Click here to load reader
View
20
Download
6
Embed Size (px)
Prot Alexandru Andrei
DICTIONAR a
romAn-latin latin-romin
Edituro ASTRO
https://www.libris.ro/dictionar-roman-latin-latin-roman-alexandru-ATR978-606-8148-48-6--p13298527.html
CUPRINS
Cuvdnt inainte Lista abrevierilor Citeva nogiuni de gramatici latinl ...... 5 DicEionar romdn - latin .. ..... 15 Dic;ionar latin - romAn . ......245
3
4
A.ABS
inted. ah. abandona vt. relinqudre, derelinqudre, permittEre.
abandonat adj. relictus-a-um, desero
fus-a-um. abaros sm. bot. ebdnus-i, €bEnum-i.
abate l. sm. abbas-atis. 2 !t., vi. deflectEre alqd, avertdre alqm; (despre ape) derivare; declinare; excedere, digredior; (a - Pe cineva de la o treabi incePuti) avertere aliquiem ab inc€Pto. 3. \'r. (a se - din drum) deflectere via. abatere sf. deversio_onis; derivatiG
onis; (- de la temi) excessus-us; (- de la rcguli) excePtio-onis. abator sn. laniena-ae. laniarium-ii.
abalie sf. abbatia.
abitut adj. languidus-a-um, deflexus-
a-um,
abces sn. med. abscessus-us.
abdica vi. abdicare
abdicare sf. abdicatio abdornen sn. anat abdomen_inis abecedar sn. elementarum libellus-i,
literarum elemellta. aberalie sf. aberraticonis. abia adv. vix; aegle abil adl. habilis-e, apflrea-um, sollers-ti s.
abilitate sl habilitas-atis, dexteritas- atis. abis sn. abyssus-i.
t6 abject adj. abiectus-a-um
abjecgie sf. abiectioonis. abjura vt. abiurare.
abjurare sf. abiuratioonis ablativ sn. grarn. ablatilrrs-i
abnegalie sf. abnegatio, laborum contemptio. aboli vt. abolire.
abolire sf. abolitioonis, abrogatio- onis. abominabil adj. abominabilis
abona rt. suscribdrc. abonament sn. rcPmesentatiGonis; pecunia-ae.
aborda vt., vi. aggredi; (despre nave)
appellEre in portum; (a- Pe cineva) adire alqm, aggredi alqm; (a - un subiect) aggredi rem abordare sf. aggressio-onis
aborigen adj. indigena-ae.
abrevia vt. abbreviate, breviarc, conhahere.
abreviere sf. comPendium-ii, cono tractioonis. abroga vt. abrogare
abrogare sf. abrogaticonis.
abrupt adj. abruptus. abrutiza rt. efferrare animos. abrutiza.re sf. stuPor-is.
abscisi sf. geom. abscissa.
absent adj. absens-tis
absenta vi. abesse.
absetrl.i sf. abseniia-ae
absht sn. absinthium-ii.
absolut 1. adj. absolutus-a-um 2 adv'
absolute.
absolvire sf. finis studiomm absorbi vt. absorbere, exsorbere.
absorbire sf. absorpticonis absorbit adj. fig. absorptus-a-um, occupatus-a-um, intenfu s_a-um.
abstinent sm. abstinens-tis
17 abstinenli sf. abstinentia-ae. abstract adj. abstractus-a-um, infinio tus-a-um, incorporalis€; (chestiune abstracti) infinita generis, sine tempore, sine percona quaestio; (irr mod -) incoryoratc. abstractiesf. abshactio; cogitatio. absurd adj. absurdus-a-um.
absurditate sf. absurditas-atis.
abline ra. abstinere se de alqa re, temperare.
ablinere sl abstentio-onis. abunda vi. abundare.
