DIPLOMACIA PUBLIKEDIPLOMACIA PUBLIKEIIII

Ass.Prof.Dr.Bekim BaliqiAss.Prof.Dr.Bekim Baliqi

Politika e Jashtme dhe DiplomaciaPolitika e Jashtme dhe Diplomacia

Politika e Jashtme Politika e Jashtme është përmbledhje e është përmbledhje e veprimeve politike që rregullojnë veprimeve politike që rregullojnë marrëdhëniet dhe ndërveprimet e një marrëdhëniet dhe ndërveprimet e një shteti me shtetet apo organizatat e tjera shteti me shtetet apo organizatat e tjera në botënë botë..

Politika e Jashtme mbron interesat Politika e Jashtme mbron interesat nacionale, sigurinë kombëtare, favoret nacionale, sigurinë kombëtare, favoret ekonomike dhe kulturore si dhe qëllimet ekonomike dhe kulturore si dhe qëllimet ideologjike e politike. ideologjike e politike.

Diplomacia si Diplomacia si pjesë përbërëse e P.pjesë përbërëse e P. JJ.. dhe si dhe si mjet, instrument efektiv i saj. mjet, instrument efektiv i saj.

Diplomacia dhe format e saj.Diplomacia dhe format e saj.

Diplomacia dypalëshe (bilaterale)Diplomacia dypalëshe (bilaterale) Diplomacia shumëpalëshe Diplomacia shumëpalëshe

(multilaterale)(multilaterale) Diplomacia jozyrtare, e Diplomacia jozyrtare, e

pazakonshme, telekomunikuese apo pazakonshme, telekomunikuese apo thjeshte Diplomacia Publike.thjeshte Diplomacia Publike.

Diplomacia bilateraleDiplomacia bilaterale Diplomacia bilaterale nënkupton komunikimin mes dy Diplomacia bilaterale nënkupton komunikimin mes dy

palëve- dy shteteve përmes përfaqësuesve zyrtar te palëve- dy shteteve përmes përfaqësuesve zyrtar te tyre.tyre.

„„Sistemi Francez i diplomacise“ Harold Nicolson 1954.Sistemi Francez i diplomacise“ Harold Nicolson 1954. Karakteristikat e këtij sistemi janë:Misionet Karakteristikat e këtij sistemi janë:Misionet

diplomatike, fshehtësitë diplomatike, Protokolli dhe diplomatike, fshehtësitë diplomatike, Protokolli dhe Profesionalizmi.Profesionalizmi.

Diplomacia Sekrete- Diplomacia Sekrete- mban sekret informatat dhe mban sekret informatat dhe ështëështë e lidhur edhe me spiunazh.e lidhur edhe me spiunazh.

Shndërrimi i diplomacisë në profesionShndërrimi i diplomacisë në profesion qoj n qoj nëë::Rekrutimin e kontrolluarRekrutimin e kontrolluarEkspertizen dhe Trajnimin e duhurEkspertizen dhe Trajnimin e duhurRangimin e caktuarRangimin e caktuarPagesënPagesën e e rregulltërregulltë Profesionalizmi në diplomaci Profesionalizmi në diplomaci çonçon edhe në krijimin e edhe në krijimin e

trupit diplomatiktrupit diplomatik

Diplomacia si ProfesionDiplomacia si Profesion N. Makiavelli, H.Groti,N. Makiavelli, H.Groti, Abraham de Abraham de

VikefortiVikeforti si themelues teorik te si themelues teorik te diplomacise.diplomacise.

Shndërrimi i diplomacisë në Shndërrimi i diplomacisë në profesionprofesion qoj n qoj nëë::

Rekrutimin e kontrolluarRekrutimin e kontrolluarEkspertizen dhe Trajnimin e duhurEkspertizen dhe Trajnimin e duhurRangimin e caktuarRangimin e caktuarPagesënPagesën e e rregulltërregulltë Profesionalizmi në diplomaci Profesionalizmi në diplomaci çonçon

edhe në krijimin e trupit diplomatikedhe në krijimin e trupit diplomatik

Trupi diplomatikTrupi diplomatik E njohur edhe si E njohur edhe si corps diplomatiquecorps diplomatique, si , si

p.sh.targat e veturave me CD.p.sh.targat e veturave me CD. Trupi diplomatik Trupi diplomatik është bashkësia e diplomatëve është bashkësia e diplomatëve

që përfaqësojnë shtete të ndryshme në të njejtën që përfaqësojnë shtete të ndryshme në të njejtën kryeqytet dhe i cili funksionon mbi bazën e kryeqytet dhe i cili funksionon mbi bazën e rregullave të caktuara.rregullave të caktuara.

