Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
DEEL EEN KEUZEDEEL
DOCENTENHANDLEIDING Themaboek Keuzedelen Zorginnovaties en Technologie (niveau 4) Zorg en Technologie (niveau 3)
1
Voorwoord
Beste docent/collega,
Deze docentenhandleiding hoort bij het totale onderwijsprogramma van de keuzedelen ‘Zorg en
Technologie’ (niveau 3) en ‘Zorginnovaties en Technologie’ (niveau 4). Het doel is om een overzicht te
geven over de opbouw van het onderwijsprogramma, hoe de ondersteunende website gebruikt kan
worden en op welke manier de lessen vormgegeven kunnen worden. Het onderwijsprogramma is
geschreven voor niveau 3 en 4, zorg en welzijn en komen grotendeels overeen. Waar van toepassing
is in het boek de verdeling tussen niveau 3 en 4 duidelijk aangegeven.
Opbouw
Het onderwijsprogramma van de keuzedelen Zorg en technologie en Zorginnovaties en technologie
bestaat uit:
- de website www.sofiesleerreis.nl,
- het themaboek Zorginnovaties en Technologie (niveau 4) en Zorg en Technologie (niveau 3),
- de BPV-opdrachten
- het beoordelingsportfolio met het examen.
- Weblectures
- Instructievideo’s over vloggen
Het themaboek is leidend in het keuzedeel. In het themaboek staan acht thema’s uitgewerkt die ook
centraal staan op de website van Sofies Leerreis. De website heeft een ondersteunende en
verbindende functie tussen de thema’s. Op de website zijn alle videofragmenten met Sofie per thema
opgenomen.
De opbouw van het onderwijsprogramma is gebaseerd op de volgende principes:
- Student Sofie is de verbindende ‘hartlijn’ in de keuzedelen;
- De studenten worden toegerust om in de zorgpraktijk technologie in te gaan zetten
(bruggenbouwer);
- State-of-the-art onderwijs wat bijdraagt aan een positief imago van werken in de
gezondheidszorg op mbo-niveau;
- Professionalisering van docenten in het gebruik van technologie;
- Zorginstellingen worden actief betrokken bij het onderwijsprogramma: onderwijs en zorg
inspireren elkaar en leren van elkaar;
- Het onderwijsprogramma kan draaien binnen een elektronische leeromgeving (ELO).
Inhoud docentenhandleiding
Het onderwijsprogramma is opgebouwd aan de hand van acht thema’s (niveau 4) en zes thema’s voor
(niveau 3). In deze handleiding is een overzicht gegeven hoe de thema’s zijn opgebouwd. Daarnaast is
een overzicht gegeven van het aantal uren waaruit dit keuzedeel bestaat. Hierin is een onderverdeling
gemaakt tussen lesuren, zelfstudie-uren en BPV-uren. Vervolgens is bij elke thema kort beschreven
wat het doel is van het thema, wat het eindproduct is dat de student moet inleveren en wat er van de
studenten wordt verwacht. Daarnaast wordt er bij elk thema een extra werkvorm aangereikt om te
kunnen variëren binnen het onderwijsprogramma en op die manier een krachtige leeromgeving te
creëren die past bij de studenten. De inhoud van de lessen is niet extra verduidelijkt omdat wij van
mening zijn dat het themaboek compleet en duidelijk is.
2
BOL/BBL en blokstage of lintstage
Het onderwijsprogramma is zo opgebouwd dat de BPV- opdrachten zowel in de BOL als de BBL kunnen
worden uitgevoerd. Bij de BBL kunnen een aantal zelfstudie-opdrachten overgeslagen worden, ter
beoordeling van de docent. Daarnaast is het mogelijk dat de opdrachten zowel tijdens een lintstage
als tijdens een blokstage uitgevoerd kunnen worden. De docent is vrij om de materialen in te zetten
op een manier die aansluit bij de leerbehoefte van de studenten. Dat betekent dat er extra opdrachten
aangeboden kunnen worden of dat er juist wat zelfstudieopdrachten vervallen.
Feedback
Ook na het afronden van dit onderwijsprogramma staan wij open voor feedback en suggesties om het
nog krachtiger te maken. Deze feedback kunt u delen met de onderwijsontwikkelaar van uw
onderwijsinstelling.
Veel werkplezier en een goed leerrendement gewenst!
Utrecht, januari 2017
Colofon
Dit onderwijsprogramma is tot stand gekomen en mogelijk gemaakt door samenwerkende partijen: Utrechtzorg, ROCMN, MBO Utrecht, MBO Amersfoort en
het Hoornbeeck College.
Licentie
Meer informatie
Het programma is gratis beschikbaar voor het onderwijs en zorg- en welzijnsorganisaties. Wilt u meer informatie over dit onderwijsprogramma?
Neem dan contact op met Utrechtzorg: Tel. 030-6340808 of mail naar [email protected] o.v.v Sofies leerreis.
© 2017 Stichting Utrechtzorg, ROCMN, MBO Utrecht, MBO Amersfoort, Hoornbeeck College.
