DEVRE ANALİZİ 1 LABORATUVARI DENEY FÖYÜelectronics.ege.edu.tr/files/labdosya/DEVRE1_LABFOY(2017).pdf · ege Ünİversİtesİ mÜhendİslİk fakÜltesİ elektrİk-elektronİk mÜhendİslİĞİ

Embed Size (px)

Citation preview

  • EGE NVERSTES

    MHENDSLK FAKLTES

    ELEKTRK-ELEKTRONK MHENDSL BLM

    DEVRE ANALZ 1 LABORATUVARI

    DENEY FY

    ZMR/2017

    GZ

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 2

    Laboratuar Kurallar

    Devre Analizi 1 Laboratuvar dersi, birbirinden farkl pratik deney almas ile rencilerin teorik

    bilgilerini laboratuvar ortamnda uygulamaya dntrebilmelerini amalamaktadr. Bu nedenle

    Laboratuar almalarnn verimli olabilmesi iin aadaki kurallarn uygulanmas gerekmektedir:

    1. Deneylerin tm laboratuar saati esnasnda yaplmas zorunludur. renciler ikierli (2) gruplar halinde almaldr.

    2. Laboratuar sresi 2 ders saati olup, 2 grup olarak yaplacaktr. Gruplarn her hafta ayn deney masasnda almalar gerekmektedir.

    3. Deneyde kullanlacak olan malzemeler Laboratuvar Fy ierisinde belirtilmitir. Her grup bu malzemeleri temin ederek derse hazrlkl gelmelidir.

    4. Otorduu masay deney bitiminde dzenli brakmayan gruplar laboratuar notlandrmasnda puan kaybna urar.

    5. Laboratuar grevlileri izin vermedii srece herhangi bir nedenden dolay dar klamaz. Ancak deneylerini erken bitiren gruplar laboratuar dersi sona ermeden nce kabilirler.

    6. Dersler tam saatinde balar (B gurbu 13:15 15:15, A grubu 15:30-17:30).

    7. Laboratuarlarda % 80 devam zorunluluu vardr. Laboratuardan baarsz olan renci dersten de baarsz saylr.

    8. Dier gruplar rahatsz etmemek ve daha olumlu bir alma ortam salamak iin laboratuarda mmkn olduu kadar sessiz almaldr. Gereksiz yere dolamamak ve yksek sesle

    konumamak gereklidir.

    9. Cep telefonu veya bakalarn rahatsz edebilecek cihazlar deney esnasnda kullanmamaya zen gstermeliyiz.

    10. Her renci laboratuvar dersine n alma hazrlayarak gelmelidir.

    11. Her grup deneyler sonunda bir Rapor hazrlamal ve bir sonraki ders gnnde raporunu teslim etmelidir.

    12. Her rencinin hazrlam olduu n alma ve Raporlar dosyalamal ve dnem sonunda, ilk final gnne kadar ilgili laboratuvar sorumlusuna teslim etmelidir.

    13. Her rencinin baaramad veya gelemedii 2 deneyi telafi etme ans bulunmaktadr. Deney telafisi yapmak isteyen renci, telefinin mazereti ile ilgili dilekesi yazmal blm

    sekteretliine teslim etmelidir. Ancak dilekeleri kabul edilen renciler deney telafisi yapabilir.

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 3

    n alma Hazrlamak:

    Bilgisayar ortamnda, bireysel olarak hazrlanmaldr.

    Her n almann kapa olmal, ders sonunda zmbal veya dosya iinde teslim edilmelidir. (Kapakta hazrlayan kiinin ismi, okul numaras, deney ad, deney numaras,

    grup numaras ve tarih yer almaldr.)

    n alma ierisinde deneyin amac yer almaldr.

    Deney ncesi her renci bilgisayar ortamnda ilgili deneyi Elektron Simlasyon Programlar ile simle etmeli ve n almaya eklemelidir.

    Ayn grupta yer alan renciler dhil her renci n almasn bireysel yapmaldr. Benzer n almalar hi yaplmam gibi derlendirilir.

