De Tijdmachine Mu1/2a - cultuurtrein.nl · Om de kinderen in een mooie kring te laten lopen, ... , b.v Tiktiktik wie ben ik? Mu1/2a.2. ... - Bladmuziek Ik zing mijn eigen lied

Muziek

1

➝

De Tijdmachine

Titel: Liedjes van oma

Lesfase 1 Oriëntatie 5 minuten

- Zing ‘hallo allemaal’ en vraag aan de leerlingen hoe je dit hebt gezegd: je hebt gezongen.- Zing ‘hallo kinderen’ en vraag de leerlingen het terug te zingen met ‘hallo juf/meester’. - Wissel nu het spreken en het zingen af, zodat de leerlingen bewust worden van het verschil.- Zing nu afwisselend ‘sta op’ en ‘ga zitten’ en laat de leerlingen reageren door te zingen en het te doen (gebruik hiervoor de

noten E en G)

Let op: Kleuters hebben een hoge zangstem, zing dus niet te laag

Algemene doelstellingen voor lessenreeks “De Tijdmachine”

- Leerlingen begrijpen het verschil tussen hun zang-, spreek- en gedachtenstem- Leerlingen ontdekken dat je je stem op heel veel verschillende manieren kunt gebruiken- Leerlingen leren zelf liedjes en klanken bedenken met instrumenten en hun lichaam - Leerlingen leren dat er liedjes zijn van vroeger en van vandaag - Leerlingen leren dat je niet weet wat er morgen kan gebeuren, hoe liedjes zullen klinken in de toekomst

Aanvullende suggesties voor lessenreeks “De Tijdmachine”

Extra als inleiding op het thema vroeger• De tijdmachine https://www.schooltv.nl/video/tijdmachine-met-wolfram/#q=vroeger• Sesamstraat Mijnheer Aart en Ieniemienie https://schooltv.nl/video/vroeger-stukje-uit-sesamstraat/#q=vroeger• Sesamstraat Mijnheer Aart en Pino https://schooltv.nl/video/vroeger-stukje-uit-sesamstraat/#q=vroeger• Liedje Koekeloere https://www.youtube.com/watch?v=MmBjWYwadRI•AfleveringKoekeloereDeTijdmachinehttps://schooltv.nl/video/koekeloere-de-tijdmachine/#q=tijdmachine• Woezel en Pip: Later als ik groot ben https://vimeo.com/114118686Met het tijdmachine-thema kun je alle kanten op. Je kunt er een hele week mee vullen. Laat leerlingen dingen meenemen van vroeger. Je kunt een tijdpad maken met al deze meegenomen dingen. Je kunt de leerlingen laten nadenken en tekeningen laten maken over hun eigen toekomst (b.v. wat ze willen worden).

- Leerlingen begrijpen het verschil tussen hun zangstem en hun spreekstem

- Leerlingen leren het lied Jan Huygen in de ton- Leerlingen leren bewegen bij Jan Huygen in de ton

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Bladmuziek (zie bijlage 1)- Mp3 van Hallo allemaal, Ga staan, Ga zitten,

Ga maar in de kring staan, Kom maar in de kring zitten (zie website)

- Bladmuziek Jan Huygen in de ton (zie bijlage 2)- Mp3 Jan Huygen in de ton (zie website)

Mu1/2a

Mu1/2a.1

https://www.schooltv.nl/video/tijdmachine-met-wolfram/#q=vroeger

https://schooltv.nl/video/vroeger-stukje-uit-sesamstraat/#q=vroeger

https://schooltv.nl/video/vroeger-stukje-uit-sesamstraat/#q=vroeger

https://www.youtube.com/watch?v=MmBjWYwadRI

https://schooltv.nl/video/koekeloere-de-tijdmachine/#q=tijdmachine

https://vimeo.com/114118686

Muziek

2

Lesfase 2 Onderzoek 10 minuten

- Vertel de leerlingen dat jullie in een tijdmachine gaan en teruggaan naar de tijd van toen onze oma’s en opa’s net zo oud waren als zij nu zijn.

- Onderzoek met de leerlingen wat er toen allemaal anders was.- Vertel van een liedje die jouw oma veel zong. Zing het lied Jan Huygen in een ton.- Stel vragen over het lied (b.v. Wat was de achternaam van Jan? Wat gebeurde er met Jan? Waar zat hij in?)

Lesfase 3 Uitvoering 10 minuten

- Zing het lied nog een keer. Laat de leerlingen meezingen. Begin het liedje met ‘1-2-3’, gezongen op de begintoon van het lied.- Zing het lied een paar keer met alle leerlingen samen (Omdat het zo mooi klinkt, omdat de jongens het alleen willen laten

horen, omdat iemand het alleen voor de klas wil zingen)- Zing ‘Ga maar in een kring staan’ of ‘We maken een kringetje van jongens en van meisjes’. Zing met de leerlingen Jan Huygen

in de ton. Loop op de maat van het lied met de leerlingen met de klok mee. Bij ‘en de ton die viel in duigen’ vallen de leerlin-gen naar achteren en laten ze hun handen los.

Suggestie:Om de kinderen in een mooie kring te laten lopen, kun je verschillende dingen doen: om een cirkel van stoelen/blokken heen lopen of een lijn op de grond trekken.Als het lekker weer is, kan dit ook goed buiten.

Lesfase 4 Evaluatie 5 minuten

- Wie kan er voordoen wat het verschil is tussen je spreek- en je zangstem?- Wie kan het uitleggen?- Wat gebeurde er met Jan Huygen?

Suggesties:Misschien weet je zelf nog een ander oud Nederlands liedje om te zingen met de leerlingen.Weten de kinderen welke liedjes hun opa’s en oma’s kennen? Laat ze het aan hun grootouders vragen. Misschien kunnen de kinderen dat dan aan de klas aanleren of misschien wil er een opa of oma in de klas komen zingen.

Muziek

3

Titel: Liedjes van moeder- Leerlingen ontdekken verschillende soorten stemgebruik- Leerlingen herkennen toonhoogten- Leerlingen leren het liedje Zeg moeder, waar is Jan?

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Bladmuziek Zeg moeder waar is Jan? (zie bijlage 4)- Mp3 Zeg moeder waar is Jan? (zie website)- Zeg moeder waar is Jan op Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=Zzsc4_A8RN4

De Tijdmachine


- Zing ‘hallo kinderen’, zingen de kinderen ‘hallo meester/juf ’ terug? Zing en spreek afwisselend en luister goed naar hoe de leerlingen antwoorden. Vraag of er een leerling jouw rol wil overnemen, Laat een paar kinderen ‘hallo kinderen’ zingen, de klas reageert nu met ‘hallo [naam van het kind]’, Herhaal het spel ‘sta op’ en ‘ga zitten’ van de vorige les

- Vertel aan de leerlingen dat jullie weer in de tijdmachine stappen en teruggaan naar de tijd van oma en opa. - Herhaal het liedje ‘Jan Huygen in een ton’ met bewegingen


- Vertel aan de leerlingen dat je je stem op veel verschillende manieren kunt gebruiken. Onderzoek met de leerlingen op welke manier je je stem kunt gebruiken. (hoog, laag, hard, zacht, piepend, schor enz.) Laat de leerlingen de verschillen benoemen.

- LaathetYoutubefilmpjezien.Bespreekmetdeleerlingenwateraandehandisinhetlied.- Waar zou Jan naar toe kunnen zijn gegaan?

Suggestie:Op youtube zijn er ook nog andere voorbeelden te vinden, ter inspiratie.Onderzoek met de kinderen waar Jan allemaal naartoe had kunnen gaan en probeer dit in het lied in te passen.


- Zing het eerste couplet van Zeg moeder, waar is Jan? Zing dit met de leerlingen samen.- Bedenk met de leerlingen hoe je dat kunt zingen, omdat verschillende moeders verschillende stemmen hebben. Zing zelf

Zeg moeder waar is Jan en laat de leerlingen op dezelfde manier ‘Daarginder daarginder’ en ‘Daarginder komt ie an’ nazingen. Laat een leerling jouw rol overnemen. Zing het lied nu helemaal voor met een gewone zangstem en met alle bewegingen.

- Laat de leerlingen meezingen en meebewegen.


- Wie kan er nog eens voordoen wat het verschil is tussen je spreek- en je zangstem?- Wat kan je nog meer doen met je stem? Wie kan er iets voordoen?- Waar was Jan naartoe gegaan in het lied?

Suggestie: Je kunt andere liedjes die de leerlingen kennen ook met verschillende stemmen proberen te zingen.Erzijnverschillendespelletjesomteontdekkendatiedereeneenanderestemheeft,b.vTiktiktikwiebenik?

Mu1/2a.2

https://www.youtube.com/watch?v=Zzsc4_A8RN4

Muziek

4

Titel: Liedjes van mij

- Leerlingenlerenzelfliedjesenklankenbedenkenmetinstrumenten en hun lichaam.

- Leerlingen leren het lied Ik zing mijn eigen lied.

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Ritme-instrumenten (bijv Chinese eetstokjes)- Bladmuziek Ik zing mijn eigen lied (zie bijlage 5)- Mp3 Ik zing mijn eigen lied (zie website)

De Tijdmachine


Herhaal ‘hallo kinderen’ - ‘hallo meester/juf ’, let op de juiste toonhoogte en ritme. Laat een paar leerlingen jouw rol overnemen.


- Onderzoek met de leerlingen welke geluiden je allemaal kunt maken met je lijf. Probeer de verschillende geluiden in een ritmisch schema te passen van 1-2-3-rust. Maak er een ritmische uitvoering. Eén leerling doet een geluid voor in 1-2-3-rust. De rest van de groep doet het in hetzelfde tempo na. Probeer het goed door te laten lopen. Geef elke leerling 2 ritmestok-jes en laat ze onderzoeken welke geluiden ze er mee kunnen maken. Stimuleer ze om op allerlei dingen in de klas te slaan. Laat een paar leuke geluiden horen in het 1-2-3-rust schema.


- Zing het lied Ik speel mijn eigen lied en doe bij de kruisjes iedere keer iets anders (b.v. klappen, drie stappen lopen, vingers-knippen, op benen klappen, drummen met de stokjes). Je kunt aan het begin nog even 123 meetellen tijdens de actie.

- Laat de leerlingen zelf een actie verzinnen en voordoen. De andere leerlingen herhalen de actie gedurende het hele lied. Zing het lied een aantal keren. Nodig leerlingen uit om als tussenspel zelf een liedje te bedenken.

Suggestie:Het gaat er nu vooral om dat de kinderen het ritme goed meedoen, het zingen is minder belangrijk. Wat niet betekent dat je geen complimenten mag geven aan de kinderen die ook meezingen.


- Hoe doe je dat, zelf liedjes bedenken? (met je stem, met instrumenten)- Wat vond je het leuk/moeilijk aan het zelf bedenken?

Suggesties: Je kunt jullie zelfgemaakte liedjes opnemen (met video/geluid) en naar de ouders sturen.

Mu1/2a.3

Muziek

5

Titel: Liedjes van nu

- Leerlingen leren het lied Pannenkoeken bakken- Leerlingen werken samen in het lied Pannenkoeken bakken

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:-Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen-Speellokaalofgrotevrijeruimteinklas-Rondlakenofeengroterondelapvanelastischestof/

parachute- Een aantal pittenzakken- Liedje De tijdmachine https://www.schooltv.nl/video/ tijdmachine-met-wolfram/#q=vroeger

-AfleveringKoekeloereDeTijdmachine https://schooltv.nl/video/koekeloere-de-tijdmachine/ #q=tijdmachine

- Bladmuziek Pannenkoeken bakken (zie bijlage 3) - Mp3 Pannenkoeken bakken (zie website)

De Tijdmachine


Kijkéénvandefilmpjesoverdetijdmachine.Bespreekmetdeleerlingenwaarjeallemaalnaartoezoukunnengaanmeteentijdmachine. Betrek ook de toekomst erin. Vertel dat je morgen/volgende week graag pannenkoeken wil gaan bakken.


Inventariseer met de leerlingen wat je allemaal nodig hebt om pannenkoeken te kunnen bakken?


- Leer het lied ‘pannenkoeken bakken’ aan de leerlingen, met de bewegingen. - Laat alle leerlingen met beide handen een stuk van de elastische stof vasthouden. Vertel dat dit jullie pannenkoekenpan is en

gebruik een pittenzak als pannenkoek. Leg deze in het midden van het doek neer. Zing het lied met de leerlingen, vervang de tekst ‘Pak hem als je kan’ voor ‘Vang hem als je kan’. Bij de tekst ‘Vang hem als je kan’ laat je de leerlingen de doek naar bene-den gaan, zodat bij ‘HAP’ de pittenzak omhoog wordt gelanceerd. Let op! De pittenzak moet wel weer opgevangen worden in de doek. Als dit goed gaat, kan er steeds weer een nieuwe pannenkoek bij, net zo lang tot er toch een uit de pan vliegt.


- Wat moet je doen als je pannenkoeken wilt bakken? Hoe begin je? Wat doe je daarna?- Wat helpt, als je de pittenzak goed omhoog wilt krijgen en weer goed wilt opvangen?

Suggesties: Organiseer een echte pannenkoekbakochtend.

Mu1/2a.4





Muziek

6

Titel: de Tijdmachine

- Leerlingen leren dat er liedjes zijn van vroeger en van vandaag

- Leerlingen leren dat je niet weet wat er morgen kan gebeuren

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Bladmuziek De tijdmachine (zie bijlage 6)- BewegingenbijdeTijdmachine(ziebijlage7)- Mp3 De tijdmachine (zie website)- Muziek van nu: Rap https://www.youtube.com/watch?v=HnWZnrkh3FI- Muziek van heel vroeger https://www.youtube.com/watch?v=1oR3pXcnsTs&list= RDQMgvcFYeLejjw&index=5

- Muziek van Mozart https://www.youtube.com/watch?v=Ezvj-De6bxY

De Tijdmachine


Laatkleinestukjesvandefilmpjesaandeleerlingenzienenvoereengesprekovermuziekvanvroegerenvannu.Alsleerlingenmuziek van nu kunnen noemen, laat dat dan ook zien en horen.


- Onderzoek met de leerlingen het begrip tijd, vandaag, morgen, gisteren, een week, een jaar. - Kan je reizen in de tijd? Alleen als je een tijdmachine hebt… ! Bespreek met de leerlingen waar ze heen zouden willen.

Beperk het tot tijd.


- Leer de leerlingen het opzegversje De tijdmachine met de juiste ritmische acties aan.- Laat de leerlingen eerst de bewegingen meedoen en dan de tekst meezeggen


Wat is het verschil tussen gisteren, vandaag en morgen? Bespreek met de leerlingen welke liedjes van vroeger waren en welke van nu.

Mu1/2a.5

https://www.youtube.com/watch?v=HnWZnrkh3FI

https://www.youtube.com/watch?v=1oR3pXcnsTs&list=RDQMgvcFYeLejjw&index=5

https://www.youtube.com/watch?v=1oR3pXcnsTs&list=RDQMgvcFYeLejjw&index=5

https://www.youtube.com/watch?v=Ezvj-De6bxY

Muziek

➝

1

Bijlage 1 Introductieliedjes

Muziek

➝

2

Bijlage 2 Jan Huygen in de ton

Muziek

➝

3

Bijlage 3 Zeg moeder, waar is Jan?

Muziek

➝

4

Bijlage 4 Ik zing mijn eigen lied

Muziek

➝

4

Bijlage 5 Pannenkoeken bakken

Pannenkoeken, pannenkoeken: roeren in een beslagkomBakken in de pan: giet het beslag in de panLekker bakken, lekker bakken: de pannenkoek losschudden van de bodem van de panPak hem als je kan: gooi de pannenkoek in de luchtHAP!: klap als een krokodil je handen op elkaar

Muziek

5

Bijlage 6 De tijdmachine

Acties: stap in, stap maar eens in: wenken kom hier. 4x Waar wil je heen: vraag gebaar 4x veren Wil je naar gisteren: twee duimen wijzen over je schouder 2x veren Of naar vandaag: twee vingers wijzen naar de grond voor je 2x veren We gaan naar morgen: wijs met twee vingers en gestrekte armen voor je uit 2x veren Op Dat en graag van Dat wil ik graag, klap in je handen Alles mag, alles mag: strek je handen boven je hoofd en beschrijf aan elke kant een kwartcirkel naar beneden Geg wat doe je: wijs met een groots gebaar de kring rond en stop op dag bij iemand. Hij/zij mag zeggen wat hij/wij zou doen op een dag waar alles mag .

Muziek

6

Bijlage 7 Bewegingen De tijdmachine

Muziek

➝

1

Mu1/2b

Mu1/2b.1

Van ik tot allemaal

Titel: Ik en jij

Algemene doelstellingen voor lessenreeks “Van ik tot allemaal”

- Leerlingen leren bewegen op muziek- Leerlingen leren beter zingen- Leerlingen leren zingen en bewegen combineren - Leerlingen leren samenwerken

Algemene suggesties voor lessenreeks “Van ik tot allemaal”

• Aan het thema ‘ik, jij, wij en zij’ kun je ook andere activiteiten verbinden. • Denk bijvoorbeeld aan portretten van elkaar maken (ik en jij). • Voor het thema ‘wij en jullie’/‘wij en zij’ kun je kijken waarop je de groep kan indelen (meisjes/jongens, bruine/blauwe ogen,

schoenen met /zonder veters, pizza/macaroni, fruit/groente etc)

- Leerlingen leren het lied Ik en jij- Leerlingen leren muzikale elementen herkennen- Leerlingen luisteren naar muziek- Leerlingen leren muziek uitbeelden

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Vrije ruimte in de klas- Bladmuziek van Ik en jij (zie bijlage 1)- Mp3Ikenjij(ziewebsite)


Doe het commando-pinkelen-spel: zeg ‘commando pinkelen’: alle leerlingen trommelen met hun vingers op hun stoel; zeg ‘commando ik’: alle leerlingen wijzen naar zichzelf; zeg ‘commando jij’: alle leerlingen wijzen naar een andere leerling. Zodra de leerlingen dit kunnen, start je met het weglaten van het woord ‘commando’. Als je het woord commando niet voor de actie zegt, mogen de leerlingen het gebaar juist niet maken.Wissel dit af om het nog moeilijker te maken.


- Onderzoek met de leerlingen de onderlinge verschillen tussen de ene leerlingen en de andere. - Laat ze in tweetallen om de beurt een verschil benoemen. Doe dit een paar keer voor met een leerling, b.v. ik heb bruine

schoenen/jij hebt blauwe schoenen. Ik heb donker haar/jij hebt licht haar. - Als afsluiting kun je ook dezelfde dingen benoemen, b.v. alle leerlingen met bruin haar gaan staan, alle leerlingen met

schoenen met veters gaan staan, enz.

2

Muziek


- Leer het eerste deel van het lied Ik en jij aan (t/m ‘dun of dik’) door korte stukjes voor te zingen (en bewegen) en de leerlin-gen het na te laten zingen. Zodra dit goed gaat, maak je de zinnen langer door meerdere stukken samen te voegen, totdat de leerlingen het helemaal kunnen zingen.

- Laat de leerlingen volgende activiteiten uitbeelden: torens bouwen, blokken sjouwen, van de glijbaan glijden, op een skelter rijden, in de zandbak spelen, je vervelen.

- Laat nu de leerlingen het gehele lied Ik en jij zingen met alle bewegingen.

Suggestie:De leerlingen kunnen het gehele lied in een binnenkring en een buitenkring tegenover elkaar zingen en de bewegingen erbij maken.


- Wat is het verschil tussen ik en jij?- Wat betekent uitbeelden?- Wie kan het lied Ik en jij alleen zingen voor de klas?

Muziek

3

Mu1/2b.2Van ik tot allemaal Titel: Ik en wij

- Leerlingenlerenbewegenopmuziek

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Speellokaalofvrijeruimteindeklas- Chinese dans uit de Notenkrakersuite van Tchaikovsky https://www.youtube.com/watch?v=llA1xOFRYj0- BeweeginstructievanTsjoetsjoewa(ziebijlage2)- FilmpjeTsjoetsjoewa https://www.youtube.com/watch?v=XveIiC22DYI


Klap een ritme voor en laat de leerlingen dit naklappenGebruik ook je knieën, stampen op de grond en andere geluiden van je lichaamGaat dit goed? Nodig de leerlingen uit om ook een ritme te bedenken


Luister de Chinese dans. Welke 2 dieren horen de leerlingen? (de fluit als vogel is duidelijk, probeer op een kat uit te komen voor de pizzicato’s van de violen)Je kunt ook aan de leerlingen vertellen dat ze gaan luisteren naar een muziekverhaal over een kat en een vogeltje. Luister ongeveer 20 seconden naar de muziek en vraag of de leerlingen de kat (violen) en de vogel (fluit) hebben gehoord. Verdeel de groep in vogels en katten. Luister het hele stukje en laat de vogels gaan staan als de fluit speelt en de katten als de violen spelen.


- Inventariseer met de leerlingen welke bewegingen je allemaal met je lijf kan maken. Denk aan je armen, benen, handen, hoofd, mond enz. Speel een spelletje Tsjoe tsjoe wa.