3
Inhoud Voorwoord .............................................................................................................................................. 1
Opbouw van de thema’s ......................................................................................................................... 5
Algemene opzet van de thema’s ............................................................................................................. 6
Overzicht per thema ................................................................................................................................ 7
Thema 1: Bijdragen aan de deskundige inzet van nieuwe technologische hulpmiddelen ................. 7
Doel ................................................................................................................................................. 7
Extra werkvorm bij dit thema .......................................................................................................... 7
Inhoud weblecture .......................................................................................................................... 7
Verwerking weblecture ................................................................................................................... 7
Thema 2: Technologie toepassen op een ethisch verantwoorde manier........................................... 9
Doel ................................................................................................................................................. 9
Extra werkvorm bij dit thema .......................................................................................................... 9
Inhoud weblecture .......................................................................................................................... 9
Verwerking weblecture ................................................................................................................... 9
Thema 3: Bespreken van technologische hulpmiddelen met de cliënt ............................................ 10
Doel ............................................................................................................................................... 10
Extra werkvorm bij dit thema ........................................................................................................ 10
Inhoud weblecture ........................................................................................................................ 10
Verwerking weblecture ................................................................................................................. 10
Thema 4: Stabiliseren en /of verbeteren van kwaliteit van leven .................................................... 12
Doel ............................................................................................................................................... 12
Extra werkvorm bij dit thema ........................................................................................................ 12
Inhoud weblecture ........................................................................................................................ 12
Verwerking weblecture ................................................................................................................. 12
Thema 5: Voorlichting en advies geven aan cliënten over technologische hulpmiddelen ............... 14
Doel ............................................................................................................................................... 14
Extra werkvorm bij dit thema ........................................................................................................ 14
Inhoud weblecture ........................................................................................................................ 14
Verwerking weblecture ................................................................................................................. 14
Thema 6: Multidisciplinaire samenwerking met betrekking tot de inzet van technologische
hulpmiddelen .................................................................................................................................... 15
Doel ............................................................................................................................................... 15
Extra werkvorm bij dit thema ........................................................................................................ 15
Inhoud weblecture ........................................................................................................................ 15
Verwerking weblecture ................................................................................................................. 15
4
Thema 7: Zorgpad of Prototype (niveau 3) ....................................................................................... 17
Doel ............................................................................................................................................... 17
Extra werkvorm bij dit thema ........................................................................................................ 17
Thema 7: Bijdragen aan zorginnovatie en onderzoek met betrekking tot technologie (niveau 4) .. 18
Doel ............................................................................................................................................... 18
Extra werkvorm voor dit thema .................................................................................................... 18
Inhoud weblecture ........................................................................................................................ 18
Verwerking weblecture ................................................................................................................. 18
Thema 8: Werken aan examen (niveau 3) ........................................................................................ 20
Doel ............................................................................................................................................... 20
Extra werkvorm voor dit thema .................................................................................................... 20
Thema 8: Voorlichting, advies en instructie geven aan collega’s (niveau 4) .................................... 21
Doel ............................................................................................................................................... 21
Extra werkvorm voor dit thema .................................................................................................... 21
5
Opbouw van de thema’s De keuzedelen zijn opgebouwd in acht thema’s. Elk thema is op school vormgegeven volgens de
volgende structuur:
1 x 2 lesuren A Weblecture (45 min) Toepassingsopdracht (45 min)
1 x 2 begeleid zelfstandig werken B Voorbereiding BPV (45min) Voorbereiding vlog (45 min)
1 x 2 lesuren C Werkcollege (45 min) Vlog intervisie (45 min)
1 x 2 begeleid zelfstandig werken D Voorbereiding BPV (45 min) Uitwerking vlog (45 min)
De thema’s zijn:
- Deskundige inzet van eHealth;
- Toepassing van eHealth op een ethisch verantwoorde manier;
- Bespreken van eHealth met de cliënt;
- Kwaliteit van leven;
- Voorlichting en advies geven;
- Multidisciplinaire samenwerking;
- Zorginnovatie en onderzoek (niv.4 ) / voorbereiden examen (niv. 3);
- Voorlichting, advies en instructie geven aan collega’s (niv. 4) / werken aan het examen (niv. 3).
De module kan verspreid over twee leerjaren aangeboden worden. De thema’s worden dan als volgt
ingezet:
Jaarplanning per 10 weken in het 2e leerjaar Lesweek 1 Lesweek 2 Lesweek 3 Lesweek 4 Lesweek 5 Lesweek 6 Lesweek 7 Lesweek 8 Lesweek 9 Lesweek 10
x 1A+1B 1C+1D 2A+2B 2C+2D 3A+3B 3C+3D 4A+4B 4C+4D x
Jaarplanning per 10 weken in het 3e leerjaar Lesweek 1 Lesweek 2 Lesweek 3 Lesweek 4 Lesweek 5 Lesweek 6 Lesweek 7 Lesweek 8 Lesweek 9 Lesweek 10
5A+5B 5C+5D 6A+6B 6C+6D 7A+7B 7C+7D 8A+8B 8C+8D x x
De school kan er ook voor kiezen om de module in één leerjaar aan te bieden, verspreid over twintig
lesweken. De thema’s worden dan als volgt ingezet:
Jaarplanning per 20 weken in het 2e of 3e leerjaar
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
x 1A 1B 1C 1D 2A 2B 2C 2D x 3A 3B 3C 3D 4A 4B 4C 4D x x
6
Algemene opzet van de thema’s
Zelfstudie-opdrachten
Elk thema heeft globaal dezelfde opzet. De studenten bekijken vooraf tijdens de zelfstudie-uren (ZS-
uren) het filmpje behorend bij het thema op www.sofiesleerreis.nl. Zij bereiden zich voor op het
onderwerp door verschillende opdrachten uit te voeren en uploaden hun voorbereidingen in de ELO
of nemen het mee naar de weblecture en/of het werkcollege. Het is belangrijk dat je als docent
afspreekt op welke manier de zs-opdrachten die in de ELO worden geplaatst worden nagekeken.