    Rapor Hazrlamak:

    Bilgisayar ortamnda hazrlanmaldr.

    Her Raporun kapa olmal, ders banda zmbal veya dosya iinde teslim edilmelidir. (Kapakta hazrlayan kiilerin ismi, okul numaralar, deney ad, deney numaras, grup

    numaras ve tarih yer almaldr.)

    Rapor ierisinde deneyin amac, deney sonucu, alnan sonular, lm tablolar, deney devreleri, deney aamalar, karlalan olumlu/olumsz durumlar, gerekli grld

    takdirde deneye ve lmlere ait grseller yer almaldr.

    Ayn grupta yer alan renciler ortak Rapor hazrlamal fakat her renci kendi dosyasna raporun bir nshasn koymaldr.

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 4

    Ege niversitesi

    Mhendislik Fakltesi

    Elektrik-Elektronik Mhendislii Blm

    Devre Analizi 1 Dersi Laboratuvar

    n alma / Rapor

    2017 GZ

    Grup No :

    renci Ad/Soyad :

    renci No :

    Deney No : .

    Deney Ad : .

    n alma/Rapor Teslim

    Tarihi

    :

    ../../20.

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 5

    YAPILACAK OLAN DENEYLER, TARHLER VE KULLANILACAK MALZEMELER

    Deney 1 (6 Ekim 2017) Kirchoff Akm ve Gerilim Kanunu

    1 adet : 470 - 1 adet : 560 - 1 adet: 1K - 1 adet: 2,2K - 1 adet : 3,3K - 1 adet: 6,2K - 1

    adet: 10K - 2 adet: 15K - 1 adet : 10K (Potansiyometre)

    Deney 2 (13 Ekim 2017) Akm/Gerilim Blcler Ve Kpr Devreleri (Wheatstone)

    1 adet: 3,9K - 1 adet: 4,7K - 1 adet: 8,2K - 1 adet: 20K - 1 adet: 50K - 2 adet: 1K - 1 adet: 2,2K - 1

    adet: 5,6K - 2 adet: 10K - 1 adet: 56K - 1 adet: 100K

    Deney 3 (20 Ekim 2017) Sper Pozisyon (Toplumsallk) Yntemi

    1 adet: 1K - 1 adet: 2,2K - 1 adet: 3,3K - 1 adet: 4,7K

    Deney 4 (27 Ekim 2017) Dm Gerilimleri / evre Akmlar Yntemi

    5 adet: 1K - 1 adet: 2,2K - 1 adet: 3,3K

    Deney 5 (3 Kasm 2017) Thevenin / Norton Teoremleri Ve Max. G Transferi

    2 adet: 1K - 1 adet: 2,2K - 1 adet: 4,7K - 1 adet: 6,8K - 3 adet: 10K - 1 adet: 12K - 1 adet: 22K - 1

    adet: 100 - 1 adet: 5K (Potansiyometre)

    Deney 6 (10 Kasm 2017) Op-Amp n incelenmesi

    3 adet: LM741 (Op-Amp) - 1 adet: 2,2K - 1 adet: 1M 4 adet: 100K - 2 adet: 10K potansiyometre

    - (5 adet farkl diren eidi)

    Deney 7 (01 Aralk 2017) RC RL Devre Tepkileri

    1 adet: 100 - 1 adet: 200mH - 1 adet: 10mH - 1 adet: 500F - 1 adet: 20F

    Deney 8 (08 Aralk 2017) Seri ve Paralel RLC Devre Tepkileri

    1 adet: 100 - 1 adet: 100mH - 1 adet: 1mH - 1 adet: 10nF - 1 adet: 1F

    Deney 9 Deney 10 (15-22 Aralk) Pratik Bak As Tasarmlar

    Dnem SINAVI (29 Aralk 2017)

    Snav Final haftasndan bir hafta nce yaplacaktr.

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 6

    LAB #1: KIRCHOFF AKIM VE GERLM KANUNU

    ekil.1

    1) ekil.1 de ki devreyi kurmadan nce kullanlacak olan direnleri ayr ayr multimetre ile ln.

