1

T.C.

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

EL SANATLARI ANA SANAT DALI DEKORATİF ÜRÜNLER VE ÇİÇEK EĞİTİMİ

SANAT DALI

DEKORATİF ÜRÜNLERDE EBRU

YÜKSEK LİSANS TEZİ

DANIŞMAN Yrd.Doç. Fatma KOYUNCU

HAZIRLAYAN Tuba Subaşı ADIBELLİ

KONYA 2005

2

ÖNSÖZ Tarihimizi, geleceğe ışık tutan geçmişimizi, toplumumuz insanının sosyo-ekonomik durumunu ve ruh güzelliğini anlatmanın en iyi yolu el sanatlarıdır. Geleneksel el sanatlarımızdan ebru sanatı da insanımızın, sanata verdiği değeri ve yaratıcılığını ön plana çıkarmaktadır. Geleneksel sanatlarımızdan ebru son yıllarda hak ettiği değeri tekrar kazanmaya başlamıştır. Bu çıkışta ebrunun büyüleyici güzelliğinin yanında dekoratif sanatlarında payı büyüktür. Tarihinde kitap kapaklarına veya çerçevelenip asılmaya mahkum olan ebru, günümüzde kullanım alanlarının genişliği ile bizleri şaşırtmaktadır. Bizim görevimizde bu çıkışı yakalamış olan ebrunun dekoratif ürünlerdeki kullanım alanlarını daha iyi tanıtmak ve bu gelişime katkıda bulunarak ebruyu daha iyi yerlere taşımaktır. Tezimi hazırlarken bana yol gösteren danışmanım, Yrd.Doç. Fatma Koyuncu’ya, Yrd.Doç. Dr. Emine Karpuz’a, görsel kaynak bulmamda yardımcı olan ve bilgi veren Yrd.Doç. Dr. Ahmet Saim Arıtan’a, Mutluhan Taş’a, Ahmet Saral’a , aileme ve arkadaşlarım ile emeğiyle ve sabrıyla daima yanımda olan eşim Murat Adıbelli’ye sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. KONYA, 2005 TUBA SUBAŞI ADIBELLİ

3

İÇİNDEKİLER

i. ÖNSÖZ i.i. İÇİNDEKİLER i.i.i. ÖZET i.v. SUMMARY 1.GİRİŞ………………………………………......……………….............................1 1.1. Konunun Tanımı……………………………......…………..………………... .1 1.2. Araştırmanın Seçimi ve Önemi………………….....……………...……….........1 1.3. Araştırmanın Sınırlandırılması…………………….....…………………..….......2 1.4. Araştırmanın Yöntemi……………………………….....…………………...…...2 2.KATALOG………………………………………………......………..………...3-36 3.EBRU SANATI HAKKINDA GENEL BİLGİ………………......……………37-38 3.1. Ebrunun Tanımı ve Tarihçesi………………………………….....…………38-42 3.2. Ebru Yapımında Kullanılan Araç ve Gereçler……………………........…...42-47 3.3. Ebru Yapımında Sorunlar……………………………………...….....……...48-49 3.4. Ebru Yapımı ve Çeşitleri…………………………………………..…..........49-54 4.DEKORATİF ÜRÜNLERDE EBRUNUN KULLANIMI……...…….….…...55-56 4.1.Geleneksel Ebru veDekoratif Ürünlerde Kullanılan Ebru Arasındaki Farklar56-58 4.2. Ebrunun Ahşapta Kullanımı………………………………….....………….......58 4.3. Ebrunun Cam Üzerinde Kullanımı………………………….....…..…………...59 4.4. Ebrunun Ciltçilikte Kullanımı…………………………….....………….………59 4.5. Ebrunun Heykel Üzerinde Kullanımı..................................................................60 4.6. Ebrunun Tekstilde Kullanımı……...…………...……………….....…………....61 4.7. Ebrunun Resim Sanatında Kullanımı………………….….....…………..……...61 4.8. Ebrunun Fayans Üzerinde Kullanımı………………………......…………..…...61 4.9. Ebrunun Keramik Üzerinde Kullanımı……………………….......………….…61 5.DEGERLENDİRME ………………………………….........................…........62-63 6.SONUÇ VE ÖNERİLER.........................................................................................64 SÖZLÜK…………………………………………………………...………........65-67 BİBLİYOGRAFYA………………………….………………….…….....……....68-69 FOTOĞRAFLAR LİSTESİ………………………………………………...........70-76 FOTOĞRAFLAR……………………………………..…………..…………....77-132

4

ÖZET Ebru sanatı tarihçesi ile ilgili çelişkilere maruz kalmış ilk olarak kim tarafından ve nerde yapıldığı belli olmayan geleneksel bir sanat dalıdır. Ebru, yoğunluğu artırılmış olan suyun üzerine boyalar ve çeşitli materyaller ile şekil verilen ve bu desenlerin kağıt, kumaş, ahşap, cam, seramik gibi objeler üzerine alınması işlemidir. Günümüz insanın değişim gösteren ihtiyaçları, teknolojinin sanatsal ve bilimsel çalışmalarda sağladığı kolaylıklar ebru sanatının yapımında alternatifler sağlamıştır. Bu da ebrunun sadece kağıt süsleme sanatı olarak kalmayıp farklı materyaller üzerinde denenmesine yol açmıştır. Dekoratif ürünlerde de kendini gösteren ebru hobi amaçlı açılan kurslar yanında, sanatsal çalışmalarda, akademik birimlerde ve hemen hemen her alanda ön plana çıkmaktadır. Bu tez çalışmasında ebru sanatı hakkında genel bilgi, yapım aşaması ile çeşitleri hakkında bilgi ve örnekler aynı zamanda tezin amacı olan ebrunun dekoratif amaçlı kullanım alanları ile ilgili bilgi ve örnekler bulunmaktadır. Unutulmaya yüz tutmuş sanatlarımızdan ebru sanatının dekoratif ürünlerle birleşerek yeni soluklar kazanması, ebru sanatını farklı kullanım alanları ile tanıtabilmek olanağı sağlamıştır. Bu sanatımızla ilgilenen kişilere kaynak teşkil etmesi ve ebru sanatını bilimsel bir bakış açısıyla incelemek amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır.

5

SUMMARY The art of Ebru which is not known where and by whom made firstly is an old Turkish art and it is exposed to contradictions related to its short story. Ebru is a process of giving form on densitified water with paints and various materials and undertaking these figures on paper,cloth(fabric),wood,glass and ceramics. The changing needs of modern age mankind and easinesses that the technology provides in artistic and scientific works have supplied alternatives in production of Ebru art. And this has made a way for Ebru art not only to be a paper decoration but also to be tried on different materials.Ebru art which also shows itself in decorative products, comes to the front in hobby intentioned courses,artistic works,academic units and almost in every areas. In this thesis work there are general informations about Ebru art,information and examples about its production phase and kinds and informations and examples about decorative intentioned usage areas as well. As gaining new breaths by joining to decorative products,our Ebru art which has begun to be forgotten has enabled to introduce itself with its differnt usage areas. This work is prepared to be a source for dealers and to examine Ebru art with a scientific point of view.

6

I. GİRİŞ 1.1. Konunun Tanımı Bu araştırmanın konusu “Ebrunun Dekoratif Ürünlerde Kullanımı” olarak belirlenmiştir.Ebru, kitre veya benzeri maddeler katarak yoğunlaştırılmış su üzerine boyaların serpilmesi ve bu boyalara desen verilerek; ahşap, cam, kağıt, kumaş, fayans ve keramik gibi materyaller üzerine geçirilmesi sanatıdır1. Ebru sanatı, hakkında gerektiği kadar yazılı kaynak olmayışı nedeni ile geçmişiyle ilgili bilgilerde çelişkiler vardır. Ebru hakkında yapılan çalışmalar, tanımı, yapımı ve klasik çeşitlerin dışına pek çıkamamıştır. Fakat ebru sanatçısının modern akımlarla sentez arayışı içine girmesi, bu sanatımızı kitap kapaklarının yanı sıra dekoratif sanatlarda da aktif hale getirmiştir. Günümüzde ebru sanatını ticari piyasanın rağbet gösterdiği bir sanat dalı olarak görmekteyiz. Bu nedenle geçmişte kağıt süsleme sanatı olarak bilinen ebru, günümüzde yaşamımızın her alanında ön plana çıkmaktadır. Bu araştırmada ebrunun dekoratif amaçlı örnekleri bulunmaya çalışılmıştır. 1.2.Araştırmanın Seçimi ve Önemi Bu araştırmanın en önemli amacı , tarihi eskilere dayanan ebru sanatı hakkında bilgi vermek ve ebrunun dekoratif amaçlı kullanım alanlarını tanıtmaktır. Bu araştırmanın diğer amaçları ise şöyle sıralanmaktadır : -Unutulmaya yüz tutmuş, kendi içinde değişimlere uğramakta olan ebru sanatımızı tanıtmak ve önemini belirtmek, -Bu nadide sanatımızı canlı tutmak ve ebrunun gelişimine katkıda bulunmak adına geleneksel ve modern çalışmaları tanıtmak, -Ebrunun sadece tanımı ve çeşitlerinden ibaret olmadığını anlatarak dekoratif alanlarda kullanılan ebrunun geliştirilerek ebruya olan bakış açısının artacağını vurgulamak, -Bu araştırmayla ulaşılan geleneksel ebru çalışmalarına, dekoratif amaçlı kullanılan ebru örneklerinin eklenmesini sağlamaktır. Literatür taraması sırasında ebru ile ilgili bir çok seminer ve lisans tezine rastlanmış fakat bu konunun dekoratif amaçlı ele alınmadığı tespit edilmiştir.

1 Ebru sanatının tanımı için bkz. Arıtan, A.Saim, “Türk Ebru Sanatı”, Türkler, C:XII, Ankara, 1999, s.328. Elhan, Salih, Türk Ebru Sanatı, Ankara, 1998, s.5.

7

Bu çalışmayla, dekoratif ürünlerde kullanılan ,unutulmaya yüz tutmuş sanatların değerinin yeniden arttığı vurgulanmıştır. Bu konu hakkında araştırma yapanlara yada yapacak olanlara ışık tutması açısından bu çalışma hazırlanmıştır. Konu, bu bakımdan da önem taşımaktadır. 1.3. Araştırmanın Sınırlandırılması Bu araştırmada ebru sanatı hakkında elde edilen genel bilgiler , geleneksel ebru çeşitleri, malzemeleri ve yapım çeşitleri ile ilgili bilgi ve örnekler, geleneksel ve dekoratif ebru anlayışı ile ilgili karşılaştırmalar, ebrunun dekoratif amaçlı kullanımı ile ilgili bilgi ve fotoğraflar bulunmaktadır. Bu araştırma 110 adet görsel kaynakla sınırlandırılmıştır. Yirmi bir adet geleneksel ebru çalışması ve seksen sekiz adet dekoratif amaçlı ebru örneği ile bir adet ebru malzemelerinin toplu görünüşü ile alakalı fotoğraf bulunmaktadır. Dekoratif amaçlı örneklerin altmış beş adeti gözlem fişi oluşturularak incelenmiştir 1.4. Araştırmanın Yöntemi Bu araştırmada ebru sanatı hakkında literatür taraması ve saha araştırması yapılıp birbirine yakın örnekler elenerek 110 adet örnek araştırma kapsamına alınmıştır. Ebrunun dekoratif alanlardaki kullanımı ile ilgili bilgiler elde edilip, şahsım tarafından ebrunun dekoratif ürünlerde verdiği reaksiyon denenerek gözlemlenmiştir. Dekoratif ürünlerde kullanılan ebru örneklerinin incelenmesi için bir gözlem fişi örneği oluşturulmuştur. İncelenen örnekler cinslerine göre ayrılarak sıralanmıştır. Sıralama alfabetik olarak yapılmıştır. Bu sıralamaya göre değerlendirme yapılarak sonuca gidilmiştir. Bu araştırma içinde kullanılan terimlerin daha net anlaşılabilmesi için seçme bir sözlük oluşturulmuştur. Gözlem fişlerinde şu sıra takip edilmiştir :

GÖZLEM FİŞİ ÖRNEĞİ Örnek No : Fotoğraf No : Eserin Adı : Tarihlendirme : İnceleme tarihi : İlgili Koleksiyon : Koleksiyonun Açık Adresi : Onarım Durumu : Bugünkü Durumu : Boyutları : Kullanılan Teknikler : Kullanılan Renkler : Kullanılan Malzemeler : Kompozisyon :

8

2. KATALOG

9

Örnek No : 1 Fotoğraf No : 1 Eserin Adı : Duvar süsü Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 15.03.2005 İlgili Koleksiyon : Muğla Üniversitesi Koleksiyonun Açık Adresi : M.Ü.Teknik Eğitim Fak.Mobilya Dekorasyon Böl. Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 25 cm. En : 15 cm Kullanılan Teknikler : Serpme ebru tekniği uygulanmıştır Kullanılan Renkler : Mavi, kırmızı, sarı renkler kullanılmıştır Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyası kullanılmıştır Kompozisyon : Ahşaptan yapılan ve duvar süsü olarak kullanılan ürün

düzgün olmayan dikdörtgen bir formdadır. Çalışma üzerindeki girinti ve çıkıntılar , ebru çalışmasına zarar vermemek için önceden hazırlanmıştır. Kelebek görünümündeki çalışmanın alt tarafındaki boşluk, çerçeve amaçlı tasarlanmıştır.. Çalışmada serpme ebru tekniği uygulanmış ve koruyucu vernik ile verniklenmiştir.

Örnek No : 2 Fotoğraf No : 2 Eserin Adı : Duvar panosu Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 15.03.2005 İlgili Koleksiyon : Muğla Üniversitesi Koleksiyonun Açık Adresi : M.Ü.Teknik Eğitim Fak.Mobilya Dekorasyon Böl. Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 50 cm En : 30 cm Kullanılan Teknikler : Serpme ebru üzerine laleli ebru çalışması uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Turkuvaz, yeşil, kırmızı, sarı, kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Çerçevesi ve panosu ebrudan tasarlanan çalışma iki

parça halinde çalışılmıştır. Pano olarak yapılan laleli ebrunun etrafına 5 cm genişliğinde ahşaptan oymalı bir bölüm yapılmıştır. Zeminde serpmeli ebru tekniği kullanılmıştır. Pano için tasarlanan çerçeve, ebrulanmadan önceden kesilip hazır hale getirilmiştir. Her iki parça için de ebrulama çalışması bittikten sonra kurutulup monte edilmiştir. Koruyucu vernikle koruma işlemi sağlanmıştır.

10

Örnek No : 3 Fotoğraf No : 3 Eserin Adı : Duvar panosu Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 15.03.2005 İlgili Koleksiyon : Muğla Üniversitesi Koleksiyonun Açık Adresi : M.Ü.Teknik Eğitim Fak.Mobilya Dekorasyon Böl. Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 25 cm En : 40 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır Kullanılan Renkler : Kahverengi, yeşil, sarı, pembe renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyası kullanılmıştır Kompozisyon : Duvar panosu üç parça halinde çalışılmıştır. Çerçevesi

ve iç kısmı karanfil ve yaprak olarak yapılan bölümü ayrı ayrı ebrulanmış ve monte edilmiştir. Çalışmada hazır boyalarla battal ebru tekniği kullanılmıştır. Karanfil ve yaprakları önceden kesilip şekillendirilmiş ve daha sonra ebrulanıp monte edilmiştir. Bu tarz çalışmalarda ürünün boyutlarına uygun teknelerde çalışmalar yapılmaktadır ve ahşabın teknede bekleme süresi kumaşa göre daha uzun olmaktadır. Vernikleme işlemiyle de çalışma sonlandırılmıştır.

Örnek No : 4 Fotoğraf No : 4 Eserin Adı : Duvar süsü Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 15.03.2005 İlgili Koleksiyon : Muğla Üniversitesi Koleksiyonun Açık Adresi : M.Ü.Teknik Eğitim Fak.Mobilya Dekorasyon Böl. Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 30 cm En : 30 cm Kullanılan Teknikler : Serpme ebru tekniği kullanılmıştır Kullanılan Renkler : Yeşil, kırmızı, mavi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : 10 adet çıta ve hazır ebru boyası kullanılmıştır Kompozisyon : Ahşap duvar süsü olarak tasarlanan yapılan çalışma on

adet çıtadan oluşmaktadır. Altı adet çıta geniş, dört adet ise ince olarak kesilmiş ve ayrı ayrı ebrulandıktan sonra monte edilmiştir. Objede yoğunlukla yeşil renk kullanılmıştır. Koruyucu vernikle çalışma tamamlanmıştır.

11

Örnek No : 5 Fotoğraf No : 5 Eserin Adı : Tavan süslemesi Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat cd. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 200 cm En : 200 cm Kullanılan Teknikler : Serpme ve çiçekli ebru tekniği kullanılmıştır Kullanılan Renkler : Yeşil, beyaz, sarı, kırmızı, kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve Hazır ebru boyası kullanılmıştır Kompozisyon :Ahşaptan hazırlanan ürün, kare formdadır. Parça parça

çalışılmış ve birleştirme işlemi yapılmıştır. Serpme ebru ve çiçekli ebru çalışması uygulanmıştır. Onaltı adet kareden oluşan çalışmada altmış dört adet çiçek yapılmıştır. Objenin etrafına yine ahşaptan çerçeve yapılmıştır. Obje spotların üstünde dekorasyon amaçlı kullanılmıştır. Vernikleme işlemiyle çalışma sonlanmıştır.

Örnek No : 6 Fotoğraf No : 6 Eserin Adı : Tavan süslemesi Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat cd. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 200 cm En : 200 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru ve çiçekli ebru tekniği kullanılmıştır Kullanılan Renkler : kırmızı, yeşil, kahverengi ve siyah renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Spotların üzerinde dekoratif amaçlı yapılmış olan obje

beş gruba ayrılmıştır. Ortadaki bölümde battal ebru tekniği ve kırmızı ile siyah renkleri kullanılmıştır. Kenarlarda ise battal ebru üstüne çiçekli ebru tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın boşta kalan yerleri kahverengi ahşap boyası ile boyanmış ve verniklenmiştir.

12

Örnek No : 7 Fotoğraf No : 7 Eserin Adı : Masa Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 15.03.2005 İlgili Koleksiyon : Muğla Üniversitesi Koleksiyonun Açık Adresi : M.Ü.Teknik Eğitim Fak.Mobilya Dekorasyon Böl. Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 70 cm En : 70 cm Yükseklik : 55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır Kullanılan Renkler : Mavi, yeşil, beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyası kullanılmıştır Kompozisyon : Masa olarak tasarlanan obje beş parçadan oluşmuştur.

Masanın üst kısmı 70 – 70 cm ebatlarında kesilmiş, kenarları zımparalanmıştır. Battal ebru tekniği kullanılmıştır. Resimde de görüleceği gibi ahşap çalışmalarında hava kabarcığına sıkça rastlanmaktadır. Buralarda kullanılan renklere göre ahşabın rengi ile uyum sağladığı sürece göze rahatsızlık vermemektedir. Masanın dört bacağı 55 cm uzunluğundadır ve aynı teknik kullanılmıştır. Monte işlemi ve vernikleme ile çalışma tamamlanmıştır.

Örnek No : 8 Fotoğraf No : 8 Eserin Adı : Sandalye Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 15.03.2005 İlgili Koleksiyon : Muğla Üniversitesi Koleksiyonun Açık Adresi : M.Ü.Teknik Eğitim Fak.Mobilya Dekorasyon Böl. Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 93 cm En : 41 cm Kullanılan Teknikler : Serbest ebru tekniği kullanılmıştır Kullanılan Renkler : Açık yeşil ve kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyası kullanılmıştır Kompozisyon : Obje sandalye olarak tasarlanmış ve önceden parçalar

halinde hazırlanmıştır. Her parça ayrıca ebrulandıktan sonra monte işlemi sağlanmıştır. Ebrulama çalışmasına açık yeşil renk hakimdir. Çalışma koruyucu vernik ile verniklenmiştir.

13

Örnek No : 9 Fotoğraf No : 9 Eserin Adı : Ahşap dolap örneği Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy : 100 cm En : 200 cm Genişlik : 50 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği uygulanmıştır Kullanılan Renkler : Kırmızı, siyah, beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve toprak boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Ahşap dolap, dikdörtgen formdadır. Kahverengi

ahşaptan yapılmış olan dolapta eni 25cm boyu 35cm olan altı kapak bulunmaktadır. Dolabın alt bölümünde sekiz küçük çekmece bulunmaktadır. Dolabın yapılış amacı malzeme koymaktır. Kapaklara battal ebru tekniği uygulanıp,kapaklar dolaba monte edildikten sonra vernikleme işlemi ile çalışma tamamlanmıştır.