Weblectures en werkcolleges
Tijdens de weblectures bekijk je klassikaal de weblecture (of thuis als voorbereiding) en vervolgens
ga je als docent in gesprek met de klas over het onderwerp van dat thema.
Tijdens de werkcolleges wordt de verdieping gezocht door het onderwerp middels een andere
werkvorm aan te bieden.
Intervisie
Voorafgaand aan de intervisie is het belangrijk om subgroepen te maken en dat de studenten een
vlog maken. Tijdens de intervisie gaan de studenten in gesprek over hun vlog die ze volgens een
opgesteld rooster aanleveren. Zie voor specifieke informatie onderdeel B2 van thema 1 in het
themaboek. Bij een aantal thema’s is er naast het bespreken van de vlog ook een andere opdracht
die bij de intervisie wordt uitgevoerd.
BPV-opdrachten per thema
Per thema besteedt de docent aandacht aan de BPV-opdracht behorend bij dat thema. De BPV-
opdrachten (A t/m I) zijn gekoppeld aan het thema dat behandeld is. De studenten schrijven een Plan
van Aanpak zoals beschreven in de opdrachten en gaan in de BPV aan de slag met hun opdrachten.
Deze opdrachten worden beoordeeld door een beoordelaar uit de praktijk.
Omdat het keuzedeel voor niveau 3 zes werkprocessen omvat en voor niveau 4 acht, maakt de
niveau 3 student een extra BPV-opdracht ‘Zorgpad’ (1) of ‘Prototype’ (2) en een opdracht die
voorbereidt op het examen. Op deze manier bestaat het onderwijsprogramma voor niveau 3 en 4 uit
acht themabijeenkomsten. De extra BPV-opdracht voor niveau 3 wordt beoordeeld door de docent
van school aan de hand van beoordelingscriteria die zijn toegevoegd aan de opdracht.
Examen
Het examen bestaat uit een criteriumgericht interview in de praktijk. De BPV-opdrachten zijn
gekoppeld aan de werkprocessen en kerntaken uit het kwalificatiedossier en voorbereidend op het
examen. De BPV-opdrachten zijn formatief, dat wil zeggen ontwikkelingsgericht en voorwaardelijk
om deel te kunnen nemen aan het kwalificerend examen. Het criteriumgericht interview is
summatief (kwalificerend) dat wil zeggen, beoordelend. In het criteriumgericht interview staan twee
werkprocessen centraal. De student verzamelt elk bewijslast in een beoordelingsportfolio. Dit
beoordelingsportfolio wordt apart verstrekt.
Het criteriumgericht interview wordt beoordeeld door de praktijkbeoordelaar en de assessor vanuit
school.
7
Overzicht per thema
Thema 1: Bijdragen aan de deskundige inzet van nieuwe technologische hulpmiddelen
Doel Het doel van dit thema is dat de studenten zich gaan oriënteren op zorgtechnologie. Wat betekent
het begrip, wat houdt zorgtechnologie in en wat zijn voorbeelden van zorgtechnologische
hulpmiddelen. In dit eerste thema is het doel dat de studenten zich bewust worden van de
hoeveelheid ingezette hulpmiddelen, de invloed op het leven van de zorgvrager en wat er allemaal
mogelijk is.
Extra werkvorm bij dit thema Maak een overzicht van de technologische (hulp)middelen die jij zelf op dit moment gebruikt,
verwerk er circa 15. Dit kunnen hulpmiddelen zijn die te maken hebben met de zorg, of met een heel
ander levensgebied. Denk aan apps, mobiele apparatuur, gadgets, vaste telefonie / internet et
cetera. Bij elk (hulp)middel geef je aan hoe lang je dit al gebruikt en de reden waarom je dit gebruikt.
Je gebruikt deze hulpmiddelen bewust of onbewust met een doel. Dat kunnen heel uiteenlopende
doelen zijn. Beschrijf bij elk (hulp)middel in maximaal twee regels met welk doel jij dit gebruikt.
Daarna geef je elk (hulp)middel een cijfer: tussen de -5 en de +5. Je geeft ‘-5’ wanneer het
(hulp)middel jouw kwaliteit van leven aanzienlijk verlaagt, je geeft ‘+5’ wanneer het (hulp)middel
jouw kwaliteit van leven aanzienlijk verhoogt.
Welk cijfer scoren jouw (hulp)middelen gemiddeld? Vergelijk jouw cijfers met drie klasgenoten: wat
zijn de verschillen of overeenkomsten? Upload je uitwerking in de ELO.
Inhoud weblecture In deze weblecture neemt Miranda de Gouw, adviseur bij M&I-partners, een adviesbureau op het
gebied van zorg en ict, de studenten mee naar de theorie achter het technologie. Zij stelt onder
andere de volgende vragen: wat is belangrijk bij het schrijven van een visie (eerste 12 minuten)? Hoe
maak ik beleid op de geformuleerde visie (volgende 5 minuten)? Op welke manier komt een goede
implementatie tot stand (7 minuten)? Het is een vrij lang weblecture, maar is duidelijk opgedeeld in
delen. Het laatste stukje over implementatie kan het best ingezet kan worden bij thema 7 en 8
(niveau 4).