    R1. R1.

    R1. R2.

    R3. R3.

    2) ekil1. de ki devreyi kurup aadaki gerilimleri ln.

    VAB.. VBE..

    VBC.. VEC..

    VDC.. VDE..

    VAE..

    3) ekil.1deki devrede aadaki akm deerlerini hesaplayn ve ln.

    HESAPLANAN LLEN

    IAB.. IAB..

    IBC.. IBC..

    IDC.. IDC..

    IBE.. IBE..

    IEC.. IEC..

    ekil.2(thewenin teorem)

    4) ekil 2 de, ilk kurulan (ekil 1) devredeki R1 direnci haricindeki direnler yerine decade box

    eklinde bir yap konulmutur. Bu yapya karlk gelecek olan diren deerini bulunuz.

    Bulduunuz bu diren deerini potansiyometre ile ayarlayarak B-E noktalar arasna balaynz.

    VBE aras gerilimi lp daha nce ltnz VBE aras gerilim ile karlatrnz.

    llen VBE: .

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 7

    ekil.3

    5) ekil 3 teki devreyi kurup aadaki lmleri aln.

    VA.. VD.

    VB.. VAB..

    VC. VCD..

    6) R3 direncini devreden karp (ak devre) aadaki deerleri hesaplayn ve lmleri aln.

    HESAPLANAN LLEN

    VA.. VA..

    VB.. VB..

    VC.. VC..

    VD.. VD..

    VAB VAB

    VCD.. VCD..

    6) R3 direncini tekrar balayp C-D noktalar arasn ksa devre yapn. Ve aadaki deerleri

    hesaplayp ln.

    HESAPLANAN LLEN

    VA.. VA..

    VB.. VB..

    VC.. VC..

    VD.. VD..

    VAB VAB

    VCD.. VCD..

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 8

    LAB #2: AKIM/GERLM BLCLER VE KPR DEVRELER (WHEATSTON)

    A) Gerilim Blc

    1. ekil 1 de yer alan devre ve Tablo-1.b de yer alan diren deerlerini gz nnde bulundurarak, gerilim kaynann ularndan grlen edeer direnci, yani RAByi

    hesaplaynz.

    2. VS gerilimi 15Volt olacak ekilde, V1, V2 ve V3 gerilimlerini hesaplaynz.

    3. IS akmn hesaplaynz.

    4. R3 direncini ak devre ediniz ve IS akmn hesaplaynz.

    5. R3 direncini ksa devre ediniz ve IS akmn hesaplaynz.

    6. Elde ettiiniz sonular Tablo 1.ada Hesaplanan sekmesine yaznz.

    ekil 1

    Hesaplanan llen

    RAB

    V1

    V2

    V3

    VS

    IS

    IS (R3 ak devre)

    IS (R3 ksa devre)

    a) b)

    Tablo 1

    7. Tablo 1.b de yer alan direnleri multimetre kullanarak ln ve tabloda llen

    sekmesine yazn.

    8. ekil 1 de yer alan devreyi kurun. Devrede yer alan kaynak gerilimini VS=15 Volt olarak DC

    Gerilim Kaynandan ayarlayn ve multimetre ile ln. (llen Vs=)

    9. V1, V2 ve V3 gerilimlerini ln.

    10. IS akmn ln.

    11. R3 direncini ak devre ediniz ve IS akmn ln.

    12. R3 direncini ksa devre ediniz ve IS akmn ln.

    13. Elde ettiiniz sonular Tablo 1.ada llen sekmesine yaznz.

    Diren Deeri llen

    R1 4.7 k

    R2 8.2 k

    R3 3.9 k

    R4 20 k

    R5 50 k

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 9

    B) Akm Blc

    1. ekil 2 de yer alan devre ve Tablo-1.b de yer alan diren deerlerini gz nnde bulundurularak, gerilim kaynann ularndan grlen edeer direnci, yani RAByi

    hesaplaynz.