- Zeg Tsjoe tsjoe wa in het ritme van het filmpje en laat de leerlingen steeds 2 tellen een bepaalde beweging maken, b.v. klap-pen, stampen, hun tong uitsteken enz.

- Laat het filmpje zien en doe de bewegingen mee.

Suggestie:In het speellokaal kun je de vogels en katten van de Chinese dans laten bewegen op de muziek.Laat een leerling voordoen hoe een vogel vliegt en hoe een kat sluipt (laat de beweging goed groot uitvoeren). De leerlingen gaan bewegen op de muziek (bij het stukje waar katten- én vogelmuziek te horen is, mogen de leerlingen zelf kiezen)In het speellokaal kun je met de leerlingen ook Tsjoe tsjoe wa doen. Laat ze rondlopen op Tsjoe tsjoe wa en verder de instruc-ties van het lied volgen.


- Wat was ook alweer het verschil tussen ik en jij?- Wat is het verschil tussen ik en wij? Laat leerlingen zinnen bedenken die beginnen met ik…, jij… en wij…- Kan een leerling nog eens een ritme voorklappen?

https://www.youtube.com/watch?v=llA1xOFRYj0

https://www.youtube.com/watch?v=XveIiC22DYI

Muziek

4

Mu1/2b.3Van ik tot allemaal Titel: Wij en jullie

- Leerlingen leren het lied Klimme de klasse- Leerlingen maken kennis met de ritmestokjes- Leerlingenlerenritmesmeespelen- Leerlingen leren luisteren naar elkaar

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- RitmestokjesofChineseeetstokjes- Handtrommen- Bladmuziek ‘Klimme de klasse’ (zie bijlage 3)- Mp3Klimmedeklasse(ziewebsite)- OrientatiefilmpjeSpelenmetstokjes https://www.youtube.com/watch?v=pKf94a8jbfQ


Kijk met de leerlingen het filmpje.


- Deel de stokjes uit (twee per leerling) Laat ze een paar minuten experimenteren. Nodig ze uit om te ontdekken dat verschillende materialen ook verschillende geluiden geven.

- Tik een ritme voor en laat de leerlingen dit na tikken. Laat de leerlingen ook ritmes bedenken.


- Zing de eerste twee maten van het lied ‘Klimme de klasse’ en speel het ritme van maat 3 en 4 (en kruis vervolgens je armen, dit is het stilte-teken). Laat de leerlingen meedoen (alleen met de stokjes en hun gedachtestem).

- Zing maat 5 en 6 voor en tik 7 en 8. Laat de leerlingen meedoen (alleen met de stokjes en hun gedachtestem)- Deel aan een aantal leerlingen een handtrom uit. Maat 3 en 4 worden gespeeld door de stokjes en maat 7 en 8 door de

handtrommelaars, de rest wordt gezongen door alle leerlingen.- Wissel af tussen de gedachtestem en de zangstem.

Suggestie:Als het ritmespel goed gaat, kun je ook variëren. Laat de leerlingen bijvoorbeeld als volgt spelen:maat 1-2: iedereen zingtmaat 3-4: enkele leerlingen spelen op de stokjes, de anderen maken drie bewegingen op het ritmemaat 5-6: iedereen zingtmaat 7-8: enkele leerlingen spelen op de handtrom, de anderen klappen met een groot gebaar laag, hoger en hoogst


- Wat is het verschil tussen het geluid van een stokje en het geluid van de trommel?- Wat is de overeenkomst (hetzelfde) tussen twee stokjes en de trommel?

https://www.youtube.com/watch?v=pKf94a8jbfQ

Muziek

5

Mu1/2b.4Van ik tot allemaal Titel: Wij en Zij

- LeerlingenlerenhetliedIkzougelukkigwezen- LeerlingenlerendanspassenbijhetliedIkzougelukkigwezen

- Leerlingenlerenpatronenhoreninmuziek- Leerlingenlerensamenwerken

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Vrijeruimteinklas/speellokaal- BladmuziekIkzougelukkigwezen(ziebijlage4)- Mp3Ikzougelukkigwezen(ziewebsite)- Begroetingen https://www.youtube.com/watch?v=0NWu0I1rY6o


Bekijk een stukje van het filmpje begroetingen.


- Geef de leerlingen in tweetallen opdracht om elkaar ‘tegen te komen en te begroeten’. Laat een aantal begroetingen zien in de kring.


- Vraag een leerling je te helpen. Zing de eerste drie regels van het lied Ik zou gelukkig wezen(of laat de mp3 horen). Bij het stukje ‘en geef me nu je hand, en geef me nu je arm’ doe je samen de juiste bewegingen (met rechts een hand geven en met rechts inhaken).

- Maak tweetallen van de leerlingen en oefen het een paar keer.- Breidt nu het lied uit met ‘Dan dansen we de hele dag zo lang als ik je mag’: de leerlingen dansen hierbij met de armen

ingehaakt rond.

- Herhaal de laatste 3 regels van het lied een paar keer om te oefenen. Let op dat de leerlingen stilstaan bij het handen geven. Doe het nog een keer maar nu met de andere hand/arm. Oefen dit ook een paar keer. Verdeel de klas in twee groepen

- Laat groep 1 op een rij naast elkaar staan met tegenover hen groep 2. Laat aan de leerlingen zien met wie hun maatje is. Zing het lied met de wisseling van arm en hand.

Suggestie:Je kunt met de leerlingen een extra harde stamp doen op DAN-sen. Dat is dan meteen een duidelijk beginpunt voor het dansen. Laat de leerlingen hun danspartner bedanken voor de dans.


- Waarom geef je elkaar een hand?- Welke twee leerlingen kunnen het liedje helemaal zelfstandig uitvoeren?

https://www.youtube.com/watch?v=0NWu0I1rY6o

Muziek

6

Suggestie:Laat de leerlingen van groep 1 een plekje zoeken in het lokaal. Laat de leerlingen van groep 2 hun maatje opzoekenVertel dat de nummers 1 mogen rondhuppelen waar ze maar willen, maar ze moeten op tijd bij hun nummer 2 zijn om hun hand te schudden. Doe dit met de muziek.Wissel ook af door de nummers 1 te laten staan en nummers 2 te laten rondhuppelen. Of bedenk je eigen variatie.

Muziek

7

Mu1/2b.5Van ik tot allemaal Titel: Daar komen wij allemaal aan

- LeerlingenlerenDaarkomenwijallemaalaan- Leerlingenverzinnenbewegingen

Duur van de les: 30 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Vrijeruimteinklas/speellokaal- BladmuziekDaarkomenwijallemaalaan(ziebijlage5)- Mp3Daarkomenwijallemaalaan(ziewebsite)- Marsmuziek https://www.youtube.com/watch?v=juLRqSV45vo


Kijk met de leerlingen in de kring een stukje van het filmpje. Laat ze op de maat van de muziek meedoen met klappen, stampen, tikken op hun stoel, enz.


Maak treintjes van 5 à 6 leerlingen. Laat ze op de maat van de marsmuziek achter elkaar lopen door het speellokaal. Als dat goed gaat, laat je de voorste leerling iets met zijn handen erbij doen, b.v. handen in de zij, handen op je hoofd, enz. Laat de voor-ste leerling regelmatig achteraan sluiten zodat alle leerlingen een keer vooraan gestaan hebben.


- Zing en doe alleen de laatste vier maten van het lied Daar komen wij allemaal aan. Iedere keer komt er een beweging bij, dat heet stapelen Dus bijvoorbeeld:

1) doe mij maar na met je handen op je hoofd2) doe mij maar na met je handen op je hoofd, doe mij maar na met je handen in je zij3) doe mij maar na met je handen op je hoofd, doe mij maar na met je handen in je zij, doe mij maar na met je handen

op je buik,etc- Zing nu het hele lied of zet de mp3 aan. Laat de leerlingen achter jou aan marcheren tot aan ‘Doe mij maar na…’ vanaf ‘Doe mij maar na…’ doen de leerlingen de bewegingen na- Kijk of een leerling vooraan wil lopen en de bewegingen kan bedenken- Herhaal het lied Ik en jij met de bewegingen erbij


- Wie kan mij uitleggen wat stapelen is in een lied?- Wat is marcheren?

Suggestie:Stapelen kan ook met bewegingen/ klanken. Laat een leerling een beweging met klank bedenken en laat de hele klas dat nadoen. Dan komt er een leerling naast staan en die doet een nieuwe beweging plus klank. De klas doet dan de eerste en de tweede beweging na. Stapel net zo lang totdat het niet meer lukt.

https://www.youtube.com/watch?v=juLRqSV45vo

Muziek

1

Bijlage 1 Bladmuziek Ik en Jij

Muziek

2

➝

Bijlage 2 Tsjoe tsjoe Wa

Tsjoetsjoewa,tsjoetsjoewaTsjoetsjoewa,wawaTsjoetsjoewa,tsjoetsjoewaTsjoetsjoewa,wawa

Opjeplaats(Opjeplaats)Strek je armen (Strek je armen)


Opjeplaats(Opjeplaats)Strek je armen (Strek je armen)Vuisten maken (Vuisten maken)


Opjeplaats(Opjeplaats)Strek je armen (Strek je armen)Vuisten maken (Vuisten maken)Duimenomhoog(Duimenomhoog)


Opjeplaats(Opjeplaats)Strek je armen (Strek je armen)Vuisten maken (Vuisten maken)Duimenomhoog(Duimenomhoog)Schoudersop(Schoudersop)


Opjeplaats(Opjeplaats)Strek je armen (Strek je armen)Vuisten maken (Vuisten maken)Duimenomhoog(Duimenomhoog)Schoudersop(Schoudersop)Hoofdomhoog(Hoofdomhoog)

Armennaarvorenenrondjedraaien

Armennaarvorenenrondjedraaien

Stilstaan en salueren!Strek je armen voor je uit

Achterelkaaraanlopenenjearmengestrektbewegenaleentrein

Stilstaan en saluerenStrek je armenVuisten maken

Met gestrekte armen en je vuisten rondjes draaien

Stilstaan en saluerenStrek je armenVuisten makenDuimenomhoog

Metgestrektearmen,vuistenenduimenomhoogrond-jes draaien

Stilstaan en saluerenStrek je armenVuisten makenDuimenomhoogSchoudersop

Metjeschoudersop,gestrektearmen,vuistenendui-men omhoog rondjes draaien

Stilstaan en saluerenStrek je armenVuisten makenDuimenomhoogSchoudersopHoofdomhoogMetjehoofdomhoog,schoudersop,

Muziek

3


Opjeplaats(Opjeplaats)Strek je armen (Strek je armen)Vuisten maken (Vuisten maken)Duimenomhoog(Duimenomhoog)Schoudersop(Schoudersop)Hoofdomhoog(Hoofdomhoog)Billen naar achteren (Billen naar achteren)


Opjeplaats(Opjeplaats)Strek je armen (Strek je armen)Vuisten maken (Vuisten maken)Duimenomhoog(Duimenomhoog)Schoudersop(Schoudersop)Hoofdomhoog(Hoofdomhoog)Billen naar achteren (Billen naar achteren)Voeten naar binnen (Voeten naar binnen)


Opjeplaats(Opjeplaats)Strek je armen (Strek je armen)Vuisten maken (Vuisten maken)Duimenomhoog(Duimenomhoog)Schoudersop(Schoudersop)Hoofdomhoog(Hoofdomhoog)Billen naar achteren (Billen naar achteren)Voeten naar binnen (Voeten naar binnen)Tong naar buiten (Bleh)

Tsjoetsjoewa,tsjoetsjoewaTsjoetsjoewa,wawaTsjoetsjoewa,tsjoetsjoewaTsjoetsjoewa,wawa(laatsterefrein2x)

gestrektearmen,vuistenenduimenomhoogrondjesdraaien

Stilstaan en saluerenStrek je armenVuisten makenDuimenomhoogSchoudersopHoofdomhoogBillen naar achteren

Metjebillennaarachteren,hoofdomhoog,schou-dersop,gestrektearmen,vuistenenduimenrondjesdraaien

Stilstaan en saluerenStrek je armenVuisten makenDuimenomhoogSchoudersopHoofdomhoogBillen naar achterenVoeten naar binnen

Metjevoetennaarbinnen,billennaarachterenhoofdomhoog,schoudersop,gestrektearmen,vuisten,duimen omhoog rondjes draaien

Stilstaan en saluerenStrek je armenVuisten makenDuimenomhoogSchoudersopHoofdomhoogBillen naar achterenVoeten naar binnenTong naar buiten

Metjetongnaarbuiten,voetennaarbinnen,billennaarachteren,hoofdomhoog,schoudersop,gestrek-tearmen,vuisten,duimenomhoogrondjesdraaie

Muziek

4

Bijlage 3 Bladmuziek Klimme de Klasse

Uit de bundel Rimram Rare van A. Michielsen, Broekmans & Van Poppel

Zingen en spelen: zingen maat 1 en 2 spelen met ritmestokjes maat 3 en 4 zingen maat 5 en 6 spelen op handtrommen maat 7 en 8

Ritme: het stokjesritme maat 3 en 4 het handtromritme maat 7 en 8 eerst na elkaar, later tegelijk spelen.

Zingen, spelen en bewegen: maat 1 en 2 allen zingen maat 3 en 4 enkelen spelen op ritmestokjes de anderen dansen op het ritme (twee korte passen en een lange pas, met herhaling) maat 5 en 6 allen zingen maat 7 en 8 enkelen spelen op handtrommen de anderen klappen met groot gebaar, zich omhoog richtend (laag, hoger, hoog)

Begeleiding: terwijl het lied gezongen word kunnen de ritmestokjes en handtrommen als begeleiding hun ritmes herhalend spelen.

Melodie: meetbewegingen en notatie: • De leerkracht zingt op pom de izanties voor, de leerlingen zingen op de juiste tekst na. • Het toonhoogteverloop wordt onderzocht, dit leidt tot hoog/laag schrijven van de tekst. • De leerlingen zingen het lied, bij de betreffende motieven meten zij het toonhoogteverloop mee.

tie zan i- zan i- zan i- tie tie

Muziek

5

Bijlage 4 Bladmuziek

Ik zou gelukkig wezen

Muziek

6


Daar komen wij allemaal aan

Dit is een stapellied. De verschillende versies van de laatste regel worden steeds in omgekeerde volgorde herhaald. Het lied wordt zo steeds langer.

Spel De leerlingen staan in een kring.

Daar komen wij (…) aan. De leerlingen lopen in de maat en klappen erbij. Doe mij maar na… De kring staat stil.

Met je… (1 t/m 6) De leerlingen voeren de genoemde beweging uit.

Muziek

➝

1

Overal zit muziek in Algemene doelstellingen voor lessenreeks ”Overal zit muziek in”

- Leerlingen leren muziek in alledaagse zaken herkennen- Leerlingen maken kennis met ritme en percussie- Leerlingen leren ritmes verzinnen- Leerlingen leren door middel van voor- en naspelen- Leerlingen leren samenwerken

Algemene suggesties voor lessenreeks ”Overal zit muziek in”

Extra als inleiding op het thema vroegerOp Youtube staan veel filmpjes van muziek met gewone dingen, muziek met afval en instrumenten gemaakt van afval. De groep Stomp heeft veel materiaal. Harm Goslink Kuiper maakt instrumenten van afvalmateriaal. Meester Freek maakt muziek met een boek. Leuk om te kijken en misschien worden de leerlingen geïnspireerd. Met het thema ‘Overal zit muziek in’ kun je ook een project over afval doen. Over het milieu, de plastic soep in de zee, hoe afvalverwerking in zijn werk gaat, afval scheiden, recyclen, etc.

Mu3

Titel: Crash! Boem! Kledderrr

- Leerlingen leren het lied Ik ben een raceauto - Leerlingen leren hoe je met je stem geluiden van dingen kan

nadoen om muziek te maken

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekoffilmpjesaftespelen- Een metronoom https://www.metronoomonline.nl/- Filmpje:HondaChoirAdvertisement(vanaf0.06)- Tekst:Ikbeneenraceauto(ziebijlage1)- Bladmuziek:Ikbeneenraceauto(ziebijlage2)- Mp3Ikbeneenraceauto(ziewebsite)- Mp3karaokeversieIkbeneenraceauto(ziewebsite)


Luister Honda Choir Advertisement zonder beeld. Kunnen de leerlingen de geluiden nadoen? Wat of wie maakt deze geluiden? Kijk met de leerlingen naar het filmpje en bespreek het met ze. Wijs de leerlingen erop dat de geluiden worden gemaakt door een koor.

Suggestie:Verdiepingsvragen: Nu je weet dat het stemmen zijn, hoor je dat ook? Hoe hoor je dat?

Mu3.1

https://www.metronoomonline.nl/

Muziek

2


- Vraag de klas wie er ook een auto na kan doen. Kan de klas raden welk geluid van de auto er wordt nagedaan? Laat een aantal leerlingen een autogeluid verzinnen. Als het moeilijk op gang komt staan hier een aantal voorbeelden:

https://www.freesoundeffects.com/free-sounds/cars10069/0/tot_sold/20/1/- Doe een call and response spel waarbij één de geluiden voordoet en de anderen de geluiden nadoen.

Suggesties:Verzin met de leerlingen een manier om deze geluiden te kunnen onthouden. Ze kunnen grafisch worden genoteerd op het bord. Figuratief (met auto-onderdeel of situatie) of als muziek (een stijgende lijn, korte puntjes etc) of een combinatie van beiden. Google afbeeldingen/grafische partituur geeft een aantal voorbeelden.


Leer d.m.v. van de wegveeg- of de voor- en nazingmethode het lied Ik ben een raceauto aan. Bij de wegveegmethode schrijf je de tekst op het bord, en haal je stapje voor stapje tekst weg. Bij de voor- en nazingmethode zing je zin voor zin voor en zingen de leerlingen na.

Suggestie:Bedenk met de leerlingen bewegingen bij het liedje, om de tekst te ondersteunen. Laat de leerlingen in plaats van de geluiden met woorden te zingen autogeluiden maken. Vervang de woorden ‘vroem’, ‘wiebel’, ‘crash’ en ‘toet’ door het bijbehorende geluid. Het lied is oorspronkelijk een Engels lied. De Engelse tekst staat in de bijlage.


Hoe kan je je stem gebruiken? Zingen, spreken, fluisteren, hard, zacht, hoog, laag, kort, lang. Laat de leerlingen in tweetallen een gesprek houden tussen 2 auto’s met uitsluitend autogeluiden. Laat de leerlingen deze verschillen ook benoemen.

https://www.freesoundeffects.com/free-sounds/cars10069/0/tot_sold/20/1/

Muziek

➝

3

Mu3.2

Titel: Tik tik tik

- Leerlingen ervaren dat alles geluid kan maken- Leerlingenlerenritmesvanlangzaamnaarsnelspelenen

andersom- Leerlingenlerenritmesvanzachtnaarhardspelenen

andersom- Leerlingenmakenkennismetgrafischenotatie

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekoffilmpjesaftespelen- Koffiebekertjeshttps://www.youtube.com/watch? v=_RlzIFLLpAI&feature=youtu.be

- BertKaempfert–AfrikaanBeat- Attributen:stokjes,plastickoffiebekertjes,tafels,stoelenetc.- Voorbeeldgeluidenschema(ziebijlage3)- Leeg4-tellenschema(bijlage4)


Kijk het filmpje ‘Koffiebekertjes’ met de leerlingen. Wanneer is iets muziek? Bespreek dit met de leerlingen. (ritme, beat, vorm, hard/zacht, opbouw, afbouw, herhaling) Vraag de leerlingen waar je allemaal muziek op kan maken. Kan dat ook op dingen die niet bedoeld zijn als muziekinstrument?


Laat de attributen zien. Laat een leerling naar voren komen en er een geluid op verzinnen. Zorg dat een paar leerlingen aan de beurt komen, en dat alle attributen aan de beurt komen. Deel de attributen uit. Zorg voor voldoende attributen zodat elke leerling een eigen attribuut heeft. Geef ze de tijd om verschillende geluiden te bedenken. Laat de geluiden presenteren.

Suggestie: Verdeel de attributen over verschillende bakken. Laat de leerlingen in groepjes geluiden bedenkenmet de attributen uit de bak.


- Inventariseer de geluiden die de leerlingen hebben bedacht en kies er een paar originele uit. Probeer deze in een tekening te vatten en zet deze op het bord. Gebruik het vier-tellen schema en zet de uitgekozen geluiden er in. Besteed aandacht aan tempo en dynamiek.

- Speel met de hele klas het schema. Tel zelf de hele tijd tot 4 (ook van tevoren), zodat de geluiden op het juiste moment gespeeld worden.

- Luister met de leerlingen naar ‘African beat’. Laat de leerlingen in een 4/4 maatsoort meeklappen terwijl je hardop meetelt en de leerlingen aanmoedigt dit ook te doen. Als ze hardop mee kunnen tellen, kunnen ze ook het zelfgemaakte ritmesche-ma meespelen.

