Dlaczego Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości ...FILE/MSSF-2017... · Ujęcie aktywów z tytułu podatku odroczonego na niezrealizowane straty (opublikowany 19 stycznia 2016)

Dlaczego Międzynarodowe Standardy

Sprawozdawczości Finansowej

to ciągłe wyzwanie?

Konferencja MSSF 2017

Agenda

09:00 – 09:30 Rejestracja uczestników

09:30 – 11:00 CZĘŚĆ I

O czym należy pamiętać przygotowując się do zamknięcia roku 2017?

• Otwarcie konferencji, przywitanie gości

• Wyzwania przy zamknięciu roku 2017

• Utrata wartości aktywów w świetle MSSF – wybrane zagadnienia praktyczne

11:00 – 11:20 Przerwa kawowa

11:20 – 12:50 CZĘŚĆ II

MSSF dziś i jutro – wyzwania związane ze standardami i ich zmianami

• Czy wiesz, że…? Sesja pytań i odpowiedzi

• MSSF 9 dla instytucji niefinansowych – praktyczne przykłady

• MSSF 16 Leasing – wyzwania związane z wdrożeniem nowego standardu

12:50 – 13:50 Lunch

13:50 – 15:00 CZĘŚĆ III


• Czy wiesz, że…? Sesja pytań i odpowiedzi

• MSSF 15 Przychody z umów z klientami

15:00 – 15:15 Przerwa kawowa

15:15 – 16:00 CZĘŚĆ IV

Zamknięcie roku 2017

• MSSF 15 Ujawnienia

• Nowa opinia z badania – jak się przygotować?

• Podsumowanie i pożegnanie

CZĘŚĆ I

O czym należy pamiętać przygotowując się do zamknięcia roku 2017?

Wyzwania przy zamknięciu

roku 2017


2

Agenda

Podsumowanie

Wybrane zmiany do MSSF/Decyzje KIMSF

Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnienia

Dodatkowe materiały

3

Podsumowanie

4

* Obowiązkowa data wejścia w życie ustalona przez RMSR. Ze względu na proces zatwierdzania zmian i nowych standardów przez UE,

data obowiązywania dla spółek publicznych z UE może być inna.

** Zastosowanie najpóźniej dla okresów rocznych rozpoczynających się wg daty podanej lub później.

PodsumowanieZmiany do MSSF - obowiązujące od 1 stycznia 2017 roku

stan na 10 listopada 2017 r.

Standardy i interpretacjeData wejścia

w życie*

Data wejścia w życie w UE

(data zatwierdzenia przez UE) **

Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy: Ujęcie aktywów z tytułu podatku

odroczonego na niezrealizowane straty (opublikowany 19 stycznia 2016) 1 stycznia 2017

1 stycznia 2017

(6 listopada 2017)

Zmiany do MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych: Inicjatywa

w zakresie ujawniania informacji (opublikowany 29 stycznia 2016) 1 stycznia 2017

1 stycznia 2017

(6 listopada 2017)

Zmiany wynikające z przeglądu MSSF - Cykl 2014-2016 obejmujące:

► MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości

Finansowej po raz pierwszy - Usunięcie krótkoterminowych zwolnień

dla jednostek stosujących MSSF po raz pierwszy

► MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych

i wspólnych przedsięwzięciach - Wycena jednostki stowarzyszonej

lub wspólnego przedsięwzięcia w wartości godziwej

► MSSF 12 Ujawnienie informacji na temat udziałów w innych jednostkach –

doprecyzowanie zakresu standardu (opublikowany 8 grudnia 2016)

Zmiany do MSSF 12:

1 stycznia 2017;

zmiany do

MSSF 1 oraz

MSR 28:

1 stycznia 2018

▲▼(Zatwierdzenie przez UE

oczekiwane w Q4 2017)

Źródło: Raport EFRAG dotyczący statusu zatwierdzenia standardów na dzień 10 listopada 2017

5

PodsumowanieMSSF i zmiany do MSSF nieobowiązujące w 2017 roku


Standardy i interpretacje Przepisy przejścioweData wejścia

w życie*

Data wejścia

w życie w UE

(data zatwierdzenia

przez UE) **

MSSF 9 Instrumenty finansowe

(opublikowany 24 lipca 2014)

Poza kilkoma ograniczonymi zwolnieniami

standard ma zastosowanie retrospektywne

w odniesieniu do klasyfikacji, wyceny i utraty

wartości i prospektywne w stosunku do

rachunkowości zabezpieczeń

1 stycznia 20181 stycznia 2018

(22 listopada 2016)

Zmiany do MSSF 9 Kontrakty z cechami

przedpłat z ujemną rekompensatą

(opublikowane 12 października 2017)

Podejście retrospektywne zgodnie z MSR 8

poza kilkoma zwolnieniami1 stycznia 2019

▲(spodziewana data

zatwierdzenia: 2018)

MSSF 15 Przychody z umów z klientami

(opublikowany 28 maja 2014) wraz ze zmianami

do MSSF 15: Data wejścia w życie MSSF 15

(opublikowane 11 września 2015)

Podejście retrospektywne pełne

lub zmodyfikowane1 stycznia 2018

1 stycznia 2018

(22 września 2016)

Wyjaśnienia do MSSF 15

Przychody z umów z klientami

(opublikowane 12 kwietnia 2016)


lub zmodyfikowane1 stycznia 2018

1 stycznia 2018

(31 października 2017)

* Data wejścia w życie ustalona przez RMSR. Ze względu na proces zatwierdzania zmian i nowych standardów przez UE data obowiązywania

dla spółek publicznych z UE może być inna.



6




w życie*

Data wejścia

w życie w UE

(data zatwierdzenia

przez UE) **

Zmiany do MSSF 2 Klasyfikacja

i pomiar transakcji płatności na bazie akcji

(opublikowany 20 czerwca 2016)

Prospektywnie (możliwe podejście retrospektywne

jeżeli jednostka stosuje wszystkie trzy zmiany

jednocześnie)

1 stycznia 2018▼(spodziewana data

zatwierdzenia: Q1 2018)

Zmiany do MSSF 4 Zastosowanie MSSF 9

Instrumenty finansowe do MSSF 4

Umowy ubezpieczeniowe

(opublikowane 12 września 2016)

Tzw. overlay approach. Podejście zgodnie

z przepisami przejściowymi MSSF 9

lub MSSF 17

1 stycznia 20181 stycznia 2018

(3 listopada 2017)

Zmiany do MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne

(opublikowane 8 grudnia 2016)

Podejście prospektywne lub retrospektywne (bez

efektu pewności wstecznej)1 stycznia 2018

▼(spodziewana data


KIMSF 22 Transakcje w walucie obcej

i otrzymane przedpłaty

(opublikowany 8 grudnia 2016)

Podejście prospektywne lub retrospektywne dla

transakcji ujętych: (i) na dzień pierwszego

zastosowania lub (ii) na pierwszy dzień okresu

porównawczego

1 stycznia 2018▼(spodziewana data


MSSF 16 Leasing

(opublikowany 13 stycznia 2016)

Podejście pełne retrospektywne

lub zmodyfikowane retrospektywne 1 stycznia 2019

1 stycznia 2019

(31 października 2017)





7




w życie*

Data wejścia

w życie w UE

(data zatwierdzenia

przez UE) **

KIMSF 23 Niepewność w ujmowaniu

podatku dochodowego

(opublikowany 7 czerwca 2017)

Podejście retrospektywne zgodnie z MSR 8

(bez efektu pewności wstecznej) lub

retrospektywne rozpoznając skumulowany efekt

pierwszego zastosowania w kapitałach w

momencie pierwszego zastosowania bez korekty

danych porównawczych

1 stycznia 2019(spodziewana

data zatwierdzenia: 2018)

Zmiany do MSR 28 Udziały długoterminowe

w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych

przedsięwzięciach

(opublikowane 12 października 2017)

Podejście retrospektywne zgodnie

z MSR 8 poza kilkoma zwolnieniami1 stycznia 2019

(spodziewana

data zatwierdzenia: 2018)

MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe

(opublikowany 18 maja 2017 roku)


(jeżeli niemożliwe do zastosowania, jednostka

stosuje zmodyfikowane podejście retrospektywne

lub podejście wg wartości godziwej)

1 stycznia 2021 Brak danych

Pozostałe publikacje

Publikacja Stanowiska Praktycznego: Inicjatywa

dotycząca ujawnień – Kwestie związane z

istotnością („Materiality Practice Statement”)

Brak danychW momencie publikacji

(wrzesień 2017)Brak danych





8

PodsumowanieDecyzje KIMSF dotyczące agendy technicznej

od listopada 2016 r.

Decyzje KIMSF Publikacja*

MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy – stosowanie MSSF

przez jednostkę zależną po raz pierwszy w terminie późniejszym niż jej jednostka dominującamarzec 2017

MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych – przejęcie grupy aktywów nie stanowiących przedsięwzięcia czerwiec 2017

MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana oraz MSSF 9 Instrumenty finansowe –

zastosowanie MSSF 9 do transakcji spółki zależnej przeznaczonej do sprzedażylistopad 2016

MSSF 9 Instrumenty Finansowe – modyfikacje lub wymiany zobowiązań finansowych, które nie powodują

zaprzestania ich ujmowaniamarzec 2017

MSSF 9 Instrumenty finansowe – efekt symetrycznej opcji przedpłaty wartości nominalnej (opcja „make whole”)

oraz opcji przedpłaty wartości godziwejlistopad 2016

MSSF 9 Instrumenty Finansowe – aktywa finansowe spełniające warunki do prezentowania zmian ich wartości godziwej

w innych całkowitych dochodachmaj 2017

MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe – jednostki inwestycyjne i jednostki zależne listopad 2016

MSSF 15 Przychody z umów z klientami – Ujęcie przychodów z umowy sprzedaży nieruchomości wrzesień 2017

MSR 1 MSR 2 MSR 8 oraz MSSF 9 Kredyt towarowy marzec 2017

MSR 12 Podatek dochodowy – odsetki i kary związane z podatkiem dochodowym marzec 2017

MSR 12 Podatek dochodowy – oczekiwany sposób realizacji lub rozliczenia składnika aktywów niematerialnych

o nieokreślonym okresie użytkowanialistopad 2016

* Daty publikacji wstępnych decyzji KIMSF

9

PodsumowanieDecyzje KIMSF dotyczące agendy technicznej

od listopada 2016 r.

Decyzje KIMSF Publikacja*

MSR 12 Podatek dochodowy – Podatek odroczony a przejęcie jednostki posiadającej tylko jeden składnik aktywów

nie stanowiącej przedsięwzięciamarzec 2017

MSR 19 Świadczenia pracownicze – stopa dyskontowa w kraju, który przyjął walutę innego kraju marzec 2017

MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach – szacunek znaczącego wpływu

posiadanego przez managera funduszulistopad 2016

MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach – przejście spółki stowarzyszonej lub

wspólnego przedsięwzięcia od jednostki będącej pod wspólną kontrolączerwiec 2017

MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach – Wniesienie rzeczowych aktywów

trwałych do jednostki stowarzyszonej wrzesień 2017

MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja – kontrakty pochodne rozliczane przez Central Clearing Counterparty (CCP) marzec 2017

MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja – sprzedaż opcji sprzedaży udziałów niekontrolujących w zamian za zmienną

ilość akcji własnych jednostki dominującej (NCI puts)listopad 2016

MSR 33 Zysk przypadający na jedną akcję – podatek wynikający z płatności z tytułu kapitałowych instrumentów uczestnictwa marzec 2017

MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe – definicja kosztu w umowach rodzących obciążenia maj 2017

MSR 38 Aktywa niematerialne – Dobra nabyte w celach promocyjnych maj 2017

MSR 41 Rolnictwo – aktywa biologiczne uprawiane na roślinach produkcyjnych marzec 2017

* Daty publikacji wstępnych decyzji KIMSF

10

Wybrane zmiany do MSSF/Decyzje KIMSF

11

Zmiany do MSR 12: Ujęcie aktywów z tytułu podatku odroczonego na niezrealizowane straty

Kluczowe zagadnienia Wpływ na sprawozdania

Zmiany do MSR 12 dotyczą sposobu ujęcia aktywów z tytułu

odroczonego podatku dochodowego w związku z instrumentami

dłużnymi wycenianymi w wartości godziwej

► Zmiany doprecyzowują, że straty na istrumentach dłużnych mogą

powodować powstanie ujemnych różnic przejściowych niezależnie

od tego, czy jednostka oczekuje odzyskania wartości bilansowej

instrumentu poprzez jego sprzedaż czy utrzymanie do terminu

wymagalności

► Sam fakt odwrócenia składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego

w przyszłości nie jest wystarczające do jego rozpoznania. Jednostka

analizując możliwość realizacji aktywów z tytułu podatku odroczonego

ocenia czy przepisy podatkowe nie ograniczają źródeł zysków

do opodatkowania, które można pomniejszyć poprzez odwrócenie

aktywów z tytułu podatku odroczonego

Dotyczy jednostek posiadających instrumenty dłużne

wyceniane w wartości godziwej.

Zmiany mają zastosowanie retrospektywnie.

Możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia przy

prezentacji skutków zmian w kapitałach własnych

w ramach najwcześniejszego okresu porównawczego.

12

Interpretacja w szczególności określa:

► Czy i kiedy jednostka powinna analizować

niepewne pozycje podatkowe oddzielnie

► Założenie jednostki dotyczące możliwości

kontroli przez organy podatkowe

► Sposób w jaki jednostka określa dochód do

opodatkowania (stratę) podatkową, podstawę

opodatkowania, niewykorzystane straty

podatkowe, stopy podatkowe

► Sposób w jaki jednostka ujmuje zmiany

w faktach i okolicznościach

Data wejścia w życie: Interpretacja obowiązuje dla

okresów sprawozdawczych rozpoczynających się

1 stycznia 2019 r. lub później.

Przepisy przejściowe:

a) Zastosowanie interpretacji retrospektywnie zgodnie z MSR 8

b) Zastosowanie interpretacji retrospektywnie rozpoznając skumulowany efekt pierwszego zastosowania w kapitałach, przy czym nie ma konieczności dokonywania przekształcenia danych porównawczych

KIMSF 23 Niepewność w ujmowaniu podatku dochodowego

Określenie zysku

do opodatkowania/straty

podatkowej zgodnie

z założeniami przyjętymi

w zeznaniach podatkowych

Metoda wartości

oczekiwanej

Nie

Ujęcie efektu niepewności

w wartości zysku do

opodatkowania/straty poprzez

użycie jednej z metod lepiej

odzwierciedlających niepewność:

Metoda najbardziej

prawdopodobna

Tak

Czy jest prawdopodobne, że w przypadku kontroli organy podatkowe

nie zakwestionują niepewnej pozycji podatkowej?

13

Pytanie do KIMSF Wpływ na sprawozdania

Interpretacja KIMSF 23 nie obejmuje ujęcia i prezentacji

kwestii kar podatkowych, w tym odsetek karnych od

zobowiązań podatkowych

Dodatkowe ujawnienia dotyczące kar i odsetek

związanych z podatkiem dochodowym w związku

z MSR 1 par. 122

Kwestia dotyczy ujmowania odsetek oraz kar z tytułu podatku

dochodowego. Ustalenia KIMSF:

► Jeśli należności lub zobowiązania z tytułu kar lub odsetek są podatkiem

dochodowym, jednostka powinna zastosować MSR 12. Gdy kary

lub odsetki nie są związane z podatkiem jednostka powinna zastosować

MSR 37

► Jeśli kwoty odsetek i kar są istotne, należy dokonać odpowiedniego

ujawnienia w sprawozdaniu finansowym, niezależnie od tego,

czy jednostka stosuje MSR 12, czy MSR 37. Przy zastosowaniu MSR 12

należy ujawnić główne części składowe podatku dochodowego.

Stosując MSR 37 należy m.in. przedstawić uzgodnienie wartości

bilansowej na początek i na koniec okresu

► MSR 1 wymaga ujawnienia w sprawozdaniu finansowym informacji

na temat istotnych założeń przyjętych do określenia polityki

rachunkowości w tym zakresie

► Wstępna decyzja: w związku z tym, że inne projekty na agendzie Rady

lub Komitetu posiadają wyższy priorytet KIMSF zdecydował

aby nie dodawać powyższego problemu do agendy technicznej

MSR 12 Podatek dochodowy – odsetki i kary związane z podatkiem dochodowym

14


Brak rozpoznania rezerwy z tytułu odroczonego

podatku dochodowego od wyceny majątku jednostki

przejętej w przypadku transakcji nie stanowiącej

połączenia jednostek gospodarczych

Pytanie dotyczyło rozpoznania rezerwy z tytułu odroczonego podatku

dochodowego od wyceny w wartości godziwej nieruchomości

inwestycyjnej stanowiącej jedyny składnik aktywów jednostki przejętej

(single-asset entity). Ustalenia KIMSF:

► Zgodnie z MSSF 3 nabycie akcji jednostki posiadającej tylko

nieruchomość inwestycyjną nie stanowi połączenia, ponieważ nabyte

przedsiębiorstwo nie spełnia definicji przedsięwzięcia. Transakcja taka jest

więc rozliczana w księgach jednostki przejmującej jako nabycie aktywów,

a cena nabycia jest alokowana w całości na nabytą nieruchomość

► Jednostka przejmująca nie ujmuje rezerwy z tytułu odroczonego podatku

dochodowego, ponieważ zgodnie z par. 15b MSR 12 nie podlega ona

ujęciu w przypadku początkowego ujęcia składnika aktywów

pochodzącego z transakcji, która nie jest połączeniem jednostek

gospodarczych

► W związku z tym, że obowiązujące standardy stanowią wystarczającą

podstawę do prawidłowego rozliczenia powyższych kwestii, KIMSF

zdecydował, aby nie dodawać powyższego problemu do agendy

technicznej

MSR 12 Podatek dochodowy – Podatek odroczony a przejęcie jednostki posiadającej tylko jeden składnik aktywów nie stanowiącej przedsięwzięcia

15


Jednorazowe rozpoznanie w wyniku finansowym

przychodów lub kosztów wynikających z modyfikacji

umowy i zmiany przepływów pieniężnych

zobowiązania finansowego wycenianego

w zamortyzowanym koszcie

Pytanie dotyczyło kwestii modyfikacji umowy zmieniającej przyszłe

przepływy wynikające z zobowiązania finansowego wycenianego

w zamortyzowanym koszcie, która nie skutkuje zaprzestaniem

ujmowania zobowiązania. Skierowano się z pytaniem, czy skutki

zmiany przyszłych przepływów pieniężnych powinny skorygować

efektywną stopę procentową (rozłożenie w czasie efektu zmiany),

czy powinny zostać odniesione jednorazowo w wynik finansowy.

Ustalenia KIMSF:

► Zgodnie z par. B5.4.6 MSSF 9, przy modyfikacji przyszłych przepływów

konieczne jest określenie wartości bieżącej oczekiwanych przyszłych

przepływów pieniężnych zdyskontowanych według pierwotnej efektywnej

stopy procentowej instrumentu finansowego

► Różnica pomiędzy tak oszacowaną wartością a wartością bilansową

zobowiązania finansowego ujmowana jest jako przychody lub koszty

w dacie modyfikacji przepływów

MSSF 9 Instrumenty Finansowe – modyfikacje lub wymiany zobowiązań finansowych, które nie powodują zaprzestania ich ujmowania

16


Dyskusja dotyczyła opcji przedpłaty należącej tylko do

pożyczkobiorcy i zakresu par. B4.1.11. Ustalenia KIMSF:

► Par. B4.1.11(b) odnosi się do możliwości wcześniejszej spłaty

instrumentu dłużnego przez emitenta oraz do możliwości przedstawienia

instrumentu emitentowi do wykupienia przed terminem wymagalności.

Kwota wcześniejszej spłaty w znacznym stopniu odpowiada wówczas

wartości niedokonanych płatności kwoty głównej i odsetek. Taki

instrument może zostać wyceniony według zamortyzowanego kosztu

lub w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody

► Rozważono, czy opcja wcześniejszej spłaty według wartości godziwej

lub symetrycznej opcji przedpłaty wartości nominalnej, która może

doprowadzić do sytuacji, gdzie pożyczkobiorca ostatecznie otrzymuje

wynagrodzenie zamiast dokonać spłaty, znajduje się w zakresie par.

B4.1.11 (b)

► Zdaniem niektórych członków Komitetu tego typu opcje nie są objęte

zakresem ww. paragrafu i tym samym nie spełniają warunku SPPI dla

wyceny w zamortyzowanym koszcie

Sposób wyceny instrumentu finansowego

niespełniającego warunku SPPI ze względu na

symetryczną opcję przedpłaty: zamortyzowany koszt

lub wartość godziwa przez pozostałe całkowite

dochody*

* RMSR zaproponowała możliwość zastosowania ograniczonego

wyjątku dla MSSF 9 w przypadku określonych aktywów

finansowych, które posiadają cechy zakontraktowanych

przepływów pieniężnych dotyczących wyłącznie płatności kapitału

oraz odsetek, ale które nie spełniają kryteriów klasyfikacji jako

SPPI ze względu na opcję przedpłaty. Dzięki wprowadzeniu

ograniczonego wyjątku powyższe aktywa finansowe będą mogły

być wycenianie według zamortyzowanego kosztu lub do wartości

godziwej przez pozostałe całkowite dochody. Powyższe zmiany

do MSSF 9 zostały opublikowane 12 październiku 2017 roku.

MSSF 9 Instrumenty finansowe – Efekt symetrycznej opcji przedpłaty wartości nominalnej (opcja „make whole”) oraz opcji przedpłaty wartości godziwej przy określeniu spełnienia warunku SPPI (solely payments of principal and interest)

17


18


Zamknięcie roku 2017:

na co zwrócić uwagę?