Duur totale weblecture: 24 minuten
Verwerking weblecture Voorbereidingsopdracht
- Schrijf voor op hoe volgens jou de zorg er in 2030 uit ziet. Hoe is de zorg dan georganiseerd?
Wat ziet de cliënt hiervan en wat merk jij hiervan als zorgverlener?
- Maar een woordwolk met steekwoorden uit de voorgaande opdracht. Vergelijk jouw
woordwolk met de woordwolk die te zien is in de weblecture.
- Neem 5 post-It’s. Schrijf hierop wat je belangrijk vindt aan technologie in de zorg. Denk
hierbij aan scholing, budget, veiligheid etc.
- Niveau 3: vergelijk de woorden met twee andere groepjes. Wat zijn de overeenkomsten en
verschillen?
8
- Niveau 4: Maak een zin van de woorden die jullie gemaakt hebben en schrijf die op het bord.
Je hebt zojuist je eigen visie op technologie verwoord. Ga een gesprek aan met twee andere
groepjes en bespreek bij welke visie jij je het meeste thuis voelt.
- Komen er woorden uit jullie visie terug in de voorbeeldvisies in de weblecture?
9
Thema 2: Technologie toepassen op een ethisch verantwoorde manier
Doel De studenten denken na over de voor- en nadelen van eHealth. De studenten leren werken met een
stappenplan om een ethisch vraagstuk uit te werken. Daarnaast leren studenten welke wet- en
regelgeving relevant is op het gebied van eHealth en technologie.
Extra werkvorm bij dit thema Maak een overzicht van de technologische (hulp)middelen die jij zelf op dit moment gebruikt,
verwerk er circa 15. Je kunt ook het overzicht gebruiken van de extra opdracht uit thema 1.
Je hebt nu 15 apps, gadgets, apparaten of anderszins genoteerd. Bedenk voor elk (hulp)middel hoe
‘men’ dit middel op een ethisch verantwoorde manier in kan zetten. Beschrijf dit. Vergelijk nu jouw
beschreven ‘wenselijke situatie’ met de manier waarop jij jouw (hulp)middelen gebruikt. In hoeverre
komt dit overeen? Hoe komt dat? Zou je jouw technologische (hulp)middelen op een andere manier
willen gebruiken? Waarom wel of waarom niet? Maak een verslag waarin je een antwoord geeft op
deze vragen (1,5 A4).
Inhoud weblecture In deze weblecture legt Jonneke Bodzinga, gespecialiseerd verpleegkundige technologie bij Beweging
3.0, uit dat er aan technologie een ethische kant zit. Soms lees je een artikel op internet en schrik je
van de inhoud. Het is belangrijk om na te gaan of de bron betrouwbaar is. Verder is het belangrijk om
goed te lezen wat de boodschap uit het artikel is. Vandaaruit maak je keuzes: ga ik dit hulpmiddel wel
inzetten en het helpen te ontwikkelen of wacht ik tot het helemaal goed functioneert?
Duur weblecture: 8 minuten.
Verwerking weblecture Voorbereidingsopdracht:
Tip voor de docent: Zoek voorafgaand aan de les een actueel artikel over een probleem met een
technologisch hulpmiddel of gebruik bijvoorbeeld het volgende artikel:
http://www.nu.nl/internet/2213458/elektronisch-patientendossier-gewoon-lek.html .
Laat de studenten kort discussiëren of het technologische hulpmiddel juist wel of beter niet gebruikt
kan worden. Verdeel de klas eventueel fysiek in twee delen: voor of tegen.
Bekijk hierna de weblecture en vraag de studenten of ze naar aanleiding van de weblecture hun
mening hebben voorzien. Bespreek daarna onderstaande vragen nog.
Nabespreken:
- Stel dat je van een fabriek een gratis auto kreeg om te testen. Als wederdienst geef je aan
wat er nog verbeterd kan worden en help je zelf actief mee aan de verbetering van deze
auto. Zou je dat doen? Waarom wel of waarom niet?
- Vraag: zou het jou ervan weerhouden om technologie in te zetten wanneer je de juridische
kaders nog niet goed kent? Motiveer je antwoord.
Stelling: Doel van ethiek is niet om mensen te beschermen tegen technologie, maar reflecteren hoe
technologie ons leven beïnvloedt.
10
Thema 3: Bespreken van technologische hulpmiddelen met de cliënt
Doel De studenten gaan onderzoeken welke hulpvragen hun cliënt hebben en gaan vervolgens in gesprek
met de cliënt welke eHealth toepassingen zinvol kunnen zijn voor een cliënt. Er wordt aandacht
besteed aan motiverende gespreksvoering, maar ook welke leerstijlen (niveau 3) of leervoorkeuren
(niveau 4) de cliënt kan hebben. Vervolgens onderzoeken de studenten wat dit kan betekenen voor
hun gesprek met de zorgvrager en de manier waarop een cliënt iets nieuws kan aanleren.
Extra werkvorm bij dit thema Deze oefening is bedoeld om in te zetten in de begeleide uren onder leiding van de docent.
Oefening:
Verdeel de groep in tweetallen, zorg dat partners ongeveer dezelfde lengte hebben. Zet de partners
tegenover elkaar met de handen tegen elkaar. Spoor hen aan om flink te duwen en de ander omver
te krijgen!
Laat de studenten even ervaren hoe het is en vraag dan een fanatiekeling om naar voren te komen.
