10 DigitaalGids september/oktober 2017

Praktijk Ontgoogelen

Overlevenzonder

Tekst Celine Burgering / celineburgering@consumentenbond.nl

Google heeft veel handige gratis diensten, maar verzamelt veel informatie over ons. Kun je zonder Google? Redacteur-onderzoeker Celine Burgering sprak met consumenten die wilden ‘ontgoogelen’, en probeerde zelf ook

Google af te zweren.

KUN JE HELEMAAL VAN GOOGLE AF?

©

september/oktober 2017 DigitaalGids 11

Ontgoogelen Praktijk

Google trok in april dit jaar door het land om gebruikers te wijzen op privacyinstellin-gen die ze zelf kunnen aan-passen. Het bedrijf voelt ook

aan dat mensen steeds minder gechar-meerd zijn van datagraaierij. Waaronder ikzelf. Ik heb veel aangepast en uitge-schakeld in mijn Google-account (myac-count.google.com), waardoor ik minder gegevens deel (zie het artikel in de Digi-taalgids van mei 2017).

Maar hoe groter mijn Google-privacy, hoe minder ‘handig’ de diensten worden. En na weer een privacyupdate van Google, waarbij ik niet weet waarmee ik akkoord ga, ben ik er klaar mee. Ik vraag me af of ik ook zónder Google kan. En ik ben niet de enige. Ik zette een poll op Twitter, en wat blijkt: de meerderheid vraagt zich hetzelfde af.

Ik ging te rade bij zeven mensen die zo min mogelijk Google-diensten gebrui-ken. Wat zijn hun ervaringen?

De eerste stap ‘Ik heb het boek “Je hebt wél iets te ver-bergen” gelezen’, vertelt Iddo Hoekstra. Dit boek, van De Correspondent-jour-nalisten Maurits Martijn en Dimitri Tokmetzis, laat zien welke gegevens je allemaal weggeeft en aan wie. ‘Dat heeft mij de ogen geopend. Google biedt een enorm goede service, maar ik probeer er nu toch afscheid van te nemen. Ik brow-se nu met Safari op mijn Mac en iPho-ne.’

Stap één is inderdaad een alternatief zoeken voor de Chrome-browser. Die deelt standaard mijn zoek- en surfgedrag

met Google. Ik kan alle privacyinstellin-gen aanpassen, maar ik zoek liever een browser die het mij makkelijker maakt om privé te surfen.

Florence Stephens heeft Chrome ver-vangen door Firefox. ‘Dat is de enige browser die gemaakt wordt door een organisatie zonder winstbejag en die rekening houdt met je privacy.’

Volgende probleem: Google plaatst cookies op zo’n twee miljoen websites en apps, waarmee het bedrijf alsnog infor-matie verzamelt over mij. Op advies van collega Yvo Verschoor heb ik nu de adblocker uBlock Origin geïnstalleerd. Zo blokkeer je advertenties, trackers, cookies en andere functies die voor het surfen niet nodig zijn.

Zoeken zonder GoogleNu ik, net als Florence, Chrome heb ingeruild voor Firefox, ga ik op zoek naar een alternatief voor de zoekmachine van Google, eentje die die niet al mijn zoekopdrachten opslaat.

‘Ik gebruik DuckDuckGo’, vertelt Iddo. Dat is een privacyvriendelijke zoekmachine die gebruikmaakt van hon-derden bronnen, maar niet van Google. Je wordt niet gevolgd en je krijgt geen gepersonaliseerde zoekresultaten te zien. Florence voegt toe: ‘Zo zorg ik ervoor dat ik niet in een ‘filterbubbel’ terecht-kom, waarin ik alleen maar informatie voorgeschoteld krijg die mijn denkbeel-den over de wereld bevestigen.’

