Detaljni urbanistički plan - Podgorica...sjevera DUP-om „Konik - sanacioni plan“ i svjeveroistoka naseljem Vrela Ribnička sa juga magistralnim pravcem Podgorica - Tuzi i Kompleksom

[DUP“ KONIK-STARI AERODROM III “ U PODGORICI ] 2011

NARUČILAC: GLAVNI GRAD PODGORICA Agencija za izgradnju i razvoj Podgorice

OBRAĐIVAČ: Holding MONTENEGROINŽENJERING - PODGORICA

TEI- Podgorica

Detaljni urbanistički plan

“ Stari Aerodrom faza III ”

u Podgorici

-PREDLOG PLANA-

Podgorica, januar 2012 godine.


Naručilac: Agencija za izgradnju i razvoj Podgorice Obrađivač: Montenegroinženjering – Podgorica TEI- Podgorica

R A D N I T I M RUKOVODILAC TIMA RATIMIR MUGOŠA,dipl.ing.arh. URBANIZAM RATIMIR MUGOŠA,dipl.ing.arh. ALEKSANDRA TOŠIĆ-JOKIĆ, dipl.ing.arh. DEJAN PALIBRK, dipl.ing.arh. SAOBRAĆAJ ZORAN JOKIĆ,dipl. ing. saob. HIDROTEHNIKA NIKOLA SIMOVIĆ,dipl. ing. hidro. ELEKTROTEHNIKA VLADIMIR ĐURIŠIĆ,dipl. ing. el. VOJISLAV ROGANOVIĆ,dipl. ing. el. PEJZAžNA žELJKA ČUROVIĆ, dipl. ing. p.a. ARHITEKTURA TK INSTALACIJE ZORAN KALUĐEROVIĆ, dipl. ing.el MJERE ZAŠTITE I RATIMIR MUGOŠA,dia SMJERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANA ŠĆEPAN ADžIĆ,ing. zaštite RAČUNARSKA VLATKO ŠIMURINA, ing. rač. I GRAFIČKA OBRADA

Direktor:

Arh. Ratimir Mugoša,dipl.ing

Jokić Zoran,dipl.ing.građ.

Podgorica, januar 2012 godine.


SADRŽAJ 1.OPŠTI DIO 1.1 Pravni osnov 1.2. Povod i cilj izrade plana 1.3 Obuhvat i granice plana 1.4 Metodološki pristup 2. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA 2.1 Prirodni uslovi 2.2. Dokumentaciona osnova 2.3. Stvoreni uslovi 2.4. Ocjena stanja 2.5. Numerički pokazatelji postojećeg stanja 3. PLAN 3.1. Osnovna koncepcija rješenja 3.2. Prostorna organizacija 4. USLOVI ZA UREĐENJE PROSTORA 4.1. Uslovi u pogledu planiranih namjena 4.2. Uslovi za regulaciju i nivelaciju 4.3. Uslovi za parcelaciju i preparcelaciju 4.4. Uslovi pod kojima se objekti ruše ili zadržavaju 4.5. Uslovi za rekonstrukciju postojećih objekata 4.6. UT uslovi za izgradnju novih objekata 4.7. Uslovi za nesmetano kretanje lica sa posebnim potrebama 4.8. Uslovi za korišćenje prostora do privođenja namjeni 4.9. Uslovi i mjere zaštite od elementarnih i drugih većih nepogoda i uslovi od interesa za

odbranu 4.10. Uslovi za racionalnu potrošnju energije 4.11. Mjere zaštite životne sredine 4.12. Mjere pp zaštite 4.13. Uslovi za dalju razradu Plana 4.14. Uputstvo za korišćenje i sprovođenje Plana 5.ANALITIČKI PODACI Tabelarni prikaz Koordinate tačaka urbanističkih parcela 6. INFRASTRUKTURA 6.1. Saobraćaj 6.2. Pejzažna arhitektura 6.3. Hidrotehničke instalacije 6.4. Elektroenergetika 6.5. Telekomunikaciona infrastruktura


1.OPŠTI DIO 1.1 PRAVNI OSNOV

DUP «Stari aerodrom faza III » u Podgorici rađen je na osnovu:

Odluke o izradi Detaljnog urbanističkog plana „Stari Aerodrom faza III“ u Podgorici,

donesene od strane Gradonačelnika Glavnog grada - Podgorice 27.12.2007.godine (Odluka br. 01-030/07-1474).

Inicijative za izradu Izmjena i dopuna DUP-a« Stari Aerodrom faza III » u Podgorici pokrenula je Agencija za izgradnju I razvoj Podgorice u cilju postizanja

povoljnijih uslova za realizaciju plana na opštinskom zemljištu.

Programskog zadatka za izradu planske dokumentacije.

Pravni osnov za donošenje Programskog zadatka sadržan je u članu 31. Zakona o planiranju i uređenju prostora ("Sl.list RCG" br. 28/05.) kojim je propisano da Programski zadatak utvrđuje izvršni organ jedinice lokalne samouprave.

Odluke o ustupanju izrade DUP-a „Stari Aerodrom faza III“ u Podgorici,05.03.2008 godine (Odluka br. 031/08-1262).

Ugovora o izradi DUP- a „Stari Aerodrom faza III“ u Podgorici potpisanog od strane: Naručioca - Agencije za izgradnju i razvoj Podgorice D.O.O. i Obradjivača – Montenegroinženjering-a iz Podgorice, br. 4286 od 10.04. 2008

godine.

Zakona o planiranju i uredjenju prostora (Sl.list CG 28/05.)

Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata „Sl.list Crne Gore 51/08”;

Člana statuta Glavnog grada Sl.list RCG“ opštinski propisi“ 8/07 i jednogodišnjeg programa planiranja i uređenja prostora Glavnog grada Podgorice

Prostornog plana Republike Crne Gore do 2020.godine.

Prostornog plana Opštine Titograd iz 1990. godine.

Generalnog urbanističkog plana Titograda iz 1989.godine.

Izmjena i dopuna GUP-a za prostor DUP-a « Stari Aerodrom faza III » u Podgorici.

1.2. POVOD I CILJ IZRADE PLANA Društveno-ekonomskim preobražajem zemlje i aktuelnim svojinskim transformacijama sa velikim uplivom privatnog interesa i kapitala došlo je i do značajnih promena u planiranju razvoja gradova. Te promene se uglavnom očituju u ozbiljnijem vrednovanju i definisanju svojinskih elemenata u planu, ali i racionalnijem odnosu prema izgrađenom fondu. Građevinske investicije su danas velikim delom upućene na privatni sektor i kapital i savremeni planovi ovom opredeljenju moraju pristupati sa punom pažnjom. Kao posledica inicijativa investitora i realnih potreba za unapređenje i valorizaciju prostora kroz nadopunu sadržaja u svim urbanim zonama donesena je odluka o pristupanju izrade ovog plana.

Prostor plana predstavlja značajan rekreativno sportski punkt. Neophodno je izradom planske dokumentacije za ovaj prostor razraditi funkcionalne veze sportsko- rekreativnog dijela sa okolnim stambeno- komercijalnim dijelom kao i elemente infrastrukture koji treba da prate ove funkcije. Važećim GUP-om Podgorice na ovom prostoru nalazi se namjena “ rekreativna poljoprivreda“ i ista je kao rezervna zona za gradnju. Takođe, namjene date kroz planski


dokument GUP-a su „zaštitna šuma“, sportski aerodrom“, „ skaldišta i servisi“ i „ komunalne djelatnosti“, koje će se planski preispitati kroz izradu predmetnog DUP-a i dobiti konkretne namjene i sadržaji, koji se donošenjem istog mogu i realizovati. Cilj izrade Detaljnog urbanističkog plana je da se, uzimajući u obzir sve ulazne podatke, postavke Generalnog urbanističkog plana Podgorice, inicijative i programski zadatak kao i uticaje kontaktnih zona i stečenih urbanističkih obaveza, procesom izrade planske dokumentacije građevinsko zemljište privede planiranoj mješovitoj namjeni (sport i rekreacija, komercijalni i uslužni sadržaji, poslovanje, servisi, kultura, zdravstvo, obrazovanje, administracija, hoteli, stanovanje i dr). Da se otvare mogućnosti za aktiviranje neiskorišćenih prostornih resursa za izgradnju i organizaciju novih objekata , postrojenja i pratećih sadržaja. Kompletna infrastrukturna organizacija područja sa naglaskom na saobraćajnu mrežu koja odgovara primarnim saobraćajnim potrebama planiranih namjena.. Izraditi dovoljno fleksibilan model plana koji je prilagodljiv, dinamičan i u skladu sa potrebama savremenog društva, koji unapred može odgovoriti i na one još uvek nedovoljno poznate potrebe potencijalnog investitora. Koncepcija razvoja Podgorice kao važnog kako regionalnog tako i republičkog centra je proizašla kao potreba i izraz razvijenosti ekonomskih i drugih potencijala grada, njegovih geoprometnih kvaliteta i saobraćajno tranzitne pozicije u odnosu na prostor Republike. U savremenim uslovima urbanog življenja sportsko - rekreativni centri su mjesta okupljanja i koncentracije stanovništva, odnosno mjesta na kojima se uspostavlja masovni kontakt pri čemu se mora predvideti razvoj svih vidova saobraćajnog povezivanja kao i prihvat, pregrupisanje i usmjeravanje saobraćajnih tokova, kako u kretanju tako i u mirovanju. Pristupanjem izradi Plana se zaustavlja svaka aktivnost u prostoru do njegovog usvajanja, a u nastavku se ona sprovodi kontrolisano i po Planu.

1.3 OBUHVAT I GRANICE PLANA Zahvat obuhvaćen DUP-om „Stari Aerodrom faza III“ u Podgorici, obuhvata dio PZ-5 Ćemovsko polje, planska jedinica 5.5 shodno Odluci o pristupanju izradi Dup-a , obuhvaćeno je područje površine 266.33 ha. Prostor za koji se radi DUP „Stari Aerodrom faza III“ u Podgorici, graniči se sa sjevera i sjevera DUP-om „Konik - sanacioni plan“ i svjeveroistoka naseljem Vrela Ribnička sa juga magistralnim pravcem Podgorica - Tuzi i Kompleksom „13 Jul“ Plantaže, sa zapada se graniči Dup-om „ Stari Aerodrom“ a sa istoka poljoprivrednim površinama Ćemovskog polja. Granice predmetnih Izmjena i dopuna Detaljnog urbanističkog Plana „Stari Aerodrom faza III“ u Podgorici definisane su tačkama sa koordinatama: Površina zahvata Plana je 266, 33 ha.

Br X Y

1 605 321.36 697 956.58

2 605 954.88 699 501.56

3 605 954.88 699 501.56

4 606 105.26 699 439.85

5 606 133.73 699 462.79


6 606 149.03 699 500.89

7 606 361.75 699 413.43

8 606 482.00 699 364.00

9 607 082.50 698 323.33

10 606 371.18 696 836.06

11 605 321.36 697 956.58

Precizna granica plana ucrtana je u grafičkom prilogu Geodetska podloga sa granicom plana.

1.4 METODOLOŠKI PRISTUP Metodološka izrada ovog DUP-a sastoji se u razmatranju bitnih činilaca dostignutog stepena razvoja i identifikaciji ciljeva prethodno provjerenih kroz vrste mogućih varijanti, izdvajanju i odabiru strategije razvoja predmetnog prostora. Neophodno je uvažiti pravilan odnos valorizacije vrijednosti, upotrebe prostora i očuvanja životne sredine. Ostvarenje ovog zadatka podrazumjeva sledeću koncepciju rada: Poglavlje I -Opšti dio-Pravni osnov, Programski zadatak, Obuhvat i granice plana i Metodološki pristup; Poglavlje II -Analiza postojećeg stanja-Prirodni uslovi, pribavljanje podataka, obilazak i snimanje terena, Stvoreni uslovi, dokumentaciona osnova, izvod iz PP Republike Crne Gore, izvod iz PPO Titograd, izvod iz GUP- a Titograda. Analiza stvorenih uslova-kontaktna područja, prostor zahvata DUP-a, numerički pokazatelji postojećeg stanja, anketa korisnika prostora;

2. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA

2.1 PRIRODNI USLOVI 2.1.1. TOPOGRAFIJA TERENA

Planirani prostor „Stari Aerodrom faza III“ u širem smislu zauzima značajan položaj u Ćemovskom polju u Zetskoj ravnici.To je ravan teren, blago nagnut po pravcu od istoka prema zapadu. Na čitavoj površini nagibi su manji od 5o. Morfološki, Zetska ravnica je ograničena planinama i brdima koja su sa sjevera i istoka stepeničasto i strmo nagnuta ka niskoj ravni sa zapada brdoviti teren je blaže nagnut ka ravni. Sa juga i jugozapada Zetsku ravnicu ograničava Skadarsko jezero, prema kome je ona lagano nagnuta. Kroz Zetsku ravnicu protiču rijeke: Morača, Sitnica, Ribnica i Cijevna i više manjih i kraćih rječica. Ove rijeke formirale su u aluvijalno-deluvijalnim slojevima ravni svoje doline koje su na nekim djelovima minijaturni kanjoni. One su Zetsku ravnicu podijelile na zaravni, od kojih je za ovaj plan značajno Ćemovsko polje. Područje zetske ravnice, geološki posmatrano, je prostorna geotektonska depresija u području Dinarida, koja je ispunjena tercijarnim marinskim sedimentima i zasuta slatkovodnim kvartarnim nanosom. Topografiju terena predmetnog područja karakteriše izuzetno blago nagnut teren, sa najnižom kotom od oko 29 mnv i najvišom kotom od 40 mnv. Ovaj blag nagib pruža se u


pravcu sjeveroistok-jugozapad. U cjelini, teren je dobro orijentisan, relativno ravan i pogodan za gradnju. 2.1.2 INŽENJERSKO-GEOLOŠKE KARAKTERISTIKE

Podgorica sa bližom okolinom sa geološkog aspekta leži na terenima koje izgradjuju mezozoiski sedimenti kredne starosti (brda) i kenozoiski fluvioglacijalni sedimenti kvartara (ravni tereni). Geološku građu terena čine šljunak i pijesak neravnomjernog granulometrijskog sastava i promjenljivog stepena vezivosti. Nekad su to posve nevezani sedimenti, a nekad pravi konglomerati, praktično nestišljivi, koji drže ne samo u vertikalnim odjecima već i u podkapinama i svodovima. Nevedene litološke strukture karakteriše veoma dobra vodopropustljivost, mada se na mjestima gdje su formirani konglomerati površinske vode duže zadržavaju. Dubina izdani podzemne vode veća je od 4metra. Nosivost ovih terena kreće se od 300-500 kN/m2. Zbog neizraženih nagiba čitavo područja se svrstava se u kategoriju stabilnih terena. Obzirom na istaknuto, tereni u zahvatu Plana se, sa stanovišta inženjersko - geoloških karakteristika smatraju vrlo povoljnom podlogom za radove u njima i na njima. Ovo potvrđuje i Karta podobnosti terena za urbanizaciju (rađena za potrebe GUP -a Podgorice) koja područje DUP-a svrstava u prvu kategoriju tj. terene bez ograničenja za urbanizaciju. 2.1.3. SEIZMIČKE KARAKTERISTIKE U kategoriju vezanih i poluvezanih litoloških struktura ubrajaju se: škriljci, glinci, laporci, pješčari itd. Ovi tereni imaju dobru nosivost, međutim, kod usjecanja tla prilikom izvođenja građevinskih radova može doći do zarušavanja usjeka. Tereni izgrađeni od navedenih litoloških članova zahvataju u potpunosti Zetsku ravnicu i niže padine brdskoplaninskog okruženja. Tokom kvartara u današnju Zetsku ravnicu akumulirane su ogromne količine fluvioglacijalnih sedimenata. Zbog smjenjivanja procesa glacijacije i fluvijalne erozije, formirani su relativno heterogeni sedimentni slojevi. Srazmjerno sa vrstom sedimenata, njegovim porijeklom, granulometrijskim sastavom, sortiranošću i slegnutošću formirane su i odgovarajuće inženjersko-geološke karakteristike. Navedene litološke članove karakteriše veoma dobra vodopropustljivost, mada se na mjestima gdje su formirani konglomerati površinske vode duže zadržavaju. Na inženjersko-geološke karakteristike ovog područja veći uticaj imaju podzemne vode, pri čemu se dubina izdani od 4m prihvata kao uslovna granica iznad koje se umanjuje i inženjersko-geološki kvalitet terena. Tereni sa nevezanim litološkim članovima imaju u okviru opštine najlošije aseizmičke karakteristike. Međutim, dobro konsolidovani sedimenti sa dubinom izdani većom od 4m veoma dobro podnose seizmičku aktivnost. U povoljne terene spada i gradsko područje Podgorice, koje je znatnim dijelom izgrađeno nakonglomeratima, dobre je nosivosti i povoljne aseizmičnosti. Sa makroseizmičkog stanovišta teritorija Podgorice nalazi se u okviru prostora sa vrlo izraženom seizmičkom aktivnošću. Zemljotres iz 1979. godine, kao i ranije zabilježeni, pokazuju da se baš na prostoru grada mogu javiti potresi jačine 9º MCS skale i jači. Ovakvi potresi se mogu očekivati baš u zoni grada Podgorice i Zetske ravnice gdje se danas nalazi i najveći dio stanovnika ove opštine. što ukazuje na potrebu izdvajanja dodatnih investicija u procesu izgradnje stambenih i drugih objekata kako bi se svele na minimum opasnosti i štete od eventualnih razornih potresa navedene i do sada zabilježene jačine. Kroz izradu GUP-a Titograda, uradjena je mikroseizmička reonizacija prostora obuhvaćenog GUP-om, kao i studija povredljivosti objekata infrastrukture.


Prema uslovima iz ovih materijala karakteristični su slijedeći seizmički parametri:

nosivost tla 120-170 kn/m2

koeficijent seizmičnosti Ks = 0,079

koeficijent dinamičnosti Kd = 0,47-1,0

ubrzanje tla Q maks = 0,288

dobijeni intenzitet u MCS 9 stepeni

2.1.4. KLIMATSKE KARAKTERISTIKE Podgorica se nalazi u prvoj klimatskoj zoni za koju je karakterističan modifikovani uticaj Jadranskog mora. Zime su blage bez pojave mraza i sa povremenim uticajem jakog sjevernog vjetra (u prosjeku 20,8 dana zimi). Ljeta su žarka i suva. Prosječna najveća temperatura je ljeti u julu 26,7ºC, dok je zimi najhladnije u januaru sa 5ºC. Snježne padavine su rijetke (5 dana prosječno). U odnosu na sezonske temperaturne odnose, prosječna zimska temperatura (decembar-februar) je 6,1ºC, proljećna (mart-maj) je 14,3ºC, ljeta (jul-avgust) je 25,3ºC i jeseni (septembar-novembar) 16,4ºC. U toku vegetacionog perioda (april-septembar) prosječna temperatura vazduha iznosi 21,8ºC, dok se srednje dnevne temperature iznad 14ºC javljaju od aprila do oktobra. Ovakav pluviometrijski režim odgovara mediteranskom klimatu, sa izraženim padavinama u toku jeseni i zime, a sušnim i toplim ljetom. Sezonski, u zimskom periodu ima 587mm padavina, u jesen 539,2mm, u proljeće 376,1mm i u ljeto 169,9mm. U toku vegetacionog perioda ima 499,1mm padavina ili 20,6% od srednje godišnje količine. Period javljanja snježnih padavina traje od novembra do marta, sa prosječnim trajanjem od 5,4 dana. Zabilježeni ekstremi trajanja snježnih padavina kreću se u rasponu od 13 dana, pa do godine bez snijega. Snijeg se rijetko održava duže od jednog dana. Godišnji tok oblačnosti ima prosječnu vrijednost od 5,2 (desetina neba). Najveća oblačnost je u novembru 7,0, a najmanja u avgustu 2,8. Sezonski, najveća oblačnost je zimi 6,5, zatim u proljeće 5,9, jesen 5,2 i ljeto 3,4. U toku vegetacionog perioda prosječna vrijednost oblačnosti je 4,3. Godišnje promjene pritiska vodene pare na području Podgorice u srazmjeri su sa godišnjim promjenama temperature vazduha, sa max. u julu od 12 mmHg i min. u januaru od 4,8 mmHg. Prosječna relativna vlažnost vazduha iznosi 63,6% sa max u novembru od 77,2% i min u julu od 49,4%. Period javljanja magli traje od oktobra do juna, sa najčešćom pojavom u decembru i januaru od 2,6 dana. U toku vegetacionog perioda magle predstavljaju rijetku pojavu. Prosječna godišnja čestina pojave magli iznosi 9 dana, a sa ekstremima od jednog do 16 dana.


Srednja godišnja suma osunčavanja iznosi 2465 časova, odnosno 56,1% od potencijalnog osunčavanja karakterističnim za opšte klimatske uslove područja opštine. Najsunčaniji mjesec je jul sa prosječno 344,1 časova (74% od potencijala), a najkraće decembar sa 93 časa (34,9%). Najveću učestalost javljanja, na području Podgorice, ima sjeverni vjetar sa 227 promila, a najmanju istočni sa 6 promila. Preovlađujući, sjeverni vjetar se najčešće javlja u ljeto 259 promila, a najrjeđe u proljeće 207 promila. Tišine se ukupno javljaju 380 promila i sa najvećom učestalošću u decembru 525 promila, a najmanjom u julu 211 promila. Jaki vjetrovi su najčešći u zimskom periodu, sa prosječno 20,8 dana, a najmanji u ljeto sa 10,8 dana. Tokom vegetacionog perioda jaki vjetrovi se prosječno javljaju 22,1 dan. Maritivni uticaj Jadranskog mora ogleda se u toplijoj jeseni od proljeća sa blagim prelazima zime u ljeto i ljeta u zimu. Padavine su izražene u zimu i jesen, dok su ljeta žarka uz povremene ljetnje nepogode i pljuskove. Srednji vremenski period u kome je potrebno grijati prostorije proteže se od 10.novembra do 30.marta, u ukupnom trajanju 142 dana. Iz navedenih podataka se vidi da su klimatski uslovi povoljni u velikom dijelu godine. Naročito se uočavaju nepovoljne pojave jakih vjetrova zimi i visoke temperature ljeti kao i padavine koje se za kratak vremenski period spuste na teren. U procesu projektovanja, obzirom na evidentne činjenice, mora se voditi računa o orijentaciji planiranih objekata, položaju ulaza, velikih otvora, lanterni i krovova. 2.1.5. HIDROLOŠKE KARAKTERISTIKE Rijeke Morača i Ribnica koje predstavljaju glavne vodotoke od interesa za grad, odlikuju se dubokim koritom kanjonskog tipa sa obalama visokim od 15 (Ribnica) do 18 m (Morača). Njihove vode karakteriše izražena erozivna aktivnost, što se manifestuje postojanjem niza potkapina različitih dimenzija. Ovaj fenomen doprinosi specifičnom izgledu i atraktivnosti riječnih korita, ali, istovremeno, nameće potrebu pažljivog tretmana podlokanih odsjeka, obzirom na latentno prisutnu opasnost urušavanja njihovih najisturenijih djelova. U oba vodotoka zabilježene su pojave zagadjenja vode. Ka Morači kao primarnom vodotoku gravitiraju pritoke: Mala rijeka, Ribnica, Cijevna, Mrtvica, Zeta i Sitnica. Teritorija Opštine zahvata i gornje djelove Tare i Mojanske rijeke. U toku ljeta drastično opada proticaj kod svih rijeka, a u izrazito sušnim godinama većina tokova, pa čak i Morača, presuđuje u donjem toku. Na području Opštine se mogu izdvojiti tereni sa sledeđim hidrogeološkim karakteristikama:

Slabo vodopropusni tereni (hidrogeološki izolatori)

Srednje i promjenljivo vodopropusni tereni

Vodopropusni tereni. Područje Starog Aerodroma III potpada u vodopropusne terene koje sa pukotinskom i kaveroznom poroznošću predstavljaju krečnjačke površi. Padavine ubrzo poniru duž pukotina, tako da je površinski sloj bezvodan. Nivo podzemnih voda u terenima Podgorice je toliko dubok da podzemne vode ne mogu otežati uslove za izgradnju. Sa aspekta korišćenja za vodosnabdijevanje, ovo su vode dobrog kvaliteta a pojave zagađenja nijesu zapažene. Podzemna voda je niska i iznosi 10-15m ispod nivoa terena.


2.2 DOKUMENTACIONA OSNOVA 2.1 IZVOD IZ GENERALNOG URBANISTIČKOG PLANA SA POSTAVKAMA I SMJERNICAMA ZA PREDMETNO PODRUČJE Prostorni koncept razvoja Generalnim urbanističkim planom koji je usvojen 1990. godine, za predmetni prostor planirana je namjena: „sport i rekreacija” , „skladišta i servisi” „ rekreativna poljoprivreda”, „ komunalne zone” i „zaštitna šuma”. Za jedan dio predmetnog prostora tj. dio planske zone 5 – Konik ,planska jedinica 5.5 GUP je u smjernicama za izradu regulacionih planova predvidio “gradnju na neizgrađenim prostorima” kao oblik intervencije. U okviru prostorne determinante zaštite prirodne sredine i kulturnog nasleđa dio prostora je opredijeljen za zaštitne šume kao zaštita od vjetra, erozija, raznih emisija kao i unapređenja devastiranog pejzaža. Ove šume obuhvataju teritoriju od 1004 ha ili 12% teritorije GUP-a ( Ćemovsko polje 227ha, Dajbabska gora 250 ha, Velje brdo-Malo brdo 321ha, Kakaricka gora 25, Zagorič-Zlatica 72 ha, Zabjelo 55 ha ). Izgradnja i uređenje zelenih površina u dugoročnom razvoju grada mora biti usmjerena u izgradnju jedinstvenog sistema zelenila. Jedinstveni sistem zelenih površina zaokružuju predviđenje površine namijenjene rekreativnoj poljoprivredi, postojeće i predviđenje zaštitne šume i rekreativne površine bližih izletišta Mareza, Vrela Ribnička i Cijevna. Formiranje zaštitnih pojaseva zelenila na slabijem zemljištu kao što je to slučaj na Ćemovskom polju zahtijeva veća materijalna ulaganja. Za dugoročni razvoj ovih djelatnosti predviđa se:

komunalne zone (stočna pijaca i klanica) na Ćemovskom polju uz put za Tuzi.

zaštita i unapređenje prirodne okoline znači: - unaprijediti pošumljavanje i sanaciju degradiranih šuma, prije svega na

Ćemovskom polju i Zetskoj ravnici;

Za prostorni razvoj skladišta i servisa potrebno je odrediti porast od 273% površine i tako obezbijediti prostor za organizaciju skladišta i servisa sa 38ha na 142 ha.

Pored ove zone potrebno je predvidjeti mogućnost razvoja sporta i rekreacije u ukupnom iznosu od 250 ha na području grada kao i rekreacionu poljoprivredu koja je namjenjena rekreaciji i poljoprivrednoj proizvodnji za potrebe domaćinstava, ukupno je opredijeljeno 572 ha koji su raspoređeni po svim djelovima grada sa prigradskim područjima.

U zonama za skladišta i servise lociraju se djelatnosti koje su iz saobraćajnih razloga vezane za željezničku prugu. Sve skladišne i servisne djelatnosti koje ne zauzimaju građevinsku parcelu veću od 1ha moguće je locirati i u zonama za stanovanje sa djelatnostima.

Ostale neizgrađene površine se predviđaju kao zaštitne šume koje se jednim djelom već prostiru Ćemovskim poljem.

Programske i urbanističko-arhitektonske osnove za izvođenje urbanističkih planova Planom oblika intervencija Generalni urbanistički plan za ovaj prostor predviđa intervencije «gradnja na neizgrađenim prostorima».


Na tim područjima potrebno je locirati skladišno servisne objekte koji iz tehnoloških, saobraćajnih ili ekoloških razloga nije moguće locirati uz ostale djelatnosti, objekte sportsko rekreativnog karaktera kao i objekte koji su u funkciji rekreativne poljoprivrede. Objekte uglavnom locirati uz glavne magistralne pravce, posebno obratiti pažnju na lokalitete koji su u zahvatu vodoizvorišta koji je u zoni zaštite. Voditi računa o saobraćajnim komunikacijama i komunalnom opremanju, što je uskladu sa izraženim potrebama postojećih objekata ( sportski aerodrom). Posebno u novopredviđenoj zoni potrebno je uporedno sa izgradnjom pojedinih kompleksa podizati odnosno sanirati i veće komplekse / trake zaštitnih šuma.

2.3. STVORENI USLOVI

2.3.1. KONTAKTNA PODRUČJA Područje obuhvaćeno DUP-om "Stari Aerodrom faza III" u prostornom smislu iskazuje se kao dio planske jedinice 5.5 površine 266, 33 ha, koja je u sastavu planske zone 5 – Konik. Sa sjevera kontaktno područje predstavlja planska jedinica 5.2 – Konik namjenjena individualnom i kolektivnom stanovanju (DUP „Konik sanacioni plan“), sa sjeveroistoka se graniči sa naseljem Vrela Ribnička planska jedinica 5.2 , sa zapada planskom jedinicom 5.3 –( DUP Konik - Stari Aerodrom ), sa juga planskom jedinicom 12.1 – Magistralni pravac Podgorica –Tuzi i Agroindustrijski kompleks Plantaže “13 jul”;dok sa istoka se naslanja na poljoprivredne površine. Predmetna teritorija se sa kontaktnim zonama saobraćajno povezuje planiranom saobraćajnicom radnog naziva 7-7 kao i Ul. Radomira Ivanovića sa južne strane je povezivanje ostvareno magistralnim pravcem Podgorica-Tuzi-Skadar. Specifičnost ovog prostora je to što se saobraćajno povezuju dvije države , odnosno ovaj pravac povezuje Crnu Goru sa Republikom Albanijom preko graničnog prelaza Božaj u blizini Tuzi koji je na ovom magistralnom pravcu.

2.3.2. PROSTOR ZAHVATA DUP-a Predmetna lokacija „Stari Aerodrom faza III“ je većim dijelom neizgrađena i na većem zahvatu se prostiru zaštitne šume. Ovaj prostor od izgrađenih objekata ima pomoćne sportske terene koji su u funkciji Fudbalskog kluba „Budućnost“ iz Podgorice, i Fudebalskog saveza Crne Gore, zatim sportski aerodrom koji je u funkciji AERO kluba „Špiro Mugoša“, takođe na predmetnom prostoru se nalazi objekat Stočne pijace koji je privremenog karaktera.