Aktualizacja wartości szacunkowych

Wybrane zmiany w regulacjach

i główne obszary zainteresowania

regulatorów

Rewizja osądów z poprzedniego okresu

sprawozdawczego

Analiza istotnych transakcji w ciągu roku

Zmiana czynników makroekonomicznych

Zmiany zasad (polityk) rachunkowości i korekty błędów

poprzedniego okresu

19

Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaNowelizacja Ustawy o Rachunkowości: Ujawnianie informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy

► Rozszerzenie zakresu informacji niefinansowych oraz wprowadzenie nowych ujawnień w zakresie polityki różnorodności

w sprawozdaniach finansowych w związku z implementacją Dyrektywy 2014/95/UE Parlamentu Europejskiego i Rady

► Zmiana dotyczy największych jednostek z katalogu dużych jednostek zainteresowania publicznego i polega przede wszystkim na

wprowadzeniu wymogu ujawniania w sprawozdaniu z działalności w formie oświadczenia minimum istotnych informacji obejmujących,

co najmniej:

1. zwięzły opis modelu biznesowego jednostki

2. kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki

3. opis polityk stosowanych przez jednostkę w odniesieniu do zagadnień społecznych, pracowniczych, środowiska naturalnego,

poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji, a także opis rezultatów stosowania tych polityk

4. opis procedur należytej staranności - jeżeli jednostka je stosuje w ramach polityk, o których mowa w pkt 3

5. opis istotnych ryzyk związanych z działalnością jednostki mogących wywierać niekorzystny wpływ na zagadnienia, o których mowa

w pkt 3, w tym ryzyk związanych z produktami jednostki lub jej relacjami z otoczeniem zewnętrznym, w tym z kontrahentami, a także

opis zarządzania tymi ryzykami

► Spółki objęte ww. regulacjami będą miały obowiązek zastosowania zasady "stosuj lub wyjaśnij" (ang.: comply or explain)

- tj. w przypadku, gdy dana jednostka nie prowadzi polityki w zakresie jednego lub kilku omawianych zagadnień, będzie miała ona

obowiązek ujawnić ten fakt oraz podać przyczyny

Wymóg w zakresie informacji niefinansowych ma zastosowanie do okresów

sprawozdawczych rozpoczynających się po dniu 31 grudnia 2016 roku

20

Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaNowelizacja Ustawy o Rachunkowości: Ujawnianie informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy

Podmioty ujawniające informacje niefinansowe*

Grupy kapitałowe ujawniające informacje niefinansowe

* Kryteria trzeba spełnić za dwa kolejne lata z rzędu, tj. w roku obrotowym, za który sporządzone jest sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok.

ok. 300

podmiotów

21

► Przepisy dotyczą emitentów, którzy w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku

poprzedzającym ten rok przekraczają co najmniej dwie z następujących trzech wielkości

a. 85 000 000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego

b. 170 000 000 zł - w przypadku przychodów ze sprzedaży netto za rok obrotowy

c. 250 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty

► Sprawozdanie z działalności emitenta powinno zawierać opis polityki różnorodności stosowanej do organów administrujących,

zarządzających i nadzorujących emitenta w odniesieniu do aspektów, takich jak na przykład wiek, płeć lub wykształcenie

i doświadczenie zawodowe zawierający informacje dotyczące między innymi: celów polityki, sposobów jej realizacji

oraz skutków w okresie sprawozdawczym

► Implementacja ww. przepisów unijnych zostanie przeprowadzona w ramach oświadczenia o stosowaniu ładu

korporacyjnego

► Jeżeli emitent nie stosuje i nie ujawnia informacji dotyczących różnorodności zawiera w oświadczeniu wyjaśnienie takiej decyzji

Wymóg w zakresie opisu polityk różnorodności ma zastosowanie do okresów

sprawozdawczych rozpoczynających się po dniu 31 grudnia 2016 roku

Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaRozporządzenie Ministra Finansów w sprawie informacji bieżących i okresowych: Ujawniania informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy

22

Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaDziałalność ESMA – wybrane publikacje

► Przegląd w zakresie egzekwowania wymogu ujawniania informacji finansowych (lipiec 2017) 1

► Przegląd w zakresie ustalania wartości godziwej w sprawozdaniach finansowych sporządzanych zgodnie z MSSF (lipiec 2017) 2

► Wytyczne ESMA ws. alternatywnych pomiarów wyników (lipiec 2017) 3

► Raport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego

Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017) 4

1 Peer Review Report: Enforcement of financial information (ESMA42-111-4138, 18 lipca 2017) (https://www.esma.europa.eu,zakładka: Convergence/IFRS Supervisory

Convergence)

2 Report: Review of Fair Value Measurement in the IFRS financial statements (ESMA32-67-284, 12 lipca 2017) (https://www.esma.europa.eu,zakładka: Convergence/IFRS

Supervisory Convergence)

3 Q&A on ESMA Guidelines on Alternative Performance Measures (ESMA32-51-370, 12 lipca 2017) ((https://www.esma.europa.eu, zakładka: Rules, Databases & Library/ESMA

Library)

4 20th Extract from EECS’s Database of Enforcement (ESMA32-63-200, 5 stycznia 2017) (https://www.esma.europa.eu,zakładka: Convergence/IFRS Supervisory Convergence)

Działalność ESMA – wybrane publikacje:

23

Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaDziałalność ESMA – wybrane publikacje

► Feedback Statement ESMA w sprawie europejskiego jednolitego formatu elektronicznego (grudzień 2016) 5

► Podsumowanie analizy stanu przygotowania do zastosowania MSSF 9 oraz MSSF 15 (październik 2017) 6

► Publiczne stanowisko ESMA w sprawie wspólnych priorytetów nadzorczych (październik 2017) 7

► Raport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego

Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (październik 2017) 8

5 Feedback Statement on the Consultation Paper on the Regulatory Technical Standard on the European Single Electronic Format (ESEF) (ESMA/2016/1668, 21 grudnia 2016)

(www.esma.europa.eu, zakładka: Rules, Databases & Library/ESMA Library)

6 Summary of results of the fact finding exercise on IFRS 9 and IFRS 15 (ESMA32-63-364, 27 października 2017) (www.esma.europa.eu, zakładka: Rules, Databases &

Library/ESMA Library)

7 Public Statement on European common enforcement priorities for 2017 IFRS financial statements (ESMA32-63-340, 27 października 2017) (www.esma.europa.eu, zakładka:

Rules, Databases & Library/ESMA Library)

8 21th Extract from the EECS’s Database of Enforcement (ESMA32-63-334, 31 października 2017) (www.esma.europa.eu, zakładka: Convergence/IFRS Supervisory

Convergence)

Działalność ESMA – wybrane publikacje:

24

Działalność ESMA – wybrane publikacjePodsumowanie analizy stanu przygotowania do zastosowania MSSF 9 oraz MSSF 15

► MSSF 9 – przeanalizowano sprawozdania finansowe 48 dużych i średnich instytucji finansowych z 21 krajów

Europejskiego Obszaru Gospodarczego

40%

31%

29%Ujawnienia kluczowychkoncepcji

Ujawnienia sporządzonewg gotowych wzorów

Brak ujawnień

Procent emitentów prezentujących jakościowe ujawnienia

w zakresie oczekiwanego wpływu wdrożenia MSSF 9

19%

14%

67%

Ujawnienie ilościowegowpływu

Dane o ilościowym wpływiejeszcze niedostępne

Brak ujawnień

Procent emitentów prezentujących ilościowe ujawnienia


25

Działalność ESMA – wybrane publikacjePodsumowanie analizy stanu przygotowania do zastosowania MSSF 9 oraz MSSF 15

► MSSF 15 – przeanalizowano sprawozdania finansowe 47 przedsiębiorstw z różnych branż z 26 krajów Europejskiego

Obszaru Gospodarczego.

34%

15%

51%

Ujawnienia kluczowychkoncepcji

Ujawnienia sporządzonewg gotowych wzorów

Brak ujawnień

30%

19%

51%

Ujawnienia ilościowegowpływu

Dane o ilościowym wpływiejeszcze niedostępne

Brak ujawnień

Procent emitentów prezentujących jakościowe ujawnienia


Procent emitentów prezentujących ilościowe ujawnienia


26

Działalność ESMA – wybrane publikacjePubliczne stanowisko ESMA w sprawie wspólnych priorytetów nadzorczych

► Ujawnienia w zakresie oczekiwanego wpływu wdrożenia nowych standardów, tj. MSSF 9 Instrumenty

Finansowe, MSSF 15 Przychody z umów z klientami oraz MSSF 16 Leasing w dniu ich pierwszego

zastosowania

ESMA spodziewa się, że do dnia publikacji sprawozdań finansowych za 2017 rok wpływ wdrożenia nowych

standardów w dniu ich pierwszego zastosowania będzie znany bądź wiarygodnie oszacowany. ESMA oczekuje

ujawnień ilościowych i jakościowych dostosowanych do specyfiki emitenta – wyraźne „nie” dla opisów,

które nic nie wnoszą (boiler plate disclosures).

► Specyficzne kwestie wynikające z MSSF 3 Połączenia jednostek takie jak aktywa niematerialne, korekta

prowizorycznych kwot w okresie wyceny, okazyjne nabycie, zapłata warunkowa, połączenia pod wspólną kontrolą

oraz przymusowy wykup udziałów niekontrolujących, a także ujawnienia w zakresie ustalenia wartości godziwej.

► Specyficzne kwestie wynikające z MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych takie jak m.in. ujawnienia

informacji umożliwiających ocenę zmiany stanu zobowiązań z tytułu działalności finansowej, polityk rachunkowości

w zakresie traktowania poszczególnych składowych jako środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych

w tym kredytów w rachunku bieżącym lub sald z tytułu cash pool.

► Pozostałe m.in. - wycena i ujawnienia przez instytucje finansowe kredytów z utratą wartości (non-performing loans);

ocena i ujawnienia ryzyk oraz oczekiwanego wpływu decyzji Wielkiej Brytanii dotyczącej opuszczenia Unii

Europejskiej (pot. „Brexit”) na działalność emitenta; wytyczne w zakresie alternatywnych pomiarów wyników

(Guidelines on the Alternative Performance Measures)

27

Działalność ESMA – wybrane publikacjeWybrane publikacje obowiązujące w przyszłych okresach sprawozdawczych

► Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował Feedback Statement dotyczący jednolitego

formatu sprawozdawczego (ESEF) dla emitentów, których instrumenty finansowe dopuszczone są do obrotu na rynku

regulowanym na terytorium UE. Cyfrowy format ma m.in. umożliwić użytkownikom sprawozdań finansowych dokonanie analizy

i porównania znacznych ilości informacji przy użyciu oprogramowania

► Obowiązek przygotowania standardu technicznego dotyczącego ESEF wynika z art. 4 ust. 7 dyrektywy 2004/109/WE

(Transparency)

► Od dnia 1 stycznia 2020 r., wszystkie roczne sprawozdania finansowe, przygotowane zgodnie z MSR sporządzane mają być

w jednolitym formacie sprawozdawczym (ESEF):

► raporty roczne zawierające roczne sprawozdania finansowe zgodnie z MSR przygotowywane byłyby w formacie XHTML,

co pozwalałoby dokonać analizy odbiorcom końcowym oraz dane finansowe w XBRL, co pozwalałoby na ich odczyt przez

wyspecjalizowane systemy

► emitenci, którzy nie przygotowują skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z MSR przygotowywaliby raporty

roczne w formacie XHTML, lecz nie wyróżnialiby informacji finansowych w XBRL

► Mając na uwadze potrzebę ułatwienia implementacji ESEF oraz zapoznania się z technologią XBRL ESMA proponuje dwuletnią

fazę próbną stosowania formatu

Feedback Statement ESMA w sprawie europejskiego jednolitego formatu elektronicznego:

28

Działalność ESMA – wybrane publikacjeRaport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017)

Raport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego

w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017):

1. MSR 1 – Prezentacja zysków i strat z aktywów i zobowiązań finansowych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów

2. MSR 8/MSR 17/MSR 32/KIMSF 4 – Zakup floty samochodowej wraz z umową odkupu

3. MSR 8 i MSR 36 – Zastosowanie metodologii wartości użytkowej do testów na utratę wartości

4. MSR 8 i MSR 38 – Reklasyfikacja płatności milowych do rachunku zysków i strat przez firmę farmaceutyczną

5. MSR 12 – Rozpoznanie aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ze względu na nierozliczone straty podatkowe

6. MSR 16 – Amortyzacja składników aktywów spółki działającej w przemyśle gazowym i rafineryjnym

7. MSR 36 – Identyfikacja jednostki generującej przepływy pieniężnie

8. MSR 36 – Ujawnienia związane z określeniem wartości użytkowej

9. MSR 36 i MSR 37 – Ujmowanie umowy rodzącej obciążenia

10. MSR 39 – Rozpoznanie strat po konwersji pożyczki na akcje

11. MSFF 7 – Ujawnienia jakościowe ryzyk związanych z instrumentami finansowymi

12. MSSF 10 – Prawne ograniczenia do wykorzystania swoich praw przez akcjonariusza

13. MSSF 10 – Określenie, czy jednostka jest jednostką inwestycyjną

14. MSSF 12 – Ujawnienia dotyczące istotnych osądów i założeń w określaniu istnienia istotnego wpływu

29

Pytanie do ESMA Decyzja ESMA

► Analiza dotyczyła paragrafu MSR 12.34: „Składnik aktywów z tytułu

odroczonego podatku dochodowego, służący przeniesieniu nierozliczonej

straty podatkowej (…), ujmuje się w zakresie, w którym jest

prawdopodobne, że będzie dostępny przyszły dochód do opodatkowania,

od którego można odpisać nierozliczone straty podatkowe (…)”

► Spółka ujęła składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego

w sprawozdaniu finansowym, lecz nie ujawniła szacunków i analiz

dotyczących wystąpienia w przyszłości zysku do opodatkowania

► ESMA zdecydowała, że w związku z brakiem

przedstawienia przekonujących analiz w zakresie

wystąpienia w przyszłości dochodu do opodatkowania

Spółka nie miała prawa rozpoznać składnika aktywów

z tytułu odroczonego podatku dochodowego

MSR 12 - Rozpoznanie składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego

ze względu na nierozliczone straty podatkowe

Działalność ESMA – wybrane publikacjeRaport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017):

30


► Analiza dotyczyła sposobu ujęcia w księgach krótkoterminowej umowy

sprzedaży floty samochodowej z efektywnym odkupem pojazdów

przez sprzedawcę (producenta)

► Umowa spełnia definicję leasingu, gdyż jej wykonanie

jest zależne od istnienia konkretnych składników

aktywów oraz umowa przekazuje prawo do ich

użytkowania (zgodnie z KIMSF 4.6)

► Klasyfikacja jako leasing operacyjny:

► Różnica pomiędzy płatnością początkową za zakup

pojazdów i kwotą, która zostanie zwrócona

przez producenta przy odkupie zostaje ujęta

jako przedpłaty leasingowe amortyzowane

w czasie trwania umowy

► Umowa odkupu powoduje powstanie aktywa

finansowego zgodnie z MSR 32.11.

Zgodnie z MSR 39.9 jest to należność

MSR 8/MSR 17/MSR 32/KIMSF 4 - Zakup floty samochodowej wraz z umową odkupu


31


► Analiza dotyczyła zmiany ujęcia projektów rozwojowych przez spółkę

farmaceutyczną. Zgodnie z nową strategią wszystkie projekty

rozwojowe ujęte do tej pory jako aktywa niematerialne zostały

przeklasyfikowane jako badanie i ujęte w całości w rachunku wyników,

jeśli nie otrzymały zgody na rejestrację i dystrybucję na rynku

► Pytanie dotyczyło ujęcia zmiany w księgach. Możliwe są dwa

rozwiązania:

a) Powyższa zmiana jest zmianą wartości szacunkowych i zostanie

ujęta prospektywnie w rachunku wyników

b) Jeśli wartość bieżąca składnika aktywów przekracza wartość

odzyskiwalną Spółka ujmuje stratę z tytułu utraty wartości

► ESMA zdecydowała, że jeśli w przeszłości błędnie

oceniono spełnienie wymagań dotyczących ujęcia

składnika aktywów (zgodnie z MSR 38.21 i 24)

jest to błąd poprzednich okresów i Spółka ujmuje

korektę retrospektywnie zgodnie z MSR 8.5

► Wątpliwości dotyczące możliwości generowania

przez składnik aktywów korzyści w przyszłych

okresach stanowi przesłankę do testu na utratę

wartości

MSR 8 i MSR 38 – Reklasyfikacja płatności milowych do rachunku zysków i strat przez firmę farmaceutyczną


32

Działalność ESMA – wybrane publikacjeRaport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (październik 2017)

Raport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego

w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017):

1. MSR 36 – Premia za ryzyko dla kraju w teście na utratę wartości

2. MSSF 11, MSSF 10 – Ocena wspólnej kontroli

3. MSSF 13, MSR 28 – Wycena i metoda praw własności w przypadku występowania ograniczeń

4. MSSF 11, MSSF 10 – Ocena wspólnej kontroli

5. MSR 8, MSR 34 – Przekształcenie danych porównawczych

6. MSR 1, MSR 39 – Ujawnianie informacji o transakcji odwrotnego faktoringu

7. MSSF 10 – Ocena kontroli nad funduszami inwestycyjnymi

8. MSSF 13 – Ujawnianie informacji o nieobserwowalnych danych wejściowych wykorzystywanych dla wyceny w wartości godziwej

9. MSR 39, MSR 37, MSR 18 – Ujmowanie i wycena wpływów z umowy arbitrażowej

10. MSR 36 – Test na utratę wartości znaków towarowych

11. MSR 12 – Ujmowanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikających z nierozliczonych strat podatkowych

12. MSR 39 – Definicja "środowiska gospodarczego" i wyodrębnienie wbudowanych walutowych instrumentów pochodnych w umowie

o świadczenie usług energetycznych

33

Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaKomunikat UKNF w sprawie zastosowania MSSF 9 i MSSF 15 i związanych z tym ujawnień

► 13 października 2017 roku UKNF wydał komunikat w sprawie zastosowania MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz

MSSF 15 Przychody z umów z klientami i konieczności zapewnienia przez emitentów odpowiednich ujawnień z tym

związanych

► UKNF oczekuje od emitentów odpowiedniego ujawnienia informacji (również ilościowych) potrzebnych do oceny

możliwego wpływu zastosowania MSSF 9 oraz MSSF 15, zarówno w najbliższych śródrocznych sprawozdaniach

finansowych, jak i w sprawozdaniach finansowych za rok obrotowy 2017

► UKNF przypomina również o stanowiskach ESMA zawierających szczegółowe oczekiwania co do zakresu tych

ujawnień

34

Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaZmieniające się otoczenie podatkowe

Działania na szczeblu ponadnarodowym

Dyrektywa w sprawie unikania

opodatkowania

► Wprowadzenie ogólnej klauzuli

przeciwdziałającej unikaniu opodatkowania

► Wprowadzenie ograniczenia możliwości

odliczenia odsetek

► Zmiany w zakresie kontrolowanych spółek

zagranicznych

► Wprowadzenie ram prawnych

neutralizujących skutki rozbieżności

w kwalifikacji struktur hybrydowych

► Opodatkowanie nierealizowanych zysków

kapitałowych w przypadku przeniesienia

aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego

zakładu (exit tax)

► Klauzula odstąpienia od zwolnienia na rzecz

metody zaliczenia

Działania na szczeblu krajowym

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie Ordynacji Podatkowej dodająca Dział 3a i art. 119a –

wprowadziła klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania do polskiego porządku prawnego.

Ustawa ta weszła w życie z dniem 15 lipca 2016 r.

Klauzula ma zastosowanie do korzyści podatkowej uzyskanej po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy

► W dniu 8 maja 2017 r. na stronie Ministerstwa Finansów został opublikowany komunikat

„Ostrzeżenie MF przed optymalizacją podatkową FIZ z wykorzystaniem obligacji”

► 22 maja 2017 roku Ministerstwo Finansów opublikowało drugie „Ostrzeżenie przed optymalizacją

podatkową z wykorzystaniem wartości firmy”

► 12 czerwca 2017 Ministerstwo Finansów opublikowało kolejne „Ostrzeżenie przed optymalizacją

podatkową z wykorzystaniem spółek zagranicznych z uwagi na przepisy dotyczące tzw.

miejsca zarządu”

► 26 czerwca 2017 Ministerstwo Finansów opublikowało kolejne „Ostrzeżenie przed optymalizacją

podatkową w ramach podatkowych grup kapitałowych”

Wprowadzenie powyższych klauzuli wymaga przyjrzenia się decyzjom biznesowym z nowej

perspektywy. Spółki muszą oszacować wynikające z niej ryzyka podatkowe (szczególnie w odniesieniu

do powyższych ostrzeżeń MF) i prawidłowo odzwierciedlić w sprawozdaniu finansowym.

35

Dodatkowe materiały

36

Aktualne prace RMSRNajważniejsze aktywne projekty - oczekiwane publikacje

ObecnieW ciągu

3 miesięcy

W ciągu

6 miesięcy

Po

6 miesiącach

Publikacje standardów i Założeń Koncepcyjnych

Założenia koncepcyjne Przygotowanie do publikacjiWydanie Założeń

Koncepcyjnych

Pozostałe projekty

Inicjatywa dotycząca ujawnień – Definicja istotności

(proponowane zmiany do MSR 1 oraz MSR 8)Konsultacja ED*

Decyzja

o kierunku projektu

Działalność objęta regulacją stawek AnalizaPublikacja ED*

lub DP**

Publikacje zmian o ograniczonym zakresie i interpretacji KIMSF

Zmiana do MSR 8 - Zmiany szacunków oraz polityki rachunkowości Przygotowywanie

do publikacjiPublikacja ED*

Zmiana do MSR 1 - Klasyfikacja zobowiązań AnalizaPublikacja zmian

do MSR

Zmiana do MSSF 3 - Definicja przedsięwzięcia ProjektPublikacja zmian

do MSSF

Ujęcie poprzednio posiadanych udziałów we wspólnym

przedsięwzięciu

(Proponowane zmiany do MSSF 3 oraz MSSF 11)

Przygotowanie

do publikacji

Publikacja zmian

do MSSF

Zmiany do MSSF 8 Segmenty Operacyjne

(zmiany do MSSF 8 oraz MSR 34)Konsultacja ED*

Decyzja

o kierunku projektu

Źródło: www.ifrs.org, stan na 17/11/2017 r. * ED – Exposure Draft ** DP – Discussion Paper

37

Aktualne prace RMSRPozostałe projekty – wdrożenia i decyzje związane z pracami KIMSF

ObecnieW ciągu

3 miesięcy

W ciągu

6 miesięcy

Po

6 miesiącach

Publikacje zmian o ograniczonym zakresie i interpretacji KIMSF

Ponowna wycena na moment zmiany ograniczeń

i rozliczenia programów świadczeń

(Proponowane zmiany do MSR 19)

AnalizaPublikacja zmian

do MSSF

Dostępność zwrotu z programu określonych świadczeń

(Proponowane zmiany do KIMSF 14)Analiza

Publikacja zmian

do KIMSF

MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe – dochody osiągnięte przed

zamierzonym użyciem (zaproponowane zmiany do MSR 16)Konsultacja ED*

Decyzja

o kierunku projektu

Zmiany wynikające z przeglądu MSSF 2015-2017

Tematyka włączona w cykl przeglądu dotyczy:

1. MSR 12 Podatek Dochodowy: Ujęcie księgowe konsekwencji

podatkowych wynikających z płatności na rzecz kapitałowych

instrumentów finansowych

2. MSR 23 Koszty finansowania zewnętrznego: Koszty finansowania

zewnętrznego dotyczące zakończonego dostosowywanego składnika

aktywów

Przygotowanie

do publikacji

Publikacja zmian

do MSSF

* ED – Exposure DraftŹródło: www.ifrs.org, stan na 17/11/2017 r.

