de Ondernemer - Arnhem

Nieuw collectiefduurzame energie

15 september 2012 | 11e jaargang | nr. 7| de Ondernemer is een uitgave van Uitgeversmaatschappij

Groene Podium: initiatiefvoor werkgelegenheid

Hotel Modezals visitekaartje

* de Gelderlander

ArnhemAchterhoek

www.deOndernemer.nl

Nijmegen

Pagina 8

Arnhems Compliment p. 3

Timmo Terpstra vanKoffiebranderij Peezeen Peter de Haan vanAkzoNobel kregen tij-

dens de Arnhemse On-dernemersavond het

Arnhems Complimentvoor hun maatschappe-

lijke activiteiten.Foto: Jacques Kok

Thema van dit num-mer: ‘Groen is poen’

Pagina 10 Pagina 11

KvK inside

www.businessmeetstwente.nl14 EN 15 NOVEMBERGO PLANET ENSCHEDE

TWEE DAGEN ALLES OVER HET NIEUWE ONDERNEMENTECHNIEK ECONOMIE MEDIA WERKEN MAATSCHAPPIJ

«infotorial

Broodje Duurzaam

Zelf zit ze sinds drie maanden met haar nieuwe tankstation en VéBékery pal aan de rand van dat energieterrein, na de verhuizing vanuit de Van Oldenbarneveldtstraat naar de Westervoortsedijk. Begin volgend jaar wordt ook het waterstoftank-punt verhuisd; dat zit nu nog op de Van Olden-barneveldststraat (net als de eerste VéBékery overigens).

TelefoonDat VéBékery-concept ontwikkelde ze daar vijf jaar geleden. Sindsdien is het gegroeid en gegroeid; momenteel heeft ze al zes mensen aan het werk en bezorgt ze lunches op kantoren en bedrijven in de wijde omtrek. Tijdens het interview rinkelt de telefoon in de keuken dan ook regelma-tig met bestellingen voor lunches.

WifiIn de VéBékery zelf – misschien kun je beter spreken van lounge, of ‘culinaire flexruimte’ – zitten enkele mensen te overleggen. Ook zitten er zakenlui te lunchen. Verderop werkt iemand zijn gespreksnotities uit, onder het genot van een kopje Peeze koffie uiteraard. Met de gratis wifi heb je er prima verbinding en kun je vlot werken op je laptop of iPad. Netjes weggewerkte stopcontacten onder de banken voorzien je indien nodig van stroom.

DuurzaamPetra heeft bij de ontwikkeling van het nieuwe tankstation de duurzaamheid hoog in het vaandel gezet. Lokale duurzame leveranciers, zoals Kuiper-bouw, de timmerfabriek van Angela Snelders, bio-logisch vlees van Jan van Egmond, en saucijzen en koeken van Teunissen en Ten Hoopen domineren de kaart. Het gebouw zelf is ook met de nodige duurzaamheid gebouwd, er is overal ledverlichting en de restwarmte van de koelapparatuur wordt hergebruikt voor eigen gebruik. Het water voor de wasstraat komt uit een zuivere bron diep in de grond en is op natuurlijke manier gezuiverd, zodat de auto’s streeploos opdrogen. Wat wil een mens nog meer?

Focus“Wat je nog meer zou willen? Nou, ik zou zeggen waterstof”, vult Petra in. Ze heeft al jaren geleden voorzien dat waterstof een belangrijk alternatief voor benzine en diesel zal worden, en was dan ook apetrots dat ze het voor elkaar kreeg vorig jaar het eerste Nederlandse waterstoftankstation te kunnen openen. “Ik voorzie een flinke groei van waterstof in de toekomst. De rendementen stijgen steeds verder, en men kan nu al waterstof uit bio-ethanol en groengas maken. Je tankt het als LPG en het rijdt als benzine, en dat kan je op dit moment nog niet van elektrisch rijden zeggen. Vandaar mijn focus op waterstof.”

Interview: Frank Thooft Fotografie: Jacques Kok

Petra van Stijn begint het gesprek met een nieuwtje: begin volgend jaar opent ze een nieuwe kiosk op de Kleefse Waard, waar je broodjes, koffie, saucijzenbroodjes en dergelijke kunt kopen (en ook

op kunt eten). Midden in de duurzame bedrijvigheid die daar de komende jaren op De Koningspley van de grond gaat komen. Met een glimlach zegt ze: “Een broodje duurzaam.”

« Vlnr: Hanny Siep, Henny Noordeloos, Melvin Gerritsen, Jacqueline Suringa en Anita van de Born. Zittend: Els Schreiber en Marielle Cox

VÉBÉ VAN STEIJN

WESTERVOORTSEDIJK 71A6827 AV ARNHEM. TEL: 026 - 3 553 157FAX: 026 - 3 510 775 WWW.VEBEKERY.NL/ (BESTELLINGEN)WWW.VEBEVANSTEIJN.NL

Joost van de Nadort opereert vanuit Velswijk met een mobiele slijperij, ingebouwd in een vracht-wagen. Daarmee kan dezelfde kwaliteit worden geleverd als in de slijperij van de Zeeuwse familie Passieux, grondleggers van de Hollandse Slijpser-vice. Het bedrijf bestaat al sinds 1795. Slijpstenen komen er niet aan te pas, de verfijn-dere methode die wordt gebruikt is gebaseerd op de manier waarop kappers met een leren riem de messen slepen. In zijn mobiele slijpwerkplaats demonstreert Van de Nadort zijn vakmanschap. Voor de diverse handelingen zijn vijf slijpmachi-nes beschikbaar, waarbij een unieke, door het bedrijf zelf ontwikkelde slijppasta wordt gebruikt. Met deze werkwijze ontstaat zo min mogelijk wrijvingswarmte zodat de hardheid van het staal intact blijft. De slijpmethode en de kwaliteit zorgen er voor dat de Hollandse Slijpservice met kop en schou-ders boven andere slijperijen uitsteekt. Van de Nadort legt uit dat de standtijd van de messen veel langer is dan bij conventioneel slijpen. Dat betekent dat ze veel langer scherp blijven. In

plaats van de scherpe V-vorm slijpt hij de snijzijde van het mes in conische convexvorm. Toen hij zelf een jachtmes wilde laten slijpen kwam hij in contact met de Hollandse Slijpser-vice. "Ik was verbaasd en direct geïnteresseerd, had altijd al een zwak voor messen", vertelt hij. De Hollandse Slijpservice telt meer dan zeventig servicepunten (onder meer in Deventer, Nijmegen en Aalten), waar messen en scharen gebracht kunnen worden. Die komen dan enkele dagen later geslepen terug. Voor bedrijven zoals restau-rants en hotels is dat lastig, ze zijn dan een deel van hun messen kwijt. De mobiele service is een logische oplossing.Van de Nadort, franchisenemer voor Gelderland en Overijssel, volgde een intensieve opleiding bij Passieux. Met alle typen messen kunnen je bij hem terecht: koksmessen, slagersmessen, tafel-messen, broodmessen, tomatenmesjes, shoarma-messen, etc. De mobiele slijperij beschikt over leensets topmes-sen, die een restaurant of hotel kan gebruiken wanneer hun messen worden geslepen. Van enkele gerenommeerde merken (waaronder BS Solingen, Kai Shun Japan) is een compleet scala koks- en vleesmessen te koop.Ook aan nazorg is gedacht. De klant krijgt bij af-levering van vlijmscherp geslepen snijgereedschap een pakje pleisters mee...

«infotorial

Mobiele slijpwerkplaats levert topkwaliteit ter plekke

Slijpwerk van de allerhoogste kwaliteit. Dat biedt de eerste mobiele werkplaats van de

Hollandse Slijpservice aan restaurants, hotels en andere bedrijven en instellingen waar beroeps-matig met messen wordt gewerkt.

Mobiele

Ho

llan

dseSlijp

serv

ice

SINCE 1795

MOBIELE HOLLANDSE SLIJPSERVICE GELDERLAND EN OVERIJSSEL

JOOST VAN DE NADORT

W:WWW.HOLLANDSESLIJPSERVICE.NL

E: [email protected]

T: 0683 536 152

zaterdag 15 september 2012 De Gelderlander

nieuws | 3

door Frank Thooft

D e inleiding over citymarke-ting en vrijetijdsmanage-ment werd verzorgd door

dr. Angelique Lombarts, lector aande Hogeschool InHolland, die degemeente een pluim gaf voor haargoede positionering als aantrekke-lijke stad. Ze gaf echter ook verbe-terpuntjes aan: op de gebieden vei-ligheid en architectuur. Het klap-stuk van de avond was echter deuitreiking van het Arnhems Com-pliment. Hierbij worden traditiege-trouw twee bedrijven in het zon-netje gezet die zich het afgelopenjaar hebben onderscheiden op hetgebied van maatschappelijk betrok-ken ondernemerschap. De prijswerd uitgereikt door wethouderMichiel van Wessem, in samenwer-king met Mariska Perrier van deArnhemse Uitdaging. Deze organi-satie realiseerde het afgelopen jaarmeer dan 400 matches tussen be-drijven en maatschappelijke orga-nisaties. Daarmee is een economi-sche waarde gemoeid van ruimvier ton. Onder de vele tientallenArnhemse bedrijven die hier bij-dragen aan hebben geleverd, wa-ren er zes die het tot een nomina-tie voor het Arnhems Compli-ment hebben gebracht. In de cate-gorie grote bedrijven waren dat Te-ijin Aramid, AkzoNobel, BAM Uti-liteitsbouw en BDO. In de catego-rie MKB-bedrijven waren dat Kof-fiebranderij Peeze en Zijm BV. Dejury, onder aanvoering van voorzit-ter Mickey Vuylsteke van KAB Ac-countants, kwam tot de volgendetwee winnaars: AkzoNobel en Kof-fiebranderij Peeze. Volgens het ju-ryrapport had AkzoNobel zich on-der meer onderscheiden doordatzij meerdere klusprojecten heeft

opgepakt, regelmatig goederen aande spullenbank heeft gedoneerd,en zowel menskracht als financiëlebijdragen heeft geleverd voor derealisatie van projecten. Peeze vielin de prijzen doordat het vanuithaar duurzaamheidsfilosofie zowelin binnen- als buitenland maat-schappelijk actief is. Als voorbeel-den werden genoemd de OmeJoop’s Tour, de Voedselbank en debijdrage aan de Arnhemse Week-endschool. De lezing van Lom-barts onderstreepte de goede posi-tie die Arnhem al inneemt, ondermeer door haar gunstige liggingen de aanwezigheid van natuur,kunst, cultuur en recreatie. Dattrekt creatieve mensen aan, en datis goed voor de economie, aldusLombarts. Arnhem is de 8e plaatsin Nederland op het gebied vancreatieve beroepen, en staat daar-mee onder andere boven Amster-dam. Dat betekent een enormeboost voor de economie, betoogde

Lombarts. Op het culinaire gebiedscoort Arnhem volgens Lombartsweliswaar hoog qua diversiteit,maar door het ontbreken van ster-ren voor restaurants eindigt destad minder hoog dan menig inwo-ner, ondernemer én toerist zichkan voorstellen. Ook op het ge-

bied van de veiligheid en architec-tuur zou nog wat verbeterd kun-nen worden, stelde Lombarts inhaar lezing. Uit diverse reacties uitde zaal kon echter worden opge-maakt dat er over de argumentenen de criteria die bij deze beoorde-lingen gehanteerd werden, best ge-

discussieerd kan worden. Onderne-mingen als Dirkzwager spelen ookin op de waarde van de creativi-teit, lichtte directeur Marcel Hielke-ma toe, door onder meer het spon-soren van en meedenken met cul-turele instellingen als Introdans enHet Gelders Orkest, zeker nu methet oog op bezuinigingen. RobertWittenberg van Dudok benadruk-te desgevraagd het belang van Arn-hem Modestad en de onlangs ge-houden Kerkstraat Fashion De-sign, die tot een meetbare omzet-stijging heeft geleid. De avond, dieuitstekend werd geleid door HansEtman, eindigde in een zeer druk-ke netwerkborrel van de 250 aan-wezige ondernemers. Zij bewezendaarmee het belang van de oproepvan zowel Lombarts als het ge-meentebestuur om vooral veel ver-bindingen met elkaar aan te gaan,samen te werken, en met elkaar destad nog meer en nog beter te pro-moten.

Op woensdag 26 en donderdag 27september worden er in de West-hal van de voormalige Enka-fa-briek in Ede de Bedrijf Businessda-gen gehouden. Beide dagen is debeurs geopend van 14.00 uur tot21.00 uur. De keuze voor het Enka-gebouw is een logische, aldus AlleKleef en Eric Nijssen. „We kregenkritiek op de bedrijvenbeurzen dieer in de Reehorst zijn gehoudenvanwege het betaalde parkeren ende looproute die door het hotelnaar de verschillende zalen leidde.Er zijn ruim 50 standhouders aan-wezig die het bedrijfsleven uit Edeen omgeving vertegenwoordigen.Ook dagblad De Gelderlander zaler met een stand staan, waarin deeditie ‘de Ondernemer’ vanzelf-sprekend ook vertegenwoordigdzal zijn.De toegang is gratis. Voor nadereinformatie zie www.stadinbed-rijf.nl/businessdagen-vallei/

Businessdagenin voormaligeEnka Ede

‘ Groen is poen’ stond erin een advertentie omadverteerders te wijzen

op de mogelijkheid om indeze Ondernemer die gaatover duurzaam onderne-men te adverteren. De slo-gan zette me echter op hetverkeerde been. Ik dachtdat er bedoeld werd dat jemet een milieuvriendelijkeaanpak geld kon verdienen.Maar toen ik doorlas, bleekde steel heel anders in devork te steken. De sloganhad me volledig op het ver-keerde been gezet. Verder-op in deze advertentiestond namelijk: „Of denkt udat duurzaam ondernemenalleen maar geld kost enniks tastbaars oplevert?” Ikvroeg me af waarom de kop‘Groen is poen’ bij mij eenheel andere reactie opriepdan omschreven. Al over-peinzende kwam ik tot deconclusie dat ik blijkbaar aleen paar stappen heb gezetop de ladder van duurzaamondernemen. Ik ben er na-melijk echt van overtuigddat duurzaam ondernemengeen leuk speeltje is of mo-deverschijnsel dat wel weeroverwaait. Integendeel,geen enkele ondernemerkan het zich permitterenom te doen alsof dit eenhobby is voor milieufreaksof kabouters zoals Roel vanDuijn uit de vorige eeuw.Nee, duurzaam onderne-men is een must voor elkeondernemer die een toe-komstgerichte visie heeft.Op de website van duur-zaammkb.nl kwam ik eenbevestiging tegen van dezeovertuiging. Daar staat:„Duurzaam Ondernemen isbij alle bedrijfsbeslissingenzowel een hoger bedrijfsren-dement nastreven, als dekansen benutten voor eenbeter milieu, meer welzijnvoor de medewerkers en demaatschappij.” Nu zult umij wellicht voor de voetenwerpen dat wij boter opons hoofd hebben omdatwij zo veel papier verbrui-ken waarmee het milieu be-last wordt. Dan kan ik uechter meedelen dat Weg-ener zich ten doel heeft ge-steld dat minimaal 75% vanhet ingekochte krantenpa-pier afkomstig is van gerecy-cled papier of van gecertifi-ceerde duurzaam beheerdeproductiebossen. Nu u datweet, leest u deze Onderne-mer wellicht toch met eenandere blik en kunt u zekerniet meer achterblijven.

Stef Rietbergen,Uitgever De Gelderlander

[email protected]

Directeur-uitgeverStef Rietbergen

HoofdredacteurAd van Heiningen (a.i.)

EindredacteurThed Maas06-53645103

RedactieAndré Sonneville (Nijmegen)Frank Thooft (Arnhem)Jacob Schreuder (Achterhoek)

AccountmanagersFrank Lamers024-3650584Martijn van Tent Beking0314-372124

Foto’sEdwin Stoffer, Theo van Zwam, Jac-ques Kok, Theo Kock

de Ondernemer is een uitgave vandagblad De Gelderlander die zichricht op ondernemers, beleidsma-kers en beslissers.

Oproep tot (nog)meer samenwerkin-gen van ondernemers

COLOFON

Duurzaam

AkzoNobel MVO-bewust

Mariska Perrier en Michiel van Wessem feliciteren Peter de Haan van AkzoNobel foto Jacques Kok

Door Stef Rietbergen

Terzake

Tijdens de Arnhemse Onderne-mersavond van de gemeente inhet 100-jarige Openluchtmu-seum kregen twee bedrijven hetArnhemse Compliment uitge-reikt: Koffiebranderij Peeze en Ak-zoNobel. Tevens kreeg de ge-meente een compliment overhaar manier van citymarketing.

Doe ’t nou!Geef me nou die order, dat krediet, die vergunning. Een gedachte die elke ondernemer heeft in het contact met een potentiele klant, de bank, overheid of welke instantie dan ook. Een perfecte presentatie van je bedrijf, het aanbod en je persoon is dan een vereiste.In werk of privéleven word je soms gevraagd een speech te houden. Bij ‘rouw en trouw’, een jubileum, pensionering, of wat dan ook. Je krijgt geen tweede kans voor een eerste indruk.Presenteren kun je leren. Iedereen kan het. Ook jij. Zakelijk en privé. Meld je aan voor een korte training van twee dagdelen bij Adesse. 06 47957140 of [email protected]. Het is de moeite waard!