abundent adj. abundans. abundenti sf. abundantia; (cornul abundcnjci) comu copiae. abur sm. vapor-is; nidor-oris; (baic de
-) sudatorium-ii. aburi vt., vi. vaporare; emiltdre haiituin. aburire sf. vaporatio-onis, evaporad tio-onis, exhalatio-onis. abudt adj. vaporatus-a-um; fumigad fus-a-um-
abuz sr. abusus-us, abusiconis; (-de putcrc) vis-vim. abuza li. abuti; (a - de increderea cuiva) decipEre alqm. abuziv adj. abusirus. ac sn. acus-us; (- de albini) aculeus-i, spiculum-i; (- de pir) crinalis; (- cu gimilie) spinila-ae. acadea sf. saccharum congelatum. academic adj. academicus-a-um. academician sm. academicus-
academie sf. academia-ae.
acaPara vt. coemcre, comp mere; sibi trahare. acaparare sf. cocmptio-onis. acasi adv. domi, domo. acatist sn. praecatiqonis; (a da un -) opcm a Virgine praecari.
ABSACH accelera vt. accelerare,
accenl sn, accentus-us; sonus vocis; tonus-i; (semn glafic) vocis nota; (,- ascutit) sonus vocis acutus; (- grav) gravis; (- circumflex) circumflexus. accentua vt. accentuare syllabam, apponEre syllabae notan1. accentuare sl vocis clevatio: syl6 labam elevarc. accepta rt. acceptare, accipdre. acceptabil adj. acceptabilis€, accipo i endus-a-um-
accep$e sf. signifi catio. acces sn. accessus-us, aditus-us; (- dc furie) irae, iracundiae. accesibil adj. accessibilis€, aditu facilis. accesoriu adj. adiunctus-a-um.
accident sn. accidens-tis; casus adversus; (nercgularitate a solului) iniquitas loci. accidenta.l adj. fortuitus-a-um, adventicius-a-um. casualis+. accideniat adj. (despre terenuri, dru- mr-rri) iniquus. accize sn. accisia-ae.
acela, aceea plol. dcm. is; ea, id; ille; (dc aceca) ideo, idcirco, quare; (dup:i aceea) post, quo facto. acela;i, aceeaqi adj. dem. idem,
acest, aceasta adj. dem. hic, haec, hoc; hicce, hicclne; iste, ista, istud.
acetat sn. ahim. acidum-i. acetic adj. acetafu s-a-um.
achita vt. absolvere alqm re; (a pliti) solvdre, pecuniam repraed sentare,
achitare sl solutio{nis, repraese[tao tio pecuniae. achizitie sL acquisitio-onis.
a 1. sm. (- {irii) tenae; (de la - la z) a primo ad extrcmum (miroase - ceapa) olet ceapam. 2 art (masr) mensa. 3. r'. aux (- venit) lenit 4
ACI-ACU acid sm. acidum-i aciditate sf. aciditas-atis.
acidulat adj. acidilus-a-um aclama vt. acclamare.
aclamatiesf acclamatio. aclimatira !L assuesccre caelo
aclimatizare sf. coeli naturac assueo
tudo. ' acolit sm. acolytus-i
acolo adv. ibi, ibidem, eo, illuc, illic; (de -) inde, illinc; (Pini -) usque ad; (Pc -) ea, illac' acomoda lr. se accommodare ad acomodare sf. accommodatio'
acompania I't. adesse alci; sequi alqm, assectari, comitari. acornpaniament sn. succenfu s-us'
acont sn. in antecessum dafe' acoperiment sn tegmen-inis, teguo menfum-i. acoperi vt. cooperire, tegEre, velare'
acoperire sf. tegimentum_i
acoperig sn. tectum-i, tectura_ae, tegmen-inis. acoperit adj. tectus.
acord sn. conventum-t, Pactio-onis; consgnsioonis, concoldia_ae; muz'
concentus sonorum; (a h de - cu) consentire cum; (a nu Ii de -) diso cordare, discreparc cum alqo; (de
-) concorditer' acorda vt. cedEre, tribudre, redderei (despre instrumente muzicale) tendare: accommodare muslcam; gram. coniungdre.