Örnek No : 10 Fotoğraf No : 10 Eserin Adı : Ahşap sedir. Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : En:180 cm Boy:30 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Sarı, kırmızı, mavi, yeşil renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve toprak boya kullanılmıştır. Kompozisyon :Ahşaptan yapılan sedir,köşeli oturma grubu olarak

kullanılmaktadır. Sedir üzerinde uygulanmış olan battal ebru tekniği boyu 20 cm eni ise 55cm olan altı ahşap üzerine uygulanmıştır. Battal ebru tekniği, monte çalışması ve vernikleme işlemleri ile çalışma tamamlanmıştır.

14

Örnek No : 11 Fotoğraf No : 11 Eserin Adı : Sandık Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 15.03.2005 İlgili Koleksiyon : Muğla Üniversitesi Koleksiyonun Açık Adresi : M.Ü.Teknik Eğitim Fak.Mobilya Dekorasyon Böl. Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 10 cm En: 25 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kahverengi, pembe, mavi, yeşil renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Ahşap sandık çalışması dikdörtgen formdadır. Battal

ebru tekniği uygulanan ahşapta verilen desenler ebrulama yapılmadan önce hazırlanmaktadır. Kuru çiçeklerle tanzim edilen obje farklı amaçlarla da kullanılabilir. Koruyucu vernik ile çalışma tamamlanmıştır.

Örnek No : 12 Fotoğraf No : 12 Eserin Adı : Notluk Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat CD. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:10 cm En:15 cm Kullanılan Teknikler : Gelgit ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Mavi, kahverengi, bej, pembe renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyası kullanılmıştır. Kompozisyon :Notluk olarak hazırlanan çalışma dört parçadan

oluşmuştur. Arka ve alt bölümünde kullanılan parçalar ahşap boyasıyla boyanmıştır.Sağ ve sol bölümdeki parçaların uçları şekillendirilmiş ve daha sonra ebrulanmıştır. Çalışmada bej rengi hakimdir. Koruyucu vernik ile çalışma tamamlanmıştır.

15

Örnek No : 13 Fotoğraf No : 13 Eserin Adı : Notluk Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat CD. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:10 cm En:20 cm Kullanılan Teknikler : Serpme ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Mavi, turuncu ve yeşil renkler kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır Kompozisyon : Objeye şekillendirme yapıldıktan sonra serpme ebru

tekniği uygulanmıştır. Dekoratif amaçlı kullanılan notluk, ticari piyasada geniş yer tutmaktadır. Çalışmanın iki parçası ebrulu, alt ve arka parçaları ise lacivert ahşap boyası ile boyanmıştır. Çalışmaya koruyucu vernik yapılmıştır.

Örnek No : 14 Fotoğraf No : 14 Eserin Adı : Ahşap kitaplık Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 15.03.2005 İlgili Koleksiyon : Muğla Üniversitesi Koleksiyonun Açık Adresi : M.Ü.Teknik Eğitim Fak.Mobilya Dekorasyon Böl. Onarım Durumu : Onarım Görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 120cm En: 80cm Kullanılan Teknikler : Serpme ebru tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Mavi, sarı, kırmızı renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır Kompozisyon : Çalışma kitaplık olarak tasarlanmıştır. Onbir parçadan

oluşan kitaplıkta parçalar ayrı ayrı önlü ve arkalı ebrulanmıştır. Ebrulama çalışması uygun teknelerde yapılmıştır. Kuruma işleminden sonra verniklenmiştir. Koruyucu vernik kullanılarak çalışma tamamlanmıştır.

16

Örnek No : 15 Fotoğraf No : 15 Eserin Adı : Çay bardağı ve tabağı Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Bardak boy:12 cm Tabak 13 cm Kullanılan Teknikler : Gelgit ebru tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Kırmızı ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Cam ve çini boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Cam bardak dekoratif amaçlı kullanılmaktadır. Cam

üzerinde boyanın akmaması için çini boyası kullanılmıştır. Gelgit ebru tekniği teknede hazırlandıktan sonra bardak yuvarlanarak çıkarıldığı için damarlar üst üste gelmiş ve sıra dışı bir görüntü oluşturmuştur.

Örnek No : 16 Fotoğraf No : 16 Eserin Adı : Lamba süslemesi Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Yarı çapı: 15 cm Kullanılan Teknikler : Gelgit ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil, pembe, sarı, beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Cam ve çini boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Florasan lamba amaçlı kullanılan cama gelgit ebru

tekniği uygulanmıştır. Çini boyası kullanılan obje tekne yüzeyine elle daldırıp çıkarmak suretiyle yapılmıştır.

17

Örnek No : 17 Fotoğraf No : 17 Eserin Adı : Cilt kapağı Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 30 cm En: 23 cm Kullanılan Teknikler : Şal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kırmızı, beyaz, siyah, kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kağıt ve toprak boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Cilt amaçlı kullanılan çalışma kağıt üzerine şal ebru

çalışılmıştır. Ebrunun ilk ve en çok kullanıldığı alan olan ciltçiliğe örnektir. Kırmızı ağırlıklı yapılan ürün ebrulama çalışmasından sonra ciltlenmiştir.

Örnek No : 18 Fotoğraf No : 18 Eserin Adı : Cilt kapağı Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 30 cm En: 23 cm Kullanılan Teknikler : Battal, üzerine çiçekli ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kırmızı, yeşil, siyah ve taba renkler kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kağıt ve toprak boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Kitap kapağı olarak kullanılan çalışma, kağıt üzerine

zeminde battal ebru tekniği ile başlanmıştır. Üzerine ise, lale motifi verilen çiçekli ebru tekniği ile tamamlanmıştır. Kitabın sol tarafında 3 cm genişliğinde deriden cilt malzemesi kullanılmıştır.

18

Örnek No : 19 Fotoğraf No : 19 Eserin Adı : Heykel Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 30cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kahverengi, kırmızı ve bej renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Seramik ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Heykel çalışmasında battal ebru tekniği uygulanmıştır.

Ana renk kahverengidir. Heykeli yapan heykeltıraş Yaşar Kuliyev’dir. Ebru Mutluhan Taş’a aittir. Seramikten yapılan heykelde eli kulağında bir kadın figürü oluşturulmuştur.

Örnek No : 20 Fotoğraf No : 20 Eserin Adı : Heykel Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 180cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Gri, kırmızı ve yeşil renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Alçı ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Alçıdan yapılmış olan heykel çalışmasında heykeltıraş

Anar Eyni’dir. “Mevlevi” adlı heykelde battal ebru tekniği kullanılmıştır. Ebru Mutluhan Taş’a aittir. Obje vernikleme işlemiyle tamamlanmıştır.

19

Örnek No : 21 Fotoğraf No : 21 Eserin Adı : Heykel Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 25cm Kullanılan Teknikler : Şal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kahverengi, sarı ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Alçı ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Ham maddesi alçı olan heykelde Mevlevi figürü

yapılmıştır. Heykeltıraş Anar Eyni’dir. Şal ebru tekniği Mutluhan Taş’a aittir. Objeye kahverengi hakimdir. Heykel verniklenme işlemi ile tamamlanmıştır.

Örnek No : 22 Fotoğraf No : 22 Eserin Adı : Heykel Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 25cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Gri, siyah ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Alçı ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Dede” ismi verilen heykelin ana malzemesi alçı, alt

kaidesi ise porselenden yapılmıştır. Heykeltıraş Anar Eyni’dir. Battal ebru tekniği Mutluhan Taş’a aittir. Objeye gri renk hakimdir.heykele vernikleme işlemi uygulanmıştır.

20

Örnek No : 23 Fotoğraf No : 23 Eserin Adı : Heykel Tarihlendirme : 2003 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 25cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kahverengi, kırmızı,sarı ve yeşil renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Alçı ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Alçıdan yapılan heykel çalışmasını yapan Heykeltıraş

Anar Eyni’dir. Battal ebru tekniği Mutluhan Taş’a aittir. Bu heykel çalışması “Dede” serisine aittir. Heykelde ana renk kahverengidir.

Örnek No : 24 Fotoğraf No : 24 Eserin Adı : Heykel Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 35cm Kullanılan Teknikler : Şal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil, kırmızı ve gri renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Seramik ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Seramik ile yapılan heykele “palyaço” adı verilmiştir.

Heykeltıraş Anar Eyni’dir. Şal ebru tekniği Mutluhan Taş’a aittir. Heykel üzerinde yeşil ağırlıklı olarak kullanılmıştır.

21

Örnek No : 25 Fotoğraf No : 25 Eserin Adı : Sandalye döşemesi Tarihlendirme : 2001 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat CD. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:40 cm En:40 cm Kullanılan Teknikler : Gelgit ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe, beyaz, yeşil renkler kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ahşap, elyaf, kumaş,toprak boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Döşemelik amaçlı kullanılan kumaş kare formdadır.

Kuma ebrulandıktan sonra boyanın kumaş üzerine sabitlenmesi sağlanmış ve kumaş sandalye üzerine kaplama suretiyle yerleştirilmiştir.

Örnek No : 26 Fotoğraf No : 26 Eserin Adı : Kırlent Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 20.04.2005 İlgili Koleksiyon : Tuba Subaşı Adıbelli Koleksiyonun Açık Adresi : Selçuklu halk eğitim merkezi KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:30 cm En:43 cm Kullanılan Teknikler : Çiçekli ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kırmızı, sarı, pembe, mavi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kumaş, hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Çalışma günlük kullanımlara uygun tasarlanmıştır.

Kırlent amerikan bezi adıyla bilinen kumaş ve hazır ebru boyaları kullanılarak yapılmıştır. Beş adet büyük çiçekli ebru ile yapılmış,boyanın kumaş üzerine sabitlenme işleminden sonra yastık görünümüne dikilerek kavuşturulmuştur.

22

Örnek No : 27 Fotoğraf No : 27 Eserin Adı : Perde Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat CD. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:200 cm En:150 cm Kullanılan Teknikler : Serbest ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Borda, gri, mavi, yeşil, taba renkler kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kumaş ve toprak boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Perde amaçlı yapılan çalışma dikdörtgen formdadır.

Gelgitli bir hava verilen serbest ebru tekniği ile çalışılmıştır. Kumaş ebrulandıktan sonra boyanın ütü ile sabitlenmesi sağlanmıştır. Kumaş storlanarak jaluzi perde formuna getirilmiştir.

Örnek No : 28 Fotoğraf No : 28 Eserin Adı : Sehpa örtüsü Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 01.05.2005 İlgili Koleksiyon : Tuba Subaşı Adıbelli Koleksiyonun Açık Adresi : Selçuklu Halk Eğitim Merkezi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:48 cm En:31 cm Kullanılan Teknikler : Bülbül yuvası ebru tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Sarı, pembe ve kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Hazır ebru boyaları ve saten kumaş kullanılmıştır. Kompozisyon : Sehpa örtüsü olarak tasarlanan çalışma dikdörtgen

formdadır. Altı adet bülbül yuvası ebru çalışılmıştır. Boyanın kumaşa sabitlenmesi sağlanmış ve kumaşın kenarlarının temizlenmesi ve süslenmesi ile ürün hazırlanmıştır.

23

Örnek No : 29 Fotoğraf No : 29 Eserin Adı : yelek Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 19.05.2005 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 60cm En: 50cm Kullanılan Teknikler : Şal ebru tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Mavi, pembe, gri renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kumaş ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Erkek yeleği olarak çalışılan ebruda şal ebru tekniği

kullanılmıştır. Yeleğin sağ ve sol bölümleri ebrudan yapılmış olup arka tarafı ebrulanmamıştır. Ebrulanan kumaşlara baya ütüyle sabitlenmiştir. Dikim aşamasıyla yelek tamamlanmıştır.

Örnek No :30 Fotoğraf No :30 Eserin Adı : Kravat Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 19.05.2005 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 150 cm En: 9cm Kullanılan Teknikler : Serbest ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Mavi ve sarı renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kumaş ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Giyim aksesuarlarından kravat çalışması, geniş ve uzun

kumaş parçasının üzerine serbest ebru çalışması yapılıp daha sonra dikilerek hazır hale getirilmiştir. Çalışmanın en geniş bölümü 9 cm.dir.

24

Örnek No : 31 Fotoğraf No : 31 Eserin Adı : Kravat Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 19.05.2005 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 150 cm En: 9cm Kullanılan Teknikler : Serbest ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kırmızı ve siyah renkler kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kumaş ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Kravat uzun ve dikdörtgen formdaki kumaş üzerine

serbest ebru tekniği uygulanarak yapılmıştır. Dikilerek şu anki görünümüne kavuşturulan kravat, ütü ile boyanın sabitlenmesi işlemi yapılarak tamamlanmıştır.

Örnek No : 32 Fotoğraf No : 32 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 19.05.2005 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat CD. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:40 cm En:30 cm Kullanılan Teknikler : Serbest ebru üzerine resim çalışması uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Mavi, beyaz, siyah, sarı, kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kağıt, hazır ebru boyası ve yağlı boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Ebruda resim çalışmasına uygun güzel bir örnektir.

Çalışmada zemine serbest ebru tekniği kullanılmıştır. Hakim olan renk mavidir. Çalışma kağıda çalışıldıktan ve kuruma işlemi tamamlandıktan sonra dört adet leylek resmi guaj boya ile yapılmıştır. Günümüzde popüler olan çalışmalardan biridir. Resmin etrafına sarı renkli paspartu yapılmış ve çerçevelenmiştir.

25

Örnek No : 33 Fotoğraf No : 33 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 19.05.2005 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 45cm En: 35cm Kullanılan Teknikler : Serbest ebru üzerine resim çalışması uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe, yeşil, kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kağıt, hazır ebru boyası ve yağlı boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Serbest ebru tekniği ile hazırlanmış kağıdın üzerine

yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Deniz görüntüsü verilen ebru çalışmasında beş büyük, beş küçük tekne, cami ve kıyı görüntüleri resmedilmiştir. Resmin sağ ve üst köşesinde grup halinde boyama çalışması ve birçok martı resmiyle çalışma tamamlanmıştır. Tablo çerçevelenerek hazır hale getirilmiştir.

Örnek No : 34 Fotoğraf No : 34 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 19.05.2005 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 50cm En: 40cm Kullanılan Teknikler : Serbest ebru üzerine resim çalışması uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Gri, yeşil, kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kağıt, hazır ebru boyası ve yağlı boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Tablo çalışmasında serbest ebru tekniği yapılarak ebru

üzerine yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Resimde gökyüzü ve deniz görüntüsü verilmeye çalışılmıştır. Resimde ayrıca cami resmi,tekne,martı ve iskele üzerinde insanlar resmedilerek resim tamamlanmıştır. Tablo çerçevelenerek hazır hale getirilmiştir.

26

Örnek No : 35 Fotoğraf No : 35 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2005 İnceleme tarihi : 19.05.2005 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:45 cm En:35 Kullanılan Teknikler : Serbest ebru üzerine resim çalışması uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe,mavi,sarı ve kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Kağıt, hazır ebru boyası ve yağlı boya kullanılmıştır. Kompozisyon : Ebru üzerine resim çalışmasında serbest ebru tekniği

ile deniz ve gökyüzü olarak belirlenen yerlere ebru çalışılmıştır.Bir deniz feneri ,tekneler ve güneş den oluşan resim çalışması yağlı boya ile yapılmıştır.Tablo çerçevelenerek hazır hale getirilmiştir.

Örnek No : 36 Fotoğraf No : 36 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:250 cm En :150 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil,beyaz,kahverengi,bej,sarı ve siyah renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Aynalı Baba” ismi verilen tablo çalışması ,uygun

ebatlarda hazırlanmış tekne yüzeyinde hazır ebru boyaları ile battal ebru tekniği uygulanarak yapılmıştır. Ebru çalışmasından sonra kumaş jelatinle kolalanmış ve yağlı boya ile resim yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlenmiştir.Tablo çalışmasında yeşil renk hakimdir. Resimde mezar taşı ve derviş figürü yapılmıştır.Tablo çerçevelenerek hazır hale getirilmiştir.

27

Örnek No : 37 Fotoğraf No : 37 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:250 cm En :150 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği, ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil,beyaz,kahverengi,mavi,sarı ve siyah renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Ebru üzerine resim çalışmasını yapan sanatçının

tabloya verdiği isim, “Post Sema-ı” dır.Tablo da battal ebru tekniği kullanılmıştır. Obje dikdörtgen formdadır. Ebru üzerine yağlı boya ile derviş, mezar anıtları ve gökyüzüne yükseliş resmedilmiştir. Ebruda kahverengi ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Resimde ana tema tasavvuftur. Ham bez üzerine yapılan ebru çalışmasında, ebru yapıldıktan sonra jelatinle kolalama işlemi yapılmıştır. Yağlı boya ile resim tamamlanmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

Örnek No : 38 Fotoğraf No : 38 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:250 cm En :150 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil,kahverengi,mavi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Battal ebru tekniği uygulanan çalışma dikdörtgen

formdadır. Objede Hoca Ahmet Yesevi’ nin tuğrası ve iki derviş ile bir mabet resmedilmiştir.Aynı zamanda kahverengi rengi ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Obje ham bez üzerine ebru yapıldıktan sonra jelatinle kolalama işlemi uygulanıp daha sonra kumaşa yağlı boya ile resim yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

28

Örnek No : 39 Fotoğraf No : 39 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:250 cm En :150 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe,siyah, beyaz, kahverengi ve yeşil renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Destur” adı verilen tablo çalışmasında battal ebru

tekniği kullanılmıştır. Resimde iki derviş resmi yapılmıştır. Ağırlıklı olarak kullanılan renk pembedir. Dikdörtgen formda çalışılan kumaş ebrulandıktan sonra jelatinle kolalama işlemi yapılmıştır. Yağlı boya ile resim çalışması yapılmış ve boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir..

Örnek No : 40 Fotoğraf No : 40 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70 cm En :55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Beyaz, kahverengi ve yeşil renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Sanatçının objeye verdiği adla “ Selamlama” da

tasavvuf konusu işlenmiştir. Battal ebru tekniği uygulanan tablo çalışmasında iki büyük ve, dört küçük derviş resmedilmiştir. Obje kare formda olup kahverengi ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Yağlı boya ile resim çalışması yapıldıktan sonra boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

29

Örnek No : 41 Fotoğraf No : 41 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:250 cm En :150 cm Kullanılan Teknikler : Mermer ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe,siyah, beyaz, kahverengi renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Avrupa da mermer ebrusu diye bilinen ebru çeşidi ile

yapılan resme sanatçı “Nesimi” adını vermiştir. Tabloda Nesimi resmedilerek bir kompozisyon oluşturulmuştur. Obje dikdörtgen formdadır. Ağırlıklı renk olarak kahverengi rengi kullanılmıştır. Kumaş ebrulanma işleminden sonra jelatin ile kolalanmıştır. Yağlı boya ile çalışılan resim de boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

Örnek No : 42 Fotoğraf No : 42 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2000 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55cm Kullanılan Teknikler : Şal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe,siyah, beyaz, kahverengi, yeşil, mavi, kırmızı ve sarı renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Şehir temalı çalışmaların ilki olan tablo çalışması kulun

hakka secdesi temasıyla çalışılmıştır. Tabloda zemine şal ebrusu yapılmıştır. Kahverengi rengi ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Dikdörtgen bir forma sahip olan çalışmada cami, minare ve lale motifi bulunmaktadır. Ebru yapıldıktan sonra kolalama işlemi yapılmış ve yağlı boya ile resim uygulanmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

30

Örnek No :43 Fotoğraf No : 43 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2001 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:110 cm En:90 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe, beyaz, kahverengi, yeşil, mavi ve sarı renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “ Gelenekten Geleceğe “ ismi verilen tablo çalışması

şehir kompozisyonlarının anlatıldığı resimlere örnektir. Objeye hakim renk kahverengidir. Battal ebru tekniği ile dikdörtgen formda çalışılmıştır. Tasavvuf konusu işlenen tabloda ebru çalışması yapılan kumaş kolalanmış ve yağlı boya ile resim yapıldıktan sonra boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

Örnek No : 44 Fotoğraf No : 44 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme :2002 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70 cm En: 55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe, beyaz, yeşil, mavi,yavruağzı,siyah,kırmızı ve mor renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Şehrin iki yüzü “ adı verilen tablo çalışmasında

hakim renk yavruağzı rengidir. Obje dikdörtgen formdadır. Resimde camii ve medreselerin ön planda tutulduğu bir kent resmedilmiştir. Ham bez üzerine yapılan ebru çalışması kolalandıktan sonra yağlı boya ile yapılmış ve boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

31

Örnek No : 45 Fotoğraf No : 45 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme :2001 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe, beyaz, yeşil, mavi,siyah,kırmızı,turuncu ve mor renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Ateşbaz” adı verilen tablo çalışmasında turuncu renk

ön plana çıkmıştır. Dikdörtgen formdaki objede şehir kompozisyonu işlenmiştir. Ham bez üzerine battal ebru yapıldıktan sonra kumaş kolalanmış ve yağlı boya ile resim yapılmıştır. Ütü ile sabitleştirme işlemi uygulanmıştır.