Sagledavanjem Generalnog urbanističkog plana uočavamo povoljnosti odabira ove mikrolokacije za planirane namjene. Naime, blizina kontaktnih područja je izuzetno povoljna okolnost sa aspekta razvojnih kriterijuma. U neposrednoj blizini nalazi se Agroindustrijski kombinat „13 jul“, koji obuhvata jedan od najznačajnijih razvojnih prostora, zatim zone naselja koja su opremljene sa svom infrastrukturom i razvojnim potencijalima u smislu društvenih i stambenih potreba. Lociranjem sadržaja sporta i rekreacije, u manjem dijelu skladišta i servisa u zoni Ćemovskog polja postignuta je povezanost područja sa formiranim urbanim cjelinama, što je značajno sa aspekta društveno-ekoloških kriterijuma. Uticaj buke i zagađenja na urbanu sredinu je na ovaj način u najvećoj mogućoj mjeri eliminisan, ali se u cilju spriječavanja zagađivanja poljoprivrednih površina u neposrednoj blizini zone mora obratiti pažnja na planiranje potrebnih površina zaštitnog zelenila.


2.3.3. ANKETA KORISNIKA PROSTORA

U okviru pripremnih poslova sprovedena je anketa koja je obuhvatila sve korisnike prostora. Prostor predmetnog DUP-a predstavlja vrlo značajan gradski prostor koji je rezervisan za prostorno širenje grada, pa je bilo neophodno upoznati se sa programskim zahtjevima korisnika prostora iskazanih kroz njihove razvojne programe. U tom smislu, uspostavljen je kontakt sa Agencijom za razvoj i izgradnju grada Podgorice, nosiocem Programskog zadatka, svim Javnim preduzećima, Sekretarijatom za saobraćaj , kao i ostalim korisnicima prostora JP“ Pijace“ za prostor „Stočne pijace“, Aero klub „Špiro Mugoša“ korisnik sportskog aerodroma kao i FK „Budućnost“ i FSCG koji su korisnici pomoćnih sportskih terena. Svi anketirani subjekti istakli su da su zainteresovani da sarađuju sa obrađivačem plana prilikom njegove izrade, kako bi zajedno došli do najoptimalnijeg rješenja. Takođe,neophodno je da se prije konačne verzije plana Nacrt dostavi navedenim korisnicima prostora na usaglašavanje.

2.4. OCJENA STANJA 2.4.1. OCJENA SA ASPEKTA PRIRODNIH USLOVA

Sa aspekta prirodnih uslova, ovo područje ima niz povoljnosti za izgradnju i urbanizaciju. Ravan teren, nizak nivo podzemnih voda kao i dobra stabilnost terena su karakteristike koje idu u prilog gradnje.

Ostali prirodni uslovi koji su karakteristični za šire područje Podgoričke kotline, a vezani su za klimatske uticaje obavezuju na respektovanje i prilagođavanje fizičkih karakteristika objekata prilikom planiranja od nepovoljnih uticaja vjetra, sunca i kiše. Na ukupnom zahvatu zone, gradnjom i uređivanjem terena treba stvoriti uslove za formiranje povoljnog mikroklimatskog ambijenta. 2.4.2. OCJENA SA ASPEKTA STVORENIH USLOVA

Podgorica je administrativno-politički centar Republike Crne Gore i njen najznačajniji privredni centar. Geoprometni položaj Podgorice, njegov centralni položaj u Republici i ukrštanje puteva koji povezuju jadransku obalu sa unutrašnjim dijelom Republike (izgrađene željezničke pruge Bar-Beograd, Nikšić-Podgorica i Podgorica-Skadar), kao i magistralnih putnih pravaca, daju Podgorici posebno važno mjesto u prevozu robe i putnika.

Položaj Podgorice u odnosu na širu regiju pruža izvanredne uslove za razvoj djelatnosti vezanih za intenzivne robne i putničke tokove kao i razvoj finalne industrije, trgovine i uslužnih djelatnosti.

Predmetno područje predstavlja integralni deo budućeg razvoja urbane Podgorice.

Sve zone su uzajamno povezane i usmjerene na jake saobraćajne mreže u cilju stvaranja ukupne dopunjenosti sadržaja koji zajednički zadovoljavaju potrebe grada i regiona.

Prostor ima dobru povezanost sa saobraćajnim priključkom, što je veoma važno zbog intenzivnog prometa ljudi I dobara. Veza predmetne lokacije gradskim saobraćajem sa Podgoricom laka je i brza. S druge strane, postignuta je dovoljna blizina objekata sporta I rekreacije u odnosu na naselja, čime je postignuta bolja prostorna povezanost kako bi se ti


resursi iskoristili u najboljoj mogućoj mjeri. Opremljenost i uređenost lokacije objektima i mrežom infrastrukture je na veoma niskom nivou, tako da infrastrukturna nerazvijenost predstavlja ozbiljan nedostatak predmetnog područja. Na prostoru DUP-a “Stari aerodrome faza III”, postojeće stanje je prihvaćeno kao stvoreni uslovi: -Magistralni put Podgorica –Tuzi- Skadar, sa izgrađenom kružnom raskrsnicom za usmjeravanje saobraćaja ka zoni predmetnog DUP-a. - Grupacije čempresa u slobodnom prostoru na teritoriji plana. -Zaštitna borova šuma. -Sportski aerodrom; -Zahvat vodoizvorišta; -Pomoćni sportski tereni; -Stočna pijaca; Imajući u vodu sve navedeno, planirana lokacija predstavlja prostor u potpunosti pogodan za izgradnju planiranih sadržaja sa aspekta stvorenih uslova.

2.5. NUMERIČKI POKAZATELJI POSTOJEĆEG STANJA

Na osnovu snimanja stanja na terenu dobili smo opštu sliku o postojećim kapacitetima predmetnog zahvata, o tome govore sledeći urbanistički parametri:

Površina zahvata Plana ……………………............... 266.33 ha

Prostor vodozahvata.......................……………….... 28.45 ha

Zaštitna šuma………………………………………….. 122.12 ha

Prostor Stočne pijace………………………………… 2.35 ha

Prostor Sportskog aerodroma……………………… 57.74 ha

Prostor pod sportskim terenima…………………… 11.94 ha

Ostale slobodne površine ………………................ 43.90 ha Na osnovu izloženih pokazatelja može se zaključiti da je prostor neizgrađen i da se na njemu može sprovesti urbanizacija u skladu sa Programskim zadatkom i važećim zakonodavstvom.


3. PLAN

3.1. KONCEPT ORGANIZACIJE PROSTORA Izradu ovog planskog dokumenta uslovio je u svim fazama, princip da planiranje proizilazi iz pravilnog sagledavanja odnosa između faktičkog stanja na terenu i prioritetnih potreba korisnika prostora i njihovog uklapanja u gradsku strukturu. Razmatranjem ovog odnosa došlo se od neminovnog zaključka da ekonomski i socijalni procesi određuju prostornu distribuciju djelatnosti i stanovništva, te da su uslovljeni prostornom stvarnošću, pri tom ne zaboravljajući da je DUP osnovni dokument za usmjeravanje oblikovnog izraza grada. Analizirajući ovaj prostor težilo se ka nastojanju da u urbanom smislu zapostavljeni prostor (kao što je ovaj) dobije pravi značaj, kao samostalna cjelina prepoznatljiva po svim segmentima urbane afirmacije. Osnovni cilj izrade DUP-a je pravilno usmjeravanje razvoja grada u smislu njegove povezanosti i integracije stanovništva kroz nadopunu sadržaja.

DUP "Konik –Stari aerodrom III " sastoji se u preraspodjeli namjena površina u okviru predmetnog prostora uz poštovanje oblika intervencija zadatih planovima višeg reda kao i urbanističke matrice i primarne infrastrukture koja je započeta u već usvojenim planovima u kontaktnim zonama. Na osnovu smjernica GUP-a, planova kontaktnih zona, analize i ocene postojećeg stanja određen je osnovni koncepcijski pristup za izradu DUP-a "Konik - Stari Aerodrom III". Određeni uticaj na prostorni i programski koncept projekta ima i promjena privrednog sistema, izražene potrebe kroz nove tržišne odnose (privatna svojina i inicijativa), kao i primjena svih uticaja od značaja za programiranje i konačno rješenje Plana: - sagledavanje ulaznih podataka iz GUP-a, - analiza postojećeg stanja i okruženja, - istraživanja prirodnih karakteristika područja - ocjena sa aspekta stvorenih uslova, - odredbe uslovljene Zakonom o planiranju i uređenju prostora, - dostavljeni programski zadatak. - ekonomsko- tržišna projekcija kroz inostrana ulaganja; Na prostoru DUP-a "Konik - Stari Aerodrom III", opredijeljena je površina od 266.33 ha za namjenu „sport i rekreacija” , „skladišta i servisi” i „ rekreativna poljoprivreda” prema važećem GUP-u. Za jedan dio predmetnog prostora tj. dio planske zone 5 – Konik ,planska jedinica 5.5 GUP je u smjernicama za izradu regulacionih planova predvidio “gradnju na neizgrađenim prostorima” kao oblik intervencije i u tom smislu su dati sadržaji koji na ekskluzivan način valorizuju predmetni prostor. Pri određivanju osnovne koncepcije planskog rješenja pošlo se i od činjenice da budući korisnici velikog dijela plana nijesu poznati, a planirana namjena je specifična, pa bi limitirajuća parcelacija, kao i nefleksibilno iskazani elementi regulacije mogli biti ograničavajući faktor za realizaciju planskog rješenja. Stoga je prihvaćen princip da se prostor u najvećoj mjeri planira fleksibilno što otvara mogućnost za racionalno korišćenje zemljišta. Na ovom prostoru predviđa se u najvećoj mjeri očuvanje postojećeg zelenila uz obogaćivanje novim , s obzirom da procenat ozelenjenosti u okviru ove namjene iznosi 40-50%, tako da se veći dio saobraćaja kao i parkiranja odvija podzemno u jednoj do dvije etaže, a nadzemno je planirana glavna saobraćajna mreža uz sekundarne opslužne


saobraćajnice. Na tom području potrebno je locirati one stambeno poslovne objekte koji su ekskluzivnog karaktera I koji se iz tehnoloških, saobraćajnih, I ekoloških razloga lociraju tako da daju jedan visok nivo prostornog oblikovanja uz odgovarajuće manipulativne površine kao i površine za parkiranje u funkciji planiranih objekata. Predmetna lokacija predstavlja integralni deo budućeg razvoja urbane Podgorice. Sve zone su uzajamno povezane i usmjerene na jake saobraćajne mreže u cilju stvaranja ukupne dopunjenosti sadržaja koji zajednički zadovoljavaju potrebe grada i regiona. Prostor ima dobru povezanost sa saobraćajnim priključkom, što je veoma važno zbog intenzivnog prometa ljudi I dobara. Veza predmetne lokacije gradskim saobraćajem sa Podgoricom laka je i brza.S druge strane, postignuta je dovoljna blizina objekata sporta I rekreacije u odnosu na naselja, čime je postignuta bolja prostorna povezanost kako bi se ti resursi iskoristili u najboljoj mogućoj mjeri. U jednom dijelu planske cjeline potrebno je locirati ugostiteljske objekte, različite oblike trgovačkih i uslužnih centara , hotela, kao i njima komplementarnih sadžaja. Takođe je planirano lociranje objekata obrazovanja, kulture, školstva, zdravstva i dr. Veći dio planskog prostora opredijeljen je za zaštitno zelenilo, parkovske površine kao i objekte sporta i rekereacije. U okviru ove cjeline predviđen je objekat Glavnog stadiona FSCG , postojećih pomoćnih stadiona kao i njihova nadopuna.

Ovu koncepciju razvoja prostora, kao osnovu za dalju plansku razradu, treba zasnivati na usaglašenim potrebama grada, kao i neposrednih korisnika. Prostor treba tretirati kao jedinstvenu prostornu i funkcionalnu cjelinu, kako bi se integrisali ukupni sadržaji bez dupliranih planiranih kapaciteta. 3.2. PROSTORNA ORGANIZACIJA Prostorne cjeline plana su podijeljene po namjenama.

Namjena vodne površine – (vodoizvorište);

Namjena mješovita - višeporodično stanovanje sa djelatnostima ( objekti kolektivnog stanovanja i poslovanja),objekti uslužno-proizvodnih servisa, administracija, tržnica, ugostiteljski objekti, različiti oblici trgovačkih centara, marketi , hoteli,objekti kulture,poslovne i upravne zgrade biznis centri, multiplex centri i objekti obrazovanja ( predškolske ustanove, osnovna škola, srednja škola), objekti zdravstva(dom zdravlja- ambulanta) i dr.;

Namjena jednoporodičnog stanovanja ( stanovanje u porodičnim objektima tipa vila);

Namjena sportsko rekreativna zona (pomoćni sportski tereni, glavni stadion FSCG, postojeći sportski aerodrom Špiro Mugoša);

Namjena zelene površine javnog korišćenja ( park sa trim, biciklističkom i pješačkim stazama);

Namjena zelene površine specijalne namjene ( zaštitno zelenilo );


Ovaj prostor je namjenjen podizanju zelenila kao zaštite koje bi u okviru prostorne determinante unaprijedilo devastirani pejzaž. Takođe bi zaštitilo prostor vodozahvata od neželjenih uticaja kako ljudskog faktora tako i emisija gasova, uz unapređenje kvaliteta i sadržaja nadopune sistema gradskog zelenila.


Mješovita namjena - višeporodično stanovanje sa djelatnostima ( objekti kolektivnog stanovanja i poslovanja) i uslužno-servisno-proizvodni objekti, administracija, tržnica, ugostiteljski objekti, različiti oblici trgovačkih centara, marketi , hoteli,objekti kulture,poslovne i upravne zgrade biznis centri, multiplex centri i dr. ;

Višeporodično stanovanje sa djelatnostima je planirano duž saobraćajnog pravca

ulice 7-7 sa jasno definisanom parcelacijom. Planirana je izgradnja na neizgrađenim prostorima u slobodostojećim objektima, uz poštovanje pravila građenja , regulacije i nivelacije. Parkiranje je na parceli uz važeća pravila saobraćaja u kretanju i mirovanju uz obezbeđenje dovoljnog broja parking mjesta.

Takođe se u okviru zone koja je planirana kao ulazna kapija grada uz ostale sadržaje planiraju i ovi objekti uz parkiranje koje će se obezbijediti u podzemnom garažnom prostoru kao i djelimično na parceli uz važeća pravila i uslove date u dijelu saobraćaja.

U okviru ove namjene je duž pravca Podgorica –Tuzi planiran razmještaj objekata

uslužno-proizvodno servisnog karaktera . To su slobodostojeći - privredni objekti,

skladišta, stovarišta, koji ne predstavljaju bitnju smetnju pretežnoj namjeni, objekti komunalnih servisa koji služe potrebama stanovnika područja; planiranim objektima se pristupa prilazima sa servisne saobraćajnice.

Objekti administrativno-poslovnih djelatnosti razmješteni su u okviru centralne zone novoformiranog bulevara. Predviđeni su objekti velike spratnosti uz postepeno opadajuće visine dajući ovom prostoru značaj ulazne kapije grada. Unutar zone je predviđen smještaj objekata različitog karaktera, reprezentativni objekti kao i biznis centri administrativno-poslovnih kapaciteta. S obzirom da se ovi sadržaji često vezuju za veliku frekventnost posjetilaca, obezbijeđen je i dovoljan broj parking mjesta na koja se pristupa preko servisnih saobraćajnica, odvojenih od glavne saobraćajnice pojasom zelenila. Takođe je predviđen pristup podzemnom garažnom parkiralištu u cilju nesmetanog odvijanja kretanja i parternog uređenja.

Obezbeđenje parking prostora je unutar parcela jer je taj prostor podijeljen na zasebne parcele. Uz pravila parcelacije i regulacije važiće pravila saobraćaja u kretanju i mirovanju uz obezbeđenje dovoljnog broja parking mjesta.

Površine školstva ( predškolske ustanove, osnovna škola, srednja škola); Predškolsko vaspitanje

- predškolsko obrazovanje i vaspitanje organizovaće se za 28% djece do 6 godina; - standard po korisniku je od 5-7m²; - predškolske ustanove će obuhvatati u opštinskim centrima oko 40% generacije; - organizaciono i suštinski se povezuje predškolsko i osnovno obrazovanje.

Osnovno obrazovanje

- osnovnim obrazovanjem obuhvatiće se djeca uzrasta od 7 do 14 godina; - osnovne škole se organizaciono i prostorno povezuju sa programom predškolskog i

srednjeg obrazovanja kao i kulturno i sportsko-rekreativnim djelatnostima; - distribucija novih škola i širenje mora da prati migraciona kretanja stanovništva.

Srednjoškolsko obrazovanje

- srednjim obrazovanjem biće obuhvaćeno 80% generacije 15 do 18 godina; - prostorno, organizaciono i suštinsko povezivanje osnovnog, srednjeg i visokog

obrazovanja.


Površine zdravstva ( dom zdravlja- ambulanta); Prioritetni cilj je razvoj osnovne zdravstvene zaštite koja će se obavljati u okviru doma zdravlja, ovaj objekat je lociran u okviru centralne zone plana.

Namjena stanovanje malih gustina - Jednoporodično stanovanje ( stanovanje u porodičnim objektima tipa vila);

U dijelu plana duž glavnog novoformiranog bulevara uz naslanjanje na zonu parkovskog zelenila opredijeljen je prostor za porodično stanovanje u slobodostojećim porodičnim kućama- tipa vila sa jasno definisanom parcelacijom i pristupima .

Namjena sportsko rekreativna zona (pomoćni sportski tereni, glavni stadion FSCG, postojeći aerodrom Špiro Mugoša);

Zone sportsko rekreativnih sadržaja su podijeljene planski na dvije cjeline. U prvoj zoni koja je duž ulice 7-7 smješteni su pomoćni sportski tereni kao i objekti FSCG, FK „Budućnost“ iz Podgorice i FK „Mladost“ iz Podgorice. A u gornjem dijelu zone planiran je Glavni stadion FSCG sa pratećim sadržajima i parkiralištem. Ova zona je oivičena jakim saobraćajnim pravcima tako da je na taj način obezbijeđena dostupnost samom stadionu iz svih pravaca grada. Takođe je predviđena pješačka povezanost sa kontaktnom zonom sa sjevera nadzemnim i podzemnim prolazima i na taj način se ostvaruje planska povezanost sportskih cjelina koje su planirane u kontaktnom području. Lociranjem sadržaja sporta i rekreacije, postignuta je povezanost područja sa formiranim urbanim cjelinama, što je značajno sa aspekta društveno-ekoloških kriterijuma. Postojeći sportski aerodrom Špiro Mugoša je osnovne namjene sportski aerodrom ali je planski dat tako da se može podvesti pod aerodrom specijalne namjene i ukviru toga se ovim planom dozvoljava izgradnja objekata u okviru kompleksa i to: (izgradnja hangara, škola za obuku pilota kao i objekti za simulatore, smještajni objekti za pilote, kontrolni toranj , pristanišna zgrada sa terminalima i vip salonima) i to sve na način prethodne prostorne provjere ostvarene kroz izradu prostorno urbanističkog rješenja na bazi kojeg bi se definisali UTU-i za izgradnju istih i u skladu sa uslovima koje propisuje Agencija za civilno vazduhoplovstvo.

Namjena zelene površine javnog korišćenja ( park sa trim stazom);

Ovaj prostor je dat kao parkovska zona koji će biti u funkciji planske cjeline, sa sadržajima pasivne i aktivne rekreacije a u okviru koje je data i trim staza, mogućnost biciklističkih staza i dr. Na osnovu prethodne provjere urbanističkih idejnih rješenja mogu se organizovati i sportski tereni za razne oblike sportskih aktivnosti ( tenis, odbojka, košarka, rukomet , bazen za plivanje i dr;) uz uslov da ne premašuju 5 % ukupne površine parka.

Namjena zelene površine specijalne namjene ( park šuma ); Uticaj buke i zagađenja na životnu sredinu je na ovaj način u najvećoj mogućoj mjeri eliminisan, ali se u cilju spriječavanja zagađivanja poljoprivrednih površina u neposrednoj blizini zone mora obratiti pažnja na planiranje potrebnih površina zaštitnog zelenila. Za ovaj prostor važe pravila data u poglavlju pejzažnog uređenja.


4. USLOVI ZA UREĐENJE PROSTORA

4.1. USLOVI U POGLEDU PLANIRANIH NAMJENA Sve pojedinačne parcele definisane su za određene namjene tako da je cjelokupan prostor podjeljen po funkcijama koje se na njemu odvijaju. Pojedinačne namjene za parcele date su kroz posebne uslove za uređenje prostora sa numeričkim pokazateljima i u grafičkom prilogu br.6 Planirana namjena površina. Planirane namjene su pretežne a ne isključive, što znači da podrazumijevaju i postojanje drugih, komplementarnih namjena. Takođe, vrste različitih objekata po sadržaju i funkciji iskazane su na grafičkom prilogu br.9 Organizacija i distribucija sadržaja date su okvirno, odnosno kao smjernice za dalji razvoj ovog područja i kao takve nisu obavezujuće pri organizaciji konkretnih sadržaja. Zainteresovani subjekti mogu vršiti dalja usmjerenja u pogledu namjena i vrste objekata, ako ne odstupaju od uslova datih ovim Planom. Osnovne namjene površina na prostoru ovog plana su:


Mješovita namjena - višeporodično stanovanje sa djelatnostima ( objekti kolektivnog stanovanja i poslovanja) i uslužno-servisno-proizvodni objekti, administracija, tržnica, ugostiteljski objekti, različiti oblici trgovačkih centara, marketi , hoteli,objekti kulture,poslovne i upravne zgrade biznis centri, multiplex centri i dr.;

Namjena SMG - jednoporodičnog stanovanja ( stanovanje u porodičnim objektima tipa vila);

Namjena sportsko rekreativna zona (pomoćni sportski tereni, glavni stadion FSCG, postojeći aerodrom Špiro Mugoša);

Namjena zelene površine javnog korišćenja ( park sa trim stazom);

Namjena zelene površine specijalne namjene ( park šuma );

saobraćajne površine -kolsko-pješačke saobraćajnice, kolski prilazi, parkinzi

komunalne djelatnosti -objekti infrastrukture

4.2. USLOVI ZA REGULACIJU I NIVELACIJU Instrumenti za definisanje osnovnog sistema regulacija 1.Regulaciona linija Regulaciona linija u ovom planu je definisana osovinom saobraćajnica, čije su koordinate prikazane u grafičkom prilogu Plan saobraćaja. 2. Građevinska linija Građevinska l ini ja se utvrđuje ovim planom u odnosu na regulacionu liniju (krajnja linija trotoara), a predstavlja liniju do koje je dozvoljeno graditi objekat. 3. Visinska regulacija Visinska regulacija je u planu definisana na dva načina, u zavisnosti od namjene objekta. Naime, za objekte uprave, administracije i ugostiteljstva definisan je maksimalan broj


nadzemnih etaža gdje se jedan nivo računa u prosječnoj vrijednosti od približno 3m za etaže iznad prizemlja, odnosno 4m za etaže u prizemlju. Za objekte na parcelama namjenjenim servisima visinska regulacija određena je visinom krovnog vijenca koji se može kretati od 6m do maksimalno 12 m (odnosno 10m za pojedine objekte) iznad kote pristupnog puta. U tom prostoru moguće je smjestiti jednu ili dvije etaže za objekte visine manje od 9m, odnosno jednu, dvije ili tri etaže za objekte visine preko 9m. Ispod svih objekata na prostoru plana dozvoljena je izgradnja podzemnih etaža, čija površina ne ulazi u proračun maksimalne dozvoljene BGP. Napomena: Grafički prikaz fizičkih struktura prikazan na grafičkim prilozima plana (oblik, površina) ne predstavlja uslov arhitektonskog oblikovanja rješenja horizontalnog gabarita, već samo grafičku provjeru smještanja maksimalnih kapaciteta. Arhitektonsko rješenje objekata prilagođavaće se potrebama investitora, uz poštovanje striktno zadatih građevinskih linija, maksimalne spratnosti i visine objekta, odnosa prema susjednim parcelama, kao i svih propisa iz građevinske regulative. 4.Urbanistička parcela Urbanistička parcela je dio prostora formiran na osnovu plana parcelacije ili smjernica koje se utvrđuju planskim dokumentom, a koji obuhvata jednu ili više katastarskih parcela ili njihovih djelova i koji zadovoljava uslove izgradnje propisane lokalnim planskim dokumentom; Na urbanističku parcelu mora se obezbijediti pristup s gradske saobraćajnice ili javnog puta. Urbanistička parcela mora imati površinu i oblik koji omogućava izgradnju i korišćenje parcele u skladu sa lokalnim planskim dokumentom (lokacija, blok, zona). Kod utvrđivanja bloka, odnosno zone, preporučuje se utvrđivanje urbanističke parcele prema regulaciji saobraćajnica, vodotokova i sličnih postojećih ili planiranih objekata. 5. Indeks zauzetosti Indeks zauzetosti je količnik izgrađene površine objekta na određenoj parceli (lokaciji, bloku, zoni) i ukupne površine parcele izražene u istim mjernim jedinicama. Izgrađena površina je definisana spoljašnjim mjerama finalno obrađenih fasadnih zidova i subova u nivou novog – uređenog terena. 6. Indeks izgrađenosti Indeks izgrađenosti je količnik ukupne građevinske bruto površine objekata i površine parcele ( lokacije, bloka, zone) izražene u istim mjernim jedinicama. Računa se u skladu sa važećim standardima. Bruto građevinska površina objekta je zbir bruto površina svih nadzemnih etaža objekta, a određena je spoljašnjim mjerama finalno obrađenih zidova. Bruto površina podzemnih etaža se uzima ili ne uzima u obzir zavisno od njene namjene: ukoliko je namjena podzemnih etaža poslovna ( trgovina, disko klub ili neka druga namjena čija funkcija opterećuje parcelu infrastrukturom) onda se u ukupnu bruto građevinsku površinu računa i površina podzemne etaže, ukoliko je namjena podzemne etaže garaža, podrum ili instalaciona etaža onda se njena površina ne uračunava u ukupnu bruto građevinsku površinu. 4.3. USLOVI ZA PARCELACIJU I PREPARCELACIJU Parcele dobijene preparcelacijom su geodetski definisane u grafičkom prilogu br.7 Plan parcelacije. Ukoliko na postojećim granicama katastarskih parcela dođe do neslaganja između zvaničnog katastra i plana, mjerodavan je zvanični katastar.


Do preparcelacije je uglavnom došlo usljed podjele velikih parcela i uklapanja sa planiranim trasama saobraćajnica. S obzirom da obrađivač plana nije imao ulazne podatke o budućim korisnicima većeg dijela predmetnog prostora, ukazala se potreba za simulacijom jednog konkretnog modela. U tom smislu, predložena parcelacija predstavlja samo strukturalni modul, koji je podložan promjenama po pravilima parcelacije ovog plana. Ovim planom se dozvoljava komasacija-udruživanje jedne ili više parcela , kao i dijeljenje većih parcela na dvije ili više s tim da veličina parcele ne može biti manja od 5000 m2;

4.4. USLOVI U ODNOSU NA ZAŠTITU PRIRODNIH I STVORENIH VRIJEDNOSTI Mere zaštite prirodnih vrednosti u okviru DUP-a se prevashodno odnose na očuvanje i zaštitu vodoizvorišta. Unapredjenjem postojećih grupacija čempresa i alpskog bora u šumski pojas uz magistralni put, doprineće se poboljšanju kvaliteta životne i radne sredine. Ovim planom se razrešavaju pitanja infrastrukture cele teritorije plana i time se stavaraju uslovi za onemogućavanje daljeg narušavanja kvaliteta životne sredine. Sve aktivnosti koje se odvijaju na teritoriji DUP-a ne smeju da ugrožavaju životnu sredinu. Na teritoriji Plana nema objekata zaštićenih Zakonom o zaštiti spomenika kulture.

4.5. URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU NOVIH OBJEKATA Na prostoru plana razmještene su lokacije predviđene za izgradnju novih objekata različitog tipa, za različite korisnike. Planom su određeni samo osnovni urbanistički parametri koji su dati prema namjeni, funkciji i sadržaju tih objekata. Opšti urbanističko-tehnički uslovi za izgradnju novih objekata

Novi objekti se planiraju na slobodnim prostorima unutar zone na jednoj ili više urbanističkih parcela, kao rubne fizičke strukture ili slobodostojeći objekti. Na osnovu regulacione i građevinske linije prema ulici ili javnoj površini odredit će se položaj i gabariti objekata , unutrašnji kolsko pješački saobraćaj, slobodni prostori, parkinzi i zelene površine.

Objekti mogu biti postavljeni na građevinskoj parceli: 1) u neprekinutom nizu - objekat na parceli dodiruje obe bocne linije gradevinske parcele; 2) u prekinutom nizu - objekat dodiruje samo jednu bocnu liniju gradevinske parcele; 3) kao slobodnostojeci - objekat ne dodiruje ni jednu liniju gradevinske parcele; 4) kao poluatrijumski - objekat dodiruje tri linije gradevinske parcele.

Oblik i površine gabarita objekata će se definisati tehničkom dokumentacijom i mogu se prilagođavati potrebama investitora ukoliko se poštuju striktno zadati urbanistički parametri:

o Regulaciona I građevinska linija i propisana udaljenost od susjednih parcela. o Medusobna udaljenost objekata koji se grade u prekinutom nizu, iznosi

najmanje polovinu visine višeg objekta, osim slobodnostojecih višespratnica. Udaljenost se može smanjiti na cetvrtinu ako objekti na naspramnim bocnim fasadama ne sadrže otvore na prostorijama za stanovanje (kao i ateljeima i poslovnim prostorijama). Ova udaljenost ne može biti manja od 4,00 m ako


jedan od zidova objekta sadrži otvore za dnevno osvetljenje. Pored navedenih uslova višespratni slobodnostojeci stambeni objekat ne može zaklanjati direktno osuncanje drugom objektu više od polovine trajanja direktnog osuncanja.

o Indeks zauzetosti Si i indeks izgrađenosti Kiz urbanističke parcele, kao i svi propisi iz građevinske regulative;

Izgradnja podruma i suterena je ispod svih objekata dozvoljena, ali nije obaveza. Etaže ispod kote prizemlja tretiraju se kao suterenski i podrumski prostori i ne ulaze u proračun dozvoljene bruto površine objekta. Ukoliko se u suterenskoj ili podrumskoj etaži planiraju garažni prostori, gabarit podzemne etaže može biti veći od gabarita objekta, ali pod uslovom da se njenom izgradnjom ne ugrožavaju susjedni objekti ni parcele. Ukoliko je krov podzemne garaže ozelenjen i parterno uređen njen gabarit ne ulazi u proračun procenta zauzetosti parcele, već se smatra uređenom zelenom površinom.

U projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze.

Parkiranje ili garažiranje vozila rješavati u okviru parcele uz pravila data u poglavlju: Saobraćaj – parkiranje .

U oblikovnom smislu novi objekti treba da budu uklopljeni u ambijent i to sa kvalitetnim materijalima i savremenim arhitektonskim rješenjima.

Krovovi objekata su kosi ili ravni, krovni pokrivači adekvatni nagibu.

Iskazane bruto građevinske površine date u tabelama predstavljaju maksimalne vrijednosti.