De Gelderlander zaterdag 15 september 2012

4| nieuws

Zijn concept om tijdens de zo-merfeesten bij Habana aan deWaal koffie te serveren werd eengeslaagde missie. Koffie gezet opzonne-energie, met het idee omte laten zien dat zonnepanelen allang niet meer hoeven te vallenonder de categorie ‘lelijk en op-vallend’.

door Wim Bakker

M arcel Budding (42) reis-de de wereld af en werdbetrokken bij de tot-

standkoming van de mooiste ge-bouwen ter wereld die hun ener-gie betrekken uit zonnekracht.Budding, geboren in Zwolle, issinds kort met zijn bedrijf in zon-nepanelen gevestigd in Wijchenaan de Stationslaan. In 1995 werdhij ingelijfd door Philips Eindho-ven. Als directeur marketing en sa-les stond hij al snel voor een om-zet van 200 miljoen met chips inmobiele telefoons en de eerste Ap-ple iPods en iPhones.Maar het werd zijn passie om es-thetisch en duurzaam hand inhand te laten gaan. En die kans

kreeg hij toen hij werd aangeno-men bij de grootste glas- en zonne-panelenfabrikant van Nederland:Scheuten Solar. Budding werd be-trokken bij de bouw van een solarcarport bij het nieuwe hoofdkan-toor van Toyota in Rome, stondaan de wieg van zonnepanelenaan de gevel van het AmplicatiónCorte Inglés Castellana in Madriden ontving op 19 februari deDutch Solar Award voor zijn in-breng bij de bouw van het Cen-traal station Rotterdam. „Dat duur-zaamheid de toekomst heeftdringt nu wel door bij de consu-ment, maar ik merkte dat er nogeen brug te slaan was naar stijlvol-le producten. Wanneer je zonnepa-nelen in de kleur van het dak le-vert, of geheel laat integreren in debedekking; panelen ontwikkeltwaardoor het dak zichtbaar blijften trendy kleuren kunt leverendan wordt er geen afbreuk meergedaan aan een woning. Voorlopigricht ik me op de particuliere sec-tor en het MKB. En dat gaat bovenverwachting. Als het zo doorgaatgroeien we snel naar een omzetvan 1 miljoen per jaar. Met ons be-drijf ‘100% Zonnig’ leveren wemaatwerk en zijn we onderschei-

dend omdat we de klant een zo in-zichtelijk mogelijke offerte aanbie-den, zelfs op verzoek met een 3Dimpressie. Daarnaast werken weals enige met zonnepanelen zon-der frame en met het dunste enmeest sterke glas, wat als grotevoordeel heeft dat er geen vuilmeer op blijft hangen en dat hetoorspronkelijke dak zichtbaarblijft”, aldus Budding. Richard vanLoosbroek, beleidsadviseur afde-

ling Ruimte, Milieu en Economie

van de gemeente Wijchen was on-der de indruk van het concept enverstrekte een duurzaamheidle-ning tegen 2% voor particulierendie gebruik maakten van Buddingsesthetische en onderhoudsvrije op-lossing. „De laatste 30 jaar is deprijs van elektriciteit gemiddeld6,4% gestegen per jaar, en we voor-zien dat deze stijging de komendejaren doorzet. Gemiddeld ligt deprijs per kWh nu rond de 23 cent,met zonnepanelen wordt dat bijge-steld naar 10 tot 12 cent. Dan hebje 6 tot 8% rendement op een in-vestering in zonnepanelen, dat isheel wat meer dan het geld op jebankrekening te laten staan”. 100%Zonnig is momenteel bezig metde ontwikkeling van de nieuwstetrend: carports met zonnepanelen.ww.zonnig.nl

Marcel met een van zijn zonnepanelen. foto Theo van Zwam

Zonnepanelen kunnen mooi zijn

door Thed Maas

V oor alle duidelijkheid: deSwillgasser is niet zozeereen energiecentrale als wel

een afvalverwerker. Natuurlijk le-vert de Swillgasser biogas: iedere1m³ swill levert ± 200m³ biogasop. „Maar de winst zit hem vooralin de besparing op de kosten vanafvalverwerking”, zegt Rob Huis-man. „De energie die het oplevertis een bonus.”Ga maar na. Vroeger werden deetensresten van de grootkeukensopgehaald door de varkensboer.Die maakte er slobber van. Op eengegeven moment werd dat vanuithet oogpunt van de volksgezond-heid verboden en gingen de groot-keukens kosten maken om van deetensresten af te komen.„Er komt nu een vrachtwagenvoorrijden die de etensresten naareen centrale verwerkingsplekbrengt”, zegt Wesley de Ruitervan Huisman. „Bijvoorbeeld naarverbrandingsovens of een vergis-tinginstallatie. De Swillgasser ech-ter is zo groot als een zeecontaineren kan bij een restaurant neer ge-zet worden. Daarmee bespaar je

op transport.” De eerste staat nubij Hotel Van der Valk in Cuijk enhij functioneert naar tevreden-heid. Rob Huisman: „Nu kunnenwe ook laten zien hoe en vooraldat het werkt. Dan krijg je mensensnel enthousiast.” Fred van derValk is inderdaad enthousiast.„Vroeger werden onze etensrestenopgehaald. Daar moesten we voorbetalen. Nu maken we er biogasvan. Daar laten we een aggregaatop lopen dat stroom levert aan op-laadpalen voor elektrische voertui-gen.” De kosten voor het ontwik-kelen van de Swillgasser droeg

Huisman zelf. „Bij duurzaamheidmoeten we ‘van zeggen naardoen’”, aldus Rob. „Via via kwa-men we in contact met Enki. Zijkweken bacteriën die afval omzet-ten in gas. Wij zagen kansen vooreen vergister. Huisman is altijd aleen bedrijf geweest dat in oplossin-gen dacht. Zo draait het Millen-niumrad in Londen ook op onssysteem.”Huisman kreeg halverwege hetontwikkeltraject een steuntje inde rug van de provincie. Die gafeen subsidie. „Belangrijk ookwas”, aldus De Ruiter, „dat we een

product konden gaan maken dater nog niet was. Enkele jaren gele-den hebben we Huisman Innova-tions opgericht om de oplossingendie we bedenken voor klanten omte zetten in producten die ver-markt kunnen worden.”Inmiddels is het balletje gaan rol-len. Een tuinder meldde zich metde vraag of zijn groenafval ook ver-gist zou kunnen worden. Rob:„Dat kon. Het water dat we detuinder na vergisting teruggevenheeft zelfs een hogere voedings-waarde: zijn groenten gaan er be-ter van groeien. Bovendien blijken

de bacteriën schimmels die in wa-ter zitten ‘op te eten’. Daardoorhoeft de tuinder geen bestrijdings-middelen voor schimmels meer tegebruiken.”De toepassingsmogelijkheden zijnlegio. Fabrieken die voedingsmid-delen verwerken; bakkerijen enwat te denken van grote super-marktketens? „We zijn aan het uit-zoeken hoeveel etenswaren daarweggegooid worden omdat zeover de datum zijn. We verwach-ten hier in de toekomst een zekereomzet mee te gaan realiseren”,zegt De Ruiter.

Huisman:’Afval is energie’

Vlnr Wesley de Ruiter, Rob Huisman en Fred van der Valk. foto Theo van Zwam

De installatie heet de Swillgasser:een vergistinginstallatie die etens-resten (swill) in een gesloten sys-teem omzet in water en biogas.De Swillgasser werd ontwikkelddoor Huisman Elektrotechniek(sinds 1955) in Druten en EnkiEnergy in Nijmegen. Huisman le-vert de machine en Enki de bacte-riën. Geschikt voor grootkeukens(restaurants, bejaardencentra) dieminimaal 2m³ swill per weekweggooien. De terugverdientijdvan de Swillgasser is zeven jaar,net zoals bij zonnepanelen.

VOOR MKB, PARTICULIER ENSTRAFRECHT

Jansbinnensingel 24-25 • Arnhem • 026 3551280 • [email protected] • www.nvgadvocaten.nl


de stoel | 5

V oor Timmo Terpstra,directeur van Koffie-branderije Peeze isduurzaam onderne-men een vanzelfspre-

kendheid. Toch was hij blij verrastmet het Arnhems Compliment opde Arnhemse Ondernemersavond.Hoe bent u op deze directeursstoelterecht gekomen?Na mijn studie agrarische bedrijfs-kunde en twee productiefuncties,bij Albert Heijn en Perfetti VanMelle, ben ik in 2003 als manageroperations bij Peeze gaan werken,onder de toenmalige directeur-ei-genaar Hans van der Woude. Diehad als schoonzoon van WillemPeeze de leiding van hem in 1982al overgenomen. In 2005 deedHans een stapje terug, en in 2007heb ik via een management

buy-out het bedrijf samen metPaul van der Hulst overgenomen.Peeze is een ‘kleine’ Arnhemse kof-fiebrander. Toch zien we overal inhet land Peeze koffie geserveerdworden. Waar ligt dat aan?Dat komt vooral door het principevan gunnen. Mensen sympathise-ren met onze duurzaamheidsfilo-sofie, zoals Rabobank Nederland,want die hebben duurzaamheiden kwaliteit ook hoog in het vaan-del. Maar de Viva Zorggroep uitNoord-Holland, waar je misschienzou verwachten dat elk dubbeltjeomgedraaid zou worden omdat demarges daar krap zijn, is ook metons in zee gegaan. En niet met eenvan de ‘grote’ jongens. Heel veelNederlandse bedrijven, groot enklein, kiezen voor die combinatievan lekker én doordacht. Wantper slot is Peeze ook heel erg lekke-re koffie, vergeet dat niet!Wat betekent duurzaam voor u?Duurzaam is een overtuiging, eenpassie, een bevlogenheid. Het iseen mentaliteit, bijna een virus -maar dan in de positieve zin vanhet woord. Het betekent ook dat

je, zoals wij, met je mensen eenkeer naar de oorsprong van koffiegaat, naar al de dertien landenwaar wij de bonen van importe-ren. Om het tot in je tenen te voe-len. En om de koffieboeren in dielanden te helpen met een efficiën-tere productie, en met een eerlij-ker prijs. Zoals het project dat wemet de Peeze Foundation nu inEthiopië uitvoeren om 4.000 klei-ne koffieboeren te ondersteunen.We waren ook een van de eerste li-centiehouders van Stichting MaxHavelaar in 1998. Ik zie overigensin de cacaowereld nu vergelijkbareproblemen ontstaan als in de kof-fie vroeger. Daar liggen dus nogkansen om ook tot verbeteringen

te komen.Hoe vertaalt duurzaamheid zich ininvesteringen?Wij hergebruiken nu al 75 procentvan de restwarmte in het procesvan koffiebranden, en dat percenta-ge kan alleen nog maar stijgen.We investeren in milieuvriendelij-ke verpakkingen voor de koffiebo-nen. We passen al zes jaar geenaluminiumfolie meer toe, en wezijn bezig met een biologisch af-breekbare koffieverpakking die dehoudbaarheid toch nog een jaarlang kan garanderen.Hoe ziet u de toekomst?Kennis overdragen, kennis delen,dat wordt belangrijk om de proble-men van de wereld aan te kunnenpakken. Wat wij als Westerlingentraditioneel hebben gedaan in laat-ste decennia, is niet opbouwendgeweest. Alleen maar halen, nau-welijks brengen. Dat kunnen wewel gaan omkeren. Daar zie ik veelkansen ontstaan - voor de planetén de people. De profit volgt danvanzelf. En profit is niet alleen fi-nancieel. Als je bewustwording ofenthousiasme hebt gezaaid, zie ikdat ook als profit.

De zevende editie van de Nijmeeg-se Bedrijven Kontakt Dagen vin-den plaats op 9 en 10 oktober inhet Goffertstadion. In de JupilerLounge (voorheen Gaanderij),Brasserie, Bestuurskamer en hetSpelershome zijn 94 plaatsen teverdelen onder ondernemers diezichzelf tijdens deze beurs willenpresenteren.De beurs is beide dagen open van

14.00 tot 22.00 uur.Volgens de organisatie is er ge-zocht naar een nieuw b2b-net-werkconcept en een nieuwe loca-tie. Dat nieuwe concept leidt ertoedat de BKD ‘kleinschalige zal aan-voelen maar dat niet zal zijn’. Vo-rig jaar vond de BKD plaats in hetTriavium.Evenals voorgaande jaren maaktde Ondernemer, de maandelijkse

b2b-bijlage van de Gelderlander,tijdens deze BKD bekend wie deNijmeegse Ondernemer van hetJaar is geworden. Deze prijs be-staat uit eeuwige roem, een fraaieplaquette, bubbels en bloemen engratis infotorials in de Onderne-mer en in Nijmegen Business.Doel van deze award is om het Nij-meegse bedrijfsleven te stimule-ren.

Een onafhankelijke jury, bestaan-de uit Marijke Brouwer (directeurMuseum Het Valkhof), Hans vanDelft (ondernemer), Theo Lem-men (Nijmeegs Ondernemersca-fé), Ronald Migo (directeur KvK)en wethouder Bert Jeene (financi-ën en ez), kiest de winnaar uit eenlijst van drie genomineerden. Dejury zal bovendien een aanmoedi-gingsprijs uitreiken.

Nijmeegse BKD dit jaar in Goffertstadion

I k ben een beetje jaloersop u. U kent de verkie-zingsuitslag terwijl ik,

op het moment dat ik ditschrijf, maar moet gissenhoe het is afgelopen. In decampagne draaide alles omde economie en om Euro-pa. Want Nederland is inverwarring. We stondenaan de wieg van de Europe-se samenwerking en warendecennialang de trouwstesupporter van de EG en la-ter de EU. Maar anno 2012is euroscepsis in Nederlandnet zo gewoon als onze jaar-lijkse zwanenzang bij hetEurovisie Songfestival. Hetéén zal toch niet het gevolgzijn van het ander? Maarnee, de eurocrisis is de be-langrijkste reden voor onzeachterdocht. Begrijpelijk.Want natuurlijk moeten weonze positie in Europa ende bijdrage die we leverenaan de EU én de zwakkereeurolanden altijd weer kri-tisch beschouwen. Kritisch,maar ook constructief: onzetoekomst ligt in Europa. Ubegrijpt dat als geen ander:73% van de ondernemersvindt standpunten ten aan-zien van Europa erg belang-rijk, zo bleek uit het Onder-nemerspanel van de KvK.Europa levert Nederland im-mers altijd nog veel meerop dan het ons kost. Uit ge-tallen van het CPB is af teleiden dat we per Nederlan-der elk jaar 210 euro in Euro-pa steken, om er vervolgens2400 euro voor terug te krij-gen. Dat was ook de bood-schap van een spotje vanVNO-NCW Nederland,MKB Nederland en LTO Ne-derland waarin talloze be-kende en onbekende onder-nemers het belang van Eu-ropa benadrukten. Het zegttoch genoeg dat de enige pa-rameter in onze meest re-cente editie van de Conjunc-tuur Enquête Nederland(COEN) die in de plus zat,de export was: de interna-tionale handel dus. Het isnu zaak dat we snel een ka-binet krijgen dat het belangvan Europa inziet. Want on-ze euroscepsis is in Brusselniet onopgemerkt gebleven.Dat kan gevolgen hebbenvoor de mate waarin we in-vloed kunnen uitoefenenop de koers van Europa.Hoe langer de formatie enhet machtsvacuüm in DenHaag zullen duren, hoemeer moeite het kost omde noodzakelijke inhaalslagin Brussel te maken.

Ronald Migo, algemeen di-recteur KvK Centraal Gelder-landReageren? [email protected]

Aanpakken

Duurzaamheid is een virus

� Bedrijf: Koffiebranderij G. Peeze BV� Opgericht: 1879� Directie: Timmo Terpstra en Paul

van der Hulst� Personeel: 45 mensen� Productie: 100% klimaatneutraal

� Motto: maak van MVO een vanzelf-sprekende zaak

� Voorbeeld aan: Willem Lageweg,Ruud Koornstra,Herman Wijffels

� Interview: Frank Thooft� Fotografie: Jacques Kok

Timmo Terpstra, winnaar van het Arnhems Compliment. foto Jaques Kok

Door Ronald Migo

Terzijde

Vorige week won KoffiebranderijPeeze het Arnhems Complimentvanwege haar voortvarende aan-pak op het gebied van duurzaam-heid en maatschappelijk verant-woord ondernemen. Het is het re-sultaat van een duurzaamheidsfi-losofie die al generaties langdoor het bedrijf wordt gedragen.

Genieten van een (h)eerlijk bakje koffie

‘Zonne-energie is volwassen geworden’“Wij zijn gegroeid in een tijd waarin be-drijven niet zo snel investeren. Waar zou-den we gestaan hebben als er géén crisis geweest was, denk ik wel eens. Maar ach, zonnepanelen worden steeds goed-koper en subsidies spelen bij de aanschaf niet meer zo’n grote rol. Zonne-energie is volwassen geworden.”

Michiel de Jong is, samen met Marc Savels-bergh, directeur/eigenaar van De Stroom-plantage in Arnhem. Het bedrijf levert en installeert zonnepanelen voor de zakelijke markt. “In drie jaar tijd zijn we gegroeid naar een onderneming met 15 medewerkers. Bij de start stond de SDE-subsidie volop in de belangstelling. De overheid ondersteunde de aanschaf van zonnepanelen, maar altijd met een plafond. En dat is er nog altijd. Vorig jaar werd er zelfs voor 10.000% overtekend door het bedrijfsleven!”Het subsidiebeleid van de overheid was ook niet de aanleiding voor de oprichting van De Stroomplantage. “We geloven in de toe-komst van zonne-energie, dat staat voorop. Bovendien richtten we ons vanaf het begin ook op de Duitse markt, waar zonne-energie al veel vanzelfsprekender was dan hier. Die bood ons massa en stabiliteit. Je moet je nooit afhankelijk maken van overheidsinstru-menten… hoeft ook niet want zonne-energie komt daar los van. Panelen kosten gemiddeld nog maar een derde van de prijs van 2009. Dat komt doordat de Chinezen zich volop in de productie hebben gestort en grote volu-mes aanbieden op de Europese markt. Ze zijn van uitstekende kwaliteit.”

