Embed Size (px)
DESCRIPTION
ธรรมใกล้ตัว ฉบับ ไลท์ ๕๔ บรรณาธิการ โดย ดังตฤนเครดิต จาก ฟอร์เวิร์ดเมล์ อภิธรรมบรรณาการ โดย มานิต ประกอบกิจ
Citation preview
สารบญ
จากใจ บ.ก. ใกลตว ฉบบท ๕๔ ทาดไดดมทไหน? .......................................................... 3
สารสองใจ อตตาและอนตตา ....................................................................................... 6
โหรา (ไม) คาใจ ความมนคงนอยทใด? ......................................................................... 9
จดหมายปลายธรรม อยากไดอะไรในโลก ................................................................... 11
ดงตฤณวสชนา บญและบาปททาลงไปจะสะสมไวทใด ................................................... 19
ธรรมะจากพระสตร สงคาลกสตร วาดวยสงคาลกมาณพ ................................................. 21
กระปกออมสน คดจะสรางฐานะ กอยาเรมสรางหน (กรณศกษาจากบตรเครดต) ................... 32
วรรณกรรมน าใจ เพลงนาคา ๑๗ ............................................................................... 35
ฉบบท ๕๔ ท าดไดดมท ไหน?
ทาดไดดมทไหน ทาชวไดดมถมไป
"ทภาษต" ขางตนไดยนบอยในหมคนพาล
หรอไมกคนขเลนทรสกวาคนคดประดษฐคาไดเทด
และทนาสลดใจคอคนสวนใหญพรอมจะคลอยตาม
เหตเพราะความจรงทเหนดวยตาเปลา
ดเหมอนจะสนบสนนอย
และไมคอยเขาขางกฎแหงกรรม
ทวา ทาดไดด ทาชวไดชวเทาไรนก
ขอเรยกรองทวาทาชวไดชวมทไหนนน
ดงกระหมไปทวโลกมาทกยคทกสมย
และผปกใจเชอวา "สตวโลกยอมเปนไปตามกรรม"
สวนใหญกมกตองทาตาปรบๆ
เหมอนจาใจยนกระตายขาเดยวใหเชอเถอะ
โดยไมทราบจะเอาอะไรไปพสจน
ใหยอนกลบไปดวาชาตกอนทาอะไรมาถงเปนอยางน
นาจะเปนการพสจนเฉพาะตนไดดทสด
แตคนเราถาจะใหฝกระลกชาตเสยกอนกไมเอานะครบ
จะเอาหลกฐานทแบมอใหดไดเดยวนทาเดยว
หากมผวเศษชวยใหคนทงโลกระลกชาตได
จะเกดอะไรขน? คาตอบคอเกดเรองเปนไปไมไดนะสครบ
เรองเกดใหมแลวลมหมดน
เปนมขหลกของสงสารวฏเขาเลยนะ
ใครกลบลมใหเปนจาไดทวหนาน
หมายถงทานผนนสามารถรอระบบของสงสารวฏทงทเดยว
ไดไปนพพานกนเกรยวเชยวแหละ
เพอทเกมสงสารวฏจะดาเนนตอไปเรอยๆ
โลกตองเตมไปดวยคนจาไมไดวาเคยทาอะไรมา
และไมอาจแนใจวากาลงทาอะไรลงไปแลวจะเกดอะไรขน
เปดทางใหเกดความเชอ ลทธ และศาสนาขนมาได
แลวกอใหเกดปญหาขดแยงทางความเชอ
ดงทเหนและเปนอยมาทกยคทกสมยอยางนแหละ
จรงๆแลวถาเจรญสตเหนกายใจไปถงจดหนง
แมไมสามารถระลกชาต
แตกจะรสกขนมาไดเองนะครบ
ตอนเหนกายใจไมเทยง ไมใชตวตน
มเหตมผลของการปรากฏภาวะหนงๆเสมอ
กจะรข นมารางๆวากายใจนไมใชของฟลก
มนมรปลกษณะอะไรอยางน ตองอาศยเหตทสมควร
กอนมความสวยหลอมาก กตองมความสวางมากนาหนามา
กอนมความขเหรไมนาด กตองมความมดหมนเปนฐานสราง
และยงมสตเหนความคดดคดชว
ประกอบกบเหนการปรงแตงทางใจเปนสวางเปนมด
เปนนมตพอพระแมพระหรอมารรายชดพอ
กจะร ๆ ข นมาวานแหละ มนสมพนธกนอยางนแหละ
ไมตองรอชาตหนาทไหน
ใจชวเดยวนรปกชวลงเดยวนได
ใจดเดยวนรปกดข นเดยวนเลย
เราพดถงสงทเปนไปไมไดวาจะชวยใหทกคนระลกชาต
แตเรากชวยกนสรางสภาษตใหมไดครบ
ถงแมวาคงหนกแนนส "ทภาษต" ไมไหว
อยางนอยคนรนลกรนหลานกจะมอะไรดๆ
ทเปนสมมาทฏฐไวฟงบาง
ท าดยงไมไดดเพราะเคยช ว! ท าช วยงไมไดช วเพราะเคยด!
ดงตฤณ
มถนายน ๕๔
ในเมอทกสงเปนอนตตาหาสาระมได
แลวใครเลาเปนผทาและเปนผรบกรรมททาลงไปแลวนน
หลวงป เทสก เทสร ส ไดเมตตาตอบปญหาธรรมขอน
ในคอลมน “สารสองใจ” ตอน “อตตาและอนตตา” คะ (-/\-)
เคยมคนกลาวไววาบญบาปททาจะถกสงสมอยทจต
จตสงสมบญไดและเกดดบไปพรอมกบบญบาปทตวเองทามา
เทจจรงเปนอยางไร พบคาตอบไดทคอลมน "ดงตฤณวสชนา"
ตอน "บญและบาปทท าลงไปจะสะสมไวท ใด"
จากนน อานเคลดลบการสรางฐานะจาก Mr.Messenger
ในคอลมน "กระปกออมสน" ตอน "คดจะสรางฐานะ กอยาเร มสรางหน"
พรอมกรณศกษาใกลตว กรณของบตรเครดตคะ ^_^
อตตาและอนตตา
ตอบปญหาธรรมโดย พระราชนโรธรงสคมภรปญญาวศษฏ (หลวงป เทสก เทสร ส)
วดหนหมากเปง อาเภอศรเชยงใหม จงหวดนองคาย
ค าถาม ทานอาจารยสอนวาทกส งทกอยางเปนอนตตาหาสาระมได แลวใครเลาเปนผทาและใครเลาเปน
ผรบกรรมททาลงไปแลวนน
ค าตอบ ปญหานดมาก ปญหานเปนปญหาโลกแตก
คอวาถาปญหานเกดขนในสงคมใด แลวสงคมนนจะตองทะเลาะกนใหได
ถาเขาใจวา "อนตตา เปนของไมม สญเปลา"
ฝายแยงวามกจะชลงไปวา ผซ งพดวาอนตตาๆ อยนน ถาไมมแลวนนคออะไร
พรอมกนนนกยดหมากแดงใหเลย
อกฝายทเหนเปนอนตตากไมเบาเหมอนกน ศอกกลบชลมนกนไปเลย
เพราะศอกมนกเปนอนตตา บอกหามไมได
อยางนแลอนตตา ทเขาใจวาเปนของไมมตวตนสญเปลาไดเคยมมาแลว
ถาเหนวาอนตตาเปนของ “มอย” แต “หาสาระในน นไมได” แลวกหมดปญหา
เพราะทกๆ คนพากนเหนของมอยดวยกนท งน น
แตจะเอาอะไรมาเปนสาระในของทมอยน นไมได
ทกสงทกอยางทมอยในโลกน แมแตคนเราเกดมากเปนเพยงมายาเทานน
ตางคนเกดมากพากนมาเลนกฬา เดนกนไปคนละแตมละฉาก
พอจบเกมแลวกปดฉาก (เขาโรง) จบกนไปท
คนใหมเกดมากพากนเลนเกมเดม ฉากเดมนตอไปอกไมรจกจบจกสนสกท
คราวนมาพดถงเรองปญหาทวา เมอทกสงทกอยางเปนอนตตา
แลวใครเลาเปนผกระทากรรมและใครเลาเปนผไดรบผลของกรรมนน
ดงไดอธบายมาแลว ถาอนตตาแปลวาไมมตนไมมตวเปนของวางเปลาแลว
ผพดกไมมเสยง ผรบฟงกไมไดยน แลวใครและอะไรจะไปกระทากรรมนนๆ
เมอไมมใครทากรรมแลว กรรมจะเกดมาไดอยางไร และใครจะเปนผไปรบกรรมนนๆ
กยอมไมมเชนเดยวกน แลวทาไมจงตองมาพดอนตตาๆ กนอยเลา
พดของไมมนมนชกจะเลอะกนไปเสยแลว
ปญญาเกดจากความคดความเหนอนมมานะสนบสนน
มนอาจเลยขอบเขตไปไดเหมอนกน
หลกอนตตาในทางพทธศาสนาทพระพทธเจาตรสรดวยปญญาอนชอบ
พระองคมไดตรสวาอนตตาเปนของไมมตนมตวเปนของวางเปลา
พระองคตรสวาตนตวคอรางกายของคนเรา อนไดแกขนธท ง ๕ น มนมอยแลว
แตจะหาสงทเปนสาระในขนธ ๕ น นมนไมม ดงนตางหาก
เบองตนดงพระองคสอนวา "ตนแลเปนทพงของตน หรอการชนะตนแลเปนของดเลศ " ดงนเปนตน
เมอจะสอนผมปญญาพอสามารถจะคดคนหาตวตนทแทจรงนนคออะไร
จงใหหยบยกเอาตนคอขนธ ๕ นแหละขนมาพสจน วาอะไรแนเปนตวตนของเรา
ดงในอนตตลกขณสตรทพระองคทรงสอนพระปญจวคคภกษทงหา
ทานองตามปญหาสรปใจความเปนภาษาไทยๆ ของเรา
วา รป คอตวของเราทเราถอกนวาตวตนเราเขานนน
แทจรงแลวมใชของเรา เพราะมนบอกมไดไมอยในบงคบของเรา
เชน หามมใหมนแกมนกแกอยเรอยๆ ทกนาทวนาท
แลวพระองคทรงรบสงวา พวกเธอทงหลายพากนสาคญในรปนนอยางไร มนเทยงหรอไมเทยง
ภกษเหลานนทลวา ไมเทยงพระเจาขา
แลวพระองคทรงตรสวา ส งใดไมเทยงมนเปนทกขหรอเปนสข
ภกษเหลานนทลวา เปนทกขพระเจาขา แลวพระองคตรสวา ส งใดไมเทยงเปนทกข
จงใหพจารณาเหนตามความเปนจรงของมนเสยวา
สภาพของขนธมนหากเปนจรงตามสภาพของมนอยอยางนน
จงไมควรไปถอเอามาเปนเรา เปนของเรา
ดงนจงแสดงใหเหนชดเลยวา อนตตาจงมใชของไมม
คอแสดงวามอยแตของน นมนไมมสาระ
เมอผใดเขาไปยดเอามาเปนตนจงไดรบความทกข
ดงพระองคแสดงใหแกโมฆราชฟงวา "ทานจงพจารณาโลกนใหเหนเปนของวางสญเปลา” กด
กคงแสดงถงของมอยคอโลกนนเอง
แตใหพจารณาเปนของวางเปลาจากการเขาไปถอเอามาเปนตวเปนตน เทานนเอง
ฉะนนเมอจะสรปใหสนๆ แลว เมอผทยงยดอตตาอย
พระพทธองคกสอนใหประกอบภารกรรม
เพอประโยชนแกอตตาโดยทางทชอบทควรไปกอน
จนกวาผนนจะเหนชดแจงดวยตนเองวา สงทเราถอวาอตตาอยนน
แทจรงแลวมใชอตตามนเปนแตเพยงมารยา หรอของไมเทยงเปนทกขกแลวแต
แลวพระองคจงสอนอนตตาทแทจรง
พทธศาสนาจงเปนศาสนาททนตอการพสจน เพราะมเหตผลใหพสจนได
นกแสดงโขน - ลเก และละครอาชพ ใครๆ กรอยแกใจทกคนวา
เรองทเขาแสดงนนมใชเปนของจรง เขาสมมตขนมาพอเปนมารยาเทานน
ถงขนาดนนกตาม ยงสามารถเราใจของผทยงถออนตตาอย
เมอเขาไปดแลว ถงบทโศกเขากเปนทกขตามบทถงกบรองไหกม
เวลาถงบทนาเพลดเพลนกหวเราะจนทองคดทองแขงกม
แตสาหรบทานผรมารยาและสงทมใชมารยาแลวทานกเฉย ๆ
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
จากหนงสอ “ธรรมะปฏบต สนทนาธรรมระหวางอาจารยและศษย”
คดจาก อนสรณเนองในการททรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานพระบรมราชานเคราะห
และเสดจพระราชดาเนนพระราชทานเพลงศพศาสตราจารยสญญา ธรรมศกด
ณ เมรวดเทพศรนทราวาส เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพมหานคร
วนเสารท ๒๑ กนยายน พทธศกราช ๒๕๔๕
ความม นคงนอยท ใด?