    2. VS gerilimi 15Volt olacak ekilde IS, I1, I2 ve I3 akmlarn hesaplaynz.

    3. Elde ettiiniz sonular Tablo 2de hesaplanan sekmesine yaznz.

    ekil 2

    4. ekil 2 de yer alan devreyi kurun. Devrede yer

    alan kaynak gerilimini VS=15 Volt olarak ayarlayn.

    5. Gerilim kaynann ularndan grlen edeer

    direnci, yani RAByi ln.

    6. IS , I1, I2 ve I3 akmlarn ln.

    7. Elde ettiiniz sonular Tablo 2de llen sekmesine yaznz.

    Tablo - 2

    C) Kpr Devresi (Wheatston Krs)

    Hatrlatma: Kpr devreleri, birbirine paralel iki gerilim blcden olumaktadr.

    8. Tablo-1 de yer alan direnleri multimetre ile lerek ilgili stuna yazn.

    9. ekil1 de yer alan devreyi; R1= 1K, R2=1K, R3=10K, R4=10K ve Vk=12V olacak

    ekilde kurun.

    10. Kurduunuz devreyi gz nne alarak, gerekli hesaplamalar yapn ve Tablo 2 de yer alan

    Hesaplanan stununa not edin.

    11. Multimetre kullanarak, VA VB VAB deerlerini ln ve Tablo-2 de yer alan llen

    stununa not edin.

    Hesaplanan llen

    RAB

    I1

    I2

    I3

    VS

    IS

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 10

    Tablo-1

    ekil1

    Direnler Hesaplanan llen

    R1 R2 R3 R4 VA VB VAB VA VB VAB

    1K 1K 10K 10K

    1K 5,6K 56K 10K

    1K 10K 1K 10K

    Tablo-2

    12. ekil1 de yer alan devreyi; R1= 1K, R2=5,6K, R3=56K, R4=10K ve Vk=12V olacak

    ekilde kurun.

    13. Yeni kurduunuz devre ile 3. ve 4. admlar tekrarlayn ve ilgili yerlere not edin.

    14.

    15. ekil1 de yer alan devreyi; R1= 1K, R2=10K, R3=1K, R4=10K ve Vk=12V olacak

    ekilde kurun.

    16. Yeni kurduunuz devre ile 3. ve 4. admlar tekrarlayn ve ilgili yerlere not edin.

    17.

    18. Kurmu olduunuz 3 devrenin Hesaplanan ve llen sonularn gz nnde

    bulundurarak:

    19. Hangi durumda kpr dengede?

    20. En byk farkllk hangisinde olutu?

    21. Bu farklln nedenleri?

    22. Diren deerlerini nasl semeliyiz ki kpr dengede olsun? Genelleme yaplabilir mi?

    Diren llen

    1 K

    5,6 K

    10 K

    56 K

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 11

    LAB #3: SPERPOZSYON TEOREM

    A) 1.Aama

    ekil 1

    1. ekil 1 de yer alan direnleri multimetre kullanarak ln ve renk kodlar ile birlikte

    Tablo - 1 e not edin.

    Diren llen Deer Renk Kodu

    R1

    R2

    R3

    R4

    Tablo 1

    2. Devreyi kurup her bir direncin akmn ve gerilimini multimetre kullanarak ln. llen

    deerleri Tablo -2 ye not edin.

    3. lmleriniz sonucunda tespit ettiiniz Gerilim Polaritesi (+, - ) ve akm ynn ekil 1

    zerinde iaretleyin.

    lm R1 R2 R3 R4

    Akm (mA)

    Gerilim (V)

    Tablo 2

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 12

    B) 2.Aama

    4. Sperpozisyon teoremini deneysel olarak kantlayabilmek iin ekil 1 de yer alan devre,

    Sperpozisyon yntemi ile zmlenecektir.

    5. lk olarak devrede yer alan kaynaklar ayr ayr karlarak iki farkl devre kurulmaldr.

