,~

ı i

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bilim Dalı

6.6 - 6.11 Yaş Grubu Öğrencilerin Başarı.Testi Performanslarının Görsel Motor İdraklarıyla Karşılaştırılması

(Geniş Kapsamlı Başarı Testi - W.R.A~. ile Benton Görsel Motor İdrak Testi Uygulaması)

Doç.Dr.M.Ormanlıoğlu Rehberliğinde Hazırlanmıştır.

~Q.\,l.\.\_ Q_o_\.\\ w{\~~ r .tL1, G,..t9~z

~.~~~\./~

""'

Ayda Berberoğlu MEZUNİYET TEZİ

Haziran - 1982

İ Ç İ N D E K İ L E R

Say:fa A- GİRİŞ

ı- P.roblem ve Amaç o ••••••••••••••••••••••• ~ ._ ••••••••• 1-3

2- Testler Hakkında Genel Bilgi(Psikolojik Testler ve

Kullanımı,Zeka Testleri,Projektif Testler,Bilgi

Testleri) •................. · ................•...... 4-12

B- YÖNTEM

1- Denekler ...•...................................... 13-15

2- Araştırmada Kullanılan Testler( W .R.A. T .• -Geniş Kap-

samlı Başarı Testi,Benton Görsel Motor !drak Testi)l6-29 .

C- İŞLEM

ı- ön Çalışma............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ;o

a- W.R.A.T. Testi Talimatı •••••••••••••••••••••••• 3D-33

2- Araştırmada Kullanılan İstatistik Yöntemler •••••.• 33-35

D- BULGULAR

1-; W ~~-!.A. T. Testi Sonuçları ••••••••••.••••••••••••••• 36-37 ;· .. ' ·-··- .

2- Ben ton·· Testi Sonuçları •••••••••••••••••••••••••..• 38-4-1

3- W.R.A.T. Testi ve Benton Testi Sonuçlarının

Karşılaştırılması ••••••••••••••••••••••••••••••••• 41-42

E-- TARTIŞMA ••••••• ..••••.•.•.........•••••.•.•...••••••• 43-51

F- ÖZET •••••••••• o •••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 52-53

Gr-- l(Jl)[lfJll{]jJl!l •••• o ••••••••••••••••••••••••••••••••••••• o .t;41

Tablo I

Tablo II

TABLO LİSTESİ

Sayfa W.R.AoT• Testi Ortalama ve Standart Sapmaları- Seviye l••••••••••••••••••••••o• 42a W.R.A.T. Testi Ortalama ve Standart Sapmaları- Seviye 2 •••••••••••••••••••••••• 42a

Tablo III Benton Do~ru Puanlarının Benton Kartlarına Göre Dağılımı (Ortalama) •••••••••••••••••••• 42b

Tablo IV Benton Hata Puanlarının Hata Çeşitlerine Göre Da~ılımı (Ortalama) •••••••••••••••••••• 42b

Tablo V Grupların Sınıf Başarısı Not Ortalamaları ••• 64 Tablo VI · Seviye 1 - Seviye 2 W.R.A.T. Testi Puanları,

Benton Hata ve Doğru Puanları, Sınıf Başa-rısı Ortalamaları ••••••••••••••••••••••••••• 42c

Tablo VII W.R.A.T. Alt Testleri ile Benton Testi Do~ru Puanlarının "Rho Testi" ile Karşılaş'":".

Şekil 1 Şekil 2

tırılması ••••••••••••••••••••••••••••••••••• 42d

ŞEKİLLER LİSTESİ

Benton Doğru Puanıarının Kartlara Dağılımı.. 42e Benton Hata Puanıarının Çeşitlerine Göre Dağılımı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • 42f

Tablo Aı Başar~l~ K~z Denekierde W.R.A.T. Testi Ham Puanlar~(Okuma,imla,aritmetik,seviye 1

Sayfa

ve seviye 2) •••••••••••••• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • ~~ .. 5..4 Tablo A2 Başarılı Erkek Denaklerde W.R.A.T. Testi

Ham Puanlar~(Okuma,imla,aritmetik,seviye.ı ve seviye 2) •••••••••••••••••••••••••••••••••• 55 Başarıs~z Kız Denaklerde W.R.A.T. Testi Ham Puanlar~(Okuma,imla,aritmetik,seviye ı. ve.seviye 2) •••••••••••••••••••••••••••••••••• 56

Tablo A4 Başar~s~z Erkek Denaklerde W.R.A.To Testi Ham Puanlar~(Okuma,imla,aritmetik,seviye.ı.

Tablo B1 Tablo B2

Tablo B3

Tablo B4

Tablo Cl

Tablo c2

Tablo c3

Tablo c4

Tablo D1

Tablo D2

Tablo D3

Tablo D4

ve . seviye 2) • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 56 Başar~l~ K~z Denekierde Benton Doğru Puanlarıo 57

Başar~l~ Erkek Denekierde Benton Doğru Puanları. • • • • . • . . . • • . • . . • . . . . . . . . • • . . . . . . . • . • • 58 Başarısız.K~z.Deneklerde Benton Doğru Pu.anları.. • • • • • • . • • • • • • . . . . . . . • . . . . . . . . . . . • • • . • 59 Başar~s~z.Erkek Denekierde Benton Doğru Pu.~ar:ı. o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 59 Başar~l~ Kız Denekierde Benton Hata Puanları.. 60

Başar~ı~.Erkek.Deneklerde Benton Hata Pu.anları. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 61 Başarıs~z Kız Denaklerde Benton Hata Puanlar~. 62

Başar~s~z Erkek Denekierde Benton Hata Pu.f;l.Ill arı . . • . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2 Başarıl~ K~z.Deneklerde Sın~f Başar~sı

Ortalamalar~ •••••••••••••••••••••••••••••••••• 63 Başar~l~ Erkek Denaklerde S~nıf Başar~sı Ortalamalar~ •••••••••••••••••••••••••••••••••• 63 Başar~s~z K~z.Deneklerde S~n~f Başarıs~

Ortalamalar~ ••••••• o•••••••••••••••••••••••••• 64 Başar~s~z Erkek.Deneklerde S~n~f Başar~sı. Ortalamalar~ •••••••••••••••••••••••••••••••••• 64

- 1-

G ! R İ Ş

PROBLEM VE AMAÇ

W.R.A.T~1 Testi B~renmeyi etkileyen pek çok önemli

de~işkeni belirlemek için var olan en duyarlı araçlardan

biridir. Şekil çizme testlerinin de ö~enme yeteneksizli­

~ine tanı koymada di~er projektif testlerden dana yararlı

old~ ispatlanmıştıro "Çoc~ do~§undan itibaren okula

başlayınaaya kadar çevresinden aldı~ı tesirler okuldaki

başarısının derecesini belirleyecek şekilde bütün varlı­

~ını etkilemektedir. Evin zihinsel, kültürel, ekonomik

düzeyi, duygusal havası, ebeveynin çocu~ alışı ••• Çocuk-

- 2-

ta 5 yaşına kadar derin izler bırakmaktadır (Freud)~' Hat­

ta annenin çocuk üzerine etkileri do~ öncesi devreyi de

içine almaktadır ( Spi tz) ~-n Bu konu araştırmamız dışında

kaldı~ı için daha geniş olarak ele aJ.mayac~ız. (l)

!yi bir rehberlik sayesinde kişilerin özellikle

öğrencilerin başarılarının çok daha yüksek olac~ı ve

yine ruh a~lıkları en azından yeterli ölçüde normal ka­

labilirse bunun da başarılarını etkileyeceği bir gerçek­

tir. Ayrıca öğrencilerin organik yönden olan beyin düzen­

sizliklerine ne kadar erken tanı konursa o kadar erken

tıbbi ve psikolojik tedaviye alınabilir~·; Böylece ~ır

semptomlar oluşmaden kişiye yardımcı olunabilir. Bu ne­

denle rehberlikte fazlasıyla yararlanılan zek!, kişilik

ve yetenek testlerinin yanı sıra başarı testlerı de önem­

li bir yer tutmaktadır. Eğer bu test b ataryalarının içine

organiste testleri de eklenecek olursa kişiye daha geniş

çapta yaklaşılmış olur. Dolayısıyla elde edilen kriter­

lerle rehberlik yönünden yardımcı olunmuş olunur.

Araştırmamızın amacı W.RoA.To' Testi'nin standart

sapma ile ilgili ön çalışmalarına katkıda bulunabilmek ve

W .R.·A~T .; Testi 'nin Türk toplumuna kazandırılınasına yar­

dımcı olmaktır.

(1) ReŞemin,l975,0kulda Başarısızlık,Sosyo-Kültürel Açı­dan şanasız Çocuklar,Edebiyat Fakültesi Ya.yınları,No.2035 !stanbul.'

- 3 -

Problemimiz ise, ö~rencilerin başarı düzeylerine

okuma, imlQ ve aritmetik gibi üç temel yönden yaklaşarak

onların görsel motor idraklarını içeren ve görsel hafıza

yeteneklerini yansıtan bir testteki performansıarı ara­

sındaki ilişkinin varlı~ını ve derecesini görebilmektir~'

- 4-

TESTLER HAKKINDA GENEL BİLGİ

Psikolojik Testler ve Kullanımı (1): Psikolojinin insan

sorunlarına ilk ve belki en büyük katkısı psikolojik test­

ler ile olmuşturo Bazı testler 1800'lerin sonlarında ge­

liştirilmiş ve test uygulamasına karşı genel ilgi bu yüz­

yılda serpilmeye başlamıştır. Psikologlar neden testleri

geliştirmişler diye bir soru akla gelebilir; do~aı gözlem

saatler boyu süren çalışmadan sonra neyin önemli ya da

önemsiz oldu~u bildirmeksizin yı~ınla veri s~laro Za­

mandan tasarruf nedeniyle insanlar ço~ kez, bir bireye

ilişkin bilgileri zaman geçirmeksizin bilmek isterlero

!nsanlar bir kitap de~il fakat kuşku ve kararsızlı~a yer

vermeyen bir betim gereksinimindedirlerc,· Bunun için de

betimin sayı ve sayılar biçiminde olması gerekir. Belirli

koşullar karşılandı~ı zaman test sonuçlarına dayanılarak

karar vermenin hem gerekli hem de yerinde bir işlem oldu­

~ ileri sürülüro Bu koşullar: ı-Karar vermek için do~ru

türde testin kullanılması, 2-Testin "iyi" bir test olması,

3-Karar vermenin yalnız teste de~il elde bulunan tum ka­

nı tl ara dayanılarak yapılmasıdır~,

Zekl Testleri (2): İlk zekl testi Alfred Binet (1857-1911)

ile Teophil Simon tarafından Fransa'da okul çocuklarının

zekl derecelerini araştırmak için ortaya konmuştur. 1905

yılında yayınlanan ilk test, gittikçe zorlaşan 30 soru

(1) Clifford T. Morgan,l98l,Psikolo:1iye Giriş Ders Kitabı, Çeviri:Hacettepe tlni.PsioB~l.ö~retim tlye ve Yardımcıları, Hacettepe tlni.Psikoloji Bölümü Yayınları No.l,Ankara (2) A.Songar,l980,Psikiyatri,Psikobiyoloji ve Ruh Hasta­lıkları,Serhat Da~ıtım }!'ayınevi,tstanbul~

- 5-

grubunu içine alıyordu. 1908 de Binet, testin yeni bir

revizyonunu yayınladı ve ilk kez "zekft. yaşı" kavramını.

ortaya koydu~ Goddard (1910), Binet Testi'ni İngilizceye

çevirerek soruları Amerikalılara göre adapte etmiştir.

Stanford tlniversitesi'nden Lewis M. Terman, Binet Testi'

ni yeniden de~iştirmiş ve 2 bin okul çocu~da standardi­

zasyonunu yaparak 1916 da yayınlamıştır~ Bu revizyonlu

Binet-Terman Testi'nin meınleketimizde Prof~S~C~1.Antel tara­

fından adaptasyonu yapılmıştıro 1937 de Terman ve Merril,

Stanford-Binet Testi'nin yeni bir revizyonunu daha yayın­

lamışlardır~: Stanford-Binet Testi verbal dedi~imiz, ko-

nuşma ile ilgili zekayı de~erlendiren bir testtir.' Bunun

yanında "pratik zeka" testleri de vardır~ özellikle Alexandar

Pratik Zeka Testi'ni sayabiliriz. Çok yönlü testler de

vardır.; örneğin, Wechsler-Bellevue Testi bu şekilde bir-

kaç verbal ve pratik test skalasını bir araya getirmiştir.·

Cattell Testi'nin özelliği bilgiye gereksinme göstermeme­

sidir~i

Projektif Testler: Projektif denen testler~ deneğe her­

hangi birşey ifade etmeye~ ve belirli bir konstrüksiyonu

olmayan şekillerden oluşur. Denekten bu şekillerin yorum­

laması istenir. Bu şekilde denek kendi iç dünyasının bir

projeksiyonunu yapar~ Bugün en çok kullanılan İsviçreli

psikiyatr Hermann Rorschach'ın (1921) mürekkep lekeleri

testidir: T~'A•T'~ı, Szondi Testi diğer projektif testlerdir~'

- 6-

Soyut Düşünce Testleri: Goldstein-Scheerer Testıeri dile

gereksinme göstermeyen testlerdir. Beş testten oluşan bir

batarya şeklinde kullanılır: a- Renk ayırma, b- Renk-Şe­

kil ayırma, c- Eşya ayırma, d- Küp testi, e- Çubuk testi.

Hanfmann-Kasanin Kavram Oluşturma Testi:(concept formation)

Bu testte 22 parçadan oluşan materyalin 4 gruba ayrılması

istenir. Uzun-geniş, uzun-dar~ kısa-geniş, kısa-dar ola­

rak gruplanması gerekmektedir•' Soyut düşünce bozuklu~

olan kimseler bunu başaramazlar.

Bilgi Testleri (1): KJ.asik sınavların bütün aşamalarında

şans, ras~antı ve özellikle de~erlendirmede subjektiflik

egemendir~ Buna karşılık standardize bil~i testleri tams­

miyle objektif de~erlendirme araçlarıdır~

Sorular çok kısa fakat açık yanıt vermeyi gerekti­

ren şekilde hazırlanmıştır. Böylece ö~rencilerin bilgi­

sizlikleri~i bir kelime yı~ını içinde saklamalarına engel

olunmuştur.~ Testlerde objektiflik, yanıtların ö~rencile­

rin yararına ya da zararına yorumlanmalarına olanak verme­

yecek ve hiçbir duraksamaya yer bırakmayacak biçimde açık

ve kesin olmalarından ileri gelmektedir~;

Yanıtlar önceden hazırlanmış anahtarıara göre hız­

la ve kolaylıkla de~erlendirilir. Testi değerlendiren

(1) SoC.Antel,l955, Terbi;y:ede Ölçü,(Bilgi. Testleri) ,.Edebi­yat Fa.ki.U tesi Yayınları,No.630, İstanbul.'