38

Aktualne prace RMSRAktywne projekty badawcze

ObecnieW ciągu

3 miesięcy

W ciągu

6 miesięcy

Po

6 miesiącach

Projekty badawcze

Inicjatywa dotycząca ujawnień: Zasady ujawnianiaKonsultacje publiczne dotyczące

DP*

Publikacja wyników

konsultacji

Podstawowe sprawozdania finansowe AnalizaPublikacja ED* lub

DP**

Połączenia przedsięwzięć pod wspólną kontrolą Analiza Publikacja DP**

Ujęcie dynamicznego zarządzania ryzykiem Analiza Publikacja DP**

Instrumenty finansowe o cechach kapitału Analiza Publikacja DP**

Wartość firmy i utrata wartości Analiza Publikacja DP**

Stopy dyskontowePrzygotowywanie

do publikacji

Publikacja wyników

badań

Zmiany do MSSF 13 – Wycena wartości godziwej Konsultacje publiczneZebranie informacji

zwrotnej

* ED – Exposure Draft ** DP – Discussion PaperŹródło: www.ifrs.org, stan na 17/11/2017 r.

39

Aktualne prace RMSRInicjatywa dotycząca ujawnień: Zasady ujawniania

Projekt jest częścią większej inicjatywy: „Lepsza komunikacja w sprawozdawczości finansowej” jako odpowiedź na przeprowadzone w 2015 roku konsultacje

społeczne. Jest to główny temat agendy RMSR w latach 2017-2021 i może ewentualnie doprowadzić do zmiany lub zastąpienia MSR 1.

Celem Rady jest stworzenie jasnych zasad wskazujących, co, w jaki sposób i gdzie w sprawozdaniu finansowym ujawnić, aby było to najbardziej użyteczne

dla odbiorców sprawozdania. Główny nacisk położono na efektywną komunikację oraz na zapewnieniu wysokiej jakości ujawnień w notach do sprawozdania

finansowego.

Inicjatywa dotycząca ujawnień

Projekty zakończone

Zmiany do MSR 1 dotyczące

usuwania barier w wykorzystaniu profesjonalnego

osądu

Zmiany do MSR 7 dotyczące

ujawnień zobowiązań finansowych

Projekty dotyczące

implementacji koncepcji

istotności

Inicjatywa dotycząca ujawnień –

Kwestie związane z istotnością (Publikacja

Praktycznego Stanowiska)

Inicjatywa dotyczącaujawnień –Definicja istotności

Projekty będące w fazie

badań

Zasady dotyczące ujawnień

Przegląd Standardów

pod względem wymaganych

ujawnień

40

Pytania i komentarze

41

Dziękujemy za uwagę

Utrata wartości aktywów w świetle MSSF – wybrane zagadnienia praktyczne


2

Wstęp

Wymogi MSR 36 Utrata wartości

Zagadnienia praktyczne

Agenda

Podsumowanie

Załącznik

3

Utrata wartości aktywów – wstęp

Inwestycje w jednostkach

stowarzyszonych i wspólnych

przedsięwzięciach?

Aktywa trwałe zaklasyfikowane

jako przeznaczone do sprzedaży

zgodnie z MSSF 5?

Budynki, nieruchomości inwestycyjne?

Aktywa finansowe

Wartość firmy, znaki towarowe, koszty rozwoju,

oprogramowanie komputerowe?

Aktywa z tytułu podatku

odroczonego?

Zapasy,

należności?

Jakie czynności i w jakiej kolejności powinna wykonać jednostka w ramach wykonywania procedur końcoworocznych w odniesieniu do MSR 36 Utrata wartości aktywów?

4

Wymogi MSR 36 Utrata wartości

5

Częstotliwość oceny utraty wartości

► Testy a analiza występowania przesłanek utraty wartości:

Na każdy dzień bilansowy jednostka powinna ocenić, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła

nastąpić utrata wartości któregoś ze składników aktywów. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, jednostka

powinna oszacować wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów.

► Przesłanki do przeprowadzenia testu na utratę wartości:

Wyjątki:

Niezależnie od występowania przesłanek utraty wartości następujące aktywa podlegają testom corocznie:

► Aktywa niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania: znaki towarowe

► Aktywa niematerialne w budowie/nieużytkowane aktywa niematerialne, np.: aktywowane prace rozwojowe, oprogramowanie komputerowe w budowie

► Wartość firmy powstała przy połączeniu jednostek

Przesłanki zewnętrzne

► Utrata wartości rynkowej

► Znaczące, niekorzystne zmiany technologiczne, gospodarcze lub prawne

► Wzrost rynkowych stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu

z inwestycji

► Wartość bilansowa aktywów netto jest wyższa od wartości ich rynkowej

kapitalizacji

Przesłanki wewnętrzne

► Utrata przydatności lub fizyczne uszkodzenie

► Znaczące i niekorzystne zmiany sposobu użytkowania składnik aktywów,

jak plany zaniechania działalności lub restrukturyzacji

► Przesłanki o gorszych od oczekiwanych wynikach ekonomicznych

uzyskiwanych przez dany składnik aktywów

6

Użyteczne pojęcia

Wartość godziwa pomniejszona o koszty doprowadzenia

do sprzedaży

Kwota możliwa do uzyskania ze sprzedaży składnika aktywów

(lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne) na warunkach

rynkowych pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi

stronami transakcji, po potrąceniu kosztów zbycia

Wartość użytkowa

Bieżąca, szacunkowa wartość przyszłych przepływów pieniężnych, których

uzyskania oczekuje się z tytułu dalszego użytkowania składnika aktywów

lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne

Wartość odzyskiwalna

Wyższa spośród wartości godziwej pomniejszonej o koszty

doprowadzenia do sprzedaży i wartości użytkowej

Ośrodki wypracowujące środki pieniężne CGU

(cash-generating unit)

Najmniejsze identyfikowalne grupy aktywów, generujące wpływy

z bieżącego użycia, które są niezależne od wpływów z innych aktywów

lub grup aktywów

1

2

3

1 2

Utrata wartości

Wartość księgowa składnika

aktywów/CGU*


składnika aktywów/CGU*


składnika aktywów/CGU*

Wartośćgodziwa

Kosztdoprowadzenia

do zbycia

Wartośćgodziwa

pomniejszona okoszty

doprowadzeniado zbycia

Wartośćużytkowa

3

><

*

7

Alokacja wartości firmy do ośrodków wypracowujących środki pieniężne

1. Na poziomie pojedynczego składnika aktywów lub na

poziomie najmniejszej możliwej do wydzielenia grupy

aktywów generującej w znacznej mierze niezależne wpływy

pieniężne od innych aktywów lub grup aktywów

2. Aktywa wspólne (korporacyjne) – to aktywa różne od

wartości firmy, które przyczyniają się do powstania

przyszłych przepływów pieniężnych pochodzących z więcej

niż jednego ośrodka wypracowującego środki pieniężne

3. Najniższy poziom w ramach podmiotu, na którym wartość

firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby

zarządcze, ale nie wyższym niż segment

4. Brak możliwości generowania niezależnych przepływów

pieniężnych

składniki aktywów

wartość firmy

Test

aktywa korporacyjne

inne, np. znaki towarowe

1

2

3

4

8

Odwrócenie utraty wartości

Odwracanie odpisu z tytułu utraty wartości w przypadku:

► Pojedynczego składnika aktywów

► Wartość bilansowa składnika aktywów, która została podwyższona w wyniku odwrócenia odpisu aktualizującego

z tytułu utraty wartości, nie powinna przekroczyć wartości bilansowej, jaka zostałaby ustalona (po odjęciu

umorzenia), gdyby w ubiegłych latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości

w odniesieniu do tego składnika aktywów

► Ośrodka wypracowującego środki pieniężne (CGU)

► Odwrócenie należy przypisać do składników aktywów ośrodka, proporcjonalnie do udziału wartości bilansowej

każdego składnika w wartości całego ośrodka

► Podwyższenie wartości powinno być traktowane jako odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości

pojedynczego składnika aktywów

► Wartości firmy

► Odpis nie może zostać odwrócony w kolejnym okresie

► Wyjątek: odpis na udziałach wycenianych metodą praw własności, których część wartości bilansowej stanowi

wartość firmy, może zostać odwrócony w kolejnych okresach sprawozdawczych

9

Ogólny schemat testu na utratę wartości

WO – Wartość OdzyskiwalnaWB – Wartość BilansowaCGU – Ośrodek Wypracowujący Środki Pieniężne

Goodwilllub WNiP o nieokreślonym

okresie użytkowania

Nie

Nie

Nie

Nie

Nie

Tak

Tak

Tak

Tak

Tak

Przesłanki utraty

wartości

Identyfikacja CGU aktywa

Redukcja WB do WO

Wyznaczanie WO

Alokacja goodwill’u do CGU,

lub grup CGU, alokacja WNiP

o nieokreślonym okresie

użytkowania do CGU

Można oszacować

wartość odzyskiwalną

aktywa

WO < WB

Redukcja WB goodwill’u

Redukcja WB pozostałychaktywów CGU pro rata

Koniec

Koniec

Koniec

WO < WB dla CGU lub grupy CGU

10

Zagadnienia praktyczne

11

Źródła założeń do modelu

MSR 36

► Bazowanie przepływów na założeniach

„reasonable and supportable”

► Szczególna waga winna być przykładana

do „external evidence”

Założenia

makroekonomiczneProjekcje NBP, Banku Światowego, IMF

Założenia rynkowe

Raporty sektorowe (np. OVUM – sektor TMT,

Barringa – sektor energetyczny)

Raporty analityczne spółek notowanych z sektora

Wyniki finansoweRaporty analityczne – dla spółek porównywalnych

Analiza danych historycznych

ŹRÓDŁA ZAŁOŻEŃ

12

Zagadnienie praktyczne 1: Założenia dotyczące stopy dyskontowej

► Struktura długu D/E – na bazie struktury rynkowej na datę testuK

os

zt

Dłu

gu

D/E

Przy liczeniu WACC do testów spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) zastanawia się nad właściwym

podejściem do struktury zadłużenia reprezentowanej przez współczynnik D/E.

13


EBITDA: 5

Equity: 90Parametry finansowe dla spółki

z branży produkcyjnej

Ko

szt

Dłu

gu

D/E

► Struktura długu D/E – na bazie struktury rynkowej na datę testu



14


D/E: 50%

Max ND: 45Rynkowa struktura długu, na

bazie spółek porównywalnych

1

1

EBITDA: 5



Ko

szt

Dłu

gu

D/E




15


Debt/EBITDA: 5x

Max ND: 25

Dobór kosztu długu adekwatnego

do lewara oraz sytuacji

finansowej przedsiębiorstwa

22

D/E: 50%



1

1

EBITDA: 5



Ko

szt

Dłu

gu

D/E




16


Jaki poziom długu

przyjąć na potrzeby

kalkulacji WACC

A. 45m

B. 25m Debt/EBITDA: 5x

Max ND: 25

2

D/E: 50%



1

EBITDA: 5






17

Zagadnienie praktyczne 2: Alokacja wartości firmy i znaków firmowych

Spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) sprzedaje swoje wyroby przez zewnętrzne sieci handlowe.

MAŁE AGD DUŻE AGD

SPÓŁKA

Z BRANŻY

PRODUKCYJNEJ

18



W toku działalności spółka przejmuje sieć sklepów „Tygrysek”.

MAŁE AGD DUŻE AGD

SPÓŁKA

Z BRANŻY

PRODUKCYJNEJ

SIEĆ

HANDLOWA

Tygrysek

19



W toku działalności spółka przejmuje sieć sklepów „Tygrysek”.

Na potrzeby zarządcze spółka

raportuje trzy segmenty. Gdzie

można przypisać znak towarowy

i wartość firmy?

A) Na poziomie nowo utworzonego

segmentu sieć handlowa

B) Na poziomie spółki Tygrysek

C) Przypisanie na najwyższym poziomie

spółki z branży produkcyjnej, bo ona jest

właścicielem udziałów i stroną transakcji

C

MAŁE AGD DUŻE AGD

SPÓŁKA

Z BRANŻY

PRODUKCYJNEJ

SIEĆ

HANDLOWA

Tygrysek

A

B

20

Zagadnienie praktyczne 3: Alokacja odpisu – wartość firmy i znak towarowy

Na koniec okresu sprawozdawczego przeprowadzono test. Wynik testu wskazuje na odpis wyższy niż wcześniej

rozpoznana wartości firmy. Wycena znaku towarowego „Tygrysek” jest wyższa niż jego wartość bilansowa.

Znak towarowy „Tygrysek” jest rozpoznawalny i popularny.

MAŁE AGD DUŻE AGD

SPÓŁKA

Z BRANŻY

PRODUKCYJNEJ

SIEĆ

HANDLOWA

Tygrysek

21

Zagadnienie praktyczne 3: Alokacja odpisu – wartość firmy i znak towarowy

Na koniec okresu sprawozdawczego przeprowadzono test. Wynik testu wskazuje na odpis wyższy niż wcześniej

rozpoznana wartości firmy. Wycena znaku towarowego „Tygrysek” jest wyższa niż jego wartość bilansowa.

Znak towarowy „Tygrysek” jest rozpoznawalny i popularny.

Jak będzie wyglądała

końcoworoczne procedura odpisów?

A) Odpisujemy tylko wartość firmy

B) Odpisujemy wartość firmy i wartość

ŚT (bez znaku towarowego)

C) Odpisujemy wartość firmy i wartość

ŚT wraz ze znakiem towarowym

D) Odpisujemy wartość firmy i znak

towarowy

MAŁE AGD DUŻE AGD

SPÓŁKA

Z BRANŻY

PRODUKCYJNEJ

SIEĆ

HANDLOWA

Tygrysek

22

Zagadnienie praktyczne 4: Modele wyceny wartości odzyskiwalnej

Spółka z branży produkcyjnej z poprzedniego przykładu, nabyła sieć sklepów AGD

„Tygrysek” za 100. Zarząd zakłada dalszy rozwój sieci sklepów.

23


Wartośćużytkowa



Test na utratę wartości: brak nakładów

Przychody 100 100 100

EBITDA 20 20 20

Nakłady inw. netto - - -

WARTOŚĆ UŻYTKOWA

NPV = 80 (odpis)

24


Wartośćgodziwa

Kosztdoprowadzenia

do zbycia

Wartośćgodziwa

pomniejszona okoszty

doprowadzeniado zbycia



Test na utratę wartości : dalsze inwestycje


EBITDA 23 30 37

Nakłady inw. netto 20 20 20

WARTOŚĆ GODZIWA POMNIEJSZONA O KOSZTY TRANSAKCYJNE

NPV = 110 (brak odpisu)

25




Wartość użytkowa

Wartość godziwa pomniejszona o koszty transakcyjne


EBITDA 20 20 20

Nakłady inw. netto - - -


EBITDA 23 30 37

Nakłady inw. netto 20 20 20

Czy występuje

utrata wartości na

datę transakcji?

A) TAK

B) NIE

NPV = 80

(odpis)

NPV =

110 (brak

odpisu)

26

Zagadnienie praktyczne 5: Weryfikacja racjonalności wyniku testu

Rok 1 Rok 2

Wartość EV 100 100

EBITDA 10 5

Implikowany mnożnik EV/EBITDA 10,0x 20,0x

Wartość EV biznesu w drugim roku działalności w dalszym ciągu wynosi 100, natomiast

EBITDA spadła z 10 do 5. Implikowany mnożnik EV/EBITDA wzrósł z 10,0x do 20,0x.

27

Zagadnienie praktyczne 5: Weryfikacja racjonalności wyniku testu

Zakładając, że na rynku „Tygryska”

nie miały miejsce fundamentalne

zmiany, czy implikowany mnożnik

EV/EBITDA jest racjonalny

z perspektywy testów na utratę

wartości?

A) TAK

B) NIE

Rok 1 Rok 2

Wartość EV 100 100

EBITDA 10 5

Implikowany mnożnik EV/EBITDA 10,0x 20,0x

Wartość EV biznesu w drugim roku działalności w dalszym ciągu wynosi 100, natomiast

EBITDA spadła z 10 do 5. Implikowany mnożnik EV/EBITDA wzrósł z 10,0x do 20,0x.

28

Zagadnienie praktyczne 6: Wyniki testu na udziałach

► W ramach testu na utratę wartości testujemy zarówno udziały jak i pożyczkę udzieloną przez spółkę

matkę

100

100

Księgowa wartość udziałów

Księgowa wartość pożyczki

150

Wartość NPV - spółki

29

Zagadnienie praktyczne 6: Wyniki testu na udziałach

► W ramach testu na utratę wartości testujemy zarówno udziały jak i pożyczkę udzieloną przez spółkę

matkę

Jaki będzie wynik testu?

A) Brak odpisu

B) Odpis wartości pożyczki - 50

C) Odpis wartości udziałów - 50

D) Odpis występuje. Alokacja pomiędzy

pożyczkę i udziały – to zależy100

100

Księgowa wartość udziałów

Księgowa wartość pożyczki

150

Wartość NPV - spółki

30

Zagadnienie praktyczne 7: Wartość przedsiębiorstwa i wartość kapitałów własnych

Dane na koniec roku

Użytkowa wartość przedsiębiorstwa (wynik testu) 200

Dług netto 150

Wartość testowanych aktywów (księgowa) 150

Wartość udziałów segmentu Małe AGD (księgowa) 200

► Spółka przygotowuje testy wartości aktywów segmentu Małe AGD

oraz wartość udziałów w tym segmencie posiadanych przez spółkę matkę

31

Zagadnienie praktyczne 7: Wartość przedsiębiorstwa i wartość kapitałów własnych

► Spółka przygotowuje testy wartości aktywów segmentu Małe AGD

oraz wartość udziałów w tym segmencie posiadanych przez spółkę matkę

Jaki będzie wynik testu?

A) Brak odpisu wartości udziałów i aktywów

B) Odpis wartości aktywów, brak odpisu wartości udziałów

C) Odpis wartości udziałów, brak odpisu wartości aktywów

Dane na koniec roku

Użytkowa wartość przedsiębiorstwa (wynik testu) 200

Dług netto 150

Wartość testowanych aktywów (księgowa) 150

Wartość udziałów segmentu Małe AGD (księgowa) 200

32

Podsumowanie

33

Utrata wartości aktywów Najczęstsze błędy

► Porównanie wyceny metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych z nieprawidłową bazą - brak porównywania

enterprise value (EV) z wartością aktywów odpowiadających EV lub wartości udziałów z odpowiadającą im

equity value

► Przyjęcie nieprawidłowych/niewspółmiernych wielkości nakładów kapitałowych do testu na udziałach i testu

na aktywach

► Brak spisania wartości firmy w pierwszej kolejności, w przypadku wystąpienia utraty wartości oraz dokonanie

odwrócenia odpisu na wartości firmy, co jest zabronione przez MSSF

► Przyjęcie zbyt optymistycznych prognoz wzrostu sprzedaży oraz założeń nt. rentowności spółki

► Błędne oszacowanie kosztu kapitału (stopy dyskontowej) lub brak uwzględnienia rynkowych wartości przy kalkulacji

► Brak uwzględnienia przepływów oraz stopy dyskontowej przed opodatkowaniem

► Budowanie przepływów realnych i jednoczesne stosowanie nominalnej stopy dyskonta

► Uwzględnienie podatku na EBITDA, zamiast prawidłowego zastosowania podatku na EBIT, a następnie dodania

amortyzacji

► Brak dokumentacji dotyczących założeń, przykładowo projekcji wzrostu na rynku

34

Utrata wartości aktywów Komunikacja z interesariuszami informacji, której rynek oczekuje

► Przejrzysta, spójna komunikacja ze wszystkimi interesariuszami jest kluczowa.

Mało transparentna i niskiej jakości komunikacja, np. z inwestorami, może naruszyć wiarygodność i zaufanie do spółki

► Inwestorzy, agencje ratingowe, banki skupiają się na analizach wrażliwości by porównać wyniki z własnymi założeniami

lub innymi spółkami w sektorze

35

Załącznik

► Test na utratę wartości udziałów oraz test na utratę wartości wartości firmy

36


37


CZĘŚĆ II


Czy wiesz, że…?Sesja pytań i odpowiedzi


2

Sesja pytań

► Spółka X posiada 75% udziałów w kapitale spółki Y. Postanowiono nabyć dodatkowe udziały,

przez co ostatecznie spółka X osiągnęła udział 85-procentowy w kapitale jednostki zależnej

► Cena nabycia dodatkowych udziałów wyniosła 120 tys. PLN, natomiast wartość nabytych udziałów

niekontrolujących wynosiła na dzień nabycia 100 tys. PLN

Jak ww. transakcja wpłynie na skonsolidowane sprawozdanie finansowe?

a) Spółka dominująca powinna odnieść kwotę 20 tys. PLN jednorazowo na wynik finansowy jako stratę na nabyciu

dodatkowych udziałów

b) Spółka dominująca powinna odnieść różnicę pomiędzy ceną nabycia dodatkowych udziałów a ich wartością na

kapitał własny (np. zyski zatrzymane)

c) Spółka dominująca powinna zwiększyć wartość firmy o kwotę 20 tys. PLN

d) Ww. transakcja nie wpływa na skonsolidowane sprawozdanie finansowe

1Pytanie

3

Sesja pytań

► Spółka A posiada 30% akcji spółki B, które zakupiła za 5 mln PLN. Dodatkowo spółka A udzieliła spółce B pożyczki

w kwocie 9 mln PLN

► Spółka A nie udzieliła spółce B żadnej gwarancji dotyczącej ewentualnego dodatkowego finansowania

► Zarząd ustalił, że udzielona pożyczka jest częścią inwestycji netto w jednostce podporządkowanej

► Spółka B poniosła stratę w wysokości 20 mln PLN. Na spółkę A przypada 6 mln PLN tej straty (30% * 20 mln PLN)

W jaki sposób rozliczyć stratę przypadającą na jednostkę A?

a) Wartość bilansowa inwestycji netto zostaje pomniejszona o 6 mln PLN do wartości 8 mln PLN

(5 mln PLN + 9 mln PLN – 6 mln PLN)

b) Wartość akcji zostaje odpisana do zera, a pozostały 1 mln PLN pozostaje nierozpoznany

2Pytanie

4

Sesja pytań

► Przed dniem sprawozdawczym (31 grudnia 20X0) jednostka podjęła decyzję o sprzedaży środka trwałego.