    Kurulan yeni devreleri ilgili yerlere izin (ekil 2 , ekil 3)

    ekil 2 ekil 3

    6. Her devre iin aldnz lm Tablo 3 te uygun yere not edin.

    R1 R2 R3 R4

    ekil 2 de

    ki Devre

    Akm (mA)

    Gerilim (V)

    ekil 3 te

    ki Devre

    Akm (mA)

    Gerilim (V)

    TOPLAM

    Akm (mA)

    Gerilim (V)

    Tablo 2 de

    ki Deerler

    Akm (mA)

    Gerilim (V)

    Tablo 3

    7. lmler sonucunda elde edilen, Akm / Gerilim toplamn ve Tablo 2 de yer alan ilk

    lm deerlerini Tablo 3 e uygun yerlere not edin.

    8. SORU: Sperpozisyon teoremi sonucunda elde edilen, Tablo 3 te ki toplam Akm/Gerilim

    deerleri ve Tablo 2 de yer alan ilk lm deerleri arasnda fark var m? Varsa, aradaki

    farkn sebeplerini yorumlayn.

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 13

    LAB #4: DM GERLMLER VE EVRE AKIMLAR YNTEM

    C) evre Akmlar Yntemi

    ekil 1

    1. ekil 1de gsterilen devreyi R1=1k, R2=2k, R3=3k olacak ekilde kurun. 2. Tablo 1de yer alan gerilim deerlerine gre istenen akm hesaplamalarn yapn ve

    Hesaplanan stununa not edin. 3. Tablo 1de yer alan gerilim deerlerine gre istenen akm lmlerini yapn ve llen

    stununa not edin.

    GERL

    M

    DEE

    R

    HESAPLANAN LLEN

    I1 I2 I3 I1 I2 I3

    3 V

    6 V

    9 V

    12 V

    15 V

    Tablo 1

    4. Hesaplanan ve llen deerleri karlatrarak yaplan lm hatalarn bulun ve not edin. Sizce lm hatalarnn nedeni nedir?

    LM

    HATALARI

    3 V

    6 V

    9 V

    12 V

    15 V

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 14

    D) Dm Gerilimleri Yntemi

    ekil 2

    5. ekil 2de gsterilen devreyi , her bir diren 1k olacak ekilde kurun. 6. Tablo 2de yer alan gerilim deerlerine gre istenen gerilim hesaplamalarn yapn ve

    Hesaplanan stununa not edin. 7. Tablo 2de yer alan gerilim deerlerine gre istenen gerilim lmlerini yapn ve llen

    stununa not edin.

    GERL

    M

    DEE

    R

    HESAPLANAN LLEN

    V1 V2 V1 V2

    3 V

    6 V

    9 V

    12 V

    15 V

    Tablo 2

    8. Hesaplanan ve llen deerleri karlatrarak yaplan lm hatalarn bulun ve not edin. Sizce lm hatalarnn nedeni nedir?

    LM HATALARI

    3 V

    6 V

    9 V

    12 V

    15 V

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 15

    LAB #5: THEVENN / NORTON TEOREMLER VE MAX. G TRANSFER

    A) Thevenin Ve Norton Teoremleri

    ekil 1

    1. ekil 1deki devrede yer alan direnleri multimetre ile lerek Tablo 1 de llen stununa not edin. (RL direncini gz ard edelim)

    Tablo 1

    2. ekil 1 deki devre gz nnde bulundurularak A-B ularndan grlen Thevenin ve Norton edeer devreleri deneysel yolla elde edilecektir.

    3. ekil 1 deki devreyi breadbord zerine kuralm ve gerekli beseleme gerilimlerini uygulayalm.

    4. A-B ularndaki ak devre gerilimini ln. VAB :.. 5. A-B ularndaki ksa devre akmn ln. IAB: 6. llen deerler gz nnde bulundurularak, ekil 1 deki devrenin Thevenin ve Norton

    edeerlerini izin.

    Thevenin edeeri Norton edeeri

    7. ekil 1 deki devreyi bozmadan, breadbordun zerine Thevenin edeer devresini de kuralm. Kurulum sonucunda breadbord zerinde iki adet devre olmaldr.