4.5.1. UT USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA MJEŠOVITE NAMJENE

U okviru ove namjene planirana je izgradnja objekata višeporodičnog stanovanja sa djelatnostima ;

- Obzirom na namjenu i parametre u kontaktnim zonama, ovaj plan treba da obezbijedi potrebne elemente za stambenu gradnju srednje gustine stanovanja, indeks zauzetosti 0,30 za parcele veće od 3000 m2 - max 0,40 za parcele do 3000 m2. Maksimalna spratnost objekata od P+4 ( Kiz od 1,35 -1,8) do P+6 ( Kiz -2,6) uz mogućnost izgradnje podruma ili suterena i do dvije etaže za garažni prostor,gdje konfiguracija terena to dozvoljava.

- U prizemlju objekata je planirano poslovanje i komercijalni sadržaji na oko 30 % ukupne površine objekta;

- položaj i gabarit planiranih objekata nisu obavezujući, već će biti određeni nakon detaljne razrade projektne dokumentacije. Definisane građevinske linije ovih objekata, su obavezujuće i one će odrediti njihov položaj i udaljenost od kolosjeka, susjednih objekata, saobraćajnica kao i javnih površina.

- Izgradnja podruma i suterena je ispod svih objekata dozvoljena, ali nije obaveza. Etaže ispod kote prizemlja tretiraju se kao suterenski i podrumski prostori i ne ulaze u proračun dozvoljene bruto površine objekta. Ukoliko se u suterenskoj ili podrumskoj etaži planiraju garažni prostori, gabarit podzemne etaže može biti veći od gabarita objekta, ali pod uslovom da se njenom izgradnjom ne ugrožavaju susjedni objekti ni parcele. Ukoliko je krov podzemne garaže ozelenjen i parterno uređen njen gabarit ne ulazi u proračun procenta zauzetosti parcele, već se smatra uređenom zelenom površinom.

- U projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze. U oblikovnom

smislu novi objekti treba da budu uklopljeni u ambijent i to sa kvalitetnim materijalima i savremenim arhitektonskim rješenjima.

- Krovovi objekata su kosi ili ravni, krovni pokrivači adekvatni nagibu.


- Iskazane bruto građevinske površine date u tabelama predstavljaju maksimalne vrijednosti.

- Plan predviđa faznu realizaciju, prema potrebama i mogućnostima potencijalnih investitora. - Realizacija predviđenih sadržaja prostora pratit će razvoj cele zone do maksimalnih

kapaciteta koji su određeni urbanističkim parametrima ovog plana.

Komercijalni sadržaji - Komercijalni sadržaji podrazumjevaju djelatnosti: trgovina, zanatstvo, poslovanje,

ugostiteljstvo, usluge, sa svim podpodjelama. Nisu dozvoljene one delatnosti koje ugrožavaju okolinu bukom i zagađenjima.

- Objekti višeporodičnog stanovanja sa djelatnostima su slobodnostojeći objekti na parceli. - Spratna visina visokog prizemlja može biti max 6m, a spratnih etaža max 4m. - Kota prizemlja objekata namjenjenih komercijalnim djelatnostima mora biti na visini

najviše 0,2m od visine pristupne saobraćajnice, kako bi se omogućila laka dostupnost pješacima.

- Građevinski elementi na nivou prizemlja objekata mogu preći građevinsku liniju, (računajući od osnovnog gabarita objekta do horizontalne projekcije ispada), i to:

-izlozi lokala – 0,3m, po cijeloj visini -konzolne nadstrešnice ili nadstrešnice sa masivnom bravarskom konstrukcijom u zoni prizemne etaže ‚ maksimalno 4m izvan građevinske linije, i to isključivo u zoni ulazne partije, sa min visinom 4m -konzolne reklame – do 1m na visini iznad 4 m

- Navedeni građevinski elementi ne smiju prelaziti granicu urbanističke parcele (ne smiju zalaziti u javnu površinu);

- Potreban broj parking mjesta za zaposlene obezbjediti u okviru parcele, kao javnog parkinga ili podzemne garaže u okviru objekta.

Ugostiteljstvo

Objekti i površine za ugostiteljstvo obuhvataju kapacitete namenjene isključivo pružanju usluga hrane i pića. Sadržaji ove grupe su namenjeni stanovništvu,zaposlenim u ovoj zoni , kao i kupcima i posetiocima ove zone.Javljaju se u formi: restorana, kafana, barova, gostionica, krčmi, bifea, narodnih kuhinja, poslastičarnica, menzi, kafića itd. Prostorne forme u kojima se obično javljaju navedeni sadržaji su sledeći:

Tip restoran - kafana: pruža usluge ishrane i pića sa dužim zadržavanjem gostiju. Tip snek: pruža usluge hrane i pića sa kraćim zadržavanjem gostiju (obuhvata različitu skalu sadržaja, od bifea, preko snek barova i kafića do poslastičarnica mlečnih restorana i sl, a veličine prostornih jedinica nemaju ograničenja u pogledu površine ili broja sedišta.

Istraživanja su pokazala da ne postoji čvrst sistem pravila za lociranje objekata restoraterstva.

Zanatske usluge Mreža kapaciteta zanatskih usluga obuhvata više različitih kategorija od jedinica namenjenih pružanju usluga pojedincima (frizer, kozmetičar, hemijsko čišćenje i sl.), preko različitih zanatskih radnji koje se bave i proizvodnjom i pružanjem usluga (modni zanati, obuća, umetnički zanati, knjigovezac i sl.), do zanata koji su namenjeni održavanju stana (moler, električar, bela tehnika, stolar, tapetar i sl.). Zanatske radnje se lociraju uglavnom po kriterijumu stepena ugrožavanja sredine.

Poslovanje Ova kategorija sadržaja obuhvata grupu: poslovna udruženja,banke, biroi, privatna preduzeća, poslovni prostori, znači svim onim institucijama čiji kancelarijski prostor nije direktno (tehnološki) vezan za proizvodne pogone.


Javna namjena, je prisutna kao ambulanta sa apotekom,udruženja građana, administracija i kultura.

Od komunalnih sadržaja u okviru objekata su predvidjeni: pošta , TT centrala i trafo-stanice I dr. Svi ovi sadržaji su predvidjeni na više urbanističkih parcela ukupne površine 138.659,00 m2 Ukupna površina pod objektima 60.936,00 m2 Ukupna BRGP je 213.335,00m2 Koeficijent izgradjenosti 0,08 Stepen zauzetosti je 2,3%

max spratnost objekata je od P+4 do P+6

u grafičkom prilogu Regulaciono nivelacioni plan su definisane građevinske linije za objekte i parcele, kao I maksimalne visine objekata;

namjena objekta je slobodna I u okviru funkcije višeporodičnog stanovanja, javnih komunalnih delatnosti, poslovanja, trgovine, ugostiteljstva, usluga, zanatstva i kulture.

moguća je realizacija objekata u fazama,

kota prizemlja je prilagođena namjeni;

u projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze;

krovovi ovih objekata su ravni, ili malih nagiba (do 20o), krovni pokrivači adekvatni nagibu.

u oblikovanju posebnu pažnju obratiti na motive ugla kao vizuelno prepoznatljive elemente;

Napomena:

u okvirima postavljenih građevinskih linija i parcela, moguće je korigovanje gabarita i oblika objekta ukoliko ne narušava urbanističku postavku i ne prelazi zadatu građevinsku liniju .

Objekti uslužo-proizvodno servisnih funkcija su pretežno mješovite namjene I

predvidjeni su u okviru zone koja flankira magistralni pravac Podgorica – Tuzi pa se u

skladu sa tim planira izgradnja slobodostojećih objekata – privredni, proizvodni

objekti, skladišta, stovarišta, oni objekti koji ne predstavljaju bitnju smetnju pretežnoj namjeni, objekti komunalnih servisa koji služe potrebama stanovnika područja , planiranim objektima se pristupa prilazima sa servisne saobraćajnice I u okviru parcela obezbjeđuje parkiranje.

Za sve parcele namjenjene proizvodnji i skladištima važe slijedeći opšti UT uslovi:

- Namjensko zelenilo u okviru parcele je osnovni uslov zaštite okoline za bilo koju vrstu skladišta i servisa. Raspored zelenih površina u okviru urbanističkih parcela nije dat ovim planom, već se mora razraditi projektom uređenja terena pojedinačnih lokacija.

- preostale slobodne površine mogu biti organizovane kao manipulativne površine, prilazi, interne saobraćajnice, parking prostori, platoi i sl. Ove površine ne ulaze u proračun procenta zauzetosti na parceli

- površina otvorenih skladišta ulazi u proračun procenta zauzetosti, ali ne i u proračun BGP parcele

- na svakoj urbanističkoj parceli ove namjene dozvoljena je izgradnja jednog ili više skladišno-servisnih objekata i pratećih sadržaja.

- Konačan broj objekata i njihov razmještaj na svakoj parceli zavisiće od vrste proizvodnog procesa, vrste proizvoda za skladištenje, kao i tehnoloških potreba konkretne namjene. Dimenzije i međusobne odnose pojedinih objekata i grupacija


objekata na parceli potrebno je utvrditi prilikom izdavanja UT uslova po prethodno urađenim idejnim rješenjima i utvrđenom programu, a uz saradnju svih zainteresovanih subjekata. Pri tom je neophodno poštovati regulacione elemente plana (građevinsku liniju kao liniju do koje je moguće graditi objekte, visinsku regulaciju, maksimalnu dozvoljenu BGP za predmetnu parcelu), kao i sve propise iz građevinske regulative.

- udvajanja i dijeljenja parcela su moguća, prema uslovima datim u Uslovima za parcelaciju i preparcelaciju (poglavlje 4.3. ovog plana). Urbanističke parcele date u ovom Planu predstavljaju osnovu za buduću parcelaciju, a prevashodna namjena im je da obezbjede i obilježe pretpostavljene dimenzije prostora za konkretne građevinske investicije.

-

- visina objekata zavisi od tehnoloških uslova za odredjeni sadržaj I u skladu je sa specifičnom namjenom, definisana je visinom krovnog vijenca koji se može kretati od 6 m do maksimalno 16 m iznad kote pristupnog puta .

- U tom prostoru moguće je smjestiti jednu ili dvije etaže za objekte visine manje od 9m, odnosno jednu, dvije ili tri etaže za objekte visine preko 9m.

- Objekti ove namjene predviđeni su kao kombinacija skladišnog i administrativnog dijela, pa je samim tim planirana procentualna podjela objekta prema ovim namjenama ( 30% administracija i 70% skladišta-proizvodnja.

- Razmještaj i potreban broj parking mjesta obezbjediti u okviru parcele, prema pravilima koja važe u planu Saobraćaja;

- broj objekata i razmeštaj na parceli zavisi od vrste potreba; - gabariti objekata dužih od 30m, moraju imati dilatacionu spojnicu; - moguća je realizacija objekata u fazama, - kota prizemlja je prilagođena namjeni kako bi se omogućila laka dostupnost vozilima I

pješacima. - u projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze; - krovovi ovih objekata su ravni, ili kosi, krovni pokrivači adekvatni nagibu. - Si je 10% na nivou parcele; - Kiz je 0,2 na nivou parcele; - Objekte graditi isključivo u okviru građevinske linije I poštovati datu udaljenost od javne

saobraćajnice –odnosno regulacione linije; - Data je mogućnost udruživanja ili podjele parcela na ne manje od 5000 m2 tako da je

pristup parceli sa servisne saobraćajnice obavezujuć kako se ne bi remetila planska postavka.

Svi ovi sadržaji su predvidjeni na više urbanističkih parcela ukupne površine 115.119,00 m2 Ukupna površina pod objektima 11.512,00m2 Ukupna BRGP je 23.024,00m2 Koeficijent izgradjenosti 0,009 na nivou plana Stepen zauzetosti je 0,43 % na nivou plana

Objekti poslovanja, administracije, biznis centri sa svim pratećim sadržajima,

kulture i dr.planirani su u okviru mješovite namjene koja je pretežna ali ne mora biti preovlađujuća.

Planirani objekti će se rješavati u okviru urbanističke parcele na osnovu idejnih rješenja u skladu sa datim urbanističkim parametrima I datom parcelacijom .

Planirana spratnost I gabariti novih objekata su uslovljeni koeficijentom izgrađenosti (Kiz) i stepenom iskorišćenosti (Si) urbanističke parcele.

Potreban broj parking mjesta za zaposlene obezbjediti u okviru parcele, podzemnim


garažama, javnim parkinzima.Važe pravila data u poglavlju saobraćaja grafički I analitički.

Princip uređenja zelenila u okviru urbanističke parcele dat je u poglavlju pejzažnog uređenja.

pretežna spratnost objekata je P+3 do P+10 za objekte administrativnog i biznis karaktera;

- Objekti ovih djelatnosti su slobodnostojeći objekti na parceli. - Spratna visina visokog prizemlja može biti max 6m, a spratnih etaža max 4m. - Građevinski elementi na nivou prizemlja objekata mogu preći građevinsku liniju,

(računajući od osnovnog gabarita objekta do horizontalne projekcije ispada), i to: -izlozi lokala – 0,3m, po cijeloj visini -konzolne nadstrešnice ili nadstrešnice sa masivnom bravarskom konstrukcijom u zoni prizemne etaže ‚ maksimalno 4m izvan građevinske linije, i to isključivo u zoni ulazne partije, sa min visinom 4m -konzolne reklame – do 1m na visini iznad 4 m


- moguća je realizacija objekata u fazama, - kota prizemlja je prilagođena namjeni; - u projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze;

- - Si na nivou parcele u zavisnosti od veličine iste iznosi min 25% a max 40%; - Kiz na nivou parcele iznosi min 1 do max 3,2 ;

Predvidjen prostor za ove objekte je na više urbanističkih parcela, ukupne površine 37.093,00 m2 Ukupna površina pod objektima 11.357 m2 Ukupna BRGP je 98.316 m2 Koeficijent izgradjenosti 0,04 na nivou plana Stepen zauzetosti je 4,3% na nivou plana Izgradnja objekata ovih sadržaja se u fazi nepoznatih korisnika prostora uslovljavljava:

horizontalnom I vertikalnom regulacijom, obavezujućom gradjevinskom linijom iz Regulaciono-nivelacionog plana, kao uz striktno poštovanje udaljenosti od susjeda dato u opštim UTU-ima.

broj objekata i razmeštaj na parceli zavisi od vrste potreba

visina pratećih objekata zavisi od tehnoloških uslova za odredjeni sadržaj

gabariti objekata dužih od 30m, moraju imati dilatacionu spojnicu

princip uređenja zelenih površina dat je u poglavlju slobodnih I zelenih površina ; 4.5.2. UT USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA SPORTA I REKREACIJE

Na ovom prostoru predvidja se razvoj sportsko rekreativnih sadržaja.

Planiran je objekat Glavnog stadiona FSCG - a sa svim pratećim sadržajima . Planirani stadion je I-ve kategorije i namjenjen je održavanju svetskih i evropskih prvenstava kao i Olimpijskih igara. Ovim planom su definisani opšti uslovi koji će biti usmjerenje za detaljnu razradu idejno prostorno-urbanističkog rješenja, uz primjenu standarda koje propisuje FIFA.

- U okviru parcele planiran je stacionarni saobraćaj odnosno parkiranje većeg broja motornih vozila ( autobusa, automobila i dr); potreban broj parking mjesta će se


obezbjediti prema pravilima koja važe u planu saobraćaja; - data je mogućnost podzemnog garažiranja za posjetioce ukoliko se ne može

obezbijediti dovoljan broj parking mjesta u okviru parcele, s tim da se parkiranje odvija ispod prostora namjenjenog nadzemnom parkiralištu.

- Planiran je brz odlazak vozila sa prostora stadiona većim brojem saobraćajnih ulaza i izlaza;

- palnirane su tri pasarele za pješaku povezanost kontaktne zone sa sjevera – sport i rekreacija od čega je jedna nadzemna i dvije podzemne tako da se kretanje pješaka može bezbjedno odvijati.

- U okviru platoa oko stadiona data je mogućnost spuštanja vozila putem rampe za reprezentacije, delegacije, vozila hitne pomoći, obezbjeđenje i dr, kako bi vozila bila dostupna.

- u prizemnoj etaži obezbijediti saobraćajni pristup interventnim vozilima do terena ; - Objekat stadiona je planiran s atletskom stazom tako da se isti može koristiti i kao

atletsko borilište. - u objektu predvidjeti sve sadržaje koje predvidjaju pravila FIFE i UEFE ; - spratnost tribinskog dela i ulaznih partija je uslovljena koeficijentom Si i KIZ sa

mogućnošću planiranja više nadzemnih i suterenskih etaža ; - moguća je realizacija objekta u fazama, - kotu prizemlja prilagoditi namjeni kako bi se omogućila laka dostupnost vozilima I

pješacima I licima sa invaliditetom; - u projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze; - krovovi ovih objekata su ravni ili kosi, krovni pokrivači adekvatni nagibu. - Si je 30 % na nivou parcele; - Kiz je 0,5 na nivou parcele; - Objekte graditi isključivo u okviru građevinske linije I poštovati datu udaljenost od javne

saobraćajnice –odnosno regulacione linije; - Slobodan prostor oko objekta iznosi min 25 m od krajnje ivice objekta; - Spratna visina etaža min 4 m. - Oblik i položaj gabarita objekta odrediće se idejnim rješenjem u skladu sa potrebama

investitora ako se poštuju zadate: građevinske linije, maksimalna spratnost, maksimalni indeksi zauzetosti i izgrađenosti, kao i svi propisi iz građevinske regulative. Na parceli su stvoreni uslovi za kvalitetno uređenje i organizovanje različitih sadrzaja.

- Etaže ispod kote prizemlja tretiraju se kao suterenski i podrumski prostori, i ne ulaze u proračun dozvoljene bruto površine objekta.

- Ozelenjavanje i ograđivanje parcele će se sprovoditi u skladu sa smjernicama datim u Planu slobodnih i zelenih površina;

Planom dati koeficijenti Si I Kiz za ovu vrstu objekata mogu biti veći od propisanih, na osnovu prethodne prostorne provjere ostvarene kroz izradu prostorno urbanističkog rješenja na bazi kojeg bi se definisali UTU-i za izgradnju istih ili putem konkursa.

Postojeći i planirani pomoćni fudbalski tereni će se unaprijediti i na planiranom prostoru će se omogućiti izgradnja objekata u funkciji istih – pomoćne tribine montažnog karaktera kao i objekti svlačionica kao i na posebnoj parceli izgradnja upravne zgrade FSCG-a za koju važe uslovi za objekte mješovite namjene;

Si na nivou parcele iznosi 1%; Kiz na nivou parcele iznosi 0,01; Izgradnja objekata rekreativno –sportskih sadržaja se u fazi nepoznatih korisnika prostora uslovljavljava:


horizontalnom I vertikalnom regulacijom, gradjevinskom linijom iz Regulaciono-nivelacionog plana;

broj objekata i razmeštaj na parceli zavisi od vrste sportsko rekreativnih potreba;

visina pratećih objekata zavisi od tehnoloških uslova za odredjeni sadržaj;

gabariti objekata dužih od 30m, moraju imati dilatacionu spojnicu;

sva parkiranja su predvidjena u okviru parcele ;

namjensko zelenilo u okviru parcele je osnovni uslov zaštite okoline; Napomena:

u okvirima postavljenih građevinskih linija i parcela, moguće je korigovanje gabarita i oblika objekta ukoliko ne narušava urbanističku postavku.

Planom se predviđa da postojeći sportski aerodrom u buduće preraste u mješoviti odnosno aerodrom specijalne namjene, što podrazumijeva korišćenje u komercijalne svrhe za JET avijaciju- za avione do 15 sjedišta,zatim za potrebe pilotske škole, sportskog jedriličarstva, helikopterske obuke i dr.

- Manevarska površina uzletno-sletne staze je u pravcu zapadsjeverozapad- istokjugoistok tako da se planira rekonstrukcija postojeće piste uz unapređenje manevarskih staza i produženje sa sadašnjih 850 m na najviše 1260 m , što prema Međunarodnoj organizaciji za civilni saobraćaj spada u referentni broj staze 2.

- planirana je mogućnost izgradnje objekata u funkciji aerodroma,( putnički terminal radi prihvata i otpreme putnika i prtljaga sa svim pratećim objektima) zatim objekat za potrebe škole pilota,objekti za simulatore, kontrolni toranj , prostor za stajanku, hangari za avione i dr.;

Izgradnja objekata navedenih sadržaja se u fazi nepoznatih korisnika prostora uslovljavljava:

horizontalnom I vertikalnom regulacijom,gradjevinskom linijom iz Regulaciono-nivelacionog plana;

broj objekata i razmeštaj na parceli zavisi od vrste potreba;

visina pratećih objekata zavisi od tehnoloških uslova za odredjeni sadržaj,

gabariti objekata dužih od 30m, moraju imati dilatacionu spojnicu.

sva parkiranja su predvidjena u okviru parcele ;

potrebno je ograđivanje parcele kako bi se zaštitile aerodromske površine,

namjensko zelenilo u okviru parcele je osnovni uslov zaštite okoline;

Si na nivou parcele iznosi min 0,01%;

Kiz na nivou parcele iznosi min 0,02 ; moguća je realizacija objekata u fazama,

kotu prizemlja prilagoditi namjeni kako bi se omogućila laka dostupnost vozilima I pješacima I licima sa invaliditetom;

u projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze;

krovovi ovih objekata su ravni ili kosi, krovni pokrivači adekvatni nagibu.

Objekte graditi isključivo u okviru građevinske linije I poštovati datu udaljenost od javne saobraćajnice –odnosno regulacione linije;

Spratna visina prizemlja iznosi min 6 m a etaža max 4 m.

Oblik i položaj gabarita objekta odrediće se idejnim rješenjem u skladu sa potrebama investitora ako se poštuju zadate: građevinske linije, maksimalna spratnost, maksimalni indeksi zauzetosti i izgrađenosti, kao i svi propisi iz građevinske regulative. Na parceli su stvoreni uslovi za kvalitetno uređenje i organizovanje različitih sadrzaja.


Planom dati koeficijenti Si I Kiz za ovu vrstu objekata mogu biti veći od propisanih, na osnovu prethodne prostorne provjere ostvarene kroz izradu prostorno urbanističkog rješenja na bazi kojeg bi se definisali UTU-i za izgradnju istih ili putem konkursa. Predvidjeni prostor za sportsko rekreativnu zonu je na 6 urbanističkih parcela, ukupne površine 813.453,00m2 Ukupna površina pod objektima 44.916 m2 Ukupna BRGP je 74.861 m2 Koeficijent izgradjenosti 0,28 na nivou plana Stepen zauzetosti je 1,7% na nivou plana 4.5.4. UT USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA OBRAZOVANJA Predškolsko vaspitanje predškolsko obrazovanje i vaspitanje organizovaće se za 28% djece do 6 godina; standard po korisniku je od 5-7m²; predškolske ustanove će obuhvatati u opštinskim centrima oko 40% generacije; organizaciono i suštinski se povezuje predškolsko i osnovno obrazovanje. Planira se lokacija za vrtić čiji će kapaciteti biti normirani u skladu sa potrebama ove i gravitirajućih zona, planirani objekat je spratnosti dvije etaže sa indeksom zauzetosti 30% a Kiz iznosi 0,6 . Osnovno obrazovanje osnovnim obrazovanjem obuhvatiće se djeca uzrasta od 7 do 14 godina; osnovne škole se organizaciono i prostorno povezuju sa programom predškolskog i

srednjeg obrazovanja kao i kulturno i sportsko-rekreativnim djelatnostima; distribucija novih škola i širenje mora da prati migraciona kretanja stanovništva. Planirana osnovna škola je slobodostojeći objekat spratnosti dvije etaže sa indeksom zauzetosti 30% a Kiz iznosi 0,6 . .

Standardi za razvoj školskih objekataž su sledeći:

-Površina učioničnog prostora po učeniku 2,0m2 -Bruto-razvijena građevinska površina (BRGP) škole po učeniku 5,0m2 -Površina školskog kompleksa po učeniku 30,0m2

Srednješkolsko obrazovanje srednjim obrazovanjem biće obuhvaćeno 80% generacije 15 do 18 godina; prostorno, organizaciono i suštinsko povezivanje osnovnog, srednjeg i visokog

obrazovanja. Planira se lokacija za srednju školu čiji će kapaciteti biti normirani u skladu sa potrebama ove i gravitirajućih zona, planirani objekat je spratnosti tri etaže sa indeksom zauzetosti 30% i Kiz koji iznosi 0,8;

Planirani objekti će se rješavati u okviru urbanističke parcele na osnovu idejnih rješenja u skladu sa datim urbanističkim parametrima I datom parcelacijom.


Potreban broj parking mjesta za zaposlene obezbjediti u okviru zone, kao javnog parkinga u okviru urbanističke parcele.



Prilikom uređenja dvorišta posebnu pažnju obratiti na sportske sadržaje koji su i od interesa za žitelje bloka jer dopunjuju sportsku ponudu;

Na parceli svih škola dozvoljena je izgradnja sadržaja tipa: ogledna bašta-staklenik, amfiteatar za okupljanje (učionica na otvorenom), sportski poligon i slično. Njihov položaj će biti detaljnije razrađen projektima uređenja terena svakog od objekata.

građevinska linija za objekte i površine školstva predstavlja liniju do koje se može graditi objekat, što podrazumjeva mogućnost drugačijeg rasporeda izgrađenih masa u skadu sa uslovima insolacije, izvora buke, položaja zelenila, sportskih terena i sl.

- Objekti ovih djelatnosti su slobodnostojeći objekti na parceli. - Spratna visina visokog prizemlja može biti max 6m, a spratnih etaža max 4m. - Građevinski elementi na nivou prizemlja objekata mogu preći građevinsku liniju,

(računajući od osnovnog gabarita objekta do horizontalne projekcije ispada), i to: -konzolne nadstrešnice ili nadstrešnice sa masivnom bravarskom konstrukcijom u zoni prizemne etaže ‚ maksimalno 4m izvan građevinske linije, i to isključivo u zoni ulazne partije, sa min visinom 4m


Predvidjen prostor za ovu namjenu je na 3 urbanističke parcele, ukupne površine 44.824,00 m2 Ukupna površina pod objektima 13.447 m2 Ukupna BRGP je 30.485m2 Koeficijent izgradjenosti 0,3- 0.6 na nivou parcele Stepen zauzetosti je 30% na nivou parcele Izgradnja objekata ovih sadržaja se u fazi nepoznatih korisnika prostora uslovljavljava:

horizontalnom I vertikalnom regulacijom,gradjevinskom linijom iz Regulaciono-nivelacionog plana

broj objekata i razmeštaj na parceli zavisi od vrste potreba

visina pratećih objekata zavisi od tehnoloških uslova za odredjeni sadržaj 4.5.5. UT USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA JEDNOPORODIČNOG STANOVANJA - TIPA VILA

Planirana je izgradnja slobodnostojećih porodičnih stambenih objekata tipa vila. Prosječni indeks zauzetosti je 0,25 a Kiz 0,65 maksimalna spratnost P+2 uz mogućnost izgradnje podrumskih ili suterenskih etaža.


Parkiranje obezbjediti u okviru urbanističke parcele, važe pravila data u poglavlju saobraćaja.


Izgradnja objekata ovih sadržaja se u fazi nepoznatih korisnika prostora uslovljavljava:

horizontalnom I vertikalnom regulacijom, obavezujućom gradjevinskom linijom iz Regulaciono-nivelacionog plana;

Daje se mogućnost izgradnje suterena ili podruma.

Udaljenje objekta od granice susjedne parcele je minimum 2,00m. Objekat se može podići i na manjem odstojanju, uz prethodnu saglasnost susjeda.

Kota prizemlja dozvoljena je do 1, 20m od kote terena.

Krovove raditi kose, dvovodne ili viševodne.


Ako se suterenska etaža koristi za parkiranje gabarit može biti do min. 1,00 m do susjedne parcele.

Preporuka: Izrada idejnog rješenja za objekat u cjelini. Idejnim rješenjem treba predvidjeti faze realizacije i parterno uređenje jedinstveno za parcelu.

Predvidjen prostor za ovu zonu je na više urbanističkih parcela, ukupne površine 35.541,00 m2 Ukupna površina pod objektima 8.885 m2 Ukupna BRGP je 23.102 m2 Koeficijent izgradjenosti 0.65 na nivou parcele Stepen zauzetosti je 25% na nivou parcele

4.5.6. UT USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE

Planirani Dom zdravlja je slobodostojeći objekat spratnosti dvije etaže sa indeksom

zauzetosti 0,30 i Kiz 0,6 uz mogućnost izgradnje podrumskih ili suterenskih etaža. prioritetni cilj je razvoj osnovne zdravstvene zaštite koja će se obavljati u okviru doma

zdravlja.

Planirana spratnost I gabariti objekata su uslovljeni koeficijentom izgrađenosti (Kiz) i stepenom iskorišćenosti (Si) urbanističke parcele.

Parkiranje obezbjediti u okviru urbanističke parcele, važe pravila data u poglavlju saobraćaja.


Izgradnja objekata ovih sadržaja se u fazi nepoznatih korisnika prostora uslovljavljava:

horizontalnom I vertikalnom regulacijom,gradjevinskom linijom iz Regulaciono-nivelacionog plana;

Daje se mogućnost izgradnje suterena ili podruma.

Objekti ovih djelatnosti su slobodnostojeći objekti na parceli.

Spratna visina visokog prizemlja može biti max 6m, a spratnih etaža max 4m.

Visina prizemlja objekata namjenjenih zdravstvu mora biti na visini najviše 0,2m od visine pristupne saobraćajnice ili platoa, kako bi se omogućila laka dostupnost pješacima.

Građevinski elementi na nivou prizemlja objekata mogu preći građevinsku liniju, (računajući od osnovnog gabarita objekta do horizontalne projekcije ispada), i to:

-konzolne nadstrešnice ili nadstrešnice sa masivnom bravarskom konstrukcijom u zoni prizemne etaže ‚ maksimalno 4m izvan građevinske linije, i to isključivo u zoni ulazne partije, sa min visinom 4m



Predvidjen prostor za ovu zonu je na 1 urbanističkoj parceli, ukupne površine 4.451,00 m2 Ukupna površina pod objektima 1.335 m2 Ukupna BRGP je 2.671m2 Koeficijent izgradjenosti 0,6 na nivou parcele Stepen zauzetosti je 30% na nivou parcele 4.5.7 . UT USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKTA MULTIFUNKCIONALNOG SADRžAJA -


TRžNI CENTAR Za sadržaje ovih funkcija i djelatnosti treba obezbijediti prostorne uslove rada i razvoja. Ekonomičan, racionalan i funkcionalan razvoj, razmještaj i struktura je uslov za ostvarivanje njihovog zadatka.

Planirani objekti će se rješavati u okviru urbanističke parcele na osnovu idejnih rješenja u skladu sa datim urbanističkim parametrima I datom parcelacijom uz obavezno poštovanje građevinske linije date planom koja predstavlja liniju do koje se može graditi objekat.


Potreban broj parking mjesta za zaposlene obezbjediti u okviru parcele, podzemnim garažama, javnim parkinzima.Važe pravila data u poglavlju saobraćaja .