Örnek No : 46 Fotoğraf No : 46 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:50 cm Kullanılan Teknikler : Şal ebru tekniği ve sulu boya tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe, yeşil, mavi,yavruağzı,kırmızı ve sarı renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Hazır ebru boyası, sulu boya kağıdı ve yardımcı malzemeler kullanılmıştır. Kompozisyon : Bu tablo çalışmasında sulu boya kağıdına şal ebru

tekniği uygulanmıştır. Ebru Mutluhan Taş’a, sulu boya resim ise Tahir Kasımova’ya aittir. Obje dikdörtgen formdadır. Ana renk yeşildir ve mavi renk de resimde ön plana çıkmaktadır. Tabloda sulu boya ile “Zümrütü Anka” kuşu resmedilmiştir.

32

Örnek No : 47 Fotoğraf No : 47 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:50 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe, yeşil, mavi,kahverengi,kırmızı ve sarı renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Altın Şehir” isimli tablo çalışmasında en belirgin renk

yeşildir. Şehir kompozisyonun hakim olduğu tabloda battal ebru tekniği uygulanmıştır. Ham bez üzerine yapılan ebru kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

Örnek No : 48 Fotoğraf No : 48 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2001 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil, mavi,siyah,bej,turuncu ve mor renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Hûda’ya” adı verilen tablo çalışmasında battal ebru

tekniği kullanılmıştır. Tabloda yeşil renk hakimdir. Ham bez üzerine yapılan ebru kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya, kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

33

Örnek No : 49 Fotoğraf No : 49 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2000 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil, mavi, siyah, pembe, turuncu,kahverengi,

yavruağzı ve mor renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Şehir temalı tablo çalışmasına “Her Yerde Sen Varsın”

adı verilmiştir. Battal ebru tekniği uygulanan obje dikdörtgen formdadır. Kumaş üzerine yapılan ebru jelatinle kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

Örnek No : 50 Fotoğraf No : 50 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2000 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Taraklı şal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil, pembe,kahverengi, beyaz, kırmızı ve mor renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Üç Kıta Bir” adı verilen tabloda taraklı şal ebru

tekniği uygulanmıştır. Objeye hakim renk yeşildir. Tabloda iki yerde boşluk bulunmaktadır. Dikdörtgen formlara sahip olan kumaşa ebru yapıldıktan sonra jelatinle kolalama yapılmış ve yağlı boya ile resim çalışması tamamlanmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir ve tablo tamamlanmıştır.

34

Örnek No : 51 Fotoğraf No : 51 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2000 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil,kahverengi, kırmızı, mavi, sarı ve siyah renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Üç Kıta İki” isimli tablo çalışmasında battal ebru

tekniği uygulanmıştır. Objeye hakim renk kahverengidir. Dikdörtgen formdaki çalışmada üç adet belirgin lale resmi yapılmıştır. Cami ve medrese resimlerinin ağırlıklı olarak kullanıldığı çalışmada ebru yapılan kumaş kolalanmış ve yağlı boya ile resim yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir ve tablo tamamlanmıştır.

Örnek No : 52 Fotoğraf No : 52 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2000 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil,kahverengi, kırmızı, mavi, mor,gri, pembe ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Üç Kıta üç” isimli tablo çalışması bu serinin son

resmidir. Dikdörtgen formdaki çalışmaya hakim renk kahverengidir. Battal ebru tekniği uygulanan çalışma lale hattı çizgisine şehir motifi yerleştirilmiş ve şehrin devamı bu hattın etrafına resmedilmiştir. Ham bez üzerine yapılan ebru jelatinle kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilmiştir.

35

Örnek No : 53 Fotoğraf No : 53 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil,kahverengi, bej ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Post Sema-ı” isimli ikinci tablo çalışması battal ebru

tekniği ile yapılmıştır. Kahverenginin hakim olduğu çalışma dikdörtgen formdadır. Bir derviş ve semazenlerin yer aldığı çalışmada tema tasavvuftur. Ham bez üzerine yapılan ebru jelatinle kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilerek tablo tamamlanmıştır.

Örnek No : 54 Fotoğraf No : 54 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Yeşil, kahverengi, mor,gri, sarı ve beyaz renkleri

kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Aşk” isimli tablo çalışmasında kullanılan teknik battal

ebrudur. Ana renk kahverengidir. Derviş, semazen ve lale figürlerinin çizildiği çalıma dikdörtgen formdadır. Tablonun sol üst köşesinde Ömer Hayam’a ait şu dizeler Arapça olarak yazılmıştır. “ Hiçbir yürek yoktur ki; senin ayrılığınla kanlar içinde olmasın. İyi gören hiçbir kimse yoktur ki; sana gönül vermiş olmasın. Senin yüreğinde, hiçbir kimsenin düşüncesi olmadığı halde, hiç kimse yoktur ki; senin sevdan ile meşgul ve yanıp tutuşmuş olmasın.” Kumaş üzerine yapılan ebru jelatinle kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilerek tablo tamamlanmıştır.

36

Örnek No : 55 Fotoğraf No : 55 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Kırmızı,kahverengi,bej,yeşil ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Sema” isimli tablo çalışmasında kahverengi rengi

hakimdir. Tef çalan bir derviş ve semazenlerin geçişlerinin resmedildiği tablo battal ebru tekniği ile yapılmıştır. Dikdörtgen formdaki obje ebrulanma işleminden sonra kumaş üzerine yapılan ebru jelatinle kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilerek tablo tamamlanmıştır.

Örnek No : 56 Fotoğraf No : 56 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:70cm En:55 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Mavi,kahverengi ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Neyzen” adla tabloda battal ebru tekniği

uygulanmıştır. Mavi rengin hakim olduğu çalışmada kahverengi de belirgin olarak kullanılmıştır. Bir neyzen ve semazenlerin resmedildiği tablo dikdörtgen formdadır. Ham bez üzerine yapılan ebru jelatinle kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilerek tablo tamamlanmıştır.

37

Örnek No : 57 Fotoğraf No : 57 Eserin Adı : Tablo Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:110 cm En:90 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği ve yağlı boya tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Mavi,kahverengi, beyaz ve pembe renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Ham bez ve hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : “Hiç” adı verilen çalışma battal ebru tekniği ile

yapılmıştır. Resimde derviş,semazen,lale ve mezar taşları kompozisyonu oluşturulmuştur. Kahverenginin hakim olduğu obje dikdörtgen formdadır. Ham bez üzerine yapılan ebru jelatinle kolalanmış ve yağlı boya ile resim çalışması yapılmıştır. Boya kumaşa ütü ile sabitlendirilerek tablo tamamlanmıştır.

Örnek No : 58 Fotoğraf No : 58 Eserin Adı : Mermer notluk Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat CD. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:10 cm En:8 cm Kullanılan Teknikler : Serbest ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Sarı,lacivert,pembe,kahverengi, mavi,beyaz,kırmızı renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Mermer ve çini boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Mermer üzerine yapılan çalışma notluk olarak

kullanılmaktadır. 8cm ebadındaki üç mermer yatay, 10cm boyutundaki üç çubuk ise dikey olarak yerleştirilmiştir. Objeye hakim renk sarıdır. Çini boyasıyla çalışılarak objenin uğrayacağı deformasyon engellenmiştir.

38

Örnek No : 59 Fotoğraf No : 59 Eserin Adı : Yer fayansı Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat Cd. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:35 cm En:35 cm Kullanılan Teknikler : Battal,çiçekli ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Siyah,lacivert,mavi,yeşil,eflatun,beyaz,taba renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Fayans ve çini boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Fayans yerde kullanılmak amacıyla yapılmıştır. Dokuz

fayans üzerine Yedi battal ebrusu ve iki zemin ebrusu üzerine menekşe yapılmıştır. Ağırlıklı olarak kullanılan renk yeşildir. Toprak boya sırlanma ve fırınlanma esnasında deforme olacağından çini boyası kullanılmıştır.

Örnek No : 60 Fotoğraf No : 60 Eserin Adı : Duvar fayansı Tarihlendirme : 2002 İnceleme tarihi : 12.05.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Efsun Ebru Evi Bağdat CD. No:21 İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:32 cm En:32 cm Kullanılan Teknikler : Battal,çiçekli ve zemin ebrusu kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Turuncu,mavi,yeşil,turkuvaz,beyaz,kırmızı renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Fayans ve çini boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Banyo ve mutfakların duvarlarını zenginleştirmek

amacıyla yapılmıştır. Çalışmada zemin ebrusu,battal ve laleli çiçek ebrularını görmekteyiz. Fayanslardaki ana renk yeşildir. Bu tarz çalışmalarda dayanıklılığı artırmak amacı ile çini boyası kullanılıp sırlanmıştır.

39

Örnek No : 61 Fotoğraf No : 61 Eserin Adı : Keramik tabak Tarihlendirme : 2001 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 15 cm En: 15 cm Kullanılan Teknikler : Battal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Siyah,yeşil ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Keramik ve çini boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Tabak formu verilen toprak kapta battal ebru tekniği

kullanılmıştır. Keramik üzerinde yeşil renk hakimdir. Fırınlama ve sırlama işlemiyle ürün hazır hale getirilmiştir.

Örnek No : 62 Fotoğraf No : 62 Eserin Adı : Keramik tabak Tarihlendirme : 2001 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 24 cm En: 24 cm Kullanılan Teknikler : Taramalı şal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kahverengi ve beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Keramik tabak,hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Kompozisyon : Keramik üzerine ebru çalışmasında taramalı şal ebru

tekniği çalışılmıştır. Tekne üzerine ebru yapıldıktan sonra tabak teknede yaklaşık 10 sn. kadar düz bir şekilde bekletilir ve akıtmadan düz bir alana koyulur. Obje üzerinde kahverengi ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Bu tarz materyallerde çini boyası yerine hazır ebru boyaları da kullanılabilir.

40

Örnek No : 63 Fotoğraf No : 63 Eserin Adı : Vazo Tarihlendirme : 2001 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 40 cm En: 20 cm Kullanılan Teknikler : Gelgit ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Kahverengi, kırmızı, mavi, siyah renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Keramik, hazır ebru boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Bu çalışmada obje vazo olarak tasarlanmıştır.

Çalışmada koyu renkler ağırlıklı kullanılmıştır. Gelgit ebru tekniği ile hazırlanan teknede keramik yuvarlanarak alınmıştır. Bu yüzden damarlar üst üste gelerek güzel bir görünüm oluşturmuştur. Sırlama çalışmasıyla obje tamamlanmıştır.

Örnek No : 64 Fotoğraf No : 64 Eserin Adı : Vazo Tarihlendirme : 2001 İnceleme tarihi : 20.04.2003 İlgili Koleksiyon : Hikmet BARUTÇUGİL Koleksiyonun Açık Adresi : Hafız Mehmet Bey Sk. No : 8 İhsaniye / İstanbul Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy: 30 cm En: 30 cm Kullanılan Teknikler : Şal ebru tekniği kullanılmıştır. Kullanılan Renkler : Pembe, mavi, beyaz renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Keramik, hazır ebru boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Pembe renginin ağırlıkta kullanıldığı keramik

çalışmasında şal ebru tekniği kullanılmış fakat tekneden keramiğin alınması esnasında desende sapmalar oluşmuştur. Sırlama çalışmasıyla obje tamamlanmıştır.

41

Örnek No : 65 Fotoğraf No : 65 Eserin Adı : Heykel Tarihlendirme : 2004 İnceleme tarihi : 04.08.2005 İlgili Koleksiyon : Mutluhan Taş Koleksiyonun Açık Adresi : S.Ü.Güzel Sanatlar Fakültesi/KONYA Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. Bugünkü Durumu : Kullanılır durumdadır. Boyutları : Boy:25 cm Kullanılan Teknikler : Çiçekli ebru tekniği uygulanmıştır. Kullanılan Renkler : Kahverengi, kırmızı ve bej renkleri kullanılmıştır. Kullanılan Malzemeler : Keramik, aydınger ve hazır ebru boyası kullanılmıştır. Kompozisyon : Keramik ile yapılan heykel çalışmasının orta bölümüne

aydınger üzerine çiçekli ebru yapılmıştır. Heykel üçgen formdadır. Üçgenin uç noktasında yarı ay biçiminde yüz şekli vardır. Üçgenin alt noktasında iki el çalışılmıştır. Keramikte kahverengi ana renktir. Ebruda ise kırmızı rengi hakimdir. Keramik çalışması Yaşar Kuliyev’e aittir. Bu objeye “Derviş” adı verilmiştir.

42

3. EBRU SANATI HAKKINDA GENEL BİLGİ Ebru, renklerin su üzerinde uyum ve ahenk içerisinde dans ettiği eski bir Türk sanatıdır. Ebru sanatı, bir çok sanat dalı gibi zaman zaman ön plana çıkmış, kimi zaman ise gerilemiştir. Ebru sanatının hazırlığı ve yapım aşaması zor ve zahmetlidir. Bu nedenle sabır isteyen bu sanatımız geçmişten günümüze sayılabilecek kadar az ustayla yaşatılmaya çalışılmıştır. Son yıllarda ebru sanatına rağbet artmıştır. Bunun nedenlerinden biri ise ebrunun yapım aşamasına getirilen alternatifler ile dekoratif ürünlerde kullanılmasıdır. Geçmişte birkaç ebru sanatçısı tarafından öğrenilen ebru sanatı klasik tarzın dışına çıkamamaktaydı. Fakat teknolojinin gelişimi, insanlarımızın istek ve ihtiyaçlarının değişikliği, bu sanatımızın üzerinde de bir çok değişime yol açmıştır. Türk ebru sanatçısı teknesinin başında eserini oluştururken , spontane hareketlerle kendi iç dünyasından gelen duygusal bir senfoniyle, ritimle, hareketlerle, jest ve mimiklerle geliştirerek su yüzeyinde doğadaki nesnel gerçekliklerle bağı olmayan bir kurgulamaya gitmekte, bu spontane arayışlar esnasında ortaya çıkan oluşumlar soyut sanatta olması gereken ve karşımıza çıkan dengeli ve ritmik armonikal bir olguyu sergilemektedir 2. Ebru sanatına bakış açıları bu nedenle farklılık göstermektedir. Bu sanata kimi ebru sanatçıları tasavvufi bakış açısıyla, kimi ebru sanatçıları ise soyut bir bakışla yaklaşmaktadır. Ebruculuk , külli ve cüz’i iradenin izahı için arif kişilerce müşahnaz bir vâkıa olarak kabul edilmiş; boyaları serpmek cüz’i irade , tekne sathında ortaya çıkacak olan önceden meçhul görüntülü külli iradeye benzetilmiştir 3. Ebru sanatına şöyle bir kimlikle bakabiliriz, ebru soyut sanat ve tasavvufu bir araya getiren eşsiz bir sanat dalıdır. Ebru sanatını icra eden kişiye “Ebruzen” denmektedir. Bir başka tarifte ise; Kalemsiz, fırçasız kağıt üzerine çiçek resmi yapanlara “Ebrucu” denir4. Ebruzen yada ebrucu her ne kimlikle anılırsa anılsın, ruh güzelliğini ve inceliğini bir araya getiren böylesi zarif ve hassas sanat dalıyla uğraşan kişiye sanatçı demek daha doğru olur. Ebru, doğduğu yıllardan bu yana birçok tarihsel çelişkilerle karşımıza çıkmış, değişimler yaşamıştır. Fakat öz kimliğini, klasik ebru çalışmalarında hala korumaktadır. Ebru sanatının bir başka yönü ise asla

2 Dağlı, Ş.,Ziya, “Geleneksel Türk Ebru Sanatı Felsefesi ve Soyut Sanatla İlintisi”, Süleyman Demirel Ünv. Bildirileri, Isparta, 2000, s.453. 3 Derman,M.Uğur, T.D.V. İslam Ansiklopedisi, C:10, İstanbul,1994, s.81. 4 Bingül,R,Nurettin, Eski Eserler Ansiklopedisi, İstanbul,1939, s.265.

43

tekrarlanamaz olmasıdır. Tekneden çıkan bir ebrunun aynısını bir daha yapmak mümkün değildir. Bu da bu sanatımıza farklı bir boyut kazandırmaktadır. Sonuç olarak ebru sanatının ilk yıllarına dair kesin bilgilere sahip olmamakla beraber bu sanata ömür vermiş ustalar günümüzdeki ebrunun yaratıcılarıdır. Son yıllarda atağa kalkmış ve daha çok özeni hak eden ebru sanatı layık olduğu değeri kazanacaktır. Gerek geleneksel ebru çalışmalarıyla, gerek dekoratif tarzda yapılan ebru denemeleriyle bu sanatımızı günümüze uyarlayarak çağı yakalamalı ama asla özden taviz vermemeliyiz. İyiye ve güzele çalışarak ve bu alanda denemeler yaparak yani eğitimle varabiliriz. 3.1. Ebrunun Tanımı ve Tarihçesi Ebru, kitre veya benzeri maddelerle yoğunluğu arttırılmış su üzerine boyalar damlatılmak suretiyle biz veya benzeri materyaller yardımıyla şekil verilerek yapılan kağıt, kumaş, cam, tahta, keramik v.b. üzerine alınması çalışmasına “Ebru” denir. Ebru, uyumlu renkler dünyasının göze hoş gelen harika eserlerini bizlere sunması yanında fiziğin ve kimyanın kanunlarının uygulandığı bir sanat olarak karşımıza çıkmaktadır 5. Ebru sanatının adı Farsça Ab-ru (su yüzü) veya Çağatayca Ebre den (hare gibi dalgalı ve damarlı kumaş , kağıt) gelmektedir. Avrupa’da mermer kağıdı (papier marbre, mormor papier, marbled paper) olarak tanımış, Araplar ise varaku’l – mücezza (damarlı kağıt) diye adlandırmışlardır 6. Farsça’da “Ebri” bulut manasına gelen “Ebr” kelimesi, “Ebri” şeklinde telâffuz edilince, Arapların “varakul – mücezza” diye tarif ettikleri damarlı kağıtla aynı şeyin, yani “Ebri” nin olduğunu anlamaktayız7. Ebru sanatı değişik adlarla çeşitli ülkelerde uygulanmıştır. Ebru ; VIII.yy “Liu sha shien” adıyla Çin’de , XI.yy da “Suminagashi” adıyla Japonya’da, XV.yy da “Ebre” adıyla İran’da, XVI.yy da “Abar” adıyla Hindistan’da uygulanmıştır8. Ebrunun ne zaman başladığı kesin olarak bilinmemektedir. Kaynaklara göre XII.yy. da başladığı tahmin edilen Suminagashi , Japonya’da Heian Hanedanı idaresi altında yapılmaya başlanmıştır. Suminagashi ile Türk ebrusu arasında karakter birliğinden bahsedilemese de özel olarak yapılan bir kağıttır. İlk başlarda, kağıdın

5 Sungur, Necati, “Sanat ve Kimya Bir Arada Ebrû”, Bilim ve Teknik, S:316, İstanbul, 1994, s.59. 6 Sözen,M., Güner,Ş.,Geleneksel Türk El Sanatları,İstanbul, 1998,s.142. 7 Anonim,“Ebru Maddesi”, Türk Dili Edebiyatı Ansiklopedisi, C:II, İstanbul, 1977, s.409. 8Arıtan, A.Saim, “Türk Ebru Sanatı”, Türkler, C:XII, Ankara, 1999, s.329.

