Disaster Management

Basic Concepts

MJ Moradian MD, MPH, PhD Candidate

Tehran University of Medical Sciences

Senior Advisor of Treatment Deputy of

Shiraz University of Medical Sciences

2015 drmoradian@sums.ac.irmail: -E

Website: Search Moradian & disaster

مفاهيم پايه آشنایی با مدیریت بحران

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Terminology?!!

Disaster

Crisis

Emergency

Catastrophe

Accident

Incident

بال بحران فوریت فاجعه سانحه حادثه

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Dis: و نامساعد و نامطلوب معناي به Astro : ستاره معناي به

Disaster: يك نامطلوب و بد هاي جنبه

ستاره يا سياره

http://www.merriam-webster.com/dictionary/disaster

Disaster m

ora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

1394ايام قمر در عقرب شنبه سه 18/1/94 21:21 جمعه 21/1/94 5:29

شنبه سه 15/2/94 3:34 شنبه پنج 17/2/94 11:05

شنبه دو 11/3/94 11:07 شنبه چهار 13/3/94 17:50

یکشنبه 7/4/94 19:49 شنبه چهار 10/4/94 2:19

یکشنبه 4/5/94 4:2411 شنبه سه 6/5/94 11:52

شنبه 31/5/94 12:44 شنبه دو 2/6/94 21:12

جمعه 27/6/94 19:24 شنبه دو 30/6/94 5:04

جمعه 24/7/94 1:11 یکشنبه 26/7/94 11:13

شنبه پنج 21/8/94 7:13 شنبه 23/8/94 16:44

شنبه چهار 18/9/94 14:29 جمعه 20/9/94 23:22

شنبه سه 15/10/94 22:57 جمعه 18/10/94 7:47

شنبه سه 13/11/94 7:24 شنبه پنج 15/11/94 17:18

شنبه دو 10/12/94 15:39 شنبه پنج 13/12/94 2:20

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

شکل به معموالً که است ای حادثه بال مختل را جامعه عملکرد و میدهد رخ ناگهانی

بعالوه .نماید می وارد آسیب و صدمه و کرد از فراتر آن به مناسب پاسخ یا تطابق .است جامعه های ظرفیت

Ardalan A. Terminology: Basic Terms of Disaster Risk Reduction from Living with Risk, ISDR Pub. Available from:

http://nihr.tums.ac.ir/disaster/Images/UserFiles/1/file/BasicTerminology-RiskReductionArdalan-ISDR.pdf.

Accessed December, 2012.

Disaster

UN/ISDR - UN Intl Strategy for Disaster Reduction Sec [ 15 January 2009 ]

دبیرخانه راهبرد بین الملل برای کاهش خطر بالیا وابسته به سازمان ملل متحد

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

هستند ناگهانی محیطی زیست های پدیده برای که برخودارند شدتی چنان از که

کمک اخذ به نیاز آن مدیریت و پاسخگویی .است بحران وقوع از خارج محلی از

Disaster

www.who.int/ جهانی بهداشت سازمان

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

تقسيم بندي انواع بحران آشنایی با مدیریت بحران

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Sudden onset وقوع ناگهانی

Slow onset وقوع تدریجی و پيشرنده

Mixed جنگ و كشمکش داخلی

انواع بحران با توجه به چگونگي وقوعm

ora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Situation out of control

Worst possible situation

Disaster event

Sudden Impact Disaster

Time

Difficult situation

Disaster situation

”Normality”

Lif

e s

itu

ati

on

of

the

po

pu

lati

on

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Situation out of control

Worst possible situation

Time

Slow Impact Disaster

Difficult situation

Disaster situation

”Normality”

Disaster events

Lif

e s

itu

ati

on

of

the

po

pu

lati

on

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Situation out of control

Worst possible situation

Disaster events

Time

Complex humanitarian emergency

Difficult situation

Disaster situation

”Normality”

Lif

e s

itu

ati

on

of

the

po

pu

lati

on

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

انواع بحران بر حسب علل ايجاد

طبيعی بحرانهای آتشفشان لرزه، زمين ، طوفان سيل،

(بشر دست ساخته)تکنولوژیکال بحرانهای ، شورش بمباران، سوزی، آتش ، تصادفات ، هواپيما سقوط

جنگ ، انقالب

(پيچيده) كمپلکس بالیای ساخت انسان و طبيعی بالیای از ای مجموعه

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

انواع بالياي طبيعي بر اساس منشاء

(شناختی زمين) ژئولوژیک فشان آتش زمين، رانش لرزه، زمين

سيل:(آبی) هيدرولوژیک طوفان :(هواشناسی) مترولوژیک

خشکسالی :اقليمی اپيدمی:(زیستی) بيولوژیک

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

(هيدرولوژيك)آبي

زمين شناسي

هواشناسي

اقليمي

بيولوژيك

منشا آن از بخش جامد زمين است

در زمان كوتاه و با منشا جو زمين

(CRED) انواع بحران

زمين لرزه،آتشفشان

طوفان

با منشا تغيير در چرخه آب يا جابجايي زياد آب

سيل

،آتش سوزيخشكسالي تغييرات اقليمي در زمان طوالني

،هجوم حشراتهمه گيري با منشا ميكروب ها يا مواد سمي

moradian.sums.ac.ir

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

انواع بالياي طبيعي بر اساس آثار

تعداد و 5 مساوی یا كمتر مرگ : كوچک مقياس خسارت و كمتر یا 1500 تاثير تحت جمعيت دالر ميليون 8 مساوی یا كمتر اقتصادی تحت جمعيت ،50 تا 5 بين مرگ : بزرگ مقياس