acreali sf. acor'oris, aciditas
acredita \t. fidem facere; afferre alcui rei; fidem confimare' acreditare si fides
ADM-AFA adrninistratie sf. ofltcium adminiso tratorum. admira vt. admirari.
admirabil adj. admirabilis-e; mirabilis-e. admimtor sm admiratorcris'
adsirdlie sf. admiratio-onis'
admis adj adrnissus-a-um' admisibil adj admissivus. admite vt. admittEre, acciPere; (a
primi, a inscrie) lecipele, suscipere
admitere sf. admissiconis.
admonesta vt- admonere, como monere, monere, admonestare sf admonitiGonis adnota vt. adnotare.
adnotare sf, adnotaticonis
adolescent sm. adolescens_tis
adolescenli sf . adolescentia-ae
adopta vt. adoPtare; (desPre legi)
perrogare legem adoptare sf adopticonis; perrogaho
legis.
adoptiv adj adoPtivus-a-um adop$e sf. adoPtio-onis
adora lt. adorare. adorabil adj. adorabilis+.
adonre sf. adoratio.
adorator sm. adorator'
adormi vi., \'L addormire, soPiro alqm; obdonniscEre, obdormire;
somnum capdre; (a amor(i) toro
porem afferre. adormire sf obdormitio; sommus; sopot; rel. (adormirea Maicii Domnului) Assumptio-onis adormit adj. sopitus-a-um, dormiens
adresa l. lt aPPellale, adire alqm, nominare; dirig6re. 2. r'r' (a se - cui\a) aliquiem PetEre adresi sl nominis inscriptio'
20 aduce vt. adducere, affere, apportare, portare; (- folos) utilib tatem affere; (a-aminte) in memo6 riam redigdre; (a1i - aminte) recor6 dari, reminisci; (a - la cunogtinF) informare aducere sf. apPortatio; (' aminte) recordatio. adula vt. adulari-
adulare sf. adulatio
adulator sm adulatol.
adulneca vt , \i. odorad, sagire; fig'
investigare adult adi. adultus.
adulter 1. sn. adulterium-ii 2 adj' adultertra. aduna vt. adunarc, cogEre, congred
garc, colligere; consuEmar€ numeros; (cine se aseamana se adune) pares cum paribus facillime
congregantul adunare sf. conticonis, coetus_us, conventusus; congregaticonis; colo
lecticonis. adus adi. recuflatus. adverb sn gram. adverbium
advers adj adversus-a_um' advenar sm. adversarius_ii.
adversitate sf adversitas_atis aer sn. ael-is, aura-ae; (vizduh' atmosferi) caelum-i; (asPect' infi(il]re) species-€i; \.lltus-usl (in - lihr) sub caclo; 1a se inilla in -) sublimis abie; (a-Ei da acre) iactare
sei insolentius se efferre
aeriao adj. aerius-a-um'
aedsi fi. ventilare; aeri exporere' aerisire sf. ventilatio. aerisit adj. aeli expositus-a-um' aetodaut sm. aefonauta_ae'
afabil adi. affabilis-e.
afabilitate sf. affabilitas-atis
21 afacere sf. negotirjm-ii, res-ei, munus-
eis; (a incheia o -) conficEre negotium. afacerist sm. negotiorum cumtor; procurato! confector negotiorum afari adv. foris, foras; (din-) extrai (-de) praeter; (- daci) nisi; (Pedin -) memoriter; (a tti pe -) memoria custodire.
afecta r't., vi. affectare; simulare, fingEre, mentid. afectare sf. affectatio; simulatio afectat adj. affectatus, destinatus; putidiusculus, putidus; fictus, simo ulatus; molestus; (a fi - dc durere) dolore affici. af ectiv adj. affectivus. afectuos adj. affectuosus-a-um-
afec{rune sf. affectio-onis; (boali) rnorbus, affectio corpdris. afemeiat sm., adj. effeminatus, delio
nfei s