Acerca de este libro

Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanterías de una biblioteca, hasta que Google ha decididoescanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en línea libros de todo el mundo.

Ha sobrevivido tantos años como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio público. El que un libro sea dedominio público significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el período legal de estos derechos ya ha expirado. Esposible que una misma obra sea de dominio público en unos países y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio público son nuestraspuertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histórico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difícil de descubrir.

Todas las anotaciones, marcas y otras señales en los márgenes que estén presentes en el volumen original aparecerán también en este archivo comotestimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.

Normas de uso

Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio público a fin de hacerlos accesiblesa todo el mundo. Los libros de dominio público son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de untrabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceroscon fines comerciales, y hemos incluido restricciones técnicas sobre las solicitudes automatizadas.

Asimismo, le pedimos que:

+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivosHemos diseñado la Búsqueda de libros de Google para el uso de particulares;como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.

+ No envíe solicitudes automatizadasPor favor, no envíe solicitudes automatizadas de ningún tipo al sistema de Google. Si está llevando acabo una investigación sobre traducción automática, reconocimiento óptico de caracteres u otros campos para los que resulte útil disfrutarde acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envíenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio público con estospropósitos y seguro que podremos ayudarle.

+ Conserve la atribuciónLa filigrana de Google que verá en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyectoy ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Búsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.

+ Manténgase siempre dentro de la legalidadSea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse deque todo lo que hace es legal. No dé por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio público para los usuarios delos Estados Unidos, lo será también para los usuarios de otros países. La legislación sobre derechos de autor varía de un país a otro, y nopodemos facilitar información sobre si está permitido un uso específico de algún libro. Por favor, no suponga que la aparición de un libro ennuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infracción de los derechos deautor puede ser muy grave.

Acerca de la Búsqueda de libros de Google

El objetivo de Google consiste en organizar información procedente de todo el mundo y hacerla accesible y útil de forma universal. El programa deBúsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevasaudiencias. Podrá realizar búsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la páginahttp://books.google.com

1

This is a reproduction of a library book that was digitized by Google as part of an ongoing effort to preserve the information in books and make it universally accessible.

http://books.google.com

DISSERTATIO PRIOR

HISTORICO-CRITICA^

MASTICATIONE

MORTUORUM IN TUMULIS,

QVAM

INCLUTI PHILOSOPHORUM ORDINIS

IN DULTU

IN ACADEMIA LIPSIENSI

D. XXVII. SEPTEMB. MDCCXXV.

PUBLICO ERUDITORUM EXAMINI

*> SUBMITTÜNT

\

P R. JE* SES

M. MICHAEL ШпШг

GOSSA-MISN.

ET

RESPONDENS

CHRISTIANUS GODOFREDUS

CLEEMANNUS,

CHEMNIC. MISN.

PHILOS. ET THEOL. STUDIOS.

L I P S I Ж

UTERIS BREITKOPFIANIS.

MIraberis , BENEVôLÉ LÉCTOR, Vkr. tale mihi hi pagettis

hifce perttraclandum fumferim Thema, quod tot taniisqne im-

plieatumfit controvertir , utfane eloborandum mihifit in redden-

da ratione. Ad PHYSICAMJpeffat, adeoque ad Difciplinam,

cujus myjlcria ne eptimus quidem rerum naturalium venator perjeruta-

bitur, etfi per totam vitam die notluque fignorum obitus fpeculetur 15

ortus. Quid itaque de me putaveris, qui in facrarum literarum jludiii

verfor o nullus tamen dubitavi , ad invejligationem quam maxime occul-

tarum Natura virium applicuiffe animum. Verum cum ad omnia niti

emniaque tentare deceat literarumfiudiofum , Tibi non adeo alienum vi'

debitur, fi arduam hanc i5 valde difficilempro virium tenuitate excuti-

endam fufcepi doclrinam DE MASTICATIONE MORTUORUM IN

TUMULIS. Anfam ad eandem traSlandam naElus fum maxime ido-

neam, cum exRelationibusPublicis»Jí/f>;¿ei<¿ ita pridem ejusmodi inno-

tuerit Natura prodigium , quale in mortuorum cadaveribus vix unquam

animadverfum eße crediderim. Statim mihi tunc apud animum conßitue-

bam , aliquid de hac refpeciminis loco propublica ventilare cathedra. Sed

elaborationem vix aggreßus in tantum me venijje campum cognovi, ut

intra unius duntaxat uiflertationis canceüos fubfiflere non potuerim.

Hand iniquo itaque animo patieres, LECTOR BENEVOLE^«ciduas

Tibi de hac materia exhibiturusfim Diflertationes : unam HISTORICO-

CRITICAM , alteram PHILOSOPHICAM. Prima eadem eft, qua Tibi

hifcejam in confpeRum venit paginis. Laborem non vulgarem quidetn

atlcvidenfimfane putobis. Temporil enim penuria tí alia circumßan-

tia impedimentofuerunt , ut in eo non , ut fieri debuit , opera ßuiiique

plurimum çonjumere potuerim. Spe itaque laudit & jaclantia doclrina

non intumefco ; in hocfaitem opelta hujus prêtгит feeiße latabor, filabor

meus tibi nonplane inanisfuerit atque moleflus. Id quod eo confidentiut

fperarejubeor, cum nullus mihi adhue extitiße confiet Auclor , quiexpro-

feffo aliquid de hac materiaf ripferit , prater M. PHILIPPUM ROH-

RIUM, Marek-Ranßad. qui itidem Dfflèrtationem aliquam an. 1679. in

hac Alma noflra Univerfitate ventilavit , quam injeripfit Hiftorico . Phi-

lofophicam de Mafticatione Mortuorum. Nos multa primum in ilia

quarebamUs, qua ad noftramrèmfacereht, at pofieavidimui , eammuU

ta quidem benigne pollicitam eße, fed qua pojthitic exfoivere recu/averit.

Qua cum itafirit , noßrum qualenicmque Tibi commendatum habebit la-

borem, си/usprima hacfi cbnamina aqui' bonique cobfulueris , breve pofl

tempusfavente Deo folidioraforfitan & tniliora a nobis expefiabis. Vole

;interim,& favtfiuäiiYnößrii.

CONSPE-

CONSPECTUS DISSERT>TIONIS.

I. Potentine occulta: in Natura. ¡ i

3. Non omnia vel Deo vel Diabolo adícribenda, .

g. Rarum Etitbufiafmi Poitici exemplum.

4. Ab ignorantia rei ad rei ncgationem non confequentîa.'

5. Mutuns omnium inier fe corponira & fpirituum influxus.

6. 7. Sy inpatbias & Antipathi.is vari* fbecies.

Meflicatio Mortuorum cur in dubium vocata ?

9. Orthodoxia notata. MiraculaDci* iW/;v7¿f//'í«J Naturae diftinguenda.

JQ. Pontificioruui fides miraculofa vapirlans.

I j. Mafticatiouîs mortuorum^xíw/»/».

12. Singulare Exemplum exHungaria.

13. Iraclationis ratio.

14. 1 5. 16. 17. Mafticatio Mortuorum пoп iniraculutn divinum.

18. 19. 20. 2 r. Nec mere Diabolictim prodigium.

22. 33. Damones S. Spiritns intermedii. Quid iis hie tribeendum? GAR-

mannus,

24. Falfae opiniones revelluntur. Mortui num in rnmnlis mandant*

25. Vetera Sarmata. Stridor animarum. HO M ER US. DIOGENES

LAERTIUS. LUCIANUS. SOPHOCLES.

26. Quantum fuperftitiol Subterranei fragores unde?

27. Mtteoron Gotbanum. 1

28- 29. Homimnn imaginatio. Terror. Mortuorum pulfitshi tumuYiu

30. Mortui mim</«ror«tf veftee?

31.33. Judteorum Aiazei carnivor u«. Mus Judaicas.

33. Mribamedani. Angelus mortis. Examen fubtcrraneum.

34. Spiritus Burynomus. Spiritus Afuiti. PAUSANIAS notatue.

35. Animalia carnívora. Hyana.

- 30. Striges aviculae fanguifugx.

37. Serpentes carnivori. Ex medulla humana. WOLFG. FRANZIIIS.

38. Mortui Untea fuá devorantes.

39. Animantia fubterranea. Mures.

40.41. Srr/wrffíin cadaveribushumanis. Caufa mortuorum voracitatis.

42.43. Sexus foemininus. ROHRIUS & PITZSCHMANNUS notait.

Rattones fuperftitiofae. SCHLUSSELBURGIUS. GARMANNUS.

44. Mafticatio mortuorum tempore pefiis.

45.46. Diabolus pefiis caufa. Terror quantum in contagio? RIVINUS-

HELMONTIUS. GEYERUS.

47. 7»глерейет nontimentes. PEST-ENGEL.

48.49. Foetor cadaverum. Num inde peflis ? CORNELIUS A LAPIDE.

50. Mafticatio mortuorum quid ad propinquorum mortem.

51. Conclufin. Promittitur ALTERA DISSERTATIO.

Univerfi

Q. D. В. V.

jr. L

Niverfa Natura occultií potentiis plena eff«'

Philofophia quidem Naturalis íiipremura

qnafi noftris temporîbus perfeclionis gradum

adepta eflè videtur, at femper tamen ¿C

quotidie aliquid novi apportat, quod erudi-

tiffimas Philofophorum fubvertit hypothe-

fes. Uli, qui totam Naturam non nifi mecha-

nice operari contendunt, omncs ejusmodi

occultas Naturas vires, &, ut vulgo audiunt,

qualitates tanquam añiles explodunt ineptias,

in Scholis Peripateticorum genitas. Verum,

cum Naturam non nifi a pofleriori intueantur, & omnia ad experimenta

re/tringant, extremis fuis, utdicitur, digitis iftas ne quidem attingunt,

quia fuper omnes poffibilitatis leges ipfis pofitae videntur. Etfanephœno-

inena ilia, quae noftra aetate in regno Naturae experta acccpimus, it»

comparata funt, ut non mirum videatur, fi omnia <5c quidein optima

Philofophorum oracula propterea obmutefcant.

¿F. IL

Dantur nonnulli ex Philofophorum cohorte, qui omnia ejusmodi

Naturae mirabilia non nifi vel Deo vel Diabolo adfcnbere audent. Verum

quis non talem philofophandi modum in fuperftitiofis nnmeret hariola-

tionibus ? Satis aperte enim illi ignorantiam fuam in cognitione poten»

tiarum Natur« produnt. Nulli quidero negamus influxom fpirituum in

A corpora.

3DE MASTICATIONE

Corpora. Nos ambabus potius largimur manibus, non Deum modo in

Natura per fingularem fuam providentiam miracula interdum adhuc

Î>atrare, fed quoqneDiabolum profua virium naturalium cognitione in-

igni mirabilia committere poflè. Verum omnia propterea fpiritibus

coranique immediato influxui afllgnare, nimis jejune philofophatum

foret. Exerunt enim fefe quam plurimum in phœnomenis rarioribus

tales circumftantiae, quas palam teftantur,eadem necaDeo nec a Diabolo

immediate ortum halare poíTe. Ambo non nifi fecundum fines fuos

agunt. Hinc femper in ejasmodi prodigiis vel bonitas divina vel malitia

diabólica manifefta redditur. , i

Jf. nr.

Ante tres vel quatuor circiter annos orbi erudito tale de Enthufiafmo

poè'tico innotuit exemplum , quale vix unquam per hominum memoriam

extitifle credimus. Circnmftantias ejusdem , qui ex ASiis Erud. germ.

P. LXXIX. p. fi4.ßqq. fecom animo volutaverit, profunditatem quidem

naturalium virium mîrabitur, fed пес Divins пес Diabolicas immediat»

operationi aliquid hic adfcribere audebit. Si Deus enim miraculum ali-

quod fuper omnem Natura; ordinem & potentiam hic excitaverit, finis

aliquis divinus nobis omnino innotefceret , qui vel fit gloria Dei , vel

falus hominum, quod utrumque tamen hic ceflat. Neutiquam quoque

Diabolo prodigium hoc Naturas attribuendum putamus , quia fubjeclum

perfona eft, de cujus vitac integritate nemo dubitat: ut alias jara tacea-

mus circumftantias.