- 7-

kişiliiri özellikleri burada hiçbir rol oynamaz o Aynı testi

kim de~erlendirirse de~erlendirsin sonuç aynı olacaktır.

Klasik sınavlarda ancak 5-10 soru sorulabileoe~inden ö~­

rencileri bir konunun tüm alanlarına ait esas bilgilerden

kontrol etmek olanaksızdır. Bilgi testlerinde ise birkaç

yüz soru sorulabilece~inden yoklanmadık alan kalmaz ve

ö~rencilerin başarısında şans ve rasıantı rol oynamazo

Test, deneklerden beklemedikleri durumlara karşı

uygun reaksiyonlar ister. Testin bu niteli~i ö~rencileri

sınavlar için oldu~ gibi, zoraki yinelemeler ve ezberden

kurtarır. Bilgileri kavramadan kitaptaki sıraya göre ez­

berlemiş olanlar bu testlerde başarılı olamazlar.

Standardize bilgi testlerinin klasik sınavıara

göre önemli bir tercih nedeni normların bulunmasıdır.

Standardize testler çok sayıda kişilere uygulanarak yaş­

ıara ve sınıfıara göre normlar elde edilir o Ortak ve du­

r~an karşılaştırma ögeleri görevini gören normlar saye­

sinde bir ö~rencinin bilgisi, sınıf içindeki gerçek yeri

bulunmuş olur~

Bilgi Testlerinin Tarihçesi: ö~rencilerin okulda kazan­

dıkları bilgileri objektif olarak ölçmek amacıyla meyda­

na getiriıen bilgi testlerinin zeka testleri kadar eski

bir tarihi vardır. Bu iki çeşit test birbirinden ayrı

olarak gelişmiştir. 1845 de Horace Mann, yazılı sınavıa­

rı sözlü ··sına.vlara ye~ledi~ini söylemiştir e' Ancak e~i tim-

- 8-

ciler ve araştırıcılar yazılı sınavları kabul etmedikleri

gibi sözlü sınavları geliştirmek için de çalışmadılar.

1846 da İngiliz G.Fisher, de~erlerine göre sıra­

lanmış çeşitli standardize örneklerden oluşan bir Ölçüm

Kitabı (scale-book) meydana getirmiş ve bunun de~erlendir­

me amacıyla kullanılmasını önermiştir ~·· Fakat bu çabaları

olumlu sonuç vermemiştire

Bilgi testleri de, genel zeka, özel yetenek test­

leri gibi Amerika Birleşik Devletleri'nde geliştirilmiş­

tir. Bilgi testleri için yapılan araştırmalar Amerika ve

Fransa'da hemen hemen aynı zamanda başlamıştır. 19o yüz­

yılın sonlarına do~ru Amerika'da okullara Tabiat Bilgisi,

Elişleri, Beden E~itimi gibi yeni dersler getirilmiş ve •'

bunun sonucu olarak, okuma, yazma ve aritmetik dersleri-. nin saatleri azaltılmıştır. Zamanın tutucu e~itimcileri

bundan dolayı esas derslerin verimlerinin azaldı~ını id­

dia etmişlerdiro İleri görüşlü e~itimciler ise bu zamanın

yeterli oldu~u ve bu problemin felsefi ve kuramsal ko­

nuşmalarla de~il, deneyerek çözülebilece~ini söylemişler­

dir~··

J.M.Rice 1894-1895 tarihinde 50 kelimeden oluşan

bir liste hazırlamıştır. Bu test ile bu derslerin okutuı­

masında izlenen yöntemlerin ve harcanan zamanın verimini ·

objektif olarak de~erlendirmek istiyordu. Bu e~itim veri­

mini daha s~lıklı ölçmek konusunda atılmış ilk çiddi

- 9-

adımdı;ı

Görülmüştür ki, 8 yıl günde 40 dakika inıla çalışan

ö~renciler günde yalnız 10 dakika imla çalışan ö~renci­

lerden daha başarılı de~ildirler. Anket biçiminde olan bu

araştırma sonucu, bu dersler için günde 15 dakikanın ye­

terli oldu~, geri kalan zamanın yeni derslere ayrılabi­

lece~i sonucuna varılmıştır.,

Daha sonra bu konuda yapılan çeşitli araştırmala­

rın eksik bir yanı vardı, istatistik araştırmalar sonucu

çıkarılmış normların bulunmaması. J.M.Rice, bu imla tes­

tini ampirik şekilde düzenlemiştiro Bu test bize, bir

okul ya da sınıftaki ö~rencilerin imla yönünden di~er bir

okul ya da sınıf öSrencilerinden daha başarılı ya da ba­

şarısız oldu~u gösterebilir. Çeşitli yaşlardaki ö~ren­

cilerin ögrenim düzeylerini, pedagojik yaşlarını göstere-

mez.·

Amerika'da ilk kez Columbia Üniversitesi profesör­

lerinden Thorndike 1904 de 1'normların çıkarılmasını olası

kılan istatistiki araştırmalardan yararlanarak güvenilir

ölçü cetvelleri düzenlemenin yolunu göstermiştir.

Stone 1908 de Thorndike'ın ortaya koydu~ esasla-.

ra dayanarak bir matematik yargı testi hazırlamış ve çe­

şitli matematik problemlerinin birbirlerine göre güçlük

derecelerini saptamıştır. Bu ögrencilerin matematik prob­

lemlerini çözme yeteneklerini objektif olarak ölçen ilk

- 10-

testtir~ T.horndike 1910 da yazı ölçegi meydana getirmiş­

tir;: Artnk bir ögrencinin el yazısını değerlendirmek için

onun ~azısını başkalarınınki ile karşılaştırmaya gerek

yoktu. Bu ölçekteki örnekler bu karşılaştırma için yeter­

li geliyordu. Thorndike '··J.n ortaya koyduğu. bu esas, bilgi ' .

testıeri için old~u gibi zeka testleri için de önemliydi.

Fr~sa'da bilgi testleri ile ilk kez Binet ilgi­

lenmiştir. Binet'e göre bilgi testlerinin şu yararıarı

vardır: ·

ı- Her tl~rencinin bilgi ve ö~renim düzeyini objek­

tif olarak ölçmek.\

2- ö~retmenlerin mesleki değerlerini objektif ola­

rak ölçmek.

3- Genellikle deneysel bir kontrola tutulmaksızın

okullara giren eğitim ve ders yöntemlerinin değerlerini

anlamak.

Binet'in bilgi testleri konusunda adının geçmeme­

sinin nedeni, kendi eseri olan zeka testinin büyük başa-

rısıdır.

Varey 1907 de ":Bulletin de la Sooiate libre pour

l'etud'e psychologique de l'enfa.nt 11 da, hesap ölçe~inin

esasına uygun olarak hazırlanmış bir okuma ölçeği yayın­

ladıö" Amacı., 1905 de oldu~ gibi öğrencilerin arasında

geri olanları meydana çıkarmak değildi, kuşkulu ve belir­

siz değerlendirmelerin önüne geçmek ve öğrenim derecesi-

- ll -

nin objektif de~erlerine ait esasları bulmaktı, Bu Avru­

pa~da ö~rencilerin okuma yeteneklerini objektif olarak

ölçmek konusunda yapılmış ilk ciddi çalışmadır. Bu çalış­

malardan sonra özellikle Amerika'da bilgi testleri büyük.

gelişme göstermiştir.

Organisite Testleri (1}: Beyinle ilgili organik bir rahat­

sızlık olup olmadı~ına tanı konuı~asında yardımcı olan

testıere organisite testler denir, Birinci Dünya Savaşı'n­

dan bu yana organik beyin h~stalıklarına psikolojik yön­

den e~ilme oıana~ı olmuştur.

İlk çalışmalar bu vak'aların psikolojik testlerde-­

ki performansıarına göre zihni fonksiyonların beyindeki

lokalizasyonu, beyin patalojisinin varıı~ının saptanması

ve organik-psikolojik sendromun tanımı yönünde olmuşturo

Kullanılan testıerin başında Stanford-Binet ve

Rorschach gelmekteydi, 1950 yıllarından sonra ise loka­

lizasyon ve tanı ile ilgili çalışınalar yavaş yavaş öne­

mini yitirmekte yerine beyin zedelenmesinin gelişimsel

yönünü incelemeye bırakmakta ve tanınmış testıerin yanı

sıra bazı spesifik testlerde ku~lanılmakta, yeni labora­

tuar yöntemleri uygulanmaktadır. Yetişkinlerin yanında

çocuklar üzerinde yapılan çalışmalar paralel sonuçlar

(1) M,Ormanlıo~ıu,l977 ,.Ser~bral Palsi,Akiz ve Konjeni tal Beyin Hasarlı Çocuklarda Görsel Motor Sendromu Kapsayan İdrak Yetersizliklerinin Ölçüm_!!, İst .tt ni .Psikoloji Bölümü Doçentlik Tezi.

- 12 -

vermiştir. Tek ~ark çocuklarda görülen defektlerin onla­

rın zeka kapasitelerinin gelişiminde bir tutarsızlık, bir

düzensizlik yaratmasıdır.

Hebb (1949,1959) ve Piercy (1964) beyin zedelenme­

sinin çocukta zekayı y~tişkinlere göre daha fazla etkile­

di~ini belirtmişlerdir.

-ı;-

Y Ö N T E M

DENEKLER

Araştırmaya alınan denekler Selimiye İlkokulu'ndan

seçildi. Yaş grubu 6.6 - 6.11 d~ro Testler 25 kız ö~renci

ve 25 erkek ögrenciye uygulandı. Deney grubu olarak nor­

mal başarılı 20 kız ögrenci ve normal başarılı 20 erkek

ögrenci alındı. Kontrol grubu olarak da başarısız 5 kız

öğrenci ve başarısız 5 erkek öğrenci alındı. Böylece top­

lam denek sayısı 50 dir.

Öncelikle öğrenci dosyalarından öğrencilerin doğum

tarihleri ve karne notları çıkarılıp test uygulanacak

ögrenciler saptandı. Denekler bazen müzik odasında bazen

de müsamere salonunda uygulamaya alındılar.

Denaklerin uyum sağlamalarını kolaylaştırmak için

önce Benton Testi uygulandı. Benton Testi'nin C formu

A uygulama şekliyle, talimata aynen uyularak uygulandı.

Aynı gün deneklere W.R.A.T. Testi de verildi. W.R.A.T~

Testi araştırma amacıyla verildiğinden yaş grubuna bakıl­

maksızın her iki seviye de verildi. Deneklere önce sözlü

kısımlar verilerek teste alışmaları sağlanmaya çalışıldı.

Denekler genellikle çok istekliydiler ve öğrenci

olduğumu söylememe ra@nen "öğretmenim" diye hitap ettiler.

Bazı denekler yeniden test yapılmasını ısrarla istediler.·

Denekler ço~ukla sosyo-ekonomik-kültürel açıdan orta

-14-

sınıf düzeyindeydiler. Başarısız denaklerin daha aşa~ı

sosyo~ekonomik-kültürel düzeyde oldukları dikkati çeki­

yorduo ö~renciler, zeka yönünden normal kabul edilerek

uygulamaya alındılar, ayrıca zeka testi uygulanmadı. Dış

kriter olarak sınıf başarıları alındı o

özellikle bazı deneklerden teker teker söz etmek

istiyorum:

3 numaralı erkek denek, Bent~n_Testi'nde her k~ı­

da numara yazmakta inat etti. W.R.A.T. Testi'nde imla aıt

test işaretlerini ve ismini do~ru yere yazması için üç

kez uyarınam gerekti.

21 numaralı erkek denek ilgisiz oluşu ile dikkati­

mi çekti, aritmetik kısmına bakmadan yapamayac~ını söy­

ledi.

22 numaralı erkek ~enek soyadını bilmiyordu. Ko­

nuşmasında tutukluk vardı. En çok dikkati çeken nokta ise

heceleri terste~ okumasıydı. örne~in, -el hacesini -le

olarak okuyordu. Bu durumun ok:umayı öğrenememesine neden

oldu~ düşünülebilir.

23 numaralı denek gayretliydi. Benton Testi'nde

girintili çıkıntılı şekiller yapması apileptik ya da otis­

tik oldu~u düşündürdü.

25 numaralı erkek denek 1973 doğumlu ve okumayı bu

yıl ö~renmiş. Ancak bakarak yazabiliyor, ismi de bakarak

yazdırıldı. ~~ alt testinde önce hep aynı işareti (-}

- 15 -

çizdi, uyarılınca yukarıdaki işaretlerin aynısını çizmeye

başladı•' Dene~in teste ilgisini çekmek, dikkatini toplama­

sını sa~lamak oldukça zor oldu. Sıkıldı~ı zaman kalkıp

dolaşıyor, müzik odasındaki piyano ile oynuyordu. 16 Ni­

san tarihinde teste başladık 21 Nisan tarihinde bitirdiko

önce gelmek istemedi sonra sınıf arkadaşlarından birisi­

nin kendisiyle gelmesi koşuluyla gelmeyi kabul etti.

Okuma kısmında sıkıldı~ı zaman arkadaşına okutmam:ı. söylü­

yordu. E~er sıkılmasaydı daha yüksek performans göstere­

bilirdio Denek, arkadaşlarını rahatsız etti~i için sınıf­

ta tek başına oturtuımuştuo

Araştırmaya devam edebilmesi ve motivasyonunun

s~lanması için bazı deneklere resim yaptırıldı.

,ı 1

d

ı } ı

' \ ' 1

1

o

. ....__. /

Denek no. 25 (Erkek)

,.

.. '

Denek no. 18 (Erkek)

'---------

..

Denek no. 2 (Erkek)

. ....__

---.

Denek no. 17 (Kız)

Denek no. 8 (Erkek)

-- 1 1

/ i

./

·~':'::~- ' .• ,.'1

/~~~~ \ ' " 1 V \ 1 \ 1 '\ / '·' \

\ j

./' /

/

" .,1

,.,1 /' i i .

i / 1 j i

j / 1 '

,•

( ) ..

1

/. / 1

j

1

il

t ı }

j ) i

- 16-

ARAŞTIRMADA KULLANILAN TESTLER

Araştırmamızda iki test kullandık:

ı- Geniş Kapsamlı Başarı Testi

(Wide Range Achievement Test - W~R~A.T.)