Overal zit muziek in

https://www.youtube.com/watch?

http://youtu.be

Muziek

4

Suggestie:Om het nog wat lastiger te maken kan je als extra aanvulling een dubbel schema maken. Twee geluiden kunnen dan tegelijk klinken. Om te beginnen kan de ene helft van de klas het ene schema spelen, en de andere helft van de klas het andere sche-ma. Kan iemand ook de twee schema’s tegelijk spelen? De variatiemogelijkheden zijn eindeloos Je kunt werken met een vaste structuur van ritmes of juist telkens kiezen welk ritme er nu komt, je kunt een leerling laten kiezen, je kunt echo’s laten spelen, je kunt met de leerlingen kiezen welk ritme het best op welk moment in de muziek past, je kunt net als de muziek steeds meer instrumenten mee laten doen en misschien zelfs een vierdubbel schema spelen.


Zing het lied ‘Ik ben een raceauto’ met de ene helft van de klas en laat de andere helft van de klashet ritmeschema spelen.

Muziek

➝

5

Mu3.3

Titel: Carnaval Festival

- Leerlingenmakenkennismetbodysounds- Leerlingenlereneengrafischepartituurspelen- Leerlingen leren muzikale kenmerken van verschillende

landen herkennen en benoemen

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekoffilmpjesaftespelen- Bodysound https://www.youtube.com/watch?v=Zfc1UH_9U5s

Bodysounds https://www.youtube.com/watch?v=5AhrTeBVW4M- Muziek:Efteling–CarnavalFestival(korteversie)- Muziek:Efteling–CarnavalFestival(landenversie)- GrafischepartituurCarnavalFestival(ziebijlage)- Een metronoom https://www.metronoomonline.nl/


Kijk met de leerlingen het volgende filmpje. https://www.youtube.com/watch?v=Zfc1UH_9U5sNeem de tijd om met de leerlingen de geluiden na te doen.


- Laat de leerlingen in groepjes met elkaar verschillende bodysounds bedenken. Laat elk groepje presenteren wat ze bedacht hebben.

- Beluister met de leerlingen de muziek van de landenversie van Carnaval Festival. Stop de muziek regelmatig en bespreek met de leerlingen welke instrumenten ze horen. Waarom denken ze dat bepaalde land te horen? Moedig de leerlingen aan om hun ideeën te beargumenteren.

Landen mix: - Nederland (kikkers en vogeltjes)- Frankrijk (accordeon)- Engeland/ Schotland (doedelzak)- Duitsland/ Zwitserland (klarinetten, accordeon)- Italië (mandoline)- China (gong)- Jungle (dierengeluiden, trommels)- Mexico (maracas (sambaballen), trompetten)


- Teken de volgende figuren op het bord: O, XX, , ●, De figuren staan voor verschillende bodysounds: O: in je handen klappen xx: twee keer op je bovenbenen slaan : met platte handen op de tafel slaan ●: met je vingers knippen (of met twee vingers van de ene hand op twee vingers van de andere hand slaan) : op de grond stampen


https://www.youtube.com/watch?v=Zfc1UH_9U5s

https://www.youtube.com/watch?v=5AhrTeBVW4M

https://www.metronoomonline.nl/

https://www.youtube.com/watch?v=Zfc1UH_9U5s

Muziek

6

- Leer de leerlingen kleine stukken van de partituur aan. Het gaat niet om de gehele partituur, maar het gaat om het begrijpen van de symbolen en deze toepassen.

- Als je een ritme behandelt waarin alleen op de 1e en de 3e tel een geluid zit, let er dan op dat tel 2 en 4 stil zijn maar niet worden overgeslagen. Tel die tellen hardop en later met gedachtenstem.

- Wijs de leerlingen hier op. Een rust is muzikaal, het is niet zomaar een stilte. Het is een ritmische stilte.- Zet het schema (zie bijlage 5) op het bord en bespreek het met de kinderen in ieder geval de volgende punten: Elk blok

bestaat uit vier hokjes elk hokje is een tel. Telkens kun je dus tot vier tellen en zo kom je erachter op welke tel je iets moet doen. Wat je dan moet doen kun je zien aan het symbool. Speel het schema van begin tot eind. Laat een metronoom meet-ikken (108BPM)

- Speel de partituur een paar maal door zodat de leerlingen gewend raken aan de manier van noteren. - Je kunt de partituur meespelen met de muziek van Carnaval Festival.

Suggestie:Als het goed gaat, kun je het ook wat moeilijker maken. Het schema wordt gebruikt, maar wordt er ook op gevarieerd. Het schema wordt als volgt uitgebreid:• Intro – A – B – A – B (zonder de eerste twee maten)• A – B (speel regel 1 twee keer en ga daarna naar regel 2) • A – B – A – B (zonder de eerste twee maten) • A – Intro - Intro – B (alleen regel 2) – Intro (de eerste twee maten rust, dus wel tellen maar alleen de laatste twee maten spelen)


- Bespreek met de leerlingen het maken van bodysounds en het spelen van een grafische partituur. Was het moeilijk? Was het leuk? - Vraag aan de leerlingen voor de volgende les zelf iets mee te nemen waar je mooie drumgeluiden op kunt maken.

Muziek

➝

7

Mu3.4

Titel: Muziek in blik

- Leerlingen leren ritmes bedenken- Leerlingenlerenpresenteren

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekoffilmpjesaftespelen- Attributenvooreengrootdrumstel:verschillendeattri-butenwaaropjemooiegeluidenkuntmaken(zoalsblikjes,legeemmers,pannendeksels,ritmestokjes,Chineseeet-stokjes,legeomgekeerdegroteprullenbak,eenkunststofspecie-ofcementbakvoordelagetonen.

- Tweedrumstokkenperleerling(b.v.bamboestokjesofChineseeetstokjes).

- TekstliedBlikjesdrum(ziebijlage6)- BladmuziekliedBlikjesdrum(ziebijlage7)- Mp3liedBlikjesdrum(ziewebsite)- filmpje1muziekmakenmetafval https://www.youtube.com/watch?v=BtK_x1JmZy0- filmpje2muziekmakenmetafval https://www.youtube.com/watch?v=zBineuhEeik- Uitlegoverdeverschillendeonderdelenvanhetdrumstel: https://www.youtube.com/watch?v=sTrqFW7f5H8


Drum een drumsolo in de lucht. Zonder geluid. Vraag de leerlingen of ze weten wat je doet. Kunnen er leerlingen geluid bij maken? Met hun stem? Laat één leerling ‘drummen’ en een andere leerling de geluiden verzorgen. Speel steeds een ritme voor (d.m.v. klappen, bodysounds, stampen etc). De leerlingen proberen het zo exact mogelijk te kopiëren. Denk hierbij ook aan dynamiek!


Wat hebben we nodig voor een groot drumstel? Laat de leerlingen onderzoeken hoe de meegebrachte spullen klinken. Hoe en met wat kan je er het best op slaan? Bespreek met de leerlingen de gevonden resultaten. Laat ze de verschillen in geluid benoemen die ontstaan door verschillende manieren van spelen.


- Begeleid het bouwen van een reusachtig drumstel, met attributen van jou en dingen uit de klas.- Als de leerlingen zelf iets hebben meegenomen, laat ze dan één voor één hun attribuut plaatsen tot er één groot drumstel

ontstaat. Houd hier goed de regie in eigen handen. Als inspiratie kun je het filmpje over het drumstel bekijken.- Zing het lied mee met de opname en spreek de momenten af waarop meegespeeld wordt. Bijvoorbeeld: op elke eerste tel

van de maat, op alle tellen, op de eerste en de derde tel (voelt stabiel), op de tweede en de vierde tel (dat swingt!), op het woord ‘tik’, op de rusten (moeilijk!).

- Laat afwisselend een leerling ook zo’n basis ritme tikken. Speel het nummer enkele keren af tot de leerlingen het lied kennen.


https://www.youtube.com/watch?v=BtK_x1JmZy0

https://www.youtube.com/watch?v=zBineuhEeik

https://www.youtube.com/watch?v=sTrqFW7f5H8

Muziek

8

Suggestie:Je kunt het drumstel zo groot maken als je zelf wilt. Het drumstel wordt misschien wel heel groot, maar dat is juist handig, dan kunnen er veel leerlingen tegelijk op drummen. Zorg dat er rondom het drumstel gestaan kan worden, misschien wel door de hele klas!Er is ruimte voor een drumsolo tussen twee liedjes in. Als je steeds in groepjes laat drummen kun je de tijd tussen twee coupletten gebruiken om te wisselen/door te draaien.


- Geef één leerling de opdracht een kort ritme te spelen op het drumstel dat herhaalbaar is door de klas. Herhaal dit met verschillende leerlingen. Let op dat het ritme echt herhaalbaar is. Tel eventueel steeds vooraf 1-2-3-4 om de leerling in een goed stabiel tempo te krijgen.

- Herhaal Carnaval Festival en ‘Ik ben een raceauto’ met begeleiding van het drumstel. - Laat de kinderen een bord, beker en bestek meenemen van thuis voor de volgende les (of zorg zelf dat er genoeg is).

Muziek

9

Mu3.5

Titel: Aan Tafel

- Leerlingen leren eenvoudige ritmes bedenken en uitvoeren- Leerlingen leren het lied “Nog een beetje sneller graag”- Leerlingenlerenpresenteren

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekoffilmpjesaftespelenmuziek met keukengerei https://www.youtube.com/watch?v=Mm2y-5vu850- Perleerlingeenbord,eenbekerenbestek.Evt.anderespullenwaarjeaandenktbijhetthema‘Aantafel!’

- TekstNogeenbeetjesnellergraag(ziebijlage8)- BladmuziekNogeenbeetjesnellergraag(ziebijlage9)- Mp3Nogeenbeetjesnellergraag(ziewebsite)


Vertel de klas dat jullie met zijn allen een hapje gaan eten en dat de tafel gedekt moet worden. Hoe gaat dit bij de leerlingen thuis? Wie dekt de tafel? Wie ruimt af? Hoe wordt er gegeten? Hoe klinkt dat?


- Kijk een stukje van het filmpje Muziek met keukengerei. - Deel een bord, bestek en beker uit aan elke leerling. - Vraag de leerlingen welke geluiden er allemaal klinken rond de eettafel en of ze die kunnen maken. - Schrijf bruikbare, korte, duidelijke geluiden op het bord. Laat de leerlingen het geluid telkens nadoen.

Suggestie:Vertel een verhaal waarin er een eettafelscène wordt beschreven om de leerlingen geleid te laten fantaseren en te inspireren


- Geef de leerlingen in groepjes de opdracht om zelf een ritme schema van vier tellen te maken en in te vullen. Laat een aantal leerlingen hun schema presenteren en voorspelen. Tel steeds 1-2-3-4 vooraf om de leerlingen in het juiste tempo te laten spelen. Lukt dit niet, laat de leerlingen dan nog even oefenen of laat ze het schema makkelijker maken. Als de leerlingen allemaal dezelfde spullen hebben, kun je ze ook van schema laten wisselen en elkaars schema laten presenteren.

- Kies een door de leerlingen gemaakt ritmeschema, zet dat op het bord en speel het met zijn allen.- Luister met de leerlingen naar Nog een beetje sneller graag. Leer het lied aan. Laat de leerlingen meeklappen in de maat.

Wat gebeurt er in de muziek? (het wordt steeds sneller). - Gebruik het door de leerlingen gemaakte ritmeschema en speel het met zijn allen op de muziek.- Let op de versnelling. Laat de leerlingen niet de hele tijd spelen. Sla af en toe af (stopt iedereen tegelijk?) en start na een

1-2-3-4 weer samen.


Welke geluiden heb je ontdekt op een bord, beker en bestek? Zing het lied Nog een beetje sneller graag met alle leerlingen. Suggestie:Laat de leerlingen in een polonaise door de klas lopen op het lied (kunnen ze hierbij ook het tempo goed vasthouden?)Er kan een toneelstukje worden gespeeld waarvan deze compositie het middelpunt is.


https://www.youtube.com/watch?v=Mm2y-5vu850

Muziek

1

Bijlage 1 Tekst Ik ben een raceauto

Racen, racen kan ik goedDat is wat een auto doetHanden aan het stuur en geef maar gasIk ben de snelste van de klas!Vroem vroem! Wiebel wiebel wiebel.. CRASH!! Toet toet!Vroem vroem! Wiebel wiebel wiebel.. CRASH!! Toet toet!Vroem vroem! Wiebel wiebel wiebel.. CRASH!! Toet toet!Vroem vroem! Wiebel wiebel wiebel.. CRASH!! Toet toet!

Engels:

I’m a little hunk of tin, nobody knows what I have beenGot four wheels and a running boardI’m a Ford, a Ford, a FordHunk hunk! Rattle rattle rattle… CRASH!! BEEP BEEP!Hunk hunk! Rattle rattle rattle… CRASH!! BEEP BEEP!Hunk hunk! Rattle rattle rattle… CRASH!! BEEP BEEP!Hunk hunk! Rattle rattle rattle… CRASH!! BEEP BEEP!

Muziek

2


Ik ben een raceauto

Muziek

3

Bijlage 3 Voorbeeld 4-tellen schema

stil stil

Geluiden

Enkel

Dubbel

1 2 3 4

1 2 3 4

Muziek

4

Bijlage 4 Leeg schema

1 2

3 4

1 2

3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

I

A

B

A

Muziek

5

Bijlage 5 Grafische partituur Carnaval

Festival 1 2

3 4

1 2

3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

I O

xx O

xx O

xx O □ □ □ □ □ □ □

A O

xx O

xx □ □ O

xx O

xx □

O xx

O xx

□ □ O xx

O xx

□

B ● ∆ ● ∆ ● ∆ ● ∆

● ∆ ● ∆ □ □ □ □ □ O

A O

xx O

xx □ □ O

xx O

xx □

O xx

O xx

□ □ O xx

O xx

□

O

In je handen klappen xx

Op je bovenbenen slaan

□ Met platte handen op je tafel slaan

● Met je vingers knippen

∆ Op de grond stampen

Deze grafische partituur is ontwikkeld en beschikbaar gesteld door Mijntje van Daesdonk.

Muziek

6

Bijlage 6 Tekst Blikjesdrum

Bijlage 7 Bladmuziek Blikjesdrum

Tik, tik! Als je drummen gaat.Tik, tik! Sla dan in de maat.Tik, tik! Doe eens net als ik:Rik-ke tik-ke tik-ke op je groentenblik

Muziek

7

Bijlage 8 Tekst

Nog een beetje sneller graag


Nog een beetje sneller graag

Niet zo langzaam, loop eens door.Dit gaat veel te langzaam, hoorGeen getreuzel, niet zo traag, nog een beetje sneller graag!Geen getreuzel, niet zo traag, nog een beetje sneller graag!

Muziek

➝

1

RoodkapjeAlgemene doelstellingen voor lessenreeks ”Roodkapje”

- Leerlingen leren hard en zacht, hoog en laag benoemen- Leerlingen leren terugkomende motieven in de muziek herkennen- Leerlingenlereneengrafischepartituurlezenenspelen- Leerlingenlereninstrumentenherkennen

Mu4

Mu4.1

Titel: In het bos

- Leerlingen leren verschillende dierengeluiden herkennen- Leerlingen leren hun stem op verschillende manieren

gebruiken- Leerlingen leren het verschil benoemen tussen hoog en

laag/hard en zacht

Duurvandeles:45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Klassenopstelling in groepjes- Vrije ruimte in de klas- Blanco kaartjes - Tekst Slingeraapje (zie bijlage 1)- Bladmuziek Slingeraapje ( zie bijlage 2)- Lied Slingeraapje - mp3 Slingeraapje (zie website)- mp3 karaoke Slingeraapje (zie website)- Hetfilmpje van de sprookjesboom


Start met het filmpje van de sprookjesboom. In dit filmpje dansen de sprookjesfiguren met elkaar. Hoe ging dat in het echte sprookje? Wat hebben de leerlingen in het filmpje gezien en hoe gaat het verhaal verder?


- Roodkapje loopt door een groot bos. Inventariseer met de leerlingen welke dieren je in het bos kan tegenkomen. - Vraag wie er weleens in een groot, oud bos of de jungle geweest is. Welke dieren kom je daar dan tegen? - Welk geluid maken deze dieren? Welk geluid maakt een muis en welk geluid maakt een beer? - Laat de leerlingen het verschil tussen hoge, lage, harde en zachte geluiden benoemen.

https://www.youtube.com/watch?v=dNjpZlhoF2A

https://www.youtube.com/watch?v=sHhCO7KDTWI

https://www.youtube.com/watch?v=sHhCO7KDTWI

Muziek

2

Suggestie:Maak een dierengeluidenspel. De leerlingen bedenken in groepjes 2 verschillende dieren die je in de jungle tegen kunt komen. Welk geluid maken deze dieren? Deze twee dieren schrijven ze op een kaartje. Verzamel de kaartjes in een bak. Er zijn verschillende mogelijkheden om het spel te spelen. Een leerling trekt een kaartje uit de bak en leest voor wat erop staat. Het groepje die dit dier heeft opgeschreven maakt het geluid dat hoort bij het dier.Een leerling trekt een kaartje uit de bak. Deze leerling maakt het geluid dat dat dier maakt. De klas moet raden welk dier het is. Dit spel kan je ook in kleinere groepjes doen. Je kunt elke leerling een dier laten verzinnen.


- Zing het lied Slingeraapje voor of zet het filmpje aan zonder beeld. - Vraag de leerlingen waar het lied over gaat? - Hoe vaak zing ik het woord ‘Slinger’?- Wat is het verschil tussen de eerste ‘oeoe’ en de tweede ‘oeoe’?- Beweeg de armen omhoog bij de eerste ‘oeoe’ en weer naar beneden bij de tweede ‘oeoe’ en laat de leerlingen deze ‘oeoe’

meedoen.- Leer de rest van het lied aan door middel van voor -en nazang. Gebruik hiervoor de mp3 Slingeraapje: de tekstversie en de karaoke versie (zie website)- Ga met de hele klas in de kring staan. - Iedereen ‘tilt een bananentros’ door de vingers van de handen in elkaar te vouwen en laag voor het lichaam op de maat van

de muziek heen en weer te laten wiegen. Gebruik hierbij het hele lichaam. - Bij de eerste ‘oeoe’ laat je de handen los en doe je drie kleine stapjes richting het midden van de kring. De handen bewegen

voorwaarts en omhoog tot boven het hoofd. Bij ‘ba-ba-bananentros’ laat je de handen boven het hoofd wapperen. Bij de tweede ‘oeoe’ doe je weer drie stapjes naar achteren en gaan de handen van boven naar beneden.

- Zing en dans het lied met de hele klas. Let erop dat de kinderen tijdens het bewegen wel blijven zingen.

Suggestie:Verdeel de klas in groepjes. Laat ze een paar minuten oefenen en het lied daarna voor de klas presenteren.


Welke dieren hebben we in het bos gezien? Welk geluid maken deze dieren? Wat is het verschil (hoog/laag/zacht/hard)?

https://www.youtube.com/watch?v=dNjpZlhoF2A

Muziek

➝

3

Roodkapje Mu4.2

Titel: De Botsing

- Leerlingenlereneengrafischepartituurlezenenspelen- Leerlingen kunnen verschillende geluiden bedenken- Leerlingen leren gebruik maken van de termen hard en

zacht- Leerlingen leren een verhaal uitspelen

Duurvandeles:45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Grotelegeruimteinklasofspeellokaal- Muziek Johann Strauss - Degrafischepartituur(ziebijlage3)- Het verhaal De botsing (zie bijlage 4)


- Bespreek kort met de klas wat ze vorige les allemaal gedaan hebben.- Welke dierengeluiden hebben we gehoord? Wat was belangrijk bij het maken van dierengeluiden?- Luister met de leerlingen een klein stukje van de muziek van Johann Strauss. Laat de vogelgeluiden benoemen.

Er klinkt een koekoek en een vogeltje dat tsjilpt. - Geef de leerlingen de opdracht dat ze, net als Roodkapje, in het bos zijn en netjes op het pad lopen.

Overal staan mooie bloemen en Roodkapje wil ze graag plukken. - Wanneer de muziek klinkt, mogen ze stiekem van het pad af en zicht op een sierlijke manier door de ruimte bewegen.

Maar, als ze een vogeltje horen, staan ze stil.

Suggestie:Als er geen open ruimte beschikbaar is, kunnen de kinderen ook op hun plek bewegen en gaan zitten als een vogeltje klinkt.


- Vertel dat alle muzikanten met elkaar muziek kunnen maken door middel van het notenschrift. Dit is over de hele wereld het-zelfde. Laat de leerlingen een afbeelding zien van een partituur ( Google afbeeldingen/partituur). Bespreek met de leerlingen wat daar op te zien is. Wie kan er noten lezen? Hoe ziet een muzieknoot eruit? Het lijkt wel op een geheimtaal.

- Er bestaan ook andere partituren waar je muziek uit kan maken. Laat de grafische partituur in bijlage zien en bespreek wat daar op te zien is.

https://www.youtube.com/watch?v=5J5ePbzlxH0&feature=youtu.be

https://www.youtube.com/watch?v=5J5ePbzlxH0&feature=youtu.be

Muziek

4


- Lees het verhaal De Botsing voor. Laat de grafische partituur die hier bij hoort op het bord staan. Na het verhaal bespreek je met elkaar de grafische partituur.

- Kijk naar de tekening. Wat gebeurt er op de eerste regel? Welke geluiden passen er bij elk plaatje? Oefen de eerste regel. Doe dit door de tekening aan te wijzen. De klas maakt het afgesproken geluid.