Nodig deze uit om jou omver te duwen. ‘Wedden dat je mij niet van mijn plaats krijgt?’ Zodra de
student gaat duwen, haal je zelf jouw handen weg. De student zal uit balans raken. Doe het nog een
paar keer, totdat de studenten de clou doorhebben.
Gesprek:
Ga met de klas in gesprek over de volgende stellingen en vragen:
- Weerstand roept weerstand op
- Wie had de regie?
- Leiden doe je door te volgen
Leg de link met het gesprek met de cliënt en laat studenten nadenken over de vraag hoe zij om
kunnen gaan met weerstand bij de cliënt.
Inhoud weblecture In deze weblecture gaat Janneke Bodzinga, gespecialiseerd verpleegkundige technologie bij
Beweging 3.0, uitleggen hoe je in gesprek kunt gaan met je zorgvrager over technologie. Janneke
benadrukt het belang om aan te sluiten bij wat een zorgvrager als kan of heeft. Ze beschrijft welke
eigenschappen nodig zijn om met een zorgvrager in een gesprek gaat. Een zorgvrager mag zelf vrij
kiezen of hij/zij gebruik maakt van een hulpmiddel. Het is goed om de zorgvrager uit te leggen dat
het aanleren van technologie tijd kost en soms aangeleerd moet worden. Daarnaast noemt ze wat
nodig is bij de student zelf bij het geven van voorlichting. Ten slotte gaat Janneke in op het belang om
juist de positieve kanten te benadrukken, maar tegelijk ook een eerlijk beeld te geven van de
mogelijkheden. Belangrijk is ook om na verloop van tijd het hulpmiddel te evalueren met de
zorgvrager.
Duur weblecture: 7,5 minuten.
Verwerking weblecture Voorbereidingsopdracht:
Er komt een vraag van jouw teamleider of je een 92-jarige zorgvrager wilt aanleren om zelfstandig e-
mails te gaan versturen met een laptop. Werk daarvoor de onderstaande vragen uit.
11
- Schrijf op: welke gedachten komen bij je op als je dit verzoek hoort?
- Schrijf op: welke gevoelens komen er in je naar boven?
- Geef met een getal aan op een schaal van 1 – 10 hoe groot jij de kans van slagen vindt dat
deze 92-jarige zorgvrager zelfstandig emails kan sturen met een laptop.
- Welke eigenschappen denk jij nodig te hebben als je deze zorgvrager uitleg gaat geven? Vul
dit aan tijdens het luisteren naar de weblecture.
- Welke barrières merk je bij jezelf? Hoe enthousiast ben je?
- Geef na het kijken van de weblecture aan of je mening is bijgesteld voor wat betreft de
bovenstaande vragen.
Onderwijsleergesprek vormgeven aan de hand van de volgende vragen:
- Wat zijn jouw barrières?
- Wat houd je tegen om technologie in te zetten?
- Hoe kun je dit ombuigen naar iets positiefs?
12
Thema 4: Stabiliseren en /of verbeteren van kwaliteit van leven
Doel De student verdiept zich in termen als zelfstandigheid, zelfredzaamheid,
zelfbeschikkingsmogelijkheden en gevoel van veiligheid in relatie tot eHealth. Studenten verdiepen
zich hierin ter voorbereiding op het geven van voorlichting. De studenten maken een verpleegplan
naar aanleiding van een casus en gaan hierover met elkaar in gesprek. De studenten verdiepen zich
in de eHealth-toepassing beeldbellen.
Extra werkvorm bij dit thema Muurtje bouwen
‘Kwaliteit van leven’ is een term die je veel hoort in de gezondheidszorg. Maar wat vind jij nu
kwaliteit van leven? Wanneer heeft een leven zin, nut of kwaliteit? Ofwel: wat zijn voor jou de
bouwstenen van ‘kwaliteit van leven’?
Schrijf op 10-15 post-it’s jouw bouwstenen van ‘kwaliteit van leven’. Van deze 10-15 bouwstenen
bouw je een muur. Welke bouwstenen zijn het belangrijkst of het meest fundamenteel? Deze plaats
je onderop. Bouw zo steeds verder de hoogte in totdat je jouw ‘wall of quality’ afhebt.
Vergelijk jouw muur met de muur van een medestudent. Zijn er overeenkomsten? Hoe komt dat?
Welke verschillen hebben jullie? Waar komen die vandaan? Schrijf een kort gespreksverslag van deze
meeting met je medestudent en geef aan wat je van deze opdracht hebt geleerd. Upload deze in de
ELO.
Inhoud weblecture In deze weblecture gaat Janneke Bodzinga, gespecialiseerd verpleegkundige technologie bij
Beweging 3.0, in op hoe de kwaliteit van leven bevorderd kan worden door middel van technologie.
Zij maakt duidelijk dat kwaliteit van leven voor iedereen anders is. Zij benoemt dat het belangrijk is
om te achterhalen wat kwaliteit van leven voor jouw zorgvrager betekent en wat de cliënt belangrijk
is. Vervolgens benadrukt ze het belang van respect voor de beslissing van de zorgvrager. Ze sluit de
weblecture af met wat vragen: stel dat er nieuwe technologie komt in jouw instelling, weet je er dan
genoeg van? Waar ligt de grens? En wat als technologie waardevol is voor jouw zorgvrager, maar er
zijn in de instelling onvoldoende mogelijkheden?
Duur: 7 minuten
Verwerking weblecture Voorbereidingsopdracht voor studenten:
Je hebt bij thema één een overzicht gemaakt met technologie die je zelf gebruikt. Vandaag mag je
daar de volgende vragen over beantwoorden:
- Waarom gebruik jij die technologie?