2- Benton Görsel Hafıza Testi

(Benton Visual Retention Test)

1- Geniş Kapsamlı Başarı Testi (1): W.R.A.T~ Testi ilk

kez 1936 da J.F.Jastak ve S.R.Jastak tarafından gelişti­

rilmiş ve standardize edilmiştir. Zeka v~ adaptif davranış

testlerine paralel olarak hazırlanmıştır. Okuma, yazma

(imla) ve aritmetik yönünden temel okul bilgilerini ölçer.

Testin önemi zamanla daha iyi anlaşılmış ve yalnız Ameri~

ka'da değil diğer ülkelerde de kullanılmaya başlanmıştır.

Türkiye'de ilk kez kullanılacaktır~ Türkçe formu . .

20 kişilik bir ekiple tarafımızdan hazırlanmıştır.(Bkz.

İşlem, ön çalışma)

Testin amaçlarını şöyle sıralayabiliriz:

ı-Şekil çizme, yazma, imla ve okuma ile ilgili

öğrenme etkinliklerini içeren duyusal motor etkinlikleri­

ni inoelemeko

2-Basit ve homogen içeriği sağlamako

3-Kavrama, yargılama, mantıklaştırma ve genelleş­

tirme gibi hallerden testin içeriği olan okuma, imla ve

aritmetikle incelenen bilgileri tamamiyle ayırt etmek.

(1) J.F.Jastak,SoRoJastak,l965,The Wide Range Achievement Test,Manuel of Inctructions,Revise Edisyon Guidance Associates, u.s.A.

- 17-

4-0perasyone~ samantik ile karıştırmamak gibi

hallerden uzak olmak.

5-İç tutarlılık yöntemi ile geçerlilik analizine

olanak saglamak.

Testin Tanımı: Testin 1936 ve 1946 edisyonlarında

tek bir ölçek vardı. Yuva çocuğu ile kolej düzeyinde olan­

lar için hazırlanmıştı. Ölçekte üç aıt test vardı. Bunlar

"Okuma", "İmla" ve "Aritmetik" di. 1965 edisyonunda ise

iki ayrı seviye vardır. J:Ier seviye üç alt ~estten oluşur.

Alt testler yine aynıdıro Birinci seviye 5~0 - 11.11 ya­

şındaki çocuklar iç~n, ikinci seviye 12.0 - yetişkinler

için hazırlanmıştır. Ancak biz araştırma amacı ile uygu­

lama yaptı~ımız için her iki seviyeyi de uyguladık. 1965

de revizyondan geçen testte item sayısı arttırılmıştıro

Buna karşılık uygulama süresi kı sal tılmıştır. Her iki se­

Viyede bulunan üç alt test şöyledir:

ı-Okuma: Harfleri tanımak, harflerin isimlerini

söylemek, isminin iki harfini okumak.

2-İmla(Yazma): Harflere benzeyen işaretleri kopye

etmek, kendi ismini yazmak.

3-Aritmetik: Saymak, sayı sembollerini okumak,

sözlü problemleri çözmek, parmaklarını göstermek.

Testin Kullanıldığı Yerler:

ı-Her yaştaki deneğin aritmetik yetersizliklerini

- 18 -

okuma ve yazma düzensizliklerini saptamak,

2-0kul çocuklarının verilen talimata uyma düzeyle­

ri hakkında karar vermek,

3-Çocu~ hangi sınıf düzeyinde oldu~u saptamak

ve bireysel başarı düzeyine uygun olan daha ileri ya da

daha geri sınıfa transfer etmek,

4-Gerizekalı denaklerin aritmetik yeteneğini ve

kelime hazinesini saptamak,

5-Yetişkinlerin okul başarısını kontrol etmek ve

bundan yararlanarak yeteneğine göre gerekli mesleğe yö­

neltmek,

6-Çeşitli mesleklere göre personel seçiminde ya da

terfi etmek kriteri olarak,

7-Özel eğitim gerektiren teknik ve mesleki okullar

için öğrenci seçiminde,

8-Deneklerin okul başarısı ile diğer yetenekleri­

nin karşılaştırılmasında,

9-Mekanik olarak yazma ve kavrama arasındaki iliş­

kiyi araştırmak için ya da diğer bazı araştırmalarda; sa­

yı kavramı ile işlem çözme arasında bir ilişki kurmak

gibi karşılaştırmalarda,

lQ-Beyin hasarı ya da diğer bazı fiziki bozukluklar

sonucu oluşan aritmetik, okuma ve yazma kaybının çinsini

ve derecesini incelemek için,

ll-Öğrenme kominikasyonunun temel unsuru olarak ele

- 19 -

alındığında temel adaptasyon faktörlerinin bulunup çıka­

rılmasıyla ilgili geçerlilik araştırmalarında kullanılır.

Testin Gereçleri: Testin iki seviyeside aynı kağıt

üzerindedir. Test kayıt kağıdının birinci sayfasında imla

testi vardır. Zorluk sırasına göre hazırlanmış olan keli­

meler buraya 3 sıra halinde denek tarafından yazılmakta­

dıro Kelimeler teker teker deneyci tarafından okunmakta

ve denek tarafından ait olduğu numaranın yanındaki satıra

yazılmaktadır. İkinci sayfada seviye 1 için aritmetik

kısmı, üçüncü sayfada seviye 2 için aritmetik kısmı bu­

lunmaktadır. Dördüncü sayfada da okuma testinin kelimele­

ri vardır. Üstteki kelime listesi seviye 2 için, alttaki

kelime l~s~e~i.de seviye 1 içindiro

W.R.AoT. Testi aynı deneğe seviye 1 ve seviye 2

kısımlarından yararlanılarak iki kez uygulanabilir. Denek

12 yaşından küçükkan seviye 1 uygulanır. 12 yaşından son­

ra ise seviye 2 uygulanarak iki performans arasında karşı­

laştırma. yapılabilir.

Testin üç alt testinin veriliş sırası önemli de­

ğildir. Deneyci uygun görd~ sırada alt testleri verebi­

lir~ Çünkü yapılan araştırmalar aıt testıerin veriliş

sırasının sonucu etkilemediğini göstermiştiro

Denek hakkında bilgi test kağıdının birinci sayfa­

sının üst kısmına yazılır. Teste başlamadan önce buradaki

yerler deneyci tarafından doldurulur. Bu kısmın tam ve

- 20 -

sistemli olarak deldurulması ilerde araştırma yapıldı~ın­

da döküman yönünden önemlidir. Ayrıca bu kısım dene~in daha sonraki per~ormanslarının karşılaştırılmasında da

kullanılır.

W.R.A.T. Testi'nin Güvenilirliği: Burada klinik ve

istatistik güvenilirlik söz konusudur• İstatistik güveni­

lirlik aşağıdaki şartlara bağ~ıdır:

ı- Testteki item sayısı

2- Testin tamamlanma süresi

3- Testin hazırlanmasında alınan denek grubu (po­

pulasyon)

4- Testin uygulanabildi~i alan, testin iki forma

ayr~labilme ve spesifik karşılaştırma tekniği

biçimi

5- Testin itemlerini testin amacı yönünde ölçme

6- Test itemlerini yanıtlama yöntemi

7- Testin puanlama şekli

8- Ölçek içindeki itemlerin güçlük dağılımı

W.R.A.T. Testi'nin güvenilirliği çok yüksektir. Son 20

yılda çeşitli homogen gruplar ele alınıp sonuçlar denen­

miştir. Homog~n gruplar içinde polisler ve hemşire grup­

ları d~ vardı. Bu gruplarda korelasyon kat~ayısı çok yük­

sektir. Okuma ve imla testinde korelasyon .92 ile .98

arasında değişiyor. Aritmetik testinde korelasyon .85 ile

- 21 -

.92 dir. Spilit harf korelasyon katsayısı o5 ve .20 ve

daha yukarı yaş içinde hesaplanmıştır. Her.grupta 200

kişi vardır·. Korelasyon katsayısı .92 ile ;99 arasında

değişir. Yaş gruplarına göre korelasyon iki test seviyesi

içinde yapılmıştır. Korelasyon ~88 ile .93 arasında deği­

şiyor. Delong'un yaptığı bu güvenilirlik çalışmaları test

puanlarının tutarlı olduğunu göstermektediro Fakat aynı

test aynı kişiye arka arkaya uygulandığında, örneğin bir

vak'ada 60-61-62-63 olarak artış gösteriyordu ve standart

puanda bunların paralelinde 73-75 arası oynamıştır. Bu

fark istatistik anlamlılık ölçüsünde değildir.

Testin klinik güvenilirliği ise manuellerde yazılı

değerlerden çok daha fazladır. Delong, testin geçerliliği

konusunda test uygulayıcısının rolüne de değinir. Böyle

durumlarda test güvenilir fakat geçersiz olabilir.(l)

W.R.A.T. Testi'nin Geçerliliği: Öğrenim ile ilgi­

li testıerin gelişiminde geçerliliğin belirlenmesi için

çeşitli yöntemler ele alınmaktadır.· Bunlardan en önemli­

leri şunlardır:

ı- Test bulgularının kronolojik yaş ya da öğretme­

nin başarı derecesi gibi dış faktörlerle korelasyonudur.

(1) A.R.Delong,l962,The Limits of Accuracy of The Test Soores of Educable Mentally Retarted Individuals,J.Op The Assoco for Researeh in Growth Relationships,3,26-44.

- 22-

2- Bir başarı testinin di~er bir başarı testiyle

karşılaştırılması o

3- Başarı testi puanının zek~ derecelema ya da

zeka puanları ile karşılaştırılması.

4- Her bir aıt testte ~ırlığını koyan faktörün

belirlenmesinde çeşitli yetenaklerin faktör analizinin

yapılarak karar verilmesi.

lll ( ) 2- Benton Görsel Hafıza •esti 1 : Kliniklerde kısaca

"Benton Testi" olarak bilinen "Görsel Hafıza Testi" basit

bir hafıza testi değildir. İdrak fonksiyonlarını içeren

bir testtir. 1945 de geliştirilmiş ve daha sonra 1950-55-

60 ve 63 yıllarında yeniden gözden geçirilip bazı ~e~i­

şiklikler yapılarak bugünkü durumuna getirilmiştir. Bizim

kullandı~ımız testin 1963 revizyonudur•'

Test Gereçleri: Test 14X21,5 ebadında, üzerinde

çeşitli geometrik şekiller bulunan ve 10 ar tane kartı

içeren 3 ayrı formdan oluşur: C - D - E formları. Test

çizim ka~ıtları test kartlarının boyutlarında olup beyaz­

dır. Biz araştırmamızda C formunu,. A uygulama şekli ile

uy~~Uadık~ Di~er uygulama şekilleri B - C - D uygulama­

dır. A ve B uygulama şekli ile deneğin "Görsel Hafıza" sı,

(1) A.L.Benton,1963,The Revisel Visual Retention Test, Third Edicition, The Psychological Corporation,New York.

- 2.3 -

C uygulama şekli ile "Görsel İdrak" ı, D uygu~ama şekli

ile de "Görsel Yapılandırma" yeteneği ölçülür• Uygulama­

lardan her biri ortalama 15 - 20 dakika sürer. Puanlama

objektiftir va kesin prensipiere dayanır. Puanlamada ol­

dukça toleranslı davranılır çünkü ölçmek istenilen şey

bir görsel izlenimi saklamak ve algılamak kapasi t_esidir.

İki puanlama sistemi vardır. Doğru çizimierin sayı­

sını veren doğru puan ve deneğin yaptığı spesifik hata

tiplerini gösteren hata puanı. Puanlama ortalama 10 daki­

ka sürer.·, Toplam hata puanının kantitatif değerlerinin

yanı sıra altı ayrı hata çeşidi ile kalitatif değerlen­

dirme yapılır. Unutma Hatası, Israrla Tekrarlama Hatası

(Perseverasyon), Döndürme Hatası (Rotasyon), Yanlış Yere

Koyma Hatası, Büyüklük Hatası, Şekilde Bozulma Hatası.

Her bir hata kategorisi kendi içinde çeşitli sembollerle

belirtilen ve hatanın lokasyonu ve derecesini sınırlayan

kayıt kağıdına işlenir. Ayrıca ~atalar solda ya da sağda

oluşlarına göre de gruplanırlar. Hata çeşitlerinin s~m­

bolleri şöyledir:

Unutma Hatası (Omission and additions)

M Hatası: 1. kart ya da 2. karttaki tek büyük şeklin

eksikliği, unutulması. Şekil bütünüyle unutulursa ya da

denek şekli hiçbir şekilde yansıtmayan sadece 1-2 çizgi

çizerse.

MR Hatası: Sağdaki büyük şeklin eksikliği(Deneğin sa~

- 24-

görsel alanındaki bozukluk) Denek kağıdın sag tarafında

yer bırakmış fakat şekli çizmeyi tamamen unutmuşsa ya da

hiçbir_şekilde şekli tamamen yansıtmayan 1-2 çizgi çizerse.

MRl' Hatası: Sagdaki büyük şeklin eksikli~i. Denek,~

kağıdın sağ tarafında hiçbir yer bırakmamış ve şekli çiz­

meyi tamamiyle unutmuşsa.

ML Hatası: Soldaki büyük şeklin eksikliği. Puanlama

MR deki gibidir.

MLl Hatası: Soldaki büyük şeklin tamamiyle unutulma­

sı. Puanlama MRl ''deki gibidir.

PR Hatası: Sa~daki periferik şeklin eksikligio

PL Hatası: Soldaki periferik şeklin eksikliği.

Add Hatası: Orijinal desende olmayan ek şekil çizmeko

Öyle ki, bu şekil perseverasyon, şekilde bozulma olarak

puanlanamayan bir şekil olmalıdır •'

Şekilde Bozulma Hatası (Distortions):

SM Hatası: Basit yerine koymalar. Kart 1 ve 2 deki

tek büyük şeklin yerine başka şekil konulması, yanlış çi­

zimi •· Örnek; bir paralelkenar yerine bir kare çiznıoko

SMR Hatası: Sagdlik:i büyük. şeklin yanlış çizimi. Örne­

gin; kare yerine dai~e çizmek.

SML Hatası: Soldaki büyük şeklin yanlış çizimi. Puan­

lama SM ve SMR deki gibidir.

SPR Hatası: Sağdaki periferik şeklin yanlış çizimi.

SPL Hatası: Soldaki periferik şeklin yanlış çizimi.

IM Hatası: Kart 1 ve 2 deki tek büyük şeklin yerine

- 25-

koyma hatası ya da rotasyondan başka bir şekilde hatalı

çizimi~ Örnek; eksik, ekli, şekle ait bir iç detayın yer

değiştirmesi ya da bu iç detayda bazı eklemeler yapmak,

şeklin parçalanarak çizilmesi. Şeklin çizimini birkaç kez

yapmak.