Aims Astro
ถาม - ผมมหนาทการงานและฐานะทดพอตว แตลกๆ แลวกลบรสกยงไมม นคง เลยสงสยวาน
เปนเพราะนสยในดวงของแตละคนหรอเปลาครบทท าใหรสกไมมความสขเสยท ไมวาจะมอะไรๆ
มากกวาเดมแคไหนกตาม
เรองความไมมนคงนปถชนทกคนมอยคะ ซงแตละคนจะรสกหวนไหวเปนพเศษในเรองทตางกนออกไป
อานจากดวงชะตาจะทราบวาเจาชะตาใหความสาคญกบเรองใดเปนพเศษ เชน บางคนหวนไหวอยางแรง
เมออกหก บางคนปวดราวหนกยามงานไมกาวหนา บางคนเหววายามเงนขาดกระเปา ฯลฯ ความไม
มนคงของแตละคนอาจจะแตกตางกนไปในแตละเรอง แตมผลเหมอนกนคอทาใหรสกเปนทกข
หลายครงทไดยนลกคาพดถงเรอง “รสกไมมนคง” ลองคดกนดไหมคะวาอะไรทจะทาใหสรางความรสก
มนคงได คณผอานคดวาหนาทการงานทดทาใหคนเรารสกมนคงไดหรอเปลาคะ? (^__^) คาตอบคอถา
การเลอกเฟนองคกรทมนคงคอความอบอนใจของชวตการทางาน กตองไมลมวาตอใหบรษทเปนหลก
เปนฐานเพยงไหนกอาจจะมปรบโครงสรางองคกร และเรากอาจจะเปนหนงในจานวนผถกจางออก แตถา
จะเลอกเปนขาราชการ ซงถอวามความมนคงทางการงานสง กอาจจะพบความไมมนคงทางการเงนใน
ยามทยงเปนขาราชการชนผนอยอย
ถาการเปนเจาของธรกจคอความมนคง กตองไมลมวารายไดของกจการขนอยกบผบรโภค ตอใหเปน
สนคาทนาสนใจแตออกสตลาดในชวงทประเทศประสบภยธรรมชาตแบบไมคาดฝน ผคนพากนรดเขมขด
หรอธรกจพบความไมแนนอนเพราะสถานการณทางการเมอง การทากจการยอมตองพบกบความไม
มนคงอกเชนกน
หรอวาการประสบความสาเรจอยางยงยวด ไดเปนทหนงในสาขาอาชพคอความมนคง เรองนกมคนทเปน
ระดบสดยอดบางคนเคยเปดเผยวากดดนและเปนทกขขนาดไหนทตองพยายามรกษาความเปนหนงไว
เกยรตยศทมมไดเปนสงทเชดชหวใจใหสงลวในความสข แตกลบนาไปสภาวะ “ยงสงยงหนาว” และ
ความพยายามในการรกษาตาแหนงกกลบทาใหรสกถงความไมมนคงในความเปนหนงของตน
หากหนาทการงานไมใชความมนคง แลวความมงคงละคะ? (^__^) คณผอานคดวาการมเงนมากๆ คอ
ความมนคงหรอเปลาคะ แตตองไมลมวามขาวการฆาตวตายของคนรารวยปรากฏหลายครง เขาเหลานม
เงนมหาศาล หากแตทกขใจจนเกนจะทนอยบนโลก เงนมากมายทมไมทาใหเกดแรงบนดาลใจในการม
ชวตอยตอไปไดเลย ความรารวยจงไมใชหลกประกนวาชวตและจตใจจะมนคง
ถาอยางนนหรอวาการมครอบครวคอความมนคง? หลายคนคดจะฝากชวตไวกบคนทแตงงานดวย หมาย
ใจวาจะอยกนไปจนแกจนเฒา แตกมไมนอยเลยทลงเอยดวยการหยาราง ลกคาหญงหลายคนบอกวา
“ฝากความหวงทงหมดไวทผชายคนนน” แลวสดทายความฝนกพงยบลงกบกาลเวลา ลกคาชายบางคน
หวงจะฝากผฝากไขกบภรรยาแตแลวกถกทอดทงใหเดยวดาย หรอตอใหครองรกกนไปยาวนาน ทสด
แลวมจจราชกตามมาพรากจากกน ตางคนตางไปอยด ชวตคจงไมอาจเปนความมนคงโดยไรซ งความ
แปรปรวนได
และถาการมลกคอการไดมคนพงพง เปนความมนคงในยามชรา แตตองไมลมวามหลายบานเหมอนกนท
พอแมตองเปนฝายจดงานศพใหลก และตอใหลกไมไดลมหายตายจากไป อะไรจะรบประกนวาเขาจะ
ดแลเราตราบลมหายใจสดทาย และตอใหลกดแลจนวนาทสดทายของชวต เรากตองจากไปสภพอน อน
เปนความไมมนคงอกอยางหนงเชนกน
แลวความมนคงนอยทใด?
"ทพ งอนเปนทสดกคอกรรมอนดงามทส งสมไวทกวน
สวนเครองมอท าลายทพ ง กเหนจะไดแกการตามใจตนเองน นแหละ”
ดงตฤณ
ความม นคงทแทจรงอยท ใจของเราคะ เมอม “กรรมดของตนเอง” เปนทพ ง เพราะการใชชวต
ดวยความคดด พดด ท าด คอยชวยเหลอเกอกลผอ น รกษาศล เจรญสตปฏฐานอยางสม าเสมอ
นบเปนการสรางเหตปจจยทกอใหเกดความม นคงอยางแทจรงของชวตและจตใจ ถาหากเราได
ท าส งท ดไวสมควรแกเหตแลว ตอใหตกทกขไดยากเพยงใด กจะไดรบความชวยเหลอ หรอตอ
ใหไมมใครมาค าจน ใจของเรากจะยงม นคงเปนสขไดเพราะยอมรบและอยกบปจจบนได ใจท
สรางสมความดมามากแลวจะไมหว นไหว พรอมเผชญกบความแปรปรวนของชวต ความม นคง
ทแทจรงจงไมไดอยท ทรพยภายนอก หากแตอยท อรยทรพยภายในน นเอง
: )
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สาหรบทานทสนใจดดวงกบคณ Aims Astro สามารถดรายละเอยดเพมเตมได ตามลงคดานลางคะ
http://sites.google.com/site/aimsastro/
อยากไดอะไรในโลก
งดงาม
กอนททานผอานจะไดอานเนอหาในยอหนาถดไปตอจากยอหนาน ผมอยากจะขอใหทานผอาน
ไดพจารณาวาตวทานเองอยากจะไดอะไรในโลกน หรอทานอยากจะใหชวตทานมอะไรบาง
ซงอาจจะใชเวลาพจารณาไมนานครบ สกประมาณหนงหรอสองนาทกได
โดยพจารณาคาถามนกอนททานจะไดอานยอหนาถดไปนะครบ
หากทานพจารณาแลวกดเหมอนวาชวตทานมอะไรทตองการมากมายเสยเหลอเกน
จนกระทงทาใหงง และไมรวาตองการใหชวตของทานเปนอยางไรกนแน
ผมจะลองเปลยนคาถามใหมนะครบ เผอวาจะพจารณาไดงายขน
สมมตวา ใหมคน ๆ หนงมาอวยพรใหกบทานผอานกแลวกน
ทานผอานจะชอบคาอวยพรแบบไหนมากกวากน กลองเลอกดนะครบ
แบบท ๑ ขอใหมคสมรสทด ลกหลานทด ครอบครวทด พรอมดวยเงนทอง
และทรพยสนทจาเปนทงหลายสาหรบครอบครวอยางครบถวนบรบรณ
แบบท ๒ ขอใหรารวยเปนมหาเศรษฐ มสมบตมากมาย และทรพยสนมากมายกตกทอดแกบตร
ทากจการคาเจรญกาวหนา คดหวงสงไหนประการใดกใชทรพยสมบตไปซอหามาได
มแตความสขมากมาย โดยไมพบกบความเสอมสญเลย
แบบท ๓ ขอใหไดเปนนกบวชผสามารถในการทานายโชคชะตาราศไดแมนยา
และถงพรอมดวยลาภสกการะอยางมากมาย
แบบท ๔ ขอใหเปนผมโฉมงามทสดกวาหญงใดในแผนดน และยงเปนอครมเหสของพระเจาจกรพรรด
แบบท ๕ ขอใหไดเปนพระเจาจกรพรรดมอานาจปกครองหลายทวป ไมมใครยงใหญเกน
หากคดคาตอบในตอนแรกไมออก กใหทานผอานลองเลอกคาอวยพรหนงใน ๕ แบบนแลวกนครบ
จะเหนไดวาคาอวยพร ๕ แบบทยกมานน กอาจมบางสงทแตละทานอยากจะไดไมตรงกน
ซงปกตแลว เรองราวกมกจะเปนวา คนไหนขาดแคลนสงไหนแลว กจะขวนขวายหาสงนน
คลาย ๆ กบวาหากคนไหนกนขาวทกวนแลว กอยากจะกนกวยเตยว
สวนคนไหนทกนกวยเตยวทกวนแลว กอยากจะกนขาว ทานองนน
ความทอยากจะไดในสงทเราขาดแคลน หรอยงไมม (หรอสงทเรามแลว แตสญเสยไป) น
ทาใหหลาย ๆ คนตองทกขใจมาก และเปนทกขในชวตอยางมาก
ความทกขใจอยางมากมายในเรองตาง ๆ นน ยกตวอยางเชน การถกคนทรกทรยศหกหลง
(จะเปนแฟน สาม หรอภรรยากตาม) สญเสยคนทรก หลงรกคนมเจาของแลว
ไมมแฟน (หาแฟนไมได) เหงาไมมเพอนสนท เจานายททางานนสยไมด เพอนรวมงานนสยไมด
ทะเลาะกบคนอน มปญหาเรองสขภาพ มปญหาเรองฐานะทางการเงน เรยนไมเกง
ตองการมชอเสยง หรอสญเสยชอเสยง ฯลฯ สารพดสารพน
ซงในบางกรณนน คนทประสบความทกขดงกลาวกอาจจะไดมโอกาสเขามาในเสนทางธรรม
เพราะตองการพนจากสภาวะแหงความทกขเชนนน
บางคนกพยายามหาทางแกไขทางโลกใหไดกอน แตเมอจนปญญา และทนไมไหวแลว
จงไดหลบเขามาเสนทางธรรม เพราะตองการพนจากสภาวะแหงความทกขเชนนน
บางคนกสตายอยกบเสนทางโลก โดนไมสนใจทางธรรมไปจนกระทงสนอายขยเลยกม
ในบรรดา “คนทเขามาเสนทางธรรม” นน เหนวานาจะแบงไดเปนสองประเภทนะครบ
ประเภทแรก คอคนทเขามาทางธรรมแลวอยยาวเลย กศกษาและปฏบตตอเนองไปเรอย
เพราะเขาใจแลววา สงทมคณคาอยางแทจรงในโลก และชวยใหพนทกขส นเชงกคอธรรมะเทานน
สวนประเภททสอง คอ คนทเขามาหลบภยทกขชวคราว เพราะทกขใจมากเหลอเกน
และพอเรมสบายใจแลว นาตาแหงเหอดหายแลว ทาใจไดแลว กกระโจนกลบไปลยทางโลกใหม
แตหากตองทกขใจใหมอกแลว กอาจจะกลบ (หรอไมกลบ) มาเสนทางธรรมอกเพอหลบภยนน
โดยสงทคนกลมนตองการในชวตจรง ๆ กคอ ความสข และความสมหวงทางโลกเทานน
และเหนธรรมะเปนเพยงรมไมทหลบแดดรอนเพยงชวคราว
กลบมาทคาถามในตอนตนกนนะครบ ซงหากทานผอานจะถามผมวา “ควรจะเลอกคาอวยพรแบบไหน”
ผมกขอตอบวา ยอมขนกบจรตและความชอบของทานนะครบวา ทานจะเลอกเปาหมายในทางไหน
กลาวคอ ทานจะเลอกเปาหมายในทางโลก หรอทานจะเลอกเปาหมายในทางธรรม เปนสาคญในชวต
ถาทานเลอกเปาหมายในทางโลกแลว ทานจะเลอกคาอวยพรใด ๆ ใน ๕ แบบ กยอมไดครบ
กตามแตจรตและความชอบของทาน ซงหากชอบแบบไหน กเลอกแบบนนได
แตถาทานเลอกเปาหมายในทางธรรมแลว และทานไดเลอกคาอวยพรใดใน ๕ แบบนน
กขอใหพจารณาเรองราวจากอรรถกถาในพระสตรทช อวา “ภงสจรยา”
วาดวยจรยาวตรของภงสพราหมณ ดงตอไปนครบ
ในสมยหนง พระโพธสตวมชอวา “กญจนกมาร” เกดเปนบตรพราหมณมหาศาล ในกรงพาราณส
มสมบต ๘๐ โกฏ กญจนกมารมนองชาย ๖ คน นองสาว ๑ คน รวมเปนพนองกนทงหมด ๘ คน
นองสาว ๑ คนนนเปนนองคนสดทอง ชอวา “กญจนเทว”
ครนกญจนกมารเจรญวยแลวกไดไปเลาเรยนศลปะทเมองตกกศลา
โดยเมอศกษาทกอยางสาเรจแลวกเดนทางกลบบาน
ตอมา บดามารดาประสงคจะใหกญจนกมารไดครองเรอนและดแลทรพยสมบตสบตอไป
จงกลาววา บดามารดาจะจดหาหญงสาวจากตระกลทมชาตเสมอมาใหเปนภรรยา
กญจนกมารไดยนดงนนแลวกกลาวตอบดามารดาวา ตนเองไมตองการอยครองเรอน
เพราะโลกสนนวาสทงหมดมภยเฉพาะหนาสาหรบตนเองดจถกไฟไหม
ผกมดดจเรอนจา ปรากฏเปนของนาเกลยดดจทเทขยะ ตนเองประสงคทจะออกบวช
โดยขอใหพอแมไดยกทรพยสมบตนนใหแกบตรคนอน ๆ เถด
ปรากฏวานอง ๆ ทกคนของกญจนกมารจนกระทงนองคนสดทองคอกญจนเทวนน
ตางกปฏเสธไมยอมรบทจะอยครองเรอนเพอสบทอดสมบตเหลานน
โดยนอง ๆ ทกคนตางกแสดงความประสงคทจะออกบวชเหมอนพชายคนโตกนหมดทกคน
ตอมา เมอบดามารดาไดสนชพลง พระโพธสตวและนอง ๆ ไดปลงศพบดามารดาเรยบรอยแลว
กไดนาทรพยสมบต ๘๐ โกฏนนออกแจกจายเปนทานจนหมดสน
จากนน กไดพากนออกบวช ถอเพศเปนฤๅษไปอยทปาหมพานตเพอแสวงหาโมกขธรรม
โดยในการนนกไดชวนสหาย ๑ คน ทาสชาย ๑ คน และทาสหญง ๑ คน
รวมทงสนเปน ๑๑ คน ไปออกบวชดวยกน โดยมพระโพธสตวเปนฤๅษผเปนประมข
ครนฤๅษทง ๑๑ คนไดออกบวชแลว กไดสรางอาศรมใกลสระบวใหญสระหนง
ซงบรเวณนนไดม “ตนไทรใหญ” อนเปนทอยของ “รกขเทวดา” องคหนง
ฤๅษทงหลาย (เวนแตพระโพธสตวนน) มกจะสนทนากนเอะอะ แมกระทงเวลาไปหาผลไมกตาม
พระโพธสตวในฐานะฤๅษผเปนหวหนาจงไดเรยกประชมและตเตยนวา
การสนทนากนดงกลาวเปนการกระทาทไมสมควรแกสมณเพศตนเอง
ฤๅษทงหมดจงไดทากตกากนวา ในแตละวนใหผลดเวรกนออกไปหาอาหารเพยงคนเดยว
และใหนาอาหารนนมาแบงเปน ๑๑ สวน เพอนาไปวางบนแทนหนใตตนไทรใหญ
จากนน ใหตระฆงขนเปนสญญาณใหแตละคนตางมาหยบสวนแบงอาหารของตนไป
โดยไมตองพบหนากนเลย (จะไดไมตองสนทนากน) ซงอาหารประจาวนกนนคอ “เหงาบว”
ดวยเหตทบรรดาฤๅษทงหลายมไดระคนดวยหมคณะเหมอนเชนเดม
ตางคนจงไดมความเพยรกลา มอนทรยมนคงอยางยง บาเพญสมณธรรมอย ณ ทนน
ลาดบนน ดวยเดชแหงศลของฤๅษเหลานน ภพของทาวสกกะ (คอพระอนทร) ไดหวนไหว
ทาวสกกะทราบเหตนน ทรงดารวา “เราจะทดลองฤๅษเหลาน”
จากนน ทาวสกกะจงไดแอบไปลก “เหงาบว” เฉพาะในสวนของพระโพธสตวใน ๓ วนตดตอกน
ในวนแรกทเหงาบวสวนของพระโพธสตวหายไปนน
พระโพธสตวกมไดขนเคอง แตคดเพยงวานอง ๆ คงจะเผลอลมแบงสวนของตนไวให
ในวนทสอง เหงาบวสวนของพระโพธสตวกหายไปอก
พระโพธสตวกมไดขนเคอง แตคดวา เราอาจจะมความผดใดกระมง
และการทมไดแบงสวนใหแกเราน นองคงจะตองการการขบไลเราหรอเปลาหนอ
ในวนทสามนน เหงาบวสวนของพระโพธสตวกยงหายไปอก
พระโพธสตวกมไดขนเคอง แตคดวาเราสมควรจะไตถาม และฟงเหตการณนน
หากตนเองมความผดใด กจกไดขอขมาใหถกตอง
(ในสวนนกแสดงใหเหนถงจตใจของพระโพธสตวนะครบ หากเปนพวกเรา ๆ นละกนะ
แคเพยงเหงาบวหายไปวนแรกหรอวนทสอง กอาจจะเมงแตก และมเรองกนแลวนะครบ)
ในเวลาเยนวนนน พระโพธสตวจงไดใหสญญาณระฆงเพอเรยกประชมฤๅษทงหมด
และไดบอกเรองราวนนใหทราบ สอบถามกนแลว กไดความวาในทง ๓ วนนน
ฤๅษอน ๆ ไดแบงสวนของพระโพธสตวไวใหตามทไดตกลงกน
พระโพธสตวจงกลาววา “พวกทานไดแบงสวนไวใหเรา แตเราไมได นมนคอเรองอะไรกน?”