. rv.

Multas ítaque in Natura adhuc latere potentias, cerium eft. Deearum

effeclibus nos non alia de caufa admiratio fubit,quam quia nos illas plane

fugiunt. Quis inde tamen earum exiftentiam neget? Homo fimplex, qui

propter levem rationis fuae culturara, rerum caufas fcrutari nequit, multa

diabolicis operationibus tribuenda haberet , fi ab ignoratione rei ad rei

negationem valeret confequentia. Certum itaque eft, Naturam manere

imperfcrutabilem. Quo fimpliciores vero Naturae vires evadunt, eo pro-

pius accedunt primis principiisjot eo magis in prodigium trahuntur.

V.

Ut vero exiftentiam occultaram potentiarum Naturae eo manifeftio-

rem faciamus, ftatuimus mutuum aliquem omnium fpirituura & corpo-

nim inter fe influxum. Operantur enim fpiritus in fpiritus, operantur

lpiritus in corpora & operantur denique corpora in corpora. Quartum

vero dari vix credimus , quod fcilicet corpora etiam operentur in lpiritus.

Inter has operationes occultas facile primum merentur locum operatio-

nes corporum in corpora, quia eflectus earum maxime in cernendi fenfum

cadunt.

MORTUORUM IN TUMULI S.3

cadunt. Tanta iftac autem veritate fundatae funt , ut ad easdem evertendas

vix unquam extiterit bonus Philofophus. Sympathias & Antipathiàs

nomine vulgo infigniuntur, de quibus magna paffim proftant literarurh

monument». ATHANASIUS КIRСHERUS hocMagnetitmum

Natura nuncupavit, de quo infigne in monuraentis reliquit opus.

Jf. VI.

Exiftentiam fympathias & antipathiàs in Natura nemo negabit , qui

Magnetis virtutem attradivam unquam expertus eft. Canes intra & extra

domos ululatu fuo infolito inconditoque inftantem aegrorum mortem non

raro prafignificare folent , & quodlibet animal cibum fuum ex folo odo*

ratu fendre, quotidie cernimus. Quem quaefolatet, qualem non harmo-

nia mufica in hominum animis excitet fympathias ipeciem? Quid non

morbis lwereditariis & imaginariis in hac re tribuendum venit ? Quanta

non lunatici & illi , quorum non eft ferre certa animalia e. g. fêles &c.

fympathias & antipathiàs praebent exempla? Etquis plura enarrare valeat,

Í[uae ad demonftrandam operationum corporum in corpora exiftentiam

àciunt, ótcuivis in communi vita fatis obvia funt.

jr. va

Hifce omnino quoque annumerari debent multa alia ejusmodi Na

turae phœnomena, quae majoris quidem moment i funt, fed neutiquam

tamen ex mera Magia Diabolica fluunt. Pertinent hue cruentationes cor

porum interfedtorum, virgula divinatrix, fafeinationes per imaginado-

nem magicam , divinationes animalium , incantamenta , iníbmnia divi-

natoria, Tarantifmus, influxus aftrorum , armarium miguentum & multa

alia , quorum caufas haud minori cum probabilitate oceultis Naturas

potentiis adfcribere poíTumus, quam forfitan transplantationes arborum

& morborum, rabiem caninam , inoculationem variolarum, pnlverem

fympatheticum & id genus alia, de quibus tamen nulla Magias Diabolicas

extat fufpicio. Nos non omnem quidem fpirituum influxumin ejusmodi

occultis Naturae operationibus negare audemus. Probe enim поЫд

cognitum atque perfpeclum eft , quanta cum calliditate & fraudulentia

Diabolus homines per artes magicas decipere foleat ad ampliandum fuum

diabolicum regnum. Verum cum hujusmodi operationes nonnifi pee

fagas, quibus varia ratione oceultiores Naturae vires manifeftat Diabolus,

excrceat, concludimus inde, fieri hxc omnia etiam poífe fecunduin

merum Natura: ordinem absque fpirituum concurfu.

f. VIII.

Quum exinde igitur fatis pateat , varias dari operationum corporum

in corpora fpecies, conftituemus etiara aliquam, quam vocabimus

MASTICATIONEM MORTUORUM IN TUMULIS.

A a Duduui

^ DEMA&TICATIONE

Dudura multa jam de ejusmodi mortuis m tumulis voracibus nobis nar-

ravere patres matresque, fed dedecori nobis cue viûun fuit, hifcefabelüs

& ^íopeis logis, quarum auditione non nifi aniculae ducantur, fidem

habere. CaufS in promptu fuiü. Primo nos ejusmodi voraces momios

non propriis oculis vidimus .deiude phenomenon hoc noftris ratiociniis

non comprehendere potuimus, & ultimum denique fuperftitionis accu-

¿tionem cane pejus oc angue fugimus. Quid igitur minina,, fi omnia,

qu;e in hiftoriarum monumentis paflim occurruut, exempla in dubtOffi

vocavimus?' Datur quideni hominum genus, a Natura ita inftructum,

tu ex fuperftitiofis hariolatiorùbus mulcedinem captet. His creditu facil-

limum eft, quicquid audiant. Attamen quod non rationis line lumine

colluilrare queunt, id fpiritibns ex orco vocatis & Magiae Diabolica:

temere adfcribere non dubitant.

f. IX.

Novimus praterea etíam- quosdam , quíbusíola orthodoxiaEvange.-

licx Religionis impedimento eft, quo minus iis afTentire queant,quibus

alias aífenfum praebere nuîli dubitarcnt. Hacrefeoscnim criminationera

tanto cum horrore reformidant , ut quafî Andabatarum more in ecclefiie

doctorum verba jurare hand erivbefcant. Sed plerumque non habent,

quod timeant. Veritas Scripturae Sacras interdura ex meris praeconceptis

opinionibus violata habetur. Compertum inter alia hoc habemus in

-dodrim de Magia Naturali. Cum enim antiquiores eccleíîae Dodores

ex occultarum potentiarum Natur« ignoratione omnia Mirabilia Magix

©¡abolieae adferipferint : fubiit pedora nollra opinio, quafi onwiis de

Magia Naturali doebina ad deftruenda Dei miracula faciat. Sed folium

*ft. Miracula divina tanta aim praeeminentia ab aliis Naturae prodigiis

diftinguuntur, ut miremur, quomodo inter fe coníúndi poffint. DivL-

fiones aquarum in mari rubro & Jordano fadtae , refufeitationes mortuo-

rum <5c multa alia , quaîChriftus, Prophetae & Ápoftoli per digitum Dei

in V. «Sc N. T. effecernnt, funt & martettt Naturae myfteria, ad quae enu-

deanda & imhanda ne totus quidem diabolorum exercitus ex orco vo-

eatuscum omnibus Nigroraanticis fufficeret, etfi conjunclis viribus ope-

zrari ineiperenr.

/. X

Venim quis omnes propterea corporum in corpora operationes,quae

fecunbm Natura orefinem paulo inconfaetiorem fiunt, negaret ? Nil

enimhic veritati divinae derogatur. E re potius Evangdk«e Religionis

eíTe putamus, fi oftendi poteft.in quantum Deus immediato fiio mfluxa

in Naturae prodigiis concurrar. Inter omnes enim conftat, Romanara

tcclefiai» de fide nùracuioià adbuc iwiltum glorian. Quajido itaque nos

omnia

MORTUORUM IN TUMULI S.

omnia Naturae Mirabilia ftatim pro miraculis vel faltem pro effe&ibus

Magke Diabolicae venditemus, nonnc facillime ab iisdenidolis ludí óc

cirmmduci poífiraus ? Maíticationes tnortuorum in. tumulis fine dubio

quoque ceu miracnlum aliquod divinum venerabitur Pontificiorum fides,

& nelcimus quam fortaflè doélrinam iisdem corroborare ftudebunt. Quis

nobis igitur vitio vertet, fihafce mafticationes naturaH cuidam corporum

kifluxui adfcribere tentemus ? Modus quidem nos Temper latebit, fufficit

tarnen rem exiftentialiter demonftrari poíïè.

i-XÍ . . .,

Äntequam vero mirum hocce Natura prodigium dilucidationibu»

noíkis qualibuscunque lubjicimus nobis exempla in medium producenda

funt, quibus rei exiftentiam confirmamus. In genere eonferendi hic

fiiot S С HW I MMERU S in Curiofit. Pbilof. Secret. DiflV. §. i2.feqq.

HENR. KORNMANNUS deMiracui. Mort. Part. VU. c. 64, GAR-

M Л N N US de Mirac. Mort. Lib. I. Tit. III. fruí. 117. GEORG. PHIL.

HARSDOERFFERVShi Theatr. Trag. cap. CXV.fr dot. PHIL.

KOHR in Dif de Maflicat. mort. с. I. Th. 7. & VO I GT I U S in den

Phyficalifchen Zeit-Vertreiber fr$i6. qui multa de mortuorum mafticati-

one collegerunt exempla. Singularia vero' exempla videre funt apud

Megalandrum noftrum LUTHERUM inColloqu. commenf. Tit. 24.

fol. 2it. 2tz. it. Л NDR. MOLLERVM in Annal. Freiberg, p. 254.

CONR. SCHLUSSELBURGIUM in dergründl. Erklärung des

XCl.Pf. cone. XII. p. ijf. M AR Т. BOH EMUM von den drey Land-

Plagen cone. XVII. fol. 169. ADAM. ROETHERUM intention.

Peflil. WENCESL. HAGENECIUM inChron.Boh.P.I.fol.4ip.b.

JUSTINUM ORTOLPH MAROLT in Locmograph. p.^.fqq.

MART. ZEILE RUM in Not. ad Reffet. Hiß. Trag. p. 32. HENR.

ROTH I UM in cone, funebr. гo. in additamenti» von Schmatzenden

Todten. PITZSCHMANNUM in Leichen -Redner P. U. fr 8jf.

IG NAT. H A NI ELEM de Peße in Scbiefelbein. MART. F ABRI-

CI UM inParadox.XoifjiùSeçp.i^. ERAS M. FRANC. inHöUifchat

Proteus п. 28. p. 260. faq. HE R С U L. SA X. с. XI. de Plica &c. Hue

etiamfpeclant,qua:Rev. P. GABRIEL RZACZYN SKL inHi/tor.

Natur. Curiqf. Regni Polon. qua: A. 1731. Sandomiria;in4.prodiit, refèrt,.

& quidem Trail. XIV. Seil. П. ubi de cruentationibus cariaverum agit,

& hac occafione multa fimul profert de mortuis in tumulis adhuc vora-

cibus & vicinos viventes fpeclrorum modo trucidantibus. Poloni fpe-

ciali nomine Upiers & Upierzyca appellant de quibus didus Autor av-

rhentica producit documenta, Conter Aéla Erudit. A. MDCCXXIL

6 DE MASTICATIONE

f XII.