IMR Hatası: Sağdaki büyük şeklin yerine koyma ya da

rotasyondan başka bir şekilde yanlış çizimi. Puanlama IM

deki gibidir~

I~ffi Hatası: Soldaki büyük şeklin yerine koyma ya da

rotasyondan başka şekilde yanlış çizimi. Puanlama IM deki

gibidir.

IPR Hatası: Sağ periferik şeklin yerine koyma ya da

rotasyondan başka şekilde yanlış çizimi.

IP.L Hatası: Sol periferik şeklin yerine koyma ya da

rotasyondan başka şekilde yanlış çizimi.

Israrla Tekrarlama Hatası (Perseverasyon):

PerM Hatası: Kart 1 de gösterilen şeklin kart 2 de

perbeverasyonu.

PerMR Hatası: Sağdaki büyük şeklin çizimindeki perse­

verasyon.

PerML Hatası: Soldaki büyük şeklin çizimindeki perse­

verasyon.

PerPR Hatası: Sağdaki periferik şeklin perseverasyonu.

PerPL Hatası: Soldaki periferik şeklin perseverasyonu.

- 26-

Döndürme Hatası (Rotasyon):

ıso M: Büyük şeklin ıso derece dönüşü

90 M: Büyük şeklin 90 derece dönüşü

45 M: Büyük şeklin 45 derece dö~üşü

S tM: Bir açı üzerindeki 1 ve 2 ~·· kartlardaki şeklin

bir kanarı üzerinde duruyorcasına 45 derece döndürülerek

çizimi.

ıso MR: S~daki büyük şeklin ıso derece dönüşü

90 MR: Sagdaki büyük şeklin 90 derece dönüşü

45 MR: Sagdaki büyük şeklin 45 derece dönüşü

180 ML: Soldaki büyük şeklin ıso derece dönüşü

90 ıffi: Soldaki büyük şeklin 90 derece dönüşü

45 ldL: Soldaki büyük şeklin 45 derece dönüşü

StMR: Bir açı üzerinde duran sağdaki büyük şeklin

bir kenarı üzerinde duruyor gibi 45 derece döndürülerek

çizimi.

StML: Bir açı üzerinde duran soldaki büyük şeklin

bir kanarı üzerinde duruyor gibi 45 derece döndürülerek

çizimi o

180 PR: Sağdaki periferik şeklin 180 derece dönüşü

90 PR: Sagdaki periferik şeklin 90 derece dönüşü

45 PR: Sağdaki periferik şeklin 45 derece dönüşü

ıso PL: Soldaki periferik şeklin ıso derece dönüşü

90 PL: Soldaki periferik şeklin 90 derece dönüşü

45 PL: Soldaki periferik şeklin 45 derece dönüşü

- 27 -

Ayna İmajı:

Mir: Desenin bütünüyle 180 derece dönüşü

MirMR: Sa~daki büyük şeklin ıso derece dönüşü

MirML: Soldaki büyük şeklin ıso derece dönüşü

lSOlmR(Mir): S~daki büyük şeklin rotasyonUnun hem ıso

derece dönüş hem de ayna imajında 180 derece dönüş olarak

puanlanışı.

lSOML(Mir): Soldaki büyük şeklin rotasyonunun hem ıso

derece dönüş hem de ayna imajında ıso derece dönüş olarak

puanlanışı.

90MR(Mir): Sağdaki şeklin rotasyonunun hem 90 derece

dönüş hem de ayna imajında 90 derece dönüş olarak puanla-

nışı.

90ML(Mir): Soldaki şeklin rotasyonunun hem dönüş hem de

ayna imajında 90 derece dönüş olarak puanlanışı.

45MR(Mir): S~daki şeklin rotasyonunun hem 45 derece w .

dönüş hem de ayna imajında 45 derece dönüş olarak puanıa-

nışı.

45l~(Mir): Soldaki şeklin rotasyonunun hem 45 derece

dönüş. hem de ayna imajında 45 derece dönüş olarak puanla-

nışı.

VerM: Büyük şekillerin bir taraftan bir tarafa kat­

eden polizantal {yatay) eksenin bozulması. Bir büyük şe­

kil di~erinin orta çizgisine uıaşamadıgı durumlarda puan-

lanıro

- 28 -

Yanlış Yere Koyma Hatası (Misplarement):

Rev: İki büyük şeklin izafi pozisyonlarında s~ -

sol değişikliği.

NOv: tlst üste olan büyük şekillerin üst üste gelme­

yecek şekilde çizimi.

Ov: tlst üste gelmeyen büyük şekillerin üst üste

çizimi.

MisPL: Soldaki periferal şeklin yanlış yere konması.

MisPR: S~daki pe riferal şeklin yanlış yere konması.

UPL: Soldaki periferal şeklin üste çizilmesi.

UPR: Sağdaki pe riferal şeklin üste çizilmesi.

DPL: Soldaki pe riferal şeklin daha aşağıya çizilmesi.

DPR: Sağdaki periferal şeklin daha aşağıya çizilmesi.

Büyüklük Hatası:

SzMR: Sağdaki büyük şeklin izafi büyüklüğündeki oran­

sızlık.

SzML: Soldaki büyük şeklin izafi büyüklüğündeki oran­

sJ.zlık.

SzPR: Sağdaki periferal şeklin izafi büyüklüğündeki

oransızlJ.k.

SzPL: Soldaki periferal şeklin izafi büyüklüğündeki

oransızlık.

Böylece altı büyük puanlama kategorisine giren 63

tane spesifik hata vardır. Sağ - sol ve merkezi tip hata-

- 29 -

lar yönünden de bir ayırım yapılırsa spesifik hata sayı­

sı var olanın iki misline çıkaro Gerçekte temel olarak

27 spesifik hata tipi vardır.

-30-

İ Ş L E M

ÖN ÇALIŞMA:

Araştırmamıza W.R.A.T. Testi ile ilgili bir ön

çalışma ile başladık. 20 kişilik bir ekiple yapılan ça­

lışmalar kelimelerin Türkçeleştirilmesi ile başladı. Bazı

kelimelerin Türkçe karşılığı iki kelime olarak bulundu.

Testin orijinalinde kelimeler tek olduğu için değişiklik­

ler yapıldı. Okul ders programıarına bakılarak bazı arit­

metik işlemlerin yerine yenisi konuldu. Bu çalışmalar

yapılırken orijinale bağlı kalındı. Bir rapor tesis edil­

di. Uygulamaya başlamadan önce çocuklarla ön konuşma yapı­

larak rahatlatılmaya çalışıldı.

önce Benton Testi uygulandı. C formu, A uygulama

şekli ile verildi. A uygulama şeklinde deneğe kartlar 15

er saniye gösterilir, kart kapatıldıktan sonra aynen çiz­

mesi istenir. ~neğin silgi kUllanması serbesttir.

Daha sonra, aynı gün W.R.A.T. Testi uygulandı.

Önce seviye ı sonra seviye 2 verildi. W.R.A.T. Testi sevi­

ye ı in talimatı şöyledir: (5.0 - 11.11)

İMLA (YAZMA):

ı- İşaretleri kopye etmek: "Bu işaretleri altlarındaki

boş kısırolara aynen çizmeni istiyorum. Bak, birinci işa­

ret burada, ikincisi ise burada ••• (işaret edilir) Bu iş­

lemi olabildiğince hızlı yap." Zaman tUm sıra için 60 sn.

-31-

2- İsim yazmak: "Şu sıraya ismini yaz. n Zaman 60 saniye­

dir.

3- Kelimelerin dikte edilmesi: Kelime listesindeki keli­

meler dikte edilir. "Bu bir imla testidir, bu kelimeler­

den kaç tanesini do~ru yazabileceksin, ben bir kelime

söyleyece~im sonra kelimeyi cümle içinde söyleyece~im

sonra da kelimeyi yineleyece~im. Kelimeleri ait oldu~

sıraya yazacaksın." Her kelime için 15 saniye zaman veri­

lir. Arka arkaya 10 kelime yazılamazsa test bırakılır.

ARİTMETİK - SÖZLU KISIM:

~i,r1? yaşındaki çocuklar için: Yazılı kısımdan 5

puandan az alan deneklere sözlü kısım verilir.

ı- 15 Noktayı saymak: Testin ikinci sayfasında yukarıdaki

noktalar gösterilir ve dene~e göre nokta sırasının solu

gBsterilerek, "Buradan başlayarak nokt~arı teker teker

yi.iksek sesle sayınanı istiyoruıno 11 denir. Zaman ı dakikadır.

2- Sayıları okumak: Dene~e test k~ıdında ters olarak

yazılmış olan sayılar gBsterilir ve.şöyle denir,"Bu sayı­

ları oku" Zaman 1 dakikadır.

3- Parmakları saymak: "Bana ; parma~ını, 8 parma~ını gös­

ter" denir. ı dakika zaman verilir.

4- Daha büyük sayıyı söylemek: "Hangisi daha büyük 9 mu

yoksa 6 mı, hangisi daha büyük 42 mi yoksa 28 mi?" Zaman

1 dakikadır.·

5- Toplama ve çıkarma: a- "E~ er senin 30 TL varsa ve bunun

10 TL sını harcarsan kaç liran kalır?" b- n; elma 4 elma

- 32 -

daha kaç elma eder?" c- " Ali'nin 9 misketi var, 3 tane­

sini kaybetti geriye kaç tane misket kalır?" Her bir prob­

lem için 1 dakika veriliro

ARİTMETİK - YAZILI KISIM: 11Bu bir aritmetik testtidir. Bu sayfadaki problem­

Ierin kaç tanesini çözebilece~ini ö~renmek istiyorumo Her

probleme dikkatlice bak, ne yapılması gerekiyor iyice

anıa, sonra yanıtını ait oldu~ yere yaz 9 hesaplam~ yap­

mak istersen ka~ıdın boş yerlerini kullanabilirsino Her­

hangi bir problem için fazla zaman harcama, e~er zor ge­

lirse digerine geçebilirsin ancak elinden geldi~ince sı­

rayla yapmaya çalış. 10 dakikalık bir zamanın var, şimdi

başla ve yapabildigin kadar fazla problem çözmeye çalış."

OKUMA:

Dene~e yeni bir test ka~ıdı verilir,, deneyci puan­

lamayı dene~in k~ıdına ya.paro Eğer ilk sıradaki kelime­

lerde başarısız olursa "Okuma öncesi" kısım verilir.

O~iA - SÖZLtl KISIM:

1- 13 ha.rfin ismini söylemek: "Bu harfleri yüksek sesle

oku" Her bir harf için lO saniye verilir~'

2- 10 harfi tanımak: Kelime listesi kapatılır ve dördüncü

sayfanın al tındaki sıranın başındaki "A11 işaret edilerek

şöyle denir, "Bunun aynısını alttaki sıradan bUl", her

harf için 10 saniye verilir.

3- İsimdeki iki harf: Dene~in test k~ıdının ilk sayfası-

- 33-

na yazdı~ı isminin.ilk iki harfi gösterilip sorulur: "Bu

harfin adı nedir?" Her iki harfin her biri için 10 saniye.

4- Okuma kısmı·: İlk kelime gösterilir ve şöyle denir:

"Her bir kelimeye dikkatle bak ve yüksek sesle oku.İlk

sırayı bitirdikten sonra bir sonrakine geç." Eğer denek

telaşlanır, okuyamayacak gib~ olursa deneyci ona okumaya

çalışması için cesaret verir. Her kelime için 10 saniye

zaman verilir. 12 kelime arka arkaya okunamazsa test bıra­

kılır.

Alt testin iç puanıarının toplanması ile 3 alt

testin her biri için total ham puan elde ~dilir.

İSTATİSTİK İŞLEMLER:

Benton Testi uygulandıktan sonra denaklerin p·er­

for.mansları puanlanır. Her denekten bir do~ru puan ve

altı ayrı kategoriye ayrılan hata puanları elde edilir.

Bu hata puanları toplanıp toplam hata puanı eide edilir.

Ayrıca hatanın solda ya da sağda oluşuna göre de hatalar

gri.ıplanırlar. Deneklerden elde edilen bu puanlar kendi

denek grUbu içinde, bireysel tablolar şeklinde gösterilir.

a- Böylece Benton Testi sonunda gruplard~ 4 tablo

elde edilmiş olur.(Tablo Aı ~ A3 A4 ~ Sonra da W.R.A.T.

Testi bireysel tabloları hazırlanır. Dört ayrı gruba ait

olmak üzere 8 tablo elde edildio (Tablo B1

B2 B3 B4

,,.

-34-

c1 c2 c3 C~~, Sınıf başarı durumları da D1 D2 D3 D4 fl8•lu

bireysel tablolarda belirlendi.

b- Grup tablolarının hazırlanışı: Bireysel ham

puanların·· toplanmasıyla grup ortalama puanları elde edildi. . . .

Ayrıca W.R.A.T. Testi'nin standart puanları saptandı.

S tandar sapma ( SD) , ortalama sapmasının mutlak degerler­

den kurtarılması ve daha kesin.bir anlamda ifade edilmesi

için ortaya atılmış olan bir kavramdır. Standart sapma

dagııımın sayılarının ortalamadan farklarının karelerinin

ortalamasının kareköktidür .(ı)) \ . 2'-

Standart Sapma Formülü: 6'::\ ~..:~-~ ~

Tablo I ve II de gö~Uldügü gibi W.R~A.T. Testi grup tablo­

ları tamamlanmıştıro IDablo III ve IV de belirtildigi üze­

re Benton Testi "dogru" ve 11hata" puan grup tabloları da

hazırlandı.

c- Diger bilimlerde oldugu gibi psikolojide de

incelenen problemin özelligine bagıı olarak deney sonuç­

ları grafiklerle gösterilir~ Grup tablolarından yararla­

nılarak Benton Testi ile ilgili şekil 1 ve şekil 2 hazır-

landı.

d- Deney ve kontrol grublarının sınıf başarı orta­

lamaları da hesaplandı. (Tablo V)l

(1) B.EoTo~ol,l967,İetatistik Metodları,Matbaa Teknis­yenleri Basımevi,İstanbulo

- 35 -

e- Tablo VI da görüldü~ gibi w.R.A.T. Testi ve

Benton Testi ile sınıf başarılarını içeren özet tablo

hazırlandı.

f- Benton Testi do~ru puanı ile WeR.A~T. Testi

okuma, imla ve aritmetik alt testleri puanları "rha. testi"

i~e karşilaştırıldı. Araştırmadaki yaş grubunun (6.6 -

6.11) karşılı~ı olan seviye 1 in puanıarı başarılı ve ba­

şarısız gruplar olarak ayrı ayrı karşılaştırıldı.