ميليون 200 حدود خسارت و150000 از بيش تاثير دالر

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

تقسيم بندي بحران در موسسات پزشكي

بحران داخلی

بحران خارجی

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

بحرانهاي خارجيبحرانهایی هستند که بر ساختار بیمارستان صدمه ای وارد نمی کنند ولی ممکن است بر روی منابع بیمارستانی

.اختالالتی را ایجاد کنند

بحرانهاي داخلي . اختالل در عملكرد نرمال بيمارستان به وجود مي آورند

صدمه يا مرگ پرسنل بيمارستان

آسيب به قسمتهاي فيزيكي بيمارستان

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

سطح بندي حادثه

سطح حادثه

تعريف

E0 شرايط عادي

E1 كمك ليكن است، درماني بهداشتي واحد چند يا يك سطح در حادثه وسعت .نيست الزم شهرستان

E2 نيست الزم دانشگاه كمك و است شهرستان يك سطح در حادثه وسعت.

E3 يك از بيش) است پزشكي علوم دانشگاه يك سطح در حادثه وسعت (است ضروري دانشگاه كمك دليلي هر به يا است درگير شهرستان

E4 يا است درگير دانشگاه يك از بيش) است قطب يك سطح در حادثه وسعت (است ضروري قطب هاي دانشگاه ساير كمك دليلي هر به

E5 هر به يا است درگير قطب يك از بيش) است ملي سطح در حادثه وسعت (است ضروري ملي سطح مداخله دليلي

E6 كمك بين المللي الزم است.

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

ابعاد بحران

گم افراد + شده تایيد مرگ :شدگان كشته تعداد

شدند كشته رود می تصور كه شده

حادثه وقوع جریان در :تاثير تحت جمعيت تعداد

.هستند فوری كمک دریافت نيازمند

وجود استانداردی روش :اقتصادی خسارت ميزان

ندارد

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

definition-and-http://www.emdat.be/criteria

Affected: People requiring

immediate assistance during a

period of emergency; it can also

include displaced or evacuated

people.

Total affected: Sum of injured,

homeless, and affected.

Affected m

ora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

بحران مديريت

مجموعه ای از مفاهیم نظری و تدابیر عملی در ابعاد سیاستگذاری، برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل جهت مقابله با بالیا در مراحل قبل، هنگاا و

.بعد از وقوع بالیا است

دکتر کتایون جهانگیری

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

مدیریتی، تصمیمات بکارگیری مند نظا روند ظرفیت و عملیاتی های مهارت تقویت سازماندهی،

و راهبردها اتخاذ ها، سیاست تدابیر منظور به سازی پیامدهای کاهش منظور به جوامع در سازگاری ایجاد تکنولوژیک و طبیعی مخاطرات از ناشی زیانبار

UNISDR-2003

بحرانمديريت

قبل از بحران= مديريت بحران

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

اصالحات پايه آشنایی با مدیریت بحران

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

بشر ساخت دست ٬طبيعي حادثه نوع هر : مخاطره زندگي به تواند مي كه آنها دو هر از تركيبي يا

محيط و ،معيشت،خدمات مال به و آسيب انسانها .رساند خسارت زيست

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Hazard

is:

Any Potential Threat To Public Health

And Safety

یک تهدید بالقوه برای سالمت و امنيت عمومی

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

فشارهای یا حاكم شرایط مجموعه كه مفهومی را جغرافيایی یا و فيزیکی ٬اجتماعی ٬اقتصادی فشارها و شرایط مجموعه این .كند می توصيف و آمادگی ٬كاهش خصوص در جمعيت توانایی .نماید می محدود را حوادث با مقابله

پذيريآسيب m

ora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

دارد بيماران و پرسنل برای خروج و ورود راه یک تنها می مسدود بحران در و دارد سنگين ترافيک اطراف خيابان

شود نيازها همه برای اتوماتيک شکل به برق اضطراری سيستم

ندارد نيست مقاوم زلزله مقابل در سازه

است زیاد ای سازه غير پذیری آسيب ندارد اضطراری تخليه برنامه ندارد بحران به پاسخ برنامه ندارد مجاور های بيمارستان به بيماران انتقال برنامه

برای بيمارستان چند مثال آسيب پذيریm

ora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Capacity( مقابله با بحران)ظرفيت

یک دسترس در منابع و ها توانمندی همه تركيب ریسک سطح تواند می كه ارگان یا اجتماع یا جامعه

دهد كاهش را بحران یک آثار یا وسایل همه شامل بحران با مقابله ظرفيت

،مهارتهای ،اقتصادی اجتماعی ،ساختاری، فيزیکی می مدیریت یا رهبری مانند اجتماعی یا شخصی

.باشد

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

The probability of harmful consequences, or

expected losses(deaths , injuries , property ,

livelihoods, economic activity disrupted or

environment damaged) resulting from

interactions between natural or human-induced

hazards and vulnerable conditions

شرایط در مخاطره یک منفی عواقب احتمالm پذیر آسيب

ora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

Risks خطر

چند مثال

خطر مرگ در زلزله

خطر آسیب در انفجار

خطر وقوع بیماری درجنگ

احتمال جابجایی جمعیت بعد از همه گیری

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir

اولين گام در برنامه ريزي مديريت بحران تحليل رسيك است

(تهديد)شناخت و تحليل مخاطرات (نقاط ضعف)برآورد آسيب پذيري ها در مقابل مخاطرات

(نقاط قوت)ارزيابي ظرفيت ها محاسبه و تحليل ريسك

اولويت هاي برنامه ريزي و روش : نتيجه برنامه ريزي مشخص مي شود

Shiraz Eram Garden

Photo credit: MR Rastegar-Fars EMS

mora

dia

n.s

um

s.a

c.ir