Decyzja została podjęta 20 grudnia 20X0

► Kryteria dotyczące klasyfikacji jako składnika aktywów przeznaczonego do sprzedaży zgodnie z MSSF 5

zostały spełnione 10 stycznia 20X1 i wtedy też nastąpiła reklasyfikacja

► Wartość godziwa pomniejszona o koszty doprowadzenia do sprzedaży wyniosła 30 tys. PLN.

Wartość księgowa wynosiła 35 tys. PLN. Obydwie te wartości były jednakowe na 20 grudnia 20X0

oraz 10 stycznia 20X1

Czy na dzień bilansowy wystąpiły przesłanki do ujęcia odpisu z tytułu utraty wartości?

a) NIE, ponieważ przeklasyfikowanie środka trwałego do aktywów przeznaczonych do sprzedaży nastąpiło

po dniu bilansowym

b) TAK, ponieważ decyzja o sprzedaży podjęta przed dniem bilansowym świadczy o istnieniu przesłanek do utraty

wartości na dzień bilansowy

3Pytanie

5

Sesja pytań

► Grupa A w 2016 r. przeprowadziła szereg transakcji, w wyniku których wygenerowała oszczędność podatkową

w wysokości 10 mln PLN i rozpoznała odpowiedni składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego. Oszczędność

została w 50% zrealizowana w 2017 r.

► Pod koniec 2017 r. ukazało się szereg negatywnych decyzji dotyczących podobnych transakcji przeprowadzonych

przez inne grupy działające w różnych sektorach gospodarki

Jak Grupa A powinna ująć efekty transakcji w sprawozdaniu finansowym za 2017 r.?

a) Zarząd Grupy A uważa, że ryzyko przeprowadzenia kontroli podatkowej związanej z tą kwestią jest znikome.

Grupa A rozliczyła 50% wartości składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego i ujęła nieskorygowane

zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego zgodnie z deklaracją podatkową

b) Grupa A odpisała składnik aktywów w całości i zawiązała rezerwę z tytułu dodatkowego obciążenia podatkowego

w wysokości kwoty oszczędności zrealizowanych w 2017 r.

c) Grupa A retrospektywnie skorygowała ujęcie składnika aktywów z tytułu oszczędności (jako korektę błędu)

i zawiązała rezerwę z tytułu dodatkowego obciążenia podatkowego w wysokości kwoty oszczędności

zrealizowanych w 2017 r.

4Pytanie

6

Sesja pytań

► Pod koniec 2017 r. Grupa A otrzymała ostateczną decyzję w sprawie kwestii podatkowych. Grupa oprócz

podatku ma zapłacić karę w wysokości 150 tys. PLN oraz karne odsetki od zobowiązań podatkowych

Jak Grupa A powinna ująć kary podatkowe w sprawozdaniu finansowym za 2017 r.?

a) Kara i odsetki jako składnik kosztu podatkowego w ramach RZiS zgodnie z MSR 12

b) Kara jako koszty podatku dochodowego a odsetki jako koszty finansowe

c) Kara i odsetki jako pozostałe koszty operacyjne

5Pytanie

7

W dniu 15 grudnia 2017 r. zarząd ogłosił zamiar zamknięcia działalności w północnej części kraju i przeniesienia się

do nowej siedziby na południu, gdzie działają kluczowi klienci spółki. Tego dnia uzgodniono też z przedstawicielami

pracowników główne elementy planu, podpisano umowę najmu budynku nowej siedziby – najem od 31 stycznia

2018 r.

Umowa najmu obecnej lokalizacji wygasa dnia 30 kwietnia 2019 r. – przedwczesne wypowiedzenie umowy skutkuje

karami umownymi. W umowie obowiązuje 3 miesięczny okres wypowiedzenia – Spółka wypowiedziała umowę

31 stycznia 2018 r.

Produkcja w obecnym obiekcie zostanie wstrzymana dnia 28 lutego 2018 r., w celu przetransportowania maszyn

i urządzeń. Produkcja w nowym obiekcie zostanie wznowiona 31 marca 2018 r.

Czy w przypadku ogłoszenia planu w styczniu 2018 r. spółka powinna zawiązać rezerwę na dzień

31 grudnia 2017 r.?

Sesja pytań6Pytanie

8

Sesja pytań

Które z kosztów należy sklasyfikować do bezpośrednich kosztów restrukturyzacji?

► Koszty demontażu maszyn i urządzeń (część maszyn będzie dalej wykorzystywana)

► Koszty transportu maszyn, urządzeń oraz zapasów do nowego zakładu

► Koszty rekrutacji oraz szkoleń dla nowych pracowników w zakładzie na południu

► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc marzec 2018 r.

► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc kwiecień 2018 r.

► Koszty wypowiedzenia umowy najmu na północy

► Koszty najmu nowej siedziby za okres do 31 marca 2018 r. (okres przed produkcją)

► Koszty faktur, materiałów piśmiennych, formularzy z nowym adresem siedziby

15.12.2017 31.03.2018 30.04.201828.02.2018

Produkcja w starej siedzibie Produkcja w nowej siedzibie

Czynsz za dotychczasową siedzibę

Czynsz za nową siedzibę

31.01.2018

7Pytanie

9

Sesja pytań

Rodzaj kosztu Koszt restrukturyzacjiKoszt bieżącej

działalności

► Koszty demontażu maszyn i urządzeń

•[dotyczy maszyn

nieprzeznaczonych do dalszego wykorzystania]

•

► Koszty transportu maszyn, urządzeń oraz zapasów do nowego zakładu •

► Koszty rekrutacji oraz szkoleń dla nowych pracowników w zakładzie na południu •

► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc marzec i kwiecień 2018 r. •

► Koszty wypowiedzenia umowy najmu na północy • ► Koszty najmu nowej siedziby za okres do 31 marca 2018 r.

(okres przed produkcją) • ► Koszty faktur, materiałów piśmiennych, formularzy z nowym

adresem siedziby •

7Pytanie

10

Sesja pytań

O ile spodziewano się, że większość z 600 istniejących pracowników zostanie zwolniona z dniem 28 lutego 2018 r.,

50 zgodziło się przyjąć propozycję przeniesienia do nowej lokalizacji, w tym przyjęcia 3 tys. PLN dodatku relokacyjnego.

Spośród zwolnionych pracowników, 20 osób zgodziło się nadal pracować na rzecz spółki do dnia 30 czerwca 2018 r.,

w celu prac nad demontażem maszyn i urządzeń

w dotychczasowym zakładzie, a następnie instalacji w nowym oraz w celu przeszkolenia nowej załogi.

Gdyby pracownicy zostali zatrudnieni do dnia 30 czerwca wypłacona byłaby im premia w wysokości 4,5 tys. PLN

na pracownika.

Kolejne 60 osób zgodziło się pracować do 31 marca 2018 r. w celu zapewnienia dostaw z magazynów do klientów przed

rozpoczęciem nowej produkcji, z których 10 osób pozostanie zatrudnionych do 30 kwietnia 2018 r. w celu zakończenia

likwidacji obiektów na północy. Ci pracownicy otrzymaliby również premię za pobyt do ustalonej daty.

8Pytanie

11

Sesja pytań


► Koszty odpraw dla 550 pracowników

► Koszty wynagrodzeń 600 pracowników za okres do dnia 28 lutego 2018 r.

► Koszty dodatku relokacyjnego dla 50 pracowników

► Koszty wynagrodzeń 60 pracowników zatrudnionych przy dostawach do 31 marca 2018 r.

► Koszty wynagrodzeń 20 pracowników zatrudnionych w celu demontażu maszyn i urządzeń i ich instalacji w nowym

zakładzie za okres od marca do czerwca 2018 r.

► Koszty wynagrodzeń 10 pracowników zatrudnionych w celu likwidacji zakładu północnego do kwietnia 2018 r.

8Pytanie

12


działalności

► Koszty odpraw dla 550 pracowników •

► Koszty wynagrodzeń 600 pracowników za okres do dnia 28 lutego 2018 r. •

► Koszty dodatku relokacyjnego dla 50 pracowników •

► Koszty wynagrodzeń 60 pracowników zatrudnionych przy dostawach do 31 marca 2018 r. •

► Koszty wynagrodzeń 20 pracowników zatrudnionych w celu demontażu maszyn i urządzeń i ich instalacji w nowym zakładzie za okres od marca do czerwca 2018 r.

•[dotyczy maszyn


•

► Koszty wynagrodzeń 10 pracowników zatrudnionych w celu likwidacji zakładu północnego do kwietnia 2018 r. •


13

Sesja pytań

► Na dzień 31 grudnia kapitał spółki A składa się z 10.000 akcji o wartości nominalnej 20 PLN każda

► Po dniu bilansowym spółka A wyemitowała dodatkowe 200 akcji z tytułu zakończonego programu płatności

w formie akcji

Jaką liczbę akcji należy wziąć pod uwagę przy wyliczeniu wskaźnika EPS (zysk na akcję)

na dzień bilansowy?

a) 10.000 akcji

b) 10.200 akcji

c) Inną liczbę

9Pytanie

14

Sesja pytań

► W grudniu 2017 r. Spółka A sprzedała nieruchomość produkcyjną z wartością bilansową 3 mln PLN do Banku B

za kwotę 10 mln PLN (wartość godziwa nieruchomości)

► Tydzień później Spółka A podpisała umowę najmu nieruchomości na okres 20 lat w zamian za płatności

0,6 mln PLN rocznie

Spółka A powinna ująć w sprawozdaniu za 2017 r.:

a) Zysk 7 mln PLN ze sprzedaży nieruchomości

b) Zwiększenie wartości nieruchomości do wartości 10 mln PLN

c) Zobowiązanie z tytułu kredytu bankowego

Czy rozwiązanie będzie inne po wejściu w życie przepisów MSSF 16 Leasing?

10Pytanie

15

Sesja pytań

► W 2015 r. spółka A podpisała umowę najmu powierzchni biurowej na okres 4 lat

► Spółka A poniosła koszty adaptacji powierzchni (w tym wykorzystując nowoczesne technologie) w wysokości

2 mln PLN i oszacowała okres użytkowania na 4 lata

► W 2017 r. (po dwóch latach) właściciel przedmiotu najmu zdecydował się na odkupienie adaptacji za kwotę

3 mln PLN i jednocześnie wyraził zgodę na przedłużenie umowy najmu na kolejne 4 lata

Spółka A powinna ująć w sprawozdaniu za 2017 r:

a) Zysk 2 mln PLN ze sprzedaży adaptacji

b) Kwotę zysku powyżej wartości godziwej adaptacji

c) Nie może ująć zysku w momencie sprzedaży


11Pytanie

16

Sesja pytań

► Spółka zawarła umowę faktoringu, zgodnie z którą bank jest zobowiązany do zapłaty zobowiązań Spółki oraz dokonuje

zakupu należności od dostawcy. Z kolei Spółka posiada zobowiązanie wobec banku do spłaty zobowiązań. Jednocześnie

zrzeka się wszystkich praw (np. gwarancji) związanych z pierwotną umową

► W związku z podpisaniem umowy dostawca wydłuża Spółce termin płatności z 60 do 90 dni. Do tej pory Spółka

nie korzystała ze skont, a wysokość zobowiązania i pozostałe warunki pierwotnej umowy nie uległy zmianie w związku

z zawarciem umowy faktoringu. Koszty umowy faktoringu ponosi dostawca

► Analiza warunków transakcji wykazała, że dostawca uwolnił klienta ze zobowiązania do zapłaty i klient ma bezwarunkowy

i nieodwoływalny obowiązek zapłaty na rzecz banku

W jaki sposób powinny zostać zaprezentowane zobowiązania przez spółkę po zawarciu umowy

faktoringu odwrotnego?

a) W związku z zaspokojeniem należności dostawcy przez bank i pojawieniem się zobowiązania wobec banku Spółka

zaprzestaje ujmowania zobowiązania z tytułu dostaw i usług i ujmuje zobowiązanie finansowe wobec banku z tytułu

faktoringu

b) Pomimo transferu ryzyk związanych z należnością z dostawcy na bank Spółka analizuje czynniki jakościowe umowy

faktoringu i stwierdza, że wydłużenie terminu płatności z 60 do 90 dni nie jest na tyle istotne, aby charakterystyka

zobowiązania uległa zmianie z kredytu kupieckiego na finansowanie kredytem bankowym. W związku z powyższym

kontynuuje ujmowanie zobowiązania z tytułu dostaw i usług

12Pytanie

17

Sesja pytań

W związku z realizacją dużego projektu budowy infrastruktury publicznej Spółka A, Spółka B oraz Bank C podpisały umowę

konsorcjum. Uczestnicy konsorcjum podejmują jednomyślnie wszystkie decyzje związane z realizacją projektu.

Ustalono, że Spółki A i B mają po 40% udziału w zyskach projektu a bank C - 20%.

Bank C dostarcza finansowanie projektu. Z kolei Spółki A i B realizują prace budowlane związane z projektem.

W związku z taką organizacją konsorcjum, Spółki A i B zawarły umowę spółki cywilnej P (po 50% wkładu), która rozlicza

administracyjnie budowę, tj. gromadzi faktury kosztowe (także od A i B), wystawia w imieniu konsorcjum faktury zaliczkowe,

egzekwuje i realizuje płatności.

W 2017 r. spółka cywilna P:

► wystawiła łącznie faktury na 100 mln PLN (zgodnie z postępem prac)

► poniosła koszty w wysokości 80 mln PLN

► zgromadziła zapasy do dalszych prac o wartości 50 mln PLN

► ma zobowiązanie finansowe w wysokości 30 mln PLN z tytułu kredytu w Banku C

Jakie wartości związane z realizacją projektu prezentuje w swoim sprawozdaniu finansowym Spółka B?

a) Przychody 50 mln PLN, zysk 10 mln PLN, zapasy 25 mln PLN, kredyt 15 mln

b) Przychody 40 mln PLN, zysk 8 mln PLN, zapasy 20 mln PLN, kredyt 12 mln

c) Udział w zyskach 10 mln

d) Udział w zyskach 8 mln

13Pytanie

18

Sesja pytań

Spółka otrzymała od klienta płatność z góry na dostawę produktów w przyszłości.

Na życzenie klienta otrzymane wynagrodzenie znajduje się na odrębnym rachunku bankowym, do którego Spółka

uzyskuje nieograniczony dostęp w momencie dokonania dostawy.

W jaki sposób Spółka powinna ująć wpływy środków pieniężnych o ograniczonej możliwości

dysponowania w rachunku przepływów pieniężnych?

a) W momencie otrzymania środków Spółka rozpoznaje wpływy z działalności operacyjnej i ujawnia dodatkowo

w osobnej nocie sumę przepływów pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania

b) Spółka nie rozpoznaje przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej do momentu dokonania dostawy

i odblokowania środków na rachunku bankowym

14Pytanie

19


MSSF 9 dla instytucji niefinansowych – praktyczne przykładyNa jakie zmiany powinny być przygotowane

przedsiębiorstwa?


2

Agenda

Klasyfikacja i wycena instrumentów finansowych

Instrumenty dłużne – analiza modelu biznesowego

Instrumenty dłużne – analiza umownych przepływów pieniężnych

Modyfikacje składników aktywów finansowych

Zobowiązania finansowe

Utrata wartości instrumentów finansowych

Rachunkowość zabezpieczeń

Główne wyzwania

3

Co słyszymy od spółek z sektora niefinansowego

“Nasze aktywa finansowe są

wyceniane w zamortyzowanym

koszcie, który jest dopuszczalny

zgodnie z nowym standardem,

w związku z czym nie oczekujemy

zmian w wycenie.”

“Nie stosujemy

rachunkowości

zabezpieczeń, zatem

standard nie będzie miał

na nas wpływu.”

“Standard dotyczy tylko

banków.”

4

MSSF 9 wchodzi w życie 1 stycznia 2018, ale spółki notowane pierwsze ujawnienia w zakresie oczekiwanego wpływu de facto powinny pokazać już w sprawozdaniach za 2017 rok

Klasyfikacja

i wycena

3 obszary MSSF 9

► Klasyfikacja jest oparta o model biznesowy

i charakterystykę przepływów pieniężnych

► Wynik z tytułu modyfikacji zobowiązań finansowych

ujmowany jednorazowo w rachunku wyników

Utrata wartości

Rachunkowość

zabezpieczeń

Co to oznacza dla przedsiębiorstw?

► Potencjanie więcej aktywów finansowych będzie wycenianych

do wartości godziwej

► Konieczność przeanalizowania historycznych modyfikacji

zobowiązań i ujęcia modyfikacji jednorazowo na moment

wdrożenia

Co się zmienia?

► Odejście od koncepcji strat poniesionych na rzecz

straty oczekiwanej w ujmowaniu utraty wartości

► Jakościowo lepszy model rachunkowości

zabezpieczeń - dopasowany do strategii

zarządzania ryzykiem

Wymóg/opcja (*)

wymóg

wymóg

opcja

(*) Zgodność polityki rachunkowości w obszarach klasyfikacji, wyceny i utraty wartości instrumentów finansowych jest obowiązkowa. Zastosowanie rachunkowości zabezpieczeń wciąż pozostaje opcjonalne

1

2

3

Jednocześnie został znacząco rozszerzony zakres wymaganych

ujawnień do sprawozdań finansowych dotyczący wszystkich

3 obszarów MSSF 9

Konieczność opracowania know-how i gromadzenia większych

zasobów informacji o kontrahentach, wzrost odpisów z tytułu

utraty wartości na moment przejścia

Uproszenie zasad, skorzystanie z nowych możliwości, niższa

zmienność wyniku finansowego

5

Klasyfikacja i wycena instrumentów finansowych

6

Kategorie klasyfikacji instrumentów finansowych

– MSR 39 a MSSF 9

Kategorie klasyfikacji aktywów (nowe kategorie)

MSR 39

► Kredyty i pożyczki

► Dostępne do sprzedaży

► Utrzymywane do terminu zapadalności

► Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy,

przeznaczone do obrotu

MSSF 9

► Wyceniane zamortyzowanym kosztem

► Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

► Wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite

dochody

Kategorie klasyfikacji zobowiązań (brak zmian)

MSR 39



MSSF 9



7

Proces klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych zgodnie

z MSSF 9 jest dużo bardziej złożony w porównaniu z MSR 39

Zamortyzowany

kosztWGWFWGPCD

(podlegające przeniesieniu do WF)

WGPCD(niepodlegające przeniesieniu do WF)

Instrumenty dłużne

Zdany

Nie

Ani (1) ani (2)Celem modelu biznesowego jest

uzyskiwanie umownych przepływów

pieniężnych i sprzedaż instrumentu

1 32

Nie

Tak

Instrumenty pochodne Instrumenty udziałowe

Nie

Tak

Test przepływów pieniężnych

(na poziomie instrumentu finansowego)

Niezdany

Utrzymywany

w celu uzyskiwania

umownych przepływów

pieniężnych

Wybrana opcja stosowania wartości godziwej?

Przeznaczone

do obrotu?

Tak Nie

Wybór opcji WGPCD?

Ocena modelu biznesowego

(na poziomie zagregowanym)

Niezdany Niezdany

8

Dla jakich typów aktywów finansowych

najprawdopodobniej zmieni się metoda wyceny?

O ile klasyfikacja zobowiązań finansowych nie ulega zmianie względem MSR 39, o tyle aktywa finansowe będą

klasyfikowane zgodnie z charakterystyką umownych przepływów pieniężnych oraz modelu biznesowego,

w ramach którego przedsiębiorstwo nimi dysponuje

Klasyfikacja i wycena1

MSR 39 MSSF 9

Aktywa finansowe

% wg modelu wyceny

Instrumenty

pochodne

Należności

handlowe

i inne aktywa

finansowe

Wyceniane wg wartości godziwej

Wyceniane wg

zamortyzowanego kosztu

Udzielone pożyczki (wewnątrzgrupowe)

o niestandardowych warunkach

(w tym także o charakterze kapitałowym)

Należności handlowe objęte factoringiem

bez regresu

Aktywa finansowe z wbudowanym

instrumentem pochodnym

Udziały w spółkach nienotowanych wyceniane

po koszcie (klasyfikowane jako DDS zgodnie z MSR 39)

Minimalny wymagany zakres działań

w ramach wdrożenia

Przegląd warunków aktywów

finansowych i identyfikacja

przypadków, które mogą powodować

niezdanie testu SPPI

Opracowanie modeli wyceny

do wartości godziwej wymaganych

dla pewnych typów instrumentów

Opracowanie nowych wzorów

ujawnień do sprawozdań finansowych

Potencjalnie, od 1 stycznia 2018, więcej aktywów

finansowych będzie wycenianych w wartości godziwej

9

Instrumenty dłużne – analiza modelu biznesowego

10

Instrumenty dłużne:

Analiza modelu biznesowego – główne wymogi

Przykład

Należności handlowe - zgodnie z MSR 39

zakwalifikowane do pożyczek i należności

i wyceniane w zamortyzowanym koszcie.

Należności dotyczą 5 kontrahentów.

Jeśli możliwe jest wskazanie dwóch różnych

celów biznesowych dla dwóch możliwych

do jednoznacznego rozdzielenia pod-

portfeli, to powinny one zostać wydzielone

i odrębnie klasyfikowane (jako Model 1

(wycena w zamortyzowanym koszcie)

i Model 3 (WGWF)) lub w przypadku braku

możliwości podziału cały portfel w Modelu 2

(WGPCD)

Analiza Wniosek

Rozrachunki z 4 kontrahentami podlegają

faktoringowi bez regresu przynajmniej raz

w miesiącu, natomiast należności

od jednego kontrahenta nie są objęte

umową faktoringową i nie są sprzedawane.