TerugverdientijdRekenen, stévig rekenen… daar draait het om bij de toepassing van zonne-energie. Be-drijven willen weten wat de terugverdientijd van de investering is, of het loont om eigen energie op te wekken. Michiel de Jong: “Het gekke van zonne-energie in Nederland is dat

grootverbruikers, waar je uit oogpunt van duurzaamheid en klimaat toch de meeste milieuwinst zou kunnen pakken, feitelijk ont-moedigd worden om in zonne-energie te stappen. Omdat ze minder energiebelasting betalen, valt de prijs per kWh voor hen lager uit: gemiddeld 7 cent tegen 23 cent bij klei-nere bedrijven en particulieren. Dan duurt het dus ook veel langer voordat je met eigen stroomopwekking die investering er weer uit haalt. Ruwweg kun je zeggen dat zonne-energie vooral interessant is voor bedrijven die per jaar tot 50.000 kWh verbruiken. En dat is een markt die voor ons genoeg poten-tie heeft. De gemiddelde terugverdientijd is nu tien jaar. Als je bedenkt dat die panelen in totaal dertig, veertig jaar kunnen blijven liggen, bespaar je toch heel veel op je ener-giekosten.”

Rationele keuzeDe Stroomplantage bedient agrarische be-

drijven, kantoorgebouwen en steeds vakerook ziekenhuizen, andere zorginstellingen enscholen. “Organisaties die over de horizon kijken en bezig zijn met de langere termijn.En natuurlijk ook de technische ondernemin-gen… Het was wel speciaal dat juist een ge-renommeerde installateur als Unica op hun zichtlocatie aan de A1 in Hoevelaken onze panelen liet installeren. Maar we hebben bijvoorbeeld ook geleverd aan een kerk van de Protestantse Gemeente in Dieren die hetgeld daarvoor zelf bijeen heeft gebracht.” De Stroomplantage wil binnen vijf jaar in detop 5 belanden van de Nederlandse zonne-panelenmarkt. “Wij zijn optimistisch: de prij-zen van de panelen dalen en de grens van 50.000 kWh zal omhoog gaan. Het wordt steeds gewoner om zelf energie op te wek-ken met de zon. Dat wordt een rationele keuze, daar ben ik van overtuigd.”

KvK werkt aan lagere lastendrukHoge lokale lasten, enorm veel regeltjes en een dienstverlening die nogal eens te-kortschiet. Het zijn bekende klachten van ondernemers richting hun gemeente. Hoewel een aantal gemeenten de afge-lopen jaren zijn best heeft gedaan om ondernemersvriendelijker te worden – zij kregen daarvoor een Bewijs van Goede Dienst – valt er nog veel te verbeteren. Daar blijft de KvK hard aan werken. We inventariseren klachten van onder-nemers over de dienstverlening en/of de regeldruk van de (lokale) overheid. Vaak gaat het over bouwmogelijkheden (omgevingsvergunning) of over de vraag welke activiteiten volgens het bestem-mingsplan nu wel of niet mogen. Pro-blemen met de milieuvergunning of de arbeidsinspectie komen ook vaak voor. De KvK geeft alle knelpunten door aan het ACTAL (Adviescollege Toetsing Regel-druk). Het ACTAL adviseert het kabinet hoe de regeldruk in ons land verder kan worden verminderd.Bovendien begint de KvK dit najaar met een mystery client onderzoek in Centraal Gelderland. We dienen daarbij een ver-gunningaanvraag in aan de hand van een realistische case en registreren hoe klantgericht en klantvriendelijk gemeen-ten die behandelen. Op grond daarvan geven we hen tips voor verbetering op het gebied van klantvriendelijkheid, snel-heid van reageren en deskundigheid. En dan is er nog de Monitor Lokale Lasten waarmee de KvK al sinds 1995 bijhoudt hoe de lasten in Centraal Gelderland en de Food Valley zich ontwikkelen. Het gaat daarbij om de OZB, het rioolrecht, de toeristenbelasting en de bouwleges. Voor de monitor is een set van 18 voorbeeld-bedrijven ontwikkeld (zoals supermarkt, transportbedrijf of camping) waarmee nauwkeurig kan worden berekend welk bedrag deze bedrijven van gemeente tot gemeente kwijt zijn aan lokale lasten. Zie voor de meest recente editie van de Mo-nitor Lokale Lasten: www.kvk.nl/lokalelastengelderland.

Michiel de Jong: ‘Het wordt steeds gewoner om zelf energie op te wekken met de zon.’ (Foto: APA-foto)

Eindcongres NORT GelderlandNORT Gelderland stopt per 1 november 2012. Jarenlang hebben consulenten van NORT Gelderland ondernemers in toerisme en recreatie ondersteund op het gebied van de bedrijfsvoering, uitbreiding, bestem-mingsplanprocedures, marketing, internet of rendement. Daarnaast werden thema-bijeenkomsten, workshops, studiereizen en excursies georganiseerd. Verder waren er de quick scans die, samen met RECRON, bij bedrijven werden uitgevoerd om de positio-nering te verbeteren. Bovendien was NORT Gelderland initiator van startersproject ‘Mijn idee, een goed idee?!’ waarbij, in samenwer-king met KvK en RBT, meer dan 100 onder-nemers in 17 gemeenten verder zijn gehol-pen met ondernemen in de vrijetijdssector. Tijdens een eindcongres op 5 oktober wordt de balans opgemaakt en wordt vooral naar de toekomst van toerisme en recreatie ge-keken. Gedeputeerde Jan Jacob van Dijk zal tot slot de NORT Gelderland Ondernemers Award 2012 uitreiken. Voor informatie en aanmeldingen: www.nortgelderland.nl

Lagerhuisdiscussie over Gelderse economieHoe vitaal is de Gelderse economie in het licht van de verkiezingsuitslag en de Mil-joenennota? Die vraag staat op 27 septem-ber centraal tijdens een bijeenkomst van Netwerk Gelderland in Radio Kootwijk op de Veluwe. Dan wordt besproken hoe Gel-derland het doet ten opzichte van andere provincies, waar onze sterke punten liggen, op welke gebieden we ons kunnen ontwik-kelen en hoe we de werkgelegenheid im-pulsen kunnen geven. De vragen komen aan de orde tijdens een Lagerhuisdiscussie tussen de Gelderse gedeputeerde Jan Jacob van Dijk en André Rutten, manager regio-stimulering bij de KvK Centraal Gelderland, onder leiding van Wouke van Scherrenburg. Het hoofdprogramma begint om 19.00 uur. Bezoekers kunnen daarvóór om 18.00 uur deelnemen aan een rondleiding door Radio Kootwijk. De toegangsprijs bedraagt € 42,50 of € 52,50 (met rondleiding, prij-zen excl. btw). Aanmelden kan via www.netwerkgelderland.nl.

Kamer van Koophandel in de regio

NIEUWS

KvKNIEUWS

KvK-SHOP

kiEMT stimuleert innovaties en new businessDe Stroomplantage is actief in de EMT (Energie, Milieu, Technologie), één van de topsectoren in de Gelderse economie. De Stichting kiEMT (kennis en innovatie in Energie- en MilieuTechnologie) is een platform voor, en netwerk van, EMT-gerelateerde bedrijven, over-heden en kennisinstellingen in Oost-Nederland. kiEMT wil innovaties en ‘new business’ bevorderen, onder meer via projecten als EMT Radar en EMT Innovatiemotor. Bovendien reikt kiEMT elk jaar de Jan Terlouw Innovatieprijs uit. Tot 8 oktober kunnen ondernemers zich aanmelden voor de editie 2012. (www.kiemt.nl)

25 september: gratis seminar over REACHWerkt uw bedrijf met chemische stoffen? Dan moet u voldoen aan REACH, een Europese verordening die de veiligheid rond het wer-ken met chemische stoffen zoveel mogelijk wil waarborgen. Welke regels precies voor uw bedrijf gelden, hangt af van uw rol: fabri-kant, importeur, distributeur of gebruiker. Op 25 september, van 13.30 tot 17.00 uur, vindt bij de KvK in Arnhem een seminar plaats over REACH. U krijgt uitleg over de REACH-wetge-ving en de gevolgen voor uw arbobeleid. Het seminar, dat gratis toegankelijk is, gaat ook in op de vraag wat u moet doen als u een veilig-heidsinformatieblad (VIB) ontvangt en praat u bij over de controle van de inspectie. Gasten zijn René Korenromp van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Hans Razenberg (Ne-derlandse Vereniging van Zeepfabrikanten) en Harm Jan Krips van SABIC Europe. Voor infor-matie en aanmeldingen: www.kvk.nl/reach.

Het nieuwe bv-recht, wat betekent dat voor u?Op 1 oktober treedt het nieuwe bv-recht in werking. Dat wordt een stuk eenvoudiger en flexibeler. Het wordt bijvoorbeeld veel gemak-kelijker om een bv op te richten, ook al omdat

het verplichte startkapitaal van 18.000 euro verdwijnt. Bovendien kunnen ondernemers de statuten veel meer naar eigen inzicht opstel-len en worden stemrechtloze of winstrechtlo-ze aandelen mogelijk. Maar de nieuwe regels voorzien ook in een betere crediteurenbe-scherming. Zo worden dividenduitkeringen verboden als het bedrijf de schulden niet kan betalen. Op 28 september, van 10.00 tot 12.00 uur, houden KvK en de Koninklijke No-tariële Beroepsorganisatie (KNB) een gratis se-minar over het nieuwe bv-recht. Wat verandert er precies voor uw bv? Welke mogelijkheden biedt het nieuwe bv-recht? En: wat betekent het nieuwe bv-recht voor uw aansprakelijk-heid? Zie www.kvk.nl/bvrecht voor meer informatie en aanmeldingen.

De KvK nu ook op

facebook:

www.facebook.com/

kamervankoophandel


nieuws | 7

door Maarten van de Raktinfographic Mark Reijntjens

W e zijn opge-groeid met coö-peraties zoalsB o e r e n l e e n -bank, CHV,

Campina en Dela. Ze zijn er insoorten en maten. Klein: Hei-bloem Eieren van twee pluimvee-houders in Oirschot. Mega: Ach-mea, de grootste van het land meteen omzet van bijna 20 miljard.Daarachter de Rabobank die dusniet de grootste is zoals velen den-ken. Het laatste decennium zijn ermaar liefst 1.100 bijgekomen. Zo-dat de teller nu staat op 2.600 actie-ve economische coöperaties. Oppapier zijn er 7.500, maar daarvantellen er vele feitelijk niet echtmee.Van origine komt de coöperatievoort uit de hoek van land en tuin-bouw en verzekeringen. De oudstedateert uit 1795 en bestaat nogsteeds: OVM de Veenhoop inWest-Friesland waar 1.400 ledenhun brandverzekering hebben on-dergebracht. Historisch gezien ispater Van den Elsen uit Gemertvan belang eind 19e eeuw. Hij isde grondlegger van de Noordbra-bantsche Christelijke Boerenbond(nu ZLTO, onder meer eigenaarvan vleesconcern Vion) en me-de-oprichter van de CoöperatieveCentrale Boerenleenbank in Eind-hoven (nu Rabobank).Het scala coöperatieve onderne-mingen is gaandeweg sterk uitge-dijd. Met geitenhouders (Amal-thea, Rijen), advocaten (landelijknetwerk CASN), accountants (Pri-cewaterhouseCoopers), vakantie-parken (Ambiance, Veldhoven), ge-meenten (ParkeerService, Amers-foort) en ziekenhuizen in de Rand-stad.De coöperaties zijn goed voor eenomzet van 111 miljard. Dat is grof-weg 19 procent van het Bruto Bin-nenlands Product. Ter vergelijking:de in Amsterdam genoteerdebeursondernemingen hebben eenomzet van 253 miljard.,,Dat vind ik nou leuk. Veel men-sen denken dat Nederland drijftop beursgenoteerde bedrijven, ze-ker de gemiddelde lezer van Het Fi-nancieele Dagblad. Die beursnote-ring is allemaal leuk, het gaat omgrote bedragen, veel schandalen, al-lemaal heel sexy. Maar Nederlanddrijft op MKB en een belangrijkdeel van MKB is coöperatief’’, zegtRuud Galle uit Drunen.Hij is directeur van de NationaleCoöperatieve Raad voor land- entuinbouw (NCR) en hoogleraarondernemingsrecht aan de Univer-siteit van Tilburg. Van zijn hand is

het vuistdikke Handboek Coöpera-tie en de NCR-Code voor coöpera-tieve ondernemingen. Via DMVCampina in Veghel waar hij juristwas, is Galle in de greep geraaktvan de coöperatieve bedrijfsvorm.,,Het is een sympathieke vorm vanondernemen. Het is ondernemenin verenigingsverband voor, dooren met de leden. Die leden zijn ei-genaar en besturen de onderne-ming. Dat is wezenlijk anders danhet vennootschappelijk onderne-men, waarbij het gaat om rende-ment en winst. Het doel is anders:het gaat om faire en betere tarie-ven op langere termijn.” Winst isgeen doel maar een middel. Offici-eel heet dat een positief exploitatie-saldo. De leden bepalen wat metdat overschot gebeurt: uitkeren ofinvesteren. Zo stopte Melkunie des-tijds geld in R&D, die Mona-pro-ducten bedacht die meer opbrach-ten dan boter en kaas. Bij de Rabo-bank blijft veel op de bank staan,zodat het bedrijf vetter wordt.,,Permanente educatie is ook cru-ciaal. De coöperatie leidt de ledenop. Zorgt voor R&D en innovatie.

Zo is de landen tuinbouw grootgeworden. Dat zijn allemaal grote,sterke, solvabele bedrijven. Als hetgaat om groot en succesvol in delandbouw, moet je in Nederlandzijn. Hoogleraren van Harvard vin-den het fantastisch wat ze zien bijFrieslandCampina.’’De groei en bloei van coöperatiesis te danken aan het belangrijkstekenmerk: duurzame lange termijn-strategie. ,,Als je lid bent van eencoöperatie, wil je dat je zaak zijnwaarde behoudt. Dan ben je nietuit op stunten. Dan blijven schan-dalen ook uit en gekke dingen alswindhandel. Daarom denk ik datde coöperatie terug is. We hebbende wind mee. Een vliegwiel is opgang gekomen. Het was eerst onbe-kend en onbemind. Nu ontdekkensteeds meer partijen deze bedrijfs-vorm. Accountants, artsen, ge-meenten.’’Het imago was agrarisch, ar-chaïsch, oubollig, veel praten enweinig doen. Nu is dat volgens Gal-le democratisch, transparant, ei-gentijds, duurzaam. ,,Mensen zijnweer op zoek naar een participatie-ve samenleving. Ze willen meer be-trokken zijn. Hun eigen zaakjes re-gelen, eigen lokale bank, schoolbe-stuur, ziekenhuisbestuur.’’Dat komt door gebrek aan vertrou-wen. ,,Overal is het vertrouwenweg. In de politiek, bedrijven, zie-kenhuisbestuurders, HBO-bestu-ren, notarissen, de kerk. Als je za-ken wilt veranderen, kun je driedingen doen. Een plein bezetten

uit protest, maar dat schiet niet op.Naar de politiek gaan, maar dieheeft waarschijnlijk geen tijd voorje. Maar je kunt het ook zelfdoen’’, zet Galle uiteen.Zo steken energieen internetcoö-peraties de kop op, omdat consu-menten tegen een laag tarief bij-voorbeeld groene stroom of inter-net willen hebben. ,,Je kunt hetburgerinitiatieven noemen. Consu-menten denken: we regelen hetzelf wel, met MKB, met de buurten de gemeente. Je legt bijvoor-beeld je eigen glasvezelkabel aan.’’Ondertussen draaft de schaalver-groting door. De grote coöperatieszijn giganten geworden. Zo is Fries-landCampina voortgekomen uitvierhonderd coöperaties. Fusie isde motor achter groei. Motievenzijn vaak het realiseren van schaal-voordeel in inkoop of afzet endaarmee kostenreductie. Of meerwillen investeren in innovatie. Ac-tueel is het samengaan van Intres(Livera, First Lady, Intersport e.a.)met grootste concurrent Euretco(Sport200, Lampenier, Decorette).Samen goed voor een omzet van1,5 miljard. ,,Ik durf te betogen datschaalgrootte economische voorde-len biedt. Is het minder democra-tisch? Nee. Je moet natuurlijk welhet bestuur erop aanpassen. In we-zen is dat niet zo gek veel andersdan bij andere grote verenigingen,zoals omroepen’’, verklaart Galle.Oud-Interpolis-topman Joop Ka-nen noemde de coöperatie al eenshet businessmodel van de toe-

komst.Galle: ,,Het is een geschikte be-drijfsvorm. Het is geen tovermid-del, want het blijft ondernemenmet alle risico’s vandien. Maar deoriëntatie is anders, gericht op delange termijn en duurzaam. Ookzijn het bestuur en toezicht goedgeregeld, hetzelfde als in een vere-niging. De achterban zit er bovenop. Het kan niet fout gaan net alsmet woningbouwcorporaties,stichtingen met een oppermachtigbestuur. Bij een coöperatie discipli-neert de achterban de top. Geloofmaar dat die boeren of mkb-ersdat doen, want het gaat om hunportemonnee.’’

● De VN heeft 2012 uitgeroepentot Jaar van de Coöperatie.● 2.633 Aantal coöperaties in Ne-

derland die economisch actief zijn.● Elke Nederlander is lid van 1,8

coöperatie (bijvoorbeeld bank enverzekering).● Coöperaties tellen 166.000

werknemers.● Van de grote steden heeft Am-

sterdam de meeste coöperaties inhuis (270), Eindhoven heeft er 30,Tilburg 21.● Noord-Holland telt de meeste

coöperaties: 543 stuks.In de Europese agribusiness top100 staat Nederland op 1 en 2.● FrieslandCampina is 1 (omzet

9,6 miljard). Vion komt op 2 (8,9miljard). Na wat Denen en Duit-sers treffen we ForFarmers en Flo-raHolland.

’Coöperatie weerstaat crises’Oubollig en archaïsch is decoöperatie al lang niet meer. Weleigentijds, democratisch, transpa-rant en duurzaam. De eeuwenou-de bedrijfsvorm beleeft het laat-ste decennium een opmars.