Recentiflimum,quod nobis innotuit, & omnium maxime memora-

tu dignum exemplum , eft illa relatio ex Himgaria , quam ex Novelli»

publicis haud ita pridem compertam accepimus. Digna eft, ut verbo-

tenus ex Relat. publ. Upfienfibus a. c. p. joj. feqq. hoc loco inferendam

curemus & quidem in lingua vernacula:

WIEN , vom 31. Juli i. Man ßehet in den hießgen Zeitungen oder

fo genannten Diario einen Bericht , Xeelchen der Kayferl. Provifor in dem

Gradisker DifiriSl in Hungarn an dieKayferl. Adminiftrationzu Belgrad

\vegen einer befondern Begebenheit ergehen lajfen , Welcher ohnverändert

und ohne darüber zu urtheilen , Xoie er fich gedruckt befindet , folgendet

Inhalti iß: Nachdem bereits vor 10. Wochen ein in dem Dorff Kifolova ,

Rahmer-Difiriel , ge/effèner Unterthan , Nahmens Peter Plojogovitz , mit

Todte abgegangen, und nach Rätzifcher Manier zur Erden beßattet

Xoerden, hatfich in ermeldetem Dorff Kifolovageäußert , daß innerhalb

g.Tagen p.Perfonen , fo\x>ohl Alte als Junge, nach überßandener г^-Пйп-

diger Kranckheit aifo dahin gefiorben , dafs, als fie annech auf dem

"fodt - Bette lebendig lagen , öffentlich ausgefaget , dafs obbemeldeter vor

гo. Wochen verßorbener Plogojovitz zu ihnen im Schlaffgekommen, fich

auffie geleget und geXvürget , dafsfie nunmehro den Geiß aufgeben müfien ;

gleichXvie denn hierüber die übrigen Unterthanen fehr befiiirtzet , in fol-

chem noch mehr beflärcket Xvurden, da des verßorbenen Peter Plogojovitz

Weib, nachdem fie zuvor ausgefagt , dafs ihr Mann zu ihr gekommen ,

und feine Oppanki oder Schuhe begehret , von dem Dorff Kifolova Xveg,und

ßch in ein anderes begeben; fintemahl aber bey dergleichen PerJonen (ß

fie Vampyri nennen) verfchiedene Zeichen , als dcjfen cb'rper unverfye/er,

Haut, Haar, Baart, und Nagel an ihm\oachfend zu fehen feyn müflen,

als habenfich die Unterthanen einhellig refolviret, das Grab des Peter

Plogo/ovitz zu eroffnen, und zu) fehen, ob fich \nürcklich obbemeldete Zei

chen an ihm befinden ; zu \pelchen Ende fie dennfich zu mir hieher ver-

fuget, und miß Andeutung vorerXoehntcn cafusmichfammt demhiefigen

Poppen oder Geißlichen erjuchet , der Befichtigung beyzu\oohnen ; und ob

ihnen fchon erfllich folches Failum reprobiret , mit Meldung, dafs ein

folches vorhero an eine lobl. Adminißration unterthänig gehorfamñ be

richten, und dcrfelben hohe Verfaffung hierüber vernehmen müße, haben

fiefich doch keines\oeges hierzu bequemen \vollen , fondern vielmehr diefe

kurtze Antwort vonfich gegeben; ich moechte thun tvasieh \oolte, allein

\oofern ich ihnen nicht verßatten \oürde, aufvorherige Befichtigung und'

rechtliche Erkäntnifs mit dem Cb'rper nach ihrem Gebrauch zu verfah

ren, müfien fie Haufs und Guth verlaßen, Xveiljis zu Erhaltung einer

gnädig

MORTUORUM IN TUMULTS. 7

gnädigßen Refolution von Belgrad \oohl das gantze Dorff (\pieJchonunter

Piirckijchcn Zeiten gefchehen feyn folte) durch Jolchen üblen Geiß zu

Grunde çeben könte, toeUhesfie nicht erwarten holten. Ba demfolche

Leute weder mit guten Worten noch Bedrohungen von ihrer gefafien Re-

fblution abhalten konte, habe ich mich mit Zuziehung des Gradisker Pop

pen, in gemeldetes Dorff Kifolova begeben, den bereits ausgegrabenen

Сoтрет des Peter Plogo/ovitz befichtiget, und gründlicher Wahrheit ge-

tu'äfs folgendes befunden: daß erfllicbvon ßlchem Сoтрет unddeffen Grabe

nicht der mindeße fonflen der Todten gemeiner Geruch verfpühret , der

Сoтрет, außer der Na/in, welche etwas abgefallen, gantzjrifch, Haar

und Barth, ja auch die Nägel, wovon die alten hinweg gefallen, an

ihm gewachfen, die alte Haut, welche etwas weifilicht war, hatficb

hinweg gefcheelet, und eine neue frifche darunter hervor eethan, das

Gefichte , Hände und Füße uni dergantze Leib warenJo beschaffen , daß

fie in feinen Leb -Zeiten nicht hätten vollkommenerfeyn können; in fei

nem Munde habe nicht obne Erßaunen einiges frifches Blut erblicket,

welches, der gemeinen Auffage nach , er von denen durch ihn Umge

brachten gefogen'; infumma, es waren alle Indicia vorhanden, welche

dergleichen Leute (wiefchon oben bemercket) an fich haben folten. Nach

dem tmnfowohl der Popp ah ich diefes Spcciaculgefehen, der Poebelaber

mehr undmehr ergrimmter als beßürtzter wurde , haben fie gefammte

Unterthanen , in fchneüer Eil einen Pfeil gefpitzet ,. mit Jolchen den

todten Сoгрет zu durchßethen, an das Hertz gcfitzet, da denn bey fol-

cher durchßechung nicht nur allein häufiges Bíut, fo gantzfrifch, auch

durch Ohren und Mund gefloßen , fondern noch andere wilde Zeichen

(welche wegen hohen Refpetlt umgehe') vorgangen ; fie haben endlich offt-

ermeldetenCö'rper , in hoc cafu , gewöhnlichen Gebrauch nach zu Afchen

verbrennet, welches denn einer hochlöblichen Adminißration hinterbrin

gen, und anbey gehörfamß unterthänigjt bitten wollen, daß, wenn

tierinne eine» Fehler begangen haben /ölte, fotchen nicht mir, ßndurtt

dem vor Furcht außerfich filbß gefetzten Pöbel beyzumeßen.

Käyferl. Provifor im Gradisker Diftrift.

ff. ХШ.

Tría mine nobis momenta circa prodlgium hoc explicando veni-

Unt. Cum enim non nifi tres nobis hic poilibiles efle queant caufarum

claíTes,quas vel a Miracnlis divinis, vel a Magia Diabolica vel ab ope-

rationibus corpomm fympatheticis petimus; nobis demonftrandum in-

cumbat I.) quod tales maiticationes uiortuorum non in miracnlis divin is,

лес

5 DE MASTIC AT I О N E

nec 2.) in meris Diaboli prodigiis, fed 3.) in occult is natura operationi-

busfint collocandac

$. XIV.

Miraculnm dicimus effectum illum divinum , qui extra ordinein

6 fnpra omnes caufas naturales per influxum divinae omnipotentiae pro-

«iucitur ad confirmandam divinae veritatis aucîoritatem. Quaeritur Jiinc,

num etiam ad noftram xtatem miracula fpe¿tent. Simpliciter & ,ia

ienfu latiori fumta nos non neganvus, fed tantum Ariele fie dicta, ut

jam defcripfimus , quae noAris temporibus omnino ceflarunt. Spec tant

enim ad ecclefiam tantummodo plantandam, adeoqne ad difcipulorura

Chrifti aetatem. Hodie itaque non amplius eadem expeétare habemus,

cum divinae veritatis aucloritas fatis fuperque nobis confirmata fit. Ro

mana equidem Ecciefia nobiscum non unam eandemque inflat tibiam.

Gloriatur enim adhuc de fuis miraculorum donis. Sed ex Scriptura SL

feimus, eadem non nifi mendacia efle. Quicquid itaque noflra aetate

per extraordinarium Dei influxum i'upra Natura: vires nobis accidere

lblet, effeftus funt Angularis Providentias divinae, quae in latiori dua-

iaxat fenfu miracula audiunt

$. XV.

Maflîcatîones mortuorum fi itaque pro miraculis venditare velimus,

vel miracula doclrina vel miracula providenti/t lint , necefie efl. Miracula

dodrinae dudum in ecciefia exfpirafle jam diximus. Verum ponamus,

dari adhuc «xiftentiam eorum; omnes tarnen circumAantiae impedi

mento fiant, quo minus faltem mortuorum maflicationes miraculorum

titulo poflint accedere. Quodlibet enim îniraculum divinum Ariele fie

dictum г.) confirmat veritatis divinae aucîoritatem , 2) patratur per Pro-

phetam & ApoAolum aliquem immediate a Deo &. Chriflo mifliim , «5c

3.) convicios de fua veritate & integritate reddit quoflibet id videntes

& audiéntes. Probatione haud indigemus , cuín ex Scriptura S. nobis

harum circumflantiarum neceifitas fatis fuperque innotefeat.

Jf. XVL

Quid nobis îgitur de mortuorum maflîcatione dicendum erit ? Num

aliqua, quaefo, ex his hic animadvertitur miraculi divini proprietas?

Nos cullam deprehendimus. Deeft veritas divina hic confirmanda.

Defunt Prophetae & Apoftoli per djgitumDei aliquid producentes. Deeft

denique homimim convidio , quam femper divina miracula de fna ve

ritate in cordibus operantur. Cui itaque bono Dcus tale in Natura ex-

citaret miraculum, fi plane nullus extaret fiais? Finis Dei duplex eft,

vel gloria fui nominis, vel falus homimim. Ad gloria-m divini nomi

ne taies mortuorum operationes nihil fàciuut. Magis earn impediuut

quam

MORTUORUM IN TU MULI S.

quam promovcnt. Confimduntur enim vera rairacula cum falfis , ex

qua confufione magnum ipfis accrefcit prajudicium, quod gloriae Dei

valde admodum adverfatur. Alter Dei finie in miraculis falus hominum

eft, quae tel temporalis vel aetema eft. Ad utramque confequendain

requiritur fides aliqua in Deum & ejus promifiiones, qua; per miracula

divina optime accendi debet. Sed ex mafticatione mortuorum quae no

bis inde fides? quae nobis inde falus? Subitam mortem homines nun-

quam inter fingularia Dei beneficia retulerunt , inprimis violentam, que

cum ejusmodi circumftantiis homines fubit, ut iolet fieri in mafticatio-

j>e mortuorum. Fidem vero quod attinet hincinde expedandam, nobis

de Ша nil conftat. Supcrftitio magis dicenda foret quam vera fides, S

talc quippiam in cordibus anicularum operetur mortuorum vorachas.

Fides noftra fads confirman poteft ex Mofe & Prophetis , & hos fi au-

dire nolumus, nec credemus mortuis, fi vel maxime ex tumulis prodi

rent & ad nos verba faccreut.

£ XVII.

Alterum miraculorum genus exerit fefe circa divinam Providenti-

am, quae propterea miracula providentiae nuncupavimus. Sunteadem

non nifirariora fingularis Providentia: divina; exempla, quae prater con-

iretum Natura ordinem fieri folent ad confervandam vitam noftram &

corporis integritatem. Exemplo nobis eft puellula ilia , quae hand ita

prideminMarchia Brandenburgica a rapacifllmo luporetrorfum faucibue

quidem abrepta, fed mox a beftia fponte iterum fine ullo damno relida

fuit, prout nobis hoc ex Novellis Publias innotuit. Talia miracula noftiis

adhuc temporibus quotieüc fere accidunt.fedfemper ad vitas noftra tem

poralis eonfervationem tendunt. Mafticationem mortuorum his nufta-

enus annumerari pofle, in aprico eft. Magi« enim ifta ad vitam hominis

deftruendam fach quam confervandam.

ß. XVIIL

Quum nulla ig'rtnr ratione tale Natura; prodigium ia Dei miraculis

collocandum fit, nobis nunc nova fubnafcitur quaeftio, num feilicet Di

abolo & quas in corporibus interdum exercet, operationibusattribucn-

dum veniat? Maxima pars hominum ad fententiam hie affirmativam

prona deprehenditur. Cum occultas enim Natura; potentias ignorent,

& nil divini ibidem videant, DiabdHcae omnino Magia: adferibendum

putant. Nos ipfos quondam in hanc fententiam tranfiiflfe fatemur.

Aftutia infernalis hu}us fpiritus in decipiendis hominibus tantuplex &

tanta eft, ut nunquam fatis indagari nec erogitari poifit. Quid mirum

igitur fi in ampledenda liac fenteutia nos quavis quoquc occafione facil-

B limos

DE MASTICATIONE

limos praeftitimus ? Verum enim vero aun notabile Duper illud mafti-

eantis cujusdara defuaíH exemplum nobifcum paulo accuratius penfita-

vcrimus, tria nobis obvenerunt momenta, quae nos merito ad facien-

dam ex hac fententia difceííbnem permoverunt. Obftat enim nobis

l.) quod nullum plantafma hic occurrat, 2.) quod Diabolo nullum jus

y'itx & necis in homines competat , & 3. ) quod circumftantiae nonnifi

eaufas indicent naturales.

XIX.

