DIETETYK I PSYCHOLOG

W PROGRAMIE POZ PLUSROLA, ZADANIA

I STUDIUM PRZYPADKU

MONIKA BORUCKA

STATYSTYKI

◦ Wizyty edukacyjne – 538

◦ Wizyty edukacyjne po 3 miesiącach – 98

◦ Wizyty edukacyjne po 6 miesiącach – 27

◦ Wizyty edukacyjne specjalistyczne dietetyczne I – 461

◦ Wizyty edukacyjne specjalistyczne dietetyczne II – 279

◦ Wizyty edukacyjne specjalistyczne dietetyczne III – 168

◦ Wizyty edukacyjne psychologiczne – 290

DIETETYK

ROLA DIETETYKA

Ocena stanu odżywienia

Zwiększanie świadomości żywieniowej pacjentów –edukowanie

Podkreślanie ważności regularnej aktywności fizycznej

Motywowanie do zmiany

Obalanie mitów i stereotypów

NARZĘDZIA DIETETYCZNE

Wywiad żywieniowy

Dziennik żywienia

Waga profesjonalna

Infografiki

Przygotowane zalecenia

dietetyczne oraz jadłospis

Przepisy na proste,

zbilansowane posiłki

STUDIUM PRZYPADKU – DNA MOCZANOWA

źródło: https://bodymove.pl

OPIS PRZYPADKU

◦ 55-letnia pacjentka skierowana do dietetyka z powodu podejrzenia dny moczanowej oraz cukrzycy t. II

◦ W badaniach laboratoryjnych stwierdzono:

◦ OB: 22;

◦ kwas moczowy: 9,3 mg/dl;

◦ glukoza na czczo 111 mg/dl;

◦ trójglicerydy 180 mg/dl;

◦ Pacjentka skarżyła się na bóle i obrzęki nadgarstków występujące od 3 miesięcy; w wywiadzie bez urazu

◦ BMI - 27,2

PIERWSZA WIZYTA - ZAŁOŻENIA

Informacja o produktach wskazanych i przeciwwskazanychw omawianych jednostkach chorobowych - infografiki

Przeanalizowanie obecnego jadłospisu

Przeprowadzenie i omówienie pomiaru składu ciała

Zalecenia i przykładowy tygodniowy jadłospis

Cele dietetyczne

PRZEBIEG PIERWSZEJ WIZYTY

Został przeprowadzony:

◦ wywiad żywieniowy - zawiera on pytania dotyczące m. in. celu wizyty, stanu zdrowia, sposobu odżywianiasię, wyboru produktów żywieniowych oraz determinantów, które decydują o ich spożywaniu, stylu życia,typu pracy czy codziennej aktywności fizycznej

◦ pomiar analizy składu ciała oraz jego omówienie

Ustalamy:

◦ strategie dietetyczne

◦ cele

◦ wstępne założenia oraz sposoby ich realizacji

Z WYWIADU ŻYWIENIOWEGO...

◦ 3 – 4 posiłki dziennie, w różnych godzinach

◦ Pierwszy ok. 3 godziny po wstaniu, ostatni ok. 21.00

3000 kcal dziennie

◦ Praca fizyczna w stałych godzinach

◦ Dania typowo tradycyjne np. pszenny chleb z szynką, rosół, gołąbki, schabowy z ziemniakami.

Na drugi posiłek występuje zawsze drożdżówka lub pączek.

W każdym z posiłków obecne są węglowodany proste.

Mięso – codziennie w dwóch posiłkach

Z WYWIADU ŻYWIENIOWEGO...