    Diren llen

    1 K

    2,2

    K

    4,7

    K

    6,8

    K

    10 K

    12 K

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 16

    8. Yk olarak 1K, 10K ve 22K luk direnleri srayla her iki devrenin A-B ularna balayarak yk zerinden geen akm ve yk gerilimini lelim. lm sonularn Tablo 2 de ilgili stuna kaydedelim.

    Orijinal Devre Thevenin Edeeri

    1K 10K 22K 1K 10K 22K

    Yk Akm (Int)

    Yk Gerilimi

    (Vth)

    Tablo 2

    9. Elde edilen sonular ayn m? Fark varsa nedenleri ne olabilir? 10. Norton Edeerini breadboard zerine kurarak Laboratuvar Grevlisine gsterin.

    B) Maksimum G Transferi

    Elektriksel G: bir g kayna veya retecin besledii elektrikli cihaz (alc) zerinde birim zamanda harcanan enerji Elektriksel G ile ifade edilir. Ayn ekilde elektriksel cihazlardaki enerji dnmn (soba, ampul, hoparlr, elektrik motorlar, kimyasal dnmler) ifade etmekte de kullanlr. DC de, rezistif/diren devrelerinde Joule Yasas ile hesaplanr. Bu deneyde Maksimum G Transferi Teoremini , yani kaynaa bal bir yke maksimum g aktarmak iin yk direncinin/empedansnn kaynak direncine/empedansna eit olmas gereklidir ifadesini deneysel olarak kantlamaya alacaz.

    ekil 1

    11. ekil 1 de yer alan devreyi kurun, 12. RL yk direnci ularndan bakldnda llen veya hesaplanan Thevenin edeerini bulun

    ve izin.

    Thevenin Edeeri

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 17

    13. Elinizdeki potansiyometreyi (ayarl diren) Tablo 1 de yer alan diren deerlerine ayarlayarak, yk zerinden geen akm ve gerilimi ln, ykn ektii gc hesaplayn ve tabloda ilgili stunlara not edin.

    14. Potansiyometreyi hesaplanan Re (Rth) deerine ayarlayarak yk zerinden geen akm ve gerilimi ln, ykn ektii gc hesaplayn ve tabloda ilgili stuna not edin.

    Diren Deeri

    (R)

    llen Akm

    (I)

    llen Gerilim

    (V)

    Hesaplanan G

    (P=I.V )

    100

    200

    300

    400

    500

    600

    700

    800

    900

    Hesaplanan Re

    (Rth)

    Tablo 1

    15. Deney sonucunda yaptnz hesaplar gz nne alndnda hangi diren deerinde ykn ektii g en yksek deerdedir?

    16. Diren ve g deiimini gsteren grafii oluturun.

    G

    Diren

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 18

    LAB #6: OP-AMPIN NCELENMES (GERLM ZLEYC)

    A) Gerilim zleyici

    1. ekil 1 de LM741 tipindeki bir Op-Amp a ait giri/k ve iyap diyagram yer almaktadr.

    Yapacamz deneyde bu diyagramdaki bacak balantlarn dikkate almamz gerekmektedir.

    ekil 1

    2. ekil 1 de yer alan devreyi, gerekli besleme gerilimlerine dikkat ederek kuralm.

    3. (Bu devrenin, 15V deerinde iki farkl kaynak ile besleneceini ve kaynaklarn bir birine seri

    balanarak orta ularnn GND konumunda kullanlaca unutulmamaldr. Aksi takdirde

    devreniz 30V luk bir gerilim kayna ile beslenmi olacaktr. Bu da elektronik malzemelere

    zarar verebilir.)

    4. Potansiyometre ile -15V ve +15V deer aralnda 9 farkl deer seerek Vout ve Vin

    deerlerini ln, Tablo 1 e kaydedin. (max ve min k deerlerini belirleyin)

    Vin

    Vout

    Kazan

    Tablo 1

    5. Multimetre kullanarak Vin gerilimini 5V a ayarlayn ve Op-Amp n 3 numaral giri bacan

    ln.