Primum, quod nobis perluftrandum incumbit, momentum verfà-

tur circa externa prodigii hujus phaenomena, quae nullam praeftigiarum

fbeciem prae fe ferunt. De fpeclris enim & diabolicis appariiionibus

iatis cognitum eft, easdem non nifi phantafmata eñe. Putamus quidem,

nos revera ahquid videre, & locum fi accedimus nil depiehendimns.

Sic etiam cum auditu comparatum eft in tumuhibus, quos fpeclra iiv

terdum in cellis & culinis excitant, ita, m omnia in mille ruinas cor-

ruere videantur, qua? tarnen poftea adhuc in loco fuo prorfus immuta-

ta inveniuntur. Non mirum hoc eft. Diabolus tanquam fpiritus purus

. in alterius Imaginatione facile ideas figurarum & fenfionum imo etiam

vocum excitare valet, quanquam extra hominem revera nil adfit, quod

in cernendi fenium cadat. Patet hoc ex fis apparitionibus , quae non

nifi uni foli Sunt, etiamfi multi proxime fimul adftantes nil percipiant.

Interdum quidem apparitio quoqne extra hominem accidere folet,

Huando nimirum fpiritus in aè're phantafticum ahquod induit corpus.

Verum ita id Temper comparatum eft, ut accedente luce clariori fponte

in nihilum diffluat. Mafticationem mortuorum fi fub examen voca-

mus, de eadem nil nobis de tali plantafinate conftat. Cutis, capillus,

baiba, ungues dt cetera corporis membra a quolibet manibus attreclari

potuerunt. Neculla quoque ratione Diabolus, vel quisquís file fpiritus

Juerit, qui ex erronea opinione vulgi per ejusmodi cadaveris mafticatio

nem tantam in domibus hominum ediderit ftragem , fe fpedtrorum more

rnanifeftum reddidit fis, qui ipfiim in fuis operationibus turbatmn con-

venerunt, id quod tamen plemmque fieri folet. Legimus quidem in

Hungarica ilia relatione, defunctum Plogojovitium ad homines in fomno

veniife, fe in eorum corpus dedifle, iisdemque gulam ita rnterftrinxiflë,

nt morte denique occubuerint ; legimus praeterea , eundem quoque

uxorem fiiam acceffifle & calcearftenta fua ab eadem poftulafle. Verum

quid de hifce circumftantiis fentiendum fit, ulterius declarabimus. Hoc

jam dixifle fufficiat, quod a rei imaginatione ad rei exiftentiam non valeat

confequentia , alias quoque ephiaUes & alii ) notЫ imagiuarii non nií]

ipirkibus attribuendi venkent.

f. XX.

MORTUORUM IN TUM U LI S.

JT XX.

Alteram momentum, quod noi impedit, quo minus Diabolo ad-

fcribere poflîmus tale prodigium, eft, quod Diabolo nullum jus vitae &

necis in homines competat. Deus fibi foli hoc ceu regale divinum refer-

vavit. Ad fuamenim imaginem cum homines formaverit, nemini jus

aliquod in eorum vitam & mortem conceffit, nifi magiftiatui politico,

vices ejusdem quafi gerenti. Hie folus gladium iuftirias fuper maleficos

ftringere debet. Quis itaque Diabolo, illi de facie Dei detrufo fpiritui, qui

ad acternas condemnatus eft pœnas , tantam in homines per Dei filium iq

gratiam redados aífignaret potentiam , eosdem pro lubitu enecandi «Sc

confervandi ? Extraordinarios interdum quidem Deus ad puniendos homi-,

nes mittit executores judiciorum fuorum, fed Diabolum fibi pro fut

fantítítate in tali negotio deligere non confuevit. Legimus quidem de

Jobo aliisque viris fandlis in facris Uteris , eosdem a Diabolo male tracbtos-

virgisque & colaphis admodum caefos fuifle. Licentiam haue Diabolu*

quidem non nifi a fummo impetrare potuit Numine , fçd ita limitatam ac-

cepit, ut in vitae difcrimen iftos vocare prorfus non potuerit. Unde ipfi ergo

tanta poteftas in mortuorum mafticatione ? Dicbi fane horrendum foret,

Diabolum intra ieptem dierum fpatium ad decem homines violenta morte

e vita eripuifle & adhuc plures erepturum eñe. Permittit quidem faepe

Dens malo fpiritui, ut apparitionibus fuis quibusdam hominibus ejus-

modi horrorem incutiat , ut prae alteratione mortem fubeant. Sed Diabolus

mortis hujus non nifi caula occafionalis eft, non vero caufa efBciens. Hoc

vero in mafticatione mortuorum omnino aflerendum foret, íi caufas hujus

Naturae prodigii in Diabolo quaereremus.

jr. XXI.

Tertium , quod nos ab illorum fententia cohibet , qui Diabolo mor

tuorum mafticationem tribuunt, eft, quod omnes circumftantiae non nifi

caufas indicent naturales. Nulli quidem negamus , magos atque fagas, qui

Diabolo a fervitiis funt , rebus non nifi naturalibus , imprimis fecibus ót

excrementis uti in artibus fuis diabolicis ad infeftandos homines. Verum

ejusmodi femper cum circumftantiis fieri folet, utquilibet facile in iisdem

Magiam deprehendat diabolicam. Hoc vero in mafticatione mortuorum

obfervare non poflumus. Ibi enim ejusmodi occurrunt phaenomena, quas

contranum palam teftantur. Cadaver Hungaricum nec abnodatum nec

mutilatum, fed integrum ac perfedum in tumulo deprehenditur :

excretiones, e. g. pili, barba, ungues &c. vegetantes confpiciuntur,

& homines, qui mortem pofthœc oppetunt, nulla Diabolicae fafeina-

tionis pracferunt indicia. Caeterum, fi concedamus etiam, lamiis hie

aliquid tribuendum venire, non alias inde tamen oriundas efte credi-

líerim operationes,quam ejusmodi faícinationes, quae valetudini quidem

В 2 &in-

12 DE MASTICA TIONE

& integritati corporis nociva? fiiit , nullo tarnen modo vitae periculum, ut

taceam fubitain mortem » caufentur. Accedit, quod Diabolus nullum

quoque hic finem liabeat ad ampliandum fuum regnum. Caufata mor*

non nul a Dei voluntate pependit, éc damna corporis, quae quoque

Diabolus interdum intendit , inde non feaita effe legimus.

g. XXII.

Qua? aim ira fint , nullum dubinm eft, quin oirmes hic ceffent caufae

üipernaturales. Ex folis itaque Naturas viribus nobis prodigium hoc ex-

plicandum venit. Sed' quasritur nunc quibus ? & qua ratione I1 Dantut

Honnulli ex Philofophorum ordine, qui de exiftentia Dacmomim multa

diíTerunt , inter quos facile primum meretur locum celeberrimus RUD I-

GERUS m Pbyßc. Div. Lib. I. с. i^. feci. 4. Dillingmint iftos a malis

foiritibus, quos vulgo diabolos dicere folcmus, ¿C definiunt tanquam

fpiritus incompletos corpore elementan veftitos , qui fenfione , memoria

¿c cognitione qiiidem, fed non intelligentia & reflexione gaudeant. In

mundo fpirituali idem ilíos efle aíTerunt , quod bruta font in regno animali.

Referont hue omnes iftas apparitiones&fpeclra, quae vulgo tíergroiinni-

gen, Kobolte, Bier-Efel, der Drache &c. nominantur. Ethnici raulta

oí im de hifee daemombus fabula ti font, quos vel larvas & umbras , vel lares

& lemures, vel Faunos &c. appellarunt. Spiritus «ул-Э-гг eue dixerunt,.

qui non damna inférant nec fpecie terribili appareant. TH E О P H R.

PAR A CELSUS, qui de Magia Diabolica admodum fofpeeltis habeiur,

eosdem exprefle nunaipat die gütigen Geirter, quod etiam GEORGIUS

AGRICOLA facit in Lib. de Animantibusfubterr. p. m. 7<f.ßqjq. ubi

mites Шов vocitat & immitibus feu xaxoiç opponit.

£. XXIII.

Nos de hifce & taïibus Daemonibus nil ftatuímus. Ratio & revelatio -

eosdem- ignorat, Quicquid vero in montibus , aedibus , nemoribus de

iisdem obfervatur, iàtis foperque de malitia diabolica teflatur. GAR-

MANNUS naque in litteratiiGmo foo Tractatu de Mirac. Mort. Lib. Л

th. т. p. 122. de iisdem rcote judicat, ii 1er i bit : nullus crediderim cum

P. THYREO Damonestqui tautum fimt mites: nulles qui tantum funt

trucuknti. Qui nunc mites poß truculenti , qui nunc truculenti yofl mites.

Nam nec mitibus fita dcefi bilis, am nocendi potс¡tai vel voluntas. Et

-qui odio in nosfaviunt{quia mille artes norunt) etiam in angelas lacis fe

transformant iS fianmam quandoque fimulant mititatem. Habet hic

locum vulgi pronunciatum: es iß ein Teufel wie der andere. Hгее Gar-

mannue. Villgus in Hungaria videtur juxta foprafoppeditatamrelationem

Daemonibus ejusmodi intermediis omnino quoque aliquid in mortífera

fooprodigio tribuercCsefereo enim Proviibriiaier alia ingenue declaraffe

legimus,

MORTUORÜM IN TUMüLIS.

legtmus, fè aras focosque relifturos, nifi brevj judicialis infpeclio infti»

tiiativr, & cadaver more eonfueto deftruatur, quia alias totus pagus per

talem malum Daemonem (üblen Geift) interituru» fit. Accedit, quod

moribund» dixifle ferantur, defimclum Plogojovitium ceu inciibum ipfos

invafifte & ad mortem usque ftrangulaíTe. Quis tafes vero operationes

miti alicui Daemoni adfcriberet ? Et quis non fat evidenter ex hifee ungui-

bus infernalem cognofceret leonem, ii re vera hic aliquid Ipiriübus

tribuendum arbitrenlur ?

xxiv:

Ex mundo itaque corporeo nobis exponendiim erit, quicquid de

mafticationibus mortuorum nobis innotefcit memoratu dignum, Ante*

quam vero in thefi afiquid ponimus, nobis removenda fint, quaecunqne

humana fuperílitio vel ex decepta phantafia, vel ex pneconcepta opinione

huic prodigio affinxit. Pertinent hue i ) quod tales mortui claro fonitu

mandant, 2-) vertes fuas ore dévorent, 3) plerumque de fexu fœmininofint,

4) non nifi, peftis temporibus exiftant,.& 5) mortem non nifi propinquo-

fum necefiario caufentur. Primum quod atrinef omnes quidem rekt io

nes de mafticationibus confentiunt, morruosin tumulis porcorum inftar

cum claro íonitu dentibus fuis mandere, unde quoque die ßhmtetzende*

Todten vocarunt. Verum; noviffimum , quod nuper ex Hungaria aece-

pimusexemplumde porcino hoc fonitu nil meminit^exquorelinquitur

ngmentum hoc eflè, exbominum fuperftitione oriundum. In chronici*

hiíloriarum lapnumentis multa quidem fabulantur Scriptores de efus-

modi fonis ac voeibus , quas in ccemeteriis , in fepulchris, inque ipfis

tombis feralibus, domibus itidem & in aliis loeis- auditas efle perhibenr,.

fed plerumque rei Veritas non nifi. anilibus nititur auditionibus. Nulli

quidem negabimus, Diabolum in coemeteriis magnam interdum fibi

fiimere poteftatem, ièd non adeo frequenter fit, ut vulgo putatur, quia

Deus piorum tumulos cuftodire & a Diaboli malitia & ludibrio intami<-

matos confervare vult. Largimur itaque, in loeis, ubi homicidia &

ftrages editse funt, interdum fpeclra videri, variosque ibidem tumultus,

fonos ferales , aliaque lugubria verba , gemit usque pereipi pofle, fed idem

in coemeteriis utpote loeis facris fieri ,. jure meritoque negamus.