BEDRIJFSJURIDISCH ADVIES VOOR MKB


De Gelderlander zaterdag 15 september 2012 zaterdag 15 september 2012 De Gelderlander

8| thema thema | 9

door Paul de Jager

O ndernemers zoeken – viasocial media of een web-site - particuliere beleg-

gers voor hun plannen. Die parti-culiere investeringen zijn nodigomdat de bank niet of niet vol-doende geld wil inleggen. Vaakgaat het om bedrijvigheid met eenideëel karakter.Overigens zijn banken niet warsvan crowdfunding. Zo biedt ABNAMRO via de websitewww.seeds.nl een platform aanondernemers die via crowdfun-ding aan geld willen komen.Crowdfunding is in 2004 in Ameri-ka gestart onder de naam Kickstar-ter. Tom en Annemiek Vogel uitWageningen zijn broer en zus enbeiden jonge ouders. Speciaal voorkinderen ontwikkelden ze een ge-zond tussendoortje. Ze kwamenmet de YUNO WackoWaves(chips, bestaande uit 95 procentgroente en minder vet) en YUNOFreakyFruits (snoep, bestaande uit76 procent fruitsap, zonder glutenof kunstmatige toevoegingen). Hetlukte Tom en Annemiek om hon-derden verkooppunten verspreidover het hele land te vinden. Omdoor te kunnen groeien hebben ze35.000 euro nodig. Het grootste ge-deelte gebruiken broer en zus omnieuwe gezonde snoepproductente ontwikkelen. Tweederde vandat bedrag hebben ze via Seeds.nlal binnen gehaald. De investeer-ders kunnen in het gunstigste ge-val rekenen op een rendement vananderhalf keer de inleg. Bovendienzijn er voor de investeerders gratissnoeppakketten in soorten en ma-ten die in de klassen van hun kin-deren kunnen worden uitgedeeld.Naast duurzaamheid kan ook demenselijke maat een thema zijnvoor crowdfunding. Voor Juul Nij-huis uit Huissen geldt dat zelfs intwee opzichten: ze wilde een ei-gen lingeriezaak beginnen. De fi-

nanciering was lastig. In Eigen Be-drijf, het blad van de Kamer vanKoophandel, regio Centraal Gelder-land, vertelt ze: „Gelukkig kreeg ikde bank mee voor financiering,mits ik ook een eigen bijdrage konleveren. Maar er ontbrak nog10.000 euro. Daar mócht het nietop stranden, vond ik”. In een flyervertelde Juul haar verhaal onderhet motto ‘Investeer in Juul en pro-fiteer zelf’. Mensen konden eencertificaat kopen voor 100 euro endat inwisselen tegen 130 euro aanlingerie. Juul zocht de pers op enpakte breed uit „Mede dankzijmijn facebookpagina had ik het be-nodigde aantal van honderd am-bassadeurs snel binnen”, zegt ze te-rugkijkend. Kleine en duurzame

ondernemers die geld nodig heb-ben, vragen daarom via hun eigenwebsite, Facebook en Twitter. Erzijn inmiddels tientallen websitesdie initiatieven voor crowdfun-ding bundelen. Het genoemdeSeeds.nl is een voorbeeld. Een aan-tal websites richt zich specifiek opduurzaamheid. Share2start is daaréén van. Share2start heeft 1.000volgers op Twitter en 250 volgersop Facebook. De site presenteerttal van duurzame initiatieven dieom geld verlegen zitten. Nu de in-vesteerders nog. Het project Driekeer groen licht, bedoeld om be-drijven minder CO2-uitstoot te la-ten genereren, heeft met nog bijnadrie maanden te gaan nog geen Eu-rocent inleg.

door Thed Maas

I n Frankrijk rijdt al een prototy-pe van de bluecar; een auto opzonnecellen. Lijkt een beetje

op de Twingo. Dat is de toekomst.We moeten de ‘stekkerfase’ (elek-trische auto’s, red.) overslaan. Daar-voor moet een dure infrastructuurworden aangelegd en het is tochmaar tijdelijk.”Jan Jonker is hoogleraar duurzaamondernemen aan de Radboud Uni-versiteit van Nijmegen. Jonker or-ganiseert de komende maandeneen serie van acht ontbijtbijeen-komsten voor ondernemers bij be-drijven die al geld verdienen metduurzaamheid. „We gaan onderne-mers inspireren door duurzaam-heid concreet te maken”, zegt Jon-

ker. „En dat doen we door bij be-drijven te gaan kijken die quaduurzaamheid vooroplopen ophet gebied van voedsel, energie, af-val en produktie.”De eerste bijeenkomst vindt plaatsop 1o oktober - Dag van de Duur-zaamheid- op de Nijmeegse uni-versiteit; de laatste bijeenkomst isop het provinciehuis. Daartussenworden de werkbezoeken bij be-drijven afgelegd. Jonker rekent er-op dat duizend ondernemers aaneen of meer van de ontbijten (kos-ten 35 euro per bijeenkomst) zul-len meedoen. „De businessmodel-len waarmee je met duurzaam-heid geld kunt verdienen zijnsteeds reëler”, zegt Jonker. „Wemoeten alleen voor een versnel-ling gaan zorgen. Als ik ergens een

zaal toespreek en ik vraag wie meewil investeren, dan steken van de500 aanwezigen 498 hun hand op.Conclusie: de techniek is zover ende bereidheid om te investeren iser ook. Aan de slag dus.” VolgensJonker gloort er op economisch ge-bied een gouden toekomst. „Erontstaat een nieuwe circulaire eco-nomie. Duurzaamheid zal een ge-weldige groeimotor blijken te zijn.Dat zie je nu al. We moeten bezui-nigen op de oude economie en in-vesteren in de nieuwe. Vijf jaar ge-leden ging het nog over de vraag:‘Doet duurzaamheid er wel toe?’Die fase zijn we voorbij. Nu is devraag hoe we duurzaamheid krij-gen opgeschaald.”Jonker wijst op de nieuwe installa-ties die rioolwater omzetten in

energie. „Het ‘zwarte’ rioolwater(toilet, red.) van 250 huishoudensis voldoende om diezelfde 250huishoudens van energie te voor-zien. Wat zie je nu gebeuren? Dewaterschappen gaan op honder-den plekken in Nederland van dieenergie-installaties bouwen: danbetalen we dus eerst om van hetrioolwater af te komen en vervol-gens betalen we nog een keer voorde energie, die daarvan gemaakt is.Slimme jongens. Het zou anders-om moeten zijn: de waterschap-pen moeten gaan betalen voor onsrioolwater. Beter nog: we bouwenper 250 huishoudens zo’n installa-tie. Dan heb je korte lijnen en be-trokkenheid.”Volgens Jonker is de technologiezover dat de overstap naar een

groene economie gemaakt kanworden. „Qua organisatie kan ernog het een en ander verbeterdworden, maar de veranderkwestiekan wel eens voor de meeste pro-blemen zorgen. Mensen en bedrij-ven hebben een hekel aan verande-ringen.” Overigens vindt Jonkerhet legitiem de vraag te stellen water met een businessmodel ‘ver-diend’ moet worden. „Alleen geld?Want van waarde is immers ook:ergens bij horen, aandacht, gebor-genheid, gezelligheid, veiligheid,zorg et cetera. Essentieel is datnieuwe duurzame businessmodel-len niet alleen duurzaam zijn doorhet verdienmodel, maar vaak ookeen vernieuwende waardeproposi-tie hebben.”www.duurzaamontbijt.nl

Professor Jonker wil de ‘stekkerfase’ overslaan

E en digitale marktplaats eneen kennisplatform waaropMVO-bedrijven elkaar kun-

nen vinden, en gevonden kunnenworden door klanten. Dat is ‘MVOdoe je zo’ in het kort. Initiatief-neemster is Judy van der Lijke uitDe Steeg, die ook achter de oprich-ting van the Sustainable Companyin 2008 zit. Ze werkte als ‘verduur-zaamster’ onder meer voor TeijinAramid en SNS REAAL en heeftduurzaamheid in en voor het be-drijfsleven tot prioriteit bestem-peld.Onderdeel van het digitale plat-form www.mvodoejezo.com, datbinnenkort online gaat, is eenscan voor MKB-bedrijven waar-mee ze de status van duurzaam on-dernemen in het eigen bedrijf kun-nen toetsen, en waarmee ze hunduurzaamheid kunnen verbeterenmet concrete stappen. Voorwaardevoor aanmelding op de markt-plaats is dat elk product een toet-sing doorloopt volgens het gedach-tegoed van The Natural Step, eenwetenschappelijke duurzaamheids-methode uit Zweden. Zo kunnenbezoekers van elk product zien inwelke mate het duurzaam is, enhet product vergelijken met ande-re producten. Op de website zalook een kennisbank worden opge-zet, aldus Judy van der Lijke, zodatondernemers van elkaars ervaringen cases kunnen profiteren. „Voorveel ondernemers is duurzaam-heid nog een vaag begrip, waar zegeen handen of voeten aan kun-nen geven. Afvalscheiding is waarmensen dan vaak aan denken,maar er is veel meer, en ook opeenvoudige wijze te implemente-ren. De scan helpt je daarbij’’, al-dus Van der Lijke. De scan is ont-wikkeld in samenwerking met deRadboud Universiteit in Nijmegenen de TU in Delft. De opzet voorhet platform wordt ondersteunddoor een keur van MVO-bedrij-ven, zoals Koffiebranderij Peezeuit Arnhem, maar ook door Duur-zaam & Succesvol OndernemenRivierenland en door Vitam Cate-ring. Haar eigen motivatie voorduurzaamheid komt voort uit devele reizen die ze na haar studiebedrijfskunde ondernam. „Ik hebtoen veel misstanden gezien, diein feite voortkomen uit onwetend-heid en geconditioneerd gedrag.”Meer informatie op:www.mvodoejezo.com

Samen aan de slag: de kracht vanduurzaam bouwen’. Onder dienoemer houden de Stadsregio Arn-hem Nijmegen, de Hogeschoolvan Arnhem en Nijmegen (HAN)en vereniging De Nieuwe Aanpak(DNA) op 19 september aanstaan-de een event over de duurzameontwikkeling in onze regio. Dezeis bestemd voor overheid, corpora-ties en marktpartijen. Het eventwordt gehouden van 12.00 tot

17.00 uur bij de Hogeschool vanArnhem en Nijmegen (HAN), Fa-culteit Techniek, Ruitenberglaan26 in Arnhem. Het event bestaatuit drie onderdelen: 1. Wat zijn deregionale doelstellingen voor duur-zaam bouwen? 2. Hoe bereikenwij samen dat doel? 3. Wat zijn deervaringen in de praktijk: hoe kun-nen we kansen benutten en pro-blemen oplossen? Aanmelden via:[email protected]

HAN-event: duurzaam bouwen

Platform: MVOdoe je zo

Crowdfunding: een duurzamemanier van financieren

door Frank Thooft

I n dit jaar, dat de VerenigdeNaties tot Jaar van de Coöpe-ratie hebben uitgeroepen,sluit het initiatief van deArnhemmer naadloos aan

op de ontwikkeling van diverse an-dere duurzame energiecoöperaties,die her en der in Nederland zijnen worden opgericht. Samenwer-king is het sleutelwoord bij de op-zet.De Wit is dan ook met enkele vandie andere coöperaties en de pro-vincie Gelderland in gesprek omtot (nog meer) samenwerking tekomen. Participatie van de deelne-mers - ondernemers en particulie-ren - is eveneens mogelijk: die kun-nen zich vanaf begin oktober aan-melden bij de coöperatie. Er wordtook een project voor crowdfun-ding opgezet, legt De Wit uit, zo-dat mensen naast een lidmaat-schap ook financieel kunnen parti-ciperen in de coöperatie.Er komen drie afdelingen in decoöperatie, die vanaf begin 2013 op-eerationeel zal zijn. De eerste isdie van de energieleverancier.Door inkoop van duurzame ener-gie van regionale leveranciers kande coöperatie groene stroom gaanleveren aan huishoudens en bedrij-ven. Als regio geeft De Wit aan:een cirkel van pakweg 15 kilome-ter rond de kop van de Rijn en deIJssel. Maar die grenzen zijn nietspijkerhard; iemand uit hetUtrechtse kan bijvoorbeeld ookdeelnemen. De gedachte is echterdat vooral het regionale bedrijfsle-ven diensten en producten kan le-veren binnen de coöperatieve ge-dachte, die onder het businessplanligt. Dat sluit ook aan op de twee-de geleding van het bedrijf, dat deontwikkeling van diensten en pro-ducten omvat. De Wit: „Denk aanwindmolenprojecten, projectenmet zonnecellen, enzovoorts. Niet

voor niets hebben de andere drieoprichters, met wie ik het bestuurvorm, die achtergrond.’’Zo heeft Maarten de Keijzer inVelp het bedrijf Outsmart, een le-verancier van windmolens dieover de hele wereld worden ver-kocht. Martin Marquering runt hetbedrijf Greenspread, dat zich inzonne-energie heeft gespeciali-seerd. Als laatste is er Barbara vander Hoek, die met TKE10 TurnkeyEnergy werkzaam is in duurzaam-heid en energiemonitoring.De derde loot aan de stam vanRijn en IJssel Energie Coöperatieis een dienstenbedrijf, dat onderde naam De Kas diverse dienstenvoor de deelnemers ontwikkelt.

De Wit: „Denk aan een welkomst-doos waarmee je stapsgewijs in jeeigen huis of bedrijf tot energiebe-sparing kunt komen. De doos zalkortingsbonnen bevatten van dedeelnemende duurzame en regio-nale leveranciers die we in het col-lectief opnemen, want juist daarinschuilt een deel van de kracht vandeze opzet. Duurzame energievoor en door regionale bedrijvenen particulieren. Geen gelden diewegvloeien naar aandeelhoudersin het buitenland omdat de hol-ding of het moederbedrijf van jeenergieleverancier daar toevalligzit en jouw lokale energiebedrijf -zoals alle energiebedrijven vroegerlokaal waren - ooit heeft opge-

kocht. We willen het kapitaalweer terugbrengen naar de regio.We gaan ook participeren in regio-nale bijeenkomsten en evenemen-ten, bijvoorbeeld door duurzametoepassingen te demonstreren, uitte leggen, of zelf toe te passen:denk aan een zonnecelplaat dieenergie opwekt voor een deel vandat evenement, dat er georgani-seerd wordt.’’ De Wit benadruktdat Rijn en IJssel geen prijsvechterzal worden, maar door de geringeoverhead en de collectieve aanpaksowieso erg laag in de prijs zal lig-gen. Hij mikt op zo’n 3.000 deelne-mers de eerste drie jaar, waardoorhij breakeven kan draaien. De Witis op dit moment ook bezig om

een Raad van Advies op te richten,die enerzijds als ambassadeur voorde coöperatie kan optreden, en an-derzijds als raadgever voor de orga-nistaie kan fungeren. Hij benadertdaar op dit moment prominenteArnhemse mannen én vrouwenvoor. Ook is hij al bezig met een in-tegriteitscommissie die onafhanke-lijk kan toetsen of, en in hoeverre,de in het businessplan uitgeschre-ven werkprocedures ook correctworden uitgevoerd. Op 7 oktoberzal er een kickoff worden georgani-seerd om de start van de organisa-tie gestalte te geven. Nadere infor-matie is te vinden op de website,die al deels de lucht in is:www.rijnijsselenergie.nl.

‘Kapitaal terug naar de regio’

Annemiek en Tom Vogel foto Jaques Kok

Jan de Wit, Barbara van der Hoek, Maarten de Keijzer en Martin Marquering foto Jacques Kok

Crowdfunding is een nieuwe,duurzame manier van financie-ren. Het is een beetje het oudeidee van alles ‘hutje bij mutje’ leg-gen. Maar de betrokkenheid van-degenen die geld inleggen isgroot: als ondernemer krijg je ereen stel enthousiaste ambassa-deurs bij.

Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar in het pilotproject Anders Werken Met Meer Resultaat.

Kijk op offensiefbereikbaarheid.nl/hnw

Elk bedrijf kan anders werken met méér resultaat. Ontdek uw mogelijkheden met gratis advies en ondersteuning.

Jan de Wit, oud-fractievoorzittervan D66 Arnhem, heeft samenmet drie anderen het initiatief ge-nomen tot de oprichting van eenduurzame energieleverancier: deRijn en IJssel Energie Coöperatie.Voor en door regionale en onder-nemende, bewuste mensen.

De Flex-bv komt!Op 1 oktober 2012 worden de regels voor besloten vennootschappen veel eenvoudiger en flexibeler. De BV wordt een Flex-BV! Belangrijke aspecten van de Flex-BV zijn de volgende:

- Het wettelijke minimumkapitaal van € 18.000 vervalt. Een BV mag vanaf 1 oktober bijvoorbeeld slechts één aandeel uitgeven waarop een bedrag van € 0,01 gestort wordt. Dit heeft als mogelijk gevolg dat de BV sneller interessant wordt voor de ondernemer die nu onderneemt via een éénmanszaak of vennootschap onder firma;

- De BV kan stemrechtloze en/of winstrechtloze aandelen uitgeven;

- Het bestuur van de BV moet goedkeuring verlenen aan (dividend-)uitkeringen aan aandeelhouders, inkoop van eigen aandelen door de BV of kapitaalterugbetaling. Aandeelhouders van een BV kunnen dus niet meer zelfstandig beslissen dividend uit te keren;

- Voordat het bestuur van de BV goedkeuring verleent, moet het bestuur een uitkeringstest uitvoeren. Het bestuur moet daarbij bepalen of de BV na het doen van de uitkering haar opeisbare schulden kan (blijven) betalen. Als richtlijn geldt dat het bestuur daarbij de periode tot één jaar na de uitkering in aanmerking moet nemen;

- Als achteraf blijkt dat het bestuur ten onrechte goedkeuring heeft verleend, terwijl het bestuur dit wist of had behoren te weten, zijn de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk voor het tekort dat door de uitkering is ontstaan.

- De aansprakelijkheid geldt ook voor de aandeelhouders als zij wisten of behoorden te weten dat de BV na de uitkering niet langer kan voldoen aan haar opeisbare verplichtingen.