44

sağ üst köşesinin süslenmesi için kullanılan Suminagashi , 400 yy. boyunca sadece saray erkanı ve asiller tarafından kullanılmıştır9. XVI. yy sonunda vefat eden Kadi Mir Ahmet Münşi-i Kumi’nin yazdığı “Gülisan-ı Hüner” adlı eserde, ebrunun Şah Tamas’la miladi (1524-76) Hint’te yaşayan İranlı sanatkarlardan Mir Mehmet Tahir adında biri tarafından icat edildiği ve daha sonra İran’a getirildiği yazmaktaysa da ebrunun geçmişi “Gülistan-ı Hüner’in verdiği tarihten daha gerilere gitmektedir10. Bir ebruyu tarihlendirebilmek için ebru üzerinde imza veya tarih bulunmalıdır yada ebru üzerine yazılan şeyler tarihli olmalıdır. İşte bu şekilde belge niteliği taşıyan ilk eser 1519 tarihinden önceye ait “Mecmütü’l Acâib” tir11. Bundan sonraki yazılı belge ise H.946 /1539-1540 yılına aittir. Topkapı sarayı müzesi kütüphanesi H.845 te bulunan bu yazma, Arifi’nin “Güy-i Çevgân” isimli eseridir. Daha sonraki ebru ise H.962/1554 tarihli M.Uğur DERMAN koleksiyonunda bulunan ve Maliki Deylemi hattı ile yazılan Ta’lik kıt’anın zeminindeki hafif ebrudur. Bu konudaki son belge ise 1595 tarihli Kemel ELKER koleksiyonunda bulunan Fuzuli’nin “Hadikatü’s – Süeda” isimli eseridir12. “Hadikat-üs Süedâ” nın baş sayfasında Hadikat-üs Süedâ yazıldıktan sonra kırmızı mürekkeple “Ma Şebek Mehmet Ebrisi” ibaresi eklenmiştir. Bu ibareden kitapta kullanılan ebruların, “Tertîb-i Risâle-i Ebrî” de kendisinden Şebek diye bahsedilen ebrucu tarafından yapıldığı kitabın Hicri 1004 (1595) yılında yazıldığı anlaşılmaktadır. Kitabın sayfaları arasında üç adet hafif ebru kullanılmıştır13. Ebru sanatının tarihçesi ile ilgili yazılı kaynakların kısıtlı olması ve tarihlerdeki çelişkiler bu sanatımızın geçmişi ile ilgili problemler doğurmuştur. Eserlerde tarih olmayışı ve bu sanatla ilk uğraşan ustaların tarihçeyle ilgili araştırmalar yapmamış olması bu sanatımızın başlangıcı ile ilgili kesin bilgiler vermemektedir. Kapitülasyonlar, göçler ve endüstriyel gelişimle birlikte ülkeler arası kültür – sanat alışverişleri başlamıştır. 16. ve 17. yy. larda Avrupalı çeşitli müelliflerin eserlerinde, ebrudan bir Türk sanatı olarak söz edilmektedir. Türklerden ithal edilmiş ebru kağıdının 16. yy. sonlarında Hollanda da kullanıldığı ve 1630 yılı civarında üretilmeye başlandığı bilinmektedir. 1655 yılında İngiltere’de ebrunun ciltçilikte kullanıldığına dair kanıtlar mevcut olup, daha sonraki 20 yıl içinde iyice yaygınlaşmıştır. 18. yy. ortalarına kadar daha çok Fransız ve Almanların tekelinde olan ebru, 19. yy. da İngilizler tarafından yapılmaya başlanmıştır. Avrupa ve Türk ebruculuğundaki en

9 Arıtan, A.Saim, “Türk Ebru Sanatı ve Bugünkü Durumu”, S.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, S:8, Konya, 1999, s.442-443. 10 Türkmenoğlu, Turan, Sudaki Nakış Ebru, İstanbul, 1999, s.3. 11 Anonim,“En Eski Ebrulardan”, Antika, S: 36, İstanbul, 1988, s.10. 12 Arıtan, A.Saim, “Türk Ebru Sanatı”, Türkler, C:XII, Ankara, 1999, s.330. 13 Erişim:(www. Geleneksel Türk Ebrusu.com) Erişim Tarihi: 03-03-2003 Hazırlayan: Alparslan Babaoğlu

45

önemli farklar ise , ebruculukta dekoratif amaçlı çiçek figürlerinin geliştirilmesidir. Aynı zamanda yazılı ebrular Türklere özgüdür. Avrupa’da ise ebru daha çok ciltçilik ve kitap işçiliği etrafında gelişmiştir. Ayrıca Türkiye’de boyalar ,toprak baya kullanılarak ebrucunun kendisi tarafından hazırlanırken , Avrupa’da hazır boya kullanılıyordu. Bu durum fırçalar için de geçerlidir. Avrupa’da ebru sanatına yeni soluk veren kişi Budapeşteli ciltçi Josef Halfer idi. Halfer, ebruda kullanılan malzemelerin kimyasal analizini ilk yapan kişidir 14. Aynı zamanda 1810 yılında yapılan yarı mekanik ebru makinesi Josef Halfer tarafından geliştirilip 4 adet boya haznesinden düzenli aralıklarla zemine damlatılan boyalar bir tarakla şekillendiriliyordu. Bu makine Lais Edgar Andes tarafından biraz daha geliştirilip 51x76 cm ebadında kağıda saate 15.000 adet baskı yapan makine Agust Weicheit tarafından yapıldı15. Ebru sanatı bir çok ülke ve sanatçı tarafından kullanılmış ve farklı coğrafyaların kimlikleri ile hayat bulmaya çalışmış fakat özünü geleneksel ebru içinde yaşatmayı başarmıştır. Türk sanatçısının özverisi, bu sanatın doğasına duydukları saygı ile ebru, günümüze kadar gelmiştir. Türk ebru sanatının gelişmesinde rol oynayan ebrucularımız tekniklerine göre hareket etmişlerdir. Kullanılan tekniğe göre ebrudaki devreler şöyledir: 1519-1556-1608 (Bulutumsu) 1690-1730-1773-1800-1829 (Kumlu,kılçıklı,damla - hatipler) 1846-1883-1904-1920-1927-1954-1976 (Klasik dönem - fırça) dır. İlk dönem ebru ustaları sade görünüşlü fırçasız,damlatma,silkme usulleriyle ebru yapmış ve zamanımıza kadar gelmeyi başarmışlardır. Klasik dönem denilen fırçalı dönemse çok büyük bir gelişmedir16. Kısaca ebru ustalarını ise şöyle sıralayabiliriz. Şebek Mehmet Efendi : ”Tertibi Risale-i Ebri” de kendisinden rahmetullah (Allah ona rahmet etsin) diye bahsedildiğine göre ölümünün bu risalenin yazım tarihi olan 1608 tarihinden önce olduğu,yine ayrı risalede geçen “Nüsha-i Şebek” sözünden de ebru hakkında bilmediğimiz bir risale sahibi olduğu anlaşılmaktadır17.

14 Elhan, Salih, A.g.e., s.14. 15 Türkmenoğlu, Turan, A.g.e., s.4. 16 Elhan, Salih, A.g.e.,s.15. 17 Erişim:(www. Geleneksel Türk Ebrusu.com) Erişim Tarihi: 03-03-2003 Hazırlayan: Alparslan Babaoğlu

46

Hatip Mehmet Efendi (?-1773) : Kendi adıyla anılan hatip ebrusu bahsinde de belirtildiği gibi, o zaman için çok mühim bir yenilik hatta ihtilal olarak değerlendirilebilecek olan “müdaheleli ebru”yu icat etmiş ve bu ilerde çiçekli ebrusunun prototipi olarak kabul edilmiştir18. Evinde çıkan bir yangında ebrularını kurtarmak isterken vefat etmiştir. Şeyh Sadık Efendi (? - 1846) : Özbekler Dergah’ı şeyhi Şeyh Sadık Efendi ebru sanatını Buhara’da öğrenip iki oğluna da öğrettiği bilinmektedir19. Hazerfen Ethem Efendi (1829-1904) : Eserlerinde “Kami” mahlası kullanan ve “çok yönlü” anlamında Hazerfen lakabıyla tanınan Ethem efendi en ünlü ebru ustalarındandır20. Nafiz Efendi(Salih) (19.yy) : Hazerfen Edhem Efendinin kardeşidir. Bu sanatı babasından (Edhem efendi) den öğrenmiştir. Hattat Mehmet Sami Efendi (1838-1912) : Hazerfen Edhem efendinin yakın arkadaşı olan Sami efendi aynı zamanda meşhur bir hattattır. Ebruyu Hazerfen Edhem efendiden öğrenmiştir. Murakka kenarlarına yapılmış ebruları vardır21. Aziz Efendi (1871-1934) : Aynı zamanda hattattır. Ebruyu Edhem efendiden öğrenmiştir22.

18 Arıtan, A.Saim, “Türk Ebru Sanatı ve Bugünkü Durumu”, S.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, S:8, Konya, 1999, s.449. 19 Sözen,M., Güner,Ş.,A.g.e.,s.148. 20 Sözen,M., Güner,Ş., A.g.e, s. 148. 21Arıtan, A.Saim, A.g.m. s.449. 22 Arıtan, A.Saim, A.g.m. s.449.

47

Necmettin Okyay (1883-1976): Ebru yanında, mürekkepçilik, aharcılık ,okçuluk, gülcülük, cildcilik ve hattatlık da yapan Necmettin Okyay, ebruyu şeyh Edhem efendiden öğrenmiştir. Çiçekli ebruyu bu güne getiren kişidir23. Sami Okyay (1910-1933) : Necmettin Okyay’ın oğlu ve öğrencisidir. Sacit Okyay (1915-1999) : Necmettin Okyay’ın oğlu ve öğrencisidir. Mustafa Düzgünman (1920-1990) : Necmettin Okyayın yeğeni ve öğrencisidir. M.Düzgünman Okyayın çiçekli motiflerini geliştirmiş ve bunlara papatya motifi eklemiştir. Niyazi Sayın (1927) : Mustafa Düzgünmanın öğrencisidir. Kısaca son dönem ebrucuları ise şunlardır: Fuat Başer,Timuçin Tanarslan, Ahmet Çoktan, Nusret Hepgül, M.Sadrettin Özçimi, Hikmet Barutçugil, Sabri Mandıracı, Alparslan Babaoğlu, Ömer Faruk Ataberk, Füsun Arıkan, David Almaleh, Azade Akar gibi sanatçıları sayabiliriz. 3.2. Ebru Yapımında Kullanılan Araç ve Gereçler Ebru yapımında malzemeler kadar ebru yapılacak ortamda çok önemlidir. Ebru atölyesinin, temiz, tozsuz, rutubetsiz, kapalı, cereyandan uzak ve dış etkenlerden etkilenmeyecek bir alan olması gerekir. Zemin beton veya buna benzer sudan etkilenmeyen malzemelerden olması gerekmektedir. Atölye olarak kullanılacak alanın ortasında en az bir metre genişlik ve iki metre uzunlukta,yüksek kenarlı,içi çinko veya galvanizli saç kaplamış bel hizasında bir tezgah gereklidir. Dökülen boya,su ve diğer artıkların dışarıya

23Arıtan, A.Saim, A.g.m. s.449.

48

süzülmemesi için delikler ve kanallar bulunmalıdır. Tezgahın üzerinde tahta çıtalardan yapılan ıskara üzerine çinko veya galvanizli saçtan tekneler bulunmalıdır. Tezgahın uygun bir tarafına boya kaplarını koymak için bir bölüm yapılması çalışmayı kolaylaştıracaktır. Teknik olarak her ne kadar her mevsimde ebru yapılabilse de gerçek anlamda kaliteli ve ebrucuyu tatmin edecek ebrular ancak 18-20 derece sıcaklık ve %60 bağıl nemin altında yapılabilir. Isı yüksek olursa ebrunun konturu kötü ve kırık olur. Ebru yapılacak odanın rutubetinin ayarlı olması da çok önemlidir24. Boya: Ebrunun ilk yıllarından beri ebruculukta toprak boya dediğimiz tabiattaki renkli boyalar kullanılmıştır. Günümüzde toprak veya oksit boya adı altında boyalar satılmaktadır. Bu boyaların gerçek olup olmadığını anlamak için kuşkulandığımız boyayı kitreli suya serptiğimizde,serilen boya kendiliğinden kitrenin üzerine yayılacak ve kitreye renk verecektir. Yani boya kitreyi boyayacak ve boyanın yapaylığı anlaşılacaktır25. Boyayı hazırlarken,bir mermer veya kalın bir cam üzerine (50x50)bir yemek kaşığı boya konur,su ile macun haline gelinceye kadar kürekle(spatül)karıştırılır. El taşı (destiseng)ile ezilir. Ezilme işi bittikten sonra toplanan boya ana kap denilen büyük bir cam kavanoza alınır. Su ile karıştırılan boya süzülür ve bu işlem 1-2 defa tekrar edilir. Süzülen boya dinlenmeye alınır ve süzülüp dibe çöken boya,üstündeki berrak su dökülür ve boya kabına alınır26. Geleneksel Türk ebru sanatında kullanılan ana renkler şunlardır : 1.Çamlıca Toprağı: İstanbul’un çamlıca tepesinde bulunan kırmızı renkli topraktır.Serpmeli ebruda kullanılır. 2. Beyaz: Üstünbeç yağsız olanı beyaz boya yapmak için,lipodon üstünbeçi denen yağsız olanı ise neftli boya hazırlamak için kullanılır. 3. Siyah: İsten hazırlanır. 4. Sarı : sarı, inorganik bir pigmenttir. 5. Aşı Boyası: Oksit kırmızı, inorganik bir piğmenttir. 6. Kahverengi: Suyla karışabilen piğment kırmızı. 24 Arıtan, A.Saim, “Türk Ebru Sanatı”, Türkler, C:XII, Ankara, 1999, s.331. 25Günay, Z., Günay, N., Osmanlı Süsleme Sanatı, Ankara, 1999, s.144 26Elhan, Salih, A.g.e., s. 2.

49

7. Lahor Çividi: Bebeklerin ağzında oluşan aft hastalığının tedavisinde kullanılan ilacın hammaddesidir. 8. Çamaşır Çividi: Beyaz çamaşırların beyazlatılmasında kullanılan bir tozdur27. Su: Ebru yapımında kullanılan suyun kireçsiz içme suyu olması gerekmektedir. Çok kireçli su kitreyi çabuk bozar bu nedenden dolayı kireçsiz su kullanılmalıdır.

Kitre: Boyanın yüzeyde durması ve kağıda kolayca geçmesini sağlayan kitre,ebru sanatında en az boya kadar önemli bir maddedir. Halk arasında kesire olarak bilinen kitre,geven adı verilen bir bitkinin (astrogalus) gövdesinden sızan mayinin koyulaşmış şeklidir 28. Yurdumuzun iç ve doğu Anadolu bölgelerinde bolca yetişen “geven otu” nun saplarının çizilmesiyle elde edilir. Çizilen geven otu, bir müddet sonra beyaz bir madde salgılar. Bu salgılar toplandıktan sonra ikinci bir defa daha bitki salgı yapar. Bu pek makbul değildir. Zira mevsim olarak sonbahara rastladığı için çok toz tutar ve rengi ilk mahsule nispetle daha esmerdir. Bu usareye “kitre” veya “kesira” denir. Suya bırakıldığında 24 saatte şişer. Eczacılık ve tekstil sanayinde kola olarak ta kullanılmaktadır. 24 saat suda bırakılarak şişen kitreyi veya 6 saat kadar kaynattıktan sonra tülbent yada patiskadan yapılmış olan keseden 5 – 6 defa süzerek homojen bir hal alması kitrenin içindeki tozların temizlenmesi sağlanır. Kitre yerine ucuz ve temini kolay olan deniz kadayıfı da kullanılabilir29. (Keten tohumu, sahlep, ayva çekirdeği, hilbe tohumu da kullanılabilir) Tekne içine hazırlanan kitrenin kıvamını anlayabilmek için bir çubuk yardımıyla ayar yapılır. Ayar, kitre içinde çekilen çubuğun bıraktığı izle anlaşılır. İz, ileri gidiyorsa kitre yoğun; geri gidiyorsa da sulu demektir. Bu yöntemle kitrenin yoğunluğu anlaşılabilir. Kitre, uygun sıcaklık ortamında üç haftaya kadar saklanabilir. Sıcaklık ortalama 18 °C olmalıdır. Bir tekne kitreyle su, yaklaşık 600 ebru kağıdı çıkarabilir30.

27Erişim:(www. Geleneksel Türk Ebrusu.com) Erişim Tarihi: 03-03-2003 Hazırlayan: Alparslan Babaoğlu 28 Elhan, Salih., A.g.e., s. 3. 29 Türkmenoğlu, Turan, A.g.e., s.5. 30 Derman, M.Uğur, T.D.V. İslam Ansiklopedisi, C:10, İstanbul,1994, s.81.

50

Arap Zamkı :

Akasya ağacının türlü çeşitlerinden elde edilen bir tür zamktır. Yazılı ebru yapımında kullanılır. Arap zamkı, suda ıslatılır. Mürekkep kıvamına getirilir. Bir tülbent ile süzülür. İstenilen yazı ebrulanacak kağıda yazılır. Kuruduktan sonra tekneye atılır. Arap zamkı ile yazılı kısım teknede boyayı almaz31.

Öd : Safra asit ve yağ ihtiva eden öd, satıh tansiyonu (yüzey gerilimi) sağlar. Boyaları açtırıp onların dibe çökmesini önler. Sığır, koyun, kalkan balığı ödü kullanılabilir. Fakat en yaygını sığır ödüdür. Kalkan balığı ödü ise daha çok kumlu ebru yapımında kullanılır32. Yapılışı ise mezbahadan sağlanan sığır ödü, bir metal kaba boşaltılarak, içinde su kaynayan başka bir kabın içine oturtulur. Yaklaşık 20 dakika sonra ödün üzerinde oluşan köpüklerle , varsa yağ ve kan temizlenerek öd, bir kaba alınır. Oda sıcaklığına geldikten sonra kullanılır. Boyalara bir damlalık yardımıyla ilave edilir. Boyalara ilave edilecek sığır ödü miktarı , üzerinde ebru yapılan sıvının cinsine ve kıvamına göre değişir. Yüzey gerilimi en yüksek olan kitre, en düşük , deniz kadayıfıdır. Aynı miktarda kitre için deniz kadayıfına göre on misli sığır ödü lazımdır33. Diğer bir hazırlanış şekli ise taze sığır ödü 1/5 nispetinde saf alkolle karıştırılır, iyice çalkalandıktan sonra 10 gün kadar dinlenmeye bırakılır. Dibe çöken tortular bir başka kaba süzülerek ayrılır. 10 cm küp boyaya 10 damla öd kâfidir34.

Kağıt : Asitsiz birinci hamur, 60 – 80 gr. Kağıtlar kullanılmalıdır. Emici özelliği fazla olan mat tercih edilmelidir. Aharsız kağıtlar, boyayı iyi emdiği için bu ham kağıtlar tercih edilir35. Eski bir şark sanatı olan ebru kağıdının yapılması oldukça zevkli bir iştir. Şu var ki her kağıda ebru yapılmaz. Boyayı iyi emen dayanıklı, aharsız, ham kağıtlara yapılırsa güzel olur. Eskiden ali kurna kağıtlar tercih edilirmiş. Ebru kağıdı başlıca ciltçilikte, müzehhiblikte ve hattatlıkta kullanılır. Hattatlar daima açık renkli ve hafif ebrulu kağıtları tercih ederler. Avrupa’da basma ebru kağıtları yapılıyorsa da sanat değerleri olmadığı gibi renkleri de hemen uçmaktadır36. 31 Elhan, Salih, A.g.e., s. 4. 32 Arıtan, A.Saim, “Türk Ebru Sanatı ve Bugünkü Durumu”, S.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, S:8, Konya, 1999, s.445. 33 Babaoğlu, Alparslan, A.g.m., s.7. 34Türkmenoğlu, Turan, A.g.e., s.6. 35 Temel Britanicca, C:IV, İstanbul,1992, s.37-38 36Yazır, M.Bedrettin, Medeniyet Aleminde Yazı ve İslam Medeniyetinde Kalem Güzeli, Ankara, 1974, s.194.

51

Kağıt yerine çeşitli kumaşlar, cam, tahta ve çinicilikte kullanılan bisküviler de kullanılabilir. Yalnız çinide toprak baya kullanılınca fırınlama işleminde renkleri değişeceğinden çini boyası kullanılabilir37.

Tekne : Eskiden tekne, camdan yapılmışsa da kullanım kolaylığı açısından çelik veya galvanizli sacdan yapılması daha iyidir. Ebatları 35 x 50 , derinliği 5 – 6 cm olmalıdır. Uzun kenarı, ebruyu tekneden sıyırırken kağıdı çizmemesi için 2 – 3 mm kalınlığında mil kaynatılır38.

Kıl : Kurşun kalem kalınlığında bir tahtaya at kuyruğundan alınan kılın yerleştirilmesiyle yapılan bir alettir. Taraklı, çiçekli, gel-git ve hatip ebru çeşitlerinin yapımında kullanılır.

Tel : Paslanmaz çelik yada bakır telin bir tahtaya yerleştirilerek yapıldığı bir çeşit bizdir. Gel-git, hatip ve çiçekli ebru tekniklerinin yapımında kullanılır.

Fırça : Fırça yapımında 25 – 30 cm boyunda ve 5 – 6 mm çapında gül dalı kullanılır. Gül dalı, parmağı acıtmadığı için ve uzun zaman su içinde kalsa dahi diğer alternatif malzemelere oranla daha az küflenmesi nedeniyle tercih edilir. Fırçalara sarılan kılların daha kalın ve dayanıklı olması için yaşlı ve siyah atın kuyruğundan olmalıdır. Bağlama ipi olarak naylon veya misina kullanılmalıdır39. Kılların bağlanmasında oltaya iğne bağlarken kullanılan düğümsüz bağlama kullanılır. Fırça kavanozda dura dura kıvrılır ve bu şekil fırçanın sarım şeklinden dolayı ortasında oluşan boşluklarla beraber Türk battal deseninin ortaya çıkmasına neden olur. Fırça sararken kesinlikle tutkal yada yapıştırıcı kullanılmaz. Eğer kullanılırsa boya içinde bırakılan fırça, içindeki kimyasallarla boyaya karışır ve boyaya zarar verir40. 37Elhan, Salih, A.g.e, s. 5. 38Babaoğlu, Alparslan, A.g.m., s.7. 39Elhan, Salih, A.g.e, s. 5. 40Babaoğlu, Alparslan, A.g.m. s.7.