ฤๅษทงหมดไดฟงดงนน ตางกไดถงความสงเวช และตางสงสยวาจะมใครขโมยเหงาบวนไป
ในขณะนน ฤๅษนองคนท ๑ จงไดลกขนกราบพระโพธสตว และทาความเคารพตอฤๅษอน ๆ
จากนน จงไดกลาวคาสาบานอยางหนกแนน เพอแสดงความบรสทธของตนเองวา
“หากขาพเจาลกเหงาบวไป ขอใหชาตหนาขาพเจาไดภรรยาทนารกนาปรารถนา
จงพรงพรอมดวยบตรธดา และพรอมดวยมา โค ทอง เงน และสงพอใจเถด”
หมฤๅษไดยนดงนนแลวปดหพรอมกลาววา ทานอยากลาวอยางนน คาสาบานของทานรนแรงเกนไป
แมพระโพธสตวเองกกลาววา คาสาบานของทานรนแรงเกนไป อยาถอเอาเลย ไดโปรดนงลงเถด
แตกระนนกตาม เพอแสดงความบรสทธของตน ฤๅษคนถดมา จงไดกลาวคาสาบานวา
“หากขาพเจาลกเหงาบวไป ขอใหชาตหนาขาพเจาจงไดเปนคฤหบด ผรารวยดวยขาวเปลอกมาก
สมบรณดวยกสกรรม พรอมทงมยศ มบตร มทรพย และไดสงทปรารถนาทกอยาง
ไมพบเหนความเสอมใด และจงครองเรอน”
ฤๅษคนถดมา กไดกลาวคาสาบานวา “หากขาพเจาลกเหงาบวไป ขอใหชาตหนา
ขาพเจาจงเปนพระเจาจกรพรรด เปนผทาการขมข และใหมอานาจครองแผนดน
พรอมดวยทวปทง ๔ เปนทสด”
(เอะ ชกจะยงไง ๆ นะครบ ... ทาไมฤๅษแตละคนจงไดสาบานวาหากตนเองขโมยเหงาบวไปแลว
ขอใหชาตหนานนตนเองไดแตมครอบครวด ฐานะด มทกอยางพรอม มอานาจครองแผนดนละ
สาบานกนอยางนจะถอวาเปนการลงโทษในการกระทาผดไดหรอ)
ฤๅษคนถดมา ไดกลาวคาสาบานวา “หากขาพเจาลกเหงาบวไป ขอใหชาตหนา
ขาพเจาจงเปนพราหมณ ผไมปราศจากราคะ จงขวนขวายในฤกษยาม
ทานายทายโชคชะตาราศไดแมนยา มยศศกด และถงพรอมดวยลาภสกการะ”
ฤๅษคนถดมา ไดกลาวคาสาบานวา “หากขาพเจาลกเหงาบวไป ขอใหชาตหนา
ขาพเจาจงไดบรโภคบานสวยอนหนาแนนดวยสงทง ๔ อนบรบรณพรอม
ททาวเทพเทวดาประทานให จงไมปราศจากราคะ และไดเขาถงมรณะ”
ฤๅษคนถดมา ไดกลาวคาสาบานวา “หากขาพเจาลกเหงาบวไป ขอใหชาตหนา
ขาพเจาจงเปนผใหญบาน จงบนเทงอยดวยการฟอนรา การขบรองในทามกลางสหายตลอดชวต
และอยาไดรบความเสอมเสยใด ๆ จากพระราชา”
ฤๅษคนถดมา ไดกลาวคาสาบานวา “หากขาพเจาลกเหงาบวไป ขอใหชาตหนา
ขาพเจาจงเปนผอครมเหสของพระเจาจกรพรรด เปนผงามประเสรฐเลศกวาหญงอนทวแผนดน”
ฤๅษคนถดมา ไดกลาวคาสาบานวา “หากขาพเจาลกเหงาบวไป ขอใหชาตหนา
ขาพเจาจงเปนสตรผมอภธรรมลกซง ไดนงอยในทามกลางวงบรรพชตทงหลาย
มวาจาฟาดฟน ทมแทง โตเถยง ขมขวาจาแหงบรรพชตเหลานน ดวยเหตแหงลาภสกการะ”
ฤๅษทงหลายตางไดกลาวคาสาบานกนถวนทกคนแลว
ตางกนกมองกนแลวสงสยวา เชนนใครจะเปนคนลกขโมยเหงาบวของพระโพธสตวไปละ
ซงกรณนกรอนถง “รกขเทวดา” ทอาศยอยตรง “ตนไทรใหญ” นะครบ
เกรงวาคนอนจะเขาใจวา ตนเองเปนผนาไป จงไดปรากฏตวออกมาและกลาวคาถาวา
“ผใดลกเหงาบวของทานไป ขอใหผนนไดไปเกดเปนพระเถระเจาอาวาส
ทานวกมม (งานกอสราง ฯลฯ) คอปฏสงขรณวหารอนชารดทรดโทรม แขวงเมองชงคลนคร
แกะสลกบานประต หนาตาง ตลอดวนยงคา และเรยไรเงนทองจดงานวดตลอดป ตลอดชาต
ไมมวนเจรญสมณธรรมจนวนตายเถด”
ตอจากรกขเทวดาแลว กยงมชางและวานรในบรเวณนนทสนทสนมกบเหลาฤๅษ
ไดมารวมสาบานอกดวย หลงจากทไดสาบานกนหมดจนกระทงรกขเทวดา ชาง และวานร
จากนน พระโพธสตวจงเหนสมควรทจะตองแสดงความบรสทธของตนเองดวย
จงไดกลาวคาถาวา “ผใดกลาวสงทไมสญหายวาสญหาย
ขอใหผนนจงได และจงบรโภคกามทงหลาย หรอวาขาแตเทวะผเจรญทงหลาย
ผใดไมเคลอบแคลงอยางใดอยางหนง ผนนจงเขาถงมรณะ ในทามกลางเรอนเถด”
เมอไดกลาวสาบานกนทงหมดถวนทวแลว ทาวสกกะทรงทราบวา ฤๅษทงหมดเหลาน
มไดมความเพงในกามทงหลาย จงทรงสลดพระทย และไดแสดงตวออกมา
โดยนาเหงาบวมาคน พรอมกลาววาทตนเองทาไปนน กเพอเปนการทดลองบรรดาฤๅษนน
พระโพธสตวไดสดบดงนน จงตาหนตอทาวสกกะวา
“ทานเทวราช พวกอาตมาไมใชนกฟอนราของทาน ไมใชผควรจะฟงเลนของทาน
ไมใชญาตของทาน ไมใชสหายของทาน ทพงทาการรนเรง ทานอาศยใครจงมาลอเลนเชนน”
ลาดบนนทาวสกกะจงไดทรงขอใหพระโพธสตว และเหลาฤๅษนนยกโทษให โดยกลาววา
“ขาแตทานผเปนดงพรหม ทานเปนอาจารยของขาพเจา และเปนบดาของขาพเจา
เงาเทาของทานนจงเปนทพงแหงความผดพลาดของขาพเจา ทานผมปญญาดจแผนดน
ขอทานจงอดโทษสกครงเถด บณฑตทงหลายยอมไมมความโกรธเปนกาลง”
พระมหาสตว และบรรดาเหลาฤๅษจงไดยกโทษใหแกทาวสกกะเทวราช
เรากพงสงเกตนะครบวา แมจะเปนใหญโตถงระดบพระอนทรกตาม
แตเมอทราบวาตนเองประพฤตผดแลว กยงรจกทจะขอขมาโทษ
ตางกบ “คน” บางคนนะครบทหลงอตตาตนเอง หลงวาตนมศกดใหญ มชอเสยง เกยรตยศสงสง
กเลยทาใหยอมรบและขอขมาโทษในสงประพฤตผดของตนเองนนไมเปน
เพราะฉะนนแลว หากเราจะไดพลาดพลงประพฤตอะไรผดไปในชวตของเรา
กรณกไมใชเรองนาอายทจะขอโทษกนนะครบ ขนาดพระอนทรผเปนเจาแหงสวรรคยงขอโทษเลย
และบณฑตผมปญญาทงหลาย ยอมไมมความโกรธ และพรอมทจะใหอภยใหแกบคคลอนเสมอ
สวน “คน” บางคนนน แมเพยงเรองเลก ๆ นอย ๆ กกลบจะบอกวา ใหอภยกนไมได
(ผมไมไดใชคาวา “มนษย” นะครบ เพราะ “มนษย” นนแปลวา ผมใจสง)
ประเดนสาคญของเรองเลานกคอวา สงคมในปจจบนลวนแลวแตบชากาม บชาวตถ
และขวนขวายแกงแยงทจะไดกามทงหลายเพอมาบารงบาเรอตณหาของตนเอง
โดยหลงเขาใจวาสงเหลานนเปนความสข เปนของดของวเศษทควรจะใฝฝนหา
แตบณฑตผมงสโมกขธรรมนนลวนแตตเตยนกามคณทงหลายวา เปนเสมอนนาลายทบวนทงแลว
การทไดบารงบาเรอความสขจากกามทงหลายอยางพรงพรอม แทนทจะเปนคาอวยพรทดทชอบ
กลบเปนเสมอนคาสาปแชงทนากลว และตางตองการหลกหนจากสงเหลานน
ในหนงสอของทานพทธทาสภกขเลมหนงไดกลาวเกยวกบเรองนไวดวยวา
“ผทไมรจกโทษของกามคณแลว ยงขนเสพกามคณ จงไมมวนอม ไมมวนพอ ไดแตกระหาย
นาลายไหลยด เหมอนสนขแทะกระดก”
ฉะนนแลว หากทานมงเปาหมายทางโลกแลว เรองนกอาจจะไมไดแสดงอะไรเทาไร
แตหากทานมงเปาหมายทางธรรมแลว กสมควรพจารณาใหเหนวา
สงทงหลายทดเหมอนจะเปนสงทตองการแกงแยงชงกนอยางวนวายตามกระแสสงคมนน
กลบเปนสงทนารงเกยจ และสมควรหลกหนใหหางไกลเสยอกสาหรบในทางธรรม
ดงเรองราวของพระโพธสตวทไดกลาวมา
(โดย “พระโพธสตว” ตอมากคอ พระผมพระภาคเจา “นองชายทง ๖ คน” ของพระโพธสตวนน
ตอมากคอ พระสารบตร พระโมคคลลานะ พระมหากสสปะ พระอนรทธะ
และพระอานนทเถระ “นองสาว” คอนางอบลวรรณา และ “ทาวสกกะ” คอพระกาฬทาย)
ในทายน ผมอนทรยแกกลา หรอผมปญญานนกยอมจะลวนแลวแตเหนคณคาของธรรมะนะครบ
โดยทานเหลานนแมจะมไดประสบทกขนาตาไหลพราก แตกยงมงหาและเดนสเสนทางแหงธรรม
สาหรบพวกเรา ๆ ทมไดมอนทรยแกกลา หรอมปญญามากมายนน ชวตเราไดมวเมาหลงอยกบโลก
วงตามขวนขวายแกงแยงสงกามทงหลายไปตามกระแสโลก
และตอมากไดมเรองใดเรองหนง หรอวาไดมใครสกคนหนงทเขามาทาใหเราทกขใจมาก
ทกขมากทสดจนกระทงตองหนเขามาทางธรรมแลว
และหากเราจะไดยดถอเสนทางธรรมเปนเปาหมายของชวตเราแลว
แทนทเราจะไปโกรธไมพอใจเรองนน หรอคน ๆ คนนน เราเองกลบทจะตองขอบคณเรองนน
และขอบคณคน ๆ นนอยางมากมายเสยเหลอเกนทไดผลกดนใหเราไดเขาสเสนทางธรรมะน
อนเปนโอกาสทจะทาใหเราซงหลงกาม จมกาม ทกขเพราะกาม ไดพนจากสงเหลาน
สวนวาเมอเราเขามาทางธรรมแลว เราจะอยยาว หรออยชวคราวแคหลบแดดรอน (พอหายรอนแลว
กกระโจนกลบไปไขวควาหากามทางโลกอก) อนนกแลวบญบารมและจรตของแตละทานแลวครบ
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
หมายเหต – ขอมลอางองจาก
๑. “ภงสจรยา” จากพระไตรปฎกและอรรถกาแปล พระสตตนตปฎก ขททกนกาย จรยาปฎก และ
๒. หนงสอ “โรงมหรสพทางวญญาณ” (ภาพจตรกรรมฝาผนงในโรงมหรสพทางวญญาณ)
บรรยายโดยทานพทธทาสภกข
บญและบาปทท าลงไปจะสะสมไวท ใด
ถาม - บญและบาปทท าลงไปท งหมดจะสะสมไวท จตหรอทไหนคะ
คอตรงนมนกลายเปนความเหนแตกแยกของชาวพทธไป วาบญอยทไหน
แมแตคนททรงความรไวบางทกบอกนะครบวาบญอยทจตนนแหละ
จตสงสมบญได จตเกดดบไปพรอมกบบญบาปทตวเองทามา
จรงๆ แลวไมใชนะ พระพทธเจาไมเคยตรสไวทไหนวาบญอยกบจต
คอขณะทจตเปนกศลนะ ตรงนนนะจตเปนบญ
แตบญบาปทสงสมมาตงแตกปกลปไหนอะไรทไหนมากไมรนะ
พระพทธเจาตรสวาเหมอนเงาตามตว
เงานมนตดอยกบรางกายเราไหมละ มนไมใชนะ
มนตามตวเราแตมนไมไดอยตรงใด ตรงหนง ไมไดอยตาแหนงใดตาแหนงหนง
มนไมไดอาศยพนทเปนสเปซ (space) เปนกวาง ยาว ลก แบบน
มนอาศยสจจะ ความจรง
ในจกรวาลนนะไอทเราเหนเปนสเปซ (space) หรอวาอวกาศทมกวาง ยาว ลก
วทยาศาสตรกรแลววาเปนของหลอกตานะ มนเปนอนเดยวกบเวลา
แลวมนมการบดเบยวได มนมการมวนตวไปรวมจากทหนงไปอกทหนงได
วทยาศาสตรรแลว อากาศนมนไมใชของวางๆ อะไรแบบน
แตสงทวทยาศาสตรยงไมรกคอวามนมส งทเหนอไปกวานน
ทเรยกวาสจจะ ทเรยกวาความจรง
ทกครงทคณทาดทาชว ทกครงทคณสงสมบญสงสมบาป
บญกบบาปนนเกดขนจรง ณ จดทมนเกดขนจรงนนแหละ มนอยกบสจจะเรยบรอยแลว
มนไมตองการพนท มนไมตองการสภาวะของจตมาเปนทเกบ
มนไมเหมอนอะไรทเราตองมาเกบไวในลงเกบ
หรอวาในชพ (chip) ในอะไรตอมอะไร ชพ (chip) ความจาอะไรแบบนน
ไมใช มนขอแคสจจะเปนเครองเกบมน
ทกครงทคณทาบญทาบาป มนฝงอยแลวในความจรงวามนเกดขน
และถาหากวาถงเวลาใหผล มนกอาศยความจรงตรงทวามนถงเวลาใหผลแลว
ตรงนนแหละทมนจะเกดขน
เราอยภายใตการครอบงาของกฎแหงกรรมวบาก ซงมนยงใหญมาก
เหนอธรรมชาตการมการเปนของจกรวาลทงจกรวาลเลย
เพราะวาจกรวาลทงจกรวาลนถกกาหนดขนมาใหมใหเปน
กเพอรองรบสตวทจะตองมารบกรรมวบากนะแหละ ทจะตองมากอกรรมวบากดวย
ทคณเหนดวงดาว ทคณเหนกาแลกซ (galaxy) อะไรเปนไปทงหลายนนะ
มนเปนเรองของทตงของภพภมทงนนเลย
แลวแตละภพภม มนกมกรรมทเหมาะสมทสอดคลอง ทจะเขาไปอยกบภพภมแบบนนๆ นะ
เพราะฉะนนสรปคาตอบกคอวาการทเราทาอะไรไปนนะ
กคอวามนมความจรงอยตรงนนแลว คณไมตองหวงวามนจะหายไปไหน
ถงมนจะผานมากรอยกพนชาตนะ มนกยงฝากไวอยกบความจรง
มนเกดขนในความจรงแลว มนจะตองอยตรงนนไมหายไป
จนกวามนจะใหผลซะกอนนะครบ
สงคาลกสตร วาดวยสงคาลกมาณพ
กลมไตรปฎกสกขา
[๑๗๒] ขาพเจาไดสดบมาแลวอยางน
สมยหนง พระผมพระภาคเจาประทบอย ณ พระวหารเวฬวน
อนเปนทพระราชทานเหยอแกกระแต ใกลกรงราชคฤห
สมยนนสงคาลกบตรคหบดลกขนแตเชา ออกจากกรงราชคฤห มผาเปยก มผมเปยก
ประคองอญชล นอบนอมทศทงหลาย คอ ทศเบองหนา ทศเบองขวา ทศเบองหลง
ทศเบองซาย ทศเบองลาง ทศเบองบน
[๑๗๓] ครงนน เวลาเชา พระผมพระภาคเจาทรงครองผา
ถอบาตรและจวรเสดจเขาไปบณฑบาตยงกรงราชคฤห ไดทอดพระเนตรเหนสงคาลกบตรคหบด
ซงลกขนแตเชา ออกจากกรงราชคฤห มผาเปยก มผมเปยก ประคองอญชล
นอบนอมทศทงหลาย คอ ทศเบองหนา ทศเบองขวา ทศเบองหลง
ทศเบองซาย ทศเบองลาง ทศเบองบน
ครนทอดพระเนตรเหนแลว ไดตรสถามวา “บตรคหบด ทานลกแตเชา ออกจากกรงราชคฤห
มผาเปยก มผมเปยก ประคองอญชล นอบนอมทศทงหลาย คอ ทศเบองหนา ทศเบองขวา
ทศเบองหลง ทศเบองซาย ทศเบองลาง ทศเบองบน เพราะเหตอะไร?”