De nieuwe regels gelden ook voor bestaande vennootschappen. Het is echter niet wettelijk verplicht de statuten van bestaande BV’s aan te passen aan de nieuwe regels.

Omdat de nieuwe regels ruimer zijn dan de bestaande regels verdient het toch overweging uw statuten aan te passen. Een aanpassing van de statuten kan bijvoorbeeld samengaan met de (belastingvrije) terugbetaling van het bestaande aandelenkapitaal van (meestal) € 18.000.

Accountancy

Doormr. H.J. SchutStolwijk Kelderman accountantsfiscalisten

Reageren? Mail naar: [email protected]

Bouwbedrijf

Productiebedrijf

Reclamebureau

Installatiebedrijf

Advocatenkantoor

Hoveniersbedrijf ?

De Gelderlander zaterdag 15 september 2012 zaterdag 15 september 2012 De Gelderlander

8 | thema thema | 9

door Paul de Jager

O ndernemers zoeken – viasocial media of een web-site - particuliere beleg-

gers voor hun plannen. Die parti-culiere investeringen zijn nodigomdat de bank niet of niet vol-doende geld wil inleggen. Vaakgaat het om bedrijvigheid met eenideëel karakter.Overigens zijn banken niet warsvan crowdfunding. Zo biedt ABNAMRO via de websitewww.seeds.nl een platform aanondernemers die via crowdfun-ding aan geld willen komen.Crowdfunding is in 2004 in Ameri-ka gestart onder de naam Kickstar-ter. Tom en Annemiek Vogel uitWageningen zijn broer en zus enbeiden jonge ouders. Speciaal voorkinderen ontwikkelden ze een ge-zond tussendoortje. Ze kwamenmet de YUNO WackoWaves(chips, bestaande uit 95 procentgroente en minder vet) en YUNOFreakyFruits (snoep, bestaande uit76 procent fruitsap, zonder glutenof kunstmatige toevoegingen). Hetlukte Tom en Annemiek om hon-derden verkooppunten verspreidover het hele land te vinden. Omdoor te kunnen groeien hebben ze35.000 euro nodig. Het grootste ge-deelte gebruiken broer en zus omnieuwe gezonde snoepproductente ontwikkelen. Tweederde vandat bedrag hebben ze via Seeds.nlal binnen gehaald. De investeer-ders kunnen in het gunstigste ge-val rekenen op een rendement vananderhalf keer de inleg. Bovendienzijn er voor de investeerders gratissnoeppakketten in soorten en ma-ten die in de klassen van hun kin-deren kunnen worden uitgedeeld.Naast duurzaamheid kan ook demenselijke maat een thema zijnvoor crowdfunding. Voor Juul Nij-huis uit Huissen geldt dat zelfs intwee opzichten: ze wilde een ei-gen lingeriezaak beginnen. De fi-

nanciering was lastig. In Eigen Be-drijf, het blad van de Kamer vanKoophandel, regio Centraal Gelder-land, vertelt ze: „Gelukkig kreeg ikde bank mee voor financiering,mits ik ook een eigen bijdrage konleveren. Maar er ontbrak nog10.000 euro. Daar mócht het nietop stranden, vond ik”. In een flyervertelde Juul haar verhaal onderhet motto ‘Investeer in Juul en pro-fiteer zelf’. Mensen konden eencertificaat kopen voor 100 euro endat inwisselen tegen 130 euro aanlingerie. Juul zocht de pers op enpakte breed uit „Mede dankzijmijn facebookpagina had ik het be-nodigde aantal van honderd am-bassadeurs snel binnen”, zegt ze te-rugkijkend. Kleine en duurzame

ondernemers die geld nodig heb-ben, vragen daarom via hun eigenwebsite, Facebook en Twitter. Erzijn inmiddels tientallen websitesdie initiatieven voor crowdfun-ding bundelen. Het genoemdeSeeds.nl is een voorbeeld. Een aan-tal websites richt zich specifiek opduurzaamheid. Share2start is daaréén van. Share2start heeft 1.000volgers op Twitter en 250 volgersop Facebook. De site presenteerttal van duurzame initiatieven dieom geld verlegen zitten. Nu de in-vesteerders nog. Het project Driekeer groen licht, bedoeld om be-drijven minder CO2-uitstoot te la-ten genereren, heeft met nog bijnadrie maanden te gaan nog geen Eu-rocent inleg.

door Thed Maas

I n Frankrijk rijdt al een prototy-pe van de bluecar; een auto opzonnecellen. Lijkt een beetje

op de Twingo. Dat is de toekomst.We moeten de ‘stekkerfase’ (elek-trische auto’s, red.) overslaan. Daar-voor moet een dure infrastructuurworden aangelegd en het is tochmaar tijdelijk.”Jan Jonker is hoogleraar duurzaamondernemen aan de Radboud Uni-versiteit van Nijmegen. Jonker or-ganiseert de komende maandeneen serie van acht ontbijtbijeen-komsten voor ondernemers bij be-drijven die al geld verdienen metduurzaamheid. „We gaan onderne-mers inspireren door duurzaam-heid concreet te maken”, zegt Jon-

ker. „En dat doen we door bij be-drijven te gaan kijken die quaduurzaamheid vooroplopen ophet gebied van voedsel, energie, af-val en produktie.”De eerste bijeenkomst vindt plaatsop 1o oktober - Dag van de Duur-zaamheid- op de Nijmeegse uni-versiteit; de laatste bijeenkomst isop het provinciehuis. Daartussenworden de werkbezoeken bij be-drijven afgelegd. Jonker rekent er-op dat duizend ondernemers aaneen of meer van de ontbijten (kos-ten 35 euro per bijeenkomst) zul-len meedoen. „De businessmodel-len waarmee je met duurzaam-heid geld kunt verdienen zijnsteeds reëler”, zegt Jonker. „Wemoeten alleen voor een versnel-ling gaan zorgen. Als ik ergens een

zaal toespreek en ik vraag wie meewil investeren, dan steken van de500 aanwezigen 498 hun hand op.Conclusie: de techniek is zover ende bereidheid om te investeren iser ook. Aan de slag dus.” VolgensJonker gloort er op economisch ge-bied een gouden toekomst. „Erontstaat een nieuwe circulaire eco-nomie. Duurzaamheid zal een ge-weldige groeimotor blijken te zijn.Dat zie je nu al. We moeten bezui-nigen op de oude economie en in-vesteren in de nieuwe. Vijf jaar ge-leden ging het nog over de vraag:‘Doet duurzaamheid er wel toe?’Die fase zijn we voorbij. Nu is devraag hoe we duurzaamheid krij-gen opgeschaald.”Jonker wijst op de nieuwe installa-ties die rioolwater omzetten in

energie. „Het ‘zwarte’ rioolwater(toilet, red.) van 250 huishoudensis voldoende om diezelfde 250huishoudens van energie te voor-zien. Wat zie je nu gebeuren? Dewaterschappen gaan op honder-den plekken in Nederland van dieenergie-installaties bouwen: danbetalen we dus eerst om van hetrioolwater af te komen en vervol-gens betalen we nog een keer voorde energie, die daarvan gemaakt is.Slimme jongens. Het zou anders-om moeten zijn: de waterschap-pen moeten gaan betalen voor onsrioolwater. Beter nog: we bouwenper 250 huishoudens zo’n installa-tie. Dan heb je korte lijnen en be-trokkenheid.”Volgens Jonker is de technologiezover dat de overstap naar een

groene economie gemaakt kanworden. „Qua organisatie kan ernog het een en ander verbeterdworden, maar de veranderkwestiekan wel eens voor de meeste pro-blemen zorgen. Mensen en bedrij-ven hebben een hekel aan verande-ringen.” Overigens vindt Jonkerhet legitiem de vraag te stellen water met een businessmodel ‘ver-diend’ moet worden. „Alleen geld?Want van waarde is immers ook:ergens bij horen, aandacht, gebor-genheid, gezelligheid, veiligheid,zorg et cetera. Essentieel is datnieuwe duurzame businessmodel-len niet alleen duurzaam zijn doorhet verdienmodel, maar vaak ookeen vernieuwende waardeproposi-tie hebben.”www.duurzaamontbijt.nl

Professor Jonker wil de ‘stekkerfase’ overslaan

E en digitale marktplaats eneen kennisplatform waaropMVO-bedrijven elkaar kun-

nen vinden, en gevonden kunnenworden door klanten. Dat is ‘MVOdoe je zo’ in het kort. Initiatief-neemster is Judy van der Lijke uitDe Steeg, die ook achter de oprich-ting van the Sustainable Companyin 2008 zit. Ze werkte als ‘verduur-zaamster’ onder meer voor TeijinAramid en SNS REAAL en heeftduurzaamheid in en voor het be-drijfsleven tot prioriteit bestem-peld.Onderdeel van het digitale plat-form www.mvodoejezo.com, datbinnenkort online gaat, is eenscan voor MKB-bedrijven waar-mee ze de status van duurzaam on-dernemen in het eigen bedrijf kun-nen toetsen, en waarmee ze hunduurzaamheid kunnen verbeterenmet concrete stappen. Voorwaardevoor aanmelding op de markt-plaats is dat elk product een toet-sing doorloopt volgens het gedach-tegoed van The Natural Step, eenwetenschappelijke duurzaamheids-methode uit Zweden. Zo kunnenbezoekers van elk product zien inwelke mate het duurzaam is, enhet product vergelijken met ande-re producten. Op de website zalook een kennisbank worden opge-zet, aldus Judy van der Lijke, zodatondernemers van elkaars ervaringen cases kunnen profiteren. „Voorveel ondernemers is duurzaam-heid nog een vaag begrip, waar zegeen handen of voeten aan kun-nen geven. Afvalscheiding is waarmensen dan vaak aan denken,maar er is veel meer, en ook opeenvoudige wijze te implemente-ren. De scan helpt je daarbij’’, al-dus Van der Lijke. De scan is ont-wikkeld in samenwerking met deRadboud Universiteit in Nijmegenen de TU in Delft. De opzet voorhet platform wordt ondersteunddoor een keur van MVO-bedrij-ven, zoals Koffiebranderij Peezeuit Arnhem, maar ook door Duur-zaam & Succesvol OndernemenRivierenland en door Vitam Cate-ring. Haar eigen motivatie voorduurzaamheid komt voort uit devele reizen die ze na haar studiebedrijfskunde ondernam. „Ik hebtoen veel misstanden gezien, diein feite voortkomen uit onwetend-heid en geconditioneerd gedrag.”Meer informatie op:www.mvodoejezo.com

Samen aan de slag: de kracht vanduurzaam bouwen’. Onder dienoemer houden de Stadsregio Arn-hem Nijmegen, de Hogeschoolvan Arnhem en Nijmegen (HAN)en vereniging De Nieuwe Aanpak(DNA) op 19 september aanstaan-de een event over de duurzameontwikkeling in onze regio. Dezeis bestemd voor overheid, corpora-ties en marktpartijen. Het eventwordt gehouden van 12.00 tot

17.00 uur bij de Hogeschool vanArnhem en Nijmegen (HAN), Fa-culteit Techniek, Ruitenberglaan26 in Arnhem. Het event bestaatuit drie onderdelen: 1. Wat zijn deregionale doelstellingen voor duur-zaam bouwen? 2. Hoe bereikenwij samen dat doel? 3. Wat zijn deervaringen in de praktijk: hoe kun-nen we kansen benutten en pro-blemen oplossen? Aanmelden via:[email protected]

HAN-event: duurzaam bouwen

Platform: MVOdoe je zo

Crowdfunding: een duurzamemanier van financieren

door Frank Thooft

I n dit jaar, dat de VerenigdeNaties tot Jaar van de Coöpe-ratie hebben uitgeroepen,sluit het initiatief van deArnhemmer naadloos aan

op de ontwikkeling van diverse an-dere duurzame energiecoöperaties,die her en der in Nederland zijnen worden opgericht. Samenwer-king is het sleutelwoord bij de op-zet.De Wit is dan ook met enkele vandie andere coöperaties en de pro-vincie Gelderland in gesprek omtot (nog meer) samenwerking tekomen. Participatie van de deelne-mers - ondernemers en particulie-ren - is eveneens mogelijk: die kun-nen zich vanaf begin oktober aan-melden bij de coöperatie. Er wordtook een project voor crowdfun-ding opgezet, legt De Wit uit, zo-dat mensen naast een lidmaat-schap ook financieel kunnen parti-ciperen in de coöperatie.Er komen drie afdelingen in decoöperatie, die vanaf begin 2013 op-eerationeel zal zijn. De eerste isdie van de energieleverancier.Door inkoop van duurzame ener-gie van regionale leveranciers kande coöperatie groene stroom gaanleveren aan huishoudens en bedrij-ven. Als regio geeft De Wit aan:een cirkel van pakweg 15 kilome-ter rond de kop van de Rijn en deIJssel. Maar die grenzen zijn nietspijkerhard; iemand uit hetUtrechtse kan bijvoorbeeld ookdeelnemen. De gedachte is echterdat vooral het regionale bedrijfsle-ven diensten en producten kan le-veren binnen de coöperatieve ge-dachte, die onder het businessplanligt. Dat sluit ook aan op de twee-de geleding van het bedrijf, dat deontwikkeling van diensten en pro-ducten omvat. De Wit: „Denk aanwindmolenprojecten, projectenmet zonnecellen, enzovoorts. Niet

voor niets hebben de andere drieoprichters, met wie ik het bestuurvorm, die achtergrond.’’Zo heeft Maarten de Keijzer inVelp het bedrijf Outsmart, een le-verancier van windmolens dieover de hele wereld worden ver-kocht. Martin Marquering runt hetbedrijf Greenspread, dat zich inzonne-energie heeft gespeciali-seerd. Als laatste is er Barbara vander Hoek, die met TKE10 TurnkeyEnergy werkzaam is in duurzaam-heid en energiemonitoring.De derde loot aan de stam vanRijn en IJssel Energie Coöperatieis een dienstenbedrijf, dat onderde naam De Kas diverse dienstenvoor de deelnemers ontwikkelt.

De Wit: „Denk aan een welkomst-doos waarmee je stapsgewijs in jeeigen huis of bedrijf tot energiebe-sparing kunt komen. De doos zalkortingsbonnen bevatten van dedeelnemende duurzame en regio-nale leveranciers die we in het col-lectief opnemen, want juist daarinschuilt een deel van de kracht vandeze opzet. Duurzame energievoor en door regionale bedrijvenen particulieren. Geen gelden diewegvloeien naar aandeelhoudersin het buitenland omdat de hol-ding of het moederbedrijf van jeenergieleverancier daar toevalligzit en jouw lokale energiebedrijf -zoals alle energiebedrijven vroegerlokaal waren - ooit heeft opge-

kocht. We willen het kapitaalweer terugbrengen naar de regio.We gaan ook participeren in regio-nale bijeenkomsten en evenemen-ten, bijvoorbeeld door duurzametoepassingen te demonstreren, uitte leggen, of zelf toe te passen:denk aan een zonnecelplaat dieenergie opwekt voor een deel vandat evenement, dat er georgani-seerd wordt.’’ De Wit benadruktdat Rijn en IJssel geen prijsvechterzal worden, maar door de geringeoverhead en de collectieve aanpaksowieso erg laag in de prijs zal lig-gen. Hij mikt op zo’n 3.000 deelne-mers de eerste drie jaar, waardoorhij breakeven kan draaien. De Witis op dit moment ook bezig om

een Raad van Advies op te richten,die enerzijds als ambassadeur voorde coöperatie kan optreden, en an-derzijds als raadgever voor de orga-nistaie kan fungeren. Hij benadertdaar op dit moment prominenteArnhemse mannen én vrouwenvoor. Ook is hij al bezig met een in-tegriteitscommissie die onafhanke-lijk kan toetsen of, en in hoeverre,de in het businessplan uitgeschre-ven werkprocedures ook correctworden uitgevoerd. Op 7 oktoberzal er een kickoff worden georgani-seerd om de start van de organisa-tie gestalte te geven. Nadere infor-matie is te vinden op de website,die al deels de lucht in is:www.rijnijsselenergie.nl.

‘Kapitaal terug naar de regio’

Annemiek en Tom Vogel foto Jaques Kok

Jan de Wit, Barbara van der Hoek, Maarten de Keijzer en Martin Marquering foto Jacques Kok

Crowdfunding is een nieuwe,duurzame manier van financie-ren. Het is een beetje het oudeidee van alles ‘hutje bij mutje’ leg-gen. Maar de betrokkenheid van-degenen die geld inleggen isgroot: als ondernemer krijg je ereen stel enthousiaste ambassa-deurs bij.

Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar in het pilotproject Anders Werken Met Meer Resultaat.

Kijk op offensiefbereikbaarheid.nl/hnw

Elk bedrijf kan anders werken met méér resultaat. Ontdek uw mogelijkheden met gratis advies en ondersteuning.

Jan de Wit, oud-fractievoorzittervan D66 Arnhem, heeft samenmet drie anderen het initiatief ge-nomen tot de oprichting van eenduurzame energieleverancier: deRijn en IJssel Energie Coöperatie.Voor en door regionale en onder-nemende, bewuste mensen.

De Flex-bv komt!Op 1 oktober 2012 worden de regels voor besloten vennootschappen veel eenvoudiger en flexibeler. De BV wordt een Flex-BV! Belangrijke aspecten van de Flex-BV zijn de volgende:

- Het wettelijke minimumkapitaal van € 18.000 vervalt. Een BV mag vanaf 1 oktober bijvoorbeeld slechts één aandeel uitgeven waarop een bedrag van € 0,01 gestort wordt. Dit heeft als mogelijk gevolg dat de BV sneller interessant wordt voor de ondernemer die nu onderneemt via een éénmanszaak of vennootschap onder firma;

- De BV kan stemrechtloze en/of winstrechtloze aandelen uitgeven;

- Het bestuur van de BV moet goedkeuring verlenen aan (dividend-)uitkeringen aan aandeelhouders, inkoop van eigen aandelen door de BV of kapitaalterugbetaling. Aandeelhouders van een BV kunnen dus niet meer zelfstandig beslissen dividend uit te keren;

- Voordat het bestuur van de BV goedkeuring verleent, moet het bestuur een uitkeringstest uitvoeren. Het bestuur moet daarbij bepalen of de BV na het doen van de uitkering haar opeisbare schulden kan (blijven) betalen. Als richtlijn geldt dat het bestuur daarbij de periode tot één jaar na de uitkering in aanmerking moet nemen;

- Als achteraf blijkt dat het bestuur ten onrechte goedkeuring heeft verleend, terwijl het bestuur dit wist of had behoren te weten, zijn de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk voor het tekort dat door de uitkering is ontstaan.