Veteres gentiles de feralibus hifee fonis multa credidifle Iegimus*

fed in indicandis eaufie inter fe nuHibi concordamnt. Sarmatas oliui

eaufam adfcripfiûe videntur Dannonibus. Ita enim JO. MELETIUS-

in Epi/t dt Relie. Boruf ad Georg.. Sabin. & J O. L О S I С I US ADm

Samogitbarumás. iisdem memorant, eos in fepulchris ftriclis gladiis aura»

verberafie hifee verbis : eia fugßtc Dämmt in orcum. Gracci caufam

В 3 ipfn

,4 DEMASTICATIONE

ipfis ¡níepultorum animabus afllgnabant, quas port mortem Tfíjm fen

ftridere credebant. HOMERUS hinc de Patrocli anima ita cecinit :

¥uj£>{ Sc nxrà j^-9-evos- r¡óre twirvoç

"SI, yéro rеrруых.

Anima fub terram tanquamfumus

Abiit, murmure firidenr.

Iliad. Lib. XXIII. v. wo. Edit. Cantabr. p. 6¡6. Plura de animarura itri

dere quoque in Odyff. habet, ubi Lib. XXIV. v. S-feqq. ita canit:

raj Sg rцКoъащ éwovra. .

'Qs í' ors vuurtfièes y-^xV *,TÇ0'J btevеtion

OfмаЭ-oiï ix irérçrç , àvx r x)kr¡\r,<jiv s^ovraf

Qs ot¡ rеrрушсц x¡¿ ti'icxv.

Ha autem firidenteifequebantur.

- Sicut autem quando vefpertilionei fecejju antrimagni

Strepentei volant , poßquam aliquii cadet e fecit

Muftitudine a petraJibique invicem coharent:

Sic ha Jtridentes fimul ibant. Haec Homerus.

DIOGENES LAERTIUS L. VIU. de vit. Pyth.fegm. 2/. p. m.

jof. hxc dcHefiodi anima habet: Qy¡si Ss 'leçwufxoç xxTeX&ovrx xurov

bs xSx , t))v ysv 'Ho-«oá» ví'W'í'v 'Seïv eç kÍovi %«Xkw SeSsf*Bvy¡v щ r$Ц*я-

<rev. Hieronymui vero defcendijfe ad inferot atque Hefiodj quidem ani

mani columna area vinculii adßriclam flridentemque vtdijè. Menip-

pus, quando apud LUCIANÚM in Necyomantia p.^m. ¿06. ex orco

redit, inter alia memorat: sv&x S$ -кщсхsrovro r¡y.x\ rsrрушщ twv

vsHfwv шаящ: ibi not ftridulac mortttorum umbra obibant. SOPHO

CLES animas more apium QouÇeïv dixit : üt pluribus de hoc conferri

meretur GERH. JO. VOSSIUSáe Idololatr. L.II. c. 28. p. 44/. fea.

ÍC PORPHYRIUS de nympharum antro.

$. XXVI.

Si dicendum, quod res, fonos hujusmodi infernales plernmqne vel

ex fuperftitiofa opinione vel ex decepta imaginatione oriri credimus.

Quantum fuperítitio in hominum animis valeat, videmus in Paganis.

Mortuorum animabus ftridorem & bombum affignant, non alia de cau

la , quam propter fuperílitiofas , quas de (tatu animarum poft mortem

fovent, fententias. His fi deftituti fuiíTent, fonos gemitusque in terra;

gremio perceptos non nifi igni fubterraríeo adfcripfiíTent , qui fumino

interdum Ímpetu arelos meatus, prœdnra faxa & cavernas pererrat , <5c

horrendum, quem vulgo ejulatum Vocant. foriitura producit. Con-

* ferri

MORTUORUM IN TUMULI S.'S

ferri de hocmeretur JO. RUD. GLAUBERUS inOperibm Miner.

P. II. p. 18. Optime hos ftrepitus tonitruum aè'reorum genefi illuftravit

& inter tonitruareputavit THOMAS ITTIGIUS deMont.incend.

Seel. 4. c.z. p. 2fi2./eqq. Ejusmodi fragores & tumultus glacies quoque

petris marinis illifa e. g. in Islandia concitat, quem fonitum pari cum

abfiirditateolim damnatisanimalibustribuitPaganorum fuperftitio, pro-

ut teilantur SAXO GRAMMATICUS in Prof, in Hifl.Dan.p.4.

& MAR IN1ER in der Reiß nach Norden с. iUB. p. 72.

ff. XXVII.

Idem adhuc efficit fuperilitio in hodiernorum Chriftianorum ani-

mis. Ignorant plerumque caufas fubterranei fragoris , quae multipliées

effe poflunt, hinc ftatim fibi perfuadcnt, fe mortuos in tumulis mandere

& pulfare audiviíTc. Naturales enim interdum adfuntcaufae, quae rêvera

in tumulis efficiunt fonitum, inter quas vel íolam retuliíTe juvat corru-

entiam,ut itadicam, farcophagi , quae absque ftridore vix acciderefolet.

Operae pretium erit , in medium hic quoque proferre meteoron illudrut

vocant, Gothanum, quod MICH. BERNH. VALENTIN U S

Dec. 2. Ann. VIII. M. C. obf.74. p. 188. ita receniet: Vefpillo Gothanui tu-

niuium param in farcophagum putусdine confumtum incidit , nihil pra

ter coftas 15 oßu continentem. Qyem cum removeré vellet , fonitum per-

cepit fibilum i5 flridorem anfermum exafte referentem, mfinmtque ob*-

fervavit ex offis extremitate fpumam pugni magnitudine erumpentem ,

tanto quidem cum foetore , ut labia naresque comprimere 15 obturare

coañus fuerit ; fubßjtit in altero tumuli ángulo , vifurus , quid tandem

inde fit eventurum. Paule poß tantum fragorem edidit ma£a ilia fpuma-

formis, ac fi quis bombardam manuariam exploßrit, fuccedente 15 if*

turbinem/urgentefumo quodam caruleo , qui majori , quam /puma ante

diña foetore derem infecit , unde prafentano vita periculo fuijfet obnoxiur,

nifi relíelo oсуш túmulo fe domuni contulißet i5 fumtis y nefeio quibut

medicamentis fe refeciJJ'et. Haec Valentinus. Confer ejusd. Diff. epifiol.j.

j>. iji.ßqq. Ex hocce nunc phaenomeno affatim edocemur, quamplu-

rimas dari pofle caufas naturales , fonitum in tumulis efficientes, quas

nemo fane in rebus praeternaturalibus quaefiverit, nifi fumma qui fuper-

ftitione infedus fit.

ff. XXVIIL

Quantum vero fuperítirioni in tali negotio tribuendum venir , tan

tum etiam deeeptae hominum imaginationi adferibendum putamus. Sen

ilis vera quidem nunciare concedimus, at incorrupti atque integri fint,

neceiïè eft. N¡1 autem eosdem mngis corruptos reddere valet, quam

pavor arque metus, qui teile CICERONE raentem loco movere

iblcnr.

,fi DEMASTICATIONE

foknt. Multa tum videntiir juxta ac fi revera exiftant, quod tamen non

eP. Terror enim, fi peclora occupavit, cerebrum movet, in vanas

-mentem imagines evocat, multomque inter falium ac verum mediae сл-

I ginis fundit. Quid igitur mirum, fi trepidationis plena mulier velalia

1 ujus farinas períona in cœmeteriis aliquid fub tumulis pulfare aut ftri-

dere percepent, quod tarnen nil nifi кхr éiSúhu>v Çxvrxo-ix fucrit ? Exem-

p:orum magnus nobis effet apparatus, fi Annales chronicos, quos Mis

il я noftra de ftngulis fere Urbibus in infigni copia tulit , perluftrare no

bis vifum fuiflet. Unum alterumve ialtem attulifle juvabit. Harburg!

aliquando in nobilis foemiuae tumulo per aliquot dies pulfus auribus ex

ceptue eft. Referato farcophago in cadavere nee vitas nec motus praste-

riti indicia apparuerunt. Tumba iteriun terne commifla , pulfare cada

ver iterum animadvertitnr , eftoditur & referarur fecunda vice farco-

phagus, & nil, qirad motum aufvitam cadaveris indicarit, repertum.

eft. Refert hxc ex A D ELU N G 1 1 Hiß. Harburg, p. zig. Ъ I E G L E-

R U S in HiHorifchen Labyrinth dir Zeit п. бгб. p. 42$. it. G A RMAN-

NUS de Mir. Mort. c. L

$, XXIX.

Singulare quoque exemphim de ejusmodi putfante mortuo nobis

«narrat GEORG. GOTTLOB PITZSCHM ANNUS in Lei-

chen-Redner p. $%6. Accidit illud an. 17O1. Buntzlavias in Silcfm , & hujus

fertur eíTe argumenti. Senex quidam quarta poft obitum die confuetis

ceremoniis fepelitur. Corpore terras mandato a vefpillone in tumulo

percipitur pulfus. Vefpillo id parum curans abit. Accidit, ut pro

confuetudine cauponam frequentet. Ibi erga accumbentes fodales hujus

pulfationis mentionem facit. Admonetur , ut magiftratui hoc indicet ,

quia defunclus vitam forfitan adhuc habere poflit. Vefpillo morem

gerit. Quilibet in dicla opinione confirmatur, ita, ut magiftratus mor-

tuum eftodere jubeat. Verum tumba referata nil animadvertitiw , nifi

quod farcophagi operimentum propter nimiam terrae molemconfradum

fuerit, quodionum hunc effecerat. Ex his igitur apparet, hominum

mentes quam plurimum ab imaginatione decipi. Egregie binc CAS-

S IU S apud PLUTARCHUM in Vita Bruti dixiffe videtur : 'Hjus-

TífOf, «i BPOTTE, Xoyes" ws ¿ ifxvrx чгжт^o/леу oui' ¿pti/xev,

ùyçàv (¿¿y те удЦи-х щ ewr«T«xèv xi&r¡ais. Noßra, o BRÜTE,

Ьас fententia efl , quod non vere omnia patiamur, aut videamus, fed

lubrica reí fenfui eß {¿ qu& facile deeipiat. Vifa animi autem femel

pereepta ita in animis inprimuntur , ut non poífint exftirpari , priusquam

vera & genuina rei cauia ipfis inter oculos pofita fuerit. Statuat i taque

de pulfantibus & mandentibus mortuis quilibet , quiequid velit, nos illos

pjane

M О RTUORUM IN TUMU L I S.

plane negamus. Homines enim id percipientes vel a fuperflitione vel

ab iinaeinatione decipiuntur.

6 /. XXX.

Ad aliud nunc defcendimus phasnomenon , quod fuperftitiofa plebsin

mafticatkmemortuorum falfo fe animadvertifle credit, & propterea hinc

removendum nobis fumfimus. In eo illud confiftit , ut perhibeant ,

mortuos in tali cafu vertes ibas devorare. At quis non noverit tritum

illud, quo jam THEODOTUS olim apud PLUTARCHUM

in Vita Pompeji p. т. 43г. ufns efle legitur , proverbium : vsxfoç ¿ icáivet :

mortuui non mordet: Cenante animae cum corpore commercio, omnej

quoque animales ceflant acliones. Loquimur autem hic de vere mortuis»

non de Epilepticis, Syncopticis, Hyftericis, aut Ecftaticis. Hos ali-

quando tale quippiam patrafle legimus. Sed de his nobis hoc loco noa

eft ferma Relationes quidem , quas fupra de mafticantibus mortuis

fuppeditavimns, maxima ex parte in hoc confentiunt, mortuum vertes

fuas ferales, quantum ore attingere potuerit, devorarte & deglutivifle.

Verum fingulare illud, quod in primis hic fub examen vocareannitimur,

exemplum Hungaricum de hac rei circumflantia nobiscum nilcommu-

nicat. Effortus Plogojovitius vertes fuas omnes adtiuc integras habuir.

Unicum quod hujus loci eile videtur, ert fanguis ille in ore defunfti re

perais, de quo creditum fuit, ex interemtis ïùcbtm fnhTe. Quid vero

de hoc fentiendum fit, fuo loco uberius declarabiinus.

$. XXXI.