    6. Bu deerleri kullanarak Op-Amp giri direncini hesaplayn. Rin:.

    7. 2,2K luk diren zerinden geen gerilimi ln.

    8. 2,2K luk yk direncini karn ve ak devre gerilimini ln.

    9. Bu deerleri kullanarak Op-Amp k direncini hesaplayn. Rout:.

    10. 100K ve 470 deer aralnda 4 adet direnci Op-Amp kna balayarak k yk

    voltajn ln. Amacmz, daha nce lm olduumuz ak devre voltajnn sinin

    llebilecei diren deerini bulabilmek.

    R?...........

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 19

    B) karc Ve Toplayc

    ekil 2

    11. ekil 2 de verilen devreyi, diren deerleri 100K ve girilerde 10K potansiyometre olacak

    ekilde kurun. V1 ve V2 girilerindeki gerilim deerleri 10K pot ile ayarlanacaktr.

    12. Her bir giri iin 5 farkl deer sein.

    13. Tablo 2 ye llen giri ve k deerlerini yazn.

    14. Sonular deerlendirin.

    V1

    V2

    VOut

    Tablo 2

    ekil 3

    15. ekil 3 te verilen devreyi, diren deerleri 100K ve girilerde 10K potansiyometre olacak

    ekilde kurun. V1 ve V2 girilerindeki gerilim deerleri 10K pot ile ayarlanacaktr.

    16. Her bir giri iin 5 farkl deer sein.

    17. Tablo 2 ye llen giri ve k deerlerini yazn.

    18. Sonular deerlendirin.

    V1

    V2

    VOut

    Tablo 3

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 20

    LAB #7: RC RL DEVRE TEPKLER

    A) RC Devreler

    ekil 1

    1. ekil 1de verilen devreyi kurun. Fakat devreye enerji uygulamayn. 2. Bu deneyde lm cihaz olarak OSLASKOP kullanlacaktr. 3. Osilaskobun 1. lm giriini (CH1) kondansatr zerine, 2. lm giriini (CH2) diren

    zerine balayalm. Amacmz VR ve VC gerilimlerinin zamansal deiimini izleyebilmek. 4. Saatinizi (telefon kronometresi veya kol sati) ayarlayarak devreye enerji verin, kondansatr

    ve diren gerilimlerinin zamanla deiimini izleyin ve not edin. 5. =R.C zaman sabitini hesaplayn ve lmler ile karlatrn. =.. 5 =.... 6. Gerilim deiimlerine ait grafii oluturun. 7. 20F deerindeki kondansatr karp yerine 500F deere sahip baka bir kondansatr

    yerletirin ve deney admlarn tekrarlayn. 8. Devre Akm nasl deimektedir? Deiim grafii oluturulabilir mi?

    VC VR I

    t t t

    9. 5V luk DC kayna karp frekans retecinden 200Hz frkans ve 10V genlie sahip PULSE sinyali uygulayn. Deneyi her iki kondansatr iin tekrarlayn (20F ve 500F)

    10. Osilaskop ekranndan VR ve VC gerilimlerinin zamansal deiimini gzlemleyin ve fotoraflayarak deney raporuna koyun.

    http://hades.mech.northwestern.edu/index.php/File:RC_charge_schematic.gif

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 21

    B) RL Devreler

    ekil 2

    11. ekil 2 de verilen devreyi kurun. Fakat devreye enerji uygulamayn. 12. Bu deneyde lm cihaz olarak OSLASKOP kullanlacaktr. 13. Osilaskobun 1. lm giriini (CH1) bobin zerine, 2. lm giriini (CH2) diren zerine

    balayalm. Amacmz VR ve VL gerilimlerinin zamansal deiimini izleyebilmek. 14. Saatinizi (telefon kronometresi veya kol sati) ayarlayarak devreye enerji verin, kondansatr

    ve diren gerilimlerinin zamanla deiimini izleyin ve not edin. 15. =L/R zaman sabitini hesaplayn ve lmler ile karlatrn. =.. 5 =.... 16. Gerilim deiimlerine ait grafii oluturun. 17. 200mH deerindeki bobini karp yerine 10mH deere sahip baka bir bobin yerletirin ve

    deney admlarn tekrarlayn. 18. Devre Akm nasl deimektedir? Deiim grafii oluturulabilir mi?