52

El Taşı (Destiseng): Porselen, cam veya sert taşlardan yapılan boyaları ezmeye yarayan bir alettir.

Neft: Eskiden Eğri boz cam nefti kullanılmasına rağmen artık bulunmamaktadır. Neftli ebru yapımında ancak tabii olanı kullanılır neft,ayrı bir kaba ayrılan boyaya damla damla istenen sonuç alınana kadar denenerek ilave edilir41.

Tarak: Taraklı ebru yapmak üzere muhtelif diş aralıklarında yapılmış tarak şeklindeki alettir. Bu taraklar boncuk iğnesinin düz bir tahta üzerine çakılarak,yapıştırılarak veya sıkıştırılarak yapılır. Tarakların boyu teknenin eni ve boyundan kısa,dişleri arasındaki mesafe ise bazı taraklarda sık 3-4 mm,bazı taraklarda ise 10-12 mm olarak yapılır,diş aralıkları isteğe bağlıdır42.

Bizler: Paslanmaz malzemeden tekneye boya damlatmak,yüzeydeki boyaya şekil vermek yada kitreyi karıştırmak için muhtelif kalınlıkta bizler kullanılır. Bunların arasında,aynı cins ve telden 15-20 tanesinin bir araya sarılmasıyla yapılan sümbül teli de sayılabilir43.

Kürek (Spatül): Boyaları ezmeye ve dağılan boyaları toplamaya yarayan alettir Ebru malzemelerinin toplu görünüşü ile ilgili fotoğraf (Fotoğraf no: 66) bulunmaktadır.

41Erişim:(www. Geleneksel Türk Ebrusu.com) Erişim Tarihi: 03-03-2003 Hazırlayan: Alparslan Babaoğlu 42 Erişim:(www. Geleneksel Türk Ebrusu.com) Erişim Tarihi: 03-03-2003 Hazırlayan: Alparslan Babaoğlu 43Elhan, Salih, A.g.e., s. 5.

53

3.3. Ebru Yapımında Sorunlar

El sanatlarının bir çok alanında olduğu gibi ebruda da yüzyıllar boyu çeşitli aşamalar meydana gelmiştir. Bununla birlikte dejenere olan bu nadide sanatımız,gün gelmiş evlerimizi süslemiş, gün gelmiş uluslararası hediyeleşmelerde ön plana çıkmıştır. Bir çok geleneksel sanat gibi ebru sanatının da tarihçesi ile ilgili yazılı kaynak olmayışı, bu sanatımızla ilgili kısıtlı bilgi ebru sanatının yeteri kadar tanınmasını engellemiştir. Avrupa’da 1789 matbaanın icadından sonra ebrular baskı tekniğiyle çoğaldığından orijinalliği (değeri) eksilmiştir. Böyle iken yine de bugün bu teknik konusunda basılmış 480 eser varken bizde 2 – 3 kitapla sınırlı kalınmıştır44. Usta-çırak yöntemi ile öğrenilen ebru sanatı zaman zaman unutulma noktasına gelmiştir. Günümüzde bu sanatımızla ilgili araştırmaların çoğalması, teknolojik gelişmeler ve günümüz insanın ilgi ve ihtiyaçlarındaki değişiklikler ebruya olan ilginin canlanmasını sağlamıştır. Çağın getirdiği teknoloji insanoğlunun gündelik yaşamına kolaylık sağlamaktadır. Modern yaşam hayatı kolaylaştırdığı gibi ebru sanatının yapımına da alternatifler getirmiştir. Toprak boya ile geleneksel usullerde yapılan ebru fazlası ile emek ve zaman istemektedir. Hazır ebru boyaları ise ebrunun yapım aşamasında kolaylık sağlamıştır. Ancak geleneksel tekniklerin değişime uğrayıp yeni teknikler veya malzemeler kullanılarak hazırlanan ebru çalışmaların da bu sanatın özünü de muhafaza etmek gerekmektedir. Geleneksel ebru yapan sanatçılar olmazsa ve bu sanatının var olan tarzı yok olursa, gelecekte ebru olmaktan çıkan farklı bir sanatla karşılaşabiliriz. Eğer modern hayatla uyumlu çalışmalar yapmak istiyorsak bu sanatımızın temel yapısını bozmadan yeniliklere ayak uydurmalıyız. Ebru sanatıyla ilgili kaynak ve malzeme sorunlarının yanı sıra bu sanatla ilgili teknik problemlerle de karşılaşmaktayız. Çok çalışıp kapanan teknedeki kitre tembelleşip küser, bozulur ve suya dönüşür. Onun için tekne devamlı çalıştırılır. Ebru yapılırsa tekendeki kitrenin bozulma süresi azalır. Teknede boya kumlanıyorsa, çatlıyorsa suyu eksiktir. Su ilave ettikten sonra birkaç damla öd ilave edilir. Normalden fazla ödlü boya atılan teknede ikinci-üçüncü atılan boyalar nokta şeklinde dibe batar. Yanlışlıkla çok öd kullanılan boyanın üstüne fazla su konulur, karıştırılır, bir müddet sonra boya alta, su ve öd üste çıkar. Bir şırınga ile sulu kısım çekilir. Boya tekrar öd ayarı yapılarak kullanıma hazırlanır. Kağıt, tekneye atılırken kaydırılırsa veya durarak bırakılırsa, duraklanan

44Atalay,Rafet, Ebru Sanatı, Ankara, 1990, s.4.

54

yerler lekeli çıkar. Ebruzen, son ebruyu teknede bırakır veya alıp yeni bir boş kağıt kapatmalıdır. Kitre, açık kalırsa kaymak tutar, toz alır, uçan sinek ve böcekler düşer. Ebru kağıtları, doğrudan güneş almayan ve hava akımı az olan bir yerde kurutulmalıdır45. Ebru, pratiğe yönelik bir sanattır. Ebru yapımında gerekli olan ısı, nem, tekne malzemelerin yeterlilikleri, tekneden ürünün alınış biçimi gibi faktörler, ebru yapımında önemli rol oynar. Bunun için ebru alanında eğitim alınırken gözlem çok önemlidir. İstek, gözlem ve yetenek birleşince pratik yaparak bu sanat daha çok geliştirilebilir.

3.4. Ebru Yapımı ve Çeşitleri

Ebru yapımında nemli olan ortam ve malzemelerin hazırlığından sonra tekneye hazırlanan kitre boşaltılarak çalışmaya başlanılır. Kitre tekneye boşaltıldıktan sonra oluşan köpükler tekne üzerine kağıt kapatılarak alınır ve kitrenin dinlenmesi sağlanır. Bu süreden sonra tekne üzerinde kitre ayarı yapılır. Ayar, bir çubuk yardımıyla çubuğun kitre üzerinde çekilmesi ile yapılır. Çekilme işleminde iz geri çekiliyorsa, kitre yoğun, iz ileri çekiliyorsa sulu demektir. Kitre eğer yoğun ise su katılır ve kitre ayarı yapılır. Kullanılacak olan boyalar küçük kavanozlara alınır. Su ve öd ayarları yapılır. Bu ayar için belirli bir tespit kaynaklarda bulunmamaktadır. Bu ayarın yapılabilmesi için sık kullanım gereklidir. Sıvıların yoğunluğunu ölçmek için dansidometre denilen alet kullanılır. Ama ebruda bu alet fayda etmez. Kitreli suyun yoğunluğunu ölçmek için,kitrenin cinsine göre illa göz alışkanlığını lazımdır46. Ebru yapımında hazırlık süresi geleneksel tekniklerle hazırlanacaksa kitre ve öd ayarları yapılamaktadır fakat hazır malzemeler kullanılacaksa bu aşamalar daha kısalmaktadır. Boyaların kalitesine ve alışkanlığa bağlı olarak hazırlık süreci tamamlanır. Hazırlanan teknede boya karıştırılır ve fırça ile boya alınır. Fırçayı diğer elimizin baş parmağına vurarak tekneye paralel bir şekilde serperiz. Teknede yapmış olduğumuz ebru desenini alacağımız materyalin bekleme süresi tamamlandıktan sonra örneğin kağıt, 10 sn. beklemelidir, tekneden çıkarılır ve kurumaya alınır. Kumaş ve kağıt üzerinde çalışma yapılacaksa bu materyaller tekne miline sürülerek alınır. Klasik ebru çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz : 45Elhan, Salih, A.g.e., s. 11-12. 46 Üstün, Ayşe, A.g.m., s.364.

55

Akkâse Ebru :

Bu işlem için arap zamkı, koyu kireç veya marangoz tutkalı kullanılır. Yazı yazılacak yerlere arap zamkı sürülür. Kuruduktan sonra daha koyu renkte bir ebru yapılır. Zamk yaptığımız yerler boya almaz ve boş kalır. Buralara tezhip veya yazı ikisi birlikte kullanılır47. (Fotoğraf no: 67 )

Battal Ebru : “Tarz-ı Kadimde denilen Battal ebru tekne yüzeyinde serpilen boyaların doğal olarak oluşturdukları şekle denir. Ebru sanatında ilk olarak öğrenilen tekniklerdendir. (Fotoğraf no68-69)

Bülbül Yuvası : Bu ebrunun yapımında kitre kullanılırsa da deniz kadayıfı ile hazırlanan tekne tercih edilir. Normal veya taraklı ebru yapıldıktan sonra bir çubuk yardımı ile spiral şekiller yapılır. Eğer çok düzgün olması isteniyorsa özel tarağı kullanılır48. (Fotoğraf no: 70)

Çiçekli Ebru :

İki şekilde yapılır : 1-Zemin atıldıktan sonra istenilirse ince bir çubuk yardımıyla karıştırılır ve şekillendirilir. Daha az kontrast yapılacak renkler seçilmelidir. Çok ince çiçekler yapılacaksa kitre koyu olmalıdır. Bu surette çizgiler birbirinden ayrılır ve diğer renkler ile birbirine karışmazlar. Renklerin şap katılanı birbirinden çiçek gibi ayrılır. Yumurta akı katılanlar ise yıldıza benzer çiçekler meydana getirir. Bu şekle bir çiçek motifi için kitre ne kadar sulu ise renkler birbirinden o kadar çok ayrılır. Bir iki damla limon tuzu katıldığında renkler birbirinden ayrılır. Bir parça göz taşı ve yumurta akı ile şekiller karanfilimsi bir hal alır. 2-İstenilen tarzda zemin hazırlandıktan sonra bir iğnenin ucu ile yeşil renk damlatılır. Ve sonra sap yapmak üzere uzatılır. Bu şekilde sap ve yapraklar meydana getirilir. Bu sapların uç kısımlarına yapılacak olan çiçeğin rengi damlatılır. Ve bir tığ yardımıyla şekil verilir. Sümbül şeklinde yapmak için de tahta üzerine çakılan iğneler boyaya daldırıldıktan sonra kitrenin üzerine dokundurulur49. (Fotoğraf no: 71-72) 47Çoktan, Ahmet, Türk Ebru Sanatı, İstanbul, 1977, s35. 48Türkmenoğlu, Turan, A.g.e., s.8. 49Türkmenoğlu, Turan, A.g.e., s.9.

56

Gelgit Ebru :

Battal ebru yapılan tekne üzerinde bir biz yardımıyla dikey veya yatay olarak yada her iki şekilde gidiş-gelişler yapılarak ortaya çıkan ebru çeşididir. (Fotoğraf no: 73 )

Hafif Ebru : Daha çok hattatlar tarafından kullanılır. Battal, taramalı, şal ve taraklı ebruların sulu kitre üzerinde açık renkler serpilerek elde edilmesidir. Hafif ebru kitre temiz olduğunda yapılır. Çünkü hattatlar bu ebru kağıdını fon olarak kullanırlar50. (Fotoğraf no: 74) Hatip Ebru: İlk defa 18. yy da Ayasofya cami hatibi Mehmet Efendi tarafından yapıldığı için onun ismiyle anılır. Hatip ebrusu yapmak için önce hafif bir zemin atıldıktan sonra düzgün aralıklarla başka bir renk damlatılır. Bir tekne üzerinde 20 – 24 adet aynı renkte daire şekline gelen rengin içerisine diğer iki renk iç içe damlatılır. Bu daireler bir telle sağdan sola , soldan sağa çekilerek yapılır51. (Fotoğraf no: 75)

Kılçıklı Ebru : Kumlu ebruların yapımı sırasında meydana gelen noktaların irileşerek “V” harfini andıran şekiller olmasıyla oluşan ebru çeşididir. Kılçıklı ebru, levhaların iç pervasında bordür olarak kullanılır52. Fotoğraf no: 76)

Koltuk Ebru : Hüsn-ü hat denilen levhaların koltuk tabir edilen boşluklarında kullanılmak üzere hatip ebrusundaki her hatip deseni yerine küçük bir desen yapılmasıyla oluşur53. (Fotoğraf no :77)

Kumlu Ebru : Ebru teknesinin sonuna doğru, suyu ve ödü az olan lahor çividi (başka boyalar da olabilir) , bir damlalık yardımı ile teknenin ortasına yada bir kenarından ama hep

50Elhan, Salih, A.g.e., s. 58. 51Çoktan, Ahmet, A.g.e , s37. 52Elhan, Salih, A.g.e., s. 58. 53Babaoğlu, A.Alparslan, A.g.m., s.11.

57

aynı noktaya damlatılması suretiyle teknenin yüzeyi doldurularak yapılır. Boya çatlar ve kumlu bir hal alır. Buna kumlu ebru denir54.

Şal Ebrusu : Gel-git ebrusu oluşturulduktan sonra kalın bir biz yardımıyla düzensiz şekiller verilerek oluşturulan ebru çeşididir. (Fotoğraf no: 78)

Taraklı Ebru : Gel-git yapıldıktan sonra , bu çeşit ebru için yapılan tarakların kitre üzerinde bir kenardan diğer kenara doğru çekilmesiyle yapılan ebru çeşididir. Tarak dişlerine göre geniş taraklı ve ince taraklı isimleri alır55. (Fotoğraf no: 78)

Taramalı Ebru : Zemin ebrusu hazırlanan teknede tarakla tarama işlemi yapıldıktan sonra üzerine istenilen ebru tekniğinin uygulandığı bir tekniktir.

Somaki Ebru : Battal ebru yapıldıktan sonra bazen tesadüf eseri olarak mermer gibi şekiller alır özel bir tarifi yoktur. Ödü az boyalarla elde edilir56. (Fotoğraf no: 79)

Yazılı Ebru : Yapılacak ebrunun içine bazı tekniklerle yazının da yerleştirilmesiyle yapılan ebrudur. İki teknik ile yapılırlar :

• Arap zamkı ile yazarak • Kalıp kullanarak

İstenilen yazı arap zamkı ile yazılıp kurutulduktan sonra uygun tarzda hazırlanmış ebru teknesine kapatılır. Kağıt tekneden alındığı zaman zamklı olan yerlerin ebru tutmadığı görülür. İkinci şekilde ise maket bıçağı veya nevregen denilen oyma bıçağı ile oyularak hazırlanan yazı, arap zamkı ile kağıt üzerine yapıştırılır. Kağıt tekneye koyulduğu zaman arap zamkı çözülmeye başlayacaktır. Kağıt tekneden alındıktan sonra üzerinden bu kalıp alınır. Bazen teknede kaldığı da

54Babaoğlu, A.Alparslan, A.g.m., s.11. 55Arıtan, A.Saim, “Türk Ebru Sanatı”, Türkler, C:XII, Ankara, 1999, s.336. 56Türkmenoğlu, Turan, A.g.e., s.9.

58

görülür. Bu tip ebrular fazla beyaz olmayan kağıtlara yapılırsa yazılı kısım göze daha hoş görünür57. (Fotoğraf no: 80-81-82-83-84-85-86)

Yürek Ebru : Üst üste boyalar atıldıktan sonra bir biz yardımıyla yürek şekli verilen ebru çeşididir.

Neftli Ebru :

Boya içine ebruya yetecek kadar neft konularak yapılır. (Fotoğraf no: 87) Modern ebru çeşitlerini ise şöyle sıralayabiliriz :

Kedi Gözü Ebru : Zemin boya ile doldurulduktan sonra renkler noktalara ayrılıp küçük yıldızların oluşması için su tatbik edilir. 100 gr Potasyum karbonat , 100 gr şap , 100 gr soda , 150 gr sıcak suda çözülmesiyle meydana gelen çözelti bir damlalık ile istenilen şekilde satıha damlatılır58.

Fantezi Ebru : Çeşitli fırçalar yardımıyla boyalar simetrik veya serbest olarak serpilir. Ne kadar çok öd konursa renkler satıhta o kadar yayılır fakat birbirine karışmaz. Bir çubuk yardımıyla şekil verilebilir. Kitre ne kadar koyu olursa şekil daha kolay verilir. Sulu kitrede boyalar çok açıldığı için renkler soluk olur. Kitre, boya ve ödün birbiriyle uyumu iyi tespit edilmelidir. Kullanılan boya ve kitrenin oda sıcaklığında olmasına dikkat edilmelidir59.

Taş Ebrusu : Bu ebrunun özelliği şekillerin küçük olmasıdır. Bunun elde edilmesi için bir veya iki renk kullanılır. Birinci renk ile teknenin yüzeyi doldurulduktan sonra tekrar aynı renk serpilir. Daha sonra ikinci renk serpildiğinde boya dibe çöker desenler meydana gelirken renkler pek seçilmez. Bu zemin üzerine öd veya sabun suyu serpilirse motifler daha belirgin bir hal alır. Bunu üzerine bezir yağı veya nebati yağ da serpilebilir60. 57Türkmenoğlu, Turan, A.g.e., s.9. 58A.y., s.9. 59A.y., s.9. 60A.y., s.9.

59

Dalgalı Ebru (İspanyol Ebrusu) :

Kağıt, tekneye konulmadan önce yelpaze gibi katlanır, düzeltildikten sonra tekneye konur. Teknenin üzerine kağıt konurken hareket ettirilir. Tekne içindeki dalgalanmadan dolayı daha önceden serpilmiş olan şekil, kağıda dalgalı olarak geçer61.

Buket Ebru : Teknenin üzerindeki fona geniş taraklar ile şekil verilir. Dar taraklar yardımıyla motifler oluşturulur62.

Serpmeli Ebru : İstenilen tarzda yapılan ebrunu üzerine ödü az boya serpilir. Fazla açılamayacağı için bu tarz ebruya da serpmeli ebru denir63.

Baskı (Yahudi) Ebrusu : Matbaada basılan veya yarı mekanik makinelerle seri ve standart olarak yapılan ebrulara denir64. İlk defa 1810 yılında yarı mekanik ve seri olarak yapılan Türk Ebruculuğunun gerilemesine sebep olan bu tarz ebruya Yahudi Ebrusu denir. Ebruda en belirgin özellik aynı desenden birden fazla yapılmamasıdır. Halbuki bu tarz ebrular kataloglardaki örneklere göre sipariş edilmektedir 65.

Figürlü Ebru : İnsan ve hayvan figürleri verilerek yapılan ebru çeşididir.

Tavusi Ebru (Fantezi Taraklı Ebru): Taraklı ebruların ikinci bir tarak yardımıyla taranmasıyla ortaya çıkar66.

61Türkmenoğlu, Turan, A.g.e., s.10. 62A.y., s.10. 63A.y., s.10. 64 Arıtan, A.S., “Türk Ebru Sanatı”, Türkler, C:XII, Ankara, 1999, s.337. 65Türkmenoğlu, Turan, A.g.e. s.10 66 Arıtan, A.S.,A.g.m., s.336.