- Wat gebeurt er op de tweede regel? Welk geluid hoort hierbij?- Wat is opvallend bij regel drie? Wat is het verschil tussen een kleine voetstap en een grote voetstap? Oefen dit met de klas.

Het is belangrijk dat de voetstappen helemaal gelijk klinken. De leerlingen moeten dus heel goed opletten.- Roodkapje en de Wolf botsen hard en er klinkt een harde BOEM. Welk geluid past er bij de BOEM?- Verdeel de klas in twee groepen.- Muzikanten: Deze groep speelt de partituur. De geluiden worden onder de leerlingen verdeeld. Laat ze in kleine groepen hun

geluid oefenen. Ze kunnen hiervoor ook attributen uit de klas of muziekinstrumenten te gebruiken.- Toneelspelers: Roodkapje en de wolf (Er kunnen meerdere leerlingen Roodkapje en de wolf spelen)- Lees het verhaal voor of laat een aantal leerlingen het verhaal voorlezen. De rest van de klas speelt het verhaal uit. Doe dit

een aantal keer in wat kleinere groepen, laat de andere groepjes het publiek zijn.


Vraag de leerlingen hoe het verhaal verder zou kunnen gaan. Wat gebeurt er na de botsing? Is Roodkapje bang voor de wolf of worden ze misschien wel vriendjes?

Muziek

5

Roodkapje Mu4.3

Titel: Op jacht

- Leerlingen leren instrumenten herkennen- Leerlingen leren terugkerende motieven herkennen - Leerlingen maken kennis met het verbeelden van muziek- Leerlingen leren hoog en laag benoemen

Duurvandeles:45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Klassenopstelling in groepjes- A3 vellen en potloden- Instrumentenvanhetsymfonieorkest(ziebijlage5)- Het muziek fragment van How Doe Rodeo van

Aaron Copland


Haal terug waar we in het verhaal zijn gebleven. Hoe zal het verder gaan? De jagers gaan achter de wolf aan. Wat zou er gebeu-ren? Bespreek met de leerlingen wat ze in de vorige les hebben geleerd. In de vorige les hebben de leerlingen muziek gemaakt vanuit een tekening. Leg uit dat ze het vandaag andersom gaan doen: eerst luisteren naar de muziek en er dan een verhaal bij verzinnen.


- De leerlingen gaan naar muziek luisteren en bedenken wat voor verhaal erbij hoort.- De leerlingen gaan luisteren naar verschillende instrumenten. Inventariseer welke instrumenten de leerlingen al kennen.

Rubriceer ze op het bord in verschillende categorieen. - Strijkinstrumenten (zoals o.a. viool, cello en contrabas)- Houtblazers (zoals o.a. hobo, klarinet en fagot)- Koperblazers (zoals o.a. trompet, hoorn en trombone)- Slagwerk (zoals o.a. pauken, marimba, triangel)- Laat de leerlingen benoemen welke instrumenten hoog klinken en welke laag. - Luister met de klas naar het volgende fragment.- Wat horen jullie? Welke instrumenten herkennen jullie? Dit stuk wordt gespeeld door een symfonieorkest. (zie bijlage 5) Is de

muziek steeds hetzelfde? Laat de leerlingen de overeenkomsten en de verschillen benoemen. Waaraan moet je denken als je dit stuk luistert? Welke emoties horen hierbij?


- Bespreek met de leerlingen dat ze er achter kunnen komen wat er precies met de jagers en de wolf gebeurt als ze heel goed naar het muziekstuk luisteren.

- Speel het fragment opnieuw af en bespreek met de kinderen wat er met de jagers en de wolf gebeurd zou kunnen zijn. - De jagers proberen de wolf te pakken, maar hij is snel en weet steeds te ontsnappen. Bespreek met de leerlingen hoe het

volgens hen afloopt. - Geef elke leerling een A3 vel, speel het fragment meerdere malen achter elkaar af en laat de leerlingen tekenen wat ze ho-

ren. Bespreek met de leerlingen welke kleuren bij deze muziek passen.


Laat een aantal leerlingen hun tekening presenteren voor de klas. Wat heb je getekend en waarom?Bespreek met elkaar hoe ze de opdracht vonden. Hoe vonden jullie om te tekenen wat je hoort? Is dat moeilijk of juist niet? Waar moet je op letten? Hebben jullie tips voor elkaar?

https://www.youtube.com/watch?v=6ajQYANLiug

https://www.youtube.com/watch?v=6ajQYANLiug

Muziek

6

Roodkapje Mu4.4

Titel: Welles Nietes

- Leerlingen leren het lied Welles Nietes- Leerlingen leren het verschil tussen hard en zacht

benoemen

Duurvandeles:45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Tekst Welles Nietes (zie bijlage 6)- Bladmuziek Welles Nietes (zie bijlage 7)- mp3 Welles Nietes (zie website)- Pen en papier


Zing met de leerlingen het lied Slingeraapje uit les 1. Maak met je bewegingen en/of lichaamstaal duidelijk of het hard of zacht moet klinken. Kleine bewegingen geven zachte geluiden, grote bewegingen zorgen voor harde geluiden. Doe met de leerlingen een sirene na. Laat je hand van laag naar hoog gaan en andersom. Je kunt ook een leerling de rol van “dirigent” geven.


- Als Roodkapje erachter komt dat de jagers de wolf te pakken hebben gekregen, krijgt ze een heftige discussie met de jagers. Wat is een discussie? Wie heeft er weleens een discussie? Waar gaat die discussie dan over? Met wie heb je die discussie?

- Een discussie gaat vaak over tegenstellingen. Laat de leerlingen in tweetallen zoveel mogelijk tegenstellingen opschrijven. Maak op het bord een lijst van alle tegenstellingen.


Zet de tekst van het lied Welles Nietes op het bord. Spreek eerst de tekst door. Verdeel de leerlingen in twee groepen. De ene groep begint met: “Ik zeg A”, de andere antwoordt: “Ik zeg B”. Ga zo de hele tekst door. Luister het lied een aantal keren en laat de leerlingen meezingen.

Suggestie: Verdeel de klas in groepen van ongeveer 6 leerlingen. De leerlingen gaan het lied oefenen in deze kleine groepen, drie tegen drie. Geef de leerlingen de tip om goed te letten op de zuiverheid, articulatie/uitspraak en het inlevingsvermogen. Laat de groepen het voor de klas opvoeren.

Lesfase 4 Evaluatie 5 minutenBespreek met elkaar wanneer een lied heel geloofwaardig overkomt. Wat is daar voor nodig?

Muziek

➝

7

Roodkapje Mu4.5

Titel: Gemaskerd bal

- Leerlingen leren het lied Gemaskerd bal

Duurvandeles:45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Vrijeruimteindeklasofspeellokaal- Tekst Gemaskerd bal (zie bijlage 8)- Bladmuziek Gemaskerd bal (zie bijlage 9)- mp3 Gemaskerd bal (zie website) - Maskers


Roodkapje en de jagers hebben ruzie gehad over de wolf. De jagers hebben de wolf gepakt, maar eigenlijk is Roodkapje wel een beetje verliefd geworden op de wolf. Het jaarlijkse bal staat gepland en iedereen uit het bos is uitgenodigd. Roodkapje en de wolf gaan samen en ook alle jagers uit het bos mogen op het feest komen.


Bespreek met de leerlingen wat je allemaal nodig hebt voor een gemaskerd bal.


- Bij een bal is in ieder geval muziek nodig. Voordat de leerlingen het lied gaan leren, doe je een aantal oefeningen met ze. - Concentratie: De leerlingen staan allemaal heel stil met de voeten iets uit elkaar en de handen voor zich uit gestoken.

Het is de bedoeling dat iedereen precies op hetzelfde moment ‘HEY’ roept. De leerkracht telt niet af, maar geeft dit aan met een inademing. Iedereen moet dus heel goed op de leerkracht letten. Wissel deze oefening af met verschillende klanken (HEY/HA/HOE/HO enz).

- Oefen dit totdat de klas dit helemaal gelijk kan.- De Sirene: Zing een sirene van de laagste toon, naar de hoogste toon en weer terug op verschillende klinkers. Beweeg met

je hand mee omhoog en omlaag. Een leerling kan de dirigent zijn door aan te geven wanneer je omhoog en wanneer je omlaag gaat. Geef hierbij wel aan dat dit een niet te snelle beweging moet zijn. Maak kleine bewegingen om zachte klanken aan te geven en grote bewegingen om de leerlingen harder te laten zingen.

- Leer het lied Gemaskerd bal aan. - Zing het lied voor of speel het af op het smartbord. Waar gaat het lied over? - Zing het refrein voor en leer dit aan door middel van voor- en nazang. Laat de tekst op het bord zien als dit nodig is. - Zing het eerste couplet. Leer dit aan door middel van voor- en nazang. Laat de tekst van het lied zien op het bord.

Verwijder een aantal woorden en oefen het lied. - Doe dit ook met couplet twee. - Wanneer iedereen het lied kent, zingen en dansen we met elkaar dit lied en maken hierbij gebruik van de maskers.

Suggestie: Je kunt met de leerlingen op een ander moment in de week ook zelf maskers maken.

Muziek

8


Dit was de laatste les van Roodkapje. Wat hebben we allemaal geleerd? Zing nog een keer één van de liedjes om de les af te sluiten.

Muziek

1

Bijlage 1 Tekst Het Slingeraapje

Bijlage 2 Bladmuziek Het Slingeraapje

Slinger slinger aapjeSlinger door het bosSlinger slinger aapjeZoek een bananentros

OeoeBa-ba-bananentrosOeoeBa-ba-bananentros

Muziek

2

Bijlage 3 Grafische Partituur

Muziek

3

Bijlage 4 Het verhaal – De botsing

“Niet van het pad af, niet van het pad af….. Maar het pad is saai. Het pad kent iedereen al, het pad is voor watjes… ” Roodkapje keek achter zich, roodkapje keek ver de verte in: niemand te zien. Een teen van het pad af. Een hele voet van het pad af en hop! Voor ze het wist Huppelde roodkapje huppel voor huppel het pad af naar een geluid in de verte.Eerst was het geluid nog heel zacht, maar hoe dichter bij ze kwam hoe beter ze het kon horen: het kabbelen van een beekje, het ruisen van het riet en de vrolijke blub blub blub geluidjes van de leukste vis die ze ooit gezien had. Lang stilstaan bij het beekje en het visje deed ze niet want daar, achter haar hoorde ze gesnuffel, en getjilp en gefluit. Een konijntje en twee vogeltjes! Zie je wel dat het naast het pad veel leuker was dan erop!He! wat hoorde ze daar?! Roodkapje huppelde niet meer, voorzichtige stappen want in de struiken hoorde ze geritsel, een beet-je spannend geritsel…. Oh! Het is een bij! Maar die zijn lief! Hoor hoe de bij loopings door de lucht vliegtMaar dan, Roodkapje kijkt op, waar is dat pad eigenlijk gebleven? Het bos voor haar is wel heel erg groot en heel erg donker. “daar wil ik niet naar toe!” het bos is plotseling helemaal stil geworden, niets maakt er meer geluid. Op haar tenen doet rood-kapje voorzichtig wat stappen in het donker. Wat is dat?! Steeds als roodkapje een stapje doet, hoort ze een andere voetstap tegelijk. Zijn het wel voeten? Roodkapje weet het niet, maar het zou fijn zijn als er iemand in dit donkere bos was die haar kon helpen. Roodkapje zet grotere en grotere stappen en net als de hare worden ook de andere voetstappen harder en luider. “we zijn vlak bij elkaar!” denkt roodkapje, maar wat is het donker ik zie helemaal nie…. BOEM! Een hele grote botsing! Nog suf van de val knippert Roodkapje met haar ogen. Gek, ze botste tegen iets op dat hard was maar toch pluizig, groot maar niet hoog. Voorzichtig tuurt ze in het donker voor zich ze hoort een angstaanjagend gegrom…. Ze wil niet kijken maar ze doet het toch en ja hoor, haar botsing was met….De wolf!

Muziek

4

Bijlage 5 Het Symfonieorkest

Blauw: Snaar/strijkinstrumentenGeel: HoutblaasinstrumentenGroen: KoperblaasinstrumentenRood: Slagwerk

Muziek

5

Bijlage 6 Tekst Welles Nietes

La la la la la la la la Ik zeg A, ik zeg B.Ik zeg ja, ik zeg nee.Ik zeg hoog, ik zeg laag.Ik zeg gister, ik vandaag.Ik zeg wit, ik zeg zwart.Ik zeg zacht, ik zeg hard.IK zeg wel, ik zeg niet.Ik zeg vreugde, ik verdrietWelles Nietes Welles Nietes Ik heb gelijk! Nee, ik!Welles Nietes Welles Nietes Ik heb gelijk! Nee, ik!Welles Nietes Welles Nietes Ik heb gelijk! Nee, ik!Welles Nietes Welles Nietes Wie heeft nou gelijk? Ik!!

La la la la la la la la Ik zeg rijk, ik zeg arm.Ik zeg koud, ik zeg warm.Ik zeg plus, ik zeg min.Ik zeg vriendje, ik vriendin.Ik zeg jong, ik zeg oud.Ik zeg lief, ik zeg stout.Ik zeg leuk, ik zeg saai.Ik zeg stilte, ik lawaai Welles Nietes Welles Nietes Ik heb gelijk! Nee, ik!Welles Nietes Welles Nietes Ik heb gelijk! Nee, ik!Welles Nietes Welles Nietes Ik heb gelijk! Nee, ik!Welles Nietes Welles Nietes Wie heeft nou gelijk? Ik!!

Muziek

5

Bijlage 7 Bladmuziek Welles Nietes

Muziek

5

Bijlage 8 Tekst Gemaskerd bal

Niemand ziet wie je bent, niemand die je herkentOp dit bal, op dit gemaskerd balEn je danst één-twee-drie, maar je ziet niet met wieOp dit mooie gemaskerde bal

Maskers verplicht, verstop je gezichtEventjes niet meer jezelfIedereen op dit feest heeft het hoofd van een beestEen piraat of een heks of een elf


Kijk dat konijn, wie zou dat zijnMaartje, Mohammed of RikEn die koe en dat schaap, zijn dat Lisa en Jaap?Iedereen is verkleed net als ik!


Muziek

5

Bijlage 9 Bladmuziek Gemaskerd bal

Muziek

➝

1

Op Wereldreis Algemene doelstellingen voor lessenreeks ”Op Wereldreis”

- Leerlingen maken kennis met muziekstijlen uit verschillende landen- Leerlingen leren beter zingen- Leerlingen leren verschillende ritmes lezen, herkennen en uitvoeren- Leerlingen leren bewegen op muziek

Mu5

Mu5.1

Op wereldreis - Hawaï

- Leerlingen maken kennis met de muziek van Hawaï- Leerlingen verbeteren hun zangtechniek d.m.v. inzing-

oefeningen- Leerlingen leren het lied Hoela Hoep en bewegen erbij

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheid om muziek af te spelen- Teksten en bladmuziek in de bijlagen- Vrije ruimte in de klas- - Hawaïaanse muziek- Dit filmpje (Boom Chicka Boom) kun je gebruiken als inzingoefening en bewegen op muziekTekst Hoela Hoep (zie bijlage 1)Bladmuziek Hoela Hoep (zie bijlage 2)Mp3 Hoela hoep (zie website)Typische aankleding uit Hawaï


We gaan op wereldreis. Laat de kaart van de wereld op het digibord zien. Vraag aan de leerlingen welke landen ze kunnen aanwijzen. Als Hawaï er niet vanzelf uitkomt, wijs het dan aan en vraag de leerlingen hoe het leven op een eiland in de Stille Oceaan zou zijn.


- Laat een voorbeeld Hawaïaanse muziek horen aan de klas.- Als je de muziek uit Hawaï zou moeten omschrijven, hoe zou je dat dan doen?- Welke instrumenten worden er veel gebruikt? (Hawaïaanse gitaar, ukelele)- De Hawaïaanse muziek is in Nederland gekomen vanaf 1920. Deze muziek bereikte ons via onze toenmalige kolonie

Nederlands-Indië. In de jaren 30 werd de Hawaï-muziek hier pas echt populair. The Kilima Hawaïans werd tijdens deze periode de bekendste Hawaïaanse band en zo ontstond de Nederhawaïan.

- Zie hier een video van The Kilima Hawaïans. https://www.youtube.com/watch?v=LGkNlVUu_4w

https://www.youtube.com/watch?v=tEKis6wMSSs

https://www.youtube.com/watch?v=F2XVfTzel8E

https://www.youtube.com/watch?v=tEKis6wMSSs

https://www.youtube.com/watch?v=LGkNlVUu_4w

Muziek

2


- De leerlingen gaan aan de slag met het lied Hoela Hoep. Doe voordat je het lied gaat aanleren een paar oefeningen om in te zingen en te wennen aan het bewegen op muziek.

- Oefening 1: De Sirene Maak een sirene van je laagste noot tot je hoogste noot en weer terug. Doe dit op verschillende klinkers (oe, aa, ee, ii). Volg

je sirene met je vinger. Een leerling gaat nu voor de klas staan en geeft nu de sirene aan van laag naar hoog (net als een dirigent).- Oefening 2: Boom chicka boom Kijk dit filmpje voor de muziekles en bedenk een aantal variaties die je met de klas gaat doen. Doe de oefening meerdere keren en doe dit overdreven voor.- Daag de leerlingen uit om de verschillende stijlen overdreven na te doen.- Doe de laatste keer de Cowboy style, dit sluit mooi aan op het vervolg van de les. - Zing het lied Hoela Hoep voor of speel het af. Waar gaat het lied over?- Zing het refrein voor. Hoe vaak komt het woord ‘Hoela’ voor- Laat de leerlingen ‘Hoela hoep, hoela hey’ meezingen.- Zing nu samen het refrein.- Zing het hele lied en de leerlingen zingen het refrein mee.- Laat de gehele tekst zien op het bord.- Leer de tekst van de coupletten aan, door middel van voor –en nazingen.- Gebruik nu ‘de wegveegmethode’ om te kijken of iedereen de tekst kent.

Suggestie:Verdeel de klas in groepjes. Laat ze een paar minuten oefenen en het lied daarna voor de klas presenteren.


- De leerlingen kunnen er nog dansbewegingen bij maken. - Stap twee kleine pasjes naar links en beweeg daarbij met je handen aan de linker kant van je lichaam op ‘hoela hoep’.- Stap twee kleine pasjes naar rechts en beweeg daarbij met je handen aan de rechter kant van je lichaam op ‘hoela hey’- Ga op ‘kom je lekker met ons dansen’ vier stapjes naar voren.- Herhaal de beweging op ‘hoela hoep hoela hey’.- Maak een swingende dansbeweging op ‘dans je lekker met ons mee’. - Dit lied kan heel goed gebruikt worden als klassenpresentatie bij het open podium op school. Dan is het leuk om dit lied te

presenteren met bijvoorbeeld bloemenkettingen, raffiarokjes en kleding in vrolijke kleuren. (Vraag de leerlingen van tevoren om deze spullen mee te nemen van thuis of maak het in de klas met bijvoorbeeld

crêpepapier)


Muziek

➝

3

Op Wereldreis Mu5.2

Titel: Op wereldreis - USA

- Leerlingen leren het lied Pick a bale o’cotton.

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheid om muziek af te spelen- Teksten en bladmuziek in de bijlagen- Vrije ruimte in de klas- Dit filmpje (Boom Chicka Boom) kun je gebruiken als

inzingoefening en bewegen op muziek- Het lied Pick a bale o’cotton - Tekst Pick a bale o’cotton (zie bijlage 3)- Bewegingen Pick a bale o’cotton (zie bijlage 4)


- Zet de wereldkaart weer op het digibord. Welke werelddelen kennen jullie? - Wie is er weleens in Amerika geweest?- Als je aan Amerika denkt…… waar denk je dan aan ….?


- Bespreek met de leerlingen welke muziek/groepen/zangers ze kennen uit Amerika. Luister wat korte voorbeelden die de leerlingen noemen.

- Luister het lied Pick a bale o’cotton. Waar gaat dit lied over? Stop het filmpje af en toe om te bespreken wat ze zien op de illustraties.

- Laat de leerlingen de verschillen met de muziek van nu onder woorden brengen. Vertel dat het een worksong uit de tijd van de slavernij is. In die tijd werden er mensen uit Afrika naar Amerika gebracht om daar

te werken op het land. Dit was erg zwaar werk. Om het werk te verlichten werd er veel muziek gemaakt. Pick a bale o’cotton is een song uit deze periode.


- Wanneer je met elkaar gaat zingen is het belangrijk om je stem op te warmen. Als je gaat sporten is het ook goed om even je spieren op te warmen, anders krijg je blessures. Zo werkt dat ook bij zingen. Herhaal de inzingoefeningen van vorige les.

