdrachtVerbale geloofsoverdracht Correlatie eigen ervaring en Correlatie eigen ervaring en traditietraditie

3. Missie en ‘core-business’ van de 3. Missie en ‘core-business’ van de Kerk:Kerk:

ontvankelijkheid stimuleren voor Gods liefdeontvankelijkheid stimuleren voor Gods liefde

Het verschil tussen ‘ontvankelijkheid Het verschil tussen ‘ontvankelijkheid voor Gods liefde’ en seculier voor Gods liefde’ en seculier humanismehumanisme

Onderscheiding der Geesten:Onderscheiding der Geesten:seeing the differenceseeing the difference

in order to make the differencein order to make the difference

Onderscheiding der GeestenOnderscheiding der Geesten

De vier graden van liefde van Bernardus De vier graden van liefde van Bernardus

11. Wanneer de mens zichzelf liefheeft om zichzelf. Wanneer de mens zichzelf liefheeft om zichzelf

2. Wanneer de mens God liefheeft om zichzelf2. Wanneer de mens God liefheeft om zichzelf

3. Wanneer de mens God liefheeft om God3. Wanneer de mens God liefheeft om God

4. Wanneer de mens zichzelf liefheeft om God4. Wanneer de mens zichzelf liefheeft om God

De grondstructuur van de De grondstructuur van de liefdeliefde

1. liefde die op jezelf gericht is1. liefde die op jezelf gericht is

2. liefde die erop is gericht om behoeften 2. liefde die erop is gericht om behoeften bevredigd te krijgen door de anderbevredigd te krijgen door de ander

3. liefde die onvoorwaardelijk, belangeloos is3. liefde die onvoorwaardelijk, belangeloos is

4. liefde waarin je boven jezelf wordt 4. liefde waarin je boven jezelf wordt uitgetilduitgetild

Nieuwe kijk op Nieuwe kijk op geloofsontwikkelinggeloofsontwikkeling

1.1. Ik en mezelfIk en mezelf

2.2. Ik en de ander (het andere)Ik en de ander (het andere)

3.3. De ander (het andere) en ikDe ander (het andere) en ik

4.4. De Ander en ikDe Ander en ik

1) 1) ik en mezelfik en mezelf: :

Uitgangspunt:Uitgangspunt: mijn behoeften en grenzenmijn behoeften en grenzen

Rendement:Rendement: gezonde zelfliefdegezonde zelfliefde

Kwaliteiten:Kwaliteiten: afgrenzen van identiteit vanuit afgrenzen van identiteit vanuit autonomie en autonomie en rationaliteitrationaliteit

2) 2) ik en de/het ander(e)ik en de/het ander(e)::

Uitgangspunt:Uitgangspunt: mijn behoeften t.o.v. mijn behoeften t.o.v.

anderenanderen

Rendement:Rendement: gezonde relaties vanuit gezonde relaties vanuit wederkerigheid.wederkerigheid.

Kwaliteiten:Kwaliteiten: invoelingsvermogen, invoelingsvermogen, tolerantie, tolerantie, respect, acceptatie respect, acceptatie etc.etc.

3. 3. de/het ander(e) en ikde/het ander(e) en ik: :

Uitgangspunt: Uitgangspunt: - zin-ontlening i.p.v. autonome zingeving- zin-ontlening i.p.v. autonome zingeving- ik-jij i.p.v. ik-het: - ik-jij i.p.v. ik-het:

‘‘Het jij komt me tegen uit genade, door zoeken wordt het niet Het jij komt me tegen uit genade, door zoeken wordt het niet gevonden,gevonden,

maar dat ik tot hem het grondwoord spreek, is daad van mijn maar dat ik tot hem het grondwoord spreek, is daad van mijn wezen, mijn wezensdaad.’wezen, mijn wezensdaad.’ (Martin Buber: Ich und Du)(Martin Buber: Ich und Du)

Rendement: Rendement: liefde, vrijheid, levensvreugdeliefde, vrijheid, levensvreugde

Kwaliteiten: Kwaliteiten: contemplatieve competentie, ontvankelijkheid, contemplatieve competentie, ontvankelijkheid, mededogenmededogen

4)4) de Ander en ikde Ander en ik::

Uitgangspunt: Uitgangspunt: geloof in en relatie met God geloof in en relatie met God als extrapsychische als extrapsychische

werkelijkheidwerkelijkheid

Rendement: Rendement: gelukzalige eenheid met Godgelukzalige eenheid met God

Kwaliteiten: Kwaliteiten: spirituele overgave aan Gods Wilspirituele overgave aan Gods Wil

4. Mystagogische 4. Mystagogische katechesekatechese

Mystagogische katechese bij de Mystagogische katechese bij de kerkvaders:kerkvaders:

1) eerst sacramenten ervaren 1) eerst sacramenten ervaren

2) dan pas uitleg2) dan pas uitleg

Mystagogische katechese = Mystagogische katechese = eerst ervaring van vierde laag, dan verhelderen eerst ervaring van vierde laag, dan verhelderen en verinnerlijken dan die ervaringen verinnerlijken dan die ervaring

Pastoraat en katechesePastoraat en katechese

Tot 1960Tot 1960 Na 1960Na 1960 Renaissance van de Renaissance van de mystagogiemystagogie

VerbaleVerbale Ervarings-Ervarings- Nederland als missiegebied:Nederland als missiegebied:verkondigingverkondiging katechesekatechese verleiden tot ervaring opdoen verleiden tot ervaring opdoen

met met inspirerende christelijke praxisinspirerende christelijke praxis

Geloofs-Geloofs- CorrelatieCorrelatie Verhelderen en verinnerlijken van Verhelderen en verinnerlijken van waarheidwaarheid ervaring-ervaring- opgedane spirituele ervaringopgedane spirituele ervaringdoorgevendoorgeven traditietraditie

De 3 fasen van mystagogieDe 3 fasen van mystagogie

1) Mystagogie van het bestaan1) Mystagogie van het bestaan- begeleiding bij het ontvankelijk worden voor - begeleiding bij het ontvankelijk worden voor de werkelijkheid van Godde werkelijkheid van God

2) Mystagogie van de Genade2) Mystagogie van de Genade- begeleiding bij in relatie treden met God- begeleiding bij in relatie treden met God

3) Mystagogie van de Kerk3) Mystagogie van de Kerk- begeleiding bij intreden in de - begeleiding bij intreden in de geloofsgemeenschapgeloofsgemeenschap

Zone van naaste Zone van naaste ontwikkelingontwikkeling

Kloof tussen beginsituatie en einddoelKloof tussen beginsituatie en einddoel

Net een stapje verder:Net een stapje verder:

- niet meteen ‘mystagogie van de Kerk’,- niet meteen ‘mystagogie van de Kerk’,

- diaconale insteek: ‘mystagogie van het bestaan’- diaconale insteek: ‘mystagogie van het bestaan’

aanbieden van inspirerende christelijke aanbieden van inspirerende christelijke praxispraxis

= mogelijkheid ervaring laag 4= mogelijkheid ervaring laag 4

Mystagogisch Mystagogisch jongerenpastoraatjongerenpastoraat

De pastor als jongerenmystagoog:De pastor als jongerenmystagoog:

1)1) VerleidenVerleiden tot deelname aan een inspirerende christelijke tot deelname aan een inspirerende christelijke praxispraxis

2)2) GetuigenGetuigen van het van het eigeneigen christelijke geloof = vierde laag christelijke geloof = vierde laag

3)3) DienenDienen bij verhelderen en verinnerlijken van ervaring bij verhelderen en verinnerlijken van ervaring jongerejongere

Mystagogisch Mystagogisch jongerenpastoraatjongerenpastoraat

1)1) VerleidenVerleiden

tot ervaring opdoen met tot ervaring opdoen met

een inspirerende christelijke praxiseen inspirerende christelijke praxis- Kloosterbezoek- Kloosterbezoek

- Ontmoeting met geïnspireerde gelovige- Ontmoeting met geïnspireerde gelovige

- Film kijken waarin christelijk geloof gethematiseerd wordt- Film kijken waarin christelijk geloof gethematiseerd wordt

- Zingen- Zingen

- Bibliodrama- Bibliodrama

- Deelname aan ritueel- Deelname aan ritueel

- Etc.- Etc.

Mystagogische katecheseMystagogische katechese

2. Getuigen2. Getuigen

- 2 cirkels:2 cirkels:

5. Illustratie van 5. Illustratie van mystagogische katechese:mystagogische katechese:

City of AngelsCity of Angels

1) Verleiden 1) Verleiden = kijken naar speelfilm over = kijken naar speelfilm over

botsing van seculier en christelijk wereldbeeldbotsing van seculier en christelijk wereldbeeld

2) Getuigen 2) Getuigen = getuigenis in de film benoemen en be-= getuigenis in de film benoemen en be-amenamen

3) Verhelderen 3) Verhelderen = onderscheiding der geesten= onderscheiding der geesten

5. Illustratie van 5. Illustratie van mystagogische katechesemystagogische katechese

Onderscheiding der geestenOnderscheiding der geestenin fragment uit speelfilm in fragment uit speelfilm City of AngelsCity of Angels

Laag 1:Laag 1: Laag 4:Laag 4:

‘‘Mijn wil’Mijn wil’ ‘Gods Wil’‘Gods Wil’

RationalismeRationalisme GeloofGeloof

BeheersingBeheersing OvergaveOvergave

HorizontaalHorizontaal VerticaalVerticaal