>

DuckDuckGo zoekmachineinstallerenSMARTPHONEiOS: Instellingen > Safari > zoekmachine > kies Duck-DuckGoAndroid (Chrome):1 installeer DuckDuckGo vanuit de PlayStore2 In Chrome: Instellingen > Zoekmachine > DuckDuckGo

COMPUTERChrome: Ga naar DuckDuck-go.com > Installeer > Exten-sie toevoegenFirefox: Ga naar DuckDuck-go.com > Toestaan > Instal-lerenSafari (OSX): Safari > Menubalk > Safari > Voor-keuren > Algemeen > Stan-daardzoekmachine > Duck-DuckGo.Edge: 1 Ga naar DuckDuckgo.com > Installeer 2 Instellingen-menu > Instelliingen > geavanceerde instellingen weergeven > Zoekprogramma wijzigen > Kies DuckDuckgo

Uitgebreide stappenplan-nen per browser: consumentenbond.nl/ anoniemzoeken

©

12 DigitaalGids september/oktober 2017

TIP

Weetje

Praktijk Ontgoogelen

mij ‘gratis’ aanbiedt. Ik ga op zoek naar een kosteloos alternatief en mijn oog valt op ‘Here’: de beste gratis naviga-tie-app uit onze eigen test. Meneer Te Broekhorst is positief: ‘Wij hebben deze navigatie gebruikt met een tablet in IJs-land en dat werkte perfect. Google Maps heeft meer opties, maar voor op vakantie is deze app met offlinekaarten een prima alternatief.’ Dat ik geen Fran-se dorpjes meer met Streetview kan bekijken, neem ik maar even voor lief.

No more GmailVoor het ontgoogelen van mijn mail heb ik verschillende opties. Google stopt binnenkort met het scannen van mails voor advertenties op maat. Maar liever ga ik nu alvast over tot actie. Gelukkig heeft Iddo Hoekstra al onderzoek gedaan: ‘Ik kwam uit bij Proton Mail. Dat werkt goed in een browser en op m’n iPhone, ik kan alleen geen gebruik maken van Apple Mail.’

Mijn collega Yvo gebruikt ook Proton. ‘Ik gebruik het vooral als ik een mailtje beveiligd wil versturen, zoals een con-tract of iets voor de notaris. Je kunt je mail dan versleutelen, zodat de ontvan-ger hem alleen kan lezen met een wacht-woord. Maar Proton Mail-mail sturen via een programma zoals Outlook en Apple Mail gaat helaas niet.’ Dit is voor mij te omslachtig.

Yvo heeft nog een suggestie: ‘Ik heb een eigen domein met een eigen mail-adres, mail@yvoverschoor.com. Je huurt

Koen Reus is iets minder enthousiast over DuckDuckGo. ‘Ik zoek soms inge-wikkelde programmeertermen, waar-voor DuckDuckGo niet altijd de gewenste resultaten geeft. Met Google kan ik wel vinden wat ik zoek.’

Dat hoor en lees ik vaker over Duck-Duckgo. Léon van Zeeventer is enthou-siast over Startpage, een zoekmachine die zoekt via Google, maar dan anoniem en zonder sporen achter te laten. ‘Ik heb daardoor nog nooit gepersonaliseerde zoekresultaten gezien.’ Harrie Claessen is eveneens enthousiast: ‘Met Startpage vind ik praktisch alles wat ik nodig heb. Heel zelden lukt dat niet of zijn er te weinig resultaten.’

Ik zoek voor mijn vakantie naar kleine campings in de Bourgogne met beide zoekmachines. Dat gaat goed, misschien wel beter dan met Google zelf. Met DuckDuckGo en Startpage heb ik de campings snel gevonden, in Google raken ze bedolven onder advertenties en grote commerciële websites.

Exit Google MapsInmiddels heb ik wat leuke campings in Frankrijk gevonden. Nu wil ik weten hoe ver rijden ze zijn. Mijn neiging om te grijpen naar Google Maps moet ik bedwingen. Florence Stephens gebruikt OpenStreetMap.org, een opensourceva-riant waar iedereen informatie aan kan toevoegen. Voor de smartphone is er de gratis app van OpenStreetMap. Maar het aantal kaarten dat je kunt gebruiken is dan beperkt. Extra kaarten kosten €1 tot €7.

Zelf moet ik even wennen aan dat idee: betalen voor een dienst die Google

Voor Google ben jij een BN’erInge Piek is campagneleider bij de Consumentenbond. ‘Bedrijven volgen jou op internet en weten onge-merkt van alles over jou. Hierdoor ben je voor dit soort bedrijven eigenlijk een ‘bekende Nederlander’. Google is een van de groot-ste gluurders. Het bedrijf is zo groot en zit zo verweven in internet, dat het voor consumenten heel moeilijk te overzien is waar hun gegevens terechtkomen. Ik vind het heel goed als con-sumenten het heft in eigen hand nemen. Dat is de enige manier om je te weren tegen dit soort grootmachten.’ consumentenbond.nl/privacytips

Wil je niet gevolgd worden door adverteerders online?

Installeer de adblocker uBlock Origin in je browser. Hiermee blokkeer je advertenties en

commerciële cookies.

Video’s op YouTube – ook van Google – kijken kan zonder

Google-account. Alleen reageren, bewaren en

abonneren op kanalen is dan niet mogelijk.

©

Ontgoogelen Praktijk

Weetje

september/oktober 2017 DigitaalGids 13

<

Privacyvriendelijke alternatieven voor Google

1 Browsen zonder Chrome

• Gebruik op Apple-apparaten de standaardbrowser Safari.• Installeer Firefox.Een nieuwe variant van Firefox is Firefox Focus. Een browser die is ontworpen voor smart-phone en tablet, en standaard privacyvriendelijk is ingesteld; zie pagina 5.

2 Zoeken zonder Google• Gebruik DuckDuckGo of Startpage. Zie het stappenplan op pagina 11.

3 Kaartlezen zon-der Google Maps:

• Gebruik openstreetmaps.org. • Goede navigatieapps voor op de smartphone zijn:- HERE: gratis - OPENSTREETMAPS: down-load de app ‘OsmAndMaps’. De beperkte versie is gratis, extra kaarten kosten tussen de €1 en €7.- TOMTOM: de Beste uit de Test. Prijs: €20/jaar.

4 Mailen zonder Gmail

• PROTON MAIL: veilige web-mailservice, die op het gebied van privacy ook in orde is. Een mailbox van 500 MB is gratis, 5 GB kost €48 per jaar.• EIGEN DOMEIN: bijvoorbeeld je eigen achternaam. ‘Achter-naam.nl’ is dan van jou, met bijbehorend mailadres: voor-naam@achternaam.nl. Voor een eigen domein met basis-mogelijkheden betaal je onge-veer €5 per maand.• PROVIDERMAIL: daarvoor betaal je indirect via je inter- netabonnement. Je hebt hier de zekerheid van Nederlandse en Europese privacywetgeving waar providers zich aan moe-ten houden.

Lees meer over e-mailaanbie-ders in het Dossier e-mail op pagina 36.

als het ware een stukje grondgebied op internet. Voordeel: je bepaalt zelf de pri-vacy-regels.’ Laat ik nou zelf al jaren geleden mijn eigen domein geregistreerd hebben. Dat kost me €6 per maand. Mijn nieuwe mailadres is geboren.

Meer over een eigen domein lees je in het kader op pagina 37.

Android Nog één laatste, maar groot obstakel: zonder Google-account werkt mijn Android-telefoon niet. En ik kan geen apps installeren. Dus wil ik echt ont-googelen, dan moet ik overstappen naar een iPhone of een Windows-telefoon.

Koen heeft ervaring met Windows Phone: ‘Ik vond het een fijner bestu-ringssysteem dan iOS of Android. Maar helaas heeft Microsoft blijkbaar een beetje de moed verloren.’ Inderdaad, het app-aanbod in Windows Phone is erg beperkt. Het beste stap ik over op een iPhone. Apple verzamelt veel minder informatie over zijn gebruikers. Hm, dat is wel een grote stap. Daar denk ik nog even over na.

Ontgoog(ch)eld?Met dank aan mijn lotgenoten heb ik al heel wat bereikt. Mijn zoek-, mail- en surfgedrag blijven verborgen, en Google weet niet meer waar ik uithang. Zolang ik geen afscheid neem van mijn Android-telefoon, zal ik nooit helemaal ontgoogeld zijn. Maar in ieder geval weet Google van mij nu een stuk minder.

Google Foto’s kun je delen met iedereen door een linkje te sturen, daarvoor is

geen Google-account nodig. Je kunt dan alleen niet reageren onder foto’s.

©

HOE HERKEN JEDIGITALE ZAKKENROLLERS? De Digitaalgids geeft je slimme tips en trucs om voortaan elke digitale uitdaging op te lossen.Kennismaken? Nu 6 nummers voor €22,75

NU MET35% KORTING

consumentenbond.nl/kioskdigitaal

©