Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Doç. Dr. Onur POLAT
Tetanoz Profilaksisi
• Tetanoz
– Latince ‘gerilme’ anlamına gelir. – İstemli kasların tonik spazmıyla karakterize akut bir
toksemidir. – Etken: Clostridium tetani – Hastalıktan sorumlu toksin: Tetanospazmin – Yeterli hijyen ve bağışıklama ile eradikasyonu
mümkündür. – Gelişmekte olan ülkelerde halen önemli bir sağlık
sorunudur. – Hayatın ilk ve son evresinde daha sık görülür.
2
Tetanoz Profilaksisi
• İnkübasyon süresi
– 2 gün- 2 ay (ortalama 2 hafta) olarak bildirilmektedir.
– Bu sürenin kısa olması prognozu olumsuz etkilemektedir.
– Nekrotik,kirli, yabancı cisim içeren yaralarda süre kısadır.
3
Tetanoz Profilaksisi
• Tetanoz Tipleri:
– Jeneralize
– Lokal
– Sefalik (Lokal tetanozun fasial sinirleri tuttuğu tetanoza Sefalik tetanoz denir.)
– Neonatal (Yeni doğanlarda görülen jeneralize tetanoza Neonatal tetanoz denir.)
4
Tetanoz Profilaksisi
• Klinik Bulgular: – Huzursuzluk, halsizlik – Baş ağrısı – Yara yerinde ağrı – Trismus (masseter kaslarının kasılması) – Çene, boyun kası tutulumuna bağlı yutma güçlüğü, konuşma bozukluğu – Kasılmalar yüz kaslarına geçerek risus sardonikus – Rijidite birkaç günde sırt, gövde kaslarının kasılması ile opistotonus görülür ve
ekstremitelere yayılır – Karın kaslarında kasılmalar nedeni ile defans oluşur, akut batın sendromunu
taklit edebilir – Nöbetler halinde tonik ağrılı kas spazmları, hatta kemik kırıkları oluşabilir. – Bilinç açıktır. – Aşırı terleme, ateş, taşikardi, aritmi, hipertansiyon görülebilir – Larenks ve solunum yolu kaslarının tutulumuna bağlı asfiksi ortaya çıkabilir.
5
Tetanoz Profilaksisi
6
Tetanoz Profilaksisi
• Ayırıcı Tanı
– Tanı klinik ve fizik muayene ile konur. – Laboratuvar bulguları ve bakteriyolojik incelemeler tanı
yönünden yararsızdır. – Ense sertliği nedeni ile menenjitten – Trismusu ile diş apsesinden, temporomandibüler artiritten, – Karın kaslarının sertliği ile peritonitten, – Kasılmalar nedeni ile epilepsi ve sitriknin zehirlenmesinden,
ensefalit, fenotiazin grubu ilaçların oluşturduğu distonik reaksiyonlardan ,
– Kas rigiditesi nedeni ile malign nöroleptik sendromdan ve stiff-person sendromundan ayırt edilmelidir.
7
Tetanoz Profilaksisi
• Korunma – Korunmanın en iyi yolu
aşılanmaktır.
– Kirli açık yaralarda yara temizliği ve hızlı tedavi önemlidir.
– Kişinin bağışıklık durumunun bilinmesi önemlidir, acil servise başvuran hastalarda mutlaka sorgulanmalıdır.
– Gebelikte 2 doz aşı ve hastalığı geçirenlerin aşılanması çok önemlidir.
8
Tetanoz Profilaksisi
• Sanıldığının aksine;
– Çivi, iğne, odun parçası batması, ciltte ezilme veya küçük bir kesilme gibi hafif-orta dereceli yaralanmalarda tetanoz vakaları daha sık görülmektedir.
– Bu durum tetanoz oluşumunda hafif yaralanmaların da dikkate alınması gerektiğini düşündürmektedir
9
Tetanoz Profilaksisi
• Kirli Yara
– 6 saatten eski,
– 1 cm’den derin düzensiz,
– Salya veya feçes bulaşmış,
– Nekrotik doku ve yabancı cisim içeren yara
10
11
Tetanoz Profilaksisi
• Tetanus aşısı 0.5 cc
• Tetanoz Ig • Insan kökenli TIG tercih edilecek
üründür. – İM 250 IÜ – > 24 h 500 IÜ.