60

4. DEKORATİF ÜRÜNLERDE EBRUNUN KULLANIMI Ebru, son dönemlerde yeni bir kimlik kazanmış, klasik ve modern anlayış taşıyabilen geleneksel sanatlarımızdandır. Suyun üzerinde renklerin birbirine olan müdahalesi engellenerek yapılan, büyük bir ustalık isteyen bu sanatımız geçmişten günümüze geçirdiği evrelerle bizleri şaşırtmaktadır. Yapım aşamasındaki güçlükler, yapılan ebrunun tekrarının olmaması ve cazibesi bu sanatı farklı kılmaktadır. Ebru sanatı, tarihsel gelişimine bakıldığında geleneksel çalışmalardan ibaret ve kullanım alanları açısından da dar bir alana hitap etmekteydi. Ebruda yenilikleri ilk olarak ; Necmeddin Efendi’nin çiçekli ebruyu icat ederek başlattığı bu yenilikler zinciri Mustafa Düzgünman’ın papatya ebrusunu bulmasıyla sürmüştür. Bu arada Nedim Sönmez, ebruda resim yapmayı başarmıştır67. Ebru sanatında klasik tarzdaki battal , gelgit, taraklı gibi çalışmalar ve çiçekli ebru çalışmalarının başlaması ile farklılıklar başlamış ve devam etmiştir. Fakat ebru sanatçısı yeni tarzlar yakalarken özünü de korumaya çalışmıştır. Türk tezyini sanatlarında bitki kaynaklı motifler ağırlık kazanır. Ebru , eğer dekoratif olarak kullanılacaksa çiçeğin kendi görünüşü ve stilize edilmiş şekli yapılır. Mesela, stilize bir “Hatayi” motifi ebruda uygulanırken stilize edilmiş ve “Hatip” ebrusu dediğimiz bir tarz ortaya çıkmıştır68. Geçmişte kullanım alanları ; en geniş olarak ciltçiliğin temel malzemesi olmuştur. Çargûşe denilen ciltlerden başka diğer ciltlerin yapımında yan kağıdı olarak kullanım alanı bulmuştur. Murakkalarda yazı pervazı olarak kullanılmıştır. Ferman muhaffazarı olan ve kubur tabir edilen kutuların süslenmesinde de kullanılmıştır69. Geçmişteki kullanım alanları ile ebru, ciltçilikte ve birbiriyle bağlantılı olan tezhip ve hüsn-ü hat sanatlarında boy göstermiştir. Kağıt sayfalarındaki ebru sanatı, son yüzyılda değişime başlamıştır. Ebrunun kullanım alanları, geçmişten günümüze geçirdiği süreç , ebruya olan ilgiyi artırmıştır. Teknolojinin karşımıza her an yeni gelişmelerle çıktığı , insanların olağan tempolarının esiri olduğu günümüzde, hobi geniş bir yer tutmaktadır. İşte bu gelişim, ebru ile ilgili ticari bir piyasa da oluşturmuştur. Ebru artık sadece kendi etrafında dönen bir sanat dalı olmaktan çıkıp , uluslar arası platformda bile kendinden söz ettiren bir kimlik kazanmıştır.

67Mandıracı, Sabri,”Ebru Sanatının Günümüzdeki Konumu Nedir,Geleceği Nasıl Daha İyi Olabilir?”,El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu, Ankara, 1994, s. 297. 68Üstün, Ayşe, A.g.m., s.365. 69Mandıracı, Sabri, A.g.e. s.296.

61

Bu bağlamda ABD Başkanı Rousvelt’in yılbaşlarında özel dostlarına gönderdiği tebrikler için ebruyu seçmiş olması ilginçtir70. Ebru sanatı, dekoratif ürünlerde bir çok değişik alanda kullanılmaktadır. Ebrulu resimlerle başlayan değişim soyut çalışmalar, giyim ve ev aksesuarları, mutfak eşyaları, hediyelik eşyalar üzerinde kendini göstermektedir. Günümüzde yapılan ebru çalışmaları dekoratif ürünlerde kullanılırken geleneksel ebru çalışmalarından farklı bir görselliğe kavuşmuştur. Dekoratif ürünlere zemin oluşturabilecek çalışmalara örnek gösterebileceğimiz 23 adet ebru çalışmasından 7 adeti tek fırça hareketiyle yapılan objelerdir. Ahmet SARAL’a ait bu çalışmalar, geleneksel ebru malzemeleri kullanılarak yoğunluğu artırılmış su üzerine yardımcı materyallerle çalışılmıştır. (Fotoğraf no : 88-89-90-91-92-93-94) Günümüz çiçekli ebrularına örnek teşkil eden çalışmalardan bir tanesi Ahmet SARAL’a aittir. Geleneksel ebru malzemeleri kullanılarak yapılmıştır. (Fotoğraf no : 95) Beş adet çiçekli ebru örneği ise Mutluhan TAŞ’a aittir. Bu örnekler hazır ebru boyaları ile yapılmıştır. (Fotoğraf no : 96-97-98-99-100) Serbest ebru tekniği üzerine stilize edilmiş iki kelebek çalışması ve bir adet balık formu verilen çalışma Ahmet SARAL’a aittir. Bu örneklerde kağıt üzerine geleneksel ebru teknikleri kullanılmıştır. (Fotoğraf no : 101-102-103) Şablonla yapılan ebru çalışmalarına örnek olarak gösterebileceğimiz fotoğraflar kağıt üzerine geleneksel tekniklerle yapılmıştır. Ahmet SARAL’a ait olan bu çalışmalar resim tekniği ve ebruyu bir araya getiren objelerdir. (Fotoğraf no : 104-105-106-107-108-109-110) Dekoratif ürünlerde rahatlıkla kullanabileceğimiz bu ebru çalışmalar, yardımcı malzemeler yani biz, tarak, fırça gibi materyaller kullanılarak yapılmıştır. Ebru sanatçısının zevk ve bakış açısına göre değişen çalışmalar günümüz dekoratif ürünlerine zemin oluşturmaktadır. Çağın teknolojik gelişmeleri takip edilerek yapılan ebrular, tekstilde, ahşapta, camda, seramik ve keramik gibi materyaller üzerinde karşımıza çıkmaktadır. Biz bu çalışmamızda ebrunun dekoratif amaçlı kullanım alanları ile ilgili örnekler vermeye çalışacağız. 4.1. Geleneksel Ebru ve Dekoratif Ürünlerde Kullanılan Ebru Arasındaki Farklar Ebru sanatı ilk yapıldığı tarihten beri gelişmiş ve gelişimine bir çok yenilikle devam etmiştir. Buna en güzel örnek çiçekli ebru çeşitleridir. Bir tekne ve su , birleşimine katılan maddelerle hayranlık uyandıracak sanatsal objeler ortaya

70Hepgül, Nusret, “Boya İle Kağıdın Suda Aşkı”, Vip Mecmuası, S:13, İstanbul, 1990, s.58.

62

çıkarmaktadır. Geleneksel ebru çalışmaları kağıt üzerinde yüzyıllar boyu kullanılmıştır. Bu sanatın tarihine bakacak olursak genellikle din alimlerinin ebru yaptığını görmekteyiz. Oysa günümüzde faklı bir çok meslek gurubu bu sanatla uğraşmaktadır. Kitap kapaklarında ve yan kağıdı olarak karşımıza çıkan ebru, günümüzde hayatımızın her alanında yer almaktadır. Duvarlarımızı, kumaşlarımızı, cam, fayans, keramik ve ahşaplarımızı süsleyen ebru, geniş bir yelpazeye girmiş ve bir takım değişikliklere uğramıştır. Fakat ne kadar değişirse değişsin ebru, özünü daima korumuştur. Son dönemlerde geleneksel ve dekoratif ebru anlayışları ortaya çıkmıştır. Geleneksel ebru çalışmaları zor ve zahmetli aşamalardan oluşmaktadır. Boyaların hazırlığı ve tekne açmak, ebru yapan kişinin aylarını almaktadır. Toprak boya ile çalışmak bu sanatın özü olmasına rağmen fazlasıyla zaman istemektedir. Özveri ve çaba isteyen ebru sanatı, geleneksel ebru çalışan ustalarla tabiatını korumaya çalışmaktadır. Günümüzde sanayinin ve teknolojinin gelişimi ile hazır boyalar yaygın hale gelmiştir. Hazır boyalar ile ebru, değişik bir çok materyal üzerinde denenmektedir. Toprak boya özellikle cam ve keramik gibi sırlanma veya fırınlanma işlemi gerektiren malzemeler üzerinde olumlu sonuç vermemektedir. Geleneksel ebru sanatçıları ne kadar da kimyasal boyalara ve kağıt dışında farklı materyallerle ebru çalışılmasına karşı olsalar da çağın ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda bu sanatımız son dönemlerde geleneksel tekniklerin dışına çıkıp dekoratif ürünlerde kullanılmaktadır. Aynı zamanda ebru sanatının derin bir ruhu vardır. Bu sanatımızı tasavvuf ve soyut sanatla ilişkilendirebiliriz. Batının bir Türk sanatı olarak kabul ettiği geleneksel sanatımız Ebru ile,batı soyut sanatı arasında ilgiyi kurabilmek için soyutun ne anlama geldiğini soyut sanatının önemli sözcüsünün ağzından dinlemek gerekir.Soyut sanat eleştirmeni Michel Seupheur “ bir resimde gündelik gerçeği göremiyorsak soyuttur.Eğer bir ressam doğadan değil de kendi iç gerçeğinden hareket ediyorsa o sanatçı soyut bir sanatçıdır.”der71. Ebru sanatımız ve batı soyut sanatı arasındaki fark Amerikalı sanatçı Jockson Pollock’un kompozisyonlarıyla bizim ebrucularımızın ortaya koyduğu battal ebruları renk, biçim, aralık, yön vb. plastik kavramlarla kıyasladığımız zaman aralarında görülen farklılıklar, benzerlikler bu karşılaştırmanın bir yerde cevabı olabilecek niteliktedir72. Dekoratif ürünlerde kullanılan ebrularda , özellikle de ebrulu resimlerde soyut çalışmalara rastlanmaktadır. Ebrunun içeriğinde de soyut bir kavram barınmaktadır. Suyun sakinleştirici etkisi, sanatçının dışa vurduğu özgürlük ebruya değişik bir ayrıcalık katmaktadır. 71Erdem, S., Modern Sanat, İstanbul, 1963, s.15. 72Dağlı, Ş.Ziya,A.g.m., s.451.

63

Batı sanatçısı realist yaklaşımdan ayrıldıktan sonra,soyuta doğru yönelmeye başlamış başka bir deyimle,Poul Kleen,in dediği gibi görünmeyeni görünür kılmanın yollarını araştırmıştır.Soyut Resim ve ebru dekoratif benzerlikler taşır.Her iki saatte de resmin plastik unsurların ön plandadır.Dengeli bir kompozisyon, renk ve çizgilerin ahenkli uyumu, her iki sanatta da izleyici üzerinde illüzyonist bir etki yaratmaktadır73. Modern sanatın savunucuları belli bir düzende toplanan,birleşen çizgilerin ve renklerin,duyguların,duyumların,fikirlerin tüm çeşitliliği,figüratif sanatlardaki şekli tasvir eden sanattan,daha iyi ifade etmeye yetkin olduklarını düşünürler74. Klasik ebru sanatçıları tüm yöntemleriyle ebruya bağlı kalmış ve kimi sanatçılar ise ısrarla yeniliklere karşı durmuşlardır.Modern üslupta çalışma yapmaya çalışan bazı sanatçılar ise zaman zaman sınırları aşıp ebruyla ilişkisi olmayan eserleri ebru olarak tanıtmak istemişlerdir. Bu yaklaşım ebruya özellikle de Türk ebrusu olarak tanıttığımız ebru sanatına zarar vermektedir. Fakat unutulmaya yüz tutmuş sanatlarımızı tekrar canlandırmak içinde ele aldığımız sanatı dejenere etmeden modern bir kimliğe kavuşturabiliriz. 4.2. Ebrunun Ahşap Üzerinde Kullanımı Ahşap üzerindeki çalışmalarda, değişik formlarda üretilen mobilya birimlerinde üst yüzey işlemi olarak çeşitli ebru boyama teknikleri denenmiştir. Klasik ve çağdaş formlarda üretilen mobilyalarda genellikle battal, taraklı, şal, veya gel-git ebru teknikleri uygulanmıştır. Ahşap malzemeler MDF (Medium Density Fiberboard), sarıçam (Pinus Sylvestris L..), kayın (Fagus Arientalis) ve bu ağçlardan elde edilen kaoplamala kullanılmıştır. Belirlenen ebatlarda kesilen ahşap malzemeler üst yüzey işlemi için zımpara yapılmıştır. Boyama işlemi için tekneye 1 Lt. su içine 10 gr. kitre katılarak ve gerektiği kadar boya ile istenilen desenler çıkarılmaktadır. Uygun ebatlardaki tekne içine ahşaplar el ile daldırılarak su üzerindeki desen ahşap malzeme yüzeyine aktarılmıştır. Desenlenip kurulanan parçalar üst yüzey koruma ve vernikleme işlemlerine tabi tutulmuştur. Vernikleme işlemi ; dolgu verniği, kurutma, aşındırma ve son kat sıralamasına göre yapılmıştır. 1/1 ölçekteki mobilyalar ise aynı yöntemle montaj önce si parçalar halinde tek tek ebrulanarak kurutulup daha sonra montajı yapılmıştır. Mobilyayı oluşturan parçalar, ebrulama ve montajdan sonra herhangi bir düzeltme işlemine izin vermediği için boyadan önce portatif montajlar yapılarak ürün parçaları son şekline getirilmiştir. Boyanacak yüzeylerin bazı kısımlarına ebrulama yapılmayacak ise bu kısımlar daha önceden kağıt malzemelerle kapatılmıştır. Açık renkli ağaçlarda canlı renkler, koyu renkteki MDF ve kayın masif ahşap malzemeler üzerinde ise mat ve pastel görünümler yanında yoğunluğu arttırılmış kitre (1 lt suya 73Eti, Sevim, “Soyut Resim ve Ebru”, Türkiyemiz , S:23, Ekim,1977,s.28. 74Müller, J.E., Modern Sanat, (Çeviren:Mehmet TOPRAK), İstanbul, 1972, s. 75.

64

15 gr.) üzerine boya atılmasıyla canlı renkte yüzeyler elde edilmiştir. Masif ahşap malzemeler üzerinde daha az miktarda boya kullanılması ahşabın görünümünün kapatılmayarak battal ebruyla güzel bir uyum ortaya çıkarmaktadır75. Ahşap , sedir altı, dolap kapağı, tavan, kapı süslemeleri, duvar aksesuarları, çerçeve kenarları, pano, dekoratif amaçlı sandık ve kutularda bu çalışmalar uygulanabilir. (Katalog no : 1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12-13-14) 4.3. Ebrunun Cam Üzerinde Kullanımı Cam endüstrisi son yıllarda dekorasyonun çok sık rağbet gösterdiği bir alandır.Cam objeler yalnızca kullanım rahatlığı sağladığı için mutfak eşyası olarak kullanılırken bunun yanı sıra ev aksesuarı olarak kullanılmaktadır. Cam üzerine uygulanan ebru çalışmalarında cam veya çini boyası kullanılmaktadır. Çünkü cam obje boyayı üstünde tutamamakta ve tekneden çıkarken boya akmaktadır. Tekne üzerinde oluşturulan ebru deseni, cam obje el ile daldırılıp yüzeyden yuvarlanarak çıkarıldığı için damarları üst üste gelmesi ile farklı bir forma girmektedir. Cam üzerinde ebru çalışması yapmak diğer dekoratif malzemelere oranla daha güçtür. Araştırmada yer alan ebrudan yapılmış cam objeler bardak süslemeleri , dekoratif nesneler ve floransan lamba çalışmaları ile kısıtlıdır. (Katalog no : 15-16 ) 4.4. Ebrunun Ciltçilikte Kullanımı Süsleme sanatları geçmişte en geniş anlamda ciltçilikte kendini göstermekteydi. Ev aksesuarlarının çok gelişmemiş olması, tarihinde kağıt süsleme sanatı olarak bilinen ebruyu ciltçiliğe yönlendirmiştir. Çargûşe adlı yan kağıdı olmakla birlikte, murakkalarda yazı pervazı ve ferman kuburları diye bilinen kutuların süslenmesinde kullanılmıştır. Bu sanatımızla genellikle din alimlerinin ilgilenmesi nedeniyle de Kuran-ı Kerim ve dini kaynaklı kitapların kapaklarında ebruya rastlamak mümkündür. Ciltçilikte kullanılan ebru kağıt, kumaş ve deri üzerinde uygulanabilir. Kullanılan kağıt, aharlı ebru kağıdı, kumaş ham bez, deri ise davul derisi olursa olumlu sonuçlar alınır. Kullanılan objenin boyutlarına uygun hazırlanmış teknede, malzeme olarak toprak boya kullanılabileceği gibi hazır boyalar da kullanılabilir. Toprak boya kullanılacak ise ön hazırlıklar tamamlanarak teknenin öd ve kitre ayarı

75 GÖKTAŞ, Osman, vd.,”Geleneksel Ebru ve Gölgelendirme Tekniklerinin Mobilya Üst

Yüzeylerine Uyarlanmasıyla Yeni Bir Mobilya Tarzının Geliştirilmesi”, V. Uluslararası

Boya,Vernik, Mürekkep ve Yardımcı Maddeler Sanayi Kongresi ve Sergisi Bildirileri, İstanbul,

2004, s.228-231.

65

yapılır ve kağıt kumaş veya deri suya tatbik edilir. Kağıt, genellikle daha olumlu sonuçlar verir. Çünkü kağıdı tekneye yatırmak ve çekmek daha rahattır.Kumaş ve deri ise gerilerek tekneye yerleştirilir ve üzerindeki kitrenin tamamen tekne miline sürülerek çekilmesine dikkat edilir. Malzeme kurumaya bırakılır . Ciltleme işlemi bu aşamalardan sonra gerçekleştirilir. Günümüzde ciltçilikte kullanılan ebru, genellikle ihtiyaç amaçlı kullanılmayıp dekoratif amaçlı kullanılmaktadır. ( Katalog no : 17-18) 4.5. Ebrunun Heykel Üzerinde Kullanımı Ebru , heykel üzerinde kullanılarak modern sanatlarda da yer almıştır. Heykel üzerinde kullanılan ebru çalışmalarında genellikle hazır ebru boyaları kullanılmaktadır. Heykel, öncelikle ana maddeleri ile yapılmak istenen formlara kavuşturulmuştur. Ana malzemeler seramik ve alçıdır. Oluşturulan heykeller boyutlarına göre hazırlanmış teknelerde yapılmak istenen tekniklere göre hazırlanan yüzeylerde elle daldırılıp yuvarlanarak çıkarılmaktadır. Gerekli görüldüğü takdirde vernikleme işlemi yapılarak çalışmalar kullanılır hale gelmektedir. (Katalog no : 19-20-21-22-23-24) 4.6. Ebrunun Tekstilde Kullanımı Ebru, en geniş anlamıyla bu alanda kullanılmaktadır. Tekstil ilk çağlardan beri insanoğlunun en önemli ihtiyaçlarındandır. Tekstil sadece giyinmek ve süslenmek için değil yaşanılan ortamın güzelleşmesi için de gereklidir. Ebru tekstilde Amerikan bezi diye bilinen kumaş ve saten üzerinde olumlu sonuçlar vermektedir. Kumaş üzerine ebru çalışmalarında genellikle renklerin canlılığını koruması için hazır ebru boyaları kullanılmaktadır. Aynı zamanda hazır ebru boyalarında daha fazla renk alternatifleri vardır. Kullanacağımız objenin boyutlarına göre hazırlanan tekne ve gerekli olan ebru malzemeleri hazırlandıktan sonra istenilen ebru deseni su üzerinde yardımcı malzemelerle yapılır. Kumaş, gerilerek tekneye yerleştirilir. Amerikan bezi ve satenden daha kalın kumaş kullanılacak ise teknede bekleme süresi artmaktadır. Tekne miline kumaş sürülerek fazla kitre ve boyanın alınması sağlanıp kumaş tekneden çekilir. Kumaş kurumaya bırakılır. Kuruma işleminden sonra boya, kumaşa ütü ile sabitleştirilir. Tekstilde ebru, yastık, masa örtüsü, kravat, baş örtüsü, perde gibi birçok alanda değerlendirilmiştir. Özellikle insanlarımız bu alandaki yeniliklerle daha yakından ilgilendikleri için ebru tarzındaki çalışmalar artmıştır. Maddi kazancın çok olması nedeniyle, sanayi kuruluşları ebru desenleriyle yakından ilgilenip, gerçek ebru olmamasına rağmen piyasaya ebrulu çarşaf, ebrulu nevresim diyerek bir çok ürün sunmuş ve büyük rağbet görmüşlerdir. Ebrunun tekstilde kullanımı çeşitli denemeler yapılarak artırılabilir. (Katalog no: 25-26-27-28-29-30-31)