Hodierni Judaú, Turca; &aliae hujus furfuris gentes multa de hoc

fubterraneo mortuorum efu fabulantur , quae brevibus hic expofuifle

juvat. Mortuis ipfis quidem caufam adfcribeFe non tentant, ejusmodi

anilibus tamen rationibus rei veritatem confirmare fatagunt, quas nos

fane refutare piget. De Judaus nomm eft, ipfos quatuor antefignanos

Daimones ftatuere , quos Sammaël, Azazel, Àfiel & Muchazael nomi-

nant. Ex his Azazel ille eft, qui cum fociofuo Samchafai ex coelis

prirnum decidirte diciturapud BUXTORFFIUM in Lexic. Talmud,

col. tfßf. De hoc itaque Judaei perhibuifle creduntur, angelum hunc in

ferpentem fe mutarte, primos parentes infidiis decepiflè, & ex divina

maledictione pofthsec condemnatum fiiirte ad comedendam terrara «Se

pulverera, juxta Gen.IIL 14. «Se Jef.LXV. 25. Ex hoc igiturefficiendum

putarunt, Azazeli carnem animalem & quiequid de corpore noftropoft

mortem fuperfit, relidtum eflè in cibum. At nugae funt, quas ipfos

Judaeos prottilirte pudebit.J XXXII.

Si dicere licet, quod res eft, figmentum hoc eft & narratiuncula,

С quam

i8 DE MASTICATIONE

quam noftrates Judaùs ex non rede intelledis Rabbinicis fcriptisaffinxe-

runt. Quicquid enim ad confirmandmn hoc in medium produci potcit,

fumtum eile videtur ex BUXTORFFII Spnagog.Jud. с.ХХХП.иЫ

ELIAS G R AMMATI С U S in diclionario Juo Ttfcbbi in voce Cha-

bat ita fcripfifle fertur: opinio eft Rabbinorum, quodpofiea, quam Ju-

dxus quifpiam ex hoc mundo difceffit i5 Aumatut eß , venient Angelus

mortis fuper fepulchrum fepulti feßum eat , eodemque tempore anima

ejusdem revertatur in corpus 15 erigat idipfum, quoique tum ángelus

tjle mortisferream fumens catenam dimidia ex partefrigidam, dimidia

ex parte calidam, bis corpusfive cadaver percutiat eadem, quodqueper-

cuffione quidan prima peracla, membrorum corporis omnium alia ab aliir

disjcela dilabantur, pereußone verofecunda ojfa omnia di/pergantur ;

fercujßone denique tenia corollarii locofacia corpus tot um in pulverem

çineremque convertatur. Hadenus Elias Grammaticus. Quis vero

exinde putaret, Judacos deferpente Azazcl ftatuere, eundem vcfci mor-

tuorum cadaveribus? Communis interim haec habetur eíTe lèntentia apud

Scriptores, quos allegaros vide in GARMANNI Tr.de Mirac. Mort.

L. I. Tit. Ш. p. 124. & PH I L. RОHR 1 1 Dif.de Maße. Mort. с. I. Th. J.

Idem nobis fentiendum quoquc eft de Mure illo Judaico* qui cadavera

niox polt íepulturam tam crudeliter morderé dichur, ut prae doloribus

çlamitare debeant. Nos figmenmm hoc itidemeflearbitramur, etiamíi

magnus ille Theologus MART. GEYERUS/» Trail, de Luiïu

Ebraorum с. VI. §. ¡7. p. >oj. ex AN TО N I О M A RGA R I TA de Ju-

dacis expreífis hiiee verbis feripferit: Scifltone veflimentifuper fepukhra

falla сипШ magno cum flrepittt i5 voeiferatione e cœmeterio dijfugiunt,

ne lethiferum defuneli audiant clamoremy quem terra obrutus , atme a

Mure nares admor/us edere creditor r (S qua audita intra trigefimum

diem morí itidem cogatur animadvertenr.

ff. XXXIIL

Ab his deliriis non muítum diftant Muhamedaní, qui ex vana ill-

perftitione perfuafum fibi habent , quod fi per quartem horae partem in

icpulchro cadaver quieverit, novus ei divinitusimmittatur fpiritus, du-

oque accedant angeli, quorum alterum Nechir alterum Remonchir no

mmant, qui ardentes faces manu vibrent, & fuh forma terribili mortu-

um de vita anieada examinent: Vitam ejus ubifcelcribuscontaminatam

efíe intellexerint, flagris eura ignitis caedant r fin vitam ejus inculpatam

deprehendennf, ipecioíi forma angeli eumexornent , verbisque plaeidis

confolenfur. Habeüfeec PHILIPPUS quid'em LONICERUS in

Cbron. Turc. Тom. Г. piajr- Sed reliqui Scriptores circa narratiunculam

banc nonconveniunu SAND YS inltimr. р.1бг~& PHIL. В AL

DUS.

MORTUORUM IN TUMULIS.

DUS in Defcript. Malab. У Coromand. Lib. I. е. VI. p. 29. angelos hoi

nigros lividosque nunc Monear & Nacir, nunc Mongir & Guarequir,

nunc Mungir & Quoregner mmcupant. EDO PÜCOKIUS in Not,

Mifcell. p. 241. feqq. de fepulchrali hoc mortuonun examine haec referti

fi mortuus reffe rej'ponderit , foaviter obderriire jubent , fin minus, ¡rra~

■vibus cruetant malleorum ferreortim iffibus inter aures impreßs, adeq,

ut clamorem audiant , quotquot inter orientenifint IS occidentem. G E R-

ARDUS CORN. DRIESCHIUS /я ¿<r Hifiorifchen Nachricht

von der R. Käyf.Grofs-Bothfchafft nach Conflantinobel , qui liberan. 1723.

Norimbergœ prodiit, hujus rei circumßantias Lib. 1. Seff.g. p. 114. itá

enarrat: Turcae , inquit, tumulos fuos noftris multo ampliores faciunr,

& hac quidem de caufa, ut nimirum mortui auxiliante bono angelo

Gebrai íeu Gabriele, cui in fepulchro certam affignanthabitatiunculanT,

«o commodius poflint pugnare cum malis fpiritibus, quos Aruth &

Maruth vocitant. At plura cum non addat, facile exinde conjicitur,

omnem hanc rem non nifi fuperftitiofain plebeja: faecis eflè hariolationeiü.

XXXIV.

Hujus farina; quoque eile videtur Ethnicorum ille fpiritus, quem

Eurynomon vel Euryonium vocant. Sacrorum interpretes , qui Delphis

olim fuerunt, inDiis inferís fpiritum hunc numeraire ág т»? <ráfnxs

9Г££/£о8-/« Twv vexçuv, [aóvx cpiaiv ¿iro'keímúv rх oçôi; о circumrodere

eum dixiíTe mortuorum carnes, ita ut nuda reliquerit ejfa, teftatur

PAUSANIAS in Phcicisf. Lib. X. p. m. Forma , qua Deaftrum

hunc adumbrarunt, horrida fuit ac terribilis. Pingebant enim illum

exçrtis dentibus trucem & in vulturina pelle fedentem , cujus color inter

coeruleum & nigrum medius fit. An idem ille fuerit fpiritus Afuiti ,

de quo S A X 0 GRAMMATICU.S Lib. V. Hiß. Dan. p. gz. ¡}.

memorat, in medio relinquimus. Ita vero de eodem cecinit:

Nefcio quo ßygii Numinis auíu

mißus ab inferís Spiritus Áfiiiti,

S&vis alipedetn dentibus edit,

Infanioque canon prabuit orí:

Nec contentus equi vel carnis e/u,

Mox in me rapides tranflulit ungues

Difcijfaque genafußulit aurem,

Hinc laceri vultus horret imago ,

Emicat inque fero vulnereJanguis.

Sed utut fit, fuíficit, ipfum PAUSANIÀM de ejusmodi fpiritus devo

rante exiflentia admodum dubitaífe. Ita enim c. I. p. 664. inquit: Ñeque

t«im HOMËRI de Vlyße carmina, пeque poefis ea, qu* efi Minyat

С 2 appelíata

so DE MASTICATIONE

eppellata , пес poftrema , qua reditus infcribitur , (in iis enim potiffimum

libris de orco, deque inferum terroribus multa expofita funt) ktous>v ¿&svx

E-jf 'Jvc uov ùJjucvx ; uUum normt inter tuanium heos Eurjimmunu

Hxc illa.

/. XXXV.

Miifis his ntgis ad veri fimiliores nos convertían» hujus fepulchra-

Es efus cauias, quas in certis animalculis quaerendas eile arbitramur.

De Hyaena & aliis ejusmodi Beftiis carnivoris, de qui bus prohxe conv-

mentatur GARMANNUS de Mir. Mort. LA. Т.Пир.щ. nobis hie

fermo nonerit. libe enim devorare perbibentur integra cadaver» e fcpul-

chris eruta, more uríarura in Ruflia , quarmu rabiem.in cadavers optime

depinxit ADAM OLEARLUS inltiner.Pcrf.L.II.c.X. p.m.np. Te

llem huius rei producimus divum CHRYSOSTOMUM, quiffo-

tnil. XlÜ.fup. Marc. Tom. П. ita inquit: Нуana nunquam viJetur in die,

fedfemper in noclibus, nunquam videtur in luce, fedJemperin tenebris,

£T hanc naturam habet, ut effodiat corpora mortuorum £3" ip/a edat;

Deniquefi quis negligenterfepelierit mortuuni , effodit nocle i3 toüit cor-

pus iS comedit : ubicunque fepulchra funt, ubique ojfa funt, ibi cubile

Нулях ей. Confer PL IN IUM in Hiß. Nat. L. Pill. c.jo. KORN-

MANN. de. Mir. Mort. P.X.e.21. &RÓHRIUM deMafiic.Moruc.z,

th. 4.

§~ xxxvr.

De Strigibus fanguifugis multa quae hnjùs loci eflé poflint, apird

DELRIО in ïtifquf.Mag. Lib. T. p. m. 6. & Lib. Ill p. m. jjj. & alios

Scriptores commemorantur. О VIDIU S Lib. VI. Faflor. p. m.Щ.feq.

easdem- ita defcripíit :

Sunt ávida valueret , non qux Phineia menßr

Gutturafraiidabant : fedgenm inde trahunt.

Grande caput , ftantet oculi , ruftra apta rapiña,

Canitiespennis , unguibiit hormis ineft.

Noèle volant, puerofque petunt nutricis egentes,

Et vitiant cunis corpora rapta fuis.

Carpere dicuntur ¡atlentia vifeera matrit,

Et plenum potofanguineguttur habent.

Eft Uíis Strigibus nomen, fidmminit hujus

Caufa; quod horrenda Jlridere nocle filent.

Verum ex his nondura patet, easdem Carnivora« efiè. Audîamns bine

J*1"™• Poëtam hoc quidem multo inferiorem. Eft Ше JО H. STI

VOLIUS, qui Poémat. Tom.Il.fol.zpp. de flrigibus ita canit:

Grande

MORTUORUM IN TUMULI S. 21

Grande iU.is i$ trijte caput , Jemperque micantes

Igne oculi, roftrumqut capax hamoque timndum, ,

, Venter inert, crudo nunquam finefanguine guttur,

Multíplices uncique pedes , antique rapiпa,

Corpora namque hominum Jugunt if vifcera roduntv

Humanoque gulam gaudent implere cruore.

Si ftrigibus hifce in mafticatione mortuorum aliquid tribuendum pnta-

remus, enucleare hide egregie polTemus caufam, cur in ore fupra de-

fiincti Plogojovitii repertus fuerít fanguis. Verum cum in cadavere illo

noiv.aliud occurrerit devorationis indicium, ftolida ornnino noftra foret

conjedura , íi ferio eidem infifteremus. Interim aves hafce revera exi-

ftere ex AR IS TOTEHS Hiß. Animal. L.IX. с. 30. non dubítamus,

easdemque fangiiinem ôi quidcm vivorum , praefertim parvulorum , leni^

ter fugere concedimus ; quod vero prarterea etiam ubera infantum labris

immulgeant, noftrum jam non eft exponere. Sufficit tamen, poffibile

eife, eas interdum caufam efle illius devorationis, quae in mafticantibiw

mortuis pleramque animadverfa efle dicitur-

/. XXXVII..