สงคาลกบตรคหบดกราบทลวา “ขาแตพระองคผเจรญ บดาของขาพระองค
เมอจะทากาลกรยาไดกลาวไวอยางนวา นแนะลก เจาพงนอบนอมทศทงหลาย
ขาพระองคสกการะ เคารพ นบถอบชาคาของบดา จงลกขนแตเชา ออกจากกรงราชคฤห
มผาเปยก มผมเปยก ประคองอญชล นอบนอมทศทงหลาย คอ ทศเบองหนา ทศเบองขวา
ทศเบองหลง ทศเบองซาย ทศเบองลาง ทศเบองบนอย”
“คหบดบตร ในวนยของพระอรยเจา เขาไมนอบนอมทศทง ๖ กนอยางน”
“ขาแตพระองคผเจรญ ในวนยของพระอรยเจา ทานนอบนอมทศ ๖ กนอยางไร?
ขอประทานโอกาส ขอพระผมพระภาคเจาจงทรงแสดงธรรมแกขาพระองค
ตามทในวนยของพระอรยเจา ทานนอบนอมทศ ๖ กนนนเถด พระเจาขา”
อบายมข ๔
[๑๗๔] คหบดบตร ถาอยางนนทานจงฟง จงตงใจใหด เราจกกลาว.
สงคาลกคหบดบตร กราบทลรบพระดารสของพระผมพระภาคเจา
พระผมพระภาคเจาไดตรสวา คหบดบตร อรยสาวกละกรรมกเลส ๔ ไดแลว
ไมทาบาปกรรมโดยฐานะ ๔ และไมเสพทางเสอมแหงโภคะ ๖
อรยสาวกนน เปนผปราศจากกรรมอนลามก ๑๔ อยางนแลว
ยอมเปนผปกปดทศ ๖๑ ยอมปฏบตเพอชนะโลกทงสอง และเปนอนอรยสาวกนนปรารภแลว
ทงโลกนและโลกหนา. เบองหนาแตตายเพราะกายแตก อรยสาวกนนยอมเขาถงสคต โลกสวรรค.
กรรมกเลส ๔ ทอรยสาวกละไดแลว เปนไฉน? คหบดบตร กรรมกเลส คอ ปาณาตบาต ๑
อทนนาทาน ๑ กาเมสมจฉาจาร ๑ มสาวาท ๑ กรรมกเลส ๔ เหลาน ทอรยสาวกนนละไดแลว
พระผมพระภาคเจา ผสคตศาสดา ครนตรสไวยากรณภาษตนแลว
จงไดตรสคาถาประพนธตอไปวา
[๑๗๕] ปาณาตบาต อทนนาทาน มสาวาท และการละเมดภรรยาผอ น
เรยกวาเปนกรรมกเลส บณฑตท งหลายไมสรรเสรญ
[๑๗๖] อรยสาวกไมกระทาบาปกรรมโดยฐานะ ๔ เปนไฉน?
ปถชนถงฉนทาคตยอมทากรรมลามก ถงโทสาคตยอมทากรรมลามก
ถงโมหาคตยอมทากรรมลามก ถงภยาคตยอมทากรรมลามก.
คหบดบตร สวนอรยสาวกยอมไมถงฉนทาต ไมถงโทสาคต ไมถงโมหาคต ไมถงภยาคต.
อรยสาวกจงไมทากรรมอนลามกโดยฐานะ ๔ เหลาน.
พระผมพระภาคเจา ผสคตศาสดา ครนตรสไวยากรณภาษตนแลว
จงไดตรสคาถาประพนธตอไปอกวา
[๑๗๗] ผใดประพฤตลวงธรรม เพราะความรก ความชง ความกลว ความหลง
ยศของผน นยอมเสอม เหมอนดวงจนทรขางแรม
ผใดไมประพฤตลวงธรรม เพราะความรก ความชง ความกลว ความหลง
ยศของผน นยอมเจรญ เหมอนดวงจนทรขางขน
อบายมข ๖
[๑๗๘] อรยสาวกไมเสพทางเสอมแหงโภคะทงหลาย เปนไฉน?
คหบดบตร การเสพนาเมาคอสราและเมรย อนเปนทตงแหงความประมาท
เปนทางเสอมแหงโภคะทงหลายประการ ๑
การเทยวไปในตรอกตาง ๆ ในกลางคน เปนทางเสอมแหงโภคะทงหลายประการ ๑
การเทยวดมหรสพ เปนทางเสอมแหงโภคะทงหลายประการ ๑
การเลนการพนนอนเปนทตงแหงความประมาท เปนทางเสอมแหงโภคะทงหลายประการ ๑
การคบคนชวเปนมตร เปนทางเสอมแหงโภคะทงหลายประการ ๑
ความเกยจคราน เปนทางเสอมแหงโภคะทงหลายประการ ๑
[๑๗๙] คหบดบตร โทษในการเสพนาเมาคอสราและเมรย อนเปนทตงแหงความประมาท
ม ๖ ประการ คอ ความเสอมทรพย อนผเสพพงเหนเอง ๑ กอการทะเลาะววาท ๑
เปนบอเกดแหงโรค ๑ เปนเหตเสยชอเสยง ๑ เปนเหตไมรจกอาย ๑ เปนเหตทอนกาลงปญญา ๑.
คหบดบตร เหลานแลเปนโทษ ๖ ประการ ในการเสพนาเมาคอสราและเมรย
อนเปนทตงแหงความประมาท
[๑๘๐] คหบดบตร โทษในการเทยวไปในตรอกตาง ๆ ในเวลากลางคนม ๖ ประการ คอ
ชอวาไมคมครอง ไมรกษาตว ๑ ชอวาไมคมครอง ไมรกษาบตรภรรยา ๑
ชอวาไมคมครอง ไมรกษาทรพยสมบต ๑ เปนทระแวงของคนอน ๑
มกถกใสรายในเรองไมจรง ๑ ทาใหเกดความลาบากมาก ๑.
คหบดบตร เหลานแลเปนโทษ ๖ ประการในการเทยวไปในตรอกตาง ๆ ในเวลากลางคน
[๑๘๑] คหบดบตร โทษในการเทยวดมหรสพม ๖ ประการ คอ
ราทไหนไปทนน ๑ ขบรองทไหนไปทนน ๑ ประโคมทไหนไปทนน ๑
เสภาทไหนไปทนน ๑ เพลงทไหนไปทนน ๑ เถดเทงทไหนไปทนน ๑.
คหบดบตร เหลานแลเปนโทษ ๖ ประการในการเทยวดมหรสพ
[๑๘๒] คหบดบตร โทษในการเลนการพนน อนเปนทตงแหงความประมาท
ม ๖ ประการ คอ ผชนะยอมกอเวร ๑ ผแพยอมเสยดายทรพยทเสยไป ๑
เสยทรพยในปจจบน ๑ ถอยคาของคนเลนการพนนซงไปพดในทประชม ฟงไมขน ๑
ถกมตรอามาตยหมนประมาท ๑ ไมมใครประสงคจะแตงงานดวย
เพราะเหนวาชายนกเลงเลนการพนนไมสามารถจะเลยงภรรยาได ๑.
คหบดบตร เหลานแลเปนโทษ ๖ ประการ ในการเลนการพนนอนเปนทตงแหงความประมาท
[๑๘๓] คหบดบตร โทษในการคบคนชวเปนมตรม ๖ ประการ คอ
นาใหเปนนกเลงการพนน ๑ นาใหเปนนกเลงเจาช ๑ นาใหเปนนกเลงเหลา ๑
นาใหเปนคนลวงผอนดวยของปลอม ๑ นาใหเปนคนโกงเขาซงหนา ๑ นาใหเปนคนหวไม ๑.
คหบดบตร เหลานแลเปนโทษ ๖ ประการในการคบคนชวเปนมตร
[๑๘๔] คหบดบตร โทษในความเกยจครานม ๖ ประการ คอ
(คนเกยจคราน) มกอางวาหนาวนกแลวไมทาการงาน ๑
มกอางวารอนนกแลวไมทาการงาน ๑ มกอางวาเยนนกแลวไมทาการงาน ๑
มกอางวายงเชานกแลวไมทาการงาน ๑ มกอางวาหวนกแลวไมทาการงาน ๑
มกอางวากระหายนกแลวไมทาการงาน ๑
เมอเขามากไปดวยการอางเลศผดเพยนการงานอยอยางน โภคะทยงไมเกดกไมเกด
ทเกดขนแลวกถงความเสอมสนไป. คหบดบตร เหลานแลเปนโทษ ๖ ประการในความเกยจคราน
พระผมพระภาคเจา ผสคตศาสดา ครนตรสไวยากรณภาษตนแลว
จงไดตรสคาถาประพนธตอไปอกวา
[๑๘๕] เพอนในโรงสรากม เพอนสกแตเรยกวาเพอน ๆ กม
ในเมอความตองการเกดขน ผใดเปนเพอนได ผน นจดวาเปนเพอนแท
เหต ๖ ประการเหลานคอ การนอนตนสาย ๑ การเสพภรรยาผอ น ๑ การผกเวร ๑
ความเปนผท าแตส งหาประโยชนมได ๑ มตรช ว ๑ ความเปนผตระหนเหนยวแนน ๑
ยอมท าลายบรษจากประโยชนสขทจะพงได พงถง
คนมมตรช ว มมารยาทและความประพฤตช ว
ยอมเสอมจากโลกท งสองคอ จากโลกนและจากโลกหนา
เหต ๖ ประการ คอ การพนนและหญง ๑ สรา ๑ ฟอนร าขบรอง ๑
นอนหลบในกลางวนเทยวเตรกลางคน ๑ การมมตรช ว ๑ ความตระหนเหนยวแนน ๑
เหลานยอมท าลายบรษจากประโยชนทจะพงได พงถง
ผใดเลนการพนน ดมสรา เสพหญงภรรยาทรกเสมอดวยชวตของผอ น
คบแตคนต าชา และไมคบหาคนทมความเจรญ ผน นยอมเสอม ดจดวงจนทรในขางแรม.