66

4.7. Ebrunun Resim Sanatında Kullanımı

Ebru , resim sanatı ve minyatür ile birleşerek farklı bir tarza imza atmıştır. Sürrealist resimler , İslâmi minyatürler ve hatlar ile ebru, evimizi süsleyen tablolar olarak ortaya çıkmaktadır. Resim sanatı bir çok dekoratif üründe rahatlıkla kullanılabilen bir sanattır. Ebru ile birleşince de görünmeye değer sanat eserleri ortaya çıkmaktadır. Ebru, resim sanatında genellikle zemin teşkil etmektedir. Kağıt ve bez üzerine yapılan ebrular daha sonra resmedilmektedir. Kağıt genellikle ebru kağıdı, bez ise ham bezdir.ebru çalışmasında toprak boyalar veya hazır ebru boyaları kullanılabilir. Toprak boya, ebrunun daha uzun ömürlü olmasını sağlar. Hazır boyalarda ise renk alternatifi daha fazladır. Bez üzerine çalışılan ebru, kumaşa ütüyle sabitlendirilerek resim yapılmaya hazır hale getirilir. Ebru üzerine yapılan resim çalışmalarında genellikle yağlı boya kullanılır. (Katalog no : 32-33-34-35-36-37-38-39-40-41-42-43-44-45-46-47-48-49-50-51-52-53-54-55-56-57 ) 4.8. Ebrunun Fayans Üzerinde Kullanımı Ebrunun dekoratif amaçlı alanlarda kullanılan bir başka materyal ise fayanstır. Fayans bisküvi olarak alınıp tekne üzerinde yardımcı malzemelerle şekillendirilmiş olan ebruya daldırmak ve elle alınmak suretiyle yapılır. Sırlanma ve fırınlanma işlemi sırasında renk kaybı olacağından dolayı hazır boya veya çini boyası kullanılır. Fayans üzerinde ebru çalışmasında fayansı tekneye daldırırken hava kabarcıklarına dikkat etmek gerekmektedir. Tekneden çıkan fayans üzerinde boşluklar oluşabilir. Fayansı yer ve duvar fayansları olarak iki farklı alanda kullanabiliriz. Ancak her fayans tek tek ebrulanacağı ve yapılan ebrunun tekrarının olmamasından dolayı bu çalışmada seri üretim mümkün görülmemektedir. Mutfak veya banyolarımızın bir bölümünde yada teşhir amaçlı kullanılan yerlerde dekoratif amaçlı ebrulu fayanslar kullanılabilir. (Katalog no : 58-59-60) 4.9. Ebrunun Keramikte Kullanımı Toprak kaplar üzerinde de ebru çalışması yapılabilmektedir. Toprak kaplar ebrulandıktan sonra fırınlanır ve vernikleme işlemi yapılır.Saksı veya farklı amaçlarla kullanılacak olan keramik kaplar tekneden çıkarılırken ebruya verilen şekillerde değişiklikler olabilir fakat bunlar göze hoş gelen değişik ambiyanslardır. Keramik obje, hazır ebru boyaları ile ebrulanabilir. Hazırlanmış olan teknede suya desen verildikten sonra obje tekneye daldırılır ve elle yuvarlanarak tekneden çıkarılır. Toprak kaplar ebrulandıktan sonra fırınlanma yada yalnızca vernikleme işlemine tabi tutulabileceği gibi her iki işlem de uygulanabilir. (Katalog no: 61-62-63-64-65)

67

5. DEĞERLENDİRME Bu araştırmanın konusu , “Dekoratif Ürünlerde Ebru” olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda “geleneksel ebru çalışmaları” ve “dekoratif amaçlı kullanılan ebru çalışmaları” olarak iki gruba ayrılmıştır. Araştırma kapsamına alınan 110 adet ebru örneği gruplandırılarak değerlendirilmiş ve sonuca gidilmeye çalışılmıştır. Geleneksel ebru çalışmaları , kullanılan malzeme ve yapım teknikleri açısından geleneğe bağlı kalınarak hazırlanmıştır. Ebru sanatının tarihçesi ve bu sanatı günümüze getiren ustalar geleceğe ışık tutması açısından ele alınmıştır. Bu çalışmada on yedi adet geleneksel ebru çeşidi ve dokuz adet modern ebru çeşidi araştırılmıştır. Geleneksel ebrularda yedi adet örnek Hikmet BARUTÇUGİL’e, altı örnek Sadrettin ÖZÇİMİ’ye, dört adet örnek Feridun ÖZGÖREN’e, üç örnek Ahmet Saim ARITAN’a, bir adet örnek ise Mustafa DÜZGÜNMAN’a aittir. Dekoratif ürünlere zemin oluşturan yirmi üç adet ebru örneği araştırma kapsamına alınmıştır. Bu tarz çalışmaların on sekiz adedinin yapım aşamalarında geleneksel ebru teknik ve malzemelerinin kullanıldığı tespit edilmiştir. Bunlar saf su, kitre, öd, toprak boya ve atkılından yapılan fırçalardır. Bu çalışmalar geleneksel usullere bağlı fakat görünümde modern bir kimliğe sahiptir. Ahmet SARAL’ a ait örneklerden üç tanesi sanatçının terimiyle “creative marbling” denilen yaratıcı ebru tekniği ile , yedi tanesi “zeminsiz ebru üzerine fırça tekniği” ile, yedi örnek ise “şablonlu resim tekniği” ile , bir örnek de çiçekli ebru tekniğiyle yapılmıştır. Bu bölümde yer alan beş örnek Mutluhan TAŞ’ a aittir. Günümüz çiçekli ebrularına örnek olarak gösterebileceğimiz çalışmalar hazır ebru boyalarıyla yapılmıştır. Dekoratif ürünlerde kullanılan ebru çalışmalarında altmış beş adet örnek, benzerleri arasından seçilerek gözlem fişi oluşturulmuş ve araştırma kapsamına alınmıştır. Örnekler cinslerine göre ayrılarak alfabetik olarak sıralandırılmıştır. Bu örneklerden yirmi dokuz adedi Mutluhan TAŞ’a, yirmi yedi adedi Hikmet BARUTCUGİL’e, yedi adedi Muğla Üniversitesi Mobilya Dekorasyon Bölümüne, iki adedi ise Tuba Subaşı ADIBELLİ’ ye aittir. Bu örnekler katalog bölümünde gözlem fişi oluşturularak incelenmiştir. Ahşapta kullanılan ebrulara ait on dört örnekten yedi tanesi Muğla Üniversitesi Mobilya Dekorasyon Bölümüne, yedi tanesi ise Hikmet BARUTCUGİL’e aittir. Örnekler dikdörtgen formdadır. 25 cm ile 200 cm arasında boyutlara sahip olan çalışmalar, kırmızı, mavi, sarı ve yeşil renkleri ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Uygulanan ana teknikler, battal ve serbest ebru tekniğidir. Ahşap üzerine ebru çalışmasında on iki örnekte boya olarak hazır ebru boyası, iki örnekte toprak boya kullanılmıştır. Cam üzerine yapılan ebru çalışmalarına verebileceğimiz iki örnek Hikmet BARUTCUGİL’e aittir. Objeler yuvarlak formdadır. Beyaz ve kırmızı tonlarının hakim olduğu objelerde gel-git ebru tekniği uygulanmıştır.

68

Ciltçilikte kullanılan ebruya iki örnek gösterebiliriz. Hikmet BARUTCUGİL’ e ait örnekler dikdörtgen formdadır. Çalışmalarda kırmızı ve taba renkleri hakimdir. Battal, çiçekli ve şal ebru tekniği kullanılmıştır. Boya olarak toprak boya kullanılmıştır. Heykel üzerine yapılan ebrular, Mutluhan TAŞ‘a aittir ve altı örnekte sunulmuştur. Çalışmaların geneli dikdörtgen formdadır. Boyutları 35cm ile 120 cm arasındaki heykeller üzerindeki ebru çalışmalarında kahverengi, kırmızı ve sarı renkleri ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Battal ebru tekniği ile yapılan çalışmalarda hazır ebru boyası kullanılmıştır. Heykellerin ana maddesi seramik ve alçıdır. Ebrunun tekstilde kullanımında yedi örnek bulunmaktadır. Örneklerden beş tanesi Hikmet BARUTCUGİL’e, iki örnek ise araştırmacının kendisine aittir. Çalışmalarda yeşil, sarı, pembe, mavi ve kırmızı renkleri hakimdir. Uygulanan ana teknikler serbest ebru tekniği, şal, çiçekli ve bülbül yuvası ebrudur. Boya olarak hazır ebru boyası kullanılmıştır. Resim sanatında kullanılan ebrulara ait yirmi beş adet örnekten yirmi bir adedi Mutluhan TAŞ’a, dört adet örnek Hikmet BARUTCUGİL’e aittir. Örnekler tablo olarak kullanılmaktadır. Tablolar 40-30 cm / 55-70 cm / 90-110 cm / 150-250 cm arasındaki ebatlardadır. Çalışmalarda pembe , mavi, taba, kırmızı, yeşil ve sarı renkleri hakimdir. Resim sanatında zemin olarak kullanılan ebrularda ana teknik battal ebru tekniğidir. Resim çalışmalarında yağlı boya kullanılmıştır. Ebru üzerindeki resimlerde sık kullanılan figürler sırasıyla camii figürü, derviş figürü, kuş figürü, lale motifi, sahil ve insan figürlü çalışmalar yapılmıştır. Boya olarak hazır ebru boyaları kullanılmıştır. Ebrunun fayans üzerine kullanımında üç örnek bulunmaktadır. Bu çalışmalar Hikmet BARUTCUGİL’ e aittir. Çalışmaların boyutları 10cm-8cm ile 35cm arasındadır. Sarı, lacivert ve taba renklerinin hakim olduğu örneklerde ana teknik olarak battal ve çiçekli ebrular kullanılmıştır. Boya olarak çini boyası kullanılmıştır. Keramik üzerine ebru çalışmalarına beş adet örnek verebiliriz. Hikmet BARUTCUGİL’ e ait dört örnekten ikisi tabak, ikisi vazodur. Bir örnek ise Mutluhan TAŞ’ a aittir. Bu örnek heykel olarak tasarlanmıştır. Objeleri 15cm ile 40cm arasında ebatlandırabiliriz. Çalışmalara beyaz, kahverengi ve siyah renkler hakimdir. Teknik olarak battal ebru , gel-git ve şal ebru teknikleri kullanılmıştır. Boya olarak çini boyası ve hazır ebru boyası kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre araştırma kapsamında en sık uygulanan ana teknik battal ebru tekniğidir. Sık kullanılan diğer teknikle ise sırsıyla gel-git , serpme, şal ve çiçekli ebrulardır. Gözlem fişi oluşturulan örneklerden elli üç örnek hazır ebru boyası ile, altı örnek toprak boyası ile, altı örnek ise çini ve cam boyası kullanılarak yapılmıştır. En sık karşılaşılan renkler sırasıyla yeşil, kırmızı, mavi, beyaz ve sarı renkleridir.

69

6. SONUÇ VE ÖNERİLER Yüzey bezeme sanatı olarak değerlendirebileceğimiz ebru,günümüzde farklı malzemelerle uygulama olanağı bulmuştur. Dekarosyon ürünleri her türlü sanat akımına açık alanlardır. Bu araştırmada dekoratif amaçlı incelenen altmış beş üründen altmış iki tanesi ev aksesuarı amaçlı, üç tanesi ise giyim aksesuarı amaçlı kullanılmaktadır. İncelenen ürünler, 2000-2005 tarihleri arasında yapılmıştır.çalışmalar herhangi bir onarım görmemiştir. Araştırma kapsamına alınan ürünlerin sahipleri akademisyen ve eğitimcilerden oluşmaktadır. Böylece ebruda yeni arayışlar ve farklı objelerde ortaya çıkmıştır. Geçmişte yalnızca usta-çırak yöntemi ile öğrenilen ebru sanatı, günümüzde akademik birimler ,ilk ve orta dereceli okullar ve yaygın eğitimlerle genç nesillere daha rahat ulaşılabilir. Bu sanatımızı benimsetmenin en iyi yolu eğitimdir. Günümüzde hazır malzemelerin kullanılması ebrunun öğrenim ve uygulama sürecini azaltmıştır. Teknolojinin faydalarından yararlanmak dekoratif ürünlerin gelişimine yol açacaktır. Ebruya yeni bir soluk kazandıran dekoratif ürünlerde , gelişimin sağlanabilmesi için , kullanılan boyanın obje yüzeylerindeki renk kalıcılıkları , malzemeye zarar veren biyolojik,kimyasal ve fiziksel etkenlerin bozucu etkilerine karşı gösterdiği dayanım özellikleri laboratuar ortamında test edilerek geliştirilebilir.Bu da orijinal ve dayanıklı ürünlerin ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Ebru uzun soluklu yaşayan ve geçmişten günümüze ayna tutan bir sanat dalıdır. Geçmişi öğrenmeden yeniye açık olmamız mümkün değildir. Ebru yaparken ne kadar farklı malzeme kullanılsa da özünde var olan değerler saklanmalıdır. Ebru sanatının dekoratif ürünler de gündeme gelmesi ticari bir kaygı doğurmuştur. Maddi kazanç sağlamak için yapılan ebrular bu sanat dalında yozlaşmaya neden olmaktadır. Ebru sanatıyla ilgilenen merkezlerin artması, bu sanatla ilgilenen koleksiyoncuların oluşması ve daha iyi tanıtım ile bu sanatımıza olan ilgi arttırılabilir. Amacımız ebru ve ebru gibi ata sanatlarımızın ömrünün uzamasına yardımcı olmak bu alanda daha çok eser çıkmasına ve eleman yetişmesine hizmet etmektir.

70

SÖZLÜK

-A- Ana Kap: Kullanılacak boyalar hazırlandıktan sonra her rengin ayrı ayrı konulduğu kase veya kavanozlara verilen addır. Ayar: ebru yapmadan önce kitrenin yoğunluğuna göre boyaların kıvamını ayarlamaya denir. -B- Boya Atmak: Ebru yapmak üzere kitreli suyun üzerine boya serpme işlemine denir. Bozuk Tekne: Kitrenin hava şartlarından sulanması,ekşimesi veya iyi ezilmemiş boyalarla yapılan ebruların artıkları ile kitrenin kullanılmayacak kadar kirlenmesi olayıdır. -C- Cüzi İrade: Boyaların tekniğine göre hazırlanıp tekneye serpilmesi işlemidir. -Ç- Çanak : Kullanılacak boyaların hazır hale gelmesi için kullanılan küçük kaplara denir. Çarkı Felek : Hatib ebrusunun bir başka türüdür. Çekmek : ebruya desen vermek için at kılı veya tığ ile serpilen boyalara çekilerek şekil verilmesidir. Çıkma Ebru : Hatalı veya bozuk olarak çıkan ebruya denir. Çiçekli ebru çeşitleri : Gelincik, goncagül, hercai menekşe, karanfil, kasımpatı, lale, papatya, sümbül. Çifte aharlı ebru : Ebrulu kağıda nişasta aharı yapıldıktan sonra şapla kestirilen yumurta akının sürülmesine denir. -D- Daldırmak : Batırmak -E- Ebrulamak : Bu işte kullanılmak üzere hazırlanan boyaları özel olarak yapılan fırçalar yardımıyla tekne üzerine serperek ebru yapma işlemidir.

71

Ebrulu : Ebru desenleriyle bezenmiş kağıda vs. verilen addır. Ebrunâme : Mustafa DÜZGÜNMAN tarafından yazılan ebrunun tarihinden, türlerinden , tekniğinden bahsedilen 20 kıtalık manzum bir eserdir. Ebru Tutmak : Ebru yapmak manasına gelir. -F- Fon Ebrusu : Hafif ebru demektir. -H- Haraza Suyu : Ebruda tekneye atılan boyalara yüzeysel gerilimi sağlayan öd yerine kullanılan büyük baş hayvanların öd ve şirdenindeki taşların suyudur. Hatibi Mütenevviye : Hatip ebrusunun bir türüdür. Hatt-ı Münkesir : Kırtılama Hava Kabarcığı : Tekneye ebrulamak üzere kapatılan kağıdın kitre ile arasında sıkışan havadır. -İ- İmam Ebrusu : Necmettin Ebrusudur. -K- Kalıntı : Ebru tekneden alındıktan sonra yüzeyde kalan boyaya denir. Kapak : Tekneye kapatılan kağıttan örtüdür. Kaynak Tutmak : Kitreli tekne çalışma bittikten sonra üstüne kapak konulmasa kitrenin koyulaşan yüzeyine denir. Kesira : Kitre Keyife gelmek : Kitrenin ve boyaların ebrucunun istediği kıvama gelmesidir. Kırtıklama (Hatt-ı Münkesir) : Boya ile kitrenin uyumsuzluğundan meydana gelen bozuk ebruya denir. -M- Minhaz: Destizeng yerine kullanılan havan eline denir.

72

Mühre : Hattatların yazacakları kağıt veya ebruları düzgünleştirmek için kullandıkları alete denir. Murakka : Hattatların meşknamesi. Bunların etrafı genellikle ebru ile süslenir. -N- Nakş Ber-âb : Ebru teknesinde kalıcı olmayan desenlerdir. -S- Sıra Ebrusu : Yapımı kolay olan ebrulara denir. Sıyırmak : Ebrulu kağıdın tekneden alınırken üzerindeki kitrenin tekne miline sıyrılmasına denir. -T- Taban (Taban Atmak) : Hatip veya çiçekli ebruları yapmak için atılan tek renkli zemindir. Tarz-ı Cedid : Klasik tarzın aksine yeni biçimlerin ebruya tatbikine verilen addır. Tarz-ı Kadim : Tekneye atılan boyalara müdahale edilmemesi durumudur. Tav : tekneye yatırılan kağıda boyaların tam olarak nüfus etmesidir. -Y- Yıldız : Hatip ebrusunun bir türüdür. Yol Lalesi : Koltuk ebrusunun bir türüdür. -Z- Zerefşanlı Ebru : Ebrunun üzerine varak altının ezilerek serpilmiş şekli.

73

BİBLİYOGRAFYA

• Anonim,“Ebru Maddesi”, Türk Dili Edebiyatı Ansiklopedisi, C:II, İstanbul, 1977, s.409.

• Anonim,”Ebru”, Rehber Ansiklopedisi, C: V, İstanbul, 1984, s.301-302. • Anonim, “Ebru”,Temel Britanicca, C:IV, İstanbul, 1992, s.37-38 • Anonim, “En Eski Ebrulardan”, Antika, S: 36, İstanbul, 1988, s.10. • ARITAN, A.,Saim, “Türk Ebru Sanatı ve Bugünkü Durumu”, S.Ü. Sosyal

Bilimler Dergisi, S.8, Konya, 1999, s.451. • ARITAN, A.,Saim, “Türk Ebru Sanatı”, Türkler, C:XII, Ankara, 1999, s.329. • ARSEVEN, C., Esat, “Ebru”, Sanat Ansiklopedisi, C:I, İstanbul, 1958, s.503. • ATALAY,Rafet, Ebru Sanatı, Ankara, 1990. • AY, Mehmet, “Ebru ve Kimya”, Bilim ve Teknik, S.316, Ankara, 1994, s.57. • AYVAZOĞLU, Beşir, “Ebru Hakkında Konuşmak”,ZamanGazetesi,

İstanbul,17-05-2001,s.17. • BABAOĞLU, Alparslan,”Ebru Yapım Teknikleri”, Hobi Dünyası, S: XI,

İstanbul, 2003. • BARUTCUGİL, Hikmet, Renklerin Sonsuzluğu, İstanbul,1999. • BİNGÜL, R.,Nurettin, Eski Eserler Ansiklopedisi, İstanbul,1939, s.265. • BOZKURT,Gökçe,Ebru Sanatı,İstanbul,1999, (Marmara Üniversitesi

Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) • CANSEVER, Meltem, “Ebru Sanatı”, Art-Decor, S.44, İstanbul, 1996, s. 150 • ÇOKTAN, Ahmet, Türk Ebru Sanatı, İstanbul, 1977. • DAĞLI, Ş.,Ziya,” Geleneksel Türk Ebru Sanatı Felsefesi ve Soyut Sanatla

İlintisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Bildirileri, Isparta, 2000, s.453. • DERMAN,M.,Uğur, Türk Sanatında Ebru, İstanbul, 1977. • DERMAN,M.,Uğur,T.D.V. İslam Ansiklopedisi, C:10, İstanbul,1994, s.80-82. • ELHAN, Salih, Türk Ebru Sanatı, Ankara, 1998. • ERDEM, S., Modern Sanat, İstanbul, 1963. • ERİŞİM: (www. Geleneksel Türk Ebrusu.com) • Erişim Tarihi: 03-03-2003 Hazırlayan: Alparslan BABAOĞLU • ETİ, Sevim, “Soyut Resim ve Ebru”, Türkiyemiz, S.23, Ekim, 1977, s.28. • GÖKTAŞ, Osman, vd.,”Geleneksel Ebru ve Gölgelendirme Tekniklerinin

Mobilya Üst Yüzeylerine Uyarlanmasıyla Yeni Bir Mobilya Tarzının Geliştirilmesi”, V. Uluslararası Boya,Vernik, Mürekkep ve Yardımcı Maddeler Sanayi Kongresi ve Sergisi Bildirileri, İstanbul, 2004, s.228-231.

• GÖKTAŞ, Uğur, Ebru Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1987. • GÖKTAŞ, Uğur, “Hatip Ebruları”, İlgi, S.63, İstanbul, s.34. • GÜNAY, Z., GÜNAY, N., Osmanlı Süsleme Sanatı, Ankara, 1999. • HEPGÜL, Nusret, “Boya İle Kağıdın Suda Aşkı”, Vip Mecmuası, S.13,

İstanbul, 1990, s58. • KINAY, Cahit, Sanat Tarihi, Ankara, 1993. • KUŞOĞLU, Zeki, “Ebru Sanatımız”, Bilim Birlik Başarı, S.41, İzmir,s.10. • KUŞOĞLU, Zeki, Dünkü Sanatımız ve Kültürümüz, İstanbul, 1944, s. 118.