- Eén van de oefeningen kun je ook vervangen door de volgende concentratieoefening. - De leerlingen gaan staan op een plek in de klas zodat ze jou goed kunnen zien.- Ga een beetje voorover staan met de voeten stevig op de grond en ver uit elkaar (Zorg wel dat je stabiel staat).- De armen houd je losjes voor je uit (een beetje gebogen), ter hoogte van je benen.- Probeer nu allemaal tegelijk een korte, maar harde ‘HEY’ te roepen.- Bereid de ‘HEY’ voor met een (subtiel) zichtbare inademing.- Bij het roepen van de ‘HEY’ zet je een stap naar voren en beweeg de armen ook naar voren.- Wees kritisch! Het is mogelijk om deze oefening heel strak gelijk te krijgen.- Wissel af met hey, ha, hi enz.


https://www.youtube.com/watch?v=-ILbUduwBkg

Muziek

4

- Laat als start van het instuderen het lied nogmaals horen. Laat het filmpje zonder beeld zien en zet de tekst op het bord. Leer het lied aan door middel van voor- en nazingen. Let hierbij op de Engelse uitspraak. Wanneer de leerlingen het lied al bijna kennen ga je door met ‘de wegveegmethode’. Zo leren de leerlingen de tekst extra goed.

- Laat de leerlingen op een overdreven Amerikaans manier zingen. Net als de cowboy style tijdens het inzingen.

Suggestie:Als de leerlingen het lied goed kunnen zingen, kan hier een dans bij worden aangeleerd. (Zie bijlage 4) Deze dans is een linedance en wordt dus in rijen uitgevoerd.


Hoe is het om in het Engels te zingen?Waarom is het belangrijk om je stem op te warmen?

https://www.youtube.com/watch?v=-ILbUduwBkg

Muziek

5

➝


Laat de wereldkaart nog een keer zien. Herhaal de werelddelen. Herhaal het lied ‘Hoela Hoep’ en ‘Pick a bale o’cotton’. Laat het lied Yesu Azali Awa horen. Speel het filmpje tot ongeveer 1.35. Daarna begint het lied weer opnieuw in een moeilijkere versie en met een andere tekst.


Bespreek met de leerlingen uit welk werelddeel dit lied zou kunnen komen. Laat ze de overeenkomsten en verschillen benoe-men tussen Yesu Azali Awa en Pick a bale o’cotton. In Congo zijn er veel mensen die naar de kerk gaan. Dit lied wordt in de kerk gezongen. Geef de leerlingen een beeld van Congo met behulp van Google afbeeldingen met zoektermen als Congo platteland, dorpen, Kinshasa, Brazzaville.


- Leer de leerlingen het lied in gedeeltes aan. Zing het eerste gedeelte van het lied voor of speel het af op het digibord. Leer dit gedeelte aan door middel van voor- en nazang.

- Zing het ‘Alleluia’ gedeelte voor. Hoe vaak zing je ‘alleluia’? Leer ook dit gedeelte aan door middel van voor- en nazang. - Als de leerlingen het lied redelijk goed kennen gaan we er een ritmische begeleiding bij oefenen.- Ga in een grote kring op de grond zitten met de hele klas. Elke leerling krijgt twee drumstokjes. Met deze stokjes begeleid je

het lied:- 1e regel: Op elke tel tik je met de stokken op de grond- 2e regel: Op elke tel met de stokken op de grond tikken maar na het woordje ‘nabiso’ sla je de stokken drie maal boven je

hoofd tegen elkaar aan.- 3e regel: Op elke 1e tel met de stokken op de grond tikken en na het woordje ‘nabiso’ nog steeds driemaal boven je hoofd

tegen elkaar slaan.- 4e regel: Alleluia gedeelte: De stok in je linkerhand die laat je op de grond liggen. De stok in je rechterhand ga je doorgeven in

de kring. Steeds op de eerste tel van de maat leg je jouw stok voor je buurman of buurvrouw neer. Jouw buurman of buur-vrouw doet hetzelfde zodat je weer twee stokken vast hebt. Op ‘nabiso’ sla je met je eigen stokken nog steeds 3 keer boven je hoofd.

- Het doorgeven is in het begin wat chaotisch, maar het zal steeds makkelijker gaan.

Op Wereldreis Mu5.3

Titel: Op wereldreis - Congo

- Leerlingen leren het lied Yesu Azali Awa- Leerlingen leren ritmes spelen met ritmestokjes

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheid om muziek en filmpjes af te spelen- Vrije ruimte in de klas- Tekst Yesu Azali Awa (zie bijlage 5)- Lied Yesu Azali Awa- Ritmestokjes (Chinese eetstokjes of Bamboestokken om

drumstokjes van te zagen)

https://www.youtube.com/watch?v=t4Z-vKl1L6M

https://www.youtube.com/watch?v=t4Z-vKl1L6M

Muziek

6


Er staan akkoordsymbolen boven de tekst. Deze kunnen op gitaar als begeleiding gespeeld worden. Als er boomwhackers op de school zijn kun je ook daarmee een leuke begeleiding maken. Het D-akkoord zijn de D, de Fis en de AHet G-akkoord zijn de G, de B en de D Het A-akkoord zijn de A, de Cis en de E

Muziek

7


- Haal met de leerlingen terug waar ze allemaal al geweest zijn. Doe dit met de wereldkaart. Laat de leerlingen een aantal grote en kleine landen benoemen. Wat is het grootste land? We gaan naar Rusland.

- Wie is hier weleens geweest?- Als je aan Rusland denkt, dan denk je aan …. ?


In het onderzoek gaan de leerlingen woorden ritmisch combineren. Begin met de leerlingen in een strak ritme van steeds 4 tellen met bodysounds. Maak het niet te moeilijk, b.v. stamp – klap – stamp – rust. Herhaal dit een aantal malen. Zorg er voor dat het strak in de maat gaat. Begin niet te snel.

1 2 3 4 stamp klap stamp rust Iets moeilijker 1 2 3 4 stamp klapklap stamp rust Nog moeilijker 1 2 3 4 stamp klapklap stamp klapklap

- Met woorden kun je ook verschillende ritmes maken door ze op een muzikale manier met elkaar te combineren. Verzin met de leerlingen verschillende reisbestemmingen. Koppel de lettergrepen los. Bijvoorbeeld: Hon-ga-rij-e

- De klas spreekt je na. Doe dit in een pulse (1-2-3-4 enz.) Laat de helft van de klas ‘Hongarije’ spreken. De andere helft van de klas spreekt in hetzelfde tempo een andere bestemming, bijvoorbeeld: Ne-der-land. Zorg ervoor dat het strak in de maar blijft. Let er ook op dat de klemtoon logisch is.

- Dit kun je uitbreiden met elk groepje een eigen reisbestemming. Het is zelfs mogelijk om elke leerling een eigen reisbestem-ming te laten kiezen. Elke leerling start met een ritme na vier tellen.

- Op deze manier hebben jullie met de hele klas een ritme ketting gemaakt.

Suggestie:Als het moeilijk is om met elkaar in hetzelfde ritme te blijven kun je de beat aanzetten.

Op Wereldreis Mu5.4

Op wereldreis - Rusland

- Leerlingen leren ritmisch woorden met elkaar combineren- Leerlingen leren een grafische partituur lezen en spelen

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheid om muziek en filmpjes af te spelen- Video Trepak Tsjaikovsky- Grafische partituur (zie bijlage 6)- Mp3 Reisritmeketting (zie website)- Mp3 Beat Reisritmeketting (zie website)

➝

https://www.youtube.com/watch?v=z2ISRMSIyX8

Muziek

8


De leerlingen gaan Trepak spelen van de componist Tsjaikovsky als een echt orkest.Laat het stuk horen en laat de leerlingen op de maat zachtjes met hun vinger meetikken.Vertel dat Trepak een Russische boerendans is. De mannen voeren hierbij allerlei ingewikkelde sprongen uit. Dat zie je in deze video.Laat de grafische partituur zien op het bord.Laat het stuk nogmaals horen en wijs de symbolen aan op de maat van muziek.Elk symbool heeft een eigen geluid. Mochten er geen instrumenten aanwezig zijn op school, verzin dan andere geluiden bij de symbolen (bodypercussie of materialen uit de klas) Tip. Instrumenten nodigen uit tot chaos. Maak hier duidelijke afspraken over.Oefen alle geluiden los van elkaar met de leerlingen.Verdeel de leerlingen in vijf groepen met elk een eigen geluid. Neem de partituur in een rustig tempo door (de tamboerijn doet nog even niet mee). Wijs de symbolen aan. De stamp – knieslag – klap gaat erg snel, houdt de handen tijdens het klappen vlak boven de benen. Zet de muziek aan en pro-beer het stuk te spelen. Dit zal niet in een keer goed gaan. Begin even opnieuw wanneer het helemaal mis gaat. Speel het stuk een aantal keer, het zal steeds makkelijker gaan.


Hoe vonden jullie het om met elkaar een groot orkest te vormen?

https://www.youtube.com/watch?v=qiiuN9eAy9Y

Muziek

➝

9


Herhaal de verschillende landen uit de vorige lessen nog een keer. Laat de leerlingen per land een muzikaal kenmerk benoemen. Hoe klinkt Nederlandse muziek? Noem een aantal voorbeelden van liedjes. De Nederlandse muziek is heel gevarieerd. Laat stukjes van een aantal verschillende liedjes horen.

Tulpen uit AmsterdamNick en Simon - RosanneTrijntje Oosterhuis - Ken Je Mij

Je kunt ook stukjes laten horen van nummers die de leerlingen noemen.


- Een stroming binnen de muziek die in Nederland een belangrijke rol speelt is Harmonie- en Fanfaremuziek.- Weten de leerlingen wat een harmonie en en wat een fanfare is?- Wat is het verschil tussen deze twee?- Welke instrumenten komen er in beide orkesten voor? (zie bijlage 7)- Je kunt deze opdracht ook laten doen tijdens het zelfstandig werken, individueel of in kleine groepjes.

Met bijlage 8 over de blaasorkesten kunnen de leerlingen zelf aan de slag.


- De leerlingen gaan net als in een fanfare op de maat van de muziek leren lopen. Dit noem je marcheren. - Kijk met de leerlingen dit fragment. Deze showband laat zien wat je allemaal kunt met marcheren.- De leerlingen gaan met elkaar een aantal figuren maken op https://www.youtube.com/watch?v=Ge6WA9dK_UQ - Het stuk heeft een duidelijke structuur. Het begint met een inleiding van 2 x 4 tellen, dan volgen een aantal verschillende

melodieën. De verschillende melodieën worden van elkaar gescheiden door 4 x 4 tellen trommels.Opdracht 1:- Laat de leerlingen het begin van het stuk een paar keer horen. Na de inleiding van 2 x 4 tellen moeten de leerlingen gaan

marcheren. Oefen dit eerst door ze met hun handen op tafel te laten “lopen” of zittend op hun stoel te laten “marcheren”. - Zet de muziek aan, tel tot 2x tot 4 en de leerlingen mogen beginnen met marcheren. Ze blijven nog even op hun plek.

Let op, je begint en eindigt altijd met je rechtervoet. (Iedereen staat recht op en de armen hangen langs het lichaam)- Spreek een teken af voor op je plaats marcheren, één voor door de ruimte marcheren en een stopteken. - Zet de muziek van het fragment weer aan en laat de leerlingen afwisselend op hun plek en door de ruimte marcheren.

Let op dat ze steeds na de inleiding van 2 x 4 tellen allemaal tegelijk beginnen met rechts.

Op Wereldreis Mu5.5

Titel: Op wereldreis - Nederland

- Leerlingen maken kennis met Harmonie en Fanfare- Leerlingen leren strak in de maat bewegen

Duur van de les: 45 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheid om muziek en filmpjes af te spelen- Vrije ruimte in de klas/speellokaal- Instrumenten van blaasorkesten (zie bijlage 7)- Leerlingenblad Harmonie en Fanfare (zie bijlage 8)- Tulpen uit Amsterdam- Nick en Simon - Rosanne- Trijntje Oosterhuis - Ken Je Mij- Filmpje marching band- Marsmuziek

https://www.youtube.com/watch?v=Ge6WA9dK_UQ

https://www.youtube.com/watch?v=85U-77_5lWk

https://www.youtube.com/watch?v=CGqbDyiXqGM

https://www.youtube.com/watch?v=nkBRFz4BPwI

https://www.youtube.com/watch?v=rfnzVVJQiTo&feature=youtu.be


https://www.youtube.com/watch?v=85U-77_5lWk

https://www.youtube.com/watch?v=CGqbDyiXqGM

https://www.youtube.com/watch?v=nkBRFz4BPwI

https://www.youtube.com/watch?v=rfnzVVJQiTo&feature=youtu.be


Muziek

10

Opdracht 2:- Maak twee rijen van leerlingen die 2 aan 2 staan. De rijen starten in een hoek van het lokaal en marcheren na de intro op de

maat van muziek naar de tegenoverliggende hoek van het lokaal. Halverwege komen ze elkaar tegen. Door te “ritsen” kunnen ze verder marcheren, om een om steeds een tweetal uit de ene rij en een tweetal uit de andere rij.

Opdracht 3:- Laat de leerlingen in rijen van vijf achter elkaar gaan staan. Ze vormen zo een blok. Zorg dat iedereen zowel horizontaal als

verticaal netjes naast en achter elkaar staat. Start de muziek en na de intro gaan de leerlingen op hun plek marcheren. Let erop dat iedereen netjes op z’n plek blijft. Met de afgesproken tekens van de vorige opdracht kun je ze door de ruimte laten marcheren en weer laten stoppen.

Opdracht 4: - De leerlingen staan weer rijen van vijf leerlingen, in het midden van de ruimte. Na de intro gaat iedereen op de plek

marcheren. Na het eerste trommel intermezzo begint het figuur. - De twee rechter rijen draaien in 4 tellen naar rechts en de twee linker rijen naar links. Zij marcheren 2 x 4 tellen vooruit,

draaien in 4 tellen om en marcheren in 2 x 4 tellen terug naar hun uitgangspositie. Als ze daar staan, blijven ze op hun plaats marcheren.

- De middelste rij loopt 2 x 4 tellen naar voren. In 4 tellen draaien ze om en marcheren ze weer teug naar hun uitgangspositie. - Oefen dit een aantal keer totdat het strak gaat.


Evalueren met de klas:- Hoe vonden jullie het om met elkaar te marcheren?- Is het moeilijk om in de maat te blijven lopen?- Kun je op elk lied marcheren? Probeer het met een ander lied dat geleerd is in deze lessenserie.- Laat de klas eventueel wat tips en tops bedenken en doe het nog een allerlaatste keer.

Dit was de laatste les van de serie.- Hoe vonden jullie het?- Welke les of welk onderdeel was het leukste?- Waar hebben jullie het meest van geleerd?

Muziek

1

Bijlage 1 Tekst Hoela Hoep

RefreinHoela hoep, hoela hey,Kom je lekker met ons dansen?

Hoela hoep, hoela hey,Dans je lekker met ons mee?

Couplet (1)Zonnig eiland waar wij op mogen wonen,Heel veel zand en strand, maakt Hawaii ons thuis.

Palmbomen met heel veel kokosnoten,’s Avonds kokosdrankjes drinken voor de buis.

Refrein 2xHoela hoep, hoela hey,Kom je lekker met ons dansen?


Couplet (2)‘s Ochtends tilden wij al die zware stenen,Naar het kampvuur, voordat het feest begon.

Feesten op het strand; samen alles delen.Kampvuur brandt al bij de ondergaande zon.

Refrein 2xHoela hoep, hoela hey,Kom je lekker met ons dansen?


Muziek

2

Bijlage 2 Bladmuziek Hoela Hoep

Couplet (2)‘s Ochtends tilden wij al die zware stenen,Naar het kampvuur, voordat het feest begon.

Feesten op het strand; samen alles delen.Kampvuur brandt al bij de ondergaande zon.

Muziek

3

Bijlage 3 Pick a bale of coton

Gonna jump down Turn aroundPick a bale of cottonGonna jump downTurn aroundPick a bale a day 2x

Oh, lordy Pick a bale of cottonOh, lordyPick a bale a day 2x

I saidMe and my buddy gonna pick a bale of cottonNowMe and my buddy gonna pick a bale a dayI saidMe and my buddy gonna pick a bale of cottonNowMe and my buddy gonna pick a bale a day

Oh, lordyPick a bale of cottonOh, lordyPick a bale a day 2x

Gonna jump downTurn aroundPick a bale of cottonGonna jump downTurn aroundPick a bale a day 2x

Muziek

4

Bijlage 4 Bewegingen

Pick A Bale O’Cotton

Jump down stamp links, stamp rechtsTurn around klap op borst met LH, klap op borst met RH, klap

op borst met LHPick a bale klap op woord pick, klap op woord baleo cotton/a day twee handen voor je in de lucht

Oh Lordy twee handen op bovenbenen, klap in handen, twee handen op bovenbenen

Pick a bale klap op woord pick, klap op woord baleo cotton/a day twee handen voor je in de lucht

Muziek

5

Bijlage 5 Yesu Azali Awa

D G D AYesu azali awa, yesu azali awa, yesu azali awa, nabiso D G D A DYesu azali awa, yesu azali awa, yesu azali awa, nabisoD G D AAlleluia, Alleluia, Alleluia, nabisoD G D A DAlleluia, Alleluia, Alleluia, nabiso

Yesu azali awa, yesu azali awa, yesu azali awa, nabisoYesu azali awa, yesu azali awa, yesu azali awa, nabisoAlleluia, Alleluia, Alleluia, nabisoAlleluia, Alleluia, Alleluia, nabiso

Tekst Yesu Azali Awa

Muziek

6

Bijlage 6 Russische dans Trepak

Muziek

7

Bijlage 7 Informatie

Harmonie en Fanfare Fanfare:Een fanfare is een orkest dat bestaat uit koperblazers, saxofoons en slagwerk. Fanfareorkesten lopen door de straten bij feestelij-ke gebeurtenissen. Tegenwoordig is dit maar een klein onderdeel van een fanfare, aangezien de meeste orkesten uitgegroeid zijn tot volwaardige orkesten en ook regelmatig deelnemen aan orkestwedstrijden.

Bezetting:

Van al deze instrumenten zijn er meerdere partijen aanwezig (solo, 1, 2 en 3).

Muziek

8

Harmonie:Een harmonie bestaat uit blaasinstrumenten (koperblazers, saxofoons en houtblazers) en slagwerkers. Een harmonie is uitgebreider dan een fanfare, vanwege de toevoeging van de houtblazers.

Bezetting:

De bezetting kan variëren door de grote verscheidenheid aan muziek die kan worden gebracht met een harmonie. Ook bij een harmonie zijn per instrument meerdere partijen aanwezig (solo, 1, 2 en 3)

Instrumenten die ook regelmatig toegevoegd worden:

Muziek

9

Bijlage 8 Leerlingblad

Harmonie en Fanfare Hier zie je allemaal blaasinstrumenten.Blaasinstrumenten worden onderverdeeld in 2 soorten.Welke zijn dat?

1. .………………………. blaasinstrumenten

2. ………………………... blaasinstrumenten

Bezetting:

Er zijn verschillende soorten orkesten.Welke orkesten kun jij opnoemen?

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................

Muziek

10

Er zijn ook orkesten met voornamelijk blaasinstrumenten. Weet je welke dat zijn? Als je het niet weet, kun je het even googlen.

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................... Instrumenten die regelmatig meespelen met een blaasorkest zijn:

Op youtube kun je horen hoe al deze instrumenten klinken.

Muziek

➝

1

Muziek en zijn plekkie Algemene doelstellingen voor lessenreeks ”Muziek en zijn plekkie”

- Leerlingen maken kennis met verschillende muziekstijlen en maken kennis met componeren- Leerlingen leren verschillende instrumenten en instrumentgroepen herkennen en benoemen- Leerlingenlerenmuziekvastleggenineengrafischepartituur- Leerlingenlerenverbindingentussenmuziek,filmendansherkennen

Mu6

Mu6.1Kennismaken met het symfonieorkest

- Leerlingen maken kennis met componeren- Leerlingen leren verschillende instrumenten en instrument-

groepen herkennen

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Vrije ruimte in de klas- Werkblad Het Symfonieorkest (zie bijlage 1)- Website ik componeer- Filmpje over het symfonieorkest- Video: Britten - The Young Person’s Guide to the Orchestra- Computers voor de leerlingen


- Houd een klassengesprek over verschillende concerten. Stel vragen als: - Wie is er weleens naar een concert geweest?- Van wie was dat concert?- Wat viel je op?- Wat moest je doen om binnen te komen?- Introduceer de lessenserie. De komende vijf lessen gaan we op reis langs allerlei plekken waar muziek te horen,

te voelen en te zien is.