- De aansprakelijkheid geldt ook voor de aandeelhouders als zij wisten of behoorden te weten dat de BV na de uitkering niet langer kan voldoen aan haar opeisbare verplichtingen.

De nieuwe regels gelden ook voor bestaande vennootschappen. Het is echter niet wettelijk verplicht de statuten van bestaande BV’s aan te passen aan de nieuwe regels.

Omdat de nieuwe regels ruimer zijn dan de bestaande regels verdient het toch overweging uw statuten aan te passen. Een aanpassing van de statuten kan bijvoorbeeld samengaan met de (belastingvrije) terugbetaling van het bestaande aandelenkapitaal van (meestal) € 18.000.

Accountancy

Doormr. H.J. SchutStolwijk Kelderman accountantsfiscalisten

Reageren? Mail naar: [email protected]

Bouwbedrijf

Productiebedrijf

Reclamebureau

Installatiebedrijf

Advocatenkantoor

Hoveniersbedrijf ?

door Frank Thooft

W erkgelegenheid schep-pen, en zeker als hetom duurzame werkgele-

genheid gaat, is niet iets waar jehet initiatief alleen voor aan deoverheid moet laten, vindt RonaldVerhaaf uit Huissen.Samen met Maarten Laros uit Arn-hem ontwikkelde hij enkele initia-tieven om dit goed van de grondte kunnen krijgen. Het eerste ini-tiatief is Het Groene Podium vanVerhaaf dat vanuit Lingewaard enOverbetuwe met name in de direc-te omgeving opereert. Het richtzich op duurzame ketensamenwer-king van bedrijven, burgers, over-heden en onderwijsinstellingen inde regio om duurzaam, maatschap-pelijk verantwoord en maatschap-pelijk betrokken, te kunnen onder-nemen.Het tweede initiatief, het PlatformBestuurlijke Innovatie 2.0 vanLaros, richt zich op bestuurlijke in-novatie en het vinden van nieuwesamenwerkingsverbanden tussenpolitiek, burgers en bedrijfslevenen wetenschap.Beide initiatieven worden gedra-gen door een facilitaire organisa-tie, Team 3.0 geheten, waarbij men-sen vanuit een uitkeringssituatiezoals ww of wajong, maar ookschoolverlaters, en 40- en 50-plus-sers, hun eigen werkgelegenheidkunnen creëren. Daarbij wordenze begeleid door Verhaaf en Laros.„Uitgangspunt is: ‘Samen bereik jemeer dan alleen’. Inmiddels zijn er

al 17 mensen op deze manier be-trokken bij deze projecten’’, verteltLaros. Het streven is om aan heteind van volgend jaar 20 procentvan de deelnemers zo aan hetwerk te hebben. Het werken vol-gens 3.0 houdt in dat er, net als bijopen source software, alles openen transparant is.Het kennis delen staat hoog in hetvaandel. Daarbij benadrukt Laros,

die een carrière in het personeels-werk heeft, dat het ontplooien vantalenten een belangrijke drager isvan de begeleiding. „We kijkenniet naar wat iemand niet kan, ofalleen naar wat hij of zij in de laat-ste job heeft gedaan, maar juistnaar wat de potentie is. Wat ie-mands talenten zijn. Waarin hij ofzij zich kan ontwikkelen. Daaromook werken we samen met een

groeiende schil van stakeholders:dat zijn bedrijven en instellingen,en ook overheden, die het belangvan deze opzet inzien en willenparticiperen.’’

Onvervulbare vacatures

Vooral bedrijven met onvervulba-re vacatures tonen interesse, mer-ken we. Participatie gaat ofwel

met een financiële bijdrage, ofwelmet een bijdrage in natura (vol-gens het zogenaamde sociaal aan-deelhouderschap): door bijvoor-beeld een deel van de begeleidingover te nemen, door een trainingte geven, enzovoorts. Wat we metHet Groene Podium doen is eenpodium bieden van kennis, infor-matie, ervaringen, netwerken enkennis delen. Daardoor breng jemensen en ideeën samen en ko-men er concrete initiatieven.’’ Al-leen al in Arnhem zijn er 500werkloze HBO’ers, vertelt Larosverder.„Het zou toch mooi zijn als je dieeen duurzame baan kunt biedendoor deze begeleiding? Maar alleniveaus zijn natuurlijk welkom. Ie-dereen heeft immers talenten dietot ontwikkeling kunnen komen.’’Voorbeelden van projecten zijneen maatschappelijke beursvloer,een energiemarkt, het Veron duur-zaam ondernemerscafé, het Linge-waards Energie Collectief en eenklankbordgroep die als denktankop het duurzame gebied fungeert.Op 25 september organiseert HetGroene Podium een bijeenkomstvoor stakeholders en geïnteresseer-den, om het initiatief van Team3.0toe te lichten.Plaats van handeling is De Tabaks-schuur (het gemeentehuis) in Lin-gewaard, op de Kinkelenburglaan6 te Bemmel. Het duurt van 15 tot18 uur.Aanmelden kan via www.hetgroe-nepodium.nl of via het [email protected].

door Frank Thooft

W at Groningen is voorgas, is Arnhem voorelektriciteit. Deze uit-

spraak van Marc de Kroon, senioradviseur van de gemeente Arn-hem en verantwoordelijk voorEnergie made in Arnhem (EmiA),geeft haarfijn aan hoe de gemeen-te Arnhem aankijkt tegen energie,duurzaamheid en toekomst. Envooral ook hoe de gemeente hetkrachtig profileren van de eigen re-gio inzet.Vorig jaar startte EmiA met 80 on-dernemers en instellingen, die alle-maal hun handtekening zetten on-der de samenwerking die dit plat-form met zich meebrengt. „Het ishalen én brengen’’, benadrukt DeKroon.„Ondernemers die slechts eenvoordeel denken te kunnen halenpassen niet in het platform. Juisthet bréngen van je kennis en ex-pertise op welk deelterrein vanduurzaamheid dan ook, is eenvoorwaarde om mee te kunnendoen.’’ Inmiddels is het platformgegroeid naar ruim 110 deelne-mers, die met elkaar projecten op-zetten, oplossingen bedenken enop die manier innovatieve duur-zaamheid realiseren. Inmiddelszijn er enkele tientallen projectenopgestart (zie ook www.arn-hem.nl/Ondernemen/Energie_Made_in_Arnhem_EmiA). Enkele ke-ren per jaar vindt er een bijeen-komst plaats waar de deelnemersmet elkaar van gedachten kunnenwisselen, en experts op bepaalde

gebieden van duurzaamheid (spre-kers) kunnen ontmoeten.

Energetic City

Op 4 oktober wordt er een sympo-

sium gehouden met de naam Ener-getic City 2050, dat de start is vaneen stadsfestival dat het hele week-end duurt.Op www.energeticcity2050.nlstaat het meest actuele nieuwsover-zicht vermeld. Energetic City 2050

wordt door de organisatie om-schreven als een ontwerpend on-derzoek naar een nieuw energe-tisch panorama voor de stad vande toekomst. Meer dan 40 teamsvan jonge ruimtelijk ontwerpershebbben zich ingeschreven om tot

een innovatief stadsontwerp te ko-men. De presentatie van al dieplannen zal op 5, 6 en 7 oktoberplaatsvinden.

Opleidingen

Op het gebied van opleidingenwordt er ook samengewerkt. Hier-bij werken TenneT, Alliander enKema samen met de Hogeschoolvoor Arnhem en Nijmegen (HAN)en het ROC Rijn IJssel om tot pas-sende, nieuwe technische opleidin-gen te komen. Het voorbeeld vande E-garage die het Rijn IJssel sa-men met het Platform voor BetaTechniek heeft opgezet, is een an-der voorbeeld van succesvolle sa-menwerking op opleidingsgebied.Op het Niveau van de HAN werkthet Automotive Center of Excellen-ce aan een vergelijkbaar initiatief,laat De Kroon weten.Energie made in Arnhem heefteen aantal doelgroepen omschre-ven: startende ondernemers, dieop Industriepark Kleefse Waard inhet zogenaamde Greenhouse eenvruchtbare voedingsbodem kun-nen vinden.Via de stichting kiEMT kan er mo-gelijk aan subsidies worden geko-men. De kennis die de zonnecelfo-liefabrikant Helianthos in de afge-lopen decennia heeft vergaard,wordt momenteel door het bedrijfdat deze activiteiten overnam(Hyatt), ook actief ingezet om totverdere innovatieve toepassingenvan waterstofenergie te komen.Zie ook www.futurecityfestival.nl.

Initiatief voor duurzame werkgelegenheid

Duurzaam Arnhem wil halen én brengen

Arnhem zet zich met nieuwe ontwikkelingen op het gebied van electriciteit op de kaart. foto Koen Suyk

Roland Verhaaf en Maarten Laros foto Jacques Kok


10| nieuws

Gerda Geurtsen, bedenker vande Arnhemse Uitdaging, is alséén van de twintig ‘sociale pio-niers’ geselecteerd voor de derdeeditie van het Oranje FondsGroeiprogramma. Het fonds in-vesteert kennis en geld om veel-belovende lokale sociale initiatie-ven landelijk uit te bouwen.

door Francien van Zetten

V ia onder meer het netwerkvan de Arnhemse Uitda-ging bestaande uit ‘oude

rotten en jonge honden’ uit het be-drijfsleven, kregen zo’n 430 maat-schappelijk actieve verenigingenen instellingen in de stad de afgelo-pen jaren een praktisch of finan-cieel steuntje in de rug.„De Uitdaging is, simpel gezegd,een bemiddelingsbureau in vraagen aanbod van materialen, midde-len en menskracht”, legt Geurtsenuit. „We dagen mensen uit het be-drijfsleven uit meer lokaal maat-schappelijk actieve organisaties te

steunen met als doel de bestaandesociale infrastructuur van de sa-menleving te versterken.”Op initiatief van de gemeente Arn-hem bedacht en ontwikkeldeGeurtsen in 1999 de ArnhemseUitdaging als praktische uitwer-king van maatschappelijk betrok-ken ondernemen (mbo). Ze deeddat op verzoek van haar werkge-ver, de stichting Rijnstad in Arn-hem en werkte ruim 12,5 jaar alsmanager van de Arnhemse Uitda-ging. Sinds 2009 is Geurtsen zelf-standig mbo-ondernemer en heeftze met haar adviesbureau terzijdein Zutphen de formule van De Uit-daging opgezet in Zutphen, Doet-inchem, Lochem, Ede en de pro-vincie Zeeland.De kracht van De Uitdaging is vol-gens Geurtsen dat door de deelne-mende bedrijven wordt gerea-geerd op concrete vragen van hetbestaande verenigingsleven enmaatschappelijke organisaties alsscholen, buurtwerk en verzorgings-huizen. Die vragen variërenenorm: van een ruimte om te oefe-nen voor een muziekvereniging,

tweedehands computers voorbuurthuizen en menskracht voorhet onderhoud van de tuin vaneen verzorgingshuis tot hulp vaneen accountant voor een sport-club. „We beginnen geen concurre-rende projecten, maar bemiddelentussen het bedrijfsleven en maat-

schappelijke organisaties, diedraaien op vrijwilligers. Eigenlijkis De Uitdaging een eigentijdsevorm van het Twentse en Achter-hoekse Noaberschap.” Als deelne-mer aan het Oranje Fonds Groei-programma volgt Geurtsen de ko-mende 3,5 jaar een intensief trai-

nings- en coachingsprogramma enkrijgt ze financiële steun (maxi-maal 175.000 euro) om de formulevan De Uitdaging te verbeteren.Voor de derde editie van het groei-programma zijn 330 initiatievenaangemeld, waarvan er 174 zijn on-derzocht. Uiteindelijk zijn twintigsociale pioniers geselecteerd.„We combineren ambities en vaar-digheden van geslaagde projectlei-ders uit de maatschappelijke sec-tor met de kennis en ervaring inhet bedrijfsleven om zo de profes-sionaliteit van unieke sociale initia-tieven, zoals De Uitdaging, te ver-groten”, meldt een woordvoerdervan het Oranje Fonds. Uiteraard isGeurtsen dolblij met de steun vanhet fonds. „Het is een complimentvoor de positieve basis die er metde inzet en betrokkenheid van zoveel ondernemers in Arnhem is ge-legd. Dit nieuwe traject biedt bo-vendien alle kansen om De Uitda-ging te versterken en landelijk uitte rollen.”

www.terzijdegerdageurtsen.nlwww.oranjefonds.nl/jongeren

Oranjefonds selecteert Gerda Geurtsen

E nergiebedrijf Eneco wil datNederland een voortrekkers-rol speelt in duurzame ener-

gie. Dat kan door de vervuiler te la-ten betalen en schone energie uiteigen land te stimuleren en doorburgers, boeren en bedrijven ertoeaan te zetten zelf energie op tewekken. Dat laatste moet de over-heid fiscaal stimuleren. Jeroen deHaas, voorzitter van de raad vanbestuur van Eneco, zei deze weekbij de presentatie van de halfjaarcij-fers dat het tijd is voor Nederlandom nieuwe bronnen voor energieen export te ontwikkelen, zoalszon, wind en bio-energie. „Dezeinnovaties zijn van belang voorons land en de regiefunctie van deoverheid daarbij is essentieel.” DeHaas wees er op dat de CO2-marktin de EU nog steeds niet goedwerkt. De CO2-prijs is ‘extreemlaag’. Als de EU niet ingrijpt, zouNederland dat desnoods eenzijdigmoeten doen. De Haas dringt erbij de overheid op aan om de split-sing van energiebedrijven in eencommercieel bedrijf dat energie le-vert en een publiek bedrijf dat dedistributie verzorgt, stop te zetten.De splitsing jaagt de energiebedrij-ven op kosten. Uit de halfjaarcij-fers blijkt dat Eneco Groep in deeerste helft van 2012 een nettore-sultaat van 175 miljoen euro heeftgeboekt. Dat is een stijging van 42miljoen (32 procent) ten opzichtevan de eerste helft van vorig jaar.Gecorrigeerd voor de eenmalige ba-te door de verkoop van de deelne-ming in de KEMA van 56 miljoen,was er sprake van een daling van14 miljoen, ofwel 11 procent.

door Francien van Zetten

H otel Modez en CaféCASPAR vormen het aller-nieuwste visitekaartje

waarmee Arnhem zijn naam alsmode- en designstad waar maakt.Onder leiding van mode-illustra-tor en ontwerper Piet Paris heb-ben ruim dertig mode- en product-ontwerpers Modez en CASPAR in-gericht. De ontwerpers hebbenvrijwel allemaal een link met Arn-hem: ze zijn er opgeleid aan ArtEZHogeschool voor de Kunsten ofwerken en/of wonen in de Gelder-se hoofdstad. Het hotel en café ade-men zodoende mode en designuit Arnhem. Kim van der Linden,hotelmanager van Modez, is trotsop het stadshotel met twintig ka-mers, die allemaal anders zijn inge-richt en elk hun eigen verhaal ver-tellen. Dat gaat zowel over de es-thetiek van mode, als over de histo-rie en de ambachtelijke kant vanhet vak. Zo staat in de kamer vande Arnhemse modeontwer-pers-tweeling Truus en Riet Spij-kers (Spijkers & Spijkers) het pa-troon van een jurk centraal, ter-wijl vormgever Gijs Frieling histo-rische modeprenten gebruikte enbreien het thema is waar ontwerp-ster Carolien Evers mee aan de

slag ging. „We zijn begonnen methet idee van een kleinschalig ho-tel, dat is het nog steeds, maardoor de inbreng van Piet Paris enalle andere ontwerpers is Modezuitgegroeid tot een uniek stadsho-tel”, zegt Van der Linden. „Het isnu aan mij en mijn team om te la-ten zien dat het in dit hotel ookdraait om service en gastvrijheid.”Woningcorporatie Volkshuisves-ting, de motor achter de verande-ring van achterstandswijk Klaren-dal in Modekwartier, nam hetvoortouw voor de bouw van hethotel en café en werkte daarbijnauw samen met de Arnhemse be-drijven Nexit Architecten en Kui-per Bouw en Ontwikkeling. Nexitontwierp het moderne pand aan

het Elly Lamakersplantsoen, palachter restaurant Goed Proeven inhet monumentale Station Klaren-dal, het voormalige postdistributie-centrum. Kuiper bouwde hetpand, een klus die niet alleenbouwkundig, maar ook logistiekom bijzondere oplossingen vroegvanwege de krappe bouwplaats inde stad. Wolter de Bes, eigenaarvan Café CASPAR (Café aan hetspoor in Arnhem), werkte samenmet ontwerpersduo Sjoerd Vroon-land en Arjen Vaandrager, zij ont-wierpen onder meer de bijzonde-re barkrukken en de open keuken.Tejo Remy en René Veenhuizen te-kenden voor het ontwerp van dezitjes in de vorm van treincoupésals knipoog naar de ligging van

het café langs het spoor. „GoedProeven is uitgegroeid tot restau-rant”, legt Wolter de Bes uit. „Wijwillen de huiskamer van Klaren-dal worden waar je voor een kopkoffie of thee, een biertje, maarook voor een lunch en een maal-tijd terecht kunt.”www.hotelmodez.nl www.face-book.com/caspararnhem

Eneco pleitvoor stimulansschone energie

Hotel als visitekaartje

Vlnr Wolter de Bes, Kim van der Linden en, Pier Paris. foto Jacques Kok

Gerda Geurtsen

Pragmatische incasso van uw debiteuren


Met de opening op 14 septem-ber van Hotel Modez en CaféCASPAR, midden in de voormali-ge Arnhemse achterstandswijkKlarendal, is het Modekwartieruitgegroeid tot een volwassenplace to be met mode, design enambacht als bindende elemen-ten. In 2006 openden de eerstevier creatieve pioniers hun ate-liers en winkels in Klarendal, van-daag de dag zijn er in het Mode-kwartier ruim vijftig creatieve be-drijven en horecazaken gevestigd.


nieuws | 11

Concept & Design by Isatis

Schrijf je in

met je bedrijf

18 | 112012

nijmegen | groesbeek15km

www.zevenheuvelenloop.nl www.facebook.com/Zevenheuvelenloop

w w w . r e p a y p a y r o l l . n l

Wilt u een eigen onderneming starten? Of bent u een ondernemer die de bakens wil verzetten?Wilt u een vliegende start maken en niet het wiel opnieuwuitvinden? Denk dan eens aan franchise. Als ondernemer wilt u graag verzekerd zijn van eenmarktpotentieel waarmee u een succesvolle organisatie kuntopbouwen. Repay Payroll kan u dat bieden. Payrolling is namelijk een markt met explosieve groeikansen. Het is een van de weinige branches met dituitzonderlijk gunstige perspectief.