Zëdhënesi apo Dekani i trupit diplomatik është Zëdhënesi apo Dekani i trupit diplomatik është zakonisht zakonisht doajenidoajeni i asaj bashkësie pra i asaj bashkësie pra amabasadori më i vjetër dhe me më shumë amabasadori më i vjetër dhe me më shumë përvojë ne ate vend. përvojë ne ate vend.

Protokolli Protokolli ështëështë rregulli rregulli proceduproceduraverave të të diplomacisë diplomacisë

Mobiliteti i stafit Mobiliteti i stafit diplomatikdiplomatik, arsyeja t´i shmangen , arsyeja t´i shmangen lokalizmit ose tendences qe te mos lokalizmit ose tendences qe te mos influencoheninfluencohen se tepermi nga vendi ku sherbejne.se tepermi nga vendi ku sherbejne.

Diplomacia multilateraleDiplomacia multilaterale Rritja e numrit të shteteveRritja e numrit të shteteve, integrimet , integrimet

rajonale si p.sh BE.rajonale si p.sh BE. Teknologjitë e reja ne komunikim dhe Teknologjitë e reja ne komunikim dhe

lëvizje lëvizje (p.sh shuttle diplomacy)(p.sh shuttle diplomacy) Krijimi i Organizatave NdërkombëtareKrijimi i Organizatave Ndërkombëtare

((qeveritareqeveritare dhe joqeveritare) dhe joqeveritare) sidomos pas sidomos pas L. 1 B.L. 1 B.

Kanalet e reja diplomatike, format eKanalet e reja diplomatike, format e ndyshme tndyshme të komunikimit etj.ë komunikimit etj.

Diplomacia zhvillohet mes më shumë Diplomacia zhvillohet mes më shumë aktorëve në arenën ndërkombëtareaktorëve në arenën ndërkombëtare..

Kompleksiteti i sistemit ndërkombëtar Kompleksiteti i sistemit ndërkombëtar ndikon ne raportet mes shteteve dhe ndikon ne raportet mes shteteve dhe mënyrën se si ato veprojnëmënyrën se si ato veprojnë ndërndërmjet mjet vetiveti. .

Lidhja e Kombeve e me vone Kombet e Lidhja e Kombeve e me vone Kombet e Bashkuara si dhe shume Organizata Bashkuara si dhe shume Organizata regjionale hapin horizonte te reja ne P.J regjionale hapin horizonte te reja ne P.J dhe diplomacidhe diplomaci..

Qasje te ndryshme për çështje të Qasje te ndryshme për çështje të ndryshme, p.sh aspektet ekonomike, ndryshme, p.sh aspektet ekonomike, bërthamore kërkojnë reagim adekuatbërthamore kërkojnë reagim adekuat..

Konventa e Vjenës mbi Marrëdhëniet Konventa e Vjenës mbi Marrëdhëniet Diplomatike, 1961Diplomatike, 1961

Kodifikimi i rregullave dhe unifikimi i sjelljeve Kodifikimi i rregullave dhe unifikimi i sjelljeve diplomatike është bere përmes ligjit te diplomatike është bere përmes ligjit te diplomacisë qe diplomacisë qe mbrohet mbrohet nga e drejta nga e drejta ndërkombëtarendërkombëtare dhe dhe njihetnjihet si si KVMD KVMD..

Arsyet ishin te shumta, si legale ashtu edhe Arsyet ishin te shumta, si legale ashtu edhe politike.politike.

Rregullimi i privilegjeveRregullimi i privilegjeve, obligimeve dhe , obligimeve dhe imunitetit te stafit diplomatik ne vendin nikoqir.imunitetit te stafit diplomatik ne vendin nikoqir.

Hyri ne fuqi tre vjet me vone, dhe u ratifikua nga Hyri ne fuqi tre vjet me vone, dhe u ratifikua nga shumica e shteteve.shumica e shteteve.

Pason edhe Konventa e Vjenës mbi Marrëdhënie Pason edhe Konventa e Vjenës mbi Marrëdhënie Konsullore me 1963.Konsullore me 1963.