Model biznesowy oceniany jest na moment początkowego ujęcia aktywa finansowego na poziomie portfela, a nie na poziomie

pojedynczego instrumentu

Po początkowym ujęciu aktywa finansowego, co do zasady, zmiana modelu biznesowego nie powinna mieć miejsca

(standard wskazuje kryteria determinujące zmianę modelu biznesowego, opisane dalej)

1

2

3 Realizacja przepływów w sposób inny niż zakładano przy początkowym ujęciu wpływa na prawidłowe ustalenie modelu

biznesowego dla nowych aktywów – klasyfikacja już ujętych aktywów co do zasady się nie zmienia

11

Instrumenty dłużne – analiza umownych przepływów pieniężnych

12

Klasyfikacja i wycena:

Test przepływów pieniężnych (SPPI)

► Celem testu SPPI jest identyfikacja tych składników aktywów finansowych, dla których nie należy stosować metody

wyceny opartej o efektywną stopę procentową

► Warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach

przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty

► Odsetki obejmują:

► Zapłatę za wartość pieniądza w czasie

► Zapłatę za ryzyko kredytowe związane w kwotą główną pozostałą do spłaty

► Wynagrodzenie za inne podstawowe ryzyka (np. ryzyko płynności) i koszty (np. administracyjne)

► Marżę zysku

Kryteria SPPISpłata jedynie kwoty

głównej i odsetek

Analiza musi zostać dokonana w walucie, w której denominowany jest składnik aktywów finansowych (MSSF 9 B4.1.8)

13


Przykłady cech, które wpływają na test SPPI

Zdany zamortyzowany koszt

(podlega ocenie modelu biznesowego) Niezdany WGWF

Tradycyjna umowa pożyczki (plain vanilla) Instrumenty dłużne zamienne na stałą ilość akcji

Należności handlowe Pożyczka z udziałem w zyskach

Pożyczka ze zmienną stopą i dostosowanymi tenorami

(aktualizacja co 3 miesiące dla WIBOR 3M)Udziały w funduszach powierniczych

Obligacje powiązane z indeksem inflacji waluty,

w której są denominowane (inflacja w tej samej walucie)

Obligacje z podwójną walutą (np. kwota główna w AUD,

odsetki w USD) [MSSF 9 B4.1.8]

Utworzone lub zakupione składniki aktywów finansowych Instrumenty lewarowane i inwestycje w instrumenty kapitałowe

Pożyczki z przedpłatami w kwocie odpowiadającej wycenie

po zamortyzowanym koszcie

Składniki aktywów, dla których wbudowany instrument pochodny

został wydzielony zgodnie z MSR 39

14

Być może (test niekoniecznie automatycznie niezdany) Kwestie wymagające dodatkowej analizy

Pożyczka międzygrupowa Zapadalność, stopa procentowa, częstotliwość rozliczenia

Pożyczka ze zmienną stopą i niedostosowaniem tenorów

(przestawienie WIBOR 1M i WIBOR 3M)

Porównaj pożyczkę do pożyczki z trzymiesięczną aktualizacją zmiennej

stopy do WIBOR 3M

Jeżeli przepływy pieniężne nie różnią się istotnie test SPPI zdany

Inne cechy opcji wcześniejszej spłaty

Wcześniejsza spłata w wartości nominalnej, godziwej lub w innej kwocie

Wartość godziwa opcji wcześniejszej spłaty na moment początkowego

ujęcia składnika aktywów finansowych

Umownie powiązane instrumentyPowiązanie stopy procentowej z niezależnymi czynnikami zewnętrznymi

Rating kredytowy transzy vs. rating puli aktywów zabezpieczających

Opcje przedłużenia umowy lub instrumenty ciągłe Czy umowne przepływy pieniężne w trakcie przedłużonego okresu są

powiązane z niezależnymi czynnikami zewnętrznymi

Instrumenty podporządkowanePrawo pożyczkodawcy do niespłaconej kwoty głównej i odsetek

w przypadku bankructwa dłużnika

Bezzwrotne składniki aktywów finansowychNależy dokonać oceny określonych bazowych składników aktywów lub

przepływów pieniężnych


Przykłady cech, które wpływają na test SPPI

?

15

Modyfikacje składników aktywów finansowych

16

Restrukturyzacja udzielonych pożyczek wewnątrzgrupowychW jakich okolicznościach następuje usunięcie z bilansu składników aktywów finansowych?

Modyfikacja warunków

umownych

Jaki wpływ ma modyfikacja na wynik testu SPPI? Czy instrument o zmienionych warunkach umownych zdałby test SPPI?

Zmiana wyników testu SPPIBrak zmiany wyników testu

SPPI

Zaprzestanie ujmowania składnika aktywów

finansowychCzy modyfikacja była istotna?

TAK

NIE

Zaprzestanie ujmowania składnika aktywów

finansowych

Dalsze ujmowanie składnika aktywów finansowych, rozpoznanie wyniku na

modyfikacji w rachunku wyników

Co to znaczy istotna? Czy wystarczą kryteria jakościowe? Czy też zawsze musi być wykonany test 10%?

Czy ponownie ujęty składnik aktywów nie będzie aktywem

typu POCI?

Czy ponownie ujęty składnik aktywów nie będzie aktywem

typu POCI?

17

Zobowiązania finansowe

18

Modyfikacje zobowiązań finansowych, które nie powodują

zaprzestania ujmowania

Podstawowe informacje

► Zgodnie z MSR 39 istnieją różne stanowiska dotyczące ujęcia zmian przyszłych umownych przepływów pieniężnych,

które powstają w wyniku modyfikacji lub wymiany zobowiązań finansowych:

► Zastosowanie MSR 39 par. OS 8 (ujęcie skutku zmiany jednorazowo w wyniku finansowym, ang. catch-up approach)

► Zmiana efektywnej stopy procentowej

W marcu 2017 roku w ramach wstępnej decyzji KIMSF wyjaśnił, iż MSSF 9 jasno wymaga jednorazowego ujmowania w wyniku

finansowym skutków modyfikacji umów dla zobowiązań finansowych (ang. catch-up approach)

► W związku ze zgłoszonymi uwagami do powyższego wyjaśnienia, w czerwcu 2017 roku RMSR potwierdziła stanowisko KIMSF

oraz zadecydowała o wprowadzeniu stosownych zmian do Objaśnień dotyczących stosowania standardu MSSF 9

► Zmiana została opublikowana 12 października 2017

MSSF 9 zawiera jasne wytyczne dotyczące ujęcia księgowego modyfikacji aktywów finansowych.

Powyższa decyzja KIMSF odnosi się tylko do zobowiązań finansowych.!

19


20

Tworzenie rezerw na utratę wartości dotyczy aktywów

finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu

Nowy model utraty wartości oznacza dla przedsiębiorstw konieczność opracowania pragmatycznego podejścia

i narzędzi, które zaadresują zarówno wymogi standardu, jak i uwzględnią specyfikę działalności podmiotu i sektora

(niefinansowego)

Utrata wartości2

Minimalny wymagany zakres działań

w ramach wdrożenia

Określenie zakresu instrumentów

podlegających wymogom utraty wartości

Opracowanie know-how – modele,

proces zbierania danych

monitorowania o kontrahentach


ujawnień do sprawozdań finansowych

Należności handlowe

Długoterminowe należności i instrumenty dłużne

(pożyczki wewnątrzgrupowe)

Moment ujmowania rezerwy na utratę

wartości dla należności handlowych

Aktywa finansowe

MSR 39

Wystawienie

faktury

Termin

płatności

Przeterminowanie (90+)

MSSF 9

Wystawienie

faktury

Termin

płatności

Przeterminowanie

(90+)

Tworzenie rezerwy

ex-post - w momencie

uznania poniesienia straty

Rozpoznanie całości straty

oczekiwanej ex-ante –

w momencie początkowego

ujęcia należności

Należności leasingowe

Składniki aktywów z tytułu umów

Model oparty o stratę oczekiwaną oraz konieczność uwzględnienia informacji o przyszłości będzie powodował wcześniejsze tworzenie rezerw

21


– dopuszczalne podejścia

Zakres Podejście podstawowe Podejście uproszczone

Krótkoterminowe (bez istotnego elementu finansowania – do 12 miesięcy)

► Należności handlowe

► Składniki aktywów z tytułu umów

Długoterminowe (jest istotny element finansowania – powyżej 12 miesięcy)

► Należności handlowe Wybór polityki rachunkowości

► Składniki aktywów z tytułu umów Wybór polityki rachunkowości

Inne instrumenty dłużne np. pożyczki wewnątrzgrupowe, obligacje korporacyjne

(FVOCI)

Zobowiązania do udzielenia pożyczki/gwarancje finansowe nie w FVTPL

Należności leasingowe Wybór polityki rachunkowości

Utrata wartości2

22

Utrata wartości należności handlowych:

Model uproszczony

Lic

zb

a d

ni p

o te

rnin

ie p

łatn

ości

0

1

30

60

180

360

Utrata wartości

(poniesione straty –

w oparciu o zdyskontowane

przepływy pieniężne)

MSF 39MSSF 9

Model uproszczony

…ale statystycznie

niższy poziom

oczekiwanych strat dla

należności, które nie

są przetreminowane

+ + +

- - -

Utrata wartości

(oczekiwana strata

w horyzoncie życia)

23


Model uproszczony

Oczekiwane straty powinny

być szacowane oddzielnie dla

każdej homogenicznej grupy

należności

Kraj, typ kontrahenta

(indywidualny,

publiczny/prywatny), wielkość

klienta (duży/mały), rating

kredytowy, liczba zaległych

dni, zabezpieczenie

Wykorzystywane

współczynniki szkodowości

muszą odzwierciedlać

najlepsze oszacowanie

oczekiwanych przyszłych

strat dla każdego segmentu

klientów i powinny być

uzgodnione z historycznymi

współczynnikami

nieściągalnych wierzytelności

Możliwe podejścia

Indywidualne/małe

przedsiębiorstwa: historyczne

straty zaobserwowane na

homogenicznym segmencie

zgodnie z poziomem

niezapłaconych należności

Duzi kontrahenci:

wykorzystanie danych

z zewnętrznych agencji

ratingowych

Historyczne dane mogą

wymagać skorygowania,

aby lepiej odzwierciedlać

aktualne okoliczności

i racjonalne oczekiwania

co do przyszłości

Zmiana cyklu

(boom lub kryzys),

kryzys w sektorze,

zmiana w profilu klienta…

24


Model uproszczony

Przykład

Segmentacja klientów w homogeniczne grupy

Dla każdego segmentu, tworzona jest tzw.

provision matrix - na podstawie:

► Współczynnika straty obserwowanego na całości

należności w segmencie

(3% w poniższym przykładzie)

► Współczynnika straty obserwowanego jako

funkcja liczby dni po terminie płatności

Liczba dni po terminie płatności Szacowana strata

0 dni 3%

1 dzień 10%

30 dni 20%

60 dni 40%

90 dni 60%

120 dni 80%

150 dni 100%

25


Model ogólny

Ra

tin

g

1

2

3

4

10

11

12

Prz

esła

nka w

aru

nkow

a

(Zale

żny

od p

oczątk

ow

ego r

yzyka

kre

dyto

wego

)

Trwałe oczekiwane

straty kredytowe (Etap 2)

ESP na wartości bilansowej brutto

Utrata wartości (Etap 3)

ESP na wartości bilansowej netto

MSR 39 MSSF 9 – model ogólny

Portfelowa utrata wartości

Indywidualna utrata wartości

Oczekiwana strata kredytowa

w horyzoncie 12 miesięcy (Etap 1)Z

naczące

pogors

zenie

26


Model ogólny

Co oznacza „znaczący” wzrost ryzyka kredytowego?

1 Względna miara zależna od początkowej jakości kredytowej

2 Oparta na prawdopodobieństwie niewykonania zobowiązania (bez uwzględnienia gwarancji i zabezpieczeń)

3 Brak jasnego schematu w standardach do ustanowienia zgodnie z polityką zarządzania ryzykiem

4 Domniemanie znaczącego pogorszenia po upływie 30 dni po terminie płatności

5Uproszczenie dla aktywów z niskim poziomem ryzyka: 12-miesięczne ECL dla aktywów o ratingu

inwestycyjnym

6Podmioty mogą różnicować między portfelową i indywidualną oceną dla bardziej istotnych pozycji z dużymi

kontrahentami

27

Koncepcja oczekiwanych strat kredytowych w MSSF 9Utrata wartości - ujawnienia

Aby umożliwić użytkownikom zrozumienie wpływu ryzyka kredytowego pod kątem kwoty,

czasu i niepewności wystąpienia przyszłych przepływów pieniężnych

Procedury

w zarządzaniu ryzykiem

kredytowym – metody,

założenia, informacje

wykorzystywane

do pomiaru strat

kredytowych

Ilościowe

i jakościowe

informacje

o stratach

kredytowych

Ekspozycja na

ryzyko kredytowe,

znacząca

koncentracja ryzyka

kredytowego

JAK CO DLACZEGO

Utrata wartości2

28

Rachunkowość zabezpieczeń

29

Nowy model to liczne benefity dla spółek

aktywnie zarządzających ryzykiem

Zrewidowana koncepcja nowego modelu jest bardziej praktyczna i wychodzi naprzeciw przedsiębiorstwom, które dziś

już mają rachunkowość zabezpieczeń, jak również jest zachęcającą propozycją dla tych firm, które do tej pory nie

stosowały hedgingu ze względu na sztywne ograniczenia księgowe

Rachunkowość

zabezpieczeń3

Minimalny wymagany zakres

działań w ramach wdrożenia

Identyfikacja wymaganych zmian dla

obecnie stosowanych powiazań

zabezpieczających oraz rozważenie

stosowanie nowych powiązań

Aktualizacja dokumentacji

i procesu rachunkowości zabezpieczeń

(metodyki, schematy księgowań)


ujawnień do sprawozdań

finansowych

Które przedsiębiorstwa

odczują największy wpływ?

Posiadają ekspozycję na ryzyko

towarowe (branże lotnicze,

wydobywcze, spożywcze, przemysłowe)

Spółki, które…

Zawierają opcyjnie transakcje

pochodne (na walutę, towary)

Zarządzają ryzykiem walutowym

na zasadzie pozycji netto

Szerszy wachlarz

możliwości

► Rozszerzony zakres dopuszczonych

powiązań zabezpieczających

(komponenty ryzyka, pozycje netto

oraz pozycje zagregowane)

► Zintegrowanie modelu księgowego

ze strategią i celami zarządzania

ryzykiem

Uproszczenia zasad ► Zniesienie ilościowego kryterium

pomiaru efektywności

► Brak testów retrospektywnych

1

2

3 ► Preferencyjny schemat ujęcia

wartości czasowej opcji/kosztu

zabezpieczenia

Ograniczenie

zmienności rachunku

wyników

Wybrane uproszczenia

Jakościowo lepszy model rachunkowości zabezpieczeń – przyjazny skarbnikom oraz dopasowany do strategii zarządzania ryzykiem

30

Rachunkowość zabezpieczeńZmiany z porównaniu z MSF 39

Podsumowanie zmian w rachunkowości zabezpieczeń w MSSF 9:

Wymóg MSF 39 MSSF 9

Pojedynczy czynnik ryzyka (Risk component) desygnowany jako pozycja zabezpieczana Pozycje finansowe Wszystkie pozycje

Wymóg ilościowy wyniku pomiaru efektywności (test 80%-125%) 3 5

Test efektywności ex-ante 3 3

Test efektywności ex-post 3 5

Ocena ilościowa efektywności zabezpieczenia 3 Zależy

Ocena jakościowa efektywności zabezpieczenia 5 Zależy

Rozpoznanie części nieefektywnej 3 3

Ujęcie „kosztu zabezpieczenia” 5 3

Rozwiązanie (cel strategii zabezpieczającej bez zmian) 3 5

Rozwiązanie (zmiana strategii zabezpieczającej lub niespełnienie wymogów) 3 3

Rachunkowość

zabezpieczeń3

31

Nowa ocena efektywności zabezpieczeniaP

om

iar

efe

kty

wn

ośc

i za

be

zp

iec

ze

nia

2. Ryzyko kredytowe nie jest kluczowym czynnikiem ryzyka

► Ryzyko kredytowe nie ma wpływu na zależność pomiędzy pozycją zabezpieczaną a instrumentem

zabezpieczającym

► Ryzyko kredytowe dotyczące zarówno pozycji zabezpieczanej jak i instrumentu zabezpieczającego

3. Współczynnik zabezpieczenia (hedge ratio)

► Spójny ze współczynnikiem wykorzystywanym w zarządzaniu ryzykiem

► Zmiana możliwa jedynie w przypadku, gdy wynik ze stosowania poprzedniego współczynnika będzie sprzeczny

z celem stosowania rachunkowości zabezpieczeń

1. Powiązanie pozycji zabezpieczanej z instrumentem zabezpieczającym

► Stała zależność pomiędzy pozycją zabezpieczaną a instrumentem zabezpieczającym

► Przeciwstawna wrażliwość na zmian tych samych lub powiązanych czynników ryzyka

32

Główne wyzwania

33

Główne wyzwaniaKlasyfikacja i wycena instrumentów finansowych

Pożyczki

wewnątrzgrupowe

► Analiza udzielonych pożyczek wewnątrzgrupowych na potrzeby klasyfikacji – czy są inwestycjami w aktywa

(WGWF), czy inwestycjami w przepływy pieniężne (wycena w zamortyzowanym koszcie)

Dostosowanie procesów

wewnętrznych

► Dostosowanie procedur – konieczność dokumentowania wyników analiz modelu biznesowego i testów SPPI

Modyfikacje aktywów

i zobowiązań

finansowych

► Identyfikacja historycznych modyfikacji i sposobu ujęcia w księgach na moment modyfikacji

► W przypadku modyfikacji prowadzących do usunięcia z bilansu konieczność przeprowadzenia analizy

pod kątem identyfikacji składnika aktywów typu POCI

Ujawnienia ► Ujawnienia dotyczące aktywów wycenianych w wartości godziwej – Poziom 3

Różnice

w metodach wyceny

► Może wystąpić wymóg wyceny pożyczek wewnątrzgrupowych w wartości godziwej u udzielającego,

a w zamortyzowanym koszcie u otrzymującego – „niesymetryczne” korekty konsolidacyjne

► Wycena w wartości godziwej wybranych składników aktywów wyłącznie dla potrzeb jednostkowych

sprawozdań finansowych

Udziały nienotowane ► Konieczność wyceny udziałów nienotowanych w wartości godziwej

34

Główne wyzwaniaUtrata wartości

Podejście uproszczone (należności)

► Analiza historycznych danych ilościowych i jakościowych o współpracy z kontrahentami

► Kalkulacja i okresowa kalibracja modelu

► Uwzględnienie w podejściu informacji o przyszłości – forward-looking

► Wykorzystanie/dostosowanie systemów i narzędzi IT

Model ogólny (oddzielone pożyczki, nabyte obligacje)

► Zidentyfikowanie źródeł danych umożliwiających oszacowanie parametrów PD i LGD

► Jasne określenie podejścia do oceny przejścia pomiędzy etapami (kryterium wzrostu ryzyka kredytowego)

► Konieczność opracowania podejścia do oceny ryzyka kredytowego podmiotów zależnych (pożyczki

wewnątrzgrupowe)

Budowa modeli

ilościowych

Ujawnienia ► Opracowanie wzorów ujawnień (bardziej rozszerzone)

► Dezagregacja i dekompozycja zmiany odpisu z tytułu strat kredytowych w okresie

► Opis i wyjaśnienie stosowanych metod i oszacowania ryzyka kredytowego

35

Główne wyzwaniaRachunkowość zabezpieczeń

Decyzja – kontynuacja

MSR 39 lub wdrożenie

modelu zgodnego

z MSSF 9

► Czy model do rachunkowości zabezpieczeń wg MSR 39 stanowi przeszkodę z punktu widzenia

zarządzania ryzykiem?

► Oszacowanie kosztów/korzyści przejścia (operacyjne/długoterminowy wpływ na sprawozdanie)

Dostosowanie

dokumentacji

► Identyfikacja wymaganych zmian w obecnych powiązaniach

► Opracowanie dokumentacji pod nowe typy powiązania

Dostosowanie

procesów

wewnętrznych

► Procedury księgowe

► Metodyki wyceny (kalkulacja kosztu zabezpieczenia, wartości czasowej opcji)

► Systemy/narzędzia IT do wyceny i ujęcia księgowego

Ujawnienia ► Opracowanie wzorów ujawnień (bardziej rozszerzone)

► Szeroki opis i wyjaśnienie celów i skutków hedgingu na sprawozdanie finansowe

(na poszczególne pozycje)

► Sposób pomiaru efektywności, podejście do udowodnienia istnienia powiązania ekonomicznego

36


37


MSSF 16 Leasing - Wyzwania związane z wdrożeniem nowego standardu


2

Agenda

Na co zwrócić uwagę przygotowując się do zastosowania MSSF 16 Leasing po raz pierwszy

Praktyczne wskazówki i przykłady

Podsumowanie

3

Ocena gotowości do wdrożenia nowego standardu

Nowy standard MSSF 16 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 i później i w wielu przypadkach

wymaga dostosowania istniejących procesów księgowych, operacyjnych oraz IT związanych z identyfikacją, analizą, wyceną

i ujęciem księgowym umów z klientami.

Jak Państwa Organizacja jest przygotowana na moment pierwszego zastosowania powyższego standardu?

(a) Prace nad przygotowaniem danych na dzień pierwszego zastosowania oraz identyfikacja niezbędnych zmian systemowych

zostały zakończone, obecnie trwają prace nad wdrożeniem systemów IT oraz procesów księgowych i peryferyjnych

dostosowanych do wymagań nowego standardu

(b) Zidentyfikowaliśmy kluczowe obszary wymagające zmian. Aktualnie trwają prace mające na celu zebranie i odpowiednie

przygotowanie danych na moment wdrożenia standardu

(c) Uważamy, że nie są konieczne prace przygotowawcze związane z wdrożeniem nowego standardu, ponieważ nie ma on wpływu

na naszą Organizację. Dysponujemy danymi niezbędnymi do ustalenia korekty na moment pierwszego zastosowania standardu

4

Na co zwrócić uwagę przygotowując się do zastosowania MSSF 16 Leasingpo raz pierwszy

5

1. Identyfikacja

umów

zawierających

leasing

2. Niezbędne dane

3. Systemy

i procesy

dostosowane

do zmian

4. Praktyczne

podejścia

i wyjątki

5. Moment

pierwszego

zastosowania

6. Wpływ na SF

7. Poinformowanie

interesariuszy

o zmianach

8. Podatki

9. Strategia

leasingowa

Obszary analizowane podczas wdrażania standardu

6

Praktyczne wskazówki i przykłady

7

Ustalenie czy umowa zawiera leasingKluczowe pytania

Umowa jest umową leasingu bądź zawiera leasing.

Umowa nie jest umową leasingu, ani nie zawiera leasingu.