Wat is Payrolling?Dankzij payrolling kan een bedrijf zijnloonadministratie en het juridisch werk-geverschap overdragen aan een payroll-organisatie. Een ideale formule. Toch isslechts 2% van de beroepsbevolking indienst van een payrollorganisatie. Dataandeel zal substantieel groeien, wantverantwoord ondernemen is meer dan eengoed HR-beleid. Het vergt ook een goederisicobeheersing. En dat is waar franchise-nemers van Repay Payroll bedrijven inondersteunen. Zeker voor starters en hetMKB, waar het aantrekken van mede-werkers vaak moeilijke beslissingen zijn, ispayrolling de ideale manier om eenflexibele schil van arbeidskrachten op tebouwen.

Wie is Repay Payroll?Repay Payroll biedt sinds 2005 payroll-diensten aan in het MKB. Met meer dan 7jaar ervaring in het payrollvak zijn wijuitgegroeid tot marktleider. Met eenlandelijk netwerk van franchisenemerskunnen wij deze marktpositie versterkenen uitbreiden, waardoor wij de beste

organisaties. Zij hebben een HBO werk- endenkniveau, wonen in de regio Gelderlanden kennen de taal en handelscultuur vanhun potentiële relaties. Kennis van HRM ismeegenomen, maar niet noodzakelijk.

prijskwaliteitverhouding bieden en deconcurrentie op ruime afstand houden.

De formule van Repay PayrollAls franchisenemer van Repay Payroll inGelderland kunt u uw commerciëletalenten maximaal inzetten voor hetwerven en onderhouden van relaties. Wijondersteunen u daarbij met een uitgebreidopleidingsprogramma, zodat u verzekerdbent van de nodige kennis en vaardig-heden om uw marktgebied te bedienen.Maar dat is nog niet alles, want al uwbackofficewerkzaamheden worden ver-zorgd door Noad Service Center. Dit is eenonderdeel van Royal NOAD, de fran-chisegever van Repay Payroll.Uw investering voor de opstart van dezefranchiseformule met uitstekende rende-mentsvooruitzichten bedraagt 50.000 euroen zal zich ruimschoots terugverdienen.

Wat maakt een franchisenemervan Repay Payroll succesvol?Onze franchisenemers zijn gedrevenondernemers die graag netwerken en dieoprecht geïnteresseerd zijn in mensen en

Franchisenemers Renee de Gruijter (Den Haag) en Jeff Hudig (Breda)

Bent u geïnteresseerd? Kijk dan eens opwww.noadfranchise.com of neem con-tact op met Jaap Sanders van Well via08800 21650, hij vertelt u graag meer.

Zoekt u ondernemingskansen in Gelderland?

D e consument neemt beslui-ten over de aanschaf vanduurzame artikelen -

denk aan zonnepanelen - niet opgrond van ideële motieven maarop basis van de portemonnee. Zobeschouwd is het helemaal nieterg dat het bedrijfsleven aan win-dowdressing doet als het om duur-zaamheid gaat. Want de produc-ten moeten in de etalage gezetworden zodat ze bekendheid ver-werven.De ondernemers die deze maandaanschoven aan het ondernemers-ontbijt blijken het grotendeelseens te zijn met de stelling, zij hetdat ze er een positieve draai aan ge-ven.„Ook voor het MKB geldt dat in-vesteren in duurzaamheid op basisvan een financieel-economische af-weging gebeurt”, zegt MartienWientjes van IndiEco uit Box-meer. Zijn bedrijf doet in pallets(houtkorrels) en de terugverdien-tijd van dit soort CV-systemen isinmiddels drie tot vier jaar. Als jegeld hebt, kun je dat beter in duur-zame systemen investeren; dankrijg je een beter rendement danwanneer je het op de bank laatstaan.”„Je zult duurzame produkten inde etalage moeten zetten”, kniktook Ron Claassen van Stafier So-lar Systems uit Zevenaar. „Ook alom te laten zien dat de terugver-dientijd momenteel met sprongenterugloopt, waardoor het voorsteeds grotere groepen interessantwordt.”Albert van Broeke van Efruscio

Electric Scooter uit Kootwijker-broek verkoopt ook zo’n duur-zaam produkt: elektrische scootersvoor dik 1.900 euro. „Da’s onge-veer wat een scooter op benzineook kost”, zegt hij. „Ik benadrukhet duurzame aspect niet tijdensde verkoop. Pas aan het slot vanhet gesprek zeg ik dat het ook nogeens een keer goed is voor het mi-lieu.”Subsidies ter bevordering vanduurzaamheid kunnen beter incommunicatie gestoken worden,

zegt Stan Seveke van het GroeneHert in Nijmegen. „Bewustwor-ding van de consument is belang-rijk. Het feit of er wel of geen sub-sidie op zonnepanelen zit, speeltbij de afweging die mensen ma-ken nauwelijks een rol.”Judy van der Lijke van The Sun-stainability Company uit Rhe-den nuanceert dat. „Subsidies zijnbelangrijk: duurzaamheid is eenoplossing voor schaarste. Dat iseen complexe materie. Je moet opalle mogelijke manieren proberen

om deuren open te krijgen. Wantduurzaamheid betekent ook datmensen hun gedrag moeten aan-passen. Da’s wat anders dan crad-le-to-cradle, waarbij de techniek deoplossing aandraagt.”„Je kunt beter subsidie geven aande fabrikanten van bijvoorbeeldzonnepanelen”, vindt Wibo Teer-link van Bureau Cambium uitOosterbeek. „Zodat die de zonne-panelen goedkoper kunnen aanbie-den. Dan hou je ook werk hier.”Hij krijgt daarin bijval van Seveke:„Wij bieden Chinese en Europesezonnepanelen aan. Mensen kiezentoch vaak voor Chinese zonnepa-nelen omdat die goedkoper zijn.”Teddy Vrijmoet, directeur van deNijmeegse Vierdaagsefeestenstelt vast dat ‘grote bedrijvensteeds meer de noodzaak vanduurzaamheid inzien.’ „De grond-stoffen raken op, dus het moet an-ders. Je ziet dat grote bedrijven tij-dens de Vierdaagse proeven willendoen met PET-glazen (recyclebaar,red.).”De overheid moet, zo vinden deontbijtgasten unaniem, de regelge-ving terugdringen. Seveke: „Als jeop het dak van een ander - omdatje zelf in een flat woont - zonnepa-nelen wilt laten installeren, danmoet je extra belasting betalen.Da’s niet zo handig natuurlijk.”Maar niet getreurd, zo zijn de ont-bijtgasten optimistisch: over tienjaar rijden we allemaal elektrisch.„De taak van de ondernemers isdat we de consument keuzes aan-bieden. daar begint het mee”, zegtWibo Teerlink tot slot.

De Kamer van Koophandel Cen-traal Gelderland verzorgt, in sa-menwerking met diverse organisa-ties, tal van seminars. Hierondervindt u het programma voor de ko-mende tijd. Tenzij anders vermeld,vinden de bijeenkomsten plaats inhet gebouw van de Kamer vanKoophandel aan de Kronenburg-singel 525 in Arnhem. De vermel-de prijzen zijn per persoon. Aan-melden vooraf is noodzakelijk enis mogelijk via genoemde link.

Start een eigen bedrijfHet is van groot belang dat u zichals startende ondernemer goedvoorbereidt. Dit seminar biedt ueen eerste indruk van de stappendie u als startende ondernemerzet. Over vestigingseisen, wettenen regels, marktmogelijkheden en- informatie, begroten van omzet,kosten en winst. Data: 17 septem-ber in Ede, 27 september in Doet-inchem en 11 oktober in Arnhemen 25 oktober in Nijmegen.kvk.nl/seminarstart (19.00 tot22.00 uur, kosten 35 euro)BedrijfsovernameEen bedrijf overnemen in plaatsvan zelf een bedrijf opbouwen.Klanten, naamsbekendheid en ken-nis zijn dan al ruimschoots aanwe-zig. Na afloop van dit seminarkunt u goed voorbereid en gemoti-veerd een vliegende start maken.kvk.nl/seminarovername (Datum:24 september Arnhem, 19.00 tot22.00 uur, kosten 35 euro)Financiële basiskennisHoe moet ik al die informatie overmijn bedrijf eigenlijk beoordelen?Wanneer is er nu sprake van eengezonde financiële situatie? Hoespoor ik eventuele knelpunten op?Is mijn bedrijf voldoen winstge-vend? Welke belastingen betaal ik?Is een BV fiscaal voordeliger daneen Eenmanszaak?kvk.nl/bijeenkomsten/ financie-le-basiskennis (Datum: 24 septem-ber, 9.00–17.30 uur. Kosten 395 eu-ro)Marketing voor startersSeminar over marketing voor star-ters. U heeft een goed bedrijfsidee,maar u wilt weten of er een marktis. Een goed marketingplan (eenbelangrijk onderdeel van uw on-dernemingsplan) helpt u daarbij.kvk.nl/seminarmarketing Datum:25 september. 19.30-22.00 uur. Kos-ten 35 euro)REACHwetgevingGebruikt of verwerkt u chemischestoffen bijvoorbeeld als gebruiker,distributeur of producent en wiltu meer weten over deREACH-wetgeving, de rol van uwbedrijf en de controle van de in-spectie? Meld u dan aan voor ditgratis seminar. kvk.nl/reach Da-tum: 25 september. 13.30-17.00uur. Aan deelname zijn geen kos-ten verbonden.Algemene voorwaardenAls u de spelregels van de algeme-ne voorwaarden goed kent, zorgtdit voor duidelijkheid bij u en bijuw klant. Iedereen weet waar hijaan toe is. In dit seminar leert uhoe u uw algemene voorwaardengoed inzet. Dit seminar laat zienwat algemene voorwaarden toe-voegen.U krijgt informatie over de ver-schillende vormen van overeen-komsten en de wettelijke rechtenen plichten die daarbij horen. Aanbod komen onder andere: Wan-neer komt een overeenkomst totstand? Wanneer is een overeen-komst niet geldig?(Datum: 1 oktober Arnhem,19.30-22.00. Kosten 35 euro)

T oni Iñiguez Najdanovski, zo-als hij voluit heet, heeft zijnArnhemse vleugels afgelo-

pen zomer naar het Nijmeegse uit-gestrekt. Met de overname van hetNijmeegse schoonmaakbedrijfAtrin net voor de zomer heeft An-tonio Shining Places nu ook eenvoet aan de grond beneden de ri-vieren, waar Toni zelf ooit zijn eer-ste schoonmaakklus begon. „Voormij is de cirkel nu rond’’, glunderteen trotse Toni. Hij nam het be-drijf dat zijn Spaanse vader en Joe-goslavische moeder in 1976 in Arn-hem begonnen waren, in 1999over en bouwde het gestaag uit.Sinds de financiële crisis heeft diegroei zelfs tot een verdubbelingvan de omzet geleid. Antoniokomt in beeld, legt hij uit, als eenopdrachtgever ontevreden is overde schoonmaker die op dat mo-ment het werk doet. En dat is

vaak, als weToni horenu i t l e g g e n :„ S c h o o n -maakbedrij-ven offrerensoms onderde prijs, meteen urenop-gave die dewerknemerszelf nooitkunnen ha-len.” Toniverwacht dat ‘de’ schooonmakerzal groeien naar een alround facili-tair medewerker die veel taken ineen bedrijf op zich zal en kan ne-men. Daar richt hij zijn nieuwestrategie ook op. Hij is momenteelbezig met een volgende overname,weer in het Arnhemse, maar kandaar op dit moment nog nietsover vertellen. www.antonio.nl

Portemonnee bepaalt duurzaamheid

Seminars

Overname Nijmeegsschoonmaakbedrijf

Ron Claassen Judy van der Lijke Stan SevekeAlbert van Broeke Martien WientjesWibo TeerlinkTeddy Vrijmoet

DeKwestie

Duurzaamheid is niets anders dan windowdres-sing.

Deze stelling kwam ter sprake tijdens hetmaandelijkse ondernemersontbijt.

Tekst: Thed Maas Foto’s: Edwin Stoffels

Toni Iñiguez Naj-danovski

Perfect verzorgd!Dat hoor je graag na een bijeenkomst met klanten, met personeel, een seminar, of na een bruiloft, jubileum of andere feestelijke gebeurtenis van je bedrijf of privé.Zoiets moet je niet zelf organiseren, maar laten doen. Door professio-nals. Het scheelt bergen werk en wordt perfect gedaan. Je krijgt nooit een tweede kans voor een eerste indruk. Ook bij een goede toespraak. Geef de organisatie daarom uit handen aan Adesse. 0647957140 of e-mail naar [email protected]. Wij zorgen op de achtergrond dat u centraal staat. Dat heeft succes en is de moeite waard!


de kwestie | 13


14| de barometer

Henk Berg: continuïteitContinuïteit door winst, zo staathet al decennia in de economie-boeken. Winst is geen doel opzich maar een middel om continuï-teit te garanderen. Winsten staanonder druk, lezen we dagelijks inde krant en de meesten van onsvoelen dat ook aan den lijve. Daar-mee staat tegelijkertijd de continuï-teit onder druk. De Nederlandsestaat maakt geen winst, sterker wemaken elk jaar 3% verlies en zijner trots op dat we het daarin beterdoen dan andere landen. Dooreen betere inzet van uren, geld,grondstoffen, energie en een effi-ciëntere manieren van producerenen organiseren, kunnen we alsland en kan elke ondernemingzijn sterk gedaalde winsten opti-maliseren ten behoeve van de con-tinuïteit die we allemaal nastre-ven.

Hein van der Pasch: frisse luchtHet groeicijfer kan boven de 6 ko-men, als we over onze grenzenheen durven gaan. Vakanties ge-ven kansen voor frisse lucht envrije gedachten. Dit keer kwamenwe terecht in een groene regio inZuid-West Duitsland nabij degrens met Frankrijk en Zwitser-land. Universiteiten in Heidelberg,Stuttgart, Karlsruhe en Freiburgzorgen voor interacties tussen ken-nis en economie. Duurzame tech-nologieën krijgen veel steun. Datzie je terug in de hele regio. Ner-gens zagen we op onze tochten

over veilige fietspaden zo veel zon-nepanelen op huizen en bedrijf-spanden. Duitsland loopt interna-tionaal voorop en is o.a. trekkervan het industrieproject Desertecvoor grootschalige zonne-energie-produktie in Noord-Afrika. Daar-van worden sterke impulsen ver-wacht voor technologische innova-tie en economische groei, ook inNederland, als we durven investe-ren. Met duurzaamheid heeft onzeregio uitstekende groeikansen.

Eline Koers: peilingenHeerlijk vond ik om te lezen datde peilingbureaus nu ook zelf ge-peild worden. Niet dat ik gek benop peilingen, maar de machtsposi-tie die bepaalde bureaus hebben,mag m.i. wel iets aan het wanke-len gebracht worden. Neem nouhet feit dat een kleine week voor

de verkiezingen 43 procent van dekiezers nog twijfelde op welke par-tij er gestemd moet worden (dit isoverigens ook vastgesteld door eenpeilingbureau).

Theo Lemmen: Ladder van Lan-sinkDuurzaamheid is de laatste jarenenorm in belangstelling gegroeid.De afhankelijkheid van fossielebrandstoffen heeft eindelijk velenaan het denken gezet. Komt deprikkel van de overheid bovenopen zie daar! Duurzaamheid is geenlinkse hobby (meer), zo kunnenwe wel stellen. Afvalbedrijvendoen al heel lang aan duurzaam-heid. En bedoel ik niet alleen deCradle-2-Cradle gedachte, wantdie is recent pas bedacht. Nee, ikbedoel de Ladder van Lansink, diein 1979, jawel u leest het goed, isbedacht door het Nijmeegse twee-de kamerlid Ad Lansink. Door con-sequent te ladder toe te passen,kun je het product dat je nietmeer nodig hebt, hergebruiken.Ook de ARN in Nijmegen is in dietijd gebouwd. Maar tegenwoordigzijn deze installaties zo efficiënt,dat ze Afval Energie Centrales wor-den genoemd. Er wordt energieopgewekt.

Esther-Mirjam Sent: vertrouwenDe kabinetsformatie is begonnenen de belangrijkste taak van hetnieuwe kabinet zal zijn het ver-trouwen te herstellen. Economie isemotie en vertrouwen is een be-langrijke economische motor. Hetconsumentenvertrouwen ligt ophet laagste niveau in negen jaar.De sombere stemming onder pro-ducenten blijft. En daarmee doetNederland het slechter dan de lan-den rondom ons. Dat Nederlandslechter scoort dan het gemiddel-de in de eurozone, komt onder an-dere door de zwakke binnenland-se bestedingen als gevolg van dit la-

ge vertrouwen. Het vertrouwenkan pas weer groeien bij perspec-tief op economische groei en koop-krachtverbetering.