Het symfonieorkest- Bekijk met de klas dit filmpje over het symfonieorkest. - Bespreek met de leerlingen welke groepen er in een symfonieorkest zitten en op welke plek ze zitten. - Deel nu werkblad 1 uit. Bij opdracht 1 moeten de leerlingen de juiste instrumentgroepen invullen. - Gebruik voor opdracht 2 dit filmpje (t/m 1.29min). De leerlingen moeten goed naar het filmpje kijken noteren in welke

volgorde de instrumentengroepen voorbijkomen. - Daarna kunnen ook de instrumenten ingevuld worden. (Bij meerdere instrumenten, vul je er 1 in)

Suggestie:Laat de virtuele omgeving van het concertgebouw zien.

http://www.ikcomponeer.nl/#/ikc_27129

https://www.schooltv.nl/video/het-symfonieorkest-in-een-symfonieorkest-vind-je-verschillende-instrumenten/

https://www.youtube.com/watch?v=4vbvhU22uAM

https://www.schooltv.nl/video/het-symfonieorkest-in-een-symfonieorkest-vind-je-verschillende-instrumenten/

https://www.youtube.com/watch?v=4vbvhU22uAM

http://panotours.eu/pt/nl/concertgebouw/

Muziek

2


Alle muziek is door iemand bedacht en opgeschreven. Iemand die muziek bedenkt, noem je een componist. Leerlingen gaan een eigen stuk componeren. Laat de website ik componeer zien. Deze opdracht kan ook in tweetallen of tijdens het zelfstandig werken gedaan worden.Met deze opdracht kunnen de leerlingen een eigen muziekstuk componeren. Dit doe je door de gekleurde blokjes naar de balk te slepen. De groepen waaruit je kunt kiezen hebben de leerlingen zojuist geleerd. Ze kunnen vier verschillende groepen tegelijk laten spelen. Ze kunnen er ook voor kiezen om er bijvoorbeeld maar twee te gebruiken. Let op de volgende punten:- Zorg voor een mooie opbouw in het stuk- Zorg dat de fragmenten mooi in elkaar overlopen- Wat voor sfeer wil je met het stuk neerzetten? (vrolijk, verdrietig enzovoort)- Gebruik verschillende instrumentgroepen die goed passen bij de sfeer van het stuk

Suggestie:Laat de leerlingen hun eigen oordopjes meenemen.


- Bespreek de opdracht met de leerlingen na. Hoe vonden jullie het om zelf een stuk te componeren?- Wat is belangrijk wanneer je een eigen stuk componeert?- Je kunt ervoor kiezen om tijdens de evaluatie een paar opdrachten te laten horen. Je kunt dat ook over de rest van de week

verdelen. - Laat de leerlingen letten op:- Zit er een mooie opbouw in het stuk?- Lopen de fragmenten goed in elkaar over?- Zijn er veel verschillende instrumenten gebruikt?- De leerlingen geven elk tweetal een tip en een top mee.

Muziek

➝

3

Muziek en zijn plekkie Mu6.2

Kennismaken met de Popband

- Leerlingen leren bodypercussie gebruiken bij een lied- Leerlingen leren over het popinstrumentarium- Leerlingen leren het lied “Stekelhaar en basgitaar” zingen- Leerlingen leren presenteren

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Queen- Pentatonix – Chearleader- Tekst Stekelhaar en basgitaar (zie bijlage 2)- Bladmuziek Stekelhaar en basgitaar (zie bijlage 3) - Mp3 Stekelhaar en basgitaar (zie website)


- Bespreek met de leerlingen waar de vorige les over ging en welke muziek we hebben gehoord en besproken. - Deze les gaat over popmuziek. Laat de leerlingen vertellen wat ze hier al van weten. Wie is er weleens naar een popconcert

geweest?


Je kunt voor het onderzoek kiezen tussen de opdracht van Queen of van Pentatonix.

Queen- Op een poppodium treden popartiesten op met verschillende instrumenten. Welke instrumenten zijn dit? (drum, bas, gitaar, toetsen, zang) - Zet het filmpje van de band Queen aan.- Hoe kunnen we de bodypercussiepartij (stamp stamp klap) noteren? Maak hier een grafische partituur van op het bord.- Speel het lied nogmaals af en laat de leerlingen deze bodypercussiepartij meespelen.

PentatonixPentatonix is een popgroep die alleen hun stem gebruiken. Ook zij maken gebruik van de verschillende lagen in de popmuziek. Dat zie je in dit filmpje. - Wie is de drum, de basgitaar, de overige instrumenten en de leadzang?

https://www.youtube.com/watch?v=-tJYN-eG1zk

https://www.youtube.com/watch?v=P95_pCbCPZw

https://www.youtube.com/watch?v=-tJYN-eG1zk

https://www.youtube.com/watch?v=P95_pCbCPZw

Muziek

4


- Zing het lied Stekelhaar en basgitaar voor of laat het horen op het smartbord - Waar gaat het lied over?- Waar zoeken ze naar in dit lied?- Waar moet hij aan voldoen?- Zing het lied nogmaals en zet de tekst op het bord.- Welke regels hebben precies dezelfde melodie? (antwoord:‘’ik zoek een jongen met stekelhaar’’ en ‘’vuurrode sokken en een

spijkerbroek’’)- Leer het lied aan met de ‘wegveegmethode’: herhaal het lied en veeg elke keer een of meerdere woorden weg, tot het bord

leeg is. - De leerlingen gaan het lied begeleiden met bodypercussie. De ene helft van de klas speelt het ritme van Queens We Will

Rock You (stamp stamp klap). De andere helft van de klas zingt het lied. De bodypercussie kan vervangen worden door slag-werkinstrumenten als die aanwezig zijn op school. Laat de groepen wisselen van rol.

Suggestie:Verdeel de leerlingen in kleine groepjes. Elk groepje oefent een versie van dit lied. Het lied wordt gezongen of gerapt. Laat de leerlingen er met bodypercussie en bewegingen een mooie presentatie van maken. Organiseer een optreden op een podium. Wanneer dat niet op school aanwezig is, is het leuk om de tafels aan de kant te schui-ven en net als bij een echt concert te kijken naar de optredens.


- Geef elk groepje een tip en een top of laat de klas dit doen.- Hoe ging de presentatie? Wat was lastig en wat ging juist goed?- Hoe ging het oefenen in groepjes?I- s het spannend om op te treden?

Muziek

➝

5


Kennismaken met Filmmuziek

- Leerlingenlerendekenmerkenvanfilmmuziek- Leerlingen leren de themesong van de “The Addams family”- Leerlingen leren bodypercussie gebruiken - Leerlingenlerenoverdegeschiedenisvandefilmmuziek

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Videofragment Shaun het schaap- Videofragment Jaws - Videofragment Harry Potter - Fragment van The Addams Family- Keuzeschema (zie bijlage 4)- Intro The Addams family ( zie bijlage 5)- Tekst The Addams family (zie bijlage 6)


- Wie is er weleens naar de bioscoop geweest? Welke verschillende filmgenres kennen de leerlingen? - Maak op het bord een mind-map met alle filmgenres die de leerlingen kennen.


- Vertel kort de geschiedenis van de filmmuziek. In begin van het filmtijdperk speelde in het bioscooptheater bij de geluidloze (stomme) film een pianist op een piano met de film

mee. Hij sloot aan (al improviserend) op de beelden van de film met spannende muziek of romantische muziek. Later pakte men het groter aan en werden dit orkesten - er werd speciale muziek voor geschreven. In 1929 kwamen de eerste geluidsfilms en verdween het orkest uit het theater.

- Praat met de leerlingen over de invloed van geluid op het beeld. Wat gebeurd er bijvoorbeeld met het geluid als er iemand achtervolgd wordt in een film? Kijk een stukje van Shaun het schaap vanaf 2.26 min.

- Laat de fragmenten horen van Jaws en Harry Potter. - Deel het keuzeschema uit (zie bijlage 4). Laat de leerlingen dit in tweetallen invullen door een kruisje te zetten in het vakje

dat het meest past bij de muziek. - Bespreek hierna de schema’s.

Suggestie:Ga dieper op de verschillen van de fragmenten in. Waaraan kun je horen dat fragment 1 bijvoorbeeld spannender klinkt dan fragment 2? Gebruik hiervoor muzikale termen zoals: hard/zacht, sneller/langzamer, korte/lange tonen enzovoort.


Elke film heeft een ‘themesong’. Wat is dat eigenlijk? Wie kent er een bekende themesong? Een themesong is een lied dat speci-aal geschreven is voor de film. De Addams Family is vreemde familie. De Addams zijn een excentrieke rijke familie die houden van alles wat grotesk en macaber is. Ze zijn zich totaal niet bewust van het feit dat anderen hen vreemd of angstaanjagend vinden. De familie bestaat zelfs deels uit monsters.

https://www.youtube.com/watch?v=6Ibt72uJRFM

https://www.youtube.com/watch?v=BX3bN5YeiQs&index=37&list=RDA9QTSyLwd4w

https://www.youtube.com/watch?v=1Li0SWlwe34

https://www.youtube.com/watch?v=X6QzbvH-ZNo

https://www.youtube.com/watch?v=6Ibt72uJRFM

https://www.youtube.com/watch?v=BX3bN5YeiQs&index=37&list=RDA9QTSyLwd4w

https://www.youtube.com/watch?v=1Li0SWlwe34

Muziek

6

- Luister naar het lied en analyseer met de leerlingen aan de hand van het keuzeschema het lied. - Laat de leerlingen de vingerknippen met het filmfragment meespelen. - Wanneer dit goed gaat, laat de leerlingen het ritme van het introloopje meeklappen. (zie bijlage 5) Bespreek de tekst (zie

bijlage 6) met de leerlingen.- De tekst is moeilijk om snel uit het hoofd te leren. Laat de tekst daarom op het bord zien. (Als het niet haalbaar is om het

lied in het Engels te zingen, staat de Nederlandse tekst ook in de bijlage)- Leer het lied aan door middel van voor- en nazang. Doe dit zin voor zin.- Wanneer je een couplet gehad hebt, herhaal je dit in zijn geheel voordat je verder gaat met het volgende deel. Wijs een

aantal leerlingen aan die de muzikanten zijn. Ze spelen het ritme van de intro en na het zinnetje ‘The Addams Family’.- Wijs een aantal solisten aan die de woorden ‘neat’, ‘sweet’ en ‘petit’ mogen zeggen.- Verdeel de rest van de leerlingen in vier groepen. Elke groep oefent een couplet.- Voer het lied met de hele klas uit.

Suggestie:Laat de leerlingen het lied uitvoeren voor de hele school, een deel daarvan of voor de ouders.


- Geef elk groepje een tip en een top of laat de klas dit doen.- Hoe ging de presentatie? Wat was lastig en wat ging juist goed?- Hoe ging het oefenen in groepjes?I- s het spannend om op te treden?

https://www.youtube.com/watch?v=X6QzbvH-ZNo

Muziek

➝

7


Kennismaken met de straat: Rappen en Hiphop

- Leerlingen leren over de geschiedenis van de Hip Hop- Leerlingen leren rappen- Leerlingenlerenindeflowvanderapbewegenenzingen

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Geschiedenisvideo over rappen- Mp3 Flow’(zie website)- Mp3 Rappen doe je zo (zie website)- Grandma Grandma

https://www.youtube.com/watch?v=Yh-nwPZxSmY- Mp3 Grandma Grandma in het Engels, Nederlands en karaoke (zie website)- Tekst Grandma Grandma (zie bijlage 7)- Bladmuziek Grandma Grandma (zie bijlage 8)- Dansbeschrijving Grandma Grandma (zie bijlage 9)


- Introduceer deze les met dit filmpje. Het is een korte geschiedenis van de rapmuziek. - Welke rapmuziek is er tegenwoordig hip? Waar gaan de teksten dan vaak over? - Benoem een aantal rappers van nu en laat eventueel wat voorbeelden horen.


- De leerlingen doen een klein onderzoek naar de rap aan de hand van de volgende vragen. - Waar herken je een rap aan?- Moet een raptekst rijmen? - Is rappen zingen of praten?- Zet de mp3 Flow aan en laat de leerlingen op de maat van de muziek bewegen. - Wanneer je rapt is het belangrijk om in het juiste ritme te blijven, ook wel ‘in the flow’ genoemd. - Ontdek met de klas wat de tekst is en herhaal deze een aantal keer zodat iedereen deze mee kan rappen.

Let erop dat iedereen mee blijft bewegen tijden het rappen.- Oefen dit door middel van call & response (voor en nadoen):- Rappen doe je zo – leerling alleen (call)- Rappen doe je zo – hele klas (response)- Kom maar lekker in de flow – hele klas (response)- Rappen doen we hier – leerling alleen (call)- Rappen doen we hier – hele klas (response)- Dat doen wij met veel plezier! – hele klas (response)

Suggestie:Je kunt deze opdracht uitbreiden met bodysounds (klappen, stampen, knippen enz).

https://www.youtube.com/watch?v=aLoBuX6EP7E

https://www.youtube.com/watch?v=Yh-nwPZxSmY

https://www.youtube.com/watch?v=aLoBuX6EP7E

Muziek

8


- Luister naar de rap ‘Grandma Grandma’ https://www.youtube.com/watch?v=Yh-nwPZxSmY. Welke taal wordt hier gezongen? Waar gaat deze rap over?

- De rap bestaat uit twee delen. Het refrein en het couplet. Gebruik hiervoor de mp3 Grandma Grandma: in het Engels, het Nederlands en de karaoke versie (zie website).- Leer eerst het refrein (eerste deel) aan. Doe dit door middel van voor- en nazang.- Laat daarna de tekst van het refrein op het bord zien. Oefen de tekst. - Leer daarna het couplet van de rap aan. Doe dit weer aan de hand van voor- en nazang.- Gebruik meteen de bewegingen. Dit helpt om de tekst te onthouden. - Herhaal het geheel totdat iedereen de rap en de bewegingen goed kent. - Verdeel de klas in tweetallen (nummer 1 en nummer 2). Laat de leerlingen twee aan twee tegenover elkaar staan. Samen

rappen ze het refrein. Nummer 1 rapt het eerste couplet en nummer 2 het tweede couplet. Laat de leerlingen dit eerst in tweetallen oefenen.

- Vervolgens voeren jullie de rap uit met de hele klas. (nummers 1 het eerste couplet, nummers 2 het tweede couplet) - Let erop dat iedereen ook in het naspel blijft meebewegen in de flow van de rap en de bewegingen erbij blijft doen.

Suggestie:De leerlingen kunnen bodysounds die ze verzonnen hebben in het onderzoek erbij doen.Je kunt de klas in kleinere groepen verdelen en de groepjes voor elkaar laten optreden.


- Hoe ging het rappen?- Was het moeilijk om tegelijk te bewegen en te rappen? - Voer het lied nog een keer uit na een aantal tips en tops te hebben besproken.

https://www.youtube.com/watch?v=Yh-nwPZxSmY.

Muziek

➝

9


“Ringring”

- Leerlingen leren een eigen ringtone componeren- Leerlingenlereneengrafischepartituurmaken

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Hardcover niet te dikke boeken - Kleine huishoudelijke voorwerpen- Video van meester Freek


Haal de onderwerpen van de vorige lessen terug. • Symfonieorkest – concertzaal• Popband – poppodium• Filmmuziek – in de bioscoop• Rap – op straat


Om de leerlingen voor te bereiden op de laatste opdracht kijken we eerst naar het volgende filmpje.Meester Freek maakt hier muziek met een boek. De leerlingen gaan met een voorwerp uit de klas of met iets wat ze meegenomen hebben van thuis (huiswerkopdracht) “muziek” maken. Stimuleer ze om zoveel mogelijk verschillende geluiden uit hun voorwerp te halen. Laat een paar goed gelukte resultaten horen.


In deze laatste les gaan de leerlingen aan de slag met/voor het apparaat dat ze altijd bij zich hebben; hun telefoon. Op welke manieren komt er muziek uit je telefoon? Als MP3-speler, Youtube, spelletjes, ringtones. - De leerlingen gaan in groepjes een eigen ringtone maken. Wat is hierbij belangrijk? Het is een herkenbaar geluid. Het is een kort melodietje dat herhaald kan worden. Veel gebruik van

hoge tonen. - Vraag de leerlingen de dag van tevoren om van thuis bijvoorbeeld kleine huishoudelijk voorwerpen mee te nemen met een

mooi geluid. Denk aan bestek, een plastic bekertje, eetstokjes, potloden, een krant, een boek enz.- Verdeel de leerlingen in groepjes van ongeveer 5. Per groepje maken ze een ringtone van de voorwerpen die ze meege-

bracht hebben, aangevuld met voorwerpen uit de klas. Ze noteren de geluiden in een grafische partituur. Een grafische partituur is een notenschrift van tekeningen en symbolen dat ze zelf bedenken.

- Het intro van The Addams Family is een grafische partituur. Ritmes opgeschreven d.m.v. van kruisjes en rondjes. Op Google afbeeldingen zijn allerlei voorbeelden te vinden van grafische partituren.

- Laat een aantal ringtonen presenteren voor de klas. De resultaten kunnen opgenomen worden en als ringtonen voor tele-foons gebruikt worden.

https://www.youtube.com/watch?v=mNXxa5Goe94

https://www.youtube.com/watch?v=mNXxa5Goe94

Muziek

10


- Hoe vonden jullie het om een ringtone te maken?- Hoe was het om een grafische partituur te maken? - Wat hebben we deze lessenserie ook al weer allemaal gedaan?- Welke onderwerpen zijn er aan bod gekomen? (Symfonieorkest, pop band, filmmuziek, rapmuziek, ringtones)- Welke instrumentgroepen hebben we leren kennen? (Strijkinstrumenten, koperblazers, houtblazers, slagwerk, popinstrumen-

ten enzovoort)- Welke les vonden jullie het leukste?- Herhaal iets uit een les, bijvoorbeeld een geleerd lied.

Muziek

1

Bijlage 1 Het symfonieorkest

Een symfonieorkest bestaat uit verschillende instrumentgroepen: • Strijkinstrumenten (strijkers)• Koperblaasinstrumenten (koperblazers)• Houtblaasinstrumenten (houtblazers)• Slaginstrumenten (slagwerk) • Toetsinstrumenten (toetsen)

Vul in. Bij welke instrumentgroepen horen deze instrumenten?

Kijk nu naar de opname van het symfonieorkest.Je ziet verschillende close-up beelden van instrumentgroepen. In welke volgorde komen ze voor?

Instrument Instrumentgroep Instrument instrumentgroepTrompet HoornViool KlarinetTriangel PaukenPiano HoboTrombone DwarsfluitCello BekkensHarp Marimba

Instrumentgroep1 Strijkers2 Houtblazers3 Slagwerk4 Strijkers5 Koperblazers6 Houtblazers7 Houtblazers8 Koperblazers9 Koperblazers10 Strijkers11. Strijkers12 Strijkers13 Strijkers14 Slagwerk15 Slagwerk

InstrumentenViool, cello, contrabas Dwarsfluit , hoboMarimbaVioolTrompetDwarsfluit, hoboPiccoloHoornTrompetViool, cello, contrabasVioolContrabasVioolpaukenBekkens

Schrijf nu de instrumenten op die je herkent. Als het er meerderen zijn, kies je er één.

Muziek

2

Bijlage 2 Tekst Stekelhaar en basgitaar


Stekelhaar en basgitaar

Ik zoek een jongen met stekelhaar.Stekelhaar en een basgitaar.Vuurrode sokken en een spijkerbroek.Dat is de jongen die ik zoek.

Ik zoek een meisje met lichtblond haar.Lichtblond haar en een basgitaar.Vuurrode sokken en een spijkerbroek.Dat is het meisje dat ik zoek.

Muziek

3

Bijlage 4 Keuzeschema

JawsSnel … … … LangzaamOpwindend … … … RustgevendVloeiend … … … HoekigLieflijk … … … DreigendErnstig … … … VrolijkAfwisselend … … … HerhalendIngetogen … … … GrootsFijnzinnig … … … GrofSpannend … … … Niet spannend

Harry PotterSnel … … … LangzaamOpwindend … … … RustgevendVloeiend … … … HoekigLieflijk … … … DreigendErnstig … … … VrolijkAfwisselend … … … HerhalendIngetogen … … … GrootsFijnzinnig … … … GrofSpannend … … … Niet spannend

The Adams familySnel … … … LangzaamOpwindend … … … RustgevendVloeiend … … … HoekigLieflijk … … … DreigendErnstig … … … VrolijkAfwisselend … … … HerhalendIngetogen … … … GrootsFijnzinnig … … … GrofSpannend … … … Niet spannend

Muziek

4

Bijlage 5 Intro The Addams family

X = klap

O = knip

X X X O O X X X O O

X X

X X X X X X X X X O O

X X X

Muziek

5

Bijlage 6 Tekst The Addams family

They’re creepy and they’re kookyMysterious and spookyThey’re all together ookyThe Addams Family

Their house is a museum Where people come to see ‘em They really are a scream The Addams Family

(neat) (sweet) (petite)

So get a witches shawl on A broomstick you can crawl on We’re gonna pay a call on The Addams Family

They’re creepy and they’re kookyMysterious and spookyThey’re all together ookyThe Addams Family

Ze zijn eng en ze zijn gek.Mysterieus en griez’lig.Ze zijn gewoon erg raar.De Addams familie.

Hun huis is een museum.Waar mensen naar ze kijken.Ze zijn echt heel erg grappig.De Addams familie.

Netjes.Schattig.Klein.

Dus trek een heksensjaal aan.Een bezem waar je op kan staan.We doen een beroep op,De Addams familie.

Ze zijn eng en ze zijn gek.Mysterieus en griez’lig.Ze zijn gewoon erg raar.De Addams familie.

Muziek

6

Bijlage 7 Tekst Grandma Grandma

EngelsGrandma, grandma, sick in bed She sent for the doctor, the doctor said Grandma, grandma you ain’t sick. All you need is a walking stick!

Hands up shake shake shakedy shake Hands down shake shake shakedy shake Hands up shake shake shakedy shake Hands down shake shake shakedy shake To the front, to the back, to the si si side To the front, to the back, to the si si side

She didn’t go to collegeshe didn’t go to school I bet you five dollars she can riddle more than you!