Dantur adliuc pkira ejusmodi animantia , quae Hominis carne ve>

fcuntur , quaeque facile ad tumbas defcendere & ibidem cadavera circum»

rodere poflunt. Primum hie locum merentur ferpentes , de quibus con-

flat, quod admodum deledentur dulcibus carnibus& avium & quadrtr-

pedum & inprimis hominum. Amant praeterea loca calida, proutfunt

eoemeteria, quoniam natura frígida funt. Videntur hinc dicianguesab

angulis & colubri a colendis umoris, quia femper in umbris & herbis

latitant & domicilia fua in cavernis iubterraneis quaerunt^ Quis inde

non intelligeret, ferpentes gaudere cadaveribus humanis? Sunt, qui

inm P LINIO in Hiß. Nat. L. X. c. 66. perhibent, nafci quosdam fer

pentes ex medulla hominis fpinali : quod etiam defendunt P L.UTAR-

CHUS in vit.Cleomenis: LEV. LEMNIUS de Occult. Nat. Mir.

L.IV. ci* JO. BAPT. PORTA inMax. Nat. L.U. c.z. OVID1US

Hb. XV. Metamorph. СAMERAR. in Нoг. Гисс. cent, и с. XL p. 4?.

FORT. LICETUS de /hont, vivip. ortu: M. AUR. SEVERIUS

de Vipera Pytbia с. X. ATH. KIRCHERUS & nmlti alii. Sed

fententiam hanc ex profeflo refutatam habemus a SENNERTO in

H?pomn.V.c.g.p.f24. S PERLING i;0 inZool.Phyf.L.VLcM.p.43^

& FRANC. REDI in generat. infeSÍ. p. 14p. Noftrum jam. non eft

eontroverfarii Hinc non nií! exinde confirmamus, quod ferpentes in

cadaveribus humanis revera interdum habitacula fua nabeant & carne

•orum vefcantur, juxta illud SYRACIDIS с. X. 12. pronunciaium:

С 3. to»t$

22 DË MASTICATIONE

homofi mortuus eft , comedunt ipfumferpentes СГ vermet. W O L F F G.

FRANTZIUS hoc in Hiftor. Anim. P. IV. c.I. p. m. 780. non folum

fuo confirmât tefiimonio, fed praeterea addit, Torpentes 'in fepulchris

humanis quandoque naici etiam poflfe , etil non ex medulla humana id

fieri aflerat.

§. XXXVIII.

Si quando itaque exempla proftant de cadaveribus humanis, qusc

ainicula fua feralia ori vicina deglutivifle videntur, caufa hujus phaeno-

meni ex fupra dirais facile fuppeditari poterit. Rem enim in totum ne-

gare nolumus, cum multorum лиrоф/х evidum fit, qui fe vidifTe per-

hibent, cadavera non lintea folum attriviíTe, verum etiam prorfus de

glutivifle. At quid dicamus de linteis ? ipfas fuas carnes devorarte legi-

mus. Facbim hoc cflè dicitur tempore Lutheri , prout ad ipfum fcri-

pfifle fertur M. GEORGIUS ROERERUS de cadavere aliquo.

quod in pago ej'us in propria fievierit viícera. Idem exemplum etiam

refert HOHNOORFFIUS in Theatr. Hiftor. p. 147. de muliereqna-

dam mortua fefe ipfam in túmulo devorante. Confer pluribus KORN»

MANNUM de Mirас. Mort. P. VI. с.ба. HARSDöRFFERO fiinfuper

fidere voîumus , ille in Theatr.Juo Trag, exemplum etiam producit de

mafculo cadavere in Moravia ,quod plane non fua feralia lintea, fed quas

fuerunt vicina; mulieris, devoraverit.

$. XXXIX.

Quid de his itaque dicamus? Nec Diabolo пес ipfis mortui« hic

temere aliquid adfcribendum putainus. Caufam qui in animantibus fub-

terraneis, quorum fub terra magna datur copia , quaefiverit , non erraverit.

Pertinent hue glires, mures, talpae& id genus alia: de quibus Jatis conftat,

quod omnibus vefcantur ad implendos fnos efuri entes ventrículos.

Teftem habemus GEORGIUM AGRICOLAMrf* Anim/fubterr.

p. m.jz. qui de muribus ita fcribit : vefcitur non modo fruEiibus, Jed etiam

pane, came, pifcibus , jure , pulmento : cupide vero latte, butyro,cafeo,

qu& cum mandit, oris fonitum fic uti porcellur edit. Enimvero,

dixeris , cur quaefo devorado fèpulchralis circa cadavertim duntaxat os <St

üäciem obfervetur, fi eadeiii non hifi animantibus quibusdam carnivoris

adfcribenda fit? Refpondemus, fieri hoc propter partium iftarum nuda-

iionem. Totum enim corpus ante fepulturäm amichu ferali obtegi folet

praeter faciem, Collum &manus. Caetera igitur corporis membra plerum-

que in tumulis illaefa manent. Manus vero , aim propter fuam macri-

iudinem nullum hujnsmodi animalculis paltum pnebeant, etfi non qnidem

obtecbe fint , tamen inviolatae confpiciuntur. Faciem autem & collum

quod juxta cum pedore propter pingnc.lincm c5c caniolitatcm efu dul-

ciffi

MORTUORUM INT U MU L I S.

ciífimum eíljdentibus fuis facilüme arrodunt. Sedhaec de minibus dixiflè

fufficiant.

JF. XL.

Quícunque vero de Sepulchrali hac murium comeflione adhucdubitat,

miiTos pro lubitu eosdem faciat & animo fuopotius ad ferpentes reverta-

tnr , ubi gemiinam forfitan feralis mortuorum devorationis caulam depre-

hendet. Hoc enim animantium genus cavernas fubterraiieas inhabitat :

Cadaverum carne vefcitur & in ièpulchris facpiuscule deprehenfum fuit.

FRANZ.IUS de iisdem inHifl. Anim.p.m. 776. inter alia obfervaf, quod

carnes T quas accipiant, exugere foleant, fed infus non foris, quia foris

exugere carnes, proprium fit aranearum. Exinde igitnr patere videtur,

eur nullum de ipforum prscfentia referatis tumbis extet veftigium. In

habitant nimirum cadavera & per faucium foramina fe quovis modo

fubtrahunt hominum confpeftui. Nullum infuper dubium eft,, eosdem

primum ihteítina devorare & fibi portea intra oflium ftrucluram quafi

habitaculum parare. Nemo nunc mirabitur, fi apud HARSDÖRF»

FERVM inTbeatr. Trag.p.qaó. legerit,quod an.1345. cadaver aliquod

muliebre in oppído quodam Bohemico feralis fui amiculi dimidiam de-

glutiverit in fepulehro partem. Item fi ROHRI U S in DiJJ~.de Majlie.

mortл. 2. th. w. reférat de cadavere baud procnl ab hac alma nortra civi-

tate an. 1672. effoflo, ex cujus ore carnifbr magnam extraxerit fafciara,.

quam mortuus uxori fuae de capite fiiftiiliffe & deglutiviife ercdims fuerit-

§. XLL

Verum fi fáteri licet, putarous ferpentes cadavera hsec omniho iir-

babitafle & intus talia ad fe traxiífe pepla. iEgre enim cum plerumque

ferant propinquialiiqireadrtantes,utmembrorum diflecliocum ejusmodi

tjadaverp inftituatur, genuina hujus devorationis caufa adhuc occulta

imanfit, femperque manebît, nifi exuta denique fuperftitionis larva ali-

quando diligentius in rei hujus veritatem inquiratur. Verum enimvero

quicquid jam in medium a nobis prolatum fit dc mortuorum devoratione,

nulla ex parte tarnen ad ipfum inferialis mafticationis prodigium fpectat.

Nil enim caufa hie fe fiilit, quod viventibns mortem contrahat,quod tamen

praxipuum& obfervatu maxime in tali cafu dignum eft. Accidere enim

m omnibus cadaveribus poteft,. quicquid fupra de caufis infernalis vorar-

citatis memoravimus , idquecitra omne vitac periculum , quod viventibus

'propterea ex errónea vulgi opinione immineat.

¿. XLIL

Tertium , quod nunc brevibus removere debemus > pracjndiciunT

Teríátur circa defunilorum fexum. Communis fere fententia eñe folet

'•innium , qui de hac re aliquidliteris mandarunt,. uiafticationem mor»

tuoruim

24 DE MASTICATIONE

tuorum non ni fi in cadaveribus obfervari foemininis. Ita e. g. putat

ROHRIU S in Di/I de Mort. Maß. с. i. th. 6. quanquam exprefle tamal

concédat, utriusque fexus cadavera ab Hiftoricis exhibita taille mafti-

cantia. PIT Z SС HMANN U S in Leichen-Redner P. iL qu.jf. p. ss<T.

omnia de viris mafticantibus exempla in dubium vocareannititur. Opi-

nionem hanc itidem ex fuperftitione ortam cíTe cenfemus. Accidit for-

iitan , ut prima , quae de noc Natura: prodigio innotuerunt , exempla

in mulierculis animadverfa fint; hinc fuperftitio ftatim iuppeditavit ra-

tiones Theologicas, curDiabolus, cui id temere adfcripfenmt, infcxu

debiliori taie quippiam efFccerit. Нaeс opinio in hominum animis ita

inveteravit ,ut ex iisdem nunc demumvix excuti queat. SCHLUSSEL-

BURGIUS in Explic.P^. XCI. p.ifi.feqq. hanc propterea urget caufam,

quia Diabelusfit hoflis aurirovSoçfixus ¡equioris,quoa ex eo fiai us, qui ipfa

*0%ufWTefoç: hinc oтпет moveat Iapidem, ut quocunque modo midier um

famam lancinet. In hoc confentiunt ctiani ADAM RdTHERUS

in Com. 2. Médit, de pefle : M A R T. В ОH EM U S in conc. 17. von den

drey Land-Plauen, itipr.de Pefle. p.jij. it. GARMANNUS c.Lp.ijj.

qui fimnl add'it, quod aim mulieres nemo non, tefte ST RABONE

lib.Vll. Geogr. fol. zof.fuperßitionis agnofcat autores , Diaboliu hoc ipfb

faciliut dementet , largioresquefruclus -fuperflitionis ferat zizatiia.

Jf. XLI1I.

Nos non videmus , cur Diabolus imprimis mulieres diftamet , cum

jam ante fint maribus femperhabitae multo inferiores. Chriftus ex muliere

quidem geriitus eft* fed formam tamen nonnifi mafculam aíTumfit &

virilem. Putaverim hinc , Diabolum fatius feciiTe , fi fexum priorem ali qua

ratione diffamare & fœminino fexu inferiorem reddere conetur. Sed

quid multum hariolemur, cum res extra omnem jam pofita fit dubita-

tionis aleam. Proíiant enim de utroque fexu fepulchralis maftîcationis

exempla, inter quae ceu palmarium eminet illud, quod ex Hungaria

nuper accepimus, ubi non fœmina fed mas iílius maílicationis reus de-

prehenditur.

$. XLIV,

QuartunY, quod fuperftitioni vulgi debetur in mafticatione mortuo-

mm praejudicium , circa tempus verfatur , quo inprimis cadavera in cryptis

mortuorum glocitaiTe dicuntur. Communis fententia eft , fieri hoc tem

pore peftis. Verum quanquam concedamus , plurima omnino nobis illo

tempore innotuifle exempla , caufa propterea tamen non in ipfa pefte

quacrenda eft. Peftis non nifi occafionem fuppeditavit, ut prodigium hoc

macis patefaclum atque in forum prolatum fit. Tempore enim, quo

pemleutia urit fimul urbein atque agros, & continua contage populuin

confiéis

M О R T U О R U M I N T U M U L I S. 25

coniicit, emortua plermnque corpora juftis exequiis & íepultura careut.

Vefpillones infupercum die noduque tum in cœmeteriis officio fungan-

tur & inter medios quafi momios vivant, non mirum eft cur mortuoium.