74

• KÜLLÜOĞLU, Amine, “Geleneksel Türk Sanatı Ebruculuk”, Gül pembe Kültür Sanat Edebiyat , S.I, Haziran, 1999, s.1.

• MANDIRACI, Sabri,”Ebru Sanatının Günümüzdeki Konumu Nedir,Geleceği Nasıl Daha İyi Olabilir?”,El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu, Ankara, 1994, s. 297.

• MÜEZZİNOĞLU,A.Eşref, “Ebru Ustası Ahmet Çoktan”, Sanatsal Mozaik, S.24,İstanbul, 1997, s.75.

• MÜLLER, J.E., Modern Sanat, (Çeviren:Mehmet TOPRAK), İstanbul, 1972, s. 75.

• Özen, M.Emine, Türk Cilt Sanatı, Ankara, 1998. • SÖZEN,M., GÜNER,Ş.,Geleneksel Türk El Sanatları,İstanbul, 1998. • SUNGUR, Necati, “Sanat ve Kimya Bir Arada Ebrû”, Bilim ve Teknik ,

S.316, İstanbul, 1994, s.59. • TANARSLAN, Timuçin, “Bir Ebrucu Gözüyle Ebru”,Antika, S.36, 1994,

s.14-16 • TANSUĞ, Sezer, Çağdaş Türk Sanatı, İstanbul, 1999. • TÜRKMENOĞLU, M.Turan, Sudaki Nakış Ebru, İstanbul, 1999. • DERMAN, M.Uğur, T.D.K., Türkçe Sözlük, Ankara,1974. • ÜSTÜN, Ayşe, “Ebrunun Günümüz Ebru Ustalarından Fuat Başer’e Göre

Yorumlanması Ebru Sanatının Bugünkü Durumu”, Türkiye de El Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 1997, s.363.

• YAZAN,Işık, “Ebru Sanatı”, Antika, S.14, İstanbul, 1986, s.41. • YAZIR, M. Bedrettin, Medeniyet Aleminde Yazı ve İslam Medeniyetinde

Kalem Güzeli, Ankara, 1974.

75

FOTOĞRAFLAR LİSTESİ

FOTOĞRAF NO 1 : Muğla Üniversitesine ait Serpme Ebru tekniği ile

yapılan ahşap duvar süsü örneği………………….....78

FOTOĞRAF NO 2 : Muğla Üniversitesine ait Serpme Ebru tekniği ile

yapılan ahşap duvar panosu örneği…………...…......78

FOTOĞRAF NO 3 : Muğla Üniversitesine ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap duvar panosu örneği……....…….........79

FOTOĞRAF NO 4 : Muğla Üniversitesine ait Serpme Ebru tekniği ile

yapılan ahşap duvar süsü örneği……….…..…….......79

FOTOĞRAF NO 5 : Hikmet Barutcuğil’e ait Serpme ve Çiçekli Ebru

tekniği ile yapılan ahşap tavan süslemesi örneği ......80

FOTOĞRAF NO 6 : Hikmet Barutcuğil’e ait Serpme ve Çiçekli Ebru

tekniği ile yapılan ahşap tavan süslemesi örneği…....80

FOTOĞRAF NO 7 : Muğla Üniversitesine ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap masa örneği……....................................81

FOTOĞRAF NO 8 : Muğla Üniversitesine ait Serpme Ebru tekniği ile

yapılan ahşap sandalye örneği……………………......81

FOTOĞRAF NO 9 : Hikmet Barutcuğil’e ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap dolap örneği………………………......82

FOTOĞRAF NO 10: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap sedir örneği…………………..……......82

FOTOĞRAF NO 11 : Muğla Üniversitesine ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap sandık örneği…………………............83

FOTOĞRAF NO 12: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan ahşap notluk örneği……………….…….........83

FOTOĞRAF NO 13: Hikmet Barutcuğil’e ait Serpme Ebru tekniği ile

yapılan ahşap notluk örneği………………..……........84

FOTOĞRAF NO 14: Muğla Üniversitesine ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan ahşap kitaplık örneği…………………….......84

FOTOĞRAF NO 15: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan çay bardağı ve tabağı örneği…………….......85

76

FOTOĞRAF NO 16: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan cam lamba örneği……………………….........85

FOTOĞRAF NO 17: Hikmet Barutcuğil’e ait Şal Ebru tekniği ile yapılan

cilt kapağı örneği…………………………………........86

FOTOĞRAF NO 18: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal ve Çiçekli Ebru tekniği

ile yapılan cilt kapağı örneği………..……...................86

FOTOĞRAF NO 19 : Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru tekniği ile yapılan

heykel örneği…………………......................................87

FOTOĞRAF NO 20 : Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru tekniği ile yapılan

heykel örneği…………………......................................87

FOTOĞRAF NO 21 : Mutluhan Taş’a ait Şal Ebru tekniği ile yapılan heykel

örneği…………………..................................................88

FOTOĞRAF NO 22 : Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru tekniği ile yapılan

heykel örneği…………………......................................88

FOTOĞRAF NO 23 : Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru tekniği ile yapılan

heykel örneği…………………......................................89

FOTOĞRAF NO 24 : Mutluhan Taş’a ait Şal Ebru tekniği ile yapılan heykel

örneği…………………..................................................89

FOTOĞRAF NO 25: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan sandalye döşemesi örneği………….................90

FOTOĞRAF NO 26: Tuba Subaşı Adıbelli’ye ait Çiçekli Ebru tekniği ile

yapılan kırlent örneği……............................................90

FOTOĞRAF NO 27: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru tekniği ile

yapılan perde örneği…………………………..............91

FOTOĞRAF NO 28: Tuba Subaşı Adıbelli’ye ait Bülbül Yuvası Ebru

tekniği ile yapılan sehpa örtüsü örneği…………........91

FOTOĞRAF NO 29: Hikmet Barutcuğil’e ait Şal Ebru tekniği ile yapılan

yelek örneği………....……………….............................92

FOTOĞRAF NO 30: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru tekniği ile

yapılan kravat örneği…………....................................92

FOTOĞRAF NO 31: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru tekniği ile

yapılan kravat örneği………………............................93

77

FOTOĞRAF NO 32: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği………………….........93

FOTOĞRAF NO 33: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği…….............................94

FOTOĞRAF NO 34: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği………………….........94

FOTOĞRAF NO 35: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği…………….................95

FOTOĞRAF NO 36: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………......................95

FOTOĞRAF NO 37: Mutluhan Taş’a ait Battal-Barut Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği………………….........96

FOTOĞRAF NO 38: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………......................96

FOTOĞRAF NO 39: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………......................97

FOTOĞRAF NO 40: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………......................97

FOTOĞRAF NO 41: Mutluhan Taş’a ait Mermer Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği………………….........98

FOTOĞRAF NO 42: Mutluhan Taş’a ait Şal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………......................98

FOTOĞRAF NO 43: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………......................99

FOTOĞRAF NO 44: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………......................99

FOTOĞRAF NO 45: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................100

FOTOĞRAF NO 46: Mutluhan Taş’a ait Şal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................100

FOTOĞRAF NO 47: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................101

78

FOTOĞRAF NO 48: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................101

FOTOĞRAF NO 49: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................102

FOTOĞRAF NO 50: Mutluhan Taş’a ait Taraklı Şal Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği………………….......102

FOTOĞRAF NO 51: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................103

FOTOĞRAF NO 52: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................103

FOTOĞRAF NO 53: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................104

FOTOĞRAF NO 54: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................104

FOTOĞRAF NO 55: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................105

FOTOĞRAF NO 56: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................105

FOTOĞRAF NO 57: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği…………………....................106

FOTOĞRAF NO 58: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru tekniği ile

yapılan mermer notluk örneği………………….......106

FOTOĞRAF NO 59: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal ve Çiçekli Ebru tekniği

ile yapılan yer fayansı örneği……………..................107

FOTOĞRAF NO 60: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal, Çiçekli ve Zemin Ebru

tekniği ile yapılan duvar fayansı örneği….................107

FOTOĞRAF NO 61: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan keramik tabak örneği…………………….....108

FOTOĞRAF NO 62: Hikmet Barutcuğil’e ait Taramalı Şal Ebru tekniği ile

yapılan keramik tabak örneği………………….........108

FOTOĞRAF NO 63: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan keramik vazo örneği………………….…......109

79

FOTOĞRAF NO 64: Hikmet Barutcuğil’e ait Şal Ebru tekniği ile yapılan

keramik vazo örneği.…………………………….......109

FOTOĞRAF NO 65: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru tekniği ile yapılan

keramik Heykel örneği.……………………………..110

FOTOĞRAF NO 66: Ebru malzemelerinin toplu görünüşü……………....110

FOTOĞRAF NO 67: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Akkase Ebru örneği……………………….................111

FOTOĞRAF NO 68: Ahmet Saim Arıtana ait Serpmeli Battal Ebru

örneği…………………..…………………………......111

FOTOĞRAF NO 69: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal Ebru örneği.............112

FOTOĞRAF NO 70: Ahmet Saim Arıtana ait Bülbül Yuvası Ebru

örneği……………………………………………........112

FOTOĞRAF NO 71: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Çift Laleli Ebru örneği……………………................113

FOTOĞRAF NO 72: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Hercai Menekşe Ebru örneği……………..................113

FOTOĞRAF NO 73: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru örneği…….....114

FOTOĞRAF NO 74: Hikmet Barutcuğil’e ait Hafif Ebru örneği………...114

FOTOĞRAF NO 75: Mustafa Düzgünman’a ait Yürekli Hatip Ebru

örneği………………………………………………....115

FOTOĞRAF NO 76: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Kılçıklı – Kumlu Ebru örneği…………….................115

FOTOĞRAF NO 77: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Laleli Koltuk Ebrusu örneği……………...................116

FOTOĞRAF NO 78: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Taraklı - Şal Ebru örneği ………………...................116

FOTOĞRAF NO 79: Ahmet Saim Arıtana ait Somaki Ebru örneği...........117

FOTOĞRAF NO 80: Hikmet Barutcuğil’e ait Yazılı Ebru örneği……......117

FOTOĞRAF NO 81: Hikmet Barutcuğil’e ait Yazılı Ebru örneği……......118

FOTOĞRAF NO 82: Hikmet Barutcuğil’e ait Yazılı Ebru örneği……......118

FOTOĞRAF NO 83: Feridun Özgören’e ait Yazılı Ebru örneği…….........119

FOTOĞRAF NO 84: Feridun Özgören’e ait Yazılı Ebru örneği…….........119

80

FOTOĞRAF NO 85: Feridun Özgören’e ait Yazılı Ebru örneği……........120

FOTOĞRAF NO 86: Feridun Özgören’e ait Yazılı Ebru örneği……........120

FOTOĞRAF NO 87: Hikmet Barutcuğil’e ait Neftli Ebru örneği………..121

FOTOĞRAF NO 88: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği .121

FOTOĞRAF NO 89: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği ..122

FOTOĞRAF NO 90: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği ..122

FOTOĞRAF NO 91: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği ..123

FOTOĞRAF NO 92: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği ..123

FOTOĞRAF NO 93: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği .124

FOTOĞRAF NO 94: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği.. 124

FOTOĞRAF NO 95: Ahmet Sarala ait Çiçekli Ebru örneği.................125

FOTOĞRAF NO 96: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği ...................125

FOTOĞRAF NO 97: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği....................126

FOTOĞRAF NO 98: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği....................126

FOTOĞRAF NO 99: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği ....................127

FOTOĞRAF NO 100: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği...................127

FOTOĞRAF NO 101: Ahmet Sarala ait Kelebek Figürlü Ebru

örneği............................................................................128

FOTOĞRAF NO 102: Ahmet Sarala ait Kelebek Figürlü Ebru

örneği............................................................................128

FOTOĞRAF NO 103: Ahmet Sarala ait Balık Figürlü Ebru örneği...........129

FOTOĞRAF NO 104: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği............................................................................129

FOTOĞRAF NO 105: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği............................................................................130

FOTOĞRAF NO 106: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği............................................................................130

FOTOĞRAF NO 107: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği............................................................................131

FOTOĞRAF NO 108: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği............................................................................131

81

FOTOĞRAF NO 109: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği............................................................................132

FOTOĞRAF NO 110: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği............................................................................132

82

FOTOĞRAFLAR

83

FOTOĞRAF NO 1 : Muğla Üniversitesine ait Serpme Ebru tekniği ile yapılan ahşap duvar süsü örneği

FOTOĞRAF NO 2 : Muğla Üniversitesine ait Serpme Ebru tekniği ile yapılan ahşap duvar panosu örneği

84

FOTOĞRAF NO 3 : Muğla Üniversitesine ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap duvar panosu örneği

FOTOĞRAF NO 4 : Muğla Üniversitesine ait Serpme Ebru tekniği ile

yapılan ahşap duvar süsü örneği

85

FOTOĞRAF NO 5 : Hikmet Barutcuğil’e ait Serpme ve Çiçekli Ebru

tekniği ile yapılan ahşap tavan süslemesi örneği

FOTOĞRAF NO 6 : Hikmet Barutcuğil’e ait Serpme ve Çiçekli Ebru

tekniği ile yapılan ahşap tavan süslemesi örneği

86

FOTOĞRAF NO 7 : Muğla Üniversitesine ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap masa örneği

FOTOĞRAF NO 8 : Muğla Üniversitesine ait Serpme Ebru tekniği ile

yapılan ahşap sandalye örneği

87

FOTOĞRAF NO 9 : Hikmet Barutcuğil’e ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap dolap örneği

FOTOĞRAF NO 10: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap sedir örneği

88

FOTOĞRAF NO 11 : Muğla Üniversitesine ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan ahşap sandık örneği

FOTOĞRAF NO 12: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan ahşap notluk örneği

89

FOTOĞRAF NO 13: Hikmet Barutcuğil’e ait Serpme Ebru tekniği ile

yapılan ahşap notluk örneği

FOTOĞRAF NO 14: Muğla Üniversitesine ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan ahşap kitaplık örneği

90

FOTOĞRAF NO 15: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan çay bardağı ve tabağı örneği

FOTOĞRAF NO 16: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan cam lamba örneği

91

FOTOĞRAF NO 17: Hikmet Barutcuğil’e ait Şal Ebru tekniği ile yapılan

cilt kapağı örneği

FOTOĞRAF NO 18: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal ve Çiçekli Ebru

tekniği ile yapılan cilt kapağı örneği

92

FOTOĞRAF NO 19 : Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru tekniği ile yapılan

heykel örneği

FOTOĞRAF NO 20 :Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru tekniği ile yapılan

heykel örneği

93

FOTOĞRAF NO 21 : Mutluhan Taş’a ait Şal Ebru tekniği ile yapılan heykel

örneği

FOTOĞRAF NO 22 : Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru tekniği ile yapılan

heykel örneği

94

FOTOĞRAF NO 23 : Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru tekniği ile yapılan

heykel örneği

FOTOĞRAF NO 24 : Mutluhan Taş’a ait Şal Ebru tekniği ile yapılan heykel

örneği

95

FOTOĞRAF NO 25: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan sandalye döşemesi örneği

FOTOĞRAF NO 26: Tuba Subaşı Adıbelli’ye ait Çiçekli Ebru tekniği ile

yapılan kırlent örneği

96

FOTOĞRAF NO 27: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru tekniği ile

yapılan perde örneği

FOTOĞRAF NO 28: Tuba Subaşı Adıbelli’ye ait Bülbül Yuvası Ebru

tekniği ile yapılan sehpa örtüsü örneği

97

FOTOĞRAF NO 29: Hikmet Barutcuğil’e ait Şal Ebru tekniği ile yapılan

yelek örneği

FOTOĞRAF NO 30: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru tekniği ile

yapılan kravat örneği

98

FOTOĞRAF NO 31: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru tekniği ile

yapılan kravat örneği

FOTOĞRAF NO 32: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği

99

FOTOĞRAF NO 33: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 34: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği

100

FOTOĞRAF NO 35: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 36: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

101

FOTOĞRAF NO 37: Mutluhan Taş’a ait Battal-Barut Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 38: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

102

FOTOĞRAF NO 39: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 40: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

103

FOTOĞRAF NO 41: Mutluhan Taş’a ait Mermer Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 42: Mutluhan Taş’a ait Şal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

104

FOTOĞRAF NO 43: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 44: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

105

FOTOĞRAF NO 45: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 46: Mutluhan Taş’a ait Şal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

106

FOTOĞRAF NO 47: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 48: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

107

FOTOĞRAF NO 49: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 50: Mutluhan Taş’a ait Taraklı Şal Ebru üzerine resim

tekniği uygulanan tablo örneği

108

FOTOĞRAF NO 51: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 52: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

109

FOTOĞRAF NO 53: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 54: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

110

FOTOĞRAF NO 55: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 56: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

111

FOTOĞRAF NO 57: Mutluhan Taş’a ait Battal Ebru üzerine resim tekniği

uygulanan tablo örneği

FOTOĞRAF NO 58: Hikmet Barutcuğil’e ait Serbest Ebru tekniği ile

yapılan mermer notluk örneği

112

FOTOĞRAF NO 59: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal ve Çiçekli Ebru tekniği

ile yapılan yer fayansı örneği

FOTOĞRAF NO 60: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal, Çiçekli ve Zemin Ebru

tekniği ile yapılan duvar fayansı örneği

113

FOTOĞRAF NO 61: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal Ebru tekniği ile

yapılan keramik tabak örneği

FOTOĞRAF NO 62: Hikmet Barutcuğil’e ait Taramalı Şal Ebru tekniği ile

yapılan keramik tabak örneği

114

FOTOĞRAF NO 63: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru tekniği ile

yapılan keramik vazo örneği

FOTOĞRAF NO 64: Hikmet Barutcuğil’e ait Şal Ebru tekniği ile yapılan

keramik vazo örneği

115

FOTOĞRAF NO 65: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru tekniği ile yapılan

keramik Heykel örneği

FOTOĞRAF NO 66: Ebru malzemelerinin toplu görünüşü

116

FOTOĞRAF NO 67: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Akkase Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 68: Ahmet Saim Arıtana ait Serpmeli Battal Ebru örneği

117

FOTOĞRAF NO 69: Hikmet Barutcuğil’e ait Battal Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 70: Ahmet Saim Arıtana ait Bülbül Yuvası Ebru örneği

118

FOTOĞRAF NO 71: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Çift Laleli Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 72: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Hercai Menekşe Ebru örneği

119

FOTOĞRAF NO 73: Hikmet Barutcuğil’e ait Gelgit Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 74: Hikmet Barutcuğil’e ait Hafif Ebru örneği

120

FOTOĞRAF NO 75: Mustafa Düzgünman’a ait Yürekli Hatip Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 76: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Kılçıklı – Kumlu Ebru örneği

121

FOTOĞRAF NO 77: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Laleli Koltuk Ebrusu örneği

FOTOĞRAF NO 78: Sadrettin Özçimiy’e ait Ahmet Saim Arıtandan alınan

Taraklı - Şal Ebru örneği

122

FOTOĞRAF NO 79: Ahmet Saim Arıtana ait Somaki Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 80: Hikmet Barutcuğil’e ait Yazılı Ebru örneği

123

FOTOĞRAF NO 81: Hikmet Barutcuğil’e ait Yazılı Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 82: Hikmet Barutcuğil’e ait Yazılı Ebru örneği

124

FOTOĞRAF NO 83: Feridun Özgören’e ait Yazılı Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 84: Feridun Özgören’e ait Yazılı Ebru örneği

125

FOTOĞRAF NO 85: Feridun Özgören’e ait Yazılı Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 86: Feridun Özgören’e ait Yazılı Ebru örneği

126

FOTOĞRAF NO 87: Hikmet Barutcuğil’e ait Neftli Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 88: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği

127

FOTOĞRAF NO 89: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 90: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği

128

FOTOĞRAF NO 91: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 92: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği

129

FOTOĞRAF NO 93: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 94: Ahmet Sarala ait Fırça Hareketli Ebru örneği

130

FOTOĞRAF NO 95: Ahmet Sarala ait Çiçekli Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 96: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği

131

FOTOĞRAF NO 97: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 98: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği

132

FOTOĞRAF NO 99: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 100: Mutluhan Taş’a ait Çiçekli Ebru örneği

133

FOTOĞRAF NO 101: Ahmet Sarala ait Kelebek Figürlü Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 102: Ahmet Sarala ait Kelebek Figürlü Ebru örneği

134

FOTOĞRAF NO 103: Ahmet Sarala ait Balık Figürlü Ebru örneği

FOTOĞRAF NO 104: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği

135

FOTOĞRAF NO 105: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği

FOTOĞRAF NO 106: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği

136

FOTOĞRAF NO 107: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği

FOTOĞRAF NO 108: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği

137

FOTOĞRAF NO 109: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği

FOTOĞRAF NO 110: Ahmet Sarala ait Şablon Tekniği ile Yapılan Ebru

örneği