- Op welke manier verhoogt die technologie de kwaliteit van jouw leven? (denk aan veiligheid,
autonomie, zelfredzaamheid).
- Stel dat jij een nieuwe smartphone gaat kopen. Zou je het dan goed vinden als de verkoper
voor jou kiest wat de beste smartphone is? Waarom wel of waarom niet?
- Hoe zou jij geholpen willen worden?
- Welke vragen moet de verkoper jou minimaal stellen vind je?
- Aan wie vraag jij advies bij de aanschaf van een nieuwe smartphone?
13
- Stel dat jij een I-phone wilt, maar de verkoper denkt dat dit geen goede keuze is. Hij wil liever
aan jou een heel nieuw merk verkopen. Hoe voel jij je als de verkoper jou dit merk alsmaar
blijft aanraden terwijl jij liever een vertrouwd merk wilt?
- Vertaling naar de praktijk: wat leer je uit het bovenstaande voor de inzet van een
technologisch hulpmiddel bij jouw zorgvrager? Noem minimaal 3 dingen.
14
Thema 5: Voorlichting en advies geven aan cliënten over technologische hulpmiddelen
Doel De studenten denken na over de termen zelfmanagement en zelfmanagementondersteuning en op
welke manier eHealth daarop invloed heeft. Ze denken na over weerstanden van zorgvragers bij het
accepteren en adopteren van nieuwe eHealth toepassingen. De studenten maken opdrachten via de
website serioussoaps.nl en gaan aan de slag met het ASE-model om erachter welke factoren van
invloed zijn of mensen hun gedrag wel of niet aanpassen. Vervolgens gaan studenten een zorgvrager
wat nieuws aanleren. De studenten bestuderen ten slotte een website en verplaatsen zich in een
zorgvrager met een beperking of ziekte en beoordelen de website op gebruiksvriendelijkheid. De
docent kan ervoor kiezen om ter verdieping de feedback door te laten sturen naar de
websitebeheerder.
Extra werkvorm bij dit thema Maak een Top-Tien van Don’ts in het geven van voorlichting en advies aan jouw cliënten. Geef deze
op een creatieve manier weer en presenteer in een groepje van vier personen. Laat in jouw
presentatie duidelijk merken waarom je deze tien dingen absoluut niet moet doen als je voorlichting
geeft! Kies uit elk groepje de beste presentatie en presenteer deze voor de klas. Wie wint??
Inhoud weblecture In deze weblecture neemt Lisa van Blokland, werkzaam bij Pazio in UMC Utrecht, ons mee in het
geven van voorlichting over eHealth. De weblecture is opgedeeld in drie delen:
1. Wat is eHealth? Ontwikkelingen in de maatschappij en zorg worden besproken, waarbij de
rol van eHealth centraal staat.
2. Wat zijn de voor-en nadelen van eHealth?
Aan de hand van een sprekende video worden de nadelen van eHealth duidelijk gemaakt.
3. Stimuleren van eHealth
Lisa geeft tips voor de inzet en het stimuleren van eHealth. Er wordt ingezoomd op het
gebruik van een eConsult, waarbij do’s en don’ts aan de orde komen.
Duur weblecture: 3 x 7 minuten.
Verwerking weblecture Voorbereidingsopdracht
Deel 1: Wat is eHealth?
Schrijf met de studenten een formeel geformuleerde definitie van eHealth. Check tijdens de video of
deze overeenkomt met de definitie die Lisa van Blokland laat zien.
Deel 2: Voor- en nadelen van eHealth
Laat de studenten een lijst met voor- en nadelen van eHealth maken, zowel gericht als op de patiënt
als op de zorgverlener. Lisa gaat hier in het weblecture op in.
Deel 3: Stimuleren van eHealth
Laat studenten in groepjes nadenken over dé manier om eHealth bij patiënten te stimuleren. Leuke
aanvulling: laat hen ook uitwerken hoe het vooral níet moet!
15
Thema 6: Multidisciplinaire samenwerking met betrekking tot de inzet van
technologische hulpmiddelen
Doel In dit thema leert de student multidisciplinair samenwerking. In de beroepspraktijk wordt niet alleen
met collega’s gewerkt, maar er zijn ook externe contacten zoals overleg met bedrijven. Daarnaast
onderzoeken studenten of eHealth op een veilige manier wordt toegepast in de instelling waar ze
stagelopen of stagegelopen hebben. De studenten denken na over budget en wat daarbij komt
kijken. De verdieping wordt gemaakt wanneer de studenten een document van de Nictiz bestuderen
en daarover vragen beantwoorden. Voor niveau 3 is dit het laatste nieuwe thema. Zij gaan nu de
toepassing maken in twee BPV-opdrachten. Voor niveau 4 volgen er nog twee thema’s.
Extra werkvorm bij dit thema Deze opdracht voer je uit in tweetallen. Kies een paramedische discipline waar jullie graag meer
vanaf zouden weten. Bereid een interview voor met deze persoon. Verwerk minimaal tien vragen in
de voorbereiding die gericht zijn op de samenwerking tussen deze discipline en jullie als
verpleegkundigen of verzorgenden, gericht op de inzet van technologische hulpmiddelen.
Neem het interview daadwerkelijk af. Maak een overzichtelijk verslag van de uitkomsten en beschrijf
in maximaal tien regels wat jullie hebben geleerd van dit interview. Upload in de ELO.