Tak

Klient

TakNo

Tak

Żaden; jak i w jakim celu jest z góry określone

Tak

Dostawca

Nie

Nie

Nie

Nie

Czy składnik aktywów można zidentyfikować?

Klient czy dostawca posiada prawo do kierowania, w jaki sposóbi w jakim celu określony składnik aktywów jest użytkowany przez okres trwania umowy?

Czy klient posiada prawo do pozyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych wynikających z użytkowania określonego składnika aktywów przez cały okres umowy?

Czy klient posiada prawo do obsługiwania składnika aktywów w ciągu całego okresu trwania umowy oraz dostawca nie może zmienić sposobu obsługi?

Czy klient zaprojektował składnik aktywów (albo pewne jego aspekty) w sposób, który z góry zakłada jak i w jakim celu będzie on użytkowany przez okres trwania umowy?

8

Ustalenie czy umowa zawiera leasingPrzykład 1

Czy umowa zawiera leasing?

Opis sytuacji

► Spółka zawiera umowę, na mocy której dostawca usług internetowych zobowiązuje się dostarczyć oraz zainstalować

w jej siedzibie (zgodnie z otrzymanymi instrukcjami) określony serwer na okres trzech lat

► Ponadto, dostawca ma świadczyć usługi konserwacji i naprawy w okresie użytkowania serwera

► Spółka decyduje o tym, jakie dane przechowuje na serwerze oraz w jaki sposób zintegruje serwer

(może tę decyzję zmieniać w trakcie trwania umowy)

► W przypadku awarii dostawca wymienia serwer

9

Ustalenie czy umowa zawiera leasingPrzykład 1 Odpowiedź


Serwer jest określony w umowie, składnik aktywów można zidentyfikować. Dostawca może wymienić serwer wyłącznie w sytuacji

awarii.

Klient posiada prawo do kontroli nad użytkowaniem określonego składnika aktywów przez trzyletni okres umowy, ponieważ:

a) posiada prawo do pozyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych wynikających z użytkowania określonego

składnika aktywów przez cały okres umowy – korzysta na wyłączność z serwera

b) ma prawo do kierowania, w jaki sposób i w jakim celu określony składnik aktywów jest użytkowany przez okres umowy. Spółka

decyduje o tym, jakie procesy serwer obsługuje, czy jakiego rodzaju dane są na nim przechowywane. Może te decyzje zmieniać

w trakcie trwania umowy

Umowa zawiera leasing

10

Ustalenie czy umowa zawiera leasingPrzykład 2


Opis sytuacji

► Na mocy umowy zawartej z klientem, dostawca cyfrowych drukarek oraz usług outsourcingu druku zobowiązuje się

do świadczenia na jego rzecz usługi dostępu do drukarek cyfrowych przez okres 2 lat

► Umowa określa jakość sprzętu postawionego do dyspozycji klienta oraz parametry druku, które zapewnić ma dostawca

► Operator zastrzega sobie prawo do wyboru konkretnych drukarek zapewniających realizację usługi oraz,

gdyby było to konieczne w celu zapewnienia określonej jakości usług, rekonfiguracji lub wymiany sprzętu drukującego

11

Ustalenie czy umowa zawiera leasingPrzykład 2 Odpowiedź


Umowa nie zawiera leasingu, stanowi umowę na świadczenie usług, do realizacji których dostawca wykorzystuje określony sprzęt

w celu zapewnienia uzgodnionej jakości druku.

Ocena, czy zainstalowane u klienta drukarki są określonym składnikiem aktywów nie ma znaczenia dla konkluzji, czy umowa

zawiera leasing, gdyż klient nie ma prawa do kontroli nad użytkowaniem urządzeń. Poziom/jakość świadczonych usług jest

określona i nie może być zmieniona bez modyfikacji kontraktu.

Wyłącznie dostawca ma prawo do podejmowania decyzji, jak i w jakim celu drukarki są użytkowane.

Umowa nie zawiera leasingu

12

Aktywa niskocenne

► Leasingobiorcy dla aktywów niskocennych mogą:

► Nie rozpoznawać aktywów i zobowiązań z tytułu leasingu

► Rozpoznawać koszt leasingu metodą liniową

► Ma zastosowanie do aktywów nie będących zależnymi od lub wysoce powiązanymi z innymi aktywami

► Limit $5,000 (jedynie opisany w Uzasadnieniach wniosków)

Wyłączenia i ulgiAktywa niskocenne, podejście portfelowe, leasing krótkoterminowy

Podejście portfelowe

► Zastosowanie podejścia portfelowego jest możliwe dla dużej ilości umów leasingowych mających podobne

właściwości, w tym podobne okresy rozpoczęcia i zakończenia leasingu

Leasing krótkoterminowy - leasingobiorcy

► Dla umów leasingu o okresie 12-miesięcznym lub krótszym mogą dokonać wyboru polityki rachunkowości

(dla różnych klas aktywów) i mogą stosować model uproszczony:

► Nie ujmuje się aktywa czy zobowiązania leasingowego

► Koszty leasingu ujmowane liniowo przez okres leasingu

► Ocena okresu leasingu spójna z ogólną definicją (tj. uwzględnia oceną opcji przedłużenia)

13

Ujęcie składników niskocennychPrzykład 3

Opis sytuacji

► Zgodnie z kompleksową umową zawartą z dostawcą sprzętu elektronicznego Spółka wynajmuje na okres dwóch lat

do swoich biur zintegrowane tablice wyświetlające informujące o wolnych salach konferencyjnych w czasie rzeczywistym

(oraz umożliwiające dokonywania rezerwacji), a także laptopy, elementy aktywne sieci, routery oraz sieci światłowodowe

► Spółka dokonuje jednej płatności za wszystkie użytkowane aktywa określone w umowie w odstępach miesięcznych

► Powyższe aktywa spełniają definicję przedmiotów określonego (zidentyfikowanego) składnika aktywów

► Każdy pojedynczy przedmiot nie przekracza wartości $5,000

Czy zintegrowane systemy wyświetlające spełniają definicję aktywów niskocennych?

14

Ujęcie składników niskocennychPrzykład 3 Odpowiedź

Zintegrowane systemy wyświetlające nie spełniają definicji aktywów niskocennych

Czy zintegrowane systemy wyświetlające spełniają definicję aktywów niskocennych?

Chociaż pojedyncza tablica nie przekracza progu $5,000, należy zastanowić się, czy zintegrowane systemy wyświetlające są

aktywami, które nie są zależne od lub wysoce powiązane z innymi aktywami.

Rezerwacja oraz wyświetlanie informacji o dostępności sal konferencyjnych jest możliwa dzięki ich podłączeniu do serwerów

zawierających niezbędne informacje umożliwiające pełne i prawidłowe funkcjonowanie urządzeń. Nie istnieje możliwość

wykorzystania tablic w trybie offline, kiedy nie są one podłączone do serwera.

15

Ujęcie umów leasingu z opcją wypowiedzeniaPrzykład 4

Czy umowy najmu powinny zostać ujęte jako umowy leasingu powierzchni usługowej w rozumieniu MSSF 16?

Opis sytuacji

► Spółka wynajmuje ponad trzydzieści punktów usługowych w centrach handlowych w celu wykonywania swojej działalności

operacyjnej

► Punkty mają bardzo atrakcyjną lokalizację z punktu widzenia Spółki

► Umowy zostały zawarte na 5 lat w tym samym okresie i mają podobne właściwości

► Każda z tych umów najmu może zostać wypowiedziana przez korzystającego z usługi przy zachowaniu trzymiesięcznego

okresu wypowiedzenia

16

Ujęcie umów leasingu z opcją wypowiedzeniaPrzykład 4 Odpowiedź

Umowy zostaną ujęte jako umowy leasingu

Czy umowy najmu powinny zostać ujęte jako umowy leasingu powierzchni usługowej

w rozumieniu MSSF 16?

Choć istnieje umowne prawo wypowiedzenia umowy najmu w ciągu trzech miesięcy, Spółka powinna oszacować

prawdopodobieństwo jej przedłużenia o kolejne okresy biorąc pod uwagę takie czynniki, jak np. alternatywne miejsca prowadzenia

działalności, praktyczna możliwość kontynuacji działalności w przypadku wypowiedzenia wszystkich umów najmu jednocześnie.

Spółka nie ma praktycznej możliwości wypowiedzenia umowy.

17

Podsumowanie

18


19


CZĘŚĆ III


Czy wiesz, że…?Sesja pytań i odpowiedzi


2

Sesja pytań

► Spółka X posiada 75% udziałów w kapitale spółki Y. Postanowiono nabyć dodatkowe udziały,

przez co ostatecznie spółka X osiągnęła udział 85-procentowy w kapitale jednostki zależnej

► Cena nabycia dodatkowych udziałów wyniosła 120 tys. PLN, natomiast wartość nabytych udziałów

niekontrolujących wynosiła na dzień nabycia 100 tys. PLN

Jak ww. transakcja wpłynie na skonsolidowane sprawozdanie finansowe?

a) Spółka dominująca powinna odnieść kwotę 20 tys. PLN jednorazowo na wynik finansowy jako stratę na nabyciu

dodatkowych udziałów

b) Spółka dominująca powinna odnieść różnicę pomiędzy ceną nabycia dodatkowych udziałów a ich wartością na

kapitał własny (np. zyski zatrzymane)

c) Spółka dominująca powinna zwiększyć wartość firmy o kwotę 20 tys. PLN

d) Ww. transakcja nie wpływa na skonsolidowane sprawozdanie finansowe

1Pytanie

3

Sesja pytań

► Spółka A posiada 30% akcji spółki B, które zakupiła za 5 mln PLN. Dodatkowo spółka A udzieliła spółce B pożyczki

w kwocie 9 mln PLN

► Spółka A nie udzieliła spółce B żadnej gwarancji dotyczącej ewentualnego dodatkowego finansowania

► Zarząd ustalił, że udzielona pożyczka jest częścią inwestycji netto w jednostce podporządkowanej

► Spółka B poniosła stratę w wysokości 20 mln PLN. Na spółkę A przypada 6 mln PLN tej straty (30% * 20 mln PLN)

W jaki sposób rozliczyć stratę przypadającą na jednostkę A?

a) Wartość bilansowa inwestycji netto zostaje pomniejszona o 6 mln PLN do wartości 8 mln PLN

(5 mln PLN + 9 mln PLN – 6 mln PLN)

b) Wartość akcji zostaje odpisana do zera, a pozostały 1 mln PLN pozostaje nierozpoznany

2Pytanie

4

Sesja pytań

► Przed dniem sprawozdawczym (31 grudnia 20X0) jednostka podjęła decyzję o sprzedaży środka trwałego.

Decyzja została podjęta 20 grudnia 20X0

► Kryteria dotyczące klasyfikacji jako składnika aktywów przeznaczonego do sprzedaży zgodnie z MSSF 5

zostały spełnione 10 stycznia 20X1 i wtedy też nastąpiła reklasyfikacja

► Wartość godziwa pomniejszona o koszty doprowadzenia do sprzedaży wyniosła 30 tys. PLN.

Wartość księgowa wynosiła 35 tys. PLN. Obydwie te wartości były jednakowe na 20 grudnia 20X0

oraz 10 stycznia 20X1

Czy na dzień bilansowy wystąpiły przesłanki do ujęcia odpisu z tytułu utraty wartości?

a) NIE, ponieważ przeklasyfikowanie środka trwałego do aktywów przeznaczonych do sprzedaży nastąpiło

po dniu bilansowym

b) TAK, ponieważ decyzja o sprzedaży podjęta przed dniem bilansowym świadczy o istnieniu przesłanek do utraty

wartości na dzień bilansowy

3Pytanie

5

Sesja pytań

► Grupa A w 2016 r. przeprowadziła szereg transakcji, w wyniku których wygenerowała oszczędność podatkową

w wysokości 10 mln PLN i rozpoznała odpowiedni składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego. Oszczędność

została w 50% zrealizowana w 2017 r.

► Pod koniec 2017 r. ukazało się szereg negatywnych decyzji dotyczących podobnych transakcji przeprowadzonych

przez inne grupy działające w różnych sektorach gospodarki

Jak Grupa A powinna ująć efekty transakcji w sprawozdaniu finansowym za 2017 r.?

a) Zarząd Grupy A uważa, że ryzyko przeprowadzenia kontroli podatkowej związanej z tą kwestią jest znikome.

Grupa A rozliczyła 50% wartości składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego i ujęła nieskorygowane

zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego zgodnie z deklaracją podatkową

b) Grupa A odpisała składnik aktywów w całości i zawiązała rezerwę z tytułu dodatkowego obciążenia podatkowego

w wysokości kwoty oszczędności zrealizowanych w 2017 r.

c) Grupa A retrospektywnie skorygowała ujęcie składnika aktywów z tytułu oszczędności (jako korektę błędu)

i zawiązała rezerwę z tytułu dodatkowego obciążenia podatkowego w wysokości kwoty oszczędności

zrealizowanych w 2017 r.

4Pytanie

6

Sesja pytań

► Pod koniec 2017 r. Grupa A otrzymała ostateczną decyzję w sprawie kwestii podatkowych. Grupa oprócz

podatku ma zapłacić karę w wysokości 150 tys. PLN oraz karne odsetki od zobowiązań podatkowych

Jak Grupa A powinna ująć kary podatkowe w sprawozdaniu finansowym za 2017 r.?

a) Kara i odsetki jako składnik kosztu podatkowego w ramach RZiS zgodnie z MSR 12

b) Kara jako koszty podatku dochodowego a odsetki jako koszty finansowe

c) Kara i odsetki jako pozostałe koszty operacyjne

5Pytanie

7

W dniu 15 grudnia 2017 r. zarząd ogłosił zamiar zamknięcia działalności w północnej części kraju i przeniesienia się

do nowej siedziby na południu, gdzie działają kluczowi klienci spółki. Tego dnia uzgodniono też z przedstawicielami

pracowników główne elementy planu, podpisano umowę najmu budynku nowej siedziby – najem od 31 stycznia

2018 r.

Umowa najmu obecnej lokalizacji wygasa dnia 30 kwietnia 2019 r. – przedwczesne wypowiedzenie umowy skutkuje

karami umownymi. W umowie obowiązuje 3 miesięczny okres wypowiedzenia – Spółka wypowiedziała umowę

31 stycznia 2018 r.

Produkcja w obecnym obiekcie zostanie wstrzymana dnia 28 lutego 2018 r., w celu przetransportowania maszyn

i urządzeń. Produkcja w nowym obiekcie zostanie wznowiona 31 marca 2018 r.

Czy w przypadku ogłoszenia planu w styczniu 2018 r. spółka powinna zawiązać rezerwę na dzień

31 grudnia 2017 r.?


8

Sesja pytań


► Koszty demontażu maszyn i urządzeń (część maszyn będzie dalej wykorzystywana)

► Koszty transportu maszyn, urządzeń oraz zapasów do nowego zakładu

► Koszty rekrutacji oraz szkoleń dla nowych pracowników w zakładzie na południu

► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc marzec 2018 r.

► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc kwiecień 2018 r.

► Koszty wypowiedzenia umowy najmu na północy

► Koszty najmu nowej siedziby za okres do 31 marca 2018 r. (okres przed produkcją)

► Koszty faktur, materiałów piśmiennych, formularzy z nowym adresem siedziby

15.12.2017 31.03.2018 30.04.201828.02.2018

Produkcja w starej siedzibie Produkcja w nowej siedzibie

Czynsz za dotychczasową siedzibę

Czynsz za nową siedzibę

31.01.2018

7Pytanie

9

Sesja pytań


działalności

► Koszty demontażu maszyn i urządzeń

•[dotyczy maszyn


•

► Koszty transportu maszyn, urządzeń oraz zapasów do nowego zakładu •

► Koszty rekrutacji oraz szkoleń dla nowych pracowników w zakładzie na południu •

► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc marzec i kwiecień 2018 r. •

► Koszty wypowiedzenia umowy najmu na północy • ► Koszty najmu nowej siedziby za okres do 31 marca 2018 r.

(okres przed produkcją) • ► Koszty faktur, materiałów piśmiennych, formularzy z nowym

adresem siedziby •

7Pytanie

10

Sesja pytań

O ile spodziewano się, że większość z 600 istniejących pracowników zostanie zwolniona z dniem 28 lutego 2018 r.,

50 zgodziło się przyjąć propozycję przeniesienia do nowej lokalizacji, w tym przyjęcia 3 tys. PLN dodatku relokacyjnego.

Spośród zwolnionych pracowników, 20 osób zgodziło się nadal pracować na rzecz spółki do dnia 30 czerwca 2018 r.,

w celu prac nad demontażem maszyn i urządzeń

w dotychczasowym zakładzie, a następnie instalacji w nowym oraz w celu przeszkolenia nowej załogi.

Gdyby pracownicy zostali zatrudnieni do dnia 30 czerwca wypłacona byłaby im premia w wysokości 4,5 tys. PLN

na pracownika.

Kolejne 60 osób zgodziło się pracować do 31 marca 2018 r. w celu zapewnienia dostaw z magazynów do klientów przed

rozpoczęciem nowej produkcji, z których 10 osób pozostanie zatrudnionych do 30 kwietnia 2018 r. w celu zakończenia

likwidacji obiektów na północy. Ci pracownicy otrzymaliby również premię za pobyt do ustalonej daty.

8Pytanie

11

Sesja pytań


► Koszty odpraw dla 550 pracowników

► Koszty wynagrodzeń 600 pracowników za okres do dnia 28 lutego 2018 r.

► Koszty dodatku relokacyjnego dla 50 pracowników

► Koszty wynagrodzeń 60 pracowników zatrudnionych przy dostawach do 31 marca 2018 r.

► Koszty wynagrodzeń 20 pracowników zatrudnionych w celu demontażu maszyn i urządzeń i ich instalacji w nowym

zakładzie za okres od marca do czerwca 2018 r.

► Koszty wynagrodzeń 10 pracowników zatrudnionych w celu likwidacji zakładu północnego do kwietnia 2018 r.

8Pytanie

12


działalności

► Koszty odpraw dla 550 pracowników •

► Koszty wynagrodzeń 600 pracowników za okres do dnia 28 lutego 2018 r. •

► Koszty dodatku relokacyjnego dla 50 pracowników •

► Koszty wynagrodzeń 60 pracowników zatrudnionych przy dostawach do 31 marca 2018 r. •

► Koszty wynagrodzeń 20 pracowników zatrudnionych w celu demontażu maszyn i urządzeń i ich instalacji w nowym zakładzie za okres od marca do czerwca 2018 r.

•[dotyczy maszyn


•

► Koszty wynagrodzeń 10 pracowników zatrudnionych w celu likwidacji zakładu północnego do kwietnia 2018 r. •


13

Sesja pytań

► Na dzień 31 grudnia kapitał spółki A składa się z 10.000 akcji o wartości nominalnej 20 PLN każda

► Po dniu bilansowym spółka A wyemitowała dodatkowe 200 akcji z tytułu zakończonego programu płatności

w formie akcji

Jaką liczbę akcji należy wziąć pod uwagę przy wyliczeniu wskaźnika EPS (zysk na akcję)

na dzień bilansowy?

a) 10.000 akcji

b) 10.200 akcji

c) Inną liczbę

9Pytanie

14

Sesja pytań

► W grudniu 2017 r. Spółka A sprzedała nieruchomość produkcyjną z wartością bilansową 3 mln PLN do Banku B

za kwotę 10 mln PLN (wartość godziwa nieruchomości)

► Tydzień później Spółka A podpisała umowę najmu nieruchomości na okres 20 lat w zamian za płatności

0,6 mln PLN rocznie

Spółka A powinna ująć w sprawozdaniu za 2017 r.:

a) Zysk 7 mln PLN ze sprzedaży nieruchomości

b) Zwiększenie wartości nieruchomości do wartości 10 mln PLN

c) Zobowiązanie z tytułu kredytu bankowego


10Pytanie

15

Sesja pytań

► W 2015 r. spółka A podpisała umowę najmu powierzchni biurowej na okres 4 lat

► Spółka A poniosła koszty adaptacji powierzchni (w tym wykorzystując nowoczesne technologie) w wysokości

2 mln PLN i oszacowała okres użytkowania na 4 lata

► W 2017 r. (po dwóch latach) właściciel przedmiotu najmu zdecydował się na odkupienie adaptacji za kwotę

3 mln PLN i jednocześnie wyraził zgodę na przedłużenie umowy najmu na kolejne 4 lata

Spółka A powinna ująć w sprawozdaniu za 2017 r:

a) Zysk 2 mln PLN ze sprzedaży adaptacji

b) Kwotę zysku powyżej wartości godziwej adaptacji

c) Nie może ująć zysku w momencie sprzedaży


11Pytanie

16

Sesja pytań

► Spółka zawarła umowę faktoringu, zgodnie z którą bank jest zobowiązany do zapłaty zobowiązań Spółki oraz dokonuje

zakupu należności od dostawcy. Z kolei Spółka posiada zobowiązanie wobec banku do spłaty zobowiązań. Jednocześnie

zrzeka się wszystkich praw (np. gwarancji) związanych z pierwotną umową

► W związku z podpisaniem umowy dostawca wydłuża Spółce termin płatności z 60 do 90 dni. Do tej pory Spółka

nie korzystała ze skont, a wysokość zobowiązania i pozostałe warunki pierwotnej umowy nie uległy zmianie w związku

z zawarciem umowy faktoringu. Koszty umowy faktoringu ponosi dostawca

► Analiza warunków transakcji wykazała, że dostawca uwolnił klienta ze zobowiązania do zapłaty i klient ma bezwarunkowy

i nieodwoływalny obowiązek zapłaty na rzecz banku

W jaki sposób powinny zostać zaprezentowane zobowiązania przez spółkę po zawarciu umowy

faktoringu odwrotnego?

a) W związku z zaspokojeniem należności dostawcy przez bank i pojawieniem się zobowiązania wobec banku Spółka

zaprzestaje ujmowania zobowiązania z tytułu dostaw i usług i ujmuje zobowiązanie finansowe wobec banku z tytułu

faktoringu

b) Pomimo transferu ryzyk związanych z należnością z dostawcy na bank Spółka analizuje czynniki jakościowe umowy

faktoringu i stwierdza, że wydłużenie terminu płatności z 60 do 90 dni nie jest na tyle istotne, aby charakterystyka

zobowiązania uległa zmianie z kredytu kupieckiego na finansowanie kredytem bankowym. W związku z powyższym

kontynuuje ujmowanie zobowiązania z tytułu dostaw i usług

12Pytanie

17

Sesja pytań

W związku z realizacją dużego projektu budowy infrastruktury publicznej Spółka A, Spółka B oraz Bank C podpisały umowę

konsorcjum. Uczestnicy konsorcjum podejmują jednomyślnie wszystkie decyzje związane z realizacją projektu.