Sipas KVMD diplomateve iu sigurohet Sipas KVMD diplomateve iu sigurohet levizja e lire (p.shlevizja e lire (p.sh BRSS kufizonte BRSS kufizonte diplomatet vec 50 km rreth Moskes!)diplomatet vec 50 km rreth Moskes!)

Transportimi i lire iTransportimi i lire i arkivës dhe arkivës dhe dukumenteve dukumenteve (Bagazhi diplomatik.)(Bagazhi diplomatik.)

Informatat dhe komunikimi i lire.Informatat dhe komunikimi i lire. IImmuunitet nitet respektivisht respektivisht

ppacenushmeriaacenushmeria ligjore ligjore ne ne shtetshtetinin nikoqirnikoqir..

Funksionet e misioneve diplomatike Funksionet e misioneve diplomatike sipas KVMD.sipas KVMD.

Artikulli 3:Artikulli 3: 1. Funksionet e misioneve diplomatike, ndër tjerash, janë:1. Funksionet e misioneve diplomatike, ndër tjerash, janë: a) Të përfaqësojë shtetin që e ka dërguar në shtetin që e a) Të përfaqësojë shtetin që e ka dërguar në shtetin që e

ka pranuar ka pranuar b) Të mbrojë interesat e shtetit që e ka dërguar në shtetin b) Të mbrojë interesat e shtetit që e ka dërguar në shtetin

që e ka pranuar si dhe shtetasit e vet, në përputhje me të që e ka pranuar si dhe shtetasit e vet, në përputhje me të drejtën nëdrkombëtaredrejtën nëdrkombëtare

c) Të negociojë me qeverinë e shtetit që e ka pranuarc) Të negociojë me qeverinë e shtetit që e ka pranuar d) Të përcaktoj me të gjitha mjetet ligjore kushtet dhe d) Të përcaktoj me të gjitha mjetet ligjore kushtet dhe

zhvillimin si dhe ti raportojë shtetit që e ka dërguarzhvillimin si dhe ti raportojë shtetit që e ka dërguar e) Të promovojë marrëdhënie miqësore midis shtetit që e e) Të promovojë marrëdhënie miqësore midis shtetit që e

ka dërguar dhe shtetit që e ka pranuar dhe zhvillimin e ka dërguar dhe shtetit që e ka pranuar dhe zhvillimin e marrëdhënieve ekonomike, kulturore e shkencoremarrëdhënieve ekonomike, kulturore e shkencore

Detyrat e Detyrat e diplomatëvediplomatëve Përfaqësimi diplomatik- si prezantimi ne Përfaqësimi diplomatik- si prezantimi ne

publik dhe ne mediat e vendit, promovimi i publik dhe ne mediat e vendit, promovimi i politikes spolitikes see shtetit amë. shtetit amë.

Misionet diplomatike ose ambasadat Misionet diplomatike ose ambasadat kanëkanë rendësi për prestigjin e vendit. rendësi për prestigjin e vendit.

Kultivimi i miqësisëKultivimi i miqësisë qoftë në sferën qoftë në sferën politike politike apo komercialapo komerciale-ekonomikee-ekonomike..

Negocimi, bërja qartë e synimeve, mbledhja e Negocimi, bërja qartë e synimeve, mbledhja e informatave dhe lobimi.informatave dhe lobimi.

Ndikim i ambasadorëveNdikim i ambasadorëve, , diplomatëve dhe diplomatëve dhe stafit diplomatik në Diplomacinë Publike dhe stafit diplomatik në Diplomacinë Publike dhe në Diplomacinë Kulturore.në Diplomacinë Kulturore.

BibliografiaBibliografia Kissinger, Henry: Diplomacia, Kissinger, Henry: Diplomacia,

Shtepia Botuese Laert, Tiranë, 1999Shtepia Botuese Laert, Tiranë, 1999 G.R. Beridge, M.K. Soper, T.G. Ote: G.R. Beridge, M.K. Soper, T.G. Ote:

Teorija Diplomatike. Prej Makiavelit Teorija Diplomatike. Prej Makiavelit te Kisinxheri, Dukagjini, Peje, 2007te Kisinxheri, Dukagjini, Peje, 2007

Karen A Mingst:Karen A Mingst: Bazat e Bazat e marrëdhënieve ndërkombëtare,marrëdhënieve ndërkombëtare, AIIS, AIIS, Tiranë, 2008Tiranë, 2008

G.R. Berridge: Diplomacy. Theory G.R. Berridge: Diplomacy. Theory and Practice, Palgrave, 2002and Practice, Palgrave, 2002