Inhoud weblecture Voorlichter Suzanne Verheijden, programmamanager innovatie van ’s Heeren Loo geeft eerst een
aantal voorbeelden van technologische hulpmiddelen in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Daarbij
komt ook aan bod wáárom er geïnnoveerd wordt in de zorg.
Vervolgens zoomt zij in op het multidisciplinair samenwerken rond de inzet van een nieuw
hulpmiddel. Dat doet zij enthousiast en pakkend, aan de hand van een praktijkvoorbeeld binnen ’s
Heeren Loo.
Het weblecture sluit af met een bespreking van de rol van de student bij de inzet van technologie.
Suzanne bespreekt hierbij vier thema’s: kennis, vaardigheden, samenwerking en een open attitude.
Duur weblecture: 3 x 7 minuten.
Verwerking weblecture Voorbereidingsopdracht
Deel 1: Innovatie van nieuwe technologie
Bespreek met de studenten wat ‘innovatie’ is. De presentator gaat ervan uit dat dit begrip bekend is
bij studenten. Denk aan: vernieuwing, zorgen dat iedereen met een nieuw hulpmiddel gaat werken,
ontwikkelingen in de zorg ook op je eigen afdeling doorvoeren.
Laat studenten redenen opschrijven waarom zij technologie op een afdeling willen inzetten. Denk
aan: vergroten kwaliteit van leven, zelfstandigheid cliënten vergroten, werk vergemakkelijken en de
zorg efficiënter en betaalbaarder maken.
Deze drie stellingen worden in het weblecture besproken. Je kunt deze voorbespreken met
studenten, laat hen zowel voor- als tegenargumenten benoemen!
16
1. Mensen met een verstandelijke beperking wennen sneller aan ontwikkelingen in de zorg dan
hun begeleiders.
2. Een medewerker zonder digitale vaardigheden en kennis van technologie kan niet meer in de
zorg aan de slag.
3. Vecht niet tegen verandering, maar voor verbetering.
Deel 2: Multidisciplinair samenwerken bij de implementatie van nieuwe technologie
Laat studenten een voorbeeld van implementatie bedenken dat niet goed gaat of niet goed ging
doordat niet alle disciplines betrokken waren bij de implementatie.
Of: Vraag de studenten welke disciplines zij zouden betrekken bij de implementatie van zorgrobot
ZORA. Doe dit nogmaals na het kijken van de video. De kans is groot dat ze dan meer disciplines
kunnen benoemen.
Deel 3: Jouw rol als professional bij de implementatie van nieuwe technologie
Maak de zelftest digitale vaardigheden in zorg en welzijn:
http://www.surveygizmo.com/s3/2857159/Zelftest-Digitale-Vaardigheden-in-Zorg-en-Welzijn
Beantwoord de volgende vragen:
- Waar ben jij goed in?
- Wat kun je nog ontwikkelen?
- Hoe kun je dat in je BPV oppakken, gericht op je examen?
17
Thema 7: Zorgpad of Prototype (niveau 3)
Doel De studenten gaan het geleerde uit de voorgaande thema’s toepassen. Er kan een keuze gemaakt
worden uit twee BPV-opdrachten, namelijk het ‘Zorgpad’ of het ‘Prototype’. De opzet van dit thema is
anders dan bij de voorgaande thema’s. De studenten werken tijdens dit thema aan de voorbereiding
van hun opdracht onder leiding van de docent. De opdracht wordt beoordeeld door de docent aan de
hand van de opgestelde criteria die bij de opdracht staan.
Extra werkvorm bij dit thema Ga bij een familielid, bijvoorbeeld een opa of oma, na welke zorghulpmiddelen deze gebruikt. Welke
hulpmiddelen vallen onder eHealth en welke niet? Zoek voor vijf hulpmiddelen een beter,
bruikbaarder of actueler alternatief en zet deze voor je familielid op een rij. Leg deze alternatieven
voor aan je familielid. Schrijf een verslag van deze opdracht: voor welke alternatieve hulpmiddelen
koos jij en waarom? Wat was de reactie van je familielid? Wat heb je van deze opdracht geleerd?
18
Thema 7: Bijdragen aan zorginnovatie en onderzoek met betrekking tot technologie
(niveau 4)
Doel De studenten denken na over termen als uitvinden, innoveren en implementeren. Vervolgens
onderzoeken zij hoe bestaande hulpmiddelen aangepast kunnen worden voor ouderen en wat er
allemaal komt kijken bij het implementeren van nieuwe technologie. Er wordt theorie aangeboden in
de vorm van een NIVEL-rapport en het uitwerken van een stappenplan voor implementatie.
Extra werkvorm voor dit thema Voer een klein onderzoekje uit in jouw familie. Gebruik daarvoor vijf familieleden of bekenden.
Onderzoek bij deze personen welke vormen van eHealth zij gebruiken en hoe zij deze waarderen. Je
kunt denken aan enquêtes, interviews, observatie of andere onderzoeksmethoden. Schrijf een
verslag waarin je de volgende onderdelen aan bod laat komen:
- Voor welke onderzoeksonderwijsprogramma koos jij? Waarom?
- Wat was het doel van jouw onderzoekje?
- Wat waren de resultaten van jouw onderzoekje?
- Wat heb jij geleerd van deze opdracht?