Hands up shake shake shakedy shake Hands down shake shake shakedy shake

Muziek

6

Bijlage 8 Tekst Grandma Grandma

Nederlands Oma, oma ziek in bedDe dokter kwam langsEn hij zei met pret:Ach, jij bent geen arme zielJij krijgt morgen een scootmobiel

Hoger shake shake, shakedy shakeLager shake shake, shakedy shakeHoger shake shake, shakedy shakeLager shake shake, shakedy shake

En naar voor en weer t’rugEn opzij zij zijEn naar voor en weer t’rugEn opzij zij zij

Die oma is een snelle, Een hippe motormuisEn opa mag meeZe racen samen door het huis.

Hoger shake shake, shakedy shakeLager shake shake, shakedy shakeHoger shake shake, shakedy shakeLager shake shake, shakedy shake

En naar voor en weer t’rugEn opzij zij zijEn naar voor en weer t’rugEn opzij zij zij

Die oma is een snelle, Een hippe motormuisEn opa mag meeZe racen samen door het huis.

Muziek

6

Bijlage 9 Bladmuziek Grandma Grandma

Muziek

6

Bijlage 10 Dansbeschrijving

Grandma Grandma

Opstelling: de kinderen staan twee aan twee tegenover elkaar.Grandma, Grandma… walking stick!Op de puls (de halve noot) van het ene op het andere been swingen.Hands up, shake, shake… Hands down, shake shake…Handen omhoog, schudden… Handen omlaag, schudden…To the front, to the back, to the si-si-side…Hele lichaam naar voren, naar achteren, naar opzij…She didn’t go to college… more than youEen rondje draaien om de as en swingend door de knieën zakken.

De opname van het lied heeft een vrij lang naspel. Tijdens het naspel mogen de leerlingen vrij swingen.

Muziek

➝

1

My StyleAlgemene doelstellingen voor lessenreeks ”My Style”

- Leerlingen maken kennis met verschillende muziekstijlen en hun kenmerken. - Leerlingen leren hun eigen ‘style’ vormen en leerlingen maken een eigen compositie, rap, tekst of lied.

Mu7

Mu7.1

Kennismaken met Jazz & Blues

- Leerlingen zingen Hoepel op Jack- Leerlingen leren improviseren met verschillende ritmes

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekofeenfilmpjeaftespelen- Muziekfragmenten op de website- Eigen instrumenten van de leerlingen - Tekst “Hoepel op Jack!” (zie bijlage 1)- Bladmuziek: “Hoepel op Jack!” (zie bijlage 2)- Mp3 Hoepel op Jack (zie website)- Mp3 Karaoke Hoepel op Jack (zie website)- Hit the road Jack


Muziek heeft vele vormen en genres. Bespreek met de groep de favoriete muziek van de leerlingen. Benoem door middel van het beluisteren van muziekstukken die leerlingen leuk vinden een aantal kenmerkende aspecten.

Suggesties:- Je kunt de leerlingen bijvoorbeeld vragen naar :- Wat voor muziekstijl laat je horen?- Wie laat je horen?- Welke instrumenten spelen mee?- Waar spelen de muzikanten? (bijv. in een zaal stadion, studio, etc) Waar gaat de tekst over?- Waarom vind je deze muziek leuk?


Het symfonieorkestIn de stijlen jazz en blues wordt veel geïmproviseerd. Maar hoe is het om ter plekke een stuk muziek te verzinnen?De leerlingen experimenteren en improviseren in kleine groepjes met bodysounds en ritmes.

Suggestie:Inventariseer samen met de leerlingen een aantal bodysounds. Laat ze daarna in kleine groepen aan de slag gaan.

https://www.youtube.com/watch?v=Q8Tiz6INF7I&feature=youtu.be

Muziek

2


De leerlingen leren het lied Hoepel op Jack te zingen en begeleiden zichzelf daarbij met hun zelfbedachte groove.

Suggestie:- Schrijf de cijfers 1 tot en met 4 op het bord en kies 4 bodysounds uit. De geïmproviseerde bodysounds worden nu tot een

ritmische groove die een aantal keren herhaald wordt. Voer dit een aantal keren met de leerlingen uit totdat het soepel ver-loopt. Een goede groove swingt, heeft een herkenbaar ritmisch patroon en bestaat uit lagen die elkaar aanvullen (in dit geval de 4 verschillende bodysounds).

- Geef de leerlingen ritmische ondersteuning door een vaste puls aan te geven of af te spelen.- Leer de leerlingen het refrein van het lied met de Nederlandse vertaling. Laat de leerlingen eerst alleen de zin “Hoepel op

Jack” meezingen, vervolgens de rest van het refrein en de coupletten. - De groove die de leerlingen verzonnen hebben in de improvisatieoefening kan gebruikt worden als muzikale begeleiding.

Verdeel de klas in 2 groepen. De ene groep zingt het lied en de andere doet de groove. - Analyseer samen met de leerlingen welke gedeelten gezongen worden door een man en welke door een vrouw. Maak op

het bord een vormschema en vul dat samen met de leerlingen in. Een vormschema is een tabel waarin je per refrein/couplet aangeeft of er mannen, vrouwen of allen zingen. Ga dieper in op de vorm. Wat is een couplet? Wat is een refrein en hoe herken je dit?

- Leerlingen improviseren het lied in theatervorm. Ze bedenken redenen waarom Jack weggestuurd wordt en spelen dit direct uit. Ze wisselen snel en houden het spel daardoor dynamisch. Help de leerlingen daarbij als ze niet goed op gang komen. Denk aan: doet nooit de afwas, blijft altijd in zijn bed liggen slapen, heeft al het eten opgegeten, is nooit op tijd thuis, zegt nooit dankjewel, snurkt, heeft het geld opgemaakt, moet eindelijk eens gaan werken, heeft zijn haar blauw geverfd, enz.


- Wat typeert de genres jazz en blues?- Vertel de leerlingen dat Hoepel op Jack een vertaling is van het liedje Hit the road Jack, gezongen door Ray Charles. In zijn

muziek vermengde hij elementen van jazz en blues. Luister met de leerlingen naar het origineel.- Laat de leerlingen beschrijven wat er anders in in deze versie.


Muziek

➝

3

My Style Mu7.2

Kennismaken met Popmuziek

- Leerlingen maken kennis met de geschiedenis van de popmuziek

- Leerlingen leren stijlen en mixen van stijlen herkennen

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekofeenfilmpjeaftespelen- Muziekfragmenten op de website- Werkblad ‘Popmuziek Quiz’ (zie bijlage 3)- Frank Sinatra – Fly Me to the Moon- Bill Haley – Rock Around the Clock- Sex Pistols – Anarcy in the UK- Dan Hartman – Relight my Fire- Paul Elstak – Rainbow in the Sky


- Ondanks zijn relatief korte geschiedenis kent popmuziek een grote diversiteit aan stijlen.- Naar welke muziek luisteren jouw vader en moeder? - Waarnaar luisterden jouw ouders toen ze dezelfde leeftijd hadden als jij?

Suggesties:Geef deze opdracht een paar dagen voor de les als huiswerk mee.Laat de leerlingen thuis vragen waar hun ouders naar luisteren om het klassengesprek makkelijker op gang te helpen.


Via de popmuziek quiz (zie bijlage 3) passeren verschillende hoogtepunten uit de popgeschiedenis de revue.Leerlingen luisteren naar de luistervoorbeelden en vullen de vragen in op het leerlingenwerkblad.Bespreek na ieder luisterfragment de bijbehorende vragen.

Luistervoorbeeld 1 jazz/blues: Frank Sinatra – Fly Me to the MoonLuistervoorbeeld 2 rock ’n roll: Bill Haley – Rock Around the ClockLuistervoorbeeld 3 punk: Sex Pistols – Anarcy in the UKLuistervoorbeeld 4 disco: Dan Hartman – Relight my FireLuistervoorbeeld 5 house: Paul Elstak – Rainbow in the Sky

Suggesties:Je kunt de leerlingen de pop quiz zelfstandig laten uitvoeren tijdens het zelfstandig werken of b.v. in een weektaak.

https://www.youtube.com/watch?v=mQR0bXO_yI8

https://www.youtube.com/watch?v=ZgdufzXvjqw

https://www.youtube.com/watch?v=qbmWs6Jf5dc

https://www.youtube.com/watch?v=2-BFtrB-qdI

https://www.youtube.com/watch?v=5HCNiXTkiIM







Muziek

4


Stijlen kun je mixen. Net zoals in Ray Charles – Hit the Road Jack (house remix).De leerlingen leren de Engelse versie van ‘Hit the Road Jack’. Ze repeteren en zingen mee met de house remix.

Suggestie:Laat de leerlingen een nieuwe groove bedenken als begeleiding


- Als de leerlingen zelf een remix in elkaar zouden mogen zetten bestaande uit een mix van slechts twee muziekgenres, welke genres zouden ze dan kiezen?

- Kunnen ze hun keuze motiveren; welke stijlelementen (uit bijvoorbeeld de luistervoorbeelden) vonden ze aantrekkelijk?

https://www.youtube.com/watch?v=AT00Mn-1CXA

Muziek

➝

5

My Style Mu7.3

Kennismaken met Hiphop & Rap

- Leerlingen verkennen hip hop en rap- Leerlingen leren Grandma Grandma rappen

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekofeenfilmpjeaftespelen- Bladmuziek Grandma Grandma (zie bijlage 4)- Mp3 Grandma Grandma (zie website)- Mp3 Rappen doe je zo (zie website)- Mp3 Flow (zie website)


- Rappers vertellen verhalen met daaronder muziek in hip hop stijl.- Wie kan er een kort verhaal vertellen? - Kan je dat ook met de muziek Flow op de achtergrond?


- Start een klein onderzoek naar hip hop en rap naar aanleiding van de onderstaande vragen. Dat kan door middel van een klassikaal gesprek of een zoekopdracht op de computer.

- Waar komt deze muziek vandaan? Vertel dat er in de straten van Amerika veel eigen muziek op straat wordt gemaakt.- Hoe is rap ontstaan? Het is uitgevonden door zwarte jongeren uit de sloppenwijken van Amerika. Wat betekent rappen?

Het woord ‘rappen’ komt uit de Amerikaanse slang en betekent ‘praten’. Iets vertellen op muziek was al een eeuwenoude traditie onder de negroïde Amerikanen die oorspronkelijk uit Afrika kwamen. Vroeger had je ‘griots’, reizende zangers en vertellers, die in Afrika van dorp tot dorp reisden.

- Wanneer is rap ontstaan? In de jaren zeventig van de vorige eeuw. De rappers van nu zijn de moderne broers en zussen van de griots! Het begon met DJ’s die plaatjes draaien op de wijk feesten in de Bronx (een wijk in New York). Ze vonden het ‘scratchen’ uit. Je zet de naald steeds weer in dezelfde groef van de plaat en je krijgt een ritmisch patroon. Bij dat geluid gingen rappers opschep-pen, dat ze zo geweldig waren en zo swingden.

Suggestie:Je kunt de vragen ook als opdracht voor het zelfstandig werken gebruiken. - Waar komt deze muziek vandaan?- Hoe is rap ontstaan?- Wanneer is rap ontstaan?


Muziek

6


Leerlingen herhalen de rap uit groep 6 Grandma Grandma. In groepen schrijven zij een Nederlandse tekst op de rap en presenteren die.

Suggestie:Herhaal als warming-up Rappen doe je zo uit de basisreeks van groep 6 om met de leerlingen in de flow te komen. Leerlingen verzinnen een eigen ‘beat’ bestaande uit bodysounds die goed passen bij een rap. Het is heel leuk om beats te maken op de computer. In basisles 1 van groep 6 hebben de leerlingen online klassieke muziek gecomponeerd. In dit programma zitten ook ‘beats’. Laat een aantal leerlingen online beats componeren via Ik componeer. Vervang de verzonnen bodysounds door echte slagwerk instrumenten. Er kan ook altijd teruggegrepen worden naar de meespeeltrack Flow.


Welke presentaties van Grandma Grandma waren er top? Kunnen de leerlingen elkaar aangeven waarom ze het goed vonden.Welke beats waren het meest geschikt om op te rappen en hoe kwam dat?

http://www.ikcomponeer.nl/#/ikc_27129

Muziek

➝

7

My Style Mu7.4

Kennismaken met Klassieke Muziek

- Leerlingen verkennen klassieke muziek - Leerlingen spelen The Typewriter d.m.v. bodysounds

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekofeenfilmpjeaftespelen- Hit the Road Jack (klassieke versie) - Sympony No. 2 - De los Álamos Vengo Madre- The Typewriter- The Typewriter meespeelpartituur (bijlage 5)- The Typewriter a capella


Muziek laat zich moeilijk omschrijven. Start met de klas een gesprek en probeer het eens te worden over het antwoord op de volgende vraag.Wat is de beste omschrijving van een muziekinstrument?


Welke instrumenten horen jullie in de onderstaande luisterfragmenten?Hit the Road Jack Antwoord: strijkkwartet bestaande uit • cello, alt-viol, violSympony No. 2 Antwoord: symfonie orkest bestaande uit• strijkers (contra-bas, cello, alt-viol, viol) • rietblazers (fagot, clarinet, hobo, dwarsfluit, piccolo)• koperblazers (tuba, hoorn, trombone, trompet)• percussie (pouk, snaardrum, basdrum, cymbaal, triangel, klokkenspel)• snaren (harp)• koor (alt, sopraan)• toetsen (orgel)De los Álamos Vengo Madre Antwoord: duo bestaande uit• piano, sopraan

Suggestie:Met deze linken kunnen de leerlingen deze opdracht ook zelfstandig uitvoeren. - Hit the Road Jack - Sympony No. 2 - De los Álamos Vengo Madre

https://www.youtube.com/watch?v=D0icu8fkPGw

https://www.youtube.com/watch?v=gpug1NIi2s0

https://www.youtube.com/watch?v=-5SHd5jJPdA

https://www.youtube.com/watch?v=RlqDFPLUhig

https://www.youtube.com/watch?v=m2nvv1_Yza4








Muziek

8


De componist Leroy Anderson kwam op het idee om naast een symfonie orkest een typemachine te gebruiken als muziekin-strument in The Typewriter. De leerlingen leren de met behulp van de grafische partituur van de Typewriter (zie bijlage 5) mee te spelen door in de maat de juiste handelingen uit te voeren:

klap stamp

– tel waarop je niet speelt

Suggestie:Vervang de bodysounds door percussie instrumenten om de leerlingen uit te dagen.


Bekijk klassikaal The Typewriter a capella en laat leerlingen beschrijven wat ze horen.- Welke instrumenten horen de leerlingen?- Hoe voeren ze dit uit?- Hoe worden de typemachine geluiden gemaakt?- Kunnen de leerlingen het nadoen?

https://www.youtube.com/watch?v=RlqDFPLUhig

https://www.youtube.com/watch?v=m2nvv1_Yza4

Muziek

➝

9

My Style Mu7.5

Componeren in My Style

- Leerlingen componeren een eigen muziekstuk - Leerlingen leren stijlen combineren

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekofeenfilmpjeaftespelen- House versie ‘Hit the Road Jack’- Klassieke versie ‘Hit the Road Jack’- Rap versie ‘Hit the Road Jack’- Rythm&blues versie ‘Hit the Road Jack’- Werkblad My style (zie bijlage 6)


Componeren is het ordenen van geluiden. Alle leerlingen verzinnen een mini-compositie bestaande uit drie geluiden die je ter plekke bedenkt en ten gehore kunt brengen. Kunnen de leerlingen zo snel drie geluiden vinden en combineren? Zet een strakke 4-tels-maat op, 1,2,3,4. De leerlingen laten om de beurt in deze maat hun geluiden horen. Op 1 begint steeds een andere leerling. Door alle leerlingen achter elkaar te laten spelen, krijg je een grote compositie.


De leerlingen vormen groepen en bereiden zich voor op het maken van een eigen versie van ‘Hit the Road Jack’. Ze kiezen een genre of combinatie uit:

- House versie ‘Hit the Road Jack’- Klassieke versie ‘Hit the Road Jack’- Rap versie ‘Hit the Road Jack’- Rythm&blues versie ‘Hit the Road Jack’

Daarna maken de leerlingen per groep een rolverdeling door middel van het werkblad ‘My style’: wie doet wat en wanneer in het lied?

Suggestie:Leerlingen blijven vaak lang hangen op een gedeelte van een lied. Zorg dat het niet te ingewikkeld is. Behandel tijdens het luisteren het voorbeeld schema uit de bijlage zodat de leerlingen begrijpen hoe zij zelfstandig te werk kunnen gaan.Deze opdracht kunnen de groepjes ook tijdens het zelfstandig werken doen.


De leerlingen gaan zelfstandig aan het werk met het maken van een eigen compositie aan de hand van hun ingevulde werkblad. Leerlingen die hun instrument van thuis hebben meegenomen kunnen het eventueel gebruiken. Als afsluiter voeren de groepen het nummer uit in eigen stijl.

Suggestie:Het kan zijn dat de compositie nog niet af is aan het einde. Dat geeft niets, de leerlingen voeren de compositie uit wat ze tot dan toe hebben gemaakt.Neem de tijd op een ander moment in de week om de composities te verfijnen. Laat de leerlingen hun eigen compositie zo goed oefenen dat ze een optreden kunnen verzorgen voor een andere klas.



https://www.youtube.com/watch?v=-R4zgXUDKVQ

https://www.youtube.com/watch?v=0rEsVp5tiDQ




https://www.youtube.com/watch?v=-R4zgXUDKVQ

https://www.youtube.com/watch?v=0rEsVp5tiDQ

Muziek

10


Bespreek met de klas de groepspresentaties. - Welke instrumenten horen de leerlingen?- Hoe vonden de leerlingen het om zelf iets te maken of componeren?- Aan welke stijlelementen konden jullie het genre van andere groepen herkennen?- Waren er combinaties of cross-overs tussen genres die goed klonken?

Muziek

1

Bijlage 1 Tekst Hoepel op Jack

Hoepel op Jack, en laat je hier nooit meer zien, meer zien, meer zien, meer zienHoepel op Jack, en laat je hier nooit meer zien, meer zien, meer zien, meer zienWat zeg je me nu?

Hoepel op Jack, en laat je hier nooit meer zien, meer zien, meer zien, meer zienHoepel op Jack, en laat je hier nooit meer zien, meer zien, meer zien, meer zien

Baby oh baby, waarom doe je zo gemeen?Je bent een mooie meid, maar hard als steenAls jij me niet ziet staan, dan geloof ik dat ik beter kan gaan



Muziek

2

Bijlage 2 Bladmuziek Hoepel op Jack

Muziek

3

Bijlage 3 Pop Quiz

Opdracht 1Tot de jaren ’50 bestond er weinig muziek speciaal voor jongere mensen. Er was nog geen popmuziek zoals je die nu kent! In die tijd werd er veel geluisterd naar bigbands en dansorkesten en ook werd er veel meerstemmig gezongen, ‘vocal groups’. Hun muziek klonk alleen best netjes. Veel jongere mensen vonden die muziek erg braaf.Luistervoorbeeld: Frank Sinatra – Fly Me to the MoonKruis aan. De muziek klinkt: Langzaam Snel Rustig Wild Zacht Hard

Ik hoor de volgende instrumenten: Strijkers Blazers Gitaar Zangers

Opdracht 2In de jaren ’50 gingen jongeren op zoek naar hun eigen muziek. Ze zochten liedjes met teksten die over dingen gingen die zij be-langrijk vonden. Die liedjes vonden ze in de rock-and-roll muziek. Dat was echt andere muziek dan dat ze kenden: harder, wilder, ruiger! Veel jongeren vonden het geweldig. Net als de artiesten lieten ze hun haar lang groeien en droegen ze heel andere kleren dan hun ouders. Oudere mensen vonden het vreselijk. Luistervoorbeeld: Bill Haley – Rock Around the ClockKruis aan. De muziek klinkt: Langzaam Snel Rustig Wild Zacht Hard

Opdracht 3In de jaren ’60 ontstonden veel popbands met jongeren die muziek gingen maken. Hun muziek werd steeds populairder en kreeg de naam ‘popmuziek’. Waar denk je dat de naam pop(ulaire) muziek dus vandaan komt? Heel bekende popgroepen waren ‘The Beatles’ en ‘The Rolling Stones’. Voor veel jonge mensen waren The Beatles idolen. Een idool is iemand waar je helemaal weg van bent. Ook Mick Jagger, de beroemde zanger van de Rolling Stones was in die tijd een idool. De Rolling Stones treden zelfs nog steeds op! Luistervoorbeeld: Sex Pistols – Anarcy in the UK

Dit was popmuziek van je opa en oma en misschien wel van je ouders. Is deze muziek vandaag de dag nog populair?

Ik hoor de volgende instrumenten: Strijker Blazer Gitaar Zanger Drumstel





Muziek

4

Opdracht 4De popmuziek heeft zich steeds verder ontwikkeld. Er zijn veel verschillende stijlen ontstaan, zoals hardrock, hiphop, rap, heavy metal, disco, reggae en house.

Vraag:Ken jij nog een stijl die hier niet bij staat?