ผใดดมสรา ไรทรพย หาการงานท าเลยงชวตมได เปนคนขเมา
ปราศจากสงเปนประโยชน ผน นจกจมลงสหน เหมอนกอนหนจมน าฉะน น
จกท าใหเกดความมวหมองแกตนทนท
คนทปกตนอนหลบในกลางวน เกลยดการลกขนในกลางคน
เปนนกเลงขเมาเปนนตย ไมอาจครอบครองเรอนใหดได
ประโยชนท งหลายยอมลวงเลยคนทละท งการงาน ดวยอางวาหนาวนก
รอนนก เวลานเยนนกเปนตน
สวนผใดไมใสใจความหนาว ความรอน ย งไปกวาหญา
ท าหนาทของบรษอย ผน นยอมไมเสอมจากความสข
มตรเทยม
[๑๘๖] คหบดบตร คน ๔ จาพวกเหลาน คอ คนปอกลอก ๑ คนดแตพด ๑
คนหวประจบ ๑ คนชกชวนในทางฉบหาย ๑ ทานพงทราบวาไมใชมตร เปนแตคนเทยมมตร
[๑๘๗] คหบดบตร คนปอกลอก ทานพงทราบวาไมใชมตรเปนแตคนเทยมมตร
โดยสถาน๒ ๔ คอ เปนคนคดเอาแตไดฝายเดยว ๑ เสยใหนอยคดเอาใหไดมาก ๑
ไมรบทากจของเพอนในคราวมภย ๑ คบเพอนเพราะเหนแกประโยชนของตว ๑.
คหบดบตร คนปอกลอกทานพงทราบวาไมใชมตร เปนแตคนเทยมมตร โดยสถาน ๔ เหลานแล
[๑๘๘] คหบดบตร คนดแตพด ทานพงทราบวาไมใชมตร เปนแตคนเทยมมตร
โดยสถาน ๔ คอ เกบเอาของลวงแลวมาปราศรย ๑ อางเอาของทยงไมมาถงมาปราศรย ๑
สงเคราะหดวยสงหาประโยชนมได ๑ เมอกจเกดขนแสดงความขดของ (ออกปากพงมได) ๑.
คหบดบตร คนดแตพด ทานพงทราบวาไมใชมตร เปนแตคนเทยมมตร โดยสถาน ๔ เหลานแล
[๑๘๙] คหบดบตร คนหวประจบ ทานพงทราบวาไมใชมตร เปนแตคนเทยมมตร
โดยสถาน ๔ คอ ตามใจเพอนใหทาความชว (จะทาชวกคลอยตาม) ๑
ตามใจเพอนใหทาความด (จะทาดกคลอยตาม) ๑ ตอหนาสรรเสรญ ๑ ลบหลงนนทา ๑.
คหบดบตร คนหวประจบ ทานพงทราบวาไมใชมตร เปนแตคนเทยมมตร โดยสถาน ๔ เหลานแล
[๑๙๐] คหบดบตร คนชกชวนในทางฉบหาย ทานพงทราบวาไมใชมตร เปนแตคนเทยมมตร
โดยสถาน ๔ คอ ชกชวนใหดมนาเมาคอสราและเมรย อนเปนทตงแหงความประมาท ๑
ชกชวนใหเทยวตามตรอกตางๆ ในเวลากลางคน ๑ ชกชวนใหดการมหรสพ ๑
ชกชวนใหเลนการพนนอนเปนทตงแหงความประมาท ๑. คหบดบตร คนชกชวนในทางฉบหาย
ทานพงทราบวาไมใชมตร เปนแตคนเทยมมตร โดยสถาน ๔ เหลานแล
พระผมพระภาคเจา ผสคตศาสดา ครนตรสไวยากรณภาษตนแลว
จงไดตรสคาถาประพนธตอไปอกวา
[๑๙๑] บณฑตรวามตร ๔ จ าพวกเหลาน คอ มตรปอกลอก ๑ มตรดแตพด ๑
มตรหวประจบ ๑ มตรชกชวนในทางฉบหาย ๑ ไมใชมตรแท พงเวนเสยใหหางไกล
เหมอนคนเดนทางเวนทางทมภยเฉพาะหนาฉะน น
มตรแท
[๑๙๒] คหบดบตร มตร ๔ จาพวกเหลาน คอ มตรมอปการะ ๑ มตรรวมสขรวมทกข ๑
มตรแนะประโยชน ๑ มตรมความรกใคร ๑ ทานพงทราบวาเปนมตรมใจด (มตรแท)
[๑๙๓] คหบดบตร มตรมอปการะ ทานพงทราบวาเปนมตรแท โดยสถาน ๔ คอ
ปองกนเพอนผประมาทแลว ๑ ปองกนทรพยสมบตของเพอนผประมาทแลว ๑
เมอมภยเปนทพงพานกได ๑ เมอกจทจาตองทาเกดขน เพมทรพยใหสองเทา ๑.
คหบดบตร มตรมอปการะทานพงทราบวาเปนมตรแท โดยสถาน ๔ เหลานแล
[๑๙๔] คหบดบตร มตรรวมสขรวมทกข ทานพงทราบวาเปนมตรแท โดยสถาน ๔ คอ
บอกความลบแกเพอน ๑ ปดความลบของเพอน ๑ ไมละทงในยามอนตราย ๑
แมชวตกอาจสละเพอประโยชนแกเพอนได ๑. คหบดบตร มตรรวมสขรวมทกข
ทานพงทราบวาเปนมตรแท โดยสถาน ๔ เหลานแล
[๑๙๕] คหบดบตร มตรแนะประโยชน ทานพงทราบวาเปนมตรแท โดยสถาน ๔ คอ
หามจากความชว ๑ ใหตงอยในความด ๑ ใหไดฟงสงทยงไมเคยฟง ๑ บอกทางสวรรคให ๑.
คหบดบตร มตรแนะประโยชน ทานพงทราบวาเปนมตรแท โดยสถาน ๔ เหลานแล
[๑๙๖] คหบดบตร มตรมความรกใคร ทานพงทราบวา เปนมตรแท โดยสถาน ๔ คอ
ไมพอใจความเสอมของเพอน ๑ พอใจความเจรญของเพอน ๑
หามคนทกลาวโทษเพอน ๑ สรรเสรญคนทสรรเสรญเพอน ๑.
คหบดบตร มตรมความรกใคร ทานพงทราบวาเปนมตรแท โดยสถาน ๔ เหลานแล
พระผมพระภาคเจา ผสคตศาสดา ครนตรสไวยากรณภาษตแลว
จงไดตรสคาถาประพนธตอไปอกวา
[๑๙๗] บณฑตรวามตร ๔ จ าพวกเหลาน คอ มตรมอปการะ ๑ มตรรวมสขรวมทกข ๑
มตรแนะประโยชน ๑ มตรมความรกใคร ๑ เปนมตรแทฉะนแลว
พงเขาไปคบหาโดยเคารพ เหมอนมารดาคบหาบตรเกดแตอกฉะน น
ผสมบรณดวยศลและฉลาด ยอมสองแสงสวางโชตชวงดงไฟ
เมอบคคลสะสมโภคสมบตอยเหมอนแมลงผงสรางรง
โภคสมบตของเขายอมถงความเพมพนดจจอมปลวกอนตวปลวกกอขนฉะน น
คฤหสถในตระกลผสามารถ คร นสะสมโภคสมบตไดอยางนแลว
พงแบงโภคสมบตออกเปน ๔ สวน เขายอมผกมตรไวได
คอพงใชสอยโภคทรพยสวนหนง ใชประกอบการงาน ๒ สวน
เกบสวนท ๔ ไวดวยหมายใจวาจะเกบไวใชในยามอนตราย
การปกปดทศ ๖
[๑๙๘] คหบดบตร กอรยสาวกเปนผปกปดทศทง ๖ อยางไร?
ทานพงทราบทศ ๖ เหลานคอ พงทราบวามารดาบดาเปนทศเบองหนา
อาจารยเปนทศเบองขวา บตรและภรรยาเปนทศเบองหลง มตร อามาตยเปนทศเบองซาย
ทาสและกรรมกรเปนทศเบองลาง สมณพราหมณ เปนทศเบองบน
[๑๙๙] คหบดบตร มารดาบดาเปนทศเบองหนา อนบตรธดาพงบารงดวยสถาน ๕ คอ
ดวยตงใจวา ทานเลยงเรามา เราจกเลยงทานตอบ ๑ จกรบทากจของทาน ๑
จกดารงวงศสกล ๑ จกปฏบตตนใหเปนผสมควรรบทรพยมรดก ๑
เมอทานลวงลบไปแลวทาบญอทศใหทาน ๑
คหบดบตร มารดาบดาผเปนทศเบองหนา อนบตรบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหบตรดวยสถาน ๕ คอ หามจากความชว ๑ ใหตงอยในความด ๑
ใหศกษาศลปวทยา ๑ หาภรรยาทสมควรให ๑ มอบทรพยใหในสมย ๑
คหบดบตร มารดาบดาผเปนทศเบองหนา อนบตรบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหบตรดวยสถาน ๕ เหลาน ทศเบองหนานน ชอวา
อนบตรปกปด ใหเกษมสาราญ ใหไมมภย ดวยประการฉะน
[๒๐๐] คหบดบตร อาจารยผเปนทศเบองขวา อนศษยพงบารงดวยสถาน ๕ คอ
ดวยลกขนยนรบ ๑ ดวยเขาไปยนคอยตอนรบ ๑ ดวยการเชอฟง ๑
ดวยการปรนนบต ๑ ดวยการเรยนศลปวทยาโดยเคารพ ๑
คหบดบตร อาจารยผเปนทศเบองขวา อนศษยบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหศษยดวยสถาน ๕ คอ แนะนาด ๑ ใหเรยนด ๑
บอกศษยดวยดในศลปวทยาทงหมด ๑ ยกยองใหปรากฏในเพอนฝง ๑
ทาความปองกนในทศทงหลาย ๑๓
คหบดบตร อาจารยผเปนทศเบองขวา อนศษยบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหศษยดวยสถาน ๕ เหลาน ทศเบองขวานน ชอวา
อนศษยปกปด ใหเกษมสาราญ ใหไมมภย ดวยประการฉะน
[๒๐๑] คหบดบตร ภรรยาผเปนทศเบองหลง อนสามพงบารงดวยสถาน ๕ คอ
ดวยยกยองวาเปนภรรยา ๑ ดวยไมดหมน ๑ ดวยไมประพฤตนอกใจ ๑
ดวยมอบความเปนใหญให ๑ ดวยใหเครองแตงตว ๑
คหบดบตร ภรรยาผเปนทศเบองหลง อนสามบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหสามดวยสถาน ๕ คอ จดการงานด ๑ สงเคราะหคนขางเคยงของสามด ๑
ไมประพฤตนอกใจสาม ๑ รกษาทรพยทสามหามาให ๑ ขยนไมเกยจครานในกจการทงปวง ๑
คหบดบตร ภรรยาผเปนทศเบองหลงอนสามบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหสามดวยสถาน ๕ เหลาน ทศเบองหลงนน ชอวา
อนสามปกปด ใหเกษมสาราญ ใหไมมภย ดวยประการฉะน
[๒๐๒] คหบดบตร มตรผเปนทศเบองซาย อนกลบตรพงบารงดวยสถาน ๕ คอ
ดวยการใหปน ๑ ดวยเจรจาถอยคาเปนทรก ๑ ดวยประพฤตประโยชน ๑
ดวยความเปนผมตนเสมอ ๑ ดวยไมแกลงกลาวใหคลาดจากความเปนจรง ๑
คหบดบตร มตรผเปนทศเบองซาย อนกลบตรบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหกลบตรดวยสถาน ๕ คอ รกษามตรผประมาทแลว ๑
รกษาทรพยของมตรผประมาทแลว ๑ เมอมตรมภย เอาเปนทพงพานกได ๑
ไมละทงในยามวบต ๑ นบถอตลอดถงวงศตระกลของมตร ๑
คหบดบตร มตรผเปนทศเบองซายอนกลบตรบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหกลบตรดวยสถาน ๕ เหลาน ทศเบองซายนน ชอวา
อนกลบตรปกปด ใหเกษมสาราญ ใหไมมภย ดวยประการฉะน
[๒๐๓] คหบดบตร ทาสกรรมกรผเปนทศเบองตา อนนายพงบารงดวยสถาน ๕ คอ
ดวยจดการงานใหทาตามสมควรแกกาลง ๑ ดวยใหอาหารและรางวล ๑
ดวยรกษาในคราวเจบไข ๑ ดวยแจกของมรสแปลกประหลาดให ๑ ดวยปลอยใหในสมย ๑๔
คหบดบตร ทาสกรรมกรผเปนทศเบองตา อนนายบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหนายดวยสถาน ๕ คอ ลกขนทาการงานกอนนาย ๑
เลกการงานทหลงนาย ๑ ถอเอาแตของทนายให ๑ ทาการงานใหดข น ๑
นาคณของนายไปสรรเสรญ ๑
คหบดบตร ทาสกรรมกรผเปนทศเบองตา อนนายบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหนายดวยสถาน ๕ เหลาน ทศเบองตานน ชอวา
อนนายปกปด ใหเกษมสาราญ ไมใหมภย ดวยประการฉะน
[๒๐๔] คหบดบตร สมณพราหมณผเปนทศเบองบน อนกลบตรพงบารงดวยสถาน ๕ คอ
ดวยกายกรรมประกอบดวยเมตตา ๑ ดวยวจกรรมประกอบดวยเมตตา ๑
ดวยมโนกรรมประกอบดวยเมตตา ๑ ดวยความเปนผไมปดประต ๑ ดวยถวายอามสทาน ๑
คหบดบตร สมณพราหมณผเปนทศเบองบน อนกลบตรบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหกลบตรดวยสถาน ๖ เหลาน คอ หามไมใหทาความชว ๑ ใหตงอยในความด ๑
อนเคราะหดวยใจงาม ๑ ใหไดฟงสงทยงไมเคยฟง ๑ ทาสงทเคยฟงแลวใหแจมแจง ๑
บอกทางสวรรคให ๑
คหบดบตร สมณพราหมณผเปนทศเบองบน อนกลบตรบารงดวยสถาน ๕ เหลานแลว
ยอมอนเคราะหกลบตรดวยสถาน ๖ เหลาน ทศเบองบนนน ชอวา
อนกลบตรปกปด ใหเกษมสาราญ ใหไมมภย ดวยประการฉะน
พระผมพระภาคเจา พระสคตศาสดา ครนตรสไวยากรณภาษตนแลว
จงไดตรสคาถาประพนธตอไปอกวา
[๒๐๕] มารดาบดาเปนทศเบองหนา อาจารยเปนทศเบองขวา
บตรภรรยาเปนทศเบองหลง มตรอ ามาตยเปนทศเบองซาย
ทาสกรรมกรเปนทศเบองต า สมณพราหมณเปนทศเบองบน
คฤหสถในตระกล ผสามารถพงนอบนอมทศเหลาน
บณฑตผถงพรอมดวยศล เปนคนละเอยด และมไหวพรบ
มความประพฤตเจยมตน ไมด อกระดาง ผเชนน นยอมไดยศ
คนหม นไมเกยจคราน ยอมไมหว นไหวในอนตรายท งหลาย
คนมความประพฤตไมขาดสาย มปญญา ผเชนน นยอมไดยศ
คนผสงเคราะห แสวงหามตรทด รเทาถอยค าทเขากลาว
ปราศจากตระหน เปนผแนะน า ชแจงตามแนะน า ผเชนน นยอมไดยศ
การให ๑ เจรจาไพเราะ ๑ การประพฤตใหเปนประโยชน ๑
ความเปนผมตนเสมอในธรรมท งหลายในคนน น ๆ ตามควร ๑
ธรรมเครองยดเหนยวน าใจในโลกเหลานแล เปนเหมอนเพลาท าใหรถแลนไปได
หากธรรมเครองยดเหนยวเหลานไมพงมไซร มารดาบดาไมพงไดความนบถอ
หรอความบชา เพราะเหตแหงบตร
เพราะบณฑตท งหลายพจารณาเหนธรรมเครองยดเหนยวเหลานโดยชอบ
บณฑตเหลาน นจงถงความเปนใหญ และเปนผอนหมชนสรรเสรญท วหนา
[๒๐๖] เมอพระผมพระภาคเจาตรสอยางนแลว
สงคาลกคหบดบตร ไดกราบทลพระผมพระภาคเจาวา
ขาแตพระองคผเจรญ ภาษตของพระองคแจมแจงนก ภาษตของพระองคแจมแจงนก
เปรยบเหมอนหงายของทควา เปดของทปด บอกทางแกคนหลงทาง
หรอสองประทปในทมดดวยหวงวา คนมจกษจกเหนรปฉนใด
พระผมพระภาคเจาทรงประกาศธรรมโดยอเนกปรยายฉนนนเหมอนกน
ขาแตพระองคผเจรญ ขาพระองคขอถงพระผมพระภาคเจา พระธรรม และพระภกษสงฆ
วาเปนสรณะ ขอพระผมพระภาคเจาจงทรงจาขาพระองควา เปนอบาสก
ผถงพระรตนตรยเปนสรณะตลอดชวต ตงแตวนนเปนตนไป ฉะนแล.
สงคาลกสตรท ๘ จบ
หมายเหต
๑. คาวา “ปกปด” ในทน หมายถงปดชองวางไมใหเกดขนระหวางตนกบคนอน คอ แตละ
ทศทาหนาทใหบรบรณ
๒. คาวา “สถาน” ในเรองมตรน หมายถง เหต หรอลกษณะทแสดงออก เชน มตรเทยม ม
ลกษณะ ๔ อยาง ตามทแจกแจงไว
๓. “ปองกนในทศ” ในขอน โดยใจความคอ ชวยใหเกดความปลอดภยในททกแหง ในอรรถ
กถายงใหความหมายไวอกหลายนย
๔. คาวา “ปลอยใหในสมย” คอ ใหหยดงานใน ๒ โอกาส คอ หยดตามปกต และคราวมงาน
นกขตฤกษ เพอไมใหทางานหนกเกนไป ในวนนกขตฤกษ อาจใหอาหารและเครองประดบดวย
(สงคาลกสตร จากพระสตตนตปฎก ทฆนกาย ปาฏกวรรค ภาค ๒ เลม ๓
พระไตรปฎกและอรรถกถาแปล ฉบบมหามกฏราชวทยาลย เลมท ๑๖)
คดจะสรางฐานะ กอยาเร มสรางหน (กรณศกษาจากบตรเครดต)
Mr.Messenger
สนใจตดตามขาวสารการลงทนไดท http://twitter.com/MrMessenger
กาลครงหนงนานมาแลว มเดกสาวจบปรญญาหมาดๆคนหนง ไดเขาทางานในบรษทเอกชนยาน
ใจกลางกรงเทพฯ งานนถอเปนงานแรกสาหรบเธอ เธอตงใจไววา เงนเดอนเดอนแรกของเธอจะใหผซ ง
เปนบพพการทงจานวนเพอถอเปนการตอบแทนททานไดเลยงดจนมาถงทกวนน ความฝนของเดกสาว
คนนกไมไดแตกตางจากหนมสาวในวยเดยวกนมากนก แตตวเธอเองกยงไมแนใจ ในชวงแรกๆเธอคดจะ
หาประสบการณจากการทางานไปซกพก คอยเรมคดวา ในอนาคตขางหนาอาจจะออกไปเปดรานกาแฟ
เลกๆ เปนนายตวเอง ไมตองทางานใหใคร แตไปๆมาๆกลงเลวาพนกงานเงนเดอนกไมไดมความเสยง
มากเทากบการประกอบกจการของตวเอง ถงจะไมรวยลนฟา แตกไมนาจะเครยดกวาออกไปทาธรกจ
สวนตวแนๆ คดไปคดมา เธอกดงสตกลบมาไดวา มนเปนเรองของอนาคต ในเมอตอนนยงมเวลา กใช
เวลาในวนนใหดทสดไปกอน แลวคอยไปวากนทหลงเมอถงเวลา
ผานไป ๓ ป จากเดกสาวกกลายเปนหญงสาว แตสงทไมเปลยนกคอ เธอยงคงทางานทเดม
และยงตงใจจะใชชวตวนนใหดทสดเหมอนวนนนทเคยตงใจไว สงทยงเหมอนเดมในวนแรกทเธอเขา
ทางานกคอ เธอยงไมมเงนเกบ แตตอนนเธอยงไมรสกวาเดอดรอนอะไรครบ สาเหตทเธอไมไดเดอน
รอนอะไรกเพราะ เธอคดวาในชวงแรกของการทางาน ใครๆกบอกวาเงนเดอนยงนอย ไมจาเปนตองรบ
เกบ ไมจาเปนตองรบออม พอโตขน ตาแหนงหนาทการงานดขน เดยวเรากจะมรายไดเพมขนเอง พอ
รายไดเพมขน วนนนเราตองเกบเงนไดเพมขนแนๆ
จากโพลสารวจของตวผมเอง ไดขอสรปวา ไมใชทกคนทเงนเดอนเพมขน แลวเงนเกบจะ
เพมขนตามเงนเดอนนะ เชนเดยวกน ไมมใครการนตไดวา การทเราทาความด แลวเราจะบรรลมรรคผล
นพพาน เพราะทงการมเงนเกบ และการบรรลธรรมขนสง ตางกไมไดเกดจากเหตและปจจยเพยงแค
อยางเดยว แตเกดจากเหตและปจจยหลายอยางรวมกน
ทาไมเงนเดอนเพมขน แตเงนเกบในบญชธนาคารยงไมเพมขน? หนงตวอนตรายทคอยดงเงน
ออกจากกระเปาสตางคของเราโดยไมรตวกคอ บตรเครดต (Credit Card) นนเอง ผมไมไดบอกวาบตร
เครดตมแตขอเสยนะครบ ขอดของบตรเครดตกมเยอะแยะ
๑. ใชจายซอสนคาและบรการทมราคาสงๆ โดยไมตองพกเงนสดใหตงกระเปา
๒. ใชจายในยามฉกเฉน กรณทเราเกดปญหาและตองการเงนสดทนท
๓. มระยะเวลาใหชาระเงนทจายผานบตรเครดตโดยไมคดคาธรรมเนยม ไมคดดอกเบยสงสดนานถง ๔๕
วน ตางจากการซอสนคาและบรการโดยใชเงนสด เพราะจะตองชาระคาสนคาทนท
๔. ใชชาระคาสนคาและบรการในกรณเดนทางไปตางประเทศ (เพราะตางประเทศสวนใหญ เขาไมรบ
ชาระสนคาดวยสกลเงนบาท) แตบตรเครดต เมอชาระคาบรการจะถกแปลงอตราแลกเปลยนเปนเงนสกล
ประเทศทเราไป ใหเปนสกลเงนทไดรบการยอมรบใหชาระไดตามกฎหมายของประเทศนน
๕. สะสมคะแนนเมอใชจายผานบตรเครดตไวแลกสวนลด หรอของสมนาคณ โดยทเราเองจะตองการ
หรอไมตองการของสงนนกตามแต
นบขอดไปๆมาๆกไดถง ๕ ขอ งนตกลงใจสมครบตรเครดตวนนเลยกถอวาโอเคใชมย?
หญงสาวกลบไปสารวจตวเองวา ผานไป ๓ ป ทาไมเหมอนเดนยาอยกบท ถาไมมเงนเกบ แลว
จะออกมาทาธรกจสวนตวไดอยางไร หรอถาจะทางานกนเงนเดอนตอไปโดยใชชวตแบบเดม กเหมอน
ชวตแขวนอยบนเสนดายอยด คดไดดงนนกเปดกระเปาสตางคและสารวจทนท สงทพบในวนนคอสงเดม
แตการรบรของเธอกลบเปลยนไป เธอพบวา ตวเองพกบตรเครดตถง ๔ ใบ จากหลายๆสถาบนการเงน ...
หรอเปนเพราะสงนเองททาใหเธอไมเคยเกบเงนอยเลย
ถาลองดขอดของการพกบตรเครดตทผมยกตวอยางมาทงหมด ๕ ขอขางตน จะพบวา การพก
บตรเครดตถง ๔ ใบ ไมไดชวยใหเราไดรบประโยชนจากมนเพมขนมากนก จะยกเวนกแตขอ ๕. ทแตละ
ใบใหสวนลดและของสมนาคณทแตกตางกนไปบาง แลวทาไมตองพกถง ๔ ใบ ทงๆทเมอพจารณาถง
เหตผลแลว ใครๆกรวา มนคอการเพมภาระชดๆ เหตผลงายๆกยกตวอยางเชน สมครงาย ไมม
คาธรรมเนยมรายป, ไดของแถมตอนสมครครงแรก, เผอๆไวเพราะบตรนนลดอนนไมได สวนบตรนไปเอา
สวนลดอนนนได ฯลฯ มนคงไมเปนอะไรมากหรอกครบถาเราแคพกไวเฉยๆแลวไมไดใชอะไร แตทเกบ
เงนไมอย กเพราะเรายอมเปนหนบตรเครดตตางหาก สงนสาคญนะ
บตรเครดต ทาใหเราสามารถซอสนคาและบรการทมมลคาเกนกวารายไดของเรา ยกตวอยาง
เชน ซอกลองถายรปดจตอล ซอมอถอ iPhone รนใหม ซอเฟอรนเจอรครบชดมาไวในหองรบแขก สง
เหลาน บตรเครดตใหคณไดดวยการดดรายไดในอนาคตของคณมาใชกอน ผขายสนคากแสนจะฉลาด
อนญาตใหเราแบงจายรายเดอน คดดอกเบยนอยๆ หรอบางทกไมคดดอกเบยเลยกม ยอดชาระกอน
ใหญๆ พอแบงเปน ๖ งวดบาง ๑๒ งวดบาง กดนอยลงทนท ใครบางละจะไมอยากซอ จายเงนไปยงไม
เตมจานวน แตไดสนคามาใชกอน โอว... ฉนฉลาดจรงๆ
หญงสาวรบวงขนหองนอน หาใบแจงหนบตรเครดตมากางด แทบจะเปนลม เพราะตอนนยอด
คางชาระเดอนหนา สงกวาเงนเดอนทเธอไดรบเสยแลว สาเหตเปนเพราะ เธอใชจายเกนตวในบางเดอน
และพอถงรอบการชาระหนบตรเครดตทผานมา เธอชาระไมเตมจานวน เมอชาระไมเตมจานวน เงนสวนท
คางชาระจะถกคดดอกเบยและรวมไปจายในรอบบญชถดไป ดวยดอกเบยทบตนทสงกวา ๑๕%!! ทา
ผดพลาดแคครงสองครง กลบกลายเปนมหนกอนโต สนคาทหรหราราคาแพง ทเหมอนจะมาสราง
ความสขใหกบเราแนๆ หากเราไดมาเปนเจาของ มาตอนนกลบกลายเปนน าทกขมาใหแทน
มาถงตรงน อนาคตทหญงสาวคดไววาจะหาทางเกบเงน สรางฐานะ เพอสะสมไวเปดรานกาแฟของ
ตวเอง กลบกลายเปนตองมาทางานชดใชหนบตรเครดตทตวเองสรางขนมาแทน ขอเสยของบตรเครดต
จากเหตการณนกคอ
๑. บตรเครดตไมเคยเตอนเราวา ตอนนเราไดใชจายไปเกนกาลงของเราแลวหรอไม มแตเราทตองเตอน
ตวเอง
๒. การใชบตรเครดตในการซอสนคา บอยครงเราตดสนใจงายกวาการใชเงนสดซอ ทาใหเรามโอกาสท
จะซอสนคาหรอบรการทไมจาเปนเพมขน
๓. หากชาระคาใชจายไมเตมจานวน ดอกเบยทถกคานวณจากยอดคางชาระจะสงมาก ทาใหแบกภาระ
คาใชจายเพมขน เหมอนกบเราซอสนคาในราคาทแพงกวาปกตจากดอกเบยทตองชาระไป
ถามองในเชงปรมาณ ขอด ๕ ขอ หกลบขอเสย ซงมแค ๓ ขอ กเทากบยงเหลอขอดอกตง ๒
ขอ เพราะฉะนน บตรเครดตมขอดกวาขอเสย คดอยางนไดไหม? ไมไดนะครบ อยาเขาขางตวเอง
เดดขาด ขอด ๕ ขอ บางคนกไมไดทงหมด ๕ ขอนนนะ ตางประเทศกแทบไมเคยไดไป คะแนนสะสมก
ไมเคยรวาตอนนมอยเทาไหร แถมขอเสยของการใชบตรเครดตนน กระทบกบการวางแผนการเงนใน
อนาคตอยางมากนะ ตกลงหญงสาวตองทาอยางไรกบชวตตอไปด?