Rho Testi Formülü: 6 x-- ta2

- 36-

B U L G U L A R

W.R.A.T. Testi Son~çları:

Seviye ı -· Deney grubu olarak aldığımız başarılı

kız ve başarılı erkek denekıerin ortalama puanları şöyle­

dir: Başarılı kız denekıerde okuma.puanı ortalaması 93.15

imla aıt testi puanı ortalaması 56.1, aritmetik alt testi

puanı ortalaması 23.25 dir. Başarılı erkek denaklerde

okuma aıt testi puanı ortalaması 93.85, imla puanı orta­

laması 53.35, aritmetik alt testi puanı ortalaması ise

23o95 diro

Kontrol grubu olarak aldığımız başarısız kız ve

başarısız erkek denekıerin ortalama puanları ise şöyle­

dir: Başarısız kız denaklerin okuma alt testi puanı orta­

laması 26o8, imla alt testi puanı orta~aması.20.4, arit­

metik alt testi puanı ortalaması da 15.8 dir~' Başarısız

erkek denaklerin okuma aıt testi puanı ortalaması 36.4,

imla aıt testi puanı ortalaması 22.8 ve aritmetik aıt

testi puanı ortalaması 18.6 olarak bulunmuştur.

Grup olarak da ortalama puanları hesaplanmıştır.

Deney grubu okuma alt testi puanı ortalaması 93.50, imla

aıt testi puanı ortalaması 54•75 ve aritmetik aıt testi

puanı ortalaması 23~6 olarak bulunmuştur. Kontrol grubu­

nun puanlarının ortalamaları da şöyledir: Okuma alt testi

· puanı ortalaması 31 o 6, imla alt testi puanı ortalaması

21.7, aritmetik alt testi puanı ortalaması ise 17.2 olarak

- 37-

bulunmuştur•

Standart Sapmalar: Deney grubunun yani başarılı

kız ve erkek denekıerin stand~rt sapmaları şöyledir: Ba­

şarılı kız denekıerde okuma alt testi standart sapması

3.7~, imla alt testinde 4.10, aritmetik aıt testinde 2.45

dir. Başarılı erkek denaklerde okuma alt testi standart

sapması 5.65, imla aıt testinde 5.85 ve aritmetik alt

testinde 2.95 olarak bulunmuştur. Kontrol grubunun stan­

dart sapmaları: Başarısız kız denaklerde okuma alt testi

standart sapması 2.25, imla alt testinde 0.50 ve aritme­

tik alt testinde 1.75 dir. Başarısız erkek denaklerde

şkum~ aıt testi standart sapması 20o02, imla alt testin­

de 4. 66 ve aritmetik alt testinde 3 .-!65 dir o Grup olarak

standart sapmalar hesaplanmış ve şu değerler bulunmuş­

tur: Deney grubu- Okuma 22.15, imla 24.75, aritmetik . '

7.10 dur. Kontrol grubu- Okuma 14.24, imla 3.35, arit­

metik ise 2.85 olarak bulunmuştur. (Tablo I)

Ayrıca ders başarısı ortalamalarıda hesaplanarak , .

deney grubunda 9.25, kontrol grubunda 5.55 değerleri

bulunmuştur. Ders notları hesaplanırken aş~ıdaki şekil­

de çevrilmiştir:

Pekiyi 9.5

İyi 7.5

Orta 5.5

Geçer };5

Başarısız 1.5

- 38 -

Benton Testi Sonuçları:

Deney grubu Benton Testi'nde kontrol grubundan

daha başarılıdır. Benton Testi doğru puanlarının Benton

kartlarına göre dağılımının ortalaması Tablo III dedir.

Kartı

Başarılı kız denekierin ortalaması 0.25, başarılı

erkek denekierin ortalaması da 0.25 dir. Başarısız kız

d~neklerin ortalaması 0.4 dür. Başarısız erkek denekler

ı. kartta doğru çizim yapmamışlardır.

Kart2

Başarılı kız denaklerin ortalaması 0.4, başarılı

erkek denekierin ortalaması 0.45 dir. Başarısız kız denek-­

ler ve başarısız erkek denekler bu kartta hiç doğru çizim

yapmamışlardır.

Kart3

Başarılı kız denekierin ortalaması 0.65, başarılı

erkek denekierin ortalaması yine 0.65 diro Başarısız kız

denekıerin ortalaması 0.4 iken başarısız erkek denaklerin

ortalaması Oo8 dir.

Kart4

Bu kartta başarılı kız denekler~n ort~aması 0.35,

başarılı erkek denekierin ortalaması Oo55 dir. Başarısız

kız denaklerin ortalaması 0.2, başarısız erkek denekıerin

ortalaması ise 0.4 olarak bulunmuşturo

- 39 -

Kart 5

Başarılı kız denekıerin ortalama~ı 0.25, başarılı

erkek denekıerin ortalaması ise0.4 dürö Başarısız kız

denaklerin ve başarısız erkek denaklerin ortalamaları

aynı olup 0~2 dir.

Kart 6

Başarılı kız denaklerin ortalaması 0.2, başarılı

erkek denekl~rin ortalaması ise 0.05 olarak bulunmuştur.

Başarısız kız denekıerin ortalamaları0.2 diro Başarısız

erkek denekler bu kartta do~ru çizim yapmamışlardır.

Kart 7

Başarılı kız denaklerin ortalamaları 0.1 iken başa­

rılı erkek denaklerin ortalaması 0.2 dir.· Başarısız kız

denaklerin ve başarısız erkek denaklerin bu kartta hiç

do~ru çizim yapmadıkları görülmektedir.

Kart 8

Başarılı kız denaklerin ortalaması 0.5 dir. Başa­

rılı erkek deneklerin, başarısız kız denekıerin ve başa­

rısız erkek denaklerin ortalamaları aynı olup 0.4 dür.

Kart 9;

Başarılı kız denekıerin ortalaması bu kartta 0.2

dir. Başarılı erkek denekıerin ortalaması ise 0.15 dir.

Başarısız kız denekler bu kartta do~ru çizim yapmamışlar­

dıro Başarısız erkek denaklerin ortalaması 0.2 dir.

Kart 10

Başarılı kız denekler bu kartta hiç do~ru çizim

- 40 -

yap~amışlardır~ Başarılı erkek denaklerin ortalaması 0.05

dir. ~aşarısız kız denekler ve başarısız.erkek denekler

de ıo. kartta do~ru çizim yapmamışlardır.

Toplam dogru puan ortalaması deney grubunda 3.02

olarak bulunmuşturo Kontrol grubunda toplam doğru puan

ortalaması 1.90 dır.

Benton Testi hata puanlarının, hata çeşitlerine

göre dagııımının ortalamaları tablo IV dedir.

Unutma hatası ortalaması

Başarılı kız denaklerde 1.75, başarılı erkek denek­

lerde 2.45 dir. Başarısız kı~ denaklerde 4.4, başarısız

erkek denekıerde ise 4.6 dır.

Döndürme hatası ortalaması

Başarılı kız denekıerde 1.8 iken başarılı erkek

denaklerde 1.4 dür~ Başarısız kız denaklerde o.s, başarı­

sız erkek denekıerde ise 1.4 dür•'

Tekrarlama hatası ortalaması

Başarılı kız ve başarılı erkek denaklerde 0.25

olarak bulunmuştur. Başarısız kız denaklerde o.s, başarı­

sız erkek denekıerde 1 dir.

Büyüklük hatası ortalaması

Başarılı kız denaklerde 0.5, başarılı erkek denek­

lerde o.s dir• Başarısız.kız denaklerde 0.4, başarısız

erkek denaklerde 0.2 dir.

- 41 -

Yer değiştirme hatası ort~aması

Başarılı kız denekıerde 2.15, başarılı erkek de­

neklerde 1.45 dir. Başarıs~z kız denekıerde 0.4 iken ba­

şarısız erkek denaklerde 0.2 dir.

Şekilde bozulma hatası ortalaması

Başarılı kız denekıerde 4.85 dir. Başarılı erkek

denekıerde 4.75 olarak bulunmuştur. Başarısız kız denek­

lerde 7.2 iken başarısız erkek denaklerde 7.6 dır.

Ayrıca hataların sağda ya da solda oluşlarına göre

de gruplama yapılır. Başarılı kız denekıerde sag hata

ortalaması 5.15, sol hata ortalaması 3.5 dir. Başarılı

erkek denaklerde sağ hata puanı ortalaması 5o95, sol hata

puanı ortalaması ise 3 dür. Başarısız kız denaklerde sağ

hata ortalaması 6.8, sol hata ortalaması 4.4 dür. Başarı­

sız erkek denaklerde sağ hata puanı ortalaması 7, sol

hata puanı ortalaması ise başarısız kız denaklerde olduğu

gibi 4.4 olarak bulunmuştur.

Benton Testi ve w.R.A.T. Testi sonuçlarının "Rho

Testi" ile karşılaştırılması:·

Başarılı grup yani deney grubunun rho'ları şöyle­

dir: Okuma alt testi .22, imla alt testi .13, aritmetik

aıt testi ise .41 dir. Başarısız grubun yani kontrol gru­

bunun rho değerleri ise şöyledir: Okuma alt testi .98,

- 42-

·imla aıt testi ve aritmetik aıt testi .99 olarak bulun­

muştur~

Görüldütti gibi kontrol grubunda, görsel motor faa­

liyetleri ile okul başarısı arasındaki korelasyon daha

yüksektir.' (Tablo VII)

Benton Testi doğru puanlarının kartlara da~ılımı

şekil ı de, Benton Testi hata puanları~ın çeşitlerine

göre da~ılımı şekil 2 de görülmektedir•' Her iki grupta

3. kartta en yüksek başarıyı elde etmiştir. Başarısız

grup (Kontrol grubu) 2 - 7 - 10 numaralı kartlarda hiç

başarı gösterememişlerdiro Başarılı grup, en düşük başarı­

yı 10. kartta göstermiştir.

Başarılı grup {Deney grubu) en çok şekilde bozulma

hatası yapmıştır. En az hatayı ise tekrarlama hatasında

yapmıştır. Başarısız grup, en çok şekilde bozulma hatası

yapmış, yer de~iştir.me ve büyüklük hatasında eşit değer­

ler almıştır. En az bu hata çeşitlerinde başarısız ol­

muştur~

- 42 a-

co (L 1 A- LA M A- S.IA t-J OAIL'I ~APrv1A-

U lv Mc-.. , ~M\"'- Ar:\rii\. \:. o~ lM\"'- AcAN.a.iL tU~AI1.\U t...(L

') "DENE'LLEfL :J,, \s- St., ı 'l~_ı) ~.lo 4,\o 1,(, 5 'l:j

IJ~J..o ')

c:::! 1.A--$A-ıu Ll EfLILEIL. <..,:)

ti:>E tv E ıu.Er'L ~~.3-:; S~.~ç 1 ~.'::ıS" ')Ib S'"" <;.ss- ı.~-

~ ru:=2.J!:)

-, o ,? L-A Nl 2 LY C) fLTCı. t-A 1'-'\A- ~'1,)0 Çl,. =i) ı'1.b 1.1\\$'" 2 Ll,':)Ç l)o \?:

~,:;;-Lı O

J 1-A~ASLtS.\L '61.. :?b' ı 2- ü, ~ \5.8 1.. ıs- o,~o l,-=tÇ

~ 0ı!:tvE ~fri'L Ç

IJ:;:; ....::ı 1...A S A ı2.U\ 'L 1: fl.JL.EIL.

~ '1)~/}J~ ıLJ.J;;;t2..... ·~G.t., 1.l.3 l8_b ıo.ol. l.ı,Gb '1,b) N-=S

1:' -ro PLA f\1\. 2 ~

c)a...TALAH~ -~\.~ ·7- \ .':1- \1,1- \L,,l~ ).~ç c,8~ ru'::::- \0

O rZ. T A LA- 1\1\ A- s.1 Atv DA tt-T s.A PıvJA-

L)LMc_ \ ı-1\\ı;.,.. ~r ;\1'\ız.t:L o't .... ~ tM.\, Ar .tr\e.t~l. 1..A-~ A Q..ı u IL..ı'l

:::ı DEl--E rLu;;tL 80.(:) ~~ç ~.lı ~ (G·) \,~Ç

<ı:::l 1-.J:;; 2.o ~ 'Z...A~ A 11.\ Ll k: fl..JLEJL <.:ı /f'JHJE'LLE-fL

'8\.h) 1J_cS" ~.~) ~.sç ),G') \.SS N::::W

~ 7oPt-Arvl w ül2...TALA1'-'1f.} ıoc:P ·~L8 ~L,) ç-ı. os- Lı s. Gr 1.G-5 G N;;::Lı:O .

~~LMA QJ 1\L IL.I'L -::ı

1)E:fJEUEfL \1...'L ~-~ ç_g L.,70 o so 1._8) ~

J Al~) . c:ı !JtM\'\11..ı11L EfLILEIL

1')CNE 11..-L~rZ... 'l~,ı_ ~.l, . b \L,_o(, \.~) ?_,o<; J tJ=:-f' G. o

d

~ ıoPı...AtJ\

~ o~Al-AMI'r- \ '&}- ~-~ b,L lo.)o ı ?._Ço

i\J:::-10

- 42b -

~ı-.J"\010 rt)QG-r2..\~ Pu ~Nl-AıV.fJı~ tf~rJ'f.Of\J lAQ...1LAa.ı fJA-

C.~(!J; <'DA-&- ı L..-16\ıh ( OrL.\Af-.Ar--\A-)

~1aJ'\arv l ?_ 3 4 ) ~ + ~ lD -r ILA tL:\ tJo-; ~

!ll Pı~ At2..\Ll 't-1 IL

~ rü.f:IJ0 E ILLE ız_ o ıç o.tı Of.:ı 'Ç 0,'3) o, ı:) o. '2. o. l os 0.2 - 2~ fJ::.W '

":) cl 1J:\ ~{\ 12..1 Ll E t!..1LE. 1:':. ~

rJ) E tJ E UcSı'L o.ı<> o.~s- Obç os s- 0.4 o oÇ o.t. 0.\5' o oÇ ~.\5' t>,2.. <"1 N-:.2.0

lU '\O PLAN\ "2 w (!) cL'\ A LC:>. MA-

o·ıs ~t,Ç o.&) ~~S" o1ç o. ıs-. o, \S' q4S" o. w ~-~ '1p2. Q kJ.,40 . '

:> li?.~ Allı ~I'L. ıLı'L ~ 1)ENEILLEfL- 0.4 - 0.4 o.'L 0.2. o. ı - 0.4 - - \ g J ru =-,;; . 1..::)

']3,A-~A 12..1 !ıLG/L~ıL . J 1JE NE: IU.EfL - - O.'~ 0.~ C?, '2... - - 0.~ pı_ - 2. D N~ s-d l- .