    VL VR I

    t t t

    19. 5V luk DC kayna karp frekans retecinden 200Hz frkans ve 10V genlie sahip PULSE sinyali uygulayn. Deneyi her iki bobin iin tekrarlayn (200mH ve 10mH)

    20. Osilaskop ekranndan VR ve VL gerilimlerinin zamansal deiimini gzlemleyin ve fotoraflayarak deney raporuna koyun.

    http://hades.mech.northwestern.edu/index.php/File:RL_charge_schematic.gif

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 22

    LAB #8: SER VE PARALEL RLC DEVRE TEPKLER

    A) Seri RLC Devresi

    ekil 1

    1. ekil 1 de yer alan devreyi, R= 100, L=100mH ve C= 1F olacak ekilde kurun.

    2. Devreyi 30V DC gerilim ile besleyeceiz.

    3. Bu deneyde Osilaskop ile lm yaplacaktr. 1. Osilaskop ucu (CH1) diren zerinde sabit

    kalacaktr. 2. Osilaskop ucu (CH2) ile kondansatr ve bobin zerinden lm alnacaktr.

    4. lk anda abahtar ak kalacak ekilde devreye gerekli gerilimi uygulayn.

    5. Anahtar kapatn ve Diren (CH1) Kondansatr (CH2) zerindeki gerilim deiimini gzleyin.

    Deiim grafiini oluturun.

    6. Anahtar ap devre ularn ksa devre edin.

    7. Anahtar tekrar kapatn ve bu sefer Diren (CH1) Bobin (CH2) zerindeki gerilim deiimini

    gzleyin. Deiim grafiini oluturun.

    8. 100mH deere sahip bobini devreden kararak yerine 1mH deerde baka bir bobin

    yerletirin ve deneyi admlarn tekrarlayn.

    9. 1F deere sahip kondansatr devreden kararak yerine 10nF deerde baka bir

    kondansatr yerletirin ve deneyi admlarn tekrarlayn. (bu aamada 100mH bobin takl

    olmal)

    VL VC VR

    t t t

    10. 30V luk DC kayna karp frekans retecinden 200Hz frkans ve 10V genlie sahip PULSE sinyali uygulayn. (deneyi tm malzemelr iin tekrarlayn)

    11. Osilaskop ekranndan VR, VC ve VL gerilimlerinin zamansal deiimini gzlemleyin ve fotoraflayarak deney raporuna koyun.

  • E..Mh.Fak.Elektrik-Elektronik Mh.Bl., * Devre Analizi 1 Laboratuvar Dersi 2017 GZ. 23

    B) Paralel RLC Devresi

    ekil 2

    12. ekil 2 de yer alan devreyi, R= 100, L=100mH ve C= 1F olacak ekilde kurun.

    13. Devreyi 30V DC gerilim ile besleyeceiz.

    14. Bu deneyde Osilaskop ile lm yaplacaktr. Osilaskobun 1. lm ucunu (CH1)

    kondansatre paralel balayn. Paralel devrelerde her malzemenin gerilimi ayn

    olduundan bu deneyde sadece kondansatr zerinden k alnacaktr.

    15. Anahtar kapatn ve Kondansatr (CH1) zerindeki gerilim deiimini gzleyin. Deiim

    grafiini oluturun.

    Vk

    t

    16. 30V luk DC kayna karp frekans retecinden 200Hz frkans ve 10V genlie sahip PULSE sinyali uygulayn.

    17. Osilaskop ekranndan Vk gerilimlerinin zamansal deiimini gzlemleyin ve fotoraflayarak deney raporuna koyun.