Inhoud weblecture Ook deze laatste weblecture, opgedeeld in drie delen, is verzorgd door Suzanne Verheyden,
projectmanager Innovatie bij ’s Heeren Loo en bovendien trainer creatief denken. Suzanne legt op
een begrijpelijke manier uit wat het belang is van onderzoek en hoe je dat het beste kunt doen. Zij
legt de nadruk op de centrale rol van evaluatie en geeft tips hoe de studenten een geïmplementeerd
product kunnen evalueren. De drie onderdelen die behandeld worden, zijn: vraagverheldering /
probleemanalyse, het doel, systeem/producteisen, kansen & risico’s en evalueren met daarbij
reflecteren.
Daarnaast kan gebruik worden gemaakt van weblecture één vanaf de twaalfde minuut. Daarin wordt
verteld uit welke onderdelen een succesvolle implementatie bestaat.
Duur weblecture: 3 x 7 minuten.
Verwerking weblecture Voorbereidingsopdracht
Deel 1: Vraagverheldering of probleemanalyse
‘Zonder probleem geen innovatie’. Denk met de studenten na over deze stelling. Mogelijke
denkvragen:
- Waarom pas innoveren als er een probleem is?
- Werkt het werken vanuit een probleem niet belemmerend?
- Welke vragen zou je kunnen stellen om het probleem helder te krijgen?
19
Na het bekijken van deze weblecture kun je met de studenten de uitgelegde werkvorm ‘frustratie
spuien’ uitvoeren. Reserveer hiervoor een lesuur en kom zo met de klas tot ideeën voor oplossen van
bestaande problemen met behulp van technologie!
Deel 2: Doel, systeem of producteisen, kansen & risico’s
Stel dat je een nieuw hulpmiddel gaat introduceren bij je cliënt. Wie zou dan dat product moeten
evalueren? (de cliënt zelf, de zorgverlener, in ieder geval niet de producent in verband met financiële
belangen).
Stel dat jij een nieuwe gadget wilt aanschaffen waarmee je in contact kunt blijven met je vrienden en
netwerk. Aan welke eisen zou deze gadget moeten voldoen? Maak een lijst met product of
systeemeisen.
Ga naar de website www.kieskeurig.nl en vergelijk een aantal mogelijke hulpmiddelen met elkaar.
Wat vind je handig aan deze site? Wat niet? Waarvoor zou je als zorgverlener deze site kunnen
gebruiken?
Na het bekijken van de weblecture kun je samen met je klas een brainstormsessie organiseren,
reserveer daarvoor een lesuur.
Deel 3: Evalueren en reflecteren
Ga met de studenten in gesprek over een nul-meting. Wat is een nul-meting? Waarom is een nul-
meting belangrijk? Wat kun je allemaal meten in een nul-meting, mocht je een nieuw technologisch
zorghulpmiddel willen inzetten?
20
Thema 8: Werken aan examen (niveau 3)
Doel Dit thema heeft weer de oorspronkelijke opbouw. In een hoorcollege legt de docent uit wat de
bedoeling is van het examen. Het examen bestaat uit een criteriumgericht interview. De studenten
lezen het examen door en kunnen vragen stellen. De studenten gaan oefenen door een script te
schrijven en in groepjes een interview te oefenen. Zo komen ze erachter waar hun sterke en minder
sterke punten zitten. Tevens denken ze na over de manier waarop ze eHealth in kunnen zetten op
hun stageplek. Ten slotte wordt het keuzedeel Zorg en Technologie geëvalueerd.
Extra werkvorm voor dit thema Je hebt vast weleens examens afgelegd. Denk aan je rijexamen, theorie-examen, misschien wel een
sport ‘examen’ of anderszins. Maak een overzicht van al de examens die jij aflegde en beantwoordt
de volgende vragen (ca. 1 A4):
- Was je van te voren zenuwachtig?
- Waarom?
- Wat heb je gedaan om te zorgen dat je minder zenuwachtig werd of juist aan het werk ging?
- Wat was het effect van jouw voorbereiding op het resultaat?
- Wat leert dit jou over de manier waarop je jouw examen aan ga pakken?
21
Thema 8: Voorlichting, advies en instructie geven aan collega’s (niveau 4)
Doel De studenten bereiden zich voor op het geven van voorlichting, advies en instructie aan een collega.
Dit doen zij door zich te verdiepen in het Grow-model om zo coachingsvaardigheden te ontwikkelen.
Vervolgens bereiden ze een elevatorpitch voor om na te denken over de meest essentiële boodschap
uit hun verhaal. Voor extra verdieping wordt de theorie over methodische praktijkbegeleiding
aangereikt en gaan de studenten een discussie aan op basis van argumenten. Ten slotte denken
studenten na over wat er nodig is om een eHealth-toepassing daadwerkelijk te implementeren op hun
werkplek.
Extra werkvorm voor dit thema Je kreeg in je schoolloopbaan waarschijnlijk regelmatig voorlichting. Verzamel met een maatje een
lijst van onderwerpen waar jij voorlichting over kreeg. Geef aan elke voorlichting een cijfer van 0-10:
een 0 als de voorlichting niet voor verandering in jouw gedrag zorgde, een 10 als de voorlichting voor
veel verandering in jouw gedrag zorgde.
Vraag aan je maatje waarom een voorlichting wel of niet voor verandering zorgde. Blijkbaar zijn er
factoren die een voorlichting tot een succes of tot een flop maken! Maak nu een overzicht:
- Wat moet je doen om jouw voorlichting tot een flop te maken?
- Wat moet je doen om jouw voorlichting tot een succes te maken?
Upload in de ELO.