IOPLArJ\ 2 cDQ...'\1\. L-A vvı.A o(, 0,'3. o.'L o.t D. lt OJ \.'JO .

~ 0,2. - - -i\J ::::-lo

~ tJ~Ot0 \.\M~ ~u Pr r.J l.A).;t1H.lı ~ ~ A- C.r2S. \it.E.ı'L~ "-Jf: 6brı...E

f\)1\b-IL-ıN\ ( Vt15\AL-AMA)

1.M rı a..ıu \61..

l.8 ') rvE:Ncıt...u:=tZ...

~ l\J := 2.t?

.· <5 'i?.MAYLIU t=fLILEtL 'DE6JEILLE(L L.Lı~ l.lı o_ı) 0,'3 l.Lı) '-t.:f) S',<§ ~

~~----~~~=~20~~---+----;---~----;---~r---~--r-~ 2, '/OPl-AM. liJ OfLI ALA-MA-

Q f\J:=-40

o.~ o.8 o.Lı o,Lı l-,L 6.'& ~-S

·..::ı 1-J\.-~(t!Lı S\ L ~fLJt.EK..

j 0ENEtLEfL

~ N=S 1.-- 7oP LA rVI

l.~ o.'L ~ ·" 1-- ~-~ '2 o tl-'TA-LA MA

~ ~.:=\0 L.. 5

~

~ 1 4 ~2

:)

~~ a (J

L~

d: ~ ~

2

s ~

\

2 Q ~-~ LU

~

(~

~ -~

J l-ll

c/1

c--4

l~ )4 .. ..,.,

'? l-u Oj

• _.;

<1-c:::J ~ - ~ <t ':2""' ~

Vi~ ~ cı

.. '/ô. -?-tY/) ~Q d'

Q

:-ı-6-&./ ~ '-& ~

?ı-~ ~ ~

~~/ ~--~

...!., '4 ~

'&:> t'v/

1

~~ ~ o

4& ~ o~

..}, ~~

~ ,le?

b

b:> tv /

1

6t?v '/-? o

-._)

cl c::ı:: .A-

~

- 42c -

r ~

1

r-1 V,

. vı (1 C..!"

o

rJ 8 o (1

~ -D ~

'-..!) e"' 0 .

(')

~ J

0-::ı

~ t;>6

- c->

~ ~ _r --5>". ' \.-9

C)<:ı ._J J - .....s ç-'1

~ ri 0 'X)

(>O -\rı \/\ ,!X:J

' 0' -c+- ('\' -~ c-l_ c-"" ("'1"" t-.J -..J

~ .C"": &_ ._) -\..1) c.J

[]; ......9 ~· . -$') c-'1

o J

o ._)

_J __.

~ . ll \\ 2 .;;- D ::z - c;;:,l

~~ ~~~ ~ -, ~ ~B~ --=ı

- 42d -

·\{\\ . {L, .~ :t f\a '\E~~ G: k.E f\S,.~fJ1orv rıc~ \

rDe>ı:au· PvAfJ&Atz,lNıf\1 J C rhoJ ILE ıAes\~'\~-<Z~I

lt.~tJ'TotJ mo U u ruArvLA-e.l

OWN'\Pr iM~ A-e.. \i aV\E-1'~ 'L

rı.A-~AQ.I U rDcfıJE~

G~v!lıJ 0·2-2- O~ \S O.y\ ~b40

~AIZUl\'2... :

t.otJ\e..oL ı

{)Q_udu C) ~8 (? ... ~s (j~~~ 1

N~=-\o

'

- t1r20 -

~i\L \ _ ~N\brJ rtJc7-12.\l r G?\Nl.A<L\ tJl N

LA Q_ \ f-A {LA- I:JA.'I '-\Ll O'J\ l

D <;)Ci . 0,80

o.~

o. bo

o. s-o

()(.,0

. .. :.·· o-;l0

~ 2.0

0,\0

o

~

\ \

" ' "\

\

~f\S\4Q..\Ll Ce_~f - ~t-j:t=:~ CıO..\)ı(lt,j­

~~f\Q.I.S.\L C~uf' _ koN~Q..OL CQudU-

._ 42f-

~ .J

c3

€ 1

l~ ,-~o

~ ı-

~ ~~

(--:

J 'ı 2 -"2 _.

~ .....)

ı ı s c4

2 a d

ı

.. 1 ı

• .. "' 'lo

1

., ., . ;,..

J . • .. ~

. .

.,

• ~ o ..

- 43 -

T A R T I Ş M A

.Araştırma.nu.zda iki test kullandık • .Amacımız, W .R.A.T.

Testi ve Benton Testi'ni 50 dene~e uygulayarak okul başa­

rısı ile görsel motor.idrakları arasındaki korelasyonun

derecesini saptamaktı.

Deney grubu olarak ba~arılı 20 kız ö~renci ve başa­

rılı 20 erkek ö~enci alındı. Kontrol grubu olarak da

ba~arısız 5 kız ögrenci ve ~aşarısız 5 erkek ö~renci alın­

dı. Denekler yaş grubuna {6.6 ~ 6.11) göre Selimiye İlk­

okulu'ndan seçildiler. W.R.A.T. Testi araştırma amacı ile

yapıldığından yaş grubuna bakılmaksızın her iki seviye de

uygulandı. Benton Testi, C formu - A uygulama şekli ile

talimata aynen uyularak uygulandı.

Başarısızlık problemi, ders çalışma zorlu~ olarak

pek çok çocukta kendini gösterir~ Bu çocukların incelen­

mesinde ön planda başarı testi kullanılmaktadır~' Diğer

incelemeler daha sonra ele alınmaktadır~ Şekil çizme ile

ilgili olan bir organisite testinin, dene~e değişik.açı­

dan özellikle nöropsikolojik yönden yaklaşınada yardımcı

olacağı düşünUldü. Kişilik testleri ya da çeşiti~ projek­

tif testler sıra yönünden daha sonra gelmektedir• Qiinkü.,

bunlar ögrenme problemlerine bağlı olarak çok kere kişide

daha sonra oluşan psikolojik bozuklukları ölçmektedir.·

Ruh Sa~lığı Merkezleri'nden gelen çoçukların ço~

- 44 -

ö~renme güçlükleri nedeniyle sonradan kendilerinde geli­

şen kişilik bozukluklarından de~il okuma yeteneksizli~i

ve bunun yarattı~ı emosyonel problemlerden şikayetçidir­

ler. E~er ö~renme özellikleri ve bunların do~urdu~ emos­

yonel sonuçlar arasındaki ilişki kesin olarak bilinebi­

lirse ancak o ö~enciye tedavi yönünden yardımcı oluna­

bilir; Ve çocuğUn spesifik ö~renme problemi böylece orta­

ya çılonış olur'~ı Bu yönden kendisine yaklaşılınca psikolo­

jik sorunları da kendili~inden çözümlenir.

W.R.A.To Testi'nin alt testlerinden okuma ve imla­

nın bir tanımını yapmak istiyoruz:

Okuma: Bir görsel motor semboller serisinin sözlü

ve sözsüz ses dizilerine çevrilme sürecidir.

!mıa(yazma): Sözlü ya da sözsüz konuşma seslerinin

kendilerine uyan görsel motor karşılıklarına çevrilme

sürecidir~'

Konuşma, ister sesli ister sessiz olsun zaman için­

de farklılaştırılmış ifade paternleri ile karakterize

olur.1 Görsel motor ~emboller, uzayda farklılaştırılmış

algısal yanıtlardıro Transkodlama işlemi zamansal ard ar­

dalıktan bir uzaysal ard ardalığa çevirmeyi ya da tersini

içerir~'

Okuma, yalnız bir araçtır; İnsanlığın çoğunl~

için düşünce aracıdır. Anlama ve düşünme kişinin okuma

yeteneğine bakmaksızın tüm davranışlarını etkileyen komp-

- 45 -

lex bir f'enol?endir·~' Kogni tif özellikler. zayıf okuyanıara

özgü gibidir~: Fakat k<?gnitif faktörler okuma yeteneksizli­

~inin nedeni de~ildir. Okuma yetene~i zeka ile bir para­

lel~ik gösterir~: Bu ilişkiye yetkin bir ilişkidir diyeme­

yiz. Zeka_yönünden iyi olup okumada başarısız.oldu~ gibi

zekaoa düşlik olup, başarılı olanlarda görülür~~

Emosyonel yönden problemler nedeniyle okuma güçlü­

~ü çekenlerin sayısı gerç~k okuma gUçlü~ü çekenlerin sa­

yısından oldukça fazladır. Bugünlerde her tip okul başa­

rısızlığının bir okuma problemi olmasından kuşku duyul­

maktadır~ Probleme böyle yanlış tanı koymak, eğitimsel

pratiklerle bilimsel bilgiler arasındaki uçuruma ba~lı­

dır. Bu uçurum son zamanlarda oldukça tehlikeli boyutlara

ulaşmıştır~1

Çeşitli kişilik uyumsuzlukları ile okuma yetenek­

sizliği arasın~aki ilişki pek çok araştırıcı taraf'ından

ele alınmıştır~' Bu ilişkinin yüksekli~i de saptanmıştır.

Okuma yeteneksizli~i transkodlama işleminin hasar görmesi­

dir.' Beyinde organik bazı rahatsızlıklar olduğunda, örne­

ğin oksipital korteksin görsel merkezleri arı~alandığında

kelime körlü~ü gibi durumlar ortaya çıkabilir.: Bu da kişi­

nin okuma ve imlasını özellikle okumasını etki~eyecektir.

Bu yollarla ilgili v~sküler bozukluklarda bu tip belirti­

lere neden olacaktır.

Disleksi, kısaca okuma yeteneksizliği olarak tanım-

- 46-

lanır• Nedenleri üzerine çeşitli yaklaşl.mlarda bulunul­

muştur. örne~in Orton, dielekeiyi hamiaferler arasındaki

yarışmaya ba~layan bir spekülasyona gider. (1)

norton tarafından tarif edilen strephosymbolia'da

çocuk harfleri ve kelimeleri ters yönden okumaktadır.

Böyle hallerde d'ler b, p'ler q şeklinde at kelimesi ta,

üç kelimesi çü,, ot kelimesi to şeklinde okunurl~r ki, bu

hal için "aynada okuma" tabiri kullanılmaktadıro Strepho­

symbolia1nın etiolojisinde minor hemister dominansı, daha

do~rusu bir hemister dominansı kontüzyonu mevzuubahistir.

Böyle çocukların, normal olarak sol ellerini kullanmak

üzere s~ hemisterleri dominant iken herhangi bir sebep

ile' zorla sa~ ellerini kullanmak mecburiyatinde bırakıl­

dıkları tespit edilmektedir. Bu suretle hemister dominansı

konfüzyonu husule gelmekte ve yeni teess~s eden "hakimn

hemisferin hakimiyeti yeter olmamaktadır-; Bu gibi vakala­

rın tedavisi hususunda Orton ve Monroe, çocuklara tek~ar

sol ellerini yani ilk ve hakiki hakim hemisferlerini kul­

landırmayl. tavsiye etmektedirler." (2)

Ortan'un sözünü etti~i bu durumu biz 22 numaralı

erkek denekte gördük.

-"ı': .. ,. •ı

(l)S.T.Orton,l96l,Reading,Writing and Speech Problems in OhildrenoNew York,W.W.Norton and Oo.,Inc. (2)K.Dinçmen,l969,Deskriptiv ve Dinamik Psikiyatri,Atlas Kitabevi,İstanbul.

- 47 -

Okuma ve imladan daha yüksek bir aritmetik puanı,.

çocuğun okuma güçlü~ü.ile karşı karşıya bulundu~nu göste­

rir. 50 denek arasında böyle bir durumla karşılaşılmamış-

tır.

5 numaralı kız denek ile 7 numaralı erkek denek

ikizdir,. w.ı:ıoA.T. Testi seviye l_kısmında ikisi de 172

puan alarak dikkati çekmişlerdir o

Serebral bir hastalık ya da serebral yaralanma

va.k 1 alarında defektif performans çok görtilüro (1) Benton J

Testi gibi görsel ha:fıza veegörsel yapılandırmaya duyarlı

testler serebral patalojiyi yansıtabilmekte ve klinik

bulgular içinde psikodiyagnostik yönden bir yer tutmakta­

dıro Buna rağmen serebral patalojinin varlı~ını dene~in

performanslarından çıkartmadan önce bazı durumların düşü­

nülmesi gerekir:

1-Hostil(Kuşkuyla karışık düşmanlık duygusu) Aşı­

rı asosyal ve paranoid hastalarda görülen yetersiz çaba

durumları

2- Ciddi şekilde depresif hastaların özellikle

karmaşık şekilleri tamamlamadaki yetersizlikleri

3- Ciddi fiziki hastalıklar nedeniyle fazlaca yıp­

ranmış hastaların özellikle karmaşık şekilleri çizmedeki

(l)A.L.Benton,ibit So22,1963,The Revisel Visual Retention Test,Third Edicition,The Psychological Corporation,New York.

- 48 -

yetersizlikleri

4- Şizofrenik hastalarda görülen otistik dalgınlık

ve bu nedenle yersiz çizimler

5- Eğitim eksikliği ve yersiz sosyal deneyimler

nedeniyle ortaya çıkan defaktif grafomotor yetenek ve

teste adapte olma güçlü~

6- Zihin beceriksizliği varmış gibi görünen kişi­

lerin defaktif performansı

Deneğin ,enerji düzeyi ve çabalarının çok önemli

bir etken oldu~ 1,2 ve 3. faktörleri gözönüne almak gere­

kir. Yersiz öğrenilmiş, acaip çizimlerin ifadesi olan 4o

faktörün dikkati çekmemesine olanak yoktur~· 23 numaralı

erkek denekte 2 ve 10 numaralı kartlarda bu tip çizimlere

rastlandı. Aynı deneğe Benton Testi'nin D formu, A uygula­

ma şekli ile uygulandı ve yine aynı tip çizimler görüldüo

Denek, istekli ve gayretli olması ile dikkati çekiyordu.

23 numaralı deneğin çizimlerinden bazı örnekler:;. sayfa 46 o..

da görülmektedir;'

Denekler kısmında sözünü ettiğimiz 25 numaralı er­

kek denek için sınıf öğretmeni oligofreni demiş, ancak

denek diğer başarısız erkek deneklerden çok fazla düşük

puan aımamıştır~ :Bu durumda l?ir uyumsuzluktan, k~ş~lik

bozuklu~dan söz edilebilir. :Bu deneğe ayrı~a S.D~Porteus

Labirent Testi uygulanması uygun görülmÜştür•" Denek, W.R.A.T.