De discotheek was in de jaren ’70 was de plek om uit te gaan. Een diskjockey (DJ) zorgde voor de muziek. Discomuziek was vooral bedoeld om op te dansen. Dat hoor je aan de strakke maat. De muziek werd een rage!

Punk is het Engelse woord voor tuig/schorem. Het is een harde en agressieve rockstijl. Het was bedoeld als een soort protest tegen de popmuziek. Er hoorde een aparte manier van dansen bij: zo hoog mogelijk op en neer en tegen elkaar opspringen. De muziek was populair bij jonge blanke scholieren uit de achterbuurten van grote steden. Ze drogen rode en zwarte kleding en gebruikten make-up in die kleuren. Veiligheidsspelden en kettingen hoorden ook bij hun kledingstijl.

House werd gemaakt op elektronische apparaten, zoals een computer, synthesizer, keyboard of drumcomputer. Zelfs de stem werd elektronisch gevormd! De muziek heeft een hoog tempo.

Vraag:Luister naar de 3 muziekstijlen: disco, punk en house. Wat hoor je eerst? En wat daarna?Luistervoorbeeld: Paul Elstak – Rainbow in the SkyLuistervoorbeeld: Sex Pistols – Anarcy in the UKLuistervoorbeeld: Dan Hartman – Relight my Fire

1.____________________________________________

2.____________________________________________

3.____________________________________________





Muziek

5

Bijlage 4 Bladmuziek Grandma, Grandma

Muziek

6

Bijlage 5 The Typewriter

klap

stamp

– tel waarop je niet speelt

|––––|––––|––––|––––|

| – – – – | – – Δ □ | – – – – | – – Δ □ || – – – – | – – Δ □ | – – – – | – – – – | – – Δ □ |

| – – – □ | – – – □ | – – – – | Δ □ – – || – – – □ | – – – □ | – Δ –Δ– | Δ – – – |

| – – – – | – – Δ □ | – – – – | – – Δ □ || – – – – | – – Δ □ | – – – – | – – – – | – – – – |

| – Δ □ – | – – – – | – Δ □ – | – – – – || – Δ Δ– – | – – – – | – – – – | – – – – || – Δ □ – | – – – – | – Δ □ – | – – – – || – Δ Δ– – | – – – – | – – – – | – – – – |

| – – – – | – – – – |

| – – – – | – – Δ □ | – – – – | – – Δ □ || – – – – | – – Δ □ | – – – □ | – – – □ || – Δ –Δ– | Δ –Δ– Δ | – – – – | – – – – |– Δ – – |

Muziek

7

Bijlage 6 My Style

Groepsleden: ......................................................................................................................................................................................................................................................

My Style: ................................................................................................................................................................................................................................................................

Instrumenten: ....................................................................................................................................................................................................................................................

Vorm:Intro Refrein Couplet ….. ….. ……..

Wie

Wat

Muziek

8

Bijlage 7 Voorbeeld van een invulling

Groepsleden: Sofie, Elske, Willem en JonasMy Style: RapInstrumenten: Gitaar, djembé, stemmen en body percussie

Vorm van het lied:

IntroWie speelt er?Djembe – JonasGitaar – SofieWillem – fluisterenElske - fluisteren

Wat doen we?4 KEER:• Sofie: bas loopje

uit het lied• Jonas: ritme wat

past bij gitaar• Willem en Elske

fluisteren: Hoe – pel – op - Jack

RefreinWie speelt er?Djembe – JonasGitaar – SofieElske - Zingen

Wat doen we?• Sofie: bas loopje


past bij gitaar• Elske zingt het refrein

CoupletWie speelt er?Djembe – JonasGitaar – SofieWillem - rappen

Wat doen we?• Sofie: bas loopje


past bij gitaar• Willem: rapt couplet 1

CoupletWie speelt er?Djembe – JonasWillem – fluisterenElske - fluisteren

Wat doen we?4 KEER:• Sofie: bas loopje


past bij gitaar• Willem en Elske

fluisteren: Hoe – pel – op - Jack

Muziek

➝

1

Muziek van mij Algemene doelstellingen voor lessenreeks ”Muziek in mij”

- Leerlingen leren zingen, presenteren en organiseren. - Zij leren een eigen concert te verzorgen en maken kennis met componeren.

Mu8

Mu8.1

Ontdek je talent - Leerlingen leren het lied “Ik neem je mee” zingen - Leerlingen verkennen hun eigen talenten en die van anderen

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekenfilmpjesaftespelen- Mogelijkheidomklassikaalwebsitestebekijken- TekstIkneemjemee(ziebijlage1)- Video Ik neem je mee - Inzingoefening


Iedereen heeft zijn eigen talenten.Start met een klassikaal gesprek met als centrale vraag: Heb jij weleens iets zelf gemaakt of bedacht? Dat kan van alles zijn, knutselwerk, tekening, gedicht, muziekstuk, spel, decoratie, toneelstuk.

Suggesties:Huiswerkopdracht: Vraag de leerlingen op de dag van muziekles iets mee te nemen wat ze zelf hebben gemaakt. Laat ze daar iets over vertellen. Je kunt het ook met de leerlingen hebben over iets dat jullie in de in de klas of op het schoolplein hebben gemaakt.De leerlingen maken een woord-web rondom ‘Talent’, individueel of in kleine groepen. Als je de resultaten klassikaal bespreekt, krijg je een breed beeld van wat er bij het onderwerp talent hoort en waar leerlingen mee bezig zijn.


- De groep gaat onderzoeken hoe ze samen een muziekconcert kunnen organiseren. Dat vraagt om een hoop verschillende talenten en een goede samenwerking; componeren, organiseren, presenteren.

- De klas gaat het lied Ik neem je mee gebruiken om tot een mooie voorstelling te komen. - Begin met het beluisteren en bespreken van Ik neem je mee.

https://www.youtube.com/watch?v=UyTazPPWIKk&feature=youtu.be

https://www.zangexpress.nl/index.php




Muziek

2

Suggestie:- Brainstorm over welke talenten goed van pas komen tijdens het maken en organiseren van een muziekconcert

van begin tot eind.- Structureer de muziek met luistervragen als: - In wat voor stijl wordt het nummer gespeeld?- Hoe is het tempo?- Herkennen jullie het refrein?- Maak een vormschema met behulp van de tekst (zie bijlage 1)


Begin met het aanleren van het refrein van Ik neem je mee. Het rappen (schuin gedrukte tekst) komt volgende week. Door het refrein samen eerst een paar keer te proberen krijgen de leerlingen houvast. Daarna kun je het intro nogmaals laten horen en aan gaan leren. Als je het ritme en de toonhoogte van de woorden hebt doorgenomen, kunnen de leerlingen het nummer ook zelf oefenen in groepjes waar je langs kunt lopen. Sluit af door het lied samen te zingen of door presentaties per groepje.

Suggestie:- Doe een warming-up vóór het zingen: gebruik hiervoor de Inzing oefening. Dat maakt het makkelijker en het verlaagt de

drempel om in de groep te durven zingen. - Speel het nummer tussentijds af in de klas zodat leerlingen al een idee krijgen van de melodie. Als de leerlingen zelf een

apparaat met toegang tot de video hebben kunnen ze eventueel per groepje zelf het voorbeeld afspelen.- Als de leerlingen het moeilijk vinden om zelf te oefenen kun je ze in groepjes verdelen en die ieder één onderdeel van de

tekst laten instuderen, b.v. alleen het refrein. - Als extra uitdaging kun je de leerlingen uitdagen de tekst uit hun hoofd te zingen.


- Samen met de klas bespreek en benoem je hoe het zingen ging.- Welke leerlingen of groepjes klinken lekker? Hoe komt dat?- Zijn er groepjes die zich goed presenteren? Waar zit hem dat in?

Suggestie:Laat de leerlingen een ‘Tip & Top’ over een ander opschrijven/noemen. Bedenk samen woorden die passen bij een goede zangpresentatie en deel ze uit als medailles, b.v. zuiverheid, timing, articulatie (verstaanbaarheid), dynamiek (verschil in volume gebruiken), timbre (stemgeluid), meerstemmigheid, uitstraling, beweging, et cetera.


Muziek

3

Muziek van mij Mu8.2

Niet beppen maar rappen

- Leerlingenlerenrappennaaraanleidingvanhetlied “Ik neem je mee”

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekaftespelen- Mogelijkheidomklassikaalwebsitestebekijken- TekstIkneemjemee(ziebijlage1)- Video Ik neem je mee - Inzingoefening


In deze les gaan jullie aan de slag met de rap uit Ik neem je mee.Hoeveel geluiden kunnen de leerlingen in 5 minuten bedenken waarbij ritme en herhaling een rol spelen?


Beluister samen de twee rap gedeeltes uit Ik neem je mee. Deze staan schuingedrukt in de tekst (zie bijlage 1).Vooral het structureren van de woorden is belangrijk om de basis van de rap onder de knie te krijgen. Kunnen de leerlingen na het luisteren aangeven welke woorden langzaam of snel zijn en op welke woorden een accent (onderstreepte lettergrepen) ligt?


- Studeer de rap in en herhaal de gezongen melodie van vorige les. - Het rappen kun je beginnen in een langzaam tempo, zin voor zin. Daarna met ondersteuning van de muziek. Als de leerlingen

de flow te pakken krijgen kunnen ze de rap en zang eventueel zelf in groepjes instuderen.- Sluit af door het lied in zijn geheel samen te zingen en rappen of door presentaties per groepje.

Suggestie:- Doe een warming-up vóór het zingen: Inzing oefening. Dat maakt het makkelijker en verlaagt de drempel om in de groep te

durven zingen.- Als de leerlingen het moeilijk vinden om zelf te oefenen kun je ze in groepjes verdelen en die ieder één onderdeel van de

tekst laten instuderen, b.v. één of een aantal zinnen per persoon. - Als extra uitdaging kun je de leerlingen uitdagen het helemaal uit hun hoofd te doen


- Samen met de klas bespreek en benoem je hoe het rappen en zingen ging.- Weten de leerlingen wanneer ze moeten inzetten?- Kennen ze de tekst al en kunnen ze die in het juiste ritme en vloeiend (eventueel uit het hoofd) brengen?

Suggestie:Geef de leerlingen het woord door ze een ‘Tip & Top’ over een ander op te laten schrijven/noemen.Wat weten de leerlingen nog over ‘in de flow’ blijven uit groep 6 en 7?






http://www.zangexpress.nl/pages-extra/zangles

Muziek

4


Schrijf je eigen tekst- Leerlingenlereneentekstschrijvenopeenritme- Leerlingenlerenrappenopeenbestaandetekst

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekaftespelen- Mogelijkheidomklassikaalwebsitestebekijken- Penenpapier- Mp3Rappendoejezo(ziewebsite)


Creatief omgaan met woorden is een kunst.Noteer en bespreek samen de eerste vier woorden die in je opkomen als je aan je schoenen denkt.


- Door middel van een brainstorm kun je op bruikbare tekstideeën komen voor een rap.- De leerlingen gaan in groepen een lijst van kernwoorden opstellen die past bij het thema “Ik neem je mee”.- Als de tijd om is, lezen (een aantal) groepen hun woordenlijst voor.


De leerlingen gaan met behulp van de kernwoorden een passende tekst schrijven op Ik neem je mee. Ze herschrijven de gerapte, schuingedrukte tekststrofen uit het origineel (zie bijlage1) en vervangen die voor hun eigen tekst. Leerlingen kunnen in groepen of individueel aan het werk.Na afloop laten enkele leerlingen hun werk horen. Ze rappen hun eigen tekst in het rapritme. Als dat lukt, kan het ook op de muziek van Ik neem je mee.

Suggestie:- Met Rappen doe je zo doe je een fysieke warming-up door de flow van de rap uit te vergroten in beweging en geluid.- Maak van de tekstpresentaties een (simpele) geluids- of video-opname zodat de leerlingen en jij de komende les de flow van

de tekst makkelijk kunnen herpakken.- Laat leerlingen die dat leuk vinden er danspassen of bodysounds bij verzinnen.- Deze opdracht Uitvoering kan ook goed als zelfstandig werken opdracht gedaan worden.


Na de presentaties stemt de klas op de beste drie raps.Is voor iedereen duidelijk waarom deze drie raps als besten zijn verkozen?

Suggestie:De gemaakte raps kunnen eventueel ingezet worden tijdens het concert in plaats van de normale raptekst. Voeg de zelf- geschreven raptekst en zangtekst (zie bijlage 1) samen tot één geheel zodat de tekst helemaal klopt op Ik neem je mee.






Muziek

5

➝


Organiseren en repeteren maar - Leerlingenlereneenmuziekpresentatieplannen

en vormgeven.

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekaftespelen- Mogelijkheidomklassikaalwebsitestebekijken- Video Ik neem je mee - Inzingoefening- Eventueeleensamengesteldetekst (zelfgeschrevenraptekst+zangtekst)

- Penenpapier- Mp3Rappendoejezo(ziewebsite)


Plannen, iedereen doet het, bewust of onbewust. Wat moesten de leerlingen allemaal doen vanochtend voordat ze naar school konden komen?

Suggestie:Geef een aantal leerlingen de beurt om erover te vertellen. Geef de leerlingen een paar minuten om voor zichzelf een lijstje te maken.


Voor het geven van een klein concert moet er naast de muziek een hoop worden georganiseerd.- Bepaal met de leerlingen de vorm waarin jullie het concert willen geven (zie suggesties). Vervolgens laat je de leerlingen door

middel van steekwoorden in kaart brengen wat ze denken nodig te hebben om hun concert mogelijk te maken. - Rondt het onderzoek af met een klassikale inventarisatie van de steekwoorden en stel samen een overzicht op van de ver-

schillende taken; de concertplanner. Spreek een duidelijke groeps- en rolverdeling af waarbij iedere groep een duidelijke taak of taken toegewezen krijgt.

Suggestie:Bij het bepalen van de concertvorm en de bijbehorende taken kun je het zo breed maken als je leuk vindt. Hieronder staan een aantal zaken die je kunt overwegen. - Wie zingt er wat en wanneer, wie voert de rap uit? Zijn er solisten?- Gaan we ook bijbehorende (dans)bewegingen en/of bodysounds afspreken voor op het podium? - Doen we alleen “Ik neem je mee” of kunnen we nog meer laten zien?- Op welke datum en tijd gaat het concert plaatsvinden?- Hoeveel tijd hebben we nodig voor de voorbereiding?- Waar gaan we het concert houden, in het klaslokaal of erbuiten?- Spelen de leerlingen voor de docent, voor een fictief publiek, voor andere klassen of nodigen we ook familie en vrienden uit?- Komt er een bericht of poster-ontwerp als uitnodiging?- Zetten we een podium, stoelen of banken neer?- Gaat iemand het concert presenteren? En zo ja, wie?- Hoe komt het publiek naar de juiste plek en is er na afloop koffie en thee?- Hoe verdelen we de taken voor het opruimen? - Breng voor de leerlingen structuur aan door te denken in vóór, tijdens, en na het concert.




Muziek

6


- Introduceer het begrip concertplanner. Hierin staan de taken en wie wat doet. - Leerlingen gaan zelfstandig aan het werk aan hun taak of taken terwijl je begeleidt waar nodig. - Hoe willen de groepen hun opdracht precies gaan vormgeven en wie voert wat uit?- Na het bespreken en opstellen van de details presenteren de groepen hun plan van aanpak aan de rest van de klas.

Pas zo nodig de concertplanner aan.- Reserveer tijd voor het musiceren; herhaal het zingen en rappen van de uiteindelijke versie van Ik neem je mee zodat de klas

zich zowel inhoudelijk als organisatorisch klaar voelt voor hun concert.

Suggestie:- Structureer met iedere groep de uitgewerkte taken in vóór, tijdens en na het concert. Zo weet iedere groep wanneer er iets

van ze wordt verwacht.- Doe een warming-up vóór het zingen: Inzing oefening of Rappen doe je zo. - Organiseer een (kleine) generale repetitie waarin de leerlingen alle taken en het zingen, rappen kunnen oefenen zonder druk.- Gebruik eventueel samengestelde teksten en geluids- of video-opnames van vorige les ter ondersteuning bij het repeteren

van jullie uiteindelijk versie van Ik neem je mee.


- Herhaal met de klas van begin tot eind hoe jullie de uitvoering van het concert hebben afgesproken aan de hand van de concertplanner.

- Niets vergeten?- Kloppen alle details?- Moet er gedurende de komende week iets worden voorbereid?- Weten de groepen wanneer ze in actie moeten komen?- Zijn er groepen die vaak niets te doen hebben en nog iets extra’s kunnen betekenen?




Muziek

7


Showtime- Leerlingenlerenpresenteren

Duur van de les: 60 minutenDoelen: zie bijlage SLO doelenMaterialen:- Mogelijkheidommuziekaftespelen- Mogelijkheidomklassikaalwebsitestebekijken- Video Ik neem je mee - Inzingoefening- Eventueeleensamengesteldetekst (zelfgeschrevenraptekst+zangtekst)

- Mp3Rappendoejezo(ziewebsite)- Concertplanner


Een muziekconcert is een beleving.Als de leerlingen een concert zouden bezoeken, naar welke artiesten of acts zouden ze dan gaan?Je kunt ook met de klas delen naar welk concert je zelf zou willen of eventueel beschrijven hoe je een eerder concertbezoek hebt ervaren.


Een goede uitvoering gebeurt niet zomaar. - Aan de hand van de concertplanner herhalen jullie de taken en rollen voor iedereen. - Zing samen in als warming-up.- Nog éénmaal repeteren jullie samen de uiteindelijke versie van Ik neem je mee.

Suggestie:Tijdens het bespreken van de concertplanner kun je door middel van vraag en antwoord nagaan of de groepen weten wanneer ze wat moeten doen.Doe een warming-up via Inzing oefening of Rappen doe je zo.


Showtime. Ondersteun indien nodig maar probeer de leerlingen het concert zelfstandig uit te laten voeren.


De spanning is er af. Nu kunnen jullie nagenieten van het behaalde succes.Achteraf evalueren jullie het concert door te reflecteren op wat er goed ging en te bespreken wat er anders liep dan gepland.Wat was er spannend? Kunnen leerlingen elkaar aangeven wat ze anders hadden kunnen doen?





Muziek

1

Bijlage 1 Tekst Ik neem je mee

Ze denkt dat ik niet bezig ben met haarDenkt dat ik geen gevoelens heb voor haarTerwijl ik nu alleen maar denk aan haarWant zij is heel m’n wereldZeg me wat je wil dan, wil dan, wil danStaren word ik stil van, stil van, stil vanZeg me wat je wil dan, wil dan, wil danStaren word ik stil vanPraat met mij

We waren pas achtZat in de klasNaast Thomas en Willem voor Mark en BasJij zat voorin, keek achteromIk stuurde je briefjes en vroeg je waaromJe stuurde me terugIk vind je lief, zit op een wolk en ik ben verliefdTien jaren later waren we samenIk was een jongetje jij al een dameWist het wel zeker jij bent de wareNiemand waar ik nou zo lang naar kon starenSoms is het erg maar dit is mijn werkVoor jou ben ik Gerwin en Gers is het merk

Ik neem je mee, neem je mee op reisNeem je mee, naar Rome of ParijsIk lijk misschien wel cool totdat je weet wat ik nu voelJij klinkt als muziek dus laat je zien wat ik bedoelIk neem je mee ee-eh-eh-eeeeIk neem je mee ee-eh-eh-eeeeIk denk aan haar en zij denkt aan mijJij bent te druk dat is wat ze me zeiZe wil met me shoppen, en samen uit etenWil naar de bios en wil met me daten

Maar ik wil muziek en geld op de bankAl m’n fans die wachten al langIk wil een toekomst opbouwen met haarTwee kids, een huis met een tuin aan het waterHond of kater wat jij wilMaar blijf nou niet staren want dan word ik stilDoe dit voor ons, en werk dus hardWant ik hou van jou met heel m’n hart

Ik neem je mee, neem je mee op reisNeem je mee, naar Rome of ParijsIk lijk misschien wel cool totdat je weet wat ik nu voelJij klinkt als muziek dus laat je zien wat ik bedoelIk neem je mee ee-eh-eh-eeeeIk neem je mee ee-eh-eh-eeeeIk neem je mee ee-eh-eh-eeeeIk neem je mee ee-eh-eh-eeee

Ze denkt dat ik niet bezig ben met haarDenkt dat ik geen gevoelens heb voor haarTerwijl ik nu alleen maar denk aan haarWant zij is heel m’n wereldZeg me wat je wil dan, wil dan, wil danStaren word ik stil van, stil van, stil vanZeg me wat je wil dan, wil dan, wil danStaren word ik stil vanPraat met mij

Ik neem je mee, neem je mee op reisNeem je mee, naar Rome of ParijsIk lijk misschien wel cool totdat je weet wat ik nu voelJij klinkt als muziek dus laat je zien wat ik bedoelIk neem je mee ee-eh-eh-eeeeIk neem je mee ee-eh-eh-eeee

Documents

De Tijdmachine Mu1/2a - cultuurtrein.nl · Om de kinderen in een mooie kring te laten lopen, ... , b.v Tiktiktik wie ben ik? Mu1/2a.2. ... - Bladmuziek Ik zing mijn eigen lied