7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

1/11

DNA VE GENETK YAPI

Genetik zelliklerimiz hcrelerimizdeki ekirdein iindebulunan kromozomlarda tanr. Kromozomlar DNA vezel proteinlerin birlemesiyle oluur

DNA, hcrenin ynetici molekldr ve beslenme,

solunum, reme gibi canllk faaliyetlerini ynetir.

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

2/11

DNA'nn yapsnda kaltsal zelliklerimize etki edenyaplar bulunur. Bu yaplar genlerdir. Kaltsal bilgilergenler tarafndan tanr.

Bilim insanlarJames Watson (Ceyms Vatsin)ve Francis Crick (Firensis Kirik) birlikte alarak sttegrlen DNA'nin yapsn temsil eden modelihazrlamlardr.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c8/Genome_Turkish.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c8/Genome_Turkish.jpg

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

3/11

Nkleotitler DNA'nn temel yap birimleridir. Birnkleotidin yapsnda aadaki gibi fosfat, sekerve organik baz bulunur. Organik bazlar adenin (A),

timin (T), sitozin (C) ve guanin (G)'dir. Nkleotidler

hangi organik baz ieriyorlarsa o bazn ismiyleadlandrlrlar.

Nkleotitler DNA'nn temel yap birimleridir. Birnkleotidin yapsnda aadaki gibi fosfat, sekerve organik baz bulunur. Organik bazlar adenin (A),

timin (T), sitozin (C) ve guanin (G)'dir. Nkleotidler

hangi organik baz ieriyorlarsa o bazn ismiyleadlandrlrlar.

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

4/11

DNA'da, nkleotidler bir iplik oluturacak ekilde biraraya gelirler. Bu iplikte her zaman adeninin karsnatimin, sitozinin karssna guanin nkleotiti gelir.DNA, iki iplikten veya zincirdenoluur. stteki ekilde

grld gibi birbirinin etrafnda dolanan bu iplikler,

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

5/11

DNA'nn bklm bir merdiven gibi grnmesinesebep olur.

*DNA da Guanin nkleotit ile Sitozin nkleotit arasnda3 adet hidrojen ba vardr.

*DNA da Adenin nkleotit ile Timin nkleotit arasnda 2adet hidrojen ba vardr.

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

6/11

Bu Hidrojen balar ile balanm yapya ikilisarmal olarak adlandrlr. Bu iki zincirin birlemesi ile

DNA oluur.

Hcre blnmesi ncesinde hcredeki DNA molekl miktar ikikatna kar. Bu olayaDNA'nn kendisini elemesiadi verilir.DNA'nin kendisini nasl esledii allatki ekilde grlmektedir.

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

7/11

DNA kendini elerken nce*DNA'nn iki iplii bir enzim yardm ile birbirinden ayrlr.Aralardaki hidrojen balar kopar.*Daha sonra sitoplazmada serbest halde bulunan nkleotidler

ekirdein ierisine girer ve DNA'nn alan ksmndakinkleotidlerle eleir.*Bu esleme srasnda, adenin nkleotitin karssna timinnkleotit, sitozin nkleotitin karssna da guanin nkleotit gelir.*Sonuta balangtaki DNA moleklnn aynisi olan bir DNAmolekl daha oluur.

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

8/11

DNA, hcre blnmesi srasnda kendini eleyerekyapsnda bulunan bilgilerin yeni oluacak yavruhcrelere gemesini salar.Btn canllarda DNA molekladenin, timin, sitozin ve guanin bazlarndan olumasna

ramennkleotitlerin saysnda ve dizilisindeki farkllklarcanllarn birbirinden farkl olmasn salar.

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

9/11

MUTASYON

Canlnn sahip olduu DNA zincirindeki yapsal bozulmalar mutasyon

olarak tanmlanr.

Mutasyona uram bir DNAnn nkleotit saysnda azalma veya

artma meydana gelmektedir. Normal DNA dizilii deiir ve farkl

nkleotit dizilimine sahip yeni bir DNA oluur.

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

10/11

Radyasyon , baz kimyasal maddeler , ilalar ve gne mutasyona sebep olabilir: rnein, gebelik dneminin ilk

aylarnda rntgen filmi ektirmek bebekte mutasyona,

dolaysyla geliim bozukluklarna sebep olabilir.

7/31/2019 DNA VE GENETK YAPI

11/11