Testi'nde oldu~ gibi bu uygulamaya gelmek için de aynı

- 48 a-

o

23 numaralı erkek deneğin çizimlerinden 2 örnek

/0

~ A

- 49-

arkadaşının beraber gelmesini şart koşmuştur. Porteus

Zeka Testi uygulamasında denegin di~atinin dagınık,, tes­

te karşı ilgisiz oldu~ gözlenmiş~ir. Yapılan değerlendir­

mede IQ: 55 5 olarak saptanmışt~r~ Bu zeka düzeyi de~i~i~

te'ye (moron) işaret etmektedir. Benton Testi ve W.R.A.T.

Testi'nde gözlediğimiz gibi, bu testte de başarısızlığı­

na dikkatini toplayamama, sı~ılma gibi etkenierin olumsuz

etki yaptığı düşünülmektedir. Bu durum okul başarısı,

görsel motor idrakları ve zeka düzeyi arasında olumlu bir

korelasyonun varlığını onaylar niteliktedir.

W.R.A.T. Testi'nde başarılı kız denekler okuma alt

testinde 93.15 ve aritmetik alt testinde 23.25 ortalama

puanlarını alarak, okUma alt testinde 93~85 ve aritmetik

alt testinde 23 o 95 ortalama puanlarını alan başarılı er­

kek deneklerden daha düşük başarı göstermişlerdir. İmla

alt testinde kız denaklerin ortalama puanıarı 56~1, erkek

denaklerin puanları ise 53.35 olarak bulunmuştur. Görüldü­

gü gibi başarılı kız denekler daha başarılıdır.

Başarısız kız denekler tüm aıt testlerde başarısız

erkeklerden daha başarısız olmuşlardır• Başarısız kız de-·

naklerin okuma alt testi puan or~alaması 26.8, başarısız

erkek denaklerin ki ise 36.4 dür. Başarısız kız denekıerin

imla aıt testi ortalama puanı 20.4, aritmetik aıt testi

ortalama puanı 15 .s dir. Başarısız erl~:ek denaklerin imla

alt testi ortalama puanı 22.8, aritmetik puanı 18.6 dır.

- 50-

Halbuki ba~arısız kız denekıerin sınıf başarısı not orta­

lamal~rı 5.7, başarısız erkek denaklerin not ortalaması

ise.5o4 dür.

Benton Testi'nde her iki grupta 3. kartta en fazla

başarıyı göstermişlerdir. Deney grubu 10. kartta en düşük

de~eri alırken, kontrol grubu 2-7-10 numaralı kartlarda

hiç başarı gösterememiştir. Deney grubu ve kontrol grubu

hata çeşitleri içinde en fazla hatayı "şekilde bozulma"

da yapmışlardır. Deney grubu en ·'az' hatayı "tekrarlama

hatası" nda yapmıştır. Kontrol grubu ise en az hatayı

·"yer de~iştirme" ve '~b~yüklük" hatasında yapmıştır.

Deney g~bu .W.R.A.To alt testlerinde daha yüksek

puan alm~ştır. Deney grubunun okuma alt testi.puanı orta­

laması 93.50, kontrol grubunun ki ise 31.~ dır. İmla aıt

testinde deney grubunun ortalama puanı 54o75 iken kontrol

grubunun ortalama puanı 21.7 dir. Aritmetik alt testinde

fark daha azdır, deney g~bunda 23.6 olan ?rtalama puan

kontrol grubunda 17.2 dir. Bu durum bize W.R.A.T~ Testi'

nin geçerlili~ini göstermesi açısından önemlidir.

Benton Testi ile W.R.AoT• Testi "rho testi" ile

karşılaştırıldı. Başarısız grupta (Kontrol grubu) kore­

lasyon anlamlı düzeydedir. W.R.A.To:okuma alt testi ile

Benton Testi arasındaki korelasyon .gs. imla alt testi ve

aritmetik aıt testi ile Benton Testi arasındaki korelas­

yon ô99 duro Görüldü~ gibi oldukça yüksek bir korelasyon:

- 51 -

elde edilmiştir. Bu değerler ile araştırmamız amacına

ulaşmış bulunuyor. Böylelikle okul başarısı ile görsel

idrak arasında yüksek bir korelasyon olduğu saptanmıştır.

D~ney grubunda elde edilen 11 rho 11 değerleri şöyledir:

W.R~A.T. okuma alt testi ile Benton Testi arasındaki kore­

lasyon .22, .. imla alt testi ile Benton Testi arasındaki

korelasyon ~13, aritmetik alt testi ile Benton Testi ara­

sındaki korelasyon da .41 olarak bulunmuştur. Görüldüğü

gibi başarılı grupta korelasyon daha düşüktür. Okul başa­

rısı ile görsel motor -idrakları arasında yine de anlamlı

bir ilişki bulunmaktadır.

Araştırma sonuçları bize göstermektedir ki, okul

başarısı ile görsel motor idrakları ve görsel hafıza yete­

nekleri arasında olumlu bir ilişki vardır.

- 52 -

Ö Z E T

Araştırmamızın amacı W.R.A.T. Testi'nin standart

sapma ile ilgili ön çalışmalarına katkıda bulunabilmek ve

WoR.A.T. Testi'nin Türk toplumuna kazandırılınasına yar­

dımcı olmaktır.

Problemimiz, ö~rencilerin görsel motor idraklarını

içeren ve görsel hafıza yeteneklerini yansıtan Benton

Testi'ndeki performansları ile başarı düzeylerine 3 temel

yönden yaklaşarak aralarındaki ilişkinin varlıgını ve

derecesini göstermekti.

Uygulamaya alınan denekler yaş grubuna göre (6.6 -

6.11) Selimiye İlkokulu'ndan seçildilero Deney grubu ola­

rak başarılı 20 kız ö~renci ve başarılı 20 erkek ö~renci

alındı. Kontrol grubu olarak da başarısız 5 kız ö~renci ve

başarısız 5 erkek ö~renci.alındı.

Benton Testi ile W.R.A.T. Testi 11 rho testi" ile

karşılaştırılarak aralarındaki ilişkinin derecesi saptan­

dı. W.R.A.T. okuma alt testi ile Benton Testi arasındaki

korelasyon başarılı grupta .22, başarısız grupta • 98 dir.

İmla alt testi ile Benton Testi arasındaki korelasyon . .

başarılı grupta .13, başarısız grupta ise .99 dur. Arit­

metik alt testi ~le Benton Testi arası~daki korelasyon

başarılı grupta .41, başarısız grupta .99 olarak bul~uş­

turo Her iki grupta da korelasyon anlamlı düzeydedir.

- 53 -

Görüldü~ gibi, araştırmamızın sonucu bize okul

başarısı ile görsel motor idrakları arasında anlamlı bir

korelasyon olduğunu göstermektediro

- 54-~P6AQ...\L\ G'L "'b2Nc'L.LE(L.6.E \N. o_.~:\. '\~'3;)\ '<iAN\ ~ vArJ L.At2 \

0 \Lu~./ \ı0\.\o.-.. , \\rı.\'\t-'ıB:'T'l 'i- S.av\yi!-- "L- 1L

S:.E'-1;~~ ı s.Eu~~E 1L ~'V

P~~o Dt-\JN\t:\- \ML.-A-- A-Q)'\1'\E .. 'lofı.NVL 6WMA \M L-A A ILh t-11; .. "\oPL-AM

l 0ı'L 6V ı_ ı_ \+4 'B2. ~1-- ~ ıı.g

2.. 'J~ SI 1..?... l ~ ':) 8l '30 lo ı .2.. \

'3 c:J) ~ ı-~ V~ o 'SS"' '1.b lO \ ':) \

4 ~~ sb ı_?_ l-:tı.. 3'L ~h LO tı.-8

) ~'/_ Ç8' 'Ll.. \1 '2._ '":}-':)- J_.b + lO:')

6 C::, b <ÇG ı. o \1-'L ':1-~ ~~ -=1-- l2..0

"1- ~'8 6~ ?_8 V~ o 8b ~~ ~ lt.~

8 ~o <)':) 7_5 \ -:ty :}') ~) 'J \\~

'j g) Lıo.J ?_" lS' g 1-~ 2.:5" l'L t\b

to lO O bl ?_8 l8':J ~) l.,l lb \'Jıb

ll ~'1 )3 ?_" \ '1-0 7-& '10 lV ll h

t'L ~<ı )~ ı b l1-b ı~ 1'2.. l\ \2-b

l3 <J~ 5'3 ı.3 t (, '::) )L, rı.~ Lo U\

l~ ~b <s·:r- 'LL l :}-) ~l. ~ı :J l1~

lf' ~ Gl ı.~ l-1- 8 8l ~ı ~ l ~l

l& l)c:) çg .2.\ 1~8 ~1- ':)~ ~ u~

11- ~(, 5) l~ \4-o 8C., 7.,3 ';)- t\ J

l3 8~ Çv 2.:) l b 2. ~~ ,2_~ \2.. l1..~

le:\ o.JC, <;'3 2~ \-;r3 ~ı._ '3-ö 8 \'L8

20 cgr- ~g ıv l S' o__) 1-3 rı_'?_ \0 lV)-

-

/

- 55 -~C\Q.\1.....\ ':f:.o._v_ı;:_v_ !D.EtJE:ILLE:t2..0E W.IL.A:T. ~-:ES.\\ HAM ~uA-tJLAı2..1

' (\\ 'C\\ ll ÜILVM~ 1 \MLA ' H 0....\'\ME'Tl\L ~ı2.t.II~CL T ~

S.E\J\~c L S ;;;- V ~ ../)ı. E TI ((/

lv~ o DILuMA- \N\C-4+ Aa..\'ırv\2 .... '1 o P toArJ\. D\LVMft l rJı.u>r A- (2_ \'\ı-tE: • '\oPLAM o~

ı ~'] s:r 'l7 \11- ·~~ 3,'L ':) tl'5

ı.. C() b 5'2- ı. o lb ~ ~'2_ '2-l, ? ll3

3 ~C) Lt) 1_'L \b~ 8b 'l..."L -:t- \\5

~ ~'3 L,b 1:5 l0~ -;r(, ~'L to l\8

) gç ~~ z_l ıso 63 \:f- ::;. g~

f, tg) ~ı?_) ı-o \S·o ~3 'Z:) ~ ~)

'} ~\ t){, ?,.,) l-:f 2_ Zfb ')) <:J \2-8

2 ~s 5\ rı~ lbg ~'2_ 7J, ~ \\ ç

~ 'J6 Sc.:J '3P L3s- 15Lı ~9- l'L \3'3

(O ı ı S8' 2.-6 \ '1'L 'go ~ı_ lO l?.'L

ll ~6 ")'g 1.-3 \-::f-~ ıs- ~(_ ll \12

I'L ~lı 48' rı8 \-::fO <6~ '2.~ \'I_ \ l ~

1~ 133 4') lg L')() :tl, ---so + ll\

L~ ~8 S8 '1., 1- ro3 8~ ~~ \1.... l3~

\) c;~) 58 '{_~ l;fb 8'5" '2.-"'::j ~ l'Ll. '

{b ")1- L,)- 2~ l~O ~8 '11-- lL.. \1+

\1- lt> o Gl ı-L, \8) -gg 3-:t- LC9 ı~')

l3' '3') S' b l'1 l:::J-8 cg'f> ?_) ~ I 'Lo

l'J ~'IS [:ıL 'lS L8~ <gk, Lı~ l \ L c, (.

ıo \00 s-> L-'1 1'1-~ 8~ ·?_~ \O ı'(_(__

- 56 - rL._~Atı\.S.ıL trı .... 1)a..J&tUEU1Ç V\.U2_.A:T 'l'ES..'II !:-\AM

Pu f\lJ~..-{),a..\. ( D~ " \1'-'\.\.c-ı , {\f ~.\-t-{.L.\~\:_ . ~a~''ja... ::ı -11 J

({;.:V Çru ;~ '1'' s;: ı= \j \ ..1\ c ır ry~ o O ktc.... \MiiA. Ptr:.t~~ lo~lc.rl- o \.,n"' \M.\'"'- Ar~1cU- lo~c.M. (V ~

1.\ <-:t- 2) ıto Yı lj )ı ) ı~ i ı

'l'L '1,) '2-l \~ b1 lO ) 1

) L.v

1-~ ı.~ 'Lo l'3 5~ l'L ~ 1- 'L""S.

L-t. 7 .. .') co l8 b'3 ') ~ b l)

ı~ ~\ ı. o ('Ç (,G l) L, (, ?.)

/LAS-~2.-\.S(L ":bCLII.E'L.. fl)Ew:E\LL&fL'Df"" \J\f .e....A-:r 1'E~i t\Aıvt fJ~NLA~'<ı\ ( 0\:..J~ , \1"\\G-\ . f\\ lA,~\\\_ ~eJ~IL l-ll)

'1 ti . A i\- w Li

((;.:V s~u~~ ~: ~u\~ TI (~o

D ku~ {M~ Dır~~~ .... Toe~ D~ \n\.,_ ı\r~~~, h n(> \c.ı-\ Pv

').l ·ı~ 7_1_ \~ Go ll ç ~ ı_ o

'll ~1_ \8 ı:r (:;(, ı~ L, 5 ~1.

13 ?,) ?.J.? 1-5 :)b \) ) ~ 'Lo_j -

'l.~ ~b 30 lG l'l1. S( b b b)

1) <l-b L'<? ı. o bb ']..l 1... ~ 1~

- 57 -ı'i1.~~All.\L\ 'l1.'L rtıe~E'Ll..E.~ ·'11.'Etv'toı-..ı 'IE-::::t\ 1\'::)lfG-n..u

f1ı P.. ı..ı L.. A 't2.. \

tDC.rvE\L. 2- 3 ~ q- (, :t-· ~ !OPLAM

~o \ '3 to

\ ·- + - - + - - - -+ - 3

2 - - - - - - - - - - -~ - + + -+ + + ·- ·+ - - b

" - - + - - - - - - - \

5 - - + - - - - -t- - - 2-

b - + + - -r - + -\- + - b

-=1- -t "* -+ - + - - + - - s ~ + - + - - - - - - - 2..

~ - - -l- - - -ı- - + - - '3

LO - - + - + - - + - - ?,

l\ -t + -t + - - - -+ + - b

\7... - - + -+ - + - + - - ~

\~ - - - - - - - - - ---l~ -+ + - - - - - - - - 2

tt) -\- - + -r - - - + - - L,_

ı(, - -t -t + - - - + - - Lı

t:} - -+ - - - - -l- - - - 2..