◦ W ciągu tygodnia występują również fast foody oraz produkty instant

◦ Pije dwie kawy codziennie (z mlekiem) oraz słodkie napoje

◦ Brak dodatkowej aktywności fizycznej

◦ Brak czasu oraz funduszy na „lepszą żywność”

◦ Jej waga w ciągu dwóch lat nie zmieniła się

DRUGA WIZYTA - ZAŁOŻENIA

Odbywa się po miesiącu

Wywiad żywieniowy

Ponowny pomiar składu ciała

Omawiane postępy dietetyczne oraz wpływ diety na zdrowie pacjentki

Słów kilka o dodatkowej aktywności fizycznej

PRZEBIEG DRUGIEJ WIZYTY

◦ Ze skróconego wywiadu żywieniowego wynika, że pacjentka zastosowała się do zaleceń dietetycznych

◦ Przyznała się, że 2-3 razy w tygodniu podjada słodycze

◦ Wyrzuciła z jadłospisu produkty przetworzone, ciężkie oraz z wysokim IG

◦ Wg pomiaru schudła 2 kg

◦ Obecny jadłospis wygląda następująco:

◦ Śniadanie: jajka z warzywami i chlebem żytnim

◦ II śniadanie: maliny z jogurtem i orzechami

◦ Obiad: indyk w sosie pomidorowym z ryżem

◦ Kolacja: bułka z serem i pomidorem

PRZEBIEG DRUGIEJ WIZYTY

◦ Pacjentka poinformowała, że jest mniej śpiąca, ale ból stawów ciągle

występuje

◦ Wypija jeszcze zbyt mało wody

◦ Postawione zostały nowe cele żywieniowe

PRZEBIEG TRZECIEJ WIZYTY

Odbywa się po miesiącu

Skrócony wywiad żywieniowy

Ponowny pomiar składu ciała

Omawiane są postępy dietetyczne oraz wpływ diety na zdrowie pacjentki

Podsumujemy 2 miesięczną współpracę

PRZEBIEG TRZECIEJ WIZYTY

◦ Ze skróconego wywiadu żywieniowego wynika, że pacjentka zastosowała się do zaleceń dietetycznych

◦ Od ostatniej wizyty zmniejszyła się ilość spożywanych węglowodanów prostych

◦ Obrzęki się zmniejszyły, pacjentka lepiej śpi

◦ Brak zmian w wadze pacjentki

◦ Wg pomiaru występuje mniejszy tłuszcz brzuszny

PRZEBIEG TRZECIEJ WIZYTY

◦ Obecny jadłospis

◦ Śniadanie: owsianka z owocami

◦ II śniadanie: chleb żytni z twarogiem i odrobiną miodu

◦ Obiad: potrawka z kurczaka z ryżem

◦ Kolacja: pieczone warzywa

◦ Informacja o skutkach przerwania diety i o zaletach regularnej aktywności fizycznej

◦ Podsumowujemy wspólnie efekt dwumiesięcznej pracy

NAJCZĘSTSZE PROBLEMY ZDROWOTNE

Hipercholesterolemia Nadwaga OtyłośćStan

przedcukrzycowy/ cukrzyca t. II

Niedokrwistość Choroby tarczycy Dna moczanowaZespół jelita drażliwego

ZALETY

Zmiana diety umożliwia poprawę wyników

badań przed włączeniem leczenia

farmakologicznego

Pozwala wyeliminować przyczyny np.

hipercholesterolemii lub podwyższonego stężenia

glukozy we krwi

WADY

◦ Za mało wizyt dietetycznych u osób otyłych (BMI powyżej 30) lub z chorobami

metabolicznymi

◦ Brak kontrolnych badań laboratoryjnych po zakończeniu cyklu wizyt

edukacyjnych/dietetycznych

PROPOZYCJE ZMIAN

Wprowadzenie kontrolnych badań po odbyciu wszystkich wizyt u dietetyka/edukatora

Zwiększenie ilości wizyt u dietetyka (BMI> 30) do min. 4 w mięsięcznych odstępach

Wprowadzenie wizyt kontrolnych po roku od ostatniej wizyty edukacyjnej/dietetycznej

PSYCHOLOG

ROLA PSYCHOLOGA

Promuje prozdrowotne zachowania

Pomaga znaleźć istotę problemu, a wiec przyczynę objawów

Pomaga także w dostrzeżeniu ukrytych zdarzeń i łączeniu faktów

Wspiera w wyznaczeniu dalszych celów i zmian, które ułatwią samopoczucie i funkcjonowanie