Spratnosti max 5 etaža;

Si - indeksom zauzetosti 0,30

Kiz je 1,4 uz mogućnost izgradnje podrumskih ili suterenskih etaža koje ne ulaze u proračun BGP ukoliko se koriste za garažiranje ili kao tehničke etaže ( kotlovnica i dr);

Objekti su slobodnostojeći objekti na parceli.

Spratna visina visokog prizemlja može biti max 6m, a spratnih etaža max 4m.Visina prizemlja objekata namjenjenih komercijalnim djelatnostima mora biti na visini najviše 0,2m od visine pristupne saobraćajnice, kako bi se omogućila laka dostupnost pješacima.Građevinski elementi na nivou prizemlja objekata mogu preći građevinsku liniju, (računajući od osnovnog gabarita objekta do horizontalne projekcije ispada), i to:

-izlozi lokala – 0,3m, po cijeloj visini -konzolne nadstrešnice ili nadstrešnice sa masivnom bravarskom konstrukcijom u zoni prizemne etaže ‚ maksimalno 4m izvan građevinske linije, i to isključivo u zoni ulazne partije, sa min visinom 4m -konzolne reklame – do 1m na visini iznad 4 m

Navedeni građevinski elementi ne smiju prelaziti granicu urbanističke parcele (ne smiju zalaziti u javnu površinu);

Prikazani gabarit i oblik objekta nisu obavezujući već predstavljaju provjeru prostornog modela .


Predvidjen prostor za ovu vrstu objekata je na 1 urbanističkoj parceli, ukupne površine 17.077,00 m2 Ukupna površina pod objektima 5.123 m2 Ukupna BRGP je 23.908 m2 Koeficijent izgradjenosti 1.4 na nivou parcele Stepen zauzetosti je 30 % na nivou parcele NAPOMENA ZA SVE PLANIRANE OBJEKTE: Grafički prikaz fizičkih struktura prikazan na grafičkim prilozima plana (oblik, površina) ne predstavlja uslov arhitektonskog oblikovanja rješenja horizontalnog gabarita, već samo grafičku provjeru smještanja maksimalnih kapaciteta. Arhitektonsko rješenje objekata


prilagođavaće se potrebama investitora, uz poštovanje striktno zadatih građevinskih linija, maksimalne spratnosti i visine objekta, odnosa prema susjednim parcelama, kao i svih propisa iz građevinske regulative.

4.6.UT USLOVI ZA IZGRADNJU POMOĆNIH OBJEKATA - na parcelama namjenjenim sportu i rekreaciji, na planiranim i postojećim parkinzima,

na svim postojećim i planiranim ulazima dozvoljeno je postavljanje nadstrešnica i portirskih kućica u vidu pomoćnih objekata, u neposrednoj blizini ulazne rampe ili kapije. Objekti portirskih kućica moraju biti prizemni, mogu biti zidani ili montažni, dimenzija max 3x3m. Nadstrešnice moraju biti visine min 4m, kako bi se omogućio prolaz teretnih i interventnih vozila.

- nadstrešnice i portirske kućice dozvoljeno je postavljati van planom određene građevinske linije.

4.7.UT USLOVI ZA OGRAĐIVANJE URBANISTIČKIH PARCELA - dozvoljeno je fizičko ograđivanje parcela (lokacija) namjenjenih stanovanju; - ogradu prema regulacionoj liniji izvesti od nekog od slijedećih materijala: metalni

profili, kamen, živa ograda ili njihova kombinacija, a do visine od 1,5m; - ograde prema susjednim lokacijama, ako ih ima, postaviti tako da se lijevo i desno od

nje nalazi zaštitna zona zelenila sa obje strane; - Urbanističke parcele urediti u duhu tradicionalnog korišćenja prostora:

popločavanjem pješačkih površina, ozelenjavanjem – zatravnjivanjem i sadnjom autohtonih biljnih vrsta.

- Parcele objekata višeporodičnog stanovanja i poslovanja se ne mogu ograđivati ogradama od čvrstog materijala.

4.8.UREĐENJE TERENA ZA PARKOVSKE POVRŠINE,DJEČJA IGRALIŠTA I PJEŠAČKE KOMUNIKACIJE

- U okviru zahvata plana planirane su zelene površine sa bližom namjenom za

parkove i dječja igrališta i rekreaciju. Ove površine treba urediti u skladu sa lokacijskim mogućnostima prema smjernicama datim u poglavlju Pejzažna arhitektura i sa ciljem da zadovolje potrebe igre djece i odmora i rekreacije odraslih. Ove parkovske površine je obavezno opremiti odgovarajućom urbanom opremom (klupe, žardinjere, česme, korpe za odpatke i sl.).

Pješačke komunikacije

- Obzirom na specifičnost zona u okviru zahvata čitavog Detaljnog urbanističkog

plana, posebna pažnja je posvećena pješačkom saobraćaju i komunikacijama. - Sistemom pješačkih komunikacija omogućeno je povezivanje svih djelova zahvata

plana sa ključnim pravcima kretanja. Sistem pješačkih komunikacija se sastoji od trotoara uz postojeće i novoplanirane objekte i, slobodnih pješačkih komunikacija u zoni sporta i parka.

- Pješačke komunikacije su predviđene da budu popločane kvalitetnim prirodnim materijalima i opremljene odgovarajućom urbanom opremom, kandelabrima, klupama za sjedenje, korpama za otpadke i sl.

4.9. USLOVI ZA MATERIJALE, KROVNI POKRIVAČ I LIKOVNU OBRADU FIZIČKIH STRUKTURA


- Likovno i oblikovno rješenje građevinskih struktura mora da slijedi klimatske karakteristike područja i da svojim izrazom doprinosi opštoj slici i doživljaju uređenog turističkog mjesta.

- Preporučuje se izgradnja kosih krovova blagog nagiba (približno 15º), dvovodnih ili razuđenih

- Obrada fasada mora biti izvedena od odgovarajućih materijala koji garantuju adekvatnu zaštitu enterijera objekata.

- Kolorit objekata uskladiti sa njihovom funkcijom, okolinom, građevinskim naslijeđem i klimatskim uslovima.

- Obrada površina partera mora odgovarati svojoj namjeni. Različitom obradom izdiferencirati namjensku podjelu partera.

- Sa aspekta ispravne znakovne organizacije strukture partera koja ima za cilj da obezbjedi spontano razdvajanje korišćenja partera i prijatan doživljaj u prostoru, potrebno je da dominiraju sledeće vrste obrada: - obrada zelene površine partera ( prema programu i odredbama iznesenim u

separatu hortikuture), - obrada kolovoznih površina, - utilitaristička obrada trotoara, - posebna obrada pješačkih koridora (kamene ploče, bojeni beton, ferd-beton,

beton kocke i drugo ) u kombinaciji sa zelenilom, - urbani dizajn i oprema

- Projektom uređenja terena predvidjeti odgovarajuće elemente urbane opreme, elemente za sjedenje i odmor, korpe za otpatke, žardinjere, higijenske česme i drugo. Odabrani elementi moraju biti funkcionalno-estetski usklađeni sa oblikovanjem i namjenom partera i objekata.

4.10. USLOVI ZA NESMETANO KRETANJE LICA SA POSEBNIM POTREBAMA Neophodno je obezbjediti prilaze svim javnim objektima i površinama u nivou bez stepenika. Sve denivelisane površine u parteru koje se normalno savladavaju stepenicama moraju imati i rampe poželjnog nagiba do 5%, a maksimalno do 8,5%. Minimalna širina rampe iznosi 1,3m. 4.11. USLOVI ZA KORIŠĆENJE PROSTORA DO PRIVOĐENJA NAMJENI Prostor Detaljnog urbanističkog plana danas se koristi za određene djelatnosti i funkcije, manje ili više intenzivno. Do privođenja planiranoj nameni treba omogućiti nesmetano korišćenje ovog prostora za postojeće namjene, ali ne i njihovo proširivanje ili mijenjanje namjena van onih propisanih Planom. U slučajevima gdje se postojeća i planirana namjena razlikuju treba omogućiti nesmetano korišćenje, popravak i investiciono održavanje postojećih objekata, a do privođenja namjeni izdavanjem uslova, što je u nadležnosti opštinskih službi. Na dijelu neizgrađenog prostora predviđenog za određene sadržaje, do privođenja namjeni nije dozvoljena bilo kakva gradnja. 4.12. USLOVI I MJERE ZAŠTITE OD ELEMENTARNIH I DRUGIH VEĆIH NEPOGODA I

USLOVI OD INTERESA ZA ODBRANU S obzirom na visoku seizmičnost prostora, pri projektovanju i izvođenju objekata moraju se uzeti u obzir slijedeće preporuke:

Način fundiranja treba birati u skladu sa rezultatima geomehaničkih istraživanja i projektnih faktora seizmičnosti.


Pri odabiru konstruktivnog sistema, prednost treba dati krućim, manje fleksibilnim sistemima sačinjenim od armirano betonskih zidova i skeleta ukrućenih zidovima ili jezgrima od armiranog betona koji preuzimaju horizontalnu seizmičku silu.Skeletni sistemi bez zidova za ukrućenje nisu poželjni.

Bez obzira na izbor konstrukcije tavaničnim konstrukcijama treba posvetiti posebnu pažnju. One moraju biti monolitne, odnosno sposobne da prenesu inercijalne sile i rasporede ih na nenoseće elemente.

Prilogom mjera zaštite dafinišu se potrebe i uslovi zaštite ljudi i materijalnih dobara u slučaju rata i neposredne ratne opasnosti. U cilju zaštite od elementarnih nepogoda postupiti u skladu sa Zakonom . 4.11. USLOVI ZA RACIONALNU POTROŠNJU ENERGIJE Smjernice za povećanje energetske efikasnosti i korišćenje obnovljivih izvora energije Održivoj potrošnji energije treba dati prioritet racionalnim planiranjem potrošnje, te implementacijom mjera energetske efikasnosti u sve segmente energetskog sistema.

Održiva gradnja je svakako jedan od značajnijih segmenata održivog razvoja koji uključuje:

Upotrebu građevinskih materijala koji nisu štetni po životnu sredinu

Energetsku efikasnost zgrada

Upravljanje otpadom nastalim prilikom izgradnje ili rušenja objekata

Energetski i ekološki održivo graditeljstvo teži:

Smanjenju gubitaka toplote iz objekta poboljšanjem toplotne zaštite spoljnih

elemenata i povoljnim odnosom osnove i volumena zgrade

Povećanju toplotnih dobitaka u objektu povoljnom orijentacijom zgrade i korišćenjem

sunčeve energije

Korišćenju obnovljivih izvora energije u zgradama (biomasa, sunce, vjetar itd.)

Povećanju energetske efikasnosti termoenergetskih sistema

Cilj sveobuhvatne uštede energije, a time i zaštite životne sredine je stvoriti preduslove za sistemsku sanaciju i rekonstrukciju postojećih zgrada, a zatim i povećanje obavezne toplotne zaštite novih objekata. Prosječni stariji postojeći objekti godišnje troše 200-300 kWh/m2 energije za grijanje, standardno izolovane kuće ispod 100, savremene niskoenergetske kuće oko 40, a pasivne 15 kWh/m2 i manje. Nedovoljna toplotna izolacija dovodi do povećanih toplotnih gubitaka zimi, hladnih spoljnih konstrukcija, oštećenja nastalih vlagom (kondenzacijom) kao i pregrijavanja prostroa ljeti. Posljedice su oštećenja konstrukcije, nekonforno i nezdravo stanovanje i rad. Zagrijavanje takvih prostora zahtjeva veću količinu energije što dovodi do povećanja cijene korišćenja i održavanja prostora, ali i do većeg zagađenja životne sredine. Poboljšanjem toplotno izolacionih karakteristika zgrade moguće je postići smanjenje ukupnih gubitaka toplote za prosječno 40 do 80%. Energetskom obnovom postojećih objekata, moguće je postići uštedu u potrošnji toplotne energije od preko 60%. Osim zamjenom prozora, najveće uštede se mogu postiči izolacijom vanjskog zida. Dodatna ulaganja u toplotnu izolaciju pri obnovi već dotrajale fasade kreću se u ukupnoj cijeni sanacije fasade 20-40%, što daje povoljne ekonomske rezultate u poređenju sa dugoročnim uštedama koje se postižu.


Kod gradnje novih objekata važno je već u fazi idejnog projekta u saradnji sa projektantom predvidjeti sve što je potrebno da se dobije kvalitetna i optimalna energetski efikasna zgrada. Zato je potrebno:

Analizirati lokaciju, orjentaciju i oblik objekta

Primjeniti visoki nivo toplotne izolacije kompletnog spoljnjeg omotača objekta i

izbjegavati toplotne mostove

Iskoristiti toplotne dobitke od sunca i zaštititi se od pretjeranog osunčanja

Koristiti energetski efikasan sistem grijanja, hlađenja i ventilacije, i kombinovati ga sa

obnovljivim izvorima energije

Osim ovih opštih načina uštede boljom izolacijom objekata i upotrebom uređaja višeg energetskog razreda značajne uštede mogu se ostvariti instaliranjem kogeneracijskih ili čak trigeneracijskih postrojenja u objekte. Kogeneracija je postupak za istovremenu proizvodnju električne energije i toplote. Takav način upotrebe znači da se iz iste količine goriva dobija, pored električne energije još i dodatne toplotne energije što omogućava podizanje stepena iskorišćenja hemijske energije goriva. Ovu energiju je pogodno iskoristiti za zagrijevanje tople vode, za grijjanje bolničkih prostorija i u slične svrhe. Tako se istovremeno proizvodi i električna energija, a otpadna toplota se koristi za druge namjene i korisna je. Na ovaj način se može postići koeficijent iskorišćenja od 80% i više. Trigeneracija je istovremena proizvodnja toplote, električne energije i hladnoće. Osim ostvarenih ušteda u potrošnji el. energije, kogeneracije i trigeneracije imaju važnu ulogu i kao alternativni izvori energije u slučaju prestanaka redovnog napajanja el. energijom. 4.12. MJERE ZAŠTITE žIVOTNE SREDINE Smjernice za zaštitu životne sredine

Ovim planom se razrješavaju pitanja infrastrukture cijele teritorije plana i time se stvaraju uslovi za onemogućavanje daljeg narušavanja kvaliteta životne sredine. Poboljšanju životne sredine će takođe doprinijeti i plansko ozelenjavanje slobodnih površina adekvatnim vrstama zelenila. Koncepcija optimalnog korišćenja prostora, koja treba da je rezultat svakog detaljnog plana u osnovi predstavlja akt zaštite životne sredine. Naime, životna sredina se štiti koristeći je na adekvatan način i pod odgovarajućim uslovima. Prostorno rešenje DUP-a rađeno je na osnovu principa očuvanja životne sredine. Za osnovne zahtjeve sa ovog stanovišta uzeti su: - da se voda, zemljište i vazduh liše svakog zagađenja uvođenjem adekvatne

infrastrukture, a da aktivnosti na prostoru UP-a ne ugrožavaju životnu sredinu - da gustine izgrađenosti budu u realnim okvirima - da se postigne optimalan odnos izgrađenog i slobodnog prostora - da se postigne potrebna količina zelenila za optimalnu zaštitu vazduha - da se izvrši zaštita frekventnih koridora saobraćaja Smjernice za upravljanje otpadom Osnovni kriterijumi za upravljanje otpadom su:

http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0

http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0

http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0

http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0


- Prevencija i smanjenje proizvodnje otpada - Visoki stepen zaštite zdravlja i okoline - Smanjenje rizika i opasnosti - Efikasna kontrola - Upravljanje otpadom po kriteriju ekonomičnosti - Reciklaža i iskorištavanje - Sakupljanje, transport, optimizacija procesa

Komunalni otpad Prikupljanje komunalnog otpada podrazumijeva standarne metode i korišćenje kontejnera na definisanim mjestima. Treba obezbijediti da su oni zatvoreni. Evakuacija otpadaka obavljaće se specijalnim komunalnim vozilima do deponije gradskih otpadaka, a privremeno držanje otpadaka do evakuacije je u metalnim sudovima – kontejnerima, lociranim u okviru svake urbanističke parcele, ili u okviru objekta u okviru svake od parcela. Broj kontejnera je potrebno utvrditi računski uz poštovanje ostalih sanitarno-tehničkih kriterijuma datih propisima i standardima. Sudovi – kontejneri za prikupljanje otpadnih materija pored toga što se postavljaju na otvorenom prostoru, mogu se držati i u specijalnim prostorijama za smeće u skladu sa propisima. Prostor za smeće se gradi kao zasebna zatvorena prostorija bez provjetravanja kroz prozore. U prostoriji se smještaju kontejneri za prikupljanje otpadnih materija. Za smještaj jednog kontejnera u proračun se uzima površina od 3-4m2. Broj sudova za prikupljanje otpadaka određuje se računski ili se približno uzima jedan kontejner zapremine 1100 litara na 800m2 korisne površine objekta. Najveći dozvoljeni uspon prolaza za kontejnere je 3%, a najmanja čista širina je 1,50m. Na putu od prostora za smještaj kontejnera do utovara u specijalno komunalno vozilo ne dozvoljava se ni jedan stepenik, a ivičnjak trotoara se izvodi sa zakošenjem. Do prostorije za smeće izgrađuje se pogodan kolovozni prilaz kao i direktan ulaz spolja. Udaljenost prostorije od kolovoza iznosi najviše 15m. Ako se kontejneri ne mogu smjestiti na ovoj udaljenosti, obezbjeđuje se kolski prilaz dimenzionisan prema specijanom vozilu za odvoz smeća. Ovaj prilaz se predviđa za jednosmjeran ili dvosmjerni saobraćaj. Za jednosmjerni saobraćaj obezbjeđuje se veza: saobraćajnica-smetlište-saobraćajnica, gdje je širina prilaza najmanje 3,50m. Za dvosmjerni saobraćaj izgrađuje se okretnica. Prečnik okretanja vozila iznosi D=22,0m, pri čemu se ne predviđa vožnja unazad. Najveći dozvoljeni uspon prilaza za vozilo iznosi 7%, osovinski pritisak za utovar smeća iznosi 10t. 4.13. SMJERNICE ZA PROTIVPOžARNU ZAŠTITU

U izradi ovog planskog dokumenta- korišćeni su zakonski i drugi propisi i to: - Zakon o zaštiti i spašavanju (Sl.list CG br. 13/07 - Smjernice nacionalne strategije za varnredne situacije , nacionalni i opštinski plan zaštite i spašavanja. - Drugi zakonski i tehnički propisi iz oblasti protivpožarstva.

Planirane fizičke strukture su oivičene saobraćajnicma preko kojih se obezbjeđuje osnovni nivo zaštite u prenošenju požara u okviru plana.

Projektom infrastrukture i nivoom tehničke opremljenosti prostora ( PP uređaji) upotpuniće se sistem i mjere protivpožarne zaštite. Za svaki novoplanirani objekat obavezno je izraditi protivpožarni elaborat u sklopu tehničke dokumentacije i pribaviti saglasnost na isti.


Opšti dio

Smjernice za protivpožarnu zaštitu na osnovu kojih se radi plan zaštite od požara, kao osnovni polazni dokument kojim se rješava problem protivpožarne zaštite nekog pa i ovog planskog dokumenta , obavezujuće su za sve ostale faze projektne dokumentacije. Kao polazni dokument-projekat za fazu protivpožarne zaštite mora biti usaglašen sa zakonskim i tehničkim propisima, a i sa drugim projektima i odobren. Plan zaštite od požara predstavlja osnovu za izradu glavnog projekta protivpožarne zaštite i planova zaštite od požara kao i planova mjera i akcija u slučaju izbijanja požara na bilo kojem od objekata predviđenog ovim planom. Kod DUP-ova, kao što je ovaj, planom potrebno je dati kompletno rješenje požarne zaštite odnosno sve elemente požarne zaštite koji će se kroz ostale faze glavnih projekata, za sve objekte, realizovati. Jedinstveno rješenje požarne zaštite obuhvata osnovne elemente pp zaštite: ručnu-mobilnu opremu, signalizaciju požara, vatrogasna i druga specijalna vozila, stabilne sisteme po pojedinim objektima-prostorima i odgovarajuću protivpožarnu organizaciju unutar samih objektata. Projektne zahtjeve treba da ispunjavaju glavni projekti: građevinsko- arhitektonski, tehnološko-mašinski, elektro, vodovoda i kanalizacije i projekat spoljnjeg uređenja. U građevinskim projektima se nalaze zahtjevi za : konstrukcijom objekta, komunikacijama unutar objekta, međuetažnim konstrukcijama i dr. U projektima vodovoda i kanalizacije su zahtjevi za instalacijama: hidrantska mreža, drenaža i kanalizacija, stabilni sistemi za gašenje požara i sl. U projektima el. instalacija se postavljaju zahtjevi za: stepenom zaštite el.uređaja prema zonama požarne opasnosti, statički elektricitet, gromobranska zaštita, sistemi automatske dojave požara, sistemi signalizacije donje granice eksplozivnosti »CO« u garažama i dr. U tehnološko-mašinskim projektima se obezbeđuju informacije o svim tehničkim veličinama koje mogu izazvati požar, regulisanje tih veličina, blokada pojedinih zona itd. Svi ovi projekti moraju biti usaglašeni zbog jedinstvenosti požarne zaštite DUP-a. Elementi zaštite od požara

Na prostoru zahvaćenom DUP-om “Konik Stari Aerodrom III” planirana je izgradnja objekata različitih namjena. Na osnovu zahtjeva iz Programskog zadatka koncipirano je prostorno rješenje, obim i struktura pojedinih programskih elemenata koji bi trebalo da zadovolje potrebe zahvata plana, kontaktnih zona i grada za planski period.

Ono što je specifično kod DUP-ova ovih karakteristika to je da posebnu pažnju treba obratiti na :

Podzemne garaže u novim objektima

- podzemna garaža sa korisnom površinom većom od 1500 m2 »mora imati sopstveni prilaz sa ulazom i odgovarajućim brojem rezervnih izlaza za vozila, osoblje i korisnike garaže«, što je smjernica koja mora biti ispoštovana prilikom izrade dalje projektne dokumentacije,

- Ako pomoćni izlaz za korisnike garaže, čija je površina veća od 200 m2, vodi u korisne prostorije zdravstvenog objekta veza se ostvaruje preko tampon prostorije u kojoj će se nadpritisak od 50 Pa ostvarivati posredstvom ventilatora aktiviranog od strane centralnog uređaja za otkrivanje prisustva gasa ili dima, koji dio se predviđa kroz urbanistički projekat mašinskih instalacija,


- Vrata tampon prostorije prema garaži moraju biti vatrootporna, vatrootpornosti minimum 2 sata, dok vrata tampona prema stambenoj ili poslovnoj zgradi mogu biti metalna, dimno nepropusna, koji dio će se ispoštovati kroz Glavne projekte objekata,

- U cilju odvođenja vode iz garaže podovi se moraju dijeliti u polja površina od najviše 100 m2 sa padom prema slivniku za oticanje vode, ovaj uslov je usaglašen sa urbanističkim projektom vodovoda i kanalizacije,

- Zbog mogućeg brzog razvoja i širenja požara, kao i otežane intervencije vatrogasaca u garaži uz hidrantsku mrežu mora biti obezbeđena stabilna instalacija za gašenje požara, kao sredstvo za gašenje može se koristiti raspršena voda, CO2 ili pjena, projektom vodovoda i kanalizacije se predviđa sprinkler sistem sa vodom,

- Radi eliminisanja opasnih ugljovodoničnih gasova moraju se predvidjeti instalacije dojave ugljenmonoksida i prinudne ventilacije,

- Pored sistema prinudne ventilacije za ovakvu vrstu garaža potrebna je i instalacija odimljavanja, ( oba sistema mogu biti kao jedan ali se mora voditi računa o izboru ventilatora s obzirom na temperature dima i toplih gasova pri požaru) ,

- Na prelasku kanala za odimljavanje iz garaže prema ostalim etažama obavezna je ugradnja protivpožarnih klapni vatrootpornosti 2 sata, ovaj uslov mora biti ispoštovan kroz Glavne projekte objekata.

Projektantske smjernice za protivpožarnu zaštitu

1. Valorizujući faktori - osiguranje dovoljnih količina vode za gašenje požara (stabilni sistem i hidrantska

mreža), spoljna i unutrašnja »H« mreža, - osiguranje pristupnih puteva za vatrogasna vozila, ( visina garaže, ulaz u zonu

kompleksa i t.d. - udaljenost između objekata. 2. Požarno razdvajanje - zone garaže od ostalih cjelina - zone poslovnih cjelina od stambenih sadržaja - specifičnih objekata od ostalih cjelina. 3. Svaku zonu treba ograničiti uspostavljanjem pojedinih požarnih sektora, svi

objekti-cjeline moraju imati nosive zidove od teško gorivih materijala i negorivi pokrov na objektima gornjih spratova.

4. Kod određivanja međusobne udaljenosti objekata, treba voditi računa o : - namjeni objekata odnosno pojedinih sadržaja istih - požarnom opterećenju objekta-cjeline, - vatrootpornosti objekta-cjeline - visini objekta. 5. Javne saobraćajnice - potrebno je izbjeći uske komunikacije - dvosmjerne saobraćajnice min. širine 6,0 m - jednosmjerne min. 3,5 m - radijus zakrivljena 6-8 m i više - visina etaže gdje treba da uđu vatrogasna vozila treba da iznosi min. H=4,8

m(podzemne garaže i dr.

Identifikacija prostora većeg požarnog rizika obavezuje sve faziste, na izradi Glavnog projekta, da ih posebno tretiraju kroz aspekt zaštite od požara.

Posebnu opasnost prestavljaju:


- javne podzemne garaže - magacin tehničke robe - magacini zapaljivih materija

6. Evakuacija velikog broja ljudi sa jedne ili dvije etaže se ne može po nahođenju

ubrzati, zato se sistemima protivpožarnog alarmiranja skraćuje vrijeme otkrivanja požara, uzbunjivanja i evakuacije. Automatski sistemi dojave požara su obavezni u: podzemnim garažama, javnim objektima, velikim poslovnim prostorima, a prema projektnom zadatku i namjeni pojedinih prostorija od podruma pa do zanjih etaža.

7. Zidovi i međuetažne ploče svih etaža sa pripadajućim glavnim hodnicima i stepeništima specifičnih objekata - objekata gdje se skuplja veći broj ljudi, moraju biti sa 3-sata vatrootpornosti.

8. Pristupi od stepeništa na hodnike ili holove moraju na svim spratovima biti zatvoreni vratima, koja su za dim nepropusna i koja se sama zatvaraju.

9. Za ovakvu vrstu objekata zabranjena je izgradnja konzolnih stepeništa. 10. Ako jedna etaža prima više od 360 korisnika mora se predvidjeti još jedno

sporedno stepenište. 11. Svijetla širina glavnih stepeništa, mjerena između rukohvata, mora iznositi

min.150 cm, ako je na njega upućeno do 200 korisnika a za svakih daljih 100 korisnika mora se dodati 30 cm.

12. Glavni hodnici koji vode direktno u slobodan prostor moraju imati širinu od najmanje 200 cm.

13. Vertikalni otvori moraju biti tako izgrađeni da se preko njih ne može širiti požar ili dim.

14. Skladišta, radionice i administrativni dio moraju biti međusobno odijeljeni zidovima 90-minutne vatrootpornosti.

15. Korišćena ambalaža se privremeno odlaže u posebne prostorije 90-minutne vatrootpornosti, a nakon radnog vremena u kontejnere van objekta.

16. Prostori bez dovoljnog ozračenja-prirodne ventilacije, moraju imati prisilnu ventilaciju. Ventilacioni uređaji moraju biti podešeni tako da za slučaj požara ostaje u pogonu odsisni sistem.

17. Za ovakvu vrstu objekata obavezan je dopunski izvor električne energije: dizel električni agregat, za svaki objekat posebno kao i svetiljke sa sopstvenim izvorom napajanja-panik rasvjeta, (obavezujući je za garažu a i ostale etaže do gornjih spratova).

18. Liftovi moraju imati vlastito okno u 90-minutnoj vatrootpornosti. Okno mora imati ventilaciju.

Svi ovi elementi su obavezujući za izradu Glavnih projekata.

4.14. PREPORUKE ZA ETAPNOST REALIZACIJE Tehničke konstante u DUP-u kao rezultat Programskog zadatka, stavova, ciljeva i programa definišu prostor kroz sve komponente razvoja za određeni planski period. Ponuđeni model intervencija obuhvata cjelokupno područje, a istovremeno obavezuje na disciplinovano i realno ponašanje u prostoru kroz etape realizacije. Potrebno je u skladu sa utvrđenim okvirima razvoja prostora i programa izgradnje kroz postupak operacionalizacije definisati slijedeće:


- Sprovesti sva potrebna mjerenja i snimanja na terenu za zone koje se žele graditi radi ažuriranja eventualno nastalih promjena u odnosu na raspoložive podloge i markiranje ostalih važnih podataka.

- Urediti detaljne programe izgradnje i uređenja prostora, projekte uređenja, a parcijalno prema veličini i dinamici zahvata koji se želi realizovati.

- Izvršiti sve zakonske pripreme na pristupanju realizaciji plana, odnosno dijelova plana.

- Pripremiti potrebnu tehničku dokumentaciju (predlog i izbor tipoloških primjera), troškovi uređenja i drugo.

Ovaj plan, uvažavajući savremeni ekonomski trenutak, ne predviđa striktne etapnosti realizacije, već se oslanja na koncept permanentnog upravljanja prostorom. 4.15. UPUTSTVO ZA KORIŠĆENJE I SPROVOĐENJE PLANA Uslovi su urađeni po urbanističkim parcelama (u tabelama) i po namjenama planiranog prostora, što daje mogućnost jednostavnijeg tumačenja i primjene Plana. Urbanistička parcela je osnovni prostorni elemenat Plana na kome se najdetaljnije mogu sagledati mogućnosti konkretnog prostora. Sve parcele su posebno numerisane, a za parcele na kojima se predviđa gradnja, dati su i pregledni podaci o planiranim sadržajima (namjena, Ki i Si, kao i BGP). Kada se urbanistička parcela, koja je već određena ovim Planom, ne podudara sa postojećom katastarskom parcelom (ili parcelama), kao i u drugim opravdanim slučajevima kada je potrebno izvršiti manje usklađivanje urbanističke parcele sa zemljišno-knjižnim ili katastarskim stanjem, opštinski organ uprave nadležan za poslove uređenja prostora može izvršiti usklađivanje urbanističke parcele sa zemljišno-knjižnim ili katastarskim stanjem, prilikom izdavanja urbanističko-tehničkih uslova. U tekstualnom dijelu, u poglavlju Uslovi za uređenje prostora i u tabelama poglavlja Analitički podaci nalaze se bliže odrednice i mogućnosti tražene lokacije.