Ustalono, że Spółki A i B mają po 40% udziału w zyskach projektu a bank C - 20%.

Bank C dostarcza finansowanie projektu. Z kolei Spółki A i B realizują prace budowlane związane z projektem.

W związku z taką organizacją konsorcjum, Spółki A i B zawarły umowę spółki cywilnej P (po 50% wkładu), która rozlicza

administracyjnie budowę, tj. gromadzi faktury kosztowe (także od A i B), wystawia w imieniu konsorcjum faktury zaliczkowe,

egzekwuje i realizuje płatności.

W 2017 r. spółka cywilna P:

► wystawiła łącznie faktury na 100 mln PLN (zgodnie z postępem prac)

► poniosła koszty w wysokości 80 mln PLN

► zgromadziła zapasy do dalszych prac o wartości 50 mln PLN

► ma zobowiązanie finansowe w wysokości 30 mln PLN z tytułu kredytu w Banku C

Jakie wartości związane z realizacją projektu prezentuje w swoim sprawozdaniu finansowym Spółka B?

a) Przychody 50 mln PLN, zysk 10 mln PLN, zapasy 25 mln PLN, kredyt 15 mln

b) Przychody 40 mln PLN, zysk 8 mln PLN, zapasy 20 mln PLN, kredyt 12 mln

c) Udział w zyskach 10 mln

d) Udział w zyskach 8 mln

13Pytanie

18

Sesja pytań

Spółka otrzymała od klienta płatność z góry na dostawę produktów w przyszłości.

Na życzenie klienta otrzymane wynagrodzenie znajduje się na odrębnym rachunku bankowym, do którego Spółka

uzyskuje nieograniczony dostęp w momencie dokonania dostawy.

W jaki sposób Spółka powinna ująć wpływy środków pieniężnych o ograniczonej możliwości

dysponowania w rachunku przepływów pieniężnych?

a) W momencie otrzymania środków Spółka rozpoznaje wpływy z działalności operacyjnej i ujawnia dodatkowo

w osobnej nocie sumę przepływów pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania

b) Spółka nie rozpoznaje przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej do momentu dokonania dostawy

i odblokowania środków na rachunku bankowym

14Pytanie

19


MSSF 15

Przychody z umów z klientami


2

MSSF 15 – Wprowadzenie

Wyzwania związane z zastosowaniem MSSF 15


Agenda

3

MSSF 15 – WprowadzenieOcena gotowości do wdrożenia nowego standardu

Nowy standard MSSF 15 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 i później i w wielu

przypadkach wymaga dostosowania istniejących procesów księgowych, operacyjnych oraz IT związanych z identyfikacją,

analizą, wyceną i ujęciem księgowym umów z klientami.

Jaką metodę wdrożenia standardu przyjęła Państwa Firma?

a) Na moment pierwszego zastosowania skorzystamy z podejścia pełnego retrospektywnego z praktycznymi

rozwiązaniami

b) Nasza Organizacja zastosuje podejście pełne retrospektywne bez praktycznych rozwiązań

c) Zastosujemy zmodyfikowane podejście retrospektywne

d) Na obecnym etapie wdrażania standardu jeszcze nie zdecydowano, jaka metoda zostanie przyjęta przez naszą

Organizację

4

MSSF 15 – WprowadzenieOkres przejściowy

► Nowy sposób ujmowania przychodów w oparciu o model pięciu kroków

► Większa ilości szacunków oraz własnego osądu

► Istotny wpływ MSSF15 na sprawozdanie finansowe, procesy biznesowe oraz środowisko kontroli wewnętrznej

► Nowe wymagane ujawnienia do sprawozdania finansowego

► Horyzont czasowy

2017 2018

Okres porównawczy

Okres sprawozdawczy

Wymaga dostępności danych, systemów i procesów od 1 stycznia 2017 roku MSSF 15 MSSF 15

Pełne podejście retrospektywne

Pozostały czas na przygotowanie krótszy niż rok MSR 11/MSR 18 MSSF 15

Zmodyfikowane podejście retrospektywne

Ujęcie skumulowane - bilans otwarcia

na 1 stycznia 2017

Ujęcie skumulowane - bilans otwarcia

na 1 stycznia 2018R/E – zyski/straty zatrzymane

5

MSSF 15 – WprowadzenieOkres przejściowy - porównanie

Pełne podejście

retrospektywne

Zmodyfikowane podejście retrospektywne

Zastosowanie Dla wszystkich okresów prezentowanych

w sprawozdaniach finansowych

Tylko dla bieżącego okresu

Jakie umowy wchodzą

w zakres standardu

Umowy, które obowiązują we wszystkich

prezentowanych okresach, tak jakby standard

obowiązywał od momentu wejścia w życie umowy

Wszystkie umowy obowiązujące z momentem

wejścia w życie standardu (tak jakby standard

obowiązywał od daty rozpoczęcia umowy) oraz

nowe umowy zawarte po dacie wejścia

w życie standardu

Rozpoznanie efektu

przyjęcia standardu

Skumulowany efekt zmian dotyczących okresów

poprzedzających jest rozpoznany w bilansie

otwarcia zysków zatrzymanych

Skumulowany efekt zmian jest rozpoznany

w bilansie otwarcia zysków zatrzymanych

bieżącego okresu

Ujawnienia związane

z wejściem w życie

standardu

Ujawnienia dotyczące przyczyn zmian oraz

zastosowanych metod

W pierwszym roku zastosowania ujawnienia kwot

dotyczących każdej pozycji w sprawozdaniu

finansowym, na którą miało wpływ przyjęcie

nowego standardu oraz opisanie istotnych zmian

6

MSSF 15 – WprowadzeniePrzegląd – model 5 kroków

Identyfikacja umowy z klientem

Identyfikacja poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczeń

Alokacja ceny transakcji do poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczeń

Określenie ceny transakcji

Ujęcie przychodu w momencie realizacji zobowiązania wynikającego z umowy

1

2

3

4

5

Umowa z klientem

Cena transakcji

Zobowiązanie do wykonania

świadczenia #1

Zobowiązanie do wykonania

świadczenia #2

Cena transakcji dla

zobowiązania #1

Cena transakcji dla

zobowiązania #2

Realizacja zobowiązania #1 Realizacja zobowiązania #2

7


► Określone kryteria definiujące umowę

► Ocena prawdopodobieństwa otrzymania wynagrodzenia

► Identyfikacja klienta

► Zmiany umowy

► Identyfikacja wyraźnych i dorozumianych warunków umowy

► Ustalenie zwyczajowych praktyk handlowych

► Łączenie umów

Różnice do MSR 18/MSR 11► MSSF 15 zakłada konieczność łącznego traktowania powiązanych

ze sobą kontraktów

► Nowy standard reguluje również ujęcie księgowe kontraktów,

które nie wchodzą w zakres MSSF 15

► Konieczność analizy zapisów dotyczących zerwania/wygaśnięcia umowy

w celu określenia długości trwania umowy

KROK 1- Identyfikacja umowy (umów)

z klientem

8


► Identyfikacja przyrzeczonych dóbr i usług

► Określenie zobowiązania do wykonania świadczenia (odrębnych dóbr i usług)

► Opcje zakupu dające klientowi istotne prawo

► Prawo zwrotu

► Gwarancje stanowiące usługę i gwarancje stanowiące zapewnienie

► Zleceniodawca vs. Pośrednik

Różnice do MSR 18/MSR 11► MSR 18 zawiera mniej szczegółowych wytycznych dot. wyodrębnienia i ujęcia

poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczenia

KROK 2- Identyfikacja poszczególnych

zobowiązań do wykonania świadczenia

9


► Może nie równać się cenie umownej

► Zmienne wynagrodzenie obejmujące bonusy, zwroty, ustępstwa cenowe,

rabaty

► Ograniczenia w zakresie wynagrodzenia zmiennego

► Istotny element finansowania

► Wynagrodzenie niepieniężne

► Płatności do klientów

► Późniejsze zmiany ceny transakcyjnej

Różnice do MSR 18/MSR 11► Wartość godziwa nie stanowi już podstawy do wyceny przychodu.

Jest nim określona cena transakcyjna

► Aktualnie brak wytycznych dotyczących określania wynagrodzenia

zmiennego

KROK 3- Określenie ceny

transakcyjnej

10


► Szacowanie indywidualnych cen sprzedaży

► Wyjątki dotyczące alokacji zmiennego wynagrodzenia i rabatów

Różnice do MSR 18/MSR 11► MSSF 15 zawiera szczegółowe wytyczne dot. metody alokowania przychodu

z umów wieloelementowych. Brak szczegółowych wytycznych w aktualnych

standardach

KROK 4- Alokacja ceny transakcji

do poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczeń

11


► Przekazanie kontroli: w określonym momencie lub w miarę upływu czasu

► Pomiar stopnia zaawansowania spełnienia świadczenia w czasie

► Umowy komisu

► Przyjęcie składnika aktywów przez klienta

► Zapisy dotyczące przyrzeczenia odkupu

► Licencje

Różnice do MSR 18/MSR 11► MSSF 15 koncentruje się na przekazaniu kontroli, podczas gdy MSR 18/MSR

11 na transferze ryzyk i korzyści

► MSSF 15 nie zakłada, że usługi są wykonane

w czasie, a dobra zostają przekazane w jednym momencie

► MSSF 15 zawiera bardziej użytkowe wytyczne dotyczące poprawnego

określenia stopnia zaawansowania realizacji umowy w rozpoznawaniu

przychodów w czasie

KROK 5- Ujęcie przychodu

w momencie realizacji zobowiązania wynikającego

z umowy

12

Ryzyko niewypłacalności klienta

Ustalenie indywidualnej ceny sprzedaży

Ujmowanie licencji

Klauzule dotyczące rozwiązania umowy – konieczność analiz prawnych

Wpływ wynagrodzenia zmiennego na rozpoznanie przychodu

Wyzwania związane z zastosowaniem MSSF 15

Ujmowanie kosztów kontraktu

Rozpoznanie przychodu w czasie tylko w przypadku spełnienia określonych kryteriów

Interakcje z MSSF 9

13

Wyzwania Zdolność klienta do zapłaty wynagrodzenia (krok 1)

Jednostka ujmuje umowę z klientem, gdy jest prawdopodobne, że otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej

przysługiwało w zamian za dobra lub usługi

► Kluczowa kwestia – zdolność i zamiar zapłaty kwoty wynagrodzenia przez klienta w odpowiednim

terminie

► Prawdopodobne –„bardziej możliwe niż niemożliwe”

► Ponowna ocena identyfikacji umowy z klientem:

► Niespełnienie kryteriów ujęcia umowy z klientem

► Obniżenie zdolności klienta do zapłaty wynagrodzenia

Gdy nie jest prawdopodobne, że jednostka otrzyma wynagrodzenie, otrzymane wynagrodzenie ujmowane

jest jako przychód tylko gdy:

► Jednostka nie ma żadnych innych zobowiązań do przekazania dóbr lub usług klientowi i otrzymała całe

lub zasadniczo całe wynagrodzenie przyrzeczone przez klienta, przy czym wynagrodzenie to nie podlega

zwrotowi

► Umowa została rozwiązana, a wynagrodzenie otrzymane od klienta nie podlega zwrotowi

14

Wyzwania Klauzule dotyczące rozwiązania umowy (krok 1)

Klauzule rozwiązania a identyfikacja umowy

► Ważny czynnik przy określaniu czy obie strony są zobowiązane do wykonania swoich obowiązków,

a w konsekwencji do określenia czy umowa istnieje

► Jednostronne prawo każdej ze stron do rozwiązania całkowicie niewykonanej umowy bez obowiązku

zapłaty odszkodowania drugiej stronie (lub stronom) → umowa nie istnieje

Rozwiązania umowy przed zakończeniem spełniania świadczenia:

► z innego powodu niż niewywiązanie się z zobowiązania określonego w umowie

► Czy jednostce przysługuje egzekwowalne prawo do żądania lub do zatrzymania zapłaty za dotychczas

wykonane świadczenie?

► z powodu niewywiązania się z zobowiązania określonego w umowie

► Czy przysługuje prawo do zapłaty?

► Jak ująć przesłanki wystąpienia zdarzenia?

15

Wyzwania Klauzule dotyczące rozwiązania umowy (krok 1) (1/2)

► Przykładowa ścieżka oceny analizy zapisów dotyczących rozwiązania umowy

1) Istnienie prawa do

rozwiązania umowy na

dogodnych warunkach

2) Istnienie prawa do

wypłaty rekompensaty

3) Identyfikacja regulacji

dotyczącej rekompensaty

Czy klient ma umowne

prawo do rozwiązania

umowy na dogodnych

warunkach?

Czy klient ma umowne

prawo do rozwiązania

umowy na dogodnych

warunkach zgodnie

z obowiązującym

prawem?

Klient nie posiada prawa

do rozwiązania umowy

na dogodnych warunkach

Czy umowa uwzględnia

prawo do wypłaty

rekompensaty?

Czy obowiązujące prawo

uwzględnia prawo do

wypłaty rekompensaty?

Przedsiębiorstwo nie

posiada egzekwowalnego

prawa do płatności

w przypadku rozwiązania

umowy przez klienta

Nie

Nie

Nie

Nie

Tak

Tak

Rodzaj regulacji

związanej

z rekompensatą

Tak

Tak

Szczegółowe

kryterium jest

spełnione

Szczegółowe

kryterium nie jest

spełnione

3) Identyfikacja regulacji dotyczącej rekompensaty

4) Wysok

ość rekompensat

y

5) Spełnienie

szczegółowe

go kryteri

um

Nie

Rodzaj regulacji związanej

z rekompensatą

Szczegółowe kryterium nie jest

spełnione

Szczegółowe kryterium jest

spełnione

Istnienie harmonogramu płatności z tytułu rozwiązania umowy

Jednoznaczne uregulowanie świadczące o tym, że koszty sprzedaży i marża brutto są

kompensowane

Brak jednoznacznego uregulowania świadczącego o tym, że koszty sprzedaży i

marża brutto są kompensowane, bądź uregulowania świadczącego o tym, że koszty

sprzedaży i/lub marża brutto nie są kompensowane

Jednoznaczne uregulowanie świadczące o tym, że koszty sprzedaży i marża brutto nie są

kompensowane w przypadku rozwiązania umowy

Czy osąd kierownictwa zakłada, że

rekompensata kosztu sprzedaży i marży jest

oczekiwana?

Czy płatności z tytułu

rozwiązania umowy przez

klienta kompensują

koszty sprzedaży plus marżę brutto

w dowolnym momencie

trwania umowy?

Nie

Tak

Tak

16

Wyzwania Klauzule dotyczące rozwiązania umowy (krok 1) (2/2)

► Przykładowa ścieżka oceny analizy zapisów dotyczących rozwiązania umowy

3) Identyfikacja regulacji dotyczącej rekompensaty4) Wysokość

rekompensaty

5) Spełnienie

szczegółowego

kryterium

Nie

Rodzaj regulacji

związanej

z rekompensatą

Szczegółowe

kryterium nie jest

spełnione

Szczegółowe

kryterium jest

spełnione

Istnienie harmonogramu płatności

z tytułu rozwiązania umowy

Jednoznaczne uregulowanie

świadczące o tym, że koszty sprzedaży

i marża brutto są kompensowane

Brak jednoznacznego uregulowania

świadczącego o tym, że koszty

sprzedaży i marża brutto są

kompensowane, bądź uregulowania

świadczącego o tym, że koszty

sprzedaży i/lub marża brutto nie są

kompensowane

Jednoznaczne uregulowanie

świadczące o tym, że koszty sprzedaży

i marża brutto nie są kompensowane

w przypadku rozwiązania umowy

Czy osąd kierownictwa

zakłada, że

rekompensata kosztu

sprzedaży i marży jest

oczekiwana?

Czy płatności

z tytułu

rozwiązania

umowy przez

klienta

kompensują

koszty sprzedaży

plus marżę brutto

w dowolnym

momencie

trwania umowy?

Nie

Tak

Tak

17

PrzykładAnaliza klauzuli dotyczącej rozwiązania umowy

► Budowa na własnym terenie industrialnego składnika aktywów dostosowanego do indywidualnego klienta

► Umowa długoterminowa (około 2 lata)

► Regularne płatności odpowiadające oczekiwanym postępom w budowie

► Prawo do rozwiązania umowy przez klienta (bez kary lub dodatkowych kosztów) w przypadku opóźnienie

ponad 60 dni → zwrot wszystkich otrzymanych płatności

► Przychody rozpoznawane w miarę upływu czasu

► Moment zawarcia umowy – brak przesłanek do opóźnienia powyżej 60 dni

► Drugi rok trwania kontraktu – przesłanki wskazujące na opóźnienie dające klientowi prawo do rozwiązania umowy

→ odmowa przyjęcia składnika aktywów i otrzymanie zwrotu przekazanych płatności

Jak powinno wyglądać rozpoznanie przychodu?

18

WyzwaniaIndywidualna cena sprzedaży (krok 3)

Jednostka na moment zawarcia umowy ustala indywidualną cenę sprzedaży odrębnego dobra

lub odrębnej usługi będącej przedmiotem każdego zobowiązania do wykonania świadczenia i przypisuje cenę

transakcyjną proporcjonalnie do tych indywidualnych cen sprzedaży

Metody szacowania indywidualnej ceny sprzedaży:

► Dostosowana ocena rynku

► Oczekiwane koszty powiększone o marżę

► Wartość rezydualna – tylko w dwóch przypadkach:

► Sprzedaż tego samego dobra lub tej samej usługi różnym klientom po bardzo zróżnicowanych cenach

► Cena sprzedaży jest niepewna

19

Wyzwania Indywidualna cena sprzedaży (krok 3)

Odpowiednia marża – jak to rozumieć?

Kwestie do rozpatrzenia:

► Dostosowanie marży do różnic w związku z produktem, regionem geograficznym, klientem i innymi

czynnikami → wiele grup indywidualnych cen sprzedaży?

► Brak danych historycznych?

► Nowe produkty niebędące wcześniej w sprzedaży?

Uwzględnienie

Uwarunkowań rynkowych

Czynników specyficznych dla jednostki

20

PrzykładIndywidualna cena sprzedaży (krok 3)

► Umowa z klientem na sprzedaż produktów A, B oraz C

► Cena transakcyjna – 100 zł

► Regularna cena sprzedaży produktów:

► Produkt A – 25 zł

► Produkt B – 45 zł

► Produkt C – nowy produkt, wcześniej niesprzedawany, nieposiadający ustalonej ceny oraz niesprzedawany

na rynku przez konkurencję

► Brak sprzedaży łącznej po obniżonej cenie (upust)

► Dostawa produktów:

► Produkt C – 1 marca

► Produkty A oraz B – 1 kwietnia

Jak powinna zostać określona cena transakcyjna produktu C?

21

► Identyfikacja zmiennych składników wynagrodzenia

► Rozpoznanie przychodu w kwocie, która nie będzie podlegać istotnym odwróceniom w przyszłości

► Ponowna ocena w przypadku zmian okoliczności i innych faktów

► Metody szacunku kwoty wynagrodzenia zmiennego:

► Wartość oczekiwana = kwota wynagrodzenia × prawdopodobieństwo wystąpienia

► Wartość najbardziej prawdopodobna = pojedynczy najbardziej prawdopodobny wynik umowy

Popularne typy oraz zdarzenia bazujące na zmiennym wynagrodzeniu

Bonusy Premie Kary

Zwroty kosztów Prowizje oparte o stawki rynkowe Rabaty

Zyski Gwarancje zwrotu pieniędzy Odstępstwa cenowe

Hurtowe upusty Umowy o gwarantowanym poziomie usług Odszkodowania umowne

WyzwaniaWynagrodzenie zmienne (krok 3)

22

► Umowa zawierająca zapis odnośnie kary w przypadku niespełnienia określonych parametrów efektywności.

Znany jest rozkład prawdopodobieństwa wystąpienia poszczególnych wyników

► Ile powinna wynosić cena transakcyjna?

► Kara za nieterminowe wykonanie umowy przyznawana wyłącznie w przypadku niewykonania budowy w okresie

dwóch lat od podpisania umowy (50.000 zł)

► Ile powinna wynosić cena transakcyjna?

PrzykładWynagrodzenie zmienne (krok 3)

Możliwy wynik (zł) Prawdopodobieństwo

100.000 20%

80.000 25%

60.000 30%

40.000 15%

0 10%

Razem

Możliwy wynik (zł) Prawdopodobieństwo Kwota x Prawdopodobieństwo

100.000 20% 20.000

80.000 25% 20.000

60.000 30% 18.000

40.000 15% 6.000

0 10% 0

Razem 64.000

23

WyzwaniaUjmowanie licencji

► Licencje dotyczące własności intelektualnej:

► oprogramowanie i technologie

► filmy, muzyka i inne rodzaje mediów

i rozrywki

► franczyzy

► patenty, znaki handlowe i prawa autorskie

► Kluczowa kwestia – odrębność od innych

przyrzeczonych w umowie dóbr lub usług

► UWAGA! Kryteria klasyfikacji licencji jako

odrębnej

Licencja

Jest odrębna

Prawo do dostępu do własności

intelektualnej

Wykonanie świadczenia

w miarę upływu czasu

Prawo do korzystania z własności

intelektualnej

Wykonanie świadczenia

w określonym momencie

Nie jest odrębna

Jedno zobowiązanie do wykonania świadczenia

w miarę upływu czasu


24

Przykład Ujmowanie licencji

► Licencjonowanie przez spółkę farmaceutyczna praw patentowych do środków farmaceutycznych

(dojrzały produkt) przez okres 10 lat oraz zapewnienie produkcji leku

► Przypadek pierwszy:

► Wysoce wyspecjalizowany charakter procesu produkcyjnego → żaden inny podmiot nie może

wytwarzać tego leku

► Brak możliwości zakupu licencji oddzielnie od usług produkcyjnych

► Przypadek drugi:

► Standardowy proces produkcji

► Możliwość produkcji środka farmaceutycznego przez inny podmiot

Jak wygląda ujęcie licencji w poszczególnych przypadkach?