Jan Jonker: reumachipNieuwe ronden, nieuwe kansen.Wat gaat het volgende kabinetdoen aan innovatie, behalve waar-schijnlijk het voortzetten van hettopsectorenbeleid. De urgentie ominnovatie te ondersteunen, is juistnu groot. Grote maatschappelijkevraagstukken op gebied van duur-zaamheid en gezondheid vragennu om oplossingen. Bijvoorbeeldmet Nijmeegse innovaties als Facet-alk (contact op afstand tussen artsen patiënt) en de reumachip (vroe-ge diagnose van reuma bij de pa-tiënt thuis). Daarmee kunnen wezowel de gezondheidszorg als onseconomisch herstel mee helpen.

Ronald Migo: tegenwindHet Gelderse bedrijfsleven heeftnog altijd last van forse economi-sche tegenwind. Dit lezen we inde conjunctuurenquete van dekvk over het tweede kwartaal. Eris somberheid over de gedaaldeomzetten en winstgevendheid enook de investeringsbereidheid islaag. Alleen de export laat een plus-je zien. De dames en heren politicimaar ook de media moeten zichnu realiseren dat het ballonnen op-blazende en elkaar van leugens be-schuldigende gezelschap van lijst-trekkers nu hun eigen ego of partij-belang opzij moeten zetten en zosnel mogelijk een hoopgevende in-vesteringsagenda gaan maken sa-men met de partijen uit de samen-leving die de kennis en het belanghebben om nu echt de crisis aante pakken voordat we in de tripledip verder wegzakken.

Ed Velthuis: hebzuchtHet huidig economisch klimaat isniet bepaald duurzaam. We zien

productiemiddelen tot stilstand ko-men of helemaal afgeschreven wor-den. Veel gaat op de vuilnisbeltvan een hoogconjunctuur met heb-zucht. Ook investeringen in men-sen verdwijnen. Vooral de erva-ring en kennis van 45-plussers.Die hebben we straks hard nodigin een vergrijsde samenleving. Depolitieke discussie is aan de opper-vlakte; wat raakt wie en hoeveel.De vraag is of het streven naar ho-ge (winst)groei bijdraagt aan duur-zaamheid(continuïteit). Goede on-dernemers werken constant aandie balans en overleven een crisis.De crisis is nu politieke hoofdopga-ve inclusief het werken aan eenduurzame samenleving. Verkeerdis dan ‘de hypotheekrenteaftrek’.Die discussie moet wel als prijzenexploderen en niet als de wereldin recessie is. Terwijl de bouwnij-verheid ras afgebroken wordt zijner nog 50.000 woningen per jaarte bouwen. De teerling is op hetmeest ongelukkige moment gewor-pen. Duurzaam? Nee, slechte ti-ming en politieke hebzucht.

Annemarie van den Berg: ECBWereldwijd vertraagden veel eco-nomieën in het tweede kwartaalvan 2012. Sentimentsindicatorenwijzen vooralsnog niet op verbete-ring. Na een verwachte groei vanhet mondiale BBP-volume van3,25% in 2012 is de verwachtingvoor volgend jaar slechts een be-perkte versnelling tot 3,75%. Hetzijn nog altijd de opkomendemarkten die relatief hard groeienen bovendien ruimte hebben omhun economieën te stimuleren.Deogen zijn de komende tijd vooralgericht op de Europese CentraleBank (ECB). De conditionele belof-te dat de ECB staatspapier zal ko-pen als een land steun krijgt van-uit de Europese noodfondsen,heeft de kans op effectieve finan-ciële hulp voor Spanje vergroot.Maar het blijft onzeker in hoeverredit de rust op de financiële mark-ten kan doen wederkeren. De Ne-derlandse economie heeft zich on-danks twee kwartalen van lichtegroei nog niet hersteld. Ons landkampt met oplopende werkloos-heid, krimpende consumptie, da-lende huizenprijzen en een gebrekaan investeringen door bedrijven.De coalitie-onderhandelingen zijnbepalend voor de komende jaren.

Roy Tillman:duwtjeEr staat natuurlijk nogal wat te ge-beuren wat van grote invloed kanzijn op de ontwikkeling in debouwsector. Het moge duidelijkzijn dat de bouw als motor van deNederlandse economie een duw-tje in de rug nodig heeft. Duizen-den banen, talloze bedrijven, hon-derdduizenden huizenbezitters enstarters op de woningmarkt zijn af-hankelijk van de geplande maatre-gelen en beloofde steun. We zul-len zien welke beloftes de nieuwecoalitie zal waarmaken en welkeze zullen breken.

Nu de hand aan de ploegIris Hendrickx

Bart van Meer

Jacob Fontijne

Hein van de Pasch

Jan Jonker

Henk Berg

Annemarie van den Berg

Roy Tillman

Ed Velthuis

Eline Koers

Hanno Littink

Esther-Mirjam Sent

Jan Blokland

Theo Lemmen

Ronald Migo

GuidoDierick

Guido Dierick is de nieuwe directeur van NXP Nederland. Hij volgde recent René Penning de Vries op en neemtmet ingang van de volgende editie ook diens zetel in het Barometerpanel in. foto Gerard Verschooten

6,1-6,1BarometerNaam BedrijfRoy Tillman Chemische bouwstoffen 6,8-6,8Henk Berg KPMG 6,8-6,8Ronald Migo KvK 6,5-6,2Annemarie vd Berg Rabobank 5,0-5,0Theo Lemmen Ondernemerscafe 6,4-6,4Jan Blokland Cold Stores 5,5-5,5Jacob Fontijne KEMA 6,3-6,3Hein van der Pasch Mercator Incubator 6,0-6,0Jan Jonker Health Valley 6,5-6,5Ed Velthuis VNO-NCW 5,0-5,0Hanno Littink Bax Advocaten 6,0-6,0Esther-Mirjam Sent Radboud Universiteit 5,0-5,5Iris Hendrickx Quiris Adviesgroep bv 6,8-6,8Eline Koers Weeghel Doppenberg Kamps 6,5-6,5Bart van Meer Dirkzwager 5,5-5,5Guido Dierick NXP --------

De belangrijkste opdracht die hetBarometerpanel aan de nieuweregering meegeeft luidt: herstelhet vertrouwen. Want dat is com-pleet zoek in Nederland. Pas alser weer vertrouwen is, laten demensen het geld rollen waardoorde economie weer aantrekt.

Faillissement uitgesprokenJ.H.A. Heidingsfeld te Ede v/hhodn JHA Heidingsfeld hodn SterMediastore Ede, curatormr. M.W. Riezebosch, Ede.D.J. Brown te Nijmegen v/h hodnBrown Steiger Bouw, curator mr.C.J. Diks, Nijmegen.S.J.G. Kuster te Arnhem hodn Fit-ness Kuster, curator mr. W.W. Kor-teweg, Arnhem.Man Bun Lam te Lent, v/h hodnNIHAO, curator mr. C.F.H. Don-ners, Nijmegen.BV Autobedrijf G.J. Vette en Zo-nen te Renkum, curator mr. E.R.Looyen, Arnhem.Westermeijer’s Beheer bv te Arn-hem, curator mr. C.W. Houtman,Nijmegen.M. Aydin te Arnhem hodn TwinsKoeriers, curator mr. A.E. Mulder,Arnhem.Schildewerken vof, curator mr. A.J.Stokkers, Ede.Staaltechniek Holding bv te Gaan-deren, curator mr. R.W.J.M.

Schuurman, Doetinchem.V.O.F. Myself, Bandy den Hollan-der, Chantal Beers e/v Polak, allete Rheden, curator mr.P.M. Gunning, Velp.Databel bv te Arnhem, curator mr.A.E. Mulder, Arnhem.Las Nederland bv te Gendt, cura-tor mr. C.W. Houtman, Nijmegen.Stadsbakkerij De Suijkerbol vof teArnhem, curator mr. A.O.C.A. vanSchravendijk, Arnhem.Muldershof Beheer bv te ‘s-Hee-renberg, curator mr. V.L.M. Ver-weijen, Doetinchem.Temppoint Amsterdam bv enTemppoint Rotterdam bv, beide teWinterswijk, curator mr.G.W. Wullink, Doetinchem.Van Bergen Arico bv te Arnhem,curator mr. M.W. Steenpoorte,’s-Hertogenbosch.Setaxmedia, curator mr. Th.R.M.Welling, Doetinchem.Billabong bv te Lent, curator mr.C.F.H. Donners, Nijmegen.P.F. Janssen te Millingen aan de

Rijn, hodn Woonwens Bouwteamen, Janssen Dakkapellen teAndelst, curator mr. E.A.S. Jansen,Nijmegen.BC Berkhout Management Consul-tancy Doesburg bv te Winterswijkhodn Cafetaria TimmiesJr, curator mr. C.W.H.M. Uitde-haag, Veldhoven.G.C. Liewes te Doetinchem hodnTeleconsultancy, Dem Support, cu-rator mr. A. Wolsink-vanVeldhuizen, Doetinchem.WSZ Commercial Trade bv teHengelo, hodn Wim Zielhorst Vi-deoprodukties; Sports VideoProductions, curator mr. M. Mef-fert, Doetinchem.

Vereenvoudigd afgewikkeld faillisse-ment:De Stad bv te Zevenaar.Rowima Fashion bv te Wijchen,hodn Engels En Bakker Herenmo-de.

CitymarketingDuurzaam gaat ook over volhou-den, en zeker als je je citymarke-ting al aardig goed op de rit hebt,zoals wij in Arnhem.Daar heb je dan geen vanuitNoord-Holland ingevlogen lectorcitymanagement en vrijetijdsecono-mie voor nodig die daarvoor eentheoretisch model doceert, was inde wandelgangen en tijdens hetdrukke netwerken na afloop vande Arnhemse Ondernemersavondte beluisteren. Want daar zit onzekracht: in netwerken en samenwer-ken. Dank aan de gemeente voordeze goed verzorgde netwerkborrelin het prachtige 100-jarige Open-luchtmuseum, niet voor niets be-loond met de Cultuurprijs 2012!

AfvallenDikke directeuren opgelet! Het the-ma duurzaamheid is ook van toe-passing op afvallen, zo blijkt. Endat niet alleen, maar ook op duur-zaam afvallen. Deze zomer vestig-de zich Saskia Elsenaar in het Lo-rentz Kennisintensief Onderne-merscentrum met haar praktijk InJe Sas, waarbij zij als gecertificeerdCambridge gewichtscoach mensenhelpt met afvallen. Zelf viel zemeer dan twintig kilo af, en datblijft zo. Duurzaam dus. Opwww.injesas.com staat alle nodigeinformatie. Ook voor niet-dikke di-recteuren ;)

LorentzIn datzelfde Lorentz wordt komen-de tijd het tienjarig bestaan vanhet ondernemerscentrum gevierd.Sinds de start in 2002 heeft de for-mule zich ras verspreid. Jeroen Tol-meijer runt nu al negen onderne-merscentra volgens deze succesvol-le formule. Ook duurzaam dus.Meer info op www.sgondernemers-centra.nl

Duurzaam rijdenDat duurzaam rijden ook leuk kanzijn, bewees Hans Kaptijn vanBoerma Interieurstyling en Project-inrichting uit Arnhem. Hij organi-seerde op 30 augustus samen metJohan van den Brink van Autovan-denbrink een race voor de Renault

Twizy, een electrisch auto’tje. Hap-py people, happy planet.

OndernemersfondsHet Ondernemersfonds wordt we-gens goede resultaten geprolon-geerd! Er is een tweede rondeopengesteld, tot 31 oktober, voorgeinteresseerde Arnhemse onder-nemers met goede (samenwer-kings) plannen. Voor de voorwaar-den zie www.ondernemersfonds-arnhem.nl

FundingDe initiatiefnemers van De Star-tersfabriek hebben een plan opge-tuigd om via crowdfunding kapi-taal bij elkaar te sprokkelen omaanstaande starters te kunnen on-dersteunen. Meer info bij Jefta vander Woerd op www.destartersfa-briek.com

StartenDiezelfde Startersfabriek organi-seert een startersweekend op 26,27 en 28 oktober, waarbij 100 (star-

tende) deelnemers welkom zijn.Hun ideeën worden tijdens hetweekend begeleid en in groepenuitgewerkt, waarna de besteideeen tot en met een prototypeworden uitgewerkt. Meer info opstartersweekend.nl.

SamenwerkingInspirion is de naam van eennieuw Gelders ondernemersnet-werk dat duurzame samenwerkingen innovatie nastreeft. Op 3 okto-ber houdt Inspirion een bijeen-komst in Musis Sacrum. Meer infois te vinden op www.inspi-rion-network.nl.

EnergieWie tussen de regels van het ver-haal van Jan de Wit doorleest, be-grijpt dat de Rijn en IJssel EnergieCoöperatie een antwoord is op‘niet graaien maar zaaien’.Wat wij met zijn allen betalen aanonze energieleverancier moet nietnaar een dikbuikige buitenlandsebelegger gaan, maar netjes terug-

vloeien in onze eigen regio, waareen kleine toeleverancier daardoormensen aan het werk kan houdenen kan blijven investeren in de re-gio. Hoe simpel kan het zijn.

EnerSheNatalie Boeijen - van der Burg uitOosterbeek en Liesbeth Dik uitArnhem hebben onlangs EnerSheopgezet: een netwerk voor vrou-wen die zich met duurzaamheidbezighouden. Beide vrouwen heb-

ben jarenlang in de energiesectorgewerkt en willen met dit plat-form kennis en ervaring (laten) de-len. Op dit moment is het een vir-tueel netwerk (Facebook, Linke-dIn en Twitter); binnenkort komter ook een fysieke bijeenkomst.Meer info op www.enershe.net

AfscheidOKA nam begin deze maand af-scheid van Lizetta van Coevorden,die maar liefst zeven jaren langhet secretariaat van OKA bestierdhad. Over duurzaam gesproken.Zeven vette jaren voor deze aus-dauer-dame!Als charmante gastvrouwe, blog-gende netwerker, organiserendespin in het web en onmisbare as-sistente voor voorzitter Bart werdzij flink in de bloemetjes gezet tij-dens de eerste OKA Business Bor-rel van het seizoen die nu bij Rob-bers & van den Hoogen werd ge-houden. Onder klaterend applausnam ze licht blozend de loftuitin-gen in ontvangst.

SpreekuurVandaag houdt architecte MarijeWijers van Atelier Blik alweerhaar derde gratis spreekuur voormensen met (ver) bouwideeën. Lo-catie: Bosweg 1 in Arnhem. Info:www.atelierblik.nl

TennisjubileumDe Arnhemse Lawn Tennis Bond(ALTB) heeft net haar 110-jarig be-staan gevierd. De Davis Cup is erooit nog gespeeld. Nieuwe ledenwacht een aantrekkelijke contribu-tie.www.altb.nl

Faillissementen KANMaandag 17 septem-ber, rest. De Hucht teElst, vanaf 17.00 uur.Schrijver en columnistThomas Verbogtopent het 20ste socië-teitsjaar. i en aanmel-den:[email protected] 18 september,clubhuis hockeyvereni-ging MHC De Wester-duiven, Westsingel 33,6921 RX Duiven, vanaf17.00 uur. Openingvan het nieuwe vereni-gingsjaar met Tom van’t Hek, thema “Door-zettingsvermogen”.Aanmelden [email protected] of tele-fonisch 026-3186710.EuregioWoensdag 19 septem-ber, Tichelpark Kinos,

Tichelstraße 12a,47533, Kleve (DLD),van 18.30 tot 22.30 uur.Euregionaal onlinecon-gres 2012: Hoe onder-nemers aan Nederland-se en Duitse zijde vande grens optimaal ge-bruik maken van demogelijkheden die on-line marketing, socialmedia en zoekmachi-ne-optimalisatie bie-den. Zijn de verschil-lende vormen van onli-ne marketing in Duits-land op dezelfde wijzetoepasbaar als in Ne-derland? I en aanmel-den: www.euregio-naal-onlinecongres.nlVeronDonderdag 20 septem-ber, De Linge Groep,Slenkweg 2 in Ressen(Bemmel), aanvang15.30 uur. Netwerkbor-

rel bij De Linge Groep,het bedrijf van Jaspervan Buul en YolandaKuis dat sinds 2005werkt aan een duurza-me inzetbaarheid vanmedewerkers binnenprofit en non-profit or-ganisaties. Informatieen aanmelden:www.veron.nuOKAMaandag 24 septem-ber, Postillionhotel, Eu-ropaweg 25 in Arn-hem, aanvang 17.00uur. OKA XL Meetingm.m.v. Gerrit Zalm,voorzitter van ABNAMRO en voormaligminister van Financi-ën, en Peter van Zadel-hoff, journalist en pre-sentator van RTL Z.Aansluitend borrelmet buffet. i:www.oka.nl Young

AGENDA

Bart van Meer toast met Lizetta van Coevorden. foto Jacques Kok

www.simpleshoot.nl

professionele productfotografie:

geavanceerd en simpelVrijblijvende presentatie? Meld je aan:

geknipt en geschorenTips of informatie? [email protected]

Door Frank Thooft


geknipt | 15

www.rabobank.nl/arnhem

Rabobank. Een bank met ideeën.

Uw business gaat altijd verder,ons commitment ook.

Duidelijkheid scheppen.Dat is het idee.“DIRECT Service Groep maakt ondernemen makkelijker, door processen als payrolling en

contactcenter uit handen te nemen.” Directeur Bernhard Minnen speelt ook in op de actualiteit:

“Er komt een nieuw Europees betaalsysteem. Wij helpen ondernemers te voldoen aan de

SEPA-standaard.” Dit speelt ook bij zijn bank, met wie hij graag zaken doet. “De Rabobank gaat

verder dan alleen informeren over SEPA. Het gaat erom dat de ondernemer duidelijk krijgt welke

acties nodig zijn.” Ook uw idee? Bel dan (026) 371 43 33.

Documents

de Ondernemer - Arnhem