ประการแรกเลยคอ ลดจานวนบตรเครดตในกระเปาลง เพราะการมบตรเครดตหลายใบ บางครงเวลาใบ
แจงหนสงมาถงบาน ตวเราเองจะไมรวาคาใชจายตอเดอนเปนเทาไหร เพราะไมไดเหนพรอมๆกนทง ๔
ใบ จนอาจคดเขาขางตวเองไดวา ตวเองยงมอานาจในการจบจายใชสอยเหมอนเดม แตเรองจรงคอ ยอด
หนเกนเงนเดอนไปแลว
ประการทสองคอ เปลยนพฤตกรรมการใชจายใหมทนทครบ การใชบตรเครดตใหมประสทธภาพและไม
กระทบกบแผนการเงนของเรากคอ ชาระเงนคาบตรเครดตครบทงจานวนใหตรงวนครบกาหนดชาระ เพอ
หลกเลยงดอกเบยอนใหญโตมโหฬารทจะตามมา
ประการสดทาย มสต จรงๆถอวาสาคญทสดใน ๓ ประการ หากเราระลกรถงผลของการใชจายตามใจ
สรยสราย และมองเหนขอเสยทจะตามมาหลงจากยนบตรเครดตใหพนกงานเขาเอาไปรดแลว อยาง
นอยเรากไมใชอารมณตดสนใจวา อยากซอ หรอไมอยากซอ แตเราจะใชเหตผลในการ
ตดสนใจวา ควรซอ หรอไมควรซอ ถาหมนเจรญสตบอยๆ กอนจะไดนพพาน ผลขางทางทเกดจาก
การเจรญสต ยงทาใหเราใชจายอยางมเหตมผลดวย ใครทเหนวาวางแผนการเงนเปนเรองยาก เกบเงน
ยาก จรงๆมแคตวเดยว กเปลยนชวตเราทงชวตเลยครบ “สต” นนเอง ดงคากลาวทวา สตน น จ าเปนใน
ททกสถาน ในกาลทกเมอ
เพลงนาคา ๑๗
ชลนล
(ตอจากฉบบทแลว)
เสยงครดดงเบาๆ พนทยนเหยยบหายวบ รางชายหนมจมดงสหวงนาทยากกาหนดความลก เมอ
นาทวมเลยระดบศรษะ สญชาตญาณเอาตวรอดสงใหตะเกยกตะกายพงตวขนสดอากาศเบองบนแตผล
กลบตรงขาม ยงดนรนยงจมดงลกลง ลกลง สายนาไหลเขาปากจมกจนทวม อดอดหายใจไมออกคดวา
ตองตายในไมกนาทแนๆ แตแลวคาพดของเพอน กลบยอนทวน
“ท าใจใหเปนหนง ไมหว นตอความตาย”
เอา...ตายกตาย กาวมาถงขนนถอยไมไดอกแลว ดนรนกไรประโยชน รอบดานมแตหวงนาอนดา
มด ความลกทหยงไมถงกน มองอะไรไมเหน ไมรตวตนอยจดไหน ฉะนนปลอยรางกายเปนอสระเสย ทน
ไมไดกยอมตาย
คดอยางนนจงหยดดนรนทงแขนขา ปลอยตวตามกระแส อาการอดอดสาลกนาเรมคลายทงทยง
มนาไหลผานปากจมก จงใชสตกากบ ดเสนทางไหลของนาทผานรางกาย เมอไมหวงพะวงตอความตาย
สตกรวมตวเปนหนงใชกระแสนาผานรางเปนตวกากบ ถงจดหนงรายกายโปรงเบา ไมมความอดอด
ขดของทงทจมอยใตนา
หนาอกบงเกดความอบอน แสงสวางเรองสองมาจากเกลดนาคาทคลองคอ จตใจตงมนกาหนดด
สงทเกดดวยจตใจไมหวนไหว ครหนงรงสสวางกฉายโชนรอบตว สายนาทรายรอบกอบอนมกลนหอม
อบอวล ซมแทรกกลมกลน
เกลดนาคาทคอเปลงประกายสงรศมเปนแฉกๆ รอบดานขาวโพลน รวกาหนดสตอยกบตวเปน
หลก พจารณาแสงสวางกระจางตาเปนเสมอนกลบดอกไมอนงดงาม ไมนานกจะหอเหยวรวงโรย ชววบ
หนงบงเกดแสงบาดคมฉายวบ
ภาพและความรสกฉายเปนฉากๆ อยางรวดเรว
ภาพแรก แลเหนบคคลหนงนงเดนสงาเปนประธานอยไกลลบ เหลาเทพเทวดารายลอมหนาแนน
เปนชนๆ ตอมาเปนนาคราช นาคา นาคนอยใหญ เรยงรายรอรบฟงกระแสเสยงพระธรรมเทศนา
ขนลกซปตบงเกดทงทไมอาจจดจาเนอความละเอยดได แตทวาชวงเวลานนรสกเหมอนจตใจถก
ยกระดบขนมาอกชน ความมดบอดบางอยางถกแสงแหงธรรมฉายสอง จตใจนอบนอมตอไตรสรณคมน
ภาพตอมา เมองบาดาลชวงเวลาทกมภนาคราชในชาตมนษยบวชเปนพระภกษลงมาโปรดตอ
นาคบรวารกอนจะละสงขาร ใบหนาทานอมเอบละวางเรองทางโลกยะสน มงหนาสโมกขธรรมเพยง
ถายเดยว
ยามน น เขาและชยยะนาคาไดปวารณาตวคมครองลกหลานตระกลของทาน เมอสงหา
นาคราชหลดพนจากมนตอาลมพายน
ภกษกมภไมตอบรบหรอปฏเสธคาปวารณาเพยงแตกลาวสงสอนวา
“สตวโลกยอมมกรรมเปนของตน หากมมเงอนกรรมผกเวรตอกนแลวไซรยอมมอาจทาลายกนได
เมอเจาทงสองมงหนาตอการรกษาศล บาเพญบารม ไหนเลยจะยอมเสยศลออกไปแสดงฤทธาหาหน
ตอกรกบผมากดวยโมหะ โทสะดวยเลา จงปฏบตตวเพอบรรลถงวตถประสงคแหงการบาเพญบารมโดย
ไวเถด”
“ถาขานอยบารมเตมไดความเปนมนษยในชวงประจวบกบสงหานาคราชหลดจากมนตคมขงแลว
ละเจาขา...เมอนนขานอยคงมอาจทนดเชอสายของพระองคตองโดนยายทารายได” ทตตะนาคา
องครกษขวากลาวถาม
“ถงยามนนเจาจงพจารณาชงนาหนกดเถด จะเสยเวลาอวดอทธฤทธหรอจะมงหนาตามรอยแหง
องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา...อยาลม เจาตองรกษาศล บาเพญบารมนานเพยงใดถงไดความเปน
มนษย เมอมโอกาสแลวจะยอมเสยเวลาไปไย วฏสงสารเปนสถานททไมพงอยเลยแมแตวนาทเดยว”
ยามนนรงสแหงธรรมของภกษกมภสวางใสเจดจรสจนดราวกบเมองบาดาลจะกลายเปนเมองแกวเมอง
สวรรคกไมปาน
ภาพสดทาย ทตตะนาคาบารมเตมเตรยมเลอนภพชาตสความเปนมนษย มโอกาสไดพบบคคล
หนงนกปฏบตธรรมผมบารมตบะกลา...พอของพนเกลยว ไดมสญญากนทางวาจา
“ยามขาเกดเปนมนษยยอมลมเลอนอดตชาต อานาจฤทธใดลวนคนแกเมองบาดาล แตขายงม
ภาระทตองกระทาในเมองมนษย มนตอาลมพายนทผกมดสงหานาคราชจะหลดถอนในอกไมนาน ขา
ขอรองทานชวยชกนาขาในภพมนษยใหกลบมารบอานาจนาคาดวยเถด”
“ทานคดจะใชอานาจนาคาตอกรกบสงหานาคราช” พอของพนเกลยวลวงรรายละเอยด
ความแคนสองนาคราชด “จะมประโยชนใด อดตชาตจบไปแลวทานกมงหนาบาเพญเพยรตอไปไมดกวา
หรอ”
“มไดหรอก กมภนาคราชเปนนายผมพระคณ ชกนาขาใหไดรบฟงธรรมอนเกษม มโอกาสไดพบ
เหนพทธองคนบเปนมงคลแกตนยง ขาจะยอมเสยเวลาชาตนทดแทนบญคณทาน”
“เชนน นผมกไมขด หากผมยงมชวตอยกจะปฏบตใหตามความประสงค แตถาไม ผมก
จะมอบภาระนใหกบบตรตอไป พนเกลยว...ผท ตองยงเก ยวกบเร องทไมใชของตน” ทายเสยง
กงวานขนเหมอนนกเวทนาชะตากรรมบตรสาวผเยาววย
ภาพทสามเลอนหายกลบกลายเปนแสงสวางกระจางจา ความรความเขาใจซมซาบทละนอย
กลนกายานหอมกรนผสานกบสายนาทวนเวยนรอบ รขมขนทวรางเปดออก พลงแหงบาดาลซมแทรก
ตามกระแสธารหลงไหลเขาไปมมหมดสน
เกลดนาคาทคลองคอออนนมบดตวนอยๆ หลดจากสายถกเขาประกบกลางแผนอก
เปลงรงสฉายเปนแฉกๆ กอนจะซมเขาผวเนอผสานเปนหนงเดยวกบรางกาย
รวรสกเหมอนรางของตนยดยาวออกไปแหวกวายธาราเรงราเปนสขพลงพเศษเปลงเตมราง เตม
กาลง ตอใหจมอยใตนาเปนปกไมเดอนรอนสะดงสะเทอน
ในทสดสตกลบสตวอยางสมบรณ มองเหนกายมนษยกาลงไหลเวยนใตกระแสนา ไมมความอด
อดทรมาน ไมใชลมหายใจแตระบบทกอยางในรางกายดาเนนตามปกต เมอเหนตนเองพรอมเชนนจง
กาหนดกายขนออกจากบอใตบาดาล
ไมนานรวรสกตวลมตาพบตนเองฟบอยบนพนถาขางบอ แสงสวางจากดวงตะวนสองเปนลา อรณ
รงยางเขามาเยอน ชายหนมลกขนยน กระปรกระเปรามองเหนโชเฟอรสองวญญาณรอรบอยางสงบงน
“ผมพรอมแลวครบ”
ชายหนมพดจาราเรงไมผดรวคนเกา เพยงแตภายในกายและจตใจมหลายสงเพมขนโดยเจาตว
เตมใจยอมรบมน
ปาค าชะโนดททกคนเหนมองดคลายเกาะกลางน า ตรงกลางมตนไมใหญสงหนาทบเปน
ดง จากจดททกคนยนจะมองเหนสะพานทางเดนททอดยาวเขาไปถงกลางดงค าชะโนด รอย
จนทรยนตรงหนาซมประตทางเขาปา จดแตงเสอผาไมโครโฟนพรอมท างาน โหนงยกกลองขน
พาดบาเปดเครอง เชกระบบเรยบรอยกยกนวใหสญญาณ...
“ขณะนดฉนยนอยทหนาทางเขาปาคาชะโนด ซงเปนทเลองลอกนวามบอพญานาค บอนา
ศกดสทธอย...”
หญงสาวอธบายถงทมาทไปของสถานทแหงนคราวๆ เลาถงชอเสยงเหตการณตานานแปลกๆ ท
ชาวบานเลาขานกน
รวยนดพสาว ทมงานทตงอกตงใจกอดยมไมได เรองราวแปลกๆ ทคนเลาขาน เหตการณพสดาร
ทมผคนเหนกนเหลาน ในสายตาเขามนกลายเปนเรองปกตธรรมดาไปแลว บางทยงคดแกลงแซว อยากร
อะไรถามผมกได...รบรองละเอยดกวาเยอะ
พแพทสงหยดกลอง จากนนทกคนเตรยมตวเขากลางดงคาชะโนด
“ไปดวยกนมยรว” พแพทถาม
“ไปสครบ จะดเจใหเผอแกเปนลมเปนแลง ยงแกๆ อยดวย” รวตอบ
“ใครแกยะไอรว” เสยงรอยจนทรมากอนตว “แกนนแหละทาทางจะเปนลมกอนฉน เลนหายไป
ทงคน กลบเชาอยางน ทาอะไรมา”
ประโยคหลงพดกนไดยนสองคน
“อยากรจรงเหรอ” ชายหนมยอนถาม ดวงตาระยบมรอยเจาเลห
“เออ...เออ ฉนไมอยากรเรองของแกกได” เจอนองชายทาตาแบบนกรทน เดยวไดฟงนทาน
เรองยาวหาสาระไมไดตามเคย
“เขาไปขางในเถอะ เดยวพแพทรอ” ชายหนมเรง
ทงสองถอดรองเทาไวดานนอก เดนเทาเปลาขามสะพานเขาสกลางดงคาชะโนด ตวสะพานไม
กวางนก พอเดนเรยงกนไดสองสามคน แตทอดยาวถงศาลและบอนาศกดสทธ โชคดทถายทากนชวง
เชา ถาเปนตอนบายคงรอนเทานาด
สองพนองไปถงตอนพแพทสงโหนงถายบอพญานาคและบอนาศกดสทธ รอยจนทรไวศาลพระ
ยาศรสทโธเหนพวงมาลยดอกไมคลองเตม อากาศคอนขางเยนสบาย อาจเพราะมไมใหญปกคลม
การทางานเรมอกครง กวาจะถายทาเสรจกใชเวลารวมชวโมง พแพทกบโหนงกราบทศาลเปน
การลา
“เออพแพท พระยาศรสทโธนเปนพญานาคใชมย” โหนงถาม
“เทาทศกษาขอมลมากใชนะ”
“ใช ทเขาเลาวานอนอยใตบาดาลจนกวาพระพทธเจาตรสรข น ถงจะตนหรอเปลา”
“กใช ถามทาไมสนใจรายละเอยดพวกนเหรอ”
“กสงสยนะพ จาไดวาเคยอานพทธประวต พญานาคทตนตอนพระพทธเจาลอยถาดกอนตรสรนะ
ชอพญากาฬนาคน จะเปนองคเดยวกนหรอเปลา”
“องคเดยวกนครบ” ผตอบไมใชพแพท แตเปนชายหนมใบหนาหมดจดดวงตาสกใสแตงชดขาว
เหมอนคนดแลสถานท
รอยจนทรกบรวไดยนจงหนมาด
“พระเจาศรสทโธนาคหรอพญากาฬนาคราชบดนทร เปนนาคอาวโสมมากอนพระสมณโคดม
พระพทธเจาจะตรสร ในวรรณคดอสานเรยกวาพระหารอยเถรานอยองคเดยว หรอขนเทองกาฬนาค
พระองคเคยสรางบารมโดยการปฏบตพระปจเจกพทธเจาหารอยพระองค ไดรบอานสงสสขอ คอ ขอให
ไดหลบจนกวาพระพทธเจาแตละพระองคจะไดตรสร ขอใหไดรลวงหนากอนพระพทธเจาตรสร เมอกน
อาหารขอใหมความสขและอมเอมทวนาคพภพ และขอใหลวดลายนาคพภพจงเปนสงาในสามโลก”
คาอธบายอนยดยาวนทาใหรอยจนทรสนใจ เขาใกลดวยความอยากร
“แลวบอพญานาคทอยตรงน นไมเหนมโพรงอะไรเลย พญานาคจะเขาออกไดหรอคะ”
หญงสาวถาม
ผตอบมองหลอนพลางยมนอยๆ ดวงตาแลเลยชายหนมทยนขางๆ
รวกมหนาทกทายแววตาขบขน
“พญานาคแปลงรางไดครบ เมองพญานาคกใชวาจะขดเจอในใตดนใตนาเมอไหร ทนนซอนอย
อกมตหนงของโลกมนษย เวลาจะออกไปไหน กอาจอาศยแคบอนาเลกๆ ผานเปนสอกได บางทกไม
จาเปน”
“ออ...ถางนทเขาบอกวาพญานาคแปลงรางเปนคนไดกเรองจรงสคะ” รอยจนทรถามตอ
คราวนผตอบมรอยยมเพมขน เหมอนพบคาถามทเหนวาไมรจะตอบเพออะไร
“ครบ”
รวฟงแลวอยากเขกกะโหลกพสาวตวเอง รหรอเปลายนคยอยกบใคร...ทงพแพท โหนง รอย
จนทรมาถายทาเรองพญานาค ตามรอยนาคา แตไมยกรกาลงยนคยกบพญานาคตวเปนๆ แบบน
“ขอโทษครบคณชออะไร ทาอะไรอย ขอมลเยอะขนาดนสนใจใหสมภาษณออกรายการเรามย
ครบ กลองอยนเราถายทาไดเลย” พแพทตะครบตวออกรายการทนท
“ผมชอชยยะ เรองทผมรมนกไมแปลกอะไรนครบ อยาถายผมออกทวเลย ไมจาเปนหรอก”
“อายกลองเหมอนเจารวอกคนแลว” รอยจนทรบนพลางมองหนานองชายทยนเงยบตงแตตน
สะดดใจทเหนนยนตาเขาเตนยบๆ เหมอนอยากหวเราะ สายตาทมองหนมแปลกหนาคลายคนคนเคย
“คณหนาตาดนะครบ ถาไดสมภาษณออกทวอาจมคายละครสนใจกได” พแพทหวานลอม
“อยาเลยครบ ผมไมสะดวก” พดจบกขอตวเลยงเดนมาทางรว ขณะผานสายตาสบกนกระแส
เสยงแววกระทบใจ
“ทตตะ เขากรงเทพฯ แลวรบไปดทายาททานกมภดวย เขาเพงไดคมภรอาลมพายน สงหา
นาคราชอาจจดการเขากอนเขาใจมนตกได”
“ตกลง ขอบใจนะ” รวตอบดวยภาษาเดยวกน
ชยยะนาคาเดนลบไปแลว รอยจนทรมองตาม สงเกตเปรยบเทยบกบนองชายตวเอง
“แกรจกเขาหรอเปลา” หญงสาวถาม
“สนใจทาไมเจ” รวเลยง
“ฉนวาเขามอะไรคลายแกหลายอยาง” ผหญงมกชางสงเกต
“ไมหรอก ผมหลอกวาเขาเยอะ” รวพดเปนเรองขน
“ยะ” หลอนกระแทกเสยงแกมหมนไส
รวระบายลมหายใจแผวๆ นกเปนหวงเธยร อยากกลบกรงเทพฯ เสยเดยวน ถาเธยรไดคมภร
อาลมพายนแสดงวาเขารเรองตนตระกลแลว เพยงแตจะเชอถอกเปอรเซนตเทานน สงหานาคราชอาจ
ตองการกาจดเขากอนมการฝกมนตกได
หลงประชมใหญกรรมการบรหารของบรษทในเครอนาคพทกษเสรจเรยบรอย เธยรเดน
ตามกองฟาเขาหองประธานกรรมการ เขามเร องตองการคยอกมาก หลงจากฟงการประชมท
เครงเครยดเหมอนสนามรบททกคนใสสทผกเนคไท เธยรเพงรชดตระกลนาคพทกษเวลานแทบ
จะเหลอแตเปลอกจรงๆ มหาเศรษฐแสนลานทใครๆ พดกนกลบมหนสนมากมายมหาศาล
โรงแรมทงในและตางประเทศประสบสภาวะขาดทนอยางตอเนอง จากการทองเทยวซบเซา
เศรษฐกจตกตาทวทงภมภาค บรษทเงนทนถกสงปดเนองจากมสภาพหนเสยเกนตว ธนาคารของเขา
ตองลมจากการปลอยกใหกบพวกนกการเมองสมยนน บรษทอนในเครอไดรบผลกระทบตามๆ กน กอง
ฟาตองกเงนตางประเทศเปนจานวนมหาศาลเพออดรอยรวและลงทนหากาไรสวนตางดอกเบย แตพอเงน
บาทลอยตวหนสนถกเพมเปนเทา รวมถงดอกเบยทเพมขนดวย ดงนนจงมแตตองอาศยธรกจหลกทมคา
ยนเอาไว
เหตรายคนงานเลยง มนกอใหเกดความเสยหายทางธรกจอยางชวยไมได ยงกองฟาเขา
โรงพยาบาลมขาวลอเสยๆ หายๆ ตามเปนพรวนสงผลใหหนบรษทตกกราวรด
การประชมวนนแสดงถงสภาพแทจรงของธรกจชดเจน เธยรเหนแลวอดหวนไมได แตกองฟายง
ใจเยน สหนาปกต เขาเสนอวธระดมทนเพอปลดหนเรงดวนดวยการออกพนธบตรโดยใชสตอกสนคาทม
ในโรงงานทวประเทศเปนหลกประกน
เปนวธททกคนคาดไมถง ไมแนใจในโอกาสจงยงไมมการสรปลงมต ใหมการศกษาผลความ
เปนไปไดเสยกอน ลกๆ แลวทกคนเชอกองฟา เขาคอเสาหลกของทน วกฤตครงนหนกหนาแตกมนใจวา
จะผานพนเชนเดยวกบครงอนๆ
เธยรรอใหพอนงเกาอเรยบรอยจงนงลงตาม กอนทจะเอยปากพดกองฟากกลาวขดขน
“ถาจะเอาเรองในทประชมมาคยตอทน ไมตอง...พอพดจบแลว”
เธยรถอนใจระงบคาพดตางๆ ไวทรมฝปาก ในฐานะลกชายคนเดยวผสบทอดกจการทงหมด เขา
ควรไดเรยนรปญหาทงดานกวางและลก เรยนรวธแกไขจากพอเขาโดยไมปดบง แตกองฟากลบทา
เหมอนเขาเปนเดก
“พอครบ ชวงเวลานผมควรเรยนรงานมากทสด” เขาคงพดมากกวานไมได หลงออกจาก
โรงพยาบาลกองฟาแทบจะไมใหเขายงเรองปญหาหลกๆ ของบรษทอกเลย เธยรไดแตยนมองเฉยๆ ทง
ททราบปญหาคราวนมนหนกหนาเกนกวาคนเดยวจะแบกรบ
“รอใหพนวกฤตเสยกอน แกคอยเขามา” กองฟากนลกชายไววงนอกเปนนสยมาแตเดมทมกใช
ตนเองเปนผตดสนไมสนใจฟงใคร
“แตชวงวกฤตอยางน ผมควรศกษามนทสด ไมง นจะรบงานตอจากพอไดยงไง”
“แกคดวาพอแกจนสมควรเกษยณตวเองไดแลวงนหรอ” กองฟาขนเสยงตความหมายลกชายไป
อกดาน เขาคดอยเสมอตนเองยงแขงแรง เปนหนมไมรจกแกจงไมพอใจหากใครพดกระทบถงเรอง
เกยวกบอาย
“ไมใชอยางนนครบ” เธยรออนใจ
“ถาแกอยากทางานจรงๆ พอกมใหแลวไง” กองฟาตดบท
“งานอะไรครบ” เขาสงสย
“เรองทเราคยในหองหนงสอไง แกเอาคมภรไปแลว ชวยหาวธจดการใหเรยบรอยดวย จะจาง
หมอผหรอผมอทธฤทธทไหนกได อยาใหมปญหาภายหลง”
เธยรพงเกาออยางหมดแรง นกไมถงพอจะพดแบบน เรองตานานประจาตระกลกองฟายงสองจต
สองใจ ไมปกใจเชอรอยเปอรเซนตแตกไมอยากประมาทปลอยใหเกดเรองรายโดยไมระวง งานตรงน
บอกใหคนอนทาใหไมได ภาพพจนตนเองจะเสยเปลาๆ จงโยนใหลกชายจดการ
เสยงเคาะประตดงขนพรอมกบไตรเปดประตเขามา
“คณจญยานขอเขาพบครบ”
“เชญเขามาเลย” กองฟากระตอรอรนดวงตาเปนประกายเหมอนคนหนมพลางออกปากไลลกชาย
“แกกลบไปท างานไดแลว”
ชายหนมลกขนหนหลงกลบ นอยใจลกๆ นกสงสยตวเอง...เขาเปนใครกนแน
สวนกบจญยานทหนาหอง หญงสาวยมหวานสดใสทกทายเขา แตดเหมอนหนากากมารยาท
มากกวา เธยรจงแคพยกหนารบเนอยๆ
จญยานนงเกาอทเธยรเพงลก ใบหนาหลอนดดจากการตกแตง เลอกใชเครองสาอางทเหมาะสม
แตงจรตพองาม
“ทานเปนอยางไรบางคะดฉนเปนหวง ตงแตออกจากโรงพยาบาล กไมมโอกาสไดพบเลย”
“ฉนดขนมากแลว กลบมานตองรบมอกบปญหาใหญ รใชมยวาหนบรษทฉนตกเปนประวตการณ”
กองฟาพดกบจญยานดวยเรองทลกชายตงใจมาคย
“คะ แตไมหมดทกบรษทนคะ อยางนอยกมอยส หาแหงททานใสชอดฉนไว มนทาผลกาไรงาม
ดชนหนขนสงจนนาจบตา”
กองฟายมทมมปาก นกธรกจเชนเขาตองมทางหนทไล หากลมจรงๆ บรษททมช อเขาทงหมด
ตองลมละลายปลอยใหหนสญ แตยงมอกหลายบรษททเขาแอบใชชอจญยานซอไวไมโดนหางเลขดวย
มนจะสามารถดาเนนกจการตอไดอยางปลอดภย
หากเธยรไดยนเรองเหลาน เขาคงนอยใจหนกกวาเดม พอไวใจจญยานมากกวาลกชายคนเดยว
พราวพรณน งมองโทรศพทอยางช งใจ ไมรควรโทร.ไปหรอไม รวบอกวาไปท างาน
ตางจงหวดวนสองวน ไมรปานนกลบหรอยง หลอนไมอยากรบกวนใหเขาเสยเวลา แตพอน งคด
อยครหน งกตดสนใจยอมโทร.
“วายงไงจะนองนาฝน” เสยงทกทายเหมอนอยใกล
“พรวกลบกรงเทพฯ หรอยงคะ”
“เพงมาถงจะ เปนยงไงคดถงพหรอเปลา” นาเสยงอบอนเหมอนเดม
“อยากเหนหนาพรวจง” เสยงออยๆ เหมอนเดกหลงทาง
“วนนคงไมไดจะ ตองเปนบอดการดใหเจไปถายละคร อยาโกรธพนะ”
“โกรธไมลงหรอกคะ เออ...แคนกอนนะคะ”
“เอ...ทาไมรบวางจง งอนพหรอเปลา”
“ไมใชคะ นาฝนมธระจรงๆ”
“งนกไดจะ คดถงเหมอนกนนะ”
เดกสาวยมใหกบโทรศพท ขณะทมารดาเดนมาถง
“คยกบเพอนคนไหนจะ ยมนอยยมใหญเชยว คณหมอทานวางแลวไปตรวจกนเถอะ” ประโยค
แรกฟงไมจรงจง แตประโยคหลงเรงเรา
“พราวไมอยากตรวจ” หลอนพดเหมอนเดกงอแง
“ไมไดลก ใหคณหมอตรวจดสกหนอย ถาไมมอะไรแมจะไดสบายใจ”
“พราวสบายด คณแมไมเชอหรอคะ ใหไปวงแขงยงไดเลย”
“จะแมเชอ แตพราวไปตรวจสกนดนะ แมขอรองละ”
เจอไมนเดกสาวกหนามอย ยอมลกขนตามมารดาตอยๆ เขาหองตรวจโรค หลอนคนเคยกบ
โรงพยาบาลตงแตเดก เขาออกเปนวาเลน เคยผาตด พกฟนรกษาตวเปนเดอนๆ จนสดทายตงใจไม
กลบมาโรงพยาบาลอกแลว
วนนอาจารยหมอนดใหมาตรวจซา ไมรมอะไรผดปกตอก พราวพรณไมอยากมาแตขดมารดา
ไมได เหนโรงพยาบาลใจยงฝอ ยงนงรอหนาหองหมอกนกหวน ใจไมดจงโทรศพทหารว อยากไดยน
เสยงเขาชวยเปนกาลงใจ
หลงผานกระบวนการตรวจอยางทเคยเปน สองแมลกมานงตรงหนาอาจารยหมอ พรอมผลตรวจ
เกามาเทยบเคยง
“เปนยงไงบางคะหนพราว” คณหมอใจดรกษากนมานานจนคนเคย
“สบายดคะ” เดกสาวยมประจบ “พราวแขงแรงจะตาย วงแขงรอยเมตรยงไดเลย”
“คะ แตขอใหคณหมอตรวจผลครงนอกทนะ หนกนยาเหมอนเดมหรอเปลา”
“กนคะ” คาตอบหนกแนน
“ไมแอบทงกระโถนอกแลวนะ” คณหมอรทนจบไดหลายครงแลว
“ไมหรอกคะ” พราวพรณยนจมก
“ถางนวนนกลบกอนนะ เอายาเพมดวย” อาจารยหมอพดกบหลอนเทานกอนหนบอกเจาของไข
“รอผลอกสกวนสองวนนะคะคณหญง แลวหมอจะตดตอไป”
เสรจจากการพดคยนดหมาย สองแมลกกออกจาหองตรวจ เดกสาวเดนหนามยแยกตวไปอกทาง
“อาว...พราวจะไปไหนลก” คณหญงเรอนอรถาม
“จะไปหาคณยา” พราวพรณตอบงอนๆ
“คณยา” ของหลอนเปนผกอตงโรงพยาบาลแหงน โดยมคณลงดาเนนงานดแลจนมนใหญโตม
ชอเสยง หลงจากคณยาเสยชวต ทางโรงพยาบาลจดหองพเศษไวราลกถงผกอตง ทกครงทมา พราว
พรณจะขนไปหา พรอมหอบเรองมากมายระบายใหฟง
“นาฝนหายปวยแลว ไมมใครยอมเชอสกคน ตองมาตรวจแลวตรวจอก เบอจะตายอยแลว”
รปภาพขนาดใหญของคณยาเปนเสมอนตวแทนคอยรบฟงเรองราวของหลอนเสมอมา
“นาฝนไมอยากเปนเดกออนแอใหทกคนคอยประคมประหงม นาฝนอยากไปเรยนกบเพอนๆ
อยากเปนตวของตวเองบาง คณยาขา นาฝนมเรองอยากทาเยอะแยะเลย”
คณยาผใจด เลยงดหลอนมาตงแตเลกตงชอใหวานาฝน ใชเรยกกนเอง สองยาหลานทมเท
ความรกเอาใจใสตามใจเปนหวงเสมอมา คณยาใจบญชอบชวยเหลอคนตกทกขไดยาก กอตง
โรงพยาบาลขนมาเพอประโยชนแกคนทวไป นาฝนโตมากบคณยาจงซมซบความเปนคนจตใจดงาม
เออเฟอชอบชวยเหลอคน หลอนจงมกไปชวยงานตามมลนธแหงโนนแหงนตามแตสะดวก ไมมใครรวา
เดกสาวหนาใสตวเลกบอบบางเปนใคร กระทงรวกไมสนใจ ตางมความสขทไดออกเดตชวยคนดอย
โอกาสแบบไมทมเทสดตวแตเตมไปดวยความจรงใจ
“คณยาขา น าฝนกลว” ย งระบายออกมา ความรสกสวนลกในใจยงปรากฏ “ไมอยากให
หมอตรวจ น าฝนกลวตองเขาโรงพยาบาลอกคร ง กลวตองผาตด กลวจะ...ไมไดเจอพรวอก”
ทายเสยงทอดส น อารมณหว นไหว ในหองไมมหนาตางแตกลบมสายลมเออยๆ หมน
วนรอบรางเดกสาว กลนหอมอนคนเคยแตะจมก กลนน าอบคณยา ทปลายแกมคลายมมออน
ออนโยนสมผสผาน ราวกบจะปลอบโยน...คณยาอยใกลๆ นเอง...
(โปรดตดตามตอฉบบหนา)