\8 - - - -\- - - - - - - \

l~ - - -\" + - - - - + - ~

:ı o - - - - - -r - - - - ı

-

- 58 -/\~Ç>,S,A-9-10 :6-tL'l...E.Y- ·~ElJE.ILL.E12...Dı.E fbErvıoN ,..-.le~\\ '1:::ıciL,.f'2-u.

Ç' u ı\-ıJ ı..P.. V2. \

\ ı '1 y s- b -:ı- '8 ~ \0

ı - -+ -\:: -\- -+ - - -t + - b

1- - - - - - - - - - - -

~ - + - - - - - - \ - -4 - "* + - - - - + - - 3 -) - + - -t + - + - - - ~

b - - + - - - - - - - l - f-·

-:}- + -t T + - - - - " - -

<& - + - .-J- - - - + - + Lı -~ -+ + - - - - - - 7_ - - -to -\: + - - - - - -- - 2. -· .

\\ + - -+ - - -t t- + - - 5

\1... -+ - ~ + - - - + - - ~

-t- + - - - - - - 2 \'1 - -\~ - -+ - -t --t - - - + - Lı

\') - -+· - + - - - - - 2. -'

\b - -t- -\ -+ -+ - -t + + - -=!-

\1- - -\:- + - -+ - -\- -+ - - s )3 - - - - - - - - - --

\~ + - -t -\- - - - - - r_s --ı-o + - -t -+ - - - -+ - - ~

- 59 -

!'DErvEt... 4 5 b 1- '8 ~ ıoPu~-M

NO \ J_ 3 lO

2.\ -\ - -t - - - - + - - 3

2-'L - - -- - - - - - - -2t.1 -\- - -t -t - + - - - - ~

?-4 - - - - + - - + - - 2-

ıÇ - - - - - - - - -- -I""Lt\~-Pı\~ .. \S.\1..- '(.XL- ~(}...) E:.'l ... t.:E::Jt~f: 'iL~N'IOtJ '\eS.:\\

~~Q..v PuA·hl\ .... AQ..\

ını:tvç~ \ ı 3 4 s b -:r ı ~ \0 \oPLAM /"

ND -

J.\ - + -+ -+ - - + - - ~ -'2..1.. - - + - - - - - - - 1

1'3. -- - + + - - - + + - L,

1.-'-ı - - - - - - - - - - -1..:) - - + - - - - - - - 1

1\tJ\S:.A "-.\ C;;.\1..- E (L\;::E:.\L ~t:.NE 'l..L.E. fl.~E: tb-E.U'\,01\.) '\~S.·\\ ~oı-ııv (\J AIV~-A-'e.A

- 60 -

~'11>PtQ..\L\ .t.1·2.. fD~EuEIZ--~ ~TON ı-\+\-1{-\- ~vA-N LA"CZ..J

1J~I'VEL ~y.J'~ 'NI';v ~'V lA~ x.s!' _).·

~">"§~ ~~.) Js "· ·;:, ,..~ f\;>Ot'V ov ıoru'tf\11

ıxJO ,I,J:J '-~ı/' ~.~'>5 k>Q,-0) r#' ':> 7 '() 1 'lv'

' 1 4 ı - l 3 5 2... lO

2- " '3 Q_ ~ - ~ (, 8 l (;

3 ~ \ - - - 2 3 2.. b

~ 1 \ - 1 ı ~ 71- 2.. l2..

5 2- Lı 1 - 2- S' s- ) 14

6 - 1 - - ~ 2- ~ 2.. b ;. - 3 - - 2. ı 2- ı b

<6 - 1 - - - 12.. + ç l~

~ - - ı - ~ Lı. ~ lO -to ı ı - 1 (; 2. '3 3 ll

\ \ 2.. 2- - - ı 1 3 '3 b

\2 Lı \ - ı - 2... ~ 2.. ~

lej ı 3 - - 8 ~ -:{- '3 Lb

l~ - 1 - - -:r- ~ b + )~

t-)

"' 2 - \ Lı. 4. 3 l\ -

l(, ı 3 - 2. \ 5' L,_ (, t?..

tf- __... - - ~ ':J ?S 3 \~ -us ~ l 1 - '2-. b LO 5 L~

l~ J_ 3 - - 2 b :r- '3 \~

:ı-o ı ) - 2 :J 6 <3, \~ -'!

- 61 -

~PrlAI2JL-\ :Eu_Y.E'L fJY-d-JE.ILL.,ErZ.v:lE ~A.Y\01\J .~A- fJ.ArJ'-"Ai2..1

ı - - ,'3 2 '2.

2 1 o lS 2.0

ll 3

3 - ) l?_

ll \b

\ 5 i- -

1 31 - l-=1-

-ı 1

12 \

(Ç

ı~ - l). -

ı'f lL.

1 1 2- -

11- 2.. 3

- L~

(:J - - - ı~

2o - { -

- 62 -

fı)EfVeiL.. :J~ ~\~IV '::::v~· ~~~" ~~x_,~ :y ~ ~ s()'v '\DPL.ıl\1"\ ND \ ) ';:-&()- ~ l#~ vi\:'- 'o ~- D? K> ,__Q; ~ ~

'Ll l ?_ ?_ - - :)- (, ~ \1...

1_?... 1- - - - ) l? 1- 7_ lb 1_') 3 ı - l - s L, r- lO

rı_y ?__ ı - \ 1 ~ + <) 1~

ı-ı. s- ':) - '2- - - ~ ~o b \.&'

"VEN~t:... 7/J"" ~--# ~ ~fl' ~ç. ~,~G. /" ~ ot::: " cjY \ort...PıM lU O ~~) ~V ~\X ı':::X c7 ~~ (:;)o ,rı.; ~~();~ ~

ll - 3 - - - b ~ 2- ~

1_7_ ~ ı - - - ':}-- '6 1- \':i-

rı_~ :L - ·- ---- - u s- ~ \~

rı_~ 5 3 \ \ 1 r::t LD ~ \:g

1_) -::r - ~ - - -::r ~ b u:s

i1Pı-~DrQJu tn_ ~fJJ;'UE:~ SıN1\>- /~\\tl {)Q..\J\LA-N\1\ıPr(L(

~~E 'i... ;;;? ;;;rrfl ()V (1j() ô O· f'y· ~~ o<;;

\ ~.<g - -2.. ~.5 - -

•,

~ ~.s - -~ 1-.~ - -

5' 'b,') - -r; ~.g - -+ ~.s - -rs ss- -- -~ ~J{, - -le ~.5" - -ll ~.!(:, - ---\2. ':).Ib - -l~ ~-\~ -- .--

l~ ~.5' - -\1 ~.s- - -ı b ~.) - -

\:}-- g~Ç - -(~ CJ.Ç - -l'J ~.') - --2.-o 8.16 - -

- 63 -

.~~ ~ıtı Ll ~.JLILE.Y- fQ9JE:r_,CBıi:E

s..ıl\lır ~~A\'?_\ Oe:rAc.A\rlA-t.-A-tıı

ifYEkR y Y' \:l~ ;r tıJO ryfJ ~~ ~ l ı, )S - -

2.. ı.~ - -

3 ıg -- -4 b, ç - -ç ?r.ı - -b ~ t - -

+ ı.Ç - -~ ~J~ - -~ o.J.Ç - -\O ı. i? - -

l ( ~-) - -l2. ':.J~ ~ -.. -

13 ~.\ - -ll, ~.8 ---l'f <i?, t ---tb ~-c;- - -t+ ~)

' - -

l8 8.8' - -~~ c:::ı.<) - -..

20 t.~ -· -

- 64 --

GQu?L-Atıı 1\J SıDJıP ~2~~tsl ö (7_\ A LPrr--\ Dr L Ae. l

1o~ıPtN\ '\'NtL...O \)' 00~'\.t\LA 1\1\Pr

:::) rt.l\-~'A t\ LA ICI'L ~.i-~

~EIIJE-'LLEt2_ J !N-:=.!LO ~ '-:ı

rKA-51. A: ıı Ll Erl-tiE~ 3.~ f7YBvE~tı;tL fA.J:;::W

@ \Of LA-lif\ f\.ı ~L. o ~ıs-~ .....

.':) !UT~A~SKL ~(L S'.:t-~

'f'Jl::f-JE.f{_uç;:fZ_ J rA):::-S t--·

'-=l 11.A.S A il ~ıL. c KZ.Jt-E1:::_ _j 1"7)EJJ~ !CL-E/2_

rJ-::o-5" ):y o

<::;:::;,1 v --- --·-·---·-

2 rı O P LA 1\1\ ~::::-\0 S':ss-~ ,,

~" llü\L tiL 1B.JEru.ErUlE

Stw r ®~ıı~ 0t'T.AUlrtAU\t2-t fl:Ju.tJtZt~\'L-:Cf!.Jil=lt-~UE/2bE S?.ı:ı-JıP. ~AIZ-1 Ola':A-LA-tALtH2..l

vr / "-'ttffJEY .. \:)~~ \y!' tJO

&~ r\Yo~ )<_(! lt\-'· . \f

ll)E{JEr._ y -~ıl' ()t~l'" u o ()-ı;;: 1~·0' - ffy,.--

2.t 5.8 - - 21 4.8 - -

22 6:) ~ - ?...1.. t;',l

2..3 Lı,) - - t.J c:;,l --ıl[ ~.ı - - ı<, 6,1 '}_IÇ Gç -- -

' - . '

GENiS KAPSAMLI BASAR! TESTi

iSiM ..........................................•......... SlNlFI ............ _ ............... _ .......•... -·· •.. __ ---···- ..• _____ ..•..... _

OOGUM TARiHi... .......•.....•. -····-----· _LNGULP.J-1A TARiHi. .. _ .. _···,----· •... --··-·····-·-·-·-·····-·······---·····.

KRONiK YAS-----------.-------···-- .. OKUMA PUA .•. - •.• -----. _ $tnıfı .• _ ·---- .•. sta.nd.Pt.ra .• _ ••. %. ____ ..

CiNSiYETi __ •••.••. _ .••..••..••••• _ •••.... iM LA PUA ... _ .............•.. sınıf.. •...•••..•... sta.nd.pua .••.•.. % ..... _ ...

OKULU. ...........................•. --····-··- .... ARiT. PUA .••••...•..•. ··-··---.sınıf.._._ •.•• ___ •. stand.p.ıa .• ___ .. 0/o ........ .

isiM __________________ 31 ________ _

___________ 16 __________ 32 ____________ __

2 _________ 17 __________ ::3 ________ _

), ______ _ ıs __ _ ~---34...,..---_______ _

:. ________ _j9 _________ 35. ________ _

5 _________ 20·--- ______ 36 ________ ~--

6 _____________ ~----------------37 ___________ __

7. _____ ------'2 _________ 38 _________ _

8r _________ 23 __________ ~9

g __ . ·------2~·------ 4~--------------·c ıcı __________ t._, __ ____ .t.ı ________ _

11 _________ ,:6 _____ . ___ _ t.2 _________ __

]L ____________ 27 __ , ____ __:.•:..__ _____ 4 3 ________ _

; ;ı

ı:s __ --------""-··-___________ f.t. _____________ _

}{, __________ 29 ·-----45

ıs ___________ JO ___________ t. G _______ _

OKUMA

SEVİYE 1 • •

kedi tepsi karantina

görmek hissetti görkemli

kırmızı sap.' iptal olmuş

için uçurum vurgu

büyUk to pal havacılık

iş vurdu entrika

kitap kabul etmek igrenç

yemek düzen varsaymak

idi kocaman gayret

onu kalite kO.fir

nasıl ekşi geçici

sonra ima etmek inat etmek

açık rutubet uauısüzliik

mektup sevk etmek gaddar

kavanoz hacim gasp etmek

derin eksoz acemi

hatta küfür atılgan

imla çöltmek kalitim

uyanık obur sismograf

blok açıklama sahte

ölçü gerileme miz aç

hava eşik rota

-me li ufuk lakap

d udak ikametgah aşiret

parmak katılmak

BENTON TEST! - C FORMU

1 1. Kart

- 68 -

K A Y N A K L A R

Sayfa

ı- Anteı,s.c. 1955,ı:e~o·:ı:;reat!··:r<ö:l',2ü(Bilgi Testleri) . Edebiyat Fak.Yayınları,No.630,İstanbul •••••••••••••• 6-11

2- Benton,A.L. 1963,The Revisel Visual Retention Teşt, Third Edioition,The.Psychologioal Corporation,22 .. New York •• o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 22-29

3- Delong,A.R. 1962,The Limits of Aoouraoy of The Test Soores·ofEC!.u_çable Mentall;y Retarted Individuals 1J. Op The Assoo.for Researoh in.Growth Re1ationships, . 3' 26-44 • •••.•....•.•..•.•. •·. • • . . . . . . • • . • . • . . • • • • • • • • 2Q-22

4- Dinçmen,Kriton 1969,Deskript.±v ve Dinamt~ Psikiyatri Atlas Kitabevi,İatanbul............................. 46

5- Jastak,J .F.-Jastak:,S.Ro 1965,~Ylid:e Range Achievement Test,Manuel of Inotruotions,Revise Edisyon Guidance Assoc.,UoS.A ••••••••••••••••••••••• 16-22

6- Morgan,Clifford T. 198l,Psikolojiye.Giriş Ders !!~,Çeviri:Hacettepe tlnioPsi.Böl.ögretim tlye.ve Yardımcıları,Haoettepe.Üni.Psi.Böl.Yayınları,Nool-

.An.kara. • • • • • • • • • • • • • • .• • • . • . . • . • . • . • • • • • • • • • . • • . • • • • • 4 7- Ormanlıoğlu,Mücella 1977, Seregral' ·Palsi 1~!~H~

K.onjeni tal Beyin Hasarlı Qo cuklarda Görsel Motor Sendromu ~!_Esa;ran İdrak Yetersızıiklerinin Ölçümü, İst.üni.Psi.Böl.Doçentlik Tezi •••••••••••••••••••••• 11-12

8- Orton,S.T. 196l,Reading,Wri~ing__and·'ŞEeech Problems in Children,New York,W.W.Norton and Co.,Inc......... 46

9- Songar,Ayhan 1980,Psikiyatri,Psikobiyoloji ve Ruh Hastalıkları,Serhat Dağıtım Yayınevi,İstanbuı ••••••• 4-6

ıo- Şemin,Refia 1975,0kulda Başarısızlık,Sosyo-Kültürel AQıdan'Şanssız ·çoc~,EdeoFak.Yayınları,No.2035,

İstanbul . •••••• • • • ..• • • • · · • • · • • • · · · · • · · • · · • • . • • • • • • • • 1--2 11- Togrol,Beylan E. 1967,tsta.tistik.Metotıari.(,Matbaa

Teknisyenleri Basımevi,İstanbul ••••••••••••••••••••• 34-35