5. ANALITIČKI PODACI OBJAŠNJENJA ZA SVAKI TIP PODATAKA Broj urbanističke parcele: Ovaj broj označava broj parcele u bloku i obilježen oznakom od up 1 do up n. Ovaj podatak je upisan u svakoj parceli. Pretežna namjena parcele: Ovaj podatak predstavlja planiranu funkciju određene parcele. U grafičkom prilogu ovaj podatak je predstavljen različitim šrafurama. Površina parcele: Ovaj broj predstavlja ukupnu površinu urbanističke parcele i izražen je u m2. Maksimalna površina pod objektom: Podatak predstavlja najveću vrijednost bruto površine pod objektima na parceli i izražen je u m2. Spratnost: Podatak označava maksimalni broj nadzemnih etaža objekta na urbanističkoj


parceli ; Maksimalna BGP (bruto građevinska površina) Podatak predstavlja najveću vrijednost zbira bruto građevinskih površina svih etaža objekta na parceli, izraženo u m2. Opštu sliku o Planom ostvarenim kapacitetima DUP-a ilustruju sledeći parametri:

Površina zahvata plana 2.663.300,00 m2

Min površina pod prizemljem objekata 144.165m2

Površine urbanističkih parcela 1.474.737,00 m2

Max bruto građevinska površina BGP 495.180 m2

Javne zelene površine 786.076.41 m2

Saobraćajne, pješačke I ostale površine 406.308.31 m2

broj stanovnika 6785

broj zaposlenih 3923

gustina naseljenosti 26 st / ha

PZ ( površina zahvata )…………………………… 2.663.300,00 m2 PP ( površina prizemlja ) …………………………….. 144.165,00 m2 PR ( bruto razvijena površina )……………………... 495.180,00 m2 PP / PZ ( procenat zauzetosti)…………………......... 5,4 % PR / PZ ( indeks izgrađenosti ) ………………......... 0,19 Programski pokazatelji planiranog stanja:

- površina zahvata Plana…………………..266,33 ha - broj stanovnika ..................……………… 6785 - broj zaposlenih......................................... 3923 - gustina naseljenosti……………………… 26 st / ha - indeks izgrađenosti…………………........ 19 % - procenat zauzetosti…………………..... 5,4% - procenat zelenih I slobodnih površina.. 63,7 %


6. INFRASTRUKTURA

6.1 SAOBRAĆAJ POSTOJEĆE STANJE Područje DUP Konik-Stari aerodrom III obuhvata površinu od 266.5ha i zahvata prostor između magistralnog pravca puta Podgorica –_Tuzi sa juga I ulice 7-7 sa zapada. Put Podgorica-Tuzi je sa dvije trake širine 7.0m i dobrim kolovoznim zastorom. Ulica 7-7je prosjecne širine oko 5.0m, sa kolovoznim zastorom u veoma lošem stanju. Prostor čine uglavnom neizgrađene površine izuzimajući jedan dio gdje su izgrađeni sportski tereni. Ostala postojeća ulična mreža je haotična, nerazvijena, nastajala spontano i uglavnom predstavlja utabane ili tucaničke površine kojima prolaze motorna vozila. Nema izvedene atmosferske kanalizacije. Na posmatranom području ne postoje organizovana parkirališta. Javni prevoz se odvija do susjedne zone. PLANIRANO STANJE Ulična mreža Planirana saobraćajna mreža je uslovljena planiranom mrežom iz GUP-a I planiranim sadržajima. Kategorizacija ulične mreže izvršena je prema funkciji koju pojedine saobraćajnice imaju u mreži. Saobraćajnice magistralni put Podgorica – Tuzi, istocna obilaznica oko Podgorice (ulica"D"), bulevar 7-7 kao i ulica"E" čine primarnu mrežu saobraćaja, a po rangu su saobraćajnice I reda koje prihvataju spoljni saobraćaj i raspodjeljuju ga na ulice nižeg ranga. Ukrštanje sa ovim saobraćajnicama je redukovano. Ulice sekundarne mreže ulica"A" ulica"B" ulica"C" ulica"I" ulica"J" ulica"G" prihvataju sav lokalni saobraćaj i imaju funkciju sabirnica koje prikupljaju saobraćaj i usmeravaju ga na primarne pravce. Ostale saobraćajnice iz sekundarne mreže omogućavaju pristup do svih urbanističkih parcela Planirana ulična mreža definisana je sledećim profilima: Istočna obilaznica oko Podgorice(ulica “D”):

- regulaciona širina 31.0 m od toga : o kolovoz 2 x 7.0 m o ostrvo 5.0 m o trotoar 2 x 3.0 m I ivična zelena traka 2x3.0m

Rang gradske saobraćajnice prvog reda (magistralni put Podgorica – Tuzi):

- regulaciona širina 30.0m od toga : o kolovoz 2 x 7.0 m o ostrvo 4.0 m o trotoar 2 x 3.0 m I ivična zelena traka 2x3.0m

Bulevar 7 – 7:

- regulaciona širina 39.25 m od toga : o kolovoz 2 x 10.0 m o ostrvo 4.5 m


o trotoar 5.0m i 2.25m, ivična zelena traka 5.0m i biciklistička staza 1x2.5m

ulica “E”: - regulaciona širina 24.75 m od toga :

o kolovoz 2 x 7.0 m o ostrvo 4.5 m o trotoar 1x 2.5m,1x2.25m I ivična zelena traka 1x1.5m

Trase saobraćajnica u situacionom i nivelacionom planu prilagoditi terenu i kotama izvedenih saobraćajnica sa primerenim padovima. Ukrštanje magistralnog puta Podgorica –Tuzi sa obilaznicom oko Podgorice planirano je kružnom raskrsnicom. Kružnom raskrsnicom planirano je ukrštanje bulevara 7 -7 sa magistralnim putem Podgorica –Tuzi. Ostala ukrštanje ulica primarne mreže sa ulicama istog ranga ili ulicama sekundarne mreže regulisati svjetlosnom signalizacijom. Svi semafori treba da budu zonski kontrolisani.Ukrštanje ostalih ulica nižeg ranga sa ulicama primarne i sekundarne mreže rešavati samo po principu uliv - izliv. Sve ulice su pod režimom dvosmjernog kretanja vozila. U ulicama primarne mreže zabranjeno je ulično parkiranje vozila. U ulicama sekundarne mreže parkiranje je dozvoljeno samo na izvedenim parking skupinama, a u ulicama nižeg ranga dozvoljeno je ulično parkiranje. Na grafičkim prilozima dati su analitičko-geodetski elementi za obilježavanje kao što su koordinate ukrsnih tačaka osovina raskrsnica i koordinate tjemena krivina u apsolutnom koordinatnom sistemu XOYZ, elementi za iskolčavanje krivina, radijusi na raskrsnicama, orjentaciono su date visinske kote raskrsnica pojedinih saobraćajnica i karakteristični poprečni profili. Ukupna površina pod kolovozom iznosi 263 812,00m² , površina ostrva na saobraćajnicama 45 523.00m2, a površina ivičnih zelenih traka je 33136.00m2 . Uslovi Na osnovu podataka iz DUP-a raditi glavne projekte saobraćajnica. Prilikom izrade Glavnih projekata sabraćajnica moguća su manja odstupanja od trase date planom u smislu uskladjivanja trase sa postojećim stanjem i pristupima pojedinim parcelama. Situaciono rešenje – geometriju saobraćajnica raditi na osnovu grafičkog priloga gdje su dati svi elementi za obilježavanje: koordinate ukrsnih tačaka osovina raskrsnica, koordinate tjemena krivina, elementi za iskolčavanje krivina, radijusi na raskrsnicama i karakteristični poprečni profili. Vertikalno rešenje – niveletu saobraćajnica raditi na osnovu visinskih kota koje su date u grafičkom prilogu a služe kao orijentacija pri izradi glavnih projekata. Zato je potrebno za novoprojektovane saobraćajnice gde duž njih nema izgrađenih objekata a predviđeni su planom, prvo uraditi glavne projekte ulica a zatim tačno odrediti kote objekata. Nivelaciju kolskih i kolsko-pješackih površina uskladiti sa okolnim prostorom i sadržajima kao i sa potrebom zadovoljavanja efikasnog odvodnjavanja atmosferskih voda.Visinska nivelacija, odnosno kote niveleta saobraćajnica u planu su date orjentaciono i u fazi projektovanja ih treba provjeriti na čitavoj dužini saobraćajnica. Za izradu Glavnog projekta rekonstrukcije potrebno je detaljno snimiti teren. Poprečni magib kolovoza u pravcu ip=2.5%, trotoara u pravcu ip=1.0%(2.0%).Parkinge raditi sa poprečnim nagibom 2%-4%. U krivini


maksimalni poprečni nagib ip=5%.Vitoperenje kolovoza se vrši oko osovine. Vertikalna zaobljenja nivelete izvesti u zavisnosti od ranga saobraćajnice, odnosno računske brzine. Saobraćajnice primarne mreže projektovati za računsku brzinu Vr = 80km/h. Saobraćajnice sekundarne mreže projektovati za računsku brzinu Vr= 50km/h, a pristupne ulice za računsku brzinu Vr=30km/h, a ako tehnički elementi dozvoljavaju i za veće brzine. U krivinama sa Rh=25-200m proširenje kolovoza biće izvedeno u skladu sa propisima, a u krivinama većeg radijusa nema potrebe za proširenjem kolovoza.U zonama međusobnog ukrštanja, će se koristiti kriva tragova, odnosno zamjenjujuća trocentrična krivina, za oblikovanje spoljašnih ivica kolovoza i regulacionih ostrva. Krivu tragova treba koristiti za oblikovanje spoljašnjih ivica saobraćajnica u svim raskrsnicama.. Kolovoznu konstrukciju za sve saobraćajnice sračunati na osnovu ranga saobraćajnice, odnosno pretpostavljenog saobraćajnig opterećenja za period od 20 god. i geološko-geomehaničkog elaborata iz kojeg se vidi nosivost posteljice prirodnog terena prema metodi JUS.U.C.012. Kolovoz kod svih saobraćajnica izvesti sa zastorom od asfalta. Oivičenje kolovoza raditi od betonskih ivičnjaka. Na ulazima u dvorišta i na pešačkim prelazima oivičenja raditi od upuštenih (oborenih) ivičnjaka I sa rampama po propisima za hendikepirana lica. Trotoare, posebne pešačke staze i platoe raditi sa zastorom od betonskih poligonalnih ploča (behatona) ili betona livenog na licu mjesta. Odvodnjavanje atmosferskih voda riješiti atmosferskom kanalizacijom u skladu sa mogućim tehničkim rješenjem. Odvodnjavanje rješavati slobodnim padom površinskih voda u sistem kišne kanalizacije ili razlivanjem u okolni teren Za pristupne - stambene ulice, bez trotoara gdje nije predviđena kišna kanalizacija oivičenje projektovati u nivou kolovoza što bi omogućilo odvodnjavanje površinskih voda u okolni teren. Duž ovih saobraćajnica obavezno predvidjeti zelenu ogradu (ogradu od živice) kako bi površinske vode mogle da se prelivaju u zelene površine. Prije izvođenja saobraćajnica izvesti sve potrebne ulične instalacije koje su predviđene planom, a nalaze se u poprečnom profilu. Glavni projekti uličnih instalacija su posebni elaborati i rade se na osnovu uslova od JKP i ovog plana. Saobraćajnice treba da bude opremljene rasvjetom i odgovarajućom saobraćajnom signalizacijom. Prilikom izrade glavnih projekata sastavni dio je i projekat saobraćajno - tehničke opreme. Prilikom izrade tehničke dokumentacije poštovati princip po kome prilaz parceli mora biti udaljen od raskrsnice na dovoljnom rastojanju kako se ne bi smanjila preglednost i omogućilo bezbjedno odvijanje saobraćaja u raskrsnici. Nije dozvoljeno podizanje ograda, zidova i zasada koji smanjuju vidno polje vozača i time ugrožavaju sigurnost u saobraćaju, naročito u zoni raskrsnica. PARKIRANJE Namjena površina na prostoru predmetnog DUP-a je kombinacija poslovnih, administrativnih I objekata stalnog stanovanja sa pratećim sadržajima kao i sporta I rekreacije. Planom je obavezujuća postavka datih prilaza ka objektima sa dispozicijom I obezbeđenjem određenog broja parking mjesta na površinskom dijelu parcele.


Kako ovaj prikazani model sa određenim brojem parking mjesta ne zadovoljava potrebe obezebeđenja ukupnog broja parking mjesta za određenu namjenu objekta na parceli , to je planom predviđeno da se ostatak parking mjesta obezbijedi u okviru podzemne garaže date parcele. Osnovni uslov je da se ne remeti planski koncept što podrazumijeva da položaj rampi i prilazi u podzemnu garažu odvijaju kroz planom date upuštene saobraćajnice čime se ostvaruje:

Kontinuitet I povezanost pješačkih komunikacija u nadzemnom dijelu što se ostvaruje isključenjem kolskog saobraćaja iz centralnog dijela planskog prikaza.

Kvalitetan prilaz I organizacija garaža u podzemnom dijelu zahvata plana za urbanističke parcele koje gravitiraju datim upuštenim saobraćajnicama.

Preporuke GUP-a su da se zadovoljenje potreba za parkiranje vozila rešava na svojoj urbanističkoj parceli u podzemnim etažama objekta ili na slobodnoj površini parcele, što je osnovni polaz za planirano stanje. DUP-om je predviđeno da svaki novi objekat(planirani) koji treba da se gradi mora da zadovolji svoje potrebe za stacioniranjem vozila na urbanističkoj parceli na kojoj se objekat gradi u dvorištima objekata i/ili u garažama u objektima u suterenskom i/ili podrumskom dijelu po normativima iz GUP-a. Uslov za izgradnju objekta je obezbjeđivanje potrebnog broja parking mesta. Tačan broj potrebnih parking mjesta za svaki objekat biće određen nakon dostavljanja projektne dokumentacije, a uz poštovanje navedenih normativa.Takođe korisnik parcele obezbjeđuje na parceli površine za nesmetano manervisanje vozilima. Planirane kapacitete za parkiranje projektovati na bazi sledećih normativa:

SADRžAJ Potreban broj PM

STANOVANJE kolektivno 1 stan 1,1 PM

STANOVANJE-individualno 1 stan 1,1 PM

DJELATNOSTI 50 m2 1 PM

OBRAZOVANJE 100m2 1PM (1PM – 2 zaposlena)

KULTURA 50m2 1PM

DOMZDRAVLJA,APOTEKA, AMBULANTA

40m2 1PM

SPORTSKI OBJEKTI 0.30PM /gledaocu

Ukoliko se u nekom objektu ili na lokaciji planira garaža Garaže raditi u suterenskoj i/ili podrumskoj etaži , a garaže mogu biti jednoetažne ili višeetažne (podzemne). Garaže se mogu izvesti kao klasične(sa rampama) ili mehaničke(sa liftovima). Ukoliko postoji mogućnost i potreba za projektovanjem klasičnih podzemnih garaža poštovati sledeće elemente: -širina prave rampe min. 3,75m za jednosmjerne, a 6,50m za dvosmjerne prave rampe; -širina kružne rampe min. 4,70m za jednosmjerne, a 8,10m za dvosmjerne kružne rampe; -širina prolaza min 5.5m, a dimenzije parking mesta min. 2,5 x 5.0 m;. - slobodna visina garaže min. 2,3 m; - podužni nagib rampi u zavisnosti od veličine garaže: 1)kružne rampe bez obzira na veličinu garaže maks. 12% za otkrivene i 15% za pokrivene, 2)prave rampe za garaže do 1500m² mogu imati nagib 18% za pokrivene i 15% za otkrivene 3)za veće garaže od 1500m² prave rampe maks. 12% za otkrivene i 15% za pokrivene;


U planu se predviđa da se mjesta za stacioniranje vozila obezbijede na pakiralištima koja su formirana uz pristupne ulice u dvorištima objekata i/ili u garažama u objektima u suterenskom i/ili podrumskom dijelu. Na jednom dijelu je izvršeno upuštanje pojedinih saobraćajnica kako bi se omogućila pristup do zajedničke garaže. Zajednička garaža je planirana ispod parcela G1(UP26, UP27, UP28), G2(UP34, UP35); G3(UP36-UP38); G4(UP39, UP39a); G5(UP45, UP47, UP48 UP49). Podzemnu garažu ispod ovih objekata je potrebno tehnički i funkcionalno povezati. Faze realizacije garaže će se odrediti prilikom izrade Idejnih projekata objekata tako da svaka od faza može funkcionisati samostalno do konačne realizacije ovih objekata. Shodno interesovanju Investitora, moguće je objediniti dvije ili više podzemnih garaža u jednu tehničku i funkcionalnu cjelinu. Ukoliko se poreban broj parking mjesta obezbijedi u okviru urbanističke parcele, suterenske i podzemne etaže se mogu koristiti i za druge namjene (tehničke prostorije, djelatnosti ...). Prilikom projektovanja garaža projektant je obavezan da poštuje Pravilnik o tehničkim zahtjevima za zaštitu garaža za putničke automobile od požara i eksplozija („Službeni list SCG, br. 31/05“). Građevinska linija ispod površine zemlje, kada je u pitanju prostor namijenjen za garažiranje, može biti do 1.5 m od granice urbanističke parcele. Raspored parking mjesta i gabarit podzemne garaže, kao i raspored i broj ulazno-izlaznih rampi biće konačno definisan kroz izradu Glavnih projekata objekata, što zavisi od raznih faktora, prije svega od konstruktivnog sistema garaže, rasporeda vertikalnih komunikacija i sl. Prije izrade Glavnog projekta konstrukcije podzemne garaže Investitor je obavezan da izvrši geomehanička i geotehnička ispitivanja terena. U zoni gdje se radi o individualnom stanovanju predviđeno je parkiranje na sopstvenim urbanističkim parcelama pored ili u okviru objekata i za njihove potrebe na taj način obezbjeđuju potreban broj parkinga . Pri projektovanju parkinga, mjere mjesta za parkiranje odrediti prema važećim standardima u zavisnosti od vrste parkiranja (podužno, koso ili upravno) i tipa vozila (putničko ili teretno). Parking mjesta upravna na osu kolovoza predvidjeti sa dimenzijama 2,5 x 5,0 m (min. 2.3x4,8 m) za putnička odnosno 4,0 x 12.0 m za autobuse. Obrada otvorenih parkinga za putnička vozila treba da je takva da omogući maksimalno ozelenjavanje. Koristiti po mogućnosti zastor od prefabrikovanih elemenata (beton-trava), odnosno u zavisnosti od namjene i parternog uređenja parcele. Uz ili između parkinga (poželjno na svaka tri parking mesta) zasaditi drvored, uvjek kada uslovi terena dopuštaju. Parkinge za autobuse izvesi od asfalt betona. Parkirne površine su riješene na način da se rezerviše prostor za parkiranje, a da će u glavnom projektu biti detaljno isprojektovane . Planer je dao svoj predlog za rješavanje parkirnih površina I za sportski stadion. Ukupna površina pod parking površinama je 42622.00m2, odnosno planirano je 93PM za autobuse i 3077PM za putničke automobile. Biciklistički saobraćaj U planu nijesu predviđene posebne staze za bicikliste Na primarnoj uličnoj mreži zabranjen je biciklistički saobraćaj. Biciklistički saobraćaj se može dozvoliti na saobraćajnicama


sekundarne mreže, trotoarima i stazama u skladu sa pravilima ZOBS-a. Uz objekte koji mogu biti predmet interesovanja biciklista se može obezbijediti odgovarajući otvoreni prostor za ostavljanje i čuvanje bicikla. Pješački saobraćaj Površine rezervisane za kretanje pješaka su planirane na pravcima koji prihvataju najveće pješačke tokove. Obzirom na specifičnost zone zahvata, sistemom pješačkih komunikacija omogućeno je povezivanje svih djelova zone plana sa ključnim pravcima kretanja. Sistem pješačkih komunikacija se sastoji od trotoara, pješačkih prilaza, kolsko-pješačkih saobraćajnica, platoa (trgova) i denivelisanih pasarela nadzemnih i podzemnih minimalne visine 8m. Konstrukciju i vizuelan oblik pasarele definisati kroz izradu Idejnog odnosno Glavnog projekta. Trotoari su planirani uglavnom obostrano uz sve saobraćajnice, širine min.1,5 m. Odvodnjavanje sa pješačkih površina – platoa ostvariti prirodnim padom, poprečnim nagibom prema parkingu i kolovozu. Ukupna površina pod trotoarima iznosi 667313.00m2, a pješačkim stazama16664,00m2. Javni masovni prevoz putnika Javni gradski prevoz je planiran ulicom 7-7 I ulicom “put Radomira Ivanovića” (putem za Tuzi) koridorom datim GUP–om. Planirano je 6stajališta u ulici 7-7 i 4 stajališta na ulici “put Radomira Ivanovića”. Linije gradskog prevoza koje sada najviše opslužuje zonu DUP-a “Konik-Stari aerodrom III” imaju stajališta(Cvijetna ulica) u blizini ove zone čime je omogućeno sadasnje povezivanje ove zone sa ostalim djelovima i naseljima urbanog područja Podgorice. Stajališta javnog prevoza su postavljena po pravilu iza raskrsnica, u zasebnoj niši min. širine 3,0 m, a blizu jakih zona interesovanja korisnika javnog prevoza, poštujući određeni ritam ponavljanja stajališta. Kolovoz stajališta obilježiti horizontalnom signalizacijom po JUS-u. Na staničnim frontovima postaviti prateću opremu u vidu uniformnih oznaka stajališta i nadsteršnice. Taksi saobraćaj U planu nije planirana posebna lokacija za smještaj taksi stanica. Lokacije taksi stanica na području DUP-a treba da odredi opštinski sekretarijat za saobraćaj u skladu sa zahtjevima zainteresovanih učesnika u saobraćaju. Taksi stanice treba da budu obilježene po normama JUS-a i poželjno je da budu zasnovane po principu prvi ušao - prvi izašao. Uslovi za kretanje invalidnih lica Pri projektovanju i građenju saobraćajnih površina potrebno je pridržavati se standarda i propisa koji karakterišu ovu oblast (Pravilnik o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti,Sl.list CG br.10/09.). Pri projektovanju i realizaciji svih objekata primjeniti rješenja koja će omogućiti invalidnim licima nesmetano kretanje i pristup u sve sadržaje kompleksa i objekata. Tehničku dokumentaciju raditi u skladu sa odredbama ovog Plana, važećom tehničkom regulativom, zakonima, pravilnicima i standardima koji regulišu ovu oblast. Osnovni elementi poprečnih profila saobraćajnica, radijusi skretanja, smjerovi i određeni detalji prikazani su u odgovarajućem grafičkom prilogu (Plan saobraćaja) Napomena: Prilikom izrade glavnih projekata planiranih saobraćajnica, parkinga i pješačkih staza, može doći do izvesnih korekcija u odnosu na zadate parametre u planu.


PEJZAžNA ARHITEKTURA POSTOJEĆE STANJE Predmetna lokacija zauzima prostor koji je prema GUP-u iz 1990.god bio namijenjen za servise i skladišta, sport i rekreaciju, rekreativnu poljoprivredu i zaštitne šume. Sagledavanjem potreba grada a u cilju veće valorizacije prostora i smještanja novih sadržaja, preispitana je postojeća namjena ovog prostora. Izmjenama GUP-a za predmetni prostor definisano je više novih namjena: osim zaštitnog zelenila, sporta i rekreacije, nove planirane namjene su javne zelene povrsine- parkovi, mješovita namjena koja obuhvata(višeporodično stanovanje sa poslovanjem, poslovanje, administraciju, kulturu, obrazovanje, zdravstvo, servise, usluge, komercijalne sadržaje, tržne centre i dr.). Planirani prostor u širem smislu zauzima značajan položaj u Ćemovskom polju u Zetskoj ravnici. Ukupna povšina zahvata plana iznosi 266,3ha Zemljište je eutrično smeđe, plitko do srednje duboko, skeletno, lakog mehaničkog sastava. Ekološko proizvodna vrijednost zemljišta je mala zbog male moćnosti i velike propusnosti. Na okolnim poljoprivrednim površinama nasut je sloj plodne humusne zemlje, što je uz obilno navodnjavanje poboljšalo produktivnu moć zemljišta. Osnovni karakter pejzažu daju šume alepskog bora (Pinus halepensis) koje su sađene kao pionirske vrste na ovim prostorima. Sa aspekta biodiverziteta, kao i mikroklimatskog uticaja one imaju nesumnjiv značaj, međutim, sa aspekta urbanog okruženja, kao i ekološke stabilnosti staništa (monokulture), evidentna je potreba njihove revitalizacije. PLAN ZELENIH I SLOBODNIH POVRŠINA Prema programskom zadatku pri planiranju ozelenjavanja prostora treba voditi računa o korišćenju vrsta koje će odgovarati uslovima koje pruža ovaj prostor i okruženje. Koncept zelenila treba da doprinese ukupnom ambijentalnom izgledu prostora. Hortikulturnim rješenjem neophodno je postići odvajanje raznorodnih cjelina u okviru skladišno-servisnog kompleksa kao i formiranje tampona u odnosu na kontaktne zone. Jedna od vrlo značajnih smjernica bila bi valorizacija postojećeg biljnog fonda u okviru zahvata plana i uklapanje kvalitetnih i vrijednih sadnica u svaki budući projekat pejzažne arhitekture u onoj mjeri u kojoj ne budu narušavali određene pravce komunikacije i planom određene vizure u prostoru.

Smjernice za uređenje zelenih površina

Koncept ozelenjavanja usklađen je sa namjenom lokacije, prostornom organizacijom sadržaja i sa funkcionalnim zahtjevima okruženja. Osnovni cilj ozelenjavanja predstavlja:

zaštita i unapređenje životne sredine

rekultivaciji devastiranih površina

Povezivanje sa zelenim masivima kontaktnih zona u jedinstven sistem zelenila Predviđene su sledeće kategorije zelenila: I Objekti pejzažne arhitekture javne namjene Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo Park Skver


II Objekti pejzažne arhitekture ograničene namjene Zelene površine poslovnih objekata Sportsko rekreativne površine – igralista Sportsko rekreativne površine - sportski aerodrom Zelene površine višeporodičnog stanovanja sa djelatnostima Zelenilo individualnih stambenih objekata Zelenilo objekata prosvete Zelenilo objekata zdravstva

III Objekti pejzažne arhitekture specijalne namjene

Zaštitni pojasevi- vjetrozaštita Zaštitni pojasevi- vodoizvorišta

Namjena površina Površine po namjenama(m2)

Procenat ozelenjenosti

Zelene površine (m2)

Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo

49.249,14 100% 49 249,14

Park 437.933,70

70% 306.553.59

Skver 9294 60% 5576.40

Sportsko-rekreativne površine – stadion i pomoć.igrališta

264304 40% 105721.60

Sportsko-rekreativne površine – sportski aerodrom

553965

70% 387.775.50

Zelenilo poslovnih objekata 54170

30% 16.251

Zelenilo višeporodičnog stanovanja sa djelatnostima

138659

30% 41.597.70

Zelenilo objekata uslužno proizvodnih servisa

114924

50% 57.462.00

Zelenilo individualnih stambenih objekata

35541

50% 17.770.50

Zelenilo objekata prosvete

44824

40% 17929.60

Zelenilo objekata zdravstva 4451,00

40% 1780.40

Zaštitni pojasevi- vjetrozaštita

424.697,28 100% 424 697,28

Zaštitni pojasevi- zaštita vodoizvorišta

263899,00

100% 263.899.00

UKUPNO ZELENIH POVRŠINA 1.696.263.71

Predhodna tabela daje minimalne površine koje unutar parcela moraju biti ozelenjene. Ove površine ne podrazumijevaju ostale slobodne površine (prilaze, staze, platoe, i druge manipulativne površine) vec se isključivo odnose na površine pod zelenilom. Ukupna površina planiranih zelenih površina unutar urbanističkih parcela iznosi 1.696.173.00 m2 č 170,0 ha


Obezbijeđen nivo ozelenjenosti na nivou zahvata Plana je veoma visok i iznosi 63,7 % sa stepenom ozelenjenosti od 250,0 m2/korisniku.

I Objekti pejzažne arhitekture javne namjene

Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo

Ova kategorija zelenila odnosi se na zelenilo u okviru objekata saobraćaja-duž saobraćajnica, parkinga, pješačkih tokova kao i po obodu urbanističkih parcela. Ozelenjevanje saobraćajnica, pješačkih staza sprovodi se linearnom sadnjom i utiče na poboljšanje higijensko-sanitarnih uslova, mikroklimatskih karakteristika i estetskih vrijednosti. Da nizovi drvoreda ne bi bili monotoni potrebno je planirati promjenu sadnog materijala, smjenjivanjem sadanica različitih habitusa. Formiranjem drvoreda postiže se zasjena mjesta duž pravca kretanja. Ulično zelenilo formira se uz saobraćajnice čiji profile dozvoljavaju linearno formiranje zelenila, sа primarnim ciljem zaštite od zagađenja, ali I povezivanja zelenila svih kategorija u jedinstven sistem. Kod primarnih saobraćajnica obavezni su dvostrani drvoredi, a gdje je to moguće oni bi trebali biti drvoredi sa pratećim zelenilom (travnjaci, nisko rastinje). Sekundarne saobraćajnice gdje postoje za to mogućnosti sadržaće obostrane drvorede. Pored toga pri izboru vrsta za ulično zelenilo treba voditi računa da budu prilagođene uslovima rasta u uličnim profilima (otpornost na zbijenost tla, vodni kapacitet zemljišta, insolaciju, salinitet...). Veoma je bitno naglasiti da postojeće zelenilo koje je u kategoriji visokokvalitetnog zelenila treba uklopiti i duz pjesačkih tokova, unutar popločanih površina, ukoliko ne ometaju normalan prolaz. Smjernice za formiranje drvoreda

Sadnice koje se koriste moraju da imaju pravilno formiran habitus. Treba voditi računa o visini okolnih objekata, kod niskih objekata koristiti vrste sa rijetkom krunom.

rastojanje između sadnica u drvoredu je 5-10m

minimalna visina sadnog materijala kada je u pitanju drveće je 2.5-3m i obim stabla na visini 1m min. 10-15m.

Krune susjednih stabala u drvoredima mogu da se dodiruju (što nije baš najpovoljnije), ali ne smiju da se preklapaju.

Dovoljno velikim razmakom među stablima obezbjeđuje se, sem dobrih vizuelnih osobina, i dobro provjetravanje ulice u vertikalnom smislu.

Najbolji način sadnje drvoreda je u okviru uzanih zelenih pojaseva duž saobraćajnica koji su širine 1.5m i više.

U dijelu gdje zeleni pojas nije planiran sadnja se moze obaviti i u rupama duz trotoara, naravno obratiti pažnju na podzemne instalacije.

Sadnja linearnog zelenila moguće je predvidjeti i obodom urbanističkih parcela.

U užim ulicama se formira drvored samo na sunčanoj strani, ili obostrano ali sa niskim drvorednim sadnicama.

Prilikom formiranja drvoreda na parkinzima trebalo bi osigurati na dva parking mjesta po jedno drvo a kod podužnog parkiranja na jedno parking mjesto po jedno drvo, naime, ovo rastojanje zavisi i od vrste drveća, odnosno optimalne širine krošnje;

Zbog povoljne orjentacije terena sa južne i jugozapadne strane, a radi što većeg iskorišćenja prirodnih izvora energije (u ovom slučaju sunčeve) nadkrivanje parking mjesta moguće je izvesti korištenjem kolektora za prikupljanje sunčeve energije.

Ukoliko se drveće sadi u okviru trotoara treba isključiti vrste drveća sa razvijenim površinskim korijenom, kako bi se izbjeglo deformisanje trotoara. Razvoju korijena u dubinu doprinosi i redovno okopavanje zemlje oko stabla.


U zavisnosti od položaja građevinske linije u odnosu na regulacionu birati vrste drveća koje formiraju veću ili manju širinu krošnje.

Prilikom projektovanja zelenih površina u okviru kružnih tokova , razdjelnih ostrva, kao i na krivinama saobraćajnica, voditi računa o preglednosti saobraćaja. U ovom slučaju koristiti niže vrste drveća, ukrasno žbunje i perene.

Zelenilo duž puteva predstavlja važnu kategoriju zelenila. Smisao zelenih tarka duž puteva nije samo u vizuelnom odvajanju, nego i u formiranju prirodnijeg ambijenta, koji obezbjeđuje mirnu i nesmetanu vožnju i vizuelni komfor. Čak i najuži pojas trave ili niskog žbunja predstavlja dragocjenost, a da ne pričamo o visokom zelenilu, što sve zajedno doprinosi sprečavanju monotonije putovanja, zaštiti puteva od jakih uticaja vjetra i pretjerane insolacije. Sve ovo upućuje i na to da ova kategorija zelenila pozitivno utiče i na povećanje bezbejednosti vozača i putnika. Karakter zelenila duž puta pomaže u sticanju osnovne slike o predjelu i teritoriji kojom put prolazi. Nekada su ovo i jedine informacije koje stranac dobije tokom prolaska kroz određeno područje. Isto tako lijepo uređen i ozelenjen put obogaćen interesantnim detaljima pozitivno djeluje na smanjivanje prevelike brzine. Održavanje zelenila duž puteva zahtjeva stalnu i upornu kontrolu. Polomljene grane i opalo lišće koje se često nalazi na kolovozu posle nepogoda, može da bude uzrok velikih nesreća. Stoga se u održavanju puta mora voditi računa i o troškovima uređivanja zelenila. Pažljivo projektovanje i sadnja zelenila smanjuju buduće troškove, a uvećavaju ukupnu funkcionalnost. Izbor biljnog materijala treba da bude podređen posebnim uslovima, zbog čega se prvenstveno biraju autohtone biljke, ali i one otporne na različite negativne uslove sredine. Ako one predstavljaju i reprezentativne autohtone primjerke iz okoline, značaj im je veći, jer putnicima ukazuju na dendrološko i prirodno bogatstvo kraja kroz koji inače često samo projure. Zelene površine manjih trgova, skverova i kružnih tokova Trgovi i skverovi kao najprometnije zelene površine u naseljima daju poseban pečat urbanom pejzažu grada i imaju poseban značaj u oblikovanju grada. U hortikulturnom uređenju dominantno je učešće cvjetnica u gustom sklopu, uz njegovane travnjake kao podlogom. Na trgovima je neophodno obezbijediti mjesta za kraći odmor uz vodene površine npr. fontane i druge dekorativne elemente i opremu (žardinjere, klupe, česme, korpe za odpatke) koji će stvoriti povoljne uslove za odmor i neformalne socijalne kontakte. Za ovu kategoriju zelenila najbitnije je izabrati vrste koje se najbolje odupiru uticajima gradske sredine. Ove površine mogu pozitivno da utiču na arhitektonsko i estetsko ujednačavanje prostora. Čitav prostor trga ne treba pokrivati zelenilom, već naprotiv zbog neometanog prolaska i zadržavanja na trgu potrebno je da postoji mnogo slobodnog prostora. Ovdje se veoma praktično pokazala sadnja u velikim izdignutim dekorativnim žardinjerama sa mogućnošću sjedenja na njihovom obodu. Skver predstavlja najmanju gradsku zelenu površinu, a njegova osnovna funkcija je uglavnom regulisanje saobraćaja. I u ovom slučaju treba odabrati biljke otporne na gradske uslove. Pošto se radi o maloj površini uglavnom se koriste razne vrste žbunja. Isti princip se koristi i prilikom ozelenjavanja ostrva na kružnom toku. Park Planirano je nekoliko parkovskih površina, što je veoma korisno za podizanje kvaliteta života na ovom prostoru. Parkovi su površine koje su dostupne svima i treba da su uređene u službi stanovnika i posjetioca i njihovih potreba za odmorom, pasivnom rekreacijom, a takođe mogu biti i mjesta održavanja nekih manifestacija ili sličnih sadržaja u dnevnim i večernjim satima, naročito ljeti u toku sezone. U skladu sa ostalim planiranim namjenama i raspoloživim prostorom ove površine je potrebno urediti na način da postanu estetski, humani i oblikovni prateći elementi


stanovanja, poslovanja, turističke ponude, kao i drugih namjena u okviru kojih se nalaze. Generalno pravilo uređenja parkova је da se unutar njih formiraju dvije cjeline, mirni/pejzažni dio parka i sportsko rekreativni dio sa prostorom za igru djece. Autentičnost parka postiže se malim arhitekturnim rješenjima (fontane, klupe, osvjetljenje, informaciono-reklamne table, korpe za otpatke), uz svu neophodnu opremu za potrebe rekreacije kao I igru djece.. Vegetacijsku osnovu u prvom redu čine mediteranske I egzotične vrste biljaka, posebno kvalitetno visoko drveće kоје obezbjeđuje veći stepen sanitarno-higijenskog učinka zelenila, kao i poboljšanje mikroklime šireg područja. Najmanje 70% površine namijenjene parku treba da bude pod zelenilom. Smjernice za projektovanje zelenih površina parkova

Parkovske površine treba da budu na neki način izolovane od okolnih saobraćajnica, buke i zagađenja, pa je u skladu sa njegovom površinom najbolje postaviti pojas zelenila samim obodom parka. To se postiže sadnjom žbunja i visokog drveća tako da se spratnošću vegetacije dobije što bolji takozvani «biološki zid» od negativnih uticaja okoline.

Sadržaj gradskog parka zavisi od njegove veličine i položaja koji zauzima u gradu a može biti različit i prema tome da obuhvata : dječje igralište, otvorene površine-travnjaci,različite vodene površine, restorani, bine ili pozornice, itd.

Staze gradskog parka mogu se planirati od čvrsog materijala, asfalta ili kamena ili od mekseg materijala – šljunka razlicite velicine separacija.

Izbor sadnog materijala prije svega zavisi od uslova staništa i stepena zagađenosti.samim tim treba saditi vrste koje su dokazale visoku otpornost a istovremeno su dekorativne. Osjetljivije vrste treba smjestiti u unutrašnjost parka.

predvidjeti hidransku mrežu radi zalivanja novoplaniranih zelenih površina Prostor za igru djece mora da pruža uslove za bezbijedan boravak u njemu, da zadovoljava zdravstveno higijenske uslove ( da je osunčan i ocjedit ) i da ima:

Raznovrsne zastore za prostore različitih namjena

Opremu koja obezbjeđuje bogatstvo i kreativnost igre, sa minimalnom mogućnošću povrede

Dovoljno zelenila, drveće sa velikim krošnjama radi potrebnog zasjenčenja, sa ostavljanjem sunčanih prostora za igru.

Veliku važnost na ovakvim površinama ima dobro odabrani sadni materijal. Biraju se vrste koje mogu da podnesu penjanje, lomljenje i savijanje, a izbjegavaju se sve biljke sa izraštajima koji mogu da povrijede (trnovi,oštre grane,plodovi) i one vrste koje imaju otrovne djelove. Usled velikog opterećenja i izloženosti zelenila oštećivanju, ove zelene površine zahtijevaju intezivno održavanje.

II Objekti pejzažne arhitekture ograničene namjene

Sportsko rekreativne površine – stadion i pomoćna igrališta Zelenilo sportsko-rekreativne zone je kategorija ozelenjavanja sa svim svojim specifičnostlma a one se ogledaju u tome da su to uglavnom vrlo posjećene površine koje su organizovane kao park sa puno različitih sadrzaja. Osnovni zadatak je pravilno prožimanje svih sportskih i drugih elemenata zelenilom koje stvara ugodnu atmosferu i zdravije uslove. Prema određenim standardima neophodno je da minimum 35%–50% teritorije Sportsko rekreativnih kompleksa bude pod zelenilom. Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova


Formirati zelenu povrsinu čijim ce se podizanjem smanjiti aerozagadjenje, buka, prašina i stvoriti dobar mikroklimat.

Sadni materijal koji se koristi mora biti pažljivo odabran, izbjeći vrste sa otrovnim plodovjma ili plodovima koji su na drugi nacin štetni ( npr. trnovhe biljke, biljke čiji je cvijet alergogenog karaktera).

Valorizacija postojećeg biljnog fonda i uklapanje kvalitetnih i vrijednih sadnica u budući projekat.

Sva mlada vitalna stabla koja se nalaze na prostoru planiranog objekta presaditi na odgovarajuće mjesto.

Na odraslim vitalnim stablima koja se zadržavaju izvršiti orezivanje sasušenih i oštećenih grana koje ometaju pravilan razvoj i izgled krošnje.

Ukloniti stabla slabe vitalnosti iz estetskih i bezbjedonosnih razloga.

Kod ove kategorije zelenila optimalna visina i obim za projektovanje sadnog materijala je minimalna visina sadnica 2.5-3 m, a obim stabla na visini od 1m minimalno 10-15cm.

Po obodu parcele, ka saobracajnicama je planirana zastita postojeceg visokog drveca i sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo, a koje ce imati jaku vizuelnu i sanitarno-higijensku zaštitu novoplaniranih sadržaja.

U pogledu vrtno-arhitektonske obrade prostora forsirati prirodni, pejzažni stil, umjesto pravilnog – geometrijskog. Sadnja je u sklopovima.

Za uređivanje slobodnih površina uz objekat koristiti parterne kompozicije sa visokodekorativnim listopadnim, zimzelenim i četinarskim žbunjem različitog oblika i visine, uz upotrebu perena i jednogodišnjeg cvijeća različitog kolorita i doba cvijetanja kao i manje grupe ili pojedinačna stabla niskog zimzelenog i listopadnog drveća.

Planira se dovođenje ove površine u stanje potpune funkcionalnosti. S obzirom na zonu u kojoj se nalazi i stanje zelenog fonda, potrebno je izvršiti rekonstrukciju unošenjem srednje visokog i visokog dekorativnog listopadnog i zimzelenog žbunja i manjih grupa zimzelenog i listopadnog drveća raspoređenih u pejzažnom stilu.

Uređenje ovog kompleksa kako u smislu ozelenjavanja, tako i u smislu planiranja ostalih sadržaja (staze, platoi, osvetljenje, mobilijar), uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i studije bioekološke osnove.

Kada su u pitanju sportski tereni zbog velike opterećenosti ovih površina, predlaže se korišćenje travnjaka specijalizovanih za ove namjene, kao i poseban pristup drenaži terena na kome se formira travnjak.

Sportsko rekreativne površine - sportski aerodrom

Sletište mora da ispunjava sledeće uslove za bezbedno polijetanje i slijetanje:

teren mora biti stabilizovan (suva livada, pašnjak, zastrta površina i sl.);

na odgovarajućim prilaznim i odlaznim ravnima se ne smiju nalaziti prepreke koje

mogu ugroziti bezbednost letenja; Zelenilo poslovnih objekata Ova kategorija ima estetsko-dekorativno-higijenski karakter. Prilikom projektovanja površina na glavnom ulazu voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama.. Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste sa ciljem da se istakne važnost samih objekata ispred kojih se nalaze. Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza kompleksu, isticanje reklamnih i informacionih tabli , uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.


Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova

Prilikom projektovanja površina na glavnom ulazu voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama..

Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste sa ciljem da se istakne važnost samih objekata ispred kojih se nalaze.

Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza kompleksu, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.

Potrebno je napraviti adekvatan izbor vrsta i voditi računa o svim kompozicionim elementima. Predložene vrste moraju biti dekorativne kako zbog boje i oblika cvjetova i plodova tako i zbog oblika krošnje drveća. Kombinacijom lišćarskih, zimzelenih i četinarskih vrsta drveća dobija se pozitivan efekat zelenila u svim godišnjim dobima,koristiti visokokvalitetne trave, jednogodisnje cvijece, perene, dekorativne zbunaste vrste.

Po obodu parcela ka saobracajnicama je obavezna sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo, a koje ce imati jaku vizuelnu i sanitarno-higijensku zaštitu novoplaniranih sadržaja.

Popločanje u okviru parcela ove namjene je veoma bitno i treba mu posvetiti posebnu pažnju.

steze i platoi moraju biti od prirodnih materijala,

minimalna površina pod zelenilom 30% u odnosu na urb. parcelu, a ostale slobodne površine planirati za platoe, staze i saobraćajne manipulativne površine.

sadnju vršiti u manjim grupama (drvenasto-žbunasti zasadi) i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim zasadima,

kod kompozicije zasada voditi računa o spratnosti, ritmu i koloritu,

u kombinaciji sa zelenilom moguće je koristiti i građevinski materijal (kamen, rizla, drvo, staklo i td.),

predvidjeti fontane ili sculpture,

sadnice drveća koje se koriste za ozelenjavanje moraju biti min. visine od 3,00-4,00m i obima stabla, na visini od 1m, min. 15-20cm,

ovu zelenu površinu tretirati kao zelenilo najviše kategorije održavanja i njege tj. zelenilo sa najvećim stepenom održavanja,

sačuvati i uklopiti svako zdravo i funkcionalno stablo,

kao dopuna ozelenjavanja mogu se koristiti žardinjere ili saksije,

predvidjeti hidrantsku mrežu,

predvidjeti osvetljenje zelene površine,

predvidjeti održavanje zelene površine.

Uređenje ovih površina u smislu ozelenjavanja uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i studije bioekološke osnove. Zelene površine objekata višeporodičnih stambenih objekata sa djelatnostima Ova kategorija ima estetsko-dekorativno-higijenski karakter. Zelene površine treba da zadovolje kako funkciju namijenjenu poslovanju tako i stanovnicima ovih objekata. Bitno je da se stvore prijatni mikroklimatski uslovi za stalne korisnike i posjetioce ovih parcela. Ova kategorija se može posmtrati jos i kao kategorija blokovskog zelenila s obzirom da se radi o grupi stambenih objekta koje naseljava veliki broj stanovnika.


Osnovni principi ozelenjavanja zasnivaju se na ekološko estetskim kriterijumima, među kojima najveći značaj ima pravilan smještaj onih elemenata koji utiču na zaštitu od okolnih zagađujućih faktora. U unutrašnjosti bloka podižu se grupe zelenila sa posebnom namjenom npr. prostori za igru najmlađih, prostor za igru i sport kao i površine za pasivan odmor stanovnika bloka sa klupama za odmor, česmama i sl. Staze unutar bloka su obično krivolinijske, izvedene u pejzažnom stilu, a gustim i visokim grupama drveća poželjno je maskirati pojedine jednolične obrise građevina. Neophodno je takođe voditi računa da se obezbijedi dovoljan priliv svjetlosti u unutrašnjost bloka. Mikroklimatske razlike između osunčane strane i strane u sjenci ponekad su velike zbog čega individue pojedinih vrsta teško uspijevaju, tako da pri odabiru biljaka treba u velikoj mjeri poštovati uslove svjetlosti, sjenke i relativne vlage u vazduhu. Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova

Stepen ozelenjenosti je minimum 30 % u okviru ove namjene na nivou urbanističke parcele, a ostale slobodne površine planirati za platoe, staze i saobraćajne manipulativne površine.

Prilikom projektovanja površina u dijelu gdje se nalazi poslovanje voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama..

Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste. Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.

U unutrašnjosti bloka podižu se grupe zelenila sa posebnom namjenom npr. prostori za igru najmlađih, prostor za igru i sport kao i površine za pasivan odmor stanovnika bloka sa klupama za odmor, česmama i sl.




Uređenje ovih površina u smislu ozelenjavanja uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i studije bioekološke osnove. Zelenilo individualnih stambenih objekata Svojim postojanjem doprinose stvaranju povoljnih mikroklimatskih uslova sredine. Zeleni zasadi predviđeni su od voćaka i dekorativnih vrsta što zavisi od želje samih vlasnika.Granica parcela može biti naglašena živom ogradom ili odgovarajućom ogradom.


Stepen ozelenjenosti je minimum 50 % u okviru ove namjene na nivou lokacije ili urbanističke parcele


Osnovna pravila uređenja okućnice su da kuća bude u 1/3 placa, bliže ulici., samim tim dobijamo predvrt koji ima estetsku ulogu i sadrži kolski prilaz, parking, rasvjetu i sl.

U samu kuću sa suprotne strane se predlaže prostor za boravak koji praktično predstavlja produžetak dnevnog boravka ili kuhinje, kako bi se mogao koristiti za ručavanje

Prostor za odmor se smješta dalje od objekta, tu se može smjestiti paviljon, pergola i sl., sa detaljima kao što su česma, bazenčić i sl.

Ekonomski dio vrta (povrtnjak i voćnjak ) trebalo bi smjestiti u najudaljeniji dio vrta.

Staze u vrtu su važan elemenat i one vode u razne djelove vrta. Kod manjih vrtova postaviti ih uz ivicu parcele, kako bi centralna površina ostala kompaktna.

Građevinski materijal koji se koristi u okviru uređenja vrta treba da bude prirodan: drvo, kamen, lomljeni kamen, šljunak i sl.

Potrebno je napraviti adekvatan izbor vrsta i voditi računa o svim kompozicionim elementima. Predložene vrste su dekorativne kako zbog boje i oblika cvjetova i plodova tako i zbog oblika krošnje drveća. Kombinacijom lišćarskih, zimzelenih i četinarskih vrsta drveća dobija se pozitivan efekat zelenila u svim godišnjim dobima.

Travnjaci su predviđeni na svim slobodnim površinama, a posebnu pažnju treba posvetiti odabiru travne smješe, a kasnije njihovom održavanju.

Zelene površine u okviru ove namjene treba da zauzimaju minimum 40% od ukupne površine parcele.

Ukoliko se u okviru stanovanja planira i poslovanje zelene površine treba da zadovolje kako funkciju namijenjenu poslovanju tako i stanovnicima ovih objekata.

- Prilikom projektovanja površina u dijelu gdje se nalazi poslovanje voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama..

- Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste. Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.

- Potrebno je napraviti adekvatan izbor vrsta i voditi računa o svim kompozicionim elementima. Predložene vrste moraju biti dekorativne kako zbog boje i oblika cvjetova i plodova tako i zbog oblika krošnje drveća. Kombinacijom lišćarskih, zimzelenih i četinarskih vrsta drveća dobija se pozitivan efekat zelenila u svim godišnjim dobima,koristiti visokokvalitetne trave, jednogodisnje cvijece, perene, dekorativne zbunaste vrste.

- Kod ove kategorije zelenila optimalna visina i obim za projektovanje sadnog materijala je minimalna visina sadnica 2.5-3 m, a obim stabla na visini od 1m minimalno 10-15cm.

- Popločanje u okviru parcela ove namjene je veoma bitno i treba mu posvetiti posebnu pažnju.

Zelenilo objekata prosvete a) Osnovne funkcije zelenila oko škola izražene su potrebom da se učenicima obezbijedi potreban mir za usvajanje novih znanja, najprije kroz stvaranje uslova za tiši radni okvir, a zatim kroz poboljšanje mikroklimatskih uslova u školi i njenoj neposrednoj okolini. Često su ovakve zelene površine, osim predhodno pomenutih funkcija osmišljene tako da koliko je moguće pomognu usvajanju znanja iz botanike i srodnih nauka. Po normativima veličina školskog dvorišta treba da bude 25-35 m2 po učeniku, uzevši u obzir samo jednu smjenu. U gustom tkivu blokovske izgradnje površina po učeniku može da


bude 10-15 m2 a nikako manje od 6 m2. U tom slučaju se nastava fizičkog obrazovanja u najbližem sportskom centru.

Školsko dvorište je najfrekventniji dio kompleksa. Koristi se pri dolasku u školu, kao i za vrijeme pauza između časova.poželjno ga je locirati uz glavni prilaz školi , vodeći računa o potrebnoj izolaciji od ulice, kao i omogućiti mu direktnu vezu sa izlazima iz hola i hodnika.

Obzirom na različit uzrast, pri optimalnim uslovima, poželjno je dvorište podijeliti na više manjih platoa pomoću raznovrsnih vrtno-arhitektonskih elemenata: niskih zidića za sjedenje, klupa, stepenica, živih ograda, nadstrešnice, pergole za ljetnje učionice i sl. Kao dopunu nastavi iz biologije formirati školski vrt.

Neophodno je da 40% od ukupne površine kompleksa bude ozelenjeno.

Po nekim notrmativima predviđa se 4,o m2 po učeniku sa pogodno odabranim zastorom. Na pojedinim mjestima poželjno je ukidanje zastora i ostavljanje prostora za sadnju visokog listopadnog drveća šire krošnje za zasjenu od sunca i zaštitu od vjetra.

Otvorene površine za fizičko vaspitanje predstavljaju neophodnu dopunu fiskulturne sale u toplijim mjesecima.Potrebno ih je izolovati pogodnim zelenilom od okolnih ulica i školskih prozora.

Ekonomsko dvorište se obično sastoji od ekonomskog prilaza sa manjim I većim proširenjem. Ovaj dio treba izolovati od ostalih površina gustom sadnjom.

Zelene površine najčešće se postavljaju obodno, gdje će imati funkciju izolacije samog komleksa od okolnih saobraćajnica i susjeda. Ovaj tampon treba da bude dovoljno širok i gust, sastavljrn od četinarskog i listopadnog drveća i šiblja.

Na postojećim zelenim površinama su predvidjeni: sanitarna sječa stabala, nova sadnja, rekonstrukcija vrtno-arhitektonskih elemenata, rekonstrukcija staza, podizanje novih vrtno-arhitektonskih elemenata, podizanje fontana, rekonstrukcija i popravka raznih objekata, dječijih i sportskih igrališta. Zelene površine treba opremiti standardnom infrastrukturom i sistemom za navodnjavanje.

Naročito je značajno kroz razradu projektne dokumentacije valorizovati zelene površine i očuvati svako zdravo i dekorativno stablo na području DUP-a metodom pejzažne taksacije.

b) Zelenilo predškolskih ustanova da bi obezbijedio očekivane funkcije, otvoreni prostor dječje ustanove mora da pruža uslove za bezbijedan boravak u njemu, da zadovoljava zdravstveno higijenske uslove ( da je osunčan i ocjedit ) i da ima:

Dovoljnu veličinu i naglašenu konfiguraciju terena

Raznovrsne zastore za prostore različitih namjena

Opremu koja obezbjeđuje bogatstvo i kreativnost igre, sa minimalnom mogućnošću povrede.

Dovoljno zelenila, drveće sa velikim krošnjama radi potrebnog zasjenčenja, sa ostavljanjem sunčanih prostora za igru.


Stepen ozelenjenosti je minimum 40 % u okviru ove namjene na nivou urbanističke parcele

Veliku važnost na ovakvim površinama ima dobro odabrani sadni materijal. Osim autohtonog sadnog materijala, biraju se vrste koje mogu da podnesu penjanje, lomljenje i savijanje, a izbjegavaju se sve biljke sa izraštajima koji mogu da povrijede (trnovi,oštre grane,plodovi) i one vrste koje imaju otrovne djelove.

minimalna visina sadnog materijala kada je u pitanju drveće je 2.5-3m i obim stabla na visini 1m min. 10-15m.


Usled velikoog opterećenja i izloženosti zelenila oštećivanju, ove zelene površine zahtijevaju intezivno održavanje.

Uređenje ovih površina uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i studije bioekološke osnove. Zelenilo objekata zdravstva Jedna od uloga zelenila u okolini zdravstvenih ustanova je odvajanje površina u higijenskom smislu. Pacijenti nekad moraju dugo da čekaju na ambulantni pregled. Pri dobroj organizaciji mogli bi čekanje da provedu u prirodnoj sredini- na zelenim površinama. Tako da je najbolje u blizini ulaza u ordinaciju ili čekaonice isplanirati kutak za odmor koji služI kao čekaonica u prirodnoj sredini. Čekaonice u prirodi se uređuju kao atrijski vrt sa dovoljnim brojem klupa. Pogodan elemenat je fontana jer voda djeluje umirujuće.

Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza kompleksu, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.


Voditi računa o kompoziciji, koloritu, volumenu, odnosu svjetla i sjenke koristeći dendrološki materijal različitih morfoloških i fenoloških osobina. Stvarajući šaroliku pejzažnu kompoziciju pokušavamo da izazovemo kod pacijenata vedro raspoloženje.

Po obodu parcela ka saobracajnicama je obavezna sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo, a koje ce imati jaku vizuelnu i sanitarno-higijensku zaštitu novoplaniranih sadržaja.



III Objekti pejzažne arhitekture specijalne namjene

Zaštitni pojasevi – vjetrozaštitne šume

Predviđene su kao kontinuitet postojećeg zaštitnog pojasa na Ćemovskom polju, a obezbjeđuju:

sanitarno-higijensku zaštitu (ublažavanje temperaturnih ekstrema, dominantnih vjetrova, smanjenje industrijskih zagađenja i melioraciju vazduha)

zaštitu od erozije

unapređenje devastiranog pejzaža

stvaranje vizuelne barijere između različitih fizičkih struktura Smjernice za uređene zaštitnog zelenila:

Izradi projekta uređenja ovih zaštitnih šuma mora da predhodi izrada studije bioekološke osnove.


Koristiti prvenstveno autohtone vrste drveća i žbunja i to vrste koje su edifikatori potencijalne prirodne vegetacije ( Quercus trojana, Q. pubescens, Fraxinus ornus, Celtis australis, Carpinus orientalis, Acer monspessulanum, Tilia tomentosa, Crategus monogina, Cotinus coggygria, Punica granatum, Laurus nobilis, Pinus halepensis, Cupresus sempervirens, Cedrus sp. i dr.)

Formirati zelene pojaseve

Koristiti standardne sadnice sa busenom, rasadnički dobro odnjegovane i viske vitalnosti.

rekultivaciju devastiranih površina vršiti primjenom tehničkih, agrotehničkih i bioloških mjera.

izbjegavati nastajanje monokultura

Jedan od veoma važnih stavki u okviru podizanja zaštitnog zelenila je protivpožarna zaštita. Šumski požar je nekontrolisano, stihijsko kretanje vatre po šumskoj površini i spada u prirodne katastrofe.

osiguranje protivpožarnih – vatrogasnih puteva sa omogućavanjem pristupa u sva područja

izgradnja hidrantske protivpožarne mreže

formiranje šumskih prosjeka-protivpožarnih pruga upravno na pravac duvanja dominantnih vjetrova - širina ovih prosjeka treba da bude minimum 7 m. Protivpozarnim prugama sektorski dijelimo sumske pojaseve kako bi se eventualno u pozaru brze moglo da reaguje i da se vatra ne prenosi sa jednog na drugi sektor. Na protivpožarnim prugama, trebe da je potpuno raskrčeno zemljište očišćeno od trava i gorivih otpadaka, da se eventualni požar ne bi mogao proširiti, a posebno oko kritičnih tačaka, puteva i sl.

preventivne mjere - uklanjanje suvih stabala i raznovrsnih drvenih otpadaka.

U praksi se pokazalo da one vrste koje dobro podnose ekstremne uslove sredine, bilo da je u pitanju visoka temperatura vazduha, duži sušni periodi kao i veliki stepen aerozagađenja, nisu baš poželjne kad je širenje požara u pitanju. Kada su u pitanju pionirske vrste kao što su Pinus halepensis, Cupresus sempervirens i sl. da bi izbjegli potpuno isključivanje njihove sadnje u ovim pojasevima a zbog dobrih osobina koje imaju, kada su one u pitanju, potrebno je primijeniti periodičnu sadnju.

Kad je u pitanju niži sprat ovih zaštitnih pojaseva, kao i u dijelu uz puteve i saobraćajnice saditi vrste žbunja i nižeg drveće npr, Nerium oleander, Laurus nobilis, Ligustrum japonica, Viburnum tinus, Pittosporum tobira i sl. koje osim što dobro podnose ekstremne uslove sredine, poželjne su i kada je u pitanju sprečavanje brzog širenja požara.

Po obodu parcele, ka saobracajnicama predviđena je sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo.

Zaštitno zelenilo – zaštita vodoizvorišta

Ove zelene površine treba da služe za zaštitu voda i to kako za održavanje čistoće, tako i u regulisanju režima tekućih površinskih i podzemnih voda. Značaj ovih šuma ogleda se u tome što:

šuma najmanje zagađuje vodu,

voda u šumskom zemljištu se mehanički i biološki prečišćava,

obezbeđuje se ravnomjerniji priliv vode,

ublažava se prenaglašeno oticanje,

smanjuje se brzina tokova.

Smjernice za uređene zaštitnog zelenila:


Izradi projekta uređenja ovih zaštitnih šuma mora da predhodi izrada studije bioekološke osnove.

Koristiti prvenstveno autohtone vrste drveća i žbunja i to vrste koje su edifikatori potencijalne prirodne vegetacije ( Quercus trojana, Q. pubescens, Fraxinus ornus, Celtis australis, Carpinus orientalis, Acer monspessulanum, Tilia tomentosa, Crategus monogina, Cotinus coggygria, Punica granatum, Laurus nobilis, Pinus halepensis, Cupresus sempervirens, Cedrus sp. i dr.)

Koristiti standardne sadnice sa busenom, rasadnički dobro odnjegovane i viske vitalnosti.

rekultivaciju devastiranih površina vršiti primjenom tehničkih, agrotehničkih i bioloških mjera.

izbjegavati nastajanje monokultura Pri ovome treba imati u vidu ciljeve prostornog i pejzažnog uređenja. Gotovo je pravilo da na jednoj istoj zelenoj površini šuma treba da ispuni više funkcija (npr. zaštita od erozije,vjetra, pejzažni aspect I sl.). OPŠTI PREDLOG SADNOG MATERIJALA Listopadno drveće Celtis australis, Melia azedarach, Cercis siliquastrum, Quercus cerris, Quercus farnetto, Tilia sp., Acer pseudoplatanus, Morus alba f.pendula, Brusonetia papirifera, Prunus cerasifera, Fraxinus sp., Catalpa bignonioides, Platanus orientalis, Magnolia sp., Eleagnus angustifolia, Robinia pseudoacacia, Siringa vulgaris Zimzeleno drveće Quercus ilex, Ligustrum japonica, Laurus nobilis Četinarsko drvece Cedrus sp., Pinus nigra, Pinus pinea, Pinus halepensis, Cupresus sp., Thuja orientalis, Picea pungens, Abies concolor Listopadno žbunje Spirea vanhuteii, Chanomeles japonica, Berberis thunbergii, Philadelphus coronaria, Jasminum nudiflorum, Hibiskus siriacus, Forsythia sp. Zimzeleno žbunje Prunus laurocerasus, Pittosporum tobira, Nerium oleander, Arbutus unedo, Myrtus comunis, Piracantha coccinea, Arbutus unedo Četinarsko žbunje Juniperus chinensis ' Pfitzeriana Glauca', Juniperus chinensis ' Pfitzeriana Aurea' Perene Lavandula officinalis, Rosmarinus officinalis, Santolina viridis, Cineraria maritima U okviru pejzažnih rješenja vrta neizostavne su različite sezonske i perenske vrste cvijeća koje u kombinaciji sa kvalitetnim i njegovanim travnjakom upotpunjavaju kompletnu sliku vrta.

6.3 HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA

6.3.1. POSTOJEĆE STANJE

Prostor zahvaćen DUP-om « Konik Stari aerodrom faza 3» prostire se istočno od

saobraćanice 7-7, sa sjeverne strane ograničen je bulevarom V Proleterseke, sa juga bulevarom Radomira Jovanovića , sa zapada se graniči urbanističkim naseljen Vrela ribnička.


Ukupna površina zahvata iznosi oko 111.80h. Teren na zahvatu Dupa nagnut je u pravcu istok – zapad, a generalno pada u pravcu sjevero-zapad. Na osnovu obezbjeđenih katastara instalacija dobijenih od strane JP «Vodovod i kanalizacija» – Podgorica i obrađene projektne dokumentacije bulevara 7-7, V Proleterske i puta Radomira Jovanovića, o postojećim instalacijama može se zaključiti sledeće: 6.3.1. 1. Vodovodna mreža Postojeća vodovodna mreža izgrađena duž saobraćanica, blizina vodoizvorišta Ćemovsko polje kao i buduća veza na dovod iz pravca vodoizvorišta «Dinoša» stvoriće povoljne uslove za sigurno vodosnabdevanje planiranih objekata na zahvatu Dup-a. Na situaciji je prikazana postojeća vodovodna mreža koja će uz neophodne rekonstrukcije i zamjene obezbjediti uredno vodosnabdevanje.

6.3.1.2. Fekalna kanalizacija

U zoni zahvaćenog DUP-a, sada ne postoje izgrađene instalacije za prikupljanje i odvođenje otpadnih voda izuzev na dijelu bulevara 7-7 i bulevaru V Proleterske. Osnovni kolektori u pravcu kojih će se usmjeriti otpadne vode u zahvatu Dup-a su postojeći kolektori u ulici Josipa Broza i ul. V Proleterske koji su profila DN 400mm. Na priloženoj situaciji data je postojeća mreža za odvođenje otpadnih voda. 6.3.1.3. Atmosferska kanalizacija

U razmatranoj zoni DUP-a nema izgrađenih objekata za prihvat atmosferskih voda. Osnovni kolektor na koji treba usmjeriti prikupljanje atmosferske vode izgrađen je u ulici Josipa Broza sa izlivom u rijeku Ribnicu, poprečnim vezama od bulevara Radomira Jovanovica do bulevara V Proleterske. Na priloženoj situaciji data je postojeća mreža za odvođenje atmosferskih voda. Problem odvodjenja atmosferskih voda izražen je na prostoru istočno od bulevara»7-7» kada se povrsinske vode slivaju ka najnizoj tačci odnosno tački ukrštanja Tuškog puta i bulevara «7-7» sto treba spriječiti.

6.3.2. PLANIRANO STANJE I VODOVOD Potrebe za vodom za planirani broj stanovnika i poslovnih prostora od 6770 stanovnika , ako se uzme norma potrošnje od 250 lit/korisnik/dan, kao specifična iznosi: Srednja dnevna Q sr = 6770 ž 250 / 86.400 = 19.59 lit/sec

Max dnevna Q maxd = Q sr ž 1,5 = 19.59 ž 1,5 = 29.38 lit/sec

Max čas Q maxh = Q maxd ž 2,5 = 29.38 ž 2,5 = 73.45 lit/sec.

Dobijeni časovni maksimum je relativno visok, ali obzirom na namjenu objekata se može prihvatiti pogotovo iz razloga jednovremene upotrebe više sanitarnih čvorova, a postojeća I planirana mreža u potpunosti može da obezbijedi zahtijevane količine vode, obzirom da je povezivana u prstenove i da je izvorište Ćemovsko polje u zahvatu prostora Dup-a i da će se osvariti buduća veza sa vodoizvorištem »Dinoša«. Postojeći i zamijenjeni profili ulične mreže obezbjeđuju transport vode u količinama potrebnim za uredno vodosnabdijevanje planiranih objekata, uz umjerene brzine i relativno male gubitke pritiska na linijskim otporima, uz ravnomjerni raspored pritisaka u vodovodnoj


mreži. Na uličnoj vodovdnoj mreži planirano je postavljanje uličnih protivpožarnih hidranata na raskrsnici saobraćanica i na propisnom odstojanju ne vecem od 120m. Za zalivanje zelenih površina potrebne količine vode mogu se objezbediti zahvatanjem iz podzemlja sa više manjih bunarskih jedinica ili centalnim bunarom sa izgradnjim posebne zazvodne mreže. Za izradu vodovodne mreže, planirane su prvenstveno cijevi od duktila ili od PEVG od PE 100 za radne pritiske od 10 bara, dok su za izradu čvorova predviđeni liveno gvozdeni fazonski komadi i armature. Obrada projekata uličnih - blokovskih cjevovoda kao i samih priključaka budućih objekata, treba da se radi na osnovu preciznih uslova priključenja koje budući investitori treba da obezbjeđuju od JP “ Vodovod i kanalizacija” Podgorica, što treba propisati i urbanističko-tehničkim uslovima od strane nadležnog opštinskog ili republičkog organa.

- VODOIZVORIŠTE «ĆEMOVSKO POLJE»

U okviru zahvata ovog planskog dokumenta nalazi se već uspostavljeno vodoizvorište za zahvat i korišćenje podzemnih voda za vodosnabdjevanje Podgorice. A) Elaboratom o uspostavljanju zona sanitarne zaštite, utvrdjena je i prostorno definisana zona neposredne zaštite i kao takva izdvojena je u ovom planskom dokumentu odnosno prostorno definisana. Elaboratom je takodje i definisana zona uže sanitarne zaštite u okviru koje potpada čitav obuhvat plana kao i mnogoširi prostorni obuhvat. Uskladu sa uslovima za uspostavljanje sanitarne zone zaštite, po osnovu korišćenja prostora, ovim planskim dokumentom je previdjen tretman otpadnih i oboriskih voda kroz planirane mreže za sakupljanje i odvodjenje tih voda. Selektivnim sakupljanjem i upravljanjem otpadom takodje su ispoštovani zakonski propisi u okviru zona sanitarne zaštite vodoizvorišta.

Takodje isključene su i sve djelatnosti koje mogu imati uticaja na životnu sredinu - zagadjenje vazduha , zemljišta i podzemnih voda. Kroz iskazana planska opredjeljenja u pogledu korišćenja zemljišta, na nivou planskog dokumenta, održana je pretežna namjena tj više od 60%obuhvata plana iskazana je kao zaštitno zelenilo odnosno zelena površina.

II KANALIZACIJA ZA OTPADNE VODE

Ukupne potrebe za odvođenjem otpadnih voda sa prostora zahvata Dup-a»Konik Stari aerodrom 3«, računajući sa časovnim maksimumom od 0,007 lit/sec po korisniku, koji se uzima kao mjerodavni za dimenzionisanje uličnih kolektora, iznosi 47.39 lit/sec, što uz činjenicu da je postojeći kolektori Ø 400 mm izgrađeni duž ulice Josipa Broza i V Proleterske , sa značajnom dubinom ukopavanja, u potpunosti može da prihvati sve otpadne vode sa prostora zahvata prdmetnog Dup-a. Prethodnom Studijom opravdanosti sa generalnim projektom kanalizacionog sistema za upotrijebljene vode Podgorice konstatovano je da postojeća mreža u potpunosti zadovoljava potrebe za odvođenjem otpadnih voda, tim prije što je ista dimenzionisana na količinunu od 0,0118 l/sec po stanovniku. Prihvat otpadnih voda za zahvata Dup-a zavisi od reailizacije poprečnih veza u naselju Stari aerodrom i planiranim saobraćanicama za koje je obradjena izvođačka


projektna dokumentacija. Realizacija ovih kolektora može biti i parcijalana kako se pristupi gradnji objekata na prostoru zahvata Dup-a. Ulični kanali planirani su da se grade osovinama planiranih saobraćajnica iz razloga nesmetanog održavanja specijalnim vozilima. Mreža fekalne kanalizacije planirana je da se gradi od PVC i PE korugovanih cijevi klase u zavisnosti od dubine ukopavanja, a na mjestima priključaka i na rastojanju od 50m planirana je igradnja revizionih okana sa liveno-gvozdenim poklopcima i LG penjalicama. Priključke budućih objekata treba projektovati na osnovu uslova priključenja pribavljenih od strane JP«Vodovod i kanalizacija« Podgorica, obaveze koju treba precizirati i urbanističko-tehničkim uslovima, a uslovi za izgradnju i vrsta materijala biće takođe precizirani u ovim uslovima.

III ATMOSFERSKA KANALIZACIJA

Količina atmosferskih voda sa ukupne površine zahvata Dup-a, računajuci sa intezitetom sa 15minuta padavina od 250l/h, računajući sa površina pod objektima od 19.48h iznosi 4.32m3, dok se sa zelenih i ostalih površina uz primjenu koeficijenta otica 0.1 dobija količina od 2.3m3. Ovako dobijene količine računajući sa značajnim koeficijentom retenzije i činjenicom da se praktično sa zelenih površina neće slivati značajnije količine atmosferskih voda. Projektima uređenja zelinih površina treba objezbediti na prihvatljiv način kasetiranje ( ograničavanja površina ) izdignutim stazama kako bi se objezbedilo upijanje atmosferskih padavina na ograničene površine a samim tim spriječilo slivanje značajnih količina atmosferskih voda ka jednoj tačci. Na ovaj način su rasterećeni i ulični kolektori atmosferske kanalizacije i njihova funkcija je svedena samo na odvodjenje atmosferskih voda sa uredjenih saobraćanih i ostaih gravitacionih površina. Planirana mreža za prikupljjanje atmosferskih voda u zavatu samog Dup-a i okolnih saobrćanica i bulevara usmerena je na glavni kolektoru ul Josipa Broza i u korito rijeke Ribnice na ispustima koji treba da se formiraju u skladu sa idejnim rješenjima atmosferske kanalizacije u Podgorici iz decembra 2008. godine obradjenog od strane „HIDROMOL –IEI“ CEKIBEO. . Prihvat atmosferskih voda u zahvatu Dup-a zavisi od reailizacije poprečnih veza u naselju Stari aerodrom i planiranim saobraćanicama za koje je obradjena izvođačka projektna dokumentacija. Realizacija ovih kolektora može biti i parcijalana kako se pristupi gradnji objekata na prostoru zahvata Dup-a » Konik Stari aerodrom 3«. Kanali atmosferske kanalizacije planirani su da se grade od PVC i PP cijevi, klase prema dubini ukopavanja i od AB cijevi za veće profile sa potrebnim brojem slivnika i revizionih slivnika na kojima se postavljaju jednodjelne i dvodjelne slivničke rešetke. Kod dvostranih nagiba saobraćajnica odvodnjavanje suprotne strane saobraćajnice treba rješavati izgradnjom poprečnih kanala profila DN 250mm sa jednodjelnom slivničkom rešetkom. Precizne uslove za obradu projektne dokumentacije treba formirati na osnovu katastara postojećih instalacija, uslova priključenja iz JP«Vodovod i kanalizacija« Podgorica i generalnog i idejnog projekta odvođenja atmosferskih voda, što treba precizirati u urbanističko-tehničkim uslovima koje izdaje nadležni opštinski organ.

APROKSIMATIVNI PREDRAČUN KOŠTANJA INSTALACIJA


A/ VODOVOD

1. Izrada razvodne mreže od liveno gvozdenih i PEHD cijevi klase 100 za radni pritisak 10 bara,skupa sa čvorovima,ispustima,vazdušnim ventilima i protipožarnim hidrantima Ø 80 mm. - Ø 150 mm m 700,00 x 85.00 = 59.500,00 - Ø 200 mm m 2.720,00 x 105,00 = 285.600,00 - Ø 300 mm m 4.330,00 x 140,00 = 606.200,00 - Ø 400 mm m 200,00 x 185,00 = 37.000,00 Izmještanje zaštitne ograde vodoizvorišta

m 520,00 x 40,00 = 20.800,00 ------------------------------------------------------------------- UKUPNO 1.009.100,00

B/ FEKALNA KANALIZACIJA

1. Izrada fekalne kanalizacione mteže od PVC,PE ili sličnih cijevi skupa sa revizionim šahtama.

- Ø 200 mm m 100,00 x 105,00 = 10.500,00 - Ø 250 mm m 1.640,00 x 130,00 = 213.200,00 - Ø 300 mm m 1.530,00 x 150,00 = 229.500,00 - Ø 400 mm m 1.050,00 x 170,00 = 178.500,00

------------------------------------------------------------------- UKUPNO 631.700,00

C/ ATMOSFERSKA KANALIZACIJA

1.Izrada atmosferske kanalizacije od PVC,PE,PEHD i sl. materijala skupa sa revizionim šahtama,slivnicima,pri- ključcima od slivnika i ispustima.

- Ø 300 mm m 1.180,00 x 125,00 = 147.500,00 - Ø 400 mm m 860,00 x 140,00 = 120.400,00 - Ø 500 mm m 1.640,00 x 160,00 = 262.400,00 - Ø 600 mm m 4.870,00 x 170,00 = 827.900,00 - Ø 700 mm m 920,00 x 180,00 = 165.600,00 - Ø 800 mm m 2.250,00 x 190,00 = 427.500,00 - Ø 1000 mm m 30,00 x 250,00 = 7.500,00 - Ø 1200 mm m 70,00 x 300,00 = 21.000,00

------------------------------------------------------------------ UKUPNO 1.979.800,00


REKAPITULACIJA PREDRAČUNA

VODOVOD .................................... 1.009.100,00

FEKALNA KANALIZACIJA .................................... 631.700,00

ATMOSFERSKA KANALIZACIJA................................... 1.979.800,00 ----------------------------------------------------------------------------------------------- SVE UKUPNO 3.620.600,00


6.4. ELEKTROENERGETIKA

1. POSTOJEĆE STANJE Na području DUP-a "KONIK - STARI AERODROM III" nalaze se elektroenergetski objekti dva naponska nivoa: 10 kV i 1 kV. Od nadležnog preduzeća EPCG - Elektrodistribucija – Podgorica su dobijeni podaci o postojećem stanju od elektroenergetskih objekata naponskog nivoa 10 kV (dalekovodi , trafostanice 10/0,4 kV i njihove 10 kV kablovske veze) unutar granica DUP-a (vidjeti grafički prilog - Planirano stanje). Na osnovu raspoloživih podataka sa terena obrađivač je sakupio sledeće podatke:

1.1 Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kV Unutar granica DUP-a "KONIK –- STARI AERODROM III", od elektroenergetskih objekata naponskog nivoa 10 kV postoje: a/ Trafostanice 10/0,4 kV:

- MBTS 10/0,4 kV, 2x630/1x630 kVA „"Fudbalski kamp"“; - MBTS 10/0,4 kV 1x630kVA »"Stočna pijaca"” - MBTS 10/0,4 kV »1x630 kVA"Bunari"” i

b/ Kablovski 10 kV vodovi: - Dio kablovske dionice 10 kV voda iz TS 10/0.4 kV „Stari Aerodrom 4A “do TS 10/0.4kV Bunari (2 dionice dijelom zahvaćene DUP-om)“. - Dio kablovske dionice 10 kV voda iz TS 10/0.4 kV „Vrela 10 “do TS 10/0.4kV „Fudbalski kamp. - Dio kablovskih dionica 10 kV voda iz TS 10/0.4 kV Stočna pijaca “ka TS 10/0.4kV „Stari Aerodrom 8 odnosno TS 10/0.4kV Karabuško polje. Ukupna instalisana snaga trafostanica na području plana iznosi 1,89 MVA, a priključene su na gradsko čvorište: TS 110/10 kV "Podgorica 3". Važno je napomenuti da postojeće TS 10/0,4 kV snadbjevaju samo potrošače sa područja plana. Kod kablovskih 10 kV vodova djelimično je ispoštovana odredba o sistemu otvorenih prstenova. Karakteristični slučaj je MBTS 10/0,4 kV, 2x630 kVA "Fudbalski kamp" kod kojih nije obezbijeđeno dvostrano napajanje iz razloga što nije do kraja završeno započeto povezivanje saTS Vrela 11 čime bi i ova trafostanica bila u "prstenu".

1.2 Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 0,4kV

Niskonaponska mreža na području plana uglavnom ne postoji, osim u zonama vodoizvorišta za potrebe vodosnadbijevanja i nekolikomanjih obližnih potrošača. Takođe, postoji NN napajanje započetog kompleksa sportskih terena u okviru fudbalskog kampa sa nekoliko obližnji objekata u funkciji izgrađenih sportskih terena. Ista je uglavnom podzemna, radijalnog tipa. Saobraćajnica na području plana ima vrlo malo i iste su djelimično osvijetljene.



2 ELEKTROENERGETIKA - PROGRAM RAZVOJA ELEKTROENERGETSKE INFRASTRUKTURE NA PODRUČJU PLANA

2.1 POSTAVKE PLANA VIŠEG REDA

"GENERALNI URBANISTIČKI PLAN PODGORICA", usvojena Odlukom Skupštine opštine Podgorica, predstavlja plan višeg reda na osnovu kojeg je i pristupljeno izradi DUP-a "Konik –- Stari Aerordom III". Usvajanjem navedenog plana višeg reda, usvojene su i određene postavke, korišćene pri izradi plana elektroenergetske infrastrukture grada, a od kojih su, za izradu DUP-a "Konik –- Stari Aerordom III", najvažnije: a/ Koncept razvoja elektroenergetske infrastrukture grada bazira se na 110 kV, 35 kV i 10 kV mreži, uz direktnu transformacije 110/10 kV . b/ Na posmatranom području grada nema elektroenergetskih objekata naponskog nivoa iznad 35 kV, niti su planom višeg reda predviđeni. c/ Posmatrano područje plana elektroenergetski gravitira postojećoj TS 110/10 kV, "Podgorica 3" i planiranoj TS 110/10 kV "Podgorica 5", predviđenom planom višeg reda. d/ Za elektrodistributivnu 10 kV mrežu preporučen je koncept otvorenih prstenova, uz njeno isključivo kablovsko (podzemno) izvođenje. GUP preporučuje korišćenje jednožilnih kablova tipa XHE 49-A 1x240 mm2 , kao i daljinsko upravljanje 10 kV mrežom, dok Elektrodistribucija Podgorica traži naponski nivo kablova 12/20 kV . e/ Za transformatorske stanice 10/0,4 kV na području grada preporučuje se standardizacija snage transformatorskih jedinica na 2x630 kVA odnosno 2x1.000 kVA, kao i njihovo izvođenje u objektima druge namjene, ili samostalnim tipskim objektima. U ovoj stavci dat je prioritet tipizaciji u "Tehnickoj preporuci TP-1b" Distributivna transformatorska stanica DTS – EPCG 10/0,4 kV”, donesenim od strane Sektora za distribuciju - Podgorica “Elektroprivrede Crne Gore”, A.D. – Nikšić. f/ Za niskonaponsku elektrodistributivnu mrežu preporučuje se kablovska (podzemna) mreža radijalnog tipa. Razvodni ormari, kao dio niskonaponske razvodne mreže, treba da su poliesterski. U slučajevima kada se radi o potrošačima od posebnog značaja, preporučuje se prstenasta niskonaponska mreža. g/ Prognoza potrošnje električne energije izvršena je prema kategoriji potrošača. Prema prirodi konzuma tretirane su više vrsta potrošača :

Domaćinsta, kod kojih je predviđena vršna snaga po domaćinstvu (na nivou doma”ćinstva) 12,60 kW .

Turistički smještajni objekti, kod kojih je predviđena vršna snaga po krevetu 1,2kW .


Turistički smještajni objekti – hoteli sa klima uređajima, (30-70) W/m2 .

Turistički smještajni objekti – hoteli bez klima uređaja, (20-30) W/m2 .

Ostala potrošnja (ugostiteljstvo, trgovina, administracija, školstvo, zanatstvo,...…) kod kojih je predviđena vršna snaga od (40-150) W/m2 korisne površine u zavisnosti od namjene objekta. - poslovno komercijalni sadržaji (25-110) W/m2, - osnovna, srednja škola i dječije ustanove (10-25) W/m2 , - objekti zdrastva (10-50) W/m2 , - ostala namjena (30-120) W/m2 .

Za odredjivanje vršnog opterećenja ostale potrošnje koriste se podaci iz "Tehničke preporuke TP14a" Poslovne zajednice Elektrodistribucije Srbije: "Planovi razvoja i osnovna koncepciska rešenja za planiranje elektrodistributivne mreže"” .

h/ Planom višeg reda je predviđena izgradnja TS 110/10 kV "Podgorica 5" koja će u 110 kV kablovskim vodom biti uključena u postojeću 110 kV mrežu. Prema lokaciji ove trafostanice i postojeće kablovske 110 kV mreže, planirani 110 kV vodovi ne prolaze područjem plana. i/ Za javno osvjetljenje planom višeg reda se traži podjela na cjelonoćno i polunoćno osvjetljenje.

PLAN ELEKTRODISTRIBUTIVNE 10 kV MREŽE Planom je zona posmatranog područja izdeljena na 68 urbanističkih parcela (UP), u kojima je planiran bilans izgrađenosti dat tabelarnim prikazom (u Prilogu), što ukupno iznosi :

- broj stanovnika 6.770, - broj stanova 1.881 kom, - broj poslovnih prostora 3.300 kom, - orjentacioni brgp poslovnih prostora 85.587 m2, - komunalni servisi brgp 23.024 m2, - predškolske ustanove, osnovne i srednje škole brgp 30.470 m2, - sportske aktivnosti – stadion brgp 47.661 m2, - sport i rekreacija – pomoćni tereni sa tribinama i svlačionicama – brgp 1.354 m2, - tržni centar brgp 23.937 m2, - dom zdravlja brgp 2.665 m2, ...




Vršna snaga (planirana) potrošača DUP "„Konik - Stari Aerodrom III"” je: Pv=28.044,63kVA. Od svih postojećih trafostanica 10/0,4 kV na području DUP „"„Konik - Stari Aerodrom III"” ” u funkciji su sledeće: MBTS 10/0,4 kV, 2x630/1x630 kVA „"Fudbalski kamp"“ MBTS 10/0,4 kV 1x630 kVA »"Stočna pijaca"” MBTS 10/0,4 kV 1x630 kVA »"Bunari"” . Instalisana snaga ovih TS 10/0,4 kV je 1.890 kVA .

Za nove potrošače treba obezbijediti dodatih ∆ Pv= P2 - P1 =28.044,63kVA - 1.890,00 kVA = 26.154,63kVA . Planirano je da se potrošači ovog DUP-a napajaju iz TS 110/10 kV "Podgorica 3" , buduće TS 110/10 kV "Podgorica 5" kao i iz eventualnih novih izvora koje je potrebno regulisati planom višeg reda ( Novi PUP Podgorice) jer segmentna izmjena plana ne može da predvidi razvojne potrebe grada. Na osnovu zbirnih pokazatelja i postavki plana višeg reda o prognozi potrošnje (računajući kod lokala, poslovnih prostora i velikih poslovnih kompleksa i sličnih sadržaja da je problem klimatizacije i ventilacije prostora riješen nakim od standardnih termotehničkih - VRV sistema ili sličnih rješenja koje dijelom koriste električni izvor energije energetske efikasnosti 1:3 ili više), može se zaključiti da se na ukupnom području plana, nakon njegove realizacije, očekuje vršno opterećenje od cca 26.650 kW, odnosno 28.045 kVA, pri čemu je između opterećenja stambenih i apartmanskih jedinica sa jedne strane i ostalih učesnika u potrošnji korišćen faktor jednovremenosti od 0,8 . Uzimajući u obzir gubitke u električnoj mreži i instalacijama od cca 10% od ukupnog vršnog opterećenja, kao i potrebu ostavljanja rezerve od cca (15-20)% instalisane snage trafostanica, dobija se da ukupna instalisana snaga TS 10/0,4 kV na području plana treba da iznosi 36.280 kVA. Vidi se da su pokriveni zahtjevi potrošača uz uračunate gubitke u mreži i instalaciji od 10% vršnog opterećenja i sa rezervom od 19,32 % instalisane snage trafostanica. To omogućava fleksibilnost u praćenju izgradnje na području plana, jer rezerve u izvedenim trafostanicama mogu poslužiti za građevinske priključke i napajanje manjih objekata do kompletne realizacije plana. Kao što se vidi iz navedenog, plan predviđa snadbijevanje objekata u granicama plana i zadržavanje postojećeg napajanja objekata van granica plana. Ovaj koncept, omogućava i fleksibilnost u slučaju potreba za povezivanjem sa kontaktnim zonama. Taj prilično maksimalistički pristup definisanju elektroenergetske 10kV mreže se tokom realizacije plana mora korigovati preciznijim definisanjem snage transformatorskih jedinica, shodno elaboratima o potrebama u električnoj snazi i energiji, koji se, po upustvima Elektroprivrede Crne Gore, moraju uraditi za sve veće potrošače. Istovremeno, stručna služba Elektrodistribucije Podgorica, koja prati stanje mreže, ima presudnu ulogu u krajnjem definisanju izgradnje novoplaniranih DTS 10/0,4 kV, namjenjenih pokriću potreba objekata (vidjeti grafički prilog - Planirano stanje). Takođe se stručnoj službi Elektrodistribucije Podgorica prepušta definisanje čvornih (NDTS 10/0,4 kV) trafostanica kod daljinskog upravaljanja 10kV mrežom obzirom na koncept postojeće i planirane mreže grada.


Uzimajuci u obzir i da je:

- maksimum vršne snage TS 110/10 kV "Podgorica 3", 2 x 31,5 MVA sa 56 MW (58,94 MVA ), 2005 godine,

- da rezerve u vršnoj snazi u TS 35 /10 kV "Ljubović" nema, - da su izdate, a nerealizovane elektroenergetske saglasnosti potrošačima, uzimajući u obzir

još nerealizovane DUP-ove (Zagorič, Prvoborac, Konik, Servisno-Skladišna Zona, Industrijska Zona, KAP, Ljubović i drugi sa lijeve strane Morače) koji se napajaju iz TS 110/10 kV "Podgorica 3" i buduće TS 110/10 kV "Podgorica 5" ,

- da u TS 110/10 kV "Podgorica 3" nema slobodnih 10kV ćelija, - da je GUP Titograda uradjen prije više od 20 godina,

proizilazi sledeći zaključak: Realizacija DUP-a "KONIK - STARI AERODROM III" zahtjeva:

- Povećanje broja ćelija u 10 kV postrojenje u TS 110/10 kV "PODGORICA 3" ,

- Povećanje instalisane snage TS 110/10 kV “Podgorica 3” sa 2 x 31,5 MVA na 2 x 40

MVA,

- Izradu novog plana višeg reda (PUP-a Podgorice) koji bi sveobuhvatno sagledao rješenje napajanja grada Podgorice i dao odgovor na pitanje da li su gradu Podgorici potrebne dodatne TS 110/10 kV .



DEFINISANJE BROJA TRAFOSTANICA - RASPORED PO TRAFOREONIMA I PRIPADAJU]IM URBANISTIČKIM PARCELAMA


PLAN DISTRIBUTIVNIH 1 kV MREŽA Plan višeg reda (GUP) predviđa, na području grada, izvođenje kablovskih (podzemnih) niskonaponskih distributivnih mreža. Kako su postojeće niskonaponske mreže na području plana dijelom nadzemne, potrebno je vršiti postepen prelazak sa nadzemnih na kablovske (podzemne) niskonaponske mreže. Kako na području plana nema objekata od posebnog značaja, koji zahtjevaju prstenastu mrežu i dvostrano napajanje, napojne vodove izvoditi kao trofazne, radijalnog tipa. Pri raspodjeli novih objekata u traforeone pojedinih trafostanica, kao i pri raspodjeli postojećih potrošača na nove traforeone, voditi računa o konfiguraciji niskonaponskih mreža, tražeći rješenja koja izazivaju najmanje gubitke u mreži. Mreže izvesti NN kablovima tipa PP00 ili XP00 , 0,6/1 kV (ili drugim, prema zahtjevima stručne službe Elektrodistribucije Podgorica), presjeka prema nominalnim snagama pojedinih prostora objekata. NN kablove po mogućnosti polagati u zajedničkom rovu na propisanom odstojanju uz ispunjenje uslova dozvoljenenog strujnog opterećenja po pojedinim izvodima. Broj NN izvoda TS10/0,4kV će se definisati glavnim projektima objekata i TS10/0,4kV, a u svemu u skladu sa tehničkim prepo-rukama EPCG - A. D. – Niksić (TP-1b), odnosno zahtjevima nadležne Elektrodistribucije Podgorica. ELEKTROINSTALACIJE OBJEKATA Elektroinstalacija svih novih objekata mora biti izvedena u skladu sa važećim tehničkim propisima i standardima, a kod stambenih objekata i sa normativima iz plana višeg reda. Instalacije moraju zadovoljavati sada važeće tehničke propise i standarde iz oblasti elektroinstalacija niskog napona. PLAN JAVNOG OSVETLJENJA Pošto je javno osvetljenje sastavni dio urbanističke cjeline, treba ga tako izgraditi da se zadovolje i urbanistički i saobračajno-tehnički zahtjevi, istovremeno težeći za tim da instalacija osvetljenja postane integralni element urbane sredine. Mora se voditi računa da osvetljenje saobraćajnica i ostalih površina mora osigurati minimalne zahtjeve koji će obezbjediti kretanje uz što veću sigurnost i konfor svih učesnika u noćnom saobraćaju, kao i o tome da instalacija osvetljenja ima i svoju dekorativnu funkciju. Zato se pri rešavanju uličnog osvetljenja mora voditi računa o sva četiri osnovna mjerila kvaliteta osvetljenja: - nivo sjajnosti kolovoza, - podužna i opšta ravnomjernost sjajnosti, - ograničenje zaslepljivanja (smanjenje psihološkog blještanja) i - vizuelno vođenje saobraćaja. Po važećim preporukama CIE (Publikation CIE 115, 1995. god.), sve saobraćajnice za motorni i mješoviti saobraćaj su svrstane u pet svetlotehničkih klasa, od M1 do M5, a u zavisnosti od kategorije puta i gustine i složenosti saobraćaja, kao i od postojanja sredstava za kontrolu saobraćaja (semafora, saobraćajnih znakova) i sredstava za odvajanje pojedinih učesnika u saobraćaju. Sledeća tabela daje vrijednosti pobrojanih svetlotehničkih parametara koje još uvijek obezbjeđuju dobru vidljivost i dobar vidni komfor :


--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lsr Uo Ul TI SR Svetlotehnička minimalno minimalno minimalno maximalno minimalno klasa (cd/m2) (Lmin/Lsr) (Lmin/Lmax) (%) (Eex/Ein) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- M1 2,00 0,40 0,70 10 0,50 M2 1,50 0,40 0,70 10 0,50 M3 1,00 0,40 0,50 10 0,50 M4 0,75 0,40 nema zahtjeva 15 nema zahtjeva M5 0,50 0,40 nema zahtjeva 15 nema zahtjeva --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Š [to se tiče vizuelnog vođenja saobraćaja, ne postoje numerički pokazatelji za njegovo vrednovanje. Od saobraćajnica na području plana, Bulevare “treba izdvojiti u svetlotehničku klasu M2, dok se ostale ulice mogu svrstati u svetlotehničku klasu M3. Voditi računa da se dionice ovih saobraćajnica na području plana ne mogu posmatrati nezavisno od ostalog dijela tih saobraćajnih pravaca. Na raskrsnicama svih ovih saobraćajnica postići svetlotehničku klasu za jedan stepen veću od samih ulica koje se ukrštaju. Kod pješačkih staza (prolaza), unutar plana, obezbjediti srednju osvetljenost od 10 lx, uz minimalnu vrijednost osvetljenosti od 3 lx (klasa P2). I zbog veće ekonomičnosti i zbog vizuelnog vođenja saobraćaja, u instalacijama osvetljenja saobraćajnica sa prvenstveno motornim saobraćajem potrebno je obezbjediti primjenu natrijumovih sijalica visokog pritiska. Pri rješavanju osvetljenja planiranog stadiona na UP 19a posebno voditi računa o estetskim kriterijumima pri izboru elemenata instalacije osvetljenja, a kao svetlosni izvor koristiti metal-halogene sijalice. Takođe je, u zonama pripadajućih platoa na urbanističkih parcela sa sadržajima poslovnih centara i sl. , voditi računa o upotrebi istih svjetlosnih izvora. URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU PLANIRANE ELEKTRODISTRIBUTIVNE MREŽE I JAVNOG OSVETLJENJA URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU TRAFOSTANICA 10/0,4 kV NA POD-RUČJU PLANA Novoplanirane trafostanice TS 10/0,4 kV moraju biti smještene u namjenski projektovanom prostoru, u ravni terena. Ne dozvoljava se njihovo smještanje u podrumima, suterenima i sl. bez posebne saglasnosti Elektrodistribucije, osim na UP 19a (Gradski stadion) gdje će tačna pozicija trafostanica biti definisana u skladu sa projektnom dokumentacijom objekta i urećenjem terena. Takođe je sličan koncept prihvaćen i za UP 37 koji zbog karakterističnosti prostora i objekta, pripadajuće trafostanice mogu biti smještene u ili oko objekta na pripadajućoj UP uz poštovanje ostalih zahtjeva i prethodne saglasnosti nadležne ED Podgorica. Raspored opreme i položaj energetskog transformatora moraju biti takvi da obezbjede što racionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja, ugradnje i zamjene pojedinih elemenata i blokova i omoguće efikasnu zaštitu od dierktnog dodira djelova pod naponom. Kod izvođenja, izvođač je dužan uskladiti svoje radove sa ostalim građevinskim radovima na objektu, kako ne bi dolazilo do ošteženja već izvedenih radova i poskupljenja gradnje. Svim trafostanicama projektima uređenja okolnog terena


obezbjediti kamionski pristup, najmanje širine 3,0 m. Planirane MBTS 10/0,4 kV, izvesti kao slobodnostojeće objekte, u montažno-betonskom kućištu. Opremu trafostanica predvidjeti u skladu sa preporukama donesenim od strane Sektora za distribuciju - Podgorica "Elektroprivrede Crne Gore", a.d. – Nikšić. Snagu transformatorskih jedinica prilagoditi stvarnim potrebama, koje se moraju utvrditi elaboratima o potrebama u električnoj snazi i energiji za svaki slučaj pojedinačno i koji podliježu ocjeni stručne službe Elektrodistribucije. Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za građenje planiranih trafostanica, kao i da obezbjede tehničku kontrolu (reviziju) tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole. URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU 10 kV KABLOVSKE MREŽE NA PODRUČJU PLANA Kompletiranje planirane 10 kV mreže izvesti kablovima čiji će tip i presjek odrediti stručna služba Elektrodistribucije prema važećim preporukama u vrijeme realizacije plana. Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu, dimenzija 0,4 x 0,8 m, a na mjestima prolaza kabla ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mjestima gdje se može očekivati povećano mehaničko opterećenje kabla (ili kabl treba izolovati od sredine kroz koju prolazi), kroz kablovsku kanalizaciju, smještenu u rovu dubine 1,0 m. Za slučaj paralelnog vođenja 10 kV kabla sa drugim naponskim nivoima u istom rovu potrebno ih je razdvojiti opekom ili sličnim izolacionim materijalom. Nakon polaganja, a prije zatrpavanja kabla, investitor je dužan obezbjediti katastarsko snimanje tačnog položaja kabla, u skladu sa zakonskim odredbama. Na grafičkom prikazu trase kabla treba označiti tip i presjek kabla, tačnu dužinu trase i samog kabla, mjesta njegovog ukrštanja, približavanja ili paralelnog vođenja sa drugim podzemnim instalacijama, mjesta ugrađenih kablovskih spojnica, mjesta položene kablovske kanalizacije sa brojem korišćenih i rezervnih cijevi (otvora) itd. Ukoliko to zahtjevaju tehnički uslovi stručne službe Elektrodistribucije, zajedno sa kablom (na oko 40 cm dubine) u rov položiti i traku za uzemljenje, Fe/Zn 25x4 mm. Dozvoljeno je pojedinačno provlačenje jednožilnog kabla kroz cijev od neferomagnetnog materijala , pod uslovom da cijev nije duža od 20 m. Duž trasa kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, opromjenu pravca trase, mjesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije, ukrštanja, približavanja ili paralelna vođenja kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama i sl. Eventualna izmještanja postojećih kablova, kao i njihova prekidanja i nastavljanja (radi uvođenja u nove trafostanice) zbog novog urbanističkog rješenja, vršiti uz obavezno prisustvo predstavnika Elektrodistribucije i pod njegovim kontrolom. U tim slučajevima, otkopavanje kabla vršiti ručno, a sam kabl mora biti u beznaponskom stanju. Pri izvođenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, građana i vozila, a zaštitnim mjerama omogućiti odvijanje pješačkog i motornog saobraćaja. Na mjestima gdje je, radi polaganja kablova, izvršeno isijecanje regulisanih površina, iste dovesti u prvobitno stanje.


Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvođenje kablovskih 35 10 kV vodova, kao i da obezbjede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole. URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU I REKONSTRUKCIJU NISKONAPONSKIH DISTRIBUTIVNIH VODOVA NA PODRUČJU PLANA Nove niskonaponske vodove izvesti kao kablovske (podzemne), uz korišćenje tipa kabla po zahtjevu stručne službe Elektrodistribucije. Vodove predvidjeti kao trofazne, radijalnog tipa. Pri rekonstrukciji postojećih nadzemnih vodova u cilju priključenja novih potrošača, ili omogućavanja proširenja potreba postojećih potrošača (usled nadgradnje, dogradnje i sl.), vršiti njihovo kabliranje (podzemno polaganje), u skladu sa odredbama planog višeg reda. Zbog potrebe vršenja preraspodjele potrošača po traforeonima, ne rješavati pojedine slučajeve odvojeno od cjeline, vec sagledati uticaj svake izmjene na širi prostor. Što se tiče izvođenja niskonaponskih kablovskih (podzemnih) vodova, primjenjuju se uslovi već navedeni pri izgradnji kablovskih 10 kV vodova. URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU JAVNOG OSVETLJENJA Izgradnjom instalacija javnog osvetljenja obezbjediti fotometrijske parametre date međunarodnim preporukama (preporuke CIE), navedenim u okviru plana. Kao nosače svetiljki koristiti metalne demontažne toplocinčane stubove, koji izdržavaju (sa svetiljkama) pritisak vjetra od 90 daN/m2. Napajanje javnog osvetljenja izvoditi kablovski (podzemno), uz primjenu standardnih kablova (PP 00 4x25 0,6/1 kV za ulično osvetljenje i PP 00 3(4)x16 0,6/1 kV za osvetljenje u sklopu uređenja terena). Prilikom projektovanja je potrebno izvršiti usaglašavanje sa preporukama nadležnog preduzeća zadučenog za održavanje javne rasvjete ugradu. Ormare javne rasvjete, gdje god je to moguće, stavljati van napojne trafostanice. Sistem osvetljenja treba da bude cjelonoćni. Maksimalno dozvoljeni pad napona u instalaciji osvetljenja, pri radnom režimu, može biti 5%. Kod izvedene instalacije moraju biti u potpunosti primjenjene mjere zaštite od električnog udara (zaštita od direktnog i indirektnog napona). U tom cilju, mora se izvesti polaganje zajedničkog uzemljivača svih stubova instalacije osvetljenja, polaganjem trake Fe-Zn 25x4 mm i njenim povezivanjem sa stubovima i uzemljenjem napojnih trafostanica. Obezbjediti selektivnu zaštitu kompletnog napojnog voda i pojedinih svetiljki. Obezbjediti mjerenje utrošene električne energije. Komandovanje uključenjem i isključenjem javnog osvetljenja obezbjediti preko uklopnog sata sa astronomsom reglacijom vremena paljenja i gašenja, RTK uređajem ili sl., prema zahtjevu/preporuci nadležnog Javnog preduzeća koje gazduje javnom rasvjetom. Prilikom projektovanja stadiona i sportskih terena predvidjeti njihovo osvjetljenje u skladu sa preporukama za profesionalno bavljenje sportom (kod fudbalskog terena osvjetljenjem omogućiti vršenje TV prenosa, dok kod ostalih terena sagledati zahtjeve korisnika).


Pri projektovanju instalacija osvetljenja u sklopu uredjenja terena oko planiranih objekata poseban znacaj dati i estetskom izgledu instalacije osvetljenja. Za polaganje napojnih vodova važe isti uslovi kao i kod polaganja ostalih niskonaponskih vodova. ORJENTACIONI TROŠKOVI REALIZACIJE PLANA U DOMENU ELEKTROENERGETSKE INFRASTRUKTURE I JAVNOG OSVETLJENJA 1. Realizacija TS 110/10 i njenog povezivanja u 110 kV sistem: kom. 1 a 840.000 = 840.000 Eura. 2. Izgradnja novih DTS 10/0,4 kV, na području plana: 1x400 kVA: kom. 3 a 38.000 = 114.000 Eura. 1x630 kVA: kom. 3 a 45.000 = 135.000 Eura. 2x630 kVA: kom. 9 a 65.000 = 585.000 Eura. 1x1.000 kVA: kom. 2 a 60.000 = 120.000 Eura. 2x1.000 kVA: kom. 10 a 80.000 = 800.000 Eura. 3. Izrada novi kablovskih vodova: 10 kV: km' 15 a 65.000 = 975.000 Eura. 4. Izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih niskonaponskih vodova (sa njihovim postepenim kabliranjem), racunato po trafo reonu: kom. 3 a 15.000 = 45.000 Eura. 5. Izgradnja uličnog osvetljenja i osvetljenja u sklopu uređenja terena: km' 12 a 70.000 = 840.000 Eura. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- U K U P N O : 4.454.000 Eura ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


TK INFRASTRUKTURA

POSTOJEĆE STANJE

Predmetni UP nema korisnika koji su povezani na najbliža telekomunikaciona čvorišta u okviru Telekomunikacionog centra Podgorica kao organiozacione jedinice Crnogorskog Telekoma. U susjednim UP-ovima pretplatnici su vezani na RSS-ove: Stari Aerodorm, Plantaže, Čelebić i Konik. Crnogorski Telekom kao dominatni operater telekomunikacionih usluga pruža servise: PSTN(govor), Internet, Ekstra TV( kroz bakarne parice) i FTTH servis ( kroz optički kabal, to jest optičko vlakno).

Zbog udaljenosti i kapaciteta navedenih centrala nemogu se zadovoljiti potrebe korisnika iz zone UP-a, i planirano novo telekomunikaciono čvorište.

Obodom UP , lijevom stranom postojećeg puta Podgorica – Tuzi postoji tk

kanalizacija od 2xPE cijevi Ø 40mm. U jednoj je optički kabal prstena ‘C’ optičke

podgoričke mreže kapaciteta 96 vlakana. S obzirom da se radi o spojnom putu koji na

TKC Podgoricu povezuje, u prsten, telekomunikaciona čvorišta: Tuzi, Mataguži,

Golubovce, Civilni i Vojni aerodorm, Aerodoromsku kontrolu leta, MUP na aeodormu,

Cijevnu, Aluminijski kombinat, Distributivni centar Voli, Crnagoraput, Vodovod, definisan je

kao podzemni vod višeg reda. Na situacionoj šemi prikazan kao postojeći vod višeg reda

koji se ukida, to jest izmješta u trotar rekonstruisane saobraćajnice prema Tuzima.

U drugoj PE cijevi nalazi se optički kabal kapaciteta 12 vl. i trenutno nije u funkciji.

Duž lijeve strane postojeće ulice 7-7( rekonstruiše se u savremni bulevar) nalaze se

na pojedinim segmentima infrastruktura od 2xPVC cijevi Ø 110mm. U kanalizaciji na dionici

okana 1pou-8po nema kablova u funkciji. Između okana 8po-7po-6po provučeni kablovi

KIPS-a. Između okana 5po-4po-3po-2po povučeni napojni bakarni kablovi za unutrašnje

izvode stambenih objekata u neposrednoj blizini.

U ulici V crnogorske brigade, iz pravca grada, kod planiranog parkinga stadiona

završava se postojeća kanalizacija u oknu 1po.

Na grafičkoj podlozi ucrtana lokacija novog telekomunikacionog čvorišta, postojeća infrastruktura koja se izmješta, zadržava i planirana infrstruktura.

Na UP nema baznih stanica mobilnih operatera: Crnogorskog Telekoma, Promontea i M-tela, već prostor pokrivaju sa baznih stanica iz okolnih UP-ova.

U predmjeru i predračunu specifirani materijal i radovi za realizaciju planirane infrastrukture.

PLANIRANO STANJE

Uzimajući u obzir: 1) izgradnju tk mreže, i tendenciju da pretplatnici budu što bliže centrali zbog

širokopojasnog pristupa, jer sa povećanjem udaljenosti dolazi do velike


degradacije kvaliteta prenosa. Takođe se vrši kabliranje sa malim kapacitetima bakarnih kablova, zbog pojave preslušavanja pri velikim brzinama prenosa,

2) sve veće nastojanje da se optičkim vlaknom(FTTH) dođe do korisnika, pogotovo kada su u pitanju stambeni, turistički i sportski objekti: s jedne strane zbog najkvalitenije ponude i stabilnosti servisa a s druge strane ekonomska isplativost operatera koji pružaju usluge,

3) pojavu novih operatera(M-kabal) i vrste usluga koje za sada pružaju(kablovska televizija, internet,..),

4) da u fazi izrade projekta nije bilo korisnika na predmetnom UP-u, 5) planirani sadržaj unutar zone obuhvata, da se predvidi izgradnja tk kanalizacije

na svim potezima gdje je to neophodno, kako bi se omogućilo provlačenje tk kablova do svih bjekata u zoni, kao i stvaranje uslova za kvalitetnije i trajno rešavanje prihvatanja sekundarnih kablova. Odnosno, da svaka UP bar na jedno mjesto ima mogućnost priključenja na glavnu infrastrukturu. Kako bi s e sačuvale saobraćajnice od naknadnog rušenja,

6) izgranju novog telekomuikacionog čvorišta koje po kocentraciji pretplanika( na osnovu gabarita i spratnosti objekata) gravitira stambenim jedinicama na UP 36 ili 37 ili 38 projektom predviđena izgranja telekomuikacionog čvorišta u objektu na UP 37. Izlaz iz čvorišta planiran sa 3x4xPVC cijevi. Okno ispred čvorišta predviđeno koaksijalnog tipa unutrašnjih dimenzija 300x250x190cm.

U odnosu na čvorište planiran kapacitet infrastrukture i unutrašnje dimenzije okana.

Planirana izgradnja tk infrustrukture: 1x2xPVC cijevi u dužini 2342m, 1x3xPVC cijevi u dužini 5752m, 2x2xPVC cijevi u dužini 5449m, 2x3xPVC cijevi u dužini 794m, 3x4xPVC cijevi u dužini 57m, 1 okno unutrašnjih dimenzija 300x250x190cm; 20 okana unutrašnjih dimenzija 180x160x190cm; 30 okana unutrašnjih dimenzija 170x150x190cm; 20 okana unutrašnjih dimenzija 160x140x150cm; 79 okana unutrašnjih dimenzija 140x120x150cm; 21 okana unutrašnjih dimenzija 120x120x120cm;

Unutrašnje dimenzije okana određene na osnovu: 1./ mogućnosti da se u njima mogu smjestiti (parkirati) nastavci na mrežnim kablovima, 2./ važnosti lokacije, 3./ broj cijevi koje ulaze u okno.

Materijali za izgradnju tk infrastrukture: PVC cijevi za kablovsku kanalizaciju su bešavne cijevi, kružnog presjeka

izgrađene od tvrdog PVC-a odgovarajućih mehaničkih i drugih karakteristika. Karakteristike cijevi i uvodnica od PVC materijala su:

Neosjetljive na lutajuće struje;

Otporne na koroziju;

Veoma glatki zidovi, pa je veoma mali koeficijent trenja pri uvlačenju kablova;

Nepropusne za vodu;


Otporne na starenje;

Mogućnost ugradnje velikog broja cijevi u rovu. Nominalni prečnik cijevi je jednak spoljašnjem prečniku i iznosi 110 mm. Debljina zida cijevi je 3,2 mm, a dužina cijevi 6m.

PVC ’uvodnice’ služe za uvođenje cijevi u kablovsko okno, Dužine su 0,5m i imaju proširenje za nastavljanje cijevi sa jedne strane, a sa druge strane proširenje sa zaobljenjem, koje se postavlja u zid okna.

PVC lukovi se upotrebljavaju za veće promjene pravca kablovske kanalizacije. Ukoliko se naiđe na podzemne objekte čiji položaj i gabariti ne dozvoljavaju da se prođe pravoliniski kablovskom kanalizacijom pored, ispod ili iznad njih, onda je neophodna upotreba PVC lukova.

Držači odstojanja(češljevi) se upotrebljavaju za održavanje potrebnog rastojanja između PVC cijevi .

Tk poklopac (metalni) se ugrađuje u gornju ploču tk okna i služi za pristup unutrašnjosti okna tokom eksploatacije, to jest prilikom provlačenja i vezivanja kablova. Laki tk poklopac se ugrađuje u tk okna koja su smještena u trotoaru i zemlji, odnosno teški tk poklopac se ugrađuje u tk okna koja su smještena u asfalt(namijenjen za gazne površine preko kojih se odvija saobraćaj).

Upozorna traka je žute boje i sa gornje strane je jasno ispisana oznaka ”PAžNJA PTT KABAL”. Prilikom zatrpavanja iskopanog rova postavljava se u gornjem dijelu rova radi označavanja trase kablovske kanalizacije.

Pijesak sitne granulacije 0-4mm služi za nasipanje podloge, zasipanje između PVC cijevi i nasipanje zaštitnog sloja.

Beton od cimenta i pijeska služi za oblaganje PVC cijevi ukoliko postoji opasnost za ispiranje pijeska koji se stavlja kao podloga i zaštita PVC cijevi.

PVC poklopac(čep) od tvrdog PVC-a upotrebljava se za zatvaranje cijevi dok se ne uvuče kabal, sa zadatkom da zaštiti cijevi od mulja, vode, i druge prljavštine.

Gumene brtve (gumice) služe za zaptivanje prostora između dvije cijevi koje se nastavljaju. Prilikom montaže neophodno je premazati gumice uljem kako se nebi uvrnule prilikom nastavlljanja, to jest uklapanja jedne cijevi u drugu.

Izbor trase kablovske kanalizacije i samo trasiranje rova pred početak izgradnje značajno utiče na kvalitet radova, odnosno kasnije na funkcijonalnost i vijek trajanja kablovske infrastrukture. Prilikom lociranja planiranih okana voditi računa da njihov položaj omogućava izradu tk kanalizacije ispod trotoara ili u parkingu što bliže ivici trotoara ako nije moguće kanalizaciju smjestiti u potpunosti ispod trotoara usled velike zakrivljenosti ulica. Kablovska kanalizacija i tk okna se smještaju ispod trotoara iz sledećih razloga:

a./ najmanji rizik od fizičkog oštećenja; b./ najlakši i najbezbedniji rad prilikom njihove eksplotacije, to jest

provlačenja i montaže tk kablova, c./ propusta izvođača prilikom nivelisanja završnog sloja asfalta, a time

pojavu slivanja vode i mulja u okna koja postaju neuslovna za rad;

Znači, planiranu tk infrastrukturu potrebno je, gdje god je to moguće, uklopiti u buduće

trotoare ulica i zelene površine.

Prilikom izrade tk kanalizacije u/ili preko saobraćajnice, obavezno, nakon zatrpavanja

PVC cjevi iskopanom zemljom uz slojevito nabijanje izvršiti betoniranje rova betonom

marke MB 25 debljine 20cm, da nebi došlo do pojave ulegnuća asfaltnog sloja .


Izgradnju tk kanalizacije koja se planira, kao i tk okana, izvoditi u svemu prema važećim propisima i standardima iz ove oblasti.

Obaveza Investitora svih planiranih objekata jeste da u skladu sa Projektima za

pojedinačne objekte u zoni obuhvata, definišu plan i način priključenja svog objekta na ovu

infrastrukturu.

U slučaju da se trasa tk kanalizacije poklapa sa trasama vodovodnih i elektro instalacija

potrebno je poštovati propisana rastojanja, a dinamiku izgradnje vremenski uskladiti.

Kućnu telekomunikacionu instalaciju treba izvoditi u tipskim ormarićima ITO LI(

UTP,bakarni kablovi) i namjenskim distributivnim optičkim kutijama, lociranim u ulazu u

objekte na propisanoj visini.

Kućnu telekomunikacionu instalaciju do stambene kocentracije u svim prostorijama izvoditi

UTP kablovima klase 6 ili drugim kablovima sličnih karakteristika. Kablove provlačiti kroz

odgovarajuće PVC cijevi, s tim da u svakom poslovnom prostoru treba predvidjeti 4 tk

instalacije sa UTP kablovima, a u stambenim jedinicama po 2 tk instalacije sa UTP

kablovima. Ukoliko se radi povezivanje stambenih jedinica optičkim kablom izvršiti, u PVC

rebrastim ceijevima, provlačenje indoor kabla kapaciteta 2 optička vlakna do spratne

kocentracije ili glavne kocentracije( prelaz indoor-outdoor kablova, obično prizemlje

objekta).

U objektima funkcionalne namjene kao što su restorani, sportski objekti, univerzitetski sadržaji, predvidjeti mogućnost montaže javnih govornica. U planiranoj infrastrukturi koristiće se uvlačni bakarni kablovi tipa TK 59 GM, kao i outdoor optički kablovi. Izgradnjom stambenih, poslovnih, sportskih i drugih sadržaja pojavljuje se veliki broj korisnika mobilne telefonije i nastupa zagušinje mobilnog saobraćaja. Kao najpraktičnije i najekonomičnije lokacije pokazali su se stubovi za reflektore na stadionima. U UP planirane bazne stanice za sve operatere na stadionu kod Bulevara V proleterske brigade.

Br. A/ MATERIJAL Jedinica Količina Jedinična

cijena Ukupna cijena E

1. PVC cijev(krute) Ø 110/3,2 mm-6 m kom 8.244,00 12,30 101.401,20

2. Gumene brtve za nastavljanje PVC cijevi Ø 110/3,2 mm

kom 8.244,00 2,00 16.488,00

3. PVC uvodnica Ø 110/3,2 mm duž. 0,5 m kom 1.600,00 2,00 3.200,00

4. PVC držač odstojni 110/2 kom 1.540,00 0,20 308,00

5. PVC držač odstojni 110/3 kom 3.910,00 0,20 782,00

6. PVC držač odstojni 110/4 kom 3.664,00 0,30 1.099,20

7. PVC držač odstojni 110/6 kom 538,00 0,40 215,20

8. PVC držač odstojni 110/12 kom 100,00 1,00 100,00

9. PTT traka za upozorenje m 16.000,00 0,10 1.600,00

10. Laki tk poklopac sa ramom (min. nosivosti 50 kN)

kom 171,00 130,00 22.230,00

11. Sitni pijesak granulacije 0-4mm m

2 1.880,00 18,00 33.840,00

ukupno 181.263,60


Br B/ KABLOVSKA KANALIZACIJA Jedinica Količina Jedinična

cijena Ukupna cijena E

1. Trasiranje - određivanje trase rova i lociranje okana prije iskopa m 14.394,00 0,10 1.439,40

2. Traženje postojećih instalacija ručnim kopanjem poprečnog rova (šlica)

m 300,00 8,60 2.580,00

3. Dvostrano prorezivanje asfalta i betona mašinom za sječenje betona

m 300,00 5,00 1.500,00

4. Razbijanje betona debljine do 15 cm m2 200,00 12,00 2.400,00

5. Razbijanje asfalta debljine do 10 cm m2 200,00 10,00 2.000,00

6. Opravka betona debljine do 15 cm(rad+materijal)

m2 200,00 19,20 3.840,00

7. Ispod asfalta izrada betonske podloge d=20cm na propisanoj širini rova za 1x2(1x3)( 2x2)(2x3)xPVC cijevi, betonom MB25 na djelovima trase gdje kanalizacija ostaje u planiranom asfaltu(rad+materijal)

m2 1.400,00 21,00 29.400,00

8. Opravka asfalta debljine do 10 cm (rad+materijal)

m2 200,00 25,00 5.000,00

9. Izrada kablovske tk kanalizacije od PVC(PE) cijevi sa opisom radova: -iskop rova sa razupiranjem; -nasipanje donjeg sloja pijeska d=10 cm, -polaganje PVC(PE) cijevi, -nasipanje pijeska između cijevi; -nasipanje zaštitnog sloja pijeska d=10 cm, -zatrpavanje rova u slojevima sa nabijanjem, -postavljanje pozor trake; -uređenje trase sa utovarom i odvozom viška materijala:

9.1 za 1x2xPVCØ110mm(50x71cm)- u zemlji,trotoaru

m 1.868,00 7,00 13.076,00

9.2 za 1x2xPVCØ110mm(50x101cm)- u asfaltu

m 474,00 7,50 3.555,00

9.3 za 1x3xPVCØ110mm(60x71cm)- u zemlji,trotoaru

m 5.563,00 9,00 50.067,00

9.4 za 1x3xPVCØ110mm(60x101cm)- u asfaltu

m 189,00 9,50 1.795,50

9.5 za 2x2xPVCØ110mm(50x85cm)-u zemlji,trotoaru

m 3.920,00 11,00 43.120,00


9.6 za 2x2xPVCØ110mm(50x115cm)-u asfaltu

m 1.529,00 11,50 17.583,50

9.7 za 2x3xPVCØ110mm(60x85cm)-u zemlji,trotoaru

m 700,00 13,00 9.100,00

9.8 za 2x3xPVCØ110mm(60x115cm)-u asfaltu

m 94,00 13,50 1.269,00

9.10 za 3x4xPVCØ110mm(75x99cm)-u zelji, trotoaru

m 57,00 20,00 1.140,00

Ukupno 187.725,40

Br C/ KABLOVSKA OKNA Jedinica Količina

Jedinična cijena

Ukupna cijena E

1. Izrada koaksijalnog AB okna unutrašnjih dimenzija 300x250x190cm: ručni iskop rupe za okno,odvoz šuta na deponiju,izrada okna(d=20cm(zidova,donje i gornje ploče)) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i podešavajućih konzola prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom).

kom 1,00 1.300,00 1.300,00

2. Izrada AB(Q335) okna unutrašnjih dimenzija 180x160x190cm: ručni iskop rupe za okno,odvoz šuta na deponiju,izrada okna(d=15cm(zidova,donje ploče), d=20cm gornje AB ploče) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i četiri podešavajuće konzole prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom)

kom 20,00 550,00 11.000,00

3. Izrada AB(Q335) okna unutrašnjih dimenzija 170x150x190cm: ručni iskop rupe za okno,odvoz šuta na deponiju,izrada okna(d=15cm(zidova,donje ploče), d=20cm gornje AB ploče) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i četiri podešavajuće konzole prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom)

kom 30,00 500,00 15.000,00


4. Izrada AB(Q335) okna unutrašnjih dimenzija 160x140x150cm: ručni iskop rupe za okno,odvoz šuta na deponiju,izrada okna(d=15cm zidova; d=20cm donje i gornje ploče) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i fiksnih konzola prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom)

kom 20,00 450,00 9.000,00

5. Izrada AB(Q335) okna unutrašnjih dimenzija 140x120x150cm: ručni iskop rupe za okno,odvoz šuta na deponiju,izrada okna(d=15cm zidova; d=20cm donje i gornje ploče) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i fiksnih konzola prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom)

kom 79,00 400,00 31.600,00

6. Izrada AB(Q335) okna(p unutrašnjih dimenzija 120x120x120cm: ručni iskop rupe za okno,odvoz šuta na deponiju,izrada okna(d=20cm kraćih zidova i donje ploče,d=22.5 dužih zidova i d=25 cm gornje ploče) sa ugradnjom teškog tk poklopca sa ramom(rad+materijal bez teškog tk poklopca sa ramom)

kom 21,00 350,00 7.350,00

Ukupno 9.000,00

Br. E./ OSTALI TROŠKOVI Cijena u E

1. Nepredviđeni radovi(2.5% od građevinskih radova)

4.918,14

2. Transport(materijal+radna snaga)(4% od materijal)

7.250,54

3. Geodetko snimanje trase na otvorenom rovu za dokumentaciju i katastar instalacija(CD snimak trase sa geodetskim elementima) m 14.500,00 3,00 43.500,00

4. Na gotovoj geodetskoj podozi izrada izvedbeno-tehničke dokumentacije kablovske kanalizacije: tri u papirnoj formi +3xCD u dwg formatu

km 14,50 250,00 3.625,00

Ukupno: 59.293,68


REKAPITULACIJA

POZICIJA RADOVA

Iznos (€)

PDV(17%) (€)

Iznos sa PDV (€)

A./ Materijal 181.263,60 30.814,81 212.078,41

B./ Kablovska kanalizacija 187.725,40 31.913,32 219.638,72

C./ Kablovska okna 9.000,00 1.530,00 10.530,00

D./ Ostali troškovi 59.293,68 10.079,93 69.373,60

Ukupna cijena u Eurima: 437.282,68 74.338,06 511.620,73

Documents

Detaljni urbanistički plan - Podgorica...sjevera DUP-om „Konik - sanacioni plan“ i svjeveroistoka naseljem Vrela Ribnička sa juga magistralnim pravcem Podgorica - Tuzi i Kompleksom