25

► Koszty dodatkowe związane z pozyskaniem umowy z klientem ujmuje się jako składnik aktywów,

jeżeli spółka spodziewa się, że te koszty odzyska

► Przykład: Premia dla działu sprzedaży za wygranie konkretnej oferty

► Koszty ujmowane w momencie ich poniesienia:

► Koszty ponoszone bez względu na to,

czy umowa zostanie zawarta czy nie

► Wynagrodzenie osób przygotowujących ofertę

► Koszty delegacji, prezentacji oferty u klienta

► Tłumaczenie oferty

► Koszty doprowadzenia do zawarcia umowy, jeśli okres amortyzacji

wynosi jeden rok lub krócej

Wyzwania Koszty kontraktowe

Składnik aktywów

26

Wyzwania Koszty kontraktowe

Koszty wykonania umowy ujmowane jako składnik aktywów:

► Nieobjęte zakresem innego standardu

► Bezpośrednio związane z umową

► Prowadzące do wytworzenia lub ulepszenia zasobów jednostki, które będą wykorzystywane do spełnienia

zobowiązań do wykonywania świadczeń w przyszłości

► Odzyskiwalne

Przykłady kosztów bezpośrednio związanych z umową:

► Praca bezpośrednia i materiały bezpośrednie

► Koszty pośrednie, które można przypisać bezpośrednio do umowy

► Koszty, które obciążają klienta lub też są ponoszone wyłącznie w związku z zawarciem umowy

Koszty ujmowane w momencie ich poniesienia:

► Koszty ogólne i administracyjne (jeżeli nie obciążają klienta)

► Koszty strat materiałowych, siły roboczej lub innych zasobów, które nie zostały uwzględnione w cenie

wynikającej z umowy

► Koszty odnoszące się do świadczeń wykonanych w przeszłości

► Koszty, dla których nie możliwe jest rozróżnienie czy dotyczą spełnionych czy niespełnionych świadczeń

27

PrzykładKoszty kontraktowe

► 5-letnia umowa na zarządzanie centrum danych

► Przed rozpoczęciem świadczenia usług Spółka projektuje i buduje platformę technologiczną do użytku wewnętrznego

jednostki powiązanej z systemami klienta

► Platforma konieczna do świadczenia usług klientowi, nie będzie przekazywana klientowi

► Początkowe koszty budowy platformy to:

► 40.000 zł usługi projektowe

► 90.000 zł oprogramowanie

► 120.000 zł sprzęt

► 100.000 zł migracja i testowanie danych

► Dodatkowo dwóch pracowników dedykowanych do świadczenia tych usług

Które z tych kosztów mogą być kapitalizowane?

28

Wyzwania Amortyzacja składnika aktywów z tytułu umowy

► Skapitalizowane koszty kontraktowe – systematycznie amortyzowane zgodnie z przekazaniem klientowi dóbr

lub usług

► Aktualizacja okresu amortyzacji w przypadku zmiany oczekiwanego okresu przekazywania dóbr lub usług

► Rozważenie czy koszty uzyskania umowy odnoszą się tylko do towarów i usług, które mają zostać przeniesione

w ramach pierwotnej umowy lub też odnoszą się do przyszłych umów (odnowienie umowy)

► Przykład:

► Spółka płaci pracownikowi prowizję za każdą podpisaną umowę z klientem:

► 100 zł za każdą nową umowę

► 60 zł za każdą odnowioną umowę

► Zakładamy, że obie formy prowizji spełniają kryteria dla celów ich kapitalizacji

Jaki jest okres amortyzacji?

29

WyzwaniaUtrata wartości składnika aktywów z tytułu umowy

► Oceny utraty wartości na koniec każdego okresu sprawozdawczego

► Ujęcie straty z tytułu utraty wartości w wyniku finansowym

► Ujęcie kwoty odwrócenia części lub całości straty z tytułu utraty wartości w wyniku finansowym

► Utrata wartości występuje gdy:

Wartość bilansowa

składnika aktywów

Pozostała kwota wynagrodzenia, którą

jednostka spodziewa się otrzymać w zamian

za dobra lub usługi, z którymi powiązany jest

dany składnik aktywów

nakłady związane bezpośrednio

z dostarczeniem tych dóbr i usług,

które to nakłady nie zostały ujęte jako koszty

MINUS

30

Wyzwania Zobowiązania do wykonania świadczenia spełniane w czasie (krok 5)

Jednostka ujmuje przychody w miarę upływu czasu,

jeżeli spełni jeden z warunków:

Klient jednocześnie otrzymuje i czerpie korzyści płynące ze świadczenia jednostki, w miarę

wykonywania przez jednostkę tego świadczenia

W miarę powstawania lub ulepszania składnika aktywów kontrolę nad tym

składnikiem sprawuje klient

W wyniku wykonania świadczenia nie powstaje składnik aktywów

o alternatywnym zastosowaniu dla jednostki oraz przysługuje

egzekwowalne prawo do zapłaty za dotychczas wykonane świadczenie

Jeśli jednostka nie spełnia

zobowiązania do wykonania

świadczenia w miarę upływu czasu,

zobowiązanie do wykonania

świadczenia jest spełniane


31

Jednostka ujmuje przychody w miarę upływu czasu,

jeżeli spełni jeden z warunków:

Klient jednocześnie otrzymuje i czerpie korzyści płynące ze świadczenia jednostki, w miarę

wykonywania przez jednostkę tego świadczenia

W miarę powstawania lub ulepszania składnika aktywów kontrolę nad tym

składnikiem sprawuje klient

W wyniku wykonania świadczenia nie powstaje składnik aktywów

o alternatywnym zastosowaniu dla jednostki oraz przysługuje

egzekwowalne prawo do zapłaty za dotychczas wykonane świadczenie

Jeśli jednostka nie spełnia

zobowiązania do wykonania

świadczenia w miarę upływu czasu,

zobowiązanie do wykonania

świadczenia jest spełniane


Wyzwania Zobowiązania do wykonania świadczenia spełniane w czasie (krok 5)

Produkcja urządzenia

przemysłowego na

indywidualne zamówienie,

gdzie umowa zawiera

egzekwowalne prawo

do zapłaty

Kontrakty budowlane

zawierające klauzule,

że klient jest właścicielem

wszelkiego rodzaju prac

w toku

Umowa o świadczenie usług

kadrowo-płacowych przez

okres jednego roku

32

WyzwaniaMSSF 15 a MSSF 9 - Interakcje

► Występowanie w zależności od relacji pomiędzy spełnieniem obowiązku przez jednostkę a płatnością dokonywaną

przez klienta:

► Składnika aktywów z tytułu umowy lub

► Zobowiązania z tytułu umowy

► Oddzielne przestawienie wszelkich bezwarunkowych praw do otrzymania wynagrodzenia jako należności zgodnie

z MSSF 9

► Testowanie składnika aktywów z tytułu umowy i należności pod kątem utraty wartości zgodnie z MSSF 9

– metoda oczekiwanej straty kredytowej w okresie życia instrumentu

► Wyzwania:

► Jak wdrożyć metodą oczekiwanej straty kredytowej z MSSF 9?

► W jaki sposób kalkulować odpis z tytułu utraty wartości?

► Czy uwzględniać ryzyko kredytowe kontrahenta, na skutek kontraktu w związku z którym powstał składnik aktywów?

Jeśli tak, to w jaki sposób?

► Czy jest dostępna informacja historyczna potrzebna przy testach?

33


34


CZĘŚĆ IV

Zamknięcie roku 2017

MSSF 15

Ujawnienia


2

Agenda

Przypomnienie wymogów dotyczących ujawnień

Wnioski: wyzwania praktyczne

Trendy dotyczące ujawnień

3

Przypomnienie wymogów dotyczących ujawnień

4

Przypomnienie wymogów ujawniania

► Kluczowa zasada – umożliwienie użytkownikom sprawozdań finansowych zapoznania się

z charakterem, kwotą, terminami uzyskania oraz niepewnością związaną z przychodami

i przepływami pieniężnymi wynikającymi z umów z klientami

► Ujawnianie zarówno informacji jakościowych, jak i ilościowych dotyczących:

► Umów z klientami (podział przychodów, salda dotyczące umowy, zobowiązania

do wykonania świadczenia)

► Znaczących osądów i ich zmian dokonanych podczas stosowania standardu

do tych umów

► Składników aktywów będących wynikiem poniesienia kosztów doprowadzenia

do zawarcia lub wykonania umowy z klientem

► Rozwiązań praktycznych

5

Kategoria Subkategoria Rodzaj informacji Częstotliwość

Umowy z klientami

Podział przychodów Ilościowa Śródrocznie/rocznie

Salda dotyczące umowyIlościowa

RocznieJakościowa

Zobowiązania do wykonania świadczeniaIlościowa

RocznieJakościowa

Znaczące osądy N/A Jakościowa Rocznie

Koszty umowy N/AIlościowa

RocznieJakościowa

Inne

Rozwiązania praktyczne Jakościowa Rocznie

PrzejścieIlościowa

Śródrocznie/rocznieJakościowa

Przypomnienie wymogów ujawniania (c.d.)

6

Wnioski: wyzwania praktyczne

7

► Kluczowe ujawnienia, które mogą wymagać zebrania dodatkowych danych:

► Uzgodnienie zmian aktywów i zobowiązań z tytułu umów z klientami, w tym:

► przychody uwzględnione w saldzie zobowiązań z tytułu umów na początek okresu

► przychody ujęte w okresie dotyczące zobowiązań do wykonania świadczeń spełnionych/

częściowo spełnionych w poprzednich okresach

► Prezentacja sald dotyczących umowy na poziomie umowy (zdolność do kompensowania)

► Ujawnienie pozostałych zobowiązań do wykonania świadczenia oraz oczekiwanego momentu

ich spełnienia

► Informacje o szacunkach wynagrodzenia zmiennego, które są ograniczone

► Szczegóły przyjętych założeń

► Utrata wartości podlegająca odrębnemu ujawnieniu

WnioskiWyzwania praktyczne

8

Trendy dotyczące ujawnień

9

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia związane z przejściem

► Znacznie więcej jednostek korzystających z możliwości wcześniejszego stosowania (early-adopters) stosuje pełne

podejście retrospektywne niż oczekiwano od firm z listy Fortune 500

Metoda wybrana przy wcześniejszym przejściuPrzewidywane podejście do przejścia firm

z listy Fortune 500 (tylko stosujących MSSF

i ujawniających podejście)

Zmodyfikowane - nie

ujawnione21%

Pełne43%

Zmodyfikowane -tylko zakończone

umowy22%

Zmodyfikowane -wszystkie uwowy

14%

Zmodyfikowane 71%

Pełne29%

10

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia przy zmodyfikowanym podejściu retrospektywnym

Ford Motor Company (Q1 2017) US

11

Ford Motor Company (Q1 2017) (cont.) US

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia przy zmodyfikowanym podejściu retrospektywnym

12

► Zakres wymogów specyficznych ujawnień jakościowych znacznie wzrasta pod MSSF 15

► Istotne zasady rachunkowości w zakresie przychodów są prezentowane albo w osobnej nocie

albo jako część noty o przychodach

► Jednostki korzystające z możliwości wcześniejszego stosowania (early-adopters) często ujawniały

następujące informacje jakościowe w części dotyczącej polityki rachunkowości:

► Salda dotyczące umowy

► Zobowiązanie do wykonania świadczenia

► Znaczące osądy

► Rozwiązania praktyczne

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia polityki rachunkowości

13

Porównanie zakresu ujawnień w zakresie polityki rachunkowości przed i po przejściu na MSSF 15

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia polityki rachunkowości (c.d.)

0

200

400

600

800

1000

1200

Średnia Mediana

Lic

zb

a s

łów

Przed przejściem Po przejściu

14

Raytheon Company (Q1 2017) US

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia polityki rachunkowości (c.d.)

15

Kategorie podziału stosowane przez early-adopters

Liczba kategorii podziału

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia podziału przychodów

0

2

4

6

8

10

Rodzaj dobralub usługi

Region Rodzaj klienta Rodzaj umowy Terminprzekazania

dóbr lub usług

Lic

zb

a je

dn

oste

k

0 1 2 3 4 5 6

1 kategoria

2 kategorie

3 kategorie

Lic

zb

a

ka

tego

rii

po

dzia

łu

16

Fédération Internationale de Football Association (FIFA) (2016) Switzerland

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia podziału przychodów (c.d.)

17

► Większość early-adopters ujawniło informacje o istotnych zmianach aktywów i zobowiązań z tytułu umów z klientami

w sposób jakościowy poprzez dostarczenie wyjaśnień

► Aktywa i zobowiązania z tytułu umów z klientami są prezentowane netto na poziomie umowy, a nie na poziomie

zobowiązania do wykonania świadczenia

► Wymogi dotyczące kompensowania

zawarte w innych standardach

(np. MSR 1)

► Wyzwanie dla systemów jednostek

do pobierania danych na właściwym

poziomie

Ujawnianie istotnych zmian sald

dotyczących umowy

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia sald dotyczących umowy

Jakościowe58%

Ilościowe25%

Nieujawnione17%

18

Raytheon Company (Q1 2017) US

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia sald dotyczących umowy (c.d.)

19

► Nowy wymóg ujawniania informacji backlog

► Zmiany systemów księgowych mogą okazać się konieczne

► Tylko jeden z badanych early-adopters ujawnił informacje w sposób ilościowy

(np. przy użyciu przedziałów czasowych)

Ujawnianie ceny transakcyjnej

przypisanej do pozostałych

zobowiązań do wykonania

świadczenia

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia zobowiązania do wykonania świadczenia

Jakościowe67%

Ilościowe8%

Zastosowanie rozwiązania

praktycznego 17%

Nieujawnio…

20

Ford Motor Company (Q1 2017) US

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia zobowiązania do wykonania świadczenia

21

► Specyficzne wymogi w zakresie ujawniania znaczących szacunków i osądów nieujęte w MSR 1

Ujawnianie znaczących osądów przez early-adopters

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia znaczących osądów

0 1 2 3 4 5 6 7 8

Szacunek zmiennego wynagrodzenia

Ustalenie odpowiedniej metody pomiaru stopnia spełnienia

Ocena prawdopodobieństwa, że jednostka otrzyma wynagrodzenie

Łączenie umów

Ocena prawdopodobieństwa, że jednostka otrzyma wynagrodzenie

Określenie indywidualnej ceny sprzedaży

Pomiar stopnia spełnienia zobowiązania

Spełnienie zobowiązań do wykonania świadczenia (w miarę upływu czasu lub wokreślonym momencie)

Występowanie istotnego elementu finansowania

Przeniesienie kontroli

22

Slater and Gordon Limited (2016) Australia

Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia znaczących osądów (c.d.)

23


Nowa opinia z badania – jak się przygotować?


2

Agenda

Nowe przepisy

Sprawozdanie z badania

Co to jest KZB

Jak się przygotować do KZB

Sprawozdanie dodatkowe dla KA

3

Nowe przepisy

Wejście w życie nowych przepisów zmienia formę i zakres informacji zawartych w Sprawozdaniu z badania

Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich

oraz nadzorze publicznym

Opinia z badania i raport Sprawozdanie z badania

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

I RADY (UE) NR 537/2014

4

Wpływ nowych przepisów na sprawozdawczość jednostek

1. Nowa treść „opinii z badania” („sprawozdania z badania”)

2. Ujawnienie informacji dotyczącej KZB

3. Dodatkowe sprawozdanie dla Komitetu Audytu

Nowa treść „sprawozdania z badania”

Jednostki Zainteresowania Publicznego (JZP)

Pozostałe jednostki

5

Sprawozdanie z badania – JZP i pozostałe jednostkiart. 83 – 87 Ustawy

Sprawozdanie z badania zawiera m.in.:

Stwierdzenie, że zakres

badania nie obejmuje

zapewnienia co do przyszłej

rentowności badanej

jednostki ani efektywności

lub skuteczności

prowadzenia spraw

jednostki przez jej Zarząd

lub inny organ zarządzający

obecnie lub w przyszłości.

Informację o tym,

czy jednostka sporządziła

oświadczenie na temat

informacji niefinansowych

(jeśli ma taki obowiązek).

Informację o stwierdzonym

podczas badania istotnym

naruszeniu prawa, statutu

lub umowy spółki mającym

wpływ na sprawozdanie

finansowe.

Informację, czy jednostka

badana przestrzega

obowiązujących regulacji

ostrożnościowych,

określonych w odrębnych

przepisach.

6

Sprawozdanie z badania dla JZP (1)art. 10 Rozporządzenia

Stwierdzenie, kto lub który organ powołał BR

Wskazanie daty powołania oraz całkowitego nieprzerwanego okresu trwania zlecenia, w tym także przypadki przedłużenia

zlecenia w przeszłości oraz ponownego powołania BR

Przedstawienie — na poparcie opinii z badania — następujących informacji (w sprawozdaniu z badania podaje się wyraźne

odniesienie do stosownych informacji w sprawozdaniach finansowych):

► Opisu najbardziej znaczących ocenionych rodzajów ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenionych rodzajów ryzyka

istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem

► Podsumowania reakcji BR na te rodzaje ryzyka

► W stosownych przypadkach — najważniejszych spostrzeżeń związanych z tymi rodzajami ryzyka

7

Sprawozdanie z badania dla JZP (2)art. 10 Rozporządzenia

Wyjaśnienie, w jakim zakresie badanie ustawowe uznano za umożliwiające wykrycie nieprawidłowości, w tym oszustw

Potwierdzenie, że opinia z badania jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu

Oświadczenie, że nie były świadczone zabronione usługi niebędące badaniem, BR pozostał niezależny od badanej jednostki

w trakcie przeprowadzania badania

Wskazanie wszelkich usług, poza badaniem ustawowym, które świadczył BR na rzecz badanej jednostki lub jednostki(-ek)

przez nią kontrolowanej(-ych) i które nie zostały ujawnione w sprawozdaniu z działalności lub w sprawozdaniu finansowym

8

Co oznaczają „kluczowe zagadnienie z badania” dla JZP

Oczekiwanie:

► Interesariuszy

► Udziałowców

► Inwestorów

► Regulatorów

Najczęstsze obszary KZB:

► Rozpoznawanie

przychodów

► Utrata wartości

► Zmiana istotnych

szacunków

► Roszczenia i sprawy sporne

► Jednorazowe transakcje

Dlaczego dany obszar

rachunkowy został

wybrany jako KZB?

Dlaczego KZB pojawią się w sprawozdaniu z badania

Praktyka dot. ujawnień KZB dopiero się kształtuje (nowość w UE)

9

Ustalenie treści ujawnienia

z audytorem z odpowiednim

wyprzedzeniem na poziomie

Komitetu Audytu i Zarządu

Spółki

Jaka jest treść opinii w tej

kwestii

Co audytor zamierza zawrzeć

w opinii jako KZB

Komunikacja od audytora

dot. spodziewanych KZB

Komunikacja wewnętrzna

z Komitetem Audytu

i Zarządem Spółki

Jak Spółka kontroluje obszary

KZB ► procesy i kontrole wewnętrzne

związane z KZB

► samoocena dot. oceny kontroli

► omówienie zakresu ujawnienia

w opinii w kontekście ujawnień

w SF (spójność!)

Zaplanowanie procesu

zamknięcia roku

Co Spółka robi z perspektywy

swoich kontroli wewnętrznych

dot. KZB

Jak się przygotować do KZB

Współpraca z audytorem

Zadania stawiane przed Spółką

10

Sprawozdanie dodatkowe dla KA – JZP (1) art. 11 Rozporządzenia

W sprawozdaniu:

Zamieszcza się

oświadczenie

o niezależności

Jeżeli badanie ustawowe

przeprowadziła firma audytorska,

wymienia się każdego kluczowego

partnera firmy audytorskiej

biorącego udział w badaniu

W przypadku podwykonawstwa lub

korzystania z ekspertów zewnętrznych

wskazuje się ten fakt i potwierdza,

że BR otrzymali od tego drugiego BR

lub eksperta zewnętrznego

potwierdzenie ich niezależności

Opisuje się charakter, częstotliwość i zakres

kontaktów z KA, organem zarządzającym

i organem administrującym lub nadzorczym badanej

jednostki, podając daty spotkań z tymi organami

Opisuje się zakres

i termin badania

11

Sprawozdanie dodatkowe dla KA – JZP (2)art. 11 Rozporządzenia

Opisuje się zastosowaną metodykę, w tym:

Kategorie bilansu, które zostały bezpośrednio sprawdzone,

a które kategorie zostały sprawdzone w oparciu

o testowanie systemu oraz testy zgodności.

Wyjaśnienie ewentualnych istotnych różnic w zakresie wag

przypisanych procedurom wiarygodności, testowaniu

systemu oraz testom zgodności w porównaniu

z poprzednim rokiem, nawet jeżeli badanie ustawowe

w poprzednim roku było przeprowadzone przez innego BR.

Ujawnia się ilościowy poziom istotności stosowany do SF jako całości oraz dla poszczególnych grup

transakcji, sald lub ujawnień, oraz ujawnia się czynniki jakościowe uwzględnione przy ustalaniu poziomu

istotności.

1 2

12

Zgłasza się i wyjaśnia osądy

dotyczące zdolności jednostki

do kontynuowania działalności.

Zgłasza się wszelkie znaczące

słabości systemu wewnętrznej

kontroli w zakresie

sprawozdawczości finansowej

oraz systemu księgowości; podaje

się, czy dana słabość została

naprawiona przez Zarząd.

Zgłasza się wszelkie istotne

kwestie związane z faktycznymi

lub domniemanymi przypadkami

nieprzestrzegania przepisów.

Zgłasza się i ocenia metody

wyceny zastosowane

do poszczególnych pozycji SF,

w tym wszelkie skutki zmian

tych metod.

Zgłasza się istotne trudności

napotkane podczas badania.

Zgłasza się kwestie wynikające

z badania, które zostały omówione

lub były przedmiotem

korespondencji z Zarządem

i inne.

Sprawozdanie dodatkowe dla KA – JZP (3)art. 11 Rozporządzenia

13

Wyzwania w praktyce

Wpływ na

harmonogram

audytu

Zaplanuj wcześniej konsultacje z audytorem

Wpływ na

procedury

wewnętrzne

Interakcje z audytorem przy dyskusji treści sprawozdania z badania, KZB oraz dodatkowego

sprawozdania dla KA

Określenie obszarów odpowiedzialności organów spółki i kamieni milowych

Intensyfikacja współpracy JZP z komitetami audytu

(nowe obszary, wzrost zainteresowania KA obszarami finansów i sprawozdawczości)

Przygotowanie przez JZP danych i udokumentowanie obszarów KZB

Wydłużenie procesu sporządzenia sprawozdania

14


Documents

Dlaczego Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości ...FILE/MSSF-2017... · Ujęcie aktywów z tytułu podatku odroczonego na niezrealizowane straty (opublikowany 19 stycznia 2016)