. mafticatio tunc temporis vel maxime innotuerit. Miracula enim mor-

tuorum nunquam melius patefieri poiTunt , quam infauftis hifce peftis

temporibus. Interim locum hoc aperuit opinioni, qua mortuorum mafti-

catio non folum luis contagiofae caufa efle dicitur, fed etiam ut eadem

tamdiu duratura fit, usque íüblata demuni hac caufa tollatur efFeclus. At

error hoc eft Sc in Docforum animis eíFufa caligo, ejusmodi adilipulari

ineptiis. Res nullis nititur veritatis fundaminibus, cum totidem proftent

exempla de mortuis extra peftis tempora mafticantibus, quot a fcriptori-

bus folent proferri , quas non nifi intra contagiofa haec témpora fuerint

animadverfa. Nobis jam fufficit vel ad folum illud Hungaricum provo-

- care exemplum, quod nec tempore peftis accidifle, necpro cauia peftis

habitum fuifle lcgimus, quanquam plebs alias admodum fuperftitioia

ibidem eife videatur.

JT. XLV.

Duz autem inprimis caufacfunt, quae ab iis afferri folent, qui mor*

tuorum efum ad tempora peftis reftringunt. Prima terror eft,

quem Diabolus hominum animis per ejusmodi prodigium incutere dici

tur. Provocant propterea ad illos Medicos, qniterrorem in pefte dtaliis

morbis acutis contagious plus valere pronunciant, quam ullum reale

contagium , prout ita fenfifte ccrnimus B. R 1 V I N UM in Diff. de pefte

Lipf. C.2. p.22. Diabolum confummatum dicunt Phyficum variisque ex-

perimentis a mundo condito ad hoc usque temporis momentum inftru-

cliffimum; qui ad unguem hinc noverit & cognofcat, quantum terror

in hominum animis valeat. Hic enim cum in imaginatione aliquant

fidem timoremque vehat , fe aliquid contagionis aflu hanfiße fub incertù

tudinetf agonia , eo quod venenum peftis Jit invißbile ; partícula haeßdei

cum perturbatione terroris perficiat tandem äqualem imaginem in Archao

fenerando peftis femen; uti ratiocinantem fic ргэг aliis deprehendimus

Í E LMО N T I UM in Trad. Tumulus peftis p. $60. fiq. Theologi,

quibus Diabolimalitiain primis cune cordique eft, in hoc, quod ad terro-

rem fpedtat, omnes fere confentiuntj at non tam phyficis quam

Theologicis rationibus fententiam fuam ftudent corroborare. Audiamus

itaque MART. GE Y E R U M , qui in Dijqu. de fuperftitione c.j. $.37

ita loquitur: Damon vult hujufmodi infauftisJtgnis metum incutere homi-

nibus , ut turbatis in corpore humoribus eo factUns mors triumphare poffit,

fi. XLVI.

Nos his orrmibuj non adverfabimur. Concedimus potius, Diabo-

D lum

DE MASTICATIONS

lum bomim eiFe Phyficumj largimur, eundem hominum vitas quovis

modo infidiari; adftipulamur etiam iftis* qui terrori multum in conta

gious morbis tribun nt. Veram haec prorius non hue quadrare, nec ad

evertendam noftram hypothefm aliquid facere videntur. Nobis eniin

fub quxftione tantummodo eft, numüiabolus, fi mafticationis prodi-

giumedat, hominibns intendatejusmodi incutere terrorem , al кие vel

peftis oriatur vel majori contagio faeviat. Ex fupra didis nil relinqni-

tur, nifi quod hic vel alter interdum tempore peftis propter perceptam

mortuorum mafticationem ita poflît percelli, ut ipfa peftis labe inficia-

tur. Verum fi quaerimus , nnde hic terror venial, non aliam pofiumus

allegare caufam , quam ipfam fiiperftitionem , quiapavidns homo puta-

verit, madicationem hanc a Diabolo provenire & íignum multo gravi*

oris adhuc ede peftilentiae. Нaeс fi ignoraflet, animus ipfuvs nulla for-

midine perrerritus fuiflet. Quis itaque non inde concludat , non tam

Diabolum, quam nofmet ipfos in tali cafu caufam hujus lethiferi eflèter-

roris, cum mentes hic non nifi ex praeconcepta opinione commoveantur?

/. XLVIL

Terrorem ipfum vero quod attinet, eum admodum pauci ex Me

diéis & Phyficis inter genuinas peftilentiœ eaufas numerant. Experien-

tia enim proh dolor! nos fads fuperque edocuit, peftemomninofecum

aliquid vehere, qnod per fe contagiofurh fit. Hoc ex eo vel maxime

liquet, quod eadem eum mercibus, veftibus, buiis, linteis, aliisque

hujusmodi rebus ex una regione in alteram plerumque transferri foleat.

Accedit, quod inter omnes condet, ftragem hanc mortalitatis in illisin

primisregionibus, quae verfus orientem fitae funt, incendio fuo flagrare.

Jam vero regiones iftae a Muhamedanisinhabitantur, qui inter fidei fuae

artículos eum inprimis receperunt, qui agit de neceflitate fati. Maxi

me itaque miratu dignum foret, fi ibidem peftis grafietur, cum gentes

iftae ex hoc principio nil minus quam peftis venena reformident. Tefta-

tur infuper hoc expreflis verbis DRIESCHIUS in der Graft -Both-

fihafft nach Conßantinopel, ubi L. IV. p. zu meminit , Turcas in media

pefte minimam ejus habere rationem. Ex hoc apparet, quid de illa

quoque hypothefi judicandum fit, quam de pefte fovet perfonatus ifte

JO. SAMUEL CARL VON PEST-ENGEL in votofuo Medico ad тo-

derna ptftis conßlia.CauCam enim hic contagii nonnifi ex mundo Ibirituali

petit, ka philofophando : fi anima humana a principio aliquo ex ftipcrioii

angelorum mundo prognato terreatur & per magiam peiietr*bilem aflï-

ciatnr, mixtionem fuam naturalem prae metu ac timore miflam faciat,

putredinique inferiori locum rclinquat Sed Autor hifee nil nobis dixifle

videtur verbis.

/. XLVIIL

jf. XLViri.

Alteram , quam adverfaqkproferunt rationem pro adílruenda" ¿ua

hypoiheiï, quod fcilicetDiabolusperinafiicationem mortuornm peflem

excitare tentet, defumtam effe deprehendimus a venenatù miafinatibtts}

quae ex apertis fepulchrorum cryptis exhalant. Perhibent enim»Diabolum

in mailicatione mortuorum intendere refbffionem cadaverum , ea qnidem

decaufa, ut iíla tetro iïio vapore contagiofa lue inficiant aerem. Verum

exempla, quae confirmationis gratia fuppeditant, nil probant. Ita e. g.

FORT. LICETUS quidem in Libr. de annul, antiqtt. c.23. de tribus

vefpillonibus enarrat» a fepulchri foctore eosdem fiibito fuffocatos eflè.

At quis inde tamen fequi putaret, fieri hoc pleramque Ь Licetus firei

circumftantias , in primis ratione morbi, quo defuncbis interiit , addidiflTet*

genuina forfitan nobis fubitae hujus mortis caufà pateret. Interea obfer-

vaffe nobis fiimciat inde íaltem non peííem coortam efTe. Exemplis equi-

dem confirman, poteft» earn ihterdum ex cadavernm foetore omninc*

prognatam eflé. Verum non unius cadaveris, íéd multomm вУШшв

veneficas tunc in aere coaluiííe credimus exhalationes.

/. XLIXV

AMBROSIO itaque PAREO nos non denegabimus fídem, quand»

Ubr.X. Chirurg, с. ij. refert, aliquanio pene multa interfetformn homi-

num cadavera in puteum centum ulna/ altum projet!a fuiffc , atque hiпe

tam fatidum i$ veninatum vaporemfufeitatum eßb, ut multa hominnm

miliia per totam Âgeni%enfium provinciam tanquam peße interierint.

СЖ-SAR RIPA bene pcopterea de peße с. IV. p. ffî. annotafle drcitnr»

non tain mortHorura quam viventium gratia fepnkhra reperta effe, ad

removendum nempe fœtoremexcadaveribus provenientem. Numautem

CORNELIUS A LAPIDE inCommentar. in Amot.c. Fï.p.320. exiiide

Fecle concuiferit, fiecaufïs, cur cadavera Romani combufrerint, &hanc

fuifle cenfuit, ne fœtor eorum vivís peftem afflaret , nobis jam non examir

nandum incumbit. Interim ad quotidianam turo provocare poffiunus

experientiam , quae pliisquam centum nobis in medium producere poteft

exempla , ubi fepulchrorum crypta: fine ullo intertrimenro apertae fiierint-

Hare cum ita Tint , facile liquet , non fatfe vere dici, diabolum per maflb-

cationem mortuorum intendere , ut oriatur peiUs-

/. t.

Reibt adhuc quiiitum& Ultimum praejudicium , q\iod nobis in hac

doclrina excutiendum fumfimus. Deprehendimus illud in opinionc, qua

ereditur, mafticationem mortuorum non niii propinquorHm mortem

areeflere. Vulgi inprimis mentem perfùafio haec fa&iuavir. Sie prophe-

геусп* и Voerde der Todt die nächßen /Inverwandten und freunde nach-

D Л hohlen.

*g DE MASTICATIONE MORTUORUM IN TUMULIS.

hohlen. Hujus fuperftitionis reum etiam deprehendimns RORNMAN-

ЙЩМ de Mir. Mort. P. 111. c. 64. qui ejusmodi affert rationes, quae alias

peti folent acaufis, cur in pefte & aliis cdhtagiofis morbis unius interdum

mortem totius fequatur famili« iuteritus. Verum cum de peíte jam nobis

non fermo fit , íed íaltem de mortuorum maflicatione , quam diclus

KORNMANNUS juxta fupra allegatum & excuflum prajudicium pro

peftis adjunclo habet, iisdem non immorabimur. Videturiftudqnidcm

verifimillimumefle, cumomnino mafticantes mortuos totam interdum

familiam«x numero viventium exturbaíTe Iegamus. Verum per accidens id

tantummodo fa¿lum fuiíTe dicimus,prout fuo loco demonftrabitur. Exem-

pla enim. quae afferri folent, non unam tantum domum , fed totos interdum

pagos hac mirabili ftragedeletos fuiffe tettantur. Patet hoc inprimisex

- Hungarica ilia relatione fupra a nobis Jf. 12. recitata.ubi illius loci incolae

aras atque focos voluerunt relinquere,quia verendum putarunt, totum

deifique pagum interiturum eiTe, prout olim jamjam, cum adhuc fub

Turcarumpoteftatefudaverint, facbmi fuiflè fciverunt.Et fic eft. Mortuo

rum mafticatio omnino viventium mortem caufatur. At non tam in pro-

pinquos contage fua fsevit, qiiam in eos potius, qui cumdefundo paulo

ante ejus obitum maximam habuerunt familiaritatem.

§. LI.

Rejeclis quinque hifce circa mortuorum mafticationem praeconceptis

opinionibus, nobis non trifi duo adhuc de hoc Naturae prodigio remanent

phaenomena , quae funt 1 ) végétantta cadaveris , & 2 ) nociva ejrndem in

vivoi operatio. Haec ex fobriis nunc Natura: principiis pro virium tenni-

tate explicare deberemus.Verum cum paginarum anguftia hoc inpraefentia-

rum prohibeat, ignofcas quaefo B. L. quod defideriis Tuis obicem hie

pofuerim. Firm'iter Tibi interim perfvafum habeas , me in Dijfertatiotie

altera eaque pofleriori , quae inferibetur : PHILOSOPHICA , brevi ex-

foluturum eiTe , quaecunque Tibi jam promifero. Vale & cíe

hifce pagellis ita judica, ut ab humanitate Tua

quovis modo fperare jiibeor.

SOLI DEO GLORIA.

a ' -- - . ; Errata, quae praeter opinionem irrepferunt:

P.I. I.14. lege: pbattomena : p. 2. 1. î. lege port aflignare -.qui vellet ,it.philofophatus

p. 10. 1. j. lege; phantafina. p.ij. 1.6. lege: animabas, ib. 1. a8. lege: prafintaneo.

p.tó. 1. penult, lege ; ente oçulos, р.го. 1. 17. lege : roßra. Citera ipfe corrigat В. L.

t _