• Uygulanırken, kombine tetanoz-
difteri toksoidleri ile aynı anda fakat farklı enjektör ve farklı bir bölgeden uygulanmalı
• Yarısı yara yeri komşuluğuna, yarısı koldan İM
Kanama Profilaksisi
• Travma, şok, sepsis, cerrahi girişim, yoğun bakım ünitelerinde kalma, kafa içi patolojiler ve yanık gibi stres yaratan olaylardan sonra midede oluşan mukozal ve submukozal lezyonlara stres ülserleri denir.
• Genellikle klinik iyileşmeye paralel düzelme izlenir. – Patogenezde; mide içi asit, pepsin, safra tuzları,
iskemi, doku iskemisi ve mide yüzey hücrelerinin açlığı…
13
Kanama Profilaksisi
• Stres Ülseri ve kanama açısından Risk Faktörleri – Ağır travma, geniş yanık ve yaygın peritonit geçiren
ağır hastalarda gastrointestinal kanamanın başlaması potansiyel felaket • Yanık (> %30) • Şok • Sepsis • Kafa travması (GKS<8 ya da spinal kord yaralanması) • Solunum yetmezliği • Böbrek yetmezliği • Karaciğer yetmezliği • Koagülopati (trombosit< 50000 ve/veya INR> 1.5 x Normal
değer
14
Kanama Profilaksisi
• Stres Ülser profilaksisinde kullanılan ilaçlar;
– H2-reseptör blokerleri
– Proton pompa inhibitörleri
– Sukralfat ve Misoprostol
15
Tromboemboli Profilaksisi
• Venöz tromboembolide profilaksi derin ven trombozu ve pulmoner emboliyi önlemek amacı ile yüksek riskli hasta grubunda uygulanmaktadır.
• Bütün cerrahi işlemler, cerrahi teknik, yandaş hastalıklar, trombofili ve fiziksel durumlar venöz tromboemboli riskini arttırır.
16
Tromboemboli Profilaksisi
VTE riskini arttıran faktörler temel olarak
• İmmobilizasyon • Travma • Cerrahi girişimler • Enfeksiyonlar • Postpartum dönem • Obesite • Geçirilmiş VTE hikayesi • Variköz venlerin varlığı • Dehidratasyon • Hormon tedavileri
VTE
Tromboemboli Profilaksisi
• Venöz Tromboemboli Profilaksi Yöntemler – Standart heparin: Subcutan
veya İV infüzyon – LMWH – Warfarin: Akut VTE’de tedavi
olarak kullanılmaz • Antikoagülasyon etkisi hızlı
değildir. • Rekürren tromboemboli
insidansı yüksektir. • Uzun süreli tedavilerde
etkilidir. – Trombolitik ajanlar: Hemoraji
riski taşır. – Non farmakolojik yöntemler
(Dizaltı varis çorapları, intermittent pnömotik kompresyon cihazları (PKC)
18
Tromboemboli Profilaksisi
19
Travmada VTE Profilaksisi
Tromboemboli Profilaksisi
• Travma hastalarında tromboprofilaksi önerileri: – Tüm majör travma hastalar›na rutin olarak tromboprofilaksi
uygulanmalıdır
– Majör travma hastalarının tromboprofilaksisinde kontrendikasyon bulunmuyorsa DMAH uygulamasına güvenli olduğu anda başlanmalı
– Tromboprofilakside DMAH ile birlikte mekanik yöntemler kullanılabilir.
– Aktif kanama veya klinik açıdan önemli kanama riski nedeniyle DMAH kontrendikasyonu bulunan hastalara mekanik profilaksi ile mekanik tromboprofilaksi yapılmalıdır.
– Kanama riski azaldığında mekanik profilaksiye ek olarak veya onun yerine farmakolojik tromboprofilaksi uygulamasına başlanabilir.
20
Tromboemboli Profilaksisi
• Yüksek kanama riski olan ve eksternal fiksasyon ya da alçı nedeniyle APK yapılamayan travma hastalarında tromboprofilaktik yöntem olarak vena kava inferior filtresi uygulanabilir.
• Bu hastalarda vena kava inferior filtresi uygulamasından kaçınmak için hasta Doppler ultrasonografi ile takip 21
21
İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM