Dekretu-Lei ne’ebé aprova Planu Kurrikulár ba Implementasaun Kurríkulu Ensinu Báziku

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/6/2019 Dekretu-Lei neeb aprova Planu Kurrikulr ba Implementasaun Kurrkulu Ensinu Bziku

    1/3

    Sekretaria Estadu Konsellu MinistrusDli,Palsiu Governu,Loron 15 fulan Juu 2011

    1

    IV GOVERNO CONSTITUCIONALSECRETARIA DE ESTADO DO CONSELHO DE MINISTROS

    .............................................................................................................................................

    KOMUNIKADU IMPRENSA

    Sorumutu Konsellu Ministru loron 15 fulan Juu tinan 2011

    Konsellu Ministru halao sorumutu, iha Kuarta-feira nee, iha loron 15 fulan Juu 2011, iha Sala Sorumutu

    Konsellu Ministru, iha Palsiu Governu, iha Dli, no aprova ona:

    1.Dekretu-Lei neeb aprova Planu Kurrikulr ba Implementasaun Kurrkulu Ensinu Bziku

    Diploma ida nee aprova Planu Kurrikulr 3. Siklu Ensinu Bziku, hodi autoriza aprovasaun ministeril

    husi programa kurrikulr no estabelese norma lubuk ida neeb atu hodi orienta implementasaun kurrkulu

    hotu iha ensinu bziku, tuir ida neeb mak vigora ba ensinu primriu atu hodi garante koernsia no

    respeitu ba norma orientadora husi Lei Baze Edukasaun nian kona-ba kontudu no objetivu Programa

    Kurrikulr kada ida husi siklu tolu ensinu bziku nian, diploma nee difini, ms, Planu Kurrikulr ba 1. no

    2. Siklu Ensinu Bziku.

    Hateten ms katak, elaborasaun ba Programa Kurrikulr 3. Siklu Ensinu Bziku, Ministriu Edukasaun

    konta ho kolaborasaun husi UNICEF no Universidade Minho, Portugal, ka bele ms, tau hamutuk esforsu

    no koesimentu husi espesialista Timor oan no koesedr hirak diak liu ba prtika Internasionl sira

    iha matria ida nee. Diploma nee ms hatete importnsia kona- ba lian nasionl sira, aleinde hirak

    neeb mak ofisil, nunee ms ajusta programa eskolr ba mundu sosil no kulturl alunu sira nian no

    ninia esperinsia, ba nia idade no nvel dezenvolvimentu kona-ba koesimentu, ho baze iha

    rekoesimentu ba gradualidade aprendizajen nian.

    2.Rezolusaun Governu kona-ba Komunikasaun Institusionl entre Organizasaun Nasoens Unidas,

    ninia Ajnsia, Uniaun Europeia no Instituisaun Estadu TimorLeste nian.

    Lian nee fatr ida esensil atu hodi har identidade Nasaun nian, atu hodi afirma Instituisaun Estadu nian,

    no nuudar elementu desizivu atu hodi hametin unidade nasionl. Utilizasaun lian nuudar baibain atu

    hodi permiti, las deit halo komunikasaun ida fluente no laiha erru entre Instituisaun Estadu TimorLeste

  • 8/6/2019 Dekretu-Lei neeb aprova Planu Kurrikulr ba Implementasaun Kurrkulu Ensinu Bziku

    2/3

    Sekretaria Estadu Konsellu MinistrusDli,Palsiu Governu,Loron 15 fulan Juu 2011

    2

    nian, maib ms ho organizasaun internasionl neeb dezenvolve traballu apoiu nian ba

    dezenvolvimentu iha Pas nee.

    Tau iha konsiderasaun katak Timor-Leste adota ona Lian Ttun no Portugs hanesan Lian Ofisil, no

    haree katak iha difikuldade iha komunikasaun ho organizasaun internasionl sira neeb servisu iha Pas

    nee tanba uza lian las ofisil (bainhira sira barak servisu iha lian ofisil husi pas seluk neeb servisu

    ba), Konsellu Ministru apela ba organizasaun no ajnsia internasionl sira, liu-liu Nasoens Unidas, ba

    Programa Nasoens Unidas ba Dezenvolvimentu (PNUD) no ba Uniaun Europeia atu promove, kedas no

    ho meiu hotu-hotu, hodi uza tuir sistema Lian Ofisil Timor-Leste nian.

    Sei implementa kursu aprendizajen ho Lian Ttun ba konsultr no asesr internasionl sira, iha

    Instituisaun hirak Estadu nian.

    Ministriu hotu-hotu tenke hola medida neeb mak presiza hodi utiliza Lian Tetun no Portugs bainhira

    halo komunikasaun ho Nasoens Unidas, ninia ajnsia, Uniaun Europeia no ho PNUD, liu-liu kona-ba

    komunikasaun interministeril.

    Konsellu Ministru analiza ms:

    1.Programa Asaun Nasionl kona-ba Adaptasaun ba Alterasaun Klimtika iha Timor-Leste

    Tuir nia istria daudaun nee, Timor-Leste iha koesimentu ida neeb limitadu kona-ba impaktu sira ba

    alterasaun klimtika iha pas. Bele dehan katak, hamutuk ho nia viziu sira husi sudoeste Azitiku no

    Pasfiku, Timor Leste sei hasoru dezafiu boot. Konsidera katak vulnerabilidade pas nian ba alterasaun

    klimtika sei mosu beibeik tanba nia depende liu ba rekursu naturl sira no tanba infarestrutura nokapasidade institusionl neeb mak limitadu.

    Programa Asaun Nasionl ba Adaptasaun nee (PANA) hetan tiha ona preparasaun tuir orientasaun husi

    Grupu Matenek nain sira husi Pas sira Menus Dezenvolvidu (LEG), neeb konstitui iha mbitu

    Konvensaun-Kuadru Nasoens Unidas nian kona-ba Alterasaun Klimtika (KKNUAK). Harii tiha ona grupu

    setoril neen: Seguransa Alimentr, Bee, Sade, Katstrofe, Biodiversidade no infra-estrutura, ho

    membru sira husi setr oioin Governu nian, Universidade, ONG nasionl no internasionl, doadr, setr

    privadu no organizasaun internasionl no ho membru juventude nian. Atu hateten katak, halao konsulta

    ona iha nvel distritl, liu-liu iha Baukau, Bobonaro, Ermera, Manufahi no Oe-Cusse Ambeno.Setr agrikula no driku sira mak sai afetadu makaas liu iha estmulu klimtiku.

    Vizaun neeb halo iha PANA atu hodi halo povu timor oan reziste ba alterasaun klimtika, hodi

    rekoese nia vurnerabilidade iha ekonomia boot neeb hanaran agrikultura subsistnsia.

    Medida hirak neeb mak propoen atu hodi hamenus efeitu hirak neeb ladiak husi alterasaun klimtika

    no hodi promove dezenvolvimentu sustentvel.

  • 8/6/2019 Dekretu-Lei neeb aprova Planu Kurrikulr ba Implementasaun Kurrkulu Ensinu Bziku

    3/3

    Sekretaria Estadu Konsellu MinistrusDli,Palsiu Governu,Loron 15 fulan Juu 2011

    3

    2.Projetu kona-ba ekonoma Kaf iha Timor-Leste

    Ministriu Turzmu, Komrsiu no Indstria aprezenta projetu nee ba Konsellu Minsitru atu hodi hadik

    liutn jestaun Kaf nian, neeb hanesan prudutu prinsipl Esportasaun Timor-Leste nian.Adosaun ba

    medida efikz sei bele halo redusaun ida ba dfise Balansa Komersil nian no tuirmai hadiak liutnPozisaun Balansa Komersil Timor-Leste nian.