Zwraca uwagę pacjentów na wpływ stanu i funkcjonowania psychicznego na odczucia somatyczne

NARZĘDZIA PSYCHOLOGA

◦ Ankieta

◦ Wywiad psychologiczny (ogólny, dotyczący rozszerzonego funkcjonowania pacjenta oraz głęboki,

analizujący konkretne problemy; formalny i nieformalny)

◦ Obserwacja psychologiczna

◦ Kwestionariusze psychologiczne, w zależności od problemu związane z osobowością, zaburzeniami

w spostrzeganiu i uwadze, inteligencji, pamięci, stresu itp.

◦ (Skala Depresji Becka, Kwestionariusz Osobowości Eysencka, Formalna Charakterystyka Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu,

Kwestionariusz Impulsywności, Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych, Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego

MINIMENTAL, TUS -Test Uwagi i Spostrzegawczości, TMS-K - Test Matryc Ravena w Wersji Standard - forma Klasyczna i in.)

◦ Techniki relaksacji: wizualizacja, techniki napinania i rozluźniania mięśni, itp.

POWODY WIZYTY

Bez zidentyfikowanego

problemu 80%

Z konkretnym problemem 20%

POWODY WIZYTY

◦ Obniżony nastrój, depresja

◦ Stres

◦ Bezsenność

◦ Lęki, ataki paniki

◦ Problemy z kontrolowaniem złości

◦ Samotność

◦ Problemy w związku

◦ Utrata bliskich, żałoba

◦ Zaburzenia odżywiania

◦ Poprawa motywacji do działania

◦ Zmiana nawyków

◦ Uzależnienia, współuzależnienia

◦ Rozmowa wspierająca, np. u osób przewlekle chorych, zmagających się z bólem

PRZEBIEG WIZYT

◦ Pierwsza wizyta: wywiad ogólny dotyczący funkcjonowania pacjenta w sferach życia (autopsychicznej,

emocjonalnej, społecznej, itp.), skupienie się na nawiązaniu relacji terapeutycznej, poznaniu pacjenta

◦ Druga wizyta: wzmocnienie relacji terapeutycznej, wywiad głęboki, skoncentrowany na głównych problemach

pacjenta i zaburzeniach w zachowaniu

◦ Trzecia wizyta: podsumowanie procesu terapeutycznego, ocena przez pacjenta, końcowe zalecenia

◦ Po każdej wizycie terapeutycznej wydanie zaleceń, zadań dla pacjenta, nakłonienie do przemyśleń

autopsychicznych

STUDIUM PRZYPADKU –UZALEŻNIENIE

OPIS PRZYPADKU

◦ Pan A. od pół roku nie przyjmujący substancji psychoaktywnych

◦ Na etapie zmian w życiu: znalezienie nowej partnerki, przeprowadzka, zmiana pracy

◦ Nie czuł się na siłach dalej żyć w trzeźwości

◦ Analiza zachowania, osobowości, zachęcenie do kontynuowania terapii u specjalistów spowodowało,

że pacjent dalej uczęszcza na spotkania AN, twierdzi, że „ pomału odbudowuje swoje życie”

◦ Pacjent potrzebował wsparcia i pchnięcia do dalszej walki z nałogiem

ZALETY

◦ Poszerzenie wiedzy na temat dbania o własne zdrowie psychiczne niezależnie od etapu życia

◦ Możliwość samopoznania siebie

◦ Poszerzenie wiedzy na temat przebiegu wizyt psychologicznych

◦ Pomoc w problemach życia codziennego, w zaburzeniach zachowania

◦ Poszerzenie doświadczenia psychologów

WADY

Kolejne wizyty po miesiącu

(jedna wizyta raz na miesiąc)

Limit trzech wizyt

PROPOZYCJE ZMIAN

◦ Włączenie do programu lekarza psychiatry dla pacjentów wymagających specjalistycznego leczenia

farmakologicznego

◦ Możliwość zwiększenia ilości spotkań z psychologiem adekwatnie do